Tn n v: Trng THPT Ninh Hi CNG HA X HI CH NGHA VIT NAM

c lp T do Hnh phc
Tn ti: K NNG LM BI TRC NGHIM
H v tn ngi vit: INH CNG HUN
Ging dy mn: Vt l
A. M U
Nh bit, trong thi gian gn y, ngnh gio dc thay i rt nhiu, a ra nhiu chin
lc nhm a kt qu dy v hc nh trng ngy c nng cao. Trong cc chin lc bao gm
nh: i mi phng php qun l, i mi phng php ging dy v hc, i mi phng php kim
tra nh gi, m cc t bi dng tp trung cho gio vin .Ngoi ra cn cc phong tro, cc cuc vn
ng trong ton ngnh gio dc nh: cuc vn ng hai khng, hc thc thi thc, xy dng mi trng
hc thn thin hc sinh tch ccTt c nhng iu nhm em li mt kt qu tt hn, kt qu hc
tp ca hc sinh thc hn, kt qu o to ph hp vi nhu cu thc t. Trong cc phng php i mi
y th i mi phng php kim tra nh gi l khu gp phn ht sc quan trng trong vic a kt qu
hc tp ca hc sinh n gi tr thc, nng cao cht lng gio dc, o to ra lc lng lao ng p
ng c nhu cu ca thc t.
I. T VN
Phng php kim tra nh gi cp ph thng hin nay gm: vn p, thi vit theo hnh thc t
lun hoc theo hnh thc trc nghim khch quan, thi vit theo hnh thc kt hp gia t lun v trc
nghim khch quan. Nhng hnh thc kim tra, nh gi ny xuyn sut trong mt nm hc hoc trong
ton cp hc. Gia hnh thc kim tra t lun v trc nghim trong thi gian qua lun c s hon i cho
nhau. Thi gian gn y (khong nm 2005 cho n nay) hnh thc kim tra trc nghim khch quan
c cp mnh hn, p dng rng ri nhiu lnh vc, nhiu cp hc; c bit cp trung hc ph
thng s dng ph bin v rng nhiu phn mn. Th nhng hc sinh vn cn lng tng, b ng,
cha c mt phng php hay k nng lm bi tp trc nghim cho ring mnh. l l do thc y ti
vit ti liu ny. C l ti liu ny cha hon ho nhng n s gp phn tch cc cho hc sinh, gip cho
cc hc sinh c mt k nng, k xo trong qu trnh lm bi trc nghim khch quan mn l c tt hn,
nhanh hn, c c mt kt qu tt nht.
II. I TNG P DNG
V thi gian ti vit ti liu ny khng nhiu nn ni dung bi vit ch gi gn chng trnh vt
l ph thng, c th ch dnh ring cho khi 12. Mong l ti liu ny s gp phn cho qu trnh lm bi
ca hc sinh, ci thin kt qu hc tp ca cc em, c bit gip cc em hai k thi quan trng l k thi tt
nghip trung hc ph thng v k thi cao ng - i hc.
Tuy ni dung ca ti liu l cp n khi 12 1 chnh nhng phng php c th p dng cho
nhng khi hc khc thuc chng trnh trung hc ph thng.
III. PHNG PHP NGHIN CU
Ti liu ny l cp n cc phng php gip mi hc sinh thc hnh, rn luyn hnh thnh
c mt k nng lm bi trc nghim khch quan cho ring mnh. Su hn l hnh thnh mt k xo
gip rt ngn ti a thi gian lm cc cu. Do vi kinh nghim bn thn, cng vi nhng kh khn
m hc sinh gp phi l s khng c nh hng c th, khng c phng php hay mt k nng lm bi
dng trc nghim khch quan (khin cc em lng tng trong qu trnh lm bi dn n kt qu hc tp
ring mn l ca cc em khng cao) lm c s ti vit ti liu ny. Gn y nht l kt qu thi tt
nghip th ca trng nm 2011 rt thp, ch hn 30% trn trung bnh. y l iu ht sc bo ng v
tnh hnh hc tp ca hc sinh khi 12 ca trng Ninh Hi nm nay.
Ngoi ra, mt iu m phn ln cc hc sinh gp phi l hc nhiu (hc thm, hc ph o, hc
bi dng) nhng khi hi bi th cc em khng nh g trong u, hoc c nh th ln ln kin thc gia
mc ny vi mc khc. iu rt tai hi. Do cui ti liu ti dnh mt lng h thng li kin
thc, c kt cc cng thc rt gn cn nh gip hc sinh ghi nh li kin thc c h thng nhm lm bi
c hiu qu.
Tt nhin, ni dung ti liu ny vit da trn thc tin v ti cng thc tin phn nh li kt
qu ny.
B. NI DUNG - PHNG PHP LM BI TRC NGHIM KHCH QUAN
Qua thi gian ging dy cp THPT, ti thy rng trong nhng nm gn y vic p dng hnh
thc kim tra nh gi theo phng thc trc nghim khch quan tr nn rng ri, tri rng nhiu phn
mn, c bit p dng mnh khi 12. Do , vic c mt phng php lm bi trc nghim l rt cn
1
thit cho hc sinh. Ti liu ny ti vit ring cho mn l, c kt c mt vi phng php lm bi trc
nghim khch quan nh: phng php ton phn, phng php nhn bit cu ng sai, phng php loi
tr, phng php tnh nhm nhanh,. C th c cp n trong nhng ni dung sau.
I. GHI NH CHUNG
- Nht thit phi nm vng ni dung ca cc phn nu trong cu trc thi: Mc d yu
cu n tp ca B l chun kin thc k nng ca chng trnh cp THPT, nhng tht ra tt c cu hi
ca thi tt nghip THPT u da vo cc ni dung c th ca SGK chng trnh 12.
- n tp k l thuyt: t hiu qu cao nht, cc bn nn hc tht k l thuyt, khng nhng
cc dng cu hi mc va phi m cn phi chu kh hc thuc v tng hp c kin thc c ni
dung b sung: ct nh, phn ch nh, bi c thm, mc em c bit... i vi cu hi trc nghim v l
thuyt, thi s khai thc ti a cc hin tng, khi nim hoc cng thc m nu bn cha nm k d b
nhm ln. Chng hn: khi nim cng pha, lch pha gia cc i lng vt l, cc khi nim dao ng
iu ha, dao ng tun hon, dao ng cng bc, dao ng tt dn, dao ng ring, dao ng duy tr,
tnh cht v tc dng ca cc bc x khng nhn thy, tnh cht v ng dng ca cc loi sng v tuyn
in, cc hin tng tn sc, giao thoa nh sng, hin tng quang in, quang dn, hin tng phng
x...
- Rn luyn cc dng bi tp: Thng rn cc dng bi tp kh, nm v thuc lng cc phng
php gii bi tp kh. Tuy nhin, bn nn mnh dn t b cc loi bi tp thuc vo mt trong ba dng
sau, gii chng vo thi gian cui ca qu trnh lm bi phn thi gian u cho cc bi d:
1/ bi qu di, qu rm r hoc hnh v phi m t phc tp.
2/ Bi gii cn qu nhiu giai on bin i.
3/ Kin thc l thuyt vt l gii bi tp khng c trong ni dung sch gio khoa v cu trc
thi.
- Ngoi ra, khi lm bi, cc bn lu cch lm bi thi trc nghim mn l (cng nh cc mn thi
trc nghim ni chung) l: cn c k cu hi, khng b st t no ca phn dn nm tht chc ni
dung m bi yu cu tr li. Cn nhc chn ng phng n tr li. Ch ti cc t ph nh nh
khng, khng ng, sai... Phi c v xem xt ht c bn phng n tr li a, b, c, d trong phn la
chn, trnh nhng trng hp va c c mt phng n cm thy ng ngay v khng c cc
phng n tip theo. Tm b qua nhng cu kh chuyn sang lm nhng cu khc "d hn", ri quay
li lm nhng cu sau. Khng b st hoc trng bt k cu no. Khi thi gian lm bi thi gn ht
m cn mt s cu cha gii quyt xong, cc bn cn chn nhanh p n hp l nht cho nhng cu cha
tr li. Khng nn trng mt cu no, th t nhm cn hn b st, ng b qua phng php "d
on" trong vic chn phng n tr li.
II. PHNG PHP TON PHN
Giai on 1: Trc khi c , nu giy nhp c ch k gim th th tranh th vit:
- Cc cng thc cu hi: T, f c lp vi thi gian, cng thc tng hp dao ng, phng
trnh ng nng v th nng theo thi gian, cng thc nh lut phng x, ...
- Phng trnh sng ti mt im bt k trn phng truyn sng, phng trnh 2 sng
giao thoa nhau, ...
-
Giai on 2: Khi c cn thc hin theo 4 bc:
Bc 1
- c t cu 1 n ht, va c va lm nhng ch lm nhng cu lm c ngay m khng
cn tnh ton kh nhiu (thng l l thuyt hoc vn dng nhng cng thc n gin). Nhng cu phi
tnh ton phc tp d ngh ra cch lm cng khng lm. Nhng cu lm c l nhng cu chc chn v
khng phi kim tra li (nu thiu gi), khoanh trn vo phng n tr li cu .
- Nhng cu cha lm c m c mt p n tm coi l tin tng nht le ln trong u th
nh mt du vo trc phng n tr li trong .
- Ngay c mt cu gm A, B, C, D khi c n B thy ng th tm nh du vo trc B v
c nt C, D quyt nh c chn B hay khng. Cch ny rt hiu qu nhng cu m ni dung di,
long ngong. Hon thnh bc 1 chuyn sang bc 2.
Bc 2
- Lt li , c v tnh ton tr li cc cu nhn thy cch lm c nhng cu c th lm c
m cha lm trong bc 1. Gch chn hai pht nhng cu lm c trong bc ny. Sau khoanh trn
vo cu ny nu khng nh l ng.
- Trong giai on ny vn gp mt s cu cha lm c th b qua nhng cu v y chng
vo bc 4. n y chng ta c ht 2 ln .
2
Bc 3
- Kim tra li nhng cu lm trong 2 bc trn hoc nhng cu nh du tm trong
bc 1. C gng khng nh nhng cu chc chn ng vo . Nhng cu d cm (cn nghi ng) ta
nh vo l cu du hi chm ( ? ) suy ngh li khi c dp.
- n y, nhng cu tr li trong bc 1, bc 2 bao gm nhng cu khoanh trn hay nh du
m c khng nh li l chc chn th t vo tr li trong phiu tr li. Sau ta chuyn sang
bc 4.
Bc 4
- Suy ngh v tr li cc cu hi cn li m cha lm c, nhng cu d cm c nh du ? (s
cu cn li thng < 10 ). i khi phi dng "chin thut": ta phi loi b ngay nhng cu chc chn sai,
sau suy ngh cn thn nhng cu tr li cn li, sau s dng phng php loi tr ( cp pha
di).
- Cui cng ri m cha lm xong mt vi cu trong s cu hi cn li , m thi gian lm bi
ch cn vi pht th lc ny ta s dng k xo cui cng: th t nhm cn hn b st, k xo ny gip
ta hon thnh bi lm.
III. PHNG PHP C TH CHO TNG DNG CU
1. Phng php nhn bit cu ng, sai( cp nht bit, thng hiu)
y l cu hi dng l thuyt. Nhng cu hi dng ny thng cp n nhng kin thc
c hc nh: cc khi nim, cc nh ngha, cc nh lut, cc nh l hay cc cng thc, Cu hi
ny rt n gin, ch vic so snh cc p n vi kin thc ta hc ri chn p n ph hp theo cu
hi cho.
VD1: Mt im trn vt rn cch trc quay mt khong R. Khi vt rn quay u quanh trc,
im c tc l v. Tc gc ca vt rn l
A. = v/R. B. = v
2
/R. C. = v.R. D. = R/v.
Vi VD ny, nu ta thuc lng cng thc th ta d dng chn p n ng l A.
Hoc VD2: Momen qun tnh ca mt vt rn khng ph thuc vo
A. khi lng ca vt. B. tc gc ca vt.
C. kch thc v hnh dng ca vt. D. v tr trc quay ca vt.
Hoc VD3: Theo nh ngha, dao ng iu ha l dao ng
A. c m ta bng mt hm sin hoc cos ca thi gian
B. c qu o l mt ng cong.
C. c vn tc thay i theo thi gian
D. c nng lng gim dn theo thi gian.
VD2 nu ta hc k, nm r momen qun tnh ca mt vt rn ph thuc vo khi lng vt, s
phn b khi lng vt rn so vi trc quay nn kch thc v hnh dng ca vt rn lin quan n s
phn b khi lng vt rn so vi trc quay. Do ta d dng chn c p n ph hp theo cu hi
ca bi ra l B. Cn vi VD3 nu nh nh ngha dao ng iu ha th khng c g kh khn khi
chn p n, l p n A. Nh vy vi phng php nhn bit cu ng sai mc nhn bit,
thng hiu th i hi chng ta ch cn ghi nh, thuc lng cc kin thc c bn v nh ngha, nh
l, nh lut, cng thc th ta d dng chn c p n theo yu cu bi cho. Ngoi ra, ta cn
ch n cc kin thc ni thm cc mc nh: ni dung cp cc ct nh, phn ch nh hoc cc
ni dung phn em c bit hoc phn c thm. Cc kin thc ny gip ta c nhiu c hi ghi
im hn cc k thi quan trng nh: k thi tt nghip, k thi cao ng i hc.
2. Phng php nhn bit cu ng, sai ( cp vn dng cp 1, thp)
y l cu hi dng vn dng kin thc hc, bit suy lun tm cu ng. Hoc vn
dng cc kin thc hc kt hp vi suy lun logic tm cu ng, sai theo bi yu cu. Ngoi
ra, y cng l nhng cu hi buc ta vn dng cc cng thc vt l kt hp vi cc cng thc ton
hc tnh ton tm ra p n ng theo yu cu bi. Mun chn c phng n ph hp vi yu
cu ra v tit kim c thi gian th i hi chng ta linh hot trong vic vn dng cng thc,
tnh ton chun xc, bm my tnh tht nhanh. lm c iu kin thc ton hc phi tht
vng, lm tht nhiu dng bi tp dng p dng cng thc vt l., ghi nh cc cng thc tt, cc cng
thc c bin i t cng thc chnh tng bi hc. V d cng thc chu k ca con lc l xo
bin i: T = 2
g
l
(iu ny c cp r hn phn sau).
VD4: Mt l xo gin ra 2,5cm khi treo vo n mt vt c khi lng 250g. Chu k ca con lc vi
dao ng nh l bao nhiu? Cho g = 10m/s
2
A. 0,31s. B. 10s. C. 1s. D. 126s.
3
VD5: Mt con lc l xo c khi lng m = 0,5kg v cng k = 60N/m. Con lc dao ng vi
bin bng 5cm. Hi tc ca con lc khi qua v tr cn bng l bao nhiu?
A. 0,77m/s. B. 0,17m/s. C. 0m/s. D. 0,55m/s.
Vi VD4, mun chn c p n chnh xc th ta phi nh cng thc chu k T = 2
k
m
. Bin
i mt cht ta c cng thc chu k T = 2
g
l
( v trng thi cn bng trng lng vt bng
lc n hi ca l xo, mg = k. l). Ghi nh, chiu di n v l mt v khi lng n v l kg. Thay
cc gi tr l v g vo cng thc chu k ta nhanh chng tnh c kt qu v chn p n l A.
VD5, ta cn nh phng trnh vn tc v = A. .cos( t + ). Tc ca con lc qua v tr cn
bng l cc i. Vy t phng trnh vn tc, tc cc i l v
max
= A. ; vi =
m
k
. Thay cc
gi tr ca A, k, m ta d dng tnh c v chn p n D.
3. Phng php nhn bit cu ng, sai ( cp vn dng cp 2, cao hn)
Cu hi phn ny c mc cao hn so vi mc III.2, i hi ngi lm vn dng ht mi kh
nng nh: vn dng nhun nhuyn cng thc, suy lun mnh, thuc lng nhiu phng php gii bi
tp ca nhiu dng bi khc nhau, tng hp cc gi thuyt ca bi a ra phng n gii quyt
vn mt cch gn nh v nhanh nht c th. C th vn dng phng php l bt u t vn t
ra ca bi ton, ngha l cu hi bi ton t ra l g. Ta da theo i tm d liu t gi thuyt (d
kin bi ton cho) kt hp vi kin thc hc, cng thc vt l, cng thc ton hc(nu c), suy lun
logic ri tng hp li gii quyt vn ca bi ton t ra.
VD6: Mt con lc l xo c c nng W = 0,9J v bin dao ng A = 15cm. Hi ng nng ca
con lc ti li x = -5cm l bao nhiu?
A. 0,8J. B. 0,3J. C. 0,6J. D. khng xc nh c v cha bit k.
Vn bi ton VD6 t ra l tnh ng nng ca con lc ti v tr c li x = - 5cm. Vy ta cn
nh cng thc c nng l tng ca ng nng v th nng n hi (W
t
= .k.x
2
), cng thc c nng
W = k.A
2
, suy ra ng nng ca con lc ti li x bt k bng c nng tr th nng ti li x :
W

= W - W
t
. VD ny mun tnh ng nng cn bit c nng v th nng ca con lc ti li x = -
5cm. M theo gi thuyt bi ton c nng bit W = 0,9J, cn th nng cha bit; mun tnh th
nng cn bit k, k suy ra t biu thc c nng W = k.A
2
. Nh vy vn bi ton t ra c
gii:
W

= 0,9 .(1,8/0,15
2
). (-0,05)
2
= 0,8J. Vy chn p n A.
phng php ny, ty thuc vo cu hi ta c th lm nhanh hn nu bit vn dng cc php
tnh ton nhanh, cc php tnh nhm, thuc lng cc cng thc vt l ttHoc thm ch c th vn
dng cc php suy lun logic (php loi tr) da trn c s ca kin thc hc tm p n ph
hp vi cu hi.
4. Phng php chn p n nhanh
4.1 Phng php loi tr
i khi vi cc cu hi trc nghim thuc dng tnh ton, hoc thuc dng ta khng nhn din
c u l cu ng, cu sai th php loi tr l phng php ti u nht gip ta chn phng n
chnh xc m tit kim c thi gian. lm c iu ny chng ta cn c mt vn kin thc vt l
c bn (nh l: cc khi nim, cc nh ngha, cc nh lut, cc cng thc,), mt vn kin thc
ton hc ti thiu (nh l: thuc lng cc biu thc ton hc, php bin i ton hc, bit cch tnh
nhanh s thp phn v s dng ly tha,). l c s gip ta thc hin tt phng php ny.
VD7: Mt dao ng iu ha c phng trnh x = 5cos t (cm). Tc ca vt c gi tr cc i
bng bao nhiu?
A. -5 cm/s. B. 5 cm/s. C. - 5/ cm/s. D. 5/ cm/s.
Phn tch VD7: Theo kin thc vt l hc, vn tc l mt i lng vect, c ln l mt i
lng ln hn hoc bng 0. Nu xt trn mt phng chuyn ng th i lng vect ca vn tc c
th qui v i lng i s, i lng ny th hin r qui lut chuyn ng (kho st v mt l thuyt)
ca vt, i lng ny mang gi tr m dng hoc bng 0. Cn khi cp n tc ca vt (kho
st v mt thc t, c chuyn ng l c tc ) l ni n chuyn ng thc ca vt, vt chuyn ng
th c tc , n l i lng dng. Nh vy, VD7 ta d dng loi tr hai phng n A v C. Mt
khc tc cc i ca dao ng iu ha tnh theo cng thc v = A. , nn suy ra v c gi tr > 5.
Gia hai p n B v D c cng chung n v l cm, do phng n D loi. Vy phng n cui
cng cn li l B, c chn. Hoc:
4
VD8: Dao ng no sau y c li m t khng phi ca mt dao ng iu ha?
A. x = 5cos(10 t) C. x = 10sin(10 t - /2)
B. x = 0,8sin t + 0,6cos t D. x = 5 + 4t + 0,5t
2
.
Phn tch VD8: Kin thc hc v dao ng iu ha, li ca dao ng iu ha c m t
dng l mt hm sin hoc cos ca thi gian: x = Acos( t + ) hay x = Asin( t + ). Ttrong A,
, l cc hng s bit. p n A, C VD8 c li m t l mt hm sin, cos ca thi gian nn
l cc dao ng iu ha; cn phng n B v D th phng n D c li x m t ca mt chuyn
ng thng bin i u, do phng n B li x m t ca mt dao ng iu ha. Vy p n
cui cng c chn l D.
VD9: Cc chuyn ng no sau y c th coi l mt dao ng c hc?
A. Chuyn ng ca mt cnh cy trc gi.
B. Chuyn ng ca cnh qut ang quay.
C. Chuyn ng ca bnh khi xe my ang chy trn ng.
D. Chuyn ng ca con lt t sau khi b tc ng v mt hng.
Phn tch VD9: Theo khi nim v dao ng c hc, dao ng c hc l s chuyn ng qua li
quanh mt v tr cn bng c nh. Theo , s chuyn ng ca cnh cy trc gi l mt s chuyn
ng phc tp khng n nh theo mt hng nn khng gi l dao ng c. Cn chuyn ng ca
cnh qut hay ca bnh xe l s chuyn ng quay trn quanh mt trc c nh nn khng gi l dao
ng. Vy p n cn li c chn, l mt dao ng c hc; bi v chuyn ng ca con lt t l
s chuyn ng qua li quanh mt v tr cn bng thng ng khi ngoi lc thi tc dng.
Ngoi ra phng php loi tr cng c th p dng cho cc cu hi tnh ton phc tp, m ta
c th chn c p n ngay thng qua suy lun logic.
VD10: Catt ca mt t bo quang in c lm bng mt kim loi c gii hn quang in
0,3 m; khi c chiu sng bng bc x 0,25 m th vn tc ban u cc i ca quang electrn l
bao nhiu?
A. 5,4.10
2
m/s. B. 5,4.10
3
m/s. C. 5,4.10
4
m/s. D. 5,4.10
5
m/s.
VD11: Hiu in th gia hai cc ca mt ng cu-lit-gi l 125kV, th bc sng ngn nht ca
tia X do ng cu-lit-gi pht ra l bao nhiu?
A. 10
-7
m. B. 10
-8
m. C. 10
-12
m. D. 10
-11
m.
VD12: Mt tm kim loi c gii hn quang in bng bc sng ca nh sng lc. nh sng no
sau y c th gy ra hin tng quang in vi cht trn?
A. . B. vng. C. lam. D. hng ngoi.
Phn tch VD10: Nn nh rng vn tc ban u cc i ca electrn quang in khi tnh ra (theo
ly tha) c gi tr a.10
b
; trong nu 1 < a < 10 th thng b = 5, cn nu a >10 th thng b = 4
hoc b = 5, cn a < 1 th thng b 6. Trn c s , VD10 cc p n A, B, C u b loi tr v
cn li p n D l chn.
Phn tch VD11: Ta cn nh khi nim v tia X l sng in t c bc sng ngn 10
-8
m
10
-11
m, cn tia l sng in t c bc sng ngn v nh hn 10
-11
m. Da vo , cc p n A, B,
C u b loi v khng cn tnh ta d dng chn p n D.
Nh cc VD trn, ta cng p dng phng php suy lun logic, ri loi tr phng n sai cho
VD12. Theo chiu thay i ca mu sc nh sng: , cam, vng, lc, lam, chm, tm th bc sng
nh sng gim. M cc p n trn, bc sng ca bc x hng ngoi > bc sng ca nh sng >
bc sng ca nh sng vng > bc sng nh sng lc nn ba nh sng ny khng th gy ra hin
tng vi tm kim loi trn. Vy p n cn li c chn l p n C, nh sng lam gy ra hin
tng quang in.
4.2 Phng php tnh nhanh i lng vt l dng ly tha
Vi nhng cu hi trc nghim m p n tnh ra c dng ly tha th a s hc sinh chng ta u
tnh ton rt chm, tn rt nhiu thi gian, ln sang thi gian dnh cho cc cu khc. tit kim ti
a thi gian, khi gp nhng cu hi dng ny nu ta nhn vo m c th nhm c p n th bt tay
vo lm, cn nu khng ta nn nhng cu dng ny phn cui (bc 4 phng php ton phn)
sau khi ta lm xong cc cu d ri sau quay li tnh. Cn nu bt tay vo lm ngay th ta theo qui
tc ny tnh: gi tr ca nhng i lng vt l gm c phn s thp phn v phn s m, khi tnh
cng (tr) th ta nh i v cng mt ly tha ri thc hin php tnh; cn khi thc hin php nhn
(chia) th phn thp phn a v mt pha thc hin php tnh gi tr phn thp phn ca cc i
lng, cn phn s m ta cng lm tng t; kt qu ca php tnh th kt hp hai phn li.
5
VD13: Chiu mt chm nh sng n sc c bc sng 0,4 m vo catt ca mt t bo quang
in c lm bng Na. Gii hn quang in ca Na l 0,50m. Vn tc ban u cc i ca electron
quang in l
A. 9,35.10
5
m/s. B. 4,67.10
5
m/s. C. 5,45.10
5
m/s. D. 6,33.10
5
m/s.
Phn tch VD13: Nhn vo cc p n ca VD gm hai phn: phn thp phn 3,28; 4,67; .. v
phn ly tha l 10
5
. Cch tnh bi tp ny nh sau: t cng thc nng lng h

c
= h
0
c
+
v
m
2
max 0
2
1
=> v0max =
,
_

1 1 2
m
hc
; trong h = 6,625.10
-34
J.s, c = 3,00.10
8
m/s, m = 9,100.10
-
31
Kg, = 0,400.10
-6
m v
0
= 0,500.10
-6
m. Khi thay s liu vo th a phn thp phn v mt pha,
phn ly tha v mt pha. Tip tnh phn thp phn v ly tha ring, ri gp li vi nhau v ly
cn. C th:
v0max =
1 0 1 0
10
.
10
.
500 , 0
1
400 , 0
1
100 , 9
00 , 3 * 625 , 6 * 2
6 31
8 3 4

,
_

=
10
. 363 , 87
10
. 7363 , 8
10 11

=
9,347.10
5
m/s. Theo kinh nghim bn thn, y c th l cch tnh nhanh dng cho ngi khng rnh
bm my tnh; c l y l cch ti u nht. Tuy nhin i vi ngi dng my tnh rnh v bm
nhanh, my tnh hin i th ch vic nhp s liu vo my tnh ri bm ly kt qu; cch ny i hi
ngi bm my phi ht sc cn thn, nhp liu phi ng theo qui tc ca my tnh.
Nhc li mt ln na, VD13 ny thy rng phn thp phn cc p n c cng ly tha nn ta
mi lm theo cch phn tch trn. Nhng nu ni dung tr li nm trng hp VD10 th ta khng
cn phi tn cng v thi gian lm, m ta ch vic s dng phng php loi tr, suy lun logic
chn nhanh phng n.
4.3 Php tnh nhm nhanh chn p n
Trong qu trnh lm ta li gp nhng dng ton m i lng vt l cho dng ly tha th ta vn
dng phng php tnh nhanh i lng vt l dng ly tha. Tuy nhin c cc dng bi ton cho
php ta c th rt ngn thi gian hn na bng php tnh nhm nhanh, khng cn s dng phng
php trn.
VD14: Trong hin tng quang in ngoi, cho h = 6,625.10
-34
Js; c = 3.10
8
m/s. Bit cng thot
electrn ca kim loi l A = 3,18.10
-19
J. Tnh gii hn quang in ca kim loi trn.
A. 0,585 m. B. 0,675 m. C. 0,625 m. D. 0,525 m.
Phn tch VD: VD14 ta thy rng cc p n u c chung n v l m nn khng cn quan
tm n s ly ca A, h, c. Lc ny ta ch quan tm n phn s thc ca h l 6,625, ca c l 3,0 v
ca A l 3,18. Theo cng thc
A
hc
o

, t s
18 , 3
0 , 3
< 1 nn
18 , 3
0 , 3
.6,625 < 6,625 => kt qu s nh
hn 0,625; do p n B. b loi. Mt khc nu ta ly 6 nhn cho 3,18 th c kt qu < 19,2(v
6 3,20 = 19,2 ) => 19,2 chia cho 3.18 c kt qu ln hn 6; cn 3 nhn vi 6,625 th c kt qu
> 19,8 ( v 6,60 3 = 19,8 ). Suy ra
18 , 3
0 , 3 * 625 , 6
> 6, ngha l kt qu cui cng ln hn 0,6m. Vy
p n C l chn.
Tuy nhin trong trng hp cu hi ny, nh phn tch trn nu ta dng my tnh tnh
18 , 3
3 625 , 6
s c kt qu 6,25. Theo ta chn p n C. s nhanh hn.
VD15. Gii hn quang in ca kim loi ng bng
o
= 0,30 m. Bit h = 6,625.10
-34
Js; c =
3.10
8
m/s. Tnh cng thot electrn b mt kim loi ng
A. 8,526.10
-19
J. B. 6,265.10
-19
J. C. 6,625.10
-19
J. D. 8,625.10
-19
J.
Phn tch VD: Ta ch , cc p n trn u c phn ly tha ging nhau nn ta khng cn quan
tm n s m ca cc i lng. Mt khc theo cng thc

o
hc
A
, ta thy
o
= 0,30 m v c =
3.10
8
m/s th khi tnh ra kt qu s l 6,625 nhn cho phn ly tha. Do trong cc p n trn ta
chn nhanh p n C.
4.4 Ch tnh i lng c gi tr khc trong cc p n
6
a s ni dung cu hi ca cc dng bi tp trc nghim thng yu cu tnh gi tr ca mt i
lng cha bit. Tuy nhin cng c mt s bi tp trc nghim tnh ng thi nhiu gi tr ca cc i
lng vt l khc nhau trn mt cu hi. a phn cc cu dng ny c cc i lng vt l c cng gi
tr, ch i lng cn li l khc gi tr. V d vit phng trnh dao ng ca con lc x = Acos( t +
), bt ta phi i tnh ba i lng A, , . Khi gp cu hi tnh ton dng ny ta lanh mt mt
cht, trc khi bt tay vo lm (sau khi c ni dung cu hi) ta nn xem qua ni dung tr li cc
p n, xem ni dung tr li p n c thuc dng ch cn tnh gi tr ca mt i lng cn li
khng, nu c th ta ch vic i tnh gi tr ca i lng thi. Nu ta lm vy v s cu hi dng
ny lp li nhiu trong bi th s gip ta tit kim c thi gian rt nhiu, dnh thi gian cn li cho
cc cu kh. Ngc li, nu ta khng c thi quen ny th ta lm mt mt khong thi gian khng
t cho vic tnh ton ny, vic lm ny hon ton nn trnh.
VD16: Mt con lc l xo treo thng ng gm qu nng m =1kg v l xo cng k =1600N/m.
B qua mi ma st. Khi qu nng VTCB, truyn cho n vn tc 2m/s hng thng ng xung
di. Chn gc thi gian l lc truyn vn tc cho vt v chiu (+) hng ln trn, phng trnh dao
ng l
A. x = 0,2 cos (40t - /2) (m). B. x = 0,05 cos (40t + /2) (m).
C. x = 0,1 cos 40t (m). D. x = 0,1 cos (40t - /2) (m).
Phn tch VD: Theo phng php trn, nhn qua ni dung cc p n, c cng gi tr. Nh vy
ta ch i tnh A v thi. Vt qua v tr cn bng theo chiu (-) ( v chiu + hng ln trn) nn gi
tr ca =
2

. Do ta ch i tnh gi tr ca i lng cn li l A. M theo cng thc V

max
= .A
=> A =

v
max
=
40
2
= 0,05 (m). Vy p n c chn l B.
Tuy nhin nu ta mt cht th ta khng cn i tnh A. Theo tnh ton ta tnh c =
2

,
m nhn qua cc p n th ch c p n B l c =
2

. Do ta c th chn ngay p n B.
VD17: Vt dao ng iu ho c vn tc cc i bng 1,256 m/s v gia tc cc i bng 80 m/s
2
.
Ly = 3,14 v
2
= 10. Chu k v bin dao ng ca vt l
A. T = 1 s; A = 4 cm. B. T = 0,1 s; A = 2 cm.
C. T = 2 s; A = 1 cm. D. T = 0,01 s; A = 2 cm.
Phn tch VD: VD17, khi xem qua ni dung tr li ca cc p n th cc i lng cn tnh T,
A u c gi tr khc nhau. Tuy nhin gi tr ca i lng T cc p n l khc nhau, nn ta khng
nn i tnh gi tr ca T v A lun m ta ch tnh gi tr ca T thi chn p n. p dng cng thc
tnh chu k T =
a
V
. 2
v
a
2 2
C
C
C
C

= 0,1s => chn p n B.

Phng php ny ht sc c ch, vic ta rn luyn k nng ny hon ton c li, gip ta tit kim
rt nhiu thi gian, c bit trong cc k thi tt nghip THPT v k thi cao ng - i hc.
4.5 Rt ngn thi gian khi ta lm thng xuyn mt dng ton
tit kim thi gian trong qu trnh lm bi trc nghim, ngoi cc cch cp trn nh:
phng php loi tr, php suy lun logic, php tnh mt i lng c gi tr khc nhau trong cc p
n cn c mt cch na khng km phn quan trng, c th ni cch ny gp phn rt ln trong
vic tnh nhanh ca mi php tnh nhanh. l lm quen vi nhiu dng cu hi trc nghim khc
nhau, tip xc vi nhiu dng bi tp trc nghim khc nhau v lm tht nhiu dng bi tp trc
nghim khc nhau. T gip ta rt c nhiu kinh nghim khi lm bi tp dng trc nghim; gip
ta c c mt k nng, k xo khi nhn vo mt bi tp trc nghim l bit hng i, bit lm cch
no, thm ch c th chn ngay c p n.
4.6 Ghi nh p n cc dng ton quen thuc
Gp phn trong vic tit kim thi gian cho qa trnh lm bi trc nghim l vic ghi nh kt
qu ca cc dng bi tp n gin. Kt qu ny c th c kt t bn thn hoc qua cc ti liu tham
kho hoc t cc ngun tin cy khc. C th thng k li mt vi nh sau:
4.6.1 Phn dao ng iu ha
7
- Phng trnh dao ng iu ha x = Acos( t + )
+ = 0 nu chn mc thi gian t
0
= 0 lc con lc v tr bin dng, x = A.
+ = nu chn mc thi gian t
0
= 0 lc con lc v tr bin m, x = - A.
+ = /2 nu chn mc thi gian t
0
= 0 lc con lc ang qua v tr cn bng theo chiu
m.
+ = - /2 hay 3 /2 nu chn mc thi gian t
0
= 0 lc con lc ang qua v tr cn bng
theo chiu dng.
+ = /4 nu chn mc thi gian t
0
= 0 lc con lc ang qua v tr li x =
2
2 A
theo
chiu m.
+ = - /4 nu chn mc thi gian t
0
= 0 lc con lc ang qua v tr li x =
2
2 A

theo chiu dng.
+ = 3 /4 nu chn mc thi gian t
0
= 0 lc con lc ang qua v tr li x = -
2
2 A

theo chiu m.
+ = 5 /4 nu chn mc thi gian t
0
= 0 lc con lc ang qua v tr li x = -
2
2 A

theo chiu dng.
+ x chm pha hn v mt lng
2

=> =
v
-
2

.
+ x chm pha hn a mt lng => =
a
- .
- Khong thi gian tng ng vi qung ng di chuyn ca con lc
+ Khong thi gian con lc i t v tr bin v v tr cn bng v ngc li l T/4.
+ Khong thi gian con lc i t v tr bin ny n v tr bin kia l T/2.
+ Khong thi gian con lc i t v tr bin m v v tr li x = -
2
A
v ngc li, hoc
con lc i t v tr bin dng v v tr c li x =
2
A
v ngc li l T/6.
+ Khong thi gian co lc i t v tr bin dng v li x =
2
2 A
hay ngc li, v t
v tr bin m v li x = -
2
2 A
hay ngc li l T/8.
+ Khong thi gian con lc i t v tr c li x = -
2
A
v v tr cn bng v ngc li,
hoc con lc i t v tr c li x =
2
A
v v tr cn bng v ngc li l T/12.
+ Khong thi gian con lc i t v tr c li x = -
2
A
v v tr c li x =
2
A
v ngc
li l T/6.
+ Qung ng ln nht i c trong khong thi gian t = T/4 l A 2 .
+ Khong thi gian ngn nht khi con lc i c qung ng s = A l T/6.
- Tc trung bnh
+ Tc trung bnh khi con lc i t v tr bin ny n v tr bin kia l 4A/T.
+ Tc trung bnh khi con lc i t v tr bin v v tr cn bng v ngc li l 4A/T.
+ Tc trung bnh khi con lc i t v tr c li x = -
2
A
n v tr c li x =
2
A
l
6A/T.
+ Tc trung bnh khi con lc i t v tr bin v v tr c li x = -
2
A
( hoc x =
2
A
)
v ngc li l 3A/T.
+ Tc trung bnh khi con lc i t v tr cn bng n v tr c li x = -
2
A
( hoc x =
2
A
) v ngc li l 6A/T.
+ Tc trung bnh khi con lc i ht qung ng 4A l 4A/T.
8
- Khong thi lp li gi tr ca ng nng, th nng, li , vn tc, gia tc
+ Gi tr ca ng nng W

v th nng W
t
bng nhau c lp li sau nhng khong
4
T
.
+ Gi tr cc i hoc bng 0 ca ng nng, th nng c lp li sau nhng khong
2
T
.
+ Li x ca con lc bng 0 hoc c ln cc i lp li sau nhng khong
2
T
.
+ Vn tc ca con lc c ln cc i hoc bng 0 c lp li sau nhng khong
2
T
.
+ Gia tc ca con lc c gi tr cc i hoc bng 0 c lp li sau nhng khong
2
T
.
4.6.2 Phn tng hp dao ng
Phng trnh dao ng thnh phn: x
1
= A
1
cos( t +
1
) v x
2
= A
2
cos( t +
2
)
+ Nu =
2
-
1
= 0 (x
1
v x
2
cng pha) th dao ng tng hp c bin A = A
1
+
A
2
, v pha ca dao ng tng hp =
1
hay =
2
.
+ Nu =
2
-
1
= ( x
1
v x
2
ngc pha) th dao ng tng hp c bin A =
A A 2 1
, v pha ca dao ng tng hp =
1
nu A
1
> A
2
, =
2
nu A
2
> A
1.

+ Nu =
2
-
1
=
2

(x
1
v x
2
vung pha) th dao ng tng hp c bin A =
A A
2
2
2
1
+ .

+ Nu A
1
= A
2
,
1
= 0,
2
=
2

th bin tng hp A = A
1
2

v pha tng hp =
4

.
+ Nu A
1
= A
2
,
1
= 0,
2
= -
2

th bin tng hp A = A
1
2

v pha tng hp = -
4

.
4.6.3 Dao ng in trong mch LC
Phng trnh dao ng in tch q = Q
o
cos( t + ) th phng trnh dao ng ca u = U
o
cos( t
+ ) v i = I
o
cos( t + +
2

).
+ Thng ngi ta chn mc thi gian t = 0 lc t in tch in mt hiu in th U
o
(tc u lc bng U
o
) th in tch ca t thi im q = Q
o
=> = 0.
+ Nu chn mc thi gian t = 0 khi t bt u np in ( tc q lc bng 0) th =
2

nu dng in chy theo chiu dng (chn trc) v = -
2

nu dng in chy ngc chiu

dng.
+ Nng lng in trng v t trng bng nhau sau nhng khong thi gian
4
T
( T l
chu k dao ng ca in tch q).
+ Gi tr ca in trng (hay t trng) bng mt na gi tr cc i ca n c lp li
sau nhng khong thi gian
4
T
.
+ Gi tr cc i ( hoc bng 0) ca in trng (hay t trng) c lp li sau nhng
khong thi gian
2
T
.
4.6.4 Dng in xoay chiu
- Phng trnh i = I
o
cos( t +
i
) th phng trnh ca u = U
o
cos( t +
i
+ ).
+ Nu mch ch c in tr thun R hoc c R, L, C mc ni tip m Z
L
= Z
C
th

= 0.
+ Nu trong mch ch c cun cm thun L th

=
2

.
9
+ Nu trong mch ch c t in C th

= -
2

.
+ Trong mch ch c cun cm thun L v t in C th

=
2

nu Z
L
> Z
C
,

= -
2

nu Z
L
< Z
C
.
+ Trong mch ch c R, L thun cm v c Z
L
= R hoc trong mch c R, L, C mc ni
tip m Z
L
- Z
C
= R th

=
4

.
+ Trong mch ch c R, C v c Z
C
= R hoc trong mch c R, L, C mc ni tip m Z
C

Z
L
= R th

= -
4

.
- Phng trnh u = U
o
cos( t +
u
) th phng trnh ca i = I
o
cos( t +
u
- ).
+ Nu mch ch c in tr thun R hoc c R, L, C mc ni tip m Z
L
= Z
C
th

= 0.
+ Nu trong mch ch c cun cm thun L th

=
2

.
+ Nu trong mch ch c t in C th

= -
2

.
+ Trong mch ch c cun cm thun L v t in C th

=
2

nu Z
L
> Z
C
,

= -
2

nu Z
L
< Z
C
.
+ Trong mch ch c R, L thun cm v c Z
L
= R hoc trong mch c R, L, C mc ni
tip m Z
L
- Z
C
= R th

=
4

.
+ Trong mch ch c R, C v c Z
C
= R hoc trong mch c R, L, C mc ni tip m Z
C

Z
L
= R th

= -
4

.
- Gi tr ca tng tr Z
+ Nu R = 30 , Z
L
- Z
C
= t 40 hoc R = 40 , Z
L
- Z
C
= t 30 th Z = 50 .
+ Vi = 100 (rad/s), R = 100 , C =

4
10
F, L =

2
H hoc R = 100 , C =

2
10
4
F, L =

1
H (tc Z
L
- Z
C
= t 100 ) th Z = 100 2 .
+ Nu Z
L
= Z
C
th Z = R.
- H s cng sut cos
+ Nu mch ch c in tr thun R hoc c R, L, C mc ni tip m Z
L
= Z
C
th cos

= 1.
+ Nu trong mch ch c cun cm thun L, hoc ch c t in, hoc ch c cun cm
thun L v t in C mc ni tip th cos

= 0.
+ Trong mch ch c R, L thun cm v Z
L
= R, hoc trong mch ch c R, C v Z
C
= R,
hoc trong mch c R, L, C mc ni tip m Z
L
- Z
C
= t R th cos

=
2
2
.
+ Trong truyn ti in nng, tng h s cng sut vi mc ch gim cng sut hao ph do
ta nhit (trn ng dy ti) v ng thi tng cng sut tiu th.
- Cng sut ca mch t gi tr cc i (P
max
) khi R thay i
+ Mch in c R v L thun cm mc ni tip, cng sut cc i khi R = Z
L
v P
max
=
L
2
Z 2
U
.
+ Mch in c R v C mc ni tip, cng sut cc i khi R = Z
C
v P
max
=
C
2
Z 2
U
+ Mch in c R, L thun cm v t C mc ni tip, cng sut cc i khi R = C L
Z Z

v P
max
=
c L
2
Z Z . 2
U

.
+ Cng sut hao ph gim n
2
ln khi tng in p truyn i tng ln n ln.
- Khi dng in c tn s =
LC
1
th trong mch c hin tng cng hng in.
10
- ng c khng ng b ba pha, t trng quay gy ra ti tm ca khung dy c ln khng
i v bng 1,5B
o
(vi B
o
l t trng cc i).
4.6.5 Cng m
Gi I
A
, I
B
ln lt l cng m ti v tr A v B.
Gi L
A
, L
B
ln lt l mc cng m ti v tr A v B.
Nu
10
I
I
n
B
A
th L
A
= L
B
+ n.10
4.6.6 Giao thoa sng nh sng
Khi s dng cng thc i =
a
D
th i, a cng n v l mm; D n v l m v n v m.
Chng hn = 0,5 m; D = 2m v a = 0,5mm th i = 2mm hoc nu i = 0,3mm; D = 1m v a =
0,2 th = 0,6 m.
4.6.7 Lng t nh sng
Cng thc tnh cng thot A =
o
hc

.
Nu i lng
o
= a m, vi a < 1 th gi tr ca A khi tnh ra l A = b.10
-20
J v trong b c
gi tr hng chc.
Chng hn,
o
= 0,6625 m th gi tr ca A = 30.10
-20
J hoc
o
= 0,30 m th gi tr ca A =
66,25.10
-20
J.
4.6.8 Phng x
- Qua mt chu k, lng cht (s ht N, khi lng m, phng x H) cn li l 50%.
- Qua hai chu k, lng cht (s ht N, khi lng m, phng x H) cn li l 25%.
- Qua ba chu k, lng cht (s ht N, khi lng m, phng x H) cn li l 12,5%.
- Qua bn chu k, lng cht (s ht N, khi lng m, phng x H) cn li l 6,25%.
4.6.9 Ht nhn
- Nng lng lin kt ca ht nhn D
2
1
l 2,23MeV
- Nng lng lin kt ca ht nhn He
4
2
l 28,3MeV
- Nng lng lin kt ca ht nhn Be
10
4
l 65,3MeV
IV. H THNG KIN THC- CNG THC RT GN CN NH.
K nng, k xo lm bi tp trc nghim khng phi tri nghim mt thong l c c m l c
mt qu trnh, mt thi gian di phn u rn luyn v trao di cc phng php, tch ly kinh
nghim mi c c. Mun vy th vic h thng li kin thc c bn hc trong thi gian qua l
khng th khng lm. Ghi nh cc kin thc, cng thc c bn t suy lun rng ra v thuc lng
cc cng thc nng cao, cc cng thc rt gn. Ghi nh cc cng thc tt l mt vic lm ht sc tch
cc trong vic gp phn vo qu trnh rt ngn thi gian lm bi tp trc nghim.
Chng I NG LC HC VT RN
I. Chuyn ng quay ca vt rn quanh mt trc c nh
1. Ch
+ Thng chn chiu dng l chiu quay ca vt rn.
+ > 0; > 0 khi chiu quay ca vt rn trng chiu dng
+ Mi im trn vt rn quay c mt gc nh nhau trong cng mt khong thi gian.
2. Tc gc: Tc gc tc thi (gi tt l tc gc) l i lng c trng cho mc nhanh,
chm ca chuyn ng quay ca vt rn quanh mt trc thi im t =>
tt
= (t)
Tc gc trung bnh ca vt rn trong khong thi gian t :
tb
=
t

.
3. Gia tc gc: Gia tc gc tc thi l i lng c trng cho bin thin nhanh chm ca
=>
tt
= (t).
Gia tc gc trung bnh:
t
tb

4. Cc phng trnh ng hc ca chuyn ng quay
11
a) Chuyn ng quay u: = 0;

= h/s; phng trnh ta : =

o
+ t.
b) Chuyn ng quay bin i u:

=
t

;
Phng trnh: =
o
+ t; =
o
+
o
t + t
2
1
2

; ) ( 2
o
2
o
2

+ Nu tc gc

v cng du: quay nhanh dn u.

+ Nu tc gc

v tri du: quay chm dn u.

5. Cng thc lin h
a) Lin h gia tc di v tc gc: v = .r
b) Khi vt rn quay u
+ vect vn tc v
r
ca mi im trn ng trn c phng trng vi tip tuyn, c chiu
ca chuyn ng v c ln khng i.
+ Gia tc hng tm ca mt im xc nh trn vt rn: a
n
= r .
r
v
2
2

= h/s.
+ Gia tc tip tuyn: a
t
= 0
+ Gia tc ton phn: a = a
n
c) Khi vt rn quay khng u
+ vect vn tc v
r
ca mi im thay i c v hng ln ln.
+ Gia tc hng tm ca mt im xc nh trn vt rn ti thi im t: a
n
=
r .
r
v
2
t
2
t

+ Gia tc tip tuyn ti thi im t: a
t
= .r .
+ Gia tc ton phn ti thi im t: a =
a a
2
t
2
n
+
d) Ch :
+
n
a v
r r
, c trng cho s thay i v hng ca v
r
.
+
t
a
r
c phng trng v
r
, c trng cho s thay i v ln ca v
r
.
II. Phng trnh ng lc hc ca vt rn quay quanh mt trc c nh
1. Phng trnh ng lc hc: M = I. hay M = F.d; vi d l cnh tay n ca lc.
2. Momen qun tnh: I(kg.m
2
) =

n
1 i
r m
2
i i
+ Momen qun tnh ca mt cht im: I = m.r
2
.
+ Thanh nh tit din u, chiu di l , trc qua trung im v vung gc vi thanh: I =
m
12
1
2

+ Thanh nh tit din u, chiu di l , trc qua mt u v vung gc vi thanh: I =
m
3
1
2

+ Vnh trn bn knh R: I = m.R
2
=> cng thc ny c th tnh cho vt rn hnh tr rng.
+ a trn mng c bn knh R: I =
mR
2
1
2
=> cng thc ny c th tnh cho vt hnh tr
c.
+ Khi cu c c bn knh R: I =
mR
5
2
2
.
III. Momen ng lng. nh lut bo ton momen ng lng. ng nng quay.
1. Momen ng lng: L(
2
kg.m /s) = I .
2. nh lut bo ton momen ng lng
+ Nu
dL
M 0
dt
th L = hng s => Ti thi im t vt rn ang quay vi tc gc ,
bng nhin tng m men lc tc dng ln n bng 0 th vt quay u vi tc gc .
+ Trng hp vt hoc h vt c momen qun tnh i vi trc quay thay i th I
1

1
= I
2

2
.
12
3. ng nng ca vt rn quay quanh mt trc c nh: W

= I
2
1
2
=
I
L
2
1
2
IV. S tng t gia cc i lng gc c trng cho chuyn ng quay v cc i lng di c
trng cho chuyn ng thng.
Chuyn ng quay
(trc quay c nh, chiu quay khng i)
Chuyn ng thng
(chiu khng i)
Ta gc

(rad)
Tc gc

(rad/s)
Gia tc gc

(rad/s
2
)
Momen lc M (N.m)
Momen qun tnh I (kg.m
2
)
Momen ng lng L I (kg.m
2
/s)
ng nng quay
2

. I
2
1
W
(J)
Ta x (m)
Tc v (m/s)
Gia tc a (m/s
2
)
Lc F (N)
Khi lng m (kg)
ng lng P = mv (kg.m/s)
ng nng
2

v . m
2
1
W
(J)
Chuyn ng quay u

= hng s ;
0
;
o
t +
Chuyn ng thng u
v = hng s ; a 0 ;
o
x x vt +
Chuyn ng quay bin i u

=
t
0

= hng s ;
o
t +

2
o o
1
t t
2
+ + ; ( )
2 2
o o
2
Gc quay c sau thi gian t :

o
t
2
+

Chuyn ng thng bin i u
a =
t
x
x
0

= hng s ;
o
v v at +

2
o o
1
x x v t at
2
+ + ; ( )
2 2
o o
v v 2a x x
Qung ng i c sau thi gian t :

o
v v
s t
2
+

Phng trnh ng lc hc

M I
hay
dL
M
dt

Phng trnh ng lc hc
F ma hay
dp
F
dt

nh l ng nng quay

I
2
1
I
2
1
2
u
2
sau
= A
ngoi lc
nh l ng nng
mv
2
1
mv
2
1
2
u
2
sau
= A
ngoi lc
nh lut bo ton momen ng lng:

1 1 2 2
I I
hay
i
L

= hng s
nh lut bo ton ng lng:

i i
m v

r
= khng i
Cng thc lin h gia cc i lng gc v i lng di
s r
;
v r
;
t
a r
;
2
n
a r
Chng II DAO NG C
I. Dao ng iu ha
1. Phng trnh dao ng: x = Acos( t + ); trong
A, ,
l nhng hng s bit.

l tn s gc
f 2
T
2

(rad/s).
Vit phng trnh dao ng l i tm A,

ri th vo phng trnh ( ) x Acos t +

+ Tm A c th da vo cng thc:

+
2
2
2 2
v
x A
;
a
v
m a x
2
m a x
A ; A =
2
min max


.
+ Tm

da vo gc thi gian (t = 0). Trng hp tng qut:

13
Khi t = 0 m
0
0
x x Acos
v v Asin

'

; ty thuc vo v > 0 hay v < 0 chn

2. Chu k v tn s: T =
n
t
f
1 2

.
vi n l s dao ng ton phn thc hin c trong khong thi gian t .
3. Vn tc: ( ) v x ' Asin t +
hay
v Acos t
2

_
+ +

,
+ Vn tc bin i iu ho v sm pha hn li 1 gc
2

.
+ Vn tc li x: v = t
x A
2 2

.
+ Tc cc i: v
max
= A.
+ Vn tc trung bnh: v
tb
=
t
x

.
+ Tc trung bnh:
t
s
v
_

.
4. Gia tc: ( )
2
a v' x" Acos t +
= -
2
.x hay ( )
2
a Acos t + +
.
+ Gia tc bin i iu ho sm pha hn vn tc 1 gc
2

v ngc pha so vi li .
+ Gia tc lun lun tri du vi li .
+ Vect gia tc lun hng v v tr cn bng.
+ Gia tc cc i: a
max
=
2
.A.
+ Trong dao ng iu ha, li x vn tc v v gia tc a bin thin iu ha cng tn s gc

.
II. Con lc l xo
1. Tn s gc:
m
k
; Chu k:
k
m
2 T ; Tn s:
m
k
2
1
f

.
2. Lc ko v (lc hi phc): F = - kx = m.a , lun hng v v tr cn bng.
3. Nng lng dao ng (c nng): W = W

+ W
t
=
kA
2
1
A m
2
1
2 2 2

= hng s.
+ ng nng: W

= mv
2
1
2
=
kA
2
1
2
sin
2
( t + ) => bin thin tun hon vi chu k T/2.
+ Th nng: W

=
kx
2
1
2
=
kA
2
1
2
cos
2
( t + ) => bin thin tun hon vi chu k T/2.
4. Vi con lc l xo treo thng ng, khi vt v tr cn bng l xo gin ra mt on l
+ Lc hi phc: F = - k.x.
lc hi phc cc i: F
max
= k.A
lc hi phc cc tiu: F
max
= 0
+ Lc lc n hi cc i: F
max
= k(
l
+ A).
+ Lc n hi cc tiu
=> Nu
l
> A: F
min
= k. (
l
- A).
=> Nu
l
< A: F
min
= 0
+ Ta c: k. l = mg =>
l
g
m
k

v
g
l
2
k
m
2 T


.
+ Chiu di ca l xo:
Chiu di cc i: l
max
= l
o
+
l
+ A
Chiu di cc tiu: l
min
= l
o
+
l
- A => A =
2
l
l
min
max

Chiu di ca l xo v tr cn bng: lVTCB = l
o
+
l
=> lVTCB =
2
l
l
min
max
+
14
+ Vi m
1
th con lc dao ng vi chu k T
1
=
k
m
2
1

Vi m
2
th con lc dao ng vi chu k T
2
=
k
m
2
2

Vi m = m
1
t m
2
th con lc dao ng vi chu k T =
T T
2
2
2
1
t
=>
f f
f
.
f
f
2
2
2
1
2 1
t

+ Vi k
1
th con lc dao ng vi chu k T
1
=
k
m
2
1

Vi k
2
th con lc dao ng vi chu k T
2
=
k
m
2
2

Vi k = k
1
t k
2
th con lc dao ng vi chu k T =
T T
T
.
T
2
1
2
2
2 1
t
=>
f f
f
2
2
2
1
t
III. Con lc n
1. Con lc n gm vt nh khi lmg m, treo u mt si dy c chiu di l , khng gin, khi
lng khng ng k. Vi dao ng nh, con lc n dao ng iu ha theo phng trnh s =
S
0
.cos( t + ) hoc ( )
o
cos t +
, trong S
o
= l.
o
l bin dao ng ;
0

l bin
gc (rad).
2. Tn s gc:
l
g
; Chu k:
g
l
2 T
.
3. Lc ko v:
l
s
mg mg sin mg
Pt
lun hng v v tr cn bng.
4. Lc cng dy: = mg(3cos - 2cos
0
)
=> Lc cng dy khi qua v tr cn bng:
max
= mg(3 - 2cos
0
)
=> Lc cng dy khi qua v tr bin:
max
= mg.cos
0
5. Vn tc: v =
)
cos
(cos gl 2
0

=> Tc ca con lc v tr cn bng: v
max
=
)
cos
1 ( gl 2
0

=> Tc ca con lc v tr bin: v

min
= 0
6. Nng lng dao ng
+ C nng: S m
2
1
mgl
2
1
) cos 1 ( mgl
W W
W
2
0
2 2
0 0 t

+ = hng s.
+ ng nng: ) t (
sin S m
2
1
mv
2
1
W
2 2
0
2 2

+ Th nng: ) t (
cos S m
2
1
mgl
2
1
) cos 1 ( mgl
W
2 2
0
2
2

.
7. Bin thin chu k dao ng
+ Thi gian nhanh(chm) ca ng h qu lc sau mt ngy m: ) s ( 86400 .
T
T
0

+ Chu k ca con lc khi nhit thay i ( : l h s n v nhit ca vt rn, l
o
: l chiu di ban
u ca con lc, nhit t
o
).
15
nhit t
1
con lc c chu k T
o
= 2
g
)] t t ( 1 [ l
o 1 o
+
. ( Gi s ng h qu lc chy
ng nhit ny).
nhit t
2
con lc c chu k T = 2
g
)] t t ( 1 [ l
o 2 o
+
.
=>
t
2
1
) t t .(
2
1
T
T T
T
T
1 2
o
o
o

.
- Nu t > 0 ( nhit tng) th ng h chy chm.
- Nu t < 0 ( nhit gim) th ng h chy nhanh.
+ Chu k ca con lc ti mt t: T
0
=
M . G
R . l
2
g
l
2
2
; trong G l hng s hp dn, M
v R ln lt l khi lng v bn knh tri t.
+ Chu k ca con lc cao h so vi mt t:
M . G
) h R .( l
2 T
2
+

=>
R
h
T
T
0

> 0 (
ng h chy chm)
+ Chu k ca con lc trong thang my chuyn ng c gia tc
>
a
hng t di ln th
T =
a g
l
2
+

=>
g
a
2
1
T
T
0

< 0 ( ng h chy nhanh).

+ Chu k ca con lc trong thang my chuyn ng c gia tc
>
a
hng t trn xung th
T =
a g
l
2

=>
g
a
2
1
T
T
0

> 0 ( ng h chy chm).

+ Chu k ca con lc dao ng trong in trng c phng nm ngang: T =
m
E
q
g
l
2
2
2
2
2
+

; trong q l in tch con lc, E cng in trng.

Nu (qE)
2
<< (mg)
2
th
) mg (
) qE (
4
1
T
T
2
2
0

< 0 ( ng h chy nhanh).

+ vi l
1
con lc dao ng vi chu k T
1
=
g
l
2
1

vi l
1
con lc dao ng vi chu k T
2
=
g
l
2
2

=> vi l = l
1
t l
2
con lc dao ng vi chu k T =
T T
2
2
2
1
t
=>
f f
f
.
f
f
2
2
2
1
2 1
+

.
IV. Con lc vt l
1. Con lc vt l l mt vt rn quay c quanh mt trc nm ngang c nh.
2. Phng trnh dao dng: =
0
cos( t + ); trong

l gc lch ca QG so vi ng
thng ng (hnh 7.3 SGK 12NC). G l trng tm, Q l im trc quay i qua.
3. Tn s gc:
I
mgd
; Chu k:
mgd
I
2 T
; Tn s:
I
mgd
2
1
f

.
16
Vi + m l khi lng ca vt rn (kg).
+ d = QG khong cch t trng tm vt rn ti trc quay (m).
+ I l momen qun tnh ca vt rn i vi trc quay (
2
kg.m ).
V. Dao ng cng bc
1. Dao ng cng bc l dao ng chu tc dng ca mt ngoi lc bin thin tun hon F =
F
0
cos( t)
+ Dao ng cng bc c tn s (chu k) l tn s (chu k) ca ngoi lc cng bc, = .
+ Bin ca dao ng cng bc t l thun vi bin ca ngoi lc cng bc v ph
thuc vo tn s ca ngoi lc cng bc v h s ma st ca mi trng.
+ Khi ngoi lc tc dng vo vt dao ng c tn s =
0
tc f = f
0
(tn s dao ng ring
ca h) th bin dao ng cng bc tng n gi tr cc i: gi l hin tng cng hng dao
ng.
2. Bi tp cng hng dao ng thng gp.
+ Mt con lc treo trong mt toa xe la, bin dao ng ca n t cc i khi tn s lp li
nhng khp g (ch ni 2 thanh ray) gy nn chn ng bng tn s dao ng ca ca con lc.
Ngha l thi gian i ht chiu di thanh ray (12,5m) bng chu k ca con lc.
+ Mt ngi ch mt thng nc i trn ng c nhng khp g cch u nhau, gy nn
chn ng lm cho nc trong thng dao ng mnh. Nc trong thng sng snh mnh nht nu
tn s lp li nhng khp g bng tn s dao ng ring ca nc. Ngha l thi gian i t khp
g n khp g tip theo bng chu k dao ng ring ca nc.
VI. Tng hp hai dao ng iu ha cng phng, cng tn s
1. Phng trnh dao ng ( ) x Acos t +
c th c biu din bng mt vect quay
OM
uuuur
c
v thi im ban u. Vect quay
OM
uuuur
c:
+ Gc ti gc ta ca trc Ox
+ di bng bin dao ng, OM = A.
+ Hp vi trc Ox mt gc bng pha ban u

. Chiu dng l chiu dng ca ng trn

lng gic.
2. Dao ng thnh phn: ( ) ( ) ( ) ( )
1 1 1 2 2 2
x A cos t 1 ; x A cos t 2 + +
=> Phng trnh dao ng tng hp: ( ) x Acos t +
, trong
+ Bin A c xc nh bi: ) cos(
A A
2
A A
A
1 2
2 1
2
2
2
1
+ +
+ Pha ban u

c xc nh bi: tan =
+
+
2
2
1
1
2
2
1
1
cos
A
cos
A
sin
A
sin
A
(*)
+ Khi
1 2
A A
th
1 2
1
x 2A cos cos t
2 2
+ _
+

,
; Bin :
1
A 2A cos
2

+ Trong mi trng hp th
1 2 1 2
A A A A A +
.
+ Cng thc xc nh theo tan trn ch p dng ng cho cc trng hp - /2 <
1,

2
<
/2.
+ Nu /2
1,

2
th = + ; vi tan c th tnh theo cng thc (*).
+ Nu -
1,

2
- /2 th = - ; vi tan c th tnh theo cng thc (*).
VD: x
1
= 5cos(10t - /2)cm v x
2
= 5cos(10t - )cm. Nu p dng cng thc (*) tnh c
tan = 1 => = /4. Vy = /4 - = -3 /4.
Chng III SNG C V SNG M
I. Sng c. Phng trnh sng
1. Sng c l dao ng c lan truyn trong mt mi trng. Sng c khng truyn c trong chn
khng.
2. Sng ngang l sng c phng dao ng vung gc vi phng truyn sng. Mi trng cho
php truyn sng ngang l b mt cht lng, cht rn.
3. Sng dc l sng c phng dao ng trng vi phng truyn sng. Mi trng cho php truyn
sng dc l rn, lng, kh.
17
4. Cng thc bc sng: =
T . v
f
v

5. Phng trnh sng:

+ Nu dao ng ca ngun sng (ti gc ta O) c dng: u
O
= Acos( t) th phng trnh sng
ti M c ta x l uM = Acos (t -
v
x
) = Acos ( t -

x
2
).
+ Nu dao ng ti M c ta x c dng: uM = Acos( t) th phng trnh sng ti ngun O c
dng l uM = Acos (t +
v
x
) = Acos ( t +

x
2
).
+ Nu dao ng ca ngun sng (ti gc ta O) c dng: ( )
0
u Acos t +
vi
0

l pha
ban u th phng trnh sng ti M c dng
M 0
2
u Acos t x

_
+

,
.
6. lch pha gia hai im trn cng mt phng truyn sng, cch nhau mt khong d s l

d 2

=> nu d = k ; (k = 0; 1; 2): Hai im dao ng cng pha.
=> nu d = ( 2k + 1)
2

; (k = 0; 1; 2): Hai im dao ng ngc pha.

=> nu d = (2k + 1)
4

; (k = 0; 1; 2): Hai im dao ng vung pha.

=> Hai im gn nht dao ng cng pha: d = .
=> Hai im gn nht dao ng ngc pha: d = /2.
=> Hai im gn nht dao ng vung pha: d = /4.
II. Sng dng
1. S phn x ca sng
+ Khi phn x trn vt cn c nh, sng phn x lun ngc pha vi sng ti im phn x.
+ Khi phn x trn vt cn t do, sng phn x lun cng pha vi sng ti im phn x.
2. Sng dng
+ Sng truyn trn si dy trong trng hp xut hin cc nt v cc bng gi l sng dng.
+ Khong cch gia hai nt lin tip hoc hai bng lin tip: /2
+ Khong cch gia mt nt lin tip v mt bng lin tip: /4
+ Khi c sng dng xy ra trn mt si dy n hi th khong thi gian gia hai ln lin tip si
dy dui thng ( tc sng truyn gia 2 nt hay 2 bng lin tip) = T/2.
3. iu kin c sng dng
* Sng c hai u c nh:
+ iu kin c sng dng trn si dy c hai u c nh l chiu di ca si dy phi bng
mt s nguyn ln na bc sng: l = n
2

; n = 1; 2; 3
+ S n = s bng sng.
+ S nt sng = s bng sng + 1.
* Sng trn dy c mt u t do:
+ iu kin c sng dng trn mt si dy c mt u c nh, mt u t do l chiu di
ca si dy phi bng mt s l ln
4

: l =
4
) 1 n 2 (

+
; n = 0; 1; 2; 3;
+ S bng sng = n + 1; s bng = s nt.
* Dy n hai u c nh:
+ Tn s sng trn dy n: f =
l 2
v
n
; n = 1; 2; 3;
+ m c bn( ng n = 1) c tn s f
1
=
l 2
v
.
+ n = 2; 3; ng vi ha m bc 2; bc 3;c tn s bng 2f
1
; 3f
1

* ng so:
+ Tn s sng trn dy n: f =
l 4
v
m
; m = 1; 3; 5; 7;
18
+ m c bn( ng m = 1) c tn s f
1
=
l 4
v
.
+ m = 3; 5; ng vi ha m bc 3; bc 5c tn s bng 3f
1
; 5f
1
.
III. Giao thoa sng
* Nu phng trnh sng ti S
1
, S
2
cng pha: u = Acos( t)
+ Phng trnh sng tng hp ti M cch S
1
khong d
1
v cch S
2
khong d
2
u = )
d d
cos( A 2
1 2

.cos( t -

d d
2 1
)
+ Nu d
2
d
1
= k th bin sng tng hp t gi tr cc i, bng 2A
- k = 0: nhng im cc i thuc ng trung trc on S
1
S
2
, cc i trung tm.
- k = t 1: nhng im cc i thuc ng hypebol th nht, cc i bc 1.
- k = t 2: nhng im cc i thuc ng hypebol th hai, cc i bc 2.

- Khong cch gia hai im cc i lin tip thuc S

1
S
2
bng
2

.
- Ch : Nu hai ngun c bin sng A
1
A
2
th bin sng tng hp l A
1
+ A
2
.
+ Nu d
2
d
1
= (2k + 1).
2

th bin sng tng hp t gi tr cc tiu, bng 0.

- k = 0; -1: nhng im cc tiu thuc ng hypebol th nht, cc tiu th 1.
- k = 1; -2: nhng im cc tiu thuc ng hypebol th hai, cc tiu th 2.
- k = 2; -3: nhng im cc tiu thuc ng hypebol th hai, cc tiu th 3.

- ng cc tiu hypebol v ng cc i hypebol xen k nhau

- Khong cch gia im cc tiu v cc i lin tip thuc S
1
S
2
bng
4

.
- Khong cch gia hai im cc tiu lin tip thuc S
1
S
2
bng
2

.
- Ch : Nu hai ngun c bin sng A
1
A
2
th bin sng tng hp bng
A A 2 1
.
+ S im cc i, cc tiu thuc khong S
1
S
2
= .
- S im cc i thuc khong S
1
S
2
bng s gi tr ca n xc nh theo cng thc

< <

n
; n l s nguyn.
- S im cc tiu thuc khong S
1
S
2
bng s gi tr ca n xc nh theo cng thc
2
1
n
2
1

< <

; n l s nguyn.
* Nu phng trnh sng ti S
1
, S
2
ngc pha: u
1
= Acos( t) v u
2
= Acos( t +

).
+ Phng trnh sng tng hp ti M cch S
1
khong d
1
v cch S
2
khong d
2
u = )
2
d d
cos( A 2
1 2

+

.cos( t -
2
d d
2 1

+

+
)
+ Nu d
2
d
1
= (2k + 1)
2

th bin sng tng hp t gi tr cc i.

- k = 0; -1: nhng im cc i thuc ng hypebol th nht, cc i bc 1.
- k = 1; -2: nhng im cc i thuc ng hypebol th hai, cc i bc 2.
- k = 2; -3: nhng im cc i thuc ng hypebol th ba, cc i bc 3.

+ Nu d
2
d
1
= k th bin sng tng hp t gi tr cc tiu.
- k = 0: nhng im cc tiu thuc ng trung trc ca on S
1
S
2
, cc tiu trung tm.
- k = t 1: nhng im cc tiu thuc ng hypebol th nht, cc tiu th 1.
- k = t 2: nhng im cc tiu thuc ng hypebol th hai, cc tiu th 2.

+ S im cc i, cc tiu thuc khong S

1
S
2
=
- S im cc tiu thuc khong S
1
S
2
bng s gi tr ca n xc nh theo cng thc
19

< <

n
; n l s nguyn.
- S im cc i thuc khong S
1
S
2
bng s gi tr ca n xc nh theo cng thc
2
1
n
2
1

< <

; n l s nguyn.
IV. Sng m
1. Sng m
+ Tn s m pht ra bng tn s dao ng ca ngun m v khng i trong qu trnh truyn m.
+ Tc truyn m ph thuc vo tnh n hi v khi lng ring ca mi trng. N thay i
theo nhit .
2. c trng vt l ca m
+ Cng m I ti mt im l i lng o bng lng nng lng m sng m truyn qua
mt n v din tch t vung gc vi phng truyn sng trong mt n v thi gian.
I =
S
P
; ( )
2
W/ m

Trong : P l cng sut pht ca ngun m.
S = 4 R
2
l din tch mt cu c bn knh R, vi tm l ngun m
+ Mc cng m: L(B) = lg
I
I
0
hay L(dB) = 10.lg
I
I
0
.
Trong ( )
12 2
o
I 10 W/ m

l cng m chun.
+ Nu
10
I
I
n
B
A
th L
A
= L
B
+ n.10
Khi L = 10 dB = 1 B th
1
0
I 10 I ; L = 20 dB = 2 B th
2
0
I 10 I ; L = 30 dB = 3 B th
3
0
I 10 I ;
3. c trng sinh l ca m
+ m to hay nh ph thuc vo mc cng m v tn s ca ngun m.
+ Tai con ngi c th cm nhn c m c tn s 16Hz n 20 000Hz.
+ Tai con ngi c th cm nhn c m c mc cng m t 0 n 130dB.
+ Tai con ngi c th cm nhn c m c cng m t 10
-12
W/m
2
n 10 W/m
2
.
V. Hiu ng p-ple
1. S thay i tn s sng do ngun sng chuyn ng tng i so vi my thu gi l hiu ng
p-ple.
2. Tn s ca m m ngi quan st (my thu) nghe c: f .
v
v
' f
v
v
S
M

+ Trong :
-
M
v
l tc chuyn ng ca my thu (ly du (+) nu my thu chuyn ng li gn
ngun m v ly du (-) nu my thu chuyn ng ra xa ngun m).
-
S
v
l tc chuyn ng ca ngun m (ly du (-) nu ngun m chuyn ng li gn
my thu v ly du (+) nu ngun m chuyn ng ra xa my thu).
+ Nu my thu chuyn ng li gn ngun m ng yn th
M
v v
f ' f f
v
+
> .
+ Nu my thu chuyn ng ra xa ngun m ng yn th
M
v v
f ' f f
v

< .
+ Nu ngun m chuyn ng li gn my thu ng yn th
S
v
f ' f f
v v
>

.
+ Nu ngun m chuyn ng ra xa my thu ng yn th
S
v
f ' f f
v v
<
+
.
+ Ch :
Nu my thu chuyn ng vi tc vM li gn ngun m chuyn ng vi tc vS
20
- Nu ngun m chuyn ng li gn:
v v
v v
S
M
f

- Nu ngun m chuyn ng ra xa:

v v
v v
S
M
f
+
+

Nu my thu chuyn ng vi tc vM ra xa ngun m chuyn ng vi tc vS

- Nu ngun m chuyn ng li gn:
v v
v v
S
M
f

- Nu ngun m chuyn ng ra xa:

v v
v v
S
M
f
+

Chng IV DAO NG V SNG IN T

I. Dao ng in t
1. Phng trnh dao ng
+ in tch trn hai bn t: q = Q
0
cos( t + ); trong :
1
LC

+ Hiu in th hai u t: u = U
0
cos( t + ); vi U
0
= Q
0
/C.
+ Cng dng in qua mch: i = I
0
cos( t + + /2); vi I
0
= Q
0
. .
2. Nu khng c tc ng in hoc t vi bn ngoi, th dao ng in t l mt dao ng t do
+ Tn s gc ring:
1
LC

.
+ Chu k ring: T = 2
LC
.
+ Tn s dao ng ring: f =
LC 2
1

.
3. Nng lng ca mch dao ng
+ Nng lng in trng tc thi trong t in: W

=
) t (
cos
Q
C 2
1
q
C 2
1
Cu
2
1
2
2
0
2
2
+ .
+ Nng lng t trng tc thi trong cun cm: W

=
) t (
cos
Q
C 2
1
q
C 2
1
Cu
2
1
2
2
0
2
2
+ .
+ Nng lng in t ca mch dao ng LC: W = W
t
+ W

=
LI
2
1
CU
2
1
Q
C 2
1
2
0
2
0
2
0

= h/s.
+ Nng lng in trng, t trng bin thin tun hon vi chu k T/2 ( tn s 2f).
4. Dao ng in t cng bc
+ Dao ng in cng bc l dao ng in di tc dng ca mt ngun in cng bc iu
ha
o
u U cos t
.
+ Tn s ca dao ng in cng bc l tn s ca dao ng in cng bc bn ngoi,
0
=

ngoi
.
+ Nu dao ng in cng bc bn ngoi c tn s bng tn s dao ng ring ca mch LC
0
=
LC
1
th bin dao ng in cng bc t gi tr cc i: gi l hin tng cng hng
dao ng in.
5. Dao ng duy tr
Nu dao ng khng l tng, trong mch c in tr R th mch duy tr mt dao ng iu
ha phi cung cp mt nng lng (do s ta nhit). Nng lng cung cp c mt cng sut ng
bng cng sut ta nhit trn R, P = I
2
.R; ( I l cng hiu dng qua mch LC).
21
II. Sng in t
1. Sng in t
+ Lan truyn trong chn khng vi tc c = 3.10
3
m/s.
+ Sng in t truyn c trong mi mi trng k c trong chn khng.
+ Bc sng
f
v
T . v
.
+ in trng
E
>
v t trng
B
>
dao ng cng pha v vung phng.
2. Mch dao ng h pht sng in t c bc sng: LC 2 . c ; c chu k:
LC
2 T ; c tn s
LC 2
1
f

.
+ Nu mch c C
1
th pht sng c bc sng
LC
2 . c
1 1

; chu k
LC
2
T 1 1

+ Nu mch c C
1
th pht sng c bc sng
LC
2 . c
2 2

; chu k
LC
2
T 2 2

Nu mch c C = C
1
+ C
2
( hai t mc song song) th pht sng c bc sng

2
2
2
1
; chu k
T T
T
2
2
2
1
+
v tn s
f f
f
.
f
f
2
2
2
1
2 1
+

.
Nu mch c
C
1
C
1
C
1
2 1
+
( hai t mc ni tip) th pht sng c bc sng

2
2
2
1
2 1
.
; chu k
T T
T
.
T
f
2
2
2
1
2 1
+

v tn s
f f
f
2
2
2
1
+
Nu mch c L = L
1
t L
2
th pht sng c bc sng

2
2
2
1
; chu k
T T
T
2
2
2
1
t
v tn s
f f
f
.
f
f
2
2
2
1
2 1
t

.
IV. Truyn thng bng sng in t
1. Nguyn tc truyn thng bng sng in t
+ My pht gm c :
- Tn hiu (hnh nh, m thanh) c m ha thnh sng m tn.
- Mch pht sng cao tn.
- Mch bin iu: dng kt hp sng cao tn v sng m tn thnh sng bin iu cao tn.
- Mch khuch i: khuch i sng cao tn trc khi a n anten pht.
- Anten pht.
+ My thu gm c:
- Anten thu sng bin iu cao tn.
- Mch tch sng: dng tch ly sng m tn t sng bin iu cao tn.
- Mch khuch i: khuch i tn hiu m tn trc khi a n thit b ngoi vi.
- Thit b ngoi vi nh loa dng xut tn hiu m thanh, mn hnh dng xut tn hiu
hnh nh.
2. ng dng ca sng v tuyn
Sng v tuyn chia thnh: sng cc ngn, sng ngn, sng trung v sng di.
+ Sng cc ngn: c bc sng khong 0,01 10m. ng dng trong thng tin lin lc v
tr.
+ Sng ngn: c bc sng khong 10 200m. ng dng trong thng tin lin lc trn mt
t phm vi rng nh: phm vi ca mt tnh, mt quc gia, hay cc quc gia ln cn.
+ Sng trung: c bc sng khong 200 3000m. ng dng trong thng tin lin lc trn
mt t phm vi hp nh: phm vi ca mt tnh, huyn..
22
+ Sng di: c bc sng trn 3000m. ng dng trong thng tin lin lc di nc.
Chng V DNG IN XOAY CHIU
I. Dng in xoay chiu
1. Phng trnh
+ Cng dng in: ( )
0
i I cos t +
; hiu in th hiu dng: u = U
0
cos( t + ).
+ T thng: (Wb) =
0
cos( t + ); vi
0
= NBS.
+ Sut in ng xoay chiu: e = E
0
cos( t + ); vi E
0
= NBS .
2. Gi tr hiu dng
+ Cng hiu dng: I =
2
I0
.
+ Hiu in th hiu dng: U =
2
U0
; sut in ng hiu dng: E =
2
E0
.
II. Cc mch in xoay chiu
1. on mch xoay chiu ch c in tr thun R
+ Nu i = I
0
cos( t +
i
) th u = U
0
cos( t +
u
) => i v u cng pha
+ nh lut m: I =
R
U
.
+ Cng sut tiu th in ca mch: P = UI; h s cng sut cos( ) = 1 vi l lch
pha gia u v i.
2. Mch in xoay chiu ch c t in C
+ Nu i = I
0
cos( t) th u = U
0
cos( t - /2) => i nhanh pha hn u mt lng /2.
+ nh lut m: I =
Z
U
C
; vi Z
C
=
C
1
.
+ Cng sut tiu th in ca mch: P = 0; h s cng sut cos( ) = 0.
3. Mch in xoay chiu ch c cun cm thun L
+ Nu i = I
0
cos( t) th u = U
0
cos( t + /2) => i tr pha hn u mt lng /2.
+ nh lut m: I =
Z
U
L
; vi Z
L
= L .
+ Cng sut tiu th in ca mch: P = 0; h s cng sut cos( ) = 0.
4. Mch in xoay chiu c R, L, C mc ni tip
+ Nu i = I
0
cos( t) th u = U
0
cos( t + ) ; vi tan =
r R
Z Z C L
+

> 0 th u nhanh pha

hn i mt lng ;

< 0 th u tr pha hn i mt lng

.
+ Nu u = U
0
cos( t) th i = I
0
cos( t + ) ; vi tan =
r R
Z Z L C
+

. Nu

> 0 th i nhanh
pha hn u mt lng ;

< 0 th i tr pha hn u mt lng

+ nh lut m: I =
Z
U
; vi Z =
)
Z Z
( ) r R (
C L
2 2
+ +
; r l in tr thun ca
cun dy
+ U =
)
U U
( )
U U
(
C L
2
R
2
r
+ +
; vi U
R
= IR , U
r
= Ir, U
L
= I.Z
L
, U
C
= I.Z
C
.
+ Cng sut tiu th in ca mch: P = U.I.cos = I
2
.(R + r); h s cng sut cos =
Z
r R +
.
3. Hin tng cng hng trong on mch R, L, C mc ni tip: L hin tng cng dng
in trong mch t gi tr cc i.
23
+ C thay i: I qua mch cc i khi

L
C
1
=> C =
L
1
2

v I
max
=
R
U
.
+ L thay i: I qua mch cc i khi

L
C
1
=> L =
C
1
2

v I
max
=
R
U
.
+ thay i: I qua mch cc i khi

L
C
1
=> =
LC
1
v I
max
=
R
U
.
+ R thay i: I qua mch cc i khi R = 0 => I
max
=
Z Z
U
C L

4. Cng sut v h s cng sut:
P(W) = UIcos = I
2
.R =
( )
Z Z R
U
C L
2
2
2
+
.R v cos =
)
Z Z
(
R
R
C L
2
2
+
.
+ L hay C thay i: P mch cc i khi I
max
( xem bn trn) => P
max
=
R
U
2
v cos = 1.
+ R thay i: P mch cc i khi R =
Z Z C L
=> P
max
=
Z Z
. 2
U
C L
2

v cos =
2
2
.
+ thay i: P cc i khi
LC
1

=> P
max
=
R
U
2
v cos = 1.
+ R = 0 th P = 0 v cos = 0.
IV. My pht in xoay chiu
1. My pht in xoay chiu mt pha
+ Cu to: - Phn cm to ra t trng l nam chm in hoc nam chm vnh cu.
- Phn ng to ra sut in ng cm ng l nhng cun dy.
- Phn quay gi l roto, phn ng yn gi l stato.
- Nu my c p cp cc, quay vi tc n vng/giy th tn s bin thin ca sut
in ng s l f = n.p.
+ Hot ng: da trn hin tng cm ng in t.
2. My pht in xoay chiu ba pha
+ Sut in ng xoay chiu ba pha: e
1
= E
0
cos( t); e
2
= E
0
cos( t +
2

); e
3
= E
0
cos( t -
2

).
+ Dng in xoay chiu ba pha: i
1
= I
0
cos( t); i
2
= I
0
cos( t +
2

); i
3
= I
0
cos( t -
2

).
+ Cu to: Stato gm ba cun dy ging nhau, qun trn ba li st t lch nhau
o
120 trn mt
vng trn. Rto l mt nam chm in quay quanh trc qua tm ca vng trn.
+ Hot ng: da trn hin tng cm ng in t.
+ Dng in a ra ngoi s dng theo hai cch:
- Ba cun dy ni tam gic th:
Ba ti phi ni tam gic
in th dy U
d
bng in th pha U
p

Cng dng in dy I
d
bng 3 cng dng in pha I
p
- Ba cun dy mc hnh sao th
Ba ti c th mc tam gic, c th mc hnh sao.
in th dy U
d
= 3 U
p
; I
d
= I
p
.
24
Nu ti mc hnh sao th hiu in th hai u mi ti l U
p
Nu ti mc hnh tam gic th hiu in th hai u mi ti l U
d
V/. ng c khng ng b ba pha
- Cu to:
+ Stato gm ba cun dy ging nhau qun trn ba li st b tr lch nhau 1/3 vng trn.
+ Rto l mt hnh tr to bi nhiu l thp mng ghp cch in vi nhau. Trong cc
rnh x mt ngoi rto c t cc thanh kim loi. Hai u mi thanh c ni vo cc vnh
kim loi to thnh mt chic lng. Lng ny cch in vi li thp v c tc dng nh nhiu
khung dy ng trc t lch nhau. Rto ni trn c gi l rto lng sc.
- Hot ng: Da trn hin tng cm ng in t.
+ T trng do ba dng in to ra
i
1
= I
0
cos( t) => B
1
= B
0
cos( t)
i
2
= I
0
cos( t +
2

) => B
2
= B
0
cos( t +
2

)
i
3
= I
0
cos( t -
2

) => B
3
= B
0
cos( t -
2

)
=> T trng tng hp to ra ti tm ca vng trn: B = B
1
+ B
2
+ B
3
= 1,5B
0
.
+ Rto quay khng ng b vi t trng quay, <
- Hiu sut ca ng c:
P
P
H
i
; trong P l cng sut in tiu th in ca ng c v P
i
l cng sut c hc ca ng c thc hin.
- Cng sut in ca ng c tnh theo cng thc: P = 3UIcos ; vi U, I ln lt l U hiu in
th hai u mi ti v cng dng in hiu dng qua mi ti.
VI. My bin p . Truyn ti in
1. My bin p: My bin p l thit dng bin i in p xoay chiu m khng lm thay i
tn s ca n.
+ Nu my bin p l tng:
N
N
U
U
2
1
2
1
v
N
N
I
I
2
1
1
2
( khi cun th cp c ti )
- Nu
2 1
N N >
th
2 1
U U >
: my tng p.
- Nu
2 1
N N <
th
2 1
U U <
: my h p.
- My bin p lm tng U ln bao nhiu ln th I gim by nhiu ln v ngc li.
+ Nu my bin p khng l tng th H =
P
P
1
2
< 1
- P
1
= U
1
I
1
cos
1
U
1
I
1
; P
2
= U
2
I
2
cos
2
U
2
I
2
.
=> H =
I U
I U
1 1
2 2
*100%.
2. Truyn ti in
Gi R l in tr ca dy ti, P l cng sut ni pht, U l in p ni pht,
cos
l h s
cng sut ca mch in th cng sut hao ph trn ng dy l:

2
2
2 2
RI R
U cos

P
P
Nu tng h s cng sut th cng sut hao ph gim (cng sut s dng tng)
Trong thc t ngi ta tm mi cch tng h s cng sut.
Chng VI SNG NH SNG
I. Tn sc nh sng: l hin tng nh sng trng lng knh b tch thnh nhiu mu.
+ Cng thc lng knh:
25
sini
1
= nsinr
1
; sini
2
= nsinr
2;
A = r
1
+ r
2
; D = i
1
+ i
2
A; sin )
2
A
D
(
min
+
= n.sin
2
A
.
+ Bc sng ca nh sng kh kin trong chn khng l 0,38 m 0,76 m.
Mu nh sng Bc sng ( ) m
Mu nh sng Bc sng ( ) m
0,640

0,760 Lam 0,450

0,510
Cam 0,590

0,650 Chm 0,430

0,460
Vng 0,570

0,600 Tm 0,380

0,440
Lc 0,500

0,575
+ Chit sut mi trng ph thuc vo bc sng nh sng: n = A +

2
B
.
+ Bc sng ca nh sng trong mi trng:
n
ck
mt

; vi
ck
l bc sng nh sng trong
chn khng.
+ Khi i t mi trng ny sang mi trng khc th bc sng nh sng thay i nhng tn s
sng nh sng khng thay i => mu sc nh sng khng i.
II. Giao thoa nh sng
1. V tr cc vn giao thoa
+ V tr vn sng: x
s
= k
a
D
; k = 0; t 1; t 2; t 3 gi l bc ca vn sng.
k = 0: ng vi vn sng trung tm hay vn sng chnh gia.
k = t 1: vn sng bc 1; k 2 t : vn sng bc 2;
+ V tr vn ti: x
t
=
a
D
)
2
1
k (

+
;
k = 0 hay - 1: ng vi vn ti th 1.
k = 1 hay -2: ng vi vn ti th 2;
+ Xen gia hai vn sng lin tip l mt vn ti, cc vn sng v cc vn ti cch u nhau.
+ Khong cch gia 2 vn sng hoc 2 vn ti lin tip l i.
+ Khong cch gia mt vn sng v mt vn ti lin tip l i/2.
2. Khong vn: l khong cch gia hai vn sng (hoc hai vn ti) lin tip.
+ Cng thc:
k 1 k
i x x
+

=
a
D
.
Trong : - a l khong cch gia hai khe sng (mm).
- D l khong cch t hai khe n mn quan st (m).
- l bc sng nh sng dng trong th nghim ( ) m
.
- i (mm) v x (mm).
+ i =
n
L
; vi L l khong cch gia 2 vn sng (hoc 2 vn ti) ngoi cng v n l s khong
vn.
+ Nu h thng giao thoa thc hin trong mt mi trng c chit sut n th khong vn c
tnh theo cng thc i =
n . a
D
.
3. Ti v tr N cch vn trung tm khong x l vn sng hay vn ti v l bc my?
Gi k =
i
x
; n l phn nguyn ca k v m l phn thp phn ca k.
- Nu k l s nguyn hoc m < 0,25 hoc m > 0,75 th
* Ti v tr N l vn sng bc n nu m < 0,25 => s vn sng tnh t N n vn
trung tm l (n + 1) v vn ti l n.
* Ti v tr N l vn sng bc (n + 1) nu m > 0,75 => s vn sng tnh t N n
vn trung tm l (n + 2) v vn ti l (n + 1).
- Nu k khng l s nguyn v 0,25 < m < 0,75 th ti v tr N l vn ti th (n + 1) => s
vn sng tnh t N n vn trung tm l (n + 1).
26
4. Ti v tr N cch vn trung tm khong x c vn sng bc k
1
ca bc x
1
trng vn sng
bc k
2
ca bc x
2
iu kin: k
1

1
= k
2

2
v k
1
, k
2
l cc s nguyn.
Nu bit k
1
,
1
v
2
l bc x trong vng nhn thy th
m 7 6 , 0
k
k
m 4 0 , 0
2
1 1
2

.
Da vo bt ng thc trn v k
2
l s nguyn => gi tr ca k
2
.
ng vi tng gi tr ca k
2
ta tnh
k
k
2
1 1
2

.
5. Hai bc x trng nhau
Hai bc x trng nhau th k
1

1
= k
2

2
v k
1
, k
2
l cc s nguyn.
+ Nu bit
1
,
2,
D, a =>

2
1
1 2 k k
.
+ V tr trng nhau u tin ca hai bc x khi k
1
, k
2
c gi tr nh nht v tha mn

2
1
1 2 k k
.
VD:
1
= 0,45 m,
2
= 0,60 m =>
4
3
k
60 , 0
45 , 0
k k 1 1 2

. Vy v tr trng nhau u
tin ng vi k
1
= 4 v k
2
= 3 => x = 3
a
D
1

.
+ Tm s vn sng t v tr trng nhau u tin n v tr trung nhau th n
- Ti v tr trng nhau ln n, bc vn sng ca hai bc x gp n ln bc vn sng
v tr trng nhau ln u tin.
- VD trn, ln trng th ba, bc vn sng ca bc x
1
l 12 v bng 9 vi
2.
- Da vo s bc vn sng xc nh c ta tm c vn sng gia hai v tr trng
nhau.
- VD trn, t v tr trng u tin n v tr trng ln th 3 c 9 vn sng ca bc
x
1
v 7 vn sng i vi bc x
2
.
III. Cc loi quang ph
1. Quang ph lin tc: L mt di mu bin thin lin tc t n tm.
+ Pht ra t cc cht p sut ln khi b nung nng.
+ Tnh cht: khng ph thuc bn cht ca vt pht sng m ch ph thuc nhit ca
vt. Nhit ca vt cng cao th cng bc x cng cao, min quang ph cng m rng v lan
dn v mu tm.
2. Quang ph vch pht x: h thng cc vch mu ring l trn mt nn ti.
+ Pht ra t cc cht kh, hay hi p sut thp pht ra khi b kch thch.
+ Tnh cht: mi nguyn t ha hc mt quang ph vch pht x ring, c trng cho
nguyn t y. Ngha l khc nhau v s lng vch, v mu sc v sng t i ca cc vch .
3. Quang ph vch hp th
a) Quang ph hp th ca cht kh hoc hi
+ Quang ph vch hp th l quang ph lin tc thiu mt s vch mu do b cht kh (hay
hi kim loi) hp th.
+ iu kin thu c quang ph hp th l nhit ca m kh hay hi b hp th
phi thp hn nhit ca ngun sng pht ra quang ph lin tc.
b) Hin tng o sc quang ph: l hin tng nhng vch ti trong quang ph hp th tr thnh
vch mu trong quang ph vch pht x khi ngun pht ra quang ph lin tc tt.
+ Nh vy, mi nguyn t ha hc ch hp th nhng bc x no m n c kh nng pht
x, v ngc li n ch pht bc x no m n c kh nng hp th.
27
c) Quang ph vch hp th ca mi nguyn t c tnh c trng cho nguyn t .
d) Quang ph m hp th: l mt di ti trn mt mt nn quang ph lin tc. Quang ph m
hp th do cht rn pht ra.
IV. Tia hng ngoi. Tia t ngoi. Tia X
1. Tia hng ngoi: Bc x khng nhn thy c bc sng di hn
0, 76m
n khong vi milimt.
+ Ngun pht tia hng ngoi: mi vt c nhit > 0 K.
+ c th nhn din bc xa hng ngoi ca mt vt no th nhit ca vt phi ln hn
nhit ca mi trng xung quanh.
2. Tia t ngoi: Bc x khng nhn thy c bc sng ngn hn
0, 38 m
n c
9
10 m

. Ngun
pht tia t ngoi: mi vt c nhit cao trn
o
2000 C u pht tia t ngoi.
3. Tia X (tia Rn-ghen): Bc x c bc sng t
8
10 m

n
11
10 m

. Tia X cng c bc sng rt

ngn, tia X mm c bc sng di hn.
+ Tnh cht ni bt ca tia X l kh nng m xuyn.
+ Tia X pht ra l do electron n t catt p vo mt khi kim loi c khi lng ring ln gi
l i m cc.
- bin thin ng nng ca electron c gia tc bi U
AK
:
U
e
m
2
1
m
2
1
AK
2
1 e
2
2 e v v

- ng nng ca electrn p vo i m cc catt chia thnh 2 phn: mt phn nh
chuyn thnh nng lng tia X v phn ln chuyn thnh nhit => Q
hc
m
2
1
X
2
2 e v
+

.
- Bc sng ngn nht ca tia X pht ra khi ton b ng nng ca electrn p vo
chuyn ht thnh nng lng ca tia X. Khi tia X pht ra c bc sng ngn nht
=>

X
2
2 e
hc
m
2
1
v
=>
2
2
e
min
v
m
hc 2

V. Thuyt in t nh sng. Thang sng in t

1. Thuyt in t nh sng: Pht trin thuyt sng nh sng ca Huy-ghen v Fren-nen nm 1860,
Mc-xoen nu ra gi thuyt mi v bn cht nh sng: nh sng l sng in t c bc sng
rt ngn (so vi sng v tuyn in), lan truyn trong khng gian.
n =

v
c
2. Thang sng in t
a) Cc sng v tuyn in, tia hng ngoi, nh sng nhn thy, tia t ngoi, tia X v tia gamma
u l sng in t. V chng c tn s v bc sng khc nhau nn tnh cht rt khc nhau.
+ Cc tia c bc sng cng ngn th tnh m xuyn cng mnh, d tc dng ln knh nh, d
lm pht quang cc cht v d ion ha khng kh.
+ Cc tia c bc sng di, ta d quan st hin tng giao thoa.
b) Bc sng trong chn khng:
8
c 3.10
f f

c) Thang sng in t trong chn khng.

d) Cng sut bc x ca ngun sng: P = n
p
. ; vi = hf =

hc
v n
p
l s phtn pht ra
trong mt giy.
e) Hiu sut lng t: H =
p
e
n
n
.100%; vi n
e
l s electrn bt ra trong mt giy v n
p
l s
phtn p vo trong mi giy.
Chng VII LNG T NH SNG
28
I. Hin tng quang in ngoi. Cc nh lut quang in
1. Hin tng quang in ngoi: Hin tng nh sng lm bt cc lectron ra khi b mt kim loi
gi l hin tng quang in ngoi.
2. Cc nh lut quang in
a) nh lut quang in th nht: Hin tng quang in ch xy ra khi
o

; vi
A
hc
0

b) nh lut quang in th hai: i vi mi nh sng kch thch c

o

, I
bh
t l thun vi
cng ca chm sng kch thch.
I
bh
= e
t
q
ne
; trong n
e
s ht electrn bt ra trong mt giy.
c) nh lut quang in th ba: ng nng ban u cc i ca quang lectron ph thuc bc
sng nh sng kch thch v bn cht ca kim loi.
A
m
2
1 hc
V
2
max 0
+

; U
. e
m
2
1
h
2
max 0 V

vi + U
h
= U
KA
l hiu in hm, c gi tr m.
+ A: l cng thot ca kim loi.
+ h = 6,625.10
-34
Js; c = 3.10
8
m/s.
II. Thuyt lng t nh sng
+ Chm nh sng l mt chm cc phtn (cc lng t nh sng). Mi phtn c nng lng
xc nh = hf (f l tn s ca sng nh sng n sc tng ng). Cng ca chm sng t l
vi s phtn pht ra trong mt giy.
+ Phn t, nguyn t, lectron pht x hay hp th nh sng, cng c ngha l chng pht x
hay hp th phtn.
+ Cc phtn bay dc theo tia sng vi tc
8
c 3.10 m/ s trong chn khng.
+ Ch : nh sng va c tnh cht sng, va c tnh cht ht.
- Vi nh sng c bc sng cng ngn, phtn ng vi chng c nng lng cng ln th
tnh cht ht th hin cng r (hin tng quang in, kh nng m xuyn, tc dng pht
quang), cn tnh cht sng cng m nht.
- Vi nh sng c bc sng cng di, phtn ng vi chng c nng lng cng nh th
tnh cht sng th hin cng r (hin tng giao thoa, nhiu x, tn sc,), cn tnh cht ht cng
m nht => hin tng gioa thoa r nt.
III. Hin tng quang in trong: l hin tng to thnh cc lectron dn v l trng trong bn dn
di tc dng ca nh sng c bc sng thch hp.
+ iu kin: gy ra c hin tng quang in trong th nh sng kch thch phi c
bc sng nh hn hoc bng gii hn quang in ca bn dn (
o

).
+ Gii hn quang in ca bn dn a s nm trong vng hng ngoi.
IV. Mu nguyn t Bo. Quang ph vch ca nguyn t hir
1. Mu nguyn t Bo
a) Tin v trng thi dng: Nguyn t ch tn ti trong mt s trng thi c nng lng xc
nh
n
E
, gi l cc trng thi dng. Khi trng thi dng, nguyn t khng bc x.
vi
2
o
n
n
E
E ; E
o
= -13,6eV.
* H qu: Trong cc trng thi dng ca nguyn t, lectron chuyn ng quanh ht nhn trn cc
qu o c bn knh hon ton xc nh r = n
2
.r
o
; n = 1; 2; 3; 4v
11
o
r 5, 3.10 m

(bn knh
Bo).
b) Tin v s bc x v hp th nng lng ca nguyn t
n 1 2 3 4 5 6
Tn K L M N O P
n
r
o
r
o
4r
o
9r
16
o
r
25
o
r
36
o
r
29
+ Khi nguyn t chuyn t trng thi dng c nng lng
n
E
sang trng thi dng c
nng lng
m
E
nh hn th nguyn t pht ra mt phtn c nng lng ng bng hf =
n m
E E
.
+ Ngc li, nu nguyn t ang trng thi dng c nng lng
m
E
m hp th c
mt phtn c nng lng hf ng bng hiu
n m
E E
th n chuyn sang trng thi dng c nng
lng
n
E
ln hn.
2. Quang ph vch ca nguyn t hir
a) Quang ph vch ca nguyn t hir: gm 3 dy
+ Dy Lai-man: nm trong min t ngoi, ng vi electrn chuyn ng trn cc qu o
bn ngoi v qu o K pht ra.
+ Dy Ban-me: c mt phn nm trong min t ngoi v mt phn gm 4 vch nm trong
min nh sng nhn thy: vch ( ) H 0, 6563 m


, vch lam ( )
H 0, 4861 m


, vch
chm ( )
H 0, 4340 m


v vch tm ( ) H 0, 4120 m


; ng vi electrn chuyn ng
trn cc qu o bn ngoi v qu o L.
- Vch mu H

: ng vi electrn chuyn ng trn qu o M v qu o L.

- Vch mu lam H

: ng vi electrn chuyn ng trn qu o N v qu o L.

- Vch mu chm H

: ng vi electrn chuyn ng trn qu o O v qu o

L.
- Vch mu tm H

: ng vi electrn chuyn ng trn qu o P v qu o L.

+ Dy Pa-sen: nm trong min hng ngoi, ng vi electrn chuyn ng trn cc qu o
bn ngoi v qu o M pht ra.
+ Dy Pa-sen c to thnh khi lectrn chuyn t qu o dng bn ngoi v qu o M.
V. Hp th v phn x lc la nh sng. Mu sc cc vt
1. Hp th nh sng
a) nh lut v s hp th nh sng: Cng I ca chm sng n sc khi truyn qua mi
trng hp th gim theo nh lut hm m ca di ca ng i tia sng d: I = I
o
.e
-

d
.
Vi :
o
I
l cng ca chm sng ti mi trng.

l h s hp th ca mi trng.
I l cng chm sng sau khi i qung ng d
n v ca cng sng I l ot trn mt vung (W/m
2
).
b) Hp th lc la: Cc nh sng c bc sng khc nhau th b mi trng hp th khc nhau.
+ Nhng vt khng hp th nh sng trong min quang ph no th trong sut trong min
.
+ Nhng vt khng hp th nh sng trong min nhn thy gi l vt trong sut khng
mu.
+ Nhng vt hp th lc la nh sng trong min nhn thy th gi l vt trong sut c
mu.
+ Nhng vt hp th hon ton mi nh sng nhn thy th c mu en.
2. Phn x (hoc tn x) lc la. Mu sc cc vt
+ mt s vt c kh nng phn x (hoc tn x) nh sng mnh, yu khc nhau ph
thuc vo bc sng nh sng ti.
+ Vt c kh nng phn x (hoc tn x) nh sng n sc no trong vng nhn thy th n
mu sc .
+ Cc vt th khc nhau c mu sc khc nhau l do chng cu to t nhng vt liu khc
nhau. Ngoi ra mu sc cc vt cn ph thuc mu sc ca nh sng ri vo n.
VI. S pht quang. S lc v laze
1. Hin tng pht quang
a) S pht quang: l hin tng mt cht khi hp th nng lng di mt dng no th c
kh nng pht ra cc bc x in t trong min nh sng nhn thy, gi l s pht quang.
Nu cht c kh nng hp th nh sng kch thch c bc sng ny pht ra nh sng c
bc sng khc gi l hin tng quang pht quang.
b) Cc dng quang - pht quang: gm ln quang v hunh quang.
+ Hunh quang: c thi gian pht quang ngn, di
8
10 s

, ngha l nh sng pht quang

hu nh tt ngay sau khi tt nh sng kch thch. N thng xy ra vi cht lng v cht kh.
30
+ Ln quang: c thi gian pht quang di, t
8
10 s

tr ln. N thng xy ra vi cht rn.

c) nh lut Xtc v s pht quang: nh sng pht quang c bc sng di hn bc sng ca
nh sng kch thch , > .
2. S lc v laze: L mt ngun sng pht ra chm sng song song, kt hp, c tnh n sc cao v
c cng ln. Nguyn tc pht quang ca laze da trn vic ng dng hin tng pht x cm
ng.
Chng VIII THUYT TNG I HP
I. Thuyt tng i hp
1. Cc tin Anh-xtanh
a) Tin 1: Cc nh lut vt l (c hc, in t hc,) c cng mt dng nh nhau trong mi
h quy chiu qun tnh. Ngha l hin tng vt l din ra nh nhau trong cc h quy chiu qun
tnh.
b) Tin 2: Tc nh sng trong chn khng c cng ln bng c trong mi h quy chiu
qun tnh, khng ph thuc vo phng truyn v tc ca ngun sng hay my thu.
c = 299 792 458 m/s 300 000 km/s.
2. Hai h qu ca thuyt tng i hp
a) S co di: Mt thanh c di ring
o
l
trong h qui chiu ng yn K th chiu di ca
thanh trong h qui chiu chuyn ng K dc theo thanh vi tc v l:
c
v
1
2
2
o

.
b) S chm li ca ng h chuyn ng: Khong thi gian xy ra mt hin tng o theo
ng h gn vi h qui chiu chuyn ng K vi tc v l
o
t
. Cn hin tng o theo
ng h gn vi h qui chiu K ng yn l t =
c
v
1
t
2
2
o

=>
o
t t <
: ng h gn trong h qui chiu chuyn ng K chy chm hn.
II. H thc Anh-xtanh gia khi lng v nng lng
1. Khi lng tng i tnh: m =
c
v
1
m
2
2
o

Trong : + m l khi lng ca vt khi chuyn ng vi tc v.

+
o
m
l khi lng ngh, khi lng ca vt khi n ng yn.
* ng lng tng i tnh c tnh bi:
> >
v m p
2. H thc gia nng lng v khi lng
a) H thc Anh-xtanh: E = m.c
2
=
c
v
1
m
2
2
o

.c
2
+ Theo h thc ny, khi vt c khi lng m th cng c mt nng lng E v ngc li.
+ Khi nng lng thay i mt lng E th khi lng thay i mt lng m tng ng v
ngc li: E = m.c
2
.
b) Cc trng hp ring:
31
+ Khi v = 0 th E
o
= m
o
.c
2
: gi l nng lng ngh.
+ Khi v << c hay
c
v
<< 1 th nng lng ton phn ca vt: E = m
o
.c
2
+ v m
2
1
2
o

=> Nh vy, khi vt chuyn ng c v << c th nng lng ton phn ca n bao gm
nng lng ngh v ng nng ca vt.
=>
W

(m - m
o
).c
2
.
=> Khi lng ngh ca phtn m
oph
= 0
=> ln ng lng tng i ca phtn p =

h
Chng IX HT NHN NGUYN T
I. Cu to ca ht nhn nguyn t. ht khi
1. Cu to ht nhn
+ Ht nhn gm cc nucln l prton(
27
p
m 1, 67262.10 kg

) v ntron (
27
n
m 1, 67493.10 kg

).
+ Prtn p mang in tch nguyn t dng (
e +
) v ntron n khng mang in.
+ K hiu ht nhn:
A
Z
X; s khi A = s prton Z + s ntron N
+ Bn knh ht nhn: R = 1,2.10
-15
.
A
3 / 1
(m); trong A l s khi.
2. n v khi lng nguyn t:
27
23
1 12
1u g 1, 66055.10 kg
12 6, 0221.10


=> 1u = 931,5 MeV/c
2
3. Nng lng lin kt
* Khi lng m ca ht nhn
A
Z
X bao gi cng nh hn mt lng m so vi tng khi lng
cc nucln to thnh ht nhn . m c gi l ht khi ca ht nhn.
=> m = [Z.m
p
+ (A Z).m
n
] m
X
* Nng lng lin kt: W
lk
= m.c
2
= ([Z.m
p
+ (A Z).m
n
] m
X
).c
2
* Nng lng lin kt ring: l nng lng tnh cho mt nucln,
lk
W
A
=> Ht nhn c nng lng lin kt ring cng ln th ht nhn cng bn vng.
=> Ht nhn sinh ra c nng lng lin kt ring ln hn cc ht ban u th phn ng ta
nng lng.
II. Phng x
1. Cc tia phng x
+ Tia phng x

: l ht nhn He
4
2
, ht

phng ra vi tc 2.10
7
m/s, i khong vi cm
trong khng kh.
+ Tia : phng ra vi tc xp x bng tc nh sng, n cng lm ion ha mi trng
nhng yu hn tia

. Tia c th i c vi mt trong khng kh. Chia thnh hai loi:

l
ht electrn
0
1
e

v
+
l ht pzitrn
0
1
e
+
( phn ht ca electrn), hai ht ny c cng khi
lng.
=> Trong phng x
+
c km theo ht s cp ntrin v trong phng x

c km
theo phn ht ca ntrin
~
. Cc ht ny khng mang in, c khi lng ngh bng 0,
chuyn ng vi tc ca nh sng.
+ Tia : bn cht l sng in t c bc sng rt ngn di 10
-11
m. Khi phng x ht
m khng bin i, m ch l s chuyn t trng thi c mc nng lng cao v trng thi c
mc nng lng thp. Kh nng m xuyn ca > >

.
2. nh lut phng x
a) nh lut phng x: Ht nhn ca cht phng x gim theo qui lut hm m ca thi gian.
+ T
t
o t
t
o t
2 .
N N
hay .
N N e



; vi
T
2 ln


+ T
t
o t
t
o t
2 .
m m
hay .
m m e



Trong : - N
o
, m
o
: s ht nhn (s nguyn t), khi lng ban u ti thi im t
o
= 0.
- N
t
, m
t
: s ht nhn, khi lng cn li ti thi im t.
- T c gi l chu k bn r(s).
32
- gi l hng s phng x, c trng cho tng cht phng x.
b) phng x: l i lng c trng cho s phng x mnh yu ca cht ti mt thi im,
c o bng s ht phn r trong mt giy.
- Cng thc:
N
.
H
hay 2 .
H H
hay .
H H t t
T
t
o t
t
o t e



Trong
H
o
= N
o
. l phng x ti thi im t
o
= 0.
H
t
= N
t
. l phng x ti thi im t
.
-
n v ca phng x l phn r/giy- Bq; hoc curi-Ci => 1Ci = 3,7.10
10
Bq
c) Ch :
- Khi tnh phng x th i lng thi gian t, T phi n v giy(s)
- Mt cht c khi lng m th s ht cha trong cht N = N
M
m
A
; trong M
A(g) l khi lng mol nguyn t v N
A
= 6,022.10
23
/mol.
III. Phn ng ht nhn
* Cc nh lut bo ton trong phn ng ht nhn
Cho phn ng
1 2 4 4
1 2 3 4
A A A A
Z Z Z Z
A B C D + +
a) nh lut bo ton s nucln A:
1 2 3 4
A A A A + +
b) nh lut bo ton in tch Z:
1 2 3 4
Z Z Z Z + +
c) nh lut bo ton nng lng ton phn: mA.c
2
+ mB.c
2
= mC.c
2
+ mD.c
2
d) nh lut bo ton ng lng:
P P P P
D C B A
> > > >
+ +
* Nng lng trong phn ng ht nhn:
Xt phn ng ht nhn: A B C D + + => E = [ mA + mB mC mD].c
2
+ Nu E > 0 th cc ht sinh ra c ht khi ln hn cc ht ban u, ngha l bn vng hn th
phn ng ta nng lng E.
=> Nu cc ht ban u ng yn th nng lng ta ra di dng ng nng ca cc ht sinh
ra: E = [ mA + mB mC mD].c
2
=
W W
) D ( ) C (
+
.
+ Nu E < 0 th cc ht sinh ra c ht khi nh hn cc ht ban u, ngha l km bn vng
hn th phn ng thu nng lng
E
.
=> Nu ht A chuyn ng p vo ht B ng yn th iu kin phn ng xy ra l
W
(A)
=
E
+
W W
) D ( ) C (
+ .
* Ch : Xt phn ng ht nhn:
A B C D + +
c E = m.c
2
.
Gi mA, mB, mC, mD l ht khi ca cc ht A, B, C, D.
=> m = ( m
C
+ m
D
)



( m
A
+ m
B
) => E = [( m
C
+ m
D
)



( m
A
+ m
B
)].c
2
.
IV. Phn ng phn hch
1. S phn hch: L s v mt mt ht nhn nng khi hp thu mt ntrn chm( c ng nng
0,01eV) thnh 2 ht nhn trung bnh, nh hn.
) MeV 200 ( n k X X X n
1
0
2 A
2 Z
1 A
1 Z
A
Z
1
0
+ + + > +
; vi k l h s trung bnh ca ntrn sinh
ra.
2. Phn ng phn hch dy chuyn: l hin tng cc ntron sinh ra sau mi phn hch li c th
b hp th bi cc ht nhn phn hch khc gn , v c th s phn hch tip din thnh mt
dy chuyn.
iu kin xy ra phn ng phn hch dy chuyn
+ Nu k < 1 th phn ng dy chuyn khng xy ra.
+ Nu k = 1 th phn ng dy chuyn xy ra vi mt ntron khng i, gi l phn ng
dy chuyn tm kim sot.
+ Nu k > 1 th dng ntron tng lin tc theo thi gian, phn ng dy chuyn khng iu
khin, dn n v n nguyn t.
+ c k 1 th khi lng nhin liu ht nhn phi c mt gi tr ti thiu, gi l khi
lng ti hn
th
m
( VD: vi
U
235
92
l 15kg, vi
Pu
239
94
l 5kg)
V. Phn ng nhit hch
33
Phn ng nhit hch l phn ng kt hp gia hai hay nhiu ht nhn nh thnh mt ht nhn
nng hn.
V d:
MeV 4 n He D D
1
0
3
2
2
1
2
1
+ + > +
;
MeV 5 , 17 n He T D
1
0
4
2
3
1
2
1
+ + > +

MeV 1 , 15 n He He D Li
1
0
4
2
4
2
2
1
7
3
+ + + > +
S tng hp ny ch xy ra nhit rt cao (khong
7 8
10 10 K ), nn c gi l phn ng
nhit hch.
iu kin c th xy ra phn ng nhit hch l: mt ht n ln, thi gian t duy tr
nhit cao (khong 10
8
K) di: t.n 10
14
s/cm
3
.
Chng X T VI M N V M
I. Cc ht s cp
1. Ht s cp: l cc ht c khi lng v kch thc rt nh.
2. Cc c trng ca ht s cp
a) Khi lng ngh
0
m
(hay nng lng ngh
0
E
)
b) in tch q ( Q = + 1 hoc Q = - 1 hoc Q = 0)
c) Hng s lng t Spin s
d) Thi gian sng trung bnh
Bng c trng ca mt s ht s cp
Tn ht
Nng lng
ngh (MeV)
in tch
Q
Lng
t Spin s
Thi gian
sng (giy)
Nhm phtn Phtn 0 0 1

Nhm leptn Electrn
Pozitrn
Ntrin
0,511
0,511
0
-1
+1
0
1/2
1/2
1/2

Nhm mezn
Pin
Kan k
0
139,6
497,7
+1
0
0 2,6.10
-8
8,8.10
-11
Nhm
Barion
Nhm nucln Prtton
Ntron
938,3
939,6
+1
0

932
Nhm hiprn
Xicma
+
mega
-
1189
1672
+1
-1
1/2
3/2
8,0.10
-11
1,3.10
-10
3. Phn ht: l ht c cng khi lng ngh m
0
, cng cc tr s c trng nhng tri du.
VD: Electrn c phn ht l pzitrn, c in tch nguyn t dng.
Prtn c phn ht l antiprtn
p
~
, c in tch nguyn t m.
Phn ht ca ht ntrin l
~
, c lng t Spin -
2
1
4. Phn loi ht s cp Theo khi lng ngh tng dn.
a) Phtn (lng t nh sng) c
0
m
= 0.
b) Leptn: gm cc ht nh nh lectron, muyn,
c) Mzn: gm cc ht c khi lng trung bnh trong khong ( )
e
200 900 m
, gm hai nhm:
mzn

v mzn K.
d) Barion: gm cc ht nng c khi lng bng hoc ln hn khi lng prtn, gm hai nhm
nucln v hipron.
5. Ht quac (quark): Tt c cc harn u cu to t nhng ht nh hn, gi l quac.
C su ht quac
+ Ht up (u ) c in tch +2/3e
+ Ht down(d) c in tch -1/3e
+ Ht top (t) c in tch +2/3e
+ Ht bottom(b) c in tch -1/3e
+ Ht cham (c) c in tch +2/3e
+ Ht strange (s) c in tch -1/3e
II. Mt Tri. H Mt Tri
1. Cu to ca h Mt Tri
a) H Mt Tri bao gm
34
+ Mt tri trung tm h.
+ Tm hnh tinh ln chuyn ng xung quanh: Thy tinh, Kim tinh, Tri t, Ha tinh,
Mc tinh, Th tinh, Thin Vng tinh v Hi Vng tinh.
+ Cc tiu hnh tinh, cc sao chi, thin thch,
b) Cc hnh tinh u chuyn ng quanh Mt Tri theo cng mt chiu (chiu thun) v gn nh
trong cng mt mt phng. Mt Tri v cc hnh tinh u quanh quanh mnh n v u quay theo
chiu thun (tr Kim tinh).
c) Khi lng Mt Tri M
T
=
30
1, 99.10 kg .
d) Cc hnh tinh chuyn ng theo cc qi o hnh elp, c t s lp phng bn trc ln v bnh
phng chu k l mt hng s:

4
M . G
T
a
2
T
2
3
= hng s. Vi G = 6,625.10
-11
N.m
2
/kg
2
.
2. Mt Tri
+ Mt Tri c cu to gm hai phn quang cu v kh quyn Mt Tri. Kh quyn Mt
Tri c phn ra hai lp sc cu trong v nht hoa ngoi.
+ Lng nng lng bc x ca Mt Tri truyn vung gc ti mt n v din tch cch
n mt n v thin vn trong mt n v thi gian gi l hng s mt Tri
2
H 1360 W/ m .
+ Cng sut bc x nng lng ca mt Tri l
26
3, 9.10 W P .
3. Tri t: Tri t chuyn ng quanh Mt Tri theo mt qu o gn trn. Trc quay ca Tri
t quanh mnh n nghing trn mt phng qu o gc 2327.
+ Tri t c dng phng cu (hi dt hai cc), bn knh xch o bng 6 378 km. Khi
lng xp x
24
6.10 kg .
+ Tri t c mt ci li c cu to ch yu l st v niken. Bao quanh li l lp trung
gian v ngoi cng l lp v dy khong 35 km c cu to ch yu bi granit.
+ Mt Trng l v tinh ca Tri t, cch Tri t 384 000 km, c bn knh 1 738 km, c
khi lng
22
7, 35.10 kg . Mt Trng chuyn ng quanh Tri t vi chu k 27,32 ngy. Mt
Trng lun hng mt na nht nh ca n v pha Tri t.
4. Cc c trng ca 8 hnh tinh ln trong h Mt tri.
Thin th
Khong
cch n
M.Tri
(vtv)
Bn
kinh
(km)
Khi
lng (so
vi T.t)
Khi
lng
ring 10
3
kg/m
3
Chu k quay
quanh trc
Chu k chuyn
ng quanh
M.Tri
S v
tinh
bit
Thy tinh 0,39 2 440 0,055 5,4 59 ngy 87,9 ngy 0
Kim tinh 0,72 6 056 0,81 5,3 243 ngy 224,7 ngy 0
Tri t 1 6 375 1 5,5 23g56ph 365,25 ngy 1
Ha tinh 1,52 3 395 0,11 3,9 24g37ph 1,88 nm 2
Mc tinh 5,2 71 490 318 1,3 9g50ph 11,86 nm 63
Th tinh 9,54 60 270 95 0,7 14g14ph 29,46 nm 34
Thin vng
tinh
19,19 25 760 15 1,2 17g14ph 84,00 nm 27
Hi vng
tinh
30,07 25 270 17 1,7 16g11ph 164,80 nm 13
Ghi ch: vtv = 15.10
7
km, l n v thin vn.
IV. Thuyt Big Bang
1. Cc s kin thin vn quan trng
+ V tr dn n: Tc chy xa ca thin h ra xa h Mt trit l vi khong cch d gia
thin h v chng ta: v = H.d; trong H = 1,7.10
-2
m/(s.nm nh sng): gi l hng s Hp-
bn
+ Bc x nn v tr 3K : l bc x c pht ra t mi pha trong v tr v c gi l bc
x nn v tr.
2. Thuyt Big Bang
+ Cc nucln c to ra sau V n mt giy.
35
+ Ba pht sau mi xut hin cc ht nhn nguyn t u tin.
+ Ba trm nghn nm sau mi xut hin cc nguyn t u tin.
+ Ba triu nm sau mi xut hin cc sao v thin h.
+ Ti thi im t = 14 t nm, v tr trng thi hin nay, vi nhit trung bnh T = 2,7K.
C. VN DNG Gii thi tt nghip th
* THI:
B GIO DC V O TO K THI TT NGHIP THPT NM 2011
THI TH Mn thi: VT L - Phn ban
( thi c 04 trang) Thi gian lm bi: 60 pht.
( 40 cu trc nghim )
M thi 128
I. PHN CHUNG CHO TT C CC TH SINH (32 cu, t cu 1 n cu 32)
Cu 1: Mt vt dao ng iu ha vi bin A = 4 cm v chu k T = 2 s, chn gc thi gian l lc vt
i qua VTCB theo chiu dng. Phng trnh dao ng ca vt l
A.
,
_

2
2 cos 4

t x
cm B.
,
_

2
cos 4

t x
cm
C.
,
_

+
2
2 cos 4

t x
cm D.
,
_

+
2
cos 4

t x
cm.
Cu 2: Mt vt c khi lng 750g dao ng iu ha vi bin 4 cm, chu k 2 s, (ly 10
2
). Nng
lng dao ng ca vt l
A. W = 60kJ. B. W = 60J. C. W = 6mJ. D. W = 6J
Cu 3: Mt con lc l xo dao ng iu ha vi chu k T = 0,5 s, khi lng ca qu nng l m = 400 g,
(ly
2
= 10). cng ca l xo l
A. k = 0,156 N/m. B. k = 32 N/m. C. k = 64 N/m. D. k = 6400 N/m.
Cu 4: Con lc n dao ng iu ha vi chu k 1s ti ni c gia tc trng trng 9,8 m/s
2
, chiu di
ca con lc l
A. l = 24,8 m. B. l = 24,8 cm. C. l = 1,56 m. D. l = 2,45 m.
Cu 5: Mt cht im tham gia ng thi hai dao ng iu ha cng phng , cng tn s x
1
= sin2t
(cm) v x
2
= 2,4cos2t (cm). Bin ca dao ng tng hp l
A. A = 1,84 cm. B. A = 2,60 cm. C. A = 3,40 cm. D. A = 6,67 cm.
Cu 6: Pht biu no sau y l ng?
A. Trong dao ng tt dn, mt phn c nng bin i thnh nhit nng.
B. Trong dao ng tt dn, mt phn c nng bin i thnh ha nng.
C. Trong dao ng tt dn, mt phn c nng bin i thnh in nng
D. Trong dao ng tt dn, mt phn c nng bin i thnh quang nng.
Cu 7: Mt ngi quan st mt chic phao trn mt bin thy n nh ln cao 10 ln trong 18s, khang
cch gia hai ngn sng k nhau l 2m. Vn tc truyn sng trn mt bin l
A. v = 1 m/s. B. v = 2 m/s. C. v = 4 m/s. D. v = 8 m/s.
Cu 8: Cho mt sng ngang c phng trnh sng l u = 8cos2 (
50
x
1 , 0
t

) mm, trong x tnh bng

cm, t tnh bng giy. Bc sng l
A. = 0,1 m. B. = 50 cm. C. = 8 mm. D. = 1 m.
Cu 9: Hin tng sng dng trn dy n hi, khong cch gia hai nt sng lin tip bng bao nhiu?
A. Bng hai ln bc sng. B. Bng mt bc sng.
C. Bng mt na bc sng. D. Bng mt phn t bc sng.
Cu 10: Dy AB cng nm ngang di 2 m, hai u A v B c nh, to mt sng dng trn dy vi tn s
50 Hz, trn an AB thy c 5 nt sng. Vn tc truyn sng trn dy l
A. v = 100 m/s. B. v = 50 m/s. C. v = 25 cm/s. D. v = 12,5 cm/s.
Cu 11: Cng dng in trong mch khng phn nhnh c dng
t i 100 cos 2 2
(A). Cng
dng in hiu dng trong mch l
A. I = 4 A. B. I = 2,83 A. C. I = 2 A. D. I = 1,41 A.
36
Cu 12: Cho an mch xoay chiu AB gm in tr R = 100 , t in

4
10

C (F) v cun cm

2
L (H) mc ni tip. t vo hai u an mch AB mt hiu in th xoay chiu c dng
t u 100 cos 200 (V). Cng dng in hiu dng trong mch l
A. I = 2 A. B. I = 1,4 A. C. I = 1 A. D. I = 0,5 A.
Cu 13: Dung khng ca mt mch RLC mc ni tip ang c gi tr nh hn cm khng. Mun xy ra
hin tng cng hng in trong mch, ta phi
A. Tng in dung ca t in. B.Tng h s t cm ca cun cm.
C. Gim in tr ca mch. D. Gim tn s dng in xoay chiu.
Cu 14: Cng sut ta nhit trung bnh ca dng in xoay chiu c tnh theo cng thc no sau y?
A. P = u.i.cos

. B. P = u.i.sin

. C. P = U.I.cos

. D. P = U.I.sin

.
Cu 15: Rto ca my pht in xoay chiu l mt nam chm c 3 cc t, quay vi tc 1200 vng/
pht. Tn s ca sut in ng do my to ra l bao nhiu?
A. f = 40 Hz. B. f = 50 Hz. C. f = 60 Hz. D. f = 70 Hz.
Cu 16: Pht biu no sau y l khng ng?
A.Cm ng t do c ba cun dy gy ra ti tm stato ca ng c khng ng b ba pha c ln
khng i.
B.Cm ng t do c ba cun dy gy ra ti tm stato ca ng c khng ng b ba pha c phng
khng i.
C.Cm ng t do c ba cun dy gy ra ti tm stato ca ng c khng ng b ba pha c hng
quay u.
D.Cm ng t do c ba cun dy gy ra ti tm stato ca ng c khng ng b ba pha c tn s
quay bng vi tn s ca dng in.
Cu 17: Mt my bin p c s vng cun s cp v th cp ln lt l 2200 vng v 120 vng. Mc
cun s cp vi mng in xoay chiu 220 V - 50 Hz, khi hiu in th hiu dng gia hai u cun
th cp h l
A. 24 V. B. 17 V. C 12 V. D. 8,5 V.
Cu 18: Mch dao ng in t gm t in C = 16 nF v cun cm L = 25 mH. Tn s gc dao ng
ca mch l:
A. 200 Hz. B. 200 rad/s. C.
5
10 . 5

Hz. D.
4
10 . 5 rad/s.
Cu 19: Pht biu no sau y v tnh cht ca sng in t l khng ng?
A. Sng in t l sng ngang. C. Sng in t c th phn x, khc x, giao thoa.
B. Sng in t mang nng lng. D. Sng in t khng truyn c trong chn khng.
Cu 20: Trong cc cng thc sau, cng thc no NG vi cng thc xc nh v tr vn sng trn mn
trong giao thoa nh sng vi khe Ing?
A. k
a
D
x 2 . B. k
a
D
x
2
. C. k
a
D
x . D. ( ) 1 + k
a
D
x .
Cu 21: Trong mt th nghim giao thoa nh sng, cc khe F
1
v F
2
chiu bng nh sng n sc.
Khong cch gia hai khe 1mm, khong cch gia hai khe n mn quan st l 3m. Khong cch gia
hai vn ti o c trn mn l 1,5mm.Bc sng ca nh sng c s dng trong th nghim c gi tr
l bao nhiu?
A.
m 36 . 0
. B.
m 5 . 0
C.
m 25 . 0
. D.
m 3 . 0

Cu 22:Quang ph gm mt di mu t n tm l
A. quang ph vch pht x. B. quang ph vch hp th.
C. quang ph lin tc. D. quang ph m.
Cu 23: Nhn xt no sau y l ng? Tia hng ngai, nh sng nhn thy , tia t ngai, tia Rnghen v
tia gamma u l
A. sng c hc, c bc sng khc nhau. B. sng v tuyn, c bc sng khc nhau.
C. sng in t c bc sng khc nhau. D. sng nh sng c bc sng khc nhau.
Cu 24: Pht biu no sau y l sai khi ni v quang ph vch
A. c 2 lai: quang ph vch pht x v quang ph vch hp th.
B. quang ph vch pht x c nhng vch mu ring l trn nn en.
C. quang ph vch hp th c nhng vch en trn nn quang ph lin tc.
D. quang ph vch pht x do nhng cht rn, lng, kh c t khi ln c nung nng pht ra.
Cu 25 Pht biu no sau y l sai ?
37
A. nh sng c bn cht l sng in t.
B. nh sng ch c tnh cht ht, mi ht nh sng l mt phtn.
C. Thuyt sng khng gii thch c hin tng quang in.
D. nh sng mang hai tnh cht sng - ht.
Cu 26: Cho h = 6,625.10
-34
Js, c = 3.10
8
m/s. Nng lng ca phtn c bc sng 0,3
m
l
A. 3,012.10
-19
J. B. 3,975.10
-19
J. C. 19,975.10
-19
J. D. 6,625.10
-19
J.
Cu 27: Ht nhn nguyn t ch c 82 prtn v 125 ntrn. Ht nhn nguyn t ny c k hiu nh th
no?
A. Pb
125
82
B. Pb
82
125
C. Pb
82
207
D. Pb
207
82
.
Cu 28: Chn cu tr li ng. ng knh ca ht nhn nguyn t vo khong
A. 10
-6
n 10
-9
m. B. 10
-3
n 10
-8
m C. 10
-14
n 10
-15
m D. 10
-16
n 10
-20
m
Cu 29: Ban u c 2 gam radon ( Rn
222
86
) l cht phng x c chu k bn r T = 3,8 ngy m. S
nguyn t cn li sau thi gian t = 1,5T l
A. 1,6.10
21
B. 1,9.10
20
C. 1,9.10
21
D. 2.10
21

Cu 30: Trong phn ng ht nhn dy chuyn, h s nhn ntron (s) c gi tr
A. s > 1. B. s < 1. C. s =1. D. s 1.
Cu 31: Cng thot electron ra khi mt kim loi A = 6,625.10
-19
J, hng s Plng h = 6,625.10
-34
J.s, vn
tc nh sng trong chn khng c = 3.10
8
m/s . Gii hn quang in ca kim loi l :
A. 0,3
m
B. 0,295
m
C. 0,375
m
. D. 0,25
m
.
Cu 32: Kim loi Kali (K) c gii hn quang in l 0,55
m
. Hin tng quang in khng xy ra khi
chiu vo kim loi bc x nm trong vng
A. nh sng mu tm B. nh sng mu lam C. hng ngoi D. t ngoi
II. PHN RING_ Th sinh ch c chn phn A hoc phn B lm.
Phn A. Dnh cho chng trnh C Bn ( 8 cu, t cu 33 n cu 40 ).
Cu 33: Cng thc tnh tng tr ca an mch RLC mc ni tip l
A. ( )
2 2
C L
Z Z R Z + + . B. ( )
2 2
C L
Z Z R Z + .
C. ( )
2 2
C L
Z Z R Z + . D.
C L
Z Z R Z + +
.
Cu 34: Pht biu no sau y l khng ng:
A. iu kin xy ra hin tng cng hng l tn s gc lc cng bc bng tn s gc dao ng
ring.
B. iu kin xy ra hin tng cng hng l tn s lc cng bc bng tn s dao ng ring.
C. iu kin xy ra hin tng cng hng l chu k lc cng bc bng chu k dao ng ring.
D. iu kin xy ra hin tng cng hng l bin lc cng bc bng bin dao ng
ring.
Cu 35: Sng in t trong chn khng c tn s f = 150 kHz, c = 3.10
8
m/s. Bc sng ca sng in t
A. 2000 m. B. 2000 km. C. 1000 m. D. 1000 km.
Cu 36: Mt ng Cu-lt-gi pht ra bc x c bc sng ngn nht l 6,21.10
-11
m. Bit ln in tch
electron, vn tc nh sng trong chn khng v hng s Plng ln lt l 1,6. 10
-19
C, 3.10
8
m/s v
6,625.10
-34
J.s. B qua ng nng ban u ca electron. Hiu in th gia ant v catt ca ng l
A. 2kV B. 20kV C. 2,15kV D. 21,15kV
Cu 37: Ht nhn Bri ( Be
10
4
) c khi lng 10,0113u, khi lng ntron: m
n
= 1,0087u, m
p
=1,0073u,
1u = 931 MeV/c
2
. Nng lng lin kt ca n l
A. 0,65 MeV. B. 6,52 MeV. C. 65,26 MeV. D. 625,6 MeV.
Cu 38: Theo cc tin ca Bo v cu to nguyn t, khi nguyn t chuyn t trng thi dng c nng
lng (E
n
) sang trng thi dng c nng lng (E
m
) thp hn th pht ra mt phtn c nng lng bng
A. (E
n
- E
m
) B. (E
n
+ E
m
) C. E
m
D. E
n

Cu 39: Pht biu no sau y l sai khi ni v nh sng trng v nh sng n sc?
A. nh sng trng l tp hp ca v s ca cc nh sng n sc khc nhau c mu bin i lin tc
t n tm.
B. Chit sut ca cht lm lng knh i vi cc nh sng n sc khc nhau l ging nhau.
C. nh sng n sc l nh sng khng b tn sc khi i qua lng knh.
D. Khi cc nh sng n sc i qua mt mi trng trong sut th chit sut ca mi trng i vi
nh sng l nh nht, i vi nh sng tm l ln nht.
38
Cu 40. Vn tc truyn m trong khng kh l 340 m/s, khong cch gia hai im gn nhau nht trn
cng mt phng truyn sng dao ng ngc pha vi nhau l 0,85 m. Tn s ca m l
A. 85 Hz B. 170 Hz C. 200 Hz D. 255 Hz
Phn B. Dnh cho chng trnh Nng cao (8 cu, t cu 41 n cu 48)
Cu 41: Xc nh cc ht x,y trong cc phn ng sau:
19 1 16
9 1 8
F H O x + + ; + + Na y Mg
22
11
25
12
A. x l ntron v y l prtn. B. x l electron v y l ntron.
C. x l ntron v y l electron. D. x l

v y l prton.
Cu 42. Mt vt rn quay nhanh dn u quanh mt trc c nh xuyn qua vt khi
A. tng cc momen lc tc dng ln vt i vi trc quay c gi tr khng i v khc khng.
B. tng cc momen lc tc dng ln vt i vi trc quay bng khng.
C. tc gc ca mt im trn vt rn (khng nm trn trc quay) l khng i theo thi gian.
D. gia tc tip tuyn ca mt im trn vt rn (khng nm trn trc quay) c ln tng dn.
Cu 43. Khi momen lc M = 32 N.m tc dng vo vt rn quay quanh trc c nh th vt thu c gia
tc 25 rad/s
2
. Momen qun tnh ca vt i vi trc quay bng
A. 1,28 kg.m
2
B. 800 kg.m
2
C. 0,78 kg.m
2
D. 7kg.m
2
Cu 44.Khi ni v chuyn ng ca vt rn quay quanh mt trc c nh, pht biu no sau y l ng ?
A. Tc di ca mi im ca vt rn bng nhau.
B. Mi im ca vt c cng mt gia tc.
C. Tc di ca mt im ca vt rn t l thun vi bnh phng khong cch t im n trc
quay.
D. Gia tc ton phn ca mt im ca vt t l thun vi khong cch t im n trc quay.
Cu 45. Khi quay quanh mt trc c nh c ng nng 15 J v momen ng lng 1,5 kg.m/s
2
th tc
gc ca n c gi tr bng
A. 20 m/s. B. 2 rad/s. C. 20 rad/s. D. 20 vng/s.
Cu 46. Nu mt vt dao ng iu ho c chu k dao ng gim 3 ln v bin gim 2 ln th t s ca
nng lng ca vt khi v nng lng ca vt lc u l
A. 9/4 B. 4/9 C. 2/3 D. 3/2
Cu 47. Trong on mch c R, L, C mc ni tip, tn s dng in bng 50 Hz, t cm ca cun cm
thun l 0,2 H. Mun hin tng cng hng in xy ra trong on mch th in dung ca t in phi
c gi tr
A.
4
10
2
F

. B.
4
2
2.10
F

. C.
3
2.10
F

. D.
3
2
10
2
F

.
Cu 48. Hai khe Y-ng cch nhau 3mm c chiu sng bng nh sng n sc c bc sng
0,6
m
. Cc vn giao thoa c hng trn mn cch hai khe 2m. Ti im M cch vn trung tm 1,2 mm
c
A. vn sng bc 3. B. vn ti. C. vn sng bc 5. D. vn sng bc 4.
-----------Ht-----------
* VN DNG v PHN TCH ( y ta ch ni n chng trnh c bn)
Trong thi gian ch i pht ta nh li v c th thc hin phn Ghi nh chung.
Giai on nhn , ta cn cn kim tra xem c sai st g khng. Nu khng ta bt tay vo lm,
thc hin phng php ton phn xen ln cc phng php c th cho tng cu.
p dng phng php trn vo gii ta lm nh sau:
Bc 1: c qua mt ln v lm cc cu d, nhng cu tnh ton n gin. Nhng cu lm
c v chc chn p n ng th khoanh trn p n . Chng hn cc cu:
+ Cu 1: Vt i qua v tr cn bng theo chiu dng th = -
2

v tnh =
T
2
=
=> khoanh trn p n B (phng php (pp) nhn bit cu ng sai mc vn dng thp).
+ Cu 6: Dng khi nim dao ng tt dn ta khoanh trn ngay p n A. (pp nhn bit
cu ng sai mc thng hiu).
39
+ Cu 8: Phng trnh sng u = Acos( t - 2

x
). Ta nhn 2 vo bn trong c u =
8cos(
50
x
2 t
1 , 0
2

), suy ra = 50cm => khoanh trn p n B (pp nhn bit cu ng sai mc

vn dng thp).
+ Cu 9: Chn ngay c p n B v khoanh trn (pp nhn bit cu ng sai mc
thng hiu).
+ Cu 11: Cng dng in hiu dng I =
2
I
o
=> khoanh trn p n C (pp nhn bit
cu ng sai mc vn dng thp).
+ Cu 14: Khoanh trn ngay p n C (pp nhn bit cu ng sai mc thng hiu).
+ Cu 19: Da vo tnh cht ca sng in t, khoanh trn p n D (pp nhn bit cu
ng sai mc thng hiu).
+ Cu 20: Nh li cng thc tnh v tr vn sng, x = k
a
D
= > khoanh trn p n C (pp
nhn bit cu ng sai mc thng hiu).
+ Cu 22: Khoanh trn ngay p n C (pp nhn bit cu ng sai mc thng hiu).
+ Cu 23: Cn nghi ng gia p n C v D. Ta nh du vo 2 p n .
+ Cu 24: C th cn nghi ng p n D. Ta nh du vo p n .
+ Cu 25: Khoanh trn ngay p n B (pp nhn bit cu ng sai mc thng hiu).
+ Cu 27: Khoanh trn ngay p n D (pp nhn bit cu ng sai mc thng hiu).
+ Cu 28: Nu cn nh v cu to ht nhn nguyn t th d dng khoanh trn ngay p n
C. Nu hc sinh no nh khng r th p n C v D nghi ng nn ta nh du vo p n .
+ Cu 30: Nu cn nh v h s k trong phn ng phn hch dy chuyn th ta d dng
khoanh trn ngay p n D. Nu hc sinh no nh khng r th p n A v D nghi ng nn ta nh
du vo p n .
+ Cu 32: Ta s dng phng php suy lun logic mt cht, bc x Hng ngoi c bc
sng ln nht trong cc bc x kia. Nu bc x Hng ngoi gy ra hin tng quang in th cc bc
x cn li cng gy ra. Do p n C c chn chc chn hn nht => khoanh trn p n C.
+ Cu 33: Khoanh trn ngay p n C (pp nhn bit cu ng sai mc thng hiu).
+ Cu 38: Khoanh trn ngay p n A (pp nhn bit cu ng sai mc thng hiu).
+ Cu 39: Ta khoanh trn ngay p n B, v chit sut ca cht lm lng knh i vi cc
nh sng n sc khc nhau l khc nhau (pp nhn bit cu ng sai mc thng hiu).
Bc 2: c qua mt ln na, lm cc cu cn nghi ng trong bc 1 v nhng cu tnh ton
phc tp hn mt cht. Nhng cu lm c v chc chn p n ng th khoanh trn p n . C
th:
+ Cu 3: Vn dng cng thc T =
k
m
2 => k =
2
2
T
m
4 = 64N/m => khoanh trn p
n C (pp nhn bit cu ng sai mc vn dng cao).
+ Cu 4: Vn dng cng thc T =
g
l
2
=> l =
2
2
4
g
T

= 24,8cm => khoanh trn p

n B (pp nhn bit cu ng sai mc vn dng cao).
+ Cu 7: Phao nh ln 10 ln trong khong chn chu k, suy ra T = 2s. Khong cch gia
hai ngn sng lin k l bc sng. S dng cng thc v =
T

=> v = 1m/s. Khoanh trn p n

A (pp nhn bit cu ng sai mc vn dng cao).
+ Cu 10: Trn dy c 4 bng sng, tc 2 = 2, suy ra = 1m. Vn dng cng thc v =
.f ta tnh c v = 50m/s => khoanh trn p n B (pp nhn bit cu ng sai mc vn
dng cao).
40
+ Cu 12: Vn dng kin thc ghi nh trong phn ghi nh cc p n quen thuc, tng
tr Z = 100 2 , suy ra I =
Z
U
= 1A => khoanh trn p n C (pp nhn bit cu ng sai
mc vn dng cao).
+ Cu 13: Bi cho
C
1

< L . Tng in dung C th

C
1

cng gim, loi p n A.

Tng cm khng L th L cng tng, p n B loi. Gim in tr ca mch th khng lin quan
n s thay i ca cm khng v dung khng, loi p n C. Vy p n cn li l D chn =>
khoanh trn p n D.
+ Cu 15: Vn dng cng thc f =
p
60
n
= 60Hz => khoanh trn p n C (pp nhn bit
cu ng sai mc vn dng thp).
+ Cu 17: Vn dng cng thc
2
1
2
1
U
U
N
N

=> U
2
=
1
1
2
U .
N
N
= 12V => khoanh trn p n
C (pp nhn bit cu ng sai mc vn dng thp).
+ Cu 18: p dng cng thc
LC
1

. Ta c th tnh nhanh, phn thp phn ca C l
16 v ca L l 25. Nu em ra khi cn th tch s ny l 4*5 = 20. Cn tch s gia phn thp
phn ca C v L em ra khi cn l 10
-6
. Tch hai phn ny th kt mu l 2.10
-5
. Nghch o ta
c kt qu l p n D => khoanh trn p n D.
+ Cu 21: p dng cng thc =
D
a . i
v i n v mm, a n v mm, D n v m
th khi tnh ra n v m. Thay gi tr ca cc i lng, ta nhm c =
3
5 , 1 . 1
= 0,5 =>
khoanh trn p n B ( pp tnh nhm nhanh)
+ Cu 23: Ta nh li, mt cch tng qut cc bc x c cp trong cu 23 l gi
chung l sng in t => khoanh trn p n C (bc 2 pp ton phn).
+ Cu 24: Nh li khi nim v quang ph vch, quang ph vch pht x v quang pph
vch hp th th cc pht biu p n A, B, C u ng => khoanh trn p n D ( pp loi tr).
+ Cu 26: p dng cng thc

hc
. Ta thy cc p n u c chung phn ly tha nn
ta khng cn n phn ly tha ca cc i lng trong cng thc. Mt khc, c c phn thp
phn l 3, = 0,3m = 3.10
-7
m. Kt qu tnh ton ta s c phn thp phn s l 6,625 nhn vi
phn ly tha => khoanh trn p n D.
+ Cu 31: p dng cng thc A =
o
hc

. Ta thy cc p n u c chung phn ly tha

nn ta khng cn n phn ly tha ca cc i lng h, c v
o
. Mt khc, h v A u c phn
thp phn l 6,625 nn chng b trit tiu khi thay vo cng thc. Vy p n c chn l A =>
khoanh trn p n A.
+ Cu 35: i f = 1,5.10
5
Hz p dng cng thc =
f
c
= 2000m => khoanh trn p
n A ( pp nhn bit cu ng sai mc vn dng cao).
+ Cu 37: Nu ta vn dng cng thc W
lk
= m.c
2
th ta d dng tnh c p n C. Tuy
nhin ta c th vn dng pp loi tr: p n A v D b loi, v p n ny mt ci th qu nh cn ci
kia th qu ln. Mt khc, cn nh i vi He
4
2
(vi A = 4) m c W
lk
vo khong 28,7MeV th
Be
10
4
phi c W
lk
ln hn. Vy chn p n C => khoanh trn p n C.
+ Cu 40: Khong cch gia hai im gn nhau nht trn cng mt phng truyn dao
ng ngc pha l
2

=> = 1,7m. p dng cng thc f =

v
, thay s ta c kt qu 200 =>
khoanh trn p n C ( pp nhn bit cu ng sai mc vn dng cao).
41
Bc 3: Nh vy, ta lm xong hn
3
2
bi ton qua 2 ln c . n y ta c th t vo
trong phiu tr li nhng p n c khoanh trn cc cu hi. Nhng cu cn li ta tip tc lm
bc 4.
Bc 4: bc ny ta lm nt nhng cu cn li. Bc ny l cui cng, ta phi vn dng ht
mi phng php kt hp vi nh li cho c kin thc hc m vn dng tm p n. n
cui cng khng c na ta phi dng ti k xo th t lm cn hn b st hon thnh bi lm.
+ Cu 2: p dng cng thc W =
2
2
2
A
T
4
m
2
1
. i m = 0,75kg; A = 4.10
-2
m ri thay vo.
Tnh ton ta c kt qu l p n C => t vo phiu tr li.
+ Cu 5: i x
1
= cos(2t -
2

), suy ra x
1
v x
2
vung pha nn dao ng tng hp c bin
A =
2
2
2
1
A A + = 2,60cm => t p n B vo trong phiu tr li.
+ Cu 16: Ta cn nh, t trng to ra ng c khng ng b ba pha l do ba dng
in xoay chiu ba pha a vo ba cun dy t lch nhau 120
0
trn cng mt ng trn. T trng
tng hp gy ra tm l t trng quay, ngha l t trng c vct cm ng t quay quanh mt trc.
Do , pht biu p n B l khng ng => t vo phiu tr li p n B.
+ Cu 28: Nh li cu to ht nhn nguyn t, kch thc ht nhn nguyn t vo khong
10
-15
m. Trong bn p n th p n C kh quan nht => t vo phiu tr li p n C.
+ Cu 29: Vn dng cng thc N = N
o
.
T
t
2

=
A
o
N
M
m
.
T
t
2

. Vi m
o
= 2g , M = 222g,
N
A
= 6,02.10
23
mol
-1
, thay tt c vo cng thc ta c p n C => t vo phiu tr li.
+ Cu 30: Vi s phn tch bc 1 th p n D l kh nng cao nht => t vo phiu
tr li.
+ Cu 34: Nh li kin thc hc v dao ng c, iu kin xy ra hin tng cng
hng l tn s dao ng f ca ngoi lc cng bc trng vi tn s dao ng ring f
o
ca h dao
ng. Nh vy p n D l khng ng => t vo phiu tr li p n D.
+ Cu 36: Nh li, nng lng ca tia X c bc sng ngn bng ng nng ca electrn
n p vo i m cc catt, tc
min
hc

=
e
.U
AK
=> U
AK
=
min
. e
hc

. Thay s ta c p n B
=> t vo phiu tr li.
Nh vy ta hon thnh bi lm vi s cu ng cao nht.
D. KT LUN
C th ni ti liu ny l mt s c kt t kinh nghim bn thn nn c phn ch quan ca ngi
vit. Cc phng php lm bi tp dng trc nghim khch quan bao gm: phng php ton phn,
phng php loi tr, phng php tnh nhm nhanh, phng php tnh nhanh p n dng ly thav
phn h thng kin thc, iu ny l cn thit cho hc sinh. Ti ngh n s l ti liu tch cc trong vic
gp phn ci thin kt qu hc tp ca hc sinh, gip hc sinh c mt phng php lm bi tp dng trc
nghim, hc sinh s t tin hn khi bc vo phng thi.
Nhc li mt ln na, lm c iu th i hi hc sinh chng ta phi tch cc trong vic
hc tp, tch cc trong vic trao di kin thc cho bn thn, ng thi vn dng thng xuyn cc
phng php ny trong sut qu trnh hc tp ca mnh cp trung hc ph thng (trong cc k kim tra,
cc k thi). Nh gip ta thuc lng v vn dng linh hot phng php ny nh mt k nng, mt k
xo khi lm bi. Ngoi ra, gp phn tch cc cho vic a phng php ny n tng hc sinh trng
th sau khi ti liu ny c cng nhn mong ban lnh o nh trng ph bin rng n hc sinh, c th
xem nh mt ti liu lu hnh ni b ca trng. V ti thy rng qua kho st c bn, hc sinh khi vn
dng cc phng php ny mt cch nhun nhuyn, s dng n nh mt thi quen th kt qu bi lm
nng ln rt r.
V thi gian cha nhiu nn ni dung ti liu ny vit cn nhiu hn ch, i tng p dng cn
cha rng. Chc rng, ni dung ti liu cn nhiu ch thiu st, mong nhng ai quan tm ng gp v b
sung cho. Xin chn thnh cm n.
42
Nhn xt ca HKH n v trng Ninh Hi ngythng.nm 2011
Ch tch HKH Ngi vit
(k tn v ng du) (k tn )
43