దళతవద సహతయం

-డ//దల ర వంకటశవరరవ,
ైదరబద వశవవదయలయం .
హ

సమజం వ ైరధయలమయం . అద సంఘర ష ణలత పరణమ సవభవనన కలగ ఉంటంద.

ఆదమ సమజ దశ నండ ఆధనక సమజం వరక ఈ అంతరల కనసగతన ఉననయ.
మత, వర గ , వణర, భష, ప
రంత , లంగ భదల వల ల మనవల మధయ సంఘర ష ణ
అనవరయమవతంద. సవయ దశల జరగ సంఘర ష ణల వల ల సమజంల కత
త పరణమల
తననయ . తలగ సహతయంలన ఇటవంట పరణమల వణరతమవతననయ.
సంభవస
రదయ , అభయదయ, దగంబర, వల పవ, తసవద సహతయ ధరణలక ఆ సమజ పరణమల
సంప
కరణమయయయ. అలంట నపథయం నండ దళత సహతయం కడ ఆవరభవంచంద. దళత
సహతయ ఆవరభవంత తలగల సహతయ వసతృత పరగంద .

భరతయ సమజంల ప రతయకంగ కనపంచ వణర వయవస థ కల వయవస థ గ రపంతరం

చందటం, ఆ కలనన ఆశరయంచకన వృత తల , ఆ వృత
తల వంశ పరంపరయం కవటం ,
దనవల ల కనన వృత
తల వరక సమజక గరవం ఆపదంపబడటం వల ల దళతల
ఆతమనయనతక గర కవలసన పరస థ తల ఏరపడడయ. వవధ సమజక ఉదయమల వల ల
వచచన మరపల ఫలతంగ పరభతవం చపటటన ప రతయక చరయల వల ల దళతల కడ వదయవకశల
పందగలగతననర. ఉదయగ రంగల ల ప రవశంచగలగతననర . వృత తల మరడంత ఆర థ క
స
థ తగతల లన మరపల సంభవస తననయ . ఆతమనయనత నండ ఆతమ గరవం ప రకటంచ స థ యక
దళతల ఎదగతననర. ఇవనన దళతల, దళతతరల రస త న న వవధ సహతయ ప
క
ర య ల వల ల
సపటషమవతననయ.

1.2 దళతల - దళత సహతయం:

భరతయ సమజంల చతరవణర వయవస థ కనసగంద. దనన అనసరంచ కలవయవస
థ
రపందంద. ప రధనంగ కల వవకన ఆధరం చసకన దళతలన , దళత సహతయనన
సహతవత త ల గర తస
ననర . ఈ నపథయంల దళతల, దళత సహతయం అన మలక వషయల
పల ట వసతృతమైన చరచ జరగంద .

1.2.1 దళతల:
నఘంటవల ల 'దళతమ' అన శద బనక 'ఖండంపబడనద, ఛదంపబడనద,
వకసంచనద' అన అర థ ల కనపస తననయ . 'Dalit' అంట Broken or reduced to pieces
generally అన ఆంల గ నఘంటవల వవరస తననయ .
అసృపశయత కరణంగ సమజం నండ 'వడగటటబడన' వరన అర థ ంలన సహతవత తల
దళతలన వవరస త ననర . ప
ర త యకంచ ఒకక కలం లద కనన కలలక మతర మ పరమతం
చసకన దళత శద బనన ఉపయగంచటం సరకదన వదనల కడ ఉననయ.

1. సమజక వయవస థ ల సర థ నం లభంచన , వవకక గరవతనన వరందరక 'దళత'

ైన స
శద బం వరత స
ంద .
2. శతద బల తరబడ జరగన పరటంల వయక తమ
ైన ఆతమగరవ ననదం 'దళత'.
3. మతనన ఆధరం చసకన ఆర థ క, సమజక, సంసృకతక రంగల ల జరగ వవకన
రశనంచ శద బం 'దళత'.
ప
4. సమజంల నమనస థ యల బతకడస త , ఆ కటషల నండ బయటపడటనక శతస
వజ ఞ ననన వశవసస త , హతవద భవన బలంత పరడత, అస తతవం కసం నతయం
ప
ర య తనంచవరక పర తనదయనవహంచ శద బం 'దళత'.

1
 5. దవడ, వధ, సవర గ -నరకల, జనమ-పనజరనమ, ఆతమ-అంతరతమ, అదృటషం-దరదృటషం
వంట భవనలనన దళతలన బనసలగ మరస తననయన భవసత నసతకతవం ,
హతవద భవలత మనవత వదనన బలపరస త సమజక వమకతన ఆశంచ వసతృత పరధ
గల శద బం 'దళత'.

ఇల 'దళత' శద బం గరంచ రచయతల భనన కణల ల వవరంచర. అయత, 1971 న

బంబయ నండ వలవడన మరఠ 'దళత పంథరస మయనఫటస' దళత శద బనన కంద వధంగ
వవరంచంద.

Who is Dalit?

"Members of scheduled castes and tribes, Neo-Buddhists, the working

people, the landless and poor peasants, women and all those who are being exploited
politically, economically and in the name of religion"

దన ప రకరం షడయడల కలల , షడయడల తగల, నయ బధ దల, శ రమకల ,

భమలన పద ర ైతల , తసల, మతం పరత రజకయంగ, ఆర థ కంగ దపడక గరయన
వరంత 'దళత'లవతరన తలస త ంద . కన, గరజనలక అసృపశయత సమసయ లద. అనన
రంగల లన వనకబటతనం ఉంద. అగ రవణర తసలన దళతలగ భవంచనవసరం లదన
భవసత ననర . మల స ం, క
ై
రతసవ , బధ ద , సకక వంట మ ైనరటలప ై హందమత ఆధపతయం ఉంద .
అణచవతక గరవతననవరన, వరన దళతలగ గర తంచలన కంతమంద భవస తననర .
సమజకంగ నమన స థ యల ఉనన ప
ర జ ల దళత శద బ నన ఆతమ గరవనక ప
ర తకలగ
భవసతననర . చరత రక ఆధరలన బటట వరన అవణరల , అత శద ర ల, అనరయల, దసల,
దసయల, ప రతలమల , అంతయజల, అంతయవసల, అంతయల, అసరల, చండలర,
బహయల, లమచయల, హనల, అసృపశయల, అంటరనవళళ, పంచమల, హరజనల వంట
వవధ పల రత పలచర. అయత పంచమల, హరజనల అనన శద బలత కనన వందల
సంవతసరలగ పలచవర. భరత సవంతంత రయదయమ కలంల నరసమహత అన ఓ రచయత
పటటన 'హరజన' శద బనన మహన దస కరమ చంద గంధ వసతృతంగ ప రచరయంలక తచచర .
మతపరంగ దవన బడడలన అర థ ంల ఆ శద బనన ప రచరం చశరన , అద తమ ఆతమగరవ
భంగకరమన దళతల నరసంచర. అపపట నండ 'దళత' శద బం ఆతమ గరవనక, సమ ైకయ శకతక
ప
రతకగ ప రయగంల ఉంద . ఆ శద బంత పలపంచకవడనక ఇటషపడత, ఆ పరతన తమ
భవలన వవధ సహతయ ప రక
యలగ అందస తననర . అనన భరతయ భషల లన 'దళత
సహతయం' పరతన రచనల చస తననర .

1.2.2 దళత సహతయం:

దళతల జవన వధననన చ ైతనయవంతంగ వణరంచన సహతయం దళత
సహతయమవతంద. దళతల అభయననత కసం ఎవర రసన అద దళత సహతయంగన
పరగణంపవచచనన వమరశకల భవస తననర . దళతల తమ సమసయలక ప
రతసపందంచ రస
త
దన 'ఆతమభమన వదం 'గన దళతతరల దళతల పకన వహంచ రస త దనన
'ఉదరవదం' గన పలస తననర .
దళత సహతయం మరఠ భషల మందగ స థ రపడ, తరవత భరతయ
భషలననంటలన వస తరంచంద . కంతమంద మరఠ రచయతల దళత సహతయనన ఇల
వవరంచర.

2
 “This literature I closely associated with the hopes for freedom of a group of
people who as untouchables are victims of social, economic and cultural in
equalities”
- Arjun Dangle

“The Dalit literature was an alla out plebeian attack on the orthodox
establishment”
- Latha Murugakar

Any work of literature which seeks to express in words, the people of those
sections of humanity which are oppressed and which are engaged in struggle for
there existence to be called in the broadest séance, Dalit literature”
- Harish Mangalam

దళత సహతయనన ఎవర రసన దన మలక సవభవం , లకయలన వడనంతవరక

దనన దళత సహతయంగన పరగణంపవచచనన ఆలచన ఇంచమంచగ సరవంగకరం
పందంద. కంద వషయల గమనస త ఈ మలకంశల ఉననద దళత సహతయమన
సపటషమవతంద.

1. పరచన , సంప రదయ సవభవం కలగన సమజక నరమణనన (కలవయవస థ న)

తరసకరంచటం.
2. సవచఛ, సమనతవం, సభ రతృతవం , సమజక నయయం ఆశంచ మనవత దృకపథనన
ఆశంచటం.
3. హతవక అందన అతంద రయ భవనలన తరసకరంచటం .
4. వస తవకతక పరధనయమచచ జవతనభవలన సృజనకరంచటం .
5. వస తవక రపం సహకరం కవటం , సహతయం సమజక చ ైతనయనన ఆకంకంచటల ట
రపందటం, కళ సమజం కసమ అనన దృకపథనక కటటబడటం.
6. సతయం, శవం, సందరం, అన భవనలన తరసకరంచటం.
7. అణచవత, దపడక వయతరకంగ తరగబట చస, సమజక, ఆర థ క నయయం
కసం పరడటం.
8. కరమ, పనజరనమ, పరమతమ వంట భవనలన నరసంచటం.
9. దళతల భషన, ఆచర వయవహరలన గరవంచ, ఆతమ గరవనన
పంపందచటం.
10. హంద లద మఢతవనన ప రబధంచ మత భవనలన తరసకరంచ , ప రతయమనయ
సంసృకతన రపందంచటం.
11. అసృపశయత కరణంగ దరంగ వసరవయబడన వరన ప రధన జవన స రవంతల
కలపటం, కలనన నరమలంచటం ప రధన లకయలగ గ
రహంచటం .
12. దళత సహతయనన రయటం వనదం కసం కదన , సమజక చ ైతనయం , సమజక
పరవర తనక బధయతయతమ ైన పనగ గర తంచటం - దళతల రజయధకరనన
చపటట దశగ సహతయం ప రరణనవవటం .

దళత సహతయ సవభవనన తలసకవటనక ప ై అంశలన క రడకరంచన , 'దళత

సహతయం' అన పలస
తనన అనన రచనలక ప
ైన పరకనన అనన లకణల సరపతననయన చపప
వల లద. కన, మలకంగ ఈ లకణల చల వరక దళత సహతయంల కనపస తననయ .
అలంట కనన లకణల అభయదయ, వల పవ సహతయంలన కనపస తనన , అవ వణరనకచచనంత

3
రధనయత కలనకవవలద . కనక, కల నరమలన ప
ప రధన లకయంగ దళత సహతయం
కనసగతననద.

జయతబ పల , పరయర, అంబడకర భవజలంత పట, మరకసజం ప రభవం కడ

దళత సహతయంల కనపస తంద . 'దశయ మరకసజం' అన భవన కడ తలగ దళత
సహతయంల చరచలకచచంద. అందవల ల దళత సహతయనన కలం , సవభవలన అనసరంచ
గర తంచవలస ఉంద . అయన, దళత సహతయం ఆవరభవంచటనక శతద బల సమజక పడనన
ఎదరకనన చరత రక నపథయం ఉంద . ఆ నపథయం నండ 'దళత సహతయం' సపటషమ
ైన అంబడకర
వత క భవజల భమకత ఆవరభవంచంద .
తత