Professional Documents
Culture Documents
The One Star, September 25 2011
The One Star, September 25 2011
Editor hmunka:
Avoi 46nak The One Star chuah `han dingin caan`han a kan petu kan Pathian min ka thang `hat. Tutan kancazual cu riankhai kongah a hnu kan dawi kho tilo caah cafang palhnak a tampi lai. Areltu pakhat cio nih nan kan theihthiamnak lai zangfah kan in nawl hna. Editor Tilio an buaipi bikmi Irrawaddy tikham simanking.. Ch: 4
Ch: 8
VOLUME 1, ISSUE 46
Cahmai: 2
KANMAH THAWNG
September 20, 2011: Arakan ramkulh vuncichoh U Hlah Maung Tin cu September 16 ah Chin ramkulh Paletwah khua a tlawng ti a si. Vuncichoh pa hi a tu vuncichoh a `uan hnu a voikhatnak Chin khua a tlawn hi a si. Vincichoh pa cu Paletwah khua nawlngeitu hna le khua nupa hna he tonnak an ngei. Paletwah peng hi Arakan ramkulh chungah a rak um mi a si i, Kawlram zalennak an hmuh hnuin Chin ramkulh ah telhmi peng a rak si. Atu bantuk in Chin ramkulh khua pakhat a rak tlawn tikah khuaruah ding cu a um ko an ti. Arakan ramkulh chung myoh pakhat a rak si bal caah Arakan ramkulh chungah telh `han an duh caah a si lai tiah an zumh. Paletwah peng Chin ramkulh chung an rak telh hi Arakan le Chin ramkulh ral ser an rak duh caah a si tiah Arakan pawl nih an rak ruah. Arakan vuncichoh pa cu Paletwah a tlawnnak kong zeihmanh fianternak a tuah lo tiah khuami pawl nih an ti. (Cc: Mizzima)
US nih Kawl ralzam ka Shan hriamtlai le Kawl ralkap an i kap bawmh rih ko hna lai a ti
September 21, 2011: Kawl ralkap le SSA-N
hriamtlai pawl cu kan hnu nihnih niah Lasoe peng chung kahnak a um i, Kawl ralkap a thimi 6 an si tiah Shan hriamtlai lei nih an chim. Shan hriamtlai thazang 18 nih Kawl ralkap minung 20 hna cu zan 12:00PM in 1:00PM tiang an i kahnak ah hitin an thih hi a si. Cun Shan hriamtlai pawl nih MApathum, MA4-79 pakhat, kuan 458, kuanbawm 16, lamphum bomh 4 le biachimnak pakhat hna an lak piak hna. Hmapu tampi an um ti a si rih. An khual tlawnnak ding kan theih i lampi in kan bawh hna tiah Shan lei nih an chim. Kan hnu nikhat ni ah Motor 8 he Nawngsuan khua lei eidin an phor i, Shan hriamtlai kah lai `ih ah khuami 35 le phungki 10 an hruai hna tiah SSA lei nih an ti. Tulio zongah Wang hang sakhan in men nichuah thlanglei mengthum dan le nitlak lei mengnga dan ah Kawl ralkap tatyin 10 an chiah cang hna tiah SSA lei nih an chim. (Cc: VOA)
gah tilian harnak le mimcim nih a den mi hna Tidim peng mi hna cu CNP party nih facang le Cite an bawmh hna. 2010 thimnak ah a lutmi CNP party nih Tidim peng khua paruk hna cu tuthla ni 19 in Cite le Facang tun 43 kan bawmh cang hna tiah CNP chung`uan Salai Ceu Bik Thawng nih a chim. Mi bawmhtu CNP nih a kawl hna i, cuticun CNP party chungtel an bawmh hna hi a si. Kan party nih phaisa kan ngeih ruangah kan bawmh hna a si lo tiah a chimrih. 1.Thang Nuai khau ah facang tun 12 le Cite tun 12. 2. Suangpi khua ah fangcang tun 15 le cite tun 15 3. Dimpi khua ah facang tun 3 le Cite tun 3. 4. Phunnom khua ah facang tun 6 le Cite tun 6. 5. Lai Bung khua ah facang tun 5 le Cite tun 5. 6. Lailo khua ah Facang tun 2 le cite tun 2 an si. (Cc: Khonumthung)
September 21, 2011: Thailand ramri ah a um mi Kawl ralzam pawl cu US nih ka bawmh rih ko hna lai, tukum US ramah 10,000 ka lak hna lai an ti tiah Thailand ram US lamkaltu Kristie Kenney nih a ti. Mr. Kristie Kenney cu kan hnu nithum ni ah Thanhin ralzam sakhan ah a va kal i, ramkip bawmtu bu pawl he tonnak a va ngei. Thanhin sakhan ah ralzam 8,000 hrawng an um i, mi tam deuh nih an ram kir cu an duh kong an chim tiah Mr. Kristie Kenney nihcun a ti. Thai cozah nih ralzam kirnak kong timhtuahnak a ngei nain kir a duh mi ca lawng a si lai, Thai cozah nih kirnak kong a tu le tu an ka chimh nain ralzam ca a herh mi lamphum bomb, inn le lo kong, Law cozah nih biakamnak an pek hna a herhnak kong, hi hna caah zei biafiang pakhat hmanh a um rih lo tiah Ms. Kenney nih a ti. (Cc: VOA)
Kharihfabu phaisa zong a fir! Mah Mifir pa an tlaih cu 18 ,9,2011 zan 9pm ah Pancherry Rawldawr ah rawl a ei lio ah an tlaih cu a si.Palek nih bia an hal dih hnu in a firmi pawl le inn a bauh piak mi hna zong thanh khawh kan in zuam lai. A firmi chung ah kan theih cia mi, Pu Than Cuai (Lungtial sang )ummi hna phaisa 200000/-. Cun AG Khrihfa bu phaisa 36000/- hi zong hi theih cia mi chung in a si. (Cc: Internet)
VOLUME 1, ISSUE 46
Cahmai: 3
KAWLRAM THAWNG
No. (1) Elektrik vunci pa hi a ho set dah a si?
Tanaingtary ramkulh, Kawhtong peng, kharihti tikulh ah Kawl ralkap nih sualnak ngeilo mipi 81 the-se cungah meithal in an rak that dih hna. Cucu May thla, 1998 ah a si. Cu lainawnnak nawl a rak chuahtu pa cu Irrawaddy tikham simanking kan kal pi ko lai, zeitik hmanh ah hnu kan i thon lai lo a titu pa a tu No(1) Electrik vunci U Zaw Myin hi a rak si. Vunci U Zaw Min cu DSA (15) ah a dihmi a si. Avoi 15nak a dihmi lakah hnu bik bohmuci a hmu mi pa a si. Humhimnak lei vunci `uan a duh lo caah kritina tikulh biuhahmu in lainawn rianpi a rak `uan. Bochohhmuci Than Shwe nawlpeknak in minung 81 a rak thah hna caah upat pek can ah Magwe ram`hen Echain tayaye & phungphioye council president rian pek a si. Cuticun No. (1) seh-hmu vunci pek a si. Pu Than Shwe he chungkhat kan si ti hi a vahpi zungzal. Kritina lai a rak nawnmi nih Pu Than Shwe he lung nuam loin tutiang a chiah hna. ~ih phannak he a khatmi Than Shwe cu UNO nih mithah lainawnnak vialte hlattu ding commission kan dirh lai timi a `ih tuk caah U Zaw Myint bantuk minung hmai `hutdan ah a `hutter hna hi a si. Kritina tikulh ah ral a um ti a si. Kan va kal cu thing a hlam liomi minung 59 kan hmuh hna. Bohmuci Zaw Myin nih hruaitu bochohci Kyi Myin sinah thawng a thanh. Ral an si lo ahcun zei ti hmanh rak ti hna hlah uh tiah bochohci Kyi Min nih nawl a chuah. Pu Than Shwe sinah report a pek `han. Du-bochohci Kyi Min hruainak in Kritina tikulh hi voithum, voili kan phan. Bo Kyi Myin pumpak nih changreu aa kenmi ngakchia a pek ton hna. Cu lioah bohmuci Zaw Myin a mithmai aa nuam tuk lem lo caah hi pa hi cu kan rak ti cang. Voikhat cu Kritina tikulh cu kan kal `han. Cu lioah Pu Than Shwe sinin ca pakhat a rak phan. Du bochohci Kyi Min nih ca a zoh tikah ngaihchiatnak mithmai he a khat. Ka mit thlam ah a lo kho lo. Bohmuci Zaw Myin nih report a rak pekmi lehnak ca a si. Kritina tikulh ummi vialte pakhat hmanh rak nganh hna hlah uh, rak that dih hna uh ti a si ko. Kan bawi du- bochohci Kyi Min nih zan ah a kan auh dih i a kan chimh. A hohmanh kan lung a `ha lo. Van lei ralkap bochoh Myint Shwe nih du - bochohhmuci Maung Aye nih a zurit buin nawl a chuahmi a si lai, hal `han ta hna uhsih tiah biatung a chuahpi. Vawlei lei ralbawi dubochohci Myin Aung nih nawl an chuahmi bantuk in tuah ko uhsih a ti. Thimfung thlaknak in biachahnak kan tuah i, thaizing zingka ah hal`han ta si ko seh tiin biakhiahnak kan tuah. A thaizing zingka ah kan hal hna tikah Pu Than Shwe nawl a chuah bantuk in rak tuah uh ti a si ko. Bohmuci Zaw Myin nih a kuttang pawl nawl a pek `han hna i, sualnak ngeilo pawl cu the-se cungah rak thah dih an
si. Voikhat cu Thai le Kawl ngatlai 22 an tlaih hna. Cung leiin an nung in hmuh kan duh hna lo an ti caah rili chung ahcun an ruak cu rak vui a si hoi. Cu bantuk in dawtnak le zangfahnak thinlung he aa `hen mi bohmuci hlun U Zaw Myin cu Irrawaddy tikhamnak kongah a ho an thih zongah kanmah kan thih lo ahcun a za timi a dirpi hoi cang. Hi bantuk in tikham kong a dirpi mi hi a hnu in tarpa a dir ti cu a fiang ko. A hnu in Tarpa nih a chimter mi bia a si ti zong theih `han a si cang. (Note: Bohmu hlun Aung Lin Htut thaicia chungin. Bohmu hlun Aung Lin Htun cu 2005 ah US ralzam sinak a sawkmi a si. Editor)
KIA le Kawl ralkap an i 2011-2012 ah budget a baumi phomh `han Kyat 2,300 billion a si
September 17, 2011: KIA le Kawl ralkap an i kap `han i ralkap an kir leiah Kachin ram khua cheukhat mei in an duah ti a si. Hitin khua mei an duah hi ralkap tampi an thih caah a si tiah KIO lei nih an ti. September 13 ah Kawl ralakp khalayah (37), (29) le (438) hna fonh minung 300 hrawng nih KIA sakhan nganbik pawngah an kah hna hi a si. Cu kahnak ah ralkap lei a thi le hmapu 30 hrawng an si tiah KIO in U La Nan nih a ti. Cu kahnak in a kir leiah Namsamyam khua mei in an duah hi a si. KIA ral an sungh caah Kachin khua mei an duah hi a si tiah KIA ralkap pakhat nih a ti. September 14 ah Myikyina in Laiza lei a kalmi khualtlawng Motor ralkap nih hriamngan in an kap i Motor pahnih a rawk dih. (Cc: RFA) September 19, 2011: 20112012 kum caah Kawlram budget a baumi Kyat 2,300 billion a phan tiah kan hnu nikhat ni hlautaw meeting lioah phaisa lei comiti nih an langhter. Kyat 2,300 billion hi 2011-2012 hman ding phaisa tuak in a baumi cazin a si. 2011-2012 ah center cozah phaisa bau cu 2201.450 billion a si i, ramkulh le tam`hen cozah caah a baumi 170.495 billion a si tiah phaisa lei cazin comiti chung`uan U Maung Toe nih a chim. Ramchung phaisa a bau hi kum 5 peh a si cang ti zong an langhter chih. Cu kong cu a `heh-hluattaw ah kan chuahpi lai an ti. Cu pinah rampi nih a ngeihmi thanthling chuannak seh nih kumtin Kyats 500 million a sung a chuahpi ti a si. Democratic party in U Phung Myint nih cu hlanah phaisa kong langhternak a rak um bal lo, kum 20 chung pei an rak kan hlen ko hi, a hmanmi thil cu a langh`han cang a ti. Cozah nih ngunkhuai lei thazang der ruang, chawlet lei le rian`uantu tlamtlin lo ruangah phsiasa bau hi a si tiah 2009 ah Wikileaks nih a rak langhter cang. (Cc: Mizzima)
VOLUME 1, ISSUE 46
Cahmai: 4
KAWLRAM THAWNG
Peter Linpin Kawlram a kir Hluattaw ah Daw Su KIA nih Kawl ralkap nihnih `han cang `hutdan kan pek ahcun wel- chung an dawi hna September come 20, 2011:
1990 kum thimnak ah Pin O Lwin in pumpak zuamnak in teinak a hmumi Peterlin cu September 20 ah Kawlram lei a kir `han cang. Hi pa hi Thai le American ram hna ah Kawlram democracy kong kum 21 chung a cawlcangmi a si i, U Thein Sein sawm ruangah a voikhatnak a kirmi 90 thimnak teitu hlauttaw a mat a si. U Thein Sein le Daw Su tonnak ka dirkamh, rian bawmh ka duh hna caah ka kirmi a si a ti. Hi hna pahnih tonnak nih Kawlram democracy kalnak lampi a pem ter cang tiin ka hmuh a ti. Kutthlak in `uan ka duh ve caah Kawlram kir ka duhnak a si. Rian`uan ka duhnak kong US ram Kawl tanzung `uan ka chimh hna. Nili hnuah U Thein Sein nih ka chimh mi hna a cohlan tiah a chim rih. U Peterlin hi ramleng hrambunh NUGUB chungtel pakhat a si, Kawlram kirnak ah New York khua Kawl tanzung `ian U Than Swe nih a ka bawmh a ti. U Peterlin hi Daw Su le U Thein Sein tonnak kongah a `hatnak lei in a hmutu a si, tulio Kawlram thlihran `hatnak lei a kal maw tihi tep a duh caah a kir hi a si kho tiah UCGUB ramleng vunci U Bo Hlah Tinh nih a ti. (Cc: RFA)
Phanompen khuapi ah an tuah mi a voi 32nak ASIAN parliament amat pawl meeting pi a kaimi Pyitaungsuh hluattaw upa U Khin Maung Myint nih Kawlram democracy hruaitu Daw Su cu hluattaw ah aa tel a si ahcun welcome kan tuah lai tiah a ti. Daw Aung San Su Kyi cu kan dawt tukmi bochoh fanu a si, hluattaw chung aa tel ahcun kan cohlan lai a ti. U Thein Sein cozah chungah thinlung `hen`heknak a um timi hi a hman lomi bia a si a ti rih. Ram a dai ko cang ti hnuah ramkhel ruang thongtla pawl thlah an si lai, 2008 phunghram chungah ralkap 25% i tel hna seh timi zong hi a herh lo can a phak tikah kan tenh ti hna lai lo. Irrawaddy simanking `uanchuah le `uanchuah lonak kong zong hluattaw ah ceih dingin timhtuahnak a um ti hna a chim. (Cc: RFA)
September
Kachin ramkulh Bamaw peng Dafawh ralkap sakhan thazang chap dingah a rami ralkap pawl cu KIA nih kan hnu nithum ni ah nihinh chung an dawi hna. Raltuk dingah ralkap thazang a chap caah hitin kan dawi hna, Dafawh sakhan thazang a `hawn ahcun KIA an kan tuk lai tiah KIA in U Na Lan nih a ti. a ti. Hi dohnak ah KIA lei pahnih kan thi, pathum hma kan pu, Kawl ralkap lei 6 an thi tiah U La Nan nihcun a chimchih. Anmah lei an thih a tam ahcun mipi an hrem hna a ti rih. KIA he tuk lioah Shan ramkulh chung ralkap thazang an chapchin lengmang. SSA nih an kan kah sual lai an ti caah mipi an hruai ton hna tiah SSA lei nih an chim. Maingnawng ah ralkap motor 10 a phan i, SSA kah lai phan ah khuami 35 le phunki 10 an rak hruai chih hna tiah a chimchap. (Cc: Iarrawaddy)
19,
2011:
tikhamnak nih pawngkam caah chiatnak a chuahpi le a chuahpi lo ruah`han a hau a ti. Thingram lei rianngeitu nih hman tein an `uan lai. Simanking hi rampi simanking a si caah a tling lomi theihhngalhnak he soisel loin fiangtein chek`han hnu ah kan chim lai. Kan hlat lai a dik ning tein kan chim lai tiah a bia a peh. Hi simanking kongah ralkap le Cian party hluattaw pawl nih `uanchuah dingin an dirkamh ahcun cozah le mipi kar buainak a chuak lai tiah pyituh hluattaw pakhat nih a chim. Irrawaddy tiva pi a rawk kho dirhmun a si caah Daw Su Kyi telh in mi tampi nih ngawl dingah halnak an tuahmi a si. (Cc: Irrawaddy)
September 19, 2011: Kawlram lei kuat an timhmi Motor hna cu Myahwaddy lam an phih caah Thailand ram Mesoh ah a tap dih. September 10 ah tilian fakpi a tlun caah Motor 3,000 hrawng ti nih a phum dih. Motor 1,000 hrawng cu a rawk cang tiah Motor puaisa pakhat nih a chim. Ramri lam an khar ruangah Motor kuatu company 40 hrawng cu a sunghlei an panh cuahmah. Hlan deuh ahcun nikhat Motor 200 an luhpi ton tiah Mesoh ngunkhuai zung `uanmi nih a chim. Myahwaddy Motor luhpinak hi tuthla hramthawk in an khar mi a si. An kuat ciami Motor 16 zong Myawaddy ah an tlaih hna ti a si. Naypyitaw nawlchuahnak in tlaih a si i, a ngeitu nih hmuh`han a har ngai lai ti a si. (Cc: Irrawaddy)
VOLUME 1, ISSUE 46
Cahmai: 5
KAWLRAM THAWNG
Tikhamnak ca Tuluk thilri kuatmi KIA nih an kham hna ASIAN president Kawlram a tlawng lai Labor paty nih Britain cozah Kawlram kong an forh hna
September 20, 2011: 2014 ASIAN president
rian Kawlram kut peknak kong he pehtlai in tulio ASIAN president Marty Natalegawa cu a ra laimi October thla chungah Kawlram tlawn aa tim. Kawlram chung democracy buu kip le Daw Su an bia ka ngai lai a ti. Hi kongah Daw Su aw a biapi tuk lai a ti. ASIAN president rian Kawlram kut peknak nih Kawlram democracy lei rian hma a kal ter kho lai maw, `hatnak a chuahpi mi a tam lai maw timi ka va hlat lai a ti. 2014 ASIAN president `hutdan pi cu Kawlram kut pek dingah ASIAN ramleng vunci pawl kan hnu nai teah hnatlaknak a um nain a ra laimi November ASIAN meeting pi ah fehter a si lai ti a si. (Cc: BBC)
September 20, 2011: Irrawaddy tikhamnak caah Tuluk ram in thilri an kuat mi kham lo dingin Kawl ralkap nih KIA ralrin an pek hna. Tuluk- Kawl ramri Laphai Gate hi KIA kuttang um a si i, hi gate in i `hail dingah Kachin miphun, KIA he tonnak lei `uanvo latu U Sein Wa Naw nih KIO dubohmuci U Kyi Nawng sinah ph. in a chonh tiah KIO in U Lan Nan nih a ti. Nan i `hial lo ahcun raltuknak in dantat nan si lai tiphun in a chonh hi a si a ti. Cozah nih ral leiin an kan rengh ahcun i phomh rih kan si ko lai a ti rih. Tikhamnak caah thilri an kuat mi cu kan hnu July in KIA nih an kham cang hna. Fur a dih in tikham simanking kan thawk `han lai an ti. September 17 Naypyitaw ah tikhamnak kong ceihhmainak ah No. 1&2 sehhmuh vunci U Soe Thein nih zapi ceihhmai hnu in `hatnak a um ahcun simanking an chek `han lai a timi zong cozah thanhca ah an telh piak lo. Cu tonnak ah biachahnak an tuah kho lo, ruahnak phunphun a chuak ti a si. Tukum hramthawk ah KIO nih tikham kongah Tuluk ramhun ca an pek cang. Tikhamnak simanking kalpi a si ko ahcun ramchung ral a tho lai tiin an `ial. Ca an pek hnuah Kawl ralkap he biatak in an i kah hi a si. (Cc: Irrawaddy)
dotu pary in ramleng lei `uanvo latu Douglas Alexander nih Kawlram chung ralkap sualnak vialte hlathlaitu commission UNO nih an dirnak dingah Britain ram nih EU ramkip sawm dingin forhnak cathluan pakhat a chuah. Cu cathluan chungah tlangcung mi pawl sinah nuhrin covo a buarmi vialte ngol dingin a hal hna. Burma Campaign-UK lutlai Mark Farmaner nih Douglas Alexander cu huham a ngeimi ramkhel lei upa a si caah Britain cozah a forh khawh ko hna lai a ti. Douglas Alexander nih Kawlram nuhrin covo buarnak vialte hlattu dingah UNO nih commission a dirkhawhnak ding hi Britain cozah sinah biapi in a haltu hna a si. Britain cozah nih Lybia kongah biatak chuah in a dir bantuk in Kawlram kong zong biatak chuah in a `uan ko lai tiah Mark Farmaner nih a ti. Tulio Britain cozah nih Lybia kong biapi in a `uan. Hramhram uktu hi vawlei khoika hmun hmanh ah um hlah seh tiah fiangpup in a chimtu ram a si. Lybia kong a dih in Kawlram kong hi Britain le France hna nih biatak in an `uan ko lai tiah a ti. EU chungtel ram 27 chungah Britain telh in ram 12 nih Kawl ralkap sualnak hlattu bu dirh hi an duh. (Cc: RFA)
Rian`uantu pawl duhnak langhternak nawl a um lai, ramkhel rim a nam lai lo
nak kong upadi cu pyitaungsuh hluattaw ah kan hnu ninga ni ah an feh ter cang. Amyota hluattaw zong nih pom a si cang caah tamadah nih min a thut lai, upadi ah chuah a si cang lai. Rian`uantu ti tikah hriamtlai pawl dah ti lo a dang rian`uantu an i tel dih lai. Upadi nih a pom lomi zeihmanh nan tuah lai lo, nan tuah ahcun hman liomi upadi ningin dantat a si lai ti a si. Upadi a buarmi rian`uantu siseh, rian ngeitu siseh phaisa 100,000 le kumkhat thongthlak a si lai ti a si. Duhnak langhter khawh a si lai nain langhter hlan ah cozah sin hnatlaknak lak hmasat a si lai. Ramkhel lei he aa pehtlaimi duhnak langhter a si lai lo ti a si. (Cc: BBC)
a ra mi a si i, zei ruangah an kah ti hi theih a si lo. A kap tu hna hi cu hmun ah a cawl cangh mi ritsi zuartu Naw Kham ho an si lai ti hi an puh hna. February, 2010 ah Naw Kham ho he kah ruangah Tachileih Palik sakhan hmu U Khin Maung Yen le a dang palik 15 an rak thi bal cang. Shan miphun a simi Naw Kham hi shwe triangle hmun ah rithai si zuartu leiin min thang a si i,Kawlram, Tuluk, Thai le Laos zong nih tlaih an duh mi pa a si. Naw Kham cu 1996 ah hriam a chiah mi U Khun Sa ralkap hlun a si. 2006 in rhiam a tlai `han i, a cawlcang `han mi pa a si. (Cc: Irrawaddy)
VOLUME 1, ISSUE 46
Cahmai: 6
VAWLEICUNG THAWNG
Billgates and Warren Buffett an tho cang
Mah le mah thah a tam bi- Afghanistan ramhun hlun pumpek bomh in an thah knak Tuluk ram
September 19,
Vawleicung mah le mah thah a tam biknak Tuluk ram ah minutes pahnih dan ah minung pakhat tluk nih mah le mah thah an i timh tiah Tuluk cozah Media pawl nih zapi theih in an phuan. Minung 100,000 ah 22.23 tluk mah tein an i that. Beijing ngandamnak lei `uan pakhat nih kanram cu vawleicung ah mah tein i thah a tam biknak ram a si ko tiah The Beijing Youth Daily ah a chim. Minung 1.3 billion umnak Tuluk ram cu kumtin mah tein aa thatmi 187,000 an si i, kumkhat ah 2 million nih mah tein nannak lak an i tim ti a si. Kan hnu zarhre ni ah mah tein i thah zohkhenhnak ni (World Sucide Prevention Day) cu Tuluk ram ah an tuah tiah The Beijing Youth Daily thanhca nih a langh ter. Mah tein thah aa timmi chungah kum 15 in kum 34 kar mino hi an tam bik. Thah an i timhnak a ruang bik cu fimthiamnak kong lei le `uan mi rian a tlamtlinlonak ah a si bik ti a si. Khuate umnak in khuapi um pawl mah tein thah a tam deuh i buaktlak in 75% hrawng cu khuapi chung um an si. Chawlet lei a `hancho hlanah cozah nih mithah a tam nain a `han cho hnuah mah tein i thahnak a tam `han. (Cc: The Nation)
2011:
mirum sen 1011 an um ti a si. 54 billion he a `humi Bilgate le 47 billion a ngeimi Warren Buffett hna nih nan ngeihmi cheuhnih ah cheukhat harnak a tongmi hna pekchanh dingin vawleicung mirum pawl an forh hna. An pahnih in India, Tuluk, US le vawleicung hmunkip ah an vak. An tinhmi cu Great Giver timi buu ser an duh. Cu bu ahcun mirum pawl i tel hna seh tihi an saduhthah a si. Warren Buffett nih ka ngeih mi chungin 99% Gate Foungation ah ka hlut lai tiah 2006 ah a rak chim cang. Gate foundation nih vawleicung ngandamnak lei le `hanchonak caah kumtin 2 bllion a hman ton. Mi hakau hna pekchan dingin va lem cu thil fawi a si lo nain kan hlawh a tling ngai. US mirum kut in $ 600 billion hmuh an timh. Mirum 40 nih an ngeihmi cheuhnih cheukhat pek dingin min an thut cang. Kan hnu HIV/AIDS confrance ah Norway le Australia ramhnih fonh hlutmi nakin Bilgate foundation nih tam deuh a hlut. (Cc: AP)
Afghanistan ramhun hlun le Taliban pawl he remdaihnak caah biatak chuah in a `uantu Burhanuddin Rabbani cu September 19 ah Taliban pawl nih pumpek bomh puahnak in an thah. Kan hnu nithum ni zanlei sang ah khan bomb puahtu pa nih daihnak kong kan ceih lai tiah a innchung ah a lut i, ramhun hlunpa cu a kut a tlaih, cun a lupawng chungah a chiahmi bomb cu a puahhnawh. Cu bomb puah ruangah a dang minung 4 an thi, tulio ramhun Hamid Karzai ruahnak petu Masoom Stanekzai zong hma a pu ti a si. Hamid Karzai cu American tonnak ah Obama he tonnak an ngeih nain a ram mithmai pek a si lo caah a kir `han. Hramthawk ahcun meeting pi ah biachim zong aa tim ve ti a si. Burhanuddin Rabbani an thahnak kongnah President pahnih hna cu meeting hlan ah bia-al nak an ngeih cang. (Cc: VOA)
Vanlawng ke tlaih buin Palestin nih UNO chungtel sinak England a phan mi pa a sawk lai
K u m 20 a simi Rumania ram mi pa pakhat cu Vanlawng ke tlaih buin meng 800 chung a kal ti a si. Kan hnu June thla ni 6 ah Australia ram in aa thawh mi Vanlawng pakhat a ke a tlaih i, England ram tiang a phan. England a phan in Palik le Immigration nih an tlaih. A san lei pe 25,000 in a zuangmi vanlawng ke tlaih in a nun cu khuaruahhar taktak a si ko, pe 25,000 ahcun a kih minus 41 a si i, minung nun khawhnak ding hrim a si lo an ti. Cu pa cu England a phak ah hma tlawmpal a hmuh ti a si. Palik le immigration pawl nih bia an hal tikah England ram rian`uan ka duh caah hitin ka ratnak a si tiah a leh hna. Immigration pawl nih an hal dih hnuah Rumania ram mi a si an theih i, England ram rian`uan dingin an cohlan ti a si. (Cc: Online news)
September 20, 2011: A ra laimi UNO meeting pi ah Palestin ram nih UNO chungtel sinak a sawk cang lai. UNO cazin ah Palestin ram a dir khawhnak ding zei bantuk biatung a si ah ka doh lai tiah Isreal nih a chim pinah American nih thimfung in biachah ding a si ahcun Veto nawlngeihnak ka hmang lai a ti ve. Isreal ramhun pa zong nih palestin ramhun pa cu American ram New York khuaah ton dingin halnak a tuah. Isreal nih Palestin ram a dir khawhnak dingah UNO nih a bawmh lai ti a phang tuk. Palestin duhnak ahcun 1967 Arab le Isreal ral a chuah hlan ramri ning in an duh. Cun Isreal nih a miphun umnak caah Inn a sak mi ngawl seh ti zong a duh. (Cc: BBC)
lei zaa a lawng bik mi a si tiah CATO hlathlaitu nih kumtin an chuahmi chawletnak kong cathluan ah an langhter. Hong Kong hnu in Singpore, Newzaland, Shwezaland le Australia ram hna nih an zulh. Canada, Chili, Britain le US hna zong cunglei tar mi ah an i tel ve. US a tlaknak cu cozah hmanmi a tam tuk caah a si tiah cu cathluan ahcun an langhter. Ri an tahnak hna cu cozah a hmetngan, pumpak ngeih mi himnak caah zeitin dah an zoh khenh, phaisa cawi a har le har lo, ramkip phaisa lei pehtlaihnak dingrep le nihlawh hna in an tah mi a si. (Cc: VOA)
VOLUME 1, ISSUE 46
Cahmai: 7
VAWLEICUNG THAWNG
India Lihnin ruang minung Kum 27 a si tiangah nupi 53 a Rili ramri buai lioah raltuk 100 hrawng an thi ngei mi pa cawn`inak an ngei
September 21, 2011: India ram September 19, 2011:
ah thazang 6.9 a thawngmi Lihnin a chuak i, minung 100 hrawng an thi. Ralkap thazang 5,000 nih mikhamh rian an `uan. India ram Sikkim state a lai chiah in aa hnin mi Li ruangah India nichuah lei lawng si loin Nepel le Tibet ram tiang a hnursuan hna. Nawlngeitu lei chimnak ahcun khuate tampi he petlaihnak a um kho rih lo caah hinak tam zong an thi kho an ti. Lihnin nih sunghnak a chuah pomi $ 20 billion hrawng a si lai ti a si. Ramdang tampi telnak Bus pakhat chung minung 45 zong helicopter in akn khamh hna an ti. Nepal ah minung 8, Tibet ah 8 an thi tiah Xinghua thanhca nih a chim. (Cc: VOA) Kawl ramri pawng te ah a um mi Bangladesh pa pakhat cu a mah a kum 27 a si tiangah nupi 53 a ngei cang tiah Bangli thanhca he tonnak an ngeih lioah a chim. The Daily news nih cu thawngpang cu September 18 ah an chuah `han. Cu pa cu Kawlram Maung`taw khua pawng Banglaram chung Kobawbia khua ah a um mi Babumia timi pa a si. Ka kum 27 ka si cang. ~ha tein thitumhnak ka tuah mi hi 53 an si cang a ti. Nu 100 tiang `hit ka timh hna a ti rih. Nupi tampi a thit nain a fa le nih an thih tak lengmang caah fa nu pakhat le fapa pakhat lawng an tang. A `hitmi hna hi kum 17 le 25 kar nungak lawng te an si tiah thanhca ahcun an langhter. Vawleicung nupi tambik ngeitu rithar a chia kho dingmi a si ti zong an `ial chih. A nupi 53 chung ahcun mi tlawmte lawng nih pehtlaihnak an tuah. Tamdeuh cu a mah he an um `i ti lo. (Cc: Internet)
UNO kuttang International Tribunal for the Law of the Sea- ITLOS ah Kawlram le Bangladesh rili ramri an ceih cuahmah lioah US ralkap le Bangladesh ti ralkap hna cu rili raltuk cawn`inak an ngei. Cu raltuk cawnnak ahcun US tilawng 4 le ralkap 500 an i tel. Cooperation Afloat Readiness and Training (CARAT) Bangladesh 2011 min in tuahmi a si i ni 8 chung cawnnak an tuah lai. Rili lei humhimnak kong, thawngpang ipeknak kong, rili raldoh ning le rili mifir dawi ning hna an cawn lai. Rili raltuk cawnnak cu kum 17 chung a kal cang i tutan cawnnak ah Brunei, Combonia, Malaysia Phillipines, Singpore, Thailand le Bangladesh pawl an i tel. (Cc: Online News)
Vawleicungah ngakchia a chuakka mi kumtin 3.3 million an thi ti a si. Fa hrin lio nu a thimi hi minute pakhat ah minung pakhat tluk an thi tiah WHO le NGO pakhat a simi Save the Children buu nih an chim. Khamh khawh a si ko mi hi bantuk thihnak hi atu buhnih nih khamhnak lam an kawl cuahmah. Ngakchia chuah ka an thihnak a ruang bik cu zawtnak ruang, thlatling loin an chuah ruang, fapawi lio vitamin tlawm ruang hna ah a si. Cun hrintu nu an thihnak a ruang bik cu thi-hlum ruang, fa i phiat ruang le fapawi lio pakhat khat ruang hna ah a si. Cucaah fahrin tikah a thianghlimnak hmun te ah hrin ding, nagkchia lum tein chiah ding, hrin cangka hnuk dinh ding te pawl telh in chuak ka ngakchia thih le hrintu nu thih a tlawm deuhnak ding kan i zuam cuahmah tiah a cunglei buuhnih nih an ti. (Cc: Online news)
Ngakchia chuakka thih a Isreal le Palestin ton biaruah din- Tuluk ramah kum 9 a simi tam chin lengmang gin UNO nih a forh hna Kawl an kham khawh `han
September 14, 2011:
September 21, 2011: Isreal le Palestin daihnak tuahnak caah phiat-lam a um lo tiah US ramhun Obama nih a ti. France ramhun Nicolas Sarkozy nih nichuah laifang buainak vialte kumkhat can tuah piak dingin UNO ah halnak a tuah. Palestin hruaitu pawl nih Palestin ram cu UNO chungtel si dingah security council tlakpi dingin kan hnu nithum ni ah sawknak ca an chiah cang. Daihnak ca lamthluan a sau ning tuak ah lungrawk a si ko tiah Obama nih a ti. Nain daihnak ca kan `uan rih ko lai tiah a bia a peh. Isreal le Palestin daihnak lamthluan hi kum 60 a kal cang nain a dai kho lo tiah France ramhnun nih a ti. Thlakhat chungah kaphnih remdaihnak kan thawk lai, thla 6 ah ramri kong hnatlaknak kan tuah lai i, kumkhat ah a donghnak hnatlaknak kan tuah lai tiah biatung a chuah pi. Palestan dirhmun in UNO dohlattu dirhmun in, chungtel a si lomi dirhmun tal pek dingin France ramhun nih a hal piak. US ramhun Obama le Isreal ramhun Benjamin Netanyahu hna a dang in tonnak an ngeih i, Isreal humhimnak ong cu kan pek cia biatiam bantuk in ka zulh ko lai tiah Obama nih bia a tiam `han. Palstin tamadah Mahmoud Abbas le Obama zong a dang in tonnak an ngei. (Cc: VOA) zuar a tongmi fanu kum 9 nu te an kham khawh `han. Tuluk miphun U Ta Lyn nih Shan ramkulh Palong khua a um mi nu 10 hna cu nikhat Kyat 5,000 in rian nan `uan lai tiah a hlen hna i Tuluk ram ah a kalpi hna. Cu chungah nu pakhat cu a fanu le pahnih he an kal ve. U Ta Lyn inn ah ni 5 chung an um hnuah pakhat pa nih a rak lak hna. Cu nu cu Won Pon timi pa sinah Tuluk phaisa 33,000 in a va zuar. Kawl nu te cu fa a pawi i, a fa pawi he Kawlram ah a a zam. A fanu upa deuh a kal tak. Kawlram a phak hnu mizuar dotu bu bawmhnak in a fanu te cu Tuluk Palik nih an va lak i, September 2, 2011 ah a nu sin a phan `han. (Cc: Online News)
VOLUME 1, ISSUE 46
Cahmai: 8
VAWLEICUNG THAWNG
Tuluk nu pawl nih TV show Takpum chung vihkhur tambik nu va a ngei pakhat an langhter
September 17, 2011: Tuluk nu pawl nih mah le mah zumhnak a karh deuhnak dingah Reali TV show pakhat an langhter. Cu TV show cu ka mui a chia tuk tiah thazang a der mi Tuluk nu pawl thazang peknak caah kan tuah an ti. Cun chanthar hnipuan aa hruk ngamlo mi pawl thazang peknak, duh a nungmi nu an si khawhnak ding caah a si an ti. Cheukhat nihcun nupa sinak lei lungthawhter phun in an tuah tiah an soisel hna. (Cc: Daily Mail)
A hmai le a takpum chungah vihkhur a tambik mi nu va a ngei cang. Brazil mi nu Ilan David San (42) timi nu kan hnu July 9 ah va a ngeih hi a si. Vawleicung Guiness bu nih a takpum chung khurvih a tambik tiah an cohlan mi nu a si. A va pa kum 60 a si cangmi cu a takpum ah khurkhat hmanh aa vih lo caah an i ralkah ngaingai an ti hna. A pum chung khur aa vihmi ah thil a hrolh mi 7,000 hrawng a si lai ti a si. Aa hrukmi chungah `hitumh kuthrolh a langbik. Daily Mail chimnak ahcun a takpum chung a vih i thil a hrolh mi 6925 a si i, 1,500 hi a chunglei takpum ah a si a ti. Hi nu hi kum 2000 ah a pumchung a vihmi 462 in vawleicung a tambik ri a rak chiah cang. A pum chung aa hrukmi thil hi Kg 3 hrawng a si. (Cc: Daily Mail)
VOLUME 1, ISSUE 46
Cahmai: 9
MINLANG HNA
Olivia Wilde for chanreu ei Rithai si thonginn chungin a American nih Taiwan sinah pakhatnak chuak `han mi Demi Lovat hriamnam a zuar `han
American lemcang thiam le fashion model Olivia Wilde for cu New York city ah 1984, March 10 ah a chuak. 2000 kum in lemcang vawlei ah a lut. American le Ireland ram mi sinak a ngei mi nu a si. Kum 19 a si lioah Italy rammi American ram chuak pa he an hlonh cangmi Motor chungah `hitumhnak an tuah. Cu `hitumhnak cu a thli tein kan tuah mi a si an ti. A nu le a pa hi journalist an si i, khuaruahhar hmun poh ah an kal ton. Kan nu cu ral a tho liomi Yemin ah thawnghlat dingin kal aa tim a ti. Australia ram ah changreu eizuamnak an tuah i, changreu 33 einak in pakhatnak a hmuh. Eidin nih hin ka paw a ka khimh tuk lo, zeizat ka ei zongah paw khim timi hi ka ngei tuk lo a ti. (Cc: 8 Days) Kan hnu kum chungnh rithaisi thongchung in a chuak `han cangmi hlasak thiam Demi Lovat mipi nih thazang nan ka pek than caah kaa lawm tuk a ti. Ritsi sal chungin ka luat cang. Mino tampi zong keimah bantuk in ritsi fa siter kan duh hna lo. Hi ka drihmun kongah kaa chir tuk hringhran. Hlawhtlinnak a hmu mi minung pakhat sithan ka duh ko tiah kum 19 nu Demi Lovat nih mipi h maiah a chim. (Cc: AP) September 22, 2011: Taiwan nih US sermi F16 raltuknak Vanlawng cu a tunak `ha deuh dingin serchuah`han ding timhtuahnak cu Tuluk nih biatak chuah in a do. American nih Taiwan sin$ 5000 million dih in bunhpiak `han ding timhtuahnak a ngeih ruangah ramhnih pehtlaihnak le humhimnak lei a hnusuan kho tiah Tuluk nih a ti. Tuluk cozah nih a donghnak an sermi raltuknak vanalwng nak `han deuh dingin Taiwan nih cawk a duh. Nain American nihtulio F-16 hi `ha deuh remh ding tiang lawng hnatlaknak a ngei. (Cc: BBC)
Kim Kardashian sex lei video aa thlak mi cawk `han a duh Isreal le Palestin ton biaruah dingin UNO nih a forh hna
September 21, 2011: Isreal le Palestin daihnak tuahnak caah phiat-lam a um lo tiah US ramhun Obama nih a ti. France ramhun Nicolas Sarkozy nih nichauh laifang buainak vialte kumkhat can tuah piak dingin UNO ah halnak a tuah. Palestin hruaitu pawl nih Palestin ram cu UNO chungtel si dingah security council tlakpi dingin kan hnu nithum ni ah sawknak ca an chiah cang. Daihnak ca lamthluan a sau ning tuak ah lungrawk a si ko tiah Obama nih a ti. Nain daihnak ca kan `uan rih ko lai tiah a bia a peh. Isreal le Palestin daihnak lamthluan hi kum 60 a kal cang nain a dai kho lo tiah France ramhnun nih a ti. Thlakhat chungah kaphnih remdaihnak kan thawk lai, thla 6 ah ramri kong hnatlaknak kan tuah lai i, kumkhat ah a donghnak hnatlaknak kan tuah lai tiah biatung a chuah pi. Palestan dirhmun in UNO dohlattu dirhmun in, chungtel a si lomi dirhmun tal pek dingin France ramhun nih a hal piak. US ramhun Obama le Isreal ramhun Benjamin Netanyahu hna a dang in tonnak an ngeih i, Isreal humhimnak kong cu kan pek cia biatiam bantuk in ka zulh ko lai tiah Obama nih bia a tiam `han. Palstin tamadah Mahmoud Abbas le Obama zong a dang in tonnak an ngei. (Cc: VOA)
Vawleicung ki`atum minthang Paul Mc Cartne cu a luancia kum 40 lioah thitumhnak a rak tuahnak hmunah hlasak thiam Nancy Shevel he `hitumhnak an tuah `han lai. Minthang pahnih hna `hitumhnak puai cu September ni 30 ah an tuah lai i, hawikawm 100 hrawng kan sawm hna lai an ti. Kum 69 a si cangmi Paul McCartne cu 1969 lioah a pakhatnak a nupi Linda he a tu `hitumnak a tuahnak hmunah `hitumhnak an rak tuah bal cang. Linda cu 1998 ah cencer zawtnak in a rak thi. Mc Cartne cu a pahnihnak nupi a `hi than i an lung khah lo ruangah 2008 an `hennak an tuah `han. Kum 40 a si cangmi Nancy Shevel zong sihni pakhat he `hitumhnak a rak tuah bal mi a si ve. (Cc: AFP)
September 18, 2011: Reality Star muidawh minthang Reggie-kim le a tlangval hlun nu pa sualnak lei an thlak mi video ah mintheih lo pakhat nih video thlatu Vivid Entertainment sinah cawk dingin a hal lengmang hna ti a si. Kris Humphries he `hitumhnak a tuah cang mi Kim te nupa zong hi movie halnak ah pehtlaihnak an ngei ve tiah thawngvak a leng. Minlanghter lo pa le video thlatu Vivid Entertainment cu $ 30 million in a man kong an ceih liopi a si tiah Daily Mail nih a tial. (Cc: Daily Mail)
Capo pohme
Vawikhat cu khuate pakhat ah hmanthlaknak ahmu bal lo mi hawikawm palian um.Ruah lo piin hmanthla tu pa an khua aphan.Hawi kawm pali nih phaisa thawh cio in hman I thlak dingin timhtuahnak an ngei.Aceih lengmang I hmanthlak aho nihdah alak lai ti mi kong ah an buai tuk. Pasang in ah kan chiah lai ti ah pa Kam nih aduh hawi ti lo an I hnahchuah lengmang I hmanthla tupa nih um lawlaw ko uh ti in ati hna. An lung tling than dih hhhihihihi.
VOLUME 1, ISSUE 46
Cahmai: 10
TONNAK
Saya Tin Za Lian he tonnak
OSJ; Na nu le na pa, na sianginn kainak, tulio na rian tuannak le na chungkhar kong a tawinak in na kan chim kho hnga maw? OSJ; Kawl cozah sinin bawmhnak hna nan hmu bal maw? Hnahnawh phunphai teh an in pe bal hna maw?
TZL; Atu tiang cu cozah sin in bawmhnak zeihmanh kan hal bal ve rih hna lo i zei bawmhnak hmanh zong kan hmu ve lo. Hnahnawhnak ngai zong an kan pekmi a um lo.
OSJ; Tulio na rian`uan mi hi zeitik kum in dah na `uan, hi hlan ah zei rian na tuan mi a um maw?
TZL: Kapa le kanu cu Pu That Cung le Pi Sun Ca (tleicia) an si. Ka sianginn kainak cu kanu hi sianginn cachim a si caah kanu rian tuannak khua paoh ah hin sianginn ka rak kai ve. Tanghnih tiang hi Surngen ah ka rak kai, tangthum in tangruk tiang Aibur, tangsarih le tangriat Hmawngtlang, tangkua le tanghra Hakha ah ka rak kai. B.Sc (Hons) hi Mandalay University, M.Sc Rangoon University in ka dih. Fanu pahnih ka ngei hna. Hnachet pa 2 kaa lakmi hna an um i upa deuhhi tanghra a awng kho lo i Kalay hnachet sianginn ah saya a `uan ve cang. Hngakchia deuh tu hi tang 5 lawng a si rih. Tuhi Deaf Ministries International, Myanmar ah lutlai rian ka `uanpiak hna. TZL: Atu ka rian hi 1996 ah ka rak i thawk. Hi rian ka `uan hlan ahhin Thantlang peng, Dawn khua ah Sianginn saya chikkhat te ka rak tuan. M.Sc ka dih rih lo caah saya rian cu ka rak chuahtak. Sianginn ka dih in Rgn ah Hongkong nih an rak tuahmi thil`hitnak company pakhat ah ka rak tuan. Cu hnu cun Nga le Cangai export tuahnak company ah manager in ka lut than. Cu zong ahcun kumkhat hrawng ka `uan ah kan company a rawk i Mizma Construction Company ah Store keeper in kumkhat deng ka um `han. Cu zong cu cunglei zei an cang ka thei lo, a lo tlau `han ve. Cu hnu cun Mary Chapman Deaf School ah hi ka rian `uan khawhnak ding caah training kum 1 ka va kai i ka dih in an sin ah kumhnih saya ka va `uan chap. Hi ka `uan bu hin Immanuel Church of the Deaf tiin ka dir pi hna i a tutiang hi rian ah hin ka umnak hi a si. Hmasa ka rian pawl tlam a tlin tuk lo zong hi Pathian nih Hnachet rian lei ka kalnak ding caah a rak ka timhpiakmi a si ko ti hi kaa ruah ning a si cang.
TZL; Sianginn ah cun ca pin in kan chimh khawhmi dang kan ngei kho rih hna lo. Pumpak pawcawmnak ca a dang thiamnak tete, tck ah thil thit, sweeter tah thiamnak, computer thiamnak tbk, hna zong chim chih kho hna uh sih ti cu kan i tinhmi a si.
TZL; Hi rian ka `uannak chan hi a kong a sau ngai lai nain a toinak in vun chim ko ning law, Mirang pa Neville, Hnachet rian a tuan vemi pa he hnachet sianginn ah kan i tong i cu lio ahcun hnachet sin a tuan buin Japan University pakhat ah English ka chim pah hna a ka ti. Ziah! cu tluk thiamnak sang ngei ko mi nih hnachet hna sin celngel ah cun na `uan? tiah ka rak hal. Hihi ruah lo piin Hnachet sianginn ka phak ve lio a si i hnachet sianginn a um hmanh ka rak thei bal lo. Cu pa nihcun zohtuah hnachet hna khi thawng`ha chimtu ngei loin zei tindah khamhnak thawng`ha hi an hei theih ve te lai, anmah zong Pathian dawtmi an si ve lo maw, Pathian nih vawlei a dawt tuk hringhran caah a fapa ngeihchunte a kan pek timi ah khan hnachet pawl zong pei an i tel ve kha a ka ti. Cu nihcun ka lung a ka suk ngai i hnachet sin rian `uan kaa awtnak hi a si. TZL; Hnachet hna hi an zapi in cun an va si lai lo nain tamdeuh an thinlung ah hin kannih cu mi nih namneh deuhmi kan si timi lungput le mah le mah zumhnak a tlawm deuh rua tiin ka ruah hna caan hi a tam ngai. TZL; Mary chapman Deaf School ka rak tuan lio ka siang ngakchia chung in ramdang a phan i US Deaf School ah a kai lio mi cu an um pah nain Kalay sianginn in cun an chung le nih Malay ah an kal pimi hna 3 dah ti lo cu ramdang sianginn ah kan kai ter khawhmi an um rih lo.
TZL:Kalay Myo i kan sianginn hi tang 7 tiang a um i tangriat tiang lawng hi tuah khawh dawh kan si. Cu hmanh cu sianghgakchia an tlawm ruangah a si. Ygn i Mary Chapman Deaf School ah cun tang 6 tiang lawng a um i Mandalay Deaf School tu hi cu tang 4 tiang lawng a si. TZL; Hnachet kan si hna i Sign language lawng tein chimh a si. Kan ca cawnmi bel cu cozah sianginn he aa khat dih ko. Chimhnimg bel ah mah le sianginn cio nih a ngeih i kan hmanmi sign bel hi kan i dang pah cio. Kanmah Kawlram chung hmanh ah cun YGN, MDY le Kalay ti in sianginn 3 lawng kan um ko nain ka hmanmi Sign hi kan i dangpah cio hna. A bik in MDY hna he cun kan i chawn kho tuk hna lo. Kalay sianginn tu nih cun American Sign (ASL) hi tamdeuh kan hman. Vawleicung hnachet tambik nih hmanmi sign a si. Kan cachimh ning hna zong sianginn pakhat le pakhat kan i dang pah cio hna. Sign lei thape deuh le Speech lei thape deuh, Sign le Speech fonh in a chimmi ti zong in kan i dang pah rih hna. Kalay Deaf school tu nih cun Sign Language tu hi tha kan pek deuh. A ruang cu Hnachetmi hna caah cun Sign cu an Mother language a si i an caah a thahnem bik in kan hmuh caah a si. YGN Deaf School zong hlan ahcun Total Communication an hmang nain a tu ahcun Sign language lei ah duhsah in an i thleng ve cang. TZL; Kalay sianginn hi 2005 lawng in kan rak thawkmi a si i tanghra phan an um rih lo. Kawlram chung ahcun Ygn hnachet Sianginn lawng in tanghra awng le degree hmu cia an um i an rak dirhnak zong kum 92 a rau cangmi a si. MDY zong sianginn umnak a sau ngai ve cang nain tang hra awng kho an um rih lo.
OSJ; Kan Kawlram na hmuh ning teh thatlei a panh ko na tinak a um maw? OSJ; Careltu sin chim na duhmi?
TZL; Ka riantuan nak ah hin ka philh khawh lomi tete hi an um pah len. Tck. voikhat cu kan hnachet pa Ko Tut a thi i ruakvui ah cun kan va kal. A nupi hi holh a thiammi a si i a nih tu cu Buddhist a si. Vui lai ahcun pumhnak kan tuah i kei nih phung ka chim hmasa. Ka dih cun a nupi lei in Phungki pa nih a chim ve. Phungki pa chim dih cun mei rawh ding a si i Mei rawh lai ah cun Ko Tut, nang cu vawlei sermi an si i---nihin thawk in nan nupi na fa le sin na lung um ti loin vancung na pa sin ah lungdai te in va i din cang ka ti. Keimah chim dih cun phung ki pa caan a si i phung ki pa nih cun a nupi cu kal hlah law inn ah rak zul ti law a ti i a nupi nih cun maw Ko Tut kan kal tak hlah law inn ah kan zul ko law ticun a vun auh. Ko Tut thla hi zeitin a va um hnga ka ti! Cun, voikhat cu mithi vui ah Biakinn in Dyna motor 3 kan hlan i kan kal hna. Cu ahcun kan i chimhmi sign kan i piahmi cu kan i thei palh hna i mithi ca pangpar (zuunngaihpar) he Motor pakhat cu hmun dang ah a va kal. A hmun ahcun an rak kan hmu ti lo i inn ah an rak kir pi dih. Zanlei inn ka rak phak than tik ahcun kan inn hmai cu mithi zuungaih par kual he a rak khat. Innpa pawl Kawl hna zong an khuaruah a rak har dih. Hi bantuk holh theih palh in thil a cangmi ka tonmi nihchuak he thilhar he a um pah len. TZL; Kan Kawlram hmuhning kong cu ruahchannak `ha lei paoh hi hei nun ter ko uh sih. TZL; Kei hi hnachet sin a tuanmi ka si caah hnachet kong tu chim ko ning law, hnachet hna hi holh phundang a hmangmi kanmah bantukte an si ve ti hi ruat thiam hna uh sih ti ka duh ngai. Kan riantuannak ah thlacaam piaknak in siseh ruahnak thazang in siseh rak kan bawm cio hram uh. Kan rian kong careltu hna zapi theih in nan kan thanhpiak mi cung ah lawmhnak tampi ka ngei.
OSJ; Tanghra awng le University a kai cangmi, pawcawmnak rian a tlai cangmi hna an um maw? Pazeizat hrawng dah an si cang?
TZL; Kalay Sianginn ah cun saya/ma te 6 an si, a dang staff he fonh chih in 8 an si. Kei hi Ygn Biakinn ah ka thu deuh i keimah le a ka bawmtu Assistance Pastor Kawlpa (hnachet) he (2) lawng kan si. Kan buu chung ahhin Buddhist hi an tam bik i Muslim hi 7-8 an si ve nain pumh an zuam kho tuk.
OSJ; Caan tampi dih in kan bia na kan leh caah kan I lawm tuk.
TZL: Kei zong lawmhnak tampi ka ngei ve.
VOLUME 1, ISSUE 46
Cahmai: 11
" LAI MI LE BU CHUAH" Zai len hoi ning,ka bia in. Zei thiam hlei lo,hngal hlei lo Kan cal hei cang,saruh cang Kan `ang kan euh,kan i lei A lu bik si, kan i cuh............ Kanmah chiatnak, hei ruah lo Mi chiatnak kawl, mah rian ruah Lungrual kong cu, chim lengmang A rual kho lo, Laimi lung........... Laimi kan am, chinram ah Fingtlang tamzia, bu tamzia Ram`ha ramnuam, pak hnu tiang Kan thlau kho lo, Lai mi zia.......... kan keng peng eh, ken ret ah........ Kan biak mi khat,Pathian pakhat Kan miphun zat, bu zaa zat Miphun te nau, zei hngal lo Kan si ko nak, a hngalh ning Ka ti bak ko, Lai nu nih....... TC.Zing Zing
Thluak `awlnak 1.Muthai pakhat RM 1 a si. Muthai tuamnak palastik pathum nih Muthai pakhat a cawk khawh? RM 15 man caw uhsihlaw Muthai pa zeizat dak kan ei khawh lai?? 2.Kumkhat ah thla 12 a um. Zei thla chung dah minung kan holh a tlawm bik? 3.Keli a ngei ko nain lam a kal kho bak lo. Zei? 4. December lawng ah a um, a dang thla chugnah a um bak lo mi? 5.A kum upa deuh deuh a tung a niam deuhdeuh. 6.Zan ah a lang, chunah a tlau. Note: aphi hmaizarh lei ah
VOLUME 1 , ISSUE 46
Cahmai: 12
FAKLANGHNAK PAWL
MI DAM LO, MIZAW HNA CAAH THEIHTERNAK
Malaysia um kan Laimi a dam lomi, a zaw fakmi, thazaang a ngei lomi,Malay siikhaan kal aa harh deuhmi hna caah man fawi deuh le mah le holh tein zohkhenh a duhmi hna caah a tanglei address ah hin nifatin i piah khawh a si (1) Si phunphun cawkkhawh a si (2) Drip, thaumnak chunhkhawh a si (3) Hepatitis B vaccine ( thinphin chuahtertu B rungrul khamhsii ) chun khawh a si (4) Thla 3 khan nauhlatnak sii chunhkhawh a si (5) In chung khar nau ngeih a duh rih lo mi ( Family planning service ) (6) Thithlum, Zunthlum, Thi`um, Thikai tahkhawh a si (7) A dangdang zawtnak a phunphun ca ah MAN FAWI TE IN SI CHUNH,SI CAWK KHAWH A SI. NO 31-A , 1ST FLOOR JALAN BRUNEI BARAT( ACR ZUNG A HNU LEI, PU DU PLAZA PAWNG ) Sayama Mang Tial @ Tially Contact Ph. No 014 2660 597 Phone. No. 012 2532 704
PHAISA KUATNAK
Acan hman te le fel tein phaisa kuat piak khawh a si. Kuat khawhnak hmun hna cu: Rangon, Mandalay, Kalay Myoh, Falam, Hakha, Thantlang, Matupi, Mizo ramchung hna a si. Address: Pudu Palaza pawng Ph: 0176914641 Ph: 0129742594
Hnipuan/thilri `hitterkhawh a si
Hnipuan/thilri na duh ning tein `hitter khawh a si. Kawlram ah cansau pi a `hi cang mi a si. A thiam. `hitman a fawi. `hitter hmanh na ruah ning leng in a `ha lai. Contact: 0172198451 / 0169289446 Hello! Pi Khin Shwe Pudu
khawhchung in bawmh kan rak zuam lai. Computer zong cawn khawh a si. 1.Basic IT Skills 2.Webpress le Blogger ser ningcang Ngun Hlei Iang Pudu Plaza pawng
0129752507