STKLL MARI (l Perdelik Piyes) OYNAYANLAR: (retmen, Atilla, Nur, Mete, Serpil, Ate, Gne, birinci renci, ikinci

renci, nc renci, drdnc renci.) STKLL MARI MECLS: l (retmen ve renciler ) DEKOR: (Bir snf. Duvarda Atatrk'n ve Mehmet Akif'in resimleri ve bir bayrak.) RETMEN- Sevgili ocuklar! Bugnk dersimizin ne olduunu biliyorsunuz deil mi? RENCLER- stikll Mar ve onu yazan air Mehmet Akif... RETMEN- Sizlere stikll Mar'mz ve onun airi hakknda byklerinizden bir eyler renmenizi, baz iirlerini ezberlemenizi sylemitim. Bunu yaptnz m? RENCLER- Yaptk retmenim! RETMEN- Aferin size! imdi sen syle Atilla! stikll Mar ne demektir? ATLLA- Milletimizin kurtuluunu, kuvvetini, birliini anlatan ve btn millet tarafndan beenilip benimsenen, trenlerde sylenen martr. RTEMEN- Sen syle Nur! Trk'lerin stikll Mar'n Mehmet Akif nerede ve hangi ylda yazd? NUR- Ankara'da 1921 yl ubat aynda yazd. Bu iir 12 Mart 1921 tarihinde Byk Millet Meclisi'nde resmen Milli Mar olarak oy birlii ile kabul olundu. RETMEN- Aferin sana...Sen cevap ver Mete! Mehmet Akif nasl bir airdir? METE- Mehmet Akif vatann seven byk bir airdir. Yaad alarda Trk ulusu bir ok savalara girmi, bozgunlara uram, byk topraklar kaybetmiti. O halkn ektii strab haykrd gibi zaman zaman kazanlan byk zaferleri de gzel iirlerle vmtr. Mehmet Akif, Trk ulusunun yirmi be asrlk byk bir ulus olduunu, her zaman hr yaam olduunu syler ve asla esir ve gsz olmadn haykrrd. En umutsuz gnlerde bile bu inancn kaybetmedi. stikll Sava'nda da Anadolu'ya geerek sonuna kadar iirleri, yazlar ve szleri ile alt. Vatann kurtuluuna yardmc oldu. RETMEN- Doru! imdi onun Birinci Dnya Sava'nda yazm olduu ve millet tarafndan en ok sevilen ve tutulan iiri hangisidir? Bunu kim biliyor? RENCLER- "anakkale ehitleri!" iiri.

RETMEN- Bunu bildiniz! imdi anakkale Sava hakknda bilgi vermek isteyenler parmak kaldrsn! (Btn parmaklar havaya kalkar.) RETMEN- Gryorum ki bunu hepiniz anlatmak istiyorsunuz. Ama hep birden konuacak olsanz bir ey anlalmaz. Sen Serpil bu sava anlat! Bylece Mehmet Akif'in o iiri niin yazm olduunu renelim. SERPL- Birinci Dnya Sava'nda Trkler hemen hemen btn dnya ile sava halinde idiler. Bir tarafta Trkler, Almanlar, Avusturyallar ve Bulgarlar el eleydi. Karmzda da ngiltere, Fransa; talya, Rusya ve komular gibi byk devletler yer almlard. Dmanlarmz bizi kertmek iin deniz yoluyla anakkale Boaz'ndan girmek, stanbul'u almak ve Karadeniz yoluyla zor bir duruma dm bulunan Rusya'ya yardm gndermek istiyorlard. Onun iin anakkale Boaz'nn nne yzlerce sava gemisi ydlar. Karaya da byk kuvvetler kardlar. Boaz zorlamaya baladlar. Ama Trkler orada ok byk bir kahramanlk gstererek dmana adm attrmadlar. Bir ok dman gemilerini top atei ile batrdklar gibi karaya kan dman ordularn da denize dktler. anakkale'de Trklerin kazandklar zafer dmanlarmz tarafndan bile vld... RETMEN- Doru!... Demek oluyor ki air Mehmet Akif de Trklerin anakkale'de kazandklar bu byk zafer zerine o iiri yazm. SERPL- Evet retmenim! RETMEN- Bu iiri kim biliyor? ATE- Ben biliyorum. Benim dedem orada ehit olduu iin babam bu iiri bana kk iken ezberletmiti. Kendisi de her zaman syler!. RENCLER- Peki Ate! Ortaya k ve iiri oku! (Ate ortaya kar, iiri okur.) ATE- "Vurulup tertemiz alnndan uzanm yatyor." "Bir hill uruna Yarab ne gneler batyor." "Ey bu topraklar iin topraa dm asker." "Gkten ecdat inerek pse o pak aln deer." "Sana dar gelmeyecek makberi kimler kazsn?" "Gmelim gel seni tarihe desem smazsn:" "Bu tandr diyerek Kabe'yi diksem bana:" "Ruhumun vahyini duysam da geirsem tana" "Sonra gk kubbeyi lhdine yapsam da tavan"

"Yedi kandilli Sreyya'y uzatsam oradan" "Tllenen maribi akamlar sarsam yarana" "Yine bir ey yapabildim diyemem hatrana!" (retmen ve renciler Ate'i alklarlar...O da selm vererek yerine geer.) RETMEN- Aferin Ate! ok gzel okudun! ATLLA- Mehmet Akif'in bu iirini de ben okumak istiyorum izin verir misiniz? RETMEN- Bu iir ne hakknda yazlm? ATLLA- Bilgisizlii yeren;halk almak iin evke getiren, bamza gelen felketlerin hep bilgisizlikten doduunu anlatan bir iir efendim. RETMEN- Bu iiri ne zaman yazm? ATLLA- Balkan Sava'ndan sonra... RETMEN- Peki oku da dinleyelim! ATLLA- (Ortaya kar ve "Hi bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?" dedikten sonra iiri okur:) "Olmaz ya... Tabii... Biri insan. Biri hayvan" "yleyse cehalet denilen yz karasndan" "Kurtulmaya azmetmeli batan baa millet" "Kfi mi deil yoksa bu son ders-i felket?" "Son ders-i felket neye mal oldu dnsen?" "Beynin gzya olup akard gznden" "Son ders-i, felket ne demektir? u demektir;" "Gelmezse eer kendine millet, gidecektir." "Zira yeni bir darbeye artk dayanlmaz." "Zira bu sefer uyku lmdr, uyanlmaz." (retmen ve renciler kendisini alklarlar.) RETMEN- Sen de iiri gzel okudun! Yalnz air bu iirinde ne demek istemi? Bize bunu da aklarsan iiri daha iyi anlarz.

ATLLA- Mehmet Akif Trk milletinin o zaman uram olduu bozgun ve felketin sebebini millete geri kalmzda, bilgisizlikte buluyor. Bu bozgunun bize bir ders olmasn, herkesin almasn, bilgice ycelmesini istiyor. Milletin ancak o zaman kurtulabileceini sylyor. RETMEN- Balkan Sava hakknda bize kim bilgi verecek? GNE- Ben vereyim retmenim! RETMEN- Bize verecein bilgiyi nereden rendin? GNE- Benim dedem Balkan Trkleri'nden imi. Balkan Sava'ndan sonra gmen olarak gelmi. Ben daha kkken bana hep oralarn anlatr, Rumeli Trkleri'ni sylerdi. Oralar ok gzel yerlermi... Topraklan ok verimli imi. Hepsini dmana brakp kamz.... Atalarmzn kanlarn dkerek aldklar bu topraklardan, inanlmaz bozgunlara urayarak ekilmek zorunda kalmz... RETMEN- Balkan Sava'nda hangi uluslar bize kar birletiler? GNE- Yunanllar; Bulgarlar, Srplar; Karadallar!... RETMEN- Bu sava hangi ylda oldu? GNE- 1912 ylnda retmenim! RETMEN- Peki bildiklerini ksaca anlat! GNE- O sralarda Trkler dnyada hemen hemen yalnz imiler. Btn byk milletler Osmanl mparatorluu'nu paralamak, topraklarn paylamak iin planlar kuruyorlarm. te Rumeli'yi almak iin Balkan devletlerini silhlandrp kkrtan onlar olmu. Sava balaynca da hangi taraf kazanrsa kazansn, eski snrlarn deimeyeceini iln etmiler. Asrlar boyunca geri kalm olan memleketimiz; bunun acsn bu savata ilk defa grm. Bilgisiz komutanlar; silh kullanmasn bile bilmeyen erler, koca Rumeli'yi bir yl iinde dmana brakarak geri ekilmek zorunda kalm. Memleket iindeki sen ben kavgalar da halk ikiye blm olduundan felket felketi kovalam. Bu savatan bir yl nce talyanlar bugn Libya dediimiz Trablusgarp ile On iki Adalar basknla alp donanmamz da yakm olduklar iin ok zor durumda kalmz. RETMEN- Gne doru eyler anlatt... te air Mehmet Akif Ersoy bu byk bozgunun sebebini herkesten iyi anlamt. Trk ulusunu bu felkete srkleyen ey, birbirine dm olmas, bilgisiz ve geri kalmas idi. Avrupallar bilgisizlii oktan yenmiler, fabrikalar kurmular; yollar yapmlar, ok ilerlemi ve kuvvetlenmilerdi. Biz ise onlardan alabildiine geri kalmtk. Bir memleket byle geri kald m komular onun topraklarna mutlaka gz koyar. Onu ortadan kaldrmak iin ellerinden gelen her eyi yaparlar. Peki ocuklar. Trkiye'nin kurtarcs Atatrk nerede dodu? RENCLER- Selnikte...

RETMEN- Selanik imdi hangi milletin elinde? RENCLER- Yunanllar'in elinde... RETMEN- Sen syle Gne! Selnik'i ne vakit kaybettik. GNE- Balkan Sava'nda... RETMEN- Demin bir ey sylemitik. Avrupal byk devletler Balkan Sava'ndan sonra, hangi taraf kazanrsa kazansn snrlarn deimeyeceini bildirmilerdi. Bu szlerinde durdular m?... GNE- Durmadlar retmenim. Topraklarmzn paylalmasna raz oldular. Hatt dmanlar gzel Edirne'yi bile almlar. stanbul'a da yaklamlard. Sonra aralarnda anlamazlk knca; Trkler son bir gayretle toparlanp ileri atldlar ve gzel Edirne'yi dmandan kurtardlar. Mimar Sinan'n en gzel ve en usta eseri olan Selimiye Camisi'ni Trk bayrana kavuturdular. RETMEN- Sen Balkan Sava'n iyi renmisin Gne... Tarihin bu ac olaylarn her Trk'n iyice bilmesi ve bellemesi arttr. nsanlar gemi felketlerden ders almasn bilemezlerse onlar yeni felketlere uramaktan kimse kurtaramaz. imdi stikll Sava'na geelim. Sava, sen bize bunu ksaca anlat bakalm. SAVA- Birinci Dnya Sava'ndan da yenik kmtk. Bizimle el ele olan devletlerden, nce Bulgaristan sonra Avusturya ve Almanya dmana boyun eince, biz de aresiz olarak yenildiimizi kabul etmek zorunda kaldk. Dmanlarmz Versay'da bize ok ar bar artlar imzalattlar. O koca Osmanl mparatorluu'ndan geriye pek az yer kalmas... stanbul ve Boazlar bile elimizden alnmt... Mersin, Adana; Gaziantep, Mara, Franszlar, Antalya ve evresi talyanlar; Karadeniz kylar ksmen ngilizler ve Pontus Rumlar tarafndan, zmir ve Ege de Yunanllar eliyle igal edilmiti. Ordularmz datlmt. Hainler dmanlarla ibirlii yapyordu. Dou Anadolu'da da bir Ermenistan hkmeti kurulmak isteniyordu. RETMEN- Sonra ne oldu? SAVA- Btn dnya Trk ulusunun artk bir daha dirilmemek zere ktne inanyordu. te bu srada Atatrk Samsun'a kt. O ve arkadalar. Trk ulusunun hi bir zaman lmeyeceine inanyordu. Memleket topraklar yabanc ordular tarafndan inenirken yer yer vatansever insanlar kendiliklerinden cepheler kurmular ve kar koymaya balamlard. Atatrk bunlarn bana geti. Memleketin btn vatansever insanlarn evresine toplad... Kurtulu Sava aarak btn dnyaya meydan okudu. Dmanlar silip sprd. Ankara'nn nlerine kadar gelmi bulunan Yunan ordusunu denize dkt. Vatan kurtard. RETMEN- yi zetledin. Peki Atatrk Samsun'a hangi tarihte ayak bast? SAVA19 Mays 1919'da... RETMEN- stikll Sava, Trklerin btn tarihleri boyunca en zor artlar iinde kazanm olduklar en byk zaferdir. Atatrk'n hizmeti yalnz vatan kurtarmak mdr?

SAVA- Hayr retmenim!... O zaferden sonra cumhuriyeti de kurmak, Trkiye'yi bir Orta a devrinden kurtaracak devrimleri yapmakla da Trk ulusuna hizmet etmekten geri kalmamtr. RETMEN- Eer bugn zgr bir vatanda yayorsak, memleketimizde okullar, niversiteler: fabrikalar almsa: Trkiyenin sz hr dnyada erefle geiyorsa, btn bunlar Atatrk'mzle olmutur. imdi baka bir ey soracam. Ate, sen cevap vereceksin. air Mehmet Akif Anadolu'ya ilk olarak ne zaman geti? ATE- Yunanllar zmir'e ktklar 15 Mays 1919'dan hemen sonra... RETMEN- lk olarak nereye gitti? ATE- Balkesir'e... Ege halk hemen bu Yunan saldrsna kar koymaya balamt. O da kendilerini tevik etmek iin gitti. Oralarda gzel sylevler verdi. Sonra stanbul'a dnerek burada da mill uyan destekleyen iirler, makaleler yazd. Bir yl sonra ise zaferin sonuna kadar dnmemek zere yeniden Ankara'ya gitti. Ankara'da ve Kastamonu'da alt. Btn cephelerde dolat... Byk Millet Meclisi'nde de hizmet etti. RETMEN- Mehmet Akif, stikll Mar'n zaferden nce mi sonra m yazd? Cevap ver Serpil! SERPL- nce yazd... RETMEN- Pekl! Bu mar nasl yazld? Syle bakalm!... SERPL- Milli ordu kurulmu, ufuklarda zafer mitleri belirmiti. Byk zafer iin son hazrlklar tamamlanmak zere idi. Yunan ordular ilk yumruklar yemi, Trk' yere sermenin; Ankara'y ele geirmenin bir hayal olduunu anlamaya balamt. te bu sralarda ordular ve halk iin bir istikll Mar istei belirdi Hkmet de stikll Mar iin airler arasnda bir yarma at. Birincilii kazanacak olan iirin sahibine be yz lira mkfat da konulmutu. O zaman iin bu byk bir para idi.... Mill Eitim Bakanl tarafndan idare edilen bu yarmaya yedi yz kadar iir geldi. RETMEN- Mehmet Akif bu yarmaya katld m? SERPL- Hayr retmenim.... O bu yarmaya katlmad. RETMEN-Niin?... SERPL- Onun yaradl bu eit yarmalara katlmasna uygun deildi. Sonra iin iinde para mkfat oluu da houna gitmiyordu. RETMEN- Peki sonra ne oldu? SERPL- Gnderilen yedi yz iir iinde gzelleri vard. Fakat hi biri tam olarak Meclis'e gzellii hakknda inan veremiyordu. yle bir iir isteniyordu ki, milletin kkreyiini; Trk ulusunun yceliini tam olarak belirtsin. Bunu dnen o zamanki Mill Eitim Bakan Hamdullah Suphi; bu ii ancak Mehmet Akif'in yapabileceini

anlad. Ona giderek bu mar yazmasn kendisinden istedi. Mehmet Akif'te bunun zerine stikll Mar'n yazd. Bu iir Byk Millet Meclisi'nde okunduu zaman btn Milletvekilleri heyecana kaplmlar ve air Mehmet Akif'i uzun uzun alklamlardr. Aranan ey bulunmutu. air Mehmet Akif o gnn hayatnn en mutlu gn olduunu sylemiti. Sonra da 12 Mart 1921 tarihinde bu iir stikll Mar olarak resmen kabul edildi. Daha sonra da bunun bestelenmesi iin yarma ald. Zeki Bey adnda bir bestecinin eseri birincilii kazand. te bugn sylediimiz mill marmzn yazl ve bestelenii bu ekilde olmutur, retmenim... Onu yazan air Mehmet Akif; besteleyen ise Zeki ngrdr RETMEN- Aferin Serpil! Gryorum ki bugnk dersinizi hazrlamak iin hepiniz ok iyi almsnz. Peki, bu mar Mehmet Akif kime armaan etmiti? SERPL- Kahraman ordumuza... RETMEN- Bu da doru! imdi hepiniz sra ile bu marn birer drtln okuyacaksnz. Bylece Trk ulusu yaadka anlacak ve sylenecek olan bu iirin btnn okumu olacaz! Haydi Atilla! Sen bala! Sra ile ortaya karak birer birer okuyacaksnz! ATLLA- (Ortaya kar:) "Korkma! Snmez bu afaklarda yzen al sancak." "Snmeden yurdumun stnde tten en son ocak." "O benim milletimin yldzdr, parlayacak;" "O benimdir, o benim milletimindir ancak." (Atilla ekilir, Nur gelir.) NUR- "atma, kurban olaym ehreni ey nazl Hill!" "Kahraman rkma bir gl. Ne bu iddet, bu cell?" "Sana olmaz dklen kanlarmz sonra hell;" "Hakkdr, Hakk'a tapan milletimin istikll." (Nur yerine geer, Mete gelir.) METE- "Ben ezelden beridir hr yaadm, hr yaarm." "Hangi lgn bana zincir vuracakm? aarm!" "Kkremi sel gibiyim: Bendimi iner, aarm:" "Yrtarm dalar, enginlere smam taarm."

(Mete yerine geer, Serpil gelir.) SERPL- "Garbn afakim sarmsa, elik zrhl duvar;" "Benim iman dolu gsm gibi serhaddim var." "Ulusun, korkma! Nasl byle bir iman boar." "Medeniyet dediin tek dii kalm canavar?" (Serpil, yerine geer, Ate gelir.) ATE- "Arkada! Yurduma alaklar uratma sakn;" "Siper et gvdeni, dursun bu hayaszca akn." "Doacaktr sana vadettii gnler Hakk'n..." "Kim bilir, belki yarn, belki yarndan da yakn." (Ate yerine geer. Gne gelir.) GNE- "Bastn yerleri toprak diyerek geme, tan." "Dn altndaki binlerce kefensiz yatan." "Sen ehid olusun, incitme yazktr, atan:" "Verme, dnyalar alsan da, bu cennet vatan." (Gne yerine geer, Birinci renci gelir.) BRNC RENC- "Kim bu cennet vatann uruna olmaz ki feda?" "heda fkracak topra sksan, heda!" "Can, canan, btn varm alsn da Hda," "Etmesin tek vatanmdan beni dnyada cda" ((Birinci renci yerine geer, ikinci renci gelir:) KNC RENC- "Ruhumun senden lhi udur ancak emeli:" "Demesin mabedimin gsne namahrem eli;" "Bu ezanlar-ki ehadetleri dinin temeli-" "Ebedi yurdumun stnde benim, inlemeli." (kinci renci yerine geer, nc renci gelir:) NC RENC- "O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- tam."

"Her cerihamdan ilah, boanp kanl yam," "Fkrr ruh-u mcerred gibi yerden na'm!" "O zaman ykselerek ara deer, belki, bam." (nc renci yerine geer,Drdnc renci gelir:) DRDNC RENC-"Dalgalan sen de afaklar gibi ey anl Hill!" "Olsun artk dklen kanlarmn hepsi hell." "Ebediyyen sana yok, rkma yok izmihlal:" "Hakkdr, hr yaam, bayramn hrriyet;" "Hakkdr, Hakk'a tapan, milletimin istikll." (ocuklar alk tutarlar. Sonra hep birlikte stikll Mar'nn bestesini sylerler