Prve objavljene pjesme otkrile su izvoran pjesniki temperament.

Za razliku od svo jih prethodnika (romantinih pjesnika) koji su burno ispovijedali svoja emocionaln a stanja i svoj do ivljaj svijeta, Ili je progovorio suzdr ano, elegino i spokojno. Te e znaajke prevladavati u njegovu cjelokupnom pjesnikom opusu, uz koje e se oitovati i neke druge crte (smisao za ironiju, satiru i socijalni bunt). Knji evnu afirmaci ju do ivio je ve prvom pjesnikom zbirkom Pesme (1887). Pevajuci ono sto i drugi pevaju, on na to gleda drugim ocima, ocima umetnika, ko ji u svemu trazi lijepo.s ve sto on oseca i peva, on ne peva da mu da izraza, no da ga predstavi, kao sto bi ga osecao glumac, koji treba da nam sto prikaze. I on nam stvari prikazuje, daje nam sliku njihovu, mesto njih samih. On je slikarpesnik, njegove su pesme slike. njegove su pesme pune tuge, ali tuge koja se prebolela i od koje je ostao samo s pomen. U njegovu delu mogu se izdvojiti sledei tematsko-stilski krugovi: deskriptivne pe sme, pesme na motive pro log i dalekog, elegine i ispovedne pesme i pesme kolektivn e inspiracije. Deskriptivne pesme ine najpoznatiji i najpopularniji deo Ilievog pesni tva. Na njih se obino misli kad se o Vojislavu govori kao o realistikom pesniku. U nekoliko svo jih pesama on je dao izvanredne slike seoskih pejza a, ivota na selu, raznih godi nji h doba i delova dana (Zimsko jutro, Zimska idila, Vee, Jesen, U poznu jesen, Sivo , sumorno nebo). U njima je najizrazitija ona crta koja ga najvi e odvaja od roman tiara i pribli ava realistima: objektivnost. Pesnik kao da se povlai iz pesme, njego vo ja se gubi, pesniki govor prelazi u tree lice, u njemu se osea epska mirnoa i usp orenost. Emocije nisu direktno iskazane, one zrae iz slika ili, tanije, pejza i su i zgraeni po modelu odreenih emocionalnih stanja i raspolo enja. Pesnikova du evna nastr ojenost otkriva se u izboru motiva, u preovladavanju poznojesenskih i zimskih pe jza a. Nju jo vi e odaju karakteristini ilievski epiteti: siv, sumoran, tavan, uveo, sk rhan, mraan i sl. (U Ilievoj pejza noj lirici prevladavaju sumorni ugoaji, osobito u pjesmama koje su inspirirane motivima jeseni. Meutim, u toj se poeziji oituju i ve dri tonovi, rasko pejza a, idilinost i mekoa ugoaja. Do ivljavajui pejza istananim o liriara, Ili je stvorio poseban lirski svijet koji najpotpunije potvruje njegov pje sniki temperament. Do ivljavajui pejza kao "stanje du e", Ili se pribli io modernom pje om senzibilitetu (Kada se ugasi sunce). Meu istorijskim pesmama najveu skupinu ine pesme sa temama iz antike, grke i rimske m itologije i istorije. Helenske teme preovlauju: Narcis, Bahus i Kupidon, Pod Troj om, Pla Afrodite nad Adonisom; u manjem broju prisutni su motivi iz starog Rima: Julija, Ovidije,! Uprkos mnogim materijalnim pogre kama i nepreciznostima, te pesm e pokazuju istinsko oseanje za lepotu i veliinu antikog sveta. U njima su prisutne i druge emocije: nostalgija za minulim, tuga nad razorenim ostacima drevnih kult ura, oseanje za ljudske patnje, osuivanje nasilja. I taj svet, kad se posmatra izn utra, ispunjen je ljudskom patnjom izazvanom nasiljem raznih vrsta, osvetom bogo va, neprijateljskim najezdama, tiranijom Rima. Energini tonovi progovaraju i u s o c i j a l n o - s a t i r i n i m pjesmama, koje svjedoe o pjesnikovu zanimanju za aktualne probleme njegova vremena i sredi ne. Reagirao je satirom na austrofilski, nenarodni re im kralja Milana Obrenovia, n a polo aj obespravljena seljaka i poltronstvo re imskih ljudi. Aktualne dru tvene prob leme svoga vremena prenosio je u svijet antikih motiva. Iz kruga socijalno-satirin e poezije izdvajaju se svojim vrijednostima pjesme Maskenbal na Rudniku, Poslani ca prijatelju, U lov, Graanska vrlina. Ilievi pejza i, kao i njegove pesme o drevnim vremenima pro eti su setom i melanholij om. Po osnovnom oseanju Ili je elegiar. To oseanje dobilo je neposredan izraz u njeg ovoj intimnoj lirici, u elegijama, ispovednim pesmama i pesnikim poslanicama. U n jima pesnik iznosi svoja gorka iskustva, melanholina raspolo enja, slutnje smrti. P esnikovo ja, istisnuto iz deskriptivnih i narativnih pesama, u njima ponovo izbi ja u prvi plan. U pesmama nastalim neposredno pred smrt, okree se simbolizmu. Lini odnos izbija u prvi plan i u tada njim deskriptivnim pesmama to postepeno vodi nap u tanju objektivizma (dolazi do izra aja u pesmama Elegija na razvalama kule Severov e i Zapu ten istonik).

Odluno raskinuv i s romantiarskom poezijom, s njenim verbalizmom i retorikom, s njen om preteranom emocionalno u, s nebrigom koju su romantiari ispoljavali prema formi, Ili je vi e od svega radio na usavr avanju forme, na bogaenju pesnikog izraza, na obnov i srpskog stiha. On je artist u poeziji, "umetnik-pesnik", kako ga je nazvao Lj. Nedi. Najveu pa nju poklanjao je graenju stiha, nastojei da izbegne sve nemarnosti i aljkavosti karakteristine za stih romantiara. Njegovi dugi esnaesterci, najosobenij a vrsta njegova stiha, teku mirno i sporo kao neka iroka reka i tim svojim ritmom podudaraju se s uzdr anim, objektivnim karakterom njegove poezije. Iako nije bio naroito obrazovan pesnik, on je svojim pevanjem otvorio puteve srpskoj poeziji pr ema Evropi. Vojislavljev nain pevanja, vojislavizam, kako se ponekad naziva, bio je pesniki manir, kola, koja ne samo to je dala velik broj epigona ve su kroz nju pr o li najistaknutiji pesnici s kraja 19. i poetka 20. veka