ERM EBEKELERNDE OLUABLECEK TRANSMSYON SORUNLARI

GRLT DYAFON ZAYIFLAMA YANSIMA DSTORSYON

2

Sefer Sezai AZAKLI

GRLT ( NOSE)

letim hatlarna haberlemeyi etkileyecek dzeyde anlamsz sinyallerin etki etmesine GRLT denir. Gnmz XDSL iletmesinde en nemli sorunlarmzdan biridir. Ber ( bit eror rate) hatalarnn arttrr. Mterilerimize verebileceimiz maksimum hz ve maksimum tesis mesafesini olumsuz ynde etkiler. Deiik birimlerle ifade edilebilir , en ok kullanlan ve en kolay lleni dBm dir. Grlt genellikle evresel etkilerden oluur Seviyesi zamana ve artlara bal olarak deiir. Ve tahmin edilmesi de olduka zordur.

Sefer Sezai AZAKLI

Grlt ve maksimum tesis mesafesi

SNR

SNR= Noise Margin= 20 log (sinyal gerilimi/grlt gerilimi)

55 dB 50 dB

Modem veya DSLAM Sinyali

25 dB 20dB

Bu noktadan sonra balant yaplamaz

20 dB 10 dB

Bu noktadan sonra balant yaplamaz

Grlt seviyesi 0 dB Grlt seviyesi Tesis Mesafesi (Km)

10 dB 0 dB

5dB -10dB

1Km

2 Km

3 Km

4Km

Sefer Sezai AZAKLI

SNR (Signal to Noise Ratio) ARET/ GRLT ORANI

Balants kurulmu ve senkronize olmu bir haberleme sisteminde bilgi tayan sinyal gcnn , ortamdaki grlt gcne orann ifade eden logaritmik bir ifadedir.
SNR= Noise Margin= 20 log (sinyal gerilimi/grlt gerilimi)

Birimi dB dir. Ne kadar byk ise balant kalitesi o kadar iyi demektir. DSLAM iletmesinde GRLTYE YAKINLIK (Noise Margin) olarak da adlandrlr.

Sefer Sezai AZAKLI

Sefer Sezai AZAKLI

DMT (DISCRETE MULTI TONE)

Frekans aral her biri 4.3 KHzlik kanallara (tone) blnr. Bu ekilde ayn anda iletim yapabilecek yzlerce tayc kanal elde edilir. Bu iletim sistemine DMT (DICRETE MULTI TONE) denir. Her kanaldan kaar bit gnderilip alnabilecei balantnn SNR (iaret/grlt) deerine gre tespit edilir. Yani mterilerimize verebileceimiz Maksimum hz

balantnn iaret/ grlt oranna baldr.

Sefer Sezai AZAKLI 7

SNR MARGIN LE HIZ ARASINDAK LK

Bit/symbol QAM derinlii SNR (dB) for BER <10-7 50

14

QAM-16.384

12 10
9 8 6 4
Sefer Sezai AZAKLI

QAM-4.096 QAM-1024
QAM-512 QAM-256 QAM-64 QAM-16

45 40
37 33,8 28 22
8

Hz Gereksinimleri
Applications
HDTV (three per home at 12 Mbit/s each) Standard TV (three per home at 3 Mbit/s each) VOD - HDTV (one viewer at 12 Mbit/s) VoIP (three per home at 128 kbit/s each) Internet (Data) (web surfing, online gaming, P2P file-sharing, social networking) Video conferencing (for telecommuters) Total
Sefer Sezai AZAKLI

Downstream Requirement 36 Mbit/s

9 Mbit/s 12 Mbit/s 0.4 Mbit/s 10 Mbit/s

Upstream Requirement 1 Mbit/s

1 Mbit/s 1 Mbit/s 0.4 Mbit/s 10 Mbit/s

4.5 Mbit/s 71.9 Mbit/s

4.5 Mbit/s 17.9 Mbit/s

9

Grltye Yaknlk ( Noise Margin)

Mterinin bulunduu yerde grltye yaknlk deeri; 20 dB den byk ise ok iyi 20-15 dB aras iyi 15-10 dB aras orta 10 dB in altnda ise kt ve sk sk kesilmeler yaanabilecek demektir. Bu durumun nedenleri aratrlp giderilmelidir.

Sefer Sezai AZAKLI

10

SNR DEERN ETKLEYEN FAKTRLER

Bakr devrenin kalitesi Bina ii tesisatn kalitesi, ebeke ve ankastre gzergah, Tesis mesafesi Port /ebeke tahsis mant, DSLAM portunun kalitesi ve uygun set-up DSLAM kablosu CAMPER teli SPLTTER kalitesi Modem ve adaptrnn kalitesi Modemin bulunduu ortam.
Sefer Sezai AZAKLI 11

GRLT PROBLEMNE NEDEN OLAN ETKENLER

1. EBEKE VE ANKASTRE GZERGAHLARININ HATALI SELMES. ebeke gzergahlar havai enerji iletim hatlar ve demiryollar gibi gzergahlara paralel ve yakn geirilmemelidirler nk bu ortamlarda youn bir manyetik alan bulunur.

Sefer Sezai AZAKLI

12

Bina ii telefon tesisatlar enerji tayan kablolara ok yakn ve paralel olmamaldr. Aksi halde XDSL hizmetinde sk sk kesilmeler yaanacaktr. Bu hatal uygulama grlt probleminin yannda enerjinin kesildii ve tekrar geldii anlarda devre iletkenleri zerine ok ksa sreli de olsa binlerce volt gerilim oluturarak ,ok sayda santral kart ve mteri cihaz arzalarna da neden olur.

Sefer Sezai AZAKLI

13

2. KABLO MALATINDAN GELEN EKRANA KARI KAPASTE

DENGESZLKLER

Bu durumda devre evre ve ekran zerinde oluabilecek alanlardan etkilenerek grltye neden olacaktr. Bina ii tesisat kablolar devre dzeninde bkml ve dengeli deilse grlt problemi yaanacaktr.

Sefer Sezai AZAKLI

14

3- KABLO EKRAN DEVAMLIKLILARI VE TOPRAKLAMALARIN SALIKLI YAPILMAMASI. Eriim ebekelerimizde mutlaka yaplmas gereken topraklama ve ekran devamllnn asl amac yldrm ve elektrik kaaklarna kar alanlar ve de haberleme cihazlarn korumaktr. Bunun yannda kablo ekran gerilimini 0 voltta tutarak kapasite dengesizlii nedeniyle oluabilecek grlt problemini en aza indirir. Bu nedenle ebeke kabullerinde ve koruyucu bakm almalarnda ekran devamllklar mutlaka llmeli eksikler tamamlatlmaldr.

Sefer Sezai AZAKLI

15

TELEKOMNKASYON SSTEMLERNDE TOPRAKLAMA

Santral binas

PRENSBAL

Sefer Sezai AZAKLI

DC ENERJ

SANTRAL

DSLAM

SANTRAL KORUMA TOPRAKLAMASI < 2

MDF

PRENSBAL KABLO

SD

LOKAL KABLO DAITIM KUTUSU

E POTANSYEL BARASI (0 VOLT BARASI)

SAHA DOLABI TOPRAKLAMASI < 10

16

E POTANSYEL BARASI

Sefer Sezai AZAKLI

17

REPERTTR TOPRAKLAMA BARASI VE PRENSBAL KABLOLARIN TOPRAKLANMASI

Sefer Sezai AZAKLI

18

Bitmi bir konnektr ile iletken eki

Koruyucu Ekran irtibat

Sefer Sezai AZAKLI

19

UC MUF EKRAN DEVAMLILII

Sefer Sezai AZAKLI

20

4- DREN DENGESZL Salkl bir devrede a ve b iletkenlerinin diren deerleri birbirine eittir. Aralarnda % 2 den fazla fark varsa diren dengesizlii var demektir. Bu da grltye neden olacaktr.

BOYLAMSAL BALANS LONGITUDINAL BALANCE

Bir telefon devresinin oluabilecek grlt kaynaklarndan etkilenip etkilenmeyeceini nceden belirlemek ok kolaydr. Devrenin BOYLAMSAL BALANSINA bakmak yeterlidir. Bir devrenin a ve b iletkeninin kablo ekranna kar oluan elektriksel byklklerin birbirine eit olmasna BOYLAMSAL BALANS denir. Boylamsal balans seviye lebilen ulu zel aletler ile llr. ( 965 DSP, ACTERNA HST 3000C vb.) Birimi dB dir Boylamsal balans deeri ne kadar yksek ise devre o kadar dengeli ve salkl demektir.

Sefer Sezai AZAKLI

22

BOYLAMSAL BALANS LM

Boylamsal balans lm

Boylamsal balans 70 dB den byk ise devre ok iyi

60-70 dB arasnda ise iyi

55-60 arasnda ise orta 55 dB in altnda ise kt veya arzal 50 dB in altnda ise arzal demektir
Sefer Sezai AZAKLI 23

BOYLAMSAL BALANS LEBLEN ALETMZ YOK SE

Kapasitif deer lebilen basit bir Digital Multimetre ile boylamsal balansn iyi olup olmadn anlayabiliriz. Devrenin sra ile a iletkeni - ekran aras b iletkeni - ekran aras a - b aras kapasite deerleri llr. a teli ekran ve b teli ekran aras llen kapasite deerleri birbirine ne kadar yakn ve ab aras llen deer bunlardan kkse devre o kadar dengeli demektir.

BOYLAMSAL BALANSIN NEM

Devrenin boylamsal balans deeri bize o devrenin ncelikle kablo ekran ve evreden gelebilecek grlt , diyafoni gibi etkilerden etkilenip etkilenmeyeceini ifade eder. Boylamsal balans kt olan bir devre ayn zamanda evresini de etkiler, yani evresine yayn yapar. Boylamsal balans dk olan devrelerde XDSL hizmeti verilmemelidir. Aksi halde o kablo iindeki btn geni bant hizmetleri bundan olumsuz etkilenecektir.

Sefer Sezai AZAKLI

25

DYAFON CROSS-TALK
Bir devredeki sinyallerin dier baka bir devreden alglanmasna diyafoni denir. Aslnda diyafoni de bir eit grltdr. iddetine diyafoni zayflamas denir. dB birimi ile ifade edilir. Ses iletimi iin -65 dBin altna dmemesi limiti vardr. Telefon hizmetinde haberlemenin gizlilii ilkesine zarar verir XDSL iletmesinde ise sk sk balantnn kopmasna neden olacak, Kablo iinde altrlabilecek maksimum XDSL saysn olumsuz ynde etkileyecektir. SNR margin deerinin de azalmasna dolaysyla balant hz ve kalitesinin dmesine neden olacaktr.

Sefer Sezai AZAKLI

26

ERM EBEKELERNDE KARILAILAN DYAFONNN NEDENLER

ebeke tesisi ek ilerinde eitimsiz acemi personel altrlmas sonucu bunlarn yapm olduklar Kros ( tek ayak atlak, split pairs ) hatalarnn hatann yapld ekten dzeltilmeyip sonraki ekler yada hat sonundan toplanmas

Sonraki eklerden toplanm Kros ( split pairs) hatas

 Kablo imalatndan gelen devreler aras kapasite dengesizlikleri , Yeterli bkm yaplmamas Devrelerin birbirine temas etmesi

ZAYIFLAMA ATTENUATION
Hat giriine uygulanan sinyal gcnn hat boyunca azalarak ktan daha dk seviyede alnmasna zayflama denir. dB birimiyle ifade edilir.
P1 P2

Zayflama= a ( dB) = 10 log

P2 P1

 Bir telefon devresinden telefon dndaki dier hizmetleri altrabilmek iin santralden mteriye kablo zayflamasnn 800 Hz ve 20 0C iin 7 dBi amamas gereklidir. Bu limit havai gzergahlar iin 6,5 dB olarak dnlmelidir.

letken ap

Kilometrik zayflama (20 Co)

Maksimum Tesis Mesafesi (Y.A.)km

Maksimum Tesis Mesafesi (Havai) km

0,4 mm 0,5 mm 0,6 mm 0,9 mm

1,8 1,4 1,1 0,7

dB/km dB/km dB/km dB/km

3,9 5,0 6,4 10,0

3,6 4,6 5,9 9,3

ETL KABLOLARIMIZIN ZAYIFLAMA DEERLER

GEN BANT ZAYIFLAMA 135 OHM 0,4 mm- 0,5 mm- 0,6 mm
30

25

20

ZAYIFLAMA dB

0,4 15 0,5 0,6

10

0 20 khZ 26 khZ 30 khZ 50 khZ 100 khZ FREKANS kHz 138 khZ 256 khZ 512 khZ 1000 kHz

Sefer Sezai AZAKLI

31

ZAYIFLAMAYA NEDEN OLAN ETKENLER

Hattn R deeri Hattn C kapasite deerinin byk olmas zayflamaya hem de hz ( frekans) arttka artan bir zayflamaya neden olur. Paralellik hem C deerini bytt hem de yansmaya neden olduu iin zayflamay arttrr. zolasyon bozukluu ( Gnin bymesi) Farkl apl iletkenlerin ardarda eklenmesi yansmaya neden olduu iin zayflamay arttrr. Kt oksitli ekler zayflamay arttrr.
Sefer Sezai AZAKLI 32

YANSIMA (REFLECTON)
Hat giriine uygulanan sinyal gcnn bir blm veya tamamnn girie geri dnmesine yansma denir.

Yansma alcya ulamas gereken gc daha da azaltt iin zayflamay ve XDSL maksimum tesis mesafesini olumsuz ynde etkiler. Eriim ebeke kablolarnda yansmann varln, arza yeri lmnde kullandmz TDR ( ekometre ) aletleri ile grebilmekteyiz.

YANSIMANIN NEDENLER

Her trl arza Paralellik letken ap deiimi Kt ekilik Oksitli ekler gibi nedenlerle hattn karakteristik empedansnn (Z0) aniden deimesi.

Sefer Sezai AZAKLI

34

YANSIMANIN DDET
Yansmann iddeti yansma katsays olarak adlandrlr. ( r ) ile gsterilir.
ZA Z0 r *100 % ZA Z0
r : yansma katsays

Olarak yansmay verir.Gcn ne kadarnn geri yansdn ifade eder.

ZA: arza yada deiim noktasnda oluan empedans

Z0 : hattn normal karakteristik empedans

RNEK: normal karakteristik empedans 100 olan bir , devrede paralel ek noktasnda empedans 50a dmtr. Bu devrede yansma katsays ne kadardr.

50-100 r= 50+100

X 100 = -%33

Bu bize paralel ek noktasna ulaan gcn %33 nn negatif polariteli olarak geri yansdn gstermektedir