Gim l ru b chua, l dung dch nc cha 3% acid axetic.

. Gim c th tnh tui t nm 1000 trc cng nguyn v i xa dng gim l nc ung Jessus. 1.1. Lch s: ng dng ca gim lm gia v c hng th k. Gim c dng nh v thuc, tc nhn ph hy v cht bo qun. Vo thi trung nguyn, nhng nh luyn kim gim ln trn ch to ch axetate. Thi k Phc hng, lm gim l ngh em li li nhun Php. Nc ny sn xut gn 150 loi gim c mi v t vic b sung tiu, c ba l, hoa hng, tha l, v mm xi. Sn xut gim cng c pht trin Anh, sinh li n ni nm 1693 Ngh vin thit lp thu trn gim bia. Vo thi k u M, sn xut gim ru to l nn tng ca nng nghip v kinh t h gia nh, c gi gp 3 ln ru to th truyn thng. S chuyn t ru hay nc tri cy sang gim l qu trnh ha hc trong ru ethylic b oxy ha to axid axetic. V mt lch s, nhiu phng php khc c dng to gim. phng php chm t nhin ru to m t trong nhit phng. Sut khong vi thng, nc tri cy ln men thnh ru v sau b oxy ha thnh acid acetic. Phng php Orleans (Php) c gi l phng php lin tc. Nc tri cy c thm nh k vo nhng m gim nh v tr trong thng g. Khi nc tri cy chua, ta s vt ra trn thng. C phng php chm v lin tc u i hi vi thng sn xut gim. Trong sn xut gim thng mi hin nay, phng php thng thng v phng php ln men chm c ng dng. Nhng phng php ny da trn mc tiu pha trn nhiu oxy n mc c th vo sn phm ru. 1.2. Gim c Tng thnh phn: quan gim ct (chng) v v gim pha gim ch.

1.2.1.Phn loi gim: Gim ct (cng gi l gim go) ly lng thc, ng lm nguyn liu

chnh, thng qua vic vi sinh vt ln men. Thnh phn dinh dng ca n c axit axetic, ng, axit hu c, vitamin, mui v c rt tt cho vic trao i cht trong c th. Gim pha ch (gim ha hc) th ly axid axetic tinh ca thnh phn ha hc lm nguyn liu chnh , thm H2O pha long m thnh, khng c thnh phn dinh dng khc. Nu s dng axit axetic cng nghip lm gim dng pha ch n i vi c th l c hi. Gim ct Chu c lch s lu i hn 2000 nm nhiu chng loi. Do hon cnh a l, nguyn liu khng ging nhau, gim n cc nc cng khng ging nhau. Pht trin dn theo nhu cu ngi ta chia theo hiu lc v cng dng ca gim t loi n thun l gia v pht trin thnh loi dng nu nng, loi lm ngon cm, loi gi sc khe v loi nc ung + Loi nu nng: axit axetic 5% v nng thm du, vn c tc dng ty mi tanh, gip ti tht. i vi tht, c, hi sn, v cng thch hp. Nu nh dng gim trng ct vn khng th nh hng mu sc thc n vn c. + Loi ngon cm: axit axetic 4%, v kh ngt thch hp trn thc n, nc chm nh trn da chut, im tmc tc dng ti gin. Loi gim ny c gim go hoa hng, gim go ct v gim lm ngon cm. + Loi bo v sc khe: axid axetic kh thp khong 3%. Khu v kh ngon, mi bui sng sm hay sau khi n ung 1 tha l tt, c th tng cng thn th v tc dng phng chng bnh, loi gim ny c hn 10 loi. + Loi nc ung: axit acetic 1%. Trong qu trnh ln men thm ng, tri cy hnh thnh tro lu l nc ung axit amin. Loi thc ung ny t gim go c v chua ngt, d ung, thng cho thm nc tri cy nh to, l cho thm v gas CO2

1.2.2. Thnh phn dinh dng ca gim - Thnh phn acid amin phong ph: c 18 loi acid amin m c th ngi khng tng hp c, c 8 loi acit amin thc vt cung cp. - Do gim c v ngt nn gim tr nn iu hp ng v gip cho c th hp th v tiu ha thc n. - Hm lng acid hu c trong gim kh nhiu, gi tr thc n ca gim go cng cao. Axid hu c ly axid axetic l thnh phn chnh cn c hn 10 loi axid lactic, axid gc xeton, axid citric, axid axeticMt s axid hu c ny cng l kt qu ca vic tng hp v phn gii trong qu trnh qu trnh trao i cht t 3 loi cht dinh dng ln protid, m, ng trong qu trnh phn ng sinh hc cung cp nng lng cho c th. Vic tng hp axit hu c lm v axit ca thc n chua cng thanh, du ngt, lu li lu trong ming (gim ha hc khng c cht hu c vo ming chua, nm s lu v ng) lm gim cng c v ti v ngon. Hn na gim m c nhiu axit hu c c th tng s ngon ming, gip tiu ha. Trong nu nng thm 1 cht gim, trong gim c axit hu c c th lm thnh phn dinh dng trong thc n c ch bin lm c th cng d hp th. - Trong gim c vitamin B1, B2, C, bt ngun t kt qu trao i cht vi sinh vt trong qu trnh ln men thc n v nguyn liu. Mt s sinh t dinh dng loi ny l thnh phn to thnh men ph ca mt s men trong qu trnh trao i cht c th, c tc dng quan trng trong cuc sng ca con ngi. - Mui v c trong gim v cng phong ph Na, K, Ca, Fe, Cu, Zn, P mt s khong cht ly t nguyn liu gim, cha thc n trong qu trao i cht hay tng thm do ngi gia cng thm vo. Nh mui c tc dng iu ha ng v, lm cho gim cng thm mi v, c tc dng quan trng cn bng mi trng axit kim trong c th. St l 1 thnh phn to thnh hng huyt cu gip vic vn chuyn O2 v to mu cho c th. - Nguyn t vi lng Ca, Fe, Cu, P gip qu trnh sinh l chng gi yu v qu trnh sinh trng tui dy th hoc l thnh phn khng th thiu trong vic trao i cht

1.2.3. Chc nng ca gim i vi c th ngi - y li v tr bnh tt: thnh phn c cha nhiu acid hu c lm xc tin thay th ng v lm cho acid lactic v acid acetic tn tr trong c bp gy nn vic phn gii cc cht gy mt mi nn ht bnh. - iu tit kim, acid dch th, duy tr tng i n nh ca mi trng trong c th: theo cc nh dinh dng hc phn tch gim l loi thc phm tnh kim sinh l, qua s thay th trao i cht trong c th sn sinh phn ng tnh kim. Do c th mi ngy dng mt lng ln thc n tnh acid nh: tht, c, trng ung mt cht dm c th trung ha phn ng tnh acid, t duy tr cn i acid kim trong mi trng c th . - Gip tiu ha, li cho hp th : thc n chua c th nng cao acid dch d dy, cc cht trong dm cng nh acid amin c th kch thch trung khu thn kinh no ca ngi lm cho b my tiu ha tit ra gip tng cng chc nng tiu ha ca d dy. ng thi dm c kh nng lm ha tan cc cht dinh dng mui v c phosphat, Fe, Ca trong thc n cng nhiu, n c kh nng phng chng s ph hoi ca vitamin C. y khng nhng nng cao gi tr dinh dng ca thc n, li c li cho tiu ha v hp thu. - Phng gi yu : dm c kh nng c ch v h thp trong c th hnh thnh loi m oxi ha c tc dng tr hon c th gi yu. - Dit khun khng c : c tnh dit khun mnh, c ch kh nng ca vi trng, v d nh vi trng que bnh thng hn, vi trng qua i trng gp dm iu b tiu dit hoc ngng pht trin. - Phng tr cao huyt p v s cng ng mch : ng y c tc dng tan huyt lm cho mch mu chy bnh thng, huyt p n nh. Ty y ni gim c th xc tin bi tin ion Na, c ch s d tha mui trong c th, t n nh huyt p. Ni chung gim i vi huyt p v s ng mch c tc dng tr liu rt tt. - Tng cng chc nng bi tit ca thn, phng nga si thn trong c th. Nc

tiu ca con ngi thng mang tnh acid, d dng lm mui trong nc tiu kt tinh thnh si, gim c th lm nc tiu bin thnh kim tnh, c th phng chng si ng thi lm ha tan si thn trong acid. - Tr bnh gan mn tnh: y hc hin i chng minh, nhng ngi b bnh v gan mn tnh nht l x gan, vim gan, lng acid d dy gim thiu, chua t i, khng th dit tr c hiu qu cc vi khun t khoang ming vo trong d dy nn on trn ca rut non thng c nhiu vi khun sinh trng, lm cho d pht sinh nhim trng ton thn, bnh gan nng thm. Tuy nhin, nh c tnh nng st khun ca gim, nu nhng ngi mc bnh ny n gim vi lng tng i nhiu trong khu phn n hng ngy, bnh s nhanh thuyn gim. - Phng tr bnh bo ph: theo nghin cu gim cha acid amoni, ngoi vic thc y m chuyn ha nhiu trong c th ngi thnh nng lng tiu hao ca c th cn c th lm cho vic trao i cht ca cht dinh dng nh protid, ng hp th vo tin hnh thun li, do c tc dng phng gim bo ph tt. - Dit k sinh trng nh giun a, giun kim. - Khng ung th. - Lm p da : khng nhng c ch sc t da, gim vt nhn ngi gi m c th tng tun hon mu cho da thay t bo gi, co rt l chn lng li, lm cho da va mn va lng. - Lm tnh ru : cc cht acid trong gim c th cng hp th acid acetic cn trong c th ngi, pht sinh phn ng hnh thnh acid acetic lm gim c tnh cn i vi thn kinh nh t c cng hiu lm tnh ru. - Ngoi ra gim cn c tc dng nh + Lm du c hng: Hy trn 1 tha gim n vi 1 cc nc. Sc ming bng hn hp ny ri ung, sau vi ln s thy gim au hng. + Gim chy nng v ong t: ngm qun o trong gim s gip da t b chy nng hn. Gim cng c tc dng lm du cc nt sng ty do b ong t. + Tt cho nhng ngi b vim khp: cho 2 tha ru gim to vo cc nc ri ung vi ln trong ngy s gip gim au khp.

+ Gim nhc do b sa cn: gim gip gim sng ty v mn nga khi b sa cn. + Gim au do vim xoang + Tt cho d dy: Ung 2 tha ru gim to vi 1 tch nc s bnh n li d dy. + Gim mui t: dng gim xoa ln da s gim mui t.