KEYNESYEN AKIMA BALI KTSAD OKULLAR

Keynes Sonras 5 Akm Ortaya kmtr. Bunlar; 1. Neo Klasik Keynesci sentez (Hidrolik Yorum) 2. Cambridge Keynescilii 3. Dengesizlik Keynescilii 4. Yeni Keynesyen ktisat 5. Post Keynesyen ktisat

Neo Klasik Keynesci Sentez yada NeoKeynesyen ktisat (Hidrolik Yorum) Savunucular; J. Hicks, F. Modigliani, A. Lerner, A.Hansen, P. Samuelson J. Tobin, J. Duesenberry, W. Baumol, J. Gurley, E. Shaw

Grlerde, uzun dnemde neo klasik iktisattan, ksa dnemde de IS-LM analizlerinden yararlanlmtr.
Sisteme Yaplan Katklar; 1938 J.Hicks; IS-LM Analizi 1944 F. Modigliani ; igc piyasas analizleri 1958 Phillips, 1960, Lipsey; Phillips erisi 1962 Mundel ve Fleming; IS-LM analizinin da ak ekonomilere uygulanmas

Neo Klasik Keynesci Sentez yada NeoKeynesyen ktisat (Hidrolik Yorum) nemli Noktalar; Eksik istihdam dengesi Kat nominal cretler Yatrmlarn faize duyarllnn dk olmas Para talebinin gelire duyarllnn dk olmas mr boyu gelir hipotezi ( F. Modigliani) lem gdsyle yaplan para talebinin gelirin yan sra faize de duyarl olmas (Baumol) Portfy dengesi (Tobin) En zayf taraf cret ve fiyat katlklarnn nedenini aklayamamlardr.

Cambridge Keynescilii Neokeynesyen iktisat, Keynesyen iktisadn Amerika kolu iken, Cambridge Keynescileri ngiliz kolunu temsil ederler. Kurucular; 1960lar R. Harroddur.

Grleri ; Uzun dnem byme ve devresel dalgalanmalar zerine oturtulmutur. Baz zellikleri;
Tasarruflar yatrmlar deil, yatrmlar tasarruflar belirler Bugnk kararlar zerinde hem gemiteki durum hem de gelecekteki beklentiler etkili olur. Gelir dalm iktisadi byme ile direkt orantldr. Nominal cretler dsal olarak kurumsal faktrler tarafndan belirlenir. Firmalar fiyat alcs deil fiyat yapcsdrlar Gemi bilinir, ancak gelecek belirsizdir.

Dengesizlik Keynescilii ( Walrasyan-Keynesyen Okul) Kurucular; R. Clower ve A. Leijonhufvud, D.Patinkin, R.Barro, H. Grossman Bu iktisatlara gre Keynesyenlik demek; analizlere dengesizlii katmak demektir.

Dengesizliin olmas kanlmazdr. nk bilgiye ulamak maliyetlidir. Bu nedenle iktisadi birimler gerekli olan btn bilgilere ulaamazlar. Sonuta tahmin hatalar yaplr ve beklentilerden sapma olur.

YEN KEYNESYEN MAKRO KTSAT TEORS

Yeni Keynesyen terimi ilk defa 1984 ylnda Michael Parkin tarafndan kullanlm olmakla birlikte, bu dnce tarz Yeni Klasik Devriminin ilk yllarnda, yani 1980lerde gndeme gelmitir. Savunucular M. Parkin J. Yellen A. Okun G. Mankiw S. Fischer G. Akerlof E.Phelps O. Blanchard J. Taylor L. Ball J. Stiglitz D. Romer A. Blinder Grup heterejon zellik tar, grlerde farkllklar mevcuttur

Ortaya k Gerekeleri; Yeni Klasik Makro ktisat Teorisinin nclerinden olan Robert Lucas Jr.n 1970lerde Orthodoks Keynesyen Makro ktisat Teorisine ynelttii eletirilere cevap olarak gelien Yeni Keynesyen Makro ktisat Teorisinin temel grevi, Ortodoks Keynesyen Modeldeki teorik kusurlar ve tutarszlklar tedavi etmek ve cret ve fiyat katlklarn aklayan bir toplam arz teorisi kurmakt. Lucas ve Thomas Sargenta gre Ortodoks Keynesyen Makro Teorinin temel kusuru vard. Onlara gre ; 1) 2) 3) Ortodoks keynesyen makro iktisat teorisinin mikro ekonomik bakmndan temelleri zayftr. Ortodoks keynesyen makro iktisat teorisi, uyumcu beklentiler hipotezini esas almaktadr. Ortodoks keynesyen makro iktisat teorisi, sadece toplam talebi esas almaktadr. Bu nedenle toplam arz taraf zayftr.

Yeni Keynesyen Makro teori, Lucas ve Sargent tarafndan ileri srlen ve yukarda aklanan Ortodoks Keynesyen makro iktisat teorisinin temel kusurunu ortadan kaldrmay amalamaktadr. Buna gre yeni Keynesyen makro iktisat teorisi;

1)

2)

Zayf olan mikro ekonomik temelleri glendirmeye ve ekonomide dengesizlik durumuna yol aan fiyat ve cret katlklarnn mikro ekonomik nedenlerini gstermeye alr. Ortodoks Keynesyen makro iktisat teorisinin benimsedii uyumcu beklentiler hipotezini terk ederek rasyonel beklentiler hipotezini benimsemitir. Bylece, ekonomik karar birimlerinin fayda ve kar maksimizasyonu davranlar ile tutarl olmayan bir hipotezi benimsemekten vazgemitir .

YEN KEYNESYEN MAKRO KTSAT TEORSNN BAZI ZELLKLER/ VARSAYIMLARI

Piyasa dengesizlii esastr. (fiyatlarn piyasalar dengeleyebilecek kadar hzl bir ayarlama yapamay talep ve arz oklarnn ekonominin retim ve istihdam seviyesi zerinde nemli reel etkiler yapamayaca anlamna gelmektedir.) Keynesyen acdan konjonktr dalgalar, hem byk lekli hem de uzun srelidir ve iktisadi refaha zarar verici niteliktedir. Yeni Keynesyen makro teorinin iddiasna gre, piyasa dengesizlii konjonktr teorisi, yeni klasik ve yeni klasik reel konjonktr teorisi alternatiflerine gre daha gerekidir. Ortodoks Keynesyen makro iktisat teorisi ile yeni Keynesyen makro iktisat teorisi arasndaki temel fark, neoklasik sentezle birletirilen Ortodoks Keynesyen modelin sabit parasal cret varsaym yapmas ve bunun nedenleri zerinde durmamasdr. Yeni Keynesyen makro teori cret ve fiyat katlklarnn aklanmasna daha kabul edilebilir mikro ekonomik temeller getirmektedir.

Para ksa dnemde yanl uzun dnemde yanszdr. Parann yanl oluu fiyatlarn kat oluundan kaynaklanr ve fiyat katl piyasadaki eksik rekabet artlarndan doar.
Kurduklar modele Phelps-Friedman beklentili Phillips erisini ve arz oklarnn etkisini ilave ettiler. Bu yolla Ortodoks Keynesyen makro iktisat teorisinin temellerini glendirdiler. Yeni klasik ve yeni Keynesyen modeller arasndaki temel fark, fiyat oluum davranlarndan kaynaklanmaktadr. Yeni klasik modelde fiyat, tam rekabet artlarna gre belirlenir ve bu nedenle firmalar piyasa fiyatn olduu gibi kabul ederler, yani firmalar fiyat alcsdrlar. Yeni Keynesyen modelde ise fiyat tekelci firmalarn belirledii varsaylr. Bu nedenle firmalar fiyat yapcsdrlar. Bylece yeni Keynesyenler eksik rekabet piyasalarn, piyasa dengesizlik modeline eklemilerdir.

Hem arz hem de talep oklar ekonomi iin potansiyel bir istikrarszlk kaynadr. Bu nedenle aktivist (duruma gre) politikalardan yanadrlar. yani ekonomiye devlet mdahalesini savunurlar. Ancak; kurala gre iktisat politikalarn savunanlar da vardr Eksik rekabet, eksik piyasalar, heterojen igc ve asimetrik enformasyon gibi tespitler yapmlardr. Ekonomide istek d issizlik mevcuttur. Rasyonel beklentiler varsaym kabul edilir. ANCAK; cretler ve fiyatlar yapkan olduu iin dengesizlik durumunda piyasalarn temizlenmesi sz konusu deildir. Hem ngrlen hem de ngrlmeyen para politikalar retimi artrr. Ancak ngrlmeyen para politikas, ngrlene gre kt dzeyini daha fazla artrr.

ngrlmeyen para politikasnn retimi artrmasnn kabul yeni klasiklerle ortak olan bir noktadr. Genel olarak Yeni Keynesyenler, Yeni Klasiklerin u grlerini kabul ederler; Rasyonel beklentiler, doal isizlik oran, doal hasla dzeyi, ngrlmeyen para politikasnn kt dzeyini etkilemesi Para politikasnn kt dzeyini etkilemesi kabul ile orijinal Keynesten ayrlm olurlar

cretlerin ve Fiyatlarn Yapkan Olmasnn Nedenleri Etkin cret teorileri Zmni szlemeler teorisi Sre teorileri eridekiler-dardakiler modeli Koordinasyon yetersizlikleri Fiyatlarn kark ayarlanmas Toplam talep dsallklar Uzun dnemli szlemeler Men (Katalog) maliyetleri (G. Mankiw)

cretlerin ve Fiyatlarn Yapkan Olmasnn Nedenleri 1) Etkin cret teorileri; Verimlilik ile reel cret arasnda iliki kuran bir teoridir. Alnan cretin ykseklii igcnn vasfyla doru orantldr. gc arznn fazla olmas durumunda cretlerde de gitmenin bir mant yoktur. Zira cret dkl verimlilii olumsuz ynde etkileyecektir.
2) Zmni szlemeler teorisi; A. Okun bunu A. Smithten esinlenerek grnmez tokalama olarak adlandrmtr. cretler, ii-iveren arasnda yazl bir anlama olmakszn uzun dnemli olarak rtk bir biimde belirlenir. Konjonktrn genileme dnemlerinde cret art yada durgunluk dnemlerinde cretlerde dme gibi uygulamalar yaplmaz.

cretlerin ve Fiyatlarn Yapkan Olmasnn Nedenleri 3) Sre teorileri; Uzun sre isiz kalan kiinin yeteneklerinde azalma olduu varsaylr ve dk cret dzeyinden de olsa altrlmak istenmez
4) eridekiler-dardakiler modeli; eridekiler ile alanlar, dardakiler ile de isizler kastedilmektedir. sizlik olmas durumunda firmalar isizleri ie alp altrmak yerine mevcut iileriyle almaya devam etmeyi tercih ederler. Zira yeni iileri ie alp tecrbe kazandrmann maliyeti olduka yksektir. Bu maliyet kadar mevcut iilerinin cretlerine zam yaplp altrlma yolu daha rasyoneldir.

cretlerin ve Fiyatlarn Yapkan Olmasnn Nedenleri 5) Koordinasyon Yetersizlikleri; Gerek firmalar gerekse iiler ve sendikalar arasndaki koordinasyon yetersizlikleri olarak gruplandrlabilir. Genelde talepte bir art olduunda firmalar nce retimlerini sonra fiyatlar artrma yolunu seerler. Bu da fiyat ayarlama srecini yavalatr. Ayn ekilde iiler yada sendikalar da cretler hakknda karar verirken birbirlerine bakarlar. Ve cret ayarlama sreci gecikir.
6) Fiyatlarn kark ayarlanmas; Bir ekonomide fiyatlarn ayn anda ve koordineli olarak deitirilmesi mmkn deildir. Firmalar, fiyat ilk deitiren firma olmak istemezler. Bu nedenle de fiyat ayarlamalar yava gerekleir.

cretlerin ve Fiyatlarn Yapkan Olmasnn Nedenleri 7) Toplam Talep Dsallklar; Firmalar fiyat ayarlamaya giderken, bu ayarlamann hem kendilerine hem de dier firma
8) Uzun dnemli szlemeler; i-iveren arasndaki szlemeler genellikle uzun vadeli (bir yldan uzun) olarak yaplrlar. Haliyle, fiyat art durumunda istenilen cret art ancak szlemenin bitiminden sonra olabilecektir. Ayn ekilde firmalarn kendi aralarndaki hammadde vs. al-veriinde de uzun vadeli szlemeler esastr. 9) Men (Katalog) Maliyetleri; Fiyat deiikliklerinin uygulamaya geirilmesinin firmaya getirecei yk men maliyetleri olarak adlandrlr. rn. Turistik hizmet veren bir otelin fiyat deiikliklerinin duyurulmas, gazetelere ilan, acentelere bildirim, yeni brorler, yeni listeler vs. nin maliyetleri yksek olabilmektedir.

Doal sizlik Oran, NAIRU ve Histeresiz Etkisi

1960 larda Ortodoks parac makro teorisyenler Friedman-Phelps Beklentili Phillips Erisi kavramn gelitirdiler. Buna gre; enflasyona yol amadan piyasay dengeleyen issizlik oranna; doal isizlik oran ad verildi.

Yeni Keynesyenler, ortodoks paraclarn doal issizlik oran yerine, NAIRU kavramn tercih etmektedirler. Bunlara gre, doal issizlik oran ile NAIRU arasndaki temel fark;
Doal issizlik oran tam rekabet piyasalar , NAURI ise eksik rekabet piyasalar iin tanmlanmtr

 Doal issizlik oran yani Yeni Keynesyenlere gre NAIRU, gelimi ekonomiler iin %3, gelimekte olan ekonomiler iin %6 orannda issizlik enflasyona yol amadan ekonomiyi dengelemektedir. 1980 ve 1990larn baslarndaki resesyonlar nedeniyle Avrupada ortaya kan yksek oranl issizlie, NAIRU nun %3 yada %6 stne kmasnn neden olduu anlald. NAURI oranlarndaki eanl ykselme, Yeni Keynesyenler tarafndan yeni bir aklamayla tarif edildi. Bu aklamaya literatre Hysteresis Etkisi olarak gemitir. Hysteresis Etkisi ; Cari issizlik orannn,bir ekim merkezi gibi hareket ederek , NAIRUyu peine takarak ykseltmesini, bulunduu yerde sabitlenmesini veya dmesini engellemesine denir.

Yeni Keynesyenlerde Para Politikalarnn Etkisi Yeni klasiklerde ngrlen para politikas kt zerinde etkili olmazken, ngrlmeyen yada daha nceden kamuoyuna aklanmayan ok politikalar ancak retim zerinde etkili oluyordu.
Yeni Keynesyen dnceye gre ise; gerek ngrlen gerek se ngrlmeyen politikalarn ikisi de kt zerinde etkili olur. Ancak ngrlmeyen politikalarn kt zerindeki etkisi ngrlene gre daha fazladr.

Yeni Klasik ve

Yeni Keynesyenlere Gre

Geniletici Para Politikas Durumu ngrlmeyen Para Politikas

Para Politikasnn Etkinlii

ngrlen Para Politikas

Yeni Klasikler

KISA Dnem Durumu Gerekleen fiyat, beklenen fiyattan byktr. P>Pe Fiyatlar genel dzeyi ykselir kt dzeyi artar. Y>YN NGRLMEYEN PARA POLTKASI KISA DNEMDE ETKNDR. UZUN Dnem Durumu Gerekleen fiyat, beklenen fiyata eittir. P=Pe Fiyatlar genel dzeyi artar kt dzeyi doal seviyesine geri dner. Y=YN NGRLMEYEN PARA POLTKASI UZUN DNEMDE ETKN DELDR.

Ksa ve Uzun Dnem Gerekleen fiyat, beklenen fiyata eittir. P=Pe Fiyatlar genel dzeyi artar kt dzeyi deimez Y=YN

NGRLEN PARA POLTKASI NE KISA DNEMDE NE DE UZUN DNEMDE ETKN DELDR

Yeni Keynesyenler Gerekleen fiyat, beklenen fiyattan byktr. Fiyatlar genel dzeyi ykselir kt dzeyi artar. Y>YN P>Pe Gerekleen fiyat, beklenen fiyattan byktr. P>Pe Fiyatlar genel dzeyi ykselir kt dzeyi artar. Y>YN

NGRLMEYEN PARA POLTKASI ETKNDR. Ancak, ngrlen para politikasna gre daha etkindir.

NGRLEN PARA POLTKASI ETKNDR. Ancak, ngrlmeyen para politikasna gre daha az etkindir.

IKMI SORULAR

Aadakilerden hangisi Yeni Keynesyen yaklamn gelitirdii hipotezlerden biridir? Saytay 2006

a)Ksa dnemde reel deikenler yalnzca beklenmedik para politikas ile deitirilebilirler b)Ksa dnemde para politikas bekleniyor olsa bile reel deikenleri etkileyebilir. c)Ksa dnemde isizlik ve enflasyon arasnda bir dei tokutan sz edilemez. d)Parasal fiyat ve cretler btnyle esnektir e)Parasal fiyat ve cretler hem ksa hem de uzun dnemde sabittir.
Doru cevap B kkdr.

Yeni Keynesyen teoriye gre aadakilerden hangisi nominal fiyat ve cret katlklarna yol amaz? (Kamu hale Kurumu 2006) a)Katalog maliyetleri b)Etkin cret uygulamas c)Uzun dnemli szlemeler d)Zmni szlemeler e)Fiyatlarn mzayede sreciyle belirlenmesi
Doru cevap E kkdr.

Yeni Keynesyen iktisat teorisinin Rasyonel beklentiler teorisinden farkl olmasna yol aan nerme aadakilerden hangisidir? (TBMM Uzmanlk 2002)
a)Ksa dnem cretler, toplu szlemeler nedeniyle sabittir. b)Para stokunda ngrlmeyen deiikliklerin kt zerinde reel etkileri vardr. c)Emein marjinal verimlilii artmakta olduu iin potansiyel gelir art sz konusudur. d)alanlar (iiler) sistematik ngr hatas yaparlar e)Mal ve igc piyasalarnda uzun dnemde fiyatlar ve cretler aa doru esnek deildir. Doru Cevap A kkdr.

Kat (yapkan) cret modeline gre aadaki ifadelerden hangisi yanltr? Ziraat Bankas 2008 a)Beklenen ve gerekleen reel cret dzeyleri farkl olabilir. b)Ksa dnem toplam arz erisi emek piyasasndaki aksaklk nedeniyle pozitif eimlidir c)Gerekleen fiyat dzeyi beklenen fiyat dzeyinden yksek ise istihdam azalr d)Uzun dnem arz erisi zerinde beklenen ve gerekleen fiyat dzeyleri eittir. e)Gerekleen fiyat dzeyi beklenen fiyat dzeyinden yksek ise gerekleen reel cret, hedeflenen dzeyden dk olur. Doru cevap C kkdr

ada Keynezyenlere gre, stagflasyon aklamas aadakilerden hangisine dayanmaz? (KPSS 2003 Maliye) a)Talep ynnden gelen oklarn ekonomiyi srekli etkilemesi b)Arz ynnden gelen oklarn ekonomiyi srekli etkilemesi c)cretlerin aaya doru esnek olmamas d)Fiyatlarn aaya doru esnek olmamas e)Devlet btesinin fazla vermesi
Doru cevap B kkdr.

Yeni Keynezyen iktisatlara gre, aadakilerden hangisi nominal cretlerin yapkan olmasna yol aar? KPSS 2009
a)Sistematik beklenti hatalar b)Sistematik olmayan beklenti hatalar c)Bireylerin yapt seimlerin irrasyonel olmas d)veren ve iiler arasndaki zmni kontratlar e)Hkmetlerin asgari cret uygulamas Doru cevap D kkdr.

I. Yeni Klasik Model II. Yeni Keynesyen Model III: Reel Konjonktr Teorisi
Mevcut verilere gre, vergilerde beklenmeyen bir deiikliin ekonomik durgunlua neden olduu belirlenmitir. Bu durum yukardaki konjonktr teorilerinden hangilerinin grn destekler? (Halk Bank Uzm. Yrd. 2009) a)Yalnz I b)Yalnz II c)Yalnz III d)I ve II e)I, II ve III

Doru Cevap D kkdr