Nga Wikipedia, Enciklopedia e Lir Theofan Stilian Noli (Fan Noli, 6 janar 1882 - 13 mars 1965, ShBA) burr

shteti[1], dijetar, poet, prkthyes e historian shqiptar nga Perandoria Osmane. Noli ishte artist dhe dijetar, prfaqsues i shquar i letrsis demokratike, q u zhvillua n Shqipri fill pas Rilindjes[2]. Fan Noli dha nj kontribut t muar pr Shqiprin dhe thesarin e kulturs kombtare.

Fan Noli Kryetar, Kryeministr (1924-1924) Ministr i Jashtm (1921-1921)

Tabela e prmbajtjeve
[fshih]

1 Jeta 2 Veprimtaria Patriotike 3 N mrgim 4 Tituj t veprave o 4.1 Disa poezi nga Fan Noli 5 Veprat 6 Burimi i t dhnave 7 Shih edhe 8 Literatura

Emri: Mbiemri:

[redakto] Jeta

Lindi m 6 janar 1882 n Qytez (turqisht: Ibrik Tepe), fshat shqiptar n Traki, jo shum larg nga Edreneja. Si disa fshatra t tjera t asaj krahine t banuar me shqiptar, Qyteza kishte ruajtur me koh gjuhn, doket dhe kostumet e t parve. Noli e mbante fisin e vet me prejardhje nga Qyteza e Kolonjs. I ati, Stiliani, ndonse trashgoi nj pron tok, nuk u mor me bujqsi, po shrbeu si psalt n kishn e fshatit. E ma, Maria, ishte shtpiake. Familja u shtua shum dhe erdhi nj koh q jetesa u b e vshtir pr t. Sa qe i mitur Noli hoqi smundje t rnda, prandaj shkolln e nisi me vones. Filloren dhe t mesmen i bri greqisht. Por me shum ndikoi tek ai krenaria e fshatit shqiptar pr t kaluarn historike dhe dashuria pr shkrimin shqip. Q n bankat e shkolls iu shfaqn karakteri i pavarur dhe fryma e revolts. Pr kt shkak nuk iu dha diploma n kohn e duhur, gj q e pengoi t emrohej msues at vit shkollor. M 1900 vajti n Greqi, me qllim q t nxirrte jetesn dhe t ndiqte fakultetin e filozofis. N Athin u lidh me nj shoqri belge, e cila zotronte tramvajet me kuaj. S'i eci mbar. Studime nuk i bri. Ather u hodh n pun t tjera, si kopist, sufler dhe aktor pran nj trupe greke teatri shtits. Tek punonte atje, iu ngjall dshira t mrej me dramaturgji. M 1903 kaloi n Egjipt, ku zuri pun si msues i greqishtes. Ndrkoh, njihet me lvizjen kombtare. I ndihmuar nga patriot, nis veprimtarin politike dhe letrare: shkruan artikujt publicistik, prkthen greqisht Shqipria ka qen, sht e do t bhet t Sami Frashrit. M 1909 njeh Faik Konicn[3] Nga viti 1908 deri m 1912 kryen

Fan Noli shkrimtar, politikan , Profesioni: prkthyes Ditlindja: 6 janar, 1882 Qytez (turq: Ibrik Vendlindja: Tepe) Kombsia: shqiptar

studimet e larta pr arte n Universitetin e Harvardit, t cilat i prfundon me cum laude n Bachelor of Arts. N fund t jets s tij shkon n Florida. Atje, n banesn e tij, n Fort Lauderdale, vdiq m 13 mars 1965, larg atdheut t shtrenjt, q e deshi me zjarr t pashuar. Fan Noli sht varrosur n Forrest Hill Cemetery, t Bostonit.

[redakto] Veprimtaria Patriotike

M 1906, i nxitur dhe i prkrahur nga Pas shpalljes s Pavarsis, Noli prkrahu qeverin e kryesuar nga Ismail Qemali. Erdhi n Shqipri pr t parn her m 1913. Prsri shkoi n ShBA. Vatra e zgjodhi kryetar. T ksaj kohe jan vjershat e tij t para dhe t parat shqiprime artistike. M 1921 doli vepra e tij madhshtore n proz "Historia e Sknderbeut". N Shqipri erdhi srish n fillim t viteve 20. Gjeti nj lvizje mjaft t gjer pr sigurimin e pavarsis kombtare dhe t trsis toksore. Si deputet n Kshillin Kombtar, mbrojti platformn e Kongresit t Lushnjs dhe u b udhheqs i krahut demokratik kundr feudalve, q kryesohej nga Ahmet Zogu. Noli luajti nj rol t dors s par n organizimin dhe n drejtimin e revolucionit demokratik t qershorit 1924, pas ngadhnjimit t t cilit u caktua kryetar i qeveris. Por revolucioni nuk u ua gjer n fund. Noli me shok treguan butsi dhe ngathtsi. Revolucioni u thye nga bashkveprimi i reaksionit t brendshm dhe me forca te huaja. M 24 dhjetor 1924, Noli mori udhn e mrgimit politik dhe s'u kthye m n Shqipri.

[redakto] N mrgim

Peshkop Noli n Kishn Worcester, afr Bostonit n Massachussets, ShBA Fillimisht u vendos prkohsisht n Vjen. Regjimi zogist e dnoi me vdekje n munges. N periudhn 1925-1930, krahas veprimtaris politike, zhvilloi nj pun t dendur krijuese: shkroi vjersha, shqiproi disa kryevepra t letrsis botrore, me hyrje kritike, botoi artikuj t mpreht pr mbrojtjen e revolucionit demokratik t qershorit]], pr denoncimin e regjimit zogist dhe t reaksionit ndrkombtar. Pas vitit 1930, Noli u largua nga Europa dhe u vendos prfundimisht n ShBA. Aty ushtronte funksionin e peshkopit t kishs ortodokse shqiptare. M 1947 botoi prpunimin q i bri Historis s Sknderbeut, nxorri n drit nj botim anglisht dhe m 1949 nj

variant t dyt shqip t saj: kurse m 1960 dha anglisht nj autobiografi t shkurtr mjaft trheqse. Vllimin me vjersha Albumi u botua m 1948. Brenda viteve 1961-1963 botoi dy vjershat e fundit origjinale dhe disa shqiprime vjershash t poetve t njohur.