DEB LM :

me suyu, drenaj, atk sular, sv hidrokarbonlar, petrol rnleri, nafta, etilen, buten, benzen gibi kimyasal kirletici olmayan her trl svnn bir boru iinde basn etkisiyle sahip oldu u debi miktarnin do ru bir ekilde llmesi, hem srekli reaksiyon olan bir kapta geri dn m miktarn en aza indirir hem de reete miktarna uygun ak sa layarak reaksiyonun gvenilirli ini sa lar. Debi lmlerinin do ru yaplmas nite operatrne a a da i lemler hakknda bilgi verir. 1 2 3 Boru iinde akan sv debisi miktarn hacim /saat ya da kg / saat olarak renmek, Debi ak n istenilen de erde tutarak, bir havuza sabit debide rn gndermek, Ticari bir tankerin ka gnde dolabilece ini hesaplayarak liman i lerinin daha sa lkl ynlendirilmesini yardmc olmak.

Debi lm teknikleri iinde likitin yaps, temiz, yap kan olmas ya da devaml gazla an tipte olmasna gre de i ik yntemler geli tirilmi tir. Her yntemin stn taraflar vardr. Ancak lmleri snrlayan parametreler her cihazn her yerde kullanmn engellemektedir. Kullanlan lm yntemlerini yle sralayabiliriz. 1 Orifis yntemiyle fark basncna gre debi lm, (Electronic Differential Pressure Measurement) 2 Corodial g salnmna gre debi lm, (Electronic Mass Flow Measurement) 3 Likitlerin vorteks olu turmasna gre debi lm, (Electronic Vortex Flow Measurement) 4 Likitlerin iletkenli ini hza ba l olu turmasna gre debi lm, (Electronic Magnetic Flow Measurement) 5 amandral Cam ve boru tip debi lmleri, (Electronic Variable Area Flow Measurement) vb. olarak sralayabiliriz. Bu lm yntemlerinden her birinin kullanld yere gre bir stnl vardr. Biz burada basit Orifis plaka yntemiyle olu turulan fark basnc lmne gre debi lmne de inece iz.

Orifis Plate :
Paslanmaz elikten imal edilmekte olup, yerle tirilece i boru apna yakn boyutta d ap vardr ve i ap ise iinden geen ak kann fiziksel parametrelerine ba l olarak fark basn yaratacak ekilde, likitin yaps, cinsi, scaklk ve basnc dikkate alarak hesaplanr.

A a daki resimde imal edilmi muhtelif aplarda orifis plakalar grlmektedir.Bu plakalar zerine i ve d ap ile kullanlan malzeme ve ak kann akt hatt aklayan Tag No da yazlr.

Orifis plakas bir hatta iki flan arasna monte edildi inde likitin giri yeri yksek basnta k yeri ise daha d k basntadir. Bu basn fark iinden geen likitin oranyla de i ecektir. Bu oran do rusal olmayp logaritmik davran gsterir, basn farknn daha ba larnda likit gei i neredeyse iki kat artar.

Orifis Plate nin Hatta Montaj :

Orifis Plate ekilde grld gibi hatta monte edilir.Boru ikiye ayrlarak iki adet flan kaynatlr.Flan lar arasna orifis yerle tirilir. ki adet grafit conta konarak yksek basnlarda kenarlardan likit szmas nlenir.Son olarak saplamalar kar dan kar ya iki flan deliklerinden geirilerek, somunla sklarak boru hatt birle tirilir.

Orifis Plate apnn Hesaplanmas :

A a daki rnekte orta basn buharnn 8 inlik bir borudan geerken akan miktarnn hesaplanmas iin hatta taklmas gerekli orifis plaka ile, olu an basn farknn hesaplamas gsterilmektedir. Hesaplamalarn yaplabilmesi iin ak kan karakteristi i dzenli; laminant veya en fazla turbulent olmas gereklidir. A r basnl ve girdapl ak kanlarda yaplan hesaplamalar gvenilir de ildir. rnek olarak orta basn buhar gei ini hesaplayalm,
Ak kann Cinsi Max. Ak kg / hr Normal Ak Boru ap, D20 al ma Basnc al ma Scakl zgl A rlk , Viskozite : Mp steam : 40,1 Ton / hour

40100

: 31 Ton / hour : 206,37 mm : 4,5 Kg/cm2 0 : 147 C : 2,351 Kg/m3 : 6,3 cP

Adiabatik Expansion(sabit scakta genle me), K

Expansion Coefficient ( genle me sabiti), Gaz genle mesinin dzeltme sabiti, Ak n ak kan sabitesi,

Basn Fark, p : 2000 mmH2O oldu unu kabul edelim . 1-Borunun Is genle mesinin dzeltilmesi,Dt=D20(1+(t-20)) : 206,62 2-Yo unlu un hesaplanmas (Ak kan gaz ise ), f = N X TNor(Pf-Ps)/(Tf PNor.K ) + S 3- Reynold Saysnn hesaplanmas, Red = Vd.Dt/ ,Red = 353,7 W/D : 10895,49 4-
2

Hesaplamalar

' nin hesaplanmas ; W / ( 0,1252 Dt2(p.)1/2)

2
2

aplarn Oran, Orifis ap/ Hat ap, = dt / Dt : < 0,6 arasnda olmaldr. 5- Orifis apnn hesaplanmas, dt= Dt 6- Orifis apnn sl genle mesinin dzeltilmesi, d20 = dt / (1+(t-20)

:1
: 9,8971E-06 : 1,0103 : 0,6081

: 0,109 : 0,108
:

0,178
0,3 < mm mm

: 0,422 : 87,194 : 87,085

7- Basn kayb (pressure Loss ) hesaplanmas, PL = p(1- ) / (1+ ) mmH2O

2 2

: 1609,18

Orifis Platenin Elektronik Fark Basn Transmiterine Ba lanmas :

Orifis plate, boru hatt zerinde flan lar arasna yerle tirildikten sonra, flan larn zerindeki deliklere inclik karbon celigi borular ba lanarak lm yaplacak olan Transmitere ba lanr. Bu borunun yksek basnl k transmiterin Hi yazan tarafna, d k basnl taraf ise Lo yazl tarafla birle tirilir.

Burada kullanlan Manifold Transmiterin sfr ayarn yapmak veya bakm iin devreden sklmesinde buhardan izole edilmesi gibi pek ok vazife grr. Transmiter two wire denilen ba lant yntemiyle yani hem 24 Vdc besleme hemde proses de i kenlerini akm eklinde iletecek Standart 4 20 mA akm bu iki kablo vastasyla Panelde montajl bulunan bir ndikatre yada Kontrolre de er gnderir.Operatr okudu u de ere gre isterse Loop zerinde bulunan Pnomatik Kontrol Vanasn atrp veya kapatarak debi gei ini de i tirebilir.Bu i lemi Manuel yapabilece i gibi Kontrolre bir set de eri yazarak boru iindeki k n bu set etrafnda salnmasn otomati e ba layabilir yani i lemleri Kontrolre brakabilir.

Elektronik Fark Basn Transmiteri :

Prosesler de hem seviye hem de ak kan lmnde kullanlr.lme olarak fark basnc parametresini kulland iin kullanm alan geni tir. Fark Basn lm Transmiteri High Pressure ve Low Pressure diye iki giri e sahiptir.Yksek basn, High koluna, d k basn ise Low koluna ba lanr. indeki diyafram tip sensr vastasyla kollarna uygulanan iki basn arasndaki fark alr.

P :

Phigh P low

Bir su dolu tankta, dip, basncn en yksek oldu u High Pressure yeridir. Likitin st ksm, basncn az oldu u ya da buharla madan dolay bir miktar basncn oldu u yer ise Low Pressure taraf diye adlandrlr.

Elektronik Dip Basn Transmiterinin Boru inde Akan Debiyi lmek in Kalibre Edilmesi :
Yukarda belirtti imiz boruda iindeki buhar lmek iin yapt mz hesaplara gre ba layaca mz Orifis Plate bize : Buhar akmazken basn fark, Dp : 0.0 mmH2O :0 gr / cm2 Maksimum Buhar akarken basn fark, Dp : 2000 mmH2O : 200 gr / cm2 gibi pnomatik sinyal gnderecektir. Bu durumda Fark Basn Transmiter ; LRL (Low reference Level Zero) URL (Upper reference Level Span) edilmelidir. : 0.0 gr / cm2 : 200 gr / cm2 ye kalibre

Fark Basn transmiterin kalibrasyonu iin a a daki dzenek hazrlanr.

Fark Basn Transmiterin Yksek basn giri ine Standart Test Gauge k n ba laynz.Alak basn giri i atmosfere ak olacaktr. Transmiter beslemesini 24 Vdc olarak ayarlaynz. Reglatr gelecek hava beslemesi 1,5 kg/cm2 olacak ekilde ayarlaynz. Zero ( LRL) ayar : Reglatrden herhangi bir hava uygulanmad nda transmiter k 4 mA olmaldr. E er farkl ise Z potu (LRL) ile 4 mA i grecek ekilde ayarlaynz. Span ( URL) ayar : Hava beslemesini, tankn en st seviyesine kar lk gelecek ekilde 0,2 kg/ cm2 basnc Transmiter High giri ine uygulaynz. Transmiter k 20 mA olmaldr. E er farkl ise S potu (URL) ile 20 mA i grecek ekilde ayarlaynz. E er Transmiter smart yani akll tipse, HART COMMUNICATION protokuluna sahiptir. Bu durumda Hart Komunikatrn yukarda ekilde grlen gibi transmittere ba laynz. nite basarak basn birimini gr/cm2 seiniz. Zero ayar iin LRL e basarak 0.0 yazarak Enter leyiniz. Span ayar iin URL e basarak 200 yazarak Enter leyiniz. Bu ekilde transmiteriniz boru iinden geen buhar debisini lmek iin hazr olmu olur. Debi transmiter zerindeki gstergeden okunaca gibi paneldeki indikatrden de okunabilir.

10 inlik bir boruya Flan kaynatp Orifis montaj hazrlayan bir kaynak grlmektedir.