HARRA OLAYI

Emev yneticisi Yezid b. Muaviye devrinde Medine'de Ashab ocuklarinin ynetime karsi kiyamlari neticesinde Medine'nin yagmalanmasi ve bir ok kimsenin ldrldg olay. Yezid'in birok kimsenin muhalefetine ragmen veliahd olup basa gemesinden sonra ynetimden razi olmayan fakat Dimask'ta ne olup bittigini grenmek isteyen bazi mslmanlar vardi. Bunlar ashabin ileri gelenlerinin ocuklari idi. Gasl'l Melike diye bilinen Hanzala'nin oglu Abdullah ve Mahsunogullari kabilesinden Abdullah b. Hafs ile Mnzir b. Zbeyr Medine halkinin ileri gelenlerinden kalabalik bir hey'et olusturup Dimask'a Yezid b. Muaviye'yi ziyarete gittiler. Bunlar Yezid'in huzuruna vardiklarinda Yezid'den byk iltifatlar grdler. Yezid onlara bol ikram ve ihsanlarda bulunup cmerte hediyeler verdi. Son derece adil, kibr, haysiyetine dskn olan Abdullah b. Hnzala, Yezd'in verdigi yz bin dirhem ile yaninda bulunan ogullarina verdigi on bin dirhemi reddetmeden kabul etmisti. Bu hey'ete katilanlarin hemen hemen oguna ayni hediyeler takdim edildi. Ancak onlar Dimask'a giderken orada nasil bir ynetimin hkm srdgn ve Yezid'in neler yaptigini grenmek iin gitmislerdi. Bu hey'et Dimask'tan Medine'ye geri dnmek zere yola koyuldugunda bunlardan Mnzir b. ez-Zbeyr Irak'a Ubeydullah b. Ziyad'a gitmis ve bir mddet orada kalmisti. Medine'nin ileri gelenlerinden tesekkl eden bu hey'et Dimask'ta grp isittiklerini anlatmak zere Raslullah'in sehrine varinca btn orada grdklerini ve Yezd'in nasil bir hayat srdgn mslmanlara aynen aktarmaya basladilar. Syle diyorlardi: "Bizler Islm hi bir hayati olmayan bir adamin yanindan geldik. Bu adam m'minlerin halfesi sifatini kullaniyor, fakat saraf iiyor; tanbur aliyor; huzurunda criyeler sarki sylyor; maymun ve kpeklerle ugrasiyor ve geceleyin de lkenin haydutlariyla bir araya gelip sohbet ediyor. Sahit olunuz ki biz daha evvel kendisine yapmis oldugumuz bey'ati geri aldik ve onu hilafet makamindan azlettik." Sonra Hanzala'nin oglu Abdullah bu konusmalara sunlari ilave etmisti: "Biz yle bir adamin yanindan geldik ki su ocuklarimin disinda hi kimseyi bulamayacak olsam bile onlari yanima alir ve ona karsi cihada ikarim. Evet o bana hediyeler verdi, ikramda bulundu, hediyelerini ancak bana gerekli ve yetecek kadariyla kabul ettim." Bu haberler zerine btn Medine halki Yezid'e daha evvel yapmis olduklari bey'atlerini bozarak herkesin itimadini kazanmis olan Abdullah b. Hanzala'ya bey'at ettiler ve onu m'minlerin emiri olarak basa geirdiler. Diger taraftan Ubeydullah b. Ziyad'in yanina varmis olan Mnzir b. ez-Zbeyr'e gelince; onun bu olaydan sonra rahatlikla tutuklanabilecegi bilindiginden dolayi, Yezid b. Muaviye tarafindan Ubeydullah'a yazilan mektupta derhal tutuklanip Dimask'a gnderilmesi isteniyordu. Ancak Ibn Ziyad, babasinin eski bir dostu ve ayni zamanda o an iin kendi misafiri olan Mnzir'i yakalamayi istememisti. Nihayet bir hile ile onu Kufe'den ikartip Medine'ye gitmesini Mnzir b. Zbeyr saglayarak tutuklamisti. Medine'ye varinca gerekten o da Yezid'e karsi insanlari kiskirtmaya basladi. Syle diyordu: "O bana yz bin dirhem para hediye etti. Ancak onun bana yaptigi bu iyilik benim sizlere onun iinde bulundugu durumu anlatmama engel olamaz. Allah'a yemin ederim ki, Yezid b. Muaviye sarap iiyor, namaz kilamayacak hale gelinceye kadar sarhos oluyor." Daha sonra da onun ve ynetimde bulunan diger arkadaslarinin iine dstkleri o kt durumlarini, kusurlarini ve Islm ile bagdasmyan tavirlarini bir bir anlatmaya basladilar. Medine'de Yezid'e yapilan bey'atin geri alindigi ve mslmanlarin Abdullah b. Hamala'ya bey'at ettikleri haberi Dimask'a ulasinca Yezid b. Muaviye derhal Ensar'in ileri gelenlerinden Nu'man b. Besir'i Medine'ye gndererek buna engel olmasini ve halki bundan vazgeirmeye alismasini istedi. Nu'man b. Besir Medine'ye giderek onlara byle bir kiyamdan vazgemelerini, Samlilara karsi

koymanin mmkn olmadigini, onlarin byk ordu ve svarilerinin oldugunu syleyip durdu. Ancak Nu'man b. Besir'e karsi ikan Medineliler bu kararlarindan dnmeye pek niyetli grnmediler. Nu'man b. Besir Yezid'in byle bir davranisi asla affetmeyecegini, ok kt bir sekilde sehre saldirilarak halkin perisan edilecegini, hanimlara dahi kili ekilecegini ve Medine'nin hareminin ignenecegini syledigi halde hi kimse onu dinlememisti. Medineliler bu Abdullah b. Hanzala'ya bey'at ettikten sonra Yezid'in yeni tayin etmis oldugu gen ve tecrbesiz vali Osman b. Muhammed b. Sfyan, sehrin disina ikarilarak meyyeogullarini muhasara altina aldilar. meyyeogullari o gn Medine'de yasayanlar olarak kendilerine bagli olanlarla birlikte yaklasik bin kisi idiler. Bunlar Mervn b. el-Hakem'in evine yerleserek durumu ok acele bir sekilde Yezid'e bir mektupla bildirdiler ve durumun ciddi oldugunu da eklediler. Gnderdikleri eli Yezid'in yanina vardiginda Yezid meyyeogullarinin bu yardim talebini hayretle karsiladi 've eliye syle sordu: "meyyeogullari taraftarlariyla birlikte yaklasik bin kisi civarinda degil miydi?" Eli olumlu cevap verince Yezid: "Peki onlar hi olmazsa biraz da olsa kililarina sarilip savasmadilar mi?" dedi. Yezid bu isyani bastirmak ve zor durumda olan meyyeogullarini kurtarmak zere yine kendilerinden bir fert olup Hicaz valiliginden yeni azledilmis olan Amr b. Sad'i agirarak ona Medine'den akrabalarinin gnderdigi mektubu okumus ve derhal yanina asker alip Medine zerine gitmesini emretmisti. Ancak Amr b. Said byle bir grevi yklenmek istememis, bundan ffedilmesini talep etmisti. Yezid b. Muaviye Medine zerine Ubeydullah b. Ziyad'i gnderme karari verdi. Fakat daha nce bu isyanlari bastirmak zere kendisini grevlendirdiginde Raslullah'in torununu Kerbel'da sehid edip Yezid'i millete rezil ettigi iin onu bundan uzak tutmustu. Amr b. Said Medine zerine gitmeyi kabul etmeyince Yezid bu isi becerebilecek biraz da insaftan yoksun birisini dsnp dururken, hatirina bir hayli yaslanmis bulunan ve halk arasinda "msrif" diye bilinen Mslim b. Utbe geldi. Ona haber gndererek Medine zerine gitmesini istedi. Ancak Mslim b. Utbe, meyyeogullarinin Medine'de bu isyancilara karsi koyabilecek yeterli sayida olduklari ve neden arpismadiklarini sormus, Yezid'in bunlari dsmana karsi arpistirarak onlari yoruncaya kadar savasmaya devam etmelerini emretmesini tavsiye etmisse de Yezid, meyyeogullarinin ldrlmelerinden sonra yasamanin bir anlami kalir mi? anlaminda Mslim'e serzeniste bulunarak derhal askerlerinin basina geip Medine zerine yrmesini istemisti. zellikle Yezid'in Mslim b. Utbe zerinde durmasinin asil sebebi kaynaklarin ifadesine gre babasi Muaviye Medine'de herhangi bir karisikli ikacak olursa bunun zerine Mslim b. Ukbe'yi gnder; emin bir kimse olup sana samimiyetle yardim edecektir, seklinde bir tavsiyesinden kaynaklanmaktadir (Ibn'l-Esir, el-Kmil fi't-Tarih, IV,112). Iste Medine halkinin Yezid'e karsi kiyam etmeleri zerine Mslim b. Ukbe'nin emrine verilen apulcu bir asker kitlesi Medine zerine yola ikarildi. Bunlar Kuzey Afrika ve Suriye'nin kenar blgelerinden toplanmis on iki bin kisilik bir ayak takimi grubu idi. Mslim b. Ukbe bu orduyu alip Medine zerine yrd. Yezid'in ondan istedigi su idi: Medine halkina defa ikazda bulunacak, itaat ettikleri takdirde onlari kendi haline birakip bey'atlerini yenilemelerini isteyecekti. Aksi takdirde derhal onlara karsi savasarak gn gece mddetle sehri yagmalamalarini Mslim'e emretti. Bu yagma ve talan sirasinda Rasulullah'in beldesinde bulunan her trl mal, binek, silah ve yiyecek malzemesi tamamen askerlerin olacakti. Bu arada Medine'de meydana gelen bu kiyam sirasinda Kerbala'da karsilasmis oldugu byk zulum ve izdiraplari bir daha asla yasamak istemeyen Hz. Hseyin'in olu Ali Zeynelabidn gnderdigi bir mektupta kendisinin bu kiyama katilmadigini ifade ederek eman istediginden dolayi Yezid Medine zerine gnderdigi kumandani Mslim'den, Ali b. Hseyin'e dokunmamasini, ona eman vermesini istemisti. Medine halkinin kiyami sirasinda meyyeogullarinin o gn Medine'de yasayanlarinin en yaslisi ve reisi durumunda olan Mervan b. Hakem kendi aile efradini garanti altina almak iin onlari Yezid'den eman almis bulunan Hz.

Hseyin'in oglu Ali'nin aile efradina katarak Yenbu' civarina gndermisti. Kur'n ve snnet erevesinde Islm devletin ynetilmesini arzulayan Raslullah'in yardimcilari o gn hayatta kalan Ensr ve Muhacir ocuklari Raslullah'in snnetini ihya etmek iin giristikleri bu iyi niyetli ve tertemiz tesebbs Yezid'in askerlerinin saldirisiyla nlenecekti. Msfim b. Ukbe, ordusunu alip Medine yakinlarina gelerek Kureys'ten bazi kimselerle ve zellikle meyyeogullariyla grsmek istemisti. Ancak bu arada meyyeogullarina eman verilmis ve Onlar Medine'nen disina ikarak adeta kendilerini koruma altina almislar; fakat Suriye'den gelecek orduya katilmayacaklarina ve ona asla bilgi vermeyeceklerine sz vererek Medine'den ikip gitmislerdi. Mslim b. Ukbe, Hz. Osman b. Affan'in oglu Amr'i yanina agirarak Medine'de neler olup bittigini ve ne yapmasi gerektigini kendisine danismis, Amr b. Osman b. Affan ise syle demisti: "Kesinlikle sana bu konuda yardimci olamam. nk Medinelilere bir sz ve ahid vermis bulunuyoruz. Onlarin dsmanlarina asla yardimci olmayacak ve herhangi bir konuda onlara yol gstermeyecegiz." Yezid'in kumandani Mslim, Hz. Osman'in ogluna son derece sert bir ikis yaparak, eger Osman'in oglu olmamis olsaydi derhal kendisini ldrecegini sylemisti. Arkasindan Mervan b. Hakem'in oglu Abdlmelik ile karsilasinca Abdlmelik verdigi bu sz tutmus gibi grnerek ona bazi hususlarda gtler vermis ve Medinelilerle arpismak zere Medine'nin dogusuna gemesini ve sabah erkenden arpismalara giristiginde gnesi arkasina alarak Medinelilere saldirmasini gtlemisti. Bylelikle onlar kendisine saldirinca gnes yzlerine vuracak ve gzlerini kamastirip arzu ettikleri sekilde arpisamayacaklardi. Bundan son derece memnun olan Mslim b. Ukbe byle akilli bir meyyeogullari mensubu ile karsilastigi iin memnuniyetini ona ve babasina aiklamisti. Mslim b. Ukbe derhal Medine halki zerine saldiriya gemek zere Mervan b. el-Hakem'in oglu Abdlmelik'in tarif ettigi Harra blgesine kadar ilerlemis ve burada durup Medine halkina gn mddet verdigini, bu mddet iinde kendisine itaat ederlerse onlara eman verecegini; aksi takdirde onlarla savasacagini, fakat buna ragmen kanlarini da akitmak istemedigini; bunun iin itaat etmenin kendi lehlerine olacagini sylemisti. Bu verilen gnlk mddet sona ermisti. Medine halki asla teslim olmayip savasmaktan yana bir tavir takindilar. Yapmis olduklari bey'ati koruyacaklari hususunda samimi olduklarini da ortaya koyarak Yezid'in bu tehdidine ragmen ynetiminden asla razi olmadiklarini ve byle bir ynetimi de istemediklerini davranislariyla, tavirlariyla, kiyamlariyla ilan etmislerdi. Nihayet Mslim b. Ukbe bir daha onlara syle demisti: "Savasmaktan vazgein, bize itaat edin. Bylece btn gayret ve gcmz btn bu isyankr ve fasiklari her yerde etrafina toplamis bulunan su Mekke'deki inkarci Ibn-i Zbeyr'in zerin yneltelim." Medinelilerin ise bu sze daha ok canlari sikilmis ve Mslim'in suratina inen bir samar gibi su szleri sylemislerdi: "Ey Allah'in dsmanlari, sizler oraya gitmek isteyecek olursaniz biz sizi birakmayacagiz. Biz sizin Allah'in beytu'l-Haram'ina giderek oranin halkini korkuya dsrmenize, oranin ihtiramini sarsmaniza asla izin veremeyiz. Allah'a yemin ederiz ki Mekke'ye saldirma imkni bulamayacaksiniz; karsiniza bizler dikilecegiz ve Abdullah'a yardimci olacagiz." Medineliler Harra blgesinde sehri korumak zere bir hendek kazmis ve bu blgede btn kuvvetlerini drde blerek drt ayri ordu olusturmuslardi. Bunlarin her biri bir tarafta sehri savunmayi stlenmis bulunuyordu. Nihayet Mslim b. Ukbe, btn askerlerini ve o apulculari biraraya getirerek onlari kendisine m'minlerin emiri sifatiyla bey'at edilmis bulunan Hz. Hanzala'nin oglu Abdullah'in zerine yneltti. Abdullah b. Hanzala yanindaki mslmanlarla birlikte bu Suriye ordusuna karsi koymaya alismis ve bir hayli direnis gstermisti. Bu arada Abdullah b. Hanzala'nin yakin arkadaslarindan ve Rasulllah'in amca ocuklarindan Fadl b. Abbas b. Rabia b. Haris b. Abdulmuttalib, kumandan Abdullah'in yanina varmis ve onunla birlikte sonuna kadar arpisacagina, atini mahmuzlayarak su zalim ve gaddar ordunun basinda bulunan Mslim b. Ukbe'nin yanina kadar varip

onu ldrecegine dair sz vermisti. Fadl b. Rabia, yanina aldigi yirmi kadar Medineli mslmanlar ile birlikte hamle stne hamle yapip Mslim b. Ukbe'nin bulundugu karargaha kadar ilerledi. Mslim etrafinda bes yz kadar piyade ile kendini koruyordu. Bunlar dizleri zerine kms, mizraklariyla karsidan geleceklere karsi hazir vaziyette bekliyorlardi. Ama bu bes yz mizrakliya ragmen Fadl b. Rabia byk bir cesaretle atini sancagin bulundugu yere kadar kosturmus ve sancagi elinde tutan adamin kafasina indirdigi kili darbesiyle onu ldrms ve: "Kbe'nin Rabbine yemin ederim ki bu azginlarin baslarini ldrdm" diye bagirmisti. Ancak Mslim, ona yanildigini ve kendisinin hayatta oldugunu sylemisti. Bu ldrlen kisi Bizansli bir gen olup Mslim'in ordusunda yer almis bulunuyordu. Bu Bizanslinin Medine'de acaba ne isi vardi. Gerekten mslman olmus bir kisi mi yoksa bir apulcu veyahut da parayla tutulan bir asker miydi? Nihayet Samlilarin bu sekilde karargahina kadar ilerleyen Fadl b. Rabia b. Abbas, Yezid'in askerleri tarafindan ldrld. Bu arada Abdurrahman b. Avf'in oglu Zeyd de bu gelenler arasinda bulundugundan o da hayatini kaybetmisti. Bu arada Suriye ordusu, svari ve piyadeleriyle ve btn gcyle Mslim b. Ukbe'nin tesvikleriyle Abdullah b. Hanzala'nin bulundugu noktaya dogru hamle ederek saldiriya geti. Medineli mslmanlarin zerine saldirip, onlari tavuk keser gibi dograyip duruyorlardi. Bu arada Abdullah b. Hanzala arkadaslarini da tesvik etmeye alisarak onlara syle diyordu: "Su anda tam olarak dsmanla karsi karsiya gelmis ve savasin en sert anini yasiyorsunuz. Ben savasin basladigi andan itibaren bir saat iinde durumun ya lehimize ya da aleyhimize neticelendigini bekliyordum. Fakat simdiye kadar sabrettiniz; Allah'in kelminda zikrettigi Rasulnn yardimcilarinin ocuklari ve hicret yurdunun sakinlerisiniz. Ben Rabbinizin, mslmanlarin btn sehirleri arasinda bu sehir disinda baska bir sehirden daha razi oldugunu zannetmiyorum. Yine btn blge sehirleri arasinda herhangi bir sehir halkinin su anda sizinle arpismakta olanlardan dha ok gazab ettigini de zannetmiyorum. Kesinlikle biliniz ki sizden her biriniz mutlaka lecektir, lm mukadderdir. Allah'a yemin ederim ki sehd olarak lmekten daha stn bir lm olamaz. Iste bu firsati yce Allah nnze getirmistir." arpismalar siddetlendike siddetlenmisti. Abdullah b. Hanzala samimiyetle arpisan sekiz oglunu teker teker gznn nnde kaybetti. Onlarin hepsi Rasulullah'in sehrine saldiran askerlerin eliyle sehid olmuslardi. Daha sonra kendisi de sehid edildi. Bu arada yine Medineliler arasinda ve Raslullah'in ashabinin ocuklarindan olan Abdullah b. Zeyd b. Asim ile Muhammed b. Amr b. Hazm elEnsar sehid edilmislerdi. Mervan b. el-Hakem gibi gerekten gerekler karsisinda insafa az gelebilecek birisi dahi Muhammed b. Amr'in ldrldgn grenince syle demisti: "Allah rahmet eylesin onun mesciddeki bir diregin yaninda namaz kilarken uzun uzun ayakta dikildigini, Allah'in huzurunda uzun mddet ibadet ettigini ok ok grmsmdr." Mslim b. Ukbe Medinelileri tamamen dagittiktan sonra gn mddetle Raslullah'in sehrini yagmalatti. Ashabin ve ashab ocuklarinin mallari ve esyalari bu askerler tarafindan talan edildi. Bu durumda Medine'de bulunan sahabiler bir hayli zlms ve durumdan endise duyarak ok korku duymuslardi. Raslullah'in yakin ashabindan ve bir ok hadis rivayet eden Ebu Said el-Hudr byk bir korkuyla sehrin disina ikip bir magaraya gizlenmisti. Fakat Yezid'in askerlerinden birisi onu ldrmek zere magara kapisina kadar gelmis, ancak "Ben Ebu said elHudr'yim, Raslullah'in arkadasi Ebu Said" deyince Sanili asker onu ldrmekten vazgemisti. Yezid b. Muaviye Medinelilerin kanlarini, namuslarini ve mallarini Mslim b. Ukbe'ye havale etmisti. O istedigi sekilde hkm verecekti. gn mddetle zaten Medine halkini kilitan geirip mallarin yagmaladiktan sonra onlardan bey'at istedi. Mslim onlara, bildiginiz sartlar lsnde Yezid'e bey'at ediniz diye syleyince Medineli ve Kureysli iki kisi syle demislerdi "Biz sana Allah'in kitabi ve Rasulullah'in snneti zere bey'at ediyoruz." Bu lafi isiten Mslim b. Ukbe derhal her ikisinin boyunlarini vurdurmustu. Mervan b. Hakem insafa

gelerek ona syle syledi: "Fesbhanallah, sen Kureys'den emn ile gelmis iki kisiyi nasil oluyor da ldryorsun?" deyince, Mslim elindeki sopayla Mervan'in boynunu drterek onu, "Allah'a yemin ederim ki, sen de bu laflari sylemis olsan seni de ldrrdm" diye azarlamisti. Evet Allah'in kitabi ve Rasulullah'in snneti zere bey'at ediyoruz diyenler ldrlyordu. Allah'in kitabi ve Rasulnn snnetine kimler karsi ikabilir ve byle bir uygulamayi kimler yapabilir? Bu arada Makil b. Sinan, bir ara Mslim b. Ukbe ile Taberiyye yakinlarinda beraber bulunmusken Yezid'in hilafetine karsi isyan eden ve Abdullah b. Hanzala'ya bey'at eden Medinelilere yardim edecegini Ensar ve Muhacirlerin yaninda yer alarak Medine'ye vardiginda bu fasikin oglu fasika yapilan bey'ati bozacaklarina dair szler sylemis, bundan dolayi da Mslim, onu Medine'de yakalayinca ldrmst. Diger taraftan Mslim bu insanlari tek tek huzuruna agirip hep ayni sekilde sorgulamis ve ok kimsenin canina kiymisti. Bunlardan birisi de Yezid b. Vehb idi. Yezid mslmanlarin yanina gelince ona "bey'at et" denildi o da: "Kitap ve snnet zere bey'at ediyorum" deyince, Mslim; "Onu ldrnz" dedi. Mslim de yine Mervan'in sefaatine ragmen Mslim tarafindan ldrld. Bu arada Hz. Abbas'in oglu Abdullah'in oglu Ali, bey'at ettirilmek zere Mslim'in yanina getirilince annesinin Kinde kabilesinden olmasindan dolayi, hayatini kaybetmekten kurtulmustu. Yoksa Raslullah'in bir amcasinin oglu daha burada ldrlecekti. Bu arada Mslim, mmeyyeogullarindan herhangi bir ferdi ldrms degildi. Ancak yine de onlara hakaretler yapmaktan kendini alamamisti. Hz. Osman'in oglu Amr, mmeyyeogullarindan olmasina ragmen Medinelilerin tavrina karsi asla menfi bir davranista bulunmamis ve gnlnn onlardan yana oldugunu gstermisti. Bunun zerine Mslim onu yanina agirarak herkesin yaninda bir ok hakaret yaptiktan sonra sakalinin tellerini yolmus kendisine, annesine ve babasina hakaretler etmisti. Harra Olayi 28 Zilhicce 63 (27 Agustos 683) tarihinde meydana gelmisti. Bu olayda Raslullah (s.a.s)'in sehri yagmalanmis ve her trl ktlk bu sehre reva grlmst. Isyan etmis herhangi bir Islam beldesine yapilabilmesi bir yana gayr-i mslim bir kitlenin savasa katilmasi ve isyan etmesi halinde bile onlara karsi byle davranilamaz, masum halki kilitan geirilemez ve hele hele namuslarin el uzatilamazdi. Btn bunlar Islam savas hukukuna gre kesinlikle yasak olmasin ragmen, Hz. Peygamber'in mbarek bir harem olarak tavsif ettigi sehrine yapilmisti. Medine'nin faziletieri hakkinda Raslullah'in nice hadisleri vardir. O Medine'yi kurtulus lkesi ve hicret sehri diye isimlendirirken syle buyuruyordu: " Kim Medine hareminde kitap ve snnete muhalif bir bid'at islerse Allah'in azabi meleklerin ve btn insanlarin laneti o kimse zerinde olsun" (Buhr, Fadil'lMedine,1, Mslim, el-Hacc 85/469 ve 371.) Gerek Sahih-i Buhr ve gerek Sahih-i Mslim'de Medine'nin faziletlerine dair bir ok kimseden ve zellikle Ebu Hureyre'den hadis-i serifler rivayet edilmistir. Bu hadis-i seriflere ragmen Rsulllah'in mbarek sehrine saldirip yagmaladilar, talan ettiler ve ashabin ocuklarinin mal ve namuslarina ellerini uzattilar. Onlarin hesabi Allah'a aittir. Onlar nasil bir sekilde cezalandiracagini Allah daha iyi bilmektedir. Fakat Muhammed b. Umara'dan nakledilen bir olay son derece ibretamizdir. Muhammed b. Umara syle anlatiyor: "Ben ticaret maksadiyla Dimask'a gitmistim. Birisiyle karsilastim. Bana nereli oldugumu sorunca, "Medineliyim" dedim. O da dnp Medine'nin ok kt bir yer oldugunu syledi. Ben ona, "Raslullah'in sehrine ve onun gzel bir sehir diye vasiflandirdigi yere nasil pis bir sehir diyebilirsin" diye ikistim. O; "benim orada yasadigim kt bir hatiram vardir, bundan dolayi orayi sevmiyorum. Yezid zamaninda "Harra Olayi" meydana geldiginde benim oraya katilan askerler arasinda yer almam istendi. Ben o gece ryamda Muhammed adinda birisini ldrdgm ve bunun iin de cehenneme atildigimi grdm. Bu orda arasina katilmamak iin ok gayret sarfetmeme ragmen zorla beni orduya kattilar. Ben ryanin etkisiyle Medine'ye vardigimda asla kilicimi ekip. kimseye vurmadim ve kimsenin de kanini akitmadim. Zira bu ryadan sonra bile bile

cehenneme atilmaktan ekiniyordum. Ama olay bitmis ve biz de savas alaninda ldrlenler arasinda dolasirken yaralilardan birisi can ekismekte iken bana "ekil oradan ey kpek" diye seslenince "kpek" diye hitap etmesi nefsime agir geldi, kilicimi ektim ve onu ldrdm. Sonra ryam aklima geldi. Medinelilerden yakaladigim birini gtrp o ldrdgm adamin kim oldugunu, bunu taniyip tanimadiklarini sordugumda, onun yerde maktul olarak yattigini gren Medineli, ok acikli bir sekilde ve hayretler ierisinde syle dedi: "Inna illah ve inne ilayhi rciun, Bunu ldren adam cennete giremeyecektir" Medineliye bunun kim oldugunu sordugumda bana; "Bu adam Muhammed b. amr b. Hazm'dir. Raslullah (s.a.s)'in dneminde dogmustu. Raslullah ona bizzat kendi adini vermisti." Adamin bana sylediklerini dinledikten sonra Muhammed'in ailesine gidip kisas istedim, kabul etmediler; diyet vermek istedim, reddettiler" (Ibn'l-Esr, el-Kmil fi't-Tarih, IV, 121). Iste Muhammed b. Umara Dimask'ta karsilastigi bu adamin byk bir pismanlik ierisinde naklettigi hatirasini aktardiktan sonra, Harra olayina katilanlarin Raslullah nazarinda nasil kimseler olduklarini sylemeye herhalde gerek kalmaz. Zira onlar hibir ktlk yapmamis olsalar bile, Raslulah'in yaptigi bu mbarek belde zerine ordu gndermis, ashabin ocuklarindan "biz Kur'an ve snnet erevesinde bey'at ederiz" diyenleri ldrmslerdi. Kur'n ve snnete bagliligini ifade eden bu insanlar vahsice ldrldkten sonra, Harra olayina sebep olanlar hakkinda dsnmek her akli basinda olan ahirete iman eden mslmanin karar vermekte hi de zorluk ekmeyecegi bir hadisedir. Ahmed AGIRAKA