Oblast srpskog Podunavlja ulazi u interesnu sferu Rimskog carstva krajem I veka pne.

Geostrateki razlozi dovode do izgradnje prve utvrene granice na Dunavu Limesa. Na prostoru od ua Morave do donjomezijske granice leali su legijski logori i gradska naselja: Margum (Dubravica), Viminacium (Kostolac), kao i vei broj manjih utvrenja i naselja: Lederata (Ram), Pincum (Veliko Gradiste), Cuppae (Golubac), a juno se nalazio Mansio Municipium (Kalite) i Iovis Pagus (Veliko Laole). Najznaajniji vojno-politiki i ekonomski punkt, najvee gradsko naselje i centar provincije Gornje Mezije (Moesia Superior), bio je Viminacijum. Nastao sredinom I veka ne kao logor legije VII Claudiae, Viminacijum je sve do kraja Carstva imao, esto, presudnu ulogu u dogaajima znaajnim po njegov opstanak. Takav poloaj je i ozvanien dodeljivanjem statusa municipijuma, pod Hadrijanom 117. godine, i kolonije, 239. godine pod Gordijanom III, kada dobija i pravo kovanja svog lokalnog novca. Za vreme dinastije Severa, Viminacijum je doiveo svoj najvei ekonomski i kulturni prosperitet. U drugoj polovini III veka, Viminacijum je bio centar vojno-politikih zbivanja u Carstvu, koja obeleavaju pretendentske borbe, gde bitnu ulogu igra legija VII Claudiae. Presudna bitka, kojom je zapoeo period tetrarhije i vladavina balkanskih careva, odigrala se nedaleko od Viminacijuma, izmedju Dioklecijana i Karina, 284. godine. U IV veku Viminacijum je bio episkopsko sedite sa potvrenim episkopima, Amantinom i Kirijakom. Nakon hunskog razaranja, 441. godine, Viminacijum je obnovljen u prvoj polovni VI veka, za vreme Justinijana. Varvarski upadi 584. godine kao i doseljavanje Slovena poetkom VII veka, oznaavaju kraj duge istorije ovog velikog rimskog grada. Arheoloka zatitna istraivanja Viminacijuma zapoeta 1977. godine dala su prvorazredne rezultate i potvrdila da se radi o jednom od najznaajnijih arheolokih lokaliteta u jugoistonoj Evropi. Istraeno je 12.000 grobova grupisanih u deset nekropola sa hronolokim rasponom od 12. veka pne do 17. veka ne. O sloenim politikim, ekonomskim, etnikim i kulturnim odnosima u ovom delu Carstva svedoi preko 30.000 otkrivenih predmeta. Zbirka je podeljena na kolekcije od kojih neke sadre i po vie hiljada predmeta. Rezultati arheolokih istraivanja Viminacijuma predstavljaju osnov za dalja istraivanja rimske provincijske kulture na teritoriji Gornje Mezije. Najznaajnije otkrie predstavljaju fresko oslikane grobnice iz IV veka koje dokazuju postojanje slikarske kole sa vrhunskim i vrlo kreativnim umetnicima. Mnogi predmeti su evropski i svetski rariteti : mermerni sarkofag sa girlandama, grb Viminacijuma, calamus (pisaljka od kosti), portret imperatora Karinusa, klepsidra (vodeni sat), hiruki instrumentarijum, freske i dr. Lokalna kovnica novca kolonije Viminacijum je, sa prekidima, radila od 239/40 do 254/55. godine. Sadri brojna izdanja imperatora od Gordijana III do Galijena. Osim kvalitetnog importa koji je Dunavom i kopnenim putevima stizao na viminacijumsko trite iz galskih, germanskih, italskih i istono-mediteranskih radionica, nesumnjivo je, lokalna produkcija imala znatnog udela u trgovaim kretanjima i van viminacijumske teritorije. U svim vidovima njenog stvaranja vidljiva je integracija rimskih uzora i autohtonog naslea.