NguyenNgocTu Canhdongbattan

Cánh ng b"t t n | Nguy+n Ng c T Page 1 of 32
CÁNH NG B T T N
Truy n
Nguy n Ng c T
1.
Con kinh nh n m v t qua m t cánh ng r ng. Và khi chúng tôi
quy t nh d ng l i, mùa h n hung hãn d ng nh c ng gom h t n ng
xu ng n i này. Nh ng cây lúa ch t non trên ng, thân ã khô cong nh
tàn nhang ch a r ng, n m vào bàn tay là nát v n. Cha tôi tháo cái khung
tre ch n d i sàn ghe, b y v t lúc nhúc chen ra, cu ng quýt, nháo nhào
qu y ng p xu ng m t n c váng phèn. M t l p phèn m i, vàng s m
quánh l i trên b lông c a nh ng con v t ói, nh p nháp bám trên vai
i n khi nó tr m mình b i i c m c c, gi ng l i rào b y v t l i. Tôi
b ng cái cà ràng lên b , nhóm c i.
R i ng n l a hoi hót th d i n i c m ã lên tim, ng i àn bà v n

còn n m trên ghe. Ngay c ý nh ng i d y c ng xao xác tan mau d i
nh ng ti ng rên dài. Môi ch s ng v!u ra, xanh d n. Và tay, và chân, và
d i cái áo mà tôi ã p cho là m t cái áo khác ã b xé t t i ph i
nh ng m ng th t ng i ta c"u nhéo tím ng t.
Và nh ng chân tóc trên u ch c ng ang t máu. Ng i ta ã lòn

tay, ngoay chúng ! kéo ch lê l t h t m t quãng ng xóm, tr c khi
d ng chân m t chút nhà máy chà g o. H gi ng ném, h qu ng qu t
ch trên cái n n v ng vãi tr"u. Vai n chính, m t ng i àn bà x c x ch
ã l c gi ng, ôi lúc l i vì ghen tuông và ki t s#c. Nh ng ám ông
r o r$c chung quanh ã v$c tinh th n ch ta d y, h dùng chân á vói vào
cái thân xác t t i kia b ng v% h n h c, h hê, quên ph#t v lúa th"t bát
cháy khô trên ng, quên n&i lo ói no gi a mùa giáp h t. Cu c vui h'n
s( dài, n u nh không có m t ý t ng m i n y ra trong c n ph"n khích.
H dùng dao phay ch t mái tóc dày kia, d c d c, hì h c nh ph t m t
n m c c#ng và khô. Khi uôi tóc d#t lìa, )c t$ do, ch vùng d y, lao
nhanh xu ng ghe chúng tôi nh m t ti ng thét, l n qua chân tôi, n ch&
cha, làm nh ng bao tr"u cha v a m i x p.
ám ng i ng ngác m"y giây ! ch"p nh n vi c con m i b ch y.

Tôi m"t m"y giây ! háo h#c th"y mình ngh*a hi p nh L c Vân Tiên,
tôi l m c m xô ghe d t kh i b , s) hãi và sung s ng, tôi c m sào ch ng
th c m ng ra gi a sông, m t không r i ám ng i ang tràn ra mé b
file://C:\Documents%20and%20Settings\Tom%20Gud\Desktop\NNTu_CanhDongBatTa... 01/10/2005
ch$c lao xu ng, nh y nhót iên cu ng. R i ti ng ch i r a chói lói

chìm i, ti ng b y v t tao tác kêu d i s p chìm i, trong tôi ch, có âm
thanh c a chi c máy Koler4 n khan, rung b n b t d i tay i n, kh c ra
nh ng ám khói khét l-t, en ngòm. Khói trôi v phía sau chúng tôi, m
nhoè nh ng bóng ng i ang tuy t v ng ngó theo, bàn tay nào ó c m
n m tóc c a ch v y lên ph ph"t ph ph"t …
Cha tôi không óng vai trò gì trong cu c tháo ch y "y, ông im l ng,
khi ã i khá xa, cha ra ng m i c m sào. Tôi bò vào trong ghe, l"y áo
p lên ng i ch , sao cho che )c ôi vú rách b m và kho ng ùi
r m máu. Ch c i m u máo, nói c m n b ng m t và thi p i.
Su t m t quãng ng, ch không h thay i th n m, im lìm, l nh

ng t nh ng i ch t. Trong ghe ch, trôi mênh mang nh ng ti ng rên khi
dài, khi ng n, khi thiu th,u bu n xo, lúc nghe nh ti ng n"c ngh-n
ngào…
Nh v y mà chúng tôi bi t ch còn s ng, ! i v i chúng tôi g n h t

con sông Bìm B p, n cánh ng hoang v ng này. i n h i lo l ng khi
nghe ch v n còn rên r,, ngh* là ch ã ói, nó h i tôi n"u c m mau. Nó
th"y ti c vì trên ghe ch, còn m"y con khô s t m n chát, “tui nu t còn
không vô, nói chi…”
Nh ng chi u hôm ó và c ngày sau, ch không n. Ch t ch i c

u ng n c, )i ôi môi khô ã b t u n#t ra, ch m i ch u h p m t vài
ng m ít i, d ng nh ch, t môi. ói và khát, nh ng ch còn s) au
h n. Ng i ta ã keo dán s t vào c a mình c a ch …
Tôi nói l i v i cha và i n trong b a c m. Tôi nghe hai ng i l ng

i, ti ng a tre khua vào mi ng chén ng ng b t. i n ngó tôi và tôi thì
c )c s$ ghê s), kinh t m c n lên trong m t cha. i n chan n c vào
chén, lua v i vàng r i men theo con ng "t d c mé kinh, nó i vào
trong xóm. Tôi d n vói theo, ghé ti m mua giùm ngàn r .i ng cát.
Ch c gió ã b t m"t l i tôi, khi quay v , i n không mang theo gì,

nó l'ng l ng xòe tay tr c m t tôi, tay nó dính m t l p gì ó, bóng m )t,
trong su t, và ang khô quánh l i, khi n nh ng ngón tay ra nh á.
i n b o, “Keo dán s t…”. D ng nh nh ng ng i s n xu"t ra lo i keo
này c ng không ng nó nhi u công d ng n th . Hai ch em tôi t, m/n
l t l p keo ra, m ng da non trên bàn tay nó b ng nh , t m máu.
Chúng tôi cùng ngó v ch& khoang ghe, nghe ti ng th thênh thang cùng
gió…
2.
Cánh ng không có tên. Nh ng v i tôi và i n, ch'ng có n i nào là
vô danh, chúng tôi nh c, chúng tôi g i tên b ng nh ng k0 ni m mà
chúng tôi có trên m&i cánh ng. Ch& ch em tôi tr ng cây, ch& i n b
r n c n, ch& tôi có k1 kinh nguy t u tiên… Và mai này khi trôi d t n
m t n i nào khác, nh c n cánh ng này v i cái tên c a ch , ch c
chúng tôi s( x n xang.
Sáng s m ngày th# ba, ch ng i d y )c, ngó quanh, ch h i, “Tr i

"t i, ch& nào mà v ng tanh v y nè”. Làng xóm xa xa ng phía nh ng
r ng d a xanh th/m. ng "t tr ng tr n, trên ôi b kinh ch v nh ng
cây gòn. Hai #a nh u m t s ng ang hí húi tr n th#c n cho v t,
nhìn ch ng c nhiên n ngây ng"t. Gi ng nói ch không b th ng tích gì
h t, trong v t và ng t ngào.
Ch h i “T m âu, m"y c ng ?”. Tôi ch, xu ng kinh. Ch ngó

nh ng váng phèn, ngao ngán. i n nói, ng kia có m t cái ao.
ó là m t h bom c , bình bát m c quanh, rau mu ng ch ng ch t

ph kín m t n c, c ng rau m nh ng, au. Ch& này, hôm qua, i n ã
câu )c nh ng con cá thát lát ú m m. Ch tr m mình d i ó r"t lâu,
ch'ng k1 c gì, ch, ! n c l nh ch m d u l i nh ng ch& au. Lúc ch
lên b , tôi th"y máu l)n c)n theo nh ng gi t n c nh xu ng gi a hai
ùi, ch c ch ã làm gì v i ch& keo dán ác nghi t "y. R i c ng lâu l c,
c ng cà nh c t ng b c ng n nh lúc i, ch v i tôi quay l i b kinh.
i n hí h ng khi th"y ch ch u m c chi c áo s -mi th m phèn và cái
qu n c t qu n queo c a nó.
Ch, có cha l m lì d n c quanh chòi. Ch, có cha là h h ng v i

thành qu c a hai ch em tôi. Không ch"p thái l t l(o c a cha, ch ngó
v phía ng i àn ông ang v ng l ng trong n ng s m, ch nh choáng:
“Ba m"y c ng -p trai d+ s)…”.
Vì l( ó ? Có ph i vì cha mà ch l i v i chúng tôi, trên m t cánh

ng v ng ng t. Nh ng v t th ng ã lành r"t mau. Ch c i, b ánh
hoài ri t c ng quen. Tôi h i ch làm gì ! b ánh. Ch c i, “Làm *”.
R i có l( ch áy náy vì quá s& sàng v i chúng tôi, ch vò u i n “ch c
m"y c ng không bi t âu…”.
i n nhìn tôi c i. Chúng tôi ã g p nhi u, r"t nhi u ng i ph n

gi ng ch . C# m&i mùa g t, h l i d p dìu trên ê, l )n l quanh l u c a
nh ng th) g t, nh ng ng i àn ông gi lúa và b n nuôi v t ch y ng.
H c làm ra v% tr% trung, t i t n nh ng m t và c ã nhão, nhìn k2
phát #a n c m t. êm n, sau các n lúa, h th ti ng c i chút

chít, ti ng th m n man… lên tr i, làm nhi u ng i àn bà ang c m cúi
n"u c m, cho con bú trong l u th t lòng l i. T i nào mua r )u cho cha,
chúng tôi c ng i ngang qua nh ng ôi ng i. Chúng tôi nh n ra h
ngay, khi không còn m nh v i nào trên ng i h v n i m nhiên c i
khúc khích và u n éo thân mình ch# không tr ra ng )ng ng u, cam ch u
nh nh ng ng i ph n quê. Sáng sau, h xiêu xiêu bi n m"t, em theo
m ti n công ít i su t m t ngày làm vi c qu n qu t c a ám àn ông.
Ch , c ng gi ng nh h , ch m tàn t , ói rã ru t th thành m i
ch y xu ng quê, c"t cái quán nh , gi ò buôn bán bánh k-o l t v t, th$c
ch"t là làm ngh . 3 ó àn ông d+ tính và thi t thà. Ch s ng nh nh ng
món ti n h c m câu êm êm, b ng ti n bán lúa, d a khô hay nh ng
bu ng chu i chín. C ng có lúc thu ho ch b"t ng , khi ch m i chài m t
ng i àn ông vào trò ch i gi ng chi u, su t hai ngày êm, và ch )c
m t tri u hai. ó là v n vay xoá ói gi m nghèo, khi v t i nhà, v i tám
tr m ngàn còn l i trong túi, h'n ng i àn ông "y não n bi t bao nhiêu,
oán ch bi t bao nhiêu khi th"y v) con nheo nhóc bu quanh n i khoai
lu c trong nh p nho ng n ng chi u.
- 4n trên m hôi n c m t c a ng i ta nên lâu lâu b ánh c ng

áng i, hen m"y c ng ?
Ch nói, và ngã nghiêng c i, d ng nh ch th"y mình tr giá v y

c ng v a. “Mà hên nghen, nh v y mà g p )c m"y c ng, )c
chung v y, vui thi t vui...”.
Cha không vui, vì có thêm m t mi ng n. B y v t c ng không vui,

chúng m vào chân ch m&i khi ch b c qua rào, “bà ây làm chi
ph n n c a t i tui b xén b t, trong máng n toàn là tr u ngán th y
ông th y cha, ã v y còn b t t i tui tr ng nuôi bà”. Ch nh y x m
ra, la oai oái, sau l i c i (mà con m t ung a phía cha) “mai m t m"y
con v t qu0 này s( khoái ch , m"y h i…”.
Nh ng tôi và i n bi t th! nào ch c ng ra i, trong m i mòn. Quãng

th i gian ch bên chúng tôi, vì th c ng mong manh. Nhi u khi lùa v t n
mót m t &i ng, ngh* ch b i, i n th ng th t ch y v .
- M"y c ng th ng ch thi t h ? T i ch a… !?? ”.
Ch ng c nhiên, th"y n c m t ràn r a trên má th ng i n (mà ch

không bi t là nó b b nh ch y n c m t s ng t h i chín tu i). Th t c m
ng khi i ánh ta t t i b m d p, v y mà hai #a nh này l i trìu m n,
quy n luy n l lùng. Thêm m t lý do n a ! ch l i v i chúng tôi,
trong m t mùa h n nóng b ng, b"t th ng.
Mùa n s m. Vì v y mà n ng r"t dài. M i r i, chúng tôi d ng chân

m t xóm nh bên b sông l n mênh mang. M,a mai, ng i ây l i
không có n c ! dùng (nh chúng tôi i trên "t d ng d c mà không có
c c "t ch i chim). Ng i h y gh% chóc, nh ng #a tr% gãi n b t
máu. H i mua n c ng t b ng xu ng chèo, nín th ! n c kh i sánh
ra ngoài vì ng xa, n c m c. Bu i chi u i làm m n v , h t t
xu ng ao t m táp th# n c chua lét vì phèn, r i x i l i úng hai gàu.
N c vo c m dùng ! r a rau, r a rau xong dành r a cá. Con nít ba tu i
ã bi t quý n c, m c l m c ng ráng ch y ra v n ái vô ch u t, ch u
hành (báo h i cây r i lá). 3 ó, có ng i con trai b o, “ c làm sao tr c
lúc má tui ch t, bà )c t m m t b a ã i”. Câu nói này làm tôi
th ng anh ta quá ch ng. Hôm tôi i, anh t n ng n #ng bên hè, h i nh
“Không bi t em có mu n l i v i… má tui?!”. Tôi l c u, hai gàu n c
ít i c a má anh, tôi n. nào s% n a ?
Tôi gi c cha r i kh i cái xóm tàn t ó. Nh ng cánh ng chúng tôi

qua, lúa ch t khô khi m i tr bông. Ng i ta không th! tr ng u, tr ng
d a vì thi u n c. B y con nít gi.n nhoi trên nh ng con kinh khô tr
lòng.
Ch& chúng tôi c m l u c m v t, n c ã s c l i th m m t màu vàng u

ám. Nh ng chúng tôi ch'ng có ch& nào ! i n a, t b bên kia c a sông
Bìm B p là vùng m cho nh ng cánh r ng tràm l n. Mùa này, ng i ta
l"y n c t t"t c các dòng sông nh , các con kinh ! b m vào r ng,
ch ng cháy. Chúng tôi c ng không th! ng )c sông Bìm B p b ng qua
vùng Kiên Hà, ó h ki!m d ch thú y r"t g t gao. Và d ch cúm gia c m
nghe âu v n còn bùng phát kh p ng b ng.
! b y v t kh i b chôn s ng ( i u ó ng ngh*a v i vi c #t v n
cho mùa sau), b n tôi quy t nh v n c m chúng ây. Chúng )c nuôi
trong s$ m i mòn. Ngày ngày, tôi lùa v t i n mót nh ng bông lúa khô
qu t queo trên ng, không có n c chúng bì b ch, ch m rì và ch'ng th!
i xa. Tr#ng th a th t, nh ng qu tr#ng chúng % ra c ng chai ng t, dài
nh ng, nh- tênh, v dày s n s )ng. òi h i gì n a nh ng con v t ã
già, ã % qu n qu t su t ba mùa tr c, ã vô v ng vì ngày càng khó tìm
lúa và cám trong máng th#c n. Ngay c n c ! chúng t m táp c ng
chua lét vì phèn.
Mà, mùa m a v n còn xa l m.
Ngày ngày, i n r ch i gi ng l i, nh p cá và tát nh ng cái

m ng c n. Cá n không h t, ch em vô xóm bán và hãnh di n a cho
cha vài m i ngàn th a sau khi ã s m ít qu n áo. M t ch nhìn cha y
khiêu khích, “Cu c eo u i v n còn dài, c ng à…”.
Ch lì. Ch tìm m i cách ! sà vào cha. M t b a ch b o i n

xu ng ghe ng v i tôi, còn ch s( lên chòi. ó là m t êm t i nh nh ,
trôi trên tr i m t m nh tr ng m ng leo lét. i n ng ngu y, xoay tr liên
t c, nó kêu khó ng , òi nghe tôi hát, bài gì c ng )c. Nh ng i n v n
thao th#c, d ng nh gi ng hát tôi không át )c ti ng s t so t r o r$c
trong cái chòi nh trên b . i n chê ng ghe chòng chành quá ch ng.
Tôi bi t lòng nó ang chao.
i n có nh ng ngày b i r i. Nó hay h i tôi, “ng i ta th ng m- ra

làm sao?”. M t nó dãn ra, khi bi t cây k-p tóc, trái d a t i hay con cá
thác lác… mà nó dành cho ch c ng gi ng h t nh ng i ta v n th ng
cho m-. Và ni m nh lúc i xa, n&i khao khát )c n m g n, )c d i
m i mình vào da th t ng i ó… c ng t$ nhiên nh ý ngh* bình th ng
nh"t c a nh ng #a con. Nh ng nh ng nghi ho c v n loay hoay trong
m t i n, và nó quy t nh ch u $ng m t mình, khám phá m t mình.
Thí d nh êm nay, cái gì khi n tim ta au nhói, cái gì làm cho ta c m
th"y gi n d , n ng n ?
Khi tôi th#c d y, i n ã m t m i thi p i, nó n m co qu p, hai tay

k-p gi a ùi, m t bu n nh ph m t l p s ng giá. Ch b c ra kh i
chòi, khoan khoái v n vai. S$ ng ý, mãn nguy n l"p lánh trên khoé
m t. Khuôn m t ch tràn ng p ánh sánh, nh ch v a m ra m t cánh c a
m t tr i. Có m t con ng nào ó trãi dài tr c ch . Ch c i, b o :
- H i hôm s ng nhi u ghê, nó nhi!u lên m t ch hoài, nh t g n ch t.
R i ch giành n"u c m. Ch xo n tay áo lên hì h i th i l a, u tóc

x"p xãi dính y v y cá. Trông ch nh bà v) t o t n. Hình nh "y làm
tôi #a n c m t, nh ng cha tôi ch, l t l(o nh ch c i. Vì cái c i ó mà
tôi #a n c m t thêm l n n a.
Cha a ch m t ít ti n ngay trong b a c m, khi nhà m t, “Tôi tr

cho h i hôm…”. R i cha i m nhiên ph i ít ng ,nh #ng lên, s$
khinh mi t và c th ng no nê trong m t. Ch nhét ti n vào trong áo
ng$c, c i, “Tr i i, ba m"y c ng s p quá ch ng”.
i n và tôi r ch i câu (Chúng tôi cho là ch bu n, dù chuy n ó

khá t#c c i, làm i m )c tr ti n mà bu n n&i gì). Su t bu i, không
dính con cá nào, ch nói, “M c c i quá, t i m"y con cá qu0 này còn chê
ch ”. Câu nói nghe t,nh b , bâng qu mà t i vô ph ng. i n l ng b t
con cá rô l i xu ng m ng, l n sâu, móc cá vô l .i câu c a ch . Lúc nó
tr i u lên thì ã th"y ch c i.
Tr a "y chúng tôi tr m ngh ch d i n c r"t lâu. Ch c i nôn khi

th"y bùn bám d i m i tôi xám xanh nh b râu c "u. T$ d ng nét m t
ch b&ng âu y m l , nh ang n$ng n u m t #a bé con và th ng em

trai m i b y tu i c a tôi #ng $c ra, ch t l ng trong n&i ng )ng
ngùng. N c c n cào ch& b ng nó, tôi bi t ch ang táo t)n làm gì ó
phía d i. R i phát hi n ra m t m"t mát l n lao, ch th ng th t kêu lên :
- Tr i "t i, sao v y nè, c ng ?
Ch toàn h i nh ng câu h i khó. Ch, nghe thôi ã au, nói chi tr l i.

Thí d nh có l n ch h i “Má m"y c ng âu ?”, “Nhà m"y c ng ch&
nào ?”, th ng i n qu u :
- Bi t ch t li n !
3.
Nh ng chi u ghe chúng tôi i ngang qua nh ng ng i àn bà ng i
gi t gi d i b n sông, tôi hay h i lòng, có ph i tôi v a ngang qua má ó
không. Tôi c gi trong lòng hình nh má nh ng r i ngày càng tuy t
v ng khi th"y nó nh t nhòa d n, c# ngh* mai này g p l i mà không nh n
ra nhau, lòng nghe bu n thi t bu n.
Má tôi hay mang xoong ch o ra b$c sông chùi l ngh-, s5n ón ghe
hàna(bông mua ít rau c i t i và bán l i nh ng quày chu i chín bói trong
v n. D n d n, bu i chi u, ám th ng h hay l i neo ghe ch& m"y cây
m"m tr c nhà. M t ng i b o không sao xa )c ng i àn bà có cái
c i làm l"p lánh c khúc sông. Má tôi nguýt dài :
- Dóc…
Ng i àn ông c i h h , th “ Tôi nói láo cô Hai cho xe ng ch t

ng c” (Ngay l p t#c, i n thì th m, “th ng ch d i ghe ki m âu ra
chi c xe, nói dóc…”, và b ng cái v% ác c m l lùng, th ng i n bi!u tôi
nhìn khuôn m t và t"m l ng tr n chi chít nh ng n t ru i c a ông ta, b o
“T i h i ó má ng m i sanh ng ra quên l"y l ng bàn y, nên ru i bu
tùm lum”).
Cho dù ng i àn ông "y có quá nhi u n t ru i, cho dù ch'ng cao

ráo, u ít tóc… nh ng v i chi c ghe ch y v i vóc, nh ng ng i àn
bà lam l quê tôi v n th ng trông ngóng ông ta. T"t c h u tr thành
tr% th khi b c chân lên ghe, h tíu tít, háo h#c, h thèm mu n n b n
ch n r i dùng d ng tr lên b v i tâm tr ng ti c nu i, ng m ngùi, th"y
mình già khi ngang qua b lúa v a hót b t m t l m, th ng cha bán v i
l"y m"y gi mà nh kh#a m t ít tu i xuân i. C i, cái b lúa luôn

làm lòng h au áu, khi ngh* t i b nh t t, chuy n c"t l i cái nhà, hay
d$ng v) gã ch ng cho con cái.
B lúa nhà tôi ã c n t sau T t. i u ó làm má tôi h i bu n,

nh ng ng i bán v i x ng xái b o, “Cô Hai c# coi i, không mua c ng
)c – r i ông ta s ng s t khi th"y má r o r$c khi m th nh ng khúc
v i r$c r. lên ng i – Chèn i, coi nó bình th ng v y mà khoác lên
mình cô Hai l i th"y sang quá tr i”. Má b&ng nhiên th c th m :
- Dóc…
Tôi ch a bao gi th"y cái màu l lùng "y. h n bông b p ngoài

sân, h n máu. Má ngó chúng tôi, h i: “Gì mà nhìn trân trân v y hai
#a ?”. Tôi nói, “Má l quá hà, nhìn không ra”. Má m ng quýnh, “Thi t
h ?”. Tôi mu n khóc quá ch ng, má con xa l v i nhau mà sao l i
m ng ?
M t b a tôi chiêm bao, ch'ng u ch'ng cu i gì, ch, th"y vía má

giãy d a trong t"m v i l lùng kia nh ng nó thít ch t, ri t l"y, si t d n
cho t i khi má thành m t con b m nh , ch"p ch i bay v phía m t tr i.
Gi t mình th#c d y m i hay mình ng quên trong k-t b lúa, con chó
Phèn ngoài hè nôn nóng cào "t r t r-t ch& cái l chui (Ch c má t ng
hai ch em tôi i ch i nên ch t c a tr c c a sau m"t r i). Mà i n ng i
ém ngay ó, lì ra, không c c c$a, mình nó m t m hôi, không có v% gì
là nó ang khóc, nh ng n c m t ch y ròng ròng. Tôi ôm u nó, gi"u
ánh nhìn c a nó vào ng$c mình.
#a m i tu i quay l ng l i, #a chín tu i úp m t vô áo ch nó,

nh ng c hai v n nh th"y rõ ràng, trên chi c gi ng tre quen thu c, má
o n u n ng i d i t"m l ng ch m ch m nh ng n t ru i. H c"u víu.
V t vã. Rên xi t.
ó là hình nh "n t )ng cu i cùng c a má tôi trên n n m t cái nhà

nh , ng tr c có b bàn ch U, b v c tre, r i n m t cái b lúa nh
d$ng g n gi ng ng , và gian b p th"p. Quanh hè, dài theo nh ng l i i
ra v n, ra b n là nh ng c c á t ng, nh ng thân d a ch% hai, cha tôi ã
hì h c lót ! su t m t mùa m a, chân má tôi không b dính sình bùn.
Su t nhi u n m sau ó, tôi không dám nh má, b i ngay v a khi

ngh* n má, ngay l p t#c hình nh "y hi n ra. Theo ó là r$c r. trên da
th t màu v i má tôi v a i )c (không ph i b ng ti n, hay lúa). Mà,
áng l( ph i nh t i khúc má n m võng hát a mình ng "y, hay o n
má ng i gi t áo bên hè, hay má cúi u gi a v ng khói m màng, th i
l a b p ung…
Má có r"t nhi u hình nh -p, và c khuôn m t lo l ng c a má khi

chi u "y v n còn -p, nhìn th"y n c m t không ng ng tuôn r i trên m t
th ng i n, má th ng th t h i : “Mèn i, m t con sao v y ?. Tôi tr l i,
day day ch m rãi, “Ch c t i nó nhìn th"y chuy n b y ó, má. Tr a nay
nó ng k-t b lúa”. Má ch t l ng nhìn tôi, cái nhìn nh l m i trên khuôn
m t -p não n . Không th! gi i thích vì sao tôi l i h! h .
Và tôi luôn ngh* r ng chính vì câu nói ó mà má tôi ra i.
Tôi ch y qua nhà hàng xóm, nói v i thím T r ng má i m"t tiêu r i.

C xóm t ng b ng, k% m ng vì v) mình ch a b theo trai, ng i vui vì
con àn bà -p nh"t xóm ã i r i, kh i lo ông ch ng su t ngày thòm
thèm dòm ngó, c ng có ng i bu n, ghe v i ch c ch'ng quay l i xóm
này. M i ng i bàn ra tán vào, xôn xao, b t tôi nh l i coi tr c lúc i
má tôi có hành ng gì c bi t mang tính d$ báo không? Chuy n này
quan tr ng l m, nó cho ng i ta t$ ki!m tra trình tr i nghi m, suy
oán. Thí d nh nhà nào có ng i m i m"t h kêu lên, hèn chi êm
tr c có nghe chim cú kêu, thê thi t l m. Thí d nh nhà nào b m"t
tr m, h b o nhau, h i hôm tui nghe ti ng chó s a thi t k1, là tui nghi
r i… Nh ng chuy n ra i c a má tôi không m"y ly k1...
- H i chi u má con không n"u c m…
- V y sao ?
- Má con n m trên gi ng th dài…
- V y h ? Th ra làm sao ?
Tôi h t bi t t . Ti ng th th n th )t, nghe bu n mênh mông, ch y

t ng gi t nh n c m t. Má tôi th dài khi ghe cha ghé b n vì bi t mai
m t cha l i i. Má tôi th dài khi t m, khi n c trôi dài trên làn da tr ng
nh bông b i. Lúc ng i vá nh ng b qu n áo c . M&i l n ghe v i ghé
tr c b n, má c ng th dài, tay b i r i n n vào hai túi áo m ng k-p lép.
Th dài c khi th ng i n b o cho con xin ti n mua k-o, má i.
M i ng i không th"t v ng, h cho th i gian lùi l i xa xa, thì ra c ng

ã có i m báo tr c m i nhân duyên này tan rã, ngay cái b a u tiên,
ngay l n g p u tiên. Má tôi ng i khóc bên b$c con sông Dài, cha tôi
chèo ghe i ngang, ã qua kh i m t quãng nh ng vì m i lòng, cha quay
m i l i. Cha h i, cô v âu tôi cho quá giang. Má tôi ng c lên, m t ràn
r a n c, “tôi c ng không bi t v âu”. Cha tôi ch ng i con gái t i
nghi p này v nhà, và trong th i gian suy ngh* tính coi mình i âu, má
yêu cha m"t r i, sau "y thì % hai ch em tôi. Rõ ràng, quá rõ ràng, th"y
ch a, má tôi ch, quá giang m t khúc i r i i, ai c ng linh tính v y, ch,
cha tôi là không, nên bây gi m i khóc h n, c i au.
T i ây thì h t chuy n nói, hàng xóm ra v . Gi ng h t nh v a tan

êm hát, h xì xào i vào trong êm, ti ng chó s a r lên dài theo nh ng
con ng xóm. Tôi và i n n m nhìn trân tráo lên nóc mùng, nghe gió
hui hút trên nh ng ng n tre già bên hè. M t h i, thím T qua, thím kêu
hai ch em tôi qua nhà thím ng .
Sáng sau, thím i ch), t i b n tàu, cho hay “V) Út V b nhà. Theo
trai” Ông ch chi c ò ch y tuy n H ng Khánh nói l i v i m"y bà b n
hàng, và chi u l i cha tôi m i nh n )c l i nh n "y khi ang lên òn
dong cho m t ngôi nhà g n ch) H i. Nghe nói cha tôi còn c i, gi ng ra
v% gi n, “B h t chuy n gi.n r i sao, cha n i ?”. Có v% khó tin, khi m t
ng i ngh* r ng, ch, c n mình h t lòng yêu th ng, gánh h t s$ ki m
s ng nh c nh n thì s( )c n áp x#ng áng. Có v% bu n c i… Và
cha tu t xu ng "t, run r/y…
Quãng hành trình v nhà có v% r"t dài và kh c nghi t, nó v t ki t cha

tôi. Cha c i cay ng, khi th"y qu n áo má còn treo trong nhà, còn c
cái kh n t m và ôi dép Lào c , nh th! má ang ch i bên xóm, ch, c n
th ng i n kêu má s( x"p xãi ch y v , m ng húm h i “ i chuy n này
n a là ti n mua ti vi màu, ph i hôn anh ?”.
Coi k2 thì má không em theo gì. Chi ti t ó làm au lòng ng i

l i, nó cho th"y ng i i ã ch'ng suy ngh*, n o, ã không m t chút
trù tr , ch, r mình cái r t, s ch tr n, v y thôi.
Cha em t"t c c c a má em t. Khói bay mù m t trong nhà,

mùi v i, mùi nh$a cháy khét l-t, nh ng cái áo h ng áo tím rúm ró l i,
ch y thành nh ng gi t tro. Cha nhìn ng n l a, m t anh l i, r i m t b&ng
r$c lên, ngây ng"t vì m t ý ngh* m i l .
Chúng tôi dong ghe i, qu n lòng ngoái l i c n nhà ang quay qu t

dãy d a trong l a . Nghe v'ng theo âm thanh l p b p r"t giòn c a
nh ng thanh g& cháy, và ti ng xóm gi ng í i g i nhau. Ch c ch n s( có
ng i v& ùi cái ét, “H i hôm qua, ngó cái m t u ám c a Út V , tui
nghi th! nào th ng ch c ng t nhà. Nghi âu có ó, thi t là y nh !
v y, các cha”.
K! nhi u chuy n nh v y là ! tr l i ch , nhà tôi, má tôi, r t cu c ã

tr thành tro b i m"t r i. Nên khi h t mùa lúa chín, nh ng ng i nuôi v t
ch y ng khác ã tr v nhà còn chúng tôi l i ti p t c lang thang.
àn v t a chúng tôi i h t cánh ng này n cánh ng khác. ôi

khi không h'n vì cu c s ng, chúng là cái c ! chúng tôi s ng i du
m c, t i nh ng ch& v ng ng i. 3 ó, ít ai phát hi n ra s$ khác th ng
c a gia ình tôi, và ít h i cái câu, “Má m"y #a nh âu?”. ! cha ph i
bu t lòng nói “ch t r i !” và c i l t khi nghe ng i nào ó kêu lên :

“Mèn i, t i hai #a nh hôn”.
4.
L n u tiên hai ch em tôi l c gi a ng. C n m a bu i x chi u
làm t t r i ánh m t tr i, và êm t i nhanh chóng p xu ng. M a gi ng
b n b , nh ng r ng v n tr nên xa v i, m m t, c n l u và chi c ghe
c a mình n m phía nào v y ta, i n hoang mang h i. Chúng tôi l i
xom xom xu ng m t mé v n và rã r i tuy t v ng xua b y v t quay ra.
Cha tôi ã b v ghe t gi a tr a, có th! cha ã u ng r )u say và ng
m"t tiêu. Có th! cha còn th#c nh ng cha không i tìm. Khóc ã i, m t
h i, th"y tr i ngày càng t i, chúng tôi quy t nh buông trôi, tha th!u i
theo b y v t, bi t âu…
May sao, chúng nh ng v . Khi nhìn th"y ánh èn chong leo lét
u ghe, chúng tôi m ng nh ch t i s ng l i, i n n m tay tôi ch y nh
iên, n c ng v ng sáng tr ng. B y v t tao tác m t phen (báo h i êm
ó t i nó nín %). Cha tôi ng i ch bên c nh cây roi.
Sau này, ã t$ h c cách nh h ng b ng b ng m t tr i, b ng sao

êm, b ng gió, b ng ng n cây… ngh* t i l n l c ng, th"y c i quá
ch ng. M c c i h n là i n, v n r"t sành s i ng i n c b c, l i
b l c l n n a, gi a ban ngày. Nó loay hoay gi a m t gò "t chùm
g ng leo dày m t, không bi t vô ó b ng ng nào nh ng ch'ng th!
quay ra, có ng i àn bà b ng r bánh quy l i, bi!u nó n. ói quá,
th ng i n ng n g n ch c cái. Lúc tôi tìm )c nó nh ti ng rên ,
b ng nó ã l c lè, và mi ng y sình "t. Quay i quay l i không có
bóng ng i, ch, có cái m l ng n m sát "t, r i r)i c xanh.
Nh ng ngày sau này, tôi m t mình tr l i gò "t, nh ng ch hoài

không th"y ma hi n ra. Nghe th ng i n k!, ng i àn bà ó thi t hi n,
ch, au áu vu t tóc nó và ánh nhìn chan ch#a th ng yêu. Tôi nghe mà
khóc mu n ch t, sao con ma ó không ch u gi"u tôi giùm cái.
R i tôi ng i qu-t tay lau n c m t i, k2 càng, ! g ng m t an

nhiên, ráo ho nh. Tôi quy t không ! cha th"y mình bu n, quy t không
! cha b t ra cái câu “Ch u h t n i cái c nh s ng này r i h ? Ch ng nào
i ?”.
Cha v n th ng ánh ch em tôi, th ng ánh khi v a ng d y. ó

là khi ng i ta th"y hoang ho i, chán ch ng, sau m t gi"c dài, m m t
ra, v n gió ìu hiu, v n n ng võ vàng trên nh ng cánh ng hoang l nh.
Và tôi t$ nh l i coi h i sáng này, h i tr a này mình ã làm gì gi ng

má, kho cá b quá nhi u tiêu? Hay vì tôi bu c tóc nhong nh ng? Hay t i
tôi ng i b t chí cho th ng i n ?
Hay t i tôi càng l n càng gi ng má. Có b a, n a êm th ng i n

th#c gi"c, nhìn th"y tôi day l ng l i lui cui vá áo, nó th ng th t kêu “Má
i!”. Tôi c m th"y mình th"t v ng n rã r i. Nh ng thói quen, nh ng
cái gì liên quan n má tôi ph i g n s ch r i, nh ng tôi làm sao có th! t
b hình hài này.
Tôi ành ! cha ánh ! ông b t au chút lòng. Sau này ch em tôi
không day d#t chi cho m t, vì hi!u th"u ra, mình b òn ch, vì là con c a
má, v y thôi.
V i chúng tôi, quãng th i gian "y v n còn vui l m, sau này, cha tôi
chán không ánh n a. Cha th , l t l(o, chuy n gì c n nói thì nói vài
câu nhát g ng. Cha giao b y v t cho hai #a tôi, lúc r nh ng i g t (o
nh ng cán dao, t"m th t hay l'ng l ng vác c n câu i câu cá, v a bán
)c ti n, v a kh i ph i nhìn nh ng #a con c a m t bà m- b c lòng.
Thành ra, cái ghe th"y nh , l i r ng vô cùng t n, loay hoay ch, ba con
ng i, nh ng nhi u n m trôi qua, hai ch em tôi v n c m th"y xa cách
cha. Có l n, khi i trên sông, th ng i n gi ò té chìm ng,m m"t t m,
tôi gi ò kêu la chói lói, cha h i gi t mình ho ng h t, d)m lao xu ng
n c, nh ng r i cha i m nhiên ng i l i, ti p t c g t %o, ch c là nh ra
th ng i n ã l n l i n c sông t n m b n tu i, s#c m"y mà ch t trôi.
Chúng tôi bi t là khó òi h i gì h n n a, ch, m t chút xao lòng c a

cha, là m ng l m r i. Cha gi ng nh v t b ng g m v a qua c n l a
l n, v n hình dáng "y nh ng ã r n n#t, nên chúng tôi ch, dám #ng xa
mà nhìn, m m, nâng niu, n u không thì v. m"t.
Và chi c ghe, cánh ng, dòng sông thênh thang mãi…
Tôi và i n bu c ph i t$ h c l"y cách s ng. Nhi u khi d+ n không

ng … Nh i n b r n h "t c n mà chúng tôi bi t )c cách phân bi t
v t r ng c a r n c. Nó ! l i trên c chân i n m t c p v t r ng nh
hai cái l nh , sâu ho m. T"t nhiên, ph i nh ng i th) g t t t b ng vác
th ng i n ch y m t &i ng ! t i ông th y l"y n c r n, nó m i gi
)c cái m ng ! rút… kinh nghi m. Sau này, m t l n b ng qua m t
ám c dày, n l )t tôi b r n c n, tôi kêu, i n i, ch c Hai ch t tr c
à. Th ng i n nhìn v t th ng nó c i, nói không sao, s Hai s ng lâu
l m, hai hàng r ng t m máu gi ng h t nhau nh v y, ch c cú là r n
bông súng c n ch i thôi. Và nhìn b m bay, nhìn mây trôi tôi bi t ngày
n ng hay m a. Nghe bìm b p kêu chúng tôi bi t n c lên. D ng ghe
m t tuy n kinh nào, th ng i n trèo lên ng n cây cao, ngó bao quát cánh
ng và tính toán xem có th! c m v t "y bao lâu thì h t th#c n,

úng chóc. Hay chúng tôi t$ phán oán âu v mùa n s m, vùng nào
l i tr+ tràng ! r i cánh ng này, chúng tôi n ngay m t cánh ng
khác, ngay khi lúa v a chín t i.
Thành ra, mùa du m c c a chúng tôi kéo dài liên t c t mùa m a

sang n ng, r i l i m a. Nhi u lúc tôi h i nh con - ng i. H trong cái
xóm nh kia, ch, cách ch& chúng tôi d$ng tr i vài ba công "t. H lúc
nhúc trên th tr"n kia, n i chúng tôi v n th ng ghé l i mua g o, cám,
m m mu i… d$ tr cho nh ng chuy n ch y ng xa. Và h g n ngay
ây, h v a g t lúa v a nói chuy n t c t*u r i c i vang bên b y v t ang
rúc rích tìm th#c n, nh ng tôi v n nh ...
Có l( vì cu c s ng c a h ngày càng xa l , v i chúng tôi. H có nhà

! v , chúng tôi thì không. H s ng gi a chòm xóm ông úc, chúng tôi
thì không. H ng v i nh ng gi"c m -p, chúng tôi thì không. N m
chèo queo, co rúm, chen chúc nhau trên s p ghe, chúng tôi ánh m"t thói
quen chiêm bao. i u này làm tôi và i n bu n bi t bao nhiêu, vì cách
duy nh"t ! )c nhìn l i hình bóng má c ng tan r i. Mà, thí d nh
nh ng c n chiêm bao quay tr l i, chúng tôi không bi t ch c là hình nh
y c a má có xu"t hi n hay không.
5.
Mùa khô n m tôi m i ba tu i, b y v t l n ra ch t gió. ! ki m s ng,
cha tôi quay l i v i ngh th) m c. Cha nh n óng gi ng, t cho m t vài
nhà trong xóm Bàu Sen, chúng tôi neo ghe l i ó dài ngày.
Cái c m giác ang xóm c (có ngôi nhà c ) vây ri t l"y chúng tôi
(ch “chúng tôi” tôi không k! cha vào). Nh ng tr a x ng i ngoài hàng
ba m t nhà trong xóm, tôi t c lá d a th t cào cào châu ch"u, i n ngó
n ng r ng r ng ngoài sân, nói “sao gió ây gi ng h t gió nhà mình”.
Hai #a tôi mu n khóc.
Ch ch nhà ng n ng i nói v i cha, “Ngó m t hai #a con anh th"y

th ng quá, th"y… không bình th ng”. Cha tôi c i nh-, “V y h ? 6
…”.
#a con gái ch ch nhà tr c tu i th ng i n, r chúng tôi vào nhà

ch i. Nh ng nó luôn nh n )c nh ng cái l c u. Chúng tôi s) quá cái
b lúa trong nhà, hình nh nó làm c hai ch em ng t th . Th t l làm
sao, khi mà chúng tôi ã quen d n v i nh ng - hình - nh - gi ng - mình
(t#c là b b gi a i ch i v i), thí d nh nhìn m t chi c a gãy,

cái n p n i v., hay b y gà con l c m- nhao nhác… Nh ng không quên
)c, cái b lúa ngai ngái mùi c#t trâu, gi a nó và vách nhà là m t
kho ng h i t i nh ng r"t thu hút tr% con. Chúng hay gi b ó là nhà c a
riêng chúng, ! bày bi n, n"u n ng, óng vai ch ng v), vai má con. !
lúc b òn, chúng c ng chui t t vào ó, khóc m t mình, nhi u khi ng
quên luôn (và ng i l n thì hãi hùng, sao không th"y #a nh âu, nó b
i v ngo i, n i? hay ã vô ý tr)t chân té xu ng ìa ?). Cái k-t b lúa,
c ng ã t ng là thiên ng m m ng c a hai ch em tôi, b% trái tr#ng cá
làm c m, mu ng d a là chén, gi ò “ n” no, gi ò t i r i, i ng , m t
b a kia ch i chán l n ra ng thi t, th#c d y b&ng th"y cu c i mình
thay i quá tr i "t, nh ã s ng qua m t ki p r i. Nh ng chín m i
tu i ã ! g i là m t ki p ng i ch a ?
Chúng tôi ch'ng ph i nh ng #a tr% bình th ng, cu i cùng nh con

ch ch nhà c ng nh n ra, nó b m c. Nó là m t #a tr% xinh -p nh ng
h&n hào, cái k,nh, nó ch'ng khi nào kêu má i má à, khi c n, nó ch, c c
l c b o, tui ói b ng quá bà i. Ng i m- phân bua v i cha tôi, “T i ba
nó mê theo v) bé nên không ai d y…”.
Ch c ng b n r n, te tái c p nón i su t, tìm ông th y này, bà c t kia,

! th,nh bùa chú cho ông ch ng quay l i. Và m&i khi th"t b i, ch l i qu
quy t là bùa c a tình ch m nh h n. Nói nh v y d ng nh ! cho tâm
b t au tr c s$ thay lòng. Ch có c m t kho tàng v chuy n ng c t,
nh ng ng i có kh n ng th"u áo cõi âm, cõi tr i và cõi ng i. H bi t
ch a b nh (có th! l"y t b ng ta ra m t nùi tóc v i cái l .i dao c o, hay
dùng h t gà lu c l n trên da th t ta, sau ó b% cái tr#ng ra cho ta coi m t
nhúm lông… chó m$c), c ng bi t dùng nh ng t"m bùa )c v( b ng
máu… l .i ! m ch t ng i và cu i cùng, h em )c ng i ta yêu
tr l i. Ch& này khá m c c i, b i t"m bùa có linh nghi m thi t thì ng i
quay v c ng không ph i c a - mình. Nh ng s n sóc nâng niu, nh ng l i
nói ng t ngào… t"t c u không th t (mình bi t t ng tòng tong là nh
bùa ngãi ch th ng yêu gì). Và cái c i d u dàng kia, ánh m t "m áp
kia, n hôn ng t ngào kia, vòng tay n ng nàn kia… c ng v y. ó là ch a
k! ph i thoi thóp lo âu m t ngày bùa thiêng h t tác d ng, th ng àn ông
rùng mình m t cái, ng ngác h i a, sao hai #a mình n m chung gi ng
v y, xin l i nghen, ch c t i h i hôm tui x,n quá nên chui /u vô mùng bà.
R i ông ta nhìn v% m t au n c a mình, kinh hoàng: “Tr i "t i, b
tui ã làm gì b y b sao ?”. T"t c s( ch"m d#t ó, ông n ph i s ch
nh ng ngày tháng m n n ng. V i ký #c tr ng tr n, h ph i ph i ra i,
còn mình thì nh hoài, au hoài…
Nh ng ch'ng tin vào bùa thì còn bi t làm gì n a, ch c ng ã l n l i

t i nhà tình ch, ã xé qu n áo c a cô ta, x n tóc, lôi x!nh ra biêu ri u
gi a ch) r i, ch k!. B ng cái gi ng r n rã, giòn tan ch& cao trào, r i ch
h t s#c ch m rãi, t, m,, t cái o n ch dùng dao r ch m t cô ta và xát

mu i t vào (nh ng ng i quê mình v n th ng làm chuy n ó r"t bình
th ng, s( bu n c i khi có ai ó nói làm v y là vi ph m i u X ch ng
Y lu t hình s$, h cãi ngay, “7a, nó c p ch ng tui thì tui ph i ánh cho
t n ch ”, v i v% m t t$ hào ngút ng"t, t,nh b , ngây th , t$a nh m t
ng i i qua tr n a c và nói v i ông b n mình, h i n m b y hai tui
b n th ng lính c ng hòa ch& này, óc nó nát nh chao, con m t v ng ra
xa c th c. Ông b n ch'ng n, nói tôi c ng c t c th ng M2 ây ch
âu)
Sau n ó, ch ng ch b ngay cô nhân tình này và tr trêu, anh ta

ch y theo… cô khác. Ba mùa lúa r i ch ra ng m t mình. M t mình
nuôi con. M t mình nhìn g ng, t$ ve vu t và yêu l"y mình…
Cái sàn lãn sau nhà ã ba n m v ng bóng àn ông. M t chi u chúng

tôi n, x% m"y cây xong, cha ra ó t m. N c ch y re r t trên khuôn
m t l nh lùng, n c m ng tang tràn qua nh ng th th t au c a cha tôi.
Ch ch)t gi t thót ng i, cài v i chi c nút áo bung ra vì không ch u n&i
ôi vú c ng t#c.
Ngay l p t#c, tôi có c m giác câu chuy n v nh ng lá bùa v( nhì

nh ng ch d"u trong áo g i, ém d i chi u, hay k-t gi ng… không còn
ý ngh*a gì h t. Ch c ng s ng s t khi nh n ra i u ó. Gi ng ã làm
xong, áng l( chúng tôi ph i d i i, nh ng ch ch nhà mu n óng thêm
hai cái t n a. Ch thuê hàng xóm xu ng ao mò lên nh ng thân g& ã
ngâm lâu và ch t i x ng c a. Rõ ràng là ch không chu/n b tr c, rõ
ràng ch mu n gi c nhà chúng tôi l i.
Chúng tôi )c i x r"t t t , ngoài hai b a c m, bu i tr a, ch

hay ãi thêm n i chè, hay khoai lu c. Ch n ng nhi t b o chúng tôi lên
nhà ng , nhà r ng rinh nh v y không c gì ph i ng ghe. Cha tôi trù tr
nh ng r t cu c c ng g t u (v i m t thoáng gi+u c)t), th t không n.
ch i t m t t"m lòng nh th .
Tôi và i n l i ghe, tôi nói, ng ây gió mát quen r i, v i l i, t i

tui ph i gi . Nói t i ch& này tôi m c c i mu n ch t, chi c ghe t i t ,
áng giá gì âu mà gi . Có m"y ông th ng kê gì ó làm ch#ng, m"y ng
ã ngao ngán nh th nào khi th"y ch& ngang mét hai dài ba mét m t
cho ba nhân kh/u, i u tra thêm thì ph ng ti n nghe nhìn gi i trí ch, cái
radio tr giá m i b n ngàn, ngu n n c sinh ho t t sông, thu nh p thì
vài ba tri u m t n m, tu1 vào ông tr i, nh n m nay, thì tr ng tay…
Và ngó l i cái kh p da bò n#t, trong r& úp vài cái chén sành, m t

thùng gi"y ch#a qu n áo c … th"y mình l"y c gi h i vô c n c .
Nh ng ch ch nhà không ! ý, ch ang ng b ng, ngây ng"t tràn tr
trong m t. Và cha tôi lên ó, m t mình.
Tôi ôm qu p th ng i n nghe nh ng con sóng nh lách tách v& vào

m i ghe, nói, Hai nh tr ng h c quá à, c ng (Ôi cái tr ng xiêu d$ng
trên khu v n chùa y cây thu c, có ông th y tr% tu i hay vò u tôi và
xao xuy n h i, má kho% hôn con ?). Th ng i n h i l i, “M c gì mà
nh ? Lãng òm…”. Tôi không bi t, tôi ã ng ng nh nó t khi s ng cu c
s ng trên ng, nh ng êm nay, sao tôi l i ngh* t i, c chuy n ki m ti n
! ch a m t cho i n (tôi v n ngh*, s$ xu"t hi n c a n c m t ch, có ý
ngh*a khi ng i ta khóc). êm nay, tôi sao th này ? Vì nhìn th"y ni m
hy v ng ?
Và tôi ng trong n&i x n xang.
Lúc th#c d y thì hy v ng c ng th#c theo, sáng hôm ó, tôi th"y cha
trút b v% l m l i th ng ngày, m t ông hay r$c lên, nói c i r"t l ,
d ng nh cha b ng t,nh nh n ra giá tr c a mình, tìm th"y con ng s(
i. Nh ng suy ngh* c n cào làm cho v% m t cha lung linh nh b u tr i
nhi u mây và gió. Tho t quang ãng tho t âm u, tho t khoái trá, tho t
au n…
Ch ch nhà c ng th"t th ng, ang t i h n h n b&ng b n th n khi

th"y cha óng xong m t cái t n a r i. Chi c t chén này, cha m"t n m
ngày m i hoàn thành, nh ng không s m h n )c, vì ch ch nhà lúc thì
b ng n c ra, lúc l i kêu ngh, tay n bánh, anh th) à. Nhi u lúc ch i
ngoài hàng ba, nghe ti ng bào tr )t trên ván t -t ng ng l i, bu i tr a im
ph c. Và ng d m bào b d m t o ra âm thanh l o x o lao xao lào xào.
Chúng tôi bi t ch ang ngay ch& cha.
Không hi!u sao tôi l i ngh* ch ch nhà chính là hy v ng ! ch em

tôi tr v cu c s ng bình th ng v i m t ng i - cha - bình - th ng.
Chúng tôi luôn t o c h i, kho ng tr ng cho ch g n g i v i cha. C$c
nh"t là ph i r rê lôi kéo nh con ch ch i v i chúng tôi, th ng i n khó
ch u, “ con nít…”. Tôi c i, “thôi, k nó…” mà lòng ngh*, bi t âu
mai m t con nh này v i mình là m t gia ình. Bi t âu ó là m t m i
tình dài.
Nên tôi th"y h i lo khi cha s p hoàn thành chi c t áo cu i cùng.

Bu i chi u, cha xin nh ng m nh cây ván v n p vá l i mui ghe. Ngh*a
là chúng tôi s( ti p t c i. Ch ch nhà ê, su t bu i ch gi m a vào
chén c m ngu i ng t. Cha nhìn ch , c i nh-, r i h i kh( khàng :
- Cô i v i cha con tôi nghen ?
Nh ch )i ch, có th , ch g t u, m t t m và r ng r., g n nh
không suy ngh* gì (Má tôi c ng ã t ng ch n l$a nhanh nh th

sao ?). Tôi b"t giác #a n c m t, r i nh n th"y cha ang nhìn mình, tôi
b u b o c i, “c n trúng cái l .i au quá tr i”.
Ch ch nhà b t u s ng v i nh ng giây phút b n ch n, ch loay

hoay, te tái t i lui. Ch ki m l kh gi xách, nh ng mu n gói ghém th t
nhi u c nh ng nh n ra chi c ghe ch'ng ch#a n i, nên qu ng ph-p
m t bên. Cu i cùng, ch a nh con v ch i bên ngo i, và trong lòng
ch em tôi bùi ngùi ti+n nó i nh a ti+n m t cu c i. Mai nó v n
s ng, nh ng mà s ng khác. R i ch quay l i, ra b$c sông, ng i m u i
nhìn ngôi nhà c a chúng tôi, “nh ng ngày s p t i c a mình ra làm sao,
ta?”.
D+ hình dung l m. Nh ch& cái s p x,n màu tôi ang gi t v i lau ây

s( là n i ch s( ng , sáng ra ch v n không ph i r i ch& "y, vì ch, c n
ng i d y, day m t ra phía sau là ng b p, là có th! nhen lên m t l n
khói bu n teo. M"y êm u có l( không quen, vì ph i n m chèo queo,
ghe thì chao sóng. M"y êm u ch c ch h i ng i ngùng, m c c. vì
ghe không có vách ng n, vì th ch em tôi s( c ng th t say, ngáy th t to
! át nh ng ti ng th h n h!n, dìu d t. Ch c ng s( m"t khá lâu ! thích
h)p v i nhi u hình nh mang tính c l , thí d nh m"y b i hành ngò
tr ng trên cái xô b! (thay vì khu v n cây c hoa trái mênh mông), hay
cái lò cà ràng nh (thay vì c m t gian b p "m s$c mùi c i l a)… Và
nghe cha tôi than, tôi chán cái nhà này quá r i, thì c ng nên hi!u là
không có cái nhà nào c . Nhà chúng tôi là cái này, là cánh ng nào ó,
con sông nào ó... Riêng chúng tôi thì không c n ch ph i yêu th ng,
ch m sóc, d y d& gì h t. Chúng tôi không hy v ng i u ó ( n con ch
còn không hy v ng gì mà). Ngay lúc này ây, c# ngh*, m t b a tr a mai
tr a m t nào ó, có n ng hiu hiu và gió hiu hiu, vì mu n ch#ng minh t"m
lòng c a mình v i cha, mu n t thái hoà h)p v i hai #a tr% l lùng
này, ch b t th ng i n l i, x i n c k1 c nh ng m ng "t ã dính kh n
trên làn da m c meo c a nó, mi ng c m c'n, c n nh n hay bi!u tôi ng i
! ch th t bím tóc cho, ch c tôi th"y khó ch u vì xa l và bu n c i.
Nh ng ti c r ng không có ngày mai, m t ó. Ch b cha tôi b l i,

khi v a i )c m t o n ng. M t o n ng y khó kh n. Ch
bu c mình tin r ng s$ ch n l$a này là úng, tình yêu này x#ng áng
)c ánh i. Xóm làng, ngôi nhà, v n t )c trôi tu t l i phía sau. Và
#a con gái… R"t c g ng, ch m i thôi th ng th t. Cha ghé m t ch) nh
u xóm kinh, bi!u ch lên mua m t ít c c i mu i em theo. Ng i v a
khu"t trong ti m t p hóa, cha c i. Ch em chúng tôi mãi mãi không
quên cái c i ó, nó v a d d i, au n, hoang dã, cay ng, nghi t
ngã. Cái c i th t dài, ri t l"y khuôn m t cha, làm m t cha h i l i ra, ánh
lên nh có n c. Cha qu ng c c a ch lên b vung vãi. Và n máy
cho ghe i.
Có ai ch chúng tôi, trên nh ng cánh ng kh i ?
6.
Tr i "t d t nhìn m a vào mùa. Th ng i n ki m )c m"y cây ô
môi nh , nó r tôi tr ng. Chúng tôi d m m a, l"y m i dao ào thành m"y
l con con, r i p "t ém g c l i. Cái c m giác mà cha tôi ã t b là
yêu th ng, che ch cho m t sinh linh (y u t, nh bé) nào ó th t ng t
ngào. i n bi!u tôi ch t s y c m quanh, s) m"y con v t n tr i lá, v i l i,
b "t này r"t nhi u ng i qua l i, không khéo là b d m b-p. Hai #a
ng i nhìn công trình c a mình, b&ng bu n, không bi t mai này còn có
d p quay l i coi t i cây này l n lên, ! trèo lên hái trái, ! gi ng cái
võng, ng m t gi"c ã i.
Ch em chúng tôi n y ra n&i thèm mu n, khao khát )c tr ng cây t

khi r i Bàu Sen, vì bi t ch'ng bao gi quay l i s ng - bình - th ng.
D ng nh chúng tôi nh , nh c n cào. N&i nh bao g m )c ch y
ch i trên cái vuông sân m c y vú s a "t, )c t$ mình tr ng cây gì
ó, có trái, và trái n )c, n r"t ngon. Nh ng cái m c nh nhoi là
nhìn nó l n lên c ng mong manh, khi mà n ch a nóng ch& ã ph i d i
i n i khác. May là l n này chúng tôi C Úa khá lâu, ch m chút b y v t
(m i g y l i) “tr n lông b ng”. Th ng i n m t b a ra coi cây bén r+, nó
b&ng chép mi ng, “8 c gì ây là "t - c a - mình…”.
Tôi c i, i u ó th t xa xôi. Có l n, i qua xóm, trong m t bu i

chi u, chúng tôi g p nh ng ông già ng i ch i v i cháu, th ng i n #ng
t n ng n bên hàng rào dâm b t, b o, “Ph i chi ông này là ông n i mình,
th ng . ch i, hen Hai?”. Nghe câu ó tôi b&ng th"y mình nghèo r i
nghèo r t, nghèo n n&i không có… ông n i ! th ng, thèm mu n bên
ng. Tôi l c u, b o thôi, thí d nh mình l. m n ng i ta, mai m t
d i i, bu n d l m. Mà, ã ng"m, ã xé lòng toang hoang v i n&i au
chia c t r i, ch a s) sao ?
S ng i m c ng, chúng tôi bu c mình ng yêu th ng, quy n

luy n b"t c# ai, ! kh i ng m ngùi, ! lòng d ng d ng khi cu n l u, nh
sào i sang cánh ng khác, dòng kinh khác. Chúng tôi vô nh h n b"t
c# ng i nuôi v t ch y ng nào. Vì nh ng cu c tình c a cha tôi, ngày
càng ng n ng i.
Cha tôi ã có - v% - bình - th ng, hay nói c i, h h i trong nh ng

lúc có ng i (ch “ng i” này không tính hai ch em tôi). Nhi u lúc tôi
không gi"u )c th ng th t, c# ngh* mình ã g p l i cha - c a - ngày -
x a. Nhi u lúc tôi ng i trông ng i trong xóm i th m lúa ghé qua chòi,
lúc "y, cha s( kêu, “N ng à, n ng m"y con cá khô, cha lai rai v i
m"y bác…”. Em tôi c ng s ng ran xách chai ra ti m mua r )u, nó
khoái chí nghe cha g i, “ i n i! i n…”. Vui )c chút ó thôi, khi
khu"t bóng ng i, ch em tôi ng ót nhìn cha hao hao ng i óng
tu ng v a trút l p. Xanh xao, l nh l(o n ng ngác và cô n.
Không, lúc ch, m t mình, cha tôi áng s) h n th . Cha gi ng nh

con thú tr v t sau khi no m i. Con thú n m m màng nh"m nháp l i
h ng v c a mi ng m i, và ng/m ng)i thòm thèm con m i k ti p. Có
lúc s$ v t l n làm v t th ng c c a con thú au, nó li m láp v t máu, và
tôi hãi hùng nh n ra ch& au "y c# r ng thêm ra. ôi khi tôi nh ng i
àn bà Bàu Sen, nh bóng ng i x"p xãi, ng ngác ch y theo chi c ghe
sáng "y. Ch c ch ã quay l i, ón #a con gái v , móc qu n áo tr vô t .
Có h gì, r i ch s( yêu m t ng i khác, nh ng mãi mãi, ch không quên
n&i ê ch b b l i bên ng (b ng ch#ng là ba cha con chúng tôi có
quên )c âu). V i nh ng àn bà sau này, cha tôi tính toán r"t v a v n,
sao cho v a yêu, v a au, v a b( bàng, và b r i h úng lúc.
Có ng i v a bán xong cái quán nh c a mình. Có ng i v a nói xong
nh ng l i d#t tình v i ch ng, con. Có ng i v a ph phàng chia xong
gia s n, có cô gái s p v nhà ch ng, c i to c i nh ch"t thành giàn ngoài
chái... H t th y u cun cút tin và yêu. Cha mang h i m t quãng ng
v a ! ng i l i nhìn rõ chân dung c a s$ ph n b i, sau ó ng i
àn bà b h t lên b .
Con ng quay v b b t kín.
Cha không t n nhi u công s#c cho vi c chinh ph c (Nh ng ng i

àn ông quê mùa ã t$ tay /y ng i àn bà c a mình n v i cha, b ng
nhi u cách. H thích u ng say, h thích dùng tay chân ! t rõ uy quy n.
M t nh c làm l ng trên ng, ng i àn ông ã tr nên khô c n, có khi
c i, h không nói v i ph n m t câu yêu th ng t t . H không bi t
vu t ve, âu y m, khi c n, h l t c ch ng i ph n ra và tho mãn, r i
quay l ng ng khò). S( còn bao nhiêu ng i n a )c cha tôi cho n m
th ni m au kia, tôi t$ h i mình khi nhìn ng i àn ông vào tu i b n
m i, quy n r t cái c i, t câu nói, ánh nhìn th m th'm, ng t ngào.
Tr i i, tr ch em tôi, không ai th"y )c ng sau khuôn m t ch i n
ng i ng)i ó là m t h sâu en th'm, b n b m m t, ch i v i, d+ h t
chân.
Nên m&i l n cha nhìn m m và m,m c i v i m t ng i àn bà

m i chúng tôi l i th t th%o. Thêm m i tình au tr c c ngày th# nh"t
(mà ch em tôi không cách nào ng n )c). Tôi có c m giác cha qu p l"y
ng i "y, vùi m t vào da vào th t, ng"u ngi n mà lòng cha l nh ng t.
Th ng i n cay ng, “Cha làm chuy n ó thì c ng gi ng nh m"y con
v t p mái…”. Tôi n t, “ ng nói b y…”.
Nh ng t n áy lòng, tôi c ng ngh*, cha h i khác con - ng i. Nh t

nh%o h n c vi c quan h theo mùa, theo b n n ng, trong cha tôi không
còn m t chút c m xúc nào, nét m t tràn ng p nh ng r p tâm, ch a g p
m t ã tính chuy n ph phàng.
Cha /y chúng tôi tr )t dài vào n&i thi u th n tri n miên. M&i l n
r i kh i m t n i nào ó, th t khó ! phân bi t, chúng tôi b i hay ch y
tr n. Chúng tôi ánh m"t cái quy n )c a ti+n, )c xao xuy n nhìn
nh ng cái v y tay, )c nh n vài món quà quê nh bu ng chu i và
h ng hay bó rau ngót c t trong v n, cùng l i d n dò quy n luy n, “ i
m nh gi i nghen…”.
Ch em tôi h t s#c c g ng ! s$ gi n d , chán ch ng c a mình

không bùng cháy. Chúng tôi cho v t n th t xa trên ng, v v t ót
sáng t i chi u. Gió hoang liêu trên ng không làm lòng hai #a ngu i
l i. May ra, gió ch, th i khô n c m t lúc nào c ng ri r, trên m t em tôi.
Tôi không còn mu n ch a m t cho i n. B i i n khóc su t (gi ng

h t tôi), dù v% m t nó r"t bình th n (tôi c ng v y, khác là n c m t tôi
khô r c trong lòng). Hai #a tôi u k1 d , n m#c nhi u khi t$ gi t
mình.
Có l n, hai chúng tôi ng i trên m t b "t, xung quanh "y nh ng

ng i th) g t ang n c m. N ng gi a tr a nóng rát. Tôi nói, ch& khác
có n ng d d n v y không ha. Th ng i n nói, mùi cá kho qu-t th m d+
s). 9, tôi g t u, nh ng cái mùi nghèo quá. V y mùi gì giàu, th ng
i n h i v n l i. Tôi c i, th t kho tàu. Rõ ràng hai #a tôi có cãi qua cãi
l i, v y mà sau ó m t ng i th) g t t v% ng c nhiên, “Hai #a bây ng i
chù c bu i tr i, không nói câu nào, v y mà c ng ch u n i sao?”
Th ng i n c i, “7a, t i mình h ng nói ti ng – ng i !?”. Tôi nh n

ra nó không h máy môi, tôi c )c nh ng ý ngh* trong i n. 3 ó,
ang có bão t i b i, gió qu"t iên cu ng vào trái tim nh chi chít v t au.
Th ng i n n i lo n.
D"u hi u b t u t m t b a trong xóm ê, tình c ngó ôi chó nh y

nhau, th"y các ch ang ph i lúa kêu ó ré lên, tôi r i n gi ò nh m
m t (trò này c$c k1 tr% con, vì ai c ng m ng t )ng m n m t t th
ng tình c a hai con chó). Th ng i n phì c i, nó kêu l n, “Hai, coi
nè…” r i c m o n cây xông n qu"t ôi chó t i t"p. Hai con chó kêu
la th ng thi t, ho ng lo n, xà qu n trong ám b i "t. au n cùng c$c,
chúng rúc vào chân ng r m, nh ng không ch u r i nhau. Con $c ph c
u sát "t, rên r,, n c dãi ch y ròng. Không ch y h . B p. Không ch y
nè. B p. Th ng i n gào lên. Cây trúc gi p nát. Tôi gi tay i n l i b o,
“Ác v i t i nó chi v y, c ng”, th"y n c m t bê b t trên m t em tôi.
Ngay t lúc "y, tôi ã mu n ch y v và nói v i cha "Th ng i n b

sao r i, cha i...". Tôi s), ho ng lo n khi ph i ch#ng ki n m t mình.
Th ng i n bi t là tôi ã nhìn - th"y - cái - gì - ó, nó chua chát cúi

u. i n ch i b ni m vui )c tr thành m t ng i àn ông th$c th .
Nó t$ kìm h m b n n ng tr i d y m nh m( tu i d y thì b ng s$ t"t c
s$ mi t th , gi n d , c m thù. Nó ph n kháng b ng cách trút s ch nh ng
gì cha tôi có, cha tôi làm. Giãy d a n rã r i, nhi u b a, nó d m mình
d i ao n khi ng i tái nh)t. Nó ch y nh iên trong êm, trên nh ng
b ru ng m t c n khi m i nh , g c xu ng. R i n m xoãi trên ng,
t t i.
Không ph i v y, không ph i v y i n i, tôi mu n kêu lên, ti c là s$

th"t h c khi n tôi không di+n t )c b ng l i. Tôi không ch c l m,
nh ng d c tình và xác th t không x"u xa, không áng b khinh b,, không
ph i là nguyên nhân /y ch em tôi n cu c s ng này v i nh ng v.
này…
i n m i sáu tu i, nó có th! mãn nguy n n m bên tôi, dái tai !

m c tôi mân mê. i n ã l nh ng t. Nó d ng d ng nhìn nh ng #a con
gái làm c lúa, qu n xo n cao, ùi non m n. ôi lúc b t g p nh ng ôi
ng i qu"n nhau gi a các chòi ru ng hay lùm cây, nó khinh kh,nh c i
khào. Nó i m nhiên nói cái gi ng h i run r/y nh ng r"t m ng và d u
dàng, “Hai, thôi i. Em âu có sao, bu n làm chi...”.
Tôi c i, nói . Nh ng mu n ngh, bu n c ng không n gi n. Ph i

r"t lâu, tôi m i nhìn i n m t cách bình th ng, tôi c quên chuy n c a
nó, t ng t )ng bây gi nó m i chín m i tu i gì ó (cái h i hai #a
nh cây ki!ng còi, th'ng u t nh nhau, th ng i n hay b t ch c ái
ng i).
Và tôi ch)t ngh*, s$ b"t th ng c a i n, ch'ng qua n m trong chu&i

r"t dài c a s$ tr ng ph t. i u ó lý gi i cho vi c thiên nhiên ngày càng
tr nên hung d h n, kh c nghi t h n. B ng nh ng s"m ch p, g m g ,
d ng nh tr i "t ã nín nh n nhi u, cu ng n b t u r i ây. Có l n,
tôi l"y cao su gói l i m mùng chi u, nhìn m a thè cái l .i t nhão
nh t vào l u, khoái trá n m t ng t"c "t, tôi t$ h i, không bi t ch& khác
(ch& không có chúng tôi) có m a nhi u nh v y không. Ý ngh* ó xu"t
hi n tri n miên trong u tôi, r ng tr i ch, trút m a, trút n ng n i
chúng tôi d ng chân l i. N&i b( bàng c a nh ng ng i àn bà b cha tôi
b r i (và c ng thêm ni m au v. c a nh ng ng i quây quanh h ) ã
th"u qua nh ng t ng mây.
Và d ng nh cách giao ti p ng"m ng m c a tôi và i n c ng trong

chu&i b"t th ng, nó làm cho m i quan h v i cha thêm r i r c. Nh ng
b a n n i ti p nhau trong im l ng. Lúc và c m, tôi hay b o giác,

t ng mình ang ng i trên cánh ng c a chín n m tr c. M t cánh
ng miên vi+n v i gió l t lay nh ng khói n ng héo xèo, m t nhúm mây
r"t m ng và r i r c bay tha th!u trên cao. ng chân tr i m m xa
ngái. M t vài gò m loang l d i chòm trâm b u. Ti ng chim kêu nh
t ng gi t thiu th,u. Mùi r m i quy n v i bùn tanh tanh. B y v t rúc u
vào nách, ng h d i bóng cây tra treo t ng chùm bông vàng tuy t
v ng lay nh nh ng chi c chuông câm. C nh không i, ng i c ng
không, c# ng i ngoáy mãi v t th ng c , nh n c m t.
Gi ng nh m"y cái m ng i, th ng i n nh n xét. V a may, m t b a

tr a n ng r p r n trên nách r , chúng tôi c m nh n )c nh ng ti ng nói
lao xao. Th ng i n th ng th t, "T i mình ba tr)n thi t sao, Hai ?" khi
nh n ra ó là ti ng c a... v t. Tôi c i, h n h . Th gi i c a v t m ra.
Không ghen tuông, h n gi n, ch c t i cái u v t nh quá nên ch, cho
yêu th ng. Tôi thôi th c m c vì sao c b y tr m con ch, c n m i, m i
l m con v t tr ng.
m u i v i lo i ngôn ng m i, chúng tôi ch"p nh n ! cho ng i

ta nhìn mình nh nh ng k% iên (mi+n là t m quên n&i bu n c a cõi -
ng i). Ch em tôi h c cách yêu th ng àn v t (hy v ng s( không b au
nh yêu th ng m t - con - ng i nào ó). Nh ng nhi u khi nhìn th ng
i n dõng tai coi m"y con v t nói cái gì, tôi gi t mình, nu t m t h ng
ng, t$ h i ã n n&i này sao, n n&i ch i v i ng i th"y bu n, nên
chuy!n qua ch i cùng v t. êm nào c ng v y, c ng rón rén, t t n, hai
ch em th p m t ng n èn gi a chu ng, ! lúc b n tôi ra, chúng nhìn,
bi t không ph i ng i l , không xao ng. V a nh nh% l"y tr#ng, tôi
v a hát m t bài hát bâng qu , ôi ch& vì h gi ng th"p mà h t h i. B y
v t nh y c m kh ng khi p, sau này, tôi c s a l i nh ng ch& h t h i "y,
chúng nh n ra ngay, và nhìn tôi v i v% ng v$c, " a, ph i con - ng i
hôm tr c không ta ?". M t con v t ui kh t m i, c i, "Nó ch ai, gi ng
có khác, nh ng rõ ràng là ti ng trái tim nó. Quen l m. Ch p ch n, thút
thít, òng a nh s p r ng... "". " Có n hôn ó, cha n i?" "Sao không,
m y ng i th ui i r i bi t". B"t giác, tôi nh m m t ! nghe l i ti ng
tim mình.
Nh ng s$ tr ng ph t tính toán c ng v a v n, v a vui, v a

th ng, qu"n quýt, nó l i #ng sau l ng và c i nh o chúng tôi.
Gió ch ng tr ng n, trên nh ng cánh ng ê tin bu n. Chúng tôi

nghe )c m t c m t l , d ch cúm gia c m. Nh ng ng i nuôi v t ch y
ng c i khào, “Ch c, m"y con v t ch t gió, m"y ông nhà n c nói cho
quá…”. Hôm chính quy n thông báo tiêu hu0 t"t c các b y àn, h x ng
v ng kêu lên, “Tr i tr i, b h t chuy n gi.n sao, m"y cha ?”
Ch'ng ai gi.n c . Ng i ta dùng ý t ng c a Tào Tháo th i Tam

Qu c, “thà gi t l m còn h n tha l m”, d n t"t c v t trên cánh ng l i và
ào h chôn. Th ng i n m u máo :
- M"y ông i, v t tui sân s/n, có b nh t t gì âu…
M t ng i càu c u :
- Sao c u bi t ?
- Rõ ràng t i v t nói v i tui.
M i ng i c i ha ha, b a nay vui quá ch ng. H b t u trùm kín

mình b ng nh ng b i m a. H r i vôi trên nh ng h chôn l n b ng
m"y kh/u ìa c ng l i. H t ng nh ng con v t còn s ng, còn giãy d a,
còn gào thét vào bao t i, bu c mi ng và qu ng xu ng ó.
ám nuôi v t ch y ng t m l i m t ch&, cúi m t vào l ng nhau.

H xót c a, ti c ti n, h c m nh n )c s$ ki t qu , ói nghèo ang vây
b a. L n r i ro này (c a cái ngh l m r i ro) th t kh c li t.
Cha tôi ng i riêng bi t m t b "t và t thu c ngó tr i, i u b

h i d ng d ng. V i n&i au sâu ho m s5n trong lòng, thì nh ng bi n c
khác ch'ng qua nh m t v t x c nh ngoài da, nh m nhò gì.
Hình nh ó, nét m t ó làm cho tôi tuy t v ng. Mà, lúc ó, tôi ang
ch t i ng, sao tôi l i nhìn v phía cha ? Vì tôi mu n c u c#u (nh
nh ng #a tr% con g p chuy n gi t mình, hay bu t mi ng g i má i ho c
cha i!)? Vì tôi th"y mình không th! ch u $ng )c ti ng gào khóc thê
thi t c a nh ng con v t b vùi sâu d i lòng "t ?
M"t n a ngày nh ng cái h m i )c l"p "t y. Xuyên qua nh ng

l p "t b y nh y, tôi nghe v t - c a - tôi v n còn thoi thóp, chúng au
n vì nh ng cái c gãy, r i qu t qu-o, chúng h i nhau vì sao t i - ng i
- ta l i ác. R i thinh l ng. Trong cái im ng n r)n ng i, tôi nh n ra
ti ng c a con v t mù, có l( vì không s) t i, nên s$ s ng kéo dài.
R i ánh sáng nh p nho ng cu i ngày loang l xu ng, tôi và i n

khóc h#c, c m nh n )c cái th h t ng n d n, ng n d n c a con v t
sau cùng. Và nín b t. Và tan h t. Ch, còn gió c i t ng tràng dài... Tôi
ti c thôi là ti c sinh linh nh bé ã th"u )c tim mình.
Sáng sau, ng i ta tìm )c m t ng i ch n v t n m sát mép h , m t

chong chong ngó tr i không ch p, mi ng s i ra th# b t, trong v t nh
b t cua nh ng hôi n ng n c. Chai thu c tr sâu l n lóc c nh ó ã c n
t i gi t cu i cùng. S ng thì khó ch# ch t sao mà d+.
Tôi #ng nhìn, ti c r%, a, cái ng i n m sóng xoài kia, sao không
ph i là chúng tôi ?
S$ báo #ng d ng nh ang r"t g n.
7.
Tôi b t u h i h n vì ã c#u ch và mang ch i cùng. Có c m giác

chúng tôi n m tay kéo ch lên kh i m t v ng l y ! /y ch vào m t
v ng khác, c ng sâu.
Ch xu"t hi n không úng lúc. Cha tôi có d"u hi u m t m i. àn bà,

v i cha, càng tr i nghi m càng chán ch ng. Càng gieo r c càng au.
V t th ng c m mi ng toang hoác, không da th t nào có th! l"p y.
Cha không ch"p nh n c nh ng ng i ph n mà ông k1 công chi m
o t (c a ng i khác), thì sao ông có th! tin t ng s$ hi n dâng ?
V y ó, cu i cùng ch hi!u )c t i sao cha tôi l i ph t l mình. Tôi

và i n bu c ph i k! câu - chuy n - c a - chúng - tôi ! ch không ph i
ray r#t gì v i thân ph n làm . Nh ng ký #c ch p vá, #t o n )c
chúng tôi k! khá ch m, m t ph n vì ã lâu không dùng cách giao ti p
b ng l i, m t ph n do vài chi ti t khi n chúng tôi ph i d ng câu chuy n
l i, vì th"y nhói âu ó hay )i ch thôi khóc. Thí d nh cái o n k!
v k1 kinh nguy t u tiên c a tôi. Máu ch y gi a hai ùi không t nh
)c, tôi th p xu ng, b m ch& y l i. Máu t t ch y qua k% tay, tôi th"y
mình r&ng ra, tái nh)t, ch t d n. Th ng i n vói b#t t chu i, t ng vào
mi ng nhai ng n ng"u, iên d i, ! l"y b r t l i ch& máu. Thu c gò nghe
nói c m máu r"t t t, c ng ch'ng n thua. Hai #a nhìn nhau khóc, tôi ã
m th"y ngôi m c a mình, nh chi c gi ng gi a b n b ng n c...
Ch m u máo vít u tôi vào lòng, “Tr i i, t i hôn. Lúc ó cha m"y
c ng âu ?”. Tôi ng ngác, không bi t, nh ng dù cha có g n ngay
"y thì chúng tôi c ng ch'ng th! c u c#u.
ã nói là ch em chúng tôi ph i t$ h c th# r i mà. Nh ng gì

không bi t, chúng tôi th . Nh ng gì không hi!u, chúng tôi ch"t thành
kh i trong lòng. Nhi u khi th"u áo )c m t i u nào ó, chúng tôi
ph i tr giá cao.
Có l n chúng tôi th v t ngh, khúc kinh có bóng cây. B&ng n&i x"u
h vì mình là con ng i x c lên m i s c s a, khi tôi phát hi n ra chúng
ch'ng bao gi c .ng o t và g t g m nhau. Kho ng th i gian tr c

khi con tr ng trèo lên con mái r"t th t, m m m i, êm m... Tuy t không
có gì là thô t c. Tôi s ng s t. Th ng i n s ng s t. Tr i i, khác v i
nh ng gì chúng tôi bi t (qua cha tôi, má tôi), trong s$ hoan l c (c a
nh ng con v t) y p th# g i là tình - yêu. i n ch i v i, nghi ho c lan
ra nh m t vòng sóng. Và khi ch xu"t hi n, thì trong nó ch, còn n&i ân
h n giày vò.
i n yêu ch , nh ng tình yêu ó khi m khuy t m"t r i. Sau gi"c ng

dài, b n n ng nó ã không tr d y. Trái tim nó ch, là hòn than nh ,
không th! hâm nóng l i c th! ngã màu tro. S)i dây xúc c m nh l i i
lâu l m không ng i lui t i, c d i m c bít m"t, ng #t, c u gãy...
Mà, ki!u yêu tinh th n ! nhìn nhau, ! n m tay, vu t tóc, ! nín

nh n và hy sinh ch, t n t i trong v n ch ng. Ch c n nhi u h n, nhi u
h n, nhi u kh ng khi p, t ng nh ch có th! ng n ng"u, bào mòn t"t c
àn ông trên th gian này. Lúc u là ki m s ng, nh ng lâu d n, s$
chung ng c a th! xác làm ch nghi n. Th ng i n tuy t v ng.
Tôi c m giác s$ v. khi i n u i theo ch , và ch thì ch y theo

cha.
M t cu c ua rã r )i, ch'ng n âu. Chúng tôi còn ph i dành s#c

cho cu c m u sinh d i n ng nh tát l a. Cha quy t nh bán b y v t i.
Ba ng i, m&i l n xách vài ba con, chúng tôi chia nhau i dài xóm !
bán l%. Nh ng cách "y ch'ng cho k t qu nhi u, n m con v t m nh ng
trong tay, x ng #c gò ra bén ngót c ng ã oán )c. Thêm n a, mùa
giáp h t kéo dài, nhi u nhà ch y g o còn gay, th t v t tr nên xa x,. Ti vi
thì v n ang ra r v d ch cúm, nh ng ng i bi t chút ,nh, r t u, “4n
v t ng lây b nh ch t à ?”.
Chúng tôi mang l v t tr v , con ng d n lên ng r p r n hoa

mua tím. C ng theo l i này, vài hôm sau, ông tr ng "p d n theo m t
cán b xã x ng x c n ch& chúng tôi.
Tôi v a s), v a bi t n nh ng ng i nh th này. H làm cho chúng

tôi c m th"y b t hoang dã, làm chúng tôi hi!u r ng, ngay c trên nh ng
cánh ng hoang liêu nh"t thì chúng tôi v n b ràng bu c b ng hàng v n
lu t l . Nh ng ng th i h luôn mang tai h a n. D ng nh s$ tr ng
ph t ang núp sau hai khuôn m t b n ng d i m t tr i, bóng nh y,
t m m.. H ph ph n nói b ng th# ngôn ng bu n c i (b n ch n v t
chúng tôi ch'ng khi nào dùng nh ng ch ch, th , lo i tr t n g c hay gi i
quy t d#t i!m...). Th t n gi n, khi nói “các ng i ph i hu0 b y v t”.
Cha tôi cáu k,nh g t u. Tôi và i n kêu lên m t ti ng bu t, ôi, nh ng
b n - bè c a chúng tôi s p b chôn s ng n a r i.
Cái nhìn ch ch y theo n c m t c a th ng i n, ch kh( b o, không

sao âu, m"y c ng. Ch on , chèo kéo hai ng i àn ông l v phía
mình, “M"y anh th ng em v i, n. nào ! c nhà em ch t ói”. M t
ng i càu c u :
- 3 trên l nh xu ng t i tui cãi sao )c.
N c i ong a, tung t/y trên khoé m t, thì em có b o m"y anh cãi

ai âu, m"y anh gi ò không bi t, không nhìn th"y b y v t c a em là
)c r i. D+ )t... Th ng i n b u b o c n r ng, nó t$ kìm nén b ng cách
si t vai tôi au nh . Cách ó n m b y b c, gi ng nói c a ch v n l t
nh m t dòng gió y h i n c, th"m d u l i hai khuôn m t (c t ra)
c#ng . M t ng i nu t n c mi ng, ánh nhìn ham mu n nh m i kim
thò ra kh i b c, l láo. M t ông ta l t tr n ch , và toan tính m t thoáng.
Ng i còn l i có v% thú v , háo h#c nh s p )c xem m t v c i l ng
hay. Ch th"u hi!u àn ông n n&i, ngay l p t#c ch ngó v phía chúng
tôi, ng m báo, cu c th ng l )ng (v m t s$ i chác) ã k t thúc r i.
- Hai anh c# v tr c, chút n a, em l$a m"y con v t t em l i cho

các anh lai rai. Nhà anh N m ây em bi t ch sao không, i t i âu, em
c ng coi m t th a tr c ch ...
N c i ch ch)t m i mê m i nh . Có m t chút tàn nh n, m t chút

man r) trong cu c th ng l )ng này. Hai ng i àn ông quay vào xóm,
không quên vói l i m t câu, n a e n-t, n a xu xòa, “t i tôi n! v)
anh...”. Cha tôi c i h t s#c l )ng, ôi nh ng th ng tr% con...
Ch vò u th ng i n, b o “chuy n nh thôi mà, i b t v t dùm ch ,

nh c ng”. Và h ng cái nhìn sâu nhói v phía cha tôi, r"t ch m rãi, ch
thay áo, l"y nón, x dép... Th i gian d ng d c. Tôi bi t ch ch , hy v ng.
Tôi bi t, i m t quãng xa, ch v n còn dõng tai )i m t ti ng g i, “quay
l i i, S ng”. Nh ng ch, gió ngêu ngao xoi mói vào m ng th t sau tà áo
ng i ph n ang xiên xiên trên b c r p r n.
Ch v khi tr ng r ng r. trên u (mãi sau này, tôi v n còn ghê s) cái

màu tr ng "y). :ng qu n qu t vào c t m s ng. H i r )u quy n
v i mùi thu c lá làm tôi ch o ch$c. Nhác th"y hai ch em tôi ng i thù lù,
ch kêu lên, tr i "t, hai c ng ch ch chi v y. "Ch ... làm * quen r i,
m"y chuy n này nh m bà gì mà m"y c ng bu n?". R i khom ng i nhìn
vào chòi, ch ch c l .i t"m t c, " Coi nè... Tr i i, b a nay b gió mát
sao mà ng i ta ng ngon d+ s)". Chao, ti ng ngáy c a cha tôi sao mà
u, sao mà th th i. Tôi ch$c khóc, ngay lúc này ây, d ng nh ch -
ang - ch t. Ch l- làng l"y tay qu t lên m t, m ng n c nhoè nho-t bên
màng tang, b t c vào m tóc mai.
Sáng sau, g p quây v t, cha tôi c i, h i gi+u c)t, "Sao, h i t i vui

không? Ch c h t ng cô là v) tôi nên h#ng thú l m h ? C# ! h ngh*
v y... ". Ch ngó trân vào cha, r i day qua tôi, ch ! r t t ng l i :
- Má c ng ác m t, nh ng ng i cha này c a c ng ác t i m i.
Nói r i, ch quay i. Chân v ng d"p dúi vào c . Con ng nh

d m chan trong màu hoa mua tím. Tôi ng ót th m trong lòng m t cái
v y tay. Bóng ng i khu"t trong v n. Th ng i n xách n c v , nó
cu ng lên h i ch âu. Tôi ch, con ng kinh xao xác hoa c d i. Em tôi
ch y h ng h c v phía ó.
i n, c ng không tr l i.
Tôi ã ch nó n khi mùa m a xu ng cánh ng Chia C t (tôi

t m g i v y) m t tr i sao. Ch ch i v y, ch# tôi bi t i n ch'ng quay
v . Tôi nh nó (và nh ch ) không thôi. Nh ng l n d n c m tôi hay l"y
chén a cho c b n ng i. Cha tôi r"t khó ch u, ông ngán ng/m #ng
d y. Tôi ng i m t mình, chan n c vào chén c m nh chan n&i tr ng trãi
kh ng khi p. i qua nh ng xóm kinh ch n r n ánh èn, tôi th ng
ngóng lên b mong có th! g p )c th ng i n và ch . Không bi t em
tôi có u i k p ch , hay v n ti p t c ki m tìm. Không bi t nó ã ánh
th#c )c b n n ng, ã tìm th"y nh c c m, ã bi t thèm mu n ch a.
Không bi t t i nay th ng i n có )c m t nhoài úp lên ch , hay v v t
âu ó, bên vách bu ng (hay m t t"m ghi- ô b ng v i), au v t au vã
nghe hoan l c ch y thành nh ng dòng rên xi t, kêu thét. Không bi t n c
m t c a nó ã khô ch a hay v n r, t ng gi t nh máu t i.
Tôi nh i n, bao g m nh m t ng - lo i (và tôi là ng - lo i còn

l i), nh m t cách trò chuy n ( c th"u lòng nhau), nh m t ng i nghe
)c ti ng tim mình ( i u này thì con v t mù làm )c, nh ng nó ã ch t
r i), và nh m t ng i che ch (công vi c này, áng l( là c a cha, má
tôi). Tôi bi t n i n, t m t gói b ng tr ng mà i n mang v hôm tôi
m i b n tu i, b o th# này dùng khi có kinh nguy t, nó s( ng n không
v"y máu ra qu n. i n i h i ai ó, nó nói, máu không c m )c cho
n khi nào t$ nó ng ng ch y. i n xót xa khi th"y tôi tr mã con gái,
" -p làm chi d v y, Hai ? 3 cái xó quê này, có -p mai m t c ng ph i
l"y ch ng, % m t b y con nheo nhóc, c ng ra ru ng ra v n làm l ng
n h t i, x-p lép nh xác ve. -p, m c công gi ...". i n d n tôi
ng xo n qu n quá cao, ng m c áo quá r ng c ... V i b n ám thanh
niên lúc nào c ng ki m c lãng v ng, i n giang tay b c l"y tôi, nó gi+u
c)t, "Anh kia, l )m con m t lên, anh nhìn v y, ch tôi mòn còn gì". ám
ng i c t ngòi, t%n tò d t ra. Ngay c khi i n b i cùng ch , nó c ng
! l i cho tôi m t món quà l n.
Cha b t u có m t chút quan tâm v i tôi. D ng nh ch& tr ng c a

th ng i n nh c cha nên quý nh ng gì còn l i. B t u t m t êm, cha
#ng ng xa, b o, "N ng, ng s m i !", tôi nghe m t mình cay,

ng)p nh ai ó t ng m t ám khói vào m t. M c c i, câu nói ch'ng ý
ngh*a gì l n lao, nh ng ng i cha ng i m- nói v i con h hàng ngàn
l n, n phát b$c mà tôi l i x n xang.
Tôi c gì có th! ch nh choáng th t lâu, nh ng nó mau chóng t t r i

vì m t ý ngh* k1 l . D ng nh không còn k p n a, ! hàn g n s$ nát,
! s p x p nh ng m nh v. l o x o trong lòng.
Chúng tôi t p nhìn nhau, i u ó khó kh n bi t bao. Nh"t là v i cha,

tôi c m nh n )c s$ c g ng l n. M&i l n ngó v phía tôi, ông ph i tr)n
tr o nu t ngh-n nh ng c m xúc, vì tôi gi ng má kh ng khi p.
Không c n g ng, tôi th"y hình bóng má trong m t ng i i di n.

Tr c ánh nhìn c a cha, tôi c m giác mình soi xu ng dòng n c êm.
V i nh ng ng i àn ông khác, tôi b r$c lên nh #ng tr c m t tr i.
B ng m t, h s so ng kh p ng i tôi. Ánh m t gi ng bàn tay c a ông
x/m mù mà tôi t ng g p, ng ch& nào c ng d ng l i, vu t vu t bóp bóp
(ch c là cho d+ hình dung), r i l n dò t i m t ch& khác, r n n mê mi t.
Và tôi ón nh n m t cách h n h c, c c c n.
Hôm bán b y v t, cha tôi s m m t chi c nh n vàng, ông /y nó v

phía tôi, ng )ng ng p nh s p ch t gi"c, " ! dành khi i l"y ch ng...".
Tôi s c ra m t b m c i, tr i i, tôi bi t l"y ai bây gi ?
Su t nh ng tháng n m s ng tù ng trên ng, tôi có bi t ai ngoài

nh ng ng i àn ông quê mùa c k2. Tôi bi t l"y ai trong s ó ? L"y
m t ng i c m m t xu ng "t, m t nh v i v n ru ng ! m&i khi giáp
h t, tôi nghe ti ng c o cháy c a con, ti ng mu ng d a vét g o d i áy
th p mà rát b ng trong lòng ? Hay tôi s( ch n m t ng i ch n v t, mê
m i v i chuy n i xa, s ng cu c s ng h h ng t m b), th"p th m v i r i
ro, và n m t lúc nào, tôi ôm con nghe êm c a mùa g t th t dài v i
ti ng rúc rích c a ch ng cùng cô i m già nua. Tôi l"y ai bây gi , m t
ng i th) g t ? M t anh ch y ò ? Ý ngh* mình là b n sao c a má làm
tôi s). Tôi không ch c mình có kiên nh n s ng cu c s ng nghèo túng,
nhàm chán "y su t i, hay n a ch ng b d.. Và bi k ch ch"t ng lên
nh ng ng i l i.
Cha tôi h i ho ng. V y ó, ch, c n ! ý m t chút, là có th! nh n ra,

xót xa vì s$ quái d , khác th ng c a tôi. Cha tôi v a k p nhìn th"y i u
"y, b i r i n m#c không bi t di+n t s$ au lòng nh th nào, b ng
m t, hay ch, âm th m trong lòng. Mà có au, d ng nh c ng tr+...
Cái ý ngh* ã mu n màng, tr+ tràng, không còn k p n a nh m t cái

r n n c sây hoáy, iên cu ng hút tôi vào, c m th"y m i n& l$c c a cha
tr nên vô ngh*a, tôi ngh* v y. Tôi ngh* n s$ tr ng ph t, s$ báo

#ng b"t ch"p tr i im ng nh ã nguôi quên chuy n c r i. Bây gi , ang
vào mùa -p nh"t trong n m.
8.
Bây gi , gió ch ng non x p xoè trên kh p cánh ng B"t T n (tên
này tôi t$ d ng ngh* ra). Ven các b ru ng, bông c m$c nh nh ng
ng vi n nh liu riu làm d u l i m ng r$c vàng c a lúa. R"t thính
nh y, (nh kên kên ng i )c mùi xác ch t), ám th) g t ánh h i kéo
n, nh ng ng i nuôi v t ch y ng l c t c ng sau.
Nh ng cánh ng tr thành ô th ; nh ng cánh ng ngoa ngo t thay

i v c a n c, t ng t sang m n chát; nh ng cánh ng v ng bóng
ng i, và lúa rày m c hoang nh au nh n bàn chân x a ng(n trong
bùn quánh gi ang v"t v ki m s ng th thành. Nh ng cánh ng ó,
ã h"t h i cây lúa (và gián ti p t ch i àn v t). "t d i chân chúng tôi
b thu h-p d n. Nh ng ngay t u, chúng tôi ã t$ làm qu/n chân mình,
vì không th! quay l i nh ng cánh ng c (v i ng i quen c ). Tôi ã
t ng tr ng )c v nh ng n i ó theo cách c a tôi, b ng m ng t )ng.
Tôi g p nhi u #a tr% tên H n, tên Thù mang khuôn m t r p tâm c a cha
tôi, v i ôi m t sâu và chi c m i th'ng. Nh ng #a tr% nhàu úa, c c c n,
c m c'n, ch, ti ng ch i th là t i rói, nh y ra xoi xói u môi. Và
hình nh ó th t n n&i, tôi b"t giác lùi l i vì m t #a ang nhìn trân
tr i vào mình, ng o ngh+ "Tao không thích h c, ch ng nào l n, tao i
ch n v t. Má tao (ho c ba tao) d n, ph i ánh ch t t i ch n v t kia".
Tôi gi+u c)t, không bi t mày có k p l n không. Và nó nh n nh c i

tr c khi tan m"t vào v ng êm.
Tôi không m"t nhi u th i gian ! hi!u )c cái c i "y.
n gi n là ngay bây gi , trên cánh ng này, c ng ang l ng v ng

nh ng th ng H n, chúng l n h n, c ng th"t h c, hung hãn. B n ng i
này c p v t các b y khác (trong ó có c a chúng tôi) b ng cách lén
ph t s n en lên u nh ng con v t và ph ph n n nh n chúng là c a
mình, hi!n nhiên mang i. B t u x y ra vài cu c xô xát trên ng,
ng i ta em h t nh ng b n n ng hoang dã c a mình ra ! giành l i
mi ng n.
Cha bi!u tôi #ng ng xa. Ch )i. R t cu c, b y v t c a chúng

tôi v n m"t ngót m t n a. Chúng tôi ra v . Cha tha th!u ng tr c v i
m t thân xác nh bùn sau cu c ánh nhau. C i t t l i phía sau, tôi

gi"u n&i vui ang th n th#c, c n cào. S( không ra gì n u m t #a gái t
ra m ng r. khi cha nó b ánh t t i, nh ng rõ ràng là cha tôi ang thay
i, ang s ng l i nh ng c m xúc bình th ng nh"t. Tôi thích ông nh
th này.
Sau này, tôi luôn h i ti c là t i sao ngay lúc "y không ch y n và

cùng sóng b c cùng ông, t i sao tôi không nhìn ông và m,m c i. !
khi ám ng i kia c t ng, tôi ã không còn c h i.
Ba ng i h p t i t phía sau, quây l"y tôi, qu n áo v n m bùn,

m t m i s ng s,a. Nh ng th ng con trai h i ng. ngàng, khi nhìn th'ng
vào tôi, m t #a g y gò tr c th ng i n lau dãi ròng rãi trên khoé mi ng,
th ng th t, "con nh -p quá, mày".
Tôi coi ó là l i phán quy t cho mình. Gi ng i u c a h n gi ng nh

ang t"m t c tr c m t món hàng ã m t.
Và món hàng b ghì ng a trên m t ru ng bì b m n c. Tôi ng c

nhiên th"y b u tr i im s m. Mênh mông. Không bi t ã t t n ng hay m t
tr i không vói )c ánh sáng n n i này ? Hay nh ng khuôn m t nghèo
ói, d t nát t m t i ã che khu"t nó ? Ngoái nhìn v phía cha và th"y ông
l m l i ng xa, tôi mong ông ng quay m t l i. Sau ó th ch ng c$
m t l n, r i thôi, s$ vùng v y ch, kích thích lòng ham mu n. Tôi không
mu n b è nghi n, b vùi ngh(n trong bùn.
B n chúng h i khó ch u tr c m t #a con gái y u t và câm l ng.

S$ h ng ph"n gi m i ít nhi u, n n&i, chúng t ra n, nghi ho c
khi bóc tr n tôi ra. Sao úng lúc v y nè, tôi bu n n u nê, tôi v a le lói
nhìn th"y con ng d n n cu c - s ng - bình - th ng, tôi v a ngh*,
trên con ng ó, s( g p ng i con trai nào ó ! th ng yêu... Nh ng
c không ! c m giác au ti c làm mình l m vào ch t, tôi c i c)t,
“Chúng mày có l t b có tr m có ngàn, t ng t ng l p l p nh ng v b c,
c ng ch'ng bao gi th"u n t n tao”. Ý ngh* ó làm tôi b t nhói cho
nông n&i này.
V y thì, cha i, quay l i làm gì, tôi than th m khi nghe ti ng chân
ông nôn n , gi n d l m th m trên m t n c. Cha tôi lao vào, g m g
n m c m t tên b t ng a ra ng sau nh m t ng i c c"t cái vó sông
n ng n , m n c. Tôi khóc. Vì th"y ông ã ki t s#c, hoàn toàn. Và tôi
bu c mi ng th"t thanh : “ i n ! i n i !” tr c khi m t tên ghí u ông
d p xu ng bùn.
Ti ng g i "y làm cha au n s ng s , ông r n ng c m t v phía

tôi, mi ng há h c. Tôi ch$c hi!u, ngay l p t#c h i h n tràn y, trong ý
th#c c u c#u, m t b n n ng n gi n nh"t, #a con gái ã quên m"t

ng i cha.
Th ng i n thì xa. Cánh ng v ng ng t, ch"p ch i vài cánh cò.

Tôi bi t r ng, không có cái gì làm cho cu c chi m o t này d ng l i. Cha
không ch"p nh n i u ó. Ông liên t c vùng v y. M t tên côn i lên
m t ti ng, b m l"y m t, v a kêu rên v a ch i b i ng u x . Không ánh
tr , nó có cách tr ng ph t khác, nó è nghi n, gi cho m t ông h ng v
phía tôi. Và b n chúng thay phiên nhau, gi cho cha ch, m t t th ó.
M t cha tôi ng c n c, tôi không rõ là phèn hay máu nhoèn nho-t.

Thôi nghen, ông tr i, nh th này là r i, ng thêm n a. 8 c gì cha
tôi hi!u, ! mà thanh th n, x a rày, cái gì không bi t hai ch em c ng ã
th , ó là m t cách t$ h c ! s ng. Ch, có s$ giao ti p gi a thân xác là
tôi ch a t ng tr i qua.
Nh ng lúc này, c m giác th t n i u. u tiên là s$ xé to c, và t

rách nát, au n nh l ki n cánh )c gi i thoát, chúng bò rân kh p
thân th!, tôi th"y mình ang ch t. R i ký #c ùa v kinh hãi, v% m t má
tôi cái hôm b ng i àn ông bán v i o lên ng i hình nh không ph i
là khoái l c th ng hoa, nó gi ng nh tôi bây gi , au ràn r a, nhói t n
chân tóc. Tr i i, t i sao tôi không nh n ra i u ó, ngay lúc "y ( ! gi"u
kín n&i ám nh trong lòng, gi ò t i c i v i má, xem nh không có
chuy n gì, ! chi u chi u cùng má ra sông, h i nhau, không bi t ch ng
nào thì cha v )
... M t tr i le lói ánh sáng tr l i khi trên ng ch, còn hai thân th!
nhàu nh . Ai ó vãi t ng chùm chim én lên cao, chúng c chao li ng !
kh i ph i r i nh lá. Ng i cha c i cái áo trên ng i ! p lên #a con
gái. Ông ta bò quanh nó, tìm b"t c# cái gì ! có th! che c th! nó d i
m t tr i. D ng nh #a con gái ang ch t, ch, ôi m t là r ng r#c ch p
m không thôi. Câu u tiên nó h i :
- Không bi t con b có con không, h cha ?
Nó h i s) hãi. C m giác m t cái gì, nh xíu nh ng lanh l)i nh con

lo n qu n ang ng p l n trong nó. #a con gái thoáng ngh*, r t n c
m t, tr i i, có th! mình s( sinh con. Nh ng nó ch"p nh n vi c "y, dù
ph phàng (v i nó, ch"p nh n c ng là m t thói quen).
#a bé ó, nh"t nh nó s( t tên là Th ng, là Nh hay D u,

Xuy n, H ng... #a bé không cha nh ng ch c ch n )c n tr ng,
s( t i t,nh và vui v% s ng n h t i, vì )c m- d y, là tr% con, ôi
khi nên tha th# l&i l m c a ng i l n. /.
ng l n u trên tu n báo V n Ngh s 33, ngày 13-8-05 (và nh ng s k ti p)

Lên trang này ngày 16-8-2005
Tr v trang ch Nguy n Ng c T

NguyenNgocTu Canhdongbattan

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

NguyenNgocTu Canhdongbattan

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Cánh ng b"t t n | Nguy+n Ng c T Page 1 of 32

R i ng n l a hoi hót th d i n i c m ã lên tim, ng i àn bà v n

Và nh ng chân tóc trên u ch c ng ang t máu. Ng i ta ã lòn

ám ng i ng ngác m"y giây ! ch"p nh n vi c con m i b ch y.

ch$c lao xu ng, nh y nhót iên cu ng. R i ti ng ch i r a chói lói

Su t m t quãng ng, ch không h thay i th n m, im lìm, l nh

Nh v y mà chúng tôi bi t ch còn s ng, ! i v i chúng tôi g n h t

Nh ng chi u hôm ó và c ngày sau, ch không n. Ch t ch i c

Tôi nói l i v i cha và i n trong b a c m. Tôi nghe hai ng i l ng

Ch c gió ã b t m"t l i tôi, khi quay v , i n không mang theo gì,

Sáng s m ngày th# ba, ch ng i d y )c, ngó quanh, ch h i, “Tr i

Ch h i “T m âu, m"y c ng ?”. Tôi ch, xu ng kinh. Ch ngó

ó là m t h bom c , bình bát m c quanh, rau mu ng ch ng ch t

Ch, có cha l m lì d n c quanh chòi. Ch, có cha là h h ng v i

Vì l( ó ? Có ph i vì cha mà ch l i v i chúng tôi, trên m t cánh

i n nhìn tôi c i. Chúng tôi ã g p nhi u, r"t nhi u ng i ph n

phát #a n c m t. êm n, sau các n lúa, h th ti ng c i chút

- 4n trên m hôi n c m t c a ng i ta nên lâu lâu b ánh c ng

Ch nói, và ngã nghiêng c i, d ng nh ch th"y mình tr giá v y

Cha không vui, vì có thêm m t mi ng n. B y v t c ng không vui,

Nh ng tôi và i n bi t th! nào ch c ng ra i, trong m i mòn. Quãng

- M"y c ng th ng ch thi t h ? T i ch a… !?? ”.

Ch ng c nhiên, th"y n c m t ràn r a trên má th ng i n (mà ch

Mùa n s m. Vì v y mà n ng r"t dài. M i r i, chúng tôi d ng chân

Tôi gi c cha r i kh i cái xóm tàn t ó. Nh ng cánh ng chúng tôi

Ch& chúng tôi c m l u c m v t, n c ã s c l i th m m t màu vàng u

Mà, mùa m a v n còn xa l m.

Ngày ngày, i n r ch i gi ng l i, nh p cá và tát nh ng cái

Ch lì. Ch tìm m i cách ! sà vào cha. M t b a ch b o i n

i n có nh ng ngày b i r i. Nó hay h i tôi, “ng i ta th ng m- ra

Khi tôi th#c d y, i n ã m t m i thi p i, nó n m co qu p, hai tay

- H i hôm s ng nhi u ghê, nó nhi!u lên m t ch hoài, nh t g n ch t.

R i ch giành n"u c m. Ch xo n tay áo lên hì h i th i l a, u tóc

Cha a ch m t ít ti n ngay trong b a c m, khi nhà m t, “Tôi tr

i n và tôi r ch i câu (Chúng tôi cho là ch bu n, dù chuy n ó

Tr a "y chúng tôi tr m ngh ch d i n c r"t lâu. Ch c i nôn khi

ch b&ng âu y m l , nh ang n$ng n u m t #a bé con và th ng em

- Tr i "t i, sao v y nè, c ng ?

Ch toàn h i nh ng câu h i khó. Ch, nghe thôi ã au, nói chi tr l i.

Ng i àn ông c i h h , th “ Tôi nói láo cô Hai cho xe ng ch t

Cho dù ng i àn ông "y có quá nhi u n t ru i, cho dù ch'ng cao

l"y m"y gi mà nh kh#a m t ít tu i xuân i. C i, cái b lúa luôn

B lúa nhà tôi ã c n t sau T t. i u ó làm má tôi h i bu n,

Tôi ch a bao gi th"y cái màu l lùng "y. h n bông b p ngoài

M t b a tôi chiêm bao, ch'ng u ch'ng cu i gì, ch, th"y vía má

#a m i tu i quay l ng l i, #a chín tu i úp m t vô áo ch nó,

ó là hình nh "n t )ng cu i cùng c a má tôi trên n n m t cái nhà

Su t nhi u n m sau ó, tôi không dám nh má, b i ngay v a khi

Má có r"t nhi u hình nh -p, và c khuôn m t lo l ng c a má khi

Tôi ch y qua nhà hàng xóm, nói v i thím T r ng má i m"t tiêu r i.

- H i chi u má con không n"u c m…

- Má con n m trên gi ng th dài…

Tôi h t bi t t . Ti ng th th n th )t, nghe bu n mênh mông, ch y

M i ng i không th"t v ng, h cho th i gian lùi l i xa xa, thì ra c ng

T i ây thì h t chuy n nói, hàng xóm ra v . Gi ng h t nh v a tan

Quãng hành trình v nhà có v% r"t dài và kh c nghi t, nó v t ki t cha

Coi k2 thì má không em theo gì. Chi ti t ó làm au lòng ng i

Cha em t"t c c c a má em t. Khói bay mù m t trong nhà,

Chúng tôi dong ghe i, qu n lòng ngoái l i c n nhà ang quay qu t

K! nhi u chuy n nh v y là ! tr l i ch , nhà tôi, má tôi, r t cu c ã

àn v t a chúng tôi i h t cánh ng này n cánh ng khác. ôi

bu t lòng nói “ch t r i !” và c i l t khi nghe ng i nào ó kêu lên :

Sau này, ã t$ h c cách nh h ng b ng b ng m t tr i, b ng sao