FALAS BASHKE ME GAZETEN Kryeredaktore: Anila BASHA

MILOSAO,
Zv/kryeredaktor: Erl MURATI - Rezarta DELISULA - Granit SOKOLAJ
Tel:(04)359-104, Fax:(04) 359-116 E-mail:gazetashqiptare@balkanweb.com
VAZOJA DHE E diel, 26 Gusht 2007
Viti XIII - Nr.3970 Çmimi, 50 lekë (1 euro)
FILXHANET E
NAPOLEONIT OPINIONI I DITES

DHURATE PER N ë strategjinë ruse të bllo-

kimit permanent të pa-
varësisë së Kosovës po del
RUSIA SYNON TA BEJE takimet dhe bisedimet e tyre
me përfaqësuesit e diplomacisë
ruse, një orientim të ri të plat-
ALI PASHE gjithnjë e më hapur një element
i ri. Partnerët perëndimore, çdo
KOSOVEN PALESTINE formës së Moskës për çështjen e
Kosovës: Nga paralelizmat me
TEPELENEN ditë e më tepër po kuptojnë nga Nga KATOVICA rajonet problematike ...
Vijon në faqen 20

SITUATE ALARMANTE NE VERI TE VENDIT POR EDHE NE SHTETIN FQINJ PER SHKAK TE TEMPERATURAVE TE LARTA

NAFTA DREJT KOSOVES

ZJARRET BLLOKOJNE EKSPORTIN. NE GREQI VDES NJE SHQIPTAR
Policia bllokon botet me naftë pasi flakët u afruan në rrugën nacionale. Një shqiptare ndihmoi turistët
në hotelin grek, por u përfshi nga flakët. Topalli: Trupi i saj do të sillet me urgjencë në Shqipëri
Në faqet 2-4

SOT NE SUPLEMENTIN HETIMET E MINISTRISE

NARD NDOKA: Hapet dosja e

vjedhjes në ’97 e
As Kanuni thesarit të Veriut
Në faqen 18

nuk lejon
INTERVISTA

Kadare kundër
Bashës: Duhet
bërë më shumë
djegien e trupave për Kosovën
Në faqen 19

VITO Në faqet 13-17

KAPO:
Bëni ligjin
2- FAQJA E PARE E diel 26 Gusht 2007

ZJARRET NE GREQI
DEMET
ORE PAS VIKTIMAT

ORE 50 Të paktën 50 vetë kanë humbur jetën në zonat jugore të Greqisë,

për shkak të zjarreve të fuqishme që kanë përfshirë të gjithë
vendin. Qindra të tjera janë plagosur dhe intoksikuar për shkak të
flakëve dhe tymit. Rajoni më i prekur është ai i Peloponezit, nga
ku, që dje në mëngjes ka nisur evakuimi masiv i popullsisë

09:00 ZJARRET
Autoritetet
greke
njoftuan se
zjarret e shumta që kanë
përfshirë vendin, e kanë
çuar numrin e viktimave
170 Autoritetet në vend kanë bërë të ditur se bëhet fjalë për më shumë
se 170 zjarre që kanë shpërthyer gjatë 48 orëve të fundit dhe duket
se e kanë “gjunjëzuar” vendin. Kryeministri ka shpallur gjendjen e
jashtëzakonshme dhe ka kërkuar ndihmë nga vendet e BE-së, për
të mbajtur situatën nën kontroll.

në 37, ndërsa dhjetëra të

tjerë janë plagosur. DËMET

Mln
Zjarret shpërthyen një Flakët kanë shkatërruar mijëra hektarë pyje dhe dhjetëra ndërtesa,
ditë më parë në jug të ndërsa zyrtarët pohojnë se dëmet janë të pallogaritshme dhe mund
Peloponezit, duke të arrijnë në miliona euro. Rrugët në Athinë si dhe në qytete të
bllokuar banorët e zonës tjera janë bllokuar, ndërsa në rajonet e përfshira nga flakët vazhdon
në këto fshatra, evakuimi i banorëve e turistëve.
para se ata të
evakuoheshin.
USHTARË

11:15
Dy vatra të
mëdha zjarri
shpërthyen
në afërsi të
700 Përveç brigadave të panumërta të zjarrfikësve, qeveria ka
angazhuar edhe ushtrinë në “luftën”
kundër zjarreve. Rreth 700 ushtarë janë dërguar në tri zonat më
të prekura nga zjarret, në Lakonia,
Mesinia dhe Ilias.

kryeqytetit grek,
Athinës, ndërsa
rrugët në këtë qytet
Shpallet gjendja e jashtëzakonshme. BE dërgon ndihmat e para
u bllokuan. Numri i
viktimave arrin në
41, ndërsa zyrtarët
thonë se dy avionë,
një helikopter dhe
20 zjarrfikëse po
Zjarret gjunjëzojnë
përpiqen të shuajnë
flakët.
Greqinë, mbi 50 të vdekur KARAMANLIS
Kryeministri grek
deklaroi dje se i gjithë
12.20 vendi është në gjendje

Zjarret në
malin
Hymettus
në lindje të Athinës,
dhe qindra të plagosur të jashtëzakonshme
dhe se të gjithë duhet
të mobilizohen për të
përballuar këtë
fatkeqësi të madhe.
mbërrijnë edhe në ELIRA ÇANGA ZGJEDHJET “Askush s’ka të drejtë
kryeqytet, për shkak të e.canga@gazetashqiptare.com Greqia pritet të t’u marrë jetën të
erërave të forta. Nis zhvillojë zgjedhjet e tjerëve, të shkatërrojë

Z
evakuimi i ndërtesave jarret gjunjëzojnë Gre
edhe në kryeqytet, qinë. Të paktën 50 vetë,
ndërsa autoritetet mes të cilëve edhe fëm-
pohojnë se situata është ijë, kanë gjetur vdekjen, ndër-
shumë problematike dhe sa qindra të tjerë janë plago-
nuk mund sur për shkak të flakëve që
të mbahet kanë përfshirë të gjithë zonën
nën kontroll. jugore të vendit. Autoritetet
thonë se numri i viktimave
mund të rritet nga momenti në
17:30 moment, duke rritur përmasat
Qeveria e asaj që konsiderohet tashmë
greke shpalli si një tragjedi kombëtare”,
gjendjen e njoftoi agjencia greke e
jashtëzakonshme në lajmeve ANA. Zjarret më të
vend, ndërsa numri i fuqishme të dekadave të fun-
viktimave arriti në 44 dit në vendin fqinj shpërthy-
persona në rajonin e en të premten në gadishullin
Peloponezit. Kryeministri jugor të Peloponezit, por tash-
Kostas Karamanlis më janë përhapur në fronte të
deklaroi se frontet e tjera për shkak të erërave të
shumëfishta të zjarrit nuk forta dhe temperaturës së
mund të jenë thjesht një lartë. “Numri i të vdekurve ka
koincidencë dhe se arritur në 50 në rajonin e
fajtorët duhen gjetur sa Peloponezit, në zonat e tjera
më shpejt. nuk ka viktima”, - deklaruan
burimet pranë zjarrfikësve.
Ata thanë se kishin gjetur tru-
pat e karbonizuar të viktimave
në rrugë, në shtëpitë e djegura
apo makinat e shkrumbuara.
Pamja më e tmerrshme ishte
ajo e një nëne të karbonizuar
që shtrëngonte ende fëmijën e
saj në krahë.
Mesditën e djeshme, zjar-
ret shpërthyen edhe në afërsi
të Athinës, duke detyruar
kështu evakuimin e banorëve,
një manastiri si dhe duke
bllokuar për disa orë rrugën
që lidh kryeqytetin me
aeroportin. “Jemi të dëshpëru-
ar për atë që po ndodh në
Peloponez, por situata këtu
është po kaq e tmerrshme”, -
tha për televizionin grek, An-
geliki Spanou, banor i lagjes
Holargos të Athinës.
Zjarret kanë avancuar deri
në periferitë e kryeqytetit, por
në orët e darkës janë vënë
pjesërisht nën kontroll. Briga-
dat e zjarrfikësve po luftojnë
për të shuar mbi 170 zjarre në
të gjithë vendin, në Greqinë
perëndimore, Peloponez, Il-
ias, Mesinia, ishujt Evia si dhe
Atikë”, - tha zëdhënësi i depar-
tamentit të zjarrfikësve Ioannis
parakohshme më 16
shtator, vendim ky që
u mor nga Kryeministri
Karamanlis, për shkak
të një sërë skandalesh
që “tronditën” qeverinë
e tij, por edhe për
shkak të situatës së
paprecedent të krijuar
nga zjarret që kanë
përfshirë gjithë vendin.
Stamoulis said. “Fshati im po
digjet”, - tha një banor i Trav-
losit në zonën e Ilias për televiz-
ionin grek. “Aty ndodhen 500
vetë. Kemi mbushur dhjetëra
kova me ujë dhe po presim që
flakët të afrohen. Nuk mund të
bëjmë asgjë tjetër”, - shton ai.
Ndërkohë, politikanët kanë
ndërprerë fushatën elektorale
për zgjedhjet e parakohshme të
16 shtatorit, ndërsa kryeminis-
tri grek, Kostas Karamanlis u
tha dje gazetarëve se “vendi po
përjeton një tragjedi ko-
mbëtare”. Ai shpalli gjendjen
mjedisin dhe të gjithë
vendin”, - tha ai.
Kryeministri shprehu
keqardhjen për familjet
e viktimave dhe kërkoi
nga vendet e BE-së,
ndihmë për të vënë
nën kontroll situatën.
e jashtëzakonshme, e ndërsa
bëri të ditur se qeveria ka mar-
rë një sërë masash për të për-
balluar situatën. Edhe Presi-
denti Karolos Papoulias u
shprehu keqardhjen dhe
ngushëllimet e tij familjeve të
viktimave. “Më duket sikur
kam humbur familjen time, u
shpreh dhimbjen dhe dësh-
përimin familjeve të vikti-
mave”, - tha ai. Athina ka
kërkuar ndihmën e BE-së dhe
Franca, Kanadaja dhe Nor-
vegjia kanë dërguar dje ndih-
mat e para, pesë avionë, një
helikopter dhe 60 zjarrfikës
për të ndihmuar grekët të
marrin nën kontroll situatën

EDISUD Spa, REDAKSIA: Redaktor i Politikës: Erl Murati, Redaktor i Suplementeve: Rezarta Delisula, Redaktor i Specialeve: Artan Hoxha, Redaktor i Kronikës dhe Rretheve: Granit Sokolaj, Kultura: Admirina PEÇI, Ndërkombëtare: Elira Çanga,
Art Designer: Nevila SAMARXHI. ADMINISTRATA: Përgjegjëse e Financës: Lindita DODE, Shpërndarja: Gerti RUÇI, Cel 0682090378, Marketingu: Ilda ISUFI, Cel:0682074415-email:marketing@gazetashqiptare.com, ADRESA: Ish-Drejtoria e Uzinës
së Autotraktorëve, Tiranë - Tel:(04)359-104 Tel&Fax:(04) 359-116 Marketingu: 359-104. Tiranë, Internet: www.balkanweb.com, Email: gazetashqiptare@balkanweb.com ; redaksia@gazetashqiptare.com, SHTYPUR në “Konica color”
 FAQJA E PARE - 3

h h h h

Topalli ngushëllon Ministria e Jashtme,

homologen greke
Kryetarja e Kuvendit, Jozefina Topalli i ka dër-
guar dje një letër homologes së saj greke, Ana Bena-
ki, për të shprehur dhimbjen dhe ngushëllimet në
lidhje me tragjedinë e rëndë në zonën jugore të Gre-
qisë, ku si pasojë e zjarreve të fuqishme humbën jetën
mbi 50 vetë, mes të cilëve edhe dy shqiptarë. "Ndoqa
me dhimbje lajmet e hidhura dhe dua të shpreh dësh-
përimin dhe dhimbjen lidhur me këtë tragjedi", thu-
het mes të tjerash në letrën e Topallit. Kryeparlamen-
tarja duke shprehur ngushëllime për familjet e vikti-
mave, thekson se "qeveria dhe populli shqiptar gjen-
det pranë Greqisë në këtë tragjedi". Kryetarja e Kuv-
endit theksoi gjithashtu, se "qeveria duhet të sjellë
patjetër në atdhe trupat e viktimave shqiptare". Ajo i
kërkoi gjithashtu Ministrisë së Punëve të Jashtme të
Shqipërisë, të bëjë më shumë për t'u qëndruar pranë
familjeve të viktimave dhe të angazhohet për të ndi-
hmuar ato në përfundimin e procedurave dhe sjell-
jen e trupave të të afërmve të tyre në Shqipëri.
shqetësim për emigrantët
Ministria e Jashtme e Shqipërisë deklaroi dje se "po
ndjek me shqetësim ngjarjet tragjike në Greqi", si dhe i
shprehu ngushëllimet e thella qeverisë greke dhe famil-
jeve të viktimave. "Ministria ka qenë edhe më e shqetë-
suar dhe ka vijuar kontakte të vazhdueshme për emi-
grantët tanë në Greqi", thuhet në një deklaratë për sht-
yp të ministrisë. "Gjejmë rastin për të përcjellë ngush-
ëllimet e thella të Ministrit të Jashtëm z.Basha për
familjen e viktimës shqiptare, Altina Idriz Tomorri".
"Ambasada jonë në Athinë ka dërguar përfaqësues
pranë familjes së viktimës, për t'i ngushëlluar dhe
për t'i ndihmuar në procedurat e rastit", theksohet
në deklaratë. "Po nga policia greke njoftohemi për
një shqiptar të plagosur lehtë në dorë në zonën e
Pirgos, i cili aktualisht po trajtohet në spital dhe
është jashtë rrezikut për jetën. Jemi në kontakt të
vazhdueshëm me autoritetet greke dhe përfaqësinë
tonë për informacione të mëtejshme", thuhet në ko-
munikatën e Ministrisë së Jashtme.

-
Tragjedia greke prek dhe emigrantët shqiptarë. Familjarët i kërkojnë ndihmë Tiranës për të kthyer trupat

Shqiptarja vdes duke shpëtuar turistët

Tre të tjerë konsiderohen të zhdukur, një i plagosur rëndë
D
onte të
shpëtonte
turistët e
500 mijë
fundit në hotelin Viktimat EMIGRANTËT
ku punonte, në SHQIPTARË
Aeropoli të Gre-
qisë, por ka përfun-
shqiptare Rreth 500 mijë është
numri i emigrantëve
duar vetë në flakët - Altina Tomorri shqiptarë në Greqi.
që prej ditësh kanë Shumica e tyre jetojnë në
përfshirë të gjithë - Spiro Kosia (i plagosur) Athinë dhe në zonat
zonën. Është - Tre të zhdukur përreth saj, por edhe në
tragjik fati i 33- qytete të tjera të mëdha,
vjeçares nga Sh- si dhe në zonën jugore të
qipëria, Altina To- vendit dhe në ishujt që e
morri, e cila dje ka humbur bërë të ditur ende. Ata thonë rrethojnë atë.
jetën dje për shkak të zjarreve se dhjetëra trupa janë gjetur
të fuqishme që kanë prekur të karbonizuar mëngjesin e
qytetin e Aeropolit dhe kanë djeshëm, kryesisht në zonën televizionet shqiptare. Au-
shkrumbuar rajonin e e Peloponezit, të përfshirë toritetet shqiptare, nga ana e
Peloponezit, në jug të vendit nga flakët në 24 orët e fundit tyre, nuk kanë bërë asnjë de-
fqinj. Emigrantja nga Sh- dhe se numri i viktimave dhe klaratë në lidhje me këtë
qipëria, që prej vitesh jetonte kërkesë të familjeve të vikti-
në vendin fqinj, rezulton të plagosurve mund të rritet. vetë. Autoritetet greke nuk mave. Por, Ministria e
tashmë në listën e viktimave OFERTE SPECIALE KËRKESA E kanë kontaktuar me ne dhe Punëve të Jashtme ka bërë të
të tragjedisë më të madhe SIGUROJME TE DREJTA STUDIMI PA KONKURS FAMILJARËVE nuk na kanë premtuar ndih- ditur dje se i ndjek me
greke. Një tjetër shqiptar, NE RUSI, BJELLORUSI, KAZAKISTAN, LETONI, Të afërmit e familjarëve të më. Por, ne u kërkojmë au- shqetësim këto ngjarje dhe
emri i të cilit nuk është bërë i LITUANI, MOLDAVI DHE UKRAINE viktimave kanë kërkuar dje toriteteve shqiptare të an- shpreh ngushëllimet e saj e
ditur, rezulton mes 50 vikti- Për shkolla të larta me pagesë të leverdisshme (disa herë më të ulta se në Perëndim dhe Shqipëri) për:
Shkenca Mjekësore (mjekësi e pergjithshme, stomatologji, farmaci etj), Shkenca Politiko- ndihmë nga autoritetet sh- gazhohen dhe të na ndih- thella familjeve të viktimave.
mave të shkaktuara nga zjar- Shoqërore dhe Ekonomike (jurisprudencë, politologji, diplomaci, sociologji, ekonomi, bankë,
qiptare për të kthyer në atd- mojnë për të sjellë në atdhe Ministria njoftoi se “ambas-
ret, ndërsa burime nga spi- financë, audit, marketing, hoteleri-turizëm, kulturë fizike dhe sporte etj), Shkenca Teknike (inxhinieri
mekanike, elektronike, radio, kompjuterike, inxhinjeri ndërtimi, arkitekturë, telekomunikacion, he trupat e të afërmve të tyre. trupat e të afërmve”, thanë ada shqiptare në Athinë ka
tali grek në Pirgos bëjnë të informatikë etj), artet e bukura (pikturë, skulpturë etj), në konservatore, kinematografi, teatër,
“Ne kemi përballur çdo gjë ata, të intervistuar nga dërguar përfaqësues pranë
ditur se një shqiptar është
balet, koreografi, gjuhë të huaja (anglisht, arabisht, frëngjisht, gjermanisht, italisht, japonisht,
spanjisht, suedisht) etj. familjes së viktimës për t’i
mes të plagosurve. Spiro Ko- Mundësojmë vijimin e shkollës së mesme (shtetërore ose private) me pagesë për: muzikë, ngushëlluar dhe për t’i ndi-
pikturë, sport, shkenca teknike etj.
sia nga Elbasani, prej vitesh Sigurojmë edhe të drejta studimi për kurse kualifikimi dhe specializimi pasuniversitare (në hmuar në procedurat e ras-
emigrant në Zahero të Gre- mjekësi mbi 70 specialitete) dhe për diplomë të dytë në specialitetet jurisprudencë, diplomaci, gazetari,
ekonomi, sociologji (me afate 2-3 vjet) etj. Kurse 1,2,3-6 mujore ose 1 vjeçare të gjuhës ruse ose të
tit”. Ndërkohë, zyrtarët në
qisë, po kurohet aktualisht gjuhëve të tjera të huaja (anglisht, arabisht, frëngjisht, gjermanisht, italisht, japonisht, spanjisht, suedisht Tiranë kanë konfirmuar se
nga djegiet që ka pësuar. etj.)
Dorëzimi i kërkesave dhe dokumenteve të tjera për regjistrim përfundon më 12.09.2007. “janë në kontakt të vazh-
Ndërkohë, burimet kanë njof- Nisja individuale ose në grup do të bëhet: dueshëm me autoritetet
1. Për studentët e shkollave të larta në periudhën 15 Shtator - 15 Tetor 2007.
tuar se edhe tre shqiptarë të 2. Për nxënësit e shkollave të mesme në periudhën 15 Shtator - 15 Tetor 2007. greke dhe përfaqësinë në
tjerë rezultojnë të zhdukur, PA HUMBUR KOHË KONTAKTONI ME KORDINATORIN NË VLORË: Athinë për informacione të
por emrat e tyre nuk janë Cel. 069 21 50 160 mëtejshme”. el.ça
4 - AKTUALITET
Urdhri i policisë
është dhënë, pasi
ditët e fundit
kanë kaluar disa
bote të
furnizuara me
naftë drejt
Kosovës
Rregulli bën përjashtim vetëm për trajlerat që janë të shoqëruar me polici dhe zjarrfikëse
Bllokohen botet me naftë drejt Kosovës
Policia jep urdhrin, pasi zjarri u afrua në Qafë-Shllak
Arbër ZAPODI
rrethet@gazetashqiptare.com
KUKES
E
ksporti i karburanteve
nëpërmjet aksit Ti
ranë-Kosovë, për disa
ditë do të pezullohet. Bëhet
fjalë për botet me naftë që
lëvizin në këtë aks. Policia e
Kukësit ka nxjerrë një ur-
dhër, ku do të ndalohen
botet e ngarkuara me kar-
burant që të lëvizin në Qafë-
Shllak. Kjo për shkak të tem-
peraturave tepër të larta dhe
zjarret që rrezikojnë të
bllokojnë totalisht këtë
rrugë. Ndërkohë, pushteti
vendor ka rënë në negocia-
ta me Ministrinë e
Brendshme për të lokali-
zuar vatrat me mjete ajrore,
të cilat kanë ardhur nga Ita-
lia. Këto mjete do të ndë-
rhyjnë në mjaft terrene të
thella, ku ndërhyrja e çdo
mjeti tjetër për shuarjen e
flakëve është e pamundur.
Aktualisht, situata në disa
zona të Kukësit është alar-
mante, sidomos në Arrën,
Qafë-Shllak, Shëmri, etj.
URDHRI
Sipas urdhrit të lëshuar
dje, për shkak edhe të
emergjencave dhe vatrave të
zjarrit që rrezikojnë të dalin
në akset nacionale, do të
ndalohet të lëvizin në Qafë-
Shllak autobotet e naftës dhe
në tërësi karburantet apo tra-
jlerat me çfarëdo ngarkese që
të jenë, për shkak se rreziku i
zjarrit është permanent.
Lajmi është pohuar dje zyr-
tarisht nga shefi i Komisari-
atit të Kukësit, nën/komisar
Muharrem Furriku. Sipas tij,
nga ky rregull bëjnë përjash-
tim vetëm ato bote që janë të
E diel, 26 Gusht 2007
Situata në Kukës
është ende
alarmante.
Ministria e
Brendshme nis
mjetet ajrore për
disa zona të
thella
VATRAT E ZJARREVE
• Në malin e Jushit në Bushat të
Shkodrës, një vatër e re
• Situata në Kukës e njëjtë, zjarre
në Arrën, Qafë-Shllak etj
• Në Mirditë, shuhen dy zjarret në
Lajthizë e Kaçinar; zjarri
vazhdon në grykën e Oroshit.
• Disa vatra të vogla vijojnë ende
në komunat e Gjirokastrës
• Në malin e Xhyrës në Elbasan
vazhdojnë ende dy vatra zjarri
• Vatër e re zjarri në malin e
Nikolicës në Korçë
ALFRED OLLI
Qeveria italiane vë në
2000 140
MILIONE
dispozicion një helikopter HEKTARË
pyje e lekë
D rejtori i Emergjencave Civile në Minis tabin e emergjencës dhe shërbimet pyjore, shkurre janë përllogaritet
trinë e Brendshme, Alfred Olli ka kon- ndërsa qeveria italiane ka ndihmuar me një djegur në dëmi i
firmuar dje se qeveria italiane ka vënë në dis- helikopter pasi në disa zona nuk mund të ndë- bjeshkët e arritur deri
pozicion një helikopter, me qëllim shuarjen e rhyhet, veçse në rrugë ajrore”, - tha Olli. Shefi Arrnit në më tani në
zjarreve. Olli pohoi se situata në disa rrethe i Shtabit të Emergjencave i bëri apel dhe ko- Kukës, qarkun e
të vendit është ende alarmante. Ai citoi disa munitetit, që të jetë më i kujdesshëm. Shumë ndërsa dëmi Shkodrës,
vatra në rrethet Dibër, Mirditë e Bulqizë. “Ka prej zjarreve kanë rezultuar të kenë qenë të përllogaritet si pasojë e
disa vatra të reja në veri. Kemi përdorur sh- qëllimshme, sidomos nga barinj. në miliona vatrave të
lekë zjarreve
shoqëruar me polici dhe kanë kaluar disa bote të makinave do të shkaktonte lokale dhe gjithë faktorëve, qëllim, do të veprojë ligji me
zjarrfikëse. Në të kundërt, furnizuara me naftë drejt kaos në këtë aks. që të bashkëpunojnë për ashpërsinë më të madhe”.
mjetet do të bllokohen e kthe- Kosovës. Por vatrat e zjarrit SITUATA menaxhimin e situatës së Shefi i Komisariatit të
hen mbrapsht, pasi nuk ka tashmë janë shumë afër Kreu i policisë, Furriku krijuar. “Ne e kemi situatën Kukësit siguroi se pas nego-
asnjë siguri për to dhe rrugës nacionale, dhe këto bëri të ditur në një konfer- në vëzhgim, - tha Furriku, - ciatave me Ministrinë e
mundësia e shpërthimit si mjete me karburant kanë encë për shtyp se situata e dhe situata e zjarreve është Brendshme, ishte arritur që
pasojë e shkëndijave të zjar- rrezikuar të shpërthejnë e të zjarreve në rajonin e Kukësit e rënduar. Por mbi këdo që pasdite të dërgoheshin mjete
rit është shumë e madhe. digjen në mes rrugës. Në po përparon me shpejtësi. vë dorë mbi masivet pyjore, ajrore për shuarjen e zjarrit
Urdhri i policisë është këtë mënyrë, aksi do të Ai u ka bërë thirrje banorëve pasi ka të dhëna se shumi- në zonën e Shëmrisë të rre-
dhënë, pasi ditët e fundit bllokohej totalisht e vargu i të fshatrave, strukturave ca e zjarreve janë vënë me thit të Kukësit.
 E diel 26 Gusht 2007 POLITIKE - 5

Reforma zgjedhore, në shtator LRI: Karta e studentit,

pritet debati mes partive
Fillimi i sesionit të ri par-
lamentar do të përkojë edhe me
vazhdimin e punës së komisionit
të posaçëm për reformën zgjed-
hore, afati tremujor i të cilit ka
skaduar pa ndonjë rezultat para-
prak. Puna e këtij komisioni ësh-
të mbyllur pa ndryshime në Ko-
din Elektoral dhe në Kushtetutë,
ndaj edhe gjithçka ka mbetur aty
ku nisi. Pas zgjidhjes së çështjes
së Presidentit, klasa politike ka shprehur së fund-
mi vullnetin për realizimin e reformës zgjedhore.
Politikanë të të dy krahëve kanë deklaruar së fund-
mi se përmirësimi i Kodit Elektoral dhe ndryshimet
në Kushtetutë do të shndërrohen
shumë shpejt në kryefjalën e ax-
hendës së politikës. Në këtë
mënyrë, edhe pse mandati i Ko-
misionit të Reformës Zgjedhore
ka skaduar, ekziston vullneti i
plotë politik për shtyrjen e tij. Në
këtë mënyrë pritet që Kuvendi të
marrë vendim për shtyrjen e afatit
të mandatit të Komisionit të Re-
formës Zgjedhore në seancën e
parë të tij, pasi si për çdo komision tjetër, veprimtar-
ia e Komisionit të Reformës Zgjedhore është pezu-
lluar dhe koha e mbetur deri në rifillimin të veprim-
tarisë së Kuvendit nuk është e llogaritur.
Qeveria të mbajë premtimin
L ëvizja Rinore për Integrim
reagoi dje lidhur me Kartën
e Studentit, e cila ende nuk është
vënë në dispozicion për studentët
shqiptarë. Kjo lëvizje kërkon që
qeveria të bëjë një transparencë
për fondet që janë akorduar për
realizimin e kartës. Sipas drej-
tuesve të saj, Karta e Studentit
duhet të ishte funksionale gjatë
vitit shkollor 2006-2007, por as
për vitin shkollor 2007-2008 nuk po realizohet
një projekt i tillë.
"Ne si Lëvizje Rinore për Integrim e quajmë të
papranueshëm faktin që talljet me studentët të vazh-
dojnë në pafundësi dhe i bëjmë
thirrje qeverisë që të fillojë ta
marrë seriozisht këtë punë e të
kthejë realisht vëmendjen ndaj
studentëve", - bën të ditur
njoftimi zyrtar i këtij forumi
rinor. Sipas tyre, karta i jep një
status të munguar studentëv,
të barabartë me të gjithë bash-
këmoshatarët e tyre në Europë,
madje nga ajo, ato kanë për-
fitime të drejtpërdrejta nga zbatimi i saj. Duke
iu referuar gjithnjë të njëjtit burim, LRI-ja do ta
ndjekë në vazhdimësi këtë çështje dhe kërkon nga
qeveria shqiptare të zbatojë vendimet e veta.

Pas ngritjes së KZZ, aleatët e djathtë shprehin mbështetjen ndaj Palokës, të majtët heshtin

Zona 31, kandidatët luftë deklaratash

Zhegu, Shehi e Paloka pretendojnë fitore në zonë
Tedi Blushi

B
eteja elektorale për
mandatin e deputetit
në zonën zgjedhore
nr.31 në kryeqytet, është çe-
lur dje me një luftë të ashpër
nervash dhe deklaratash
mes kandidatëve Paloka,
Zhegu e Shehi. Në një pron-
oncim për mediat, gjatë taki-
meve në bazë, kandidati
demokrat Paloka e ka cilë-
suar si amatoresk kandidi-
min e Luan Zhegut nga ana
e opozitës. Madje duke e
ironizuar atë, Paloka do të
shprehej se "kandidimi i
Zhegut në politikë është si
kandidimi im në këngë".
Mbështetur mbi këtë argu-
ment, ai do të sh-
tonte më tej se
"për këtë arsye, ai
nuk ka kohë për
të humbur duke
u marrë me një
këngëtar". Por
edhe nga ana e
kandidatit so-
cialist nuk kanë
munguar thum-
bimet në adresë
të rivalit
demokrat. Në një
prononcim për mediat, fill
pas këtyre deklaratave të
Palokës, Zhegu u shpreh se
"shoqëria shqiptare është aq
e emancipuar sa të bëjë
zgjedhjen e duhur, duke
mos humbur kohë pas fjali-
meve boshe". Në funksion të
këtij qëndrimi ai tha gjith-
ashtu se "përderisa Dashi ka
votat e tij, Luani të tijat dhe
Paloka të tijat, elektorati e ka
vendosur tashmë fituesin
mes garuesve". Jashtë kësaj
lufte nervash nuk ka mbetur
as kandidati i Lëvizjes për
Zhvillim Kombëtar,
Dashamir Shehi. Gjatë një
konference me gazetarët, ai
ka kërkuar që "niveli i garës
elektorale duhet të jetë më i
lartë se kaq", duke iu referu-
ar kësisoj dy konkurrentëve
të tij, Paloka e Zhegu. Por
duke qenë i pafuqishëm për
të zgjedhur kundërshtarët e
tij, Shehi u shpreh se përballë
tyre ai e ndjen veten fitues,
përderisa sikundër u shpreh
"gëzon mbështetjen dhe ale-
ancën e qytetarëve të Ti-
ranës". Siç shihet pra, ter-
mometri politik ka shënuar
dje temperatura tepër të larta
në këtë zonë të Tiranës, aq sa
nuk është e vështirë të
parashikohet se gjatë ditëve
PLL
Kryetari i Partisë
Lëvizja e Legalitetit,
Ekrem Spahia
deklaroi dje se "për
zgjedhjet e pjesshme
parlamentare në
zonën elektorale nr.
31 në Tiranë, PLL do
të mbështesë Edi
Palokën si kandidat
që ka dalë nga
Ndërsa aleatët e koalicioni i djathtë".
PBK djathtë kanë dalë
në mbështetje të
Pasi ka sqaruar se
mes partisë së tij dhe
Partia e Ballit Kombëtar ka vlerësuar Palokën si kandidatit të PD LZHK-së nuk ka asnjë
kandidatin e duhur, duke theksuar se një Paloka tek e majta
lidhje, Spahia u kërkoi
marrëveshje mes kandidatëve të djathtë do të LRI del për kartat e të gjitha partive
lehtësonte fitoren. "Edi Paloka është kandidati me studentëve, por jo politike të spektrit të
formatin e duhur për të përfaqësuar zonën 31", - për kandidatin për djathtë të unifikohen
është shprehur dje në një prononcim për mediat, deputet të Zonës 31
për të dalë me një
kreu e kësaj partie, Artur Roshi. Në emër të PBK- në Kryeqytet. Deri kandidat të vetëm, për
së, ai ka shprehur gjithashtu mbështetjen e tani asnjë parti e të mos pasur rrjedhje
elektoratit të kësaj partie për kandidaturën e majtë s’është votash.
Palokës. prononcuar për
Zhegun
në vazhdim do të kemi një tautorët më të njohur sh- caktuar si kandidatin e saj zyr- jet e fundit parlamentare të 3
garë edhe më të tensionuar qiptarë, iu afrua përfaqësim- tar për zonën zgjedhore 31, Edi korrikut '05, ky i fundit kandi-
mes tyre. it politik pas propozimit të Palokën, i cili aktualisht është doi për mandatin e deputetit
ZHEGU PS-së në vitin 2000 për të kan- drejtori i ATSH-së. Ai është në zonën zgjedhore nr.34, në
Kryesia e PS-së vendosi diduar për kreun e njësisë shprehur i sigurt në fitoren e tij të cilën humbi përballë social-
dy ditë më parë që të zyrtari- bashkiake nr. 9. Pasi fitoi jo vetëm për faktin se është istit Shpëtim Idrizi.
zojë kandidaturën e Luan mandatin në zgjedhjet e vitit banor i kësaj zone, por edhe SHEHI
Zhegut, për zgjedhjet në 2000, ai rikandidoi dhe në sepse gëzon mbështetjen e LZHK do të konkurrojë në
zonën nr. 31 në Tiranë. Duke zgjedhjet e ardhshme të vitit maxhorancës në pushtet. "Kjo këtë zonë me kryetarin e saj,
e paraqitur atë si përfaqësues 2003. Ish-këngëtari i njohur i është zona ku unë banoj dhe Dashamir Shehi, i cili gjithash-
të denjë të traditës qytetare skenave dhe ekranit drejtoi vërtet që kam obligime ndaj saj. tu është banor i saj si edhe një
dhe qeverisëse, Rama u njësinë bashkiake nr.9 në dy Ajo është zona që zgjodhi Pres- njohës i mirë i elektoratit të
shpreh se "ai është përfaqë- mandate, duke i lënë vendin identin e Republikës; kam më djathtë. Kandidimin e Shehit
sues i denjë i asaj tolerance në vitin 2007, kandidatit të se 40 vite që banoj atje, kam obli- në këtë zonë, LZHK-ja e
dhe i asaj vëmendjeje të do- opozitës së bashkuar, Armond gime ndaj miqve, ndaj mbështet në cilësitë e tij si një
mosdoshme të çdo qytetari të Halebi, nga LSI-ja. shokëve, kështu që obligimet e figurë me integritet moral
kahershëm ndaj të ardhurve PALOKA mia do të jenë dyfish", - është dhe me një eksperiencë të
në qytet". Zhegu, një nga kan- Partia Demokratike ka për- shprehur Paloka. Në zgjedh- konsiderueshme politike.
6 - EKONOMI E diel 26 Gusht 2007

SEZONI TURISTIK
PREMTIMET
"Rajoni turistik do pajiset me aeroport, port jahtesh e kredi; do ketë ujë e drita gjithë kohën"

Berisha shpall Sarandën "parajsë ujore"

Synimi i qeverisë, sjellja e 1 milion turistëve në vit
Genc Kondi

Q Masat e premtuara
everia do të bëjë
gjithshka që ka në
dorë, në mënyrë që nga qeveria për
qyteti dhe zona turistike e Sa-
randës të presin deri në 1
milion turistë në vit. Ka dek-
rajonin e Sarandës
laruar kështu dje, nga qyteti
Do të sigurohet ardhja në vit e 1.000.000
jugor, kryeministri shqiptar,
turistëve
Sali Berisha, duke bërë, gjith-
ashtu, një numër prem- Do të jepen kredi për pronarët e hoteleve dhe
timesh të tjera me karakter shtëpive turistike
ekonomik. Kreu i Ekzekutiv-
it zhvilloi dje një vizitë në Do të përpunohen larg rajonit turistik ujrat e zeza
qytetin e Sarandës, ku pati
një takim në Bashkinë e qy- Do të ndërtohet aeroporti rajonal
tetit edhe me Këshillin Bash-
kiak. Do të ndërtohet porti turistik i jahteve
Sipas Berishës, ky vit ka
shënuar një kthesë të rëndë-

“
Do të fillojë ndërtimi i rrugës Kardhiq-Delvinë
sishme në turizmin e vendit,
një " bum " turistik, të pasuar Do të krijohen lehtësi për fermerët në
nga një seri shërbimesh të furnizimin me energji elektrike dhe ujë
reja për turistët. Kryeminis-
tri evidentoi faktin se Saran-
Do të shihet me përparësi mënyra e Do të fillojnë projekte për mbështetjen e
da dhe i gjithë bregu kanë
pritur këtë vit turistë të huaj
ofrimit të ndihmës nëpërmjet kredive veprimtarisë bujqësore

nga Europa dhe bota më

shumë se në çdo vit tjetër.
Kështu, u shpreh ai, shëno-
het një rritje prej 32 % e tur-
istëve në Sarandë dhe 30 % e
tyre në mbarë vendin. Kjo
rritje, sipas kryeministrit,
është e një rëndësie të jash-
tëzakonshme, sepse sjell
rritjen e punësimit dhe të fu-
qisë së tregut. Ndër të tjera,
Berisha tha se tani është rri-
tur fuqia akomoduese hote-
liere dhe ajo e shtëpive
pritëse dhe premtoi se do të
shihet me përparësi mënyra
e ofrimit të ndihmës këtyre
familjeve, nëpërmjet kredive
të ndryshme, në mënyrë që
ata të përmirësojnë cilësinë
e shërbimit ndaj turistëve.
INFRASTRUKTURA
Duke pranuar se një nga
faktorët frenues të dyndjes
së turizmit në vendin tonë
është edhe mungesa serioze
në infrastrukturë moderne,
kryeministri garantoi se
qeveria do të mbështesë fu-
qishëm projektet për nxitjen
e turizmit në qytetin e Sa-
randës dhe në të gjithë bre-
gun. Ndër to, ai ka përmen-
dur idenë për ndërtimin e
portit të jahteve. Është rritur
numri i jahteve që kanë viz-
ituar këtë vit Sarandën, u
shpreh kryeministri, pran-
daj ky qytet duhet të ketë
portin e tij. Gjithashtu, Ber-
isha tha edhe se do të shqyr-
tohet çështja e aeroportit,
për të cilin do të merren të
të ndryshme familjeve që kanë
shtëpi apo hotele akomoduese
gjitha masat e nevojshme. meve të qeverisë, pasi ajo e
Një lehtësim të madh meriton të quhet " parajsa
pritet të krijojë segmenti i ri ujore dhe tokësore " e këtij
rrugor, që lidh Kardhiqin me vendi. Por, kjo " parajsë "
Delvinën. Një ndër projek- ende nuk është e tillë. Për
tet afatshkurtra të qeverisë, këtë qëllim, Berisha përu-
që do të fillojë muajt në
vijim, është kjo rrugë, që sh-
roi dje fillimin e punimeve
për rehabilitimin e impi-
kurton së tepërmi distancat, antit të përpunimit të
duke qenë së nuk është ujërave të zeza për qytetin
nevoja të shkosh në e Sarandës, projekt prej të
Gjirokastër për të dalë në cilit do të përfitojnë rreth
Sarandë.
" PARAJSA " E
80 mijë banorë të këtij qy-
teti. Ky impiant sëbashku
NDOTUR
Kryeministri siguroi,
ndër të tjera, se Saranda do
me kanalizimet e ujërave të
zeza shkon në rreth 500
milionë lekë dhe është in-
të jetë në qendër të investi- vestim i përbashkët i qever-
D
DITURIA
SHKOLLE 9-VJECARE, JO-PUBLIKE
DITURIA ME NJE EKSPERIENCE 10 VJECARE
VAZHDOJNE RREGJISTRIMET PER VITIN SHKOLLOR 2007-2008
SHKOLLA DITURIA JU OFRON:
PROGRAM SHTETEROR, DY GJUHE TE HUAJA, INFORMATIKE, STUDIM.
STAF I KUALIFIKUAR ME EKSPERIENCE
ORARI I MESIMDHENIES : 8.00-16.00
PAGESA : MESIMDHENIE
TRANSPORT
USHQIM
ADRESA: RR.TRE VELLEZËRIT KONDI
RR.ELBASANIT PERBALLË DISKO CALVIN
TEL : 04 346 555 , CEL : 068 40 58 587
Do të rritet prodhimi i energjisë nga burimet
termike, për të mos krijuar varësi nga ato ujore
isë shqiptare me Bankën
Botërore, Bankën Europi-
ane për Rindërtim dhe Zh-
villim, Bankën Europiane
për Investime si dhe qever-
inë e Luksemburgut.
Kryeministri Berisha u
shpreh se ndërtimi i këtyre
h h
impianteve shihet me për-
parësi nga ana e qeverisë
pasi ndikon në pastrimin
e zonave turistike dhe për
pasojë përmirësimin e in-
frastrukturës për zhvil- Biznesi: Transferimi
limin e turizmit. Së shpej-
ti, të tilla do të ndërtohen
në Pogradec, Vlorë, Durrës,
i ujësjellësve,
Shëngjin dhe Ksamil.
pesë vjet humbje
Sipas Konfindustrias, transferimi i sistemit të
ujësjellësave publikë, nga pushteti qendor, në pronë-
si dhe administrim të Bashkisë dhe Komunave, është
për t'u përshëndetur. Por, ky ka qenë një vendim tepër
i vonuar i vendimmarjes politike, që ka ndikuar mjaft
në vështirësitë dhe problematikën e rënduar të furni-
zimit me ujë teknologjik të industrive të prodhimit e
të shërbimeve. Ka më se 5 vjet, që një masë e tillë është
vonuar, për më shumë, në shkelje ligjore, mbështetur
në Ligjin Organik të Pushtetit Vendor, Strategjinë e
Decentralizimit dhe vetë Direktivat e Këshillit të Eu-
ropës, që përcaktonin fundin e vitit 2002 për përfun-
10 000 LEKE
3 000 LEKE dimin e transferimit të ujësjellësave pushteteve ven-
3 000 LEKE dore, sipas administratorit të përgjithshëm të Konfin-
dustrias, Gjergj Buxhuku. Konfindustria shpreson që
një vendim i tillë të mos jetë vetëm një shkarkim
përgjegjësish në kohë të vështirë nga qeveria.

Specialistët e Higjienës: Mund ta ketë origjinën edhe nga ushqimet e skaduara. ISHP do përcaktojë llojin
Alarmi, në qarkullim 19 viroza
OBSH, Ministrisë: Bëni kujdes, është prekur gjithë rajoni
ESMERALDA KETA
e.keta@gazetashqiptare.com
V
iroza misterioze e
cila po qarkullon që
prej disa ditësh në
vendin tonë, ka mbipopul-
luar spitalet. Kështu në rep-
artin e Pediatrisë në QSUT,
gjatë ditës së djeshme janë
shënuar në regjistrin e
urgjencës së këtij shërbimi
emrat e mbi 200 pacientëve
të vegjël, ndërsa po kaq alar-
mante është gjendja edhe tek
Infektivi. Mjekët pohojnë se
viroza që po qarkullojnë
është ngjitëse dhe sqarojnë
se pacientët shfaqin shenja
të ngjashme me gripin, por
nuk mund të flitet për grip.
Ndërkohë Organizata
Botërore e Shëndetësisë ka
hedhur alarmin duke u
kërkuar Ministrive të shën-
detësisë të bëjnë kujdes pasi
janë identifikuar 19 lloje vi-
rusesh që po qarkullojnë në
shumë rajone.
VIROZA
Një virozë e cila prej
ditësh ka prekur me qindra
banorë, por që askush nuk
të thotë saktësisht se për
çfarë bëhet fjalë. Mjekët
kujdesen ta quajnë virozë
normale për stinën duke
qetësuar banorët se nuk ka
asgjë për t'u shqetësuar, por
pranojnë se ende nuk është
përcaktuar lloji dhe tipi i saj.
Ndërkohë që pavijonet e Pe-
diatrisë dhe të Infektivit janë
mbipopulluar. Vetëm gjatë
ditës së djeshme në shër-
bimin e të vegjëlve kanë
mbërritur mbi 200 pacientë,
të prekur nga kjo virozë.
"Mesatarisht, çdo ditë 40
prej tyre shtrohen në spital,
- ka sqaruar mjeku i shër-
bimit, - 80 të tjerë marrin
mjekimin dhe mbikëqyren
nga mjekët për 12-24 orë,
ndërsa pjesa tjetër kthehen
në shtëpi". Mjekët pohojnë
se viroza është ngjitëse dhe
mendohet të ketë si shkak-
tar ushqimet e skaduara.
Gjithashtu ata dyshojnë se
numri i të prekurve mund të
dy-apo tre herë më e lartë,
pasi një pjesë e mirë e pa-
cientëve iu drejtohen po-
liklinikave apo ambulancave
të lagjes, ndërsa një pjesë tjetër
zgjedhin ta kalojnë në shtëpi
pa marrë ndihmën e special-
izuar të mjekut. Gjithashtu në
këto raportime nuk janë mar-
rë në konsideratë pacientët e
rretheve, por vetëm ata të
kryeqytetit. Edhe Organizata
Botërore e Shëndetësisë
(OBSH) ka hedhur alarmin,
duke i këshilluar ministritë e
Shëndetësisë që të bëjnë
kujdes, pasi janë në qarkullim
19 lloje virozash.
ANALIZAT
Specialistët e sëmundjeve
E diel 26 Gusht 2007
ngjitëse shpjegojnë se aktu-
alisht nuk e dinë se për çfarë
viroze bëhet fjalë saktësisht,
pasi kjo është detyrë e Insti-
tutit të Shëndetit Publik.
"Specialistët e ISHP-së po
merren me analizat e rastit,
për të përcaktuar tipin e vi-
rozës", - kanë shpjeguar
ata. Sipas tyre përveç cilë-
sisë së ushqimeve, një tjetër
shkak për shfaqjen e kësaj
viroze është edhe ndryshi-
TEKSTET
U Shkollat kundër Pollos për ndarjen e teksteve
rdhri i dalë vetëm
disa ditë më parë
për mënyrën se si
do të shpërndahen këtë vit
shkollor tekstet për
nxënësit e sistemit paraun-
iversitar, ka përplasur sh-
tëpitë botuese me libraritë.
Kjo pasi libraritë, të cilat
janë menduar të caktohen
për t'u shitur tekstet shkol-
lor nxënësve, kanë kërkuar
që të marrin edhe një për-
qindje fitimi, gjë që është
kundërshtuar nga shtëpitë
botuese, pasi kjo gjë do të
rriste koston financiare të
tyre. Në këtë situatë sh-
tëpitë botuese kanë
kërkuar që librat t'ia dorë-
zojnë drejtorisë së shkollës
dhe të jetë pikërisht drejto-
ria e shkollës që të bëjë më
pas shpërndarjen e librave
për çdo klasë. Në fakt, disa
shkolla i kanë përzgjedhur
tashmë libraritë ku
nxënësit do të marrin të
gjithë titujt e teksteve mësi-
more dhe i kanë afishuar
ato përpara shkollës, por
në disa të tjera ende nuk
është vendosur se si do të
funksionojë kjo gjë. Drejtori
i shkollës së mesme "Sami
Frashëri" shpjegon se ai do
t'i kërkojë drejtorisë arsi-
more që librat të mos dër-
gohen në librari, por
nxënësit t'i marrin brenda
shkollës. "Kjo do të ishte
zgjidhja më e mirë, - sqaron
ai. -Pasi ne do të dimë se
teksti që është zgjedhur
mi i herëpashershëm i kush-
teve atmosferike, cilësisë së
ajrit që ne thithim dhe
dendësisë së banorëve. "Në
të gjitha rastet e konstatu-
ara deri më tani vihet re se
numri më i madh i pa-
cientëve i përkasin zonës
qytet dhe shumë më pak
janë nga periferia, - shpje-
gojnë më tej specialistët. -
Kjo lidhet dhe me faktin se
dendësia e popullsisë është
Libraritë kërkojnë të marrin një pjesë nga përqindja e fitimit
Përplasje midis shtëpive botuese dhe librarive
nga shkolla jonë do të blihet
po nga nxënësit tanë duke
minimizuar mundësinë që
ata të përfundojnë në tregun
e zi. ndërkohë që duke u shi-
tur brenda shkollës ne e kemi
më të lehtë që t'i detyrojmë
nxënësit të blejnë tekstet sh-
Libri i pikëve pritet të mbërrijë të hënën
"Transparenca" e maturantëve vonohet 4 ditë
Maturantët ende nuk i
kanë parë pikët që kanë
fituar. Kjo pasi "Libri i
Transparencës", që përm-
ban pikët e grumbulluara
nga rreth 25 mijë mat-
urantë, për secilën nga 10
kërkesat që kanë paraqitur
për të vazhduar arsimin e
lartë, nuk ka mbërritur
ende pranë shkollave të
tyre. Megjithëse ministri i
Arsimit, Genc Pollo u
premtoi maturantëve se më
datë 24 gusht do të kishin
parë pikët, nuk ka ndodhur
kështu. Pritet që ky libër të
mbërrijë vetëm ditën e
hënë. Ndërkohë që mësohet
më e madhe në qytet".
SHENJAT
Kemi të bëjmë me një çr-
regullim të sistemit gas-
trointeksionar që shoqëro-
het me temperaturë, dhimb-
je fyti dhe të vjella. Mjekët i
këshillojnë të gjithë
prindërit që në çdo rast të
mos i drejtohen farmacisë
më të afërt për të marrë
mjekimin, por duhet të sh-
kojnë te specialisti.
kollore, pasi një pjesë e tyre
justifikohen me faktin se nuk
i kanë gjetur librat. Shto këtu
që edhe shtëpitë botuese nuk
pranojnë të paguajë përqind-
je fitimi për librarinë, ku do
të shiten librat", - ka përfun-
duar ai. Vetëm pak ditë më
SOCIALE - 7
Viroza
Sipas OBSH-së, janë 19 viruse në qarkullim
Mbi 200 fëmijë shkojnë çdo ditë në pediatri
Mesatarisht 40 prej tyre shtrohen
Ndërsa 80 të tjerë kurohen dhe mbahen
24 orë nën mbikëqyrjen e mjekut
Pjesa tjetër kthehen në shtëpi
Në Infektiv, numri i pacientëve që kërkojnë
ndihmë ka shkuar në 110 në ditë
Dyshohet se e ka origjinën nga ushqimet e
skaduara
SHENJAT
Kemi të bëjmë me një çrregullim të sistemit
gastrointeksional
Është një virozë e rrugëve respiratore
Pacienti mund të ketë temperaturë, dhimbje
fyti dhe të vjella
KURIMI
Mjekët rekomandojnë shurupe, lëngje
frutash por jo antibiotikë pa rekomandimin e
mjekëve
Evitimi i ambienteve me dendësi të madhe
Kompresa me ujë të ftohtë
Si dhe ajrosja e vazhdueshme e ambientit
parë, kur ministria e Arsimit onarë të tekstit shkollor
deklaroi se është gati të nisë nuk do të ishte më MASH-
shpërndarjen e librave, dek- i, por vetë shkolla, e cila
laroi se këtë vit tekstet nuk ka përzgjedhur edhe alter-
do të faleshin më, por do të nativën që do të fusë në
shiteshin nëpër librari, të programin e saj mësimor,
cilat do të përzgjidheshin një mënyrë kjo për të
nga vetë shkollat. Dhe pr- shmangur abuzimet.
se ka nisur shpërndarja e boti- date do të publikohen
meve të kësaj përmbledhje për edhe listat e sakta për
drejtoritë arsimore Rajonale në pranimet në fakultete
të gjithë vendin. Përmes këtij për vitin akademik
libri, secili nga 24 533 kandi- 2007- 2008. Në këtë
datët për studentë, mund të libër, në formën e një
shikojë pikët, të bëjë llogaritjen regjistri kombëtar
vetjake, dhe nëse ka ndonjë pre- gjenden të renditura si-
tendim për llogaritjen e tyre, pas rrethit dhe shkollës
ka të drejtë të bëjë kërkesë për katër notat e përshkallë-
rishikimin e pikëve në shkollën zuara të 4 provimeve të
e mesme përkatëse. Kandidatët Maturës Shtetërore,
do të kenë afat deri më 3 shta- mesatarja e shkollës së
tor të kërkojnë saktësimin e mesme dhe rezultatet e
pikëve të marra dhe të marrin shumëzuara me koefi-
përgjigje brenda datës 17 sh- cientët përkatës të çdo
tator pranë shkollave të tyre kandidati për të dhjetë
të mesme, duke iu referuar degët e shkollës së lartë
Drejtorisë Arsimore Rajonale të aplikuara.
të rrethit përkatës. Pas kësaj
 8
AXHENDA PARASHIKIMI TIRANES
E diel, 26 Gusht 2007
I MOTIT NE RRETHIN E

azeta
sot sot nesër

Temperatura e parashikuar Temperatura e parashikuar

Dielli lind në ora 05.57
për sot në TIRANË për nesër në TIRANË
dhe perëndon në ora 19.31

e
Lagështira 74 % Ø Maksimale 38 Ø Maksimale 38
Ø Ø
Era do të fryjë nga
Veriu me
shpejtësi 0 km/orë
Minimale
22 Minimale
22 Tiranës
Bashkia e Tiranës i ka kërkuar pushtetit qendror të mos imponojë formën e organizimit

Për 2 vjet, Tirana ujë 24 orë në ditë

Shalsi: Gati projekti për transformimin e Ujësjellësit
Esmeralda KETA
e.keta@gazetashqiptare.com ZONAT PROBLEMATIKE

B
renda dy vjetësh • Lagjia “Ali Demi”
banorët e • Rruga e Kavajës
kryeqytetit do të • Tirana e re
kenë ujë 24 orë në ditë • Kombinati
në çezmat e shtëpive të
tyre. Premtimi është • Lagjia nr.10
bërë gjatë ditës së • Kodra e Priftit
djeshme, nga shefi i • Shkolla e Bashkuar
kabinetit të Bashkisë, • Lapraka
Eduart Shalsi, i cili ka
• “21 Dhjetori”
përshëndetur vendi-
min e qeverisë për de- • Zona pranë Fakultetit të
centralizimin e ndër- Mjekësisë
marrjeve të Ujësjellës • Shkolla e Baletit
– Kanalizimeve. Ai ka • Zona pranë Gardës së
garantuar se Bashkia
e Tiranës e ka gati Republikës
projektin që do t’i bëjë • Sauku
banorët të harrojnë Eduard • Paskuqani
Bashkia tender vetëm për punëtorët
ujin me orare, si dhe i Shalsi

Mësuesit e ‘S.Frashërit’
• Bërxulli
ka kërkuar pushtetit
qendror të mos im-
ponojë formën e organizim-
it të ujësjellësve dhe kjo ko-
mpetencë t’i kalojë push-
Disa pallate të kësaj lagjeje 5 ditë pa ujë MARRËVESHJA
e lyejnë shkollën
Thahet “Myslym Shyri”
tetit lokal. Vetëm pak kohë
BASHKIA
me bojë borxh
më parë ndërmarrja
Ka marrë fund përplasja e Ujësjellësit të
Tiranës lidhi një

Ujësjellësi indiferent
mes bashkisë dhe qeverisë

N
për Ujësjellësin. Vendimi marrëveshje me ëse do të kishin pritur bashkinë, edhe këtë vit sh
më i fundit i qeverisë KESH-in për të kolla nuk do të ishte lyer. Drejtoria e shkollës së
parashikon që në dy vitet e koordinuar oraret e mesme “Sami Frashëri” e ka gjetur vetë zgjidhjen.

ardhshme, Ujësjellës-Kana-
lizimet në të gjithë vendin
të kalojnë në varësi të push-
tetit lokal. Ky vendim është
përshëndetur edhe nga
Bashkia e Tiranës, e cila ka
deklaruar se më në fund
qeveria e kuptoi se ka dësh-
tuar me ujësjellësin. Sipas
shefit të kabinetit të Ramës,
Eduart Shalsi, tashmë ësh-
të hapur edhe drita jeshile
për banorët e Tiranës, të
cilëve u ka premtuar se
shumë shpejt do të marrë
fund kriza e ujit të pijshëm.
“Qeveria më në fund e kup-
toi se ka dështuar me
ujësjellësin, - ka deklaruar
Shalsi gjatë ditës së
djeshme. Ne e mbështesim
vendimin e saj dhe i
kërkojmë pushteti qendror
të mos imponojë formën e or-
ganizimit të ujësjellësve dhe
kjo kompetencë t’i kalojë
pushtetit lokal”, – ka për-
D
isa pallate në një ndër lagjet në qendër të Tiranës
kanë më shumë se 5 ditë pa ujë të pijshëm.
Ndërkohë, me gjithë shkrimet që po botohen që prej
disa ditësh në faqet e gazetave, Ujësjellësi nuk e ka
parë të arsyeshme të ndërhyjë për të zgjidhur këtë
situatë. Banorët, të cilët janë ankuar pranë “Gazeta
Shqiptare”, thonë se asnjë punonjës i kësaj ndërmar-
rjeje nuk ka ardhur pranë pallateve të tyre për të parë
se ku qëndron problemi dhe të zgjidhin situatën.
“Është e tmerrshme. Ka 5 ditë që nuk shohim ujë të
pijshëm me sy. Ngelëm me bidonë në krah dhe
askush nuk kujtohet. Lajmëruam Ujësjellësin dhe ata
na thanë se do të nisin specialistët, por nuk kemi
parë asnjërin prej tyre”, - tregon një banore, e cila e
ka shtëpinë midis tregut çam dhe shkollës “Arben
Broci”. Ndërkohë që të njëjtin shqetësim shprehin
edhe banorët e disa pallateve të tjera, të cilët po për-
jetojnë të njëjtën krizë uji. “Nuk e dimë kur do të
marrë fund e gjithë kjo. Të jesh në qendër të Tiranës
dhe të mos kesh ujë për të pirë? Kur nuk na siguron
ujin e pijshëm, çfarë do na sigurojë tjetër ky shtet?”, -
shprehen të irrituar banorët.
funduar ai. Ndërkohë që si- urojë 24 orë ujë në ditë për
pas tij, Bashkia e Tiranës ka të gjithë banorët e kryeqy-
gati projektin, i cili do të sig- tetit. “Ne i garantojmë ban-
furnizmit me ujë të
pijshëm me ata me
energji, marrëveshja
e cila dështoi
përpara se të niste
të zbatohej duke e
thelluar më tej
krizën e ujit të
pijshëm
orët e Tiranës, se brenda dy
viteve të ardhshme do të jetë
zgjidhur kriza e ujit të
pijshëm. Puna do të nisë
shumë shpejt, pasi ne e kemi
gati projektin që do të sig-
urojë furnizimin pa ndër-
prerje, 24 orë në ditë për të
gjitha lagjet e kryeqytetit”, -
ka përfunduar ai. Vetëm një
ditë më parë u bë publik ven-
dimi për transferimin e
Ujësjellës–Kanalizimeve në
varësi të pushtetit lokal,
procedurë që duhet të për-
fundojë brenda dy viteve.
“Duke qenë se Bashkia nuk kishte lekë ne e gjetëm vetë
bojën, sigurisht e morëm borxh, pasi ne nuk kemi të
ardhura dhe i kërkuam bashkisë së Tiranës që të niste
procedurat për lyerjen e godinës së shkollës”, -shpje-
gon drejtori i një ndër gjimnazeve më të mirë në
kryeqytet. Sipas tij, shkolla kishte tre vjet pa u lyer, ndaj
ishte e domosdoshme që këtë vit asaj t’i jepej një bojë.
“Bashkia bëri tenderin e punëtorëve, caktoi edhe fon-
din që do të ishte në dispozicion, por para nuk ka, ndaj
ne e gjetëm vetë bojën, bëmë gati faturat, të cilat i kemi
çuar në bashki, që duhet t’i paguajë”. Sipas kreut të
kësaj shkolle, punëtorët kanë lyer një pjesë të mirë të
klasave, por nuk janë prekur laboratorët. “Duke qenë
se në to ka materiale shumë të rëndësishme, unë nuk i
hapa këto klasa, pasi mësueset që merren me to ishin
me leje, - shpjegon ai. – Kur të vijnë mësueset, i kam
ruajtur kutitë e bojës dhe ata do t’i lyejnë vetë klasat,
pasi bojaxhinjtë e bashkisë kanë ikur”. Në këtë shkollë
ka laboratore të kompjuterave dhe të lëndëve të shken-
cave ekzakte, salla aerobie dhe këtë vit pritet të hapen
edhe sallat e forcës. Ndërkohë ai ka shpjeguar se kanë
nisur regjistrimet për në vitin e parë të kësaj shkolle,
por ka sqaruar se do të pranohen vetëm ata nxënës që
kanë mbaruar në shkollat 9-vjeçare të përcaktuara nga
Drejtoria Arsimore e Tiranës. Ai shpjegon se vetë sh-
kolla, me kontributin e disa prindërve është kujdesur
edhe për të krijuar ambientet e gjëlbërta.

AXHENDA
sot
Dielli lind në ora 05.57
dhe perëndon në ora 19.31
Lagështira 74 %
Era do të fryjë nga
Veriu me shpejtësi
0 km/orë
Forca e detit arrin 7 ballë. Irritohen pasagjerët, disa mundin të gjejnë tragete të tjera
Acari kthen mbrapsht 800 emigrantë
“San Guan” anuloi lundrimin, u kthen lekët e biletave
ARTUR KORRIKU
rrethet@gazetashqiptare.com
DURRËS
R
reth 800 pasagjerë
kanë mbetur dje në
Portin e Durrësit,
pasi trageti me të cilin ishte
planifikuar të udhëtonin,
anuloi lundrimin. Katara-
mani “San Guan” e ka pa-
sur të pamundur të dalë në
det të hapur, pasi moti i keq
ka egërsuar së tepërmi de-
tin duke e çuar deri në 7
ballë. Në këtë kushte, ko-
mpania përkatëse është
detyruar t’u kthejë lekët e
biletave pasagjerëve, duke
mos u siguruar dot
udhëtimin. Gjendja ka sh-
kaktuar kaos e stres tek rreth
800 pasagjerë, të cilët do të
lundronin në dy rrugë; drejt
Italisë, të parët në orën 10:00
paradite dhe lundrimi i
dytë në orën 19:00.
BLLOKIMI
Burime nga Porti i Dur-
rësit bënë të ditur se për sh-
kak të motit të keq i cili ka
Shifrat e gushtit: Zbarkuan 93 mijë pasagjerë
Fluksi i emigrantëve, në një
muaj kapen 10 me dokumente false
DURRËS - Ka disa ditë
që emigrantët shqiptarë
kanë nisur të largohen nga
vendi i tyre, në të cilin kalu-
an pushimet verore. Tash-
më janë ata që ikin dhe
mbushin terminalin e trag-
eteve. Gjatë kësaj periudhe,
(muaji gusht) policia e Dur-
rësit ka mundur të arrestojë
10 persona, të cilët janë
kapur duke tentuar të udhë-
tojnë me dokumente të fal-
sifikuara. Prej tyre, katër
kanë qenë shqiptarë, pesë
kosovarë dhe një shtetas
turk. Sipas policisë, tenta-
tivat kanë qenë të shumta
për të kaluar me doku-
mente false, duke dashur të
përfitojnë nga fluksi i madh
në përpunimin e hë, deri më tani kanë dalë
pasagjerëve. Vetëm gjatë
muajit gusht janë futur në
Durrës 93 mijë pasagjerë,
prej të cilëve, 77.500 sh-
qiptarë dhe 18 mijë e 700 të
huaj. Gjithashtu hynë edhe
24 mijë automjete. Ndërko-
PARASHIKIMI I MOTIT NE RRETHIN E
sot
Temperatura e parashikuar
për sot në DURRËS
Ø Maksimale
38
Ø Ø
Minimale
22
PASAGJERËT
Trageti i tipit
kataraman “San
Guan” i anuloi të dyja
lundrimet e
planifikuara për ditën
e djeshme, si atë të
orës 10:00 kur ishin
shitur 429 bileta,
edhe atë të orës
19:00, duke lënë në
shesh edhe 350
pasagjerë të tjerë, të
cilët në total bëhen
779 gjithsej
egërsuar detin, forca e të
cilit në det të hapur arriti
deri në 7 ballë me drejtim
veri-perëndim, shkaktoi
anomali në lëvizjen e
pasagjerëve, pjesa më e
madhe emigrantë. Shkak
është bërë njëri prej trag-
eteve që anuloi lundrimin.
Trageti i tipit kataraman
“San Guan”, i anuloi të
dyja lundrimet e plani-
fikuara për ditën e djeshme,
si atë të orës 10:00 kur ish-
nga Durrësi 74 mijë
pasagjerë dhe 15 mijë au-
tomjete. Sipas policisë por-
tuale, fluksi në ikje pritet të
vazhdojë edhe gjatë gjithë
javës së ardhshme. Ndër-
sa dje, autoritetet italiane
DURRESIT
E diel, 26 Gusht 2007
nesër
Temperatura e parashikuar
për nesër në DURRËS
Ø Maksimale
38
Minimale
22
in shitur 429 bileta, edhe
atë të orës 19;00, duke lënë
në shesh edhe 350
pasagjerë të tjerë, të cilët në
total bëhen 779 gjithsej.
KOMPANIA
Sipas policisë kufitare,
është në pikëpyetje edhe
nisja e këtij trageti për ditën
e sotme. Këtë do ta sqarojë
buletini meteorologjik, të
cilin kapiteneria e portit do
ta bëjë të ditur në orën 24:00
ku do të bëhet dhe parash-
“
Gjatë muajit
gusht janë futur
në Durrës 93
mijë pasagjerë,
prej të cilëve,
77.500
shqiptarë dhe
18 mijë e 700
të huaj
riatdhesuan dy adolesh-
entë, respektivisht 17 dhe
16 vjeç, pasi kishin hyrë në
tragetin AURELIA
nëpërmjet litarëve, gjatë
kohës që ai qëndronte i
ankoruar në kalatën e ter-
minalit të Durrësit.
9
azeta
e
Durrësit
dronin edhe pse forca e
detit për shkak të motit të
keq arriti në 7 ballë. Bileta
që pasagjerët kishin prerë
kushtonte rreth 70 euro.
PASAGJERËT
Situata në Portin e Dur-
rësit është rënduar, kur
fillimisht 429 persona janë
endur për të gjetur një
vend në ndonjë traget tjetër
që do të nisej drejt Italisë.
Pasagjerët, shumica e të
cilëve emigrantë, janë
shprehur të irrituar ndaj
kësaj situate. Ata kanë pri-
tur me orë të tëra, derisa
kompania u ka komuni-
ikimi i motit. Kompania e me tragetet e linjave të tjera, kuar pezullimin e lundrim-
lundrimit u ka kthyer lekët si “Adriatika”, “Jonis” etj, it dhe më pas u ka kthyer
100 për qind mbrapsht të cilat kishin planifikuar edhe lekët e biletave, duke
udhëtarëve. Mësohet se një lundrime për ditën e u dhënë udhë që të zgjidh-
pjesë e tyre janë nisur po dje djeshme dhe mund të lun- nin të tjera tragete.
DREJTORIA E PERGJITHSHME
Departamenti i Burimeve Njerëzore & Trajnimit
Raiffeisen BANK sh.a. shpall konkurimin per vend te lire pune per pozicionin e
perkohshem:
PUNONJES NE DEPARTAMENTIN E BIZNESIT VIP
2 MUAJ (ME KOHE TE PLOTE)
PERSHKRIM I PERGJITHSHEM I POZICIONIT:
Identifikon dhe percakton kriteret e kerkimit per individet e shquar (VIP) ne te gjithe
vendin. Mbledh dhe krijon nje baze te dhenash deri ne 5000 individe te shquar ne
fusha te ndryshme.
PERGJEGJESITE KRYESORE:
„ Menaxhon projektin per plotesimin e nje baze te dhenash prej 3000-5000
individesh te shquar ne sfera te ndryshme te vendit
„ Identifikon individet e shquar dhe percakton arritjet ne fushat ku ata operojne
„ Eshte pergjegjes per percaktimin e kritereve mbi vleresimin e individeve ne
fusha te caktuara
„ Prodhon nje sistemi rankingu ne baze te kontributit dhe potencialit
„ Mbledh te dhenat e kontaktit mbi individet e kualifikuar
„ Hedh te dhenat dhe ploteson nje baze te dhenash elektronike
NJOHURITE DHE AFTESITE E KERKUARA :
„ Diplome ne Gazetari, Administrim Biznesi, Marketing ose ne nje fushe tjeter
ekuivalente me rezultate te larta
„ Aftesi shume te mira komunikuese dhe prezantuese
„ Aftesi per t’u pershtatur shpejt ne nje ambjent dinamik
„ Aftesi per te punuar ne menyre te pavarur, me supervizim minimal dhe me
nje afat te percaktuar
„ Te jete krijues dhe te punoje me metoda alternative
„ Njohuri shume te mira te kompjuterit, Microsoft Office, Excel, Word
Kandidatet e interesuar te paraqesin prane Departamentit te Burimeve Njerezore
& Trainimit, brenda dates 31 gusht, 2007 dokumentat e meposhtme:
„ Kerkesen per pune ( letren e interesit);
„ CV te hollesishme;
Dokumentat mund te dergohen ne adresen e meposhtme:
E-mail : humanresources@raiffeisen.al
Vetem kandidatet e perzgjedhur per interviste do te informohen.

AXHENDA PARASHIKIMI
sot
Temperatura e parashikuar
Dielli lind në ora 05.56
dhe perëndon në ora 19. 33
Lagështira 44 %
Era do të fryjë nga
Perëndimi me
shpejtësi 6 km/orë
Kryebashkiaku Luka: Asfalti u ça pas ndërhyrjes. Të jepet garanci kontraktore për kryerjen e punimeve
KESH dëmton rrugët e sapondërtuara
Defekti në rrjetin nëntokësor la 48 orë pa drita mijëra banorë
Brikena SHLLAKU
rrethet@gazetashqiptare.com
SHKODER
P
unimet e kryera pa cilë
si nga ana e punon
jësve të KESH-it për
shtrimin e rrjetit kabllor nën-
tokësor të energjisë elektrike,
vazhdojnë të krijojnë prob-
leme të shumta në rrugët e
saporikonstruktuara të Sh-
kodrës. Një defekt i ndodhur
në rrjet jo vetëm ka lënë pa
drita për dy ditë radhazi 4
mijë banorë të tre lagjeve të
këtij qyteti, por është dashur
që të prishet dhe asfalti i
sapo shtruar i rrugës
“Skëndërbej”. Dëmtimi i
kësaj rruge për shkak të ndë-
rhyrjes për rregullimin e de-
fektit ka pasuar me reagimin
e ashpër të Bashkisë së Sh-
kodrës. Drejtues të këtij in-
stitucioni dje janë shprehur
për “Gazeta Shqiptare” se
është e dyta herë që konsta-
tohen defekte të tilla në këtë
rrugë që u rehabilitua plotë-
sisht në qershor të këtij viti.
Bëhet fjalë për një nga inves-
timet më të rëndësishme të
realizuara me fondet e bux-
hetit të shtetit. Sipas bashki-
akëve, prishja e rrugëve të
saporikonstruktuara tash-
më është kthyer në një
fenomen mjaft shqetësues që
po i shkakton shtetit një dëm
që kap vlerën e miliona le-
këve. Nisur nga ky fakt, krye-
Në kërkim poseduesit e drogës
Aksioni, asgjësohen
dy parcela me hashash
MALËSI E MADHE – Në
orët e para të mëngjesit të
djeshëm janë zbuluar dhe
asgjësuar dhe dy parcela të
tjera të mbjella me hashash
në Malësinë e Madhe. Pas
informacioneve të sakta të
siguruara në rrugë opera-
tive, Sektori i Antidrogës në
Drejtorinë e Policisë së
Qarkut të Shkodrës ka ndër-
marrë një aksion në komu-
nën e Shkrelit të këtij rrethi.
Rreth orës 05:00, dhjetëra
uniforma blu kanë mësyrë
në bjeshkët e fshatit Dedaj
të kësaj komune. Gjatë kon-
trollit të bërë në këtë zonë të
I MOTIT NE RRETHIN E
sot
Temperatura e parashikuar
për sot në SHKODER për nesër në SHKODER
Ø Maksimale
37
Ø Ø
Minimale
24
0 Minimale
FONDI
Në muajin prill të
këtij viti, qeveria
akordoi një fond
shtesë prej 120
milionë lekësh për
Bashkinë e
Shkodrës. Ky fond
do të përdorej për
shtrimin e rrjetit
elektrik nëntokësor,
telefonik dhe të
kanalizimeve, me
qëllim që të
shmangej ndërhyrja
në rrugët e
saporehabilituara
bashkiaku Lorenc Luka u ka
kërkuar drejtuesve të lartë të
KESH-it në Tiranë që për
rrugët e tjera që do të rikon-
struktohen të jepet garanci
kontraktore për cilësinë e
punimeve që do bëhen nga
firma të ndryshme të
përzgjedhura nga vetë
KESH-i.
DËMTIMI I RRUGËS
Prej dy ditësh, mijëra ban-
orë të lagjeve “Tre Heronjtë”,
“Perlat Rexhepi” si dhe
“Tom Kola” janë zhytur në
errësirë të plotë. Shkas për
krijimin e një situate të tillë,
është bërë një defekt në rrje-
tin kabllor nëntokësor të en-
ergjisë elektrike të kësaj zone.
Pas ankesave të shumta të
banorëve, punonjësit e fili-
alit të KESH-it të këtij qyteti
kanë ndërhyrë për riparimin
thellë malore dhe pikërisht
në vendin e quajtur “Fush-
at e Kurriles”, janë zbuluar
dy parcela të kultivuara me
kanabis-sativa. Menjëherë
është bërë asgjësimi i 220
bimëve narkotike. Ndërkaq,
policia po punon për iden-
tifikimin dhe vënien në
pranga të poseduesve të
bimëve të hashashit. Burime
zyrtare nga dikasteri i Ren-
dit, bëjnë me dije se bimët
narkotike ishin kultivuar në
toka të shpyllëzuara dhe pa
pronar. Vetëm pak ditë më
parë, forcat e Drejtorisë së
Policisë së Qarkut të Shko-
SHKODRES
E diel, 26 Gusht 2007
nesër
Ø Maksimale 38
25
Rruga “Skënderbej” në Shkodër, e cila u dëmtua pas defektit në rrjetin nëntokësor të energjisë elektrike
e defektit. Për këtë është bërë
çarja e asfaltit të rrugës në
një gjatësi të kon-
siderueshme. Ndërkohë,
vetëm një muaj më parë, po
në të njëjtën rrugë është ndë-
rhyrë nga punonjësit e
KESH-it për riparimin e një
defekti të tillë. Por këto ndë-
rhyrje kanë dëmtuar jo pak
aksin rrugor. Burime zyrtare
nga Bashkia e Shkodrës,
thonë se prishja e akseve
rrugore të saporehabilituara
vjen nga papërgjegjshmëria
e punonjësve të KESH-it, të
drës në bashkëpunim me
repartin e FNSH-së së këtij
qyteti dhe të forcave të Ndë-
rhyrjes së Shpejtë të Tiranës
ndërmorën operacionin e
koduar “Antikanabis” në
malësinë e Dukagjinit dhe
disa komuna malore të
Malësisë së Madhe. Gjatë
këtij operacioni të kon-
sideruar të suksesshëm, u
bë i mundur asgjësimi i
5.800 rrënjëve kanabis- sa-
tiva. Ndërsa nuk pati asnjë
person të arrestuar.
azeta
Shkodrës
cilët kryejnë punime pa cilë-
si. “Jo vetëm në rrugën
“Skëndërbej”, por edhe në
atë të lagjes “Guerile” dhe
“Ahmet Pashë Toptani”, ka
ndodhur e njëjta gjë. Është e
papranueshme që të dëmto-
het asfalti i akseve rrugore
sa herë që shënohen defekte
në rrjetin elektrik nëntokë-
sor”, pohojnë burimet nga
bashkia.
KËRKESA
Vitin e kaluar, gjatë një
takimi të drejtuesve vendorë
në Shkodër u kërkua, që në
Policia: Viktima humbi jetën nga pakujdesia
Shkon për të gjuajtur peshk në
lumë, vdes nga korrenti 16-vjeçari
MALËSI E MADHE –
Një 16-vjeçar nga Malësia
e Madhe ka humbur jetën
teksa po gjuante peshk me
energji elektrike në ujërat
e lumit Cem. Ngjarja ka
ndodhur pasditen e së
premtes, rreth orës 18:30,
në fshatin Kozhnje të ko-
munës së Tamarës. Burime
zyrtare nga Komisariati i
Policisë së Koplikut, po-
hojnë se Kristian Keraj ka
dalë nga banesa e tij dhe
është nisur për të gjuajtur
peshk në lumin Cem. Ad-
oleshenti nuk është kthy-
er më i gjallë në shtëpi,
e
rrugët që po rikonstrukto-
heshin të bëhej paralelisht
dhe shtrirja e rrjetit elektrik
nëntokësor, atij telefonik si
dhe i kanalizimeve. Madje u
kërkua që institucionet për-
katëse që përfshiheshin në
investimet që po kryenin në
8 akset rrugore të qytetit, të
mbanin përgjegjësinë për
kryerjen e punimeve. Kjo me
qëllim që të evitoheshin ndë-
rhyrjet në rrugët e saporreg-
ulluara të paktën për një afat
10-vjeçar. Por me gjithë udhë-
zimet e dhëna, punonjësit e
pasi përdorimi i energjisë
elektrike për zënien e pesh-
kut i ka kushtuar jetën. Ban-
orë të zonës kanë njoftuar të
afërmit e viktimës si dhe po-
licinë. Menjëherë në vendng-
jarje kanë mbërritur uniformat
10
Burime zyrtare
nga Bashkia e
Shkodrës thonë
se prishja e
akseve rrugore të
saporehabilituara
vjen nga
papërgjegj
shmëria e
punonjësve të
KESH-it, të cilët
kryejnë punime
pa cilësi
KESH-it vazhdojnë të krye-
jnë punime pa cilësi. I
shqetësuar nga përmasat e
fenomenit, kryetari i Bash-
kisë së Shkodrës, Lorenc
Luka u ka bërë apel krerëve
të KESH-it që të japin garan-
ci për kryerjen me cilësi dhe
brenda standardeve bash-
këkohore të punimeve.
blu, të cilët pas kryerjes së ve-
primeve hetimore kanë dek-
laruar se Keraj ka vdekur nga
korrenti. Sipas hetuesve të
çështjes, ngjarja ishte aksiden-
tale dhe se viktima ka hum-
bur jetën nga pakujdesia.
 E diel, 26 Gusht 2007 AKTUALITET - 11

FIER/ Protestojnë pacientët. Spitali: Faji i KESH-it

FIER – Defektet e
shumta në rrjetin e en-
ergjisë elektrike si dhe
luhatjet e shumta të ten-
sionit, kanë bërë që
shumë prej aparaturave
radiologjike të Spitalit Ra-
jonal dhe të Poliklinikës
Qendrore të Fierit, të da-
lin jashtë funksionit. Një
situatë e tillë e krijuar që
prej më shumë se një
muaji, ka bërë që dhjetëra
pacientë nga zona të
ndryshme të këtij qarku
të presin për ditë të tëra
Mungesa e energjisë elektrike
dëmton aparaturat e radiologjisë
kanë mundur të sigurojnë
Apeli furnizim të rregullt me en-
Kreu i Spitalit Rajonal të Fierit dje është shprehur ergji elektrike. Por shumica
se gjeneratori i vetëm që disponon, nuk mund të dërrmuese e të sëmurëve
përmbushë nevojat për energji elektrike për të gjitha nuk mund t’u drejtohen kë- Spitali Rajonal i Fierit
repartet. Sipas Artur Gjikës, Ministria e tyre klinikave, ku shërbimi
Shëndetësisë dhe organet e tjera përkatëse duhet mjekësor kushton mjaft sh- kërkuar që të merren masa meve drastike të en-
të shikojnë mundësinë e sigurimit të energjisë trenjtë për xhepin e tyre. Të për zgjidhjen në kohë të ergjisë elektrike. Ai
elektrike nga burime alternative lodhur dhe të dëshpëruar këtij problemi. Ndërkohë, sqaron se iu ka kërkuar
nga mungesa e shërbimit drejtori i Spitalit Rajonal të zyrtarisht drejtuesve të
mjekësor, pacientët janë Fierit, Artur Gjika dje ka de- KESH-it, që të furnizojnë
në radhë, në ambientet e shërbimin e radiologjisë mbledhur para repartit të klaruar se dëmtimi i rregullisht me energji ele-
këtij institucioni shëndetë- dhe të skopisë janë klinikat Radiologjisë dhe drejtorisë aparaturave mjekësore ka ktrike institucionin që ai
sor. Të vetmet që garantojnë private të qytetit, pasi ato së Spitalit të Fierit, duke ardhur si pasojë e kufizi- drejton. ir.ho.

Arrestohen dhe dy policët e shërbimit në pikën kufitare. Akuzohen për shpërdorim detyre

Tropojë, pranga dy doganierëve

Favorizuan kalimin e 5 tonë kafe kontrabandë në Qafë Morinë
Arbër ZAPODI

TE ARRESTUARIT
rrethet@gazetashqiptare.com

TROPOJE

B
llokimi i pesë ton kafe
kontrabandë që vinte
nga Kosova, u ka
kushtuar lirinë dy dogani-
erëve të doganës së Qafë
Morinës si dhe dy policëve
të cilët ishin në shërbim. Për-
parim Arifi, 37 vjeç dhe
Rasim Isufi, 35 vjeç, me
detyrë ndihmës kontrollorë
në doganë janë arrestuar dje
në akuzat e “shpërdorimit të
detyrës” dhe “favorizimit të
kontrabandës”. Pas tyre,
shijen e hidhur të prangave
e kanë provuar dy policët e
shërbimit, Petrit Matoshi dhe
Sami Seci. Burime zyrtare të
policisë pohojnë se arresti-
mi i tyre u krye pasi gjatë he-
timeve rezultoi se teksa kry-
enin detyrat përkatëse në
Pikën e Kalimit Kufitar të
Qafë Morinës, kanë favori-
zuar kalimin e kamioni në
të cilin u gjet një sasi prej 5
tonë kafe kontrabandë që
vinte nga Kosova në drejtim
të Shqipërisë.
KRIZA
FIER – Banorët e fshatit
Varibop të Fierit dje kanë
protestuar sërish për mu-
ngesën e ujit të pijshëm.
Gjatë tubimit ata janë
shprehur se që prej tre
muajsh, nuk rrjedh qoftë
dhe një pikë ujë në çezmat
e banesave të tyre. “Durimi
ynë ka marrë fund. Nuk
mund të presim pafundë-
sisht që drejtuesit lokalë të
kujtohen për zgjidhjen e
Komisariati i Policisë
së Tropojës
ARRESTIMI
Vetëm pak orë pas
bllokimit të një sasie të mad-
he kafe kontrabandë, policia
e Tropojës ka mundur të
vërë në pranga dhe dy ndi-
hmës doganierë si dhe dy
punonjës policie. Ndihmës-
doganierët Përparim Arifi
dhe Rasim Isufi si dhe dy
punonjësit e policisë së ko-
misariatit të Tropojës, Petrit
Matoshi dhe Sami Seci, të
cilët kanë qenë në detyrë kur
kamioni me kafe kontra-
bandë ka kaluar traun e
doganës, fillimisht janë thir-
rur për t’u marrë në pyetje
me qëllim që të sqarohej
mënyra sesi kamioni me
mallin kontrabandë kishte
“kapërcyer” traun e
doganës pa asnjë pengesë.
Dyshimet se ata kishin dije-
ni për këtë fakt, por e kishin
lënë kamionin me kafe kon-
trabandë të kalonte, ka bërë
që ndaj tyre të pritej dhe
fletë-arresti nën akuzat e
“shpërdorimit të detyrës”,
Banorët: Merrni masa, do bllokojmë rrugën!
Fshati në protestë për ujin e pijshëm
krizës së ujit të pijshëm.
Prefekti dhe të tjerët duhet
të tunden nga karriget ku
janë ulur dhe të vijnë e të
shohin me sytë e tyre se
çfarë ndodh në fshat”, - po-
hojnë të revoltuar banorë të
fshatit Varibop. Protestues-
it sqarojnë se nga pompat e
fshatit të tyre furnizohet me
ujë të pijshëm qyteti i Patos-
it dhe gjithë rrethinat e tij.
• Përparim Arifi, ndihmës
kontrollor në doganën e Qafë
Morinës
• Rasim Isufi, ndihmës kontrollor
në doganën e Qafë Morinës Gjendet në
• Petrit Matoshi, polic shërbimi liqen kufoma
• Sami Seci, polic shërbimi e 20-vjeçares
KUKËS – Pas plot 24 orë
“shkeljes së rregullave të Shoferi Gjocaj mundi të lar- kërkimesh, polumbarët kanë
shërbimit” dhe “favorizim- gohej sapo policia i ka bërë gjetur trupin e pajetë të
it të kontrabandës”. thirrje të ndalohej. Deri në Nazmie Ismailit, e cila u
KONTRABANDA orët e vona të mbrëmjes së vetëmbyt në ujërat e Liqenit
Rreth orës 03:00 të kaluar ai u ka shpëtuar të Fierzës pasditen e së enjtes.
mëngjesit të dy ditëve më prangave. Pas bllokimit të Përmes dhimbjes së thellë,
parë, policia e Tropojës sasisë së madhe të kafesë që kryefamiljari Xhavit Ismaili
bllokoi një kamion, në të ci- vinte nga Kosova, policia është shprehur se “vajzën ma
lin u gjet dhe sekuestrua një ka ushtruar një kontroll në mbyti malli dhe brenga për
sasi prej 5 tonësh kafe kon- banesën e Gjocajt, ku ka gje- vëllain e burgosur në Greqi”.
trabandë. Automjeti i drej- tur dhe një armë automa- Babai i viktimës, ka treguar
tuar nga Ahmet Gjocaj, 51 tike. Ai tashmë është shpal- se në fakt vajza e tij 20-vjeçare
vjeç u ndalua një kilometër lur në kërkim nën akuzën e kishte paralajmëruar se do t’i
larg nga pika e kalimit “kontrabandës” dhe jepte fund jetës. Edhe burime
kufitar në Qafë Morinë. “armëmbajtjes pa leje”. zyrtare nga Drejtoria e Poli-
cisë së Qarkut të Kukësit kanë
deklaruar se Nazmie Ismaili
u vetëmbyt në kushtet e një
depresioni të thellë.
Vapa, vdes në
rrugë 60-vjeçari
BERAT – Vapa e tmerrshme
“Gjendja është alarmante, tetin e Patosit me atë të e këtyre ditëve të fundit ka shënu-
pasi edhe puset që kemi Ballshit. Nga ana tjetër, ar viktimën e parë në Berat. Rreth
hapur në oborret e bane- prefekti i Fierit Shahin Be- orës 9:00 të ditës së djeshme, Si-
save tona nuk kanë me ujë”, jdaj dhe kreu i Ndërmarrjes mon Duda ishte duke ecur në lul-
thotë Ethem Likaj, njëri prej së Ujësjellësit, Eqerem Zav- ishten e këtij qyteti, kur ka pë-
banorëve. Ndërkohë, për- alani kanë deklaruar se janë suar një atak kardiak. Pas
faqësues të 60 familjeve të vetë banorët e fshatit Vari- dërgimit në spital të 60-vjeçarit,
këtij fshati dje kanë kërcënu- bop përgjegjës për situatën mjekët kanë deklaruar se vikti-
ar se në rast se nuk do të e krijuar. Këta të fundit, ma vuante nga zemra. Sipas
furnizohen me ujë të pijshëm shprehen se uji mungon për bluzave të bardha, babai i dy fëm-
brenda tri ditëve, do të shkak të lidhjeve të shumta ijëve ka pësuar atak edhe nga
bllokojnë rrugën që lidh qy- të paligjshme në rrjet. ir.ho. temperaturat e larta.
12 - REKLAME E diel, 26 Gusht 2007
Summer pagess
E diel, 26 Gusht 2007 SPECIALE - 13

Redaktor përgjegjës: Ilda LUMANI, Art Dizajn: Altin ALIAJ, E-mail: summerpages@gazetashqiptare.com

BULEVARDI POLITIK
DEBATI PER KREMATORIUMIN,
NDOKA: AS NE KANUN NUK
DIGJEN TRUPAT

Moisiu, shumë

NARDNukNDOKA
shpejt
me libër
kujtimesh
REPORTAZH

mund
ta çoj dot
deri në fund
Kur Nora e
Kelmendit vjen
amanetin e
me magjinë e Vito Kapos
“Miss Bjeshkës”
14 - SPECIALE E diel, 26 Gusht 2007

S
ummer pages
ZENEPE LUKA

AMANETI I DJEGIA E TRUPAVE

M
Djegia e trupave është përdorur që në epokën e
inistri i gurit, të paktën 3000 vjet para Krishtit, për shkak
VITO KAPOS Shëndetë
sisë, Nard
Ndoka i
të formimit tonë etnokulturor, prapë e themi se
legalizimi i djegies së trupave do të shkaktonte
"Pas vdekjes dua të më djegin dhe hirin ta vendosin në varrin e Hysniut" një farë shoku psikik

V
ë s h t ë
ito Kapo, bashkëshortja e Hysni se ua kam lënë amanet fëmijëve që përgjigjur kërkesës publike
Kapos, në një intervistë ekskluzive pas vdekjes, të më djegin dhe hirin të Vito Kapos për t'u djegur
për "Gazeta Shqiptare", pak ditë më në një vazo ta vendosin në varrin e në Krematorium pas vde-
parë bëri një deklarim se pas vdekjes, Hysniut, që ndodhet në Tërbaç të kjes, me anë të një interviste
amaneti i saj është të digjet në Vlorës. Për këtë amanet e ekskluzive për "Gazeta Sh-
Krematorium. Ajo është e dëshirën time kam bised- qiptare". Ai shprehet se në
para shqiptare që uar vetë gjithçka me Shqipëri ka kërkesa të shum-
kërkon të digjet në mjekët në spital dhe ta nga artistë, njerëz publikë
Krematorium. ata ma kanë prem- dhe politikanë, por munge-
Madje, ka bisedu- tuar këtë gjë", - u sa e një ligji të posaçëm që
ar paraprakisht shpreh Kapo pak pasohet me mungesën e in-
me mjekët në ditë më parë. frastrukturës së nevojshme,
spital dhe Edhe pse në e bën të pamundur këtë
thotë se ndi- Shqipëri nuk shërbim, që është tabu në
het krenare ka Krematori- vendin tonë.
që do të jetë um, Kapo e Zoti Ministër, mendoni
e para në kërkon me se ka ardhur koha që të fu-
Shqipëri, insistim një tet një shërbim i ri, djegia
që mund gjë të tillë. e trupit në Krematorium,
të çelë si- "Nuk dua ndërkohë që për motive të "Në konceptin e "Nëse bëhet
parin e të lëviz ndryshme, ka shumë
k ë t i j varrin e kërkesa nga njerëz të cak-
të drejtave të ligji, kushtet e
shërbi- Hysniut tuar? njeriut, tjera, sigurisht
m i . që është Kjo është një çështje
E d h e një me- shumë delikate. Është e gjithsecili ka të janë të
pse afro morial i vërtetë se ka kërkesa nga drejtë të realizueshme,
85 vjeç, vërtetë individë të caktuar, që t'u
ajo ka në fsha- digjet trupi pas vdekjes, zgjedhë se çfarë por kjo nuk
vendo- tin e tij të nganjëherë bile edhe nga
sur të lindjes,
do të bëhet me mund të kryhet
personalitete publikë,
shkojë p o r artistë, shkrimtarë, sh- trupin e tij pas nga spitalet
në Tër- njëherësh kencëtarë. Por, po e them që
b a ç . dua të vdekjes" tona"
në fillim, ne si shoqëri, edhe
"Ndje- j e m psikologjikisht jemi të pa-
h e m bashkë përgatitur për përmbushjen ANGLEZET
shumë e me të. Në e këtij amaneti nëse mund Anglezët e kanë miratuan një ligj të tillë në vitin
prekur k ë t o ta quajmë kështu. Sh- 1902 dhe njihet me termin "Cremation act". Ky
që Tër- kushte, qiptarët, në kodet e tyre ligj është amenduar në vitin 1930 dhe përsëri
baçi asn- rruga e kanë një respekt të veçantë është rishikuar dhe i janë bërë amendime të reja
jëherë nuk vetme ësh- për trupin e njeriut pas vde- në vitin 2006. Një ligj të tillë e kanë edhe shumë
më ka har- të që unë të kjes. Nderimi për vdekjen vende të tejra të botës.
ruar për të digjem dhe është respekt dhe dashuri
më ftuar vazoja me për jetën. Edhe në Kanun,
për të qenë e hirin tim të trupit të njeriut pas vdekjes
pranishme në vendoset afër i kushtohet një respekt i aplikon prej shumë ko-
këtë festë të zemrës së tij. veçantë: Edhe kur gjakësi hësh?
bukur dhe Për t'ua lehtë- merr gjakun e tij, sipas Ka-
"Ne si shoqëri, edhe Së pari mungon ligji. Ne
shumë prekëse, suar punën fëm- nunit, ai e ka për detyrë ta psikologjikisht jemi nuk kemi një ligj që sank-
ku unë nuk kam ijëve, unë kam respektojë trupin e të ndjer- sionon djegien e trupave
munguar. Por këtë biseduar vetë me
të pa përgatitur për
it, ta kthejë mbarë, t'i ulë qe- njerëzorë pas vdekjes. An-
herë ndjehem e pa- mjekët, se në spital pallat e t'i mbyllë sytë dhe përmbushjen e këtij glezët e kanë miratuar një
mundur, duket se nuk është e vështirë të t'i vendosë duart kryq mbi amaneti nëse mund ligj të tillë në vitin 1902 dhe
pleqëria po më mund. Ju ketë një kremator. bark. Përçudnimi apo çdo njihet me termin "Crema-
kujtoj se pas pak ditësh unë Ndoshta do të jem shqiptar- ta quajmë kështu"
keqtrajtim tjetër i trupit të të tion act". Ky ligj është
mbush 85 vjeç. Shpresoj të mbledh ja e parë që do të çel këtë shër- ndjerit, ishte një nga aktet të bëhet me trupin e tij pas amenduar në vitin 1930 dhe
forcat për të shkuar atje më 22 shtator, bim në Shqipëri, që mendoj se i ka më të turpshme dhe më të vdekjes. Por edhe pse dje- përsëri është rishikuar dhe
në ditën e 28-vjetorit të vdekjes së Hys- ardhur koha të funksionojë. Sh- dënueshme. Prej këtej ka gia e trupave është për- i janë bërë amendime të reja
niut, për të vendosur për herë të fun- qipëria është e vogël dhe nuk ka sh- ardhur edhe respekti për dorur që në epokën e gurit, në vitin 2006. Një ligj të tillë
dit një buqetë me lule mbi varrin e tij kak që të ketë qindra ha tokë me varret, madje edhe kur ish- të paktën 3000 vjet para e kanë edhe shumë vende
dhe për të takuar varre. Jam e qetë se in të ushtarëve armiq. Edhe Krishtit, për shkak të të tjera të botës. Në SHBA,
bashkëfshatarët e ky amanet do të sot e kësaj dite në malet formimit tonë etnokulturor, në vitin 2001 rreth 26.93 për
mrekullueshëm. "Rruga e vetme përmbushet, pasi tona ka varre të ushtarëve prapë e themi se legalizimi qind të të vdekurve u është
Padyshim që do të është që unë të digjem më kanë premtuar turq apo sllavë, po kur- i djegies së trupave do të sh- djegur trupi në krematori-
jetë hera e fundit, si fëmijët, ashtu rkush nuk ka shkuar t'i kaktonte një farë shoku ume, pra kemi më shumë se
para se të shkojë va-
dhe vazoja me edhe mjekët. dhunojë ato prej qindra psikik, sidomos te be- 650 mijë djegie trupash të
zoja me hirin e hirin tim të vendoset "Amanetin nuk e vjetësh. Kjo është një traditë simtarët. Për të krishterët pajetë në atë vit. Edhe Ital-
trupit tim, për t'u afër zemrës së tij tret dheu", kemi e ngulitur thellë në për shembull, trupi është ia ka një ligj strikt për dj-
vendosur pranë një shprehje të urtë vetëdijen e shqiptarëve. një "objekt i shenjtë". egien e trupave pas vde-
zemrës së tij". Kjo do të thotë që "unë në Shqipëri, ndaj nuk e vë në dyshim Nga ana tjetër, shikuar në Çfarë mungon, baza kjes, të miratuar në shtator
Vito Kapo, ndonëse jam nga Zagoria realizimin e kësaj dëshire të hershme konceptin e të drejtave të materiale apo njerëz të të vitit 1990, një ligj strikt që
e Gjirokastrës, po deklaroj publikisht timen", - ka kërkuar ajo. njeriut, gjithsecili ka të specializuar për të kryer përcakton kushtet në të
drejtë të zgjedhë se çfarë do këtë shërbim që Europa e cilat kryhet djegia. Nëse ne
 E diel, 26 Gusht 2007 SPECIALE - 15

S
ummer pages
TE DHENA

Nard SHBA
Në SHBA në vitin
2001 rreth 26.93
për qind e të
vdekurve u është
djegur trupi në

NDOKA:
krematoriume,
pra kemi më
shumë se 650
mijë djegie
trupash të pa jetë
në atë vit.

Nuk mund ta
çoj dot deri në
fund amanetin ITALIA

e Vito Kapos
Edhe Italia ka
një ligj strikt për
djegien e
trupave pas
vdekjes, të
miratuar në
shtator të vitit
Ministri i Shëndetësisë duhet bërë një ligj 1990, një ligj
strikt që
përcakton

për djegien e trupit në Krematorium kushtet në të

cilat kryhet
djegia.

do të lon shërbimet funerale dhe tuar nga varret?

bëjmë një mendoj se duhet të jetë po Nuk mendoj se Sh-
ligj të tillë,
“Edhe në kjo ministri, që do të japë li-
"Nëse ne do të qipëria me numrin e popu-
ligji sigur- Kanun, trupit të cencat për ngritjen e krema- bëjmë një ligj të llsisë që ka, ka probleme
isht që do njeriut pas toriumeve që do të mbulo- tillë, ligji sigurisht për tokën e varrezave, pa-
të përcak- nin një aktivitet të tillë. varësisht se në disa qytete
tojë kushte vdekjes i kushtohet Është e mundur që do të përcaktojë të mëdha si Tirana për
të sakta në një respekt i z.Ministër, që në një kushte të sakta në të shembull, vazhdimisht kr-
të cilat kry- veçantë" emergjencë ky shërbim të cilët kryhet djegia” ijohen alarme se të vdeku-
het djegia e kryhet në një aneks të rit do të mbetën pa varr,
trupave pas asgjësojnë nëpërmjet dje- morgut të spitalit? e kufomave njerëzore. Në duke akuzuar për këtë herë
vdekjes dhe gies vetëm mbetjet e ndë- Gjykoj se nuk është Min- asnjë rast, krematoriume të bashkinë e herë qeverinë.
do të mundë- rhyrjeve kirurgjikale. istria e Shëndetësisë ajo që tillë nuk ngrihen në ambi- Sigurisht, djegia e trupit
sojë licen- Duke respektuar mbulon shërbimet fu- entet e spitaleve. Djegia e pas vdekjes për ne sh-
cimin e krema- amanetet e njerëzve, është nerale. Por nëse merret një trupave njerëzorë pas vde- qiptarët përbën një thyerje
toriumeve, detyrë e dikasterit që drej- nismë ligjore e tillë, atëherë kjes është një shërbim tabuje, pavarësisht se cilit
ashtu sikundër toni, që të krijoni infras- ne mund të japim kontrib- shumë i veçantë. besim fetar i përkasim.
janë të licenc- trukturën e nevojshme utin tonë për të hartuar një Duke qenë pjesë e kab- Gjithsesi, ky është një prob-
uara shërbimet qoftë edhe për raste të ligj, që të reflektojë të gjithë inetit aktual, mendoni se lem i rëndësishëm që
funerale. Nëse veçanta dhe emergjente, eksperiencën ligjore në këtë ka ardhur koha për të kërkon një vëmendje, një
bëhet ligji, kush- sikurse është rasti i zonjës fushë. Nga ana tjetër, pa pa- miratuar ligjin e debat publik, nisma ligjore,
tet e tjera sigur- Vito Kapo? sur këtë ligj, Krematoriumi nevojshëm, çka do të thotë sensibilizim të qytetarëve
isht janë të reali- E ritheksoj, nuk mund të i spitalit "Nënë Tereza" nuk që jo vetëm plotësohen dhe një sërë bashkëpun-
zueshme, por krijojmë një infrastrukturë mund të përdoret për shër- amanetet e njerëzve, thy- imesh për më tej. Ministria
kjo nuk mund të tillë pa pasur paraprak- bime të tilla, sepse nuk ësh- het një tabu në vendin e Shëndetësisë nuk është
të kryhet isht një ligj. Por edhe nëse të ndërtuar në ata parame- tonë, por njëherësh kurse- përgjegjësja kryesore, por
nga spitalet bëhet ligji, është Ministria tra teknikë që ndërtohen hen edhe sipërfaqe të angazhimi ynë do të jetë
tona, të cilat e Transporteve ajo që mbu- krematoriumet për djegien mëdha toke që janë push- maksimal.
16 - SPECIALE
S
ummer pages
Bulevard
Ministrat
alkoolpirës
kundër Ndokës
S humë ministra duhanpirës
i janë ankuar Berishës se
nuk po munden të punojnë dot
pa pirë duhan në zyrë. Madje
ata kanë bërë kërkesë, që në
mbledhjet e gjata të qeverisë të
mund të lejohet duhani, pasi
kështu janë mësuar të punojnë.
Por Berisha ka buzëqeshur dhe
u është drejtuar atyre, lidhur me
arsyen se pse zgjodhi Ndokën
për ministër Shëndetësie.
"Arsyeja është se Ndoka nuk pi
as duhan dhe as alkool, ashtu si
dhe unë, kështu që është njeriu
i duhur për të ndaluar duhanin
në institucione". Disa prej
ministrave i janë drejtuar
Ndokës: "Mos do na e ndalosh
edhe alkoolin me ligj, se ndry-
she dhamë dorëheqjen".
Instituti i Gencit , më i
suksesshmi
D rejtuesit e shumë instituteve të
pavarura ia kanë zili karrierës së
tre drejtuesve të Institutit të Studimeve
Bashkëkohore. Po pse gjithë kjo zili
për këta intelektualë ndaj këtij instituti?
Po ja, presidenti i tij, Genc Ruli është
bërë ministër i Ekonomisë, Tregtisë
dhe Energjetikës, zëvendësi i tij, Dritan
Shano ka qenë zëvendësministër i
Financave dhe këshilltar i disa qever-
ive të koalicionit të majtë, Artan Hoxha,
pjesëtari i tretë i institutit, është anëtar i
Politik m ë s h p e j t m e Parking me qira
Moisiu, shu r kujtimesh të ulët te PD-ja
M libë
oisiu do të shkruajë
P
kujtimet e tij presidenciale.
Ky është lajmi i fundit nga ish-
Presidenti shqiptar, i cili u largua
nga posti më 24 korrik. Ai edhe
pse nuk ka më as zyrë shtypi, as
ndonjë zëdhënës, gjithsesi ka
bërë të ditur se do të bëjë gati
librin me kujtime, ku do të përf-
shijë më së tepërmi debatet që ka
pasur me drejtues të ndryshëm të
politikës si Berishën, Topallin apo
me deputetë që e akuzuan për
lidhjen e tij me krimin e organi-
zuar. Projekti i Moisiut, gjithsesi
kërkon një sponsor dhe për këtë
libër i janë ofruar shumë shtëpi
botuese. Ata janë në konkurrencë
me njëra-tjetrën, pasi mendojnë
se Moisiu do të zbulojë shumë
sekrete të punës së tij pesëvjeçare
si president.
bordit në KESH. Por thuhet se edhe
shoferi i dikurshëm i Rulit, kur drejtonte
institutin, ka zënë vend të mirë në
administratën aktuale. Këtë karrierë e
duan të gjithë këto institute, por duhet të
presin ndryshime të reja në qeveri, ose
zgjedhjet e reja në 2009-ën.
E diel, 26 Gusht 2007
it e
Basha: Dhomën e gjum në
dua u
A rsyeja tjetër se pse Basha
mori këshilltar nipin e
Ahmet Zogut, ishte fakti se
qeveria e ka shkëmbyer këtë
post me pronën më të rëndë-
sishme të familjes mbretërore,
siç është hotel "Dajti". Men-
unonjës të administratës
së Partisë Demokratike
po përfitojnë shumë nga
mungesa e drejtuesve të
kësaj partie në seli. Gjatë
këtyre pushimeve, një pjesë e
tyre e kanë dhënë me qira
sheshin përpara PD-së, aty ku
dikur bëheshin mitingje. Duke
qenë se punonjësi i Bashkisë
së Tiranës nuk afrohet aty për
të marrë paratë për makinat e
parkuara, ata të garantojnë
parking të sigurt dhe me
çmim më të ulët se sa ai i
bashkisë. Kështu që pranë
kësaj selie parkohen shumë
makina, madje disa prej tyre
kanë edhe njoftimin se shit-
en. Por punonjësit nuk gux-
ojnë të zënë vendin e parkim-
it për makinën e kryetarit, të
cilin e kanë të ndaluar,
prandaj vendin e Berishës e
ruajnë mirë.
jëherë sapo të fitohet tenderi, ky
hotel, i cili nga dita në ditë është
duke u degraduar, do të shndër-
rohet në Ministrinë e Punëve të
Jashtme. Nipi i Zogut, Leka Zogu
II, sapo u emërua kërkoi që për
zyrë të mbajë ish-dhomën e
gjumit të gjyshit të tij. Kjo kërkesë
nuk i ka pëlqyer Bashës, i cili ka
deklaruar se "pse e mora
këshilltar, ai nuk do ta marrë
zyrën më të madhe se e imja".
 E diel, 26 Gusht 2007 SPECIALE - 17

S
ummer pages
NË TUBIMIN TRADICIONAL QË ORGANIZOHET ÇDO VIT NË PIKËN MË VERIORE TË VENDIT

Kur Nora e Kelmendi,

S
hekuj të shkuar, në da
timin 1639, ardhur në
e vërteta pas
një lapsusi
një variant të vetëm e të
pandryshuar, historia
identifikon krahinën e
Kelmendit edhe me gjes-
tin fisnik të një vajze, e mirënjohur
si "Nora e Kelmendit". Në kohët kur
kombi shqiptar përpëlitej për të
Kelmendit vjen D uke u nisur nga disa
kundërshti dhe rek-
lamime të materializuara
zyrtarisht nga Kryetari i
Komunës së Kelmendit Z.
mbijetuar, vajza bëhet pjesë e
zgjidhjes duke u vetësakrifikuar. I
premton martesë kreut të ushtrisë
turke, të quajtur Vuçi Pasha, dhe në
rastin më të parë e vret, duke i pre-
rë njëkohësisht krahët edhe furisë
me magjinë e Ndue Lelçaj, për një re-
portazh të realizuar në
këtë zonë dhe të pub-
likuar në Gazetë më 14
gusht 2007, redaksia
sqaron se pikësëpari qëlli-

së pushtimit të huaj.
Nuk dihet nëse festa e "Logut të
Bjeshkëve" e organizuar që nga ko-
hët që nuk mbahen mend, të dielën
që bie në mes të muajit gusht të çdo
viti, ka pasur lidhje edhe me Norën
e Kelmendit. Por ardhur në vitet e
fundit, me organizimin e "Miss
Bjeshkës", zgjedhjes së vajzës më të
hijshme të kësaj
krahine, Nora e
Kelmendit
duket e pran-
ishme në pam-
jen e secilës vajzë
që sfilon për
publikun e poshtëruar.
zgjedhur, mbër-
ritur në qafën e
Perdelecit për të
qenë pjesë e fes-
tës. Sepse, qoftë
veshja me xhub-
letat karakteris-
tike, qoftë krehja
e flokëve e pam-
ja e vajzave, kanë
mbetur të pan-
dryshuara nga
vitet apo koha.
PELEGRI-
NAZHI
E diela e 12
gushtit të këtij
viti, i gjeti ban-
orët e Kelmendit të veshur si për
ditën më të shënuar të jetës. Burrat
me këmishë të bardha dëborë e me
kollare dhe gratë me veshje nga ato
që sheh përditë bashkëmoshataret
e tyre në qendër të Tiranës. Prapa
nuk mbeten asnjë grimë vajzat e
djemtë e rinj. Një fenomen që mund
të habisë shumëkënd që bën llogari
se bëhet fjalë për krahinën mbase
më të thellë të vendit, vendosur në
pikën më veriore të hartës dhe as
më pak e as më shumë, por fiks 100
kilometra larg nga qyteti i Shkodrës.
Të gjithë mblidhen mbi qafën e Per-
delecit, një nocion gjeografik mes
Vermoshit dhe Selcës, por fare
pranë Lepushës, në një pllajë që
duket e formuar me qëllim nga
natyra në formën e një amfiteatri.
Gazetarët, gjysma e të cilëve duket
që janë të huaj, nuk lënë rast pa
fokusuar kryesisht pamjet e shtatë
vajzave pjesëmarrëse në konkursin
“Miss Bjeshkës”
Festa e krahinës përsëritet që nga lashtësia
e bukurisë. Veshjet e tyre si dhe
trukimi i flokëve e fytyrës janë vërtet
mbresëlënëse. Dhe të mendosh që
figura e përftuar ruhet me xhelozi
prej shekujsh. Edhe xhubletat kar-
akteristike, teknika e manifakturim-
it të të cilave mbase nuk është ruaj-
tur, ka të ngjarë që të jenë ruajtur e
veshur që nga nëna deri te bija.
NORA E KELMENDIT
Vuçi Pasha kish menduar
gjithë Rugovën për ta
Të marrë bija të malësisë!
Ta korisë fisin e shqiptarisë!
Nora trimëreshë kishte
qëlluar,
thotë: "Vuçi Pashën kam
për ta martuar!"
Festa e “Logut të Nora Pashës kokën ia
Bjeshkëve” në
Kelmend. shkurtoi.
(lart) Miss Nderin e malësisë
Bjeshka 2007,
Erjona Volaj në vend e çoi.
FESTA het nga sfilata e parë e vajzave që
Festa e organizuar nga krerët e bëhet mbi kuaj. Një pamje që duket
pushtetit lokal, nis me vendosjen e dikur ka pasur edhe nusja e kësaj
flamurit në pllajën përballë nga disa krahine në ditën që martohej, e ni-
të rinj. Më tej valle e këngë karak- sur për te shtëpia e bashkëshortit
teristike të zonës, tingujt e sharkisë, mbi një kalë. Sfilata e dytë është me
instrumentit karakteristik dhe bir- fytyrën të zbuluar dhe për herë të
ra apo pije joalkoolike për të gjithë parë spektatorët nisin të bëjnë
të pranishmit. Atmosfera elektrizo- përzgjedhjet duke u përpjekur të
"LOGU I BJESHKËVE"
Festa e "Logut të Bjeshkëve" realizohet çdo vit
në të njëjtin vend, në rrëzë të "Bjeshkëve të
Namuna", në qafën e Perdelecit në krahinën e
Kelmendit. Që nga kohët që nuk llogariten dot,
në këtë vend burra e gra janë mbledhur për të
pasur një ditë feste të përbashkët. Në këto vite
të shkuara, tubimi konceptohej me realizimin e
lojërave popullore, demonstrim të shkathtësisë
e kurajos si dhe me valle e këngë të zonës.
mi nuk ka qenë të hidhet
baltë mbi dinjitetin e ban-
orëve të zonës. Reportazhi
"Kelmend, ku meshkujt
mbajnë femrat në pëllëm-
bë të dorës", është nisur
me një barcaletë të cilë-
suar si të tillë dhe të vlerë-
suar si "të mbrapshtë".
Gjithsesi, ky nuk është një
justifikim dhe përgjegjësia
pranohet nga autori i sh-
krimit. Redaksia e Gazetës
është e bindur që bëhet
fjalë për një lapsus aspak
të qëllimtë edhe sepse në
gjithë pjesën tjetër të sh-
krimit krahina dhe ban-
orët e saj janë përshkruar
me shumë respekt, mad-
je shkohet deri në rek-
lamim vlerash. Pikërisht
ky fakt shpjegon se gabi-
mi nuk ka qenë i qëllim-
shëm. Gjithsesi, banorëve
të zonës të prekur nga ky
lapsus, Redaksia u
kërkon falje dhe i siguron
se në të ardhmen do të
jenë më të kujdesshëm,
duke u përpjekur që në
raste të tjera të pasqyrojnë
vlerat reale të krahinës së
Kelmendit.
gjejnë më simpatiken, pra fituesen.
Pandehmat janë të shumta. Duket
për malësorët, përzgjedhja nuk ka
të bëjë vetëm me simpatinë e fytyrës
së vajzës, por me gjithë totalin e saj,
ku përfshihet veshja, mënyra se si
ecën, si vallëzon, mbase edhe gjatë-
sia etj. E me sa duket, këtë radhë të
gjitha këto do t'i plotësonte numri
5, Erjona Volaj nga Tamara, e cila u
zgjodh fituese me votat e një jurie,
ku bënin pjesë që nga drejtues të
pushtetit lokal, artistë dhe të ftuar
nderi. Rreth orës 16:00, gjithçka ka
përfunduar nëse nuk do të llog-
ariten gazetarë e kameramanë, që
iu janë ngjitur shtatë bukurosheve
për intervista e filmime ekskluzive.
Shtatë Norat e Kelmendit përgjigjen
pa u ndrojtur dhe krejtësisht të qeta,
ca vlera të ngjashme dhe të pandry-
shuara që duket lidhin fort të vjetrën
me të tashmen.
18 - AKTUALITET
Ministria e Brendshme konfirmon rinisjen e hetimeve për vjedhjen më të madhe në Ballkan
Rihapet dosja e vjedhjes së 6 mln USD
“Thesari i veriut” u grabit në ’97-ën në Shkodër
Gazmend JANKU
g.janku@gazetashqiptare.com
TIRANE
R
ihapja e dosjeve të vje
tra të vitit 1997 nuk ka
përfshirë vetëm vras-
jet, por edhe vjedhjet e
bujshme të thesareve të sh-
tetit. E tillë është edhe gra-
bitja e të ashtuquajturit the-
sari i veriut në qytetin e Sh-
kodrës, ku persona ende të
paidentifikuar mundën të
grabisnin plot 6 milionë dol-
larë. Shuma është e konver-
tuar në dollarë, pasi paratë e
grabitura ishin në lekë sh-
qiptare. Kjo supervjedhje ka
ndodhur në ditët e para të
muajit mars të vitit 1997,
kohë në të cilën në qytetin e
Shkodrës ashtu sikurse në të
gjithë vendin, filloi edhe
shpërbërja e institucioneve
shtetërore. Kjo ngjarje për
shumë vite është mbajtur si
sekrete nga krerët e atëher-
shëm të Ministrisë së Rendit,
të cilët disa herë gjatë këtyre
viteve e kanë rihapur dhe
mbyllur sërish, pa mundur
të identifikojnë autorët e
kësaj grabitjeje, e cila është
cilësuar si më e madhja në
Ballkan për sa i përket
shumës së vjedhur prej 6
milionë dollarësh. Por duket
se organet e Drejtësisë nuk
janë dorëzuar ende, duke
rishkundur sërish pluhurin
e kësaj dosjeje me shpresën e
zbardhjes së plotë të saj.
NGJARJA
Nga ajo çka është mundur
të mësohet, thesari i veriut
është grabitur në fillim të
muajit mars të vitit 1997.
Bunkeri ku mbaheshin të
fshehura paratë, ndodhej
Kishte marrë 38 mijë lekë
Denoncohet mashtruesi
me vizat kanadeze
O
parave
ficerët e seksionit
kundër pastrimit të
dhe krimit
ekonomik-financiar, kanë
nisur procedimin penal
ndaj 42-vjeçarit Shpëtim
Balilajt, për akuzën e
“vjedhjes me anë të masht-
rimit”. Burime zyrtare
pranë Drejtorisë së Poli-
cisë së Tiranës, janë shpre-
hur se Balilaj është denon-
cuar nga një person, të cil-
it i kishte premtuar nxjer-
rjen e një vize udhëtimi për
në Kanada. Për t’i kryer
këtë shërbim, bëhet e ditur
se Balilaj i kishte marrë kli-
VJEDHJA
Bunkeri ku
mbaheshin të
fshehura paratë,
ndodhej nën
tokë në afërsi të
Prefekturës në
qytetin e
Shkodrës. Bëhet
e ditur se
gjashtë persona
kanë shpërthyer
me antitank
derën e blinduar
të bunkerit, duke
hyrë brenda
dhomës së
thesarit
Tunelet e Krrabës
nën tokë, në afërsi të Prefek-
turës në qytetin e Shkodrës.
Sipas disa dëshmive të mar-
ra në atë kohë, bëhet e ditur
se gjashtë persona kanë
shpërthyer me antitank
derën e blinduar të bunkerit,
duke hyrë brenda dhomës së
thesarit. Gjatë kohës që gjas-
entit të tij një shumë fille-
stare parash prej 38 mijë le-
kësh. Por sipas denoncim-
it të të dëmtuarit, jo vetëm
që nuk mori vizën e
udhëtimit drejt Kanadasë,
por nuk ka mundur të mar-
rë as paratë që i kishte
paguar 42-vjeçarit, Shpëtim
Balilaj. Ndërkohë, burimet
zyrtare bëjnë të ditur se per-
soni i denoncuar, Balilaj re-
zulton me precedentë të
mëparshëm penalë dhe i
dënuar për të njëjtën akuzë
për të cilën akuzohet edhe
tani, “vjedhje me anë të
mashtrimit”. ga.ja
E diel, 26 Gusht 2007
6 mln
DOLLARË
Është shuma e
konvertuar e parave
të vjedhura në
bunkerin e qytetit të
Shkodrës, në ditët
e para të muajit
mars të viti 1997.
Grabitësit lanë në
bunker mijëra
kartëmonedha të
prerjeve 200-
lekëshe, që
llogariteshin në
rreth 1.5 milionë
USD
së Brendshme nuk kanë bërë
Precedenti, në tunelet e Krrabës të ditur detajet apo indiciot e
reja që kanë detyruar krerët
u vodhën 340 kilogramë flori
e këtij dikasteri të rihapin
hetimet për këtë super-
vjedhje. Për sa i përket au-
N
ë shtator të vitit 1998, në tunelet e Krra rëndësisë së veçantë. Hetimet e kryera nx- torëve të dyshuar, ajo që di-
bës, pak kilometra larg Tiranës, u zbu- orën në bankën e të akuzuarve disa fsha- het është fakti që ata kanë
lua zhdukja e 340 kilogramëve flori, në tarë të zonës, të cilëve u ishin gjetur disa qenë gjashtë të tillë, por nuk
monedha dhe sende të çmuara. Nga hetimet monedha, që u tha se ishin nga ato të vjedhu- jepen të dhëna për identite-
e kryera më pas rezultoi se thesari ishte ra në tunelet e Krrabës. Por sasia prej 340 tet e tyre. Ndërkohë, burime
vjedhur gjatë trazirave të viti 1997. Filli- kilogramësh flori edhe sot e kësaj dite nuk të rezervuara janë shprehur
misht u tha se dera e blinduar e tunelit ish- dihet se ku ka përfunduar. E njëjta situatë se ka të dhëna që paratë e
te dëmtuar nga disa gurë që kishin rënë nga është edhe për autorët dhe organizatorët e grabitura në vitin 1997 në
mali si pasojë e shirave. Por më pas nuk vërtetë të kësaj grabitjeje, të cilët mundën të Shkodër mund të jenë inves-
kishte asnjë dyshim që kjo ishte një vjedhje depërtonin brenda tuneleve, ku shumë pak tuar pikërisht në këtë qytet,
e pastër, në një objekt që konsiderohej i persona kishin hyrë brenda. ga.ja dhe ky fakt duket se mund
t’i shërbejë hetuesve për të
hedhur dritë mbi autorët e
htë personat po kryenin su- dhe kalkulimet e mëpasme prerjeve 500 dhe 1000-le- kësaj grabitjeje. Gjithsesi, për
pervjedhjen, askush nuk i ka rezultoi se nga bunkeri i këshe. Ndërkohë që autorët momentin nuk janë pranuar
shqetësuar. Pas largimit të “thesarit të veriut” ishte gra- e kësaj vjedhjeje nuk kishin të jepen detaje të tjera, pasi
tyre, në vendngjarje kanë bitur një shumë e kon- preferuar të grabisnin prer- kjo dosje konsiderohet si
mbërritur disa forca policie, siderueshme lekësh sh- jet 200-lekëshe, të cilat men- mjaft sekrete, të paktën deri
të cilat morën në mbrojtje dhe qiptare, që të konvertuar në dohet se ishin rreth 1.5 mil- në momentin që do të ketë
transferuan një pjesë të vogël dollarë bënin plot 6 milionë ionë dollarë. rezultate konkrete të heti-
të parave që ishin lënë aty të tillë. Kartëmonedhat e HETIMET meve të rinisura për të dis-
nga grabitësit. Nga të dhënat grabitura ishin kryesisht të Burime pranë Ministrisë atën herë.
Tentoi t’i nxirrte pasaportë djalit që e ka jashtë shtetit
Arrestohet për falsifikim
punonjësi i policisë së burgjeve
Ky i fundit është prangosur
nga agjentët e seksionit
kundër krimit ekonomik-fi-
AKUZA
Vezir Kamberi ka aplikuar pranë Komisariatit të
Policisë Nr.6, për pajisje me pasaportë të djalit
nanciar dhe pastrimit të të tij, Leonard Kamberi, 17 vjeç, i cili ndodhet
parave. Sipas të dhënave zyr- jashtë shtetit. Në këto kushte, Kamberi kishte
tare të policisë, Kamberi ka paraqitur pranë punonjësit të zyrës së
aplikuar pranë Komisariatit pasaportave një shokun e djalit të tij
të Policisë Nr.6, për pajisje
me pasaportë të djalit të tij, shokun e djalit të tij, me meve të bëra u procedua në
Leonard Kamberi, 17 vjeç, i qëllim për të kryer proce- gjendje të lirë, për veprën
cili aktualisht ndodhet jas- durat e aplikimit. Kjo par- penale të “shpërdorimit të
T entativa për t’i nxjer
rë një pasaportë
djalit të tij që e ka jashtë
htë shtetit. Në pamundësi
për të paraqitur djalin e tij,
Kamberi ka falsifikuar for-
regullsi është konstatuar
nga personeli i zyrës së
pasaportave, të cilët kanë
detyrës” edhe një punonjëse
e Gjendjes Civile të komunës
Ndroq, për të cilën dyshohet
shtetit, i ka kushtuar mularin “kërkesë”, duke bërë edhe njoftimin përkatës se ka plotësuar certifikatën e
prangat punonjësit të paraqitur përpara punon- pranë agjentëve të anti- lindjes së djalit të Vezir Kam-
policisë së burgjeve, jësit të pranimit të doku- krimit ekonomik-financiar. berit, Leonardit, pa prezencën
Vezir Kamberi 47 vjeç. menteve për pasaportë një Ndërkohë, pas verifiki- e këtij të fundit. ga.ja
 E diel, 26 Gusht 2007
Godo: Në dhjetor
zgjidhje për Kosovën
K ryetari i nderit i Partisë Republikave, Sabri Godo, u shpreh
dje se shpreson se do të ketë një zgjidhje për Kosovën deri në
fund të këtij viti. “Besoj se çështja e Kosovës do të ketë një zgjidhje
deri në fund të këtij viti”, - tha dje Godo. Sipas tij, trojka e bised-
imeve nuk e ka ndër mend ndarjen e Kosovës, por kjo ishte pjesë e
disa prej shumë propozimeve të bëra për këtë çështje. “Them që
trojka dhe Këshilli i Sigurimit, BE-ja, SHBA-ja, të gjithë faktorët
që do të vendosin për Kosovën, nuk e shtrojnë si zgjidhje ndarjen
e Kosovës”, - shprehet më tej Sabri Godo. Ai mendon se diskutimi
për çështjen e Kosovës, ndodhi në një moment të tillë ku vendet më
Sabri Godo të fuqishme të botës po masin forcat e tyre.
RAJON - 19
Çollaku: Serbia po
spastron Mitrovicën
Z ëvendësambasadori i Shqipërisë në SHBA, Kreshnik Çollaku,
theksoi se pavarësia e Kosovës do të kushtëzohet me ndarjen e
Mitrovicës nga Kosova, atëherë kjo do të jetë një çështje krejt e
shqiptarëve. Në këtë rast, deklaroi mbrëmë Çollaku në intervistën
e tij dhënë “Zërit të Amerikës” do kemi një “reagim të shqiptarëve,
një komb një qëndrim”. Sipas tij, aktualisht në Mitrovicë po ndodh
një “spastrim i butë etnik” dhe kjo është e palejueshme për sh-
qiptarët. “Serbët po përpiqen të legalizojnë ndarjen me atë që po
përpiqen të bëjnë në Mitrovicë”, - u shpreh dje Çollaku, i cili shtoi
më tej se pas 121 ditëve të bisedimeve, nëse çështja e statusit të
Kreshnik Çollaku Kosovës nuk zgjidhet do të ketë një qëndrim të Tiranës zyrtare.

Në një intervistë për “Europa e Lirë”, Kadare kritikon diplomacinë shqiptare

Kadare: Shqipëria të bëjë më shumë për Kosovën

“Serbinë po e përkëdhel Europa, e kjo e zhyt më shumë në faj”
S “
hkrimtari Ismail Ka zgjidh, kjo nuk e mbyll, kjo
dare kritikoi ashpër dje hap një konflikt të ri të SHKURT
diplomacinë shqiptare tmerrshëm”, - shton më tej
se ka pasur një mungesë se- Kadare. Jeremiç: Jo pavarësisë
rioze në ndjekjen hap pas “Serbia po Bisedimet shtesë, Kadare së Kosovës
hapi të çështjes së Kosovës. i konsideron si një lloj “pen-
Ministri i Jashtëm i Ser-
Në një intervistë dhënë për përkëdhelet dhe dimi” të komunitetit ndërko- bisë Vuk Jeremiq, ka deklaru-
Radio “Europa e Lirë”, Ka- mbëtar ndaj ndërhyrjes që ar se pavarësia e Kosovës
dare ka theksuar se Sh- duke e bëri vite më parë në Kosovë. mund ta rikthejë në Ballkan
qipëria duhet të bënte shumë “Ky pendim është njëherësh krizën e viteve të 1990-ta. Jer-
më tepër se sa çka bërë deri përkëdhelur, absurd i pakuptueshëm. emiq gjatë një vizite në Oslo,
më tani për Kosovën, pasi Pendim pse u bombardua një ka deklaruar se Serbia
sipas tij, Kosova nuk është Europa po i bën shtet, Jugosllavia. Thuhet dëshiron kompromis, por jo
në Hënë, që të jepen gjykime ose s’thuhet hapur ndihet ky atë që përfshin pavarësinë e
si për diçka të largët që nuk dëmin më të pendim. Në Ballkan ndodhi Kosovës. Ndërsa Ministri
ka lidhje me shqiptarët e Sh- një gjë që ka qenë shumë e për Kosovën në Qeverinë e
qipërisë. “Mendoj se Sh-
madh Serbisë, qartë, ndodhi një nga krimet Serbisë, Sllobodan Samarx-
qipëria duhet të bënte më popullit serb. E më monstruoze në historinë hiq ka deklaruar se Beogra-
tepër. Ato pseudofilozofitë e e Evropës, në gjithë Ballka- di konsideron që takimi i
diplomacisë sonë, disa herë zhyt më thellë nin, në gjithë Evropën”, - Vjenës do ketë natyrë kon-
që kanë dalë nga pjellë e një shprehet më tej Kadare në sultative.
paaftësie dhe një mangësie në fajin e tij” këtë intervistë. Sipas tij, ko-
morale, ato janë jo qesharake muniteti europian nuk duhet Kuvendi kosovar
por janë të dënueshme. Sh- Kadare të pendohet për sulmet që bëri
pazar jo i pastër dhe se nëse kundër Jugosllavisë, pasi fillon punën
qipëria nuk është një planet Të hënën Kuvendi i Kos-
tjetër dhe po jep gjykime për ndodh një gjë e tillë atëherë nuk duhet të ketë kthim pra-
ovës mblidhet në një
Kosovën nga planeti Hëna, drejtë të shfrytëzojë të gjitha ll ka të drejtë me të gjitha ajo do të hapë radhën e një pa. Europa, sipas Kadaresë, mbledhje plenare, ku në rend
nga Bangladeshi ose nga mundësitë që të mos posh- mënyrat të kërkojë lirinë e vet. konflikti të ri të pam- duhet ta detyrojë Serbinë që dite do të ketë shqyrtimin e
Japonia. Shqipëria është tërohet. “Populli i Kosovës Ta mbrojë deri në fund lirinë barueshëm në Ballkan. “Do të kërkoj të falur për krimet që parë të katër projektligjeve.
vend i parë i interesuar dhe ka të drejtë të përgjigjet me të e vet”, - thekson më tej ai. Por të hapi vatra sherresh, grind- ka bërë ndaj popullsisë së Ata do të marrin në shqyrtim
nuk e fshehë këtë gjë s’ka pse gjitha opsionet. Nuk bëhet Kadare nuk pranon asesi që jesh të cilat do të kushtojnë pafajshme të Kosovës. “Ser- Projektrezolutën për komple-
ta fshehë sepse do të ishte lëshim kur është fjala për lir- në këmbim të pavarësisë, jashtëzakonisht shtrenjtë bia po përkëdhelet dhe duke
ksin “Trepça” si dhe
hipokrizi totale”, - është inë e një populli. Nuk ka ne- Kosova të këmbejë territoret popujve këtu dhe Evropës e përkëdhelur Evropa po i shqyrtimin e rekomandimit
shprehur në këtë intervistë gocim për këtë gjë. Ky popu- e saj. Sipas tij, ndarja është bashkë. Prandaj kjo nuk e bën dëmin më të madh Ser- të Komisionit për Çështje
Kadare. Më tej, ai bisë, popullit serb. Gjyqësore, Legjislacion dhe
shtoi se Shqipëria E zhyt më thellë në Kornizë Kushtetuese lidhur
është vendi që du- fajin e tij”, - thotë me propozimin e Prokuror-
hej të angazhohej Kryeministri serb deklaron: Jo rol aktiv të NATO-s në Kosovë shkrimtari. Ai
isë Publike të Kosovës.
me ndershmëri, thekson se, me këtë
KQZ: Partitë të
me dinjitet, duke
qenë sigurisht
konstruktive, jo
Koshtunica: SHBA ‘të harrojë’ Ahtisarin përkëdhelje të fun-
dit, serbët nuk po
arrijnë të kuptojnë
shlyejnë borxhet ose
destruktive,
“prandaj
qipëria - është
Sh- K ryeministri i Ser
bisë, Vojisllav Ko-
shtunica deklaroi dje
shkon me një plan të
qartë në bisedimet me
palët. Ata e kanë hedhur
se ç’kanë bërë
ushtarët dhe para-
militarët në Kos-
jo në zgjedhje
LDK-ja, PDK-ja, AAK-ja
dhe ORA janë shprehur op-
morali i saj his- se “nuk është mirë që me kohë idenë, që plani ovë dhe vendet e timiste se do të arrijnë t’i
torik që e kërkon, në prag të negociatave i Ahtisaarit mos të mer- tjera të Jugosllav- plotësojnë kushtet e para-
është dinjiteti his- të reja për statusin e ret më parasysh nga isë. “Nëse ai kup- para për çertifikim, ndonëse
torik i një kombi”. Kosovës, Shtetet e Grupi i Kontaktit. Por ton ai çlirohet nga kjo është një periudhë
Ai mendon se di- Bashkuara ende po in- ndërkohë që pala sh- një gjë e keqe dhe shumë e shkurtër kohore.
plomacia sh- sistojnë në planin e qiptare vazhdon të kjo ndihmon Ato vlerësojnë se më logjike
qiptare do ta kor- Martti Ahtisaarit”. Si- mbajë të njëjtin qëndrim demokracinë ser- do të ishte përcaktimi i datës
rigjojë shumë pas tij, në këtë plan prej kohësh, mosndarje be. Nuk e ndih- së mbajtjes së zgjedhjeve e
shpejt qëndrimin parashikohet që Ale- të Kosovës, realizimi i mojnë këto paz- më pas të bëhet çertifikimi i
e saj sa i takon anca e Atlantikut të demokratike nuk e ka pa- gjetjen e zgjidhjes me ko- Planit të Ahtisaarit, për arllëqe. Nuk ka subjekteve politike. Komisio-
kësaj çështjeje. Veriut të ketë një rol sur asnjë organizatë ush- mpromis. Në këtë kuadër, një pavarësi të demokraci në Ser- ni Qendror i Zgjedhjeve ka
Sa i takon njo- kyç në Kosovë. tarake”, - u shpreh dje Koshtunica shtoi më tej se mbikëqyrur. Kryeminis- bi në qoftë se nuk paraparë që subjektet poli-
hjes së njëanshme “Kurrsesi nuk është kryeministri serb. Ai sh- kjo zgjidhje mund të gjen- tri Çeku dy ditë më parë pranohet ky tike që shpresojnë të marrin
të pavarësisë së mirë që në këtë plan toir se Serbia është e gat- det nëse Shtetet e Bash- kërkoi nga BE-ja që në krim”, - shprehet pjesë në zgjedhje të kryejnë
Kosovës, Kadare parashihet që NATO- shme që ta marrë pjesën e kuara tërhiqen nga plani fund të bisedimeve ta Kadare në interv- obligimet deri më 7 shtator.
është shprehur në ja ta ketë rolin që deri vet të përgjegjësisë dhe të i Martti Ahtisaarit. njohë Kosovën si shtet istën e dhënë për Në të kundërtën nuk do të
këtë intervistë se tash në botën japë kontribut adekuat për Më 30 gusht, pala serbe të pavarur. radion Europa e mund të marrin pjesë në
populli i saj ka të Lirë. zgjedhje.
20 - OPINION
KATOVICA
(Vijon nga faqja 1)
... të ish-hapësirave sovje-
tike, si Abhazia, Osetia e Jugut
apo Transdniestri, që kanë
qenë fjala kryesore e diploma-
cisë ruse për çështjen e Kos-
ovës qysh nga janari i vitit
2006, po del në krye të kësaj
platforme përpjekja për ngjas-
hmërinë e Kosovës me çësh-
tjen e Palestinës. Aktualiz-
imin e këtij qëndrimi e formu-
loi edhe njëherë më 21 gusht
Kostantin Kozaçev, kryetar i
komitetit të politikës së jasht-
me të Dumës ruse dhe që
vlerësohet nga rusologët, si
një nga hartuesit e vijës ob-
struksioniste zyrtare të Rusisë
ndaj Kosovës. Në një interv-
istë me një gazetë serbe, ai
deklaroi se "Rusia nuk do të
lejojë kurrë që Kosova të bëhet
shtet. Çështja palestineze ka
marrë disa dekada për t'u
zgjidhur dhe Kosova nuk du-
het të jetë përjashtim". Në fakt,
autorësinë e këtij qëndrimi
zyrtar për ngjashmërinë e
çështjes së Kosovës me çësh-
tjen e Palestinës e ka ministri
i Jashtëm, Sergej Lavrov, i cili
është i pari që e ka lancuar në
tryezat më të rëndësishme
diplomatike ndërkombëtare,
ku është diskutuar për çësh-
tjen e Kosovës dhe i cili edhe
në një artikull të tij të njohur
të kohëve të fundit për poli-
tikën e jashtme të Rusisë, me
titull: "Të frenosh Rusinë: Një
kthim në të kaluarën", shkru-
an se në rastin e Palestinës,
për dekada me radhë kemi
parë një situatë të ngjashme
me Kosovën dhe shteti pales-
tinez është ende inekzistent.
Paralelizmi që po vendos
diplomacia ruse mes çështjes
së Kosovës dhe çështjes së
Palestinës shënon një sh-
kallëzim të ri dhe tepër me
interes për t'u analizuar, të
platformës dhe strategjisë së
Rusisë, së pari në drejtim të
Kosovës dhe së dyti në një
O P I N I O N
RUSIA SYNON TA BEJE
KOSOVEN PALESTINE
plan më të gjerë të mar-
rëdhënieve ndërkombëtare, që
kanë të bëjnë me raportet e saj
të mëtejshme me Bashkimin
Europian dhe me SHBA-në.
Gjëja e parë që bie në sy,
është se Rusia e klasifikon
çështjen e Kosovës si një çësh-
tje, e cila kërkon dekada për
t'u diskutuar apo zgjidhur.
Ajo jo vetëm refuzon afatet
kohore që kërkon perëndimi
për përcaktimin e statusit të
Kosovës në 120 ditë apo në
gjashtë muaj apo në një vit,
por paraqet dhe natyrisht
kërkon afatin e dekadave të
pafund.
Gjëja e dytë që tërheq vë-
mendjen, është se Rusia i jep
çështjes së Kosovës një dimen-
sion botëror njëlloj me konflik-
tin e Lindjes së Mesme, i cili
zgjat prej 60 vjetësh. Pady-
shim, çështja e Kosovës nuk e
ka këtë përmasë dhe as mund
ta ketë, por Moska ka synimin
ta shndërrojë në një konflikt
ndërkombëtar të atij karakteri.
Gjëja e tretë që konstatohet,
është se Moska bën një ndry-
shim në qëndrimin e saj
strategjik dhe kërkon ta
shndërrojë Kosovën nga një
"konflikt të ngrirë" siç janë
Abhazia apo Transdniestri,
në një "konflikt të shkrirë", siç
është ai i Lindjes së Mesme,
konflikti palestinez.
Nuk është vendi këtu t'i
hyhet hulumtimit dhe karak-
terit të konfliktit palestinez,
por është me vend të kujtohet
se Bashkimi Sovjetik, pra Ru-
sia, vendi i Putinit dhe i Lavro-
vit, është një nga protagonistët
e krijimit të konfliktit të përg-
jakshëm, që ka në qendër Pal-
estinën. Interesi publik është
të zbërthehen taktikat dhe
strategjia e Kremlinit për ta
shndërruar Kosovën në një
Palestinë.
Në kronikën e tratativave
ndërkombëtare për statusin e
Kosovës ka një dinamikë agre-
sive ruse, jo vetëm për refuz-
imin e pavarësisë dhe
moszgjidhjen e çështjes së sta-
tusit, por për radikalizimin e
ngritjen e tensioneve në Kos-
ovë e rreth saj. Ky radikalizim
është shprehur në hedhjen
poshtë apriori të planit të ish-
presidentit të një vendi neu-
tral si Finlanda, planit Ahti-
saari për pavarësinë e
mbikëqyrur, plan që fitoi
mbështetjen e sekretarit të
përgjithshëm të OKB-së, Ban
Ki Mun, të Bashkimit Europi-
an, SHBA-së, NATO-s,
Këshillit të Europës, etj. Ky
radikalizim është shprehur në
pozicionin e ngurtë dhe bol-
shevik të Rusisë, e cila nuk ka
bërë asnjë lloj kompromisi apo
lëshimi, ndonëse perëndimi
ka afro një vit që vetëm ka
lëshuar pe dhe madje është
arritur në një situatë diploma-
tike, ku pa mbushur tre muaj
E diel 26 Gusht 2007
nga paraqitja në OKB, për t'i
bërë qejfin Moskës plani Ah-
tisaari nuk po figuron as në
listën e literaturës diplomatike
të Grupit të Kontaktit. Ky
radikalizim shprehet sido-
mos në përpjekjet për të ngri-
tur tensionet dhe acarimet në
terren. Ka një politikë zyrtare
të Moskës të inkurajimit të agre-
sivitetit nacionalist në rritje të
Beogradit zyrtar, i ngjashëm
me histerinë nacionaliste të
regjimit të Millosheviçit në vitet
1998-1999. Në qarqet zyrtare
të Serbise dhe vetë kryeminis-
tri V.Koshtunica, janë lëshuar
ditët e fundit haptas kërcënime
për dërgimin e trupave dhe
policisë serbe në Kosovë, që
është një provokim i rëndë, por
të mos thënë pothuajse një
shpallje lufte. Në qarqet zyrtare
të Serbisë, ministrat e partisë
së kryeministrit V.Koshtunica
kanë ndërmarrë një fushat
skandaloze kundër NATO-s,
me deklaratat e Popoviçëve,
Samarxhiçëve dhe sidomos të
ministrit të brëndshëm
Dragan Joçiç, një nga protek-
torët kryesorë të kriminelit të
fshehur, Ratko Mladiç dhe
krahu i djathtë i Koshtunicës.
Shërbimet sekrete serbe dhe
ruse po nxisin një radikalizim
të situatës në veri të Kosovës,
ku forcat ekstremiste serbe
kanë deklaruar se do të shpal-
lin edhe ata shtetin e Mitrov-
icës veriore, nëse Kosova merr
pavarësinë. Edhe alternativa e
ndarjes së Kosovës, që ridoli në
skenë javët e fundit, është një
lëvizje shahistike e diploma-
cisë ruse për ta turbulluar sa
më shumë situatën rreth Kos-
ovës.
Përfundimi kryesor, që
mund të nxirret nga këto zh-
villime, është se Rusia dhe di-
plomacia ruse kanë ndërmar-
rë një fushatë të gjërë për ta
kthyer Kosovën nga një konf-
likt të ngrirë, në një konflikt që
vlon dhe të vazhdueshëm. Ata
e bëjnë këtë jo për Serbinë, por
për interesa gjeopolitike e gjeo-
strategjike të Rusisë në konti-
nentin europian dhe më gjërë.
Vërtet presidenti i Rusisë,
Vladimir Putin shpalli para
pak kohësh në mënyrë pom-
poze se Rusia do të kthehet në
Ballkan, por synimi i shndër-
rimit të Kosovës në një Pal-
estinë, lidhet jo me vetë Ballka-
nin, se sa me politikën e Krem-
linit ndaj BE-së dhe SHBA-së.
Moska kërkon dhe po
lufton që Kosova të shndërro-
het në Palestinë, jo vetëm sepse
ajo është kundër shqiptarëve
dhe kombit shqiptar, por sepse
ajo synon t'i krijojë Bashkimit
Europian dhe SHBA-se një
konflikt të pazgjidhshëm, të
ngjashëm në intensitet dhe në
efekte ndërkombëtare si konf-
likti i Palestinës. Ky mund të
jetë shpjegimi i vetëm që mund
t'i bëhet paradoksit që Serbia
dhe udhëheqësit e saj, në
mënyrën më absurde dhe
madje donkishoteske, arrijnë
deri atje sa të kërcënojnë BE-
në, NATO-n e SHBA-në dhe
shpallin se ata refuzojnë të
bëhen anëtarë të NATOs e të
BE-së, nëse Kosovës i njihet
pavarësia, me një megalomani
tipike ballkaniko-komuniste,
sikur është NATO dhe BE, që
ia kanë nevojën e Serbisë dhe
jo e kundërta. Prapa këtij qën-
drimi jashtë kohe të Beogradit
është Rusia. Madje do të
thoshim se Rusia tani nuk
duket e gatshme të pranojë as
dhe një zgjidhje të Kosovës si-
pas planit serb, sepse Rusisë i
intereson konflikti i
pazgjidhur dhe i zgjatur me
dekada si Palestina.
Rezulton kështu një
strategji tepër e rrezikshme e
Rusisë, që dëmton interesat jo
vetëm të Kosovës, jo vetëm të
kombit shqiptar, jo vetëm të
stabilitetit dhe paqes në rajon,
por shumë-shumë më gjërë.
Nuk duhet harruar se diplo-
macia e Rusisë gjithmonë ka
avancuar objektivat e saj
nëpërmjet konflikteve të
pazgjidhura apo konflikteve të
ngrira dhe të shkrira në rajone
të ndryshme të globit. Në këtë
kuadër, ajo kërkon që ta
shndërrojë Kosovën në Pal-
estinë, sepse në rastin e Kos-
ovës, si një konflikt i
pazgjidhur dhe i zgjatur,
çmimin e paguan Europa. Një
Kosovë e shndërruar në Pal-
estinë është një hipotekë e re e
vazhdueshme e Europës tek
Rusia.
Këto janë zhvillime nega-
tive dhe duket tepër naive
shpresa e disa qarqeve diplo-
matike europiane, të cilët men-
dojnë se duke i lëshuar Rusisë
në çështjen e Kosovës, do ta
qetësojnë ariun rus dhe do ta
bëjnë më bashkëpunues. Ob-
jektivi i shpallur i Rusisë për
kthimin e Kosovës në një Pal-
estinë, duhet të shërbejë si nj
sinjal alarmi për diplomacinë
europiane.
 E diel, 26 Gusht 2007 SPECIALE - 21

PERGJIGJE PER LEXUESIT

ALKET & MARSIDA FERDI-EDONA

Një kombinim i mirë me 59 % të bëni përsa i përket udhëtimit

Alketi shenja demi horoskopi
ujori. Marsida shenja dashi,
horoskopi peshqit.
Pak kujdes në lidhje me njeri
tjetrin në disa biseda që mund
DASHI
mud të ju them me bindie të
plote se do të kaloni shumë
mirë do të jeni ju ata që do të
keni në dorë shansin e mar-
tesës
HOROSKOPI I SOTEM
DEMI
një kombinim i vështirë
me 26 %.
Ferdi shenja gaforrja, horosk-
opi virgjëresha.
Edona shenja ujori, horosko-
pi shigjetari.
Këtu duhet të ketë kujdes
madie shumë kujdes ferdi për
BINJAKET GAFORJA
arsye të punës keni lënë mbas
dore të gjitha gjërat e tjera po të
vlefshme me punën por shikoj
se do të ja dilni mbanë.edonë
mos prish shumë lek këtë peri-
udhë sepsë nuk të leverdis ako-
ma kurse për shitblerie do të jeni
me shumë fat.

Ekziston mundësia e
një gjendje pasiviteti
tek ju pjesën më të
madhe të kohës së sot-
me. Merrni masat që
dita të kalojë në qetë-
si .
LUANI
Do të jëtë një ditë e mirë
për tu marrë me cështje
gjyqsore.Ndjeheni të qetë
dhe të aftë për të mend-
uar në drejtime të ndry-
shme. Të sigurtë gjithash-
tu do të ndjeheni në vep-
rimet që do të kryeni.
SHIGJETARI
Influenca pozitive e yjeve ju
drejton drejt suksesit
sot.Do të takoni persona të
cilët do tju stimolojnë për
vazhdimësinë e projektit
tuaj. Gjithshtu do të men-
doni se koha e humbur nuk
është aspak në favorin tuaj.
Do të jëni të fokusuar në
ambjentin familiar.
Prindërve tuaj ju nevoitet
mbështetja juaj sot dhe
do të jeni më se të gat-
shëm tjua oftoni atë.Nëse
jeni të dashurur ju presin
kohë të lumtura.
VIRGJERESHA
Do jeni të fokusuar në atë
cka do tju thotë një person
i afërt. Kjo mund të krijojë
një gjendje tensioni tek ju.
Nëse do të ruani qetësinë
dhe vetëkontrollin do arrini
të kuptoni atë cka dashur
të thotë në të vërtëtë ai.
BRICJAPI
Pjesën më të madhe të
kohës së sotme do tia
dedikoni partnerit apo të
dashurit tuaj. Gjithashtu
do ndjeni nevojën të ve-
proni sipas instiktit
tuaj,qofshin këto veprime
të gabuara për të tjerët.
Koha është e favorizuar për
personat të cilët janë finan-
ciarisht të varur. Motivi i ve-
primeve tuaja sot do të jetë
ai profesional.Mundohuni të
arrini maksimumin sepse
yjet ju favorizojnë në këtë
drejtim.
PESHORJA
Lajme të mira do të
merrni nga një person
të cilin kishit kohë që
nuk e takonit. Në amb-
jentin familiar do të jeni
të shqetësuar rreth
shëndetit të një perso-
ni tuaj të afërt.
UJORI
Dita nuk do të jetë aspak
e qetë për ju sot.Do men-
doni për shumë gjëra
njëkohësisht dhe nuk do
arrini të përqendroheni
në detyrën tuaj.Meditimi
do të ishte dicka që do
tju ndihmonte.
Mendojini mirë gjërat
përpara se ti bëni sot
sidomos ato të lidhu-
ra me punën tuaj.Më
vonë do të pëndoheni
për ndërmarrjen e ve-
primeve të gabuara.
AKREPI
Sot është dita e ak-
tiviteteve të mëdha dhe
kontakteve të reja. Për-
gatituni për të punuar
shumë pasi mundësitë
të cilat do tju ofrohen
sot do jenë suksesi i
biznesit tuaj.
PESHQIT
Do të jëtë një ditë mjaft
frytdhënëse për ata të
cilët kanë marrëdhënie
profesionale jashtë
vendit.Do krijoni kon-
takte të reja prej të cilave
do të mbeteni mjaft të
kënaqur .
DUKE RRITUR VIRGJËRESHË
Bëjnë gjithmonë diçka për t'i kënaqur mjafton të dini se ç'doni
prej tyre. Sa rriten do të gjejnë vështirësi në lidhje me seksin
tjetër. Duan shumë këmbëngulje që tu mbushet mendja se
janë tërheqës. Duke i mbështetur i ndihmoni të gjejnë rrugën
për një dashuri të vërtetë. Prindërit nuk duhet asnjëherë të
ngatërrohen kur gjejnë interes për dikë të seksit tjetër. Kritiki-
mi dhe më i vogël do t'i bëjë të tërhiqen mbrapsht. Ka nevojë
vazhdimisht për mbështetje sepse gjithashtu ndërton dhe
vetëbesimin e tij. Në përgjithësi janë nxënës të mirë, ndih-
mojnë në shtëpi. Janë të saktë në orën e tyre dhe I kanë të
gjitha me rregull dhe ju pëlqen ushqimi i mirë. Kritikojnë
pjesëtarët e familjes sidomos kur u kërkohet mendimi i tyre.
VIRGJËRESHA SI SHOK
Tërhiqen nga shokët që janë të rregullt, të pastër dhe të
zgjuar. Ju pëlqejnë shokët që janë të drejtë dhe që nuk ju
pëlqen të duken.
Adhurojnë teatrin dhe imitimin. Gjithashtu pëlqejnë artin dhe
dijet e përgjithshme. Janë besnik, të sjellshëm dhe ndihmës
për shokët e tyre.
Janë të përzgjedhur dhe kanë shije për gjërat artistike dhe
shumë informacione për shumë tema të ndryshme. Nuk janë
të shpifur dhe nuk shpenzojnë paratë e tyre. Janë besnik dhe
shumë të sjellshëm. Janë shumë nevrik në rast se dikush i
shqetëson. E kanë shumë të vështirë të pranojnë se bëjnë
gabim për diçka.
22 - KULTURE E diel, 26 Gusht 2007

SË SHPEJTI KTHEHET NË TIRANË PËR MUSICALIN E FAMSHËM "KISS ME KATE"

FESTIVALI MUSICALI
Piktori dhe skenografi Andis Gjoni, që prej 5
shqiptar, Andis Gjoni, ka vjetësh jeton në Amerikë,
marrë pjesë në Festivalin së shpejti do të jetë në

P
Ndërkombëtar të Teatrit Tiranë. Do të realizojë
iktori dhe Fringe midis qindra skenografinë e musicalit
skenografi sh artistëve nga e gjithë bota. me famë botërore "Kiss me
qiptar, Andis Është paraqitur me skenat Kate", një bashkëpunim
Gjoni, ka marrë e komedisë "PB&J", e shqiptaro-amerikan, ku
pjesë në Festiva- shkruar me nota humori regjisori dhe dirigjenti janë
lin Ndërkombëtar të Teatrit nga Tara Dairman. amerikanë.
Fringe midis qindra artistëve
nga e gjithë bota, një festival i
cili mbyllet të dielën (26
gusht) me një mbrëmje fes-

Andis
tive ku janë të ftuar të gjithë
artistët pjesëmarrës. Nën dri-
tat e teatrit Players artisti sh-
qiptar, i cili prej pesë vitesh
jeton në Nju Jork, është para-
qitur
skenat e ko-
me
Sonila Meço:

GJONI Nuk kam bërë

m e d i s ë
"PB&J" që në
shqip do
përkthehej asnjë operacion
komedia e
Gjalpit dhe
Reçelit, një
plastik
komedi e keqkuptimeve, e
D y ditë më parë në

Skenografi
shkruar me nota humori nga Gazetë u fol për
Tara Dairman. Kritikja Diana personat VIP, të joshur
T. Barito e ka konsideruar nga kirurgjia plastike,
këtë shfaqje për shtypin si një ku mes të tjerëve për-
spektakël të realizuar me el- mendej edhe emri i
egancë nga regjisorja Sindi moderatores Sonila

shqiptar
Marion, me të cilën Andis Meço. Vetë spikerja e
Gjoni ka bashkëpunuar dhe njohur e ka
herë të tjer. Sipas saj, "suksesi përgënjeshtruar këtë
i veprës në këtë festival lajm. "Unë nuk kam
mbështetej edhe në krijimin bërë asnjë operacion të
e Gjonit me skena modulare këtij lloji në fytyrën
shumë të përshtatshme dhe

prezantohet
time", ka thënë Meço
të trajtuara në një frymë duke hedhur poshtë të
gjysmë-paraqitëse". Në një gjithë zërat për ndë-
bisedë telefonike, regjisorja rhyrjet kirurgjikale
amerikane u shpreh se, "puna plastike. Duke qenë
me Andis Gjoni ishte një një nga moderatoret
kënaqësi e vërtetë dhe se kur-

në skenën e
më të njohura, për
rë më parë nuk kisha parë një Sonilën është më
entuziazëm të tillë, energji shumë e rëndësishme
dhe përkushtim nga një ajo çfarë u trasmeton
skenograf". Andis Gjoni, u shikuesve dhe jo pam-
shpreh ajo, "i kalon të gjitha ja e jashtme.
kufijtë e detyrës dhe me kr-
ijimet e tij arrin të japë mak-
simumin e mundshëm. Ai ka
një aftësi të gjejë gjithmonë
zgjidhje shumë interesante.
Me një punë këmbëngulëse
dhe me vëmendje ndaj deta-
Nju Jorkut forta sa edhe të gjalla, duke
ngulmuar tek shikuesit një
pikturë origjinale dhe që
këmbëngul në mendimin që
kërkon të thotë. Ndoshta kjo
jeve edhe më të vogla ai arrin
t'i japë formë të gjithë koncep-
tit të shfaqjes". Ndërkohë më-
Artisti ka realizuar ka qënë edhe arsyeja që një
nga pikturat e tij është pran-
uar të qëndroje për disa
sohet se artisti shqiptar në
muajin tetor do jetë në Tiranë
për realizimin e skenografisë
skenat e komedisë "PB & J" kohë edhe në Muzeumin
Metropolitan të Nju Jorkut
(Muzeumi më i madh i artit
së musicalit me famë në SHBA). Por piktura e tij
botërore "Kiss me Kate", një që shënoi njëherazi edhe pre- rit, e cilësuar si një skenografi bolikë transhendente, ndërko- në zhanrin e pikturës, e cilë- ka qënë prezente në një sërë
bashkëpunim shqiptaro- zantimin për herë të parë të moderne, që solli një frymë të hë që skena krijonte përsh- suar nga kritika si një pikturë ekspozitash kombëtare dhe
amerikan, ku regjisori dhe di- një musicali amerikan në Sh- re në skenografinë shqiptare typjen e një hapësire të dh- që mbështetet në mitet dhe ndërkombëtare si "Onufri
rigjenti janë amerikanë. Duke qipëri. Gjithsesi, Gjoni nuk të pas viteve '90-të. Për- jetëfishuar nga zgjidhja har- legjendat shqiptare apo edhe 2002", "Onufri 1997". Ai ish-
e pohuar këtë, Gjoni shprehet harron të thotë se "dëshira e menden si të suksesshme monike, dhe përcillte me një ballkanike, ndërtuar mbi një te pjesëmarrësi i vetëm nga
se "ka besim se kjo skenografia e "Zonjush- këndvështrimi real Shqipëria në konkurs-
shfaqje, me një popu- ës Zhuli" e Strintbergut, konceptin regjisorial in ndërkombëtar për
llaritet të madh në botë Ai ka aftësi të gjejë skenografia e "Ylli pa dhe skenografik. Pro- Skenografi do të kthehet në Memorialin e 11 Shta-
, do të jetë një shfaqje emër" e Mihai Sebas- ducentja amerikane torit në Nju Jork
gjithmonë zgjidhje shumë tian, "Jashte bie borë" e Ketrina Kent, u shpreh
Tiranë për realizimin e
shumë mbresëlënëse interesante. skenografisë së musicalit (2003). Andis Gjoni ka
edhe për publikun sh- Vincenso Sallemme. atëhere për shtypin se lindur në Tiranë më
qiptar". Ai kujtoi me Arrin t’i japë formë gjithë Gjatë qëndrimit të tij në "skenat e kësaj shfaqje “Kiss me Kate”, një 1968 dhe është bir arti;
këtë rast premierën Nju Jork , Gjoni ka real- janë gjetje origjinale babai i tij është ko-
konceptit të shfaqjes” izuar një sërë dhe rezultati në skenë bashkëpunim me amerikanët
botërore "Ëest Side mpozitori Simon Gjo-
Story" ("Histori e Anës Perën- tij mbetet pjesëmarrja e Sh- skenografish në Broduej siç është vërtetë magjik", ndërsa stil abstrakt, ku dallohen ni dhe nëna e tij koncert
dimore) ku ai realizoi qipërisë me artistë e trupa te- është shfaqja "Xhaxha Vanja" regjisorja Johnson theksoi se qartë elementë të surreal- maestër Hermira Gjoni. Ai
skenografinë e saj, një bash- atri në aktivitetet dhe festiva- e Çehovit, vënë në mars të vitit "skenografi është në ekstrem- izmit. Ato trajtohen përmes kreu studimet e larta në Ak-
këpunim shqiptaro-ameri- let amerikane". Dhe për këtë 2006. Shfaqja e realizuar nga itet krijues". Në qershor të një mendimi të perceptuar ademinë e Arteve në Tiranë
kan i suksesshëm i vitit 2004, ai nuk ka asnjë dyshim se regjisorja amerikane Melissa këtij viti ai realizoi në Nju Jork qartë nga Gjoni, i cili ab- në vitin 1991.
shumë shpejt do realizohet. Johnson, interpretuar nga ak- edhe skenografinë e pjesës stragon me origjinalitet për
AKTIVITETI torët e njohur amerikanë, amerikane "Half". të dhënë përjetimet e tij si
Kur ishte në Shqipëri ai J.T.O'Connor, Robyne Parrish, PIKTURA artist. Të panjohura aq sa
është prezantuar me sukses në Elizabeth Yocam, David Karriera e tij artistike veç edhe të afërta, pikturat e
fushën e skenografisë së teat- Fraioli, mbështetej në një sim- skenografisë, dallohet edhe Gjonit, jepen me ngjyra të

ALTIN LATIFI
K
ampionët thy
hen në Vlorë.
Tirana ka hum
bur 1-0 në
takimin e luaj-
tur dje përballë Flamurtarit,
duke u ndëshkuar nga një
gol i një futbollisti 19 vjeçar,
Franc Veliut, i cili plotësoi
festën e nisur në stadium
përpara takimit. Në qytetin
bregdetar, dje ka qenë një
festë dyfishe, teksa ceremo-
nia e hapjes me flamujt e 12
skuadrave është pasuar nga
ajo për triumfin e ekipit ven-
das. Presidenti i FSHF-së
Armand Duka zgjodhi
Vlorën për t'u uruar suksese
skuadrave, ndërkohë që
nuk mungoi fjala përshën-
detëse e kryetarit të bash-
kisë Shpëtim Gjika dhe do-
natores së Tiranës, Shefikat
Ngjela. Përsa i përket
ndeshjes, vendasit kanë
qenë më luftarakë në pjesën
më të madhe të kohës, mad-
je kanë arritur të shënojnë
edhe golin e dytë në minu-
tat shtesë, por arbitri e anu-
loi. Për të ndjekur ndeshjen
në stadium ishin rreth 6 mijë
tifozë, teksa klubi vlonjat
kishte marrë masa të ashpra
sigurie për shkak të
prezencës së personave të
lartë të Federatës, por edhe
të arbitrit Bardhyl Pashaj, që
një vit më parë hasi në shar-
jet e pafundme të tifozerisë
në takimin Flamurtari-Teu-
ta. Bardheblutë e kanë mby-
llur takimin me 10 vetë për
shkak të daljes me karton të
kuq të Elvis Sinës në pjesën
e dytë. Në fund gjithçka i
është lënë festës, teksa ti-
fozët vlonjatë janë parë të
gjithë në delir për mposh-
tjen e kampionëve.
DINAMO
Në "Selman Stërmasi",
Dinamo ka treguar se është
një nga skuadrat më të forta
të këtij sezoni, pas blerjeve
të reja të bëra nga drejtues-
it. Bekim Kuli dhe Sebino
Plaku shënuan tre herë në
portën e lezhjanëve, duke u
konfirmuar si një dyshe e
frikshme në sulm. Pady-
shim që heroi i bluve ishte
sulmuesi i ardhur nga Apo-
lonia, me dy gola në minu-
tat 33' dhe 86'. Një eurogol
edhe për Goran Vinçetiç, që
GARA
Gara e sotme
parashikohet nga
më të bukurat e
sezonit, për
shkak se pista e
Stambollit lejon të
kryhen
parakalime. Kur
duhen edhe 6
gara kampionati
udhëhiqet nga
Hamilton me 80
pikë, i ndjekur
nga Fernando
Alonso me 73.
E diel, 26 Gusht 2007
Flamurtari fiton 1-0 në takimin e hapjes me Tiranën, falë të riut Franc Veliu
Festë vlonjate, kampionët
mposhten nga një 19 vjeçar
Dinamo, pokeri i jep përkohësisht kreun
27
15
Nga takimi
Elbasani-Vllaznia, 0-0
DINAMO
Blutë kanë
marrë
përkohësisht
kreun e
renditjes, pas
fitores 4-0 ndaj
Beslidhjes në
"Selman
Stërmasi".
Sebino Plaku
rezulton që tani
një blerje e
shkëlqyer e këtij
ekipi, pasi ai
realizoi një
dygolësh.
"Nuk është një nisje e
mirë e kampionatit
dhe them se nuk kemi
luajtur mirë në këtë
ndeshje", tha Starova
duke tentuar një gjuajtje
kros, e ka dërguar topin në
rrjetën e Beslidhjes. Në
fushë luajti për disa minuta
edhe Dimitar Bici, djali i
teknikut të njohur shqiptar,
Vasil Bici. Me këtë fitore,
skuadra dinamovite merr
Formula 1, Masa niset i
pari në garën e Turqisë
R ruga drejt titullit kampion duket e vështirë, megjithatë Fer
rari provon të ngjitet. Felipe Masa ka fituar pole-positionin
në Çmimin e Madh të Turqisë, duke u konfirmuar si një preten-
dent serioz për të fituar mbi cirkuitin e Stambollit. Braziliani fi-
toi edhe në sezonin e shkuar mbi këtë pistë. Vendi i dytë në nisje
për liderin e Botërorit Ljuis Hamilton, që nuk ka mundur të ruajë
dot ritmin e provave të lira. Pas tij do të nisen menjëherë Kimi Raikonen
me Ferrarin dhe kampioni Fernando Alonso me MekLaren. Vija e
tretë është rezervuar për dy makinat BMV, me polakun Robert Ku-
bika që ka lënë pas shokun e skuadrës Nik Haidfeld.
Në fillim të pjesës së
dytë, takimi u ndërpre
për 2 minuta që
lojtarët të pinin ujë
dhe të frekoheshin
përkohësisht edhe kreun e
renditjes, për shkak të gola-
varazhit më të mirë
BESA DHE TEUTA
Në Kavajë, Besa ka bërë
detyrën përballë Kastriotit,
duke fituar me rezultatin 3-
1. Elokan shënoi golin e parë
SUPERLIGA
Flamurtari-Tirana
Elbasani-Vllaznia
Dinamo-Besëlidhja 4-0
Besa-Kastrioti
Skënderbeu-Teuta 1-3
Sot
Partizani-Shkumbini
Festa, masa të rrepta
në stadiumin vlonjat
P
rania e drejtuesve më
të lartë të Federatës si
edhe ajo e arbitrit Bardhyl
Pashaj, ka bërë që masat e
sigurisë dje në Vlorë të ish-
in më të larta se
kurrë. Përveç
policisë që sigu-
ron si zakonisht
ndeshjen, pranë
dyerve të sta-
7 Kjo edhe për
diumit janë parë
edhe forca të 9 lemeve të ha-
"security" pri-
vate, të cilat
kanë kontrollu-
ar gjithçka me imtësi,
ndërkohë që këtij kontrol-
li u janë nënshtruar madje
të sezonit të ri në Shqipëri,
duke zhbllokuar rezultatin
në minutën e 14-të. Një au-
togol i Belishës, riktheu
gjithçka në barazim në
minutën e 40-të, por dy go-
lat e Parid Xhihanit në
minutat 51' dhe 90' i dhanë
SPORT - 23
BUNDESLIGA
Lala del më
të kuqe në
"Allianz Arena"
A ltin Lala e ka mbyl
lur përpara kohe
takimin që skuadra e tij Ha-
novër 96 luajti në "Allianz
Arena" kundër Bajernit të
Mynihut. Kapiteni i ko-
mbëtares shqiptare doli me
RENDITJA
1-0 Dinamo 3
karton të kuq në minutën e
Teuta 3 fundit të pjesës së parë, pas
0-0
Besa 3 një ndërhyrje jo shumë të
Flamurtari 3 rëndë ndaj Ze Robertos.
3-1
Elbasani
Vllaznia
1
1
Mesfushori kuqezi e kishte
një karton të verdhë dhe ar-
Partizani 0
Shkumbini
Tirana
0
0
bitri Kinhofer nuk e ka falur.
Takimi përfundoi me rezul-
Kastrioti 0 tatin 3-0 për bavarezët e
Skënderbeu 0
Besëlidhja 0
Hitcfeld, që shënuan me anë
të Luka Tonit, Mark Van
Bomel dhe Hamit Altintop.
SULMUESI
Bodgani,
Kievo është
gati ta shesë
edhe gaazetarët. Megjith-
D
atë, nga ajo që u tha në uket se Kievo është
mjediset e stadiumit, ku dorëzuar në tenta-
ishin të pranishëm rreth 5- tivën për të mbajtur Er-
6 mijë vetë, një nga arsyet jon Bogdanin në Serinë
e masave të B edhe pse merkato
rrepta ishte italiane ka vetëm pak
edhe prania e ditë që të mbyllet. Sul-
arbitrit Pashaj. muesi i kombëtares sh-
shkak të prob-
qiptare kërkohet nga
shumë skuadra të
sura në sezonin
Serisë A, ndërkohë që
oferta e fundit, në
e shkuar, kur i mënyrë të çuditshme,
gjithë stadiumi ka ardhur nga rusët e
u ngrit në një
Rubin Kazan. Drejtori i
revoltë popullore ndaj ar- Kievos Xhovani Sartori
bitrit që guxoi të jepte një është vetëm në pritje të
penallti për Teutën. ofertës zyrtare për ta
lënë të lirë sulmuesin
kuqezi.
triumfin Besës, që e mbylli
ndeshjen me 10 vetë për sh- APELI
kak të kartonit të kuq të
Andi Lilës. Ndërkaq Teuta
nuk ka hasur asnjë problem Vendimi i FSHF:
përballë Skënderbeut, duke
arritur të marrë tre pikët e
para, falë një fitoreje me re-
Delain i
zultatin 3-1 në Korçë. Dy
golat e Hysës dhe një i Dra-
Vllaznisë
gushës me penallti, e bënë
të pavlefshëm atë të El Hax-
hi Gudjabit në pjesën e dytë.
S asha Delain mund të
luajë pa problem me
Vllazninë për sezonin e
ELBASANI
Elbasani edhe pse ka
mundur të mbajë Gentjan
ardhshëm. Mbrojtësi
kongolez është lënë i lirë
dje nga vendimi i Komi-
Stojkun në organikë, nuk ka
mundur të shkojë më shumë
se një barazim pa gola
sionit të Apelit në FSHF,
që i ka dhënë të drejtën
të federohet me ekipin
kundër Vllaznisë. Në një shkodran vetëm pak orë
ndeshje që nuk dhuroi emo- përpara startit të Super-
cionet e pritura për shkak të ligës. Delain ishte pezul-
temperaturave të larta, ver- luar për 6 muaj për shkak
dheblutë kanë qenë disi më se prishi në mënyrë të
kërkues, megjithatë kanë njëanshme kontratën me
rrezikuar jo pak mbrapa, me Flamurtarin, por vlon-
kundërsulmet e rrezikshme jatët arritën një mar-
të Vllaznisë. rëveshje me Vllazninë.
24- REKLAME E diel, 26 Gusht 2007
 Piktori
El Greko “Rezervàt”
Bibloteke
Një grua në pasqyrë

Redaktore përgjegjëse: Admirina PEÇI

Nobelisti
milosao2005@yahoo.com Pamuk Dashuria e mohuar

NË SHQIPËRI, VAZOJA
dhe filxhanët e Napoleonit

Një dhuratë
perandori për Misteri, ku
Ali Pashë Tepe- janë zhdukur
lenën, trashëguar dymbëdhjetë
deri në ditët e filxhanët me
sotme. Ja disa nga zarfa prej ari
porcelanët e dhuruar Ali
Sevrës, që Pashë Tepe-
Napoleon lenës nga
Bonaparti i perandori
dhuroi Pashait francez
që sfidonte
Sulltanin
II- DHURATA
Trashëgimi Një dhuratë perandori për Ali Pashë Tepelenën, trashëguar
deri në ditët e sotme. Ja disa nga porcelanët e Sevrës, që Napo-
leon Bonaparti i dhuroi Pashait që sfidonte Sulltanin
RelikeHistori
NË SHQIPERI, VAZOJA
dhe filxhanët e Napoleonit
FREDERIK STAMATI
Një dhuratë perandori
Ë
shtë aq e përsosur sa që del
jashtë fantazisë. Çdo përsh
krim, sado impresionues, nuk
do të mund ta vërtiste shpir
tin në hapësirat e pafundme
të imagjinatës. Jepi krahë asaj dhe
përsëri nuk do të mundesh ta imagji-
nosh. Ja shikojeni në fotografi. Ajo
rroket e tëra ashtu siç është e të futet në
shpirt, për të krijuar mahnitjen dhe
njëherësh ti ke hyrë në tërësinë e saj, je
si i hipnotizuar. Një vazo si e Napo-
leon Bonapartit për një pasha që sfidon-
te Sulltanin? Natyrisht që jo, është mbi
famën e perandorit, është në lavdinë e
artit. Të artit aq të famshëm të Sevrës!
Sepse ishte aq e famshme Sevra, pran-
daj Napoleoni porosiste atje dhurata të
denja për emrin e tij.
Vazoja e larë në ar
Është e lartë 49 cm dhe përbëhet nga
disa pjesë prej bronzi dhe porcelani të
lidhura nga brenda me vida, për të kri-
juar një tërësi. A nuk do të ishte posh-
tërim për artin po ta krahasoje me një
shtamë? Bazamenti është prej bronzi, i
larë me ar. Edhe vegjat janë të praru-
ara, edhe dekoracionet janë prej ari. Sa
shumë lëvizje ka në linjat që formojnë
bukurinë. Është e stilit barok në të gjithë
elementët e saj përbërës. Ajo është
prodhuar në fillim të shekullit
nënëtëmbëdhjetë dhe natyrshëm që
do të ndiqte modën e epokës. Duke
parë pjesët prej porcealni dhe ato
të arta është e vështirë të thuash
se cila është më e bukur. Por
patjetër, pjesa qendrore prej
porcelani me glazurë blu të
thellë si qielli i
natës. Brenda në
medalionët ovalë
të kufizuara me tan-
tella ari, ku fantazia
ka krijuar motive
floreale nga më har-
moniket me tërësinë
e vazos, janë realizuar
dy piktura romantike
me tema të zakonshme për
shije të atëhershme.
E përparmja është një skenë e
realizimit të një pikture, siç
ndodhte në familjet aristokrate
ose të oborrit. Një madmazel,
patjetër e bukur, e veshur me
fustan të gjatë belngushtë e
i gjerë në fund, simbas
modës së kohës. Ajo qën-
dron pranë artistit, i cili
mban tavallozin në dorën
e majtë kurse në të djath-
tën bastonin.
Në sfond është kavaleti, piktura
ovale, pemët, lulet dhe pastaj nëj
shtëpi me një majë të gjatë e të
ngushtë si nëj shigjetë. Apo mos
vallë është fjala për një çift aris-
tokratësh në piknik që pikturonin
për pasionin e tyre?
Piktura tjetër është një peisazh
romantik i kohës. Është e koncep-
tuar me shije dhe e realizuar me
E diel, 26 Gusht 2007
dashuri për natyrën. Një lumë,
pemët që varen mbi të dhe përtej
një kështjellë karakteristike me dy
kulla të stilit gotik. Ka edhe pak im-
presionizëm. Harmonia e ngjyrave
dhe harmonia e përgjithshme me
elementët dekorativë të vazos i jap-
in thellësi peisazhit ndërtuar me
penelata impresionizmi. Duket
sikur vjen nga brendësia e ndonjë
skene.
Të dyja pikturat janë realizuar nga Poitevii,
ose Poiterii, emër me të cilin janë firmosur në fund
të tyre. Duhet të ketë qenë një mjeshtër nga ata
që punonin për të aplikuar artin e krijuar prej
tyre , ose artin e artistëve të vërtetë në vepra të
artit të aplikuar. Nuk ishte e lehtë. Kur piktur-
on në glazurë të duket vetja si me një farë dan-
tonizmi, sepse ngjyrat që aplikohen nuk do të
ruajnë mbas pjekjes po ato tonalitete, por do të
transformohen në tonalitete të kundërta, ose do
të devijohen sipas kapriçove kimike të për-
bërësve mineralë të ngjyrave. Kjo fantazi e de-
formuar e bën mjeshtrin e pikturës së aplikuar
në glazurë një hamendësues me tru roboti. Ja
pra se sa e vështirë që është. Dhe kjo e vlerëson
edhe më pikturën në glazurë duke e ngritur në
maja financiare, me të cilat mund të merren
vetëm bankat. Duke parë me kujdes rrathët
metalikë që lidhin si me kllapa pjesët prej por-
celani mund të lexojmë edhe një shkrim:
MIR&COTTEREAU. Çfarë do të thotë? Edhe
brenda këmbëve të bazamentit ka disa gërma,
që formojnë një tërësi enigmash që duhen
zgjidhur. Edhe pse historia, ndërtimi i saj e lidhin
me Napoleon Bonapartin dhe Ali Pashë Tepelenën,
gjithçka mbetet për t’u verifikuar në dokumenta.
Historia e vazos
Ju e njihni Pal Mirashin atë futbollistin e paha-
rruar të “Punës” së Tiranës, ose keni dëgjuar për
të. Vazoja ruhet në familjen e tij. E ka trashëguar e
shoqja Saideja, bijë nga familja Libohova, së bash-
ku me historinë e saj aq tërheqëse të lënë në shek-
uj gojë më gojë. Më interesantja: kjo vazo i është
dhuruar Ali Pashë Tepelenës nga Napoleon
Bonaparti. Pukëvili, ambasadori i tij, e dorëzoi në
saraje.
Nuk e dimë se si por këtë vazo dhe disa dhu-
rata të tjera të Napoleonit Ali Pashë Tepelena, ia
dha motrë së tij Shanishasë, për të cilën kishte
dobësi. Ajo ishte martuar me Sulejman bej Libo-
hovën. Kështu këto objekte hynë në linjën e famil-
jes Llibohova. Rrjedha e tyrë është kjo:
Napoleon Bonaparti -º% Ali Pashë Tepelena -º%
Shanishaja -º% Adem Beu( i biri) -º% Maliq Nail
Pasha (nipi) -º% Riza Bej Libohova(stërnipi) -º%
Servet bej Libohova (i biri i Rizait) -º% Enver Bej
Libohova (i biri i Servetit) -º% Saide Libohova (e
bija e Servetit dhe trashëgimtarja e sotme e vazos)
Hataja e bojaxhiut
Kjo hata ndodhi nja tetë vjet më parë. Po lyhej
shtëpia. Vazoja qëndronte mbi një bufe si shfaqje
e një kurioziteti nga më të rrallët dhe e një krena-
rie fisnike. Bojaxhiu, duke lëvizur nëpër shtëpi e
goditi padashur vazon me kovën e gëlqeres dhe e
theu. Ja pra se ç’mund të bëjë një bojaxhi! Ja pra se
sa shpet mund të shkatërrohet një kujtim krena-
rie!
Restaurimi
Në muajin shkurt të këtij viti më sollën në labo-
rator vazon e çapërluar. E kishin futur në një thes të
vjetër të lidhur në grykë me një spango. Sapo e pa-
shë, i çova fjalë Saidesë: Zonjë, keni humbur një the-
sar! Në atë kohë nuk e dija historinë e vazos. E
restaurova me kujdes, duke bërë më të mirën e
mundshme, por jo atë që di, i kufizuar nga shtrënge-
sa financiare absolute e laboratorit.
E diel, 26 Gusht 2007 PERANDORI - III

Misteri/ Ku janë zhdukur objektet e

tjera dhuruar Ali Pashë Tepelenës?

Dymbëdhjetë
FILXHANËT
me zarfa prej ari
N
dër dhuratat e Napoleon Bonapartit për Ali
Pashë Tepelenën ishin dhe dymbëdhjetë
zarfa prej ari në të cilët ishin futur dym-
bëdhjetë filxhanë kafeje me ngjyrë blu të thellë të
prodhuar në atelienë e Sevrës. Në zarfa dallohej
germa N. që do të thotë Napoelon, e futur në art
me një dekret mbasi ai u shpall perandor. Edhe
ato i solli Pukëvili. Ishin vendosur në një kuti të
veshur me kadife blu, e të ndarë brenda në dym-
bëdhjetë folezëza. Rruga e trashëgimisë së tyre
është deri diku e njëjtë me atë të të vazos. Ndry-
shimi është në brezin e Riza bej Libohovës. Ky kish-
te tre djem: Fuatin, Servetin dhe Izetin. Ai e ndau
takëmin në mënyrë të barabartë midis të tre fëm-
ijëve. Servet Bej Libohova kishte katër djem që
trashëguan pjesën e tyre të zarfeve dhe filxhanëve.
Saideja, e bija e Enver bej Libohovës i kujton me
nostalgji. Ata ua shitën zarfat dhe filxhanët për
bukën e gojës specialistëve sovjetikë që erdhën në
Shqipëri mbas çlirimit. Kjo ndodhi diku nga vitet
1949-1950. Nuk dihet se çfarë u bë pjesa e Izetit.
Më ndryshe ishte fati i pjesës që mori Fuat bej Li-
bohova. Ky kishte një vajzë, Hiqmetin. Vajza
e Hiqmetit i shiti apo i la peng nënës së Sabri
Peqinit, edhe ky futbollist por me “Dina-
mon” dy zarfa me filxhanë. Në atë kohë ajo
banonte në Shijak. Kurioziteti më shty të
kërkoj më tepër, por deri tani me gjithë
përpjekjet që kam bërë, nuk kam mun-
dur të zbuloj më shumë.
Linja e trashëgimisë së
zarfeve dhe filxhanëve ësh-
të kjo:
Napoleon Bonaparti Î
Î Ali Pashë Tepelena
Î Shanishaja (motra e Ali
Pashës, e martuar me Sulej-
man Bej Libohovën)
Î Adem Beu (i biri)
Î Maliq Nail Pasha (nipi)
Î Riza Bej Libohova (stërnipi)
Î Fuati, Serveti, Izeti (djemtë e Riza
beut)
Servet Bej Libohova
Î Enveri, Asafi, Shefqeti, Ihsani
(Janë djemtë e Servet Bej Libohovës
që shitën tek specialistët sovjetikë
pjesën e tyre të takëmit)
Fuat Bej Libohova
Î Hiqmeti (e bija)
Î ...(e bija e Hiqmetit që i dha
pjesën e vet të takëmit tek e ëma e
Sabri Peqinit)
IV- KRITIKE
“Mishellanea 2” janë poezi të botuara në vitet 1989-1995, në shumicën dërrmuese
Epokat të tyre në shtypin e kohës. Është dhe s’është po ai poeti i njohur i viteve ’70-’80, ashtu
rebel dhe i mëvetësishëm, provokues, eksperimentues, optimist, plot ngazëllime rinore.
Koha ka lëvizuar. Ajo i ka sjellë në vitet ’90 një anije me emrin: Liri. Por liria s’është
Poezia veçse një premisë. Si pirat i kahershëm i detit të ideve dhe mendimit, Moikom Zeqo
tashmë duket se ka qejf të sfidoj dallgët, të përballet me rreziqet e thellësive, me
lartësitë dhe humbëtirat.
MISHELLANEO 2
Në vargjet e një poeti rebel
JOSIF PAPAGJONI
P
oeti është një ekuinoks emo
cional mes ideve dhe reali
tetit, një pikë e rrezikshme
prerjeje e rrethit të ëndrrës,
dhe rrethit të përditsh-
mërisë, një kafshë utopike e të
ardhmes” - shprehet në parafjalën
hyrëse të librit “Mishellanea 2” M.
Zeqo. “Mishellanea 2” janë poezi të
botuara në vitet 1989-1995, në shu-
micën dërrmuese të tyre në shtypin e
kohës. Është dhe s’është po ai poeti i
njohur i viteve ’70-’80,
ashtu rebel dhe i mëvetë-
sishëm, provokues, eks-
Figura poetike perimentues, optimist,
plot ngazëllime rinore.
tek vargjet eZeqos Koha ka lëvizuar. Ajo i ka
nuk sajohet. Ajo sjellë në vitet ’90 një anije
me emrin: Liri. Por liria
buron. Nuk lodhet, s’është veçse një premisë.
as urdhërohet truri, Si pirat i kahershëm i detit
të ideve dhe mendimit,
sado i lodhur, që t’i Moikomi tashmë duket se
ka qejf të sfidoj dallgët, të
shpikë e rishpikë, përballet me rreziqet e
përkundrazi ajo buit
thellësive, me lartësitë
dhe humbëtirat. Poezia
diku thellë tij, si fiton më shumë
“muskul”. Diku-diku, si
lëngu në një oshënar e mik i vjetër
i emocionit të drejtpër-
hardhinë e drejtë, ai përmallet teksa
ulet në tryezën e vjetër të
mes pranverës. ngrënies, tek ai “Dru i
motshëm, nga brrylat i
Është rrjedhë e ngrënë/ kujtimet ndrijnë,
nëndheshme, shuhen si eklipset në
Hënë” (“Tryeza e vjetër”).
grishje, pasion... Është një nga poezitë ku
dhimbja pikon e ku “malli
e prek vdekjen e vdekja
vdes”. Lëvizja e kohës ngrin… Shpesh,
si eremiti në shpellën e Prespës, rreket
të kuptoj misterin e vetë jetës, e shen-
jave të fshehta mbyllur përjetësisht në
gur. Jeta dhe poezia janë një mister
(“Shpella e eremitit në Prespë”). Dhe
kur poezia ngrihet tutje tropeve të saj,
qoftë dhe mbi një subjekt të veçantë por
të rokshëm, atëbotë ngjan sikur dhim-
bja, dashuria dhe mendimi diku bren-
da teje janë strehuar duke marrë tra-
jtën e një pikëllimi kozmik. Ja… një
plak i vetmuar, të cilit i ka vdekur gru-
aja. Ai e mëson kalin e vet që ta sho-
qërojë në dhimbjen e madhe që e ka
zënë duke i vënë një çibuk duhani në
gojë. Dhe pinë që të dy, kal e njeri, si
miq të mirë; thithin helmin e duhanit,
pezmin dhe mërzinë. E çuditshme
vërtet, e pakonceptueshme, por ka kaq
shumë dhimbje brenda e gjitha kjo
marrëzi njerëzore, o zot! (vjersha “Bal-
adë”).
Metafora – kjo dashnore e
përhershme
I sëmurë pas metaforës, ajo shndër-
rohet sakaq e gjitha në një kostum stil-
istik. Në lëkurë. Në klorofilë poetike.
Në formën e të menduarit dhe përfy-
tyrimit letrar. “Metafora e mbetur pa-
pritur shtatzanë/ mbas kataklizmës më
lind mua sërish” (“In memoria – ëndër-
rat”). Dhe përplaset shpirti kontradik-
tor i poetit me mjetin artistic që vet e
E diel, 26 Gusht 2007
ka pjellë: “Marr kafenë e fundit, i tëri
hamletian/ kafkën e metaforave në
duar” (“Skicë muzgu”). Por prehje
s’gjen. Kuptimi shtegëton më tutje, si
fantazma e mbretit Hamlet. Metafora
bëhet edhe më e vrazhdët. E pamëshir-
shme. Ajo gëlltit kuptimet e para duke
rikuptimësuar të mbramet. Imazhi
mitik modernizohet, si p.sh. “Një si-
renë me kancer në ujrat e thellë/ ha
flokët e saj të arta” (“Te kepi i Cur-
rilave”).
Figura poetike tek vargjet e Zeqos
nuk sajohet. Ajo buron. Nuk lodhet, as
urdhërohet truri, sado i lodhur, që t’i
shpikë e rishpikë, përkundrazi ajo buit
diku thellë tij, si lëngu në hardhinë e
mespranverës. Është rrjedhë e nënd-
heshme, grishje, pasion, urdhër mistik,
epifani. Një shartesë e vetvetishme e
rastit me të domosdoshmen, e të
paqëllimtës me të qëllimtën. Vetë poe-
ti është qenia e brishtë, që vdes për
zambakun, që harpën e gjakut të Prom-
eteut ka, ku AND-ja e tij shkrihet me
kozmosin, ku testamentet e historisë
dhe mbijetesës kombëtare e mbarën-
jerëzore shndërrohen në kode estetike,
në heliograma drite dhe energjie.
Sepse: “Në qytetin e ëndrrave/ Bëhemi
banor të përkohshëm/ Aty poeti është
i përjetshëm… Në kopshtin e së
Vërtetës/ Një trëndafil gjëmon, por
s’mbin/ Kështu pa rrënjë është dhe
poeti” (vjersha “Poeti”). Ëndrra dhe e
vërteta, e përkohshmja dhe e përjetsh-
mja – a s’janë këto vetë kolonat e poez-
isë, raportet e saj estetike me jetën dhe
me shpirtin? Ndaj dhe marrin frymë
të tilla metonimi: “Gjaku im/ i klonuar
me detet/ skelete rrufesh ç‘trupa kanë
patur/ O, klithëm!” (“Kjo dëborë”) Ja
dhe një tjetër, edhe me e bukur, tash-
më vepruese në dy kahje: “Anije është
syri/ mes dallgëve/ qepalla” (“Gr-
ishje”). Por shpesh nuk është metafora
zonja e rëndë e vargjeve të Moikomit.
Ka dhe të tilla, ku e papritura dhe be-
fasia çlirojnë një energji emocionale me
të vërtetë të madhe: “Skulpturat/ kthy-
en kokat/ Kur kalove ti” (“Skulpturat
kthyen kokat”). Diçka nga orali hom-
erik, kur Helena hyri në pallatin e Pri-
amit dhe pleqtë “ktheyn kokat” të
pataksur nga bukuria e saj tronditëse.
Ose: “Një pikturë të Dalisë/ e djeg/ Por
ëndrrën/ s’e djeg dot”. Këtu antinomia
dhe shpërndërrimi semantik i vargjeve
janë sa fine, po aq tronditëse (sepse
pikturat e Dalisë janë pikërisht si ën-
drrat).
Metonimitë dhe metaforat e
panumërta në vjershërimin e Moikom
Zeqos krijojnë një lloj mozaiku ngjy-
ror, spektre ku drita “ylberizohet” si
kurorat apo aureolat mbi kryet e
poezive, edhe kur ato janë fare të sh-
kurtra, disavargëshe. Vetëm një mend-
je poetike që lodron mes tyre, që lind
mes tyre, mund të përqas cilësi apo
objekte në simbioza metonimike kësil-
loji si: “Papagalli-ylber”. Sepse, vallë,
sqepi i lakuar i papagallit a s’është tra-
jektorja e harkut të ylberit? Kurse
ngjyrat e pendëve të tij, si një brerore
nga pas, a s’janë gjithpo ato ngjyra të
spektrit të dritës, ai gjysëmrreth i këtij
ylberi në dy skajet e horizontit? Ose, a
s’është paradoksale, madje e guxim-

shme, një e tillë figurë: “Një dru gorice/
ka çelur karafila?” ( “Më kot”). Ose:
“Jam kokë e prerë/ me jakë Hëne”
(“Vetëm”). Kurse lëngu poetik rrjedh
vetiu, pikë-pikë, nga këto vargje: “Në
kishën e një portokalli të stërlashtë/
kokrrat i kam gjuhëza të arta këmban-
ash”. Dhe mëpastaj, përfytyrimi i te-
jkalon caqet, e kohës dhe të hapësirës,
ndërsa poeti bëhet vetë ai rikrijimi i
madh: Demiurgu estetik.
Jo rrallë herë, dëshira e Zeqos për të
qenë i pranishëm me metaforat e tij të
shumta shndërrohet në një lëngatë, gjer
në mani. Mbishtresimi i tyre bëhet një
trinë burgimi për rrjedhshmërinë e
mendimit. Lind hermetizmi. Paqartë-
sia. Edhe lodhja. Në këtë rast, drita që
lëshon metafora apo trope të tjera ndi-
hmëse nis e “vet-verbohet”, “vet-shur-
dhohet”, humbet të papriturën, en-
ergjinë fillestare, tashmë të ndrydhur,
që shkakton edhe emocionin. (Vetëm
në vjershën “Ç’klithëm do të dalë”, në
nëndë vargje has 6 të tilla; ose në vjer-
shën “Ëndërrat” autori thërret në ndi-
hmë plot 23 figura nga kultura e lash-
të dhe ajo e re e njerëzimit si: Atlanti-
da, lisat e Dodonës pirrike, kometa,
Polifemi, sirenat plaka, Solomoni, shën
Maria, Krishti, dhia e Gandit, Akili,
Zenoni, Kostandini, Athinaja, Estrama-
dura, Sartri, Orkidat, Osip Mandelsh-
tajmi, Neandertali, argonaut, apokalip-
si, Afërdita e Milosit etj.). Zbukurimi i
tepruar e humbet qëllimin fillestar,
bëhet dekor, arabeskë poetike.
Kozmosi dhe njeriu
Gjithheri poeti e përfshin kozmosin
si një shtjellë vegimesh dhe ndjesish,
jo thjesht në sensin ontologjik por edhe
në atë psikik. Sublimimi i figurës së
poetit-Zot duke e bërë dhe zhbërë
gjithçka me një të rënë lapsi a me disa
E diel, 26 Gusht 2007
metafora, i ka dhënë atij funksionin e
një Demiurgu rikrijues, sikundër edhe
shijen për të udhëtuar nëpër gjësendet
dhe dukuritë kozmike. Për këtë arsye
janë edhe kaq të dendura në vargjet e
Moikomit apokalipset, galaktikat,
planetet e thërmuar, ankthi kozmik,
horizontet dhe infinitet, atlantidat e
fundosura, meteorët, të cilat mbartin
jo vetëm aftësinë e dimensionimit të
hapësirës dhe mendimit por edhe vetë
thelbin e përjetimit poetik dhe dëshirën
për t’u paraqitur, pra, si një Demiurg.
Dhe kur këto amalgohen me begatinë
e figurave të ardhura prej arsenalit
mitik, me gjithë kalendarin e tyre të
motshëm a të ri, të Lindjes a të Perën-
dimit, atëbotë vegimi poetik merr më
shumë dritë. Të shumta janë vjershë-
rimet kësilloji, si përshembull: “Pllajat
jonike shkuma e prillit i mpiks/ Një stu-
hi e mplakur në morg të ajrit mbyll
sytë/ Adami-muzg këlthet në ankthin
kozmik/ me mollën e hënës të mbetur
në fyt” (“Saga ekzistenciale”).
Megjithqë ai lundron në apokalipsin
kozmik, pas një kaosi gjësendesh të
prishura, të zhbëra nga anarkia dhe
koha, ja ku rivjen sërish njeriu: zoti,
mbreti dhe kuptimi i jetës (“Ecce
homo”).
Zeqo ka qenë në fillim
vitet ’70 nga të paktët
poetë që aplikoi poezinë
moderne. U kritikua rëndë,
u ndëshkua, por shpirti
kërkues, paçka se u struk
diku thellë tij, nuk vdiq
Poeti e ndjen veten si pllenues i ko-
hës dhe i të ardhmes, ku paraja, kjo
shaka e mallkuar e intelektit, s’mund
t’i zhduk dot iluzionet e lashta (“Amë-
si”); kur te: Muri i Vajtimit në Jeruza-
lem/ fytyra ironike e Sharlotit është
gdhendur (“Apeli i njeriut”), si për ta
rroposur krejt besimin, kurse profecitë
t’i shndërronte në blasfemi; kur sheh
se si Shqipëria digjet nga “revolucio-
narët e palarë, frikacakët groteskë të
pronës” (“Shqipëria”); nga “Ata, ata, që
i denoncuan kolegët/ për çdo metafor
si për një flirt imoral/ vetshpallen
disedentë e papritur ndjejnë/ or-
gazmën…, e iluzionit fatal” (“Kroni-
kë”). Dhe andaj poeti këlthet e mallkon
që krejt bota e molepsur të zhbëhet dhe
me farën e tij, si një Jehova i ri, ta ribëjë
nga e para (“Te kapilarët e hollë”).
Imazhi poetik bëhet sykuq, makabër,
apokaliptik: “Oqeanët e sahartë kanë
stërkala – kafka/ e oaze kanë mbetur
si kërma pranvere/ kur në qytetin
Pompe bëheshin shumë dasma/ orgaz-
ma e llavës së Vezuvit shpërthente”
(Nga cikli “Ravgimet e kujtesës”).
Kërkimi – kjo “sëmundje” e vjetër
M. Zeqo ka qenë në fillimvitet ’70
nga të paktët poetë që aplikoi poezinë
moderne. U kritikua rëndë, u ndësh-
kua, por shpirti kërkues, paçka se u
struk diku thellë tij, nuk vdiq. Sepse
natën, në heshtinë e vet, poeti studi-
onte anatominë e brengës duke i bërë
autopsi të qeshurës së fundit të botës.
Sikun dër bleta gjëmton nektarin dhe
polenin mbi lulet e bukura gjithfarë
ngjyrash, ashtu dhe poeti flatron mbi
shpirtrat njerëzorë dhe sjell larushi
gjasash poetike. Dhe s’çuditemi kur
dëgjojmë, sakaq, pas fluturimeve mbi
oralet e dhimbjes njerëzore edhe brit-
mën e hedonistit për ta pirë me fund
KRITIKE -V
ambrosirën e jetës: “Më bëhet të iki nga
eshtrat tani/ Kronosin ta shndërroj e ta
quaj Bakus/ të pimë, të pimë – në djall
kjo mërzi/ a s’tha dhe Katuli “ergo
bibamus” (“Thirrje”). Veçse, nga ana
tjetër, sa herë që revolta ia ngushton
zemrën, gjithashtu pezmi, neveria, ai
s’mëngon të na japë gjer në tone e për-
masa mitike tablonë e ndotësisë, me
demonë si mace acidi, gjarpërinj që
gëlltisin eshtra kujtese, me miza
kokëgorgona (“Apokalips”).
Simbioza e poezisë së tij me lexues
të ndryshëm mund të krijojë ritme të
ndryshme perceptimi, që lëvizin nga
mënyrat e kontaktit të lexuesit me të:
është një valle që nis dhe s’dihet se si,
se ku dhe se kur mbaron. Sepse ajo ësh-
të e vetvetishme, spontane, shtegëton
nëpër imazhe duke u shndërruar po
vet në imazh. Liria që fryn qysh në
zanafillë të vargjeve ngjan një hop si
anarkia dhe kaosi i një “Big-Bangu”
apokaliptik. Andaj poeti është i gjithë-
formshëm. Ritmik. Në turavrap. Sikur
kryen një akt ekumenik për të
pranëvënë vargje, stile dhe perceptime
të llojllojshme, që nga ato klasiket e gjer
tek ato më të fundmet, me paradokset
dhe eksperimentimet edhe në anët
vizive të paraqitjes. Madje-madje, ajo,
poezia, bëhet e çuditshme. Poeti ap-
likon forma paraqitjeje gjer manieriste,
ku përzihen mbetje e stilema nga pro-
za me struktura të vargut të lirë; ku
aforizmat, parabolat, retorika poetike
gërshetohen me skelete fabulash, me
miniatura esseistike etj. (“Vdekja e
Gjergj Kastriotit”, “Poema apokalip-
tike”).
Rindërtimet klasike të poezisë, por
me një tjetër ritëm, nuk se braktisen
krejt nga vëmendja e M.
Zeqos. Sidoqë po ajo
magje e po ai brum,
mënyra e mbrujtjes ndry-
shon dhe prandaj ndrys-
Simbioza e poez-
hon edhe trajta e poezisë. isë së tij me lexues
Janë disa syresh, që bëjnë
objekt fëmijërinë, dashu- të ndryshëm mund
të krijojë ritme të
rinë, nostalgjitë nga e sh-
kuara, prindërit, posaçër-
isht nënën. Jo pa shkak ndryshme
perceptimi, që
portreti i nënës së Moiko-
mit është vënë në ballinën
e dy përmbledhjeve të tij,
“Mishellaneo 1” dhe lëvizin nga mënyrat
“Mishellaneo 2”. S’është
vetëm kujtesa e rënduar
e kontaktit të lex-
nga vdekja e saj, as vetëm uesit me të: është
nostalgjia apo imazhi i saj
që s’shuhen: dashuria, një valle që nis dhe
nderimi, përhirimi e nd-
jenja të tjera kësilloji që
s’dihet se si, se ku
një bir i blaton nënës së dhe se kur mbaron.
vet. Ka një arsye më
shumë. Jo rrallë herë nëna Sepse ajo është
shfaqet si një figurë poet-
ike e drejtpërdrejtë, që e vetvetishme,
rigon mall: e ëmbël, e mis-
tershme, e butë, si hojëz
spontane
drite në jetën tunnel, të
cilës paqësisht ai i jep dimensionin e
ëndrrave të bardha. S’gaboj nëse një
poezi të shkurtër kushtuar asaj do ta
citoja të plotë:
Tjegullat e shtëpisë
Kush i shndërroi
Në gjethe?
Në telin e ylberit
Kush i nderi
Këmishët e mia?
Deti m’i kripëzoi
Ankthet
Me argjend.
Duar të padukshme
M’i përkëdhelin
Flokët.
Qenke ngritur ti nënë? (“Nëna”).
VI-PIKTORI E diel, 26 Gusht 2007

LIBRI Një botim kompleks, ku nuk bëhet fjalë për një monografi, por
për një analizë sinkretike mbi paraardhjen, thyerjen e shumë
rregullave të pikturës humaniste, revolucionin dhe dezyrtarizimin e
Arti asaj pikture të mbërthyer brenda kanoneve të kristianizmit, mbi
tipologjinë, interpretimin dhe deviacionin mbi temat tabu të
psikologjisë asketike

EL GREKO
“REZERVÀT”
Nga një vizitë e fshehtë në bodrumet e
Bibliotekës Kombëtare te një libër që sot
mund ta prekë çdo lexues dhe adhurues i artit

GËZIM TAFA

D
uhet të ketë qenë viti
1974 kur rashë për
herë të parë në kon
takt me disa vepra të
piktorit të madh El
Greko. Asokohe sapo kisha nisur
studimet në Liceun Artistik në Ti-
ranë në degën e pikturës dhe një e
njohura ime më ofroi të shihja në
Bibliotekën Kombëtare një album të besuar, personalitete të rëndë- e Historisë së Artit e bënim në vitin
të greko-spanjollit vetëm për pak sishëm dhe artistë të njohur vetëm e tretë dhe mua më duheshin edhe
orë. Për pak orë dhe në fshehtësi me autorizim nga institucione apo dy vjet të tjera deri atëherë.
të plotë. Isha adoloshent dhe nuk individë përkatës, dhe fondi i Pra, fare rastësisht isha takuar
i pëlqeja fshehtësitë, por qeshë i kërkuar shfletohej brenda hapë- me El Grekon e madh në rezervat,
detyruar të mos komunikoja me sirës së kësaj salle. Më lejuan të por jam tronditur në vitin e tretë
askënd sepse më pritej “rrisku” shikoja albumin e El Grekos, bot- në lëndën e Historisë së Artit kur
për më tej. Jam befasuar e “trem- im i Hacchette, me kërkesën time. folëm për këtë piktor sepse kam
bur” njëkohësisht në atë dhomë Nuk kisha shumë njohuri mbi të, mbajtur vetëm tetë rreshta shën-
misterioze të katit të parë të bib- por figurat e tij të stërgjatura më ime. Ky paradoks absurd vazh-
liotekës ku lejohej të hynin njerëz kishin bërë kurioz. Në Lice lëndën donte edhe në Istitutin Lartë e

Arteve. Edhe aty për të nuk flitej
më shumë. Më ka shoqëruar deri
vonë gjykimi i cekët mbi analizën
e veprës dhe informacionin e
gabuar mbi Grekon, anashkalimi
doktrinar që i bëhej epokës dhe ve-
prës së tij deri në cilësimin si e
dëmshme... E vërteta është se thu-
hej se ishte piktor manierist, e kjo
konsiderohej si izmë...
***
Por para pak ditësh arkitekti i
talentuar e përkthyesi shijehollë
Gjergji Ruci dorëzoi për botim një
përmbledhje sintezë mbi fenome-
nin El Greko. E them fenomen
sepse është një botim kompleks, ku
nuk bëhet fjalë për një monografi,
por për një analizë sinkretike mbi
paraardhjen, thyerjen e shumë
rregullave të pikturës humaniste,
revolucionin dhe dezyrtarizimin e
asaj pikture të mbërthyer brenda
kanoneve të kristianizmit, mbi ti-
pologjinë, interpretimin dhe devi-
acionin mbi temat tabu të
psikologjisë asketike. Tiparet jo
natyrale, që ndeshen në person-
azhet e subjekteve të tij kompozi-
cionale, ishin materializimi i asaj
filozofie për të cilin vetë ai ishte
shprehur se “ishte i kufizuar ngaqë
nuk arrinte të prekte atë që ishte
qiellore, frymën, e kjo e pengonte
që piktura e tij të ishte sa më afër
vetë kuptimit të demiurgut”.
Interpretimi nëpërmjet trajtave
alegorike të personazheve
konkrete historikë të epokës, de-
formimi i tipareve antropofizike
dhe ngarkesat emocionale koloris-
tike i subjekteve të trajtuara prej tij,
figurativitieti dhe dramaciteti filo-
zofik, skemat jo zyrtare të kompo-
zimeve, raportet e ndryshme me
bashkëkohësit e tjerë, trajtohen me
elegancë dhe finesë në këtë vepër
të përkthyer nga arkitekti Ruci.
Përgatitja e këtij botimi është kon-
ceptuar mbi linja interesante struk-
turore e mbi intensitetet psiko-es-
tetike të zhvillimit artistik. Kjo ve-
për jo vetëm informon, por edhe
interpreton mbi magjinë me të
cilën është mbështjellë ky piktor i
madh.
Kjo përmbledhje mbi El Grekon
mbart tiparet e një botimi bash-
E diel, 26 Gusht 2007
këkohor. Qëndrimet kritike apo
studimet e kryera për të nuk e kanë
ezauruar plotësisht përmasën e
vërtetë të këtij fenomeni enigmash.
As kjo përmbledhje nuk e luan ro-
lin e përmasës përmbyllëse mbi
piktorin. Por përgatitja e këtij bot-
imi në shqip nga Gj. Ruci, që e nd-
jen pikturën po aq sa edhe arkitek-
turën, sjell një konceptim struktur-
or interesant, njëkohësisht frymë-
marrje edhe dinamizëm të paprit-
urash.
Ky botim e hedh vështrimin
përtej një libri monografik. Nuk
është e tepërt të thuhet se El Greko-
ja cilësohet revolucionar. Nuk ësh-
të e turpshme apo mohim vlerash
kur thuhet se El Grekoja ishte
manierist. Ky konstatim është i
dukshëm dhe i lexueshëm në çdo
faqe të këtij libri... por nuk ka pse
të mos themi se nëpërmjet përk-
thimit, përgatitjes dhe kurimit me
kujdes të pikturave të zgjedhura në
këtë libër, vjen një retroekspozitë
Fare rastësisht isha
takuar me El Grekon
e madh në rezervat,
por jam tronditur në
vitin e tretë në lëndën
e Historisë së Artit
kur folëm për këtë
piktor sepse kam
mbajtur vetëm tetë
rreshta shënime. Më
ka shoqëruar deri vonë
gjykimi i cekët mbi
analizën e veprës dhe
informacionin e gabuar
mbi Grekon, anash-
kalimi doktrinar që i
bëhej epokës dhe
veprës së tij
PIKTORI -VII
serioze në gjuhën shqipe.
Ky është një rast ku duhet be-
suar se sa të vonuar jemi në infor-
macion, se sa kemi gabuar në
gjykimin duke u nisur vetëm nga
perceptime sipërfaqësore mbi ve-
prën e këtij fenomeni.
Kjo vepër mund të lexohet edhe
si enciklopedi e jetës së El Grekos.
Ajo mbart peshën e rëndë të men-
dimit të studiuesve dhe histori-
ografëve të tij, mbart thellësinë e
interpretimit dhe analizën pik-
torike, mbart botëkuptimin ko-
mpleks mbi të cilin El Grekoja lin-
di dhe u formua si piktor.
***
Ka një liman nga ku të pëlqen
me u nis ngaherë për të grishur apo
shijuar të bukurën. Po nga ky
liman mëson se përmasa e saktë e
vetë së bukurës nuk ekziston. Më-
son se mes morisë së gjigandëve të
pikturës, që nga shenjat apo gjur-
mët e para të lindjes së saj deri më
sot, çuditërisht lakohet edhe emri
i El Grekos. Në limanin e artit për-
masa e veprës së tij është sugjes-
tionuese, është befasuese. Gjuha
shprehëse e kësaj vepre është e tjer-
rur me kujdes, është tronditëse. Po
aq tronditës është edhe dimensio-
ni ekspresivo-koloristik. E nëse
mundohesh të kufizosh strukturën
përmbajtësore të opusit të El Gre-
kos ke ndryshuar destinacionin
universal të vetë pikturës së tij. Ai
nuk është akademik. Është pikë
orientimi. Tek piktura e tij kanë
trokitur herë pas herë në kohë të
ndryshme piktorë të drejtimeve të
rëndësishme të pikturës moderne.
Janë referuar jo vetëm bashkëko-
hës të tij, por edhe shumë ndjekës
të mëvonshëm kanë marrë ti-
pologjinë kromatike dhe elementë
stilistikorë të shprehjes. Kanë mar-
rë shumë nga shpirti vullkanik i tij,
të cilin Gj Ruci eksploron me seri-
ozitet në një botim me vlerë.
Është i vlefshëm ky libër sepse
bibliotekës shqipe i mungon kjo
seri botimesh. Njëkohësisht është
fat që sipari i kolanës së piktorëve
botuar nga Ombra GVG çelet me
El Grekon.
Është i vlefshëm ky libër sepse
artistët e ardhshëm do jenë me
formim të cunguar pa e njohur këtë
mag të pikturës botërore, konstel-
acioni piktorik i të cilit, ndihmon
në kuptimin më mirë të zhvilli-
meve historisë së pikturës, arkitek-
turës dhe arteve të tjera.
Është i vlefshëm libri i përgati-
tur nga Ruci, jo vetëm për të shuar
kureshtjen e lexuesit por edhe për
të patur një material ndihmës për
të gjithë ata që kanë vendosur të
bëhen piktorë, sepse konstelacio-
ni piktorik i El Grekos, ndihmon
në kuptimin më të mirë të zhvilli-
meve të historisë së pikturës, ar-
kitekturës dhe arteve të tjera dhe
se ka monumente piktorike të
cilave koha vetëm ua rrit shkël-
qimin.
Kam besuar deri sa u formova
si piktor se paradoksit të El Gre-
kos “rezervat” do t’i skadonte një
ditë afati. Por nuk kam besuar se
studentët e Liceut Artistik dhe Ak-
ademisë së Arteve të Bukura ende
vazhdojnë të mbajnë shënime me
laps për gjenitë e artit, sepse...
mungojnë librat në gjuhën shqipe.
E pra ky është rasti i bukur që vjen
një libër i tillë. Me vlerë. Për këtë
jam i bindur.
*) Piktor, botues i Shtëpisë
Librit OMBRA GVG
VIII- LETËRSI SHQIPE
Veprat
Diktatura
NATASHA LAKO
P
oezia e Demir Gjergjit u
shfaq së pari brenda
mitit letrar, të krijuar nga
një poezi e madhe sh
qipe, duke shpallur be-
snikërisht prejardhjen e vet. Me
Demir Gjergjin jemi dhe nuk jemi
brenda poezisë klasike, të organi-
zuar, të matur dhe të rregullt.
Kështu Demir Gjergji fillon ta
përkthejë dhe ta transmetojë vet-
en e tij së brendshmi, derisa gjen-
det në një botë pa masë dhe pa
kufij, ku rrethanat personale bëhen
gjithnjë e më dramatike, mes po-
himit dhe mohimit. Demir Gjergji
është një poet që flet gjithnjë për
veten.
Poezia e tij kthehet dalëngada-
lë dhe qetësisht në një poezi të lojës
dhe dramacitetit mes vuajtjes dhe
fajit, ku nuk dihet se kush është
pohimi dhe kush është mohimi.
Njeriu kështu është gati të hum-
basë dhe të alienohet, po të mos
gjejë shpëtimin. Dhe shpëtimi ësh-
të dashuria, me të gjithë variacio-
net e veta. Që të hysh dhe të pene-
trosh thellë në botën njerëzore, ësh-
të e nevojshme të vësh maskat. Në
të kundërt, në përpjekjen e njeri-
ut për të gjetur dashuri, të gjithë
maskat bien. Ja pse i duhet poet-
it dashuria, për të pohuar deri në
fund sinqeritetin e tij mashkullor.
Dashuria është trualli i vetëm
i Demir Gjergjit, ku përputhet
sinqeriteti i tij poetik me atë
njerëzor. Dhe ky sinqeritet përpu-
thet, gjithashtu me kohën që je-
tojmë dhe që e zmbraps vazhdi-
misht artikulimin e përgjithshëm
të mirëbërësisë, humanizmit, or-
ganizimit, filantropisë e të tjera e
të tjera gjasa që bota ka prodhuar
deri sot. Por poeti nuk ka nevojë
të gjendet krahas artikulimeve të
tjera. Poezia mbetet vetëm me
veten, në një botë që nuk mund
ta shohësh dhe nuk mund ta vësh
re, po të mos çelësh dritën poet-
ike. Kjo është vetmia e tij sublime,
që nuk përmban brenda as ar-
tikulimin e drejtësisë, as ar-
tikulimin e mashtrimit, as ar-
tikulimin e të tjerëve. Ai kthehet
në një qenie më vete, në qenie po-
etike. Mbetemi kështu brenda një
universi, ku poeti endet pothuaj
i pastrehë nga gjithçka dhe nga e
gjithë çatia njerëzore, si shprehje
e plotë e njeriut të vetmuar.
Kthehemi kështu në një botë
pothuajse natyrale, ku fjala shër-
ben si një armë për t’u mbrojtur
me një mekanizëm, që bëhet
gjithnjë e më i sofistikuar.
Demir Gjergji i kthehet dhe i
Dashuria është trualli i vetëm i Demir Gjergjit, ku përputhet sinqeriteti i tij poetik me atë
njerëzor. Dhe ky sinqeritet përputhet, gjithashtu me kohën që jetojmë dhe që e zmbraps vazh-
dimisht artikulimin e përgjithshëm të mirëbërësisë, humanizmit, organizimit, filantropisë e të
kështu brenda një universi, ku poeti endet pothuaj i pastrehë nga gjithçka dhe nga e gjithë
çatia njerëzore, si shprehje e plotë e njeriut të vetmuar.
POEZIA
e një njeriu
TE VETEM
rikthehet të vetmit fabrikim
njerëzor, atij të fjalës, sa duke e
respektuar, sa duke e pasuruar
rregullin e gjallë metrik, që poe-
zia shqipe vazhdon ta trashëgojë
gati si një rikthim të vazh-
dueshëm. Në poezitë e shumta
metrike dhe muzikore të vëllim-
it, përtërihet sa mjeshtëria e
Demir Gjergjit, aq edhe mjesh-
tëria e poezisë popullore që e ka
mëkuar. Disa prej tyre janë poez-
itë më të ngrohta të të gjithë
vëllimit, pasi i vënë fjalët shumë
pranë, gati të puqura me njëra-
tjetrën.
Jemi në vitet 2000, të një
mijëvjeçari. Gjithsesi njeriu poet
dhe poeti njeri, janë takuar me
njëri-tjetrin, në periudhën e Fast
Food-it. Kanë rrjedhur shumë ng-
jarje dhe peripeci. Por edhe poeti
njeri dhe njeriu poet ka përpara
pjatën e tij të fundme, i zhveshur
nga mistifikimi dhe çmistifikimi.
Tashmë brenda një jete urbane,
pothuajse tërësisht të zhveshur, si
për të theksuar vetminë e tij të
plotë, një herë në një skaj dhe një
herë në skajin tjetër të botës,
gjithnjë në kërkim, shfaqet shen-
ja e fundme e trinitetit poetik të
Demir Gjergjit, që është trupi i
gruas, në një marrëdhënie dhe në
një gjuhë të pafundme.
Në kohët moderne, ky trup
nuk gjendet përballë. Ai është
shenjë e një qytetërimi të ri, një
Fast Food gati i shenjtëruar, një
ikonë e përjetshëm dhe kal-
imtare, i ngjashëm me ushqimin
e tij të përditshëm. Është shenja
e një humanizimi dhe e një besi-
tjera e të tjera gjasa që bota ka prodhuar deri sot.
Por poeti nuk ka nevojë të gjendet krahas artikulimeve të
tjera. Poezia mbetet vetëm me veten, në një botë që nuk
mund ta shohësh dhe nuk mund ta vësh re, po të mos
çelësh dritën poetike. Kjo është vetmia e tij sublime, që
nuk përmban brenda as artikulimin e drejtësisë, as ar-
tikulimin e mashtrimit, as artikulimin e të tjerëve. Ai kthe-
het në një qenie më vete, në qenie poetike. Mbetemi
mi tjetër.
Demir Gjergji na fton me poez-
inë e tij ta braktisim për një çast
qarkullimin e përshpejtuar të
vlerës kalimtare dhe të
përpiqemi të kuptojmë moshën
e lojës së vuajtjes me fajin.
Zakonisht poezia e një poeti
vjen të nderet mbi jetën e lexues-
it, i ngjashëm me retë qiellore. Ti
vazhdon rrugën dhe, mbase nuk
e ngre kokën që të shohësh.
Ndoshta do të bjerë shi, ndoshta
nuk do të bjerë. Kjo nuk varet
nga ty, por nga qarkullimi i ujit
në tokë.
Dhe ti nuk je i ndërgjegjshëm,
madje se çfarë përqindje uji ka
edhe trupi i njeriut.
Kështu ndodh edhe me poez-
inë. Ajo është brenda çdo njeriu.
Me këtë botë poetike njeriu
fillon të ndeshet nga jashtë dhe
në mënyrë të vazhdueshme.
Kështu fillon në botë edhe
qarkullimi i poezisë. Në ciklin e
pafund të furtunave dhe qetë-
sive të poezisë së sotme shqipe,
poezia e Demir Gjergjit shfaqet
si shenjë e këtij qarkullimi të
vazhdueshëm kozmik dhe uni-
versal, por njëkohësisht dhe
shumë të thjeshtë e njerëzor.
Ndoshta edhe poezia e Demir
Gjergjit ka ardhur të na kujtojë
një rrugëtim të lashtë, që vijëzo-
hen që nga koha e Platonit, kur
poezia fitoi një sqimë të re, atë të
vargut të rregullt dhe të kontrol-
luar, të cilën e ruajti e mbrojti dhe
e konservoi edhe poezia shqipe
nëpër shekuj, veçanërisht poezia
popullore, si shenjë të dikurshme
E diel, 26 Gusht 2007
të avancimit dhe të përpunimit
metrik dhe muzikor. Po, pra, kjo
është një mjeshtëri. Është një lloj
virtuoziteti. I përgjigjet një peri-
udhe të gjatë inkadeshente dhe
pjekurie.
Demir Gjergji arrin në një peri-
udhë të tillë sprovash besnike, si
një zë i një njeriu të vetëm, që do
të këndojë dhe njëkohësisht të
qajë, duke dhënë vazhdimisht
tablonë e qenies së tij të mirëfilltë
dhe të vetmuar.
Të hyjë kështu në poezinë sh-
qipe nuk ishte e lehtë në fund të
viteve ‘70, apo në fillim të viteve
’80 të shekullit të tronditjeve më
të mëdha të njerëzimit. Shqiptarët
kishin hyrë në kohën e mikroin-
dustrializimit të tyre të mbyllur,
nën një depresion që nuk e tejka-
lonte dot lavdinë e dikurshme të
gamileve, që, për shkak të aftësisë
për të duruar etjen e ujit të sh-
kretëtirës, do të sillnin në botë zh-
villimin e madh të tregtisë Lind-
je-Perëndim, nën një depresion që
nuk e tejkalonte dot as lavdinë e
parë të periudhës viktoriane, kur
u shpik makina e parë me avull.
Poezia shqipe kishte marrë rrugën
e vet, në një rrugë tjetër, atë të
kërkimit të distancave të tjera, ku
ajo iu bashkëngjitet ligjeve të uni-
versit, në të cilin njeriu është dorë-
zanësi mes vetes dhe natyrës. Poe-
zia e Demir Gjergjit ndjek rrugën
e një shtegtari të vetmuar, që
kërkon të takohet me fjordet që
zbrazen, algat që zbardhen,
drurët që zbathen dhe ishujt që
mbeten si kafka të hedhura kutu-
ru. Kjo hapësirë kaq e pafundme,
ku dhe sendet marrin përmasa të
pamasa, fillon të zgjerohet gjith-
një e më tepër, gati në një lojë
njerëzore që xhonglon me fjalën
si me veten, dhe përplaset vazh-
dimisht diku, ndoshta te njeriu
tjetër, ndoshta në një shpirt të ri.
Kështu fitohet një ritëm i vazh-
dueshëm, i njeriut poet, që vazh-
don të ngjitet në majat e veta.
Ne nuk jemi mësuar të flasim
për këtë njeri-poet të vetmuar, që
herë pas here, vazhdon të ecë pa
u vënë re, derisa një ditë prej
ditësh, na del përpara për të na
prerë rrugën. Po Demir Gjergji, ka
dalë me ritmin dhe frymëmarrjen
e tij përpara poezisë shqipe.
Ai, si të thuash, del nga koralja
e madhe njerëzore dhe gati
natyrale e këngës, pra ka vetinë e
madhe ta dojë shumë atë, pasi
poezia, si nuk duam ta kuptojmë
shpesh, është vetë jeta, gjithnjë e
hapur, në një metabolizëm të
pafund me gjithçka rreth e rrot-
ull.
Më kujtohet padashur Roland
Barthes, që pothuaj në të njëjtën
periudhë me hyrjen e Demir
Gjergjit në poezinë shqipe, ka
folur për mitin, për matematikën
dhe poezinë, duke i vënë ballë
përballë njëra-tjetrës. Poezia e
Demir Gjergjit, që paraqitet në
këtë vëllim të përzgjedhur, si
gjithë poezia e vërtetë, krijon
strukturën e saj të hapur të
veçantë që eksplodon maksimal-
isht dhe këtë ne e kuptojmë
pothuaj pa e kuptuar. Duke
ardhur në mijëvjeçarin e ri nga një
shoqëri, që, mbi të gjitha, i vinte
rëndësi idesë dhe mendimit të
përcaktuar, ne do ta kishim vësh-
tirë të zbulonim drejtpërdrejt
domethënien e sendeve, pa ndih-
mën e poezisë. Poeti është ai që e
mbush gjuhën me re të shumta,
arrin përtej abstragimit të koncep-
tit me një arbitraritet shenjash
përtej limiteve. Çdo gjuhë e një
poeti të veçantë është gjithashtu
një antigjuhë. Këtë e arrin edhe
poezia e Demir Gjergjit.
Do të mjaftonte një poezi e vet-
me e Demir Gjergjit, për të shpal-
osur të gjithë lëndën e tij të nderur
poetike.
Dashuri e thellë, që s’di të thu-
het dot, krahu ballkanik, myshku
i zhgënjimit, ku myken apostujt,
shpirti i shkrehur në vaj, ku do të
dijë zemra ta shpërthejë gjith-
monë dhe, më në fund, në një skaj
krahët si shandanë, ku gajaset një
trëndafil i bardhë, që gjithsesi,
është trëndafil i tjetërkujt (Dhu-
ratë e kthyer).
Po! Në poezinë shqipe, ka
ardhur edhe ky njeri.
 E diel, 26 Gusht 2007 LETËRSI SHQIPE -IX

DEBORA NE DEVOLL Si hymë kështu në këtë lojë?!

Dëbora në Devoll Po të kishe ardhur,
1989 Tani do të më lije
S’mund të thuash se po bie që nga retë kjo Si dru të ngulur në hijen e vet.
dëborë.
Të bardhën e zemrës devollinjtë kanë zbra- SytëSytë
Më mirë me ankthin e ardhjes të pres,
zur përmbi tokë, Me sens lazgushian
Se në muzgun e ndarjes të vdes.
Vështrimit tënd të habitur ia kanë bërë sh-
trojë. Dy ishuj-idhuj...
2003
Dhe unë,
Ç’bardhësi! Robinson atje.
Ç’bardhësi!
Ç’bardhësi! I pashë a më panë Vonë
më parë
Fytyra e tokës, I piva a më pinë Andej larg po shtron dëborë,
e gjelbra e gjethes një stinë Këtu heshtja ngrin tani.
dhe syri i lules I vrava a më vranë Mbi borë dridhet zog i gjorë
dhe vanë Atje ku je ti.
Vallë ku vanë? I humba a më humbën
(Kanë mbetur te shpatet matanë në xhungël?! Vetëm plaket dhe kjo ditë.
Veç petale zambakësh të bardhë). Qan te shkallët krizantema.
...Tani i kërkoj si plagë Ti ngre perden dhe saksitë
Shihi drurët! Si duken drurët!- Nëpër shpirt I fton me sy brenda.
Vizatime me plumb, Dy ishuj-idhuj...
hedhur nga doçka fëmijësh në kartë... Yjet po pikojnë nga streha...
1992 Ti del jashtë, me dorë i kap.
Anash teje, poshtë e lart: Portën ku troket mështekna Aty prilli flokët kreh.
e bardhë, çdo gjë e bardhë! Varri im Del e hap me vrap.
E kupton se unë e ti te këta njerëz … Zemra jote, gotë ftohë,
kemi hyrë në strehën e zemrës, Befas unë të dal në natë!… Copë-copë kris në heshtje,
Herë-herë më le shpirti.
të zemrës që ngrohet me prushin e ndjen- Ankthi të mban gjatë në prag: Qelqet mua po më shpojnë,
Bëhet pjalm në putërz blete
jës Të qëndrosh me mua jashtë, Tjetri verën pi me etje.
E shkon përtej,
dhe kjo dëborë; ca sot e ca nesër, A ta gdhijmë në shtrat!? 2007
Tek mbin një tufë vjollcash
nis e bëhet prapë Me aromën që dënes në erë.
fytyra e tokës, Atje larg po shtron dëborë...
syri i lules, Ngrohtë kam, ku jam tani. Poeti!
Kurmi im, gjysmëfshehur nëpër dhè. F. Rr.
e gjelbra e Me sa duket, zog i gjorë
gjethes? Gjeti strehë te ti.
Nën dhè merr frymë terri Ç’është kjo dremitje dritëhijesh?
1978 2005
Dhe misteri i mosqenies. Kjo britmë bardhezi!
Nga buron kjo bukuri,
Moshatar Rënkon toka poshtë vjollcës, Zemra… Shfaqur me shëmti?!
Në atë natë sa trupi im...
Ju thoshit vjersha para meje, Zemra jote, gotë e ftohtë. Në një strofë e bardhë,
Të druajtur e me zë të hollë 2000 Zbrazet, mbushet pa u ndier Brinjët rrinë në radhë,
E dorën unë me përkëdhelje Herë me raki të fortë,
Jua shkoja prindërisht mbi flokë. Fshehur... Herë me xhin ose me verë. …Një varg me retiçenca…
Në sabah ma ktheje ndryshe Apo janë vertebra?!
...Po si kështu? Me ju ç’po ngjet? Zemra jote mbrëmë për mua,-
Folklor
(Apo me mua kjo po ndodh?!) Ishte shtresë dhe mbulesë, Titulli dhe finalja,
S’u mbushën plot as katër vjet Sot ti hasmit tim i thua: Kafka!
Dhe ndiej të jemi në një moshë! “Për ty rroj e për ty vdes!”
Në bujtinë të netëve
Ndizeshim si yje, Ç’është ky djallnjeri!?
Më flisni me një tjetër zë Zemra jote, - sheshbetejë, Ç’të jetë
Fshehur prej të tjerëve,
Dhe kokën ulni si me turp... Vend i fshehtë për dyluftim. Ky shenjtpoet!?
Në një mijë kyçe.
Ndërkohë... Ç’po ndodh me mua, ë? Herë mbret aty jam vetë,
Vërtet po skuqem para jush?! Herë është armiku im. Që vdiq kur u ngjall,
Binte dritë e ditës,
Ti hyje në të, Që lindi kur ndërroi jetë?!
...Të tjerë nxënës para meje Zemra jote, - katër stinë,
Me zë të hollë vjersha thonë. Heshta hedh e harkun fsheh… 2007
Statujë e pritjes, dita
Po me këta, - mendoj me vete, Aty dimri qan rininë,
M’u thërrmua ndër gishta
A do më ngjajë se kam një moshë?...

1983

Lojë
P.

Si hymë kështu në këtë lojë,

Pa qenë fëmijë, pa u njohur mirë,
Pa e bërë me fjalë, ndër sy pa dalë?...
Si hymë kështu në këtë lojë?!

Ti erën ngre nga s’di se ku,

Unë retë i shtyj kuturu...
Dhe shi, ylbere, e vesë, e borë.
Si hymë kështu në këtë lojë?!

Midis pohimit, kundërshtimit:

Një fjalë e kotë, prani e ngrohtë,
Ca pika lot, pastaj një botë.
Si hymë kështu në këtë lojë?!

Mjafton t’ia mbajmë një të fshehtë

Gjithkujt përreth. Dhe dritës vetë...
Pastaj kush mund të na ndalojë?
X - BIBLIOTEKE E diel, 26 Gusht 2007

BNjë grua në pasqyrë

“Fletorja e ndaluar” është shkruar, në Ilati, në një kohë e cila nuk ishte
aspak në favor të zhvillimit të ngjarjeve apo edhe vetë protagonistes.
BIBLIOTEKE Tashmë, në Shqipëri, i përkthyer gjysmë shekulli më pas, libri gjen një atmos-
ferë të ngjashme

NGA ARTA MARKU miratojnë. E megjithatë, të shkru-

arit do të shërbejë për shfryrë

N
ndjenjat e saj, për të lehtësuar vet-
jë ditar duket sikur
është mënyra më e
“Fletorja e ndalu- minë e saj, për të qartësuar mo-
mirë për të njohur ar” (1952), e Alba tivet më të thella të shqetësimit
të saj duke bërë edhe një analizë
veten, një lloj pas
qyre ku rrëfyesi de Cespedes, është kritike. Vetëm faqeve të ditarit,
vetëpasqyrohet dhe ka mundës- teksa kthen kryet pas Valeria vë
inë të vetëkundrohet në distancë,
një roman i ndërtu- re se nuk ka pasur në mjedisin
dhe sidomos e vetmja mundësi
tërësisht e sinqertë rrëfimi, i vet-
ar në formën e një familjar një rol autonom, por ndi-
hmës, të nënshtruar ndaj nevo-
mi vend ku njeriu nuk ka frikë të ditari, ku përshkru- jave të burrit dhe fëmijëve; as
zbulojë të vërtetën lakuriqe, pasi edhe i shoqi nuk e thërret me em-
koncepti “të tjerët” në këtë rast het dinamika e një rin e saj, por thjeshtësisht me
“nofkën” mami. Puna që bën në
nuk ekziston.
Dhe prandaj Valeria Cossati
familjeje të vogël zyrë për të cilën ndjehet krenare
zgjedh të shkruajë një ditar, një borgjeze të Romës shihet, nga të shtëpisë, vetëm në
pikëpamjen utilitare. Jo rastësisht
ditar, të fshehtë madje ku asn-
jëherë askush nuk mund të lex- së mesit të shekullit në këtë dimension përtej-famil-
ojë asgjë… Mandej, jo rastësisht
në faqen e fundit, protagonistja të shkuar. Protago- iar, ku komptetencat e saj njihen,
Valeria do t’ja dalë të zhvillojë një
e librit “fletorja e ndaluar” për-
shkruan pikërisht djegien e ditar-
nistja, Valeria Cos- dialog gjithnjë e më të thellë dhe
domethënës me një burrë që nuk
it që e ka shkruar me shumë sati, dyzetvjeçare, është i shoqi, po drejtori i zyrës
së saj. Por sërish një problem:
dashuri e përkushtim, për muaj
të tërë, duke regjistruar çdo çast grua dhe nënë e dy është fakti së ata të dy, nuk i lidh
të jetës së saj, duke u rrekur të
analizojë, të interpretojë, të kup-
fëmijëve, është, si ndjenja dashurore e mirëfilltë por
ndjesitë e pakënaqësisë ndaj
tojë, veten dhe rrethanat që e pazakonshmërisht jetëve vetjake. Ndryshe e thënë,
nëpërmjet kësaj lidhjeje, Valeria
kanë formuar atë…
“Fletorja e ndaluar” (1952), e për kohën, e punë- kërkon të largohet nga një dimen-

suar. Dhe ky është

Alba de Cespedes, është një ro- sion familjar mbytës, ndërsa të
man i ndërtuar në formën e një shkruarit e praktikuar në mënyrë
ditari, ku përshkruhet dinamika
e një familjeje të vogël borgjeze
një detaj kyç, një të fshehtë do t’i jepër një tjetër
formë vetëndërgjegjësimi.
të Romës së mesit të shekullit të bosht që mban në Si rezultat, përpjekja e protag-
onistes për t’u çliruar nga vetja,
këmbë rrëfimin dhe
shkuar. Protagonistja, Valeria
Cossati, dyzetvjeçare, grua dhe do të përfundojnë në një faliment
nënë e dy fëmijëve, është, si paza-
konshmërisht për kohën, e punë- domethënien e tij dhe ditarin do ta djegë si pasojë
e këtij falimentimi. Qe fillimi i
suar. Dhe ky është një detaj kyç, gjysmës së parë të shekullit XX....
një bosht që mban në këmbë E ndërsa koha në të cilin libri
rrëfimin dhe domethënien e tij. “Fletorja e ndaluar” është shkru-
Pikërisht për këtë element, pro- ar, në Ilati, nuk ka qenë aspak në
tagonistja, e nxitur kryekreje nga favor të zhvillimit të ngjarjeve
rrethanat dhe më pas nga voka- apo protagonistes, në Shqipëri, i
cioni i saj, e sheh veten duke përkthyer gjysmë shekulli më
ndërtuar një jetë krejt ndryshe pas, libri gjen një atmosferë të
nga shoqet, duke pranuar kon- ngjashme. E kjo nënkupton një
cepte krejt të pazakonshme për vlerë sulplementare, pikërisht
mjedisin të cilit i përkiste e prej për aktualitetin: në vendin e Vale-
nga i cili rreket të dalë ca nga ca. ria Cosatit, italianes së viteve ’50
Rrëfimi në formën e një ditari, të shekullit të kaluar, qëndrojnë
fillon me një akt të vogël nor- ekzaktësisht gratë shqiptare.
mathyes: Valeria blen mëngjesin Fëmijët kanë jetët e tyre, sekretet
e një të diele të bukur një fletore e tyre të vogla, secili ka një sirtar
të cilën i duhet menjëherë t’a të mbyllur me çelës ku vë letrat
fshehë. Fillimisht pasi, sipas dhe ditarët, ndërsa gratë kanë një
ligjeve të kohës, cigareshitësi nuk sirtar të përbashkët me burrat, një
mund të shesë tjetër artikull të di- sirtar ku vënë paratë, dokumen-
elën, veç cigareve. Por, edhe më tet, faturat, gjëra të shtëpisë…
pas, gjatë gjithë kohës që ai ditar Ashtu si protagonista e “Fletores
shkruhet, fletorja përfaqëson diç- së ndaluar, ka të ngjarë që shumë
ka të ndaluar të cilën pose- prej lexueseve tashmë shqiptare
deueses i duhet gjithnjë të fshe- të këtij libri të sapo përkthyer në
hë nga sytë e të tjerëve. Ndërsa shqip, të ndjehen krenare për
shkruesja e ditarit ndjen nevojën punën që bëjnë, t’ja njohin vetes
për t’u shprehur, për të komuni- vullnetin aftësitë... por jo burrat
kuar njëfarësoj edhe pse thjesht dhe fëmijët e tyre.
me unin tjetër të saj, bëhet gjith- Për këto por edhe shumëçka
një e më shumë e domosdoshme tjetër, De Cespedes, e në veçanti
fshehja e ditarit. Familjarët nuk “Fletorja e ndaluar ”, ja vlen të
do ta kuptojnë dhe nuk do ta merret në konsideratë...

ALBA DE
CESPEDES
Fletorja e ndaluar
(fragment)
-PËRKTHEU ARTA MARKU-
5 maj
D
ua të them të
vërtetën, të rrëfej se,
që nga çasti i parë
kur Guidoja më
kërkoi të shkonim
në Venezia, una isha e vendosur
ta pranoja. Nuk e kam pasur kur-
rë çiltërsinë ta them hapur, as edhe
në këtë ditar. Pasiqë, përndryshe,
duhet të pranoj se mundimi i bërë
për të harruar veten gjatë njëzet
vjetëve, ka qenë i kotë. Ja kam dalë
që nga momenti në të cilin, fshe-
hur nën pallto, kam sjellë në shtë-
pi këtë fletore të zeze dhe me sh-
këlqim si një shushunjë. Gjithçka
filloi që atëherë; në fund të fundit
edhe zhvillimi i raporteve të mia
me Guidon ka filluar ditën kur
unë vura re se mund t’i fshihja diç-
ka burrit tim, sadoqë thjesht një
fletore. Doja të isha vetëm për të
shkruar; dhe kush do që të mbyl-
let në vetminë e tij, në familje sjell
gjithnjë me vete embrionin e
mëkatit. Në të vërtetë përmes kë-
tyre faqeve gjithçka duket ndry-
she: edhe ndjenja që provoj për
Guidon. Fajsoj paratë e tij për
dobësitë që unë nuk arrij t’i
mposht apo t’i pranoj. Dua t’i
mbush mendjen vetes se vetëm një
forcë e jashtme më shtyn të tradhë-
toj detyrat e mia, nuk guxoj të
rrëfej se e dua. Besoj se ndjenja më
e fortë brenda meje është hila-
cakëria.
Jam e vendosur të nisem me
Guidon. Por pastaj kur të kthe-
hem, nuk do ta shoh më. Nuk
mund të çoj një jetë dredhish,
gënjeshtrash. Ai do ta kuptojë, do
të më ndihmojë të gjej një punë
tjetër; në shtëpi askush nuk do të
më bëjë vërejtje nëse pagesa do të
jetë më e mirë. Por tani dua të
nisem. Tashmë i kam shkruar teze
Matildës: sapo të marr përgjigjen
e saj do ti hip trenit, menjëherë, të
njëjtën ditë. Në Verona do të blej
një fustan të ri. Nuk ka mundësi
që gjithçka të ketë marrë fund, në
moshën time: ditët janë të qeta,
netët e vetmuara. Deri pak kohë
më parë, Rikardoja donte të shtri-
hesha në shtrat, në krah të tij, për
ta vënë në gjumë; unë i përkëdhel-
ja flokët, fytyrën; i kishte faqet të
ashpra dhe ende thoshte: “dua të
martohem me mamin”. Tani shtë-
pia është e shkretë, e heshtur, dëg-
Fajsoj paratë e tij për dobësitë që unë nuk
arrij t’i mposht apo t’i pranoj. Dua t’i mbush
mendjen vetes se vetëm një forcë e jashtme më
shtyn të tradhëtoj detyrat e mia, nuk guxoj të
rrëfej se e dua. Besoj se ndjenja më e fortë
brenda meje është hilacakëria
E diel, 26 Gusht 2007 DITARI- XI
johet vetëm përplasja e derës së
jashtme pas Mikelit që del, pas
fëmijëve që dalin.
Ndoshta kanë shërbyer këto tre
ditë që Mikeli ka kaluar në shtëpi
për të qartësuar pasiguritë e mia
të fundit. Nuk kishte paqe por
mërzi përreth. Ai lexonte gazetën,
blen disa këto kohët e fundit, dhe
duket në ankth për të gjetur lajme
që bëjnë fjalë për luftën. I tregon
me kënaqësi, pothuaj sikur thotë
që producentët kanë të drejtë që
nuk duan të punojnë. Sot fliste me
Rikardon dhe i thoshte: “Shpresoj
që brezi yt të jetë më me fat. Sa më
përket mua, çdo herë që kam qenë
në pikën për të arritur diçka që ma
donte zemra, shikoja të shembej
gjithçka për shkak të një lufte të
re”. Unë e shikoja për të kuptuar
nëse ishte me të vërtetë i bindur
për atë që thoshte, dhe shpresoja
që po. Kujtoja diskutimet që kisha
dëgjuar të bënte im atë rreth kar-
rierës së tij, ose atë që ime më thotë
gjithnjë për Bertolotin dhe pyesja
veten nëse është fat që çdo brez të
ketë luftën e vet të cilës ti vërë fa-
jin për humbjet vetjake. Vija re që
jeta e Mikelit, tashmë do të vijojë
monotone si jeta e babait tim i cili
e kalon gjithë ditën në kolltuk,
duke pritur; dhe më kaploi një pa-
durim i madh.
Mbërrita në zyrë më shpejt se
të shtunat e tjera, Guidoja nuk ish-
te. Erdhi gjysmë ore me vonesë
kur tashmë po trembesha se nuk
do të vinte. Vija përqark me një
ankth të pafajshëm: ai kërkoi
ndjesë tha se kishte pasur një ditë
të vështirë, në shtëpi dhe unë nuk
e pyeta përse. “Oh Valeria duhet
të nisemi”, thoshte sikur të kishte
nevojë të thithte ajër të pastër.
Hymë më dhomën e tij, u ulëm
njëri ballë tjetrit, në skrivani, si
gjithnjë. Unë përsërita: “Po duhet
të nisemi. Mund ta lemë Romën
pas dhjetë ditësh, pres një letër nga
tezja ime”. Ndjehesha më në fund
e çliruar nga pasiguria në të cilën
kaq gjatë kisha debatuar me vet-
en; do të kisha dashur të nisesha
menjëherë, të shkoja drejt e nga
zyra në stacion, që kurajoja të mos
më mungonte. Ju rrëfeva Guidos
dhe ai shtoi: “Oh sikur të
mundeshim. Unë do të doja të mos
kthehesha më, kurrë më, në atë
shtëpi”. Dukej sikur donte të nisej
për t’i shpëtuar diçkaje që e bën të
XII-DITARI
¼ Vijon nga faqja 11
palumtur në shtëpi, më shumë se
sesa për të gjetur diçka që e bën të
lumtur me mua, por edhe unë pro-
voj të njëjtën ndjenjë. Ai fliste për
hotelin ku do të qëndrojmë, më i
kushtueshmi i Venecias dhe unë,
më shumë sesa e kënaqur ndje-
hesha e përkëdhelur. Megjithatë
ndoshta ngase vendimi kishte qenë
kaq i papritur nuk dinim më të flis-
nim; për të rigjetur fjalët do të kish
qenë e nevojshme të punonim
bashkë, por kam vënë re se tash-
më, kur jemi vetëm, nuk punojmë
më. U ndjeva e përhumbur, thirra
“Guido” dhe ai erdhi shpejt te unë
dhe më puthi. Deri në çastin kur u
ndamë, nuk bënim tjetër veçse
putheshim, shiheshim, dhe sërish
putheshim.
Tek kthehesha në shtëpi më
dukej se i kisha rrobat e çrregull-
ta, çehren të prishur. Trembesha
mos Mikeli e vinte re. Kishte hyrë
në atë çast dhe mbante në dorë një
pusullë të lënë nga Mirela për të
lajmëruar se nuk do të kthehej për
darkë. Unë thashë me një theks
ngashëryes, përgjërues: “Duhet që
ti të marrësh ndonjë vendim,
Mikel, që ti ta ndalosh…”. Ai më
shikonte i habitur dhe unë ndjeja
se po humbja kontrollin: “Do të jetë
vonë pastaj, bëj diçka, Mikel…”. I
fola për sjelljen e patolerueshme të
Mirelës, duke heshtur për vizitën
e Kantonit pasi trembesha mos më
qortonte që e kisha pritur. Kurrë
nuk kisha folur me kaq ven-
dosmëri. Ja kisha marrë Mikelit
pusullën nga duart dhe e lexoja, e
rilexoja: “E dashur mami, më fal,
sonte nuk kthehem për darkë,
natën e mirë”. Acarimi im rritej:
“Kupton Mikel, asgjë më shumë se
kaq, nuk kthehem në shtëpi dhe
natën e mirë. Familja nuk vlen më.
Unë nuk mund të merrem me të
gjitha, jam e lodhur, kam vendo-
sur të nisem për Verona, prej vitesh
nuk marr një ditë pushim. Duhet
që ti të bësh diçka. Në fund të fun-
dit je ti kreu i familjes, je ti që du-
het ti bësh të të binden, unë nuk ja
dal dot. Mikeli mu përgjigjej në
ngrohtësi: “Në rregull, nisu e qetë
mami, qetësohu. Nuk ka asgjë të
re. Mirela është kthyer në shtëpi
vonë shumë herë të tjera”. I thashë
se kisha përshtypjen se kishte diç-
ka të ndryshme nga e zakonshm-
ja, sonte. Trembesha pothuaj, ndër-
sa e vështroja e dëshpëruar duke
thirrur: “Ndihmonë Mikel; nuk di
pse po prej disa kohësh kam frikë”.
Ai tha se kjo vjen nga moshat tona
të ndryshme: “Kjo e fëmijëve tanë,
kur rinia fillon dhe e jona që...”.
Pata një çast ngurrimi pastaj e pa-
sova hidhur: “Që mbaron do të
thuash?”. Ai shkundi kokën dhe
me një buzeqeshje tha që, sikur të
mbaronte do të ishte tashmë një
çlirim.
8 maj
Sot, pas drekës, Rikardoja më
thirri në dhomën e tij. Mbylli me
kujdes derën pas vetes, rrotulloi
çelësin edhe pse qemë vetëm në
shtëpi, dhe ky gjest më ngjalli dy-
shim. “Cfarë ke?”, e pyeta ashpër-
sisht. “Dua të të flas”, tha ai “Tash-
më prej disa ditësh dua ta bëj por
nuk arrijmë kurrë të jemi vetëm, në
këtë shtëpi, për të diskutuar në
paqe”. Shtoi: “Ulu”. Unë këm-
bëgulja “Cfarë ke?”, ndërkaq ai më
detyronte të ulesha në kulltuk.
Mori një karrike dhe u ul përballë
meje. Unë isha gjithnjë e më e
shqetësuar. “Dëgjo Rikardo”, e
paralajmërova: “Jam shumë e
lodhur; nëse do të më thuash diç-
ka që mund të më shqetësojë të
lutem të flasësh me babain tënd,
pasi...”. Ai më ndërpreu: “Nuk
duhet të nisesh për në Verona
mami”. U hodha përpjetë dhe fri-
ka ime ishte e tjetërsojtë. “Pse?”, e
pyeta duke u zbehur. “Sepse kam
nevojë për ty këto ditë”. Lëshova
një frymëmarrje çlirimi ndërsa e
pyesja në mendonte se edhe unë
kisha të drejtën e një pushimi. Ai
tha se i vinte keq të turbullonte
planet e mia, por ishte një gjë
shumë e rëndësishme për të.
Atëherë duke u përpjekur që të
mbrohem paraprakisht e lajmëro-
va se gjithë sa ai do të më thoshte
do të kish qenë e kotë: gjithsesi do
të nisesha. “Je burrë tashmë, du-
het të mësosh të jetosh vetë. Nëse
do të më flasësh të dëgjoj, por bëje
shpejt, pasi duhet të kthehem në
zyrë. Si është puna?”. Ai pas një
pauze, tha: “Kam vendosur të mar-
tohem menjëherë”.
Brofa në këmbë dhe duke e py-
etur nëse për të më thënë budalla-
llëqe të tilla më mbante në shtëpi,
nëse e llogariste absurditetin e
qëllimeve të tij; pashë librat e mby-
llur në tryezë dhe i thashë se do të
duhej të studionte, mbi të gjitha.
“E ke idenë se çdo të thotë “të mar-
tohesh”?”, e pyeta. “Trembem se
martesa është diçka tjetër nga ajo
që përfytyron ti. A do të më
shpjegosh se si do të jetoni?”. Ai
më pa në sy, serioz dhe rrëfeu:
“Nuk e di”.
U përpoqa të qesh, por vështri-
mi i tij që mbetej i ashpër, ndërsa
ai më jepte një përgjigje shumë
budallaqe, më mbante në merak.
“E atëherë”, e pyeta: “Cfarë do të
bësh nëse nuk e di ende si do të
mund të jetoni? Të martohesh do
të thotë sidomos këtë: t’u sigurosh
jetën shumë njerëzve”. Ai heshtte.
“E atëherë”, këmbëngulja unë. “S’e
di”, përsëriti ai: “Mendoj se nuk do
të shkoj në Argjentinë tani për tani,
do të gjej një punë të përkohëshme,
këtu, me qëllim që të përballoj
fillimin; mora vesh se në
Argjentinë do të më merrnin edhe
vitin e ardhshëm, ose mbas dy tre
vjetësh”. Ishte i zverdhur. Unë
këmbëngulja: “Nuk është e lehtë të
gjesh një punë. E megjithatë ta
zëmë se ti do ta gjesh menjëherë.
Ta shohim: si do tja bëni për të jet-
uar me rrogën tënde, me dyzetm-
ijë lira në muaj, të paktën. E ke
menduar?”. “Po”, u përgjigj ai,
duke më parë në sy. Pastaj uli
shikimin dhe shtoi: “E vetmja
Letësia ishte padyshim pasioni i vërtetë i jetës
së Cespedes, por shkrimtarja ka eksperimentuar
përveçse në formën e rrëfimit, edhe në gazetari, në
teatër dhe në skenarë filmi
E diel, 26 Gusht 2007
mënyrë është që të vijmë të jetojmë
këtu me ju, unë do ti jap të gjitha
që do të fitoj, deri në qindarkën e
fundit, nuk duam asgjë. Mjafton
kjo dhomë, kështu siç është: do të
duhej vetëm të vinim një shtrat të
madh”.
Tunda kokën e ndërkaq men-
doja se, nëse ishte kjo që donte, nuk
do tja arrinte qëllimit. I kujtova
bindjet e mia të ngulitura: “Gjith-
secili duhet të ketë shtëpinë e vet,
jetën e vet”. Kisha nisur të ecja lart
e poshtë, nervoze, duke i thënë se
do të duhej të martohej kur të kish-
te mundësinë; nuse në shpëpi kur-
rën e kurrës. Dhe për më tepër, pse
nuk shkonin të jetonin në shtëpinë
e Marinës. Ai tha se gruaja e ba-
bait të saj nuk do ta kishte pranu-
ar kurrë dhe që, mbi të gjitha, ba-
bai i Marinës fiton shumë pak,
kanë sa për të jetuar. “Po ne?”, ja
ktheva me ashpërsi: “Po babai yt?
Po lodhja ime? Gjithnjë më keni
përfytyruar të zonjën të bëj
mrekullira pa e vënë re se nuk janë
mrekulli janë mundime, orë dro-
bitjesh. Dhe tani në vend që të
dëshironi që unë ta lë punën, që të
pushoj, mendon se unë mund të
punoj edhe për një njeri më shumë.
Je mosmirënjohës, mosmirënjohës
dhe i papërgjegjshëm”. Ndërkaq,
me gëzim, gati si për inat, përfyty-
roja nisjen time: e shikoja veten
tashmë në tren, mes valixheve,
shikoja lagunën, pallatet, qiellin e
madh të Venecias, të lehtë si atë të
së dielës. Shkova drejt derës: Rikar-
doja më kapi, vuri njërën dorë te
doreza për të më penguar të dal:
“Jo mami, jo, mos ik, të lutem, dëg-
jo. Kam vendosur të martohem me
çdo kusht, menjëherë, sa më shpe-
jt. Pas pesëmbëdhjetë ditësh”.
U ktheva me vrull. “Je çmen-
dur?”, e pyeta “Rikardo, je çmen-
dur?”, ai më ngulte sytë pa m’u
përgjigjur, i zbehtë. Shkova afër tij,
e kapa nga jaka e xhaketës. “Je
çmendur” përsërisja dhe tashmë
kisha kuptuar gjithçka. “Cfarë ke
bërë?, e pyeta më në fund pa
dëshirë, me neveri: “Cfarë ke
bërë?”.
Atëherë ai lëshoi kokën në su-
pin tim dhe shpërtheu në të qara.
“Cfarë ke bërë? Cfarë ke bërë?”,
përsërisja duke qarë edhe unë dhe
duke çuar sytë nga qielli për të
kërkuar, s’di nëse ndihmë apo
çlirim. Mbi dollap shikoja triçiklin
e kuq, që rri aty, mbuluar nga plu-
huri, qysh kur Rikardoja ishte fëm-
ijë.
“Duhet të martohemi shpejt”,
tha “para se gruaja e babait ta vërë
re. Kështu askush nuk do të dijë
asgjë. Vetë Marina ka lindur shta-
tanike, por nuk mund të presim më
as edhe një ditë. Gjithçka do të sh-
kojë mirë, ke për të parë, unë do të
punoj. Marina do të të ndihmojë në
shtëpi. Duhet që ti të mos jesh
armiqësore mami, e bëj për
Marinën, kupton?”. “Ah”,
shpërtheva unë egërsisht: “Pikër-
isht për të po më pyet. Duhet ta
ndihmoj, ta marr në shtëpi, këtë
Marinën, atë që akuzonte motrën
tënde, atë që nuk vë as edhe të kuq
në buzë, që thotë menjëherë po e
jo. Eshtë një fëmijë, thoje ti. Ka di-

tur ç’të bëjë për të të detyruar që të
martohesh menjëherë, fëmija”.
Rikardoja mbulonte fytyrën,
ankthshëm: “E di, ke të drejtë të
mendosh kështu”, thoshte “Por
Marina është pikërisht siç të kam
thënë, një fëmijë, nuk kuptonte as
se çfarë bënte…”. “Më keq,
atëherë, duhej ta dinte”, vazhdoja
unë. “Cila grua ka të drejtë të jetë
fëmijë, sot? Për më tepër, asnjë s’ka
pasur kurrë të drejtën të jetë”. “Të
siguroj”, vazhdonte ai “Faji është i
imi, vetëm unë jam përgjegjës. E di
kur ka ndodhur? Pak ditë pasi
Marina ka ardhur të na takojë për
herë të parë. Isha i kënaqur që e
shikoja këtu, pranë teje, në sh-
tëpinë tonë, kisha folur me Bonfa-
tin dhe ai më kishte siguruar se
gjithçka do të shkojë mirë, që në
tetor do të nisesha për Argjentinë.
Gjithçka ishte kaq e thjeshtë, në ato
ditë, ndjehesha i fortë, e megjith-
atë ky fat i papritur më trembte se
mos çdo gjë mund të shembej nga
fillimi, që Marina nuk do të mund
të rezistonte një ose dy vjet pa mua,
mos më harronte. E akuzoja gjith-
një për këtë dhe ajo më siguronte,
më përbetohej, unë e torturoja me
xhelozinë time, e përgjoja, fjalët e
saj nuk më mjaftonin kurrë, doja
instiktivisht ta lidhja në një farë
mënyre, duke i provuar vetvetes
që isha i aftë ta mbaja, që isha pad-
ron i saj, i fatit tim, i jetës sime…”.
“Llafe”, thashë unë “Justifikime…
dihet mirë si ndodhin këto gjëra.
Kusurin e shpikim më pas, për tu
justifikuar”. Ai tundte kokën duke
thënë: “Jo të siguroj, ndoshta ti nuk
mund ta kuptosh, nuk e di çdo të
thotë të kesh moshën time në kohë
të tilla, dhe të gjendesh vetëm, pa
një dyshkë në xhep, pa asnjë sig-
E diel, 26 Gusht 2007
E lidhur më së shumti me vendin e saj
të lindjes, Romën, De Cespedes, ka
jetuar megjithatë edhe në vende të
tjera si në Amerikë. Në Paris është
shpërngulur në vitet e fundit dhe ka jetuar
deri në vdekje
uri për të ardhmen, pa asgjë,
përveç kësaj vajze, dhe të kesh
frikë ta humbasësh dhe me të të
humbasësh gjithçka”.
Është dobësuar, kishte mjekrrën
të parruar, flokët e çrregullt. Më
vinte ndërmend si ishte të shtunën
e shkuar, pranë Marinës, edhe ajo
e dobët, e zbehtë; e di që i pret një
jetë e mundimshme, një jetë si e
imja, dhe trembem se ata nuk kanë
forcën që ka qenë e nevojshme për
Mikelin dhe mua. “Po tani? Nuk
ke frikë tani?”, i thirra. Ai nisi të
fliste nën zë, sikur fliste me vete:
“Më pak. Ditët e para ishte e
tmerrshme. Sikur ta dije sa netë
kam kaluar, këtu brenda, pa fjetur
fare, mendoja madje të nisesha
menjëherë, ta lija, tja mbathja si një
hajdut. Tani që ti e di jam më mirë.
Më duket se nuk kam më aq shumë
pasiguri për të ardhmen, tashmë
është vendosur gjithçka, nuk e
pyes më veten as cila do të jetë jeta
ime, tani e di”. “Tamam, duhet
vetëm të jetosh tani”, shtova nën
zë. Ai nuk kuptoi, erdhi të më
përqafonte, duke ngjeshur në
faqen time faqen e tij të lagur nga
lotët.
Shkova te telefoni, formova
numrin e zyrës, thashë se më
kishin dalë disa punë të nguts-
hme familjare. Pastaj shkova në
dhomën time, mbylla derën dhe
u lëshova në shtrat. Mendoja që,
megjithatë, mund të rezistoja:
problemi nuk më përkiste vetëm
mua, por mbi të gjitha prindërve
të vajzës: “Janë ata që duhet të
vijnë të më takojnë: ata që pas
kësaj që ka ndodhur duhet të
vijnë të propozojnë diçka. Duhet
që Marina të flasë me të atin. Ai
duhet të vijë këtu, nuk duhet të
jemi të vetmit që të mbajmë gjithë
përgjegjësitë”. Por ndërsa men-
doja këto gjëra, shikoja Mikelin
të ulur në paradhomën e Kanto-
nit, mes njerëzve të tjerë në pritje:
kishte kapelen bojkafe mbi gjun-
jë. Pastaj e shihja duke folur me
Kantonin i cili është i ri sigurisht:
Mikeli ulej përballë tij, i përgjëro-
hej. E lodhur, më zuri gjumi duke
menduar: “Këtu në shtëpinë time
nuk e dua, absolutisht jo”. Rashë
në një gjumë të rëndë, mes veg-
imesh konfuze. Isha në një shtrat
të butë, dhoma shikonte mbi Ka-
nal Grande, nuk e shihja Guidon
por e dija që ishte, do të mbër-
rinte pas pak, prisja të dëgjoja
hapat e tij në korridor; dhe,
përkundrazi, dëgjoja të vinin
drejt meje, të vendosur, pothuaj
arrogantë, hapat e Marinës. U
zgjova e trembur dhe pashë Mire-
lën që hynte: “Po fle mami?”, më
pyeti. Ishte tashmë mbrëmje. U
zgjova duke u ulur në anë të sh-
tratit dhe qëndrova duke e parë,
e shushatur. Pastaj papritmas
gjithçka kishte ndodhur pak më
parë m’u kthye në mendje. “Ma-
rina është shtatzënë”, thashë. Ajo
u hodh përpjetë dhe vuri duart
në fytyrë, e tmerruar: “Nga e
di?”. “Ma tha Rikardoja. Thotë që
DITARI -XIII
PASAPORTA
ALBA DE CESPEDES
(1911-1997)
A
lba de Céspedes është lindur në Romë nga asokohe
ambasadori kuban dhe një grua italiane. Bilingue ital
iano-spanjolle, shkruan pjesën në të madhe të veprave
të saj në gjuhën e nënës. Librin e saj i parë me tregime të
shkurtra “Shpirti i të tjerëve”, e boton në moshën 24 vjeçare,
që e pason nga shumë cikle me poezi, të botuara deri në
fund të vitit 1976.
E rritur në një mjedis familjar shumë të përfshirë në politikë
duan të martohen shpejt, pas (gjyshi nga babai kishte qenë presidenti i parë i Kubës), merr
pesëmbëdhjetë ditësh, që duan të pjesë aktivisht në rezistencë dhe, në Bari ishte zëri radio-
vijnë të jetojnë këtu, në këtë sh- fonik i Rezistencës, me pseudinimin Clorinda. E arrestaur
tëpi. Si t’ja bëjmë Mirela? Unë jam nga fashistët në 1935, i censurohet romani “Askush nuk
e lodhur, nuk mundem më”. Më kthehet mbrapa” (1938) dhe një cilëk me tregime.
erdhi pranë, mbështeta kokën te Në 1944, para fundit të luftës themelon Il Mercurio, një gazetë
ajo: fustani i saj prej mëndafshi letrare partizane, që do ta drejtonte deri në 1948. Me mbyll-
më freskoi fytyrën. “Ju fëmijët jen e gazetës, bashkëpunon me Epoca dhe La Stampa, për
nuk keni kurrë mëshirë”, t’ju kushtuar më pas, mes viteve 1949 dhe 1963, tërësish
mërmërita. shkrimtarisë. Në këtë periudhë boton: “Nga ana e saj” (1949);
Mirela më përkëdhelte ballin, “Fletorja e ndaluar” (1952); “Më parë dhe më pas” (1955)
flokët; nuk e dija se mund të ish- dhe “Brerja” (1962).
te kaq e butë. “Mos u shqetëso E lidhur më së shumri me vendin e saj të lindjes, Romën, De
mami”, thoshte. “Nuk do të jetë Cespedes, ka jetuar megjithatë edhe në vende të tjera si në
kaq e rëndë sa të duket tani. E Amerikë. Në Paris është shpërngulur në vitet e fundit dhe
kuptoj, është një goditje, një be- ka jetuar deri në vdekje.
fasi, por pastaj gjithçka do të sis- Letësia ishte padyshim pasioni i vërtetë i jetës së Cespedes,
temohet dhe, ndoshta, do të por ndoshta do të ishte më mirë të flitet për “shkimtarinë”
zgjidhet mirë. Unë gjithnjë kam pasi shkrimtarja ka eksperimentuar përveçse në formën e
menduar se Rikardoja nuk do të rrëfimit, edhe në gazetari, në teatër dhe në skenarë filmi.
kishte pasur kurrë forcën të bënte “Nuk di ta imagjinoj jetën time pa të shkruarit”, ka thënë ajo
diçka serioze në jetë. Ndoshta
është më mirë kështu, disa njerëz
duhet të jenë të detyruar nga
forca të jashtme që të mbajnë
përgjegjësitë e veta, të marrin in-
isiativa; pra të jetojnë. Ndoshta
është një e mirë. Mos u shqetëso
mami: do të flas unë me Rikar-
don, duhet ta ndihmoj, do të flas
edhe me Marinën, e di që Marina
nuk më pëlqen, por ndoshta këtë
herë, pa e ditur ka bërë diçka in-
teligjente. Ti pusho, dukesh kaq
e lodhur. Unë s’kam kohë të të
ndihmoj në shtëpi, nuk mundem,
por pikërisht këto ditë kam
dashur të të them të merrje një
grua, me gjysmë shërbimi,
tamam siç e doje ti. Do ta pagua-
jmë me rrogën time”. Kisha
kokën mbështetur në kraharorin
e saj, ndjeja zemrën e saj të rrihte,
fort, pak shpejt. Ime më thotë
gjithnjë se Mirela më ngjan mua:
ndoshta, nëse kohët e mia do të
kishin qenë ndryshe, edhe unë do
të kisha qenë një vajzë si ajo, kaq
e sigurtë. Kisha frikë se, pikërisht
për shkak të sigurisë së saj, mund
të binte në grackë. “Jo, mos men-
do për asgjë”, i thashë “Do të
mendoj unë, lodhja ime është
vetëm kalimtare, ke për të parë,
tani do ta marr veten menjëherë.
Pas pak do të kthehet në shtëpi yt
atë, dua të ha para… para se t’i flas
për gjithë këtë. Mos u merr me këto
gjëra Mirela”, përsërita. “Ti ke
punën tënde, studimet e tua, rrugën
tënde…”. Pastaj më ngadalë, shto-
va: “Shko”. Më dukej sikur duhej
ta prisja për herë të dytë, kordonin
i cili, para se të lindte, e mbante
lidhur me mua. “Shko”, përsërita,
“trembem se këtu ka shumë gjëra
të shëmtuara, shumë gënjeshtra.
Ndoshta nuk do ta them më por
kujtohu që ta kam thënë sonte:
shpëtoje veten, ti që ende mund ta
bësh. Shko, shpejt”. Mirela më sh-
trëngonte fort, nuk e shikonim njëra
-tjetrën. “Kur do të lindë fëmija”,
tha më në fund. U shkëputa nga ajo,
e befasuar, sikur të kishte thënë një
gjë që s’e prisja. “Kur do të lindë?”,
përsëriti. Unë isha e shpërqëndru-
ar, e zhyur në mendime. “Nuk e
di”, mërmërita: “Nuk e kisha men-
duar ende se do të lindë fëmija”.
XIV-ZBULIMI
Sekretet
Nostalgjia
Shkrimtari
Artistët
MARCO ANSALDO
E
dhe këtë mëngjes kam
shkruajtur shumë mirë...
Orhan Pamuk merr
frymë thellë i lehtësuar
dhe buzëqesh. Në
Portofino nuk ndihen të njëtat
erëmime në ajër si tek porti. Në ajër
ndihet aroma e fiqve të pjekur dhe
e rozmarinës. Është fresk, nuk ka
turistë. Dielli perëndon larg në
horizont dhe gjatë pasdites ngrihet
një fije e hollë mjergulle. Fituesi i
fundit i çmimit Nobel për Letërs-
inë ka shkuar të fshihet për disa
ditë në hotelin e madh dhe shumë
të qetë që shikon mbi gjirin Para-
jsa. Ai do të shkruajë në qetësi.
Qetësi, heshtje, cicërima të lehta
zogjsh, balli që përkëdhelet nga një
puhizë e lehtë. Shikimi ulet posh-
të, deri në qytezën e San Roços. Në
të majtë duket plazhi i Camolit,
diku më larg zgjatet Gjenova.
Gjithçka duket larg dhe rrallë. Ka
shumë pak kohë që janë bërë
zgjedhjet në Turqi, por sot, Pamuk
dëshiron të flas vetëm për letërs-
inë. “Kam ardhur këtu në fshehtë-
si”, na thotë, “ kam bërë zgjedhjen
e duhur”.
I qetësuar dhe i lumtur, shkrim-
tari tregon intrigën e librit të tij të
ri. “Do të quhet Muzeu i pafajsisë”,
na thotë vetë ai, “ jam duke bërë
rregullimet e fundit dhe ndoshta
do të botohet në janar në Turqi,
ndërsa në Itali do të botohet nga
shtëpia Einaudi, që në fakt boton
të gjtiha romanet e mi, pra mendoj
se në Itali do të botohet brenda vitit
2008-të”.
Më pas vazhdon të na tregojë
detaje: “Kjo është një vepër shumë
ambicioze, për të cilën kam dhjetë
vjet që mendoj. Ngjarja zhvillohet
si gjithmonë në Stamboll, qyteti im,
nga vitet 1970 e deri në ditët tona.
Në qendër qëndron një dashuri e
adhe, gati obsesive dhe një pyetje
e madhe. Ç’është dashuria? Ç’na
ndodh përbernda kur biem në
dashuri? Por mbi të gjitha cilat janë
mendimet që kalojnë në mendjen
e një djali që ka rënë në dashuri me
një vajzë dhe e gjen veten përballë
Jo-së dramatike? Ja pra edhe Pam-
uk ka vendosur të trajtojë një temë
shumë të vështirë dhe shumë të
vjetër, një temë që autorët më të
mëdhenj të botës e kanë risjellë në
aktualitet, pas dhjetra e dhjetra
vitesh që ishin përpjekur të shkru-
anin për të. “Ka shumë kohë që
kam dashur të pyes veten në lidhje
me këtë pyetje të përjetëshme”,
vazhdon Pamuk gjatë kohës që
gjerb kafenë, “është një pyetje që
ja vlen gjithmonë ta bësh, njeriu i
të gjitha kohërave e bën këtë py-
etje dhe sigurisht që do ta bëjë edhe
në të ardhmen. Ky është një argu-
ment që u përket të gjithëve si bur-
rave ashtu edhe grave. Është një
ndër temat universale të ekzis-
tencës sonë. Edhe unë, këto kohët
e fundit kam dashur të merrem me
këtë argument të pafund”.
E dini cili do të jetë romani i ri i nobelistit turk Orhan Pamuk?Është një libër për
dashurinë, një roman që po e shkruan dhe që ai nuk nguron ta rrëfejë historinë e person-
azheve të tij, madje edhe fundin e librit.Nobelisti, ndodhet në Itali, në një shtëpi ku mund
të shohë detin, me të njëjtat mëngjese, thellësisht grishëse për të shkruar...
ORHANPAMUK
Dashuria e mohuar
Nobelisti zbulon ro-
manin e ri që po shk-
ruan
“Unë kam dashur të lidh me
fjalën dashuri fjalën muze”, na
thotë, “por çështja lidhet me kon-
servimin e gjërave: përse objektet
kanë një vlerë kaq të rëndësishme
për ne? Përse kemi të gjithë ten-
dencë që t’ i ruajmë, madje arrijmë
deri aty sa t’i kalojmë nga një brez
në tjetrin. A është ky një akt dashu-
rie? Pra nga shumë vëzhgime dhe
mendime më lindi ideja për të
folur për muzeumet. Gjatë kësaj
kohe unë po vizitoj shumë të tillë,
në të gjitha qytetet, në të gjitha ven-
det ku po shkoj për vizitë. Megjith-
atë unë mund të them se kjo është
një gjë që e kam bërë gjithmonë.
Ideja e muzeut është një gjë që më
pëlqen, më prek shumë. Kam një
pasion shumë të madh për këto
vende që në fakt ruajnë. Sa më
shumë që kalon koha aq më shumë
më pëlqejnë. Ishte e paevitueshme
për mua të shkruaja një libër”.
Më tej, Pamuk fillon të na flasë
për detajet e historisë. “Ja pra kush
është intriga: ai është një mesobur-
rë, vjen nga një familje borgjeze.
Një i ri që ka bërë një shkollë
shumë të mirë, me të ardhme
shumë të mirë, i destinuar të ketë
një grua të të njëjtit nivel. Por ai bie
në dashuri me një të afërmen e tij
të varfër dhe shumë të bukur.
Ai i bie prapa, shkon ta vizitojë
në shtëpinë e saj, shkon tek
prindërit ashtu siç ndodh edhe sot
në shumë familje turke. Dhe
ndodh pikërisht këtu, nëpër këto
I qetësuar dhe i lumtur,
shkrimtari tregon in-
trigën e librit të tij të
ri. “Do të quhet Muzeu i
pafajsisë”, na thotë vetë
ai, “ jam duke bërë rreg-
ullimet e fundit dhe
ndoshta do të botohet
në janar në Turqi
mjedise shumë të errata. Mbi mo-
biljet e shtëpisë ka shumë objekte
zbukurimi, qen të vegjël që mund
t’i gjesh kudo, në çdo sallon, si tek
ne ashtu edhe tek ju. Ata të dy
bëjnë edhe dashuri bashkë, por jo
menjëherë”
Po si mbaron?
“Ajo bën të vështirën,
kapriçozen, nuk e pranon”, thotë
Pamuk gjithmonë e më i kënaqur,
duket se po argëtohet shumë nga
tregimi i tij, “ai merr një vendim,
dëshiron të martohet me të. Por
papritur vajza vdes. Ai është i des-
tinuar të jetojë me kujtimin e të
dashurës së tij. Nuk është më një
histori dashurie”, thotë ai “ por një
ide fikse. Në sfond kemi Stambol-
lin borgjez, ku edhe objektet e
muzeumeve, të shtëpive, kthehen
në ide fikse”. “Pra”, thotë ai, gati
E diel, 26 Gusht 2007
Profesor Haug-
në siklet që po na tregon për per-
toni siguron se
sonazhet dhe ngjarjet e romanit, që
botimi i plotë i
ende nuk ka përfunduar, “ është
një ngjarje që më rrëmben të tërin
letrave të tij “
por edhe më argëton shumë. Ësh-
do të përditësojë
të vërtetë për të qeshur kur e tre-
goj. Ja është njësoj sikur Tolstoi të
vështirësitë e
thoshte: “Ja për shembull Ana
Karenina, në fund të romanit bën
jetës së tij pri-
këtë apo atë gjë”. Qesh i kënaqur
vate me gruan e
dhe ka dëshirë të shkojë të bëjë një
shëtitje. “ Ke punë?” thotë, “ kam
parë, Vivien”, që
nja dy orë të lira. Dalim pak, bëjmë
një xhiro dhe pastaj shkojmë të
vdiq në vitin
pimë ndonjë gjë”. Ecja është pasio-
ni i tij më i madh. Pas shkrimit sig-
urisht. 1947, pas një
“Mua më pëlqen të shkruaj
kohe të gjatë
herët në mëngjes, dua të shfrytë-
zoj për punën time orët e para të
nevrozash.
mëngjesit. Edhe kur isha në Kanë
gjatë festivalit të filmit, ku merja
pjesë si anëtar jurie, kërkova një
dhomë me pamje nga deti, doja që
në mëngjes të isha i lirë për të shk-
ruar, filmat doja t’i shikoja pjesën
tjetër të ditës. Megjithatë kam qenë
një anëtar shumë i disiplinuar ju-
rie. Më pëlqeu shumë”. Më pas
Pamuk na tregon për mënyrën dhe
për kohën se kur shkruan.
“Unë jam shumë i regullt edhe
gjatë ditëve normale. Ngrihem në
orën shtatë, më ndodh që të ulem
në tavolinën e punës ende me
pizhame, aty kam lënë fletoret dhe
stilolapsin”, thotë. Shkrimi është
një ide fikse: “ndonjëherë jam aq
në ankth, mezi pres sa të kontrol-
loj punën që kam bërë një ditë më
parë, ulem dhe filloj të pi kafen që
ka mbetur dhe filloj të shkruaj.
Nuk i lexoj gazetat, vetëm pas-
diteve mund t’u hedh ndonjë sy.
Do të trishtohesha shumë nga
përmbajtja e tyre. Do të humbja
vëmendjen. Në mëngjes kam
dëshirë të rri vetëm, mbyllur në
dhomën time duke shkruar faqet
e mia: duhet të shkruaj dy, por nëse
për shembull ndodh që një gjysmë
faqe të jetë shumë mirë, mendoj se
ja kam dalë për mrekulli atë ditë.
Në darkë vajza ime Ruya e kup-
ton menjëherë nga fytyra ime nëse
jam i kënaqur apo nëse nuk kam
patur rezultate të mira”.
Por si ja bën Pamuk që të punojë
tani, tani që është kaq i kërkuar
kudo në botë, sidomos pas marrjes
së çmimit Nobel? “Shikoni gjatë
këtyre muajve të fundit jam duke
jetuar nga një vend në tjetrin një-
soj si një bretkosë. Pak ditë më parë
isha në Shtetet e Bashkuara të
Amerikës, më pas në Francë, Gjer-
mani dhe tani jam në Itali, më pas
do të kthehem në Turqi, dhe më
pas përsëri në Francë dhe në
Amerikë. Megjithatë gjatë kësaj
periudhe është shumë e vështirë që
të përqëndrohem në Stamboll, më
kanë kërcënuar shumë herë dhe
kam gjithmonë dhjetë truproja.
Tashmë shkruaj shumë mirë edhe
kur udhëtoj, edhe kur jam në ho-
tel apo në avion. Nuk them se ësh-
të njësoj si të shkruash në shtëpi,
po aty afër”.
Pamuk bën vazhdimisht fo-
tografi. Ai ka blerë një aparat të ri
fotografik (njërin e humba para ca
ditësh). Nuk është vetëm pasion.
Në Stokholm, gjatë ditëve kur fi-
toi çmimin Nobel, ai u tregonte të
gjithë njerëzve që e rrethonin fo-
tografitë e vazjës së tij të bukur
gjashtëmbëdhjetë vjeçe, (Pamuk
është i divorcuar). Fotografitë janë
një moment i rëndësishëm në jetën
e tij, falë tyre ai mund ta bëjë të
pavdekshme çdo gjë që i duhet për
shkrimet e tij. Ai nuk mban shën-
ime, ai e kap realitetin duke sh-
krepur aparatin e tij. “Për librin
“Dëbora” (historia e disa vajzave
vetëvrasëse për shkak të vellos, një
roman i krahsueshëm me Dos-
tojevskin), “në qytetin e Karsit, në
kufi me Armeninë, kam përdorur
një videokamera. Fshatarët e atij
vendi më thoshin: bir flit mirë për
tokën tonë. Edhe në Kanë kam bërë
shumë fotografi. Disa prej tyre ia
kam dhënë të përjavshmes “Aktu-
el”. Kam majde edhe një fotografi
të fotoreporterëve që po më fo-
 E diel, 26 Gusht 2007 ZBULIMI -XV

këtë shtëpi. Ideja dhe fantazia që është

tografojnë mua”.
Gjatë pasdites ai dëshiron të
shkojë poshtë në Camoli. ‘ Isha
shtatë vjeç kur erdha këtu për herë
të parë. Ishte viti 1959. Kishim
ardhur me makinë nga Gjeneva”.
Ai shëtit përgjatë detit, shkon për-
para portit të vogël. Shikon me
ëndje të gjitha vilat përgjatë ko-
drës. “Kanë kaluar pesëdhjetë vjet
që atëherë” , thotë ai, duke parë
rreth e rrotull gjithë admirim.
“Këto vende nuk kanë ndryshuar
fare. Portofino dhe Camogli më
duken njësoj si më parë. Shtëpitë
me ngjyra të ndryshme, peshka-
tarët vazhdojnë të bëjnë rrjeta, rit-
qenë edhe dy herë të tjera. Ai i la
ciceronët pa fjalë. I mban mend
shumë mirë disa dhoma që në fakt
tani janë mbyllur sepse po rinovo-
hen. Ai shkon e futet aty ku janë
punëtorët. “Nuk janë objektet që
L’espresso
Historia e nje turku me fat
më interesojnë më shumë”, thotë
me ngadalë, “më tepër më tërheq
mënyra sesi është konceptuar dhe
ndërtuar.” Duket qartë që po men-
don për librin që po përgatit. Kur
del nga muzeu nuk harron të shk-
SIMONE PORROVEÇHIO
ruajë në librin e kujtimeve një me-
sazh që përkthyesja e tij, Semsa
Gezgin, na e kthen aty për aty në
italisht:
“Është e treta herë që po vij në këtë
muze të shëlqyer. Unë e dua shumë
hedhur këtu më kanë influencuar
shumë për romanin që po shkruaj,
“Muzeu i pafajsisë”. Për mua është
vërtetë një kënaqësi që u ktheva përsëri
këtu. Orhan Pamuk”.
Përpara se të iki ai premton se
do të flasë për këtë shtëpi në ro-
manin e tij të ri. Kalojmë edhe një
orë tjetër në Canacalon e Leonar-
dos. Nobelisti na shpjegon me
shumë detaje teknikën e ngjyrave
që ka përdorur Da Vinci. Më pas
provokon: “ Epo nuk paska qenë
dhe kaq i pazakontë, imazhet janë
zbardhur!” Ai kërkon një shpjegim
të plotë mbi origjinën e pikturës.
Ngjyrat janë një tjetër motiv
gjithmonë prezent në romanet e tij,
siç mund edhe të meret me mend
nga titujt e romaneve të tij (“Unë
jam e kuqja”, “Libri i Zi”, “Kësh-
tjella e bardhë”). Duke u kthyer në
shtëpi me makinë, ai na tregon se
është duke mendura për një libër

met janë të ngadalta, si çdo vend
në provincë.”
Kur shkon në një bar, ai pi gjith-
monë Lemon Soda. E porosit.
“Nuk e njihja fare si pije”, thotë
ndërsa e pi ngadalë, i kënqur. Ai
do të vazhdojë ta porosisë sa herë
që do të shkojë në një bar dhe nëse e parë, flinte me
ndonjëherë do t’i sjellin ndonjë
sodë me shije limoni, atëherë ai do Bertrand Russellin.
ta kthejë mbrapsht dhe do të mar-
rë një lëng portokalli.
Pamuk ha shumë, pjata të
mëdha me sallatë dhe perime, sho-
qëruar me një Coca Cola Light. Atij këtë gjë sepse e
i pëlqen shumë ekspresi italian.
Në mëngjes, i freskët dhe i pa-
krehur, me fytyrën plot me gjumë
(“sonte kam fjetur shumë mirë”,
mërmërit i kënaqur turku) ha për
mëngjes një tas të madh me fruta
dhe kafe. Kur të shkoj në Milano
nuk do të humb asnjë muze. Një
pasdite e kalon në Brera.
Ai viziton Pinacotecën, muzeun
Poldi Pezzoli që në fakt e njihte
edhe më parë. Ai njeh shumë mirë
edhe Bagatti Valseçhi, një shtëpi që
dikur i përkiste fisnikërisë së vjetër
milaneze ku në të shkaurën ka
N
ë festivalin e fundit të Kanës, ku Pamuk
ishte anëtar i jurisë, regjisori tridhjet e tre
vjeçar, turko-gjerman, Fatih Akin, fitoi
çmimin Palma e Artë për skenarin më të mirë,
për filmin “The Edge of Hevan”, një film që duket
se është kapitulli i dytë i një triologjie, i ndjekur
Vivieni, gruaja e tij
nga filmi i njohur dhe që mori shumë çmime “Nusja
Turke”. Akini është pasqyra e Pamukut. Shkrim-
tari i vendos ngjarjet e romanit të tij në Turqi, por
asosiacionet për Evropën dhe kulturën e saj janë
të shumta, të fshehta dhe të menjëhershme.
Biografët thonë se
Ndërsa regjisori flet për Gjermaninë, por me një
vëmendje të madhe lidhur me Turqinë dhe kul-
Eliot e toleronte
turën e saj. Ata kanë një kulturë të rrallë dhe në
veprën e tyre flasin për kulturën në mënyrë
filologjike.
joshte filozofi.
Akini thotë: “Nuk e shoh filmin tim si një vepër
shumëkulturore. Mendoj se flet më shumë për
faktin se tani gjendemi në një botë që po bëhet
gjithmonë e më e vogël. Unë kam lindur dhe jam
rritur në Gjermani. Aktorët turq i kam njohur duke
parë me qindra filma mbi dashurinë dhe pasion-
in. Akin tashmë po ndjen lidhjet e forta të jetës si
ajo midis një prindi dhe fëmijës së vet. Vdekja
aksidentale e prostitutës Yeter nga dora e shokut
të saj, pensionisti Ali, do ta largojë përgjithmonë
Alinë nga djali i tij Nejat, profesor në Universitet.
“Zgjoha këtë si profesion për Nejatin sepse doja
të reflektoja historinë time”, thotë Akini. “Univer-
siteti i Hamburgut më propozoi të bëhesha peda-
gog. Në filmin “Nusja turke”, protagonistët ishin të
gjithë kriminelë, proletarë dhe njerëz jo shoqërorë.”
Në fakt është edhe imazhi që shumë njerëz
kanë lidhur me disa realitete të vështira për emi-
gracionin në Gjermani. Mendoj për shumë nga ato
periferitë që tregohen nëpër filmat gjermanë.
Natyrisht që bëhet fjalë për lagje ku theksohet fakti
se popullsia përbëhet kryesisht nga emigrantë
turq. Por e vërteta është se midis emigrantëve turq
ka dhe shumë intelektualë”.
Një ndër momentet kryesore të filmit është pikër-
isht çasti kur Docenti i dhuron të atit një libër. “Po,
letërsia dhe kultura kanë një rol thelbësor në filmin
tim. Libri është një ndër imazhet thelbësore në kon-
fliktin midis babait dhe të birit. Në fakt nuk dija se
kë libër duhet të tregoja, ishte një zgjedhje e vësh-
tirë. ‘Siddharta’? ‘Hobbit’? Apo diçka nga Dostojevs-
ki? Më pëlqen shumë edhe Pamuk. Por në fund
mendova dhe zgjodha “Vajza e zdrukthtarit” nga
Selim Ozdogan. E kam mik dhe doja ta bëja pub-
like punën e tij të mrekullueshme. E ardhmja? Një
ditë degjova Martin Skocezen të thoshte: “Unë jam
gjithmonë në kërkim të një kryevepre”. Ja ndoshta
edhe unë kam vendosur të bëj filma për të njëjtën
arsye. Brenda meje dëshira për të bërë filma që
lidhen me jetën time është shumë e fortë. Historia
e një tridhjetë vjeçari, djalë i disa emigrantëve turq
në Gjermani që ka patur vetëm pak fat”.
tjetër, me titullin “Ngjyra të tjera”,
një përmbledhje mendimesh,
esesh, artikujsh, intervistash që
kanë dalë në Turqi në vitin 1999.
Për botimin italian ai po ndryshon
rreth shtatëdhjetë përqind të librit.
I lexon me shumë entuziazëm të
gjitha kronikat që flasin për të. Ai
lexon çdo gazetë që gjen dhe është
i abonuar kudo. Por ka më shumë
dëshirë për gazetat e ilustruara, i
shfleton me shumë dëshirë: “
Ç’është kjo? Pyet? “Kjo gazetë qen-
ka ende komuniste?” E njoh men-
jëherë revistën “New Yorker”, në
një nga numrat e arshëm do të
botohet një artikull për mua”.
Edhe kur është jashtë shtetit atij
nuk i shpëton asgjë, ai di gjithçka
shkruhet për të. Një ditë futet në
makinë duke tundur një libër të
pabotura në italisht me fytyrën e
tij në kopertinë. Askush nga ata që
ishin aty nuk e kishin parë. “ Ma
dha një lexues”, shpjegon. E shfe-
ton librin me të shpejtë, gjen disa
intervista, kandidimin e tij për
çmimin Nobel. “Ok. i kanë blerë
të drejtat. Gjithçka është e rreg-
ullt”.
XVI - REKLAME E diel, 26 Gusht 2007