Blm 4:

BOOLEAN ARTMET
VE DEMORGAN
TEOREMLER
Yrd. Do. Dr. Mustafa Engin
E.. Ege MYO Elektronik Teknolojisi Program
Saysal Elektronik Dersi
Ekim-2011
BOOLEAN TOPLAMA
Boolean toplama VEYA ilemine eittir. Toplamann kural:
0+0=0
0+1=1
1+0=1
1+1=1
Boolean aritmetiinde toplama toplama dahil olan literallerin
toplamdr. Sadece VEYA ilemidir.
A+B
A+B'
A+B+C
A+B+C+D
Toplam giri literallerinden en az biri 1 olduunda 1, aksi halde
0dr.
BOOLEAN ARPMA
Boolean arpma VE ilemine edeerdir. Kurallarn yle zetleyebiliriz.
0.0=0
0.1=0
1.0=0
1.1=1
Boolean aritmetiinde arpm giri literallerinin arpmdr.
A.B
A.B
A.B.C
ABCD
arpm literallerden biri sfr olduunda 0, tm 1 olduunda 1dir.
Boolean kanunlar
Deime zellii: VE , VEYA ilemlerinde
deikenlrin sras nemli deildir.
A + B = B + A



AB = BA
7
Eittir
Eittir
Boolean kanunlar ve kurallar
VE, VEYA ilemlerinde birleme zellii.
A + (B + C) = (A + B) + C



A(BC) = (AB)C
8
Eittir
Eittir
Boolean kanunlar ve kurallar
Dalma zellii
A(B + C) = AB + AC



(A + B)(C + D) = AC + AD + BC + BD
9
Eittir
Eittir
Boolean kanunlar ve kurallar
Kural 1:
A 0 = 0
Kural 2:
A 1 = A
10
X Eittir A
Boolean kanunlar ve kurallar
Kural 3: 0 ile VEYAlanan giri ka aynen
aktarlr.
A + 0 = A


Kural 4: 1 ile VEYAlanan giri ka 1 olarak aktarlr.
A + 1 = 1
11
X Eittir A
X Eittir 1
Boolean Kurallar
Kural 5: Bir deikeni kendisi ile VElerseniz k
kendisine eit olur.
A A = A



Kural 6: Bir deikeni kendisi ile VEYAlarsanz
k kendisine eit olur.
A + A = A
12
X Eittir A
X Eittir A
Boolean kanunlar ve kurallar
Kural 7: Bir deikeni deili ile VElerseniz k 0 olur.
A A = 0



Kural 8: Bir deikeni deili ile VEYAlarsanz k 1
olur..
A + A = 1

13
X Eittir 0
X Eittir 1
Boolean kanunlar ve kurallar
Kural 9: herhangi bir giri iki defa arka arkaya
deillenirse k kendisine eittir.
A = A
14
X Eittir 1
Boolean Kurallar
Kural 10: A+AB=A
Kural 11
A + AB = A + B
A + AB = A + B
15
Kural 10
Kural 7
Kural 8
arpanlarna ayrma
Kural 6
Kural 4
Boolean Kurallar
Kural 12: (A+B)(A+C)=A+BC
Dalma kanunu
Kural 7
Dalma kanunu
Kural 2
Dalma kanunu
Kural 2
Kural 4
Kural 11 ve 12
BOOLEAN KURALLARI

DE MORGAN TEOREM
yle aklanabilir;
(1)
(2)
De Morgan teoremlerinin geitlere uygulan ekilde gsterilmitir.
Y X XY + =
Y X Y X - = +
De Morgan teoreminin geitlere uygulanmas.

X
Y
XY
X
Y
X+Y

X
Y
X+Y
X
Y
X Y
Mantk devrelerin Boolean zmlemesi
Mantk devrelerin klar boolean ifade olarak
yazlabilir.
Soldaki girilerden balayarak adm adm ka
ilerlenir.
Doruluk
Tablosu
Boolean ifadesi
yazldktan sonra
devrenin doruluk
tablosu oluturularak
tm olas girilere
gre k belirlenir.
Boolean Aritmetiini Kullanarak
Devrelerin sadeletirilmesi
Boolean ifadesi yazlan devrenin, k ifadesi
boolean kurallar ve kanunlar kullanlarak daha
az geit kulllanarak yeniden kurulabilir.
Bu ileme sadeletirme denir.
Sadeletirmede geit giri says veya geit says
azaltlmaldr.
nceki ve sade devrenin doruluk tablosu ayn
olmaldr.
rnek:

Boolean fadelerin Standart Formlar
arpmlarn toplam
Toplamlarn arpm
ARPIMLARIN TOPLAMI
arpmlarn toplam eklindeki eitliklerde nce VE geidi kullanlarak
arpma yaplr ve sonra birden fazla arpm VEYA geidi kullanlarak
toplanr. rnek olarak aadaki eitlikleri verebiliriz;




ABC C B A C AB
AEG FG E D C B A
DEC ABC
BCD AB
+ +
+ +
+
+
T ifadelerde deikenlerin zerindeki deil izgileri birleik izilemez.
rnein aadaki ifadeler birbirine eit deildir.
ABC C B A =
Tm eitlikler T olarak ifade edilebilir. Boolean kanunlar
kullanlarak T olmayan eitlikler T haline
dntrlebilirler.
RNEK:
( ) ACD AB CD AB A + = +
TOPLAMLARIN ARPIMI (T)
Toplamlarn arpm eklindeki ifadeler birden fazla VEYA ileminin
sonucunu VE ilemine tabi tutulmu halidir.
rnek:
( )( )
( )( )
( )( )( ) G F A G F C D C B A
F E D C B A
D C B B A
+ + + + + + +
+ + + +
+ + +
T ifadelerin bazlarnda arpmlardan biri veya birka tek
deiken olabilir.
( )( ) G F E D C B A + + + +
Boolean Kanunlarnn Kullanlarak Mantk
Fonksiyonlarnn Basitletirilmesi:
RNEK 1: Aadaki fonksiyonu boolean kanunlarn kullanarak en basit
hale indirgeyin.

( ) ( )
AC B AC BA B
BC B AC AB
BC BB AC AB AB
C B B C B A AB
B
B
AB
+ = + + =
+ + + =
+ + + + =
+ + + +



RNEK 2:
( ) | |C B A BD C B A + +
RNEK 3:
ABC C B A C B A C B A BC A + + + +
RNEK 4:
C B A AC AB + +
RNEK 5:
D C B A D C B A +
( ) ( )
( ) ( ) ( ) C B A 1 C B A D D C B A
C B A D C B A D C B A
C B A D C B A D C B A
= = +
= +
= +
ZM:
0 1 2 3 0 1 2 3 0 1 2 3 0 1 2 3 0 1 2 3 3
b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b + + + + = x

1 2 3 1 2 3 0 2 3
b b b
0 1 2 3 0 1 2 3
b b b
0 1 2 3 0 1 2 3
b b b
0 1 2 3 0 1 2 3
b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b x + + + + + =
3
Komuluklar
3nc terimden bir tane daha yaz ve dzenle
Komu terimleri birletir
1 2 3 1 2 3 0 2 3 3
b b b b b b b b b + + = x
RNEK 6: Birbirine komu olan terimleri bularak sadeletirme
dev 3
1. Aadaki eitlikleri DeMorgan teoremlerini uygulayn.


2. Aadaki eitlikleri DeMorgan teoremlerini uygulayn.


3. Aadaki eitlikleri DeMorgan teoremlerini uygulayn.


4. Aadaki ifadeyi sadeletirin.

5. Aadaki ifadeleri sadeletirin

6.