MAGNETISMOA ETA INDUKZIO MAGNETIKOA - ARIKETAK #1 Ioi positibo sinple batek 3210-26 kg-ko masa du.

833 V-ko potentzial-diferentziaren bidez azeleratua izan eta gero ioia 092 T-ko eremu magnetikoaren barrura sartzen da, eremuaren norabidea abiadurarekiko elkarzuta delarik. Ioiak egiten duen ibilbidearen erradioa kalkula ezazu. (198 cm) #2 Elektroi bat (masa=9,110-31 kg; karga = -1,610-19 C) v = 4,810 7 j (m / s ) abiaduraz sartzen da ondoko eremu magnetikoan:

r r B = 3 i (T ) r B=0
-5

y0 y<0
(0,0, 1310-4m)

(0,0 ,5210 m) puntutik sartu dela jakinik, zein puntutatik aterako da? Positroi bat (masa=9110-31 kg; karga=1610-19 C) ondoko eremu magnetikoan sartzen

#3 da:

r v = 3'6 10 7 i (m / s ) abiaduraz. Eremuaren barrura (0,-4810-5 m, 1610-5 m) puntutik sartu

dela jakinik, zein puntutatik aterako da? #4 (0, 33910-5 m, 1610-5 m)

r B = 5k (T ) x 0 r B=0 x<0

Alanbre batek 24 A-ko korrontea garraiatzen du. Alanbre horren zati zuzen bat, 075

m-ko luzeraduna, B = 1'6 k (T) eremu magnetiko uniformearen barruan dago. Korrontea +X norabidean badoa, zein da alanbrearen zati horren gaineko indarra?

[(2'88N ) ) ] j

28 m-ko alanbre batek 5 A-ko korrontea daroa 039 T-ko eremu magnetiko uniformea #5 dagoeneko eskualde batean. Kalkulatu alanbrearen gaineko indar magnetikoa, eremu magnetikoa eta alanbreko korrontearen norabidearen arteko angelua a) 60, b) 90 eta c) 120 denean. [a) 473 N; b) 546 N; c) 473 N] #6 Bi korronte mugagabek 90 A-ko korrontea garraiatzen dute. Zein korronte garraiatu behar du beheko alanbre eroaleak, bere masa-dentsitate lineala 008 g/m bada, grabitatearen kontra orekan egon dadin? (50 A)
90 A 2 cm 90 A g = 98 m/s2 2 cm

2 cm

#7 20 cm aldea duen zirkuitu karratu batek 5 mA garraiatzen du. Zirkuituaren zentroko eremu magnetikoaren balioa kalkula ezazu. (28310-8 T) #8 25 espira dituen bobina errektangeluar baten dimentsioak 540 cm X 850 cm dira. Bobinak 15 mA-ko korrontea garraiatzen du. a) Kalkulatu bobinaren momentu magnetikoaren magnitudea. b) Demagun 0350 T-ko eremu magnetikoa aplikatzen dela, espiren planoarekiko paraleloa. Zein da bobinaren gainean eragiten den indar-momentuaren magnitudea? (172103 Am2; 60210-4 Nm)

#10 Irudiko eroale errektangeluarrak 01 g/mko masa-dentsitate lineala dauka, ab ardatzarekiko marruskadurarik gabe bira daitekeelarik. Eroaletik 10 A-ko intentsitatea pasatzen ari da. Aurki ezazu zein izan behar den y ardatzarekiko paraleloa den eremu magnetikoaren balioa zirkuituaren planoak bertikalarekin 30 osatzen duelarik zirkuitu hori orekan egon dadin. (13210-4 T)
z 8 cm

y g = 981 m/s2

10 A 6 cm

#11 Barra itxurako iman txiki bat 025 T-ko eremu magnetiko uniformean eskegitzen da. Barra imantatuak jasandako indar-momentu maximoa 4610-3 Nm da. Imanaren momentu magnetikoa kalkulatu. (00184 Am2) #12 Korronte alternoko sorgailu batek 8 espira ditu, bakoitzaren azalera 009 m2 delarik. Erresistentzia osoa 12 da. Zirkuitua 60 Hz-ko maiztasun konstantez biratzen da 05 T-ko eremu magnetikoaren barruan. Aurkitu denboran zehar induzitutako indar elektroeragilea eta korrontea. [(136V)sin377t; (113 A)sin377t] #13 Motore baten barruko bobinen erresistentzia osoa 10 da eta 120 V-ko boltajeak elikatzen du. Motorea bere abiadura maximoan dabilenean, indar kontraelektroeragilea 70 V da. Kalkulatu bobinetako korrontea: a) motorea arrankatzen denean eta b) motoreak bere abiadura maximoa lortu duenean; c) aldiune jakin batean korrontea 8 A bada, zein da indar kontraelektroeragilea aldiune horretan? (12 A; 5 A; 40 V) #14 Txirrin batek 6 V-ko tentsioan eta 04 A-ko korrontearekin funtzionatzen du. Transformadore batera konektatzen da, 220 V-ko sareari konektatuta dagoena eta primarioa 2000 birakoa delarik. a) Zenbat bira izan behar ditu sekundarioak?; b) Zein da primarioko korrontea? [a) 55 bira; b) 11 mA] #15 44 V-ko boltajea behar da 22 -ko inpedantziadun gailu baterako. a) Zein izan behar da transformadore baten bira-erlazioa gailuak 220 V-ko linea batean funtziona dezan?; b) Demagun transformadorea alderantziz konektatzen dela ustekabean, hots sekundarioaren arroilamendua 220 V-ko lineara eta 22 -ko erresistentzia primarioan; zein korronte pasatuko da primarioaren arroilamendutik? [a) 5; b) 50 A] #16 Transformadore beheratzaile baten primarioak 250 bira ditu eta 220 V-tara konektatuta dago. Sekundarioak 20 A ematen ditu 9 V-tan. Kalkulatu: a) primarioko korrontea, %100 errendimendua onarturik, eta b) sekundarioko bira-kopurua. [a) 818 mA; b) 10] #17 Korronte zuzeneko motore baten errotoreak 300 -ko erresistentzia du eremua sortzen duten bobinekin seriez konektatuta. 220 V-ko linea bati konektatuta karga osoarekin dabilenean, 200 A-ko korrontea hartzen du. a) Zein da errotorearen indar kontraelektroeragilea? b) Zein da motoreari emandako potentzia? c) Zein potentzia xahutzen da errotorearen erresistentzian? d) Zein da garatutako potentzia mekanikoa? e) Zein da motorearen eraginkortasuna? f) Motoreak sustatzen duen makina ataskatu eta funtzionatzeari uzten badio, zeintzuk izango dira motoreak hartzen duen korrontea eta erresistentzian xahututako potentzia? [a) 214 V; b) 440 W; c) 12 W; d) 428 W; e) %973; f) 733A, 16133W]

#18 Solenoide luze batek espira zirkular bat elkarzutki zeharkatzen du. Solenoideko korrontea 0-tik 50 A-ko intentsitateraino handitzen da uniformeki minutu batean. Zein energia askatu du espira zirkularrak minutu horretan? Solenoidearen zeharkako sekzioa 30 cm2 da eta 108 espira ditu metroko; espira zirkularraren erresistentzia 23 eta erradioa 80 cm dira. (0=410-7 Tm/A ) (0257 J) #19 Irudiko hari eroaleak I korrontea garraiatzen du B eremu magnetiko uniformea dagoen eskualde baten barruan. Eremua paperaren planoarekiko elkarzuta da. Kalkulatu hariaren gaineko indar magnetikoa I, B, L eta R-ren funtzioan.
B R

[2IB(L+R)]

#20 Irudiko zirkuituak 3 mA garraiatzen du. O puntuko eremu magnetikoa kalkulatu. (41910-9 T)
5 cm O 9 cm

Eskualde jakin batean B = 3 x i 2 j (S.I.) eremu magnetikoa dago. Kalkulatu 575 A#21 ko korrontea garraiatzen duen eta (3,0) eta (0,4) puntuek mugatzen duten hari eroale zuzen baten gaineko indar magnetikoa. (69 N)

#22 Irudiko hari infinituaren intentsitatea I1 da eta errektangeluarena I2 . Kalkula ezazu errektangeluaren alde bakoitzari hari infinituak eragindako indarra.

a P I2 I2 N M c I1 Q b

0 I1 I 2 a 0 I1 I 2 a FMN = 2 c ; FPQ = 2 b + c ; F = F = 0 I1 I 2 ln b + c QM NP 2 c

#23 10 cm-ko erradiodun eroale zilindriko mugagabe batek 50 mA-ko korrontea garraiatzen du bere zeharkako sekzioan uniformeki banatuta. Eremu magnetikoaren balioa kalkulatu ardatzetik a) 15 cm-tara eta b) 5 cm-tara dagoen puntu batean. (66710-8 T; 5010-8 T)

#24 I1=0,5A-ko korronte infinituak I2=7A-ko korrontea daraman DA aldeari eragindako indar magnetikoa kalkula ezazu. Soilik ABC korrontezatiak (hots, AB eta BC aldeetatik doan I2 korronteak soilik) P puntuan sortzen duen eremu magnetikoaren balioa kalkula ezazu.(0=410-7 Tm/A) (1,7510-6 N ; 2,55610-5 T)

I1 C 3687 P

D 1 cm. B I2 3687 A 739 cm.

#25 Infinituki luzea den hari batek denborarekin ondoko ekuazioaren arabera aldatzen den korrontea garraiatzen du: i1 = 15t2 (S.I.). 5 cm-ko aldea eta 4 -ko erresistentzia dituen espira karratuak egun batean xahututako energia aurkitu. (465 J)

3 cm

i1

#26 Irudiko R-L zirkuituan, lehenengo a etengailua ixten dugu; minutu batzuk igaro ondoren a zabaldu eta b etengailua ixten dugu. Zein aldiunetan (b etengailua itxi zenetik neurtuta) izango da korrontearen intentsitatea, lehenago pasatzen zenaren erdia? Zein energia xahutu da erresistentzian aldiune horretara arte?

R=3k = 150 V

3 2 (4,852 s; L 2 ) 8 R

b L = 21 mH

9 ARIKETAK:

KORRONTE ELEKTRIKOAK ETA EREMU MAGNETIKOAK

9.1) Ondorengo irudian, zein da A muturraren polaritate magnetikoa eskuin eskuaren erregela erabiliz.

9.2) Marraz ezazu ondorengo eroaleen korronteek sortzen duten eremu magnetikoa eta bere noranzkoa.
I

9.3) 120 -eko erresistentzia duen haril bat 150 V-eko tentsio batean konektatzen da. Haril horrek 1000 espira baditu, zein indar magnetoeragile (IME) sortuko du? 9.4) Ipar-orratz baten ipar poloa, elektroimanaren A muturrekoak erakartzen du, irudian ikusten den bezala. Zein izango da harilaren korronte elektrikoaren noranzkoa eta elikadura iturriaren polaritatea?

A
I H

9.5) Elektroiman bat iman iraunkor baten parez pare jartzen da, irudian azaltzen den bezala. Elikadura iturriaren polaritatea irudikoa bada, zein indar mota egongo da iman eta elektroimanaren artean? Zer gertatuko da harilaren bornak alderantziz konektatzen badira?

G +

9.6) Bi elektroiman seriean konektatzen dira eta 60 V-eko tentsio batera konektatzen dira, irudian ikusten den bezala. A harilaren erresistentzia 50 -koa da eta 2000 espira ditu eta B harilarena 70 -koa eta 800 espira.
A B

_ G 60 V

Kalkulatu: a) Bobina bakoitzaren IME. b) Haril bakoitzean xahutzen den potentzia. c) Bi harilak dimentsio berdinak badituzte, zeinek izango du tenperatura altuena?. d) Nolakoa izango da bi elektroiman horien arteko indarra? 9.7) Aluminiozko eroale batetik 343 A-ko korrontea iragaten da eta irudian azaltzen diren neurriak ditu. Kalkulatu indukzioa: a) Eroale horren azaleran. b) Kanpoko kablearen azaleran. OHARRA: Eroalearen eta kablearen diametroak erregela batekin neurtu.
Eroalea (10 mm )

Kablea (30 mm )

Emaitzak: 1250 Abira; 1 (+) eta 2 (-) a) IMEA = 1.000 Abira; IMEB = 400 Abira; b) PA = 12,5 w; PB = 17,5 w; B1 = 13,7210-3 T; B2 = 4,5710-3 T.