Professional Documents
Culture Documents
Jit 6sigma Kaizen
Jit 6sigma Kaizen
Sigma,bir prosesteki değişkenliği ölçen ortalamadan standart sapma olarak da bilinir. Altı
sigma felsefesi içinde sigma, sürecin müşteri beklentilerini karşılayacak mükemmellikten ne
kadar uzakta olduğunu gösteren istatistiksel bir terimdir. Milyonda 3.4 hataya denk bir
performans düzeyini ifade eden Altı Sigma zamanla bunu gerçekleştirmeye yönelik vizyonu
ve sistemi de anlatan bir terim haline gelmiştir. En geniş anlamıyla Altı Sigma’yı, müşteri
ihtiyaçlarını kusursuza yakın bir düzeyde karşılama, daha fazla müşteri tatmini, karlılık ve
rekabetçi pozisyon için kültürel değişim gayreti olarak tanımlamak mümkündür
(www.altisigma.com).
Aslında bu model, sıfır kusur stratejisinin ulaşılabilir bir hedef olarak yaşama
geçirilebilmesinde yararlanılan bir istatistiksel yönetim(kontrol) düzeneğidir. Altı Sigma’nın
kalite sistemi içindeki anlamı ise, müşteri istekleri doğrultusunda sürekli olarak en kaliteli
hizmeti verebilmektir. Altı Sigma düzeyi, müşteri ihtiyaçlarının yakından anlaşılması,
olayların, verilerin ve istatistik analizlerin sistematik kullanımı, ana süreçlerin yönetimi,
iyileştirilmesi ve tekrar yapılandırılması ile sağlanır.(Şekil 1.1)
Sonuç olarak bakılırsa, Altı Sigma, yapılan işin başarısını sağlamak ve arttırmak için
kullanılan geniş ve esnek bir sistemdir. Toplanan verilerin analizi yapılarak işletmelerdeki
sürecin geliştirilmesine yarayan sistem, öncelikle müşteri odaklıdır. Müşteri memnuniyeti,
karlılık ve rekabet gücünü arttırmak için ise şirket kültürünün değiştirilmesi gerekmektedir.
Bununla birlikte, Altı Sigma yönteminin başarısı, tasarım, ölçme, analiz ve kontrol
süreçlerinin ürün veya hizmet ortaya çıktıktan sonra değil, tüm süreç içinden
uygulanmasından kaynaklanmaktadır. Altı Sigma sadece teknik bir program değil, bir
yönetim programıdır. Diğer bir deyişle Altı Sigma, bir işletme ve yönetim stratejisidir.
1
YÜKÇÜ, a.g.e.,s.790
2
KOBU, a.g.e.,s.295.
3
YÜKÇÜ, a.g.e.,s.790.
anlamak için Japonların ekonomik ve sosyal koşullarına bakmakta yarar vardır. Bilindiği gibi
Japon ekonomik kaynakları son derece sınırlı, buna karşılık nüfusu çok fazla olan bir ülkedir.
Japonların, ekonomik kaynakları, zamanı, işgücünü ve özellikle de toprağı kullanırken, başka
ülkelere oranla daha dikkatli olmaları gerekir. Başka bir deyişle , Japon işletmeciliğinde
temel hedefin israfla mücadele olduğu söylenebilir. Sıfır stokla çalışma yaklaşımı Japonların
söz konusu felsefelerinden kaynaklanan bir çağdaş uygulamadır. Sıfır stokla çalışma sistemi
üç temel ilkeye dayanır4:
Tüm alanlarda ve oluşumlarda israfın minumizasyonu
Mevcut süreç ve sistemlerin daha iyi ve ileriye götürülmesi
Tüm çalışanların katılımını sağlayarak karşılıklı saygı ve eşit davranışa dayalı bir oto
kontrol sisteminin sürdürülmesi.
Tam zamanında üretim felsefesi ürünün değerini artırmayan tüm unsurları “israf”
olarak tanımlanmıştır. Bu bağlamda üretimin her aşamasındaki (hammadde, ara mamul, mal
stokları) ile kalitesizlik (satın alınan ve imal edilen parça ve mamullerde hatalar) en temel
israf unsurları olarak belirlenmiştir. Tam zamanında üretim, üretimin her aşamasında israfı
ortadan kaldırabilmek için iki hedef belirlemiştir.
Sıfır stok; hammadde, ara mamul, mal stokları bazında
Sıfır hata; satın alınan ve imal edilen parça ve mamullerde
Ancak yukarıdaki iki hedefte, idealize edilmiş hedefler olup ulaşılması gerçekte
mümkün olmayan hedeflerdir. Burada önemli olan, bu iki hedef doğrultusunda sürekli
iyileştirme çabalarını yoğunlaştırmak ve bu yolla israfı önleyip maliyetleri azaltabilmektir5.
4
ŞAHİN, Mehmet, Üretim Sistemleri ve Yönetimi”, Genel İşletme, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir,
2002, s.252.
5
ARDIÇ, Kadir, YILDIZ, Gültekin ,“Japon İşletmecilik Uygulamaları Türk İşletme Yönetimine Bir Model
Olabilir mi?”, http://www.bilgiyonetimi.org/cm/pages/mkl_gos.php?nt=491,10.03.2006
6
ŞAHİN, a.g.e.,s.253,254.
Gelir Artışı: Gelir artışına yol açan birinci etken, sistemin tüketicinin kalite ve hizmet
beklentisine olağanüstü hızlı cevap vermesidir.
Yatırım Tasarrufları: Sıfır stokla üretim yapılacağı için yapılacak yatırımlarda da tasarruf
sağlanmaktadır.
İşgücünü Geliştirme: Sıfır stokla çalışan işletmelerdeki işgörenlerin işlerinde çok daha fazla
tatmin oldukları gözlenmektedir.
İsrafın yok edilmesi: Tam zamanında üretim fazlalıkların olmadıkları bir sistemdir. Stok
yapılmaz, mekan değerlendirilir, yeterli sayıda işçi çalışır, fre azdır.
Senkronizasyon: Sistem büyük ölçüde bileşenlerin uyum içinde çalışmasına dayanır.
Emeğe Saygı: Otomasyon ile emek dengeleşmiştir7.
1. KAİZEN TANIMI
7
KOBU, a.g.e.,s.301.
8
YÜKÇÜ, a.g.e.,s.806.
Kaizen Japonya’da en sık kullanılan sözcüklerden biridir. Gazetelerde,
televizyonlarda, radyolarda hükümet yetkilileri ve politikacılar her gün ABD ile olan ticaret
dengesinin Kaizen’i, X devleti ile diplomatik ilişkilerin Kaizen’i, sosyal refah sisteminin
Kaizen’inden bahsettiklerini duyabilirsiniz. Çalışanlar da yöneticiler de endüstriyel ilişkilerin
Kaizen’inden söz ediyorlar. İş alanında, Kaizen kavramı çalışanlar ve yöneticilerin zihnine
öylesine yerleşmiştir ki ; çoğu kez Kaizen’i düşündüklerinin farkında bile olmazlar.
Petrol krizini takip eden 20 yıl boyunca, dünya ekonomisi beklenmedik bir büyüme
yaşadı; ancak o günler geride kaldı. 1970’lerin petrol krizi, uluslar arası iş ortamını temelden
ve geri dönülemez biçimde değiştirdi. Yeni durum şöyle tanımlanabilir: