Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 5

1

UNIVERSITETI EUROPIAN I TIRANS


FAKULTETI 1URIDIK
DEGA: Juridik 303
LNDA: Negocimi dhe Zgjidhja e KonIlikteve
PEDAGOGU: ProI. Dr. Tomi Treska


Krahaso prmbaftfen e Ligfit t par. Nr.8465, dat 11.3.1999
'Pr Ndrmfetsimin pr :gfidhfen me paftim t Mosmarrveshfeve` me
Ligfin e dyt. Nr. 9090, dat 26.6.2003 'Pr Ndrmfetsimin n
:gfidhfen e Mosmarrveshfeve` dhe me Ligfin aktual. Nr 10385, dat
24.2.2011 'Pr Ndrmfetsimin n :gfidhfen e Mosmarrveshfeve` dhe
argumento nse kuadri ligfor pr :gfidhfen e mosmarrveshfeve me
ndrmfetsim sht :gferuar apo ngushtuar, thelluar apo e kundrta,
demokrati:uar ose e kundrta.





Emiliano Aliu


1IRAA
23 Antor, 211



2
N hyrje t ksaj eseje duhet t theksoj q, nse duhet t bj krahasimin midis tre ligjeve
t viteve 1999, 2003 dhe 2011, ja vlen t prmend si Iillim edhe t drejtn zakonore t vendit
ton. Pikrisht Kanunin e Lek Dukagjinit, ku n 'paragraIin 668
1
dhe paragraIin 682
2
, gjejm
t sanksionuar ndrmjetsimin, si alternativ t zgjidhjes s konIlikteve.
Gjithashtu, rolin ndrmjetsues, t cilin e ka huazuar edhe e drejta shtetrore n periudhat
e viteve pas LuIts s Dyt Botrore, ku gjykatat e Ishatit dhe t lagjes
3
, gjat gjykimit, duhet t
bnin t gjitha prpjekjet pr pajtimin e palve n konIlikt.
Eksperienca e par me nj ligj t posam t ndrmjetsimit prkon me ligjin nr.8465
4
, i
cili n Iakt nuk parashikonte ndrmjetsimin si alternativ t zgjidhjes s mosmarrveshjeve
tregtare. Ky ligj sht shIuqizuar nga ligji nr.9090
5
, me t cilin sht prIshir ndrmjetsimi si
alternativ e zgjidhjes s mosmarrveshjeve tregtare.
Rreth amendimeve t propozuara pr ndryshime n ligjin nr.9090, sht rasti t
theksojm se, legjislacioni shqiptar pr ndrmjetsim n shtjet penale: Neni 2 i ligjit pr
ndrmjetsimin, parashikon prdorimin e ndrmjetsimit n shtje t caktuara penale.
6

SidoqoIt, K.Pr.Penale nuk speciIikon kushtet pr transIerimin e shtjeve penale pr t`u trajtuar
prmes modeleve t drejtsis restauruese. Kshtu, gjithnj sipas K.Pr.Penale, gjyqtari,
prokurori, apo oIiceri i policis gjyqsore nuk mund t transIeroj shtje pr ndrmjetsim.
Nse i reIerohemi nenit 1 t ktij ligji,
7
ndrmjetsimi sht nj proces n t cilin nj pal e tret
e paanshme ndihmon palt e nj mosmarrveshjeje t negociojn lidhur me marrjen e nj
vendimi t tyre t prbashkt. Ky ligj nuk e ka br t qart thelbin e shrbimit t ndrmjetsimit,
pra, Iar sht shrbimi i ndrmjetsimit, shrbim publik, shrbim privat apo miks.

1
.668. Ndermjets thirret aj, i cilli hn per me da Ijalt e kqij a, me shmang rragen, prej t cillave mund t shkaktohet vrasa a
ndo 'i rrnim tj eter.
2
.682. Ndermjetsija mbaron gjithher a me t rame diellit a me t mrrun t diellit (me t lem a me prendim t diellit).
3
T njohura si Gjykata Shoqrore, t krijuara qysh n vitin 1968 dhe t njohura si hallka prbrse t sistemit gjyqsor.
4
Ligji Nr.8465, dat 11.3.1999, 'Pr Ndrmfetsimin pr Zgfidhfen me Paftim t Mosmarrveshfeve`.
5
Ligji Nr.9090, dat 26.6.2003, 'Pr Ndrmfetsimin n Zgfidhfen e Mosmarrveshfeve`.
6
Respektivisht pr veprat penale t parashikuara nga nenet 59 dhe 284 t Kodit t Procedurs Penale, ku dhe parashikohet n
Nenin 12 t ligjit nr.8465, dat 11,03,1999.
7
'Ndrmfetsimi sht veprimtari fashtgfyqsore n t ciln palt krkofn ndrmfetsimin e nf personi t tret ose t nf grupi
personash, pr t arritur n :gfidhfe t pranueshme t mosmarrveshfes ndrmfet tyre dhe q nuk vfen n kundrshtim me ligfin`.



3
Mosmarrveshjet mes palve me ligjin aktual nr.10385,
8
i cili zvendsoi ligjin nr.9090 (i
cili nuk ka qen eIektiv n prdorimin e tij 7-vjear), mund t zgjidhet pa shkuar n gjykat.
Gjithashtu, n kt ligj sht parashikuar q nj ndrmjetsues i licencuar mund t mbyll
pretendimet mes palve n konIlikt. N kt ligj sht e parashikuar e gjith veprimtaria e
ndrmjetsimit, licencimi i ndrmjetsuesve, kushtet pr marrjen e licencs, mbylljen e
ndrmjetsimit dhe procedurat pr kryerjen e procesit. Ky ligj sht pjes e praIrimit t
legjislacionit t Shqipris me at t BEs dhe erdhi pas krkess s vazhdueshme t shoqris
civile, por edhe t vet ekspertve t huaj q t rregulloj si duhet veprimtarin e ndrmjetsimit.
Ndrmjets nuk mund t jet dokush. Me ligjin nr.10385, ai duhet q t marr nj
licenc. N ndryshim nga ligji ekzistues pr ndrmjetsimin i miratuar n vitin 2003, ky ligj
parashikon gjith procedurn pr ngritjen e Komisionit t Licencimit t Ndrmjetsve mnyrn e
marrjes s licencs, regjistrimin e personit q kryen nj aktivitet t till etj.
9

Ligji parashikon edhe kushtet q duhet t plotsoj nj person pr t punuar ndrmjets.
10

Gjithashtu, parashikon edhe rastet kur hiqet licenca e personit q bn ndrmjetsimin. Po ashtu
parashikohet edhe ngritja e Dhoms Kombtare t Ndrmjetsve, e cila sht person juridik q
ushtron veprimtarin e saj n mnyr t pavarur nga shteti dhe ka organet e saj drejtuese.
Ndryshe nga ligji nr.8465
11
, n ligjin e ri t 2011 ndrmjetsit q e ushtrojn kt
veprimtari si proIesion, kan t drejt t krkojn dhe te shprblehen pr punn si dhe pr

8
Ligji Nr.10385, dat 24.2.2011, 'Pr Ndrmfetsimin n Zgfidhfen e Mosmarrveshfeve`, i praIruar me direktivn 2008/52/EC
"Mbi disa aspekte t ndrmfetsimit n shtfet civile dhe tregtare", me nr.CELEX 32008l0052.
9
Projektligji thot se, ndrmjetsi e ushtron veprimtarin si person Iizik ose juridik nprmjet zyrs a qendrs s tij pas licencimit
dhe regjistrimit t tij n Regjistrin e Ndrmjetsve, sipas ktij ligji. Sipas tij, Komisioni i Licencimit t Ndrmjetsve ngrihet
pran Ministris s Drejtsis dhe ka n prbrje dy prIaqsues t Dhoms Kombtare t Ndrmjetsimit dhe tre prIaqsues t
Ministris s Drejtsis. Ndrmjetsuesit e licencuar regjistrohen si persona Iizike ose juridike n organet kompetente dhe n
organet tatimore n prputhje me aktet ligjore n Iuqi. N Regjistrin e Ndrmjetsve personi q ushtron ket aktivitet duhet q t
paraqes Identitetin, vendbanimin, numrin e licencs, datn e Iillimit t veprimtaris s ndrmjetsit dhe adresn e vendit ku
zhvillohet veprimtaria e ndrmjetsit n rastin e personave Iizik, si dhe emrtimin, llojin dhe selin e shoqris, emrin/emrat e
administratoreve dhe emrat e ndrmjetsve t punsuar n shoqri n rastin e personave juridike.
10
Sipas tij, ndrmjetsi duhet t lidh kontrat sigurimi pr prgjegjsin e tij ndaj palve t treta pr shkak t ushtrimit t
veprimtaris s ndrmjetsimit.
11
Pikrisht n Nenin 7: 'Ndrmfetsimi kryhet pa shprblim. N rast se gfat veprimeve t ndrmfetsimit parashikohet t bhen
shpen:ime, n ngarkim t palve, duhet marr paraprakisht plqimi me shkrim i tyre, pr vlern dhe mnyrn e pagimit. Palt
prballofn shpen:imet, n mnyr t barabart, prve rasteve kur merren vesh ndryshe.`



4
shpenzimet e kryera ne procedurn e ndrmjetsimit sipas marrveshjes pr ndrmjetsim te
nnshkruar me palt,
12
t ruaj konIidencialitetin dhe sekretin proIesional.
13

Ligji nr.10385, i hartuar n prputhje me direktivn 2008/52/EC t BE-s, e sanksionon
ndrmjetsimin si nj veprimtari t pavarur jashtgjyqsore, q ndrmerret vullnetarisht nga
palt pr zgjidhjen e mosmarrveshjeve t tyre n Iushn e t drejts civile, tregtare, t puns dhe
Iamiljare, si dhe pr disa raste n Iushn e t drejts penale.
Gjithashtu, nj ndryshim n t tre ligjet sht mosha q duhet t ket ndrmjetsuesi, ku
n at t vitit 1999 duhet t kishte mbushur moshn 25 vje, n at t vitit 2003 duhet t ishte 22
vje dhe n ligjin e Iundit mbi ndrmjetsimin shtetasi shqiptar apo i huaj duhet t kishte
mbushur moshn 25 vje.

Ligji ekzistues pr ndrmjetsimin nuk arrin q t gjej zbatim n praktik, sepse shum
mosmarrveshje shkojn n gjykata, kur mund t gjenden zgjidhje me ndrmjetsues.
Krkesa n rritje pr prdorimin e ndrmjetsimit n zgjidhjen e mosmarrveshjeve sht nj
proces krkimi s paku n Iillimet e tij pr nj mnyr m t mir pr t zgjidhur konIliktet,
qoIshin kto brenda Iamiljes, n marrdhniet juridiko-civile mes palve apo ato ndrkombtare.
N ligjin aktual mbi ndrmjetsimin, kuadri ligjor pr zgjidhjen e mosmarrveshjeve me
ndrmjetsim sht zgjeruar dhe rregulluar, ktu mjaIton t prmendim Iaktin sht praIruar me
direktivn 2008/52/EC "Mbi disa aspekte t ndrmfetsimit n shtfet civile dhe tregtare". M
lejoni t shtoj q ky rol kaq i rndsishm i ndrmjetsimit krkon dhe angazhimin ton
maksimal pr zhvillimin e tij.
ibliografia
Ligji Nr.8465, dat 11.3.1999, 'Pr Ndrmfetsimin pr Zgfidhfen me Paftim t
Mosmarrveshfeve`.
Ligji Nr.9090, dat 26.6.2003, 'Pr Ndrmfetsimin n Zgfidhfen e Mosmarrveshfeve`.

12
Neni 9 'T dreftat e ndrmfetsit dhe trafnimi`, i ligjit Nr. 10385, dat 24.2.2011.
13
Ai nuk oIron kshillim ligjor dhe nuk ka prgjegjsi nse ndrmjet palve pr zgjidhjen e konIliktit me ndrmjetsim nuk
arrihet marrveshje. Po ashtu as n rastin kur palt arrijn nj marrveshje pr zgjidhjen e konIliktit ndrmjet tyre ndrmjetsi
nuk ka prgjegjsi pr moszbatimin e ksaj marrveshjeje. Sapo t mbyllet procedura e ndrmjetsimit ndrmjetsi njoIton
gjykatn prokurorin ose arbitrazhin me qllim Iillimin e procedurave t pezulluara pr eIekt t ndrmjetsimit. Ligji parashikon
edhe shmangien e konIliktit t interesit t personit q kryen rolin e ndrmjetsit.



5
Ligji Nr.10385, dat 24.2.2011, 'Pr Ndrmfetsimin n Zgfidhfen e
Mosmarrveshfeve`, i praIruar me direktivn 2008/52/EC "Mbi disa aspekte t
ndrmfetsimit n shtfet civile dhe tregtare", me nr.CELEX 32008l0052.
Kanuni i Lek Dukagjinit
0bsit0
http://www.ligjet.org
http://www.qpz.gov.al


Vlersimi i pedagogut: Pikt:
I. Parashtrimi i tezs s eses:
II.



III. Argumentimi:



IV. Prfundimi:



Totali

You might also like