AKADEMK YAKLAIMLAR DERGS JOURNAL OF ACADEMIC APPROACHES LKBAHAR 2011 CLT:2 SAYI:1 SPRING 2011 VOLUME:2 ISSUE:1

SYAS PARTLERN GAZETELERDE YER ALAN KAMUOYUNU BLGLENDRME ALIMALARININ HALKLA LKLER AISINDAN NCELENMES: 29 MART 2009 YEREL SEMLER Nural MK TANYILDIZI1 Selma KARATEPE2 zet
Siyasi partiler, seim dnemlerinde kamuoyuna ynelik bilgilendirme almalarn arttrmaktadr. Aratrmada 29 Mart 2009 Yerel Seimlerinde siyasi partilerin gazetelerde yer alan kamuoyunu bilgilendirme almalar incelenmitir. Bu almalarn ieriinin ve trnn ne ynde olduu tespit edilmeye allmtr. Ayrca elde edilen veriler siyasi partilerin 29 Mart 2009 Yerel Seimlerinde elde ettii oy oran ile karlatrlmtr. Aratrmada ierik zmlemesi teknii kullanlmtr. Cumhuriyet, Hrriyet ve Zaman gazeteleri ay boyunca ierik zmlemesi tekniiyle deerlendirilmi ve siyasi partilerin yerel seimlerde kamuoyunu bilgilendirmede yetersiz olduu sonucuna ulalmtr. Anahtar Kelimeler: Siyasi Partiler, Yerel Seim, Kamuoyu, Halkla likiler.

THE INVESTIGATION OF THE POLITICAL PARTIES INFORMATIONAL ACTIVITIES TO PUBLIC OPINION IN RESPECT TO PUBLIC RELATIONS: 29 MARCH 2009 LOCAL ELECTIONS

Abstract Political parties are increased the work of public information for during election periods. In the study, it was searched the political parties informational activities to public opinion in the newspapers during the 29 March 2009 local elections. It was tried to determine the contents of these studies and the type that in what direction. In addition, the data compared with the votes which political parties obtained from the local elections in 29 March 2009. Content analysis technique was used in this study. Cumhuriyet, Hurriyet and Zaman newspapers were evaluated in three months during the election. It has been found that it was not enough the political parties informational activities to public opinion in the newspapers during the local elections. Key Words: Political Parties, Local Elections, Public Opinion, Public Relations.

1. GR Seim dnemleri, siyasi partilerin kamuoyuna ynelik yapm olduklar bilgilendirme almalarnn younluk kazand bir dnemdir. Bu dnemlerde siyasi partiler kendi gr ve almalarn kamuoyuna duyurmak istemektedir. Bu nedenle siyasi partiler, halkla ilikiler

1 2

Ar. Gr. Dr. Frat niversitesi letiim Fakltesi Do. Dr. nn niversitesi ..B.F Kamu Ynetimi Blm

56

AKADEMK YAKLAIMLAR DERGS JOURNAL OF ACADEMIC APPROACHES LKBAHAR 2011 CLT:2 SAYI:1 SPRING 2011 VOLUME:2 ISSUE:1

almalarndan yararlanarak, kamuoyunu bilgilendirme yoluna gitmektedir. Gemiten gnmze kadar yaplm genel ve yerel seimlerin bazlar, halkla ilikiler ve siyasi iletiim asndan daha nce ele alnmtr. Bu aratrmada ise, incelenmitir. Aratrmann konusunu, 29 Mart 2009 Yerel Seimleri basnda yer alan siyasi partilerin kamuoyunu

bilgilendirme almalar oluturmaktadr. Aratrmada 29 Mart 2009 Yerel Seimleri dneminde siyasi partilerin kamuoyunu bilgilendirme almalar, Trk ulusal yazl basnna yansmalar asndan ele alnmtr. Burada bahsedilen kamuoyunu bilgilendirme almalar kavramyla, halkla ilikilerde kullanlan kamuoyunu bilgilendirme modeli kastedilmektedir. Kamuoyunu bilgilendirme modeli, halkla ilikilerin teknik ynlerinin ar bast bir halkla ilikiler anlayn sergilemektedir. Bu modelde daha youn bir ekilde basna ynelik almalar gerekletirilmekte ve bunlar halkla ilikiler olarak adlandrlmaktadr (Grunig, 2005: 310). Trkiyede siyasi partilerin iletiim almalarna ynelik aratrmalar eitli dnemlerde yaplmaktadr. Fakat siyasi partilerin yerel seim dnemlerindeki halkla ilikiler almalarnn nitelii ok fazla aratrlmam bir konudur. Siyasi partilerin yapt her iletiim almasnn llmesi, etkisinin ortaya konulmas gerekmektedir. Aratrma bu nedenle nem tamaktadr. Aratrma, 29 Mart 2009 Yerel Seimleri sresince, siyasi partilerin kamuoyunu bilgilendirirken, yerel hizmet ve belediyecilie ilikin bilgilendirme abalarnda yetersiz kaldklar hipotezine dayanmaktadr. Ayrca bu sre ierisinde siyasi partilerin gazetelerde yer alan kamuoyunu bilgilendirme almalarnda en ok n plana kan siyasal aktrleri, konular, gazetelerde yer alan kamuoyunu bilgilendirme tr, kamuoyunu bilgilendirme almalarnn siyasi partilere gre dalm da ierik zmlemesi tekniiyle tespit edilmi ve bu verilerden bazlar siyasi partilerin oy oran ile karlatrlmtr. 2. YEREL SEMLER Yerel ynetimler, siyaseti belirlemede ve yerel demokraside nemli sorumluluklara sahiptir (Murray, 1999: 33). Bu kurulular, btn lkelerde kamu ynetiminin vazgeilmez unsurlarn meydana getirmektedir. Bir lkedeki demokrasinin dzeyini, o lkedeki yerel ynetimlerin gc ve etkinliine bakarak sylemek mmkndr. Yerel ynetimler, yerel hizmetlerde verimlilii ve etkinlii salamada vazgeilmez kurululardr (Erylmaz, 2005: 121). nk yerel ynetimler gnlk yaamn bugn ve yarn iin zel bir neme sahip birok kararn alnd, uygulamann yapld, lkelerin ekonomik, politik ve hukuksal yaplar iinde nemli yer tutmaktadr (Gne, 2000: 288). Yerel ynetimler, halkn beklentilerine ynetimin daha abuk cevap vermesini salamaktadr. Yerel demokrasi ise ulusal lekteki demokratik ynetimin temelini oluturmaktadr. Batl lkeler, demokrasi 57

AKADEMK YAKLAIMLAR DERGS JOURNAL OF ACADEMIC APPROACHES LKBAHAR 2011 CLT:2 SAYI:1 SPRING 2011 VOLUME:2 ISSUE:1

anlaylarnn bir gerei olarak, temsili nitelikteki yerel kurulular ve yerel zerklik ilkesini gelitirirken; Dou Avrupa lkeleri de temsili halk komiteleri hiyerarisi kurarak, pratiklerini gelitirmeye almlardr (Kele, 2006: 54). Gerek demokrasi ancak yerel malzemelerle ve aadan yukarya doru, tabann demokratik ynetime ballna ve katlmna dayal bir biimde oluturulmas ve srdrlmesi ile mmkndr (Yldrm, 1993: 90). Yerel seimler, nasl bir yerel demokrasi istendiinin ve hangi somut politikalarn hayata geirilmesinin talep edildiinin ncelikli ve detayl bir ekilde vurguland bir zemin olmaldr. Bu sebeple halkn yerel ynetimlere nasl katlaca nemli bir konudur (Mutlu, 2009: 781). Fakat yerel seimleri eletiren baz grlere gre, yerel ynetimler konusunda nemli niceliklere ulalmasna ramen, seim ve temsil anlamndaki siyasal boyut, hep ynetsel olann arkasnda kalmtr. Yerel seimler, her dnemde ulusal seimlerin glgesindedir (iti vd. 2001: 1). Semenin yerel seimlerde ounlukla adaylara deil partilere gre oy vermesi de bu durumun ak bir gstergesidir. Bu balamda yerel seimlerde, siyasi partilerin konumunun ve ilevlerinin nemli olduu sylenebilir. 3. HALKLA LKLERDE KAMUOYUNU BLGLENDRME MODEL Halkla ilikiler her trl rgtsel yap ierisinde rahatlkla uygulama alan bulabilmektedir. Bu durum halkla ilikilerin amalarnn ok geni olmasn salamaktadr. Halkla ilikiler uyguland yere gre farkl fonksiyonlar ve amalar ierebilmektedir (Biber, 2007: 39). Halkla ilikiler almalarnn amac, hedef kitleye ve kamuoyuna yaplan almalar hakknda bilgi vermektir (Okay ve Okay, 2007: 202). Halkla ilikiler uygulamalarnn ortaya k nedenleri ierisinde vurgulanan en nemli nokta, ynetim biimlerindeki deiimlere paralel olarak, siyasi iktidarn, iktidarn merulatrmak amacyla ynetilenlerin rzasn salamak zorunda olmasdr (Hasdemir, 2007: 57). Bir iletiim sanat ve ynetim fonksiyonu olan halkla ilikiler, rgtle, toplumun karlkl karlar arasnda, iki ynl bir haberleme ve bilgi alveriine dayanarak denge salama faaliyetidir. yi bir halkla ilikiler programnda syleme ve dinleme, bilgi verme ve bilgi alma safhalar arasnda makul bir dengenin bulunmas gerekmektedir (Mholu, 1970: 92-101). Halkla ilikiler kamu yararnn temelini aklamamakta fakat bunun gereklemesini iletiime balamaktadr (Uysal, 1998: 220). Halkla ilikiler almalarnn farkl lkelerde farkl ekillerde gelitii grlse de, literatrdeki birok kaynak temel olarak Grunig ve Huntn drtl modelini referans almaktadr (Tarhan, 2008: 121). Bu modeller imdiye kadar yaplan en etkili halkla ilikiler modelidir (Okay ve Okay, 2007: 108). Bu modellerin tm kendine zg deer yarglarn ve 58

AKADEMK YAKLAIMLAR DERGS JOURNAL OF ACADEMIC APPROACHES LKBAHAR 2011 CLT:2 SAYI:1 SPRING 2011 VOLUME:2 ISSUE:1

davran kalplarn iermektedir. Modeller birbirlerinden, iletiim yn ve amac bakmndan ayrlmaktr (Oktay, 2002: 73). Halkla ilikilerde etkili iletiimi gerekletirmek ve iletiim amalarna en iyi hizmeti sunabilmek iin modeller gelitirmilerdir (Geikli, 2008: 25). Aratrmada da modeller ele alnrken, Grunig ve Huntn drtl iletiim modeli zerinden yola klmaktadr (Grunig, 2005: 307 348). Burada ama zorunlu olarak ikna edici bir niyet tamaktan ok bilgi yaymaktr. Burada halkla ilikiler sorumlusu rgt iindeki bir gazeteci gibi almakta ve kamuya rgt hakknda olabildiince nesnel bir ekilde bilgi aktarmaktadr (Varol, 2002: 58). Basnla ilikilerin nem tad bu modelde bilgilendirici faaliyetler rgtn yararna olmaktadr. Bylece olumlu-olumsuz konularda basn bilgilendiren rgtler, inisiyatifi elinde tutmaktadr. Modeli uygulayan rgtn amac, kamuyu bilgilendirmek ve basndan nemli lde faydalanmaktr (Pira vd, 2005: 19). Amerikada % 50 gibi yksek bir uygulama alan olan bu modelde, halkla ilikiler kamuya mmkn olduunca doru bilgi iletmektedir (Grunig, 2005:310). Bu modelin ncs Ivy Leedir. Bazlar onun yapt bu ii tantm danmanl olarak da tanmlamaktadr (Peltekolu, 2002: 73-73). Lee, Rockefellerin danman olarak greve balayan ve gizlilik anlayn ykan bir gazetecidir. Lee gizliliin dedikodu ve pheye yol atn savunmaktadr. Lee halka gerek bilgilerin aktarlmasndan yanadr. Kamuoyunu grmemezlikten gelmenin mmkn olamayacan ve kamuoyunun olaylardan haberdar edilmesi gerektiini ve bunun da basn yoluyla salanacan savunmaktadr (Geikli, 2008: 29). Harrisona gre modelin temel amac, bilginin birine ya da tm topluma yaylmasdr. Bu sre kaynaktan alcya tek ynl bir ekilde ilemektedir. Srete mesajn doruluu ok nemlidir (Tarhan, 2008: 129). Drstlk, iletiimin modelinde nemli bir yere sahiptir. Bu modelin uygulayclar daha ok kuruluun basn szcleri gibi faaliyet gstermektedir. letiim kurulutan hedef kitleye dorudur (Kocaba vd. 2000: 162). Gazetelerin bu dnemde kamuoyunu bilgilendirmek iin bir halkla ilikiler arac olarak kullanld grlmektedir. Bu nedenle bu aratrmada veri elde etmek iin gazetelerden yararlanlmtr. 4. SEM DNEMLERNDE SYAS PARTLERN GAZETELERDE YER ALAN KAMUOYUNU BLGLENDRME ALIMALARI Siyasi partiler, bir program erevesinde siyasal kararlar etkilemek ve bu amala siyasal iktidar ele geirmek zere rgtlenmi kurululardr (Klal, 1997: 238). letiim, etkileim, ikna, mesaj gibi kavramlar siyasi partilerin en ok ilgilendii konular iinde yer almaktadr. Bunlarn srekli takip edilmesi, etkili hale getirilmesi ve yeni tekniklerin 59

AKADEMK YAKLAIMLAR DERGS JOURNAL OF ACADEMIC APPROACHES LKBAHAR 2011 CLT:2 SAYI:1 SPRING 2011 VOLUME:2 ISSUE:1

uygulanmas gerekmektedir. rnein, kamuoyu aratrmalar, semen eilimleri, toplumsal yapdaki deiimler, sosyolojik ve psikolojik alg siyasi partilerin yakndan takip etmesi gereken konular iinde yer almaktadr (zkan, 2010). Halk haberdar etmek demokratik kurumlarn temel zorunluluudur. Siyasi partiler, semenlerin bilgi eksikliini gidermelidir. Kamuoyunun oluumu ve seimlerin sonular halka drst davranan, bilgi eksikliini gideren partiler tarafndan ekillenmektedir (Caillaud ve Tirole, 1999: 779). Siyasi parti rgtlerinin temel amac seimler yoluyla iktidar ve devlet gcn ele geirerek lkede kendi ideolojisini ve yntemlerini yerletirmektir. Siyasi partiler kendilerine yakn siyasi gre sahip bireyleri parti rgt iinde ya da etrafnda toplamaya almaktadr (Atabek, 2000: 31) Siyasi partilerin siyasi semboller, normlar, bir ideoloji veya ideolojik kantlar, toplumsal sorunlara zm nerileri, siyasi hedefler vs. retip bunlar mesaj haline getirerek iinde bulunduklar topluma iletme zorunluluklar bulunmaktadr. Bu iletilen mesajlarn toplumun tm kesimi tarafndan anlalabilir nitelikte olmas gerekmektedir. Siyasilere bu konuda yardmc olacak kaynak, siyasette kullanlan iletiim yntemleridir (Uslu, 1996: 791). Siyasal sistemleri ne olursa olsun, siyasi partiler, halkn toplum sorunlar karsnda bilinlenmesine, kamuoyunun olumasna, toplumdan gelen istek, dilek ve beklentilerin siyasi kararlarn alnd merkezlere iletilmesine yardmc olmakta ve nemli araclk grevleri stlenmektedir (ztekin, 2003: 75). Bu balamda siyasi partilerin, toplumlarn gelimesinde etkili olduunu sylemek mmkndr. letiim aralarnn bilgi kayna olarak siyasetiye, siyasetilerin de iletiim arac olarak medyaya duyduu gereksinim, siyasi iletiim srecinde nemli bir rol oynamaktadr (Yldz, 2002: 95). Demokrasilerde siyasi partiler ve vatandalar arasnda bir arac olan kitle iletiim aralar vatandalar siyasalar, siyasa nerileri ve siyasalar yrrle koyma ile bunlara elik eden dier konular hakknda bilgilendirirken; hkmet ve siyasi partileri de halkn sorunlar hakknda bilgilendirmektedir. Ayrca bunu yaparken eletiri ilevini de yerine getirmektedir (Cuilenburg, 2010: 104). Gnmzde siyasi rekabetin gemie oranla daha karmak ve danklam bir semen kitlesine ulama abas iinde getiini sylemek mmkndr. Semenlere ulamak eskisine oranla daha da zorlamtr. Bilginin dolam, siyasal etkinin aralar deimitir. Bu nedenle siyasi partilerin ve adaylarn gereksinimleri de farkl bir boyut kazanmtr (Uztu, 1999: 22). Kitle iletiim aralar toplumun gzcs, temsilcisi gibi rollerin yannda bir de bilgilendirme rolne sahiptir. Bu rol genellikle kendini ifadeyi kolaylatrma, kamusal akl ileriye gtrme ve toplumun kendi geleceini ortaklaa belirlemeye olanak tanma alarndan tanmlanmaktadr (Curan, 2002: 217). Seim dnemlerinde yrtlen siyasal kampanyalara 60

AKADEMK YAKLAIMLAR DERGS JOURNAL OF ACADEMIC APPROACHES LKBAHAR 2011 CLT:2 SAYI:1 SPRING 2011 VOLUME:2 ISSUE:1

bal olarak, siyasi partiler yaplan almalarnn medyada yer almasn salamak iin deiik seenekler kullanarak, basna bilgi sunmaktadr (Devran, 2004: 268). faaliyetler kitle iletiim aracl ile geni kitlelere ulatrlmaktadr. Yazl ve basl aralarn kullanm halkla ilikiler tarihi boyunca vazgeilmez bir nitelik tamaktadr. Matbaann icadndan bu yana, basl aralarn geirdii evrim, okumay kitlesel hale getirirken halkla ilikilerin de nemli bir arac haline gelmitir (Budak ve Budak, 1995: 139). Yazl basn toplumsal yaamn bir paras olarak toplumsal yaama birok adan etkilidir. Basnn evreyi temizlemek, nkleer silahlanmay nlemek, sahte politikaclar yerinden etmek, fakirlii azaltmak gibi daha birok saylamayacak konu zerinde toplumu harekete geirme gc bulunmaktadr (Hargreaves, 2006: 11). Bu aratrmada siyasi partilerin gazetelerde yer alan kamuoyunu bilgilendirmeye ynelik almalarna yer verilmitir. Gazetelerde yer alan kamuoyunu bilgilendirme almalarnn ierisine hem basnn arac olarak kullanld basn blteni, basn makalesi, basn toplants gibi almalar girmekte hem de siyasi partilerin yapm olduu almalarn (mitig, halkla dorudan bulumalar, geziler vs.) gazetelerde ele alnm ekilleri girmektedir. 5. ARATIRMANIN YNTEM VE RNEKLEM 29 Mart 2009 Yerel Seimlerinde siyasi partilerin kamuoyunu bilgilendirme almalarnn halkla ilikiler asndan ele alnd bu aratrmada siyasi partilerin seim dneminde yrtm olduklar halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalar Trk basnnda yer alan ulusal gazetedeki sunumlar asndan deerlendirilmitir. Aratrmada TBMM de grubu olan Adalet ve Kalknma Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi, Milliyeti Hareket Partisi ve Demokratik Toplum Partisinin 29 Mart 2009 Yerel Seimleri sreci ierisindeki ay boyunca Cumhuriyet, Hrriyet ve Zaman gazetelerinde yer alan halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalar ierik zmlemesi ile incelenmitir Aratrmann, siyasi partilerin halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalarn saptamak iin zmlemenin yer ald nc kesiminde Hrriyet, Zaman ve Cumhuriyet gazeteleri ay sresince incelenmitir. Belirtilen gazeteler, lke genelinde yayn yapan, gnlk, ulusal gazetelerdir. Bu gazetelerin seilmesinde; gazetelerin siyasi durular, tirajlar ve bal olduklar medya gruplar gz nnde bulundurulmutur. Her gazete, farkl yayn gruplarna ait olup, farkl okuyucu kitlelerine seslenmekte ve farkl siyasi eilimleri sergilemektedir. zellikle siyasi iletiim almalarnn youn olduu aylardaki, siyasi partilerin halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalar ile ilgili haberler ierik Bu aklama ve

61

AKADEMK YAKLAIMLAR DERGS JOURNAL OF ACADEMIC APPROACHES LKBAHAR 2011 CLT:2 SAYI:1 SPRING 2011 VOLUME:2 ISSUE:1

zmlemesi ile incelenmitir. erik zmlemesinde sadece gazetelerde yer alan haberler kullanlmtr. Ke yazlar ve gazetelerin ekleri zmlemede ele alnmamtr. Bilimsel bir yaklam olarak ierik zmlemesinde szel, yazl ve dier materyallerin ierdii mesaj, anlam veya dilbilgisi asndan nesnel ve sistematik olarak snflandrma, saylara dntrme ve karmda bulunma yoluyla sosyal gerei aratrma sz konusudur (Tavancl ve Aslan, 2001: 22). erik zmlemesi iletilerin, ak ve grnen ieriinin, nesnel, llebilir ve dorulanabilir bir aklamasn yapabilmek amacyla kullanlmaktadr (Fiske, 1990: 176). Bu zelliklerin, ierik zmlemesinin kiisel dncelerden arnmasn saladn sylemek mmkndr. erik zmlemesi, sosyal bilimcilerin ve zellikle iletiim aratrmalar alannda alan bilim adamlarnn, medya mesajlar zerinden karmlar yapmalarn salayan bir aratrma tekniidir (Stempel, 2003: 103). Aratrmada ierik zmlemesi yaplabilmesi iin bir ierik formu hazrlanmtr. erik formunda incelenen gazeteler, tarihleri, sayfalar, gnderilen mesajlarn nitelii, kime ait olduu ve zmlemede kullanlan kategoriler kodlar ile birlikte verilmitir. 6. GAZETELERN ERK ZMLEMES Bu balk altnda ierik zmlemesi sonucu her gazeteden elde edilen veriler basit frekans dalmna gre deerlendirilmitir. Verilerin yzdelik ifadeleri oluturulan tablolarda belirtilmitir. Her verinin gazetelerde ne sklkla kullanld basit frekans dalm ile ifade edilmitir. 6. 1. Gazetelerden Elde Edilen Verilerin Basit Frekans Dalmlar Bu balk altnda ierik zmlemesi sonucu gazetelerden elde edilen veriler basit frekans dalmna tabii tutulmutur. Verilerin yzdelik ifadeleri oluturulan izelgelerde belirtilmektedir. Her verinin gazetelerde ne sklkla kullanld basit frekans dalm ile ifade edilmektedir. Tablo 1: Halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalarnn yer ald gazeteler
Frekans Yzde Toplaml Yzde Cumhuriyet Hrriyet Zaman Toplam 579 296 319 1194 48,5 24,8 26,7 100 48,5 73,3 100

62

AKADEMK YAKLAIMLAR DERGS JOURNAL OF ACADEMIC APPROACHES LKBAHAR 2011 CLT:2 SAYI:1 SPRING 2011 VOLUME:2 ISSUE:1

29 Mart 2009 Yerel Seimlerindeki halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalar Cumhuriyet, Hrriyet ve Zaman gazeteleri ele alnarak incelenmitir. Tabloda gazetede yer alan seimle ilgili almalarn younluklar verilmitir. Cumhuriyet Gazetesi % 48, 5 oran ile halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalarna en ok arlk veren gazetedir. kinci srada % 26, 7 oran ile Zaman, nc srada ise % 24, 8 oran ile Hrriyet Gazetesi yer almaktadr. Tablo 2: Gazetelerdeki halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalarnn incelendii aylar
Frekans Yzde Toplaml Yzde Ocak 231 19,3 19,3 ubat 388 32,5 51,8 Mart 575 48,2 100 Toplam 1194 100 29 Mart 2009 Yerel Seimlerinde gazetelerde yer alan halkla ilikiler ve kamuoyunu

bilgilendirme almalar, Yksek Seim Kurulunun 2009 yerel seim takvimini aklad 1 Ocak 2009 tarihleri ile seimlerden bir gn nceki 28 Mart 2009 tarihleri ierisinde bu aylar kapsayacak ekilde her gn incelenmitir. Mart aynda gazetelerde %48,2 orannda halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalar tespit edilmitir. Bu orann ubat aynda % 32,5 ve Ocak aynda da % 19, 3 olduu grlmektedir. izelge 3: Gazetelerdeki halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalarnn nitelii
Frekans Yzde Toplaml Yzde Olumlu 262 21,9 21,9 Olumsuz 249 20,9 42,8 Tarafsz 683 57,2 100 Toplam 1194 100

Gazetelerde yer alan halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalarnn niteliine bakldnda 29 Mart 2009 Yerel Seimleri ile ilgili yaplan almalarn % 57,2 orannda gazetelerde tarafsz bir ekilde ele alnd grlmektedir. Bu oran gazetelerin halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalarn aktarrken genel olarak tarafsz davrandn gstermektedir. Gazeteler siyasi partilerin 29 Mart 2009 Yerel Seimleri ile ilgili halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalarn ele alrken de % 21,9 orannda olumlu, % 20, 9 orannda ise olumsuz yaklamtr.

63

AKADEMK YAKLAIMLAR DERGS JOURNAL OF ACADEMIC APPROACHES LKBAHAR 2011 CLT:2 SAYI:1 SPRING 2011 VOLUME:2 ISSUE:1

Tablo 4: Gazetelerdeki halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalar incelenen siyasi partiler
Frekans Yzde Toplaml Yzde Adalet ve Kalknma Partisi Cumhuriyet Halk Partisi Demokratik Toplum Partisi Milliyeti Hareket Partisi Toplam 429 567 47 151 1194 35,9 47,5 3,9 12,6 100 35,9 83,4 87,4 100

Siyasi partilerin 29 Mart 2009 Yerel Seimlerindeki halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalarna yer veren bu aratrmada, siyasi partilerden sadece 29 Mart 2009 Yerel Seimlerinde mecliste grubu bulunan drt parti ele alnmaktadr. Cumhuriyet Halk Partisi % 47, 5 ile incelenen gazetelerde halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalar asndan en ok yer alan partidir. Bunu sras ile % 35, 9 ile Adalet ve Kalknma Partisi, % 12, 6 ile Milliyeti Hareket Partisi ve son olarak da %3, 9 ile Demokratik Toplum Partisi izlemektedir. Tablo 5: Gazetelerdeki halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalarnn nitelii
Frekans Yzde Toplaml Yzde Olumlu Olumsuz Tarafsz Toplam 262 249 683 1194 21,9 20,9 57,2 100 21,9 42,8 100

Gazetelerde yer alan halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalarnn niteliine bakldnda 29 Mart 2009 Yerel Seimleri ile ilgili yaplan almalarn % 57,2 orannda gazetelerde tarafsz bir ekilde ele alnd grlmektedir. Bu oran gazetelerin halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalarn aktarrken genel olarak tarafsz davrandn gstermektedir. Gazeteler siyasi partilerin 29 Mart 2009 Yerel Seimleri ile ilgili halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalarn ele alrken de % 21,9 orannda olumlu, % 20, 9 orannda ise olumsuz yaklamtr.

64

AKADEMK YAKLAIMLAR DERGS JOURNAL OF ACADEMIC APPROACHES LKBAHAR 2011 CLT:2 SAYI:1 SPRING 2011 VOLUME:2 ISSUE:1

Tablo 6: Siyasi partilerin gazetelerdeki halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalarnn aktrleri
Frekans Yzde Toplaml Yzde 360 30,2 30,2 Parti Lideri 406 34,0 64,2 Belediye Bakan Aday 118 9,9 74,0 Milletvekili 29 2,4 76,5 Parti l Bakan 12 1,0 Parti Tekilat 77,5 269 22,5 100 Dier Toplam 1194 100

29 Mart 2009 Yerel Seimlerinde siyasi partilerin gazetelerde yer alan halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalarnn aktrlerine bakldnda en yksek oran % 34 ile belediye bakan adaylarnn ald grlmektedir. Bunu % 30,2 ile parti liderleri izlemektedir. Milletvekilleri % 9, 9 oranndadr. Parti tekilatnn ise bu konuda ok fazla etkili olmad % 1lik oranla grlmektedir. % 22,5lik oranndaki halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalarnn yukarda belirtilen balklarn dndaki kaynaklar tarafndan yapld grlmektedir. Tablo 7: Gazetelerdeki halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalarnn tr
Basn Blteni Basn Duyurusu Basn Toplants Basn Makalesi Rportaj Halkla Dorudan Bulumalar Miting Dier Toplam Frekans 245 54 186 3 182 173 266 85 1194 Yzde 20,5 4,5 15,6 ,3 15,2 14,5 22,3 7,1 100 Toplaml Yzde 20,5 25,0 40,6 40,9 56,1 70,6 92,9 100

29 Mart 2009 Yerel Seimlerinde siyasi partilerin gazetelerde yer alan halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalarnn trne bakldnda; mitinglerin %22,3 oran ile ilk srada yer ald grlmektedir. % 20,5 ile basn bltenleri ikici srada, % 15,6 ile basn toplants nc srada yer almaktadr. Basn duyurusu ve basn makalesi ise %4,5 ve %0,3 ile en son srada yer alan siyasi partilerin seim dnemlerinde kullandklar halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalardr.

65

AKADEMK YAKLAIMLAR DERGS JOURNAL OF ACADEMIC APPROACHES LKBAHAR 2011 CLT:2 SAYI:1 SPRING 2011 VOLUME:2 ISSUE:1

Tablo 8: Gazetelerdeki halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalarnn ierii

Frekans Kentsel Altyap Hizmetleri(mar, su, Kanalizasyon, Ulam vs) Corafi ve Kent Bilgi Sistemleri evre Korunmas ve evre Sal Temizlik ve kat atk hizmetleri Zabta, itfaiye, acil yardm, kurtarma vs. hizmetleri ehir i Trafik Aalandrma, park ve yeil alan hizmetleri Konut hizmetleri Kltr, sanat, turizm, tantm, genlik ve spor hizmetleri Sosyal hizmet ve yardm hizmetleri Ekonomi ve ticaretin gelitirilmesi hizmetleri Hepsi Dier (gncel ve kiisel tartmalar) Toplam 27 0 7 1 0 2 3 2 6 48 23 61 1014 1194 Yzde 2,3 0 ,6 ,1 0 ,2 ,3 ,2 ,5 4,0 1,9 5,1 84,9 100 Toplaml Yzde 2,3 2,3 2,8 2,9 2,9 3,1 3,4 3,5 4,0 8,0 10,0 15,1 100

Yerel seimler, zellikle belediye bakannn seimlerinin n plana kt ve yerel hizmetlerle ilgili kamuoyunu bilgilendirme almalarnn yksek lde yaplmas gerektii seim dnemleridir. nk semen bulunduu ilin belediye bakann seerken o blgenin ihtiyalarna ynelik yerel ynetici adaylarnn ve siyasi partilerin dncelerini bilmek istemektedir. 29 Mart 2009 Yerel Seimlerinde siyasi partilerin bu amaca hizmet edip etmediini belirlemek iin oluturulmu ierik zmlemesi formunda da gazetelerden elde edilen veriler dorultusunda, siyasi partilerin yerel ynetimlerle ilgili konulara ynelik halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalarnn %5 oran ve altnda olduu grlmektedir. Siyasi partilerin bu almalardan ya genel olarak % 5, 1 orannda bahsetmiler, ya da % 2, 3 oran ile kentsel alt yap hizmetleri zerinde durmulardr. Bu konuyla ilgili bilgilendirmenin % 84,9 gibi byk bir oran ile siyasi partilerin gncel ve kiisel tartmalarn simgeleyen dier bal altnda yer ald grlmektedir. Bu veriler dorultusunda siyasi partilerin 29 Mart 2009 Yerel Seimlerinde halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalarnda ierik olarak yerel hizmetler ile ilgili konulara deinmedikleri grlmektedir.

66

AKADEMK YAKLAIMLAR DERGS JOURNAL OF ACADEMIC APPROACHES LKBAHAR 2011 CLT:2 SAYI:1 SPRING 2011 VOLUME:2 ISSUE:1

Tablo 9: Gazetelerdeki halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalarnn konular

Frekans Parti gemii ve icraatlar Liderlerin gr ve programlar Adayn gr ve program Parti gr ve program Liderlerin veya adaylarn seim etkinlikleri Yerel seimle ilgili genel dzenlemeler Partililerin aklamalar Protokol etkinlikleri Liderlerin zel hayatlar ile ilgili Adaylarn zel hayatlar ile ilgili Liderlerin gncel siyasal tartmalar ile ilgili Adaylarn gncel siyasal tartmalar ile ilgili Dier Toplam 35 6 183 113 17 27 38 95 4 64 308 279 25 1194 Yzde 2,9 ,5 15,3 9,5 1,4 2,3 3,2 8,0 ,3 5,4 25,8 23,4 2,1 100 Toplaml Yzde 2,9 3,4 18,8 28,2 29,6 31,9 35,1 43,0 43,4 48,7 74,5 97,9 100

29 Mart 2009 Yerel Seimlerinde siyasi partilerin gazetelerde yer alan halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalarnn konularna bakldnda en ok ele alnan konunun % 25, 8 oran ile liderlerin gncel siyasal tartmalar ile ilgili olduu grlmektedir. Bunu % 23,4 oran ile adaylarn gncel siyasal tartmalar ile ilgili konularn izledii grlmektedir. nc srada %15, 3 ile adayn gr ve program yer almaktadr. Bunu srasyla parti gr ve program, protokol etkinlikleri, adaylarn zel hayatlar ile ilgili konular takip etmektedir. En az ele alnan konu ise siyasi parti liderlerinin zel hayatlar ile ilgili konulardr. Adaylarn zel hayatlar ile ilgili konular % 5, 4 ile altnc srada yer alrken, liderlerin zel hayatlar ile ilgili konular % 0, 3 ile en son srada yer almaktadr. 6. 2. Siyasi Partilerin 29 Mart 2009 Yerel Seimlerinde Aldklar Oy Oran ile erik zmlemesinden Elde Edilen Verilerin Karlatrlmas Tablo 10: Mecliste Grubu Bulunan Siyasi Partilerin 29 Mart 2009 Yerel Seimlerinde Aldklar Oy Oranlar
Siyasi Parti Adalet ve Kalknma Partisi Cumhuriyet Halk Partisi Demokratik Toplum Partisi Milliyeti Hareket Partisi Dier Toplam Oy Oran 38,64 24,70 5,16 16,50 15 100

67

AKADEMK YAKLAIMLAR DERGS JOURNAL OF ACADEMIC APPROACHES LKBAHAR 2011 CLT:2 SAYI:1 SPRING 2011 VOLUME:2 ISSUE:1

Aratrmada incelenen (alfabetik srayla); Adalet ve Kalknma Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi, Demokratik Toplum Partisi ve Milliyeti Hareket Partisine bakldnda Adalet ve Kalknma Partisinin % 38.64 orannda oy ald, Cumhuriyet Halk Partisinin % 24.70, Demokratik Toplum Partisinin % 5.16 ve Milliyeti Hareket Partisinin de % 16.50 orannda oy ald grlmektedir. Aratrmada ele alnan siyasi partilerin 29 Mart 2009 Yerel Seimlerine katlan tm siyasi partiler ierisinde grlmektedir. Tablo 11: Siyasi partilerin 29 Mart 2009 Yerel Seimlerinde lke genelinde aldklar toplam oy miktar ile siyasi partilerin kamuoyunu bilgilendirme ve halkla ilikiler almalar kapsamnda yrtm olduklar gazetelerde yer alan faaliyet oranlarnn karlatrlmas
Halkla likiler ve Kamuoyunu Bilgilendirme almas Says 429 567 47 151

% 85lik oy dilimini kapsad

Siyasi Parti Adalet ve Kalknma Partisi Cumhuriyet Halk Partisi Demokratik Toplum Partisi Milliyeti Hareket Partisi

Oy Oran 38,64 24,70 5,16 16,50

Siyasi partilerin 29 Mart 2009 Yerel Seimlerinde lke genelinde aldklar toplam oy miktar ile siyasi partilerin halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalar kapsamnda yrtm olduklar gazetelerde yer alan faaliyet oranlar karlatrldnda tam olarak doru bir orantnn olmad grlmektedir. Genel olarak oy oran yksek olan partilerin yrtm olduklar halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalarnn says da yksektir. Fakat Adalet ve Kalknma Partisinin, Cumhuriyet Halk Partisine oranla ele alnan gazetelerde daha az halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almasyla yer almasna ramen daha fazla oy ald grlmektedir.

68

AKADEMK YAKLAIMLAR DERGS JOURNAL OF ACADEMIC APPROACHES LKBAHAR 2011 CLT:2 SAYI:1 SPRING 2011 VOLUME:2 ISSUE:1

Tablo 12: 29 Mart 2009 Yerel Seimleri sresince Trkiyedeki siyasi partilerin gazetelerde yer alan halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalarnn aylara gre dalm
Aylar Siyasi Partiler Adalet ve Kalknma Partisi Cumhuriyet Halk Partisi Demokratik Toplum Partisi Milliyeti Hareket Partisi Dier Siyasi Partiler Toplam Ocak 87 109 8 27 114 345 ubat 145 195 14 34 149 537 Mart 197 263 25 90 161 736 Toplam 429 567 47 151 424 1618

29 Mart 2009 Yerel Seimlerine katlan btn siyasi partilerin gazetelerde yer alan halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almas ile mecliste grubu bulunan siyasi partilerin halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalar karlatrldnda mecliste bulunan siyasi partilerin orannn dierlerine gre daha yksek olduu grlmektedir. Bu oran baz partilerde olduka yksektir. Adalet ve Kalknma Partisinin tek bana yrtt halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalarnn says 429, Cumhuriyet Halk Partisinin 567dir. Dier partilerde ise bu say 424dr. Tablo 13: Siyasi partilerin oy oran ve gazetelerde yer alan halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almasnda en ok yer alan siyasal aktr karlatrmas
Siyasi Parti Adalet ve Kalknma Partisi Cumhuriyet Halk Partisi Demokratik Toplum Partisi Milliyeti Hareket Partisi Oy Oran 38,64 24,70 5,16 16,50 Halkla likiler ve Kamuoyunu Bilgilendirme almasnda En ok Yer Alan Siyasal Aktr 156 (Parti Lideri) 297 (Belediye Bakan Aday) 14 (Parti Lideri) 78 (Parti Lideri)

Yerel seimlerde siyasi partilerde ne kan kiiler ile siyasi partilerin oy oran arasnda bir ilikinin olup olmadn tespit etmek iin oluturulmu bu izelgede Adalet ve Kalknma Partisinde parti liderinin seim srecince yrtlen halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalarnda n planda olduu grlmektedir. Parti ald oy oran ile birinci srada yer almaktadr. Cumhuriyet Halk Partisinin almalarnda belediye bakanlarn daha ok n planda tuttuu grlmektedir. Parti ald oy ile ikinci srada yer almaktadr. Demokratik Toplum Partisi ve Milliyeti Hareket Partisi de parti liderlerinin yrtm olduklar halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalarnda n planda 69

AKADEMK YAKLAIMLAR DERGS JOURNAL OF ACADEMIC APPROACHES LKBAHAR 2011 CLT:2 SAYI:1 SPRING 2011 VOLUME:2 ISSUE:1

tutmulardr. Milliyeti Hareket Partisi nc parti, Demokratik Toplum Partisi ise ald oy oran ile drdnc parti olmutur. Tablo 14: Siyasi partilerin aldklar oy oran ve siyasi partilerin gazetelerde en ok yer alan halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almas karlatrmas
Siyasi Parti Adalet ve Kalknma Partisi Cumhuriyet Halk Partisi Demokratik Toplum Partisi Milliyeti Hareket Partisi Oy Oran 38,64 24,70 5,16 16,50 Siyasi Partilerin En ok Kullandklar Halkla likiler ve Kamuoyunu Bilgilendirme almas 119 (Miting) 119 (Halkla Dorudan Bulumalar) 13 (Basn Blteni) 58 (Miting)

29 Mart 2009 Yerel Seimlerinde siyasi partilerin aldklar oy ve en ok kullandklar halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almasna bakldnda, en ok oyu alan Adalet ve Kalknma Partisinin en fazla mitingleri kulland grlmektedir. kinci parti olan Cumhuriyet Halk Partisi en fazla halkla dorudan bulumalar dzenlemitir. nc parti durumunda olan Milliyeti Hareket Partisi de 29 Mart 2009 yerel seimlerinde halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalar ierisinden en ok mitingleri kullanmtr. Drdnc parti olan Demokratik Toplum Partisi ise yrtm olduklar almalarda en ok basn bltenleri ile gazetelerde yer almtr. Tablo 15: Siyasi partilerin aldklar oy oran ve siyasi partilerin gazetelerde en ok yer alan halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almas konusu
Siyasi Parti Adalet ve Kalknma Partisi Cumhuriyet Halk Partisi Demokratik Toplum Partisi Milliyeti Hareket Partisi Oy Oran 38,64 24,70 5,16 16,50 Siyasi partilerin aldklar oy oran ve siyasi partilerin en ok kullandklar halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almasnn konusu
Liderlerin gncel siyasal tartmalar ile ilgili (120) Adaylarn gncel siyasal tartmalar ile ilgili (166) Parti gr ve program (15) Liderlerin gncel siyasal tartmalar ile ilgili (71)

29 Mart 2009 Yerel Seimlerinde siyasi partilerin aldklar oy ve en ok kullandklar halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almas konusu karlatrldnda Adalet ve Kalknma Partisinin, parti liderini n plana karan gncel siyasal tartmalar daha ok kulland grlmektedir. Cumhuriyet Halk Partisinin ise belediye bakan adaylarn gncel siyasal tartmalar ile ilgili konulara daha ok yer verdii grlmektedir. Demokratik Toplum Partisi, parti gr ve program ile ilgili konulara daha ok yer verirken, Milliyeti

70

AKADEMK YAKLAIMLAR DERGS JOURNAL OF ACADEMIC APPROACHES LKBAHAR 2011 CLT:2 SAYI:1 SPRING 2011 VOLUME:2 ISSUE:1

Hareket Partisi de halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalarnda konu olarak parti liderini n plana karan gncel siyasal tartmalar daha ok kullanmtr.

7. SONU Temel amalar seim yolu ile ynetimi ele geirmek olan siyasi partiler, bu amalarn gerekletirmek iin seim dnemlerinde iletiim almalarna bavurmaktadr. Kitle iletiim aralarnn etkisinin gittike artt gnmzde, siyasi partiler bu aralar kullanarak semenlere bilgi aktarmnda bulunmaktadr. Demokrasilerde siyasi partiler ve vatandalar arasnda bir kpr grevi gren kitle iletiim aralar, vatandalar siyasi partiler, siyasi politikalar ve ynetim gibi konularda bilgilendirirken, hkmet ve siyasi partileri de halkn sorunlar hakknda bilgilendirmektedir. Ayrca bunu yaparken eletiri ilevini de yerine getirmektedir. Ksacas iletiim aralarnn siyasetilere, siyasetilerinde bilgiyi yaymak iin iletiim aralarna ihtiyac bulunmaktadr. Siyasi partilerin kendilerini halka tantmas ve halktan geri bildirim almas iletiim ara ve yntemleriyle olmaktadr. Sonu olarak yaplan bu zmlemede; 29 Mart 2009 Yerel Seimleri sresince, siyasi partilerin kamuoyunu bilgilendirirken, yerel hizmet ve belediyecilie ilikin bilgilendirme abalarnda yetersiz kaldklar hipotezi dorulanmtr. nk yerel seimler de kamuoyu bilgilendirilirken zellikle siyasi partilerin yerel hizmet ynndeki politikalar dorultusunda bilgilendirmelerin yaplmas ve siyasal aktrlerin gncel siyasal tartmalara ynelik aklamalara arlk vermemesi gereklidir. Semenin oyunu salkl bir ekilde kullanmasnda nemli olan unsurlardan biri de doru bilgilendirmedir. Elde edilen veriler dorultusunda 29 Mart 2009 Yerel Seimlerinin siyasi partilerce bir genel seim havasnda gtrldn sylemek mmkndr. Ancak, yerel seimlerin genel seimlerin bir gstergesi gibi alglanmasnn nne geilmelidir. Seimlere katlan siyasi partilerin baarl olabilmesi iin seimlerden nce hazrlklar yaparak politikalarn bu almalara gre belirlemesi, bir seim stratejisi retmesi gerekli grlmektedir. Siyasi partilerin seim dnemlerindeki halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalarnn zaman, yeri ve ekli nemlidir. 29 Mart 2009 Yerel Seimlerinde siyasi partiler ok sayda miting, halkla dorudan buluma, basn toplants, rportaj gibi almalarla gazetelerde yer ald grlmtr. Toplumsal yaam zerinde birok adan etkili olan ve toplumu harekete geirme gc bulunan gazetelerin bu almalar ele al nemlidir. Ayn tr halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almalarn kullanan siyasi partilerin, seim sonularnn farkl olmasnda; almalarn zaman, yeri ve eklinin farkl olmasnn yannda, gazetelerde ele aln eklinin de byk lde rol oynadn sylemek 71

AKADEMK YAKLAIMLAR DERGS JOURNAL OF ACADEMIC APPROACHES LKBAHAR 2011 CLT:2 SAYI:1 SPRING 2011 VOLUME:2 ISSUE:1

mmkndr. Ayrca siyasi partilerin aldklar oy oran ile yapm olduklar gazetelerde yer alan halkla ilikiler ve kamuoyunu bilgilendirme almasnn younluu arasnda tam bir iliki olduunu sylemek mmkn deildir. Bu noktada, Trkiyede yerel seimlerde semenin parti bamll zerinden hareket etmesi de gz nnde bulundurulabilir. Bununla ilgili aratrmalar yaplarak daha net sonulara ulamak mmkndr. KAYNAKA
Atabek, N. (2000), Siyasi Partilerde rgtsel letiim Baz Siyasi Partilerin Eskiehir l Delegeleri zerine Bir Aratrma, Eskiehir: Anadolu niversitesi letiim Bilimleri Fakltesi Yaynlar. Biber, A. (2007), Halkla likilerde Temel Kavramlar, Ankara: Nobel Yaynlar. Budak, G., G. Budak (1995), Halkla likiler Davransal Bir Yaklam, stanbul: Beta Basm. Callaud, B., J. Trole (1999), Party Governance And deological Bias, European Economic Review , Say: 43, S. 779-789. Culenburg, J. V. (2010), Medya Ve Demokrasi, Televizyon Haberciliinde Etik, Blent apl Ve Hakan Tuncel (Edt.), Ankara: Fersa Matbaaclk, S. 99-125. Curran, J (2002), Medya Ve Demokrasi: Yeniden Deer Bime, Medya, Kltr, Siyaset, Sleyman rvan (Der.), Ankara: Alp Yaynevi, S. 181-263. iti, O., . Akbulut, S. Bayramolu, M. ener, H. Yayman (2001), Yerel Seimler Panoramas, Proje Yneticisi: Birgl Ayman Gler, Ankara: Todaie Yaynlar. Devran, Y. (2004), Siyasal Kampanya Ynetimi, stanbul: Odak letiim. Erylmaz, B. (2005), Kamu Ynetimi, stanbul: Erkam Matbaas. Fske, J. (1990), letiim almalarna Giri, (ev. S. rvan), Ankara: Ark Yaynlar. Geikli, F. (2008), Halkla likiler Ve letiim, stanbul: Beta Basm. Grunig, J.E. (2005), Halkla likiler ve letiim Ynetiminde Mkemmellik, (ev. E. zsayar), S.Grpe (Ed.), stanbul: Rota Yaynlar Hargreaves, I. (2006), Gazetecilik, (ev. Y. zkan), Ankara: Dost Kitapevi Yaynlar. Hasdemir, T. A. (2007), Kamusal letiimde Bilgi Edinme Hakk, Ankara: Dipnot Yaynlar. Murray, J. G. (1999), Local Government Demands More From Purchasing, European Journal Of Purchasing & Supply Management, S. 33-42. Mutlu, A. (2009), Yerel Demokrasi Balamnda 29 Mart 2009 Yerel Seimleri- Byk ehir Belediye Bakan Adaylar zerine Bir nceleme, Ankara: Todae Yaynlar. Kele, R. (2006), Yerinden Ynetim Ve Siyaset, stanbul: Cem Yaynlar. Klal, A. T. (1997), Siyaset Bilimi, Ankara: mge Kitabevi Kocaba, F. , M. Elden, . S. elebi (2000), Marketing Pr, stanbul: Media Cat Yaynlar. Okay, A. , A. Okay (2007), Halkla likiler Kavram Strateji Ve Uygulamalar, stanbul: Der Yaynlar. Oktay, M. (2002), Politikada Halkla likiler, stanbul: Derin Yaynlar. zkan, A. (2010), Referandumun Siyasal letiim Karnesi, Eriim Tarihi:21. 10. 2010, Http://Www.Dorduncukuvvetmedya.Com/Referandumun-Siyasal-letisim-Karnesi.Html ,

72

AKADEMK YAKLAIMLAR DERGS JOURNAL OF ACADEMIC APPROACHES LKBAHAR 2011 CLT:2 SAYI:1 SPRING 2011 VOLUME:2 ISSUE:1

Mholu, C. (1970), Halkla likiler Nedir?, Ankara niversitesi Eitim Fakltesi Dergisi, Say: 3, S. 91108, Eriim Tarihi: 13. 03. 2010, Http://Dergiler.Ankara.Edu.Tr/Dergiler/40/487/5710.Pdf. Peltekolu, B. F. (2001), Halkla likiler Nedir, stanbul: Beta Basm. Pira, A. v.d. (2005), Halkla likilerin Evrimi, Yeni Dnceler Dergisi, Say:1, S.12-192. Stempel, H. G. (2003), erik Analizi, letiim Aratrmalarnda erik zmlemesi, (ev. M. S. ebi), Ankara: Alternatif Yaynlar, S. 103-123. Tarhan, A. (2008), Halkla likiler Modelleri, Halkla likiler, (Edt. Ahmet Kalender, Mehmet Fidan), Konya: Tablet Yaynlar, S. 121-145. Tavancl E. , E Aslan (2001), erik Analizi Ve Uygulama rnekleri, stanbul: Espiyon Yaynlar. Uslu Z. K. , (1996), Siyasal letiim ve 24 Aralk 1995 Seimleri. Yeni Trkiye Dergisi, Yl: 2, Say: 11, S. 790802. Uysal, B. (1998), Siyaset Ynetim Halkla likiler, Ankara: Todae Yaynlar. Uztu, F. (1999), Siyasal Marka Seim Kampanyalar ve Aday maj, stanbul: Mediacat Yaynlar. Varol, M. (2002), Siyaset Ve Halkla likiler, Bikek: Trkiye Manas niversitesi Yayn. Yldrm, S. (1993), Yerel Ynetim Ve Demokrasi, stanbul: Kent Basmevi. Yldz, N. (2002), Trkiyede Siyasetin Yeni Biimi Liderler majlar Medya, Ankara: Phoenix Yaynevi.

73