CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

I.


. 1.
PRETHODNI PROU^UVAWA

MEREWA I
NOVI TEHNOLOGII

POZNATI TEHNOLOGII

NAU^NI
ISTRA@UVAWA

MEREWA II

MEREWA III

PROEKTIRAWE
KORIGIRANA
DOKUMENTACIJA

KOREKCIJA

ANALIZA
DOKUMENTACIJA

MEREWA IV

MEREWA V

PROBNI PROIZVODI

REDOVNO PROIZVODSTVO

ZAVR[NA KONTROLA
PRODA@BA

. 1.


.

. :

( -);


:

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

.
.
.

.
:

.
:
,
.
.

.

. 1.
.

.

,
.
.

, .
,
, .


.
:
1.
?
2.
?
3. ?
4. ?
5. :

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

II.

. 2 .
:

IZVORI ZA
NAPOJUVAWE

GENERATORI
NA SIGNALI

MERNI
UREDI

UREDI ZA
TESTIRAWE

SIGNALI

MERNI VELI^INI

-EDNONASO^NI
-SINUSNI
-IMPULSNI
-FUNKCIONALNI
-VOBEL

-NAPON
-STRUJA
-FREKVENCIJA
-FAZA
-MO]NOST

RLC METRI
ANALIZATORI
KALIBRATORI

. 2.
III.

ANALOGNI
MERNI
INSTRUMENTI

Avtonomni

IEEE488

Ne
avtonomni

IEEE488

Sistemski
Programabilni
Ne
sistemski

DIGITALNI
Hardverska
logika

. 3.

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

,









:




.
,
, .

:
1.
2.
3.
4.
5.

: ?
?
?
, ?
?

IV.

,
.

. ,
. .
. : ,
NF, VF, UKV , , .
,
.
,
, .

.
.
,
. , ,

, , .

. .
.
.

.

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

,
.

.
, , ,
.

.
:

, ;
;
;
;
;
- ;
;

.
,

. 4.

KOMPLEKSNOST

MODULARNOST
OP[TI PRINCIPI
ZA GRADBA NA
MERNA APARATURA

EDINSTVO

FLEKSIBILNOST

NADE@NOST

UNIFICIRANOST

. 4.

,



. . U, f, .
- .

.
.

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

:

.
;
,
.

.

.

.
5.

MERNO PODRA^JE
TO^NOST

STABILNOST
OSNOVNI
PARAMETRI I
KARAKTERISTIKI
NA MERNI UREDI

NAPOJUVAWE

VREME NA MEREWE
INTELIGENTNOST

TEMPERATURNO PODRA^JE

OTPORNOST NA [UM

CENA

. 5.

()
(, .)

, ,

.
, ,
.

:
1. ?
2.
?
3. ?
4. ?
5. ?

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

V.
. ,
. - .
.

,
.
. .
.
.

,
,
.
.
-
- .
. 6

BCD IZLEZ

Pi

AOS

ADC

DISPLEJ

KOMANDI NA ^ELNATA STRANA OD INSTRUMENTOT

. 6.

. ,


.
X PI
,
(AOS)
. AD
, .
(, , )
, , .
.
, .

.
,
:
() .
, IEC
.
,
.

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

, ,

. ,
.

, .
.

ROM .
. 7. .
, AD
.
, .
.
X

ADC

Pi

DISPLEJ

TASTATURA

I/O

MIKRO
PROCESOR

ROM

RAM

IEC

. 7. -

.
, .

, ,
.

.
( )

.
,
.
. 8. . . 8
, . 8
.

.
.
.

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

RA^NI
KOMANDI

VLEZNO
KOLO

MIKROPROCESOR

ADC

REFERENTNA
EDINICA

MEMORIJA

DISPLEJ

. 8.

RA^NI
KOMANDI

VLEZNO
KOLO

MIKROPROCESOR

ADC

REFERENTNA
EDINICA

MEMORIJA

DISPLEJ

. 8.

- .

:

: ; ; .
, ;
.
, : ;
; .

.
dB

.

:
1.
?
2. -
?
3. -
?
4. - ?
5. - ?
6.

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

VI.

.
.
. 9. .

SIGNAL
GENERATOR

URED KOJ SE
ISPITUVA

IZBOR
NA MERNI TO^KI
RA^NO
POSTAVUVAWE

MEREN
INSTRUMENT

RA^NO
POSTAVUVAWE

OPERATOR

OT^ITUVAWE
NA REZULTATI

OBRABOTKA NA
REZULTATITE

. 9.
.
,
, , .

. 10. . -
- .
, .. ( ); ,
, .
. ,
, , .

10

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

URED KOJ SE
ISPITUVA

SIGNAL
GENERATOR

IZBOR
NA MERNI TO^KI

ELEKTRONSKO
POSTAVUVAWE

MEREN
INSTRUMENT

INTERFEJS

ELEKTRONSKO
POSTAVUVAWE

KONTROLER

REZULTATI VO
DIGITALEN
FORMAT

PROGRAM

AVTOMATSKA OBRABOTKA
NA REZULTATITE

. 10.

. :

,
.

. , ,
: , ,
.
,
. , ,
AC DC , , , , ,


.
(. 11):

11

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

.
,
.
.

.
( ) .
. , .
.

.

PRIEMNIK

BAJT 2

MEREN BLOK
KOJ PRIMA
PODATOCI

BAJT 3

PREDAVATEL

MEREN BLOK
KOJ PREDAVA
PODATOCI

BAJT 1

. ,
36 , 36
.

. 11.

12

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

BAJT 1

BAJT 2

PRIEMNIK

MEREN BLOK
KOJ PRIMA
PODATOCI
BAJT 3

PREDAVATEL

MEREN BLOK
KOJ PREDAVA
PODATOCI

ME|UMEMORIJA

. 11.

PREDAVATEL

BAJT 3

MEREN BLOK
KOJ PRIMA
PODATOCI
PRIEMNIK

MEREN BLOK
KOJ PREDAVA
PODATOCI

BAJT 2

BAJT 1

ME|UMEMORIJA

. 11.

:
1. , ?
2. - ?
3. - ?
4.
?
5.
?
6. ?
VII.
:



.

13

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

,
.
.

, .
.
, , .
- :

INSTRUMENT 1

KONTROLER

INSTRUMENT 2

INSTRUMENT i

INSTRUMENT n

. 12 .

KONTROLER
INSTRUMENT 1

INSTRUMENT 1

. 12 .

KONTROLER

INSTRUMENT 1

INSTRUMENT 1

. 12 .

. ,

14

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

.
,
.
.
.
.
.
.
:

. .
BASIC, FORTRAN PASCAL.
.

time-sharing ( ).
.

. .

.

VIII.
- .
.

: ; , ROM (Read Only Memory),
; RAM (Random Access Memory),
(, ,
) - . . 13
.
INFORMACISKA MAGISTRALA
VLEZEN
BLOK

MIKRO
PROCESOR

ROM

RAM

IZLEZEN
BLOK
ADRESNA
MAGISTRALA
UPRAVUVAWE
. 13. -

15

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

.

1 6 MHz.
,
, . ,

.
, . ,
4, 8 16 .
.


.
- () (. 12)
.
.
- . n-
n
2 .
, ()
. :
- (ALU), , ,
, (), ( )
. RAM -
, , AD DA .

.
. 28 =256.
, ,
AD . ,
RAM.
ROM.
RAM . AD
, , .
RAM ( )

. .
, .
.
,
1 0 .
.
2 ms.
,
, . ,
. 64
,
.
, MOS TTL .
4, 8 16 .
,
. ROM, PROM, EPROM. ROM
. PROM ( ROM)
TTL .
EPROM (Erasable PROM)
,
.

.

16

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

. ,

.
: , , , ,
, ,
.
PL/M FORTRAN.
.
.
.
.
, - .

.
IX.
.
IEEE 488-1975 (IEEE Standard Digital
Interface for Programmable Instrumentation), IEC .
,
, , , . .
14
.
8-@I^NA MAGISTRALA ZA PRENOS NA PODATOCI I ADRESI

5-@I^NA MAGISTRALA ZA UPRAVUVAWE

3- @I^NA MAGISTRALA ZA SINHRONIZACIJA

DI01-DI08
NDAC
NRFD
DAV
EOI
REN
SRQ
ATN
ICL

PC
KONTROLER

SIGNAL
GENERATOR
PREDAVATEL

osciloskop

MULTIMETAR

PRIEMNIK

PRIMOPREDAVATEL

PRINTER
PRIEMNIK

MEREN OBJEKT
. 14.


.
.
.
.

17

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

IEC .
16- . 16 . 16-
.
,
.
.
. 16-
,
.

. ,
27=128 .
.

, - .
.
. ,
, .
, .
.
, ,
.
DIO 8-
, ,
.
: DAV (data valid), NRFD (not ready for
data) NDAC (not data accepted) :

DAV - .
NRFD - .
NDAC - .

. : IFC (interface
clear), ATN (attention), SRQ (service request), REN (remote enable) EOI (end or identify).
:

IFC - ,
.
ATN
.
SRQ

EOI
REN -
.

X.
RS 232
(, ) ( ).
+5 V +15 V, 5 V 15 V.
.
,
ASCII (American Standard Code for Information Interchange).
.
. () ,
.

18

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

RS 232 .
. 20
kbit/s.
: RS 422, RS 423 RS 485.
(),
2 Mbit/s, .
RS 422 Apple Macintosh.
+2 V +5 V.
. , .
, .
RS 485 RS 232. RS 485 32
.
. .
. 15 RS 485.

+5V

+5V

TTL
IZLEZ

+5V

TTL
VLEZ

TTL
IZLEZ

TTL
VLEZ

TTL
IZLEZ

TTL
VLEZ
32

. 15. RS 485
1 .
1.

RS 232

RS 422

RS 485

32

10

32

15,2 m

1,2 km

1,2 km

20 kb/s

10 Mb/s

10 Mb/s

5V 15V

2V

1,5V

3-7

100

60

500 mA

150 mA

150 mA

19

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

:
1. ?
?
2. , ?
-?
3. - ?
4.
?
5. ?
6.
IEEE 488?
7. IEEE 488?
8. RS 232, RS 422, RS485?

XI.
. 16
.

PROEKTIRAWE
NA HARDVER

SPECIFIKACIJA
NA SISTEMOT

RAZVOJ
NA HARDVER

TESTIRAWE

PROEKTIRAWE
NA SOFTVER

KONSTRUKCIJA
NA SISTEMOT

RAZVOJ
NA SOFTVER

. 16.

. . ,
.

.
.
.
,
.

.
.


.
.
.
.
.
:

20

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

.
IEC
.
, (. 17).
IEC MAGISTRALA

VOLTMETAR

IEC FUNKCIJA:
FUNKCIJA:

PRINTER

PREDAVATEL
MEREWE NAPON

PRIEMNIK
PE^ATEWE REZULTATI

. 17. IEC
.
.
.
.
IEC
.
(. 18). ,
.

IEC MAGISTRALA

V-METAR
PREDAVATEL
MERI NAPON

W-METAR

Hz-METAR

PRINTER

PREDAVATEL
PREDAVATEL
PRIEMNIK
MERI MO]NOST MERI FREKVENCIJA PE^ATI REZULT.

KONTROLER
PRIEMNIK
ADRESIRA

. 18.

ROM, (. 19).

.

21

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

IEC MAGISTRALA

V-METAR
PREDAVATEL
PRIEMNIK
MERI NAPON

W-METAR

Hz-METAR

PRINTER

PREDAVATEL
PREDAVATEL
PRIEMNIK
PRIEMNIK
PRIEMNIK
MERI MO]NOST MERI FREKVENCIJA PE^ATI REZULT.

KONTROLER
PREDAVATEL
ADRESIRA
STARTIRA

. 19. IEC

. 20 IEC .
,
. .

.
IEC MAGISTRALA

IZVOR ZA
NAOPOJUVAWE

GENERATOR

V-METAR

PRINTER

PREDAVATEL
PRIEMNIK
MERI NAPON

PRIEMNIK

KONTROLER

MEREN OBJEKT

PRIEMNIK
OBEZBEDUVA
NAPOJUVAWE

PRIEMNIK
GENERIRA
MEREN SIGNAL

PREDAVATEL
PRIEMNIK

PE^ATI REZULT.

. 20. IEC

.
,

.
IEC :

(, , )
.

. ,
.

22

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

. .

.
, ,
.

. 7- .
. : 1 0 ,
: 0 1 . 5- . ,

. ,
, .
, ,
.
: 0 1,
.
:
:
:

0
0

1
1

0
1

0
0

0
0

0
0

:
:

:

- (VF) .
VF .
: , ,
. VF
. ,
( ).
.

VF .
. :

V =

(1)

r r
r , r , C
.
l
V = , :
t

l r r

(2)
C
C = 3 10 8 m/s r = 1 (2),

t =

l r

(3)
3 10 8
(3)
,
.

t =

23

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

. 21
VF .

REFERENTEN
KABEL

ISPITUVAN
KABEL

IMPULSEN
GENERATOR

VF PREKLOPKA

Hz METAR

IEC MAGISTRALA
KONTROLER
. 21.

. VF
. VF
, . . 22
.

t
. 22.

t+

. 22.
IEC .
.
.

24

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

. 23.

.
START

NE

MEREWE DOL@INA
?

DA

MEREWA NA
REFERENTEN KABEL

MEREWA NA
MERENIOT KABEL

PRESMETKI i PRIKAZ
NA REZULTATITE

KRAJ
. 23. VF

25

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

:
1. ?
2.
?
3. - IEC
?
4. - IEC
?
5. ?
6. ?
?
XII.

.
. .
, ()
, .
() .
. 24 .
X. .

VLEZEN STEPEN

MEREN
PREOBRAZUVA^

VLEZNO KOLO

STEPEN ZA
KONVERZIJA

KOLO ZA
PRILAGODUVAWE

PRENOS NA
PODATOCI

PRIKAZ/
MEMORIRAWE

OBRABOTKA
NA PODATOCI

IZLEZEN STEPEN
. 24.

.
. (, , )

.
, .
AD .
.

(, , , ).

. ,
.

26

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

.

, , AD
, , , ,
.

,
, , .
. 25.
X1

ANALOGNI
PODATOCI

P1

X2

Xi

P2

Pi

MULTIPLEKSER

ADC

Xn
Pn

. 25.

Xi .

AD .
.
AD .
, S-H (semple and
hold).
:

AD .
n k
, AD :

3 n k P bit/s
P .

27

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

AD
.
,
. , :

S-H
, S-H

, ,

.
CLOK
AD .
. 26 .
KOMPJUTER
X
P

MEMORIJA
AD

ME\UMEMORIJA
PRINTER

UPRAVUVAWE
. 26. .

X P .
(, )

.
AD .

, , .
AD
.
AD
( ). 20
30 /s. 0,1 % 10 V
20 ms, :

dV
0,001 10
=
= 0,5V / s
dt
20 10 3
.
, . 0,1 %
10 V 10 s,
1 V/ms.

. . 27 .

28

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

X1
P1

X2

P2

S/H
Xi

MULTIPLEKSER

Pi

LOGI^KI BLOK
Xn
Pn

OBRABOTKA

ME\UMEMORIJA

ADC

PRENOS
. 27.
P1, P2,Pi,Pn .


. .
(S/H).
,
. S/H
AD . ,
AD S/H (
) .
S/H .

AD .

S/H . . 28
-

(S/H). S/H ,
.

29

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

X2

Xi

Xn

P1

S/H

P2

S/H

Pi

S/H

Pn

S/H

MULTIPLEKSER

interfejs

X1

ADC

taktni
impulsi

OBRABOTKA
PRENOS
. 28.
(S/H)

AD .
ADC
.

, .
. . 29.
AD
.

X1

Xi

Xn

S/H

ADC

PROCESOR

MM

P2

S/H

ADC

PROCESOR

MM

Pi

S/H

ADC

PROCESOR

MM

Pn

S/H

ADC

PROCESOR

MM

DIGITALEN MULTIPLEKSER

X2

P1

. 29.
.
.
ADC.

30

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

(MM),
.

.

.
( ,
).
.
.
,
- . . 30
- .

P1

S/H

ADC

PROCESOR

MM

P2

S/H

ADC

PROCESOR

MM

Pn

S/H

ADC

PROCESOR

MM

S/H

ADC

PROCESOR

MM

X2

Xn

DIGITALEN MULTIPLEKSER

X1

XA

XB
PB
XC
PC
XD
PD

ANALOGEN MULTIPLEKSER

PA

. 30.

. . 31

.
.
, S/H AD
.
,
.

31

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

XA
ANALOGEN MULTIPLEKSER

PA
XB
PB
XC
PC
XD
PD

S/H

ADC

KONTROLA
SINHRONIZACIJA

P
TASTATURA

. 31.

,
. , ,
,
.

:
1. ?
2.
.
3.
.
4.
. ?
5. .
/ , , .
6.
/ .
7. .
8.
.

XIII.

,
, .

.

.
. ,
(. 32). US ,
RS , US : ,
, , , .
: 50, 75 600 .

32

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

SIGNAL GENERATOR

RS
+
US

~
_

B
. 32. ,

.
.
.
, ,
. ,
, .
.
: 50
3 V (RMS) 50 .
50 75 ?
. 32 50 ,
A, B :

U AB = U S

50
50 + 50

(4)

(4) US:

U S = 2U AB = 6V

(5)

50 75 , :

U AB = 6

75
= 3,6V
75 + 50

(6)

P =

2
U AB
3,6 2
=
= 0,173W
R
75

(7)

dBm:

P = log

0,173
= 12,4dBm
0,001

(8)

33

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

(. 33) (. 33).
,
. ,
,
.
.
. . ,
. ,
.
,
.

SIGNAL GENERATOR

SIGNAL GENERATOR

RS

RS

+
US

US

B
.

B
.

. 33.

(Sine Wave Sources).

. Hz 1
MHz. ,
. .
OFF-ON /
, ,
,

. . 34 -
.

OSC

. 34. -

.
, .
.
.
, . 35.

. .

34

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

NAPON
^IST SINUSEN SIGNAL

a.
FREKVENCIJA

NAPON

PREDVIDENA f

FREKVENCISKA GRE[KA
AKTUELNA f

b.

f f+GRE[KA

NAPON

FREKVENCIJA

AMPLITUDNA GRE[KA

g.
f

FREKVENCIJA

PRODOL@UVA

35

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

NAPON

HARMONICI
2-RI

3-TI

2f

3f

d.
f

FREKVENCIJA

NAPON
LA@NI ODYIVI

|.
f

FREKVENCIJA

NAPON
STRANI^NI OPSEZI

e.
f

FREKVENCIJA

. 35.
a.
b.
v.
.
c.
d.

-
-
-

-
- .
,


. .

(. 35).

.
. ,
. ()
, . .
.
, ( 1Hz)
, .
(ppm).

36

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

,
.
. .

, ,
.
.
.

.
, (. 35)

.
( )
.
() .
. ,
().
.
,
. . 35.- f
, 2f 3f
.
dB.

(THD).
.
(
). (Spurious Responses).

- AC
.
- . . 35
.
dB.
(Close-in Sidebands). ()

.
, . 35.

. . ,
(AM FM), .

( Function Generators)

: , ,
. 36 ,
. ,
, ,
.

37

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

NAPON
VREME

NAPON
VREME

NAPON
VREME

. 36.
. 37 -
, ,
, ,
.

OSC

. 37. -
DC offset
. . 38 DC offset
.

38

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

NAPON

DC
VREME

NAPON

VREME

NAPON
VREME
DC

. 38.
DC offset

39

CVETAN GAVROVSKI: MEREWA VO TELEKOMUNIKACII

(switches)
. ,
, , ().
. 23 .
.
, .

PC
SOFTVER

INSTRUMENTI
&
NAPOJUVAWE

BLOK
PREKINUVA^I

TEST
OBJEKT

. 23.
.

40