Euskara Gaztelania Hiztegia

euskara / gaztelania
Pasaiako portuaren HIZTEGIA
Ak
d d d
Ak
Ak
Ak
d d
Ak Ak
Pasaiako Portuko Agintaritza Portua z.g. 20110 Pasaia Tel.: 943 351844 / Faxa: 943 351 232 app@puertopasajes.net www.pasaiakoportua.com www.puertopasajes.net
Elhuyar Aholkularitzaren laguntzarekin
Pasaiako Portuaren hiztegia
Lehendakarien hitzak
Edozein hizkuntzatan, portuko edota nautikako terminologia korapilatsua izan ohi da, baita ama-hizkuntzan ere. Milurtekoak joan, milurtekoak etorri, pixkanaka nabigatzaileen berezko hizkuntza garatu da, hizkuntza batetik bestera pasa dena. Horren adibide dira, besteak beste, gehien hitz egiten diren hizkuntzetan (txineran, ingelesean, gaztelanian edo frantsesean) dauden hiztegi zabalak. Euskaldunek itsasoarekin daukaten harremana ikusita, euskarak ezin zuen errealitate horretatik kanpo geratu eta XX. mendeko azken herenean argitaratutako nautika-hiztegiak dira horren lekuko. Pasaiako Portuko Agintaritza honentzat ohore handia da umil baina oso landutako nautikako eta portuko terminoen hiztegi hau argitaratzea. Honekin, euskararen nautika-terminologian hutsune txiki bat betetzen badugu, poz-pozik sentituko gara. Bide batez, zintzotasunez jokatu eta zorionak eman nahi nizkieke Pasaiako Portuko Agintaritzaren Euskara Planean parte hartu duten langileei, beraien lanari eta sartutako hamaika orduri esker argitaratu baita lan hau.
Jos Ignacio Espel

Pasaiako Portuko Agintaritzaren Lehendakaria
Pasaiako portuaren hiztegia
Hobetze-taldekoen Hitzak
Pasaiako portuan Euskara Plana abian jarri zenean euskarako hobetze-taldeak sortu ziren. Talde hauen zeregina, besteak beste, langileen arteko harremanetan euskara gero eta gehiago entzun eta erabiltzeko proposamenak egitea eta lan-orduetan, bederen, giro euskaldunagoa lortzen erraztea zen. Hiztegitxo hau duzue horretarako asmatua. Laneko sail guztietan jaso ditugu egunero-egunero erabiltzen ditugun hitzak. Hitz hauek mekanikoki errepikatzen ditugu gure lanpostuetan eta ondokoekiko harremanetan; beraz, edonorentzat ulerterrazak dira, gutxieneko interesarekin memorizatu eta ikas ditzakegun hitzak dira. Ez gorde hiztegitxo hau azkeneko kajoian; begi bistan ipini, bulegoko mahai gainean, lan-tresnaren zorroan sartu, eskura eduki, eta berarekin jolasean ibili... Dibertigarria izango da eta euskara ikasiko dugu, edo dakiguna hobetuko dugu, gainera... Laster, beste urrats bat egingo dugu, liburutxo hau osatuz, handituz, gure hizkuntza, lantokian ere, aurrera doan heinean denok Puerto de Pasajes benetan Pasaiako portua bilakatzen dugun artean. Bien bitartean, gaizki eginak barkatu, eta ondo eginak kontuan hartu. Euskaraorain hobetze-taldea
Hainbat ohar
Hiztegitxo honetan ez daude portuan erabiltzen diren hitz guztiak, baina bai erabilienak, 9 atal nagusitan banatuta. Horiez gain, ordea, ikusiko duzu hiztegiaren amaieran orri zuri batzuk daudela, oharrak hartzeko, iradokizunak apuntatzeko, hitz berriak idazteko... Aurrera begira, hiztegitxo hau osatzeko eta aberasteko asmotan gara, eta bihotzez eskertuko dugu zure lankidetza. Hitzak aukeratzeko irizpide nagusia hauxe izan da: eguneroko lanean langile askok erabiltzea. Horregatik sartu ditugu, besteak beste, sailen eta lanpostuen izenak, eraikin nagusietako tokienak, lanabesenak..., erabilienak direlakoan. Bestalde, hiztegi arruntetan aurkitzea dauden hitz asko eta asko baztertu egin ditugu, horiek jakiteko beste bide batzuk badaudelakoan. Hiztegi gehienetan euskarazko ordainak mugagabean agertu ohi dira. Adibidez, portu hitza azaltzen da, baina erabiltzean deklinatu egin behar da: Pasaiako portua handia da, Portuan dago itsasontzia... Hemen bi eratan jokatu dugu: batzuetan mugatuta jarri ditugu, batez ere lekuen eta sailen izenetan (mapan, eraikinetan, organigraman...); beste batzuetan, berriz, mugagabean jarri ditugu (portuko lanpostuetan, gauzen izenetan...). Nolanahi ere, hitzak mugatuta daudenean, atalaren hasieran ohartxo bat jarri dugu (*Hitzak mugatuta ageri dira), jakinaren gainean egoteko. Batzuetan hitz beraren bi ordain agertzen dira, sinonimoak. Horiek bereizteko barra etzana erabili dugu /. Hitzen bati buruzko argibideren bat jarri dugunean, berriz, parentesi artean sartu dugu.
Gure eskerrak
Pasaiako Portuko Agintaritzari, enpresa euskalduntzeko lanetan emandako babes eta laguntzarengatik. Hiztegi hau egiten lagundu diguten langile guztiei, bai Portuko Agintaritzakoei, baita portuko gainerakoei ere. Imanol Azkueri (Elhuyar Aholkularitza). Alfontso Mujikari (Elhuyar Fundazioa). Isabel Zuazuri eta Iaki Munitizi (Pasaiako Itsas Arrantzarako Ikastetxe Politeknikoa). Hiztegi hau egiteko erabili dugun materialen egileei, bereziki hauei: ELORTEGI BILBAO, A.M., Pasaiako toponimia, Euskaltzaindia, 1992 GARATE, G., Atsotitzak, Bilbao Bizkaia Kutxa Fundazioa Administrazioa Euskaraz Aldizkaria HAEE-IVAP Elhuyar Hiztegia (euskara-gaztelania / gaztelania-euskara) Euskalterm datu-basea (http://www1.euskadi.net/euskaterm)
Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa (http:/www1.euskadi.net/harluxet) Abestiak: http://es.geocities.com/emitologia/kantuak http://jmacosta.freeservers.com/kantak.htm
Gurekin harremanetarako: hiztegia@puertopasajes.net Hiztegia Pasaiako Portuko Agintaritza 56. posta-kutxa 20110 Pasaia
Aurkibidea
10 13
Portuko planoa Itsasoa eta haizea Itsasoa Haizea Puntu kardinalak Beste zenbait
17
PPAko sailak eta lanpostuak Sailak Lanpostuak Beste zenbait lanpostu
23
Portuko eraikin nagusiak eta beste zenbait leku Transatlantikoa Tailer elektrikoa eta mekanikoa Kaizaingoa Kontsignatarioak Itsas geltokia Arraindegia
27
PPAren ibilgailuak Itsasontzi-motak Beste zanbait hitz
33 37 41 45 49
Lan-kontuei dagozkienak Bulegoko materiala Laneko tresnak, erremintak eta arropak Itsas espezieak eta arrandegiko produktuak Itsasoarekin zerikusia daukaten atsotitzak eta itsasoarekin edo Pasaiarekin zerikusia daukaten abesti batzuk
PPAren ibilgailuak, itsasontzi-motak eta beste zenbait hitz
Portuko planoa
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
10
25 26 27 28 29 30 31 32
Baxuko bantxa Platako itsasargia Arandotxikia Senoko zuloa Gurutzeko punta Senoko zuloko itsasargia Ondartxoko zuloa Ontzitegia Kalparrako muturra Torreko muturra San Pedroko kaia (1, 2, 3) 2. arrandegiko kaia Arrandegiko kaia Arrain-lantokiak 1. arrandegiko kaia Trintxerpeko kaia Herrerako biltegiak Etxebizitzak Ospitalilloko kaia AZTI 1. biltegia Herrerako kaia Erlojuaren kaia Kaimuturra Kaizaingoa (laguntza-taldea) Kontsignatarioak Aduana Portuko Agintaritza Transatlantikoa Buenabistako 1. kaia 4. biltegia (bis) 5. biltegia 6. biltegia
33 34 35 36 37 38 39 40 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62
Itsas geltokia Tren-geltokia SAPPren biltegia Buenabistako 2. kaia RO-RO arranpla Molinaoko kaia Kaputxinoetako kaia Kaputxinoak SAPPren biltegia Petrolio-kaia Kaputxinoetako penintsula Oiartzun ibaia Lezo-3 kaia Lezo-2 kaia 10. biltegia, 9. biltegia, 8. biltegia Lezo-1 kaia Iberdrolaren kaia Iberdrolaren zentral termikoa Ur gaineko dikea Ontziola Ontzitegia MEIPI Donibaneko kaia Bonantzako arkua PPAren etxebizitzak Santa Isabel gaztelua Alabortza Alabortzako erreka Talaia Arandoaundia Iparreko bantxa
11
12
Itsasoa eta haizea
Itsasoa eta haizea

*hitzak mugatuta ageri dira
Itsasoa: Beauforten eskala barea kizkurra itsaskirria / trapalla trapalla / itsaskirria sagailoa sagailo handia zakarra oso zakarra handia oso handia izugarria calma rizada marejadilla marejadilla marejada fuerte marejada gruesa muy gruesa arbolada montaosa enorme
Haizea: Beauforten eskala, 1947ko Washingtongo akordioaren arabera

haize barea oso haize ahula haize ahula haize arina haize alaia haize hozkirria haize gogorra oso haize gogorra haizetea haizete gogorra ekaitza ekaitz gogorra urakana Puntu kardinalak
calma ventolina flojito flojo bonancible fresquito fresco frescachn duro muy duro temporal borrasca huracn
14
Iparra (N) Ipar ipar-ekialdea (NNE) Ipar-ekialdea (NE) Ekialde ipar-ekialdea (ENE) Ekialdea (E) Ekialde heg-o-ekialdea (ESE) Hego-ekialdea (SE) Hego hego-ekialdea (SSE) Hegoa (S) Hego hego-mendebaldea (SSW) Hego-mendebaldea (SW) Mendebalde hego-mendebaldea (WSW) Mendebaldea (W) Mendebalde ipar-mendebaldea (WNW) Ipar-mendebaldea (NW) Ipar ipar-mendebaldea (NNW)
Norte (N) Nornordeste (NNE) Noreste (NE) Este-noreste (ENE) Este (E) Este-sureste (ESE) Sureste (SE) Sur-sureste (SSE) Sur (S) Sur-Suroeste (SSW) Suroeste (SW) Oeste-suroeste (WSW) Oeste (W) Oeste-noroeste (WNW) Noroeste (NW) Nornoroeste (NNW)
Beste zenbait apar baga / olatu (haize-)bolada haizealde haizebe itsasautsi itsasbehera (bizi) itsasgora (bizi) itsaslaster kardala marea (bizi) olatu / baga tirain ubera / uhara uhara / ubera espuma ola rfaga barlovento sotavento rompiente bajamar (viva) pleamar (viva) corriente cresta marea (viva) ola resaca estela estela
15
16
PPAko sailak eta lanpostuak
PPAko sailak eta lanpostuak

PPAko sailak
Administrazio Orokorra Arrandegia Artxiboa eta Erregistroa Atrakatzeak Azpiegituren Saila Delineazioa eta Topografia Dragatzea Ekonomia eta Finantzen Saila Erosketak Fakturazioa Garbiketa Giza Baliabideak Giza Baliabideen Dibisioa Harreman Komertzialen Saila Idazkaritza Nagusiaren Dibisioa Idazkaritza Nagusiaren Saila Informatika Informazio Sistemen Saila Itsas Seinaleak (IS) Itsasoko Lanen Dibisioa
Jabari Publikoaren Kudeaketaren Dibisioa Kaizaingoa Komunikazio eta Irudiaren Dibisioa Komunikazioa eta Irudia Kontabilitate Analitikoa Kontabilitate Orokorra Kontserbazioa Kontzesioak Lehendakaritza Lehendakaritzako Idazkaritzaren Unitatea Lehorreko Lanen Dibisioa Mantentze-Lanak Mendekoak Pertsonalaren Administrazioa Pertsonalaren Kudeaketa eta Prestakuntza Plangintza eta Proiektuen Dibisioa
18
Administracin General Pescadera Archivo y Registro Atraques Departamento de Infraestructuras Delineacin y Topografa Dragado Departamento Econmico y Financiero Compras Facturacin Limpieza Recursos Humanos Divisin de Recursos Humanos Departamento de Relaciones Comerciales Divisin de Secretara General Departamento de Secretara General Informtica Departamento de Sistemas de Informacin Seales Martimas (SSMM) Divisin de Operaciones Martimas Divisin de Gestin del Dominio Pblico Vigilancia Divisin de Comunicacin e Imagen Comunicacin e Imagen Contabilidad Analtica Contabilidad General Conservacin Concesiones Presidencia Unidad Secretara de Presidencia Divisin de Operaciones Terrestres Mantenimiento Subalternos Administracin del Personal Gestin de Personal y Formacin Divisin de Planificacin y Proyectos
Plangintza eta Ustiapenaren Sail Teknikoa Prebentzio eta Ingurumenaren Dibisioa Prebentzio Zerbitzua Zuzendaritza Lanpostuak
Departamento Tcnico de Planificacin y Explotacin Divisin de Prevencin y Medio Ambiente Servicio de Prevencin Direccin
pertsonalaren eta trebakuntzaren kudeaketaren arduraduna pertsonalaren administrazioaren arduraduna administrazio-bulegoaren arduraduna
19
responsable de gestin de personal y formacin responsable de administracin de personal responsable de oficina administrativa administrazio-laguntzailea soporte administracin analista programatzailea analista programador arduradun burua encargado jefe arduraduna encargado artxiboaren eta responsable de archivo y erregistroaren-liburutegiaren arduraduna registro-biblioteca atezaina conserje barne-zirkulazioko patroia patrn de trfico interior delineantea eta/edo topografoa delineante y/o topgrafo delineazioaren eta responsable de delineacin topografiaren arduraduna y topografa dibisioburua jefe de divisin erosketen eta biltegiaren arduraduna responsable de compras y almacn harreman publikoen, responsable de komunikazioaren eta irudiaren relaciones pblicas, arduraduna comunicacin e imagen harreragilea/telefonista recepcionista/telefonista idazkari exekutiboa secretaria ejecutiva itsas seinaleen teknikari mekanikoa tcnico mecnico de seales martimas itsasontziko mekanikari nagusia mecnico naval mayor kabotajeko patroi nagusia patrn mayor de cabotaje kaizain biltegizaina guardamuelles almacenero kaizain biltegizainen jefe de equipo taldeburua guardamuelles almacenero kaizaina celador guardamuelles kaizainburua jefe de celadores guardamuelles kaizainen taldeburua jefe de equipo celadores guardamuelles kaizaintzako kontramaisua contramaestre de vigilancia kobrantzen eta ordainketen responsable de cobros y pagos arduraduna kontabilitate orokorraren eta/edo responsable contabilidad analitikoaren arduraduna general y/o analtica
kontramaisua kontzesioen eta baimenen arduraduna lehendakaritzako gidarien taldeburua mantentze-lanetako/ustiapeneko kontramaisu tituluduna ofiziala OLT eta/edo UED operadorea programatzailea sail teknikoaren burua sailburua segurtasun-teknikaria taldeburua taldeburua (ofiziala) teknikari administraria unitateburua Beste zenbait lanpostu
contramaestre responsable de concesiones y autorizaciones jefe de equipo conductor presidencia contramaestre titulado de mantenimiento/explotacin oficial ATS y/o DUE operador programador jefe de departamento tcnico jefe de departamento tcnico de seguridad responsable de grupo jefe de equipo (oficial) tcnico administrativo jefe de unidad
20
aduana-agente amarratzaile angulazale argiketari armadore arotz arraindun arrantzale baskulari eltzezain enkofratzaile erizain galdaragile garabilari garraiolari gidari handizkari igeltsero itsas kapitain itsasargizain itsaskilari itsasmutil / txo kamioilari kapitain kontrolatzaile krokatzaile langilezain lanpernazale
agente de aduanas amarrador angulero electricista armador carpintero pescadero pescador basculero marmitn encofrador enfermero calderero gruista transportista conductor mayorista albail capitn martimo farero mariscador grumete camionero capitn controlador enganchador capataz percebero
lorezain makineriako buru makinista manipulatzaile marinel ofizial patroi pintore portuko gidari saregile sendagile siritu / zamaburu soldatzaile sukaldari tornulari txikizkari txo / itsasmutil urketari urpekari zaintzaile zamaburu / siritu zamaketari
jardinero jefe de mquinas maquinista manipulador marinero oficial patrn pintor prctico redero mdico amantero soldador cocinero tornero minorista grumete aguador submarinista vigilante amantero estibador
21
22
Portuko eraikin nagusiak eta zenbait leku
Portuko eraikin nagusiak eta zenbait leku

Transatlantikoa
24
Administrazio Kontseilua Administrazio Orokorra aldagelak Altxortegia Artapena / Kontserbazioa Artxiboa Atrakatzeak beheko solairua bigarren solairua bilera-gela biltegi orokorra biltegizainak datuak prozesatzeko zentroa Delineazioa Ekonomia eta Finantzen Saila Erosketak Erosketen Dibisioa eskailera eskailera-burua eskuinaldea Estatistika ezkerraldea garajea Garbiketa Zerbitzua gela funtzionaniztuna Giza Baliabideak Idazkaritza Nagusia igogailua Informazio Sistemak Itsasoko Lanak Jabari Publikoaren Kudeaketa kafetegia Komisaria komuna (gizonak) komunak Komunikazioa eta Irudia Kontabilitatea Kontserbazioa / Artapena Kontzesioak kopia-gela Kostuak Lanak Lehendakaritza lehenengo solairua Lehorreko Lanak Lorezaintza Mekanika pasagunea
Consejo de Administracin Administracin General vestuarios Tesorera Conservacin Archivo Atraques planta baja segundo piso sala de reuniones almacn general almaceneros centro de proceso de datos Delineacin Econmico-financiero Compras Divisin de Compras escalera descansillo ala derecha Estadstica ala izquierda garaje Servicio de Limpieza aula multifuncional Recursos Humanos Secretara General ascensor Sistemas de Informacin Operaciones Martimas Gestin del Dominio Pblico cafetera Comisara aseos caballeros aseos Comunicacin e Imagen Contabilidad Conservacin Concesiones sala de copias Costos Obras Presidencia primer piso Operaciones Terrestres Jardinera Mecnica rea de transicin
Pertsonala Plangintza Plangintza eta Ustiapena Prebentzio Zerbitzua Prebentzio Zerbitzuaren Osasun Zentroa Prebentzio Zerbitzuaren Osasun Zentroa Proiektu eta Lanen Unitatea sarrera nagusia Segurtasuna tornua Ustiapena Zuzendaritza
Personal Planificacin Planificacin y Explotacin Servicio de Prevencin Centro de Salud del Servicio de Prevencin Centro Tcnico del Servicio de Prevencin Unidad de Proyectos y Obras entrada principal Seguridad torno Explotacin Direccin
Tailer elektrikoa eta mekanikoa

Kaizaingoa
administrazioa aldagelak beheko solairua bigarren solairua biltegia eskailera harrera-lekua jubilatuen gela komunak kontrol-zentroa lehenengo solairua sarrera sindikatuen bulegoak zerbitzuburua
administracin vestuarios planta baja segundo piso almacn escalera recibidor sala de los jubilados aseos centro de control primer piso entrada oficinas de los sindicatos jefe del servicio
25
aldagela ate nagusia biltegia biltegizaina bulegoa dutxa garabiak gasolio-tanga itsas seinaleak komuna materiala (biltegia) mekanika soldadura tailer elektrikoa tornua
vestuario puerta principal almacn almacenero oficina ducha gras depsito de gasoil seales martimas servicio material (almacn) mecnica soldadura taller elctrico torno
Kontsignatarioak ataria beheko solairua bigarren solairua eskailera eskailera-burua hirugarren solairua igogailua kafe-makina komunak laugarren solairua lehen solairua sarrera Itsas geltokia
vestbulo planta baja segunda planta escalera descansillo tercera planta ascensor mquina de caf servicios cuarta planta primera planta entrada
aldagela armadoreak bisiten harrera bulegoa ferrys taberna gimnasioa itsas kapitaintza portuko gidariak Arraindegia
vestuario armadores recepcin de visitas oficina bar ferrys gimnasio capitana martima prcticos del puerto
26
alturako arrantzako kofradia bulegoak (esportatzaileak) haztegia hozkailuak izotz-fabrika jangela lonja saltokiak sarbidea sotoak taberna
cofrada de pesca de altura oficinas (exportadores) vivero frigorficos fbrica de hielo comedor lonja puestos de venta puerta de acceso bodegas tasca

PPAren ibilgailuak atoiontzi auto fenwick furgoneta garabi mugikor garabi kale-garbigailu kamioi pala Itsasontzi-motak ale-ontzi arrantza-ontzi arraste-ontzi atunketari auto-ontzi bakailao-ontzi baleontzi batel bateliko / lapa / txalupa / txanel belaontzi bidaiari-ontzi bou draga ferry / transbordadore gabarra gangil goleta gurutze-ontzi hegazkin-ontzi hozkailu-ontzi iola itsaspeko kanoa karabela karelez kanpoko (motordun) txalupa katamaran kontainer-ontzi lapa / txalupa / txanel / bateliko merkantzia-ontzi petrolio-ontzi piragua tangaontzi trainerilla traineru granelero pesquero arrastrero atunero cochero bacaladero ballenero batel bote velero buque de pasajeros bou draga trasbordador gabarra ganguil goleta crucero portaviones buque frigorfico yola submarino canoa carabela lancha (con motor) fueraborda catamarn portacontenedor bote mercante petrolero piragua tanque trainerilla trainera remolcador coche fenwick furgoneta gra mvil gra barredora camin pala
28
transbordadore / ferry txalupa txalupa / txanel / bateliko / lapa txalupa motordun txanel / bateliko / lapa / txalupa Beste zenbait hitz ababor aborin aingura ainguratu albo alboko argi altuera alturako arrantza amarradura / amarratze amarratu amarratze / amarradura amu amuarekin amula aparailu argindar-hartune arranpla arraste arraun egin arraun arraunlari atrakatu aurreko / brankari badia bagoi baliza baskula baxurako arrantza bela berun bidaiariak bideratu biltegi biratu bizkar boga bokale branka brankako lotura brankari / aurreko buia bultzada deriba desatrakatu
trasbordador lancha bote motora bote
29
babor potera ancla anclar / fondear banda luz de costado puntal (altura) pesca de altura amarre amarrar amarre anzuelo anzuelo, al amura aparejo toma de energa elctrica rampa arrastre remar remo remero atracar proel baha vagn baliza bscula pesca de bajura vela plomo pasaje enfilar almacn virar cubierta remar (accin) bocana proa largo de proa proel boya empuje deriva (ngulo) desatracar
30
desegite dorretxo erriatu errun / zabalera eskifaia / tripulazio eskoratu esparbel / txinga esprader esprin estropu etxarte ezkutuko bidaiari fardel / pakete fardo garita gaztelu geldialdi gordailu franko Gross Tonnagge (GT) / Neurketa Gordin gune gurutzaldi-abiadura hankeko helize hondo hondoa jo hondoratu hornidura hornitu ikuskapen ilabe ingurasareko arrantza inguratu(z) iparrorratz istribor itsas garraio itsas salbamendu itsasbide itsaslabar itsasontziko zubi jasogailu kable kabotaje kai kako kala kalapatxa kanabera kanal kate kazan / xaxian kofradia
desguace torreta arriar manga tripulacin escorar (apuntalar) esparavel sprader sprin estrobo callejn polizn bulto (fardo) fardo garita castillo escala depsito franco Gross Tonagge (GT) / Arqueo Bruto zona velocidad crucero marca (remero) hlice fondo embarrancar / varar hundir provisin aprovisionar inspeccin boya de amarre pesca al cerco cerco, al brjula estribor transporte martimo salvamento martimo derrota (trayectoria) cantil puente de buque mquina elevadora cable cabotaje muelle gancho caladero tolva caa canal cadena cacea, a la cofrada
31
kontsignatario kontsumo korapilo krosko bikoitz kulubiza lasta-abiadura lastan lema lotu lotura lurmutur lurreko garraio luze (neurria) luzera masta mastaburuko argi mastak / masteria masteria / mastak merkantzia (arriskutsu) milia moilaertz mutiloi nahitaezko porturatze neurketa Neurketa Gordin / Gross Tonnagge (GT) norabide oin okertu olagarro ontzia lastan ontzialdaketa ontziola ontziratu gabe / soltean ontzitegi pakete pakete / fardel pantalan patroi pisu hil pita popako argi porturatze porturatzeko buia potentzia saia / sentina saihets saihetsetik lotu sakonera / zingo (arrain-)sarda sare semaforo
consignatario consumo nudo doble casco corcho (de pesca) velocidad lastre en lastre timn trincar largo (amarra) cabo (geogr.) transporte terrestre largo (longitud) eslora mstil luz de tope arboladura arboladura mercanca (peligrosa) milla cantil (en el muelle) bolardo arribada forzosa arqueo Arqueo Bruto / Gross Tonagge (GT) rumbo pie escorar (torcer) pulpo (de gra) buque en lastre transbordo astillero granel, a varadero paquete bulto (fardo) pantaln patrn peso muerto pita luz de alcance arribada boya de recalada potencia sentina costado abarloar calado (profundidad) banco (de peces) red semforo
32
sendotu sentina / saia soka soltean / ontziratu gabe sonar soto tolet tona tosta transformadore tren trenbide tretza tripulatzaile tripulazio / eskifaia txikota / unama txinga / esparbel txirrika txopa txopako lotura unama / txikota ur gaineko dike uretaratze ur-hartune xaxian / kazan zabaldegi zabalera / errun zaldain zali zamaketa-enpresa ziaboga ziatu zingo / sakonera (krosko-)zulo
afirmar (poner firme) sentina cabo granel, a sonar bodega tolete tonelada bancada transformador tren va de tren palangre tripulante tripulacin soga esparavel carrete popa largo de popa soga dique flotante botadura toma de agua cacea, a la explanada manga pasarela cuchara (de gra) empresa estibadora ciaboga ciar calado (profundidad) va de agua
Lan-kontuei dagozkienak
Lan-kontuei dagozkienak
ad persona berme Administrazio Kontseilu administrazio-kontratu aitatasun aitatasun-baimen aitortza / deklarazio aitortza sumario aldi baterako kontratu alokatze-hitzarmen alta amatasun amatasun-baimen aparteko ordu / ordu estra arrisku-plus atal sindikal atrakatze-eskaera atxikipen azalpen baimen baja Balio Erantsiaren gaineko Zerga (BEZ) barne-sustapen batzar Batzorde Paritario batzorde behin-behineko kontratu bilera curriculum vitae deklarazio / aitortza dieta eguneko parte egutegi emate / lagapen emate-agiri epaimahai kalifikatzaile epaimahai errelebu-kontratu / txanda-kontratu eskaera eszedentzia Etxebizitza Batzorde etxebizitza-mailegu euskalduntze-talde Euskara Batzorde Euskara Plan Euskararen Egun garanta ad persona Consejo de Administracin contrato administrativo paternidad permiso por paternidad declaracin declaracin sumaria contrato temporal contrato de arrendamiento alta maternidad permiso por maternidad hora extra compensacin por peligrosidad seccin sindical solicitud de atraque retencin concepto (Fin.) permiso baja Impuesto sobre el Valor Aadido (IVA) promocin interna asamblea comisin paritaria comisin (comit) contrato eventual reunin curriculum vitae declaracin dieta parte diario calendario cesin albarn de entrega tribunal calificador tribunal contrato de relevo solicitud excedencia Comisin de Vivienda prstamo vivienda grupo de euskaldunizacin Comisin de Euskera Plan de Euskera Da del Euskera
34
35
ezgaitasun familia-karga fitxatu Gabonetako otar gabonsari ...gai (adibidez: izangai, hautagai, lehendakarigai...) gaixotasun-baja garbi gaueko lan / gauekotasun gauekotasun / gaueko lan geldialdi Gizarte Fondo Gizarte Segurantza gordin greba helbide heriotzagatiko baimen hitzarmen hobaria zuzenekoari hobetze-talde ikasketak inprimaki istripu-baja itsasontzi-iragarpen izen-abizenak jaiegun jaiotze-data kanon karga-manifestu kenkari kilometraje konpentsazio / plus kontratatu kontratu mugagabe kontratu kontzentrazio lagapen / emate lan-/ laneko lan lanaldi eten lanaldi jarraitu lanaldi labur lanaldi partzialeko kontratu lanaldi lanbide lanegun laneko osasun / lan-osasun Langile Batzorde lan-kontratu lan-osasun / laneko osasun
incapacidad carga familiar fichar cesta de Navidad aguinaldo aspirante baja por enfermedad neto nocturnidad nocturnidad paro Fondo Social Seguridad Social bruto huelga direccin (domicilio) permiso por fallecimiento convenio bonificacin a directo grupo de mejora estudios impreso baja por accidente anuncio de buque nombre y apellidos da festivo fecha de nacimiento canon manifiesto de carga deduccin kilometraje compensacin contratar contrato indefinido contrato concentracin cesin laboral trabajo jornada partida jornada continua jornada a tiempo parcial contrato a tiempo parcial jornada laboral profesin da laborable salud laboral Comit de Empresa contrato de trabajo / contrato laboral salud laboral
lan-poltsa maila meritu mugigarritasun funtzional nekagarritasun-plus nomina norberaren gauzak Nortasun Agiri Nazional (NAN) obra-kontratu oinarrizko soldata ontziratze-agiri oporrak ordezkapen ordezkari sindikal ordezkari ordu estra / aparteko ordu ordu sindikal ordu-konpentsazio ordutegi organo bateratu Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zerga (PFEZ) plegu plus / konpentsazio pozoigarritasun-plus prebentzio prezio / salneurri proba fisiko proba teoriko proiektu prozedura puntualtasun salerosketa-hitzarmen salneurri / prezio Senidetasun Egun sindikatu soldata tarifa txanda txandaka lan egin txandakako langile txanda-kontratu / errelebu-kontratu txartel zerbitzu-eskaera zerga zigor Zuzendaritza
bolsa de trabajo categora mrito movilidad funcional compensacin por penosidad nmina asuntos propios (permiso) Documento Nacional de Identidad (DNI) contrato de obras sueldo base conocimiento de embarque vacaciones sustitucin delegado sindical delegado hora extra hora sindical compensacin horaria horario rgano conjunto Impuesto general sobre la Renta de las Personas Fsicas (IRPF) pliego compensacin compensacin por toxicidad prevencin tarifa (precio) prueba fsica prueba terica proyecto procedimiento puntualidad contrato de compraventa tarifa (precio) Da de Hermandad sindicato sueldo tarifa (lista de precios) turno trabajar a turnos trabajador a turnos contrato de relevo tarjeta solicitud de servicio impuesto sancin Direccin (rgano)
36
Bulegoko materiala
Bulegoko materiala
A4ko orri koloredun agenda arkatz markatzaile fluoreszente / errotuladore fluoreszente arkatz armarridun orri aterki-ontzi aurkibideak eta banagailuak AZ karpeta palankadun banagarri barruko karpeta behin betiko artxibatzeko kaxa bideo-zinta bigarren orri bilgarri bolaluma / boligrafo borragoma CD-ROM diskete diskete-kaxa egutegi egutegi-euskarri erregela errotuladore fluoreszente / arkatz markatzaile fluoreszente errotuladore esekitoki eskutitzak irekitzeko etiketa itsasgarri fax fotokopiagailu fotokopiak egiteko gardenki fotokopia-paper goma elastiko gomadun eta hegaldun karpeta grabagailu grapa grapagailu grapak kentzeko guraize hautsontzi hegal (karpetarena) higiene eta garbiketako gai idazmakina idazmakinako bitxilore idazmakinako ezabatzeko zinta idazmakinako idazketa-buru hoja A4 en colores agenda rotulador fluorescente lapicero / lpiz hoja con escudo paragero ndices y separadores archivador AZ con palanca separador subcarpeta caja para archivo definitivo cinta de vdeo segunda hoja embalaje (envoltorio) bolgrafo goma de borrar CD-ROM disquete archivador para disquetes calendario portacalendario regla rotulador fluorescente rotulador perchero abrecartas etiqueta adhesiva fax fotocopiadora transparencia para fotocopiadoras papel para fotocopiadora goma elstica carpeta con gomas y solapas grabadora grapa grapadora sacagrapas tijera cenicero solapa (de carpeta) artculo de higiene y limpieza mquina de escribir margarita para mquina de escribir cinta correctora para mquina de escribir cabeza de escritura para mquina de escribir
38
39
idazteko koaderno kiribilgabe inprimagailu inprimagailuetarako A4ko etiketa-orri inprimatu gabeko Kraft poltsa itsasgarri / kola jaso izanaren agiri kalkulagailu kartoi mehe kautxuzko zigilu klip klip-ontzi kola / itsasgarri Kraft poltsa (burbuiladun) lapitz-ontzi liburu-euskarri mahai gaineko azpil mahai gaineko euskarri mahai gaineko fitxategi mina ohar-egutegi ohol itsasgarri oin-euskarri ordenagailu ordenagailuaren pantaila orriak lotzeko plastikozko kiribil paketatze paketeak egiteko kartoizko kaxa pantaila garbitzeko aerosol pantaila garbitzeko zapi pantailaren irazki paperontzi paper-txirrika pintzadun karpeta plastikozko zorro portamina post-it paper post-it sagu azpiko tapiz sagu seiluak bustitzeko telefono-aurkibide tinta tinta-ezabagarri tinta-kartutxo tinta-tanpoi toner birziklatu toner txartel txarteldegi
block de escritura sin espiral impresora etiqueta en hojas A4 para impresoras bolsa Kraft sin imprimir pegamento acuse de recibo calculadora cartulina sello de caucho clip portaclips pegamento bolsa Kraft (de burbujas) portalpices atril bandeja de sobremesa soporte de sobremesa fichero de sobremesa mina (de lpiz) taco de calendario panel adhesivo reposapis ordenador pantalla de ordenador canutillo de plstico para encuadernar embalaje (accin) caja de cartn para embalajes spray para limpieza de pantalla toallita para limpieza de pantalla filtro para pantalla papelera bobina de papel carpeta con pinza funda de plstico portaminas banderita post-it post-it alfombrilla para ratn ratn mojasellos listn telefnico tinta corrector de escritura cartucho de tinta almohadilla para tinta toner reciclado toner carnet tarjetero
txintxeta uztaidun karpeta zinta itsasgarri zinta itsasgarriaren euskarri zintzilikatzeko artxibo zintzilikatzeko artxibo-karpeta zorrozkailu
chincheta carpeta con anillas cinta adhesiva portarrollos para cinta adhesiva archivo colgante carpeta para archivo colgante sacapuntas
40
Laneko tresnak, erremintak eta arropak
Laneko tresnak, erremintak eta arropak

aitzur aizkora aliketa arrabota azkoin barauts belarra mozteko makina beso-erdi betaurreko bihurkin bonbona bota brotxa daratulu elektrodo eskorga eskuare eskuila eskularru eztainuzko barra giltza giltza finko giltza ingeles giltza orokor iltze inauskai ixteko giltza kable karraska kirten kobrezko barra korapilo kurrika lan-jantzi letoizko barra lixagailu mahuka / tutu malgu mailu mantal mazo motozerra mozorro nibel pala paleta pikatxoi pikotx pintura-pote pintzel plaunkai polaina azada hacha alicate cepillo (de carpintero) tuerca broca cortacsped manguito (ropa) gafa destornillador bombona bota brocha taladro (manual, de carpintero) electrodo carretilla rastrillo cepillo guante barra de estao llave llave fija llave inglesa llave maestra clavo podadera llave de paso cable lima mango barra de cobre nudo tenaza mono (de trabajo) barra de latn lijadora manguera martillo mandil mazo motosierra mascarilla nivel (aparato) pala paleta pico piqueta bote de pintura pincel plana polaina
42
sarde sega segurtasun-arropa (suaren kontrako) soka soldatzeko makina soldatzeko mozorro soplete suaren kontrako lan-jantzi su-itzalgailu torloju tutu malgu / mahuka txano zerra zerrote zilarrezko barra ziri zirrindola zizel zulagailu zulatzeko makina
horca guadaa ropa de seguridad (ignfuga) cuerda mquina de soldar careta de soldar soplete buzo ignfugo extintor tornillo manguera gorra sierra serrucho barra de plata cua aro cincel taladro (elctrico, portatil) taladradora
43
44
Itsas espezieak eta arrandegiko produktuak
Itsas espezieak eta arrandegiko produktuak

abadira abakando / misera aingira akula amuarrain antxoa arraba atun / hegalabur bakalada / perlita balea barbarin berdel berruenda handi bieira bisigu ahogorri bisigu boga buia datil dortoka erla ezpalarta ezpata-arrain / txitxi-ezpata ganba hegalabur / atun hegaluze ikazkin itsas aingira itsas potxu izkira izokin izurde karioka karrakela / magurio kokotxa korrokoi / lazun kraba lamote lanperna lazun / korrokoi legatz liba lupia magurio / karrakela Pollachius pollachius Homarus gammarus Angilla angilla Belone belone abadejo bogavante anguila aguja Hainbat espezietakoa izan daiteke trucha Engraulis encrasicolus anchoa raba Thunnun thynnus atn Micromesistius poutassau bacaladilla / perlita Hainbat espezietakoa izan daiteke ballena Mullus sp. salmonete Scomber scombrus caballa / verdel Molva molva maruca Pecten sp. vieira Beryx decadactylus palometa roja Pagellus bogaraveo besugo Boops boops boga Cancer pagurus buey Ensis siliqua navaja Hainbat espezietakoa izan daiteke tortuga Lithognathus mormyrus erla Orcinus orca orca Xiphias gladius pez espada Parapenaeus longirostris gamba Thunnus thynnus atn Thunnus alalunga bonito Pollachius virens / Gadus virens / Merlangus virens carbonero Conger conger congrio Trachynotus ovatus pmpano / palometa Hainbat espezietakoa izan daiteke quisquilla Salmo sp. salmn Hainbat espezietakoa izan daiteke delfn Merluccius merluccius carioca Littorina littorea caracolillo cococha Chelon labrosus corcn / lisa / muble Serranus cabrilla cabra Pagellus erythrinus breka Lepapidae (fam.) percebe Chelon labrosus corcn / lisa / muble Merluccius merluccius merluza Merlangius merlangus liba / merln Dicentrarchus labrax lubina Littorina littorea caracolillo
46
Sepia officinalis Sparus aurata Lophius sp. Nephrops norvegicus Nephrops norvegicus
choquito jibia dorada rape cigala
47
makaela marrazo mazkar merlenka mero zuri mihi-arrain misera / abakando muxar handi muxar muxila / txirla nekora / txamar oilar olagarro otarrain paneka handi pantxo papardo perlita / bakalada platuxa sardina sardinzar tarteko legatz tolla txamar / nekora txibia txirla / muxila txitxarro txitxi-ezpata / ezpata-arrain txoko txiki txoko urraburu zapo zigala
Scomber (pneumatophorus) japonicus
macarel marrajo / tiburn locha pescadilla mero lenguado bogavante sargo mojarra Hainbat espezietakoa izan daiteke almeja Liocarcinus puber ncora Hainbat espezietakoa izan daiteke gallo Octopus spp. pulpo Palinurus sp. langosta Trisopterus luscus faneca Pagellus bogaraveo pancho Brama brama japuta Micromistius poutassou bacaladilla / perlita Platichthys flesus platija Sardina pilchardus sardina Clupea harengus arenque Merluccius merluccius mediana tolla Liocarcinus puber ncora Loligo vulgaris calamar Hainbat espezietakoa izan daiteke almeja Trachurus sp. chicharro / jurel Xiphias gladius pez espada Lamnidae (fam.) Cobitidae (fam.) Merluccius merluccius Epinephelus guaza Solea solea Homarus gammarus Diplodus sargus Diplodus vulgaris
castellano / euskara
DICCIONARIO del puerto de Pasajes
Ak
d d d
Ak
Ak
Ak
d d
Ak Ak
Autoridad Portuaria de Pasajes Recinto portuario s/n 20110 Pasaia Tel.: 943 351844 / Fax: 943 351 232 app@puertopasajes.net www.pasaiakoportua.com www.puertopasajes.net
Con la colaboracin de Elhuyar Aholkularitza
Diccionario Puerto de Pasajes
Unas palabras del presidente

La terminologa nutico-portuaria reviste en cualquier idioma una gran complicacin, incluso para los que la poseen como lengua materna. Durante milenios se ha ido formando un lenguaje especfico de los hombres de la mar que ha ido pasando de idioma en idioma. Los extensos diccionarios tcnico-nuticos de las lenguas ms habladas, Chino, Ingls, Espaol o Francs son buena prueba de ello. El euskera, dada la gran vinculacin de los vascos al mar, no poda estar alejado de esta especificidad nutica y los varios diccionarios nuticos que se han publicado en el ultimo tercio del siglo XX, lo atestiguan. Para la Autoridad Portuaria de Pasajes constituye un verdadero honor editar este modesto, aunque muy elaborado diccionario de trminos nutico-portuarios euskera -castellano. Si con su publicacin llenamos, aunque sea un pequeo vaco que exista en la especfica terminologa nutica del euskera, nos sentimos hondamente satisfechos.
Jos Ignacio Espel

Presidente de la Autoridad Portuaria de Pasajes
Es de justicia felicitar a los trabajadores integrantes del Plan de Euskera de la Autoridad Portuaria de Pasajes sin cuyo abnegado esfuerzo y gran nmero de horas dedicados a este menester, la publicacin de esta obra hubiese sido imposible.
Unas palabras del grupo de mejora

Los grupos de mejora del euskera tenemos una labor dentro del Plan de Normalizacin del Euskera en el puerto de Pasaia destinada, entre otras cosas, a facilitar las relaciones entre trabajadores-as dentro del mbito portuario utilizando el euskera como lengua natural. Este diccionario nos ayudar a todos-as en esa labor. Hemos recogido las palabras ms utilizadas en los diferentes puestos de trabajo, palabras que usamos y repetimos diariamente, y que a poco que pongamos un mnimo de inters, podremos memorizar y aprender, pues son de uso continuo y generalizado. Con el tiempo, esperamos mejorarlo, en la medida en que el puerto de Pasajes se transforme, con ilusin y un mnimo esfuerzo, en Pasaiako portua. No guardis este diccionario en el fondo del cajn; ponedlo a la vista, encima de la mesa, en la bolsa de la herramienta, tenedlo siempre a mano y jugad con l. Ser divertido y adems aprenderemos o mejoraremos nuestro euskera. Bai horixe! Grupo de mejora Euskaraorain
Algunas observaciones
En este diccionario no encontrars todas las palabras que se utilizan en el puerto, pero s las ms usuales, clasificadas en 9 apartados. Adems, vers que al final del diccionario hay unas hojas en blanco, para tus anotaciones, sugerencias, nuevas palabras... En el futuro iremos ampliando y enriqueciendo este diccionario, y para ello tu colaboracin ser una ayuda inestimable. A la hora de elegir los trminos, el criterio principal ha sido el que las palabras sean muy utilizadas por los trabajadores del puerto. Por eso, hemos introducido tambin los nombres de las secciones y de los puestos de trabajo, los nombres de los lugares de los principales edificios, las herramientas de trabajo... Por otra parte, hemos dejado a un lado algunas palabras de uso comn que son fciles de encontrar en los diccionarios corrientes. En los diccionarios, los equivalentes en euskera suelen ir indeterminados. Por ejemplo, puerto es portu en euskera, pero para utilizarlo hay que declinarlo: Pasaiako portua handia da, Portuan dago itsasontzia... En este diccionario las palabras en euskera las encontrars de dos formas: algunas veces aparecen determinadas (en el mapa, en las denominaciones de los lugares de los edificios, en el organigrama...); otras veces aparecen indeterminadas (en los puestos de trabajo del puerto, en las denominaciones de las herramientas...). Cuando los trminos estn determinados hemos puesto una nota al principio del captulo (*las palabras estn determinadas), como advertencia, para que lo tengas en cuenta. A veces la misma palabra tiene ms que una equivalencia o sinnimo. En esos casos, hemos utilizado la barra / como separacin. Cuando nos ha parecido que era necesaria alguna aclaracin, hemos hecho la anotacin entre parntesis.
Agradecimientos a...
La Autoridad Portuaria de Pasajes por su apoyo y colaboracin en la euskaldunizacin de la empresa. Todos los trabajadores, bien de la Autoridad Portuaria, bien del puerto, que nos han ayudado a confeccionar este diccionario. Imanol Azkue (Elhuyar Aholkularitza). Alfontso Mujika (Elhuyar Fundazioa). Isabel Zuazu e Iaki Munitiz (Instituto Politcnico Martimo Pesquero, Pasaia). Todos los autores del material en el que nos hemos basado para hacer este pequeo diccionario, especialmente a: ELORTEGI BILBAO, A.M., Pasaiako toponimia, Euskaltzaindia, 1992 GARATE, G., Atsotitzak, Bilbao Bizkaia Kutxa Fundazioa Revista Administrazioa Euskaraz, HAEE-IVAP Elhuyar Hiztegia (euskara-gaztelania / gaztelania-euskara)
Euskalterm datu-basea (http://www1.euskadi.net/euskaterm) Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa (http:/www1.euskadi.net/harluxet) Cancioneros: http://es.geocities.com/emitologia/kantuak http://jmacosta.freeservers.com/kantak.htm
Para contactar con nosotros: hiztegia@puertopasajes.net Hiztegia Pasaiako Portuko Agintaritza 56. posta-kutxa 20110 Pasaia
Indice
10 13
Plano del puerto El mar y el viento Escala Beaufort Escala del viento Puntos cardinales Otros trminos
17
Departamentos y puestos de trabajo del Puerto de Pasajes Departamentos Puestos de trabajo Otros puestos
23
Principales edificios portuarios y diversos lugares Edificio Transatlantico Taller elctrico y mecnico Vigilancia portuaria Consignatarios Estacin martima Lonja
27
Transportes del puerto de Pasajes y tipos de barcos Medios de transporte del Puerto de Pasajes Tipos de barcos Otros trminos referentes al mar
33 37 41 47
Mundo laboral Material de oficina Herramientas de trabajo Especies marinas
Plano del Puerto
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32
10
Bancha del este Faro de la Plata Arando chico Cala de Senoko zuloa Punta de las cruces Faro Senoko zuloa Cala Condemasti Varadero Punta Kalparra Punta de la torre Muelle San Pedro (1, 2, 3) Muelle Pescadera 2 Edificios de manipulacin de pescado Muelle Pescadera 1 Muelle Trintxerpe Almacenes de Herrera Viviendas Muelle Hospitalillo AZTI Almacn 1 Muelle Herrera Muelle Reloj Avanzado Vigilancia (retn) Consignatarios Aduana Autoridad Portuaria Edificio Trasatlntico Muelle Buenavista 1 Almacn 4 (bis) Almacn 5 Almacn 6
33 34 35 36 37 38 39 40 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62
Estacin martima Estacin F.C. Almacn SAPP Muelle Buenavista 2 Rampa RO-RO Muelle Molinao Muelle Capuchinos Capuchinos Almacn SAPP Muelle petrleos Pennsula de Capuchinos Ro Oiartzun Muelle Lezo-3 Muelle Lezo-2 Almacn 10, Almacn 9, Almacn 8 Muelle Lezo-1 Muelle Iberdrola Central trmica de Iberdrola Dique flotante Factora de construccin y reparacin de buques Varadero MEIPI Muelle Donibane Arco de Bonanza Viviendas APP Castillo Santa Isabel Cala Bursa Regata cala Bursa Viga Arando grande Bancha del Este
11
12
El mar y el viento
El mar y el viento
Escala Beaufort calma rizada marejadilla marejada fuerte marejada gruesa muy gruesa arbolada montaosa enorme
*las palabras en euskera estn determinadas
barea kizkurra itsaskirria / trapalla sagailoa sagailo handia zakarra oso zakarra handia oso handia izugarria
Escala del viento de Beaufort, segn el acuerdo de Washington de 1947 calma ventolina flojito flojo bonancible fresquito fresco frescachn duro muy duro temporal borrasca huracn Puntos cardinales Norte (N) Nornordeste (NNE) Noreste (NE) Este-noreste (ENE) Este (E) Este-sureste (ESE) Sureste (SE) Sur-sureste (SSE) Sur (S) Sur-Suroeste (SSW) Suroeste (SW) Oeste-suroeste (WSW) Oeste (W) Oeste-noroeste (WNW) Noroeste (NW) Nornoroeste (NNW)
haize barea oso haize ahula haize ahula haize arina haize alaia haize hozkirria haize gogorra oso haize gogorra haizetea haizete gogorra ekaitza ekaitz gogorra urakana
Iparra (N) Ipar ipar-ekialdea (NNE) Ipar-ekialdea (NE) Ekialde ipar-ekialdea (ENE) Ekialdea (E) Ekialde hego-ekialdea (ESE) Hego-ekialdea (SE) Hego hego-ekialdea (SSE) Hegoa (S) Hego hego-mendebaldea (SSW) Hego-mendebaldea (SW) Mendebalde hego-mendebaldea (WSW) Mendebaldea (W) Mendebalde ipar-mendebaldea (WNW) Ipar-mendebaldea (NW) Ipar ipar-mendebaldea (NNW)
14
Otros bajamar (viva) barlovento corriente cresta espuma estela marea (viva) ola pleamar (viva) rfaga resaca rompiente sotavento itsasbehera (bizi) haizealde itsaslaster kardala apar ubera / uhara marea (bizi) baga / olatu itsasgora (bizi) (haize-)bolada tirain itsasautsi haizebe
15
16
Departamentos y puestos de trabajo de la APP
Departamentos y puestos de trabajo de la APP

Departamentos de la APP Administracin del Personal Administracin General Archivo y Registro Atraques Centro de Salud del Servicio de Prevencin Centro Tcnico del Servicio de Prevencin Compras Comunicacin e Imagen Concesiones Conservacin Contabilidad Analtica Contabilidad General Delineacin y Topografa Departamento de Infraestructuras Departamento de Relaciones Comerciales Departamento de Secretara General Departamento de Sistemas de Informacin Departamento Econmico y Financiero Departamento Tcnico de Planificacin y Explotacin Direccin Divisin de Comunicacin e Imagen
Divisin de Gestin del Dominio Pblico Divisin de Operaciones Martimas Divisin de Operaciones Terrestres Divisin de Planificacin y Proyectos Divisin de Prevencin Medio Ambiente Divisin de Recursos Humanos Divisin de Secretara General Dragado Facturacin Gestin de Personal y Formacin Informtica Limpieza Mantenimiento Pescadera Presidencia Recursos Humanos Seales Martimas (SSMM) Servicio de Prevencin Subalternos Unidad Secretara de Presidencia Vigilancia
18
Pertsonalaren Administrazioa Administrazio Orokorra Artxiboa eta Erregistroa Atrakatzeak Prebentzio Zerbitzuaren Osasun Zentroa Prebentzio Zerbitzuaren Zentro Teknikoa Erosketak Komunikazioa eta Irudia Kontzesioak Kontserbazioa Kontabilitate Analitikoa Kontabilitate Orokorra Delineazioa eta Topografia Azpiegituren Saila Harreman Komertzialen Saila Idazkaritza Nagusiaren Saila Informazio Sistemen Saila Ekonomia eta Finantzen Saila Plangintza eta Ustiapenaren Sail Teknikoa Zuzendaritza Komunikazio eta Irudiaren Dibisioa Jabari Publikoaren Kudeaketaren Dibisioa Itsasoko Lanen Dibisioa Lehorreko Lanen Dibisioa Plangintza eta Proiektuen Dibisioa Prebentzio eta Proiektuen y Dibisioa Giza Baliabideen Dibisioa Idazkaritza Nagusiaren Dibisioa Dragatzea Fakturazioa Pertsonalaren Kudeaketa eta Prestakuntza Informatika Garbiketa Mantentze-lanak Arrandegia Lehendakaritza Giza Baliabideak Itsas Seinaleak (IS) Prebentzio Zerbitzua Mendekoak Lehendakaritzako Idazkaritzaren Unitatea Kaizaingoa
Puestos de Trabajo de la APP analista programador ATS y/o DUE celador guardamuelles conserje contramaestre contramaestre de Vigilancia contramaestre titulado de mantenimiento/explotacin
19
analista programatzailea OLT eta/edo UED kaizaina atezaina kontramaisua Kaizaintzako kontramaisua mantentze-lanetako/ ustiapeneko kontramaisu tituluduna delineante y/o topgrafo delineantea eta/edo topografoa encargado arduraduna encargado jefe arduradun burua guardamuelles almacenero kaizain biltegizaina jefe de celadores guardamuelles kaizainburua jefe de departamento sailburua jefe de departamento tcnico sail teknikoaren burua jefe de divisin dibisioburua jefe de equipo (oficial) taldeburua (ofiziala) jefe de equipo celadores guardamuelles kaizainen taldeburua jefe de equipo conductor Presidencia Lehendakaritzako gidarien taldeburua jefe de equipo guardamuelles almacenero kaizain biltegizainen taldeburua jefe de unidad unitateburua mecnico naval mayor itsasontziko mekanikari nagusia oficial ofiziala operador operadorea patrn de trfico interior barne-zirkulazioko patroia patrn mayor de cabotaje kabotajeko patroi nagusia programador programatzailea recepcionista/telefonista harreragilea/telefonista responsable contabilidad kontabilitate orokorraren general y/o analtica eta/edo analitikoaren arduraduna responsable de administracin pertsonalaren de personal administrazioraren arduraduna responsable de gestin de personal pertsonalaren eta y formacin trebakuntzaren kudeaketaren arduraduna responsable de archivo artxiboaren eta y registro-biblioteca erregistroaren-liburutegiaren arduraduna responsable de cobros y pagos kobrantzen eta ordainketen arduraduna responsable de compras y almacn erosketen eta biltegiaren arduraduna responsable de concesiones kontzesioen eta baimenen y autorizaciones arduraduna responsable de delineacin y topografa delineazioaren eta topografiaren arduraduna responsable de grupo taldeburua responsable de oficina administrativa administrazio-bulegoaren arduraduna
responsable de relaciones pblicas, comunicacin e imagen secretaria ejecutiva soporte administracin tcnico administrativo tcnico de seguridad tcnico mecnico de seales martimas
harreman publikoen, komunikazioaren eta irudiaren arduraduna idazkari exekutiboa administrazio-laguntzailea teknikari administraria segurtasun-teknikaria itsas seinaleen teknikari mekanikoa
Otros puestos de trabajo agente de aduanas aguador albail amantero amarrador angulero armador basculero calderero camionero capataz capitn capitn martimo carpintero cocinero conductor controlador electricista encofrador enfermero enganchador estibador farero gruista grumete jardinero jefe de mquinas manipulador maquinista marinero mariscador marmitn mayorista mdico minorista oficial patrn percebero pescadero aduana-agente urketari igeltsero siritu / zamaburu amarratzaile angulazale armadore baskulari galdaragile kamioilari langilezain kapitain itsas kapitain arotz sukaldari gidari kontrolatzaile argiketari enkofratzaile erizain krokatzaile zamaketari itsasargizain garabilari itsasmutil / txo lorezain makineriako buru manipulatzaile makinista marinel itsaskilari eltzezain handizkari sendagile txikizkari ofizial patroi lanpernazale arraindun
20
pescador pintor prctico redero soldador submarinista tornero transportista vigilante
arrantzale pintore portuko gidari saregile soldatzaile urpekari tornulari garraiolari zaintzaile
21
22
Principales edificios del puerto y algunos lugares
Principales edificios del puerto y algunos lugares

Trasatlntico Administracin General ala derecha ala izquierda almacn general almaceneros Archivo rea de transicin ascensor aseos aseos caballeros Atraques aula multifuncional cafetera centro de proceso de datos Centro de Salud del Servicio de Prevencin Centro Tcnico del Servicio de Prevencin Comisara Compras Comunicacin e Imagen Concesiones Consejo de Administracin Conservacin Conservacin Contabilidad Costos Delineacin descansillo Direccin Divisin de Compras Econmico-financiero entrada principal escalera Estadstica Explotacin garaje Gestin del Dominio Pblico Jardinera Mecnica Obras Operaciones Martimas Operaciones Terrestres Personal Planificacin Planificacin y Explotacin planta baja Presidencia primer piso Recursos Humanos sala de copias sala de reuniones
24
Administrazio Orokorra eskuinaldea ezkerraldea biltegi orokorra biltegizainak Artxiboa pasagunea igogailua komunak komuna (gizonak) Atrakatzeak gela funtzionaniztuna kafetegia datuak prozesatzeko zentroa Prebentzio Zerbitzuaren Osasun Zentroa Prebentzio Zerbitzuaren Osasun Zentroa Komisaria Erosketak Komunikazioa eta Irudia Kontzesioak Administrazio Kontseilua Artapena / Kontserbazioa Kontserbazioa / Artapena Kontabilitatea Kostuak Delineazioa eskailera-burua Zuzendaritza Erosketen Dibisioa Ekonomia eta Finantzen Saila sarrera nagusia eskailera Estatistika Ustiapena garajea Jabari Publikoaren Kudeaketa Lorezaintza Mekanika Lanak Itsasoko Lanak Lehorreko Lanak Pertsonala Plangintza Plangintza eta Ustiapena beheko solairua Lehendakaritza lehenengo solairua Giza Baliabideak kopia-gela bilera-gela
Secretara General segundo piso Seguridad Servicio de Limpieza Servicio de Prevencin Sistemas de Informacin Tesorera torno Unidad de Proyectos y Obras vestuarios
Idazkaritza Nagusia bigarren solairua Segurtasuna Garbiketa Zerbitzua Prebentzio Zerbitzua Informazio Sistemak Altxortegia tornua Proiektu eta Lanen Unitatea aldagelak
Taller elctrico y taller mecnico almacn almacenero depsito de gasoil ducha gras material (almacn) mecnica oficina puerta principal seales martimas servicio soldadura taller elctrico torno vestuario Vigilancia (edificio del retn) administracin almacn aseos centro de control entrada escalera jefe del servicio oficinas de los sindicatos planta baja primer piso recibidor sala de los jubilados segundo piso vestuarios Consignatarios ascensor cuarta planta descansillo
administrazioa biltegia komunak kontrol-zentroa sarrera eskailera zerbitzuburua sindikatuen bulegoak beheko solairua lehenengo solairua harrera-lekua jubilatuen gela bigarren solairua aldagelak
25
igogailua laugarren solairua eskailera-burua
biltegia biltegizaina gasolio-tanga dutxa garabiak materiala (biltegia) mekanika bulegoa ate nagusia itsas seinaleak komuna soldadura tailer elektrikoa tornua aldagela
entrada escalera mquina de caf planta baja primera planta segunda planta servicios tercera planta vestbulo Estacin Martima armadores bar Ferrys Capitana Martima gimnasio oficina prcticos recepcin de visitas vestuario Pescadera bodegas cofrada de pesca de altura comedor fbrica de hielo frigorficos lonja oficinas (exportadores) puerta de acceso puestos de venta tasca vivero
sarrera eskailera kafe-makina beheko solairua lehen solairua bigarren solairua komunak hirugarren solairua ataria
armadoreak Ferrys taberna Itsas Kapitaintza gimnasioa bulegoa portuko gidariak bisiten harrera aldagela
26
sotoak alturako arrantzako kofradia jangela izotz-fabrika hozkailuak lonja bulegoak (esportatzaileak) sarbidea saltokiak taberna haztegia
Vehculos de la APP y tipos de barcos
Vehculos de la APP y tipos de barcos

Vehculos de la APP barredora camin coche fenwick furgoneta gra gra mvil pala remolcador Tipos de barcos arrastrero atunero bacaladero ballenero batel bote bou buque de pasajeros buque frigorfico canoa carabela catamarn cochero crucero draga gabarra ganguil goleta granelero lancha lancha (con motor) fueraborda mercante motora pesquero petrolero piragua portacontenedor portaviones submarino tanque trainera trainerilla trasbordador velero yola arraste-ontzi atunketari bakailao-ontzi baleontzi batel bateliko / lapa / txalupa / txanel bou bidaiari-ontzi hozkailu-ontzi kano karabela katamaran auto-ontzi gurutze-ontzi draga gabarra gangil goleta aleontzi txalupa karelez kanpoko (motordun) txalupa merkantzia-ontzi txalupa motordun arrantza-ontzi petrolio-ontzi piragua kontainer-ontzi hegazkin-ontzi itsaspeko tangaontzi traineru trainerilla ferry / transbordadore belaontzi iola kale-garbigailu kamioi auto fenwick furgoneta garabi garabi mugikor pala atoiontzi
28
Otras palabras abarloar afirmar (poner firme) almacn amarrar amarre amarre amura ancla anclar / fondear anzuelo anzuelo, al aparejo aprovisionar arboladura arqueo Arqueo Bruto / Gross Tonagge (GT) arrastre arriar arribada arribada forzosa astillero atracar babor baha baliza bancada banco (de peces) banda bscula bocana bodega bolardo botadura boya boya de amarre boya de recalada brjula bulto (fardo) buque en lastre cable cabo cabo (geogr.) cabotaje cacea, a la cadena caladero calado (profundidad) saihetsetik lotu sendotu biltegi amarratu amarradura / amarratze amarratze / amarradura amula aingura ainguratu amu amuarekin aparailu hornitu mastak / masteria neurketa Neurketa Gordin / Gross Tonnagge (GT) arraste erriatu porturatze nahitaezko porturatze ontziola atrakatu ababor badia baliza tosta (arrain-)sarda albo baskula bokale soto mutiloi uretaratze buia ilabe porturatzeko buia iparrorratz fardel / pakete ontzia lastan kable soka lurmutur kabotaje kazan / xaxian kate kala sakonera / zingo
29
30
callejn canal cantil cantil (en el muelle) caa carrete castillo cerco, al ciaboga ciar cofrada consignatario consumo corcho (de pesca) costado cubierta cuchara (de gra) depsito franco deriva (ngulo) derrota (trayectoria) desatracar desguace dique flotante doble casco embarrancar / varar empresa estibadora empuje en lastre enfilar escala escorar (apuntalar) escorar (torcer) eslora esparavel estribor estrobo explanada fardo fondear / anclar fondo gancho garita granel, a Gross Tonagge (GT) / Arqueo Bruto hlice hundir inspeccin largo (amarra) largo (longitud)
etxarte kanal itsaslabar moilaertz kanabera txirrika gaztelu inguratu(z) ziaboga ziatu kofradia kontsignatario kontsumo kulubiz saihets bizkar zali gordailu franko deriba itsasbide desatrakatu desegite ur gaineko dike krosko bikoitz hondoa jo zamaketa-enpresa bultzada lastan bideratu geldialdi eskoratu okertu luzera esparbel / txinga istribor estropu zabaldegi fardo ainguratu hondo kako garita soltean / ontziratu gabe Gross Tonnagge (GT) / Neurketa Gordin helize hondoratu ikuskapen lotura luze (neurria)
31
largo de popa largo de proa luz de alcance luz de costado luz de tope manga mquina elevadora marca (remero) mstil mercanca (peligrosa) milla muelle nudo palangre pantaln paquete pasaje pasarela patrn pesca al cerco pesca de altura pesca de bajura peso muerto pie pita plomo polizn popa potencia potera proa proel provisin puente de buque pulpo (de gra) puntal (altura) rampa red remar remar (accin) remero remo rumbo salvamento martimo semforo sentina soga sonar sprader sprin timn tolete
txopako lotura brankako lotura popako argi alboko argi mastaburuko argi errun / zabalera jasogailu hankeko masta merkantzia (arriskutsu) milia kai korapilo tretza pantalan pakete bidaiariak zaldain patroi ingurasareko arrantza alturako arrantza baxurako arrantza pisu hil oin pita berun ezkutuko bidaiari txopa potentzia aborin branka aurreko / brankari hornidura itsasontziko zubi olagarro altuera arranpla sare arraun egin boga arraunlari arraun norabide itsas salbamendu semaforo saia / sentina txikota / unama sonar esprader esprin lema tolet
tolva toma de agua toma de energa elctrica tonelada torreta transbordo transformador transporte martimo transporte terrestre tren trincar tripulacin tripulante vagn varadero varar / embarrancar vela velocidad crucero velocidad lastre va de agua va de tren virar zona
kalapatxa ur-hartune argindar-hartune tona dorretxo ontzialdaketa transformadore itsas garraio lurreko garraio tren lotu eskifaia / tripulazio tripulatzaile bagoi ontzitegi hondoa jo bela gurutzaldi-abiadura lasta-abiadura (krosko-)zulo trenbide biratu gune
32
Mundo laboral
Mundo laboral
aguinaldo albarn de entrega alta anuncio de buque asamblea aspirante asuntos propios (permiso) baja baja por accidente baja por enfermedad bolsa de trabajo bonificacin a directo bruto calendario canon carga familiar categora cesin cesta de Navidad comisin (comit) Comisin de Euskera Comisin de Vivienda Comisin Paritaria Comit de Empresa compensacin compensacin horaria compensacin por peligrosidad compensacin por penosidad compensacin por toxicidad concentracin concepto (Fin.) conocimiento de embarque Consejo de Administracin contratar contrato contrato a tiempo parcial contrato administrativo contrato de arrendamiento contrato de compraventa contrato de obras contrato de relevo contrato de trabajo / laboral contrato eventual contrato indefinido contrato laboral / de trabajo contrato temporal gabonsari emate-agiri alta itsasontzi-iragarpen batzar ...gai (adibidez: izangai, hautagai, lehendakarigai...) norberaren gauzak baja istripu-baja gaixotasun-baja lan-poltsa hobaria zuzenekoari gordin egutegi kanon familia-karga maila emate / lagapen Gabonetako otar batzorde Euskara Batzorde Etxebizitza Batzorde Batzorde Paritario Langile Batzorde konpentsazio / plus ordu-konpentsazio arrisku-plus nekagarritasun-plus pozoigarritasun-plus kontzentrazio azalpen ontziratze-agiri Administrazio Kontseilu kontratatu kontratu lanaldi partzialeko kontratu administrazio-kontratu alokatze-hitzarmen salerosketa-hitzarmen obra-kontratu errelebu-kontratu / txanda-kontratu lan-kontratu behin-behineko kontratu kontratu mugagabe lan-kontratu aldi baterako kontratu
34
ezgaitasun lanaldi labur lanaldi jarraitu lanaldi lanaldi eten kilometraje lan- / laneko karga-manifestu amatasun meritu mugigarritasun funtzional garbi gaueko lan / gauekotasun izen-abizenak nomina organo bateratu geldialdi
35
convenio curriculum vitae declaracin declaracin sumaria deduccin delegado delegado sindical Da de Hermandad Da del Euskera da festivo da laborable dieta Direccin (rgano) direccin (domicilio) Documento Nacional de Identidad (DNI) estudios excedencia fecha de nacimiento fichar Fondo Social garanta ad persona grupo de euskaldunizacin grupo de mejora hora extra hora sindical horario huelga impreso impuesto Impuesto general sobre la Renta de las Personas Fsicas (IRPF) Impuesto sobre el Valor Aadido (IVA) incapacidad jornada a tiempo parcial jornada continua jornada laboral jornada partida kilometraje laboral manifiesto de carga maternidad mrito movilidad funcional neto nocturnidad nombre y apellidos nmina rgano conjunto paro
hitzarmen curriculum vitae aitortza / deklarazio aitortza sumario kenkari ordezkari ordezkari sindikal Senidetasun Egun Euskararen Egun jaiegun lanegun dieta Zuzendaritza helbide Nortasun Agiri Nazional (NAN) ikasketak eszedentzia jaiotze-data fitxatu Gizarte Fondo ad persona berme euskalduntze-talde hobetze-talde aparteko ordu / ordu estra ordu sindikal ordutegi greba inprimaki zerga Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zerga (PFEZ) Balio Erantsiaren gaineko Zerga (BEZ)
36
parte diario paternidad permiso permiso por fallecimiento permiso por maternidad permiso por paternidad Plan de Euskera pliego prstamo vivienda prevencin procedimiento profesin promocin interna proyecto prueba fsica prueba terica puntualidad retencin reunin salud laboral sancin seccin sindical Seguridad Social sindicato solicitud solicitud de atraque solicitud de servicio sueldo sueldo base sustitucin tarifa (lista de precios) tarifa (precio) tarjeta trabajador a turnos trabajar a turnos trabajo tribunal tribunal calificador turno vacaciones
eguneko parte aitatasun baimen heriotzagatiko baimen amatasun-baimen aitatasun-baimen Euskara Plan plegu etxebizitza-mailegu prebentzio prozedura lanbide barne-sustapen proiektu proba fisiko proba teoriko puntualtasun atxikipen bilera lan-osasun / laneko osasun zigor atal sindikal Gizarte Segurantza sindikatu eskaera atrakatze-eskaera zerbitzu-eskaera soldata oinarrizko soldata ordezkapen tarifa prezio / salneurri txartel txandakako langile txandaka lan egin lan epaimahai epaimahai kalifikatzaile txanda oporrak
Material de oficina
Material de oficina
abrecartas acuse de recibo agenda alfombrilla para ratn almohadilla para tinta archivador AZ con palanca archivador para disquetes archivo colgante artculo de higiene y limpieza atril bandeja de sobremesa banderita post-it block de escritura sin espiral bobina de papel bolgrafo bolsa Kraft (de burbujas) bolsa Kraft sin imprimir cabeza de escritura para mquina de escribir caja de cartn para embalajes caja para archivo definitivo calculadora calendario canutillo de plstico para encuadernar carnet carpeta con anillas carpeta con gomas y solapas carpeta con pinza carpeta para archivo colgante cartucho de tinta cartulina CD-ROM cenicero chincheta cinta adhesiva cinta correctora para mquina de escribir cinta de vdeo clip corrector de escritura disquete embalaje (accin) embalaje (envoltorio) etiqueta adhesiva etiqueta en hojas A4 para impresoras fax fichero de sobremesa filtro para pantalla fotocopiadora eskutitzak irekitzeko jaso izanaren agiri agenda sagu azpiko tapiz tinta-tanpoi AZ karpeta palankadun diskete-kaxa zintzilikatzeko artxibo higiene eta garbiketako gai liburu-euskarri mahai gaineko azpil post-it paper idazteko koaderno kiribilgabe paper-txirrika bolaluma / boligrafo Kraft poltsa (burbuiladun) inprimatu gabeko Kraft poltsa idazmakinako idazketa-buru paketeak egiteko kartoizko kaxa behin betiko artxibatzeko kaxa kalkulagailu egutegi orriak lotzeko plastikozko kiribil txartel uztaidun karpeta gomadun eta hegaldun karpeta pintzadun karpeta zintzilikatzeko artxibo-karpeta tinta-kartutxo kartoi mehe CD-ROM hautsontzi txintxeta zinta itsasgarri idazmakinako ezabatzeko zinta bideo-zinta klip tinta-ezabagarri diskete paketatze bilgarri etiketa itsasgarri inprimagailuetarako A4ko etiketa-orri fax mahai gaineko fitxategi pantailaren irazki fotokopiagailu
38
sacagrapas sacapuntas segunda hoja sello de caucho separador solapa (de carpeta) soporte de sobremesa spray para limpieza de pantalla subcarpeta taco de calendario tarjetero tijera
39
funda de plstico goma de borrar goma elstica grabadora grapa grapadora hoja A4 en colores hoja con escudo impresora ndices y separadores lapicero / lpiz lpiz / lapicero listn telefnico mquina de escribir margarita para mquina de escribir mina (de lpiz) mojasellos ordenador panel adhesivo pantalla de ordenador papel para fotocopiadora papelera paragero pegamento perchero portacalendario portaclips portalpices portaminas portarrollos para cinta adhesiva post-it ratn regla reposapis rotulador rotulador fluorescente
plastikozko zorro borragoma goma elastiko grabagailu grapa grapagailu A4ko orri koloredun armarridun orri inprimagailu aurkibideak eta banagailuak arkatz arkatz telefono-aurkibide idazmakina idazmakinako bitxilore mina seiluak bustitzeko ordenagailu ohol itsasgarri ordenagailuaren pantaila fotokopia-paper paperontzi aterki-ontzi itsasgarri / kola esekitoki egutegi-euskarri klip-ontzi lapitz-ontzi portamina zinta itsasgarriaren euskarri post-it sagu erregela oin-euskarri errotuladore arkatz markatzaile fluoreszente / errotuladore fluoreszente grapak kentzeko zorrozkailu bigarren orri kautxuzko zigilu banagarri hegal (karpetarena) mahai gaineko euskarri pantaila garbitzeko aerosol barruko karpeta ohar-egutegi txarteldegi guraize
tinta toallita para limpieza de pantalla toner toner reciclado transparencia para fotocopiadoras
tinta pantaila garbitzeko zapi toner toner birziklatu fotokopiak egiteko gardenki
40
Instrumentos y herramientas de trabajo
Instrumentos y herramientas de trabajo

alicate aro azada barra de cobre barra de estao barra de latn barra de plata bombona bota bote de pintura broca brocha buzo ignfugo cable careta de soldar carretilla cepillo cepillo (de carpintero) cincel clavo cortacsped cuerda cua destornillador electrodo extintor gafa gorra guadaa guante hacha horca lijadora lima llave llave de paso llave fija llave inglesa llave maestra mandil mango manguera manguito (ropa) mquina de soldar martillo mascarilla mazo mono (de trabajo) motosierra nivel (aparato) aliketa zirrindola aitzur kobrezko barra eztainuzko barra letoizko barra zilarrezko barra bonbona bota pintura-pote barauts brotxa suaren kontrako lan-jantzi kable soldatzeko mozorro eskorga eskuila arrabota zizel iltze belarra mozteko makina soka ziri bihurkin elektrodo su-itzalgailu betaurreko txano sega eskularru aizkora sarde lixagailu karraska giltza ixteko giltza giltza finko giltza ingeles giltza orokor mantal kirten mahuka / tutu malgu beso-erdi soldatzeko makina mailu mozorro mazo lan-jantzi motozerra nibel
42
nudo pala paleta pico pincel piqueta plana podadera polaina rastrillo ropa de seguridad (ignfuga) serrucho sierra soplete taladradora taladradora (elctrica, porttil) taladro (manual, de carpintero) tenaza tornillo tuerca
korapilo pala paleta pikatxoi pintzel pikotxa plaunkai inauskai polaina eskuare segurtasun-arropa (suaren kontrako) zerrote zerra soplete zulatzeko makina zulagailu daratulu kurrika torloju azkoin
43
44
Especies marinas
Especies marinas
abadejo aguja almeja anchoa anguila arenque atn bacaladilla / perlita ballena besugo boga bogavante bonito breca buey caballa / verdel cabra calamar caracolillo carbonero carioca chicharro / jurel choquito cigala cococha congrio corcn / lisa / muble delfn dorada erla faneca gallo gamba japuta jibia jurel / chicharro langosta lenguado liba / merln lisa / muble / corcn locha lubina macarel marrajo / tiburn maruca mediana merln / liba merluza mero mojarra Pollachius pollachius Belone belone
Puede pertenecer a varias especies
Engraulis encrasicolus Angilla angilla Clupea harengus Thunnus thynnus Micromesistius poutassou
Pagellus bogaraveo Boops boops Homarus gammarus Thunnus alalunga Pagellus erythrinus Cancer pagurus Scomber scombrus Serranus cabrilla Loligo vulgaris Littorina littorea
Pollachius virens / Gadus virens / Merlangus virens
Merluccius merluccius Trachurus sp. Sepia officinalis Nephrops norvegicus Conger conger Chelon labrosus
Sparus aurata Lithognathus mormyrus Trisopterus luscus

Parapenaeus longirostris Brama brama Sepia officinalis Trachurus sp. Palinurus sp. Solea solea Merlangius merlangus Chelon labrosus Cobitidae (fam.) Dicentrarchus labrax
Scomber (pneumatophorus) japonicus
46
Lamnidae (fam.) Molva molva Merluccius merluccius Merlangius merlangus Merluccius merluccius Epinephelus guaza Diplodus vulgaris
abadira akula txirla / muxila antxoa aingira sardinzar atun / hegalabur bakalada / perlita balea bisigu boga abakando / misera hegaluze lamote buia berdel kraba txibia karrakela/magurio ikazkin karioka txitxarro txoko txiki zigala kokotxa itsas aingira korrokoi / lazun izurde urraburu erla paneka handi oilar ganba papardo txoko txitxarro otarrain mihi-arrain liba korrokoi / lazun mazkar lupia makaela marrazo berruenda handi tarteko legatz liba legatz mero zuri muxar
muble / corcn / lisa navaja ncora ncora orca palometa / pmpano palometa roja pmpano / palometa pancho percebe perlita / bacaladilla pescadilla pez espada platija pulpo quisquilla raba rape salmn salmonete sardina sargo tiburn / marrajo tolla tortuga trucha verdel / caballa vieira
Chelon labrosus Ensis siliqua Liocarcinus puber Liocarcinus puber Orcinus orca Trachynotus ovatus Beryx decadactylus Trachynotus ovatus Pagellus bogaraveo Lepapidae (fam.) Micromistius poutassou Merluccius merluccius Xiphias gladius Platichthys flesus Octopus spp.
Lophius sp. Salmo sp. Mullus sp. Sardina pilchardus Diplodus sargus Lamnidae (fam.)
Puede pertenecer a varias especies Puede pertenecer a varias especies
47
Scomber scombrus Pecten sp.
korrokoi / lazun datil txamar / nekora nekora / txamar ezpalarta itsas potxu bisigu ahogorri itsas potxu pantxo lanperna bakalada / perlita merlenka ezpata-arrain / txitxi-ezpata platuxa olagarro izkira arraba zapo izokin barbarin sardina muxar handi marrazo tolla dortoka amuarrain berdel bieira
Atsotitzak Abestiak
Itsasoarekin edo Pasaiarekin zerikusia daukaten
Itsasoarekin zerikusia daukaten
Talaierorik onena, andre alarguna: beti itsasoari begira Gu Ameriketara abiatuz gero, itsasoa agortuko litzateke Andrea, sua eta itsasoa, hiru galbide Arrain handia, itsaso handia Gu behartu orduko, itsasoa agortu Diruak itsasoan ere bidea egin Erreka oro itsasora ari Itsasoari esana: Hi ere ezkondutakoan domatuko haiz Haizearen beha egon zen ontzia, portuan usteldu Baditu itsasoak bere gorabeherak Itsasoan luzaroan ibiliak begi gorriak / Itsasoak bere lekua behar du / Itsasoan ez dago jesarlekurik Itsasoa ere ezkondu bazen, parauko zen Itsasoa igaro eta bazterrean ito Itsasoak eman eta eraman Itsasoak errekak, iturriak eta ibaiak iruntsi. Itsasoari esana: -Harro hago baina ezkontzen haizenean domatuko haiz hi ere Itsasoko legeak ona on eta gaiztoa mesura gabeak
La mujer del marinero a la maana casada y a la tarde viuda La desgracia a la puerta vela, y en la primera ocasin se cuela / La fortuna nos manda El juego, la mujer y el vino sacan al hombre de tino En ro grande, grandes peces En la necesidad se ve la amistad / Pobreza nunca alza cabeza Asno con oro, alcnzalo todo. El que nace, debe morir Casars y amansars Quien de esperanza vive, de hambre muere Toda subida tiene su bajada Cada cosa en su sitio
Casars y amansars Nadar, nadar, y a la orilla ahogar Lo que el mar te da te quita Los ros van a parar en la mar Casars y amansars
Las leyes del mar las buenas, buenas y las malas sin medida
Marinel tormentatuek bere tormentetan Si quieres aprender a orar, anitz promes eder egiten dute entra en la mar
Marinelak, denbora eder denean, bela egiten du Marinelak urik ez dagoelako ura edan behar, ura balego ardoa edango luke Marinel emaztea goizean senardun, arratsean alargun Mundu honek dirudi itsasoa, igerika ez dakiena hondarrera doa Gure etxean oilarra urtean behin eta horixe itsasokoa Ontzian denak kapitain, ontzia galdu
A la ocasin la pintan calva Desea el calvo tener pelo, y parecer bello La mujer del marinero a la maana casada y a la tarde viuda El que no nada se ahoga Pobreza nunca alza cabeza Unos por otros, la casa sin barrer / Donde muchos mandan, ninguno obedece, y todo perece / El mandar no quiere par Quien no se atreve, no vence La noche tema, que no llegara el da Los ros van a parar en la mar Llevar lea al monte
Portuan ontzia, urruti irabazia Uholdea beldur itsasoan kabituko ote zen Ur guztiak ilkitzen dira itsasotik Ura itsasora eramaten / Zekenak eta itsasoak, sekula nahikorik ez / -Zer moduz? -Itsasoan ontziak Zerua eta lurra aspertuak omen zeuden eta itsasoa egin zuten Zoroei bakarrik gustatzen zaizkie gerra, itsasoa eta ezkontzea
No hay dos sin tres Ir a la guerra ni casar no se ha de aconsejar / Slo a los locos les gusta la guerra, el mar y el matrimonio A ro revuelto, ganancia de pescadores No hay mal piloto con tiempo bueno Trabajando nadie se hace rico
Edozein da arrantzale, arraina goserik dabilenean Edozein da arrantzale, antxoa hemen nagoka dabilenean Arrantzaleak ez du erabiltzen urrezko amurik
Arrantzaleak ur uherra desiratzen arraina atzemateko Ibai nahasia, arrantzaleen irabazia Lehorreko arrantzaleak, arrain gutxi saskian Orekariak orekan, arrantzaleak arrantzan Txalupan nagusi asko, arrantza gutxi Portuan ontzia, urruti irabazia
A ro revuelto, ganancia de pescadores A ro revuelto, ganancia de pescadores Quien quiera pescar, que se moje el culo / No se toman truchas, a bragas enxutas Zapatero a tus zapatos Donde muchos mandan, ninguno obedece, y todo perece Quien no se atreve no vence
Atsotitzak
Itsasoarekin zerikusia daukaten
Boga, boga
Boga, boga, mariela, mariela! Joan behar degu urrutira, urrutira! Bai, Indietara! Bai, Indietara! Ez det nik ikusiko zure plai ederra; agur, agur, Ondarroako itsaso bazterra! Mariela! Boga! Mariela!
Maite, maite
Maite, maite ez ni utzi hemen kaiean. Maite, maite zu nere bihotzean. Maitetxo itsasora juan da itsasontzi batean. Maitetxo itsasoan dago urrutirako bidean. Maite, maite ez ni utzi hemen kaiean. Maite, maite zu nere bihotzean. Maitetxo noiz etorriko da, nere bihotza zain dago. Maitetxo noiz etorriko da, biok alkar bizitzeko. Maite, maite ez ni utzi hemen kaiean. Maite, maite zu nere bihotzean.
Ixil-ixilik
ixil-ixilik dago, kaia barrenian ontzi xuri pollit bat uraren gainean. (bis) Goizek'ordu bietan esnatutzen gera arrantzaliarekin joateko urrutira. Pasatzen naizenean zure leihopetik negarrak irteten dit begi bietatik (bis) Zergatik (5 aldiz) negar egin? Zeruan izarra dago itsaso aldetik. (bis) Bat, bat, bat, bart parrandan ibili, bart parrandan ibili. Bi, bi, bi, ez naiz ondo ibili, ez naiz ondo ibili. Hiru, hiru, hiru, kolkoa bete diru, kolkoa bete diru. Lau, lau, lau, sardina bakalau. Anteron txamarotia, Singerren bigotia, haretxek ei dauka, ei dauka preso tximinoia.
Ilunabarra
Ilunabarra... Eguzkia hasten da hasten da jaitsitzen, jaitsitzen, jaitsitzen dizdizera ederra zaiola gutxitzen. Diamantezko printzak, printzak zaizkanean jartzen, jartzen, jartzen, urrezko bola baten itxura du hartzen eta geldi-geldikan, itsaspean sartzen
Eta geldik, geldik eta geldik, geldik, eta geldik, geldik geldirikan itsaspean sartzen sartzen Itsaspean sartzen, sartzen
Egun seinalea zen gogoan hartzeko esan ziola haren etxera joateko. Deseo dudan hitz hau manifestatzeko zurekin, Antonio, nago izateko. Zer esaten didazu? Juanita, hitz hori, tentatzen ari zarela trazak badirudi. Ez zait gure gradurik tokatutzen niri ez burlarikan egin marineruari. Eduki dezakezu ongi sinistua aspaldian nengoela zutaz gustatua. Ez zaitut nik utziko desanparatua hala egiten dizut gaur juramentua. Konformatu ziraden elkarren artean ezkonduko zirela hurrengo urtean. Eskola ikasteko bien bitartean beraren herritikan guztiz apartean. Hala disponiturik jarri ziren biak kartaz entenditzeko elkarren berriak. Formalidadea(re)kin jartzeko egiak baina ez ziren lo egon amaren begiak. Alferrik izango dira haserre gurean ez naute mudatuko eternidadean. Esposatu nahi nuke kario onean Antonio Maria etortzen denean. Ezin egon zen ama hitz hori sufritzen, berehala hasi zen kartak detenitzen, intentzio haundiagoz ezkontza galdutzen; Juanitak holakorik ez zuen pentsatzen. Amaren malezia! korreora joan da Antonio hil zela egin zuen karta; Juanitaren tristura berri hura jakinda engainatua bestek gezur bat esanda. Amak esaten dio: Juanita nerea galdu da, diotenez Antonio Maria. nik bilatuko dizut beste bat hobea maiorazko, interes askoren jabea. Ama ez niri esan horrelakorikan ez dut nik besteengana amodiorikan. Ezin alegre leike nere barrenikan komenientzia ona izanagatikan.
Itsasoan urak handi dire

Zazpi laguneko famili batetan arotza zen gure aita gure herriko alkate ez izan arren, lan egiten zuena. Itsasoan urak handi dire, murgildu nahi dutenentzat gure herriko lanak handi dire, astun dire, gogor dire, zatiturik gaudenontzat. Markatzen ari diren bide nabarra ez da izango guretzat, lehengo sokari ezarririk datorren oztopo bat besterik. Itsasoan... Hainbeste mendetako gure morrontzak baditu mila tankera eta, zuhur aukeratzen ez badugu, bertan galduko gera.
Markesaren alaba
Zeruak eta lurrak egin zituena memoria argitzera zatoz neregana; esperantza badaukat zerorrek emana kunplituko dudala desio dudana. Amodiozko penak oraingo honetan publika ahal banintza bertso berrietan; enteratu naiz ongi enkargu horietan San Jose arratsaldeko hiru terdietan. Markes baten alaba interesatua marineruarekin enamoratua deskubritu gaberik bere sekretua amodioa zeukan barrena sartua.
Utzi alde batera horrelako lanak ez ditut nik ikusten zu bezala damak. Nahi badituzu hartu onra eta famak giatuko zaituzte aitak eta amak. Denbora kunpliturik galaia abian zer pasatu ote zen haren memorian kartarik hartu gabe joan den aspaldian inozente sartu zen jaio zen herrian. Hau da lehendabiziko hark esan zuena. Zer da musikarekin onratzen dutena? Markesaren alaba kalean barrena esposario zela hark behar zuena. Desmaiaturik egin zuen ordubete gero nobia eske hitz bi egin arte inguratu zitzaion makina bat jende bigarren ordurako hil zen derepente. Gaua pasatu eta hurrengo goizean entierroa zuen bigarren klasean. Markesaren alaba guztien atzean; zer pena izango zen haren bihotzean? Penarekin leherturik Antonio hil zen akonpainatu zuen Juanitak elizan. Maitasuna bazion esan dudan gisan geroztikan ez zuen osasunik izan. Erremedia baledi sentimendu hori bitarteko bat jarri Jesus maiteari orazio eginaz Birjina Amari zeruan gerta dadin Antonio Mari. Elkarren konpainian guk ere nahi dugu Birjina egiozu Jaunari erregu kristau guztiogatik baldin ahal bazenu Iturrinok horrela desiatutzen du.
Brodatzea utzirik, jin nintzen amagana: hean jaliko nintzen gibeleko leihora gibeleko leihora, itsasoko aldera Bai habil, haurra habil, erran kapitainari jin dadin afaitera, hemen deskantsatzera hemen deskantsatzera, salaren ikustera. Jaun kapitaina, amak igortzen nau zugana jin zaiten afaitera eta (hantxe) deskantsatzera, hantxe deskantsatzera, salaren ikustera. Andre gazte xarmanta hori ezin egina iphar haizea dugu gau behar dut aintzina ezin ilkia baitut hauxe da ene pena. Andre gazte xarmanta zu sar zaite untzira gurekin afaitera eta deskantsatzera hortzet deskantsatzera salaren ikusterat Andre gazte xarmanta igaiten da untzira, han emaiten diote lo belharra papra eta untzi handian lo dago gaixo haurra. jaun kapitaina nora daramazu zuk haurra? Zalu itzul nezazu hartu nauzun lekura, hartu duzun lekura aita-amen gortera
Brodatzen ari nintzen / Neskatxa ontziratua

Brodatzen ari nintzen, ene salan jarririk; aire bat entzun nuen itsasoko aldetik; Itsasoko aldetik, untzian kantaturik
Ner mariel ona hedazak heda bela beti nahi nuena jina zaitak aldera ez duk hain usu jiten zoriona eskura Jaun kapitaina, nora ekarri nauzu huna? Zalu itzul nezazu hartu nauzun lekura. hartu nauzun lekura, aita-amen gortera. Andre gazte xarmanta, hori ezin egina, hiru ehun lekutan juanak gira aintzina... Ene meneko zira, orai duzu orena... Andre gazte xarmantak hor hartzen du ezpata bihotzetik sartzen ta hila doa lurrera!... Aldiz haren arima hegaldaka zerura! Nere kapitain jauna: hauxe duzu mahurra Nere marinel ona nurat haurtiki haurra? Norat haurtiki haurra? hoxtxet itsas zokora Hiru ehun lekutan dago itsas lehihorra: Oi Ama Anderea, so egizu leihora... Zure alaba gaixoa, uhinak darabila.
Baionatik Bilbora
Badu nora heldu, ez du zeri heldu, itsaso hutsa da nire herria. Baionatik Bilbora itsaso errea putzu honek ez du itoko gure haserrea. Baionatik Bilbora itsaso barea maria behetik gora zer bakardadea. Baionatik Bilbora itsaso antzua han zuen harro utzi Okendok zantzua. Baionatik Bilbora lapa ta lanperna handikan honeraino Okendoren pena. Baionatik Bilbora itsaso petrala aspaldi esan zidaten besterik ez zala. Baionatik Bilbora itsaso aingura nadila zure albora oraindik ingura. Baionatik Bilbora itsaso zakarra baldin baneki nora kamino bakarra. Baionatik Bilbora itsaso pobrea non du aurkitu behar Euskadik hobea. Baionatik Bilbora itsaso euskara Baionatik Bilbora galduak ez gara.
Baionatik Bilbora itsaso gorria Baionatik Bilbora gure memoria. Bilbotik Baionara alua itsasoa iheri ez dakiena hondarrera doa.
Pasaiako huelga
Milla bederatzi eun kunplitu eta emeritzagarren urtian, huelga baten bidez okertu gera Antxoko partian; buruzariya balititz bezela oiartzuarren tartian, guri bengantzan asi zerate oso gorroto fuertian; beti goguan izango degu bizirik geran artian. Bertso berriyak jartzera nua nai dituanak ikasi, asuntu hori onratu gabe ezin nezake nik utzi; oiartzuarrrak Antxo aldian ez gaituzte nai ikusi, txori batzuek joan diralako kaiolatikan igesi, langilliari burla egiaz alperrak daude nagusi. Huelga hortan eskatu ziran lau kondiziyo berriyak, baan etziran orko maisuak Oiartzundik etorriyak; iduritzen zat ote gauden gu libru berdian jarriyak, lenago alde genituenak kontra ditugu erdiyak, artzai gaiztuak diran tokiyan pagatutzen du ardiyak. Portu artako kontratista bat gizona balientia, Goiarritikan etorriya da euskaldun korrientia; urte batzuak baditu baa gorputza dauka tentia; oiartzuarrak badadukagu orrentzat borondatia, San Estebanez fiesta da eta naiko genduke joatia. Oiartzuarrak ez diyote egin jaun orri ustez gaitzikan, zentruak esan digun legera errenditzia baizikan;
Pasaiako herritik
Pasaiako herritik dator notizia zezen bat izan dala jenioz bizia kantatutzera nua bistan ikusia alegratzeko triste dagoen guzia. Santiago eguna Pasaian seinale ailegatu eztanak egin beza galde hasieran jendia zezenaren alde azkenean etziran arrimatu zale. Gure Pasaia beti sonatua dago errapin gabe ezta urte bat igaro urrengoan jarriko dituztela nago barrera hestuago edo zezena handiago. Torillotik atera zuten lehendabizi behi zar bat gidaria bandera ta guzi harrapatzen zuena purrukatzen hasi azkenean kanpora plazatik igesi. Hiru komertziante plazatik kanpoan poxpolo ta barkillo labaina tratuan, pareta egon arren hamar oin altuan panparroi pasatu zen putzura saltuan. Hoiek horrela eta gehiago ere bai lurrian ziraldoka egin zuten lasai ezkonberriak eta zenbait dama galai zezenaren mendian etzuten jarri nahi. Plazatik itsasora salta da igeri adarrak besterikan etzuen ageri bakerua begira bere zezenari eserita jan ditu hiru libra ogi.
beraren kontra ez degu esan tokatzen ez den itzikan, pasa diranak esplikatzeko ez daukagu lotsikan, begiyak balak baldin balitu tirako luke pozikan. Mualla ortako kapataz batek propina asko artzen du, berari zerbait eman ezkero lanian azkar sartzen du; neonek ez det ikusi bao jendia prankok esan du, erregaliyak izugarriyak nola dituen izandu; badauka zeek gobernatua nai baldin badu gizendu. Inbusteruak ez izatia degu guretzat kaltian, gizona zail da ezagututzen pruebak ikusi artian; Tori ollua! esanaz juan zan aurreko egun batian; ardo-puska bat ez da paltako orren iztarrak jatian. lana aguro agindu ziyon sartu zanian atian. Ioiz suertez jartzen bazaizkit gizon oriyek aurrian, alde artara begiratzen det triste ta gogo txarrian; zenbait naigabe sufritzen degun bizi garenak lurrian, ardi gaiztuak paotxa jaten, onak gosiak larrian, gauz ori bera pasa zitzaigun Karlosen gerra zarrian. Leku askotan ikasi dute Antxoko jornalen berri, ta berak ere adierazten or dabiltza erriz erri; Irundik eta Ondarrabitik jende asko da etorri, beste batzuak abisatuta Goiarritika ekarri; emen dagona ez da besterik: bengatu naia elkarri
Zelebria da gizon batzuak egin dutenajustia lantegi (y)orren segurantziya ez dute gutxi kostia; gerore oiek ez da komeni edozein modu uztia, olluarekin etori zan bat, solomuakin bestia; nik ere pozik jango nituke, jenero txarrak eztia. Nola presari eragi eta pasatzen dan ugaldia ala berian kanpotarrekin bete da Antxo aldia; gu lanik gabe onla uzteko oiek zeukaten zalia, au da batere asarre gabe egiten degun galdia: oiartzuarrak bestiak bao eskasaguak al dia? Miseriyarik ez daukagu edanian ta janian, gure gorputzak argatik daude onen estadu onian; estimatuak izaten gian besterikan etzanian, orduan baan eskasaguak orain ez gaude lanian; edozein burla egiten dute komenentziya danian. Usteko zuen orren kontuak ez ditugula jakindu, bestiak bao aldrebesago utsa ikusi bagindu; gure kuadrilla asarre dago, askok biotzian min du; zarrak etxian geldi daudela besteri lana agindu, Pasai San Joango ollo jaliak aziyo txarra egin du. Altza gaeko beste gizon bat dabil Antxo inguruan, gu bajatzia beste gauzarik ez dabilkana buruan, eskirolakin unitu eta altubeneko graduan; gizonez gizon jarri zaitezte oiartzuarran onduan,
zein dan langille balientia ikusiko da orduan. Orren ideia zer izango zan aguro niyon igarri, bere galoiak gora altxatzen enpeatuta da larri; atzo gizon bi izketan zeuden, atenditutzen naiz jarri, sujeto orrek zer egin duban esan ziyoten elkarri: Biba euskera! maiz oju egin, kastillanuak ekarri. Oraingu ontan izandu dira asunto izugarriyak, baan gugatik ez du merezi desonratzia erriyak; gusto duanak ikasi bitza hamasei bertso berriyak, muallan lanik etzeukan eta Trajinos Beltzak jarriyak; aditu nai eztunik bada itxi bitza belarriyak.
Ikusi zutenian hala zebilela berihala juan ziran traineruen bila. Arpoi ta dinamita eta soka bila. Aguro ekartzeko etzan jende hila. Bost traineru juan ziran patroi banarekin. Mutil bizkor bikainak guztiz onarekin. Manuel Olaizola eta Loidirekin. Uranga, Atxaga ta Manterolarekin. Baliak egindako salto ta marruak ziran izugarri ta ikaratzekuak. Atzera egin gabe, hango arriskuak, arpoiakin hil zuten han ziran hanguak. Bost txalupa jiran da erdian balia gizonak egin zuten bai nahiko pelia. Ikusi zutenian hila edo itoa legorretikan bazan biba ta txaloa. Hamabi metzo luze gerria hamar lodi. Buztan palak lau zabal albuetan pala bi. Ezpainetan bizarrak beste ilera bi orraziak bezela hain zeuzkan ederki. Gorputzez zan mila ta berrehun arrua. Beste berrehun mingain ta tripa barruak. Gutxi janez etzegon batere galdua. Tinako sei pesetan izan zan saldua.
Bat.bi hiru, lau

Bat, bi, hiru, lau Bost, sei, zazpi, pasaitarrek, estropetan irabazi, aurrera!
Balearen bertsoak
Mila bederatziehun da lehenengo urtian, maiatzaren hamalau garren egunian, Orioko herriko barraren aurrian, balia agertu zan beatzik aldian. Haundia bazan ere azkarra ibilian. Bueltaka han zebilen juan da etorrian, hondarra arrotuaz murgil igarian. Zorriak zeuzkan eta haiek bota nahian.
Gertatua jarri det egiaren alde. Hau horrela ez bada jendiari galde. Bihotzez pozturikan atsegintsu gaude. Gora oriotarrak esan bildur gabe.
Lana horren saria "txakurraren partia" deitzen genuen guziok, ongi merezia maitea-maitea zen txakur ehiztaria txalupa betetzen zuen anima gabeak. Unea etorri da zuri kontatzeko zer nolako txakurra zen gure Txuriko uhin izugarriak ez zuen izutuko arraia utzi baino, lehenago itoko. Goiz itsusi batean ez naiz ez ahaztuko bere lana beteaz jauzi zen Txuriko baga haundi artean, ehiza ez utziko legatz haundi batekin ito zen betiko.
Arrantza
Itsasoa da beti lurrari musuka, ta lurra ogi-eske laztanaren truka... Alkar-maiteak dira biak, ezin uka, aldiz eginagatik hasarre burruka. Oriotarren kezka minena da barra; itsasorako duten ur-bide bakarra, ogi-bila joateko, igaro beharra, heriotza dutela zelatari zaharra... Oinez motela baita antzara, ur-zale... Hainbat arrantzalea nagi kalez kale... Bere otarrarekin, behartsu-maitale; dunean ase ditu hamaika eskale.
Joxe Migel
Joxe Migel, Migel Joxe, Joxe Migel, Migel Joxeren batela, Joxe Migelen batela, txitxarroa ta berdela, Joxe Migelen batela, txitxarroa ta berdela.
Beti ezkamak kentzen

Beti ezkamak kentzen, kentzen, kentzen, kentzen, kentzen, kentzen. Beti ezkamak kentzen, kentzen, kentzen, kentzen, kentzen. Zer gara gu?, nor gara gu? Euskotarrak gara gu. (Bis)
Txuriko
Gu gazte giadela txalupa guziak zakurtxo bat ohi zuten ontzi barrenean begi erne, abilla, ez zen zaunkaria ihes zihoan arraia harrapatzailea Seme esango dizut nola gertatzen zen puittutako arraia, suelto batzuetan legatza ospa, ihes, txakurra jauzten zen ta bet-betan arraia hartzen zuen hortzetan.
Oroimeneko portua
Ifar aldeko portu zaharra ekar dezagun kantara: kale bustien sentimendua, edalontzien ikara. Marinelen hitz arrotzak baina ginebra onaren dirdira, gau biluzia sartzen zitzaigun begi zabalen ninira.
Gau erdiaren eremuetan laban ahoak aidera: izar isilen argi azpian odol beroa lurrera. Txanpon berriez erosi eta amodioen jokora, ohe hestutan etzuten ginen itsas lamien altzora. Kanta lizunen alegrantzia, akordeoien tristura: ez gara egundo,ai, itzuliko oroimeneko portura.
Habanera
Berriro itzuliko balitz iragan denbora arrotza berdin kontsumi nezake banilla gozo artean, itsaso urrun batetan irudimena galdurik udaberriko euritan larrosak pizten ikusiz. Osaba komertzianterik ez nuen izan Habanan, pianorik ez zegoen bizi nintzen etxe hartan, neskatxen puntilla fiak udako arratsaldetan, errosario santua neguko gela hotzean. Ezpainek gordetzen dute ezpain bustien gustoa desiozko hotzikaran etsipenaren tamalez, gaua zelatan dakusat kontzientzia bilutsik badoaz orduz geldiak gogorapenen hegalez. Jaio gien, bizi gera ez dugu ezer eskatzen itsasontzia astiro kaiatik ari da urruntzen. Antillak zintzilik daude argazkien paretetan karta bat idatziko dut norbaitek erantzun dezan. Tabako, ron ta kanelaz sukartutako ametsetan algarak entzuten ziren Habanako putetxetan, abanikodun mulatak gauari haize egiten musiken aide nagiek odola erretzen zuten. Jaio gien, bizi gera ez dugu ezer eskatzen itsasontzia astiro
Amets, amets egin

Amets, amets egin itxas gizona, amets, zure ametsa gerta leikela. Berriz etorriko zera Ondarru'ko kaiera, han daukazu maitea, itxaroten dezuna, berriz etorriko zera, zure txaluparekin, han daukazu maitea ta bihotza. Han daukazu maitea ta biotza.
Belazko untzia
Zazpi urte baditu, uraren gainean ginela, sei urteren janaria baizik gurekilan ez ginuela, zazpigarrenean jan ginituen txakurra eta gatua. Ene mutilik ttipiena, ene mutilik maitena, habil harat, habil hunat, mastanoaren puntara, mastanoaren puntara eta, ageri denez leihorra. Nagusia heldu nitzaizu bihotza arras tristerik, ez dut ikusi leihorrik, ez eta ere belarik, jan nazazie, jan nazazie, jan beharra naiz lehenik. Ene mutilik ttipiena, ene mutilik maitena, habil harat, habil hunat, mastanoaren puntara, mastanoaren puntara eta, ageri denez leihorra. Nagusia, heldu nitzaizu, bihotza alegerarik, ikusi dizit londrese, bai eta ere huraxe, zure arreba dendaria, josten ari da leihoan.
kaiatik ari da urruntzen. Antillak zintzilik daude argazkien paretetan karta bat idatziko dut norbaitek erantzun dezan.
Itsasontzi baten
Itsasontzi baten Euskal Herritik kanpora naramate eta ez dakit nora.(Bis) Agur nere ama laztan goxoari Agur nere maite politari ez egin negar etorriko naiz egunen baten pozez kantari Itsas ontzi... Agur senideak agur lagunari egur Euskal Herri osoari. Ez egin negar etorriko naiz egunen baten pozez kantari. Gora Euskal Herri Gora Euskal Herri Gora Euskal Herriari.
Igaz udako goiz batez eguzkiaren lehen printzez jo nuen itsas barrena bihotza dardara eginez, murgildu nintzen ur gardenetan, arakatu ongi hare-haitzetan han zegoen tinkaturik goroldioak estalirik. Indar guztioz bultzatzen altxor kutxa zabaldu nuen, atzera egin ninduen uhin haundia altxatu zen, inor ez zapaltzeko gogoa, zapalduak ez izatekoa, hau da gure urguilua altxor guztien iturria. Eta hau hola ez bazan sar nazatela kalabazan, ipui txit barregarriak kontatu nizkizuen plazan.
Kapitain pilotu
Txalupa txiki honetan horrenbeste lagun lagun, lagun ez dakit zer biaje atera behar degun kubiertan lekurik ez bodega txikia ez dakit zer biaje atera behar degun. Hauxen da barko berria hauxen da barko berria ondo kostata ekarria ekarria. Ni naiz Kapitain Pilotu. zu zera Kapitain Pilotu. neri behar zait obeditu obeditu. Heltzen badiot kraxketan bonbilo bonbilo behera Heltzen badiot norbaiti Bonbilo bat, bonbilo bi Bontilo putzura erori.
Gaztelugatxe
Seiehun urte inguru kosta aldean zen gertatu, itsasgizon zahar batek behintzat hala zidan kontatu, enbat itzelak Gaztelugatxen untzi eder bat zuen hondatzen, euskaldunontzat barruan altxor haundiak ei zekartzan. Igaz udako goiz batez eguzkiaren lehen printzez jo nuen itsas barrena bihotza dardara eginez, murgildu nintzen ur gardenetan, arakatu ongi hare-haitzetan, han zegoen tinkaturik goroldioak estalirik.
Guk euskaraz
Guk euskaraz Zuk, zergatik ez? (Bis) Euskara putzu sakon eta ilun bat zen, (Bis) eta zuek denok ur gazi bat atera zenuten handik nekez. (Bis) Guk euskaraz... Orain zuen birtutez zuen indarrez (Bis) euskara itsaso urdin eta zabal bat izanen da eta guria da. (Bis)
Afaria suan dago, bero beroa sarridino. Nik zu zaitut maiteago egur onak sua baino. Izar zuriz mila dago iparretik hegoraino. Nik zu zaitut maiteago ilargiak gaua baino. Lo egizu, egizu lo, deskantsuan bihar artio. Nik zu zaitut maiteago gau beltzean loa baino. Orain haurra hor lo dago; lo egizu aingeruo. Nik zu zaitut maiteago zure aitak nihaur baino.
Donostiako balearen bertsoak Itsasoa laino dago

Itsasoa laio dago Baionako barraraino, nik zu zaitut maitiago arraitxoak ura baio. Itxas-Aita, ur alorra Ama Lurraren senarra, bizi-iturri illezkorra gure poz eta negarra. Hondarribi, itxas herri lamiaren amets kabi, marielen bizi-toki maitietan maitagarri. -----------------Itsasoa laino dago Baionako barraraino. Nik zu zaitut maiteago txoriak bere umeak baino. Aita gutaz oroit dago lainopean gaueraino. Nik zu zaitut maiteago arraintxoek ura baino. Luis Gaiztoak'k emanik lenengo arponada, balia harrapatzeko txit gizon ona da; estimatzekoa zan halako jornada, beratzi mila errial bazuen jornala.
Nere herri maitea

Nere herri maitea alegratu, bai, jendia bisiguak ez du eman aurtengo urtian Triai lara lara larai Antxoak emango du etortzen danian irabaziko degu aukera danian. Askatasuna eskatzen diogu herri hontako alkate jaunari eta jendia alegaratzearren gu gerala herri honetara etorri
Mutil gaztiak egonagatik Ondarruako neska gaztiak ez diralako ondo pintatzen ondo garbitu ta gero ere ez dala erraza izango denak ezagutzen. Udaberrian txoriak alegre jartzen diran moduan gu ere alegre gatoz triste egonagatik neguan. Gure herri maitea Aukera danian!!
Jango nuela, goizetik gabera hamar erraldeko txala Txanton laugarrengo zala lara lala, lara lala, lara lala Laralaaaa. Pum!
Itsasotikan
Itsasotikan gatozenean arrai gabe etxera andre zantarrak bidaltzen gaitu afaldu gabe ohera. Ohera joan ta popia eman hauxe betiko kontua holako andrakin ezkontzen dana ez da makala tontua holako andrakin ezkontzen dana Ez da makala tontua.
Lekeitioko kalean
Lekeitioko kalean bisigu denbora danean larai lara. Hogeit txitxarro eta gehiago sartzen dituzten sabelean baina guztiak batean lara lala, lara lala, lara lala. Egun batean Ispazterren apostu txiki bat egin nuen larai lara.

Euskara Gaztelania Hiztegia

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Euskara Gaztelania Hiztegia

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Euskara Gaztelania Hiztegia

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

euskara / gaztelania

Pasaiako portuaren HIZTEGIA

Elhuyar Aholkularitzaren laguntzarekin

Pasaiako Portuaren hiztegia

Jos Ignacio Espel

Pasaiako portuaren hiztegia

Pasaiako portuaren hiztegia

Pasaiako portuaren hiztegia

Pasaiako portuaren hiztegia

Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa (http:/www1.euskadi.net/harluxet) Abestiak: http://es.geocities.com/emitologia/kantuak http://jmacosta.freeservers.com/kantak.htm

PPAko sailak eta lanpostuak Sailak Lanpostuak Beste zenbait lanpostu

PPAren ibilgailuak Itsasontzi-motak Beste zanbait hitz

Pasaiako portuaren hiztegia

PPAren ibilgailuak, itsasontzi-motak eta beste zenbait hitz

Pasaiako portuaren hiztegia

Pasaiako portuaren hiztegia

Pasaiako portuaren hiztegia

Itsasoa eta haizea

Pasaiako portuaren hiztegia

Itsasoa eta haizea

Haizea: Beauforten eskala, 1947ko Washingtongo akordioaren arabera

Pasaiako portuaren hiztegia

Pasaiako portuaren hiztegia

Pasaiako portuaren hiztegia

PPAko sailak eta lanpostuak

Pasaiako portuaren hiztegia

PPAko sailak eta lanpostuak

Pasaiako portuaren hiztegia

Pasaiako portuaren hiztegia

Pasaiako portuaren hiztegia

Pasaiako portuaren hiztegia

Pasaiako portuaren hiztegia

Portuko eraikin nagusiak eta zenbait leku

Pasaiako portuaren hiztegia

Portuko eraikin nagusiak eta zenbait leku

Pasaiako portuaren hiztegia

Tailer elektrikoa eta mekanikoa

*hitzak mugatuta ageri dira

Pasaiako portuaren hiztegia

*hitzak mugatuta ageri dira

*hitzak mugatuta ageri dira

Pasaiako portuaren hiztegia

PPAren ibilgailuak, itsasontzi-motak eta beste zenbait hitz

Pasaiako portuaren hiztegia

PPAren ibilgailuak, itsasontzi-motak eta beste zenbait hitz

Pasaiako portuaren hiztegia

trasbordador lancha bote motora bote

Pasaiako portuaren hiztegia

Pasaiako portuaren hiztegia

Pasaiako portuaren hiztegia

Pasaiako portuaren hiztegia

Pasaiako portuaren hiztegia

Pasaiako portuaren hiztegia

Pasaiako portuaren hiztegia

Pasaiako portuaren hiztegia

Pasaiako portuaren hiztegia

Pasaiako portuaren hiztegia

Pasaiako portuaren hiztegia