Bilim nsannn Amerikada PhDye Bavuru Rehberi

The Hitchhikers Guide to Graduate School Applications in the US

Onur Albayrak ve Tuna Toksz ve Alp Sipahigil ve Uur Gney ve Bura Kaytanl
Editr Tolga Suna

Lisans
Bu alma Creative Commons Attribution-NonCommercial-Share-Alike 3.0 ile lisanslanmstr. Bu almay kopyalamak, datmak veya herhangi bir basl veya elektronik ortamda gstermek, atfta bulunulduu srece serbesttir. Bu alma ticari amala kullanlamaz. Yaplacak olan deiiklikler ayn lisans altnda yaplmaldr. Lisansn tam metnini aadaki linkten bulabilirsiniz http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/legalcode
\
BY: $

Bu rehber saygdeer hocamz Prof. Alpar Sevgene ithaf edilmitir.

indekiler
1 nsz 2 2-3. Snarda Aratrma ve Yaz Stajlar 2.1 2.2 Tavsiye Mektubunun inin Doldurulmas . . . . . . . . . . . . Yaz Stajlar Hakknda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1 2.3 Dier Departmanlardan Korkmayn . . . . . . . . . . . 5 7 7 8 8 9 9

Staj Ayarlamak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.1 Pes Etmemeli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.4

Bavuru Stratejisi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 2.4.1 Lisans Srecinde Aratrma Yapmak . . . . . . . . . . 10

2.5

Yaz Stajnn Finansman - The Dark Side of The Moon . . . . 11 2.5.1 Amerikadaki Pahal Staja Muadil Olarak . . . . . . . 11

2.6 2.7

Blmdeki Hocalara Yaz Stajn Danmak . . . . . . . . . . . 11 Ek Olarak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 13

3 Bavuru Zaman in Tavsiyeler 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6

Kendine Gre Okul ve Hoca Aramak . . . . . . . . . . . . . . 13 Snavlar, Snavlarn Alm leri . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Okullarn Online Bavurularnn Doldurmas . . . . . . . . . . 16 SOP Yazlmas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Bavuru Dosyalarn Hazrlamak, Gndermek . . . . . . . . . 18

Bavuru Masraar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 3

4 Kabul Sonras 4.1 4.2 4.3

21

Askerlik leri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Pasaport leri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Vize leri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

nsz

Sevgili genler, Bu rehberi yazma dncem bavuru srecinde ekilen dertler sonrasnda olutu. Umarm bu rehber hepinizin iine yarar ve gzel yerlere kabul alrsnz. Daha eklenecek birok ey olabilir. Aklma geldike ve/veya kabuln alm, eleini asm genler rehbere eklemeler yaparsa ne gzel olur. Metin dzenlemelerini yapan kadim dostum Tolga Sunaya da teekkr ediyorum. Hepinizi sevgi ve sayg ile selamlyor, imdiden baarlar ve iyi anslar diliyorum. OA Austos, 2010 Sevgili genler, Bu rehberi yazma dncem vard fakat Onur benden nce davranp balam bile. zellikle bavuru aamasnda, bavuru sonrasnda okulun istedikleri belgeler ve Trkiyeden ayrlmadan yaplmas gereken iler konusunda size yardmc olacak bu kayna hazrlamak iin kollar svadk. Bu dokman her ne kadar Amerika eksenli olsa da, ieriin byk bir ksmnn Kanada, Avrupa, Avustralya, Uzak Dou ve Marstaki niversiteler iin de geerli olduunu dnyoruz. Bu yol etin fakat bir o kadar da elenceli bir yol. Hepinize bol anslar. TT Austos, 2010 Not: eitli ksmlar, eitli kiiler tarafndan yazldndan birinci tekil konumalar sizleri artabilir. Bu rehberde yazlanlar tamamen yazarlarn dnceleridir. verenlerin grlerini yanstmaz. Rehberdeki ieriin kullanmndan doabilecek zararlardan yazarlar sorumlu deildir. Bu rehberdekiler bir tavsiye niteliinde alnmaldr.

Yazarlar ve okullar
Onur Albayrak, Carnegie Mellon University - Physics Tuna Toksz, Massachusetts Institute of Technology - Aeronautics and Astronautics Alp Sipahigil, Harvard University - Physics Uur Gney, City University of New York - Physics Bura Kaytanl, University of California, Santa Barbara - Mechanical Engineering

2-3. Snarda Aratrma ve Yaz Stajlar

Bu kitapn ileri blmlerinde arkadalarm, bavuru srecinde ok nemli olduuna inandmz konulara deiniyorlar. Ben de bunlara ek olarak drdnc snfa gelmeden nce yaplabilecek hazrlklardan bahsedeceim. Phdye kabul almak iin gerekli en temel yatrm unsuru vardr: GPA, recommendation letterlar ve prior research experience denilen ey yani stajlar, workshoplar vesaire. Bu kitap okuyorsanz zaten derslerinize geen iki- yl boyunca gayet sk alm notlarnz yksek tutumusunuzdur ki, u sralarda PhD yapma kri aklnzdan geiyordur. O yzden GPA ksmn atlayp, geri kalan iki ksmla ilgili birka noktaya deineceim.

2.1

Tavsiye Mektubunun inin Doldurulmas

Hocalardan tavsiye mektubu istemek, hocalarn seimi, nasl sylesem dertleri her birimizin en az birka gece uykularn karmtr. Nitekim uykularmz boa kamamtr nk tavsiye mektubu mhim bir itir. Mektuplar isteyeceiniz hocalarnz sizi (mmknse kiiliinizi de) en iyi tandna inandnz hocalarnzdan semeniz faydal olacaktr. Mesela dersine hi aksatmadan gittiiniz ve sonunda snftaki iki AAdan birini aldnz bir dersin hocasndan tavsiye mektubu istemek ok yerinde olacaktr. -m acaba?- Bir hoca tavsiye mektubuna ne yazar ki? Bavurular okuyan komite bu mektuplar neden ister ve bu mektuplarda ne grmek ister? Sanrm bu sorunun cevab ok zor bir dersten birok parlak rencinin arasnda AA aldnz vurgulayan bir metin yerine sizin ders materyalinin dnda hocaya neler sorduunuzu, kendisiyle ne tarz almalar iine girdiinizi, dier AA alanlardan ne farknz olduunu vurgulayan bir metin olacaktr. Burada unu anlamamz gerekir ki tavsiye mektuplarn yazanlar hocalarmzdr. Fakat bu mektuplarn iini dolduranlar biz rencileriz. Bu yzden ikinci nc snarda iken konusuna uzaktan bir ainalnz olan, iinizde kk de olsa bir merak uyandran bir hocanza gidip bu konularla ilgilenmek istediinizi syleyebilirsiniz. Zamanla severseniz (byk ihtimalle seveceksinizdir) devam edersiniz, sevmezseniz baka bir hocanza sorabilirsiniz. Hocalarnz bundan alnmayacaklar size kar bir tavr almayacaklardr, nk neredeyse hibir insanolu hayatnn ileri evrelerinde 19-20 yalarnda ilgi duyduunu 7

sand ii yapmyor. (en azndan benim iin yle oldu) Yani iin z udur ki, drdnc snf balayp da recommendation letter isteme zaman geldiinde kendimizi ve mektubu istediimiz hocamz dersime hi aksatmadan geldi, en baarl oldu ve AA ald, ok gayretli bir ocuk demek zorunda brakmak hocamz ve kendimizi ve skntl bir duruma sokacaktr; yle ki ok baarl bir renci olduu halde AA ald bir dersin hocasna gittiinde hocamzn inanlmaz drst ve olgun tavr sayesinde ben sana etkili bir mektup yazamam ki, baka bir hocandan istesen ok daha iyi edersin cevabn alan bir arkadam da olmutur. Ksacas; bu ii son ana brakmayn, hocalarnzn aratrmalarn kk snarda iken aratrmaya balayn.

2.2

Yaz Stajlar Hakknda

Bulunduunuz okulda birok farkl grupta research deneyimi kazanm ya da eitim hayatnz boyunca hi byle bir imkan bulamam bile olabilirsiniz. Her iki durumda da (tercihen yurtdnda) baka bir okulda bir aratrmaya katlmanz ok faydal olacaktr. yle ki, birok admission committe yesinin syledii-yazd ey u ki: a 4.0 with no prior research experience wouldnt get you into PhD. Bunun iin ise ncelikle aklnza ilk gelen okullardaki ilgilendiiniz departmanlarn sitesine girip hocalara ve aratrma konularna bakmakla balayabilirsiniz. Hoca aratrmasnda Trkleri semeye alabilirsiniz, ben yle yaptm. ou zaman yurtdndaki Trk hocalar laboratuarlarnda parlak ve istekli Trk rencilere bir grev bulmakta daha yardmsever oluyorlar, tabi ki burada yabanc hocalara ulamaya almayn demiyorum. Byle yaz staj yaptn bildiim be kiiden ikisi Trk hocann yannda dierleri yabanc hocalarn lablarnda almt.

2.2.1

Dier Departmanlardan Korkmayn

Diyelim staj yapmay ok istediiniz bir okul/enstit var ama bu okulda sizin majornzdaki hocalarn hibirinin aratrmas size ekici gelmiyor, veya Trk bir hoca aradnz ve bulamadnz, hemen yelkenleri suya indirmeyin ve ltfen dier departmanlara da bir gz atn. imdi ben zikiyim elektrikinin iinden ne anlarm, makineciyim biyomedikalde ne yapabilirim ki,

kimyacym CS departmanyla ne iim olur demeyin1 . Tuna Boaziinde bilgisayar okurken MITde aero-astro blmnde staj yapt, ben zik-makine okurken MITde Research Lab of Electronicsde nron kestim biyoloji aratrmas yaptm, baka bir arkadam endstri okurken Yaleda environmental sciences departmaninda staj yapt.

2.3

Staj Ayarlamak

Ben nc snftan drde geerken stajm 3.snfn ubat aynda halletmitim. Baharn gelmesini beklemeden, ilk dnem midtermlerinize girip onlarla iinizi bitirdikten sonra smestr tatilini hoca aramak, bulmak, mail yollamak, cevap beklemek, sonunda da stajnz ayarlamakla geirebilirsiniz. Ayrca unu da unutmamak lazm ki, eer siz bir hocaya ulaabilmi ve ona mail yollamsanz bu hoca byk ihtimalle bir websitesi, research grubu olan dersler veren, konferanslara giden, grant applicationlar yazan ok megul bir insan olacaktr. Ve ayn insana sizin gibi en aa 157 tane Hintli, inli, Koreli, ngiliz hatta Trk da mail atyor. O yzden mail optimum uzunlukta olmal, yani sizin nasl bir backgroundunuz olduu ve adamn konusuna ne kadar ilgi gsterdiinizi aklayabilecek kadar uzun fakat ayn zamanda adamn sklp okumaya baymayaca kadar da ksa olmal. Bence gmail penceresinde yaklak 6 satrlk bir mail iinizi grecektir.

2.3.1

Pes Etmemeli

Attnz maillerin 50de birine cevap bekleyin, o da ok byk ihitimalle "sorry we dont have an opening for the summer, good luck in your search" ya da "I will not take anymore students this summer" olacaktr. Sakn pes etmeyin! Bir arkadam iin be yze yakn hocaya mail attk ve sadece bir kiiden olumlu cevap geldi: "We might nd a spot for you in the lab". Bunu yazan hoca da Yaledan bir (Amerikal) hocayd. Sonu olarak yaz geip bavurular tamamlanp kabul zaman geldiinde arkadam birok pek de bilinmeyen okuldan ret ald ama Yaleda o hocann yanna environmental sciences master programna girdi.
Sadece belki matematiki deilseniz matematik departmanna bakmaktan biraz ekinebilirsiniz.
1

2.4

Bavuru Stratejisi

Diyelim ki okuduunuz blmle direk olarak alakal olan bir ile deil de daha ok baka bir blmn alanna giren bir konuya ilgi duyuyorsunuz. Mesela ben biyomedikalle ilgilenmek istiyordum ve bu yzden on tane okula biyomedikal mhendislii blmne bavurdum on tane ret aldm ve sadece bir okula kendi blmm olan makine mhendisliine bavurdum ve oradan da kabul aldm. Ve danmanm zik PhDli olup biyomedikal aratrmas yapyor, ben de u anda makine mhendislii rencisi olmama ramen neredeyse hibir makine dersi almayp onun yerine istediim departmanlardan derslerimi alarak biyoloji alannda alyorum. Yani burada benim kendi deneyimimden yola karak tavsiye edebileceim ey udur ki bavuru safhasna geldiinizde blm deitirmek yerine kendi blmnzde hoca olan fakat ilgilendiiniz konuda alan bir hoca bulmanz avantajnza olabilir, nk dier departmanda yanna bavurduunuz hocann yapt ie ok uygun olsanz ve sizi almak istese bile alamayabilir. nk son karar bir komite veriyor ve komite "bu delikanlnn altyaps bizim departmana pek de uygun deil, qualierlarda ok sancl zamanlar yaayacaktr" diyebilir.

2.4.1

Lisans Srecinde Aratrma Yapmak

Sakn ben daha ikinci snfm ne bileceim, daha diferansiyeli yeni aldm diye korkmayn, diferansiyel ve temel zik dersleri birok problemi anlamada yeterli oluyor bence. Zaten size bir lisans rencisi olarak verilecek is ok ar olmayacaktr, kendimde ve etrafmda grdm manzaralar hep bu ynde oldu. Mesela ben ne yaptm: kimyasallar birbirine kartrdm, doktora rencilerinin zenle hazrlam olduklar karmak set-uplarda operatr gibi buna bas una bas yaptm. Peki, bu yaz staj bana tam olarak ne katt? Aratrma nasl yaplr, ne zorluklar vardr, aratrmada sorunla karlamak nedir, stesinden nasl gelinir (ya da gelinemez) gibi konularda enikonu kir edindim. Birok makale okudum ve bilimsel makale nasl aranr elde edilir onu rendim. Her eyden en nemlisi de gerekten biozik alann istiyor muyum yoksa benim iin geici bir heves miymi onu anladm (istiyormuum). nk ou zaman bilim alannda insanlarn yapt secimler alt ok da dolu olmayan kulaktan dolma seimler oluyor. Bu yzden ilgi duyduunuzu dndnz alanda ciddi bir akademik staj sadece re10

sumenizde yakkl duraca iin deil ayn zamanda sizin bu ii gerekten sevip sevmediinizi anlamanz iin de ok nemli bir adm olacaktr.

2.5

Yaz Stajnn Finansman - The Dark Side of The Moon

Yaz stajndan para kazanmay beklememek gerekiyor. Tm giderlerinizin sizin ve ailenizin zerinde olaca varsaymyla yola kmak yerinde olacaktr. zellikle de ok top bir okulda bir hocann yanna gidecekseniz ne yardan ne serden dememek gerekiyor bu noktada. Amerikada 3 ay iin 3*800 (kalma masraf) + 1500 (yemek masraf) = 3500-4000 dolar civar para ayrmanz gerekebilir. Ama tabi ki size para deyecek staj hayatta bulamazsnz demiyorum. Bulabilirseniz ok iyi olur ama bu ilerde default olan 2.5-3 ay para almadan almak. nk yle dnlebilir; adamn okulunda, elinin altnda zaten istekli onlarca renci var, adam neden laboratuarna international bir renci getirtmeye urasn ki? Ayrca, PhDye girdiinizde 5 yl boyunca btn masraarnz karlanacak ve aylk 2000 dolar mertebesinde, kiranz demenize, yemeinizi yemenize, stnze banza birka teberi almanza ve az da olsa sa-solu gezmenize yetecek bir maanz olacak.

2.5.1

Amerikadaki Pahal Staja Muadil Olarak

Trkiyede okullar var Kota alan hocalar var onlara mail atabilirsiniz. Boazii makinede okuyup Ko makinedeki bir hocayla aratrma yaptn bildiim bir arkadam var (imdi UIUCde). Sabanci ve Bilkentte de ok iyi arastirma yapan hocalar var onlara da bakabilirsiniz. Avrupada Eindhoven, ETH gibi okullarda aratrma imkanlar olduunu biliyorum, oralarda staj yapan insanlar da oldu etrafmda.

2.6

Blmdeki Hocalara Yaz Stajn Danmak

Ayrca blmdeki hocalarnza da staj ile ilgili yardmc olup olamayacaklar sorulabilir: bir tandnz-beni tavsiye edebileceiniz, balant kurabileceiniz hatta beni yollayabileceiniz bir yer var m diye. Benim bir 11

hocam (ben stajm ayarladktan ok sonra): "keke bana soyleseydin, seni uraya yollardk orda bizim Hseyin var hem para da verirdi" dedi, ama benim iin i iten gemiti tabi. Yani unu fark etmeliyiz ki hocalarmz biz talep ettiimiz srece biz talebelere beklediimizden ok daha fazla imkanlar yaratabilirler.

2.7

Ek Olarak

Yaz stajyla ilgili son olarak da yle bir gzlemde bulundum: Deneysel alan laboratuvarlarda ok fazla staj imkan oluyor nk bu laboratuarlar hands-on i gcne ihtiya duyarlar ve bu tarz gruplarda pozisyon bulmanz nispeten daha kolay olabilir.

12

3
3.1

Bavuru Zaman in Tavsiyeler

Kendine Gre Okul ve Hoca Aramak

Okullar bulduktan sonra bavurunda bahsedecein ya da mail atacan hocay semek nemli bir itir. Bu iki i uzunca vaktinizi ald gibi bana oturup odaklanmas da zordur. yisi mi siz internette srf eylerken bir yandan bu ilere bakyor olun. Bu aratrmalarn, Ekim-Kasm zaman artk sonlanmas lazm ki, tam bavurular esnasnda yeni okullar ortaya kmasn. Bavuru iini ranking zerinden okul seip yapyorsanz; bugn 10-15 arasna bakacam gibi planlar yaplabilinir. Okullar bulmak bence iin en nemli ksm. Bu iin sonunda kesinlikle, niversite web sitelerinin uzman oluyorsunuz. Onurun dedii gibi bo vakit mi buldunuz, internette poker oynayacanza (lafmn kime olduu ak), research gruplarnn sitelerinde dolann. Dolandka insann kafasnda yahu bu adamn yapt eyler iyiymi gibi kirler yava yava oturuyor.. Diyelim A adl arkada (arkada dediim hoca) sevdiniz. Son publish ettii yaynlara bakn, beraber alt insanlara bakn. Standart bir yntem u olabilir: Elimizde sperstar bir ziki var (attm Randall, bizim kyl de ondan). Kas bir okulda olduu iin kendisi ok megul. Bu yzden ne yapyoruz? Kadnn en son parlamakta olan doktora rencisi ya da beraber alt kii iyicene bir niversitede canavar gibi yeni kirler retmektedir. Biz de hemen Randallla ortak yayn yaptndan dolay znk diye yakalyor, aha ben bu okula da girerim deyip o okulu aratryor, potansiyel hocay gzmze kestiriyor ve listemize o okulu ekliyoruz. Boaziinin nerelerle nasl balar olduunu anlamak da ok yararl. Yakn olduunuz hocalarla konuun bu konuyu, onlarn tandklarnn olduu yerlerde insan birka adm nde balyor. Birka adm demek ok adm demek. Kaliforniya Sendromuna yakalanmayn. Fizikten bildiim kadaryla University of California sisteminden kimseye kabul gelmedi. Bir tek esasl olan Bugra Kaytanliyi aldlar. lla Kaliforniyac iseniz o zaman USC, Caltech, Stanford gibi Kaliforniyada olan zel okullara bavurun. Tabi ok isteyenler yine Santa Barbara iin ansn deneyebilir.

13

ehir faktr: Burada Bostonu veceim biraz. Ksaca akademik bir cennet Boston, gnn her saati her konuda bir konferans yaplyor. Enstit faktr: Bu da mhim bir konu. lgilendiiniz alanla ilgili bir enstitnn niversite dahilinde bulunmas ortamn ne kadar canl olduunu gsteriyor. rnein, Marylandde JQI, UCSBde Kavli, Berkeleyde Lawrence, Tuftsta Cosmology... Enstitleri bu okullarn belirli alanlarda nder olmasn salyor. in devam ile ilgili tavsiyelere gemeden nce bu okul seme ksmna bol bol deinmek lazm. Olaya sadece ranking olarak yanamak bence verimsiz. Kendimden birka rnek daha vereyim. Ben mesela Cornell ve Princeton zik departmanlarna bavururken iimden ya aslnda ben bunlarn yapt ilere pek snmadm diyordum. Ama bunu paylamaktan haliyle ekiniyordum, ulen sen kim oluyorsun da snmyorsun derler diye. Bizim ilgi alanmzla departmann eilimlerinin uyumas ok nemli. Onlar da benim iin "bu olan fena deil ama bize gitme dediklerini tahmin ediyorum. Bence iyi de ediyorlar nk bu karar sizin iin de iyi oluyor falan falan. Ksacas CTRL+D kombinasyonuna aln, bookmarklarnz grup siteleri ile dolsun.

3.2

Snavlar, Snavlarn Alm leri

Temelde okullarn ou 2 snav istiyor. Biri ngilizce yeterliliinizi ltn sanan TOEFL, dieri ise ne ie yarad hala bilim evrelerince tartlan GRE. Snavlar iin tarihleri almak, yok efendim gn seimi, mekan seimi derken bir ka gn alabiliyor. ki snavnz arasnda 10 gn brakmanz iyi olacaktr ki ok skp sizi strese sokmasn. TOEFL 4 blmden oluuyor: Reading, Listening, Writing ve Speaking. Hangi blm ka sorudan oluuyor hatrlamyorum, fakat aralarda bonus sorular kabiliyor. Yani Listeningden 30 soru kmas gerekirken 45 soru kabilir. Bunlarn hangilerinin puanlanacan snav srasnda bilemiyoruz, fakat snav ksnda sizinle giren arkadalara sorarsanz kesiimi bulabilirsiniz. Reading klasik reading, sorular srasnda solda paragraf ak duruyor, yani paray nceden bir okuyaym notlar alaym yapmanza gerek yok. Listening de normal listening. Bir eyler dinliyorsunuz ve sonra sorulan sorulara cevap 14

veriyorsunuz. Burada not almak nemli. Speakingde 6 tane speaking sorusu var. Bunlarn 2 tanesi havadan sudan eyler, hayatnda grdn en gzel kz tanmla, en ok neden korkarsn gibi bir eyler. Kalanlar integrated dediimiz Listening ile birletirip yaplacak sorular. nemli olan yine not alabilmek. Speakingte benim grdm zaman doldurma iin tekrar yapabilirsiniz. Her ne kadar 45 saniye ksa gibi grnse de bazen syleyecek bir ey gelmiyor. Bu durumda, mm diyip daha nce sylediiniz bir cmleyi paraphrase edip zaman kazanabilirsiniz. Fakat bu tekrarlar ok yapmayn, kafa tlemeyin. Writing ise iki tane, biri klasik writing, konu veriliyor ve bununla ilgili orta uzunlukta bir essay yazmanz isteniyor. Dieri ise yine integrated. TOEFL iin allabilecek 3-4 kaynak var. Kaplan, Cambridge, Barron veya Longman. Yanl hatrlamyorsam Longman en kolay. Daha sonra Kaplan, sonra Barron ve sonra da Cambridge. Ancak Barrons gerek snava en yakn olan diyebilirim. GRE, General ok bo bir snav. 3 blmden oluuyor: Quantitative, Verbal, Writing. Quantitative bizim lise seviyesinde (3/2+1/5)*x=7 ise xin yars katr? eklinde sorular. SS abukluunu kaybettiinizi dnyorsanz 1-2 test zn hem nasl sorular olduunu anlarsnz. En kl ty Q sorular grakli olanlar, yok grai nerede kesiyor, oras 75 civar m yoksa 77.5 un biraz st gibi mi sorular. GRE Verbal inanlmaz ezber isteyen bir blm. 3600 tane kelimesi mi ne var, ezberle ezberle bitmez. O yzden pek uramayn. Writing nemli. 2 tane writing var. Birinde konu veriliyor siz yazyorsunuz, dierinde ise bir adamn syledii nermenin ve arkasndaki reasoningin neden yanl olduunu yazdnz bir essay. GRE general almaya deecek bir ey deil, en azndan temel bilimci olan genlerimiz iin, mhendislik isteyenlerin biraz daha iyi olsa iyi olabilir belki. Burada dikkat edilmesi gereken bir husus, GRE General ve GRE Subject snavlarna kayt olurken tamamen ayn isim, soyad, doum tarihi ve bilgilerinizi girmenizin gereklilii. Yoksa GREnin sistemi ayn kii olduunuzu bir trl anlamyor ve Subject ve General beraber gnder komutunu veremiyorsunuz. Bu da gnderi masraarnn ikiye katlanmas demek. GRE ve TOEFL sistemleri iin ifrenizi bir yere not edin. Sama gelebilir ama koyduklar ifre politikalar yznden ifrenizi unutursanz Forget Password yaparken hesabnz sebepsiz yere kilitlenebilir. Daha sonra telefonla saatlerinizi geirirsiniz atrmak iin. 15

TOEFL snav sonucu 14 gn ierisinde internette aklanyor. Sonu kadnn evinize varmas ise daha uzun srebilir. GRE General snavn da 14 gn ierisinde internetten renebilirsiniz. Ancak bu srede sadece Quantitative ve Verbal ksmlarnn sonular aklanyor. Yaklak 21 gn sonra Writing ksm da aklanm oluyor. GRE Subject skorlarnn aklanmas ise 6 haftay buluyor. Ancak 4 hafta ierisinde telefon ile arayp skoru erken renme ansnz mevcut. Bu hizmet iin ETS 12$ alyor. Okullarn bavurularn yaparken sonu belgelerinin size veya okullara varm olmasna gerek yok. nternetten sonucu grebiliyor olmanz, bavuruyu doldururken gerekli ksmlara sonularnz yazmanz yeterli. ETS sonular toplu ekilde, yanlmyorsam ayda iki kere, okullara datyor. Snav sonular geldikten sonra additional score reportlarn gnderimi, bilgisayar banda geen bir iki saat diyebilirim. Bazen daha da uzun srebiliyor; kredi kartnz sorun kartyorsa ve ok okula bavurduysanz. Hepsini semek, hepsini onaylamak derken bu gerekten cins bir i. Ama bunu elbette ki Kasm ay civarnda yapmanz lazm. GRE skor belgesi yollarken hem General hem Subject seip gnderebiliyorsunuz. Ayr ayr sipari vermeye gerek yok. Ayrca birden fazla girdiiniz snavlarn bir tanesini yollamak gibi bir ey olmuyor. Ben iki tane subject snavna girmitim, skor belgelerinde her iki snav ve genel snav sonucu yazyordu. GREyi aramanz gerekirse Skype zerinden cretsiz hatlarn 888 ile balayan, ya da paral hatt arayabilirsiniz. Amerika aramalar iin Skype kredisi ok ucuz oluyor.

3.3

Okullarn Online Bavurularnn Doldurmas

Bu i kesinlikle en cins ilerden biri, her okulun kendine has sorular olduu iin en uzun zaman alan ilerden birisi budur. Bu ie girimeden nce okullar belirlerseniz daha gzel, daha ho! Bir Word dosyas gibi bir ey yaratn ve genel bilgilerin hepsini buna yazn: Adresiniz, okulunuzun ad, referanslarn isim, adres ve mail bilgileri, snav sonularnz, snav kodlarnz vs. Copy paste kullanarak bu ii ok hzlandrabilirsiniz. Bu ie istediiniz an balayabilirsiniz nk neredeyse tm okullar doldurulan formlar kaydedip sonradan 16

kalnan yerden devam etme imkan veriyor. Kullanc ad ve ifrelerinizi ok alakasz semeyin 10-15 okulla urarken hepsine farkl isim kullanrsanz of deli miyim ben diyeceksiniz.. Google Chrome baz okullarda sorun karttndan tm okullarn bavurularn Firefoxta, ifreyi hatrla seeneini seerek yapmanz tavsiye edilir. Baz cins okullar one shot mantalitesinde, yani bir oturumda her eyi doldurmanz gerekli. Bu tr okullar admission sayfalarnda bunu sylyorlar zaten. Bunlar en sona brakn. Ne de olsa tm sonularn gelmi olmas SOP (statement of purpose)un yazlm olmas gerekli.

3.4

SOP Yazlmas

Bu ie toplamda bir ay verebilirsiniz, nk ha yaptm, ha yapacam derken zaman geiyor. SOPunuzda kklmden beri p olmak istiyorum, aln beni; eklinde bir ey yazmayn, yemezler. Mmkn olduu kadar akademik gemiinizden bahsedin, laboratuvar almalar, projeleriniz ve projelerinizin bavurduunuz departmanla ilikisinden bahsedin. Ayrca temeli oluturduktan sonra her bavurduunuz okula gre deitireceiniz bir ksm da olacak. Onu sona brakabilirsiniz. Bu okula zel ksmn gerekten okula zel olmasna nem gsterin. MITyi sileyim, yerine Stanford yazaym derseniz elinizde kalabilir, zira okulu yazarken lab da yazarsnz fakat Stanfordda yle bir lab yoktur falan lan. u projeler ilgimi ekti yazacaksanz da o projenin 5 yl nce tamamlanm olmadndan emin olun. SOP yazdm srete ben versiyon numaras kullanmtm, kk deiiklikler oldu mu sop1.0dan sop1.1e geiyordum. Byk deiikliklerde sop1.1den sop2.0a geiyordum ve tm dosyalar da sakladm. Bylece geriye dnler daha kolay oluyor. Blmnzde daha once bu tip ilerle uraan biri varsa SOPunuzu ona veya hocalarnza da okutabilirsiniz. Onlarn retmen gznden bakmas faydal olacaktr. Baz yerlerde hoca ismi yazmann faydal olacan okumutum ama bilmiyorum, bu size kalm. (Onurun notu: Hoca ismi belirtmek iyi olacaktr diye dnyorum. Hem blm aratrdnz gstermek asndan, hem de bir hedefe kitlenmilik imaj vermesi asndan nemli. Ancak yine de ok kesin laar etmemek gerekiyor.) Ayrca yaptnz okul d etkinliklerden kk bir paragraf iinde bahsedebilirsiniz. rnein, efendim ben yelken yaptm ve takm ruhunu yakaladm; ki bu da aratrma grubun da alrken byk bir avantajdr eklinde kendinizi pazarlayn. 17

3.5

Bavuru Dosyalarn Hazrlamak, Gndermek

Bavuru srecinde en nemli noktalardan biri de dosyalarn yedeklenmesi ve el altnda bulunmas. dropbox.com adresindeki online storage sistemini neriyorum. Bilgisayarnza bir program yklyorsunuz ve bir klasr seiyorsunuz. Bu klasrn iindeki dosyalar online olarak yedekleniyor ve hem web zerinden hem de baka bilgisayarlarda bu program ykl ise kullanc ad ve ifrenizi girerek klasrn tm ieriine ulaabilirsiniz. Hem yedekleme ilevi ile bavuru srecinde bilgisayarnza bir ey olursa iiniz rahat olur, hem de her yerden eriebilirsiniz. Dier bir konu ise emailinizi en etkili ekilde kullanmak. Mesela TOEFL sonucunuz geldi, tarattnz ve bilgisayarnzda var. Hemen kendinize ya da bir baka emailinize konu bal TOEFL SCORE REPORT PDF olan bir mail atn. Bu sayede internet eriiminiz olan her yerde email hizmetinizin arama ksmn kullanarak kolayca sonu pdfnizi bulup bir yerlere upload edebilir ya da email ile iletebilirsiniz. Keyword kullanm ok nemli. Mesela alakasz bir yerdeyim, bir okuldan TOEFL gelmemi gnderebilir misiniz? dediler. Hemen aramam yaptm bunu forwardladm iki saniyede: Beyin bedava. Ayrca hocalara mail atarken okul mail adresinizi kullanmaz tavsiye ediyorum. Eer kullandnz mail hizmetinde kullanc adnz isim ve soyadnzdan ok farkl ise (rnek: crazyboy85@gmail, iwannadoPhD@gmail) maillerinizin spami boylamas muhtemel olacaktr. Okul mailimi kullanarak attm mailler, gmailime gre cevap sresi farkedilebilir oranlarda azald. (4-5 gnden, 1-2 gne). "Okul mail sistemimiz ok kt kullanasm gelmiyor. diyorsanz, maili gmailinize ynlendirebilir oradan mail alveriinde bulunabilirsiniz. Dier bir tavsiyem ise "*@*.edu adreslerinden gelen maillerin spam klasrnze dmesini engellemeniz. Bunu mail salaycnzn ltre ayarlarn, mailin geldii ksma "*@*.edu yazp bu mailleri spam klasrne dmeyecek ekilde dzenlemek. ("*lar her trl edu ile biten mailleri anlatmak iin kullanlmtr.) Bavuracanz okullardaki hocalara mail atp kir sorma iini ise KasmAralk aylarna doru yapmanz daha iyi olacaktr. nk adamlara mailinizde bahsedebileceiniz snav sonularnz vs. gibi bilgiler de elinize gemi olur. Fakat unu da unutmayn, muhtemelen 10 milyon inli de o hocaya 18

mail atyor olacaktr. Ayrca bavurularda transkript isteniyor. Eer 5 taneden fazla iin para yatrrsanz iki kat kadar veriliyor. 10 paras yatrp 20 tane aldm ve onlarla bavurular yaptm. Bavurularn belgelerini yollama ilerine gelince, birka gn nceden gidip FEDEX ya da DHLden adres formlarn aln evde doldurup mekana o ekilde gidin. Bylece yollama ilerini hzlandrabilirsiniz. FEDEXin daha iyi altn ve daha ucuz olduunu grdk, bize yle denk gelmi de olabilir. FEDEXin merkezi gney giriindeki otobs durann orada bulunan HSAR COPY. Bu arada belirtilmesinde fayda olan dier bir nokta ne kadar ok gnderimi ayn anda yaparsanz toplam gnderim masrafnzn o kadar decei. Toplu gnderimlerde indirim yapyorlar.

19

3.6

Bavuru Masraar

Okullara bavurmak ve sonras olduka masra bir i. Bavurduunuz okul saysndan bamsz masraar: TOEFL GRE General GRE Subject Vize Randevu Vize Bavuru SEVIS 185$ 190$ 160$ 20$ 140$ 200$

Baurduunuz okul sayisi ile doru orantl masraar: Okul bavuru creti (Ortalama) TOEFL Additional Score Report GRE Additional Score Report Transkript gnderme masraf 19 75$ 17$ 20$ Euro

Burada masraar biraz olsun azaltmak iin dikkat edilmesi gereken birka nokta var. rnein TOEFL ve GREye bavururken veya snavdan hemen sonra 4 okula skor gnderme iini cretsiz yapabiliyorsunuz. Ayrca GRE + Subject sonularn beraber gnderebilirsiniz. 15 okula bavurduunuzu varsayarsak (vize cretleri hari) yaklak ortalama 180 + 190 + 160 + 75 15 + 17 11 + 20 11 + 19 1.4 15 = 2461$. Vize ile ilgili cretleri de hesaba kattmzda bu rakam 2821$ gibi rakamlara ulaabiliyor.

20

4
4.1

Kabul Sonras
Askerlik leri

Askerlik ubesine mmkn olduunca erken gitmeye aln. eriye cep telefonu alnmyor ancak telefonu kapal ekilde oraya emanet edebiliyorsunuz. 8.30da i ba yaplyor ve o saatte kimsecikler olmuyor. Ancak fotokopici daha ge aldndan klarn yan tarafnda bulunan Adliyede fotokopi ektirebilirsiniz. lemler iin 4 adet vesikalik, 4 diploma (arkal nl), ve 4 adet arkal nl nfus czdan fotokopisi gerekiyor. Vesikalnzn size benziyor olmasna ve okeski olmamasna dikkat edin. Ayrca Nfus Czdannz eskiyse fotonuz kklkten kalmaysa, ubede ileminizi yapanlarn moduna gre reddedilebilirsiniz. Bunun riskine girmemek iin nfus czdannz yeniletebilirsiniz. Muhtarlktan alacanz bir kat aldktan sonra sonra nfus mdrlne gitmeniz gerek. Ufak bir czdan masraf alyorlar o kadar. Muhtarlktan kat almadan giderseniz yannzda ikinci bir kimlik olmasn isteyebilirler. Bunun iin pasaport veya ehliyet kullanabilirsiniz. Nfus mdrlkleri Kaymakamlklarda bulunuyor. Beikta ilesindeki, raan Saraynn karsnda Emniyet Mdrlne gelmeden nce. Sra numaranz aldktan sonra grevli sizi bina iindeki ubeye ynlendiriyor. Orada ilemlerinizi tamamladiktan sonra (imzalar, ailenle sorunun var m, komando olmak ister misin gibi eitli sorular vs.) sizi hastaneye sevk edecekler. Zarfniz alp hastanenin yolunu tutuyorsunuz. Yine sahil yolunu takiben Kasmpaa Askeri hastanesi bulunmakta. Hastanede kapda sizi ynlendiriyorlar.Binaya girdikten sonra, danmaya size verilen zarf ile bavuruyorsunuz. Orada ilk imzay aldktan sonra grevli sizi dier hekime ynlendiriyor. Sizi ynlendirdikleri birim, ameliyat vs. nedeniyle o saatte ak deilse ya da bir baka nedenle ok dolu ise, grevliye baka bir birim imzalayabilir mi derseniz daha bo bir yere ynlendiriyorlar. Doktor size yle bir bakp tamam iyisin diyor ve ilem bitiyor. Fazla kilo ya da baka sorunlarnz varsa belirli bir birime ynlendirebilirler. (Arkada nce geri ubeye yeni belgeler almaya oradan da i hastalklara ynlendirdiler. Bu yzden kilo veya baka bir probleminiz varsa yannzda mutlaka fazladan fotorafnz bulunsun. Mmknse 8-10 tane.) Sonrasnda batabibin srasna girip grevli askere evraklarniz veriyorsunuz, o toplu sekilde imzalatip getiriyor. Sonra tekrar askerlik ubesine geri dnyorsunuz. 21

Askerlik ubesinde sra numaras vs. almadan direkt sizinle ilgilenen memura gidip veriyorsunuz belgelerinizi, birka imza sonrasnda size verilen belgeyi alp, mutlu ekilde evinize dnebilirsiniz.

4.2

Pasaport leri

Yeni pasaport almak iin, ncelikle internetten e-pasaport.gov.tr adresini kullanarak size en yakn Emniyet Mdrlnden randevu almanz gerekiyor. Bizim zamanmzda randevu almayanlar da sraya alabiliyorlard ancak bu ilemler tamamen online sisteme geecei ve tam saatinde sizi ieri alma avantajn kullanmak iin online sistemi kullann. Yeni defter cretinizi, emniyete gitmeden nce Ziraat Bankasna yatrmanz gerekiyor. Dier bankalara yatrlan paralar kabul edilmiyor. Yeni ekilmi 5*5 boyutlarnda vesikalk gtrmeniz gerekiyor. Avrupa iin vize alnan gibi deil! Amerikan vizesi iin gereken ile ayn. Bavuruya giderken varsa eski geerli pasaportunuzu da gtrp onun iptalini de orada gerekletiriyorsunuz. Nfus czdannz da unutmayn. Online randevu aldnz internet sayfasnda neler gerektiinin listesini bulabilirsiniz. Ayrca ne kadar senelik alacanza gre deien pasaport har makbuzunuzu da yannzda gtrmeniz gerekli. Doktora iin gidecekler 5 senelik cretsiz alma ansn kullanabilir. Bunun nasl olaca bir baka paragrafta aklanyor, biraz sabredin. Yeni dzenleme ile 10 senelik pasaport da alabiliyorsunuz ancak bunu cretsiz alma ansnz ne yazk ki yok. 10 senelik almak isteyebilirsiniz nk yeni ipli pasaportlarn kullanma sresi dolduktan sonra yeniden uzatlamyor ve yeni bir defter veriliyor. (Austos 2010 iin geerli bir dzenleme). Ayrca niversite Kabul Mektubunuzu yannzda gtrmeyi unutmayn Pasaport bavurumu Beikta le Emniyet Mdrlnde gerekletirdim. Sra ve hizmet iliye gre daha iyi. ipli pasaport bavurunuz sonrasnda 7-10 ign ierisinde evinize postalanyor ve imzanz ile almanz gerekiyor. renci olduunuz ve eitim/kltr amacyla gittiiniz iin har masraf demeniz gerekmiyor. Pasaport harcndan muaf olabilmek iin yaplmas gerekenlerden bahsedeceim. Vergi Dairesi tecrbeleri kiiden kiiye ok deiiyor eitli rneklerden bahsedeceim. Ben Boaziiden aldm Bu renci doktoraya gidecektir, harctan muaf olsun eklindeki yaz, kabul mek22

tubum ve nfus czdanm ile gitmitim. Adamlar Boaziinden aldm yaznn geerli olmadn nk artk o niversite ile ilikim kalmadn, kabul mektubunun yeminli tercmesini getirmem gerektiini belirttiler. Tercme ile gelirsen 5 yl cretsiz veririz dediler. Anlald zere Vergi Dairesinde iler gnden gne ve orada sizin ile ilgilenen adama gre deiiyor. Ayrca daha nce birok arkada Boaziinden aldklar Bu renci doktoraya gidecektir hartan muaf olsun yazs ile gittiler Vergi Dairesine ve ilerini hallettiler. Yasaya gre kabul mektubunun evirisi gerekiyor ve en fazla 2 yl cretsiz pasaport hakk verilebiliyor. Ama daha nce de dediim gibi kiiden kiiye yasann uygulamas deiiyor. Halihazrda pasaportunuz varsa bunu 2015 ylna kadar kullanabilirsiniz. Ayn ey Emniyet Mdrlne Vergi Dairesinden gtrdnz katta da geerli. Emniyet kabul mektubunuzu isteyecek. Orijinalinin taranm halinin print-outu yeterli oluyor. Tercmeyi ili Adliyesinin etrafndaki tercme brolarnda yaptrtabilirsiniz. Tm mektubu evirtmenize gerek yok, kabul edildiiniz ksm ve ka sene sreciini yazan kisimlar yeterli olacaktr. Ve tabii mektubu imzalayann, ksm niversitenin isminin ksmlarn da atlamayn. ki paragraf iin yaklak 15 TL tutuyor. (Haziran 2010)

4.3

Vize leri

Amerika vize konusunda her eyi sisteme oturtmu, iler ok rahat yryor. Sitesinde yeterli aklama, gerekli belgeler mevcut. Yapmanz gereken I20 Formunuz geldikten ve pasaportunuzu aldktan sonra en ksa zamanda DS160 formunu internetten doldurmak. Eskiden 3 ayr form vard, imdi hepsini tek forma indirdiler. Olduka uzun ve skc bir form. Kimlik bilgileri, daha nce bulunduunuz lkeler, sizi tanyan insanlara ait bilgiler gibi eitli blmleri mevcut. Bu formu doldururken en kilit nokta her sayfay doldurduktan sonra save etmeniz. Zira arada webserver application poolu restart olduu iin sizin bilgileriniz uabilir. Ayrca bu dosyay saklarsanz sonraki vize basvurularnzda kullanabilirsiniz. (rnein; masterdan sonra doktora yaparken tekrar bavurmanz gerekiyor.) Vize formunu doldurduktan sonra SEVIS cretini yatrmanz gerekiyor. SEVIS creti internette https://www.fmjfee.com/i901fee/ adresinden kart ile deniyor. Posta ile gelen dekonta gerek olmadan, dedikten hemen sonraki kty vize mlakat srasnda konsoloslua gtrebilirsiniz. Formu doldurup SEVISi yatrdk23

tan sonra yapmanz gereken konsoloslugu 0212-340-4444 telefonundan arayp randevu almak. O zamanki younlua gre randevuyu 1 ay sonraya verebilirler. anslysanz 3-4 gn sonraya da verebiliyorlar. Bu yzden bu ileri nceden halletmekte fayda var. Konsoloslua gitmek iin Boaziinden taksiye binebilirsiniz. Yaklak 13 TL tutmutu sanyorum ki. Randevu saatiniz 9:15 ise siz 8:45te orada olun nk ou zaman nceden alyorlar. Konsoloslua giderken yannzda gtrmeniz gereken birka ey var. Bunlardan biri DS160 formunu doldurduktan sonra karnza kan barkod sayfas. Eer DS160 formuna resminizi ekleyemediyseniz yannzda bir iki adet vesikalk da gtrmeniz gerekiyor. Ayrca okuldan gelen I20 formu, pasaport, SEVIS dekontu, transkriptleriniz de gerekli. Eer okulunuzdan burs almyorsanz okulun ilk senesine yetecek kadar paranzn olduunu gsteren Banka Mteri Temsilcisi tarafndan imzalanan, bankann antetli kad zerine ngilizce yazlm Bank Statement. Bunun dnda tapu falan da gtrebilirsiniz ama bakmyorlar. Eer bursunuz varsa fakat bursunuz 9 aylksa sizden geri kalan 3 aylk ksm da gstermenizi isteyebilirler. Bu da yaklak 6-7 bin dolar gstermeniz demek. Genelde I20, SEVIS, DS160 ve pasaport dnda hibir eye bakmamaktadrlar.

24