WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> OVERZICHT

Belang [waarde] van bomen Financile waarde van een boom Uniforme Methode voor Waardebepaling Schade aan bomen Schadeclaims WAARDEBEPALING VAN BOMEN
ir. Jos De Wael

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007 2

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> BELANG VAN BOMEN

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> OVERZICHT

BELANG VAN BOMEN

esthetisch aspect kwaliteit van de leefomgeving stedenbouwkundig aspect verkeerstechnisch aspect belang voor natuur en milieu sociaal-educatief psychologisch economisch

Belang [waarde] van bomen Financile waarde van een boom Uniforme Methode voor Waardebepaling Schade aan bomen Schadeclaims

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007 3 4

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> FINANCILE WAARDE VAN EEN BOOM

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> FINANCILE WAARDE VAN EEN BOOM >> HOUTWAARDE VAN EEN BOOM

FINANCILE WAARDE VAN EEN BOOM

houtwaarde economische waarde functionele aanwezigheidswaarde

HOUTWAARDE VAN EEN BOOM

Dood hout Meubelhout Brandhout

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007 5 6

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> FINANCILE WAARDE VAN EEN BOOM >> ECONOMISCHE WAARDE VAN EEN BOOM

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> FINANCILE WAARDE VAN EEN BOOM >> FUNCTIONELE AANWEZIGHEIDSWAARDE

ECONOMISCHE WAARDE VAN EEN BOOM

Bomen met commercile waarde voorbeelden
boomkwekerijbomen fruitaanplanting kerstboomaanplanting

FUNCTIONELE AANWEZIGHEIDSWAARDE
Uniforme methode Motieven voor de aanplanting van de boom
zijn niet economisch !

Boom vervult verschillende functies

esthetisch sociologisch stedenbouwkundig biologisch psychologisch

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007 7 8

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> OVERZICHT

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> UNIFORME METHODE

Belang [waarde] van bomen Financile waarde van een boom Uniforme Methode voor Waardebepaling Schade aan bomen Schadeclaims

UNIFORME METHODE
UNIFORME METHODE voor waardebepaling van straat-, laan- en parkbomen behorend tot het openbaar domein Uniform (n methode, overal van toepassing, uniform formulier, belangrijk voor rechtbanken en verzekeringsmaatschappijen, ...) Vlaanderen (Standaardbestek 250) Straat-, laan- en parkbomen ook in het buitenland bestaan gelijkaardige berekeningsmethodes Alleen bomen van het openbaar domein ?

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007 9 10

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> UNIFORME METHODE >> OPENBAAR DOMEIN

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> UNIFORME METHODE >> HISTORIEK

MOETEN BOMEN BEHOREN TOT HET OPENBAAR DOMEIN ?

initiatief kwam van de openbare besturen rechtspraak uit 1985 maakte methode ook toepasbaar op priv domein
Arrest van het Hof van Beroep te Antwerpen d.d. 21-1-1985 overwegende dat op zichzelf een boom op privgrond evenveel waarde kan hebben als n die op het openbaar domein is aangeplant; dat het evenmin alleen aan de overheid behoort de bescherming van het openbaar groen in het kader van het algemeen belang na te streven, dat ook de individuele burger meer bewust wordt van de ecologsiche waarde van bomen en planten op privdomein, dat niet blijkt uit dat de brochure werd gemaakt als een afschrikking tegen beschadiging van het openbaar domein.

HISTORIEK
Voorafgaande studie in 1978 Eerste publicatie in 1979 Vereniging voor Openbaar Groen in samenwerking met de Dienst van het Groenplan (toen Belgisch ministerie van Openbare Werken) Gebruik door hogere overheden en steden en gemeenten Invoering was destijds revolutionair (veel hogere schadeclaims dan voorheen) Geleidelijke erkenning door rechtbanken en verzekeringsmaatschappijen

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007 11 12

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> UNIFORME METHODE >> WAAROM

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> UNIFORME METHODE >> WANNEER

WAAROM ?
Openbare besturen doen grote inspanningen om bomenpatrimonium in stand te houden Bij vernieling of bij schade is een behoorlijke compensatie op zijn plaats en gerechtvaardigd

WANNEER METHODE GEBRUIKEN ?

Voor het bepalen van de actuele financile waarde van een boom of boomgroep Voor het vaststellen (berekenen) van een eis tot schadevergoeding (schadeclaim) Voor het berekenen van een verzekeringspremie voor een bedreigde boom (bij nakende werken) Andere redenen (opgelet de waarde berekend volgens de Uniforme Methode is een niet direct realiseerbare waarde! Een grote levende boom is niet zonder meer verkoopbaar zoals een huis, bijv.)

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007 13 14

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> UNIFORME METHODE >> WANNEER NIET

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> UNIFORME METHODE >> WELKE FACTOREN

WANNEER METHODE NIET GEBRUIKEN ?

Voor een schadeclaim wanneer de beschadigde boom kan vervangen worden door een gelijkwaardig exemplaar (principe van de vervanging: herstel in natura) Voor het berekenen van de waarde van bomen met een productiefunctie (fruitbomen, boomkwekerij) Voor bomen in bosverband Voor bomen in natuurgebieden

WELKE FACTOREN BEPALEN WAARDE VAN EEN BOOM

Omvang van de boom ( > basiswaarde) Evolutie van de prijs in de boomkwekerij ( > eenheidsprijs) De soort of de variteit ( > soortwaarde) Waar bevindt zich de boom ( > standplaatswaarde) De conditie en de levensverwachting ( > conditiewaarde) De manier van aanplanten ( > plantwijzewaarde)

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007 15 16

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> UNIFORME METHODE >> BEREKENING

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> UNIFORME METHODE >> BEREKENING >>> EENHEIDSPRIJS

BEREKENING
eenvoudig en doorzichtig gemakkelijk te controleren (ook door leken: rechters, .. vermenigvuldiging van 5 getallen: WAARDE [EUR] = B x S x ST x C x P
[B] BASISWAARDE opp stamdoorsnede op 130 cm [cm2] x EENHEIDSPRIJS [EUR/cm2] [S] SOORTWAARDE (0,2 tot 2,1) [ST] STANDPLAATSWAARDE (0,6 tot 1) [C] CONDITIEWAARDE (0 tot 1) [P] PLANTWIJZEWAARDE (0,2 tot 1)

EENHEIDSPRIJS
Officieuze index van de boomkwekerijprijzen Wordt jaarlijks herberekend: 2007: 4,88 EUR/cm2 Wordt elk jaar in Groencontact nr.6 gepubliceerd (www.vvog.org) Gewogen gemiddelde van de gemiddelde prijzen per cm2 stamdoorsnede van de maten 8-10 en 10-12 (in 5 boomkwekerijen) van ruim 300 soorten, variteiten, cvs Aanpassing gebeurt op gezag van de Technische Werkgroep van de VVOG, in principe is er een aanpassing indien de berekende eenheidsprijs meer dan 5 % afwijkt van het gemiddelde van de voorbij 3 jaar

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007 17 18

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> UNIFORME METHODE >> BEREKENING >>> EENHEIDSPRIJS >>>> EVOLUTIE

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> UNIFORME METHODE >> BEREKENING >>> SOORTWAARDE

Evolutie van de eenheidsprijs sinds eerste publicatie

6

SOORTWAARDE
Verhouding tussen gemiddelde prijs/cm2 van een bepaalde soort (var./cv) en de eenheidsprijs Getallen variren van 0,2 tot 2,1 Alfabetische lijst met soorten en hun soortwaarde wordt voortdurend bijgewerkt en gepubliceerd op de website van de VVOG (www.vvog.org) Actuele lijst (Groencontact, 2006, [32], 6)

0 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007 19 20

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> UNIFORME METHODE >> BEREKENING >>> STANDPLAATSWAARDE

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> UNIFORME METHODE >> BEREKENING >>> CONDITIEWAARDE

STANDPLAATSWAARDE
een boom in het stadscentrum heeft een grotere waarde dan een boom in het landelijk gebied (zeldzaamheid, minder evident, minder gemakkelijk te handhaven, ) Waarden
stadscentrum: gesloten bebouwing/dorpskern: open/halfopen: Overgangszone: rurale zone: 1,0 0,9 0,8 0,7 0,6

CONDITIEWAARDE
Houdt rekening met de actuele conditie en de vitaliteit van de boom Houdt rekening met de levensverwachting Waarden
Dode boom: 0,0 Afstervende boom (geringe levensverwachting): 0,1 Kwijnende boom (verminderde levensverwachting): 0,2-0,5 Gezonde boom (gesnoeid, geknot, hoge levensverw.): 0,6-0,9 Kerngezonde boom (zeer hoge levensverwachting): 1,0

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007 21 22

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> UNIFORME METHODE >> BEREKENING >>> PLANTWIJZEWAARDE

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> UNIFORME METHODE >> VOORBEELDEN

PLANTWIJZEWAARDE
houdt rekening met de ontwikkelingsmogelijkheden van een boom houdt rekening met het feit dat impact van een solitaire boom op de omgeving groter is Waarden
boom in bospark boom in grotere groepen boom in kleine groep (25) boom in een rij solitaire boom 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0

VOORBEELDEN
SOLITAIRE PLATAAN IN STADSCENTRUM LINDE IN RIJBEPLANTING

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007 23 24

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> UNIFORME METHODE >> VOORBEELDEN

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> UNIFORME METHODE >> VOORBEELDEN

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007 25 26

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> UNIFORME METHODE >> VOORBEELDEN

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> UNIFORME METHODE >> OFFICILE METHODE

OFFICIELE METHODE
Destijds waren er de omzendbrieven van het ministerie van openbare werken (542-11/ 542-12/ 542-13) en de dienstorders van de secretaris-generaal van het ministerie van openbare werken Brieven van de administrateur-generaal van de afdeling Bos & Groen (nu Agentschap voor Natuur en Bos) Sinds 19 december 1996 : publicatie in het STANDAARDBESTEK 250 voor de WEGENBOUW (versie 1.0) April 2006: STANDAARDBESTEK 250 voor de WEGENBOUW (versie 2.0)

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007 27 28

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> UNIFORME METHODE >> OFFICILE METHODE >>> STANDAARDBESTEK 250

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> UNIFORME METHODE >> RECHTSPRAAK

RECHTSPRAAK
22-1-82 22-4-82 2-2-83 31-5-83 8-11-83 26-10-84 21-1-85 25-4-85 3-12-85 18-2-87 5-9-88 19-2-98 Vredegerecht Deurne Politierechtbank Hoei Vredegerecht Brasschaat Eerste Aanleg Antwerpen Vredegerecht Antwerpen Vredegerecht Antwerpen Hof van Beroep Apen Eerste Aanleg Turnhout Politierechtbank Maaseik Eerste Aanleg Tongeren Vredegerecht Poperinge Politierechtbank Leuven privboom == boom openbaar schade boom: meer dan houtwaarde geiste som zonder meer aanvaard privboom versus openbare boom esthetische waarde: bezwaarlijk crit. esthet+herplantkost-restwaarde hout PRIV BOOM = OPENBARE BOOM hypothetische formule Unif.Meth. volledig aanvaard Unif.Meth. = alg. Aanvaard: techn.-wet. Unif.Meth. = oordeelkundig en billijk discussie over conditiewaarde

QuickTime en een TIFF (ongecomprimeerd)-decompressor zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007 29 30

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> OVERZICHT

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> SCHADE AAN BOMEN

Belang [waarde] van bomen Financile waarde van een boom Uniforme Methode voor Waardebepaling Schade aan bomen Schadeclaims

SCHADE AAN BOMEN

oorzaken van schade herstel van de schade

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007 31 32

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> SCHADE AAN BOMEN >> OORZAKEN VAN SCHADE

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> SCHADE AAN BOMEN >> HERSTEL VAN SCHADE

OORZAKEN VAN SCHADE

OPZETTELIJKE SCHADE
Opzettelijk vellen Behandeling met herbiciden

HERSTEL VAN DE SCHADE

HERSTEL IN NATURA
Toestand herstellen in de oorspronkelijke staat (zie verder totale vernieling van een vervangbare boom!) Opgelet: geen rechtsmisbruik! (vervangen van een zeer grote [=DURE] boom kan de rechter interpreteren als rechtsmisbruik) Bestemming en functie van de boom spelen belangrijke rol (bomen met economische functie worden normaal niet vervangen in natura!)

ONOPZETTELIJKE SCHADE
Storm Ziekte Dieren Verontreiniging (lucht, water, ) Aanrijding Onoordeelkundige snoei,

SCHADEVERGOEDING
Herstel in natura is niet mogelijk Herstel in natura is niet gewenst Bestemming en functie van de boom spelen belangrijke rol
Bosboom: economisch verlies (financiele berekening) Boomkwekerijboom: economisch verlies (financiele berekening) Fruitboom: economisch verlies (financiele berekening) Parkboom, straatboom: Uniforme Methode

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007 33 34

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> OVERZICHT

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> SCHADECLAIM

Belang [waarde] van bomen Financile waarde van een boom Uniforme Methode voor Waardebepaling Schade aan bomen Schadeclaims

SCHADECLAIMS
Wanneer schadeclaim berekenen volgens de Uniforme Methode ? Hoe een schadeclaim berekenen ? Schadevergoeding bij TOTALE VERNIELING Schadevergoeding bij GEDEELTELIJKE VERNIELING

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007 35 36

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> SCHADECLAIM >> WANNEER

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> SCHADECLAIM >> HOE

WANNEER SCHADECLAIM BEREKENEN ?

DE UNIFORME METHODE WORDT GEBRUIKT OM EEN SCHADECLAIM TE BEREKENEN IN VOLGENDE GEVALLEN
Schade door verkeersongeval Schade door slecht uitgevoerde onderhoudswerken (maaischade, snoeischade, ...) Schade door vandalisme (herbiciden, opzettelijk vellen) Klandestien kappen van bomen Schade door bouwwerkzaamheden Schade door aanleg nutsvoorzieningen (kabels, ... Schade door grondophoging, wijziging grondwaterstand, .. Schade door strooizouten, herbiciden, gaslekken

HOE SCHADECLAIM BEREKENEN ?

Eerst wordt gekeken of het gaat om een totale vernieling of een gedeeltelijke vernieling TOTALE VERNIELING Vervangbare boom: geen waardeberekening volgens de uniforme methode nodig Niet-vervangbare boom: eerst wordt de waarde van de boom volgens de uniforme methode berekend: deze dient als basis voor de verdere berekening GEDEELTELIJKE VERNIELING De Uniforme Methode dient steeds als basis voor de berekening van de schadeclaim

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007 37 38

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> SCHADECLAIM >> TOTAAL VERNIELDE BOOM >>> VERVANGBARE BOOM

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> SCHADECLAIM >> TOTAAL VERNIELDE BOOM >>> NIET VERVANGBARE BOOM

VERVANGBARE BOOM
Schadeclaim Kostprijs voor het rooien en verwijderen van de vernielde boom Kostprijs voor de nieuw aan te planten boom inclusief de plantkosten en een hergroeigarantie van minstens 2 jaar

NIET VERVANGBARE BOOM

Schadeclaim
Kostprijs voor het rooien en verwijderen van de vernielde boom Kostprijs voor het aanplanten van een vervangende boom (cfr. Standaardbestek 250) Maken plantgat Inbrengen geschikt substraat Uitvoeren aanplanting, inclusief steunstok Moeilijke reparaties van omgeving of wegdek Nazorgen Eventuele meerkosten voor hergroeigarantie van 2 jaar Waarde van de vernielde boom berekend volgens de Uniforme Methode

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007 39 40

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> SCHADECLAIM >> TOTAAL VERNIELDE BOOM >>> VERVANGBAAR VERSUS NIET-VERVANGBAAR

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> SCHADECLAIM >> GEDEELTELIJK BESCHADIGDE BOOM

WANNEER VERVANGBAAR, WANNEER NIET

Steeds grotere bomen kunnen verplant worden Kostprijs is navenant Opletten voor rechtsmisbruik Oordeel van een deskundige is belangrijk Afweging van niet berekenbaar verlies (bijv. boom met grote emotionele waarde, ...

GEDEELTELIJK BESCHADIGDE BOOM

ALGEMEEN
Bepalen van een schadepercentage op basis van de omvang van de schade Schadepercentage x boomwaarde is waardevermindering van de boom Schadevergoeding is gelijk aan waardevermindering + eventuele kosten voor wondverzorging, herstel omgeving ...

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007 41 42

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> SCHADECLAIM >> GEDEELTELIJK BESCHADIGDE BOOM

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> SCHADECLAIM >> GEDEELTELIJK BESCHADIGDE BOOM >>> OPPERVLAKKIGE STAMBESCHADIGING

GEDEELTELIJK BESCHADIGDE BOOM

WANNEER
Ontschorsing stam (oppervlakkige beschadiging) Diepe beschadiging van de stam Beschadiging van de kroon Beschadiging van de wortels Conditieverlies Herhaalde en gecombineerde schade

OPPERVLAKKIGE BESCHADIGING VAN DE STAM

Wegrukken van de bast tot op spinthout Belangrijk is de verhouding breedte wonde/omtrek stam Hoogte van de wonde heeft geen belang Meting van de wonde ter hoogte van de grootste breedte van de wonde
beschadiging in % van de stamomtrek t/m 10 11 t/m 20 21 t/m 30 31 t/m 40 41 t/m 50 51 t/m 60 61 t/m 75 76 t/m 100 Waardevermindering in % van de boomwaarde 5 10 20 30 40 60 90 100

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007 43 44

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> SCHADECLAIM >> GEDEELTELIJK BESCHADIGDE BOOM >>> DIEPE STAMBESCHADIGING

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> SCHADECLAIM >> GEDEELTELIJK BESCHADIGDE BOOM >>> BESCHADIGING VAN DE KROON

DIEPE BESCHADIGING VAN DE STAM

Spinthout en soms kernhout is beschadigd Belangrijk is de verhouding breedte wonde/omtrek stam Hoogte van de wonde heeft geen belang Meting van de wonde ter hoogte van de grootste breedte van de wonde
beschadiging in % van de stamomtrek t/m 20 21 t/m 25 26 t/m 30 31 t/m 35 36 t/m 40 41 t/m 45 46 t/m 100 Waardevermindering in % van de boomwaarde 20 25 35 50 70 90 100

BESCHADIGING VAN DE KROON

verlies van n of meerdere gesteltakken geldt als criterium Verlies aan esthetische en functionele waarde
kroonvolumeverlies in % van totaal volume t/m 20 21 t/m 25 26 t/m 30 31 t/m 35 36 t/m 40 41 t/m 45 46 t/m 100 Waardevermindering in % van de boomwaarde 20 25 35 50 70 90 100

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007 45 46

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> SCHADECLAIM >> GEDEELTELIJK BESCHADIGDE BOOM >>> BESCHADIGING VAN DE WORTELS

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> SCHADECLAIM >> GEDEELTELIJK BESCHADIGDE BOOM >>> CONDITIEVERLIES

BESCHADIGING VAN DE WORTELS

Berekening in procenten van de kroonprojectie
beschadiging binnen kroonproj. in % van t/m 20 21 t/m 30 31 t/m 40 41 t/m 50 51 t/m 60 61 t/m 100 Waardevermindering in % van de boomwaarde 10 20 40 60 80 100

CONDITIEVERLIES
Allerlei oorzaken Vermindering van de C-cofficient Conditieverlies is [waarde voor verlies min waarde na verlies]

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007 47 48

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> SCHADECLAIM >> GEDEELTELIJK BESCHADIGDE BOOM >>> HERHAALDE EN GECOMBINEERDE SCHADE

WAARDEBEPALING VAN BOMEN

> DANK

HERHAALDE EN GECOMBINEERDE SCHADE

HERHAALDE SCHADE indien zich op korte tijd een herhaalde schade voordoet laatste schade berekenen op basis van verminderde waarde van de boom na vorig schadegeval GECOMBINEERDE SCHADE combinatie van stam, kroon- en wortelschade schadeclaim is som van de schadepercentages indien som groter of gelijk aan 100 %: totale vernieling

Dank voor uw aandacht

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007 49 50

Dag van de openbare ruimte - 21 maart 2007