OHM KANUNU: Bir elektrik devresinde; Akm, Voltaj ve Diren Arasnda bir balant mevcuttur.

Bu balanty veren kanuna Ohm kanunu ad verilir 1827 ylnda George Simon Ohm yapt tanmda Elektrik akmn bir svnn debisi, Potansiyel farkn da bir seviye fark gibi kabul ederek ve elektrik miktarn, iddetini, elektromotor kuvveti kesin bir ekilde tanmlayarak, elektrokinetik olaylar in bilimsel terimler ortaya koydu. Belirli kesit ve uzunluktaki, belirli bir madenden Yaplm bir teli standart seerek,br teller iin bugn diren denilen zellii ndirgenmi uzunluk adyla tanmlad ve nl yasasn,

Akm iddeti = elektroskopik kuvvet / indirgenmi uzunluk

Biiminde aklad. 1826da yaymlad makalelerde, Ohmun bu yasaya tmyle Deneysel yoldan vard grlr. 1826da Georg Simon Ohm un bulduu ve bugn OHM Kanunu olarak bilinen, I=V/R Forml tm elektrik devrelerinin temelini oluturmutur. Ohm'un bulduu ve bugn Ohm Kanunu olarak bilinen, Gerilim(U)= akm iddeti(I).diren(R) . Daha sonra bir elektrik devresinde elektromotor gcnn dalmn kefederek diren, Elektromotor kuvveti ve akm idddeti arasndaki balanty buldu. 1828 ylnda George Simon Ohm tarafndan ortaya konan denkleme gre, bir alcya Uygulanan gerilim arttka devreden geen akm da artmaktadr.Alcnn direnci Artrldnda ise geen akm azalmaktadr.alcnn iinden geen akm iddetinin, alcnn Ularna uygulanan gerilim ile doru, alcnn direnci ile ters orantl olduunu ifade

Etmekte ve Ohm Kanunu tanmn vermektedir. Bu kanun, btn elektrik kanunlarnn Temelini oluturur. "Bir iletkenin iki ucu arasndaki potansiyel farknn,iletkenden geen akm iddetine oran sabittir."R = V / I eklinde ifade edilir. Burada (R) direntir. Bu diren rezistans veya empedans olabilir. (V) volttur. () de akm yani Amperdir. Bunu bir rnekle ifade etmek gerekirse; Su dolu bir depo olsun, bunun dibine 5 mm apnda bir delik aalm, bir de 10 mm apnda bir delik aalm. Byk delikten daha ok suyun aktn yani bu deliin suyu daha az engellediini grrz. Burada deliin engellemesi dirence, akan suyun miktar akma, depodaki suyun ykseklii voltaja karlk gelir. Elektrik devrelerinde de, bir gerilimin karsna bir diren koyarsanz, direncin msaade ettii kadar elektron geebilir, yani akm akabilir, geemeyen itiip duran bir ksm elektron ise, s enerjisine dnr ve scaklk olarak karmza kar. Diren birimi "Ohm"dur bu deer ne kadar byk ise o kadar ok diren var anlamna gelir. elektrik devrelerine eer bir diren koyarsak geen akm direnlerin izin verdii kadar elektron geebilir. Geemeyen ksmda ki elektronlar s'ya dnr ve scaklk olarak karmza kar. Diren birimi OHMdur. Ne kadar ok OHM var ise o kadar ok diren var demektir. Baka bir deyile 1 ohm, 1 volt uygulanm devreden 1 amperlik akm gemesine izin Veren diren miktardr.Ohm kanununda ortaya konan deikenlerin birbiriyle ilikisi ekil de verilen ohm geniyle aklanabilir.Bu gene gre, hesaplanmak istenen deerin zeri parmak ile kapatlarak denklem kolayca karlabilir. Bu yaklama gre:

U = I.R [V] I = U/R [A] R = U/I [Ohm] eitlikleri bulunur. Bir elektrik devresinde iki nokta arasndaki iletken zerinden geen akm, potansiyel Farkla (rn. Voltaj veya gerilim dm) doru; iki nokta arasndaki direnle ters Orantldr.Burada, I akm amper, V referans alnan iki nokta arasndaki potansiyel Fark volt ve R ohmla llen ve diren olarak adlandrlan devre deikeni (volt/amper)dir. Potansiyel fark gerilim olarakta bilinir ve bazen V nin yerine U, E Veya (emk) (elektromotor kuvvet) sembolleri kullanlr. Bu kanun basit elektriksel devrelerdeki telden geen akm ve gerilim miktarn aklar.Yukardaki Ohm kanunu elektrik/elektronik mhendislii alannda ok fazla kullanlan bir eitliktir. nk gerilim, akm ve direncin birbirleriyle olan ilikisini makroskopik seviyede inceler. Bu elemanlar ounlukla bir elektrik devresinde bulunur.Elektriksel aygtlar ieren elektrik devreleri birbirlerine iletkenlerle balanr.Gerilim negatif ykl elektronlarn iletken boyunca hareket ettii bir elektriksel kuvvettir. Akm elektron akna ters ynde akar ve diren akma kar gsterilen zorluktur.Ohm Kanununda bahsedilen 'iletken' zerinde gerilimin lld bir devre elemandr. Direnler elektrik arjnn zerinden yavaca akt iletkenlerdir. 10 megaohmluk bir direne sahip olan bir iletken 0,1 ohmluk bir dirence sahip olan iletkene gre daha zayf bir iletkendir ve iyi iletken saylmaz. (Yaltkan maddelere bir gerilim uygulandnda akmn gemesine izin vermezler.) U: Diren bulunan bir devrede gerilim, akm ve diren arasndaki balanty aklar. Devreye uygulanan gerilim eit aralklarla arttrldnda, devre akmnn da eit miktarda artt grlr. Devre geriliminin devre akmna oran sabittir. Sabit kalan E/I oranna devre direnci ( R ) denir.

Deiim Formlleri: E=I*R I=E/R R=E/I DREN: Elektrik akmna gsterilen zorluktur. Bir elektrik devresinde E/I orann salayan sabite denir. OHM'LUK DREN DEER: 1. ki nokta arasndaki 1 voltluk gerilim fark altnda devreden 1 amperlik akm gemesini salayan diren deeridir. 2. 0 c de 1mm kesitinde ve 106,3 cm uzunluunda civa stununun elektrie gsterdii dirence eittir. DREN MALZEMES: Bir maddenin atomunun son yrngesindeki elektron says 4 adet ise o madde diren malzemesidir. Bir iletkenin iki ucu arasndaki potansiyel farknn,iletkenden geen akm iddetine oran sabittir. R= V/ (1) V= xR (2) = V/R (3) eklinde ifade edilir. Burada R direntir. Bu diren resistans veya empedans olabilir. V volttur. de akm yani Amperdir.

Bir direncin iinden geen akm, direncin zerine den gerilim ile doru, direncin deeri ile ters orantl olup, Ohm Kanunu ile aadaki ekilde ifade edilir: I=V/R

Ohm kanununa gre, akm deeri biliniyorsa, bir direncin ular arasndaki potansiyel fark (gerilim), aadaki ekilde bulunur : V=I.R Eer , gerilim ve akm biliniyorsa direncin deeri, aadaki ekilde bulunur R=V/I

ekildeki rnek devrede, E reteci, R direnci, I devreden akan akm ve V direncin ularndaki gerilimi temsil etmektedir. Bu byklklerin birimleri, diren iin Ohm (), akm iin Amper (A) ve gerilim iin Volt (V) tur. Ohm Kanunu na gre, bu byklkten herhangi ikisi belirli olduu zaman, ncs kolayca bulunacaktr. rnek devrede, rete gerilimi E = 10 V ve diren R = 5 olduuna gre, devreden geecek akm : I = E / R = 10 / 5 = 2 A olarak hesaplanr. Direncin zerindeki gerilim deerinin bulunmas istendiinde, yine Ohm Kanuna gre, V = IxR = 25 = 10 Volt bulunur.

SONU; Teorik olarak bilinen ohm kanununu ampermetre ve voltmetre ile kantlanmas; Ohm kanunu teorik olarak R=U/I olduunu grmtk. Bunun doruluunu diren deerleri zerinde gerilim deerlerini deitirerek bu gerilimi voltmetre ile, direncin zerinden geen akm, Ampermetre grafikte gsterirsek bu kanunu kantlam oluruz. Deney dzenei ile lerek

Sonu: Bir DC devresindeki lmlerde, gerilim, akm ve diren arasnda ki ilikilerin Ohm kanununa uygun olduu grlr. Gerilim(V)
Akm(mA) R=1k

10 12

Hesaplama( ) Gerilim(V)
Akm(mA) R=2,2k

10 12

Hesaplama( ) Gerilim(V)
Akm(mA) R=4,7k

10 12

Hesaplama( )

KAYNAKLAR; SAKARYA NVERSTES, Enformatik Blm Bakanl. MERSN NVERSTES,Uzaktan Eitim Blm.