Tecrit Ve Tec Kar Muca Sempozyumu

Mcadele Sempozyumu
TECRT VE TECRTE KARI MCADELE SEMPOZYUMU
Tarih: 25-27 Haziran 2005 Yer: Muammer Karaca Tiyatro Salonu / stanbul
Yaynlayar: Tutuklu Aileleri Blteni
Tecrit ve Tecrite Kar
Tutuklu Aileleri Blteni Mart 2006, zel Say: 3 Sahibi: STANBUL TAYAD ADINA YNETM KURULU YES Fahrettin KESKN Yaz leri Mdr: Hseyin IRMAK Adres: Gzeltepe Mah.znur sok. A Blok No: 19 Daire: 2 NurtepeEYP/STANBUL Tel/faks: 212 294 52 71 E-mail: tecritiskencedir@yahoo.com internet: www.tayad.com Bask: Yapm Tantm Yaynclk Ltd. ti.
Mcadele Sempozyumu
SUNU:
Tecrit ve Tecrite Kar Mcadele Sempozyumu, ylmayan, dur durak bilmeyen bir iradenin, byk direniin 5. ylnda gerekletirdii faaliyetlerden biridir. Bu iradenin ad "TAYAD'l Aileler"dir. TECRT politikasn uygulamak zere yaplan F Tipi hapishaneler, bu lkenin gndemine girdii gnden bu yana, F Tipleri'nin karsnda onlar var. Hcre gereini en geni kesimlere ilkin onlar akladlar. nsann hcreye hapsedilemeyeceini haykrdlar. TAYAD'l Aileler'in bu konudaki giriimleri baladnda henz hapishanelerde sresiz alk grevine girilmemi, lm orucuna balanmamt. Yaklak olarak 2000 senesinin bandan itibaren verilen bu amansz mcadele bu gne kadar kesintisiz srd. 2000'li yllar ya da o gnlerin moda deyimiyle "Milenium" zerine sylenen o parlak szler hatrlandnda, nasl bir elikiyle kar karya kalnd daha iyi anlalyor; Dnyann adeta kendiliinden daha yaanlacak bir yer olaca sylenen 2000'li yllar boyunca, TAYAD'llar, insanln Ortaan temsil eden hcrelerle mcadele edip durdular. Bu mcadele, kelimenin gerek anlamyla ok ynl bir mcadeleydi. Demokratik mcadelenin her biimine, akla gelen her areye bavurdu TAYAD'llar. Bildiriler datp, afiler, pankartlar astlar. Kendilerini hcrelere kilitleyip yollar kestiler. Gsteriler yaptlar. mza kampanya-
Tecrit re Tecrite Kar
lar gerekletirdiler, yzlercesi Ankara'ya yrdler. Gzaltlara, lin saldrlarna ramen "hcrelerde insanlar lyor, duyuyor musunuz?" diye haykrmaya devam ettiler. Kendileri lme yattlar, 8 TAYAD'l lm orularnda ehit dt. te, kurultaylar, sempozyumlar da TAYAD'n bu ok ynl mcadelesinin bir paras olarak gndeme geldi. Bu be yl iinde eitli derneklerle, ehirlerle snrl bir ok panelin, sempozyumun yannda, TAYAD'llarn organizasyonuyla ulusal ve uluslararas apta nemli kurultay ve sempozyum gerekletirildi. Bunlardan ilki, 10-12 Kasm 2000'de stanbul'da gerekletirilen "HAPSHANELER GERE, YAANAN SORUNLAR VE ZM NERLER KURULTAYI" idi. Henz tutuklu ve hkmllerin sresiz alk grevinde olduu, lm orucunun balamad bir aamada yaplan bu kurultay, F Tipleri'nin kapatlmas iin ykselen gl bir ses oldu. (Bu Kurultay'n belgeleri, Tutuklu Aileleri Blteni tarafndan kitaplatrld.) kinci olarak, 28-29 Eyll 2002'de stanbul'da "HAPSHANELERDE SALIK VE YAAM KOULLARI KURULTAYI yapld. lm orucunda ehit denlerin saysnn 97'ye ulat bir aamada yaplan bu kurultay da, iki yldr lm saan F Tipleri gereinin tm boyutlaryla ortaya konulmasna vesile oldu. (Bu kurultayn belgeleri de, ayn yl iinde Anadolu Tutuklu Aileleri Blteni tarafndan kitaplatrld.) TAYAD'llar, 2005 Haziran'nda Uluslararas Tecritle Mcadele Platformu (UTMP) ile birlikte, tecrit gereini, bu kez hayatn her alann kapsayan boyutlaryla bir sempozyumda gndeme getirdiler. "Tecrit ve Tecrite Kar Mcadele" balyla gerekletirilen bu sempozyumda Trk, Krt, talyan, Arap, Alman, Yunan, Bulgar, rlandal, onlarca dilden, onlarca halk adna, "tecrite son verilmesi" talep edildi. Elinizdeki kitap, ite bu sempozyumda yaplan konumalardan, sunulan belgelerden olumaktadr. Sempozyuma bir ok lkeden konumac katlmtr. Bunlarn bazlar tutuklu yaknlar, bazlar ise, eitli konularda uzman kiilerdir. Sempozyum, katlmclarn genilii orannda, tecritin dnya apnda uygulannn tablosunu ortaya karmtr. Bir ok lkede, hem hapishanelerdeki tecrit uygulamalarnn, hem de lkelere, halklara, rgtlere kar uygulanan tecritin arpc ve dn-
Mcadele Sempozyumu
drc rnekleri, bu sempozyumda bir araya gelmitir. Bu anlamda elinizdeki kitap, tecritin lkemizde ve eitli lkelerde nasl uygulandna dair bir kaynak nitelii kazanmtr. Bu kitab okuyanlarn, kendilerini sempozyuma katlm gibi hissetmelerini arzu ettiimiz iin, kitapta sempozyumda yaplan tm konumalara, sempozyumun seyrine tamamen uygun olarak yer verilmitir. Yani sadece "tebli" olarak sunulan metinlere yer vermekle yetinmeyerek, teblilerin, oturumlarn haricinde yaplan konumalara da yer verdik. Bylece sempozyumun havasn okurlara yanstmay amaladk. Kitapta yeralan metinlerin nemli bir blm, sempozyumda yaplan konumalarn bant kaytlarnn zmlenmesinden olumaktadr. Bu nedenle dier dillere ait isim ve kavramlarn bir ksm, bu kitaba, konumada okunduu gibi gemitir. Bant kaytlar zlrken ok az sayda da olsa anlalmayan baz kelimelerle karlalm, buralar ya nokta nokta braklm veya anlam btnln salamak zere kelime ekleri yaplmtr; bu kelimeler keli parantez -[]- iine alnmtr. Kitabn bir blm de F Tipi Hapishanelerin hcrelerinde kalan tutuklu ve hkmllerin gnderdikleri mektuplardan olumaktadr. Ancak okuyanlarn grecei gibi, baz hapishanelerden hemen hemen hi mektup yoktur; bunun nedeni, oradaki tutuklu ve hkmller mektup gndermedikleri iin deil, gnderdikleri mektuplar engellendii iindir. Bir ok mektup sansr duvarlarn aamayp sempozyuma ulaamamtr. Tecrite kar direni, 6. ylnda srmektedir. Bu mcadelede, bu kitabn yayna hazrland Aralk 2005'e kadar 120 ehit verilmitir. TAYAD'llarn, "Tecrite son verin!" sesi hi kesilmedi. Ta ki tecrit son bulana kadar da bu ses kesilmeyecek. Bu kitabn her satrnda bu sesin yanksn duyacaksnz. Eer bu kitap, sizlere, sesinizi bu sese katmanz gerektiini bir kez daha gsterebilirse, yaynlanma amacna ulam olacaktr.
Tecrit re Trcrite Kar
Mcadele Sempozyumu
NDEKLER
- Al Konumas (Sleyman ACAR) - TAYAD Bakan Niyazi AIRMAN'n konumas - Konuk konumaclar: - Zeynep YAYLA (TAYAD'l aile) - Zehra KURTAY (lm Orucu gazisi) - Orhan ESK (TAYAD'l) - Aliyah Elizabet BRUNNER (Irak'ta igale Hayr Koordinasyonu) - Fahrettin KESKN (TAYAD'l aile) - Alev AKGN (Tutsak yakn) (1- Gn) 1. OTURUM: TECRTN TIBB BOYUTU - Oturum Konumaclar: - Prof. Dr. Hakan GRVT (st. nv. Tp Fakltesi Nroloji Krss) - Mehmet GVEL (TAYAD) - Darine VVEHBE (Khiam Rehabilitasyon Merkezi, Lbnan) (1. Gn) 2. OTURUM: TECRTN HUKUK BOYUTU VE SANSR GERE -Konuk Konumaclar: - Fatma YILDIRIM (DETAK) - Ahmet GZEL (Eski Tuksak) - Naime KARA (TAYAD'l Aile)
8 - Oturum Konumaclar:
- Av. Hakan KARADA (HD st. ubesi 2003-2005 Dnem Bakan) - Av. Behi AI (Halkn Hukuk Brosu, HD Genel MYK yesi) - Av. Bernd HAUSLER (Berlin Barosu nsan Haklar Sorumlusu) - Mohammed El SAMARAE (PA: Irak Yurtsever ttifak) - Av. Seluk KOZAALI (HD Genel MYK yesi) (1. Gn) 3. OTURUM: TECRTN NSAN BOYUTU - Konuk konumac: - Gazeteci Musa AACIK - Oturum Konumaclar: - Ahmet KULAKSIZ (TAYAD) - Orhan ALKAYA (Sanat) - Dr. Serpil DOAN (st. Tabip Odas - st. nv. Psikiyatri Krss) - Azmet BEGG (Eski Guantanamu tutsa Muazzam Begg'in babas) - Hseyin KARABEY (Ynetmen) - iir dinletisi (air Mehmet ZER) (2. Gn) 1. OTURUM: TECRTN SYAS BOYUTU VE RGTLERE YNELK TECRT - Konuk konumaclar: - Ali ER (Eski TKP'Ii) - Meryem ZST (Salk ve Sosyal Hizmet Emekileri Sendikas) - Mohammed SAFA (Khiam Rehabilitasyon Merkezi, Lbnan) - Oturum Konumaclar: - Erol EKC (st. Temel Haklar, Genel-i rgtlenme Daire Bakan) - Hlya EKERC (zgr-Der Bakan) - Av. Bernd HAUSLER (Berlin Barosu nsan Haklar Sorumlusu) - Meftun GRDALLAR (TMMOB stanbul l Koordinasyon Sekreteri)
Mcadele Sempozyumu
- Yorgos BLAHOS (EKA-Memur Sendikalar Merkezi, Yunanistan) - Savas TSAKMAKDS (Yunanistan Memur Sendikalar Konf.) - Sandro TARGETT (Toscana Eyalet Meclisi Milletvekili, talya) - Michael DEVINE (rlanda Cumhuriyeti Sosyalist Parti) (2. Gn) 2. OTURUM: LKELERE YNELK TECRT - Konuk Konumaclar: - Dursun YILDIZ (Eitim-Sen 3 Nolu ube Bakan- stanbul) - Muhammed ABDLRAV -Veysel AHN (Haklar ve zgrlkler Cephesi) - Oturum Konumaclar: - Av. Behi AI (Halkn Hukuk Brosu) - Mohammed Al SAMARAE (PA: Irak Yurtsever ttifak) - Azmet BEGG (Eski Guantanamo tutsa Muazzam Begg'in babas) - Mohammed SAFA (Khiam Rehabilitasyon Merkezi/LBNAN) - D. Ivanov GACHEV (Sosyolog, 23 Eyll Direni Hareketi, Bulgaristan) - Dr. Henriette TOGNETTI (Psikolog, talya) - Eamon O'DONNELL (Eski siyasi tutsak, rlanda) - Kapan Konumas: - Sleyman ACAR - Niyazi AIRMAN -Tiyatro Gsterimi: Bu ark Burada Bitmez - Sonu Deklarasyonu -EK-1: Sempozyuma Gnderilen Tebliler'den - EK-2: eitli lkelerden rgtlerin ve Tutuklularn Mesajlar - EK-3: Tecrit Altndaki Tutuklu ve Hkmllerden Sempozyuma Mektuplar ve Mesajlar
10
Mcadele Sempozyumu
11
1.GN 25 Haziran 2005, Cumartesi
Sunu Konumas: Sleyman ACAR (TAYAD):

Deerli misafirlerimiz, sempozyumumuzu balatyoruz. Uluslararas Tecritle Mcadele Platformu ve TAYAD'n organize etmi olduu Tecrit ve Tecrite Kar Mcadele Sempozyumu'na hogeldiniz. Sizleri hapishanelerde canlarn feda ederek bizlere o scak seslerini, selamlarn tayan tm tutsaklar nezdinde ayrca kucaklyorum. Onlarn selamlar sizlerle olsun. Ben programa balamadan nce yle bir-iki ey syleyeyim. srail yani Siyonizmin ocuklar iki Filistinli delegasyonun buraya gelmesi iin gereken vizeyi vermediler. Ayrca Sincan'dan, Edirne'den mesajlar vard. Bunlar engellendi. Bunlar da iletmi olalm. Hepinizin davetiyelerde grm olduu programdan ksaca bahsedeyim. ki gn boyunca toplam be oturumumuz olacak. Bunun yansra yarn akam yani 26 Haziran Pazar akam tiyatro grubumuzun bir oyunu olacak. Ertesi gn Pazartesi gn bu mekandan baka bir mekana tayarak sonu deklerasyonunu aklayacaz. O da saat 10.00'da, Makina Mhendisleri Odas'nda olacak. Ksaca programn ieriini aktaraym. Tecriti tbbi, hukuki, insani, siyasal boyutlaryla ele alacaz, ayrntlandracaz. Siz deerli misafirlerimiz iinde tecrit konusuna vakf olanlar var. Bilenler var, elbette biliyorsunuz ama biz ayrntlandrp hep birlikte daha da vakf olmaya alacaz.
12
Yani tecrit gereini en ince ayrntsna kadar detaylandrp anlatmaya alacaz. Birinci oturumumuz tecritin tbbi boyutu olacak. Burada krsde bu olay yaayanlar, tutsak yaknlar, lm orucu gazilerimiz konumalar yapacak. Onun yansra iin akademik zmleme yanyla bizlere hapishanelerde yaanan salk sorunlarn anlatacak katlmclarmz olacak. kinci oturumumuz, tecritin hukuki boyutu ve sansr gerei. Burda da yine krsye alacamz konumaclar olacak. Eski tutsaklar ve tutsak yaknlarndan insanlar olacak. Zira avukatlar olacak oturumda, bize enineboyuna tecrit gereini hukuki yanyla, insani boyutuyla, hukuk nasl ayaklar altna alnyor bunu, detayl biimde anlatmaya alacaklar. nc oturumumuz tecritin insani boyutu. Bu da akam yaplacak, ki gnn son oturumu olacak. imdi sinevizyon gsterimimiz hazr, onu izleyelim. - (SNEVZYON GSTERM YAPILDI) -
Al Konumas: Sleyman ACAR (TAYAD):

Merhaba, Zulmn hkm srd, savalarn st ste yaand gnmz dnyasnda, bata ABD olmak zere tm emperyalist glerin ibirliki iktidarlarn teslim alma saldrlarna kar direnen halklarn cokusuyla enternasyonalist duygular iinde hepinizi selamlyoruz. "Tecrit ve Tecrite Kar Mcadele Sempozyumu"muz emperyalizmin saldrlarna kar uluslararas dayanma hareketi oluturma hedefi ile gerekletirdiimiz mtevazi almalardan biri olma zelliini tayor. ikence ve tecrit hcrelerindeki izolasyon politikasnn sahiplerinin kimler olduunu iki gn boyunca bir kez daha greceiz. Dier katliam politikalarnda olduu gibi bu politikann da ideolojik-politik kayna dnya halklarn teslim alma politikalarnn hazrland emperyalist merkezlerdir. Bu merkezlerde yaplan planlar sonucu hcre tipi hapishaneler dn-
Mcadele Sempozyumu
13
yann her yerinde ayn amala gndeme getirilmitir. kence ve tecrit hcrelerinin fikir babalarnn ve uygulamaya koyanlarn mant bellidir: Halklarn en asi, dler kurmasn bilen, idealleri uruna en zor koullarda dahi her bedeli gsleyebilen nc unsurlarn imha etmektir. Smrlerini azgnca srdrmek, halklarn mcadelesine gzda vermek iin bunu gerekli art olarak grmektedirler. Bugn lkemizde yzbinlerce insanmz adrlarda yayorken, alk ve yoksulluk on milyonlarla ifade ediliyorken mevcut iktidar kln kprdatmyor. Fakat "AB standartlar" ad altnda hcre tipi hapishaneleri ina etmek iin trilyonlarca liray harcamaktan geri kalmyor. yle ya bu standartlar kendilerince lkemiz halklarn teslim alma hesaplaryla halkn nclerine yaplan en uygun standartlardr. Bu projeler dorultusunda uyarlanm ikence ve tecrit hcrelerinde be yldr srdrlen bir direni var. Bugne dein 119 insan yaamn yitirdi; ama iktidar hala yok sayyor, grmezden geliyor. Yeni Ceza nfaz Kanunlar ile tutsaklar "terbiye etme" mant ile imha ediyor, sessiz lm dayatyor. Bylelikle tutsaklarn insani yann, muhalif olmalarn kabullenemediini her frsatta gsteriyor. Gzellikleri ykmak istiyor. Bunu baaramadlar... Dzen rehabilite edemiyorsam, tredmana tabi tutamyorsam o halde "sakat brakrm", "delirtirim", "retemez hale getiririm" diyerek katliamlarn artrarak devam ettiriyor. AB ile entegrasyon sreci yaayan Trkiye'de yine AB'nin dayatmas ve finansman ile alan F Tipleri'ne kar mcadele 119 insanmzn yaamna mal olmasna ramen 9 Mays 2005 tarihinde lm orucuna balayan 12. ekiplerle sryor. "lm orucu halk ve kitle desteinden uzak!" demagojisi yaplmasna ramen iktidar geri adm atmyor; nk nemli gryor hcreleri. Tecritin insan bilincinde yaratt ykm nemli gryor. isinden memuruna, yalsndan gencine duyarl aydnlarmzca direnie sahip klyor olmasnn hazmszl ile koyu bir sansr uyguluyor. Bylelikle emperyalist efendilerine diyet borcunu demi sayyor kendisini. Halka ynelik bir tehdit arac olarak grd ikence ve tecrit hcrelerini riyakar bir tutumla efendilerinin Guantanamo'su ile, Ebu Gureyb'i ile kyaslayarak vgler yadryor. Oysa tm dnya bilmektedir; Guantanamo ve Ebu Gureyb'i savaa gre projelendirenler ayn zamanda F Tipleri'nin yaplmasnn talimatn verenlerdir. Uzun vadeli ve planl olan izolasyon politikas sadece F Tipleri'ndeki tutsaklarla snrl olmayp tm dnyada haklar ve zgrlkler mcadelesi yrten rgtlere kardr. Bu sebeplerle F Tipleri'ndeki tutsaklarn direnii lkelere ynelik igal-tecrit ve am-
14
bargo uygulamalarna kar da bir durutur. Dnya halklarnn yrtt kurtulu kavgasnda nemli bir direni mevzisidir. Faruklar'n feda atei inan ve kararllkla harlanmaya devam ederken "... bu inanla direndiimiz iindir ki zerimize yedi kat beton dklse de dnyann deiik yerlerinden ykselen ve CHE'nin 'kulaktan kulaa yaylacaksa' dedii iarlar tecrit duvarlarna ramen yreimizde duyuyoruz. Ve istiyoruz ki; lkemizin ve dnyann insanlar da bizim sesimizi duysun, sahiplensin ve bytsn. te o zaman emperyalizmin ve ibirlikilerinin bu vahi kanl ve khne tecrit duvarlar daha gl paralanacaktr" diyerek lkemiz halklarnn umudunu ykseltmeye devam ediyor. Ykselen bu ses dnyann drt bir yannda anti-emperyaiist, anti-kapitalist, anti-faistlerin yrtm olduklar insan haklar ve demokrasi mcadelesine dosta bir seslenitir! Bamszlk ve sosyalizm kavgas yrten mazlum dnya halklarna bir yrek selamdr! Bu ses! Boby Sandsler'in lkesinin yiit insanlarna bir selamdr! Bu ses! Almanya'da yksek gvenlikli hcrelerde katledilen Ulrike Meinhofflar'a bir selamdr! Bu ses! Siyonizmin zulmne kar igal edilen Filistin topraklarnda intifadann kk generallerine ve yiit Filistin direniilerine bir selamdr! Bu ses! gal altndaki Irak topraklarnda, ate altnda kurtulu sava yrtenlerle yrek diliyle konumaktr! Bu ses! Guantanamo'da, Ebu Gureyb'de, Latin Amerika'da ve dnyann tm hapishanelerinde ikence altnda ac ekenleri, kan ve can bedeli direnenleri yrekten bir kucaklaytr! Tm dnyada emperyalizm saldrlarna kar mcadele edenlerin cokusu ve enternasyonalist dayanma duygularyla salonda bulunan herkesi tekrar sevgiyle SELAMLIYORUZ. (Alklar) Evet sevgili misafirlerimiz imdi de TAYAD Bakan, Tutuklu ve Hkml Aileleri Dernei Bakan Niyazi AIRMAN' konumas iin krsye davet ediyoruz. (Alklar)
Mcadele Sempozyumu
15
Niyazi AIRMAN (TAYAD Genel Bakan):

Merhaba Dostlar, Biraz nce bir sinevizyon gsterisi izledik. Yine yreimizde aclar tazelendi. Ak demi ki aclar eke eke aclar bal eyledik. Ama bu aclar bal eylenmiyor. Bir taraf gurur ama bir taraf kin ve nefret. Ben kendi ahsmda sylyorum, olum Volkan'n ve kzm Devrim'in zerine yemin ediyorum ki ldm gne kadar o kin ve nefret yreimde kalacaktr. (Alklar) Yine gzel bir gnde hep beraberiz. Yan-yanayz, can-canayz, hepiniz hogeldiniz, hepiniz safa geldiniz. Vahetin ve saldrganln pervaszlat emperyalizmin mazlum dnya halklarnn yeralt ve yerst kaynaklarn yamalayabilmek iin Afganistan'dan Irak'a bir dizi lkeyi igal ederek cehenneme evirdii, emperyalizmin kendine muhalif halklara uygulad izolasyon ve tecrit politikalarnn lkemizdeki tezahrnn younlamas F Tipi Hapishaneleri'nde olmutur. Emperyalist merkezlerde hazrlanan tecrit ve izolasyon politikalar halklarn bamszl, lkelerinin mutluluu iin, eitlik-demokrasiadalet taleplerini haykran, bu lkenin en fedakar en yiit insanlarn F Tipi Hapishaneleri'ne dolduran ibirliki iktidarlar tarafndan uygulanmaya konulmutur. Tecrit ve izolasyon tutsaklkla beraber anlan kavramlardr. Siyasi tutsaklara ve toplumun muhalif kesimlerine ynelik tecrit, emperyalizmin tutsaklarn direni ruhunu teslim almaya ynelik izalosyon politikasnn sonucudur. "Tredman uygularz, siyasi tutsaklar teslim alrz" dncesi, lkemiz hapishanelerinin "direni mevzisi" geleneini hesaplayamamtr. F Tipleri'ndeki tutsaklar tecrit ve koyu sansre ramen, en insani talepleri iin direniyorlar. Be yldr sren lm orucu direnii 119 lm ve yzlerce bedeni ve bellei alnm hastaya ramen 12. lm Orucu Ekipleri'yle devam ediyor. Biz tutsak aileleri olarak, faizmin en azgn saldrlarna ramen 20 yldr onlar yalnz brakmamann kararll ile, be yllk Byk Direni'te koyu sansre ve iktidarn tm basklarna kar onlarn sesi soluu olmaya, seslerini oaltmaya devam edeceiz. TAYAD 20 yllk sahiplenme gelenei ve kararllyla evlatlarnn insani yaam talepleri kabul edilene kadar gerekli her zveriyi, her abay, her fedakarl ve gereken creti hi
16
tereddt gstermeden hayata geirmeye devam etmektedir. Dostlar, Emperyalizmin igal, izolasyon-tecrit politikalarna kar TAYAD ve Uluslararas Tecritle Mcadele Platformu'nun gerekletirdii sempozyumumuz bu abalarmzn bir rndr. gal ve tecrit politikalarn hazrlayan emperyalist merkezlerin saldrganlna kar uluslararas dayanma ve enternasyonalizmin yce ruhuyla lkemizden ykselen Faruklar'n sesine ses kattnz. Bu haykr insanlk onurunun hakszlklara kar koyuudur. Bu haykr mazlum lke halklarnn emperyalizme isyandr. Uluslararas Dayanma ve enternasyonalist cokumuzla hepinize hogeldiniz diyoruz. Selamlyoruz. TAYAD'l Aileler. (Alklar)
Sleyman ACAR:
Deerli misafirlerimiz imdi de zgr Tutsaklar rgtlenmesi'nden gelen bir mesaj var. Onu okuyacaz:
zgr Tutsaklarn Mesaj:

Merhaba, ncelikle emperyalizm ve onun ibirlikilerine kar direnen dnya halklarnn enternasyonalist temsilcileri olan sizleri selamlyoruz. Emperyalizmin ve oligarinin dnya halklarnn direnen seslerini tecrit etmeye ve tecrit ederek teslimiyet dayatmasna kar Uluslararas Tecritle Mcadele Platformu altnda srdrdnz kavganz selamlyoruz. Dnyada ve lkemizde emperyalizme kar bamszlk, faizme kar demokrasi ve smrye kar sosyalizm kavgasn veren tm glerin sempozyumdan ykselen mcadelesinde baarlar diliyoruz. Ortadou'nun Trkiye'sinde Cepheli zgr Tutsaklar olarak sempozyumu oluturan tm anti-emperyalist, anti-kapitalist ve anti-faist glerin verdikleri mcadele ehitlerini saygyla anyoruz. Onlarn, devrimlerin, bamszlk, zgrlk ve demokrasi mcadelesinin teminat olan ehitlerimizden kavgasn verdikleri kurtulu bayran, zgr Tutsaklk cephesinde tam 5 yldr 119 ehi-
Mcadele Sempozyumu
17
dimiz ve 6' akn sakat ve gazimizle kskanlkla yaatmaya devam ediyoruz. Bugnn dnyasnda halklarn bylesine krslere ve bu krslerden yrylerin sesini ykseltmelerine her zamankinden daha fazla ihtiya olduuna yrekten inanyoruz. Ve bir eyden eminiz ki; tecrite kar mcadele bayran devrimin krslerinden ykseltenler haklarn kurtulu kavgasna nclk edenlerdir. Ve sempozyumdan bunun sesi ykselmeye devam edecektir. Ve bu nedenle dnya halklarnn zulme kar direni gereinin bir parasyz. Tecrite kar mcadele ehitlerinden Glnihal Ylmaz yoldamzdan bir szle devam ediyoruz. Eer yeryznde anlaml ve gzel bir ey aranacaksa, ite en anlamls; SYAN... Eer yeryznde uruna her fedakarln yaplaca bir ideal aranyorsa ite en sadesi; emperyalizmin, basknn, smrnn olmad bir dnya! Emperyalizmden nefret etmek iin, milyonlarca nedenimiz var... Biz zgr Tutsaklar olarak tecrite kar mcadeleye bu bilinle bakyoruz. Ve diyoruz ki hibir kuatma, tecrit, emperyalist saldr, katliam, tutsaklk ve igal, devrime yryenleri teslim alamaz. nk bu yry onurun ve umudun yrydr. Ve bir kez daha zgr Tutsaklar olarak diyoruz ki; Trkiye halklarnn kurtulu mcadelesini teslim alma saldrlaryla boabileceklerini sananlara sempozyumumuzdan ykselen ses cevabmzdr. Biz bu cevabn sesini seviyor, bamszlk, demokrasi ve sosyalizm inancyla bir kez daha selamlyoruz. Biz zgr Tutsaklarn inanc ve idealindeki gelecekte, lmlerden yeniden doanlarn, yeni Sergl Albayraklar'n ve Faruk Kadolular'n kararll ve iradesi vardr... Bu iradenin inancyla, feda bilinciyle direnenler kazanacaktr. Zaferi bu bilin ve iradeyle mcadele edenler kazanacaktr.
Sevgili sempozyum katlmclar, dinleyicileri ve TAYAD'llar.
Tecritin emperyalizmin lkelere, halklara, rgtlere ve tm insanla dayatt bir teslim alma saldrs olduunun bilincindeyiz. Bu bilin ve kararllkla bu saldrya kar direniyor ve 119 ehidimizle bir barikat kuruyoruz. Bu direniimizi dnya halklarnn onurlu direniinin bir paras olarak gryoruz. Bu yanyla dire-
18
nen tm gleri bir kez daha selamlyoruz. UTMP almalarn izliyor ve destekliyoruz. Bilinmeli ki UTMP halklarn anti-emperyalist direniinin onurlu bir sesi ve krssdr. Bugn emperyalizme kar herkesin bir araya gelmesi, Che'nin kulaktan kulaa yaylacaksa dedii iarlarmz bytmesi ve her yana tamasnn yaamsal nemde olduunu gryoruz. Ki, UTMP'nin bu abasnda halklarn enternasyonalist dayanma ve mcadelesini glendirdiini biliyoruz. Bu inan ve umutla tecrite kar mcadelenizde bir kez daha baarlar diliyoruz. Yaasn enternasyonalizm! Yaasn Halklarn Birlikte Mcadelesi! Kahrolsun Emperyalizm Ya zgr Vatan Ya lm!
ZGR TUTSAKLAR RGTLENMES
(Alklar)
Sleyman Acar:
Tecritin kaldrlmas iin yaamn feda eden Faruk KADIOLU'nun son yazd bir mektup var. Ans nnde saygyla eiliyor, bu mektubu sunuyorum. "Sana Filistinli bir fedainin konumasn anlataym. Bugn tarihe geecek bir gn. Ben de sizleri bugnn ve tm ehitlerimizin scaklyla kucaklyorum. Bugn feda eylemi yapyorum. Bugn bizden nce gidenlerimizin yanna gideceim ben de. Bunun iin ok mutlu ve huzurluyum. Yreim yangn yeri, bundan dolay duygularm ifade edemesem de imdiden kusura bakmayn. Szden ok eylem diyorum. Fedam bal bana kendini anlatacaktr. Ve yoldalar, sizden daha nce kahramanlaan yoldalarmzdan nasl renmiseniz, nasl dersler karmsanz imdi bir kez fazla olsun. Fiziken aranzda olmasam da her arpmada yanbanzda bulunacamdan emin olabilirsiniz. Kahraman ehitlerimizden aldm gc size tayacam. Bunu hissedeceksinizdir. Hissettiinizi duyar gibiyim. Daha gl olup daha hzl yryelim, bu son yryn sonu zaferdir yoldalar. Bunu sakn
Mcadele Sempozyumu
19
unutmayn. Kendimizi her konuda dnden daha fazla eitelim, gelielim, gelitirelim. Daha ok daha ok koalm, retelim, rgtleyelim. Dnden daha ok emek harcayalm. Ne kadar daha ok zverili olursak zaferi bytrz ve zaferin nndeki engelle ri de kaldrm oluruz. Daha ok sahiplenelim her anmz kahra man ehitlerimizle dolu olsun. Yoldalar, Hepinizi ok ok ok seviyorum. Partimi, nderimi ok seviyorum ve bir kez daha bana bu onuru bahettii iin Partime sonsuz kranlarm sunar, sevgi ve sayglarm iletiyorum. Mutlaka greceiz. Faruk Kadolu, Tekirda F Tipi Hapishanesi" (Alklar, zlgt sesleri)
Zeynep YAYLA (Konuk Konumac, Tutuklu Ailesi):

Hepinize merhaba, hepiniz hogeldiniz. (Alklar). Perembe gn gre gittim. Hcreden hepinize selam getirdim. (Alklar). Ayriyeten tutsak ailesiyim ve de ayriyeten Abdi peki Direnii'nden selam getirdim. (Alklar). Yazn scakln, baharn yamurunu, amurunu, kn ayazn, karn getirdim Abdi peki'de'n. (Alklar) Bunlar getirdim ama getirirken 119'umuz da orda Abdi Ipeki'de bizimle beraberler, onlarn da selamn getirdim hepi,nize. (Alklar) Bir an ne diyeceimi bilemiyorum nk 119'la hergn beraberiz, hergn Abdi Ipeki'de onlarla beraber anlatyoruz insanlara. Hangisinden balayacam bilemiyorum. Hcreden balayaym isterseniz. Hcrelerde ocuklarmzn ektii skntlardan... nasl diyeyim size, anlatamam, her eyleri zulm gibi. Yani bize bile yaptklar aramalar diyeyim, birebir yaadm bir buuk iki senedir ocuklarmzla beraber. ki ocuumdan biri Sincan'dayd, biri Kandra'dayd. kisininkini de ne yapacam aryordum. Biri bir trl, biri bir trl. Anlatamam size nk. Anlattklarm belki de buradaki analarmz ok iyi bilir. Ama gerekten gitmeyen insanlara bunlar anlatmak o kadar zor ki inanlmaz yani. nanlacak gibi gelmez. En son grmz anlataym. Ak grte hep beraberdik. te biz drt seneden be seneden sonra ana-oul, iki olan bir ana grte beraber olduk. Ve de grn sonunda BASKILAR BZ YILDIRAMAZ diye bir kere-iki kere slogan atacaklard, iki kiiyi onbe tane gardiyan azlarn kapatp gtrdler. br hafta gittiimde "anne ayaklarmz hi yere basmadan git-
20
tik" dedi. nk mahvetmilerdi. Ak grten sonra bir insan ailesini grd m, yani bir eyler paylatk mi, onu onlara zindan ediyorlar. Ve de bize de. gn sonra, bir hafta sonra tekrar gitmek zorunda kaldm... Yani ocuklarmzn her an bir ikence. Her an, anlatamam size, anlatmak ok zor. Onlarn o eklini. Ama analarmz ok iyi anlyor, onlar biliyor nk. yle anlyorlar ki onlar benden daha ok biliyorlar. nk 19 Aralk' onlar geirdi. Yani imdi de bir ey yapmyormu gibi, biz ok iyiymiiz gibi davranyorlar. Ama seni aramalar, ocuklar o ekilde grmeleri, orda aclar sylemek, hepimizin banda belki, ailemiz, annemiz, kardelerimiz orda. Ama yani bilemiyorum ordaki ekilen o tecrit duvarlar, imdi mesela; tek kiilik tecritte kalyorlar. 8 aydr da yle. Anlatamyorum insanlara, insanlar da herhalde anlamak istemiyor. Gelin hep beraber zelim, ocuklarmz lmesin kardelerimiz lmesin, analarmz lmesin diye anlatmak anlatmak anlatmak istiyorum yani. Bunlar sylerken de 119'unun nnde saygyla eiliyorum. Onlar ok seviyorum. (Alklar) Onlar o kadar ok seviyoruz ki ama ne yaparsak yapalm onlar, televizyonda basnda bir ey anlatamyoruz, biz Abdi peki'de tek tek insanlara anlatyoruz. Bize siz ackmyor musunuz, siz hasta olmuyor musunuz diyorlar. Biz hasta olmaya deil oraya direnmeye geldik, nk 119'dan alyoruz biz gcmz. Biz anne olarak onlar anlatrken gururla anlatyoruz. fkeyle anlatyoruz. Ama onlarn bize verdii g var. Biz 10 gnlne gitmitik oraya, herkese verdiler, btn sendikalara verdiler, btn kurumlara verdiler TAYADl Aileler 10 gnlne gitmiti, vermediler. 660 gndr biz ordayz. 660 gndr dile kolay. nsanlara anlatyoruz, tek tek ocuklarmz anlatyoruz, resimleri orada, herkese tek tek anlatmak bizim grevimiz. Tek tek deil byle tmden bir eyler yapmak istiyoruz. Ama yapamadmz eyleri de hep beraber yapalm. Ne olursa olsun hep beraber. Belki size ey gelecek ama size yalvaryorum yani ocuklarmz lmesin, 119'dan sonra 120 olmasn. Hep beraber yapalm. Uluslararas yapalm, milletleraras yapalm. Hep beraber bir daha ocuklarmz lmesin, kardelerimiz lmesin diye, evlatlarmz lmesin diye. Hepinizi ok seviyorum. Saygyla eiliyorum. (Alklar)
Zehra KURTAY (lm Orucu Gazisi, Konuk Konumac):

Bir lm orucu gazisiyim. Benim zerimde etkisini hafza kayb olarak
Mcadele Sempozyumu
21
gsterdi. 1994 sonrasn hatrlamyorum. Ara ara, para para hatrladklarm var ama btn olarak hatrlamyorum. Ara ara halisnasyonlar gryorum. Bunlar bomba sesleri, yangn grntleri. Onlar var. Onun haricinde yrmede zorluk ekiyorum, denge problemim var. Gzlerim tpk kayan bir televizyon gibi. "Nistakmus" adn veriyor buna doktorlar. Grntleri kayar bir ekilde gryoruz. Tpta iyilemeniz mmkn deil deniyor. Bizi bir para da olsa sevgi ayaa kaldrd. Arkadalarmzn, halkmzn, bizi sevenlerin sevgisi ayaa kaldrd. Rahatszlklarmz devam ediyor, yeni sakat braklan arkadalarmz da var. Saymz yzlerle ifade ediliyor ve kahramanlklar be yl buldu. ehitler vermeye devam ediyoruz, en son Farukumuz bizi selamlad. Tecrit kalkmad srece de yeni Faruklar, yeni Sergller ehit dmeye devam edecek. Bu anlamda uluslararas platformda gelen konuklarmzla birlikte tecriti kaldrmaya alacaz. Bu anlamda bizim sesimize ses almanz istiyoruz. Bize el vermenizi istiyoruz, gnl vermenizi istiyoruz. Biz ancak birlikte olarak bu tecriti kaldrrz. lmlerin durmasn, yeni lmlerin gelmemesini ancak birlikte olarak salayabiliriz. TAYAD'l Aileler'in 5 yldr lm orucu nezdinde sren bir mcadelesi var. Yaplmadk bir ey kalmad. Yeni eylem biimleriyle, farkl yntemlerle biz de bu tecritin nne set olmaya alyoruz. Bizi bilmeyen kalmad bir anlamda, sesimizi duymayan kalmad. Devlet kendi otoritesini salamlatrmak iin geri adm atmama grnts veriyor fakat inanyoruz biz; tek kii kalsak da bu direnii srdreceiz. Tutsaklarmz bunda kararllar, bizler kararlyz, ailelerimiz kararl. Bizimle birlikte olanlar, bize gnl verenler, bizi seven insanlarmz var bunu biliyoruz. Sonunda zafer olacak buna inanyorum. Hepinizi saygyla selamlyorum. (Alklar)
Sleyman ACAR:
Deerli misafirlerimiz. Bu arada Mehmet BEKAROLU da delegasyonda yerini alacakt ancak kendisi rahatsz olduunu ifade etti. "Boyun ft rahatszlmn nksetmesi nedeniyle toplantlara katlamyorum. Sempozyumun baarl gemesini diliyor, tm katlmclara sayg ve selamlarm sunuyorum" diyor. Bir de rlanda Cumhuriyeti Sosyalist Partisi'nden bir selam var. "Dayanma ve devrimci duygularmzla konferanstaki herkesi selamlyoruz. Kavgaya devam" diyorlar. imdi krsy yine ailelerimizden konumaclara brakyoruz. Orhan ESK, 1 Nisan komplosu maduru, TAYAD Geici Bakanlar'ndan. Onu krsye alalm. Bize salk sorunlaryla ilgili yaananlar anlatacak.
22
Orhan ESK (TAYAD'l, Konuk Konumac):

119'larmzn nnde saygyla eiliyorum. Herkese buraya katld iin ok teekkr ediyorum. ok heyecanlym da ayn zamanda. Bir buuk sene tecrit hcrelerinde kaldm. Yaadmz salk sorunlar genelde tm tutsaklar zerinde var. Neler vard? Tm tutsaklar zerinde gzlerde problemler var, bel arlar, unutkanlk, zaman ierisinde kulak nlamalar; youn bir ekilde yaanyor bunlar. Ben de yz felci geirdim. Doktordan hastaneye sevk istememe ramen, izin vermemesiyle karlatm. 7 gn tecrit hcresinde tutuldum. 7 gn sonra tedaviye kabilelim. Tedaviye ktmda 7 gn ge kaldm iin tedavinin aksamasndan kaynakl, yzmde kalc bir yz felci oldu. u anda halen devam etmekte bu yz felci. Yani o kadar ar bir ey ki tecri-ti her boyutta yaayabiliyorsunuz. Salk sorununuz ne kadar ar olursa olsun ancak dileke vererek revire kabiliyorsunuz. Baka hibir ynteminiz yok. Yani lmcl hasta da olsanz revire kabilmeniz iin dileke. Salih Sevinei arkadamz da bu ekilde katledildi tecrit hcrelerinde. Ben, yap olarak ok neeli birisiyim, tecrit hcresinin bana verdii yle bir ey var ki moralimi hi bozmadm hibir zaman, moralimden hibir ey kaybetmedim, bu da 119'larmzdan aldmz o gle oldu. Ama hcre beni iten ie yiyormu haberim yoktu. Mesela hi farkedemiyordum, srtmda sivilceler kmaya balad. Bu tecrit hcrelerinin insan nasl yendiini gsteriyor. Bunlar herkes yayor ve ar bir eklide yayor. Tecriti kaldrmak iin lm orular da devam ediyor. Mcadelemizi srdrmek iin halen direnite iki arkadamz var. Yani gl bir direni var. Bu tecrite kar mcadele etmek gerekiyor. Yani burada bir eyler sylemek deil de alanlarda bir eyler yapabilmek gerekiyor. Herkese teekkr ediyorum. Kusura bakmayn biraz heyecanlandm. lk kez byle bir eyle karlayorum. (Alklar)
Aliyah Elizabet BRUNNER (Konuk Konumac, Irakta gale Hayr Koordinasyonu Adna):
Merhaba Arkadalar,
Mcadele Sempozyumu
23
Adm Aliyah ve ben Irak'ta gale Hayr Koordinasyonu olarak her eyden nce TAYAD'a bize bu uluslararas sempozyumda yer verdii iin teekkr etmek istiyorum. Hepinizi selamlyorum. (Alklar). Aslnda genelde daha doalama tarzyla konumay tercih ederim. Ama Trke ana dilim olmad iin bu mesaj okumaya karar verdim. "Emperyalist gler ve onlarn uak-ibirliki-kukla rejimleri, bugn emperyalist saldrganl youn bir ekilde devam ettirmekte ve ezilen emeki kesimleri teslim almak iin, geni halk ynlarna kar soykrmlar, katliamlar, ikence vb. birok barbar yntemler kullanmaktadrlar. Hapishaneler gemite olduu gibi, bugn de sistem muhaliflerine kar en youn olarak kullanlan mekanlardr. Emperyalist gler yllardr hcretecrit sistemini bir cezalandrma yntemi olarak hayata geirmekteler. Bu uygulama birok lkede siyasi muhaliflere kar normal bir pratik olmaya balamtr. Hapishanelerdeki uygulamalar her dnem deise de, deimeyen tek ey, sistem muhaliflerini susturma ve teslim alma abalar olmutur. Emperyalizmin dnya halklarna dnk saldrlarnn, igal, katliam vb. yntemlerle ve artarak srd gnmzde, hapishaneler, sistem muhaliflerine, bir dier deyimle de politik tutsaklara dnk bask, ikence, katliam vb. insanlk d uygulamalarn en youn olarak uyguland mekanlardr. Tm dnyada ABD emperyalizminin ban ektii saldrganlk savalar ivmelenirken, halklarn ulusal ve sosyal kurtulu mcadeleleri de bymekte ve halklar emperyalizme ve kendi lkelerinin gerici iktidarlarna kar sava ykseltmekteler. Tm bu gelimelere bal olarak, hapishaneler bugn egemenlerin smr ve basklarn, halklara ikence, katliam vb. her trl yntemle dayatma abalarn youn bir biimde hayata geirmeye alt mekanlar haline gelmitir. zellikle 11 Eyll'n ardndan ABD emperyalizminin ban ektii saldrganlkla hapishaneler ve tecrit sorunu ve ikence de gndeme tekrar gelmeye balad. imdi bunlar sralayacak olursak: - zellikle igal altnda Irak topraklarnda yaanan katliamlar ve zel likle Ebu Garib Hapishanesi'ndeki ikence grntleri ve vahet en st bo yuttadr. Irak halk da bu igal ve onunla birlikte uygulanan ikenceye kar direnmektedir. - Onyllardr Filistin halk srail Siyonizmi'ne kar aralksz mcadele etmektedir ve bugn igal kart mcadele eden tm hareketler asndan en nemli lkelerden bir tanesi. u anda Filistin'de 8000 siyasi tutsak bu lunmaktadr. - Hemen Afganistan igalinin ardndan Guantanamo ssndeki tu tuklular ve onlara yaplan ikence. Yine Afganistan'da bulunan Bagram
24
Tecrit ne Tecrite Kar
Askeri ss'nde bulunan hapishanede binlerce Afgan tutsak, gal askerlerinin ikence ve aalamalarna maruz kalmaktadr. - "Terrizme kar sava" ad altnda tm dnya halklar teslim aln maya allmaktadr. rnein birok ilerici, anti-emperyalist kii kendi l kelerinde tutuklanarak ABD'ye gtrlmektedir.. Afganistan'da olduu gi bi. Bu olaylar emperyalizmin genel saldrganlk politikalardan ve tecrit politikalardan bamsz ele almamak gerekiyor, - gal saldrlaryla beraber askeri sler de yine gndemdeki yerini koruyor. Birok lkede slerin bulunduu blgelerde yaayan halklara yabanc askerler tarafndan saldrlyor ve kadnlar tecavze uruyor. lkemiz halk da igal balamadan nce ABD emperyalizminin Irak'a ynelik saldr ye igaline kar tepki gsterdi ve bugn de Irak'ta igale Hayr Koordinasyonu olarak igale kar mcadelemizi srdrmekteyiz. Bizim halkmz anti-emperyalist biljnein gelikin Q,lduu bir lkedir ve lkemiz egemenleri her daim ilerici-anti-emperyalit, ulusal ve sosyal kurtulu mcadelesi veren insanlar hapsetmekte, ikenceden geirmekte ye tutsaklar teslim almaya almaktadr. 19 Aralk 2000 ylnda F Tipi izolasyon sistemi vahi bir katliamla hayata geirildi ve bugne kadar tecrite kar mcadelede 119 devrimci hayatn kayp etti. Bizler Irak'ta gale Hayr Koordinasyonu olarak inanyoruz ki; emperyalist igale ve saldrganla kar kmak meselenin nemli bir blmn olutururken, bunun yannda zellikle Irak'ta halkn verdii direniin de sahiplenilmesi gerekmektedir. Sadece vahetin ve katliamn boyutunun tehir edilmesi yeterli deildir, zira dnya halklarnn ya da tecrit altndaki tutsaklarn bu katliam, igal ve tecrit politikalarna kar mcadelelerini, direnilerini desteklemek, bu mcadeleyi tamamlayan en nemli unsurdur. Dnya halklar emperyalistlerin igal, katliam vb. zalimane saldrlarna kar var gleriyle direnirken, dnya hapishanelerinde sren direniler de bymektedir. Emperyalizmin tek merkezden ynlendirmeyle alt bu saldrlara kar uluslararas alanda bir a oluturarak kar koymak ve bu noktada da halklarn direnilerini ve mcadelelerini birletirmek bugn ok nemli bir grev olarak nmzde durmaktadr. Bu anlamyla dzenlenen bu sempozyumda yakalanan iliki ve ban srekliliinin salanmas ve uluslararas bir koordinasyon oluturulmas gerektii dncesindeyiz." Hepinizi selamlyoruz. Teekkr ederiz. (Alklar).
Sleyman ACAR:
Bizde konumac arkadaa teekkr ediyoruz. Bu arada sempozyumumuz hazrlklar yaplrken bize maddi-manevi destek sunan odalar ve
Mcadele Sempozyumu
25
demokratik kitle rgtleri ve tek tek kiilere kadar hepsine sempozyumdan, bu krsden selamlarmz iletiyorum. Saolsunlar, varolsunlar. imdi yine konumaclarla devam ediyoruz. Kandra F Tipi'nde olu bulunan Fahrettin KESKN. Kendisini krsye davet ediyorum. (Alklar).
Fahrettin KESKN (TAYAD'lKonuk Konumac):

Merhaba, hogeldiniz. Tecrit tecrit. Bugn Trkiye'nin her taraf da tecrit altndadr, sadece hapishaneler deil. Bugn F Tipi hapishanelerde tecrit, lmler devam ediyor. Tutuklu ve hkmllerin zerinde oynanyor zaten bu oyunlar. Benim iki tane tutuklu ocuum var. Bir tanesi, kzm, yeni tahliye oldu. Olum Ufuk, Kandra F Tipi Hapishanesinde tutukludur. Ufuk Tip-1 hastasdr, diyabet hastas yani eker hastas. Bundan kaynakl gnlk olaraktan 4 tane insiln kullanmaktadr. nsiln kullanmas iin kan ekerini lmesi iin gerekli olan kan siti ubuu kullanyor. te tarihten 6 ay nce bir yaam grd, kan siti ubuunu istedi, ilalarn kestiler. Kendisi raporlu olduu iin 3x1 olmas gerekli raporu. 1x1 rapor almtk, bundan dolay ilalarn kestiler vs. imdi hapishanelere gittiimiz zaman da zaten ocuklarmzn yzlerinden de anlalyor. Sadece Ufuk deil, nice Ufuklar var. Ufuk'la ayn durumda olan. Mesela Volkan Arman, Salih Sevineller. Hapishaneye gidiyorum, doktor istiyorum, diyorlar ki doktor yok, salk memuru istiyorum, salk memuru yok. E ne yapacaksn? te hastan ile ilgili bir eyler sylemek istiyoruz, kati surette gelmiyorlar. Giri ve klarda elle arama. Ekseriyette bayanlarda olsun, erkeklerde olsun bunu halen srdryorlar. 2001 senesiydi, ben Edirne F Tipi H pishanesi'ne gittiim zaman Ufuk geldiinde kafasnda 12 tane diki vard. Tepesinden buraya kadar yarlmt (eliyle, kafasn gstererek anlatyor). Ben Ben sordum, dedim ki ne oldu? Dedi ki bilmiyorum dedi, dmm dedi. Yani dtn bilmiyor, nk eker komasna girdii zaman olaanst halde kendini kaybediyor. u anda ekeri 400-500 civarndadr. 3 ayda bir kontrolde olmas gerekiyor. Tabii bunu tptaki insanlarmz, doktorlarmz daha iyi biliyorlar. 3 ayda bir kontrole gidecektir. Ufuk tam 7 sene oldu, 7 seneyi akn bir sredir tutukludur. Diyetiyle ilgili hibir ilem yaplmamtr, yaptrmyorlar. Sadece hastaln kendi iyi tand iin
26
Tecrit re Tecrilr Kar
kendi imkanlarna gre dozunu kendisi ayarlyor. Yani istemiyoruz lmleri, u ana kadar hapishanelerde 119 tane insan yaamn yitirdi, lm orular devam ediyor ve bu ekilde de devam eder yani. Biz tecritin kaldrlmasn istiyoruz. lm istemiyoruz. Hepimiz. ocuklarmz lmesin. Volkanlar, Salihler, Zeynepler, Glaylar... Bunlar istemiyoruz. yi gnler efendim. (Alklar)
Sleyman ACAR:
Evet deerli misafirlerimiz, imdi de SES'in gndermi olduu ksa bir mesaj var. Salk ve Sosyal Hizmet Emekileri Sendikas. "TAYAD Ynetim Kurulu'na, 25-26-27 Haziran 2005 tarihlerinde gerekletirilecek olan Tecrit ve Tecrite Kar Mcadele adl sempozyumunuza yemiz Meryem ZST katlacak olup tecritin salk boyutuyla ilgili tebli sunacaktr. Bilgilerinize sunarz" demiler. imdi tutsak yakn kardei Alev AKGN' buraya aralm. (Alklar)
Alev AKGN (Tutsak yakn- Konuk Konumac):

Merhaba herkese. ncelikle yurtdndan ve yurtiinden katlan tm dostlara hogeldiniz diyorum. Ben Tekirda F Tipi Hapishanesi'nde bulunan Hasan Tahsin Akgn'n kzkardeiyim. Be yldr, yaklak be yldr tecrit hapishanelerinde kalyor. Tutukland ilk yl iyiydi, fakat zamanla tecritin etkilerini abimin zerinde biz ailesi olarak en yakndan grdk. Tecrit bir sre sonra artk onu tanyamayacamz bir hale getirmiti. 2000-2002 Mays'nda tutukland, be aya yakn tek kiilik hcrede kald. Zaten rahatszlklar da bu sre ierisinde balamt. Bu sre ierisindeki rahatszlklarndan biraz bahsetmek istiyorum; kulakta uultular, ksmi hafza kayb, kendini 10 yanda hissediyordu. Srekli halisnasyonlar gryordu. Neden orada bulunduunu bilmiyordu. Gemiiyle ilgili bir takm sorular sormaya balamt bize. Gerek ile hayal olan ayrt edemedii noktaya geldiinde ise bir gece kendini yakma giriiminde bulundu. Yanndaki arkadalarnn mdahalesiyle kurtarld. Tekrar arkadalarnn, biz ailesinin, dardaki dostlarnn sevgisiyle, desteiyle biraz kendine gelmiti.
Mcadele Sempozyumu
27
Yaklak bir, birbuuk ay Bakrky Ruh ve Sinir Hastalklar Hastanesi'nde kald. Bu sre ierisinde orada bulunan birtakm baz insanlar tarafndan dilekeler verilerek rahatsz olduklarn belirttiklerinden dolay tekrar tedavisi tamamlanamadan Tekirda Cezaevi'ne gnderildi. Be yl ierisinde 119 insan hayatn kaybetti. Bunlar abilerimiz, kardelerimiz, sevdiklerimizdi, en sevdiklerimizdi. En nden gittiler. Bizler kardeleri olarak, yaknlar olarak, dostlar olarak her zaman yanlarnda olduk. Her zaman hakl mcadelelerini destekledik. Bundan sonra da yanlarnda olacaz. Onlar bu Nazi Kamplar'nda yalnz brakmayalm. lmler durdurulsun, tecrit durdurulsun. Bunlar bizim ellerimizde. Orada onlar yalnz kalmamal nk onlar bizler iin, geleceklerimiz iin oradalar. Herkese ok teekkr ediyorum. imdilik syleyeceklerim bu kadar. (Alklar)
28
Mcadele Sempozyumu
29
1. OTURUM:
TECRTN TIBB BOYUTU
Oturum Konumaclar:
- Prof. Dr. Hakan GRVT (Oturum Bakan, stanbul nv. Tp Fakltesi Nroloji Krss) - Mehmet GVEL (TAYAD) - Darine VEHBE (Khiam Rehabilitasyon Merkezi/ LBNAN)
30
Prof. Dr. Hakan GRVT (Oturum Bakan):

Efendim gnaydn. nsann yreinin zerine oturan birbiri ardna konumalardan sonra konumak olduka g dorusu. Ben zellikle alk grevlerinin, tecritin bir tarihesini sunduktan sonra artk ok iyi bildiinize emin olduum klinik belirtilerin zerinde hi durmakszn artk 2000 alk grevleriyle glgelenmi olan bundan nceki byk grevin, '96'nn bir ksm rakamlarn hatrlatmaya alacam ve hekimlerin alk grevleri karsndaki tutumlar ile ilintili birka tane uluslararas belgeyi hatrlatarak konumam bitireceim. Daha sonra Mehmet Gvel sz alacak, eski bir hastam, daha sonraki bir dostum. Kendi kiisel deneyiminden sz edecek, alk grevi ve bu hastalkla tanmas ile ilintili. Lbnan'dan bir konuumuz var. Konumasnn ieriinden tam haberdar olamadm ama anladm kadaryla tecritin psikolojik sonular zerinde duracak bayan Darina VVehbe. zin verirseniz ben krsye geip oradan devam edeyim konumama. (Konumaclarn arkasnda bulunan perdeye grntler yanstlyor. Grvit buradaki grntler eliinde srdryor konumasn.) Nedir bu Wernicke ile Korsakoff? imdi izlemeniz olduka g, fakat ona ilintili bir takm cmleler var burada. lk kez Karl Wernicke adl bir Alman nrolou 1881 ylnda tarif ediyor bu hastal. Bundan sonra da, artk ok iyi bildiinizden emin olduum, Zehra'nn (Kurtay) da demin bir ksmn yanstt dengesizlik blmnden sorumlu hastaln. Nitekim kendi adn da tayan 1881'deki nl kitabnda ilk kez tane vaka bildiriyor. Bundan iki tanesi alkolik. Daha sonra da bat toplumlarndaki alkolizmin youn bir sosyal problem olmas ve tbbi problem olmas nedeniyle esas olarak alkolizmle ilintili olarak grlecek VVernicke Korsakoff ve neredeyse alkoln dorudan bir sonucu olarak dnlecek. Oysa ki Wernicke'nin ilk hastalarndan bir tanesi slfrik asitle zehirlenmi 20 yanda bir gen kz. Bunlarn her ikisi de gnler iinde gelien ar bir dengesizlik ve zihinsel bulanklk tablosu sunuyorlar ve gnler iinde de hayatlarn kaybediyorlar. Bu nn otopsisini de bildiriyor Karl Wernicke kitabnda. Dengesizlikten sorumlu olan beyin blgesindeki mikro kanamalar tanmlyor. Korsakoff ise bir Rus nrolou. Birbirlerinden hi haberdar deiller Wernicke ile Korsakoff. Bundan yaklak 7 yl kadar sonra bir Rus tp dergisinde ilk kez 20 hastadaki gzlemini anlatyor. Bunlarn yine yarsndan fazlas alkolik hastalar fakat aralarnda zellikle gebeler olmak zere alko-
Mcadele, Sempozyumu
31
lik olmayan ama ok sayda tekrarlayan kusmalardan sonra zel bir zihinsel bozukluun gelitii hastalan anlatyor birbiri ardna. Bunlar yine hepinizin artk ok aina olduu Korsakoff Sendromu'nun o yakn bellek kusuruna ilikin ilk tanmlamalar. Bu hastalar hastalandklar tarihten yllar geriye gitmek zere kaydetmi olduklar anlarn yitiriyorlar ve bundan sonraki yaant paralarn, bir daha hatrlanmak zere uzak belleklerine aktarma yeteneklerini yitiriyorlar. Ama bu bir genel bunama tablosu da deil, genel bunama tablosundan arpc bir ekilde ayrlyor. Yakn bellek bozukluu dnda bu hastalarn zihinsel ilevlerinde bir bozukluk olmuyor nk tamamen bellee zg bir zihinsel tablo. Nitekim daha sonra biriken otopsi serilerinde de bunun genel bir beyin hastal deil fakat yakn bellek sisteminin beyinde temsil edildii blgelerin bir ekilde bozukluu olduu ortaya kyor. Bundan sonra ise Wernicke ve Korsakoff hastalklarnn birbirinden ayr iki tablolar deil fakat birbirlerinin devam olduuna ait kiisel gzlemler balayacak ta 1930'lara kadar. Grlecek ki aslnda Korsakoff hastalarnn o unutkanlnn yerletii o dneme kadar olan blm geriye doru okunabilirse tm VVernicke'ye benzeyen belirtilerden geiyorlar, hemen tm. Hastaln hemen tmnde bir zihinsel bulanklk geliiyor. ift grmeye balyor bu hastalar ve dengesiz oluyorlar. Ve gnler iinde eer hayatta kalrlarsa onun zerine Korsakoff'un bellek bozukluu hastal yerleiyor ve 1930'lu yllarn balarndan itibaren de bunlarn bir ve ayn hastalk olduu bilgisi yerlemeye balyor tbbi literatrde. '30'larn sonlan ve '40'larn balarndan itibaren de artk bu hastaln bir tr alkolik bunama deil fakat alkoliklerin de maruz kalm olduklar kt beslenme koullarnn bir sonucu olmas gerektii varsaymlar yerlemeye balyor. Ve de bu bir kt beslenme, dolaysyla da yetersiz vitamin alm olsa gerek diye hipotezleri birtakm hayvan deneyleri zerinde de dorulanmaya balyor. Ve genel olarak vitamin yetersizliinden zel olarak da B1 vitamininin bu hastaln geliimindeki kritik rol de '40'larn banda artk yerlemi oluyor. Nitekim 1971'de imdiki bilgilerimizin iyice yerlemesini ve belgelenmesini salayan bir Amerikal ekibin Viktor Edims ve Kolins'in son derece geni serisinden sonra 245 hastada yaptklar ve bunlarn 80'inin otopsi sonularn da bildirdikleri serilerinden sonra artk bu hastaln B1 vitamininin kt beslenme koullarnda vcutta depolanamayp, tmyle tkenmesi sonucu gelitiini biliyoruz. Ve de hastalk belirtileri baladktan sonra ne kadar ksa zaman iinde B1 replasmanna, B1 tedarikine balayabilirsek, zellikle de damar yoluyla o kadar hzla hastalk belirtileri birbiri ardna en bata ift grme olmak zere dzelmeye balyor. Fakat bu
32
saatler ve gnler meselesi, bu en erken dnemi kaybettiimiz zaman ise, Korsakoff belirtileri bir kez yerletikten sonra hastaln tedavisi maalesef mmkn olmuyor. Benim bu hastalkla tanmam tamamen bir tesadftr. '80'lerin ortasnda 1986'da henz gen bir nroloji asistanyken tandm bir alk grevcisi nedeniyle alk grevi ve Wernicke Korsakoff Hastal arasndaki ilikiyi kavrayabildim. 27 yanda bir kadn hastayd szkonus hastam. Ve 4 yllk siyasi mahkumdu. 1985'teki alk grevinde, alk grevinin 45. gnnde tekrarlayan kusmalar balad zaman hastaneye nakledilmiti. Ve de orada da beslenmeyi reddetmi, ama 56. gnnde uurunun bulanmas zerine iradesine aykr bir biimde beslenmeye, damardan svlarla alk grevinin sonlandrlmas yoluna gidilmiti. Gnler sren bilin bulanklndan uyandnda bu hasta, artk evresindeki en yaknlarn dahi tanyamaz durumdayd. Desteksiz oturamaz durumdayd. Ancak iki kiinin yardmyla ayaa kalkabilir durumdayd ve ar bir ift grmesi szkonusuydu. VVernicke Korsakoff Hastal bizim pek aina olduumuz, tp camiasnn pek aina olduu bir hastalk deildir belki. Alkolizm bat lkeleri kadar yaygn bir sorun olmadndan. Dolaysyla ne tp eitiminde hakettii yeri bulur, ne de sradan bir nrolog kendi tbbi pratii iinde VVernicke Korsakoff Hastal grr. Nitekim bu 27 yandaki gen kz iin de ayrc tanda dnlen bir takm nrolojik hastalklar arasnda VVernicke Korsakoff Hastal yoktu o tarihte. '86 ylnda. Dolaysyla aslnda tp literatrnde bir arkeolojik kaz yapmak gerekti. Arkadalarmla o andaki durumu ile yaad alk grevi arasndaki zorunlu ilikiyi ihmal edemeyeceimizi dndk. O andan sonra aslnda bizim gzard ettiimiz ok da salam bir tp literatrnn oturduunu, varolduunu grdk zaten. Bat literatrnde baklacak olursa alkolizm dnda yaplan byk seriler grnmez, daima tek tek vakalar bildirilir. Bunlar birtakm izole anektodlar, alk grevi deneyimleridir rnein. Bunlarn ok az bir blm tutsaklk koullarnda yaplm ve daha sonra dkmante edilmi VVernicke Korsakoff Hastal gelimitir. Ama rnein bir, izofrenik bir papazn tamamen hezeyan sistemleri dolaysyla gerekelendirdii bir alk grevi sonrasnda Korsakoff olduu bildirilir literatrde. Ama en sk grdmz, rnein en ok sk tekrarlanan gebelik kusmalarnn bir damar ii svyla sonlandrlmasdr. yle ya, gebe srekli kusmalar nedeniyle azdan beslenememektedir. Tbbi uzmanlar da bunun bir zm olaraktan damar yoluyla eker verme yoluna giderler. Byle bildirilmi ok sayda hasta vardr ta Karl Wernicke'nin zamanndan beri. Yada ar imanln tedavilerinden biri rnein midenin byk bir blmn kesip karmaktr. Midenin byk bir blmnn kesilip karld
Mcadele Sempozyumu
33
bu cerrahi operasyondan sonra hasta srekli genellikle kusmaya balar. Eer cerrah B1 vitamini ve eker metabolizmas arasndaki ilikiden haberdar deilse yine bunun tedavi yolu olarak damardan ekerli svlar vermeyi seer ve o hastay kendi eliyle VVernicke Korsakoff hastas yapar. Byle bildirilmi ok sayda vaka vardr tek tek bat literatrnde. yle bir ilikiyi kurabiliriz artk rahatlkla; alk grevlerinin Trkiye deneyimlerinden sonra balca sonucunun Wernicke Korsakoff Hastal olduunu biliyoruz. Ama aln kendisi ok nadiren tek bana VVernicke Korsakoff Hastal'nn nedeni. 2000'ler grevleri gibi 100'lerce gne ula an bir deneyden nce kesinlikle alkla VVernicke Korsakoff Hastal ara snda bir iliki yoktur cmlesini kullanabilirdim. Oysaki bu yzlerce sren gn iinde az sayda da olsa grev srdrme sreci iinde VVernicke Korsa koff Hastal gelien hastalarm oldu, maalesef kaybettik. Bir tanesinin babas aramzda imdi. Dolaysyla yle bir sonu karmak mmkn: A
ln kendisi deil fakat aln uygunsuz sonlandrma biimidir bu hasta
l yaratan. Onun iin mdahalelere yalnzca etik nedenlerle, ahlaki ne denlerle aykr davranma biiminde deil bizzat hekimlerin hastalk yara tyor olmalaryla kar kmalyz. Aslnda size '96 grevinden bir takm rakamlar verecektim. Ama zaten epeyce gecikti oturumumuz. Daha fazla zamannz almayaym. Onun yerine tartmaya bir zamanmz olsun, o srada sorularnz olursa gerek '96 grevindeki rakamlarla ilgili bilgiler verebilir, gerekse de resmen elimizde olmayan rakamlar, yani son 5 yllk deneyle ilgili kendi kiisel anektodlarm, gzlemlerimi paylaabilirim. Teekkr ederim. (Alklar) Sorular panelin sonuna saklayalm dilerseniz. Ben Mehmet'i davet ediyorum imdi. (Alklar)
Mehmet GVEL (TAYAD):

Merhaba dostlar, merhaba yoldalarm, merhaba sevgili misafirlerimiz. Enternasyonal dayanma ruhuyla hepinizi sevgi ve saygyla selamlyorum. (Alklar) Ben TAYAD'n kurulduu 1986 ylndan bu yana TAYAD ierisinde mcadelemi srdren biriyim. TAYAD'n temel grevi, ierideki tutuklularn sorunlarn gidermek, onlarn dardaki sesi olmak iken gittike geen sre zarfnda daha da bilinlenip ite ierideki dostlarmzdan, evlatlar-
34
mzdan, kardelerimizden aldmz bilin ve bilgi ile daha da gelierek duygular bilinle yourarak mcadelemizi bu alanda srdrdk. Ve ben bu TAYAD ierisinde srdrdm mcadele ierisinde yaklak 14 ylm hapishanelerde geti. Srf demokrasi mcadelesi veriyorum diye, veriyoruz diye onlarca kez tutuklandk, ikencelerden geirildik ve eitli saldrlara maruz kaldk. Derneimiz defalarca kapatld. Ama biz ylmadk mcadelemizi srdrmeye devam ettik ve ediyoruz da. nk bu mcadelenin hakllna inanyoruz ve haklysak da sonunda mutlaka isteimize kavuacak ve kazanacaz. Dostlar ben en son 1995 ylnda gzaltna alnp tutuklanp daha yeni alan mraniye Hapishanesi'ne gtrldm. Orada yava yava bize o hcre tipi tecriti uygulamaya altlar ilk gnlerde. Ve biz tecritin kaldrlmas ve bizim Bayrampaa Hapishanesi'ne sevk olmamz iin alk grevleri yaptk. Hatrladm kadaryla 28 gn alk grevinden sonra bizi Bayrampaa Hapishanesi'ne gtrme kabul edildi ve Bayrampaa Hapishanesi'ne gittik. Daha sonra mraniye'deki koullarn dzeltilmesi anlamasyla da oraya kendi isteiyle tutuklular gitti ve orada bulundular. Ondan sonra da Bayrampaa Hapishanesi'ne hi tutuklu alnmad, hep mraniye'ye alnd. Ve 1996 ylnda artk hcre tipi hapishanelerin almas yeniden gndeme geldi. Daha nce Eskiehir tabutluu diye adlandrlan Eskiehir Hapishanesi'ne insanlar konulmaya baland. Ve bu tecrit politikasnn balad kanaati uyanmaya balaynca bizler de bunu, bu saldry ancak lm orucuyla pskrtebiliriz kararmzla lm orucuna baladk. Bu lm orucu ierisinde 1. ekipte ben de vardm. 69 gn sren bu lm orucunda 12 tane dostumu, yoldam gzmn nnde kan kusa kusa, eriye eriye kaybettik, onlar lmszle uurladk ve bunlara ahit olduk. Ve sonunda hakllmz dorultusunda kazandk ve hcre tipi Eskiehir tabutluunu kapattrp oradaki insanlarn istedikleri hapishaneye getirilmeleri kabul ettirildi. Ve ben bu '96 lm Orucu sonras belirli olarak ok kt durumda deildim. ok abuk iyiletim ve bunda en byk katk ite; biz lm orucundan sonra apa Tp Fakltesi Nroloji Servisi'ne gtrldk, orda bata hocam Hakan Grvit'in zenli tedavileri ve bizimle ilgisi, ayrca o serviste bulunan tm salk emekilerinin bize gsterdii yakn sevgi ve ilgiyle kendimizi daha iyi hissettik. Ve daha sonra hapishaneye geldim. Ve bu hastaln baz grnen belirtileri var. te unutkanlk, dengesizlik falan ama beni ok etkilemiyordu. Fakat 19 Aralk' yaadk. 19 Aralk' Bayrampaa Hapishanesi'nde yaadm. Gzmn nnde insanlar kurunlanarak ldrld. Bombalarla yakld. 6 tane kadn tutsak diri diri yaklarak ldrld ve onlarcas hala yank izlerini zerlerinde tayor. Bunlara ahit oldum. Yanbamda el-
Mcadele Sempozyumu
35
lerini tuta tuta arkadalarm, yoldalarm lmszle uurladk ve ikenceler altnda dayaklar yiyerek koridorlardan geirilerek en sonunda bizi ringlere doldurup Edirne F Tipi Tecrit Hcreleri'ne gtrdler. Yollarda arkamzdan plastik kelepelerle kelepelediler ve kelepeler artk bileklerimizi yara yapyor idi. Ve hi kimsenin ihtiyac karlanmyordu, tuvalet ihtiyacmz karlamakta bile ne kadar zorluk ektiimizi anlatamam. Bir arkadamz artk skt, tuvalete gidecek, elleri arkasndan kelepeli bir arkada br arkadan fermuarn indirerek o ekilde arabann ierisinde ihtiyacn gidermek zorunda kald. Gzmzn nnde bunlar yaadm. Ve Edirne F Tipi'ne gittiimizde de zaten zerimizde sadece eofman var. Bazlar eofman dahi giyememi atlet klotla gelmi. O durumda bizi eitli kimlik bildiriminden sonra bir odaya aldlar, etrafmzda 8-10 tane asker "soyun arayacaz" dediler. Yani niye soyunacaz, ite arayacaksanz arayn, zerimizde bir ey yok zaten hapishaneden geldik. Onlar getirdi bizi buraya, her trl aramadan geerek geldik. Amalar aramak deil orada, senin onurunla oynamak, seni onursuz bir hale getirip teslim almak istiyorlar. Bu amala yapyorlar, biz de bunlarn bu amalarn bildiimiz iin o saldrlarn, o yaptrmlarn kabul etmedik. Bu sefer askerler saldrd tabii. kencelerle bayltana kadar dvdkten sonra bizi rlplak soyup hcreye attlar. Kalktmda, hcrede ayldmda zerimdeki elbiselerimizi yanma atmlar brakmlar gitmiler, saatimi de almlar. Kalktm gecemi gndz m, bir gn geti mi gemedi mi hibir ey bilmiyorsun? Orada artk yataa ylp kaldk. Bir gn sonra galiba tabii baz eyleri iyi hatrlayamadm, bir arkada daha geldi yanma. te yatakta yatyoruz, sabah oldu kap grltyle ald. 3 kiilik hcrede st katta yatyoruz. Gardiyanlar yukar doldular ve bizi tekme tokat srkleyerek aada saym yapacaz dediler. ki kiisin, orda saym yapmann amac, ite aa inme yukar kma meselesi deil, iki kii gryorlar fakat bizi orda teslim almak, korku yaratarak mcadelemizden, inanlarmzdan soyutlamak istiyorlar. Biz de buna kar direnie getik. Bizi merdivenlerden srkleyerek aa indirdiler. Yok hazrola geip saym verecekmiiz, askeri bir ekilde "bir iki" diyecekmiiz, bunlarn hibirini kabul etmedik. Ve direni sonunda belirli ekilde ufak tefek kazanmlarmz oldu. Ama ordaki yaadmz tecrit politikas ite zaman zaman gardiyanlar baryor, mdahale ekibi "tak tak tak" birileri kouyor, gidiyor. Bir taraflar alyor, bir taraftan sloganlar geliyor. Yani orada ne olacak, ne yapacaklar bilmiyorsun, srekli bu ruh hali iinde yayorsun. Ve bir sre sonra bende daha nce 96'dan kalan o rahatszlm giderek daha da iddetlenmeye balad. Ve artk unutkanlk, dengesizlik grememe gibi bir sr problem knca Adli Tp Kurumu'ndan 3 tane doktor hcreme kadar
36
gelerek beni muayene ettiler ve muayene sonucunda tahliye oldum. O kadar ok eyi bizzat yaadm iin, buna kar mcadele etmem gerektiini ve tecrit kaldrlana kadar, dier insanlar benim gibi olmasn, dier insanlarmz u 119 kii olmasn, lmler olmasn diye TAYAD ierisindeki mcadelemi o zamandan beri de srdrdm. Biraz nce anamzn anlatt gibi Abdi peki Park'nda 6 ay kaldm ve 6 ay mddetince orada ok ak bir mcadele, ok ak bir demokrasi mcadelesi verirken orada da beni gzaltna aldlar. Birka defa aldlar. En sonuncusunda da tutuklayp Sincan F Tipi Hapishanesi'ne koydular. "u suu ilemisin unu yapmsn " diye herhangi bir iddia da yok. 8 ay beni mahkemeye kartmadlar. nk bir iddialar yok, kartsalar beni mecburen brakacaklar. imdi hibir iddialar yok benim zerimde ve 8 ay hcrelerde tuttular. Orada da tecriti yaadm. Orada da beni tanyan arkadamn yanndan alp baka bir hcreye koydular zaman zaman. Bunun mcadelesini yaayarak tekrar gittim. Emin olun yani bu devrimci ruh, bu inan, bu kararllk olmasayd ben imdi ayakta olamaz, bunlar size anlatamazdm. Ama inancm o kadar gl ve devrime ve sosyalizme inancm o kadar byk ki, bu inancmz mutlaka yerine getireceimize inanyoruz. Ve tecriti ortadan kaldracamza da inanyoruz. Birok insan soruyor, "bu kadar mcadele ettiniz kaldrabilecek misiniz, inanyor musunuz?" diyorlar, inanmasak kendimizi ne diye feda edelim, niye bu kadar rpnalm, niye bu kadar zorlanalm! Yapamayz ki, inanc olmayan insan bunu yapamaz. Mutlaka tecriti kaldracaz, ha, bunun iin belki daha bedeller deyeceiz, belki iimizden belki ben de yaamm yitireceim, belki yine lm orucu gerekirse ona tekrar gireceim. Ve tecrit kalkana kadar mcadelemizi srdreceiz. Bu konuda ite TAYAD olarak uluslararas dayanma hareketi yaratabilmek iin ve bu saldrya daha gl kar koyabilmek iin bir adm daha attmz bu sempozyumdan daha gl kacamza inanyorum. Ve hep birlikte mcadele ederek tecriti kaldracamza ve lmleri durduracamza inanyorum. Hepinizi sayg ve sevgiyle selamlyorum. (Alklar...)
Darina WEHBE (Khiam Rehabilitasyon Merkezi, Lbnan):

ncelikle ehitleri ve tutsak ailelerini selamlyorum. Khiam Rehabili-
Mcadele Sempozyumu
37
tasyon Merkezi'nde bulunan iddete maruz kalm kiiler hakknda konuacam. Bizler burada onlara destek olmak ve yaadklar tm aclar bizler aracl ile dnyaya duyurmak iin buradayz. birlii kampanyalar, iddet madurlarnn durumlarn ortaya karmada olduka nemlidir. Bir ibirlii kampanyas dzenlendiinde, ama her zaman destek vermek, moralleri ykseltmek ve tutsaklar arasnda onlara nem verildii hissinin yaylmasn salamaktr. Buna ramen, ibirlii sadece tutsak ile snrl kalmamaktadr; nk tutsan aclar ailesini de etkilemektedir. Bizler, kence Madurlar iin kurulmu olan Khiam Rehabilitasyon Merkezi'nde tutsakla birlikte ailesinin aclarn biliyoruz ve anlyoruz. nk rehabilite ettiimiz ikence madurlar, srail hkmeti tarafndan yakalanp ikence edilmi eski tutsaklardr ve tutsaklk altnda bulunduklar sre boyunca aclarn azaltmak ve paylamak iin aileleri ile dorudan balant ierisindeydik. Onlarn ac, keder ve korkularnn en kt anlarnn ahidi olduk. Durumun tamam hakknda bir fikir sunmak iin; Gney Lbnan, binlerce vatandan tutsak edilip ikence grd uzun bir zaman boyunca igal altnda bulunmutur. kence srecinin bir ksmn tutsaa ve ailesine yaplan psikolojik bask oluturuyordu. rnein, tutsaklar ailelerinin hapse atlmas; annelerinin, kzkardelerinin ve elerinin tecavz edilmesi, evlerinin yklmas, akrabalarnn ldrlmesi vb. ile tehdit ediliyordu. Ailelere de ayn tehditler yaplyordu. Bununla birlikte, tutsaklara tm bedenlerinin dvlmesi, bedenlerinde sigara sndrlmesi, gnlerce scak veya souk havada bekletilmesi, bakalar arasnda elektrik oku yaplmas gibi fiziksel ikence yaplyordu. Bunun sonucu olarak hapishaneden kan madurlarda aadaki problemlerin bir veya birka grlyordu: 1- Hipertansiyon 2- Ate 3- lser 4- Disk 5- Anemi 6- Anlama problemleri 7- Kronik depresyon 8- Konsantrasyon bozukluu 9- Yalnz kalamama 10-Uyuma problemi 11-Srekli ba ve srt arlar Yaadklar kt ekonomik durum ve Lbnan Hkmeti'nin onlara
38
destek vermemesi tutsaklarn ektii aclar daha da arttrmtr. Buna ramen, tutsaklar her ne zaman srail Hkmeti ile sorunlarnn bittiini dnse, bu defa kendi hkmetleri ile sorunlar kyordu. Khiam Merkezi, geni bir program erevesinde tbbi ve sosyal dzeyde ihtiya duyduklar yardm salayarak tutsaklarn aclarn hafifletmektedir. Program, aadaki aamalardan olumaktadr: 1- Gzlem ve deerlendirme amal madurun evine yaplan sosyal ziyaretler. 2- Madurlar merkezimize davet ederek buradaki uzmanlar tarafn dan hem fiziksel hem psikolojik adan ihtiya duyduklar tedavinin veril mesi. 3- Onlar iin elence, mesleki ve eitim faaliyetlerinin dzenlenme si. Bu programda ikence madurunun ailesi de yer almaktadr. Aadaki rnekler aile fertlerinin tutsaklk sonularndan nasl etkilendiklerini ve neden bizim programmzda yer aldklarn gstermektedir: Jamila'nn olu 17 yanda iken esaret altna alnmt ve Jamila, yaad keder sonucu gnlerce yatakta kalmasna neden olan hipertansiyon ve kalp sorunlar yaayana dek olunun gelmesini bekledi. Bununla birlikte yaad kt psikolojik durum ailenin dier yelerini de yakndan etkilemitir. Khiam Merkezi'nde, olunun tutsak ediliinin ansna dzenlenen bir konferansa katldnda kameralarn nnde durup yle haykrmt: "lmekten korkmuyorum, ama olum Anvvar' grmeden lm yaamaktan korkuyorum." Maya'nn babas tutsak edildiinde Maya daha 19 yandayd ve babasna ok dknd. srail askerleri bundan yararlanp Maya ve babas zerinde bask yapmaya baladlar. Askerler, babasnn ok kt durumda olduunu syleyerek Maya'nn yolunu kesiyordu. Dier taraftan ise, babasna tecavze uram bir kzn sesinin kaydedildii kaseti dinleterek bunun Maya'nn sesi olduunu sylyorlard. Bu insanlar iyiletirmek iin bizler Khiam Merkezi'nde neler yapmaktayz? birlii kampanya faaliyetlerine ailelerin katlmnn nemini vurgulamak ve ailelerin dnyaya seslerini duyurmak amacyla basn toplantlar dzenlemekle birlikte, Khiam Merkezi bu kategoride bulunan insanlarn sosyal durumlarna byk katklar salayan bir rehabilitasyon program gerekletirmektedir. ncelikle, bnyemizde bulunan doktorlar (tp doktorlar ve psikiyatristler) sosyal alanlar ile birlikte konumak, ihtiyalarn renmek ve
Mcadele Sempozyumu
39
destek salamak amacyla haftann bir gnn pek ok aileyi ziyarete ay rrd. Baz durumlarda tutsan ailesi ile birlikte tutsan doum gnn kutlarlard. Bununla birlikte, Khiam Merkezi pek ok tutsak ailesinin yaad gney blgede iki merkez kurmutur: 1) Lbnan Tutsaklarnn evi - Kafar-Hamam 2) Lbnan Tutsaklarnn evi - Deyr Seryan Her iki merkez de birbirini takip eden iki yln 26 Haziran'nda bir umut n temsil etmek ve madurlar ile ailelerini bir araya getiren youn bir rehabilitasyon srecini idare etmek amacndadr. Bu merkezlerde psikolojik, hijyenik, sosyal ve mesleksel hizmetler sunulmaktadr. Profesyonel doktorlarmz ve sosyal alanlarmz ilerini bu merkezde yapmaktadrlar ve ailelerin ihtiya duyduu tbbi destei salamaktadrlar. Bununla birlikte bnyemizde alan psikiyatristler her zaman bu klinikte insanlara randevu vermekte ve ihtiyalarna gre onlar iin zel oturumlar dzenlemektedirler. Bu merkezlerde ayrca eski tutsak kadnlara, kz kardelerine, annelerine ve kzlarna kariyer oluturmak ve bunun sonucunda para kazanp ailelerine destek olmak amacyla iek dzenlemesi, cam zerine boyama ve diki zerine eitim seminerleri dzenlenmektedir. Bu seminerlerin yannda haftalk olarak hijyen ve insan haklar zerine dersler verilmektedir. Bu srete ocuklarn da nemli bir yeri sz konusudur. Bir araya gelip profesyonel bir retmenin gzetiminde hem renip hem de ho vakit geirecekleri resim ve el sanatlar dersleri de dzenlenmektedir. Bunun yan sra Noelde, Yeni Ylda ve Bayramlarda zel kutlamalarda veya evlerine yaplan ziyaretlerde aralarnda hediye alverii yaplmaktadr. Bu uygulamalar, gelecekte st dzey rehabilitasyon salamay ve vatandalarn hem gl hem de zayf olduklar anlarnda kucaklayan salkl bir topluluk oluturmay hedefleyerek her ynyle baarya ulamay umduumuz programn birka admdr. Hala yaplmas gereken pek ok ey vardr. Karlatmz zorluklar olduka byk ve her zaman geniletmeye altmz potansiyelimiz bize unu gstermektedir: Tm madurlar ve aileleri topluma tekrar tamamen katlncaya kadar almaya devam edeceiz.
40
1. OTURUM (Sorular, Cevaplar)

Prof. Dr. Hakan GRVT (Oturum Bakan):
Efendim sanyorum onbe dakika kadar bir soru-cevap zaman ayrabiliriz bu oturum iin. Herhangi birimize sorunuz olabilir mi?... Buyrun...
-SORU:
. ,., Szl soracam. oka tartlan bir ey vard. Hekimlerin lm orucu yapan insanlara mdahale etmeleri. Yani zorla mdahale etmeleri... Bunun tartmalar oka yapld ama sanrm burdaki insanlarmz bu tartmalar hangi boyutta, hekim etii asndan nasl bir yorum getiriyorsunuz? Bunu ben merak ediyorum.
- Prof. Dr. Hakan GRVT:

Yorum gerektirmeyecek kadar hekimleri balayc metinler mevcut artk. Bunlar da zaten alk grevlerinin kitlesellemesi tarihine paralel olarak km olan metinlerdir. Bilirsiniz, yzyl banda 1910'larda balar, zellikle kadnlarn oy verme hakk mcadelesi erevesinde... 70'lerde ok... Nitekim ilk belge de, Dnya Tabipler Birlii'nin ilk belgesi de Tokyo'da toplanan 1975 ylndaki Dnya Tabipler Birlii Kongresi'nde alnan karardr. Burada aslnda hekimlerin ikencede yer almalar zerine bir deklarasyon iinde bir alt madde olarak alk grevlerindeki tutumlar konu edilir. 1991 'deki Malta Bildirgesi ise btnyle hekimlerin alk grevleri konusundaki tavrlar zerinedir. Arada hasta-hekim ilikileriyle Lizbon'u, bir yl sonraki Marbella'y saymak mmkn. Dolaysyla aslnda bizi etik olarak balayan yazl kurallar Dnya Tabipler Birlii'nde alnan kararlardr. Bunlar yoruma ak olmayacak kadar net kararlardr. Dolaysyla bir alk grevcisinin iradesi dnda mdahale etme hakk yoktur hekimin. Bu yeterince cevaplyor mu acaba?
- SORU:
lm orucundan Korsakoff olanlarn leceini ifade ettiniz. Bu ne kadar srebilir, ne zaman, lebilir mi yani ksa bir srede?
Mcadele Sempozyumu
41

yle demedim.
- Soru sahibi:
Kardeim 388 gn lm orucunda kald. Ben yle anladm.

yle anlaldysa zr dilerim. Bir kere evet, Wernice-Korsakoff Hastal lmcl bir hastalk. Btn erken tarihine baklacak olursa, bu hastala ismini veren kiilerin tarifleri iinde daima len hastalarn otopsileri de vardr. Ama B-1 vitaminiyle Wernice-Korsakoff Hastal arasndaki iliki renildikten sonra aslnda nrolojinin en kolay tedavi edilir hastaldr Wernice-Korsakoff Hastal. Korkun sakatlayc bu hastal, eer mdahale edecek olan hekim yeterince tanyor ve ilk saniyeleri ilk saatleri atlamyorsa, o zaman tmyle dzeltmek mmkndr bu hastal. Ama ondan sonra her geen saat, her geen gn, yeni bir sakatln eklenmesi iin kaybedilen zamandr. Mehmet Gvel benim en ansl hastalarmdan biri. En az olarak tayor belirtilerini. Bizim '96'da yatrdmz 18 hastadan bir tanesi kendisi. Ama on tane Korsakoff hastas tans alan hastalarmdan hibiri retken bir yaama gemedi. Dokuzuncu yldayz artk. Dolaysyla artk uygun bir tbbi bakmla bu hastalarn lmlerinin nne gemek mmkn. Fakat kaybedilmi bir zaman sonras sakatlanmalarn nne gemek mmkn deil.
- Soru sahibi:
Ama son zamanlarda ok ba ars tutuyordu. Abla beni kurtar di yordu. (Alamakl...) |

Yani... Baars... yle cevap vereyim. Ba ars bu hastaln asli unsuru deil. Elbetteki kar karya olduklar durumlar yalnzca bu hastala deil, saysz baka hastala yatkn klyor elbette. Dier baka tanlar da deerlendirebilmek lazm bu hastalar iin.
- Soru sahibi:
Teekkr ederim. (Alyor.)
42
Tecrit re Tecritti hars
- SORU:
Hakan Bey imdi unu anlayamadm. Dnya Tabipler Birlii'nin alm olduu karar m sizin iin balayc? Yani o etik karar m sizin iin balayc, yoksa onun dnda mesela Malta Bildirgesi ya da Japon Deklarasyonu gibi kararlar m sizin iin balayc? Yani siz byle somut bir durumla kar karya kaldnzda bugnn koullarnda zellikle bu son kan Ceza nfaz Yasas'yla beraber ne yapabilirsiniz? Yani doktorlar bu duruma nasl bir inisiyatif gelitirebilirler? te zorla mdahaleyi yasallatrm oldular u son kan ceza yasasyla. Siz bu durumda buna kar yani tutsaklarn direnme hakkn savunabilecek durumda msnz? Sanrm esas merak edilen soru bu.

O sz ettiiniz 75 ve '91 belgeleri, Tokyo ve Malta Bildirgeleri, Dnya Tabipler Birlii'nin bildirgeleridir zaten. Onlarn ilgili toplantlar... bunlar bizi balar elbette. Ama zaten bunlarn yazl bir metin olarak olumas bile gerekmeksizin hekim vicdan ve saduyusu zaten orada yazl olan ekilde davranmay syler bize. Onlar karsnda ne yapacaz? Bilemiyorum. imdi 1975 Tokya Bildirgesi'ne bakacak olursanz orada ayn zamanda bu duruma her ekilde zorlanan hekimin kendisinin ve ailesinin maruz kalabilecei basklar konusunda da bir uluslararas dayanma talep eder. Tek bir hekim, birey olarak elbette ki, kendisine bir rehber olmas gereken bu bildirgeler dnda davranamaz. Davrand koulda bir hekimlik uygulamas suu ilemi olur ve ilgili kurumlarda da kovuturulmas gerekir kendi meslek rgt de dahil olmak zere. Buyrun.
-SORU:
Meftun Grdallar, Trk Mhendis Mimar Odalar Birlii Sekreteri'yim. Meslek Odalar asndan da olaya bakmak istiyorum. Hocam sorum, ayn konunun devam olacak. Hatal mesleki uygulamalar nedeniyle hastaln tedavisi konusunda grevli olan hekimlerin belki bilgisizlikten ama
Mcadele Sempozyumu
43
belki de ters, sapk ideolojileri nedeniyle hastalarn iyiletirmesine deil hasta kalmasna, lmesine veya sakat kalmasna neden olduunu biliyoruz. Bu durumda kiisel sorumluluu nedir onu yapan doktorun? Buna kar hukuki mcadele nasl yrtlebilir? 0 konuda bir eyiniz var m Tabip Odas'nn? Bu konudaki almas nedir? Meslek Odalar bu konuda ne yapabilir, onu da aar msnz.

Yani hastaln gelime mekanizmasna baklacak olursa hi kukusuz ki haklsnz. Bu imdiki yzlerce Wernice-Korsakoff hastasnn nedeni, hastaln gelimesinin nedeni, kendi iradeleriyle kalktklar lm orucu deil, "bunun bedelini dyorlar" eklinde bir akl yrtemeyiz. Fakat uygunsuz mdahale olmal. Bu uygunsuz mdahalenin arkasnda da ya cehalet olmal ya da kt niyet olmal elbette ki. Tabii kendi meslektalarmz arasnda kt niyetliler olmal, tarihte de vard ki 1975 Tokyo, ncelikle ikencede yer alan doktorlar dolaysyla, ok muhtemelen de Latin Amerika'daki cunta rejimlerindeki ikence deneyimleri gznne alnarak toplanm bir kongredir. Balca gndem maddesi budur. stanbul Tabip Odas, benim bildiim kadaryla Trkiye'deki baka bir tabipler odasnda hekimlik hatas kovuturulmu mudur bilmiyorum ama bunlardan stanbul Tabipler Odas iin syleyebilirim en azndan; hi byle bir uygulama hatas kovuturmadk imdiye kadar. Alk grevleri dolaysyla onur kurulunun nne gelen meslektalar oldu. rnein aylarca, yllarca ar hasta olduunu iddia ettikleri hastalarn bir buuk yl, iki, iki buuk yl sonra mucizevi bir ekilde kitlesel olarak dzeldikleri iddialar zerine kovuturuldu. Ama tek tek bu tr irade d mdahalelerde bulunan meslektalar kovuturulmad imdiye kadar. Hayr. Ama tabii ki bu bir tbbi uygulamadr, bir malpragtistir, teknik terimiyle malpragtis, yine bir Dnya Tabipler Birlii belgesinde hekimlik uygulamas suu olarak gsterilir. Hem de yaknda muhtemeldir ki ceza yasasnda da yerini bulacak bir durumdur...
-SORU:
Herkese merhaba. ncelikle TAYAD'a dzenledii bu sempozyumdan tr teekkrler ediyorum ve baarlar diliyorum. Siz bir hekim olarak, doal olarak insann yaamas iin aba gsteriyorsunuz. Hipokrat ye-
44
mini doal olarak size bunu dayatyor. Ama bu bir mesleki sorun. Dier taraftan bir tutsak ne tutsakl bir gn bile ister, ne de tecriti bir gn bile ister. Ne de alk grevini, lm orucunu bir gn bile istemez. Her eyden evvel toplumun en gelikin, en modern insanlar olarak bilirler ki, bir gnlk ya da birka gnlk bir alk grevi bile onlar salk ynnden etkiler. Bu ynyle dndmzde devrimci tutsaklar yaama son derece bal insanlar, ama onlar politik talepleri, dolaysyla da politik mcadeleleri bu srece zorunlu olarak gtryor. nk F Tipi hcrelerde insann baka bir silah kalmyor. Eer dardaki toplumsal gler buna yeterli destei vermiyorsa, rnein sendikalar, dernekler, kitle rgtleri, ilerici, cievrimci-demokrat sosyalist partiler bu destei vermiyorsa, devrimci tutsaklarn kendi onurlarn korumak iin bedenlerini sunmaktan baka areleri kalmyor. imdi burada paradoksal bir durum ortaya kyor. Sanyorum bir tarafta insann yaama hakk, dolaysyla hipokrat yemini etmi bir doktor olarak bir insan yaama dndrme istei ile bir dier tarafta btn bir insanln kurtuluu iin politik bir eylemi ortaya koyan devrimci tutsan politik bir eylemini krma durumu yaanmyor mu? Burada hekimler nce mesleki davranlarn m ortaya koyacaklar, yoksa hekimler politik mcadelenin dnda ya da politik olgulardan etkilenmeyen insanlar olarak m davranacaklar? Teekkr ediyorum.

Hekimler politik olgulardan etkilenmeyen insanlar olarak davranacaklar evet. Bu demek deildir ki, bir tek hekimin kendine zg dnceleri, kendine zg duygular yok, tamamen bundan arnm bir ekilde, kendini arndrmay baaryor. Hayr. Fakat mesleini uygularken olabildiince tarafszlyla srdrecek bunu. Yine, bu benim sbjektif yarglarm olmann tesinde, bizi hekimlik uygulamas srasnda balayan uluslararas belgelere gre davranmak durumundayz. Hekimlik uygulamas yalnzca lmekte olan bir kiinin her koulda hayata dndrlmesi, tedavisi deil fakat kendi hastasnn kendi talebi dorultusunda mmkn olan konforu ona salamaktr. Fakat bunun iinde en konforlu lm salamak da vardr ne yapalm ki. Bunu her meslektamz kaldramaz, ben kaldrabildiimi kesinlikle sylemiyorum. Dolaysyla Malta Bildirgesi'ndeki uygulama biiminde, hekim bunu yapamayacaksa baka bir meslektana devretmesi gerektii bir madde olarak da belirtilmitir zaten. imdi, az zamanmz kald, dier deerli konumaclara da olacak olan sorular ne alalm ltfen ve bana daha fazla sorunuz olacaksa eer bunu darda yz-yze yapabiliriz.
Mcadele Sempozyumu
45
- SORU:
Benim iki sorum olacak. Bunlardan bir tanesi, alk grevleri lm orucu nedeniyle Wernike Korsakoff rahatszl, her direniide ayn lde olmuyor, ayn boyutta olmuyor, bunun sebebi nedir? Bir de ayrca bu hastaln iddetinin izolasyon ve tecrit ortamnda artmas mmkn m, ekstradan bu hastaln bu ortamlarda iyilemesi mmkn m?

lkine ksa cevap. Bnyesel olarak birbirimizden son derece farklyz, tabii ki hastalk belirtilerini farkl iddetlerde sergiliyor olmamz da son derece doal. Ancak Korsakoff belli bir iddeti atktan sonra artk bireysel farkllklar da tanmaz duruma gelecektir, ona zg ok sayda hasta rnei sen soruyu sorarken kafamdan geiyordu. O bireysel farkllklar hastal daha az hisseden hastalar zerinde tartlabilir ancak. kincisi, elbetteki byle hastalar kesinlikle hcrelerde tutulamazlar. Bu hastalan rehabilite etmenin tek koulu mmkn olduunca en fazla uyarana maruz kalmalar, dolaysyla ne kadar izolasyonda kalrlarsa, gelecekteki zaten zayf olan adaptasyon beklentisi o kadar yok olacaktr. Dier konumaclarmza soru var m? Yoksa hepinize teekkr edip burda kapatyorum. (Alklar)
- Sleyman ACAR:
Evet sevgili misafirlerimiz, saat 14.00'te 2. oturumda bulumak zere ara veriyoruz.
46
Mcadele Sempozyumu
47
2. OTURUM: TECRTN HUKUK BOYUTU VE SANSR GERE
Oturum Konumaclar: Oturum Bakan Av. Hakan KARADA (HD stanbul ubesi 2003-2005 Dnem Bakan) Av. Behi AI (Halkn Hukuk Brosu, HD Genel Merkez Ynetim Kurulu yesi) Av. Bernd HAUSLER (Berlin Barosu nsan Haklan Sorumlusu) Muhammed El SAMARAE (Irak Yurtsever ttifak'ndan, Irak direnii konusunda uzman) Av. Seluk KOZAALI (HD Genel Merkez Ynetim Kurulu yesi)
48
Mcadele Sempozyumu
49
Sleyman ACAR:
kinci oturuma geeceiz. Yaamn kendisi aclarla, sevinler, zntlerle akraba. Bunlar birbiriyle iie olmadan olmuyor. zc bir haber
aldk. Temel Haklar zgrlkler Dernei stanbul Kurucu yeleri'nden Ka-
zm KOYUNCU'yu kaybettik. Deerli bir insand. Halkn yannda, halk scakln tayan kendine has, kendine zg Karadeniz mziiyle, yaptklaryla hep halkn yannda, hi kopmayan, halktan almasn bilen deerli bir insanmz. Ailesine basal diliyoruz. Dedik ya; zntler, sevinler iie. Bir de konuumuz var. Onur konuumuz; Mihri BELL. Sayn Mihri BELL u an aramzda. (Alklar) Kendisine sayglarmz iletiyoruz. Hogeldiniz. Evet deerli dinleyenlerimiz, programmza gemeden nce Devrimci Tutsak Aileleri Komiteleri'nden bir tebli sunuldu. Onu burada okuyacaklar. Ben o arkada krsye davet edeyim.
Fatma YILDIRIM (Devrimci Tutsak Aileleri Komitesi, Konuk Konumac):

Merhaba Dostlar, Yoldalar; Trkiye'de tecrit denilince akla ilk F Tipi zindanlar geliyor. Devrimci tutsaklarn 19 Aralk 2000 ylnda, adna byk bir sahtekarlkla Hayata Dn Operasyonu denilen katliam saldrsndan sonra zorla gtrldkleri hcreler. Dostlar Yoldalar; 19 Aralk 2000 ylnda faizm cezaevlerini kontrol altna almadan sokaklar kontrol altna alamayacan syleyerek zindanlarda bulunan devrimci tutsaklara saldrd. Sistem, iinde bulunduu ve gnden gne daha da derinleen ekonomik ve siyasi krizini aamad iin zm devrimin moral kaleleri dediimiz zindanlardaki devrimci tutsaklara saldrmakta buldu. Yllar yl katliamlarla, bask ve zulmlerle yldramad devrimci tutsaklar bu kez topluca katlederek sindirmeyi, mcadelelerinden vazgeirmeyi hedefledi. Kendi azlarndan da itiraf ettikleri gibi operasyon ncesi Samalclar Cezaevi'ne yzlerce ceset torbas getirmi olmalar niyetlerini ele veriyordu. Bu aka nceden planlanm bir katliamd. zerinde yaadmz topraklarda devrimin geliimini gren ve rkntye kaplan
50
burjuvazi ii snf ve emekilerin zindaniardaki nclerini katlederek devrimi engelleyebileceini dnd. Ve o gnlerden bugnlere zindanlarda basklar ve ikenceler katliamlar bitmedi. 19 Aralk 2000'den bugne ieride ve dardan ierideki devrimci tutsaklar destek eylemlerinde toplam 119 devrimci insan lmszleti. Devlet AB'nin de onayyla yapt F Tipi zindanlarda devrimci kan aktmaya devam ediyor. Devrimci tutsaklar ar tecrit altnda tutuluyor. Daryla, canl yaamla tm balar koparlyor. Kr kuyularda sesleri boulmak isteniyor, imha edilmeye allyorlar. Devlet ehir dna ve uzak ehirlere yapt F Tipi zindanlarda devrimci tutsaklar izole ederek yalnzlatrmak ve giderek insan olmaktan karmak istiyor. Toplumsal bir varlk olarak insan insanlardan yaltarak dncelerinden koparmaya, kendi iine dnmeye zorlayarak bencilletirmeye alyor. Sorun bugn sadece birka kapnn, birka kilidin almas sorunu deildir. Sorun bir btn olarak F Tipleri'dir. Dahas infaz sistemidir. Bugn F Tipleri'nde uzunca bir sredir uygulanagelen eylere artk yasal bir klf da geirilmi durumdadr. Devlet yeni kard ceza infaz kanunuyla bugne kadar fiiliyatta uygulad her eyi kitabna da uydurmutur. imdi artk daha pervaszca saldrabilmesinin koullar olumutur. Ve 1 Haziran tarihinde Ceza nfaz Kanunu'nun yrrle girmesiyle bu saldr furyas balam durumdadr. Ve yine lm haberleri geliyor. Bu byk yryte nice can yoldamz, siper yoldamz kaybettik. Ve gzmzde artk kaybettik alamay. Evet bizi bir para hazin ve dimdik brakp gitti gzyalarmz. Kendi ellerimizle sonsuzlua uurladk yoldalarmz, siper yoldalarmz. Anlar yreklerimizi yakt. Bu nedenledir ki biz unuttuk balamay. Onlarn anlar bize mcadele azmi kazandrd hep. Onlarn anlarna ballk, onlar gibi inandmz eyler iin mcadele etmeyi gerektiriyor. Bir de glerimizi birletirmeyi. Bugn devrimci tutsak ailelerinin mcadele birliini salamak her eyden daha ncelikli bir hal almtr. Zindaniardaki ocuklarmza, elerimize saldrlar engellemenin yolu buradan geiyor. Bu hepimizin sorumluluudur. Bir an nce vakit kaybetmeden devrimci tutsak ailelerinin at rgtlenmesini oluturmamz gerekiyor. Devlet yllar aan lm orucu eylemini bitirmek iin denemedik yntem brakmad. Devrimci tutsaklarn sessiz ln bomak iin her eyi yapt. Devrimci iradeyi krabilmek iin her ynden saldrd ama zincirin, zulmn kar etmedii, krbacn kar etmedii byk 'tahamml' altedemedi; devrimci iradeyi kramad. lm orucu savalar, Stalingrad nlerinde Nazi ordularna kar savaan Sovyet Kzl Ordu askerleri gibi kahramanca savatlar. Byk airimiz Nazm Hikmet, Panfilovcular anlatt
Mcadele Sempozyumu
51
iirinde "Dman / inanlmayacak kadar uzak / yepyeni bir insan boyu uzak Moskova'dan" diyordu. Bugn de dman yeni, yepyeni insanlarmzn boyu kadar uzak devrimci iradeyi teslim almaktan. lmszleen 119 can bunun en ak kant. Evet, bizim devrimimiz ok gzel olacak; nk biz ona en gzel olanlarmz, en yiit olanlarmz verdik. Gelecei yaratmak iin, gelecee gneten kprler kurmak iin 119 canmz, 119 Zmrd- Anka'mz verdik. Ve ngiliz zindanlarnda bir lm orucu savas olarak lmszleen, kendisini, ngiliz smrgecilere ark sylemektense lmeyi yeleyen tarla kuuna benzeten Boby Sands gibi syleyecek olursak: "Bizim de gnmz gelecek". Hepinizi sevgi ve sayg ile selamlyoruz."
- Sleyman ACAR:
Evet deerli dinleyicilerimiz, kymetli misafirlerimiz. Uak Hapishanesi DHKP-C Dava Tutsaklar'nn gndermi olduu bir mesaj var:
Uak Hapishanesi DHKP-C Dava Tutsaklar'nn Mesaj:

"Merhaba, Sempozyumu ve tecrite kar biraraya gelen tm devrimci demokratlar sevgi ile selamlyoruz. Milenyumun banda emperyalizm tm dnyada halklar teslim alma politikas "ya dnce deiiklii ya lm" formlasyonuyla somutland. Muhalif tm sesler susturulmal, hele ki, hala ve srarla sosyalizm diyenler ezilip yokedilmeliydi. Koulsuz ve tam bir teslimiyetti istenen... Kimimizin payna akll bombalar, Guantanamo, Ebu Gureybler dt, kimimizin payna tehditler, antajlar, kara listeler... kimimize arptlm terr fobisi, kimimize kadife-turuncu devrimler, kimimize hayata dnler, tecrit hcreleri... dnyamz kana buland. Emperyalizmin, zgrlk ve demokrasi dedii her alanda ve her kar toprakta bizim kanmz akt. Kanmz aktanlar nlerinde secde etmemizi istediler! Mmkn myd secde etmek? Filistin'de, Irak'ta, Kba'da direndiimiz gibi, Hayata Dnler'in karsnda, tecrit hcrelerin-
52
de de direndik. Bu dizginsiz ve pervasz saldrlarn karsnda eriyen hcrelerde, kendi atelerinde oalan karanfillerimizle sarslmaz bir barikat rdk. Tecrit hcrelerinde barikatmz ykmaya abaladka zulm, biz Karadeniz'de ukurova'da yeni yeni barikatlar kurduk. Halkmz omuzlarnda tad cenazelerimizi... Halkmzn omuzlarnda ykselen onurumuz, umudumuz, direni ruhumuzdu, mutlaka gelecek zaferimizdi. Bu umut ezilen tm dnya haklarnn umududur. Bu direni, kazanacamz zafer, ezilen tm dnya halklarnndr. te bu yzden, zulmn karsnda olan herkesi bu direniten g almaya ve bu direnie g vermeye aryoruz. Uak Hapishanesi DHKP-C Dava Tutsaklar." (Alklar)
Sleyman ACAR:
Kandra F Tipi Hapishanesinden mit LTER'in mesaj var:
Kandra F Tipi Hapishanesi'nden mit LTER'in mesaj:

"Merhaba Tarih: 2005'in Haziran'. Emperyalizmin beyinleri, lkeleri igal edip teslim alma saldrs en aleni kanl ve pervasz biimde sryor. Ban ABD'nin ektii emperyalist gler insanlarn geleceini karartarak halklar smr imparatorluunun daimi kleleri haline getirmek iin her alanda ve her biimde elinden geleni yapyor. Bu noktada hayatn ve tarihin bize sorduu ve sormakla kalmayp onurlu bir cevap istedii soru udur; bu teslimiyet saldrs karsnda biz elimizden geleni yapyor muyuz? zgr Tutsaklar olarak bizim bu soruya vereceimiz cevap, 20 Ekim 2000'den bu yana ve 119 canmzla byttmz destanmzdr. nk bu koullarda ve dayatlan teslimiyet karsnda dncelerimizi savunmann beynimizi igal etmelerini engellemenin ve onurumuzu korumann tek yolu budur. Ve biz 119 yoldamzn ardndan bu yolda yrmeye devam ederek teslimiyet saldrsnn amacna ulamasna asla izin vermeyeceiz, er ya da
Mcadele Sempozyumu
53
ge biz kazanacaz. Bu inanla direndiimiz iindir ki, zerimize yedi kat beton dklse de dnyann deiik yerlerinden ykselen ve CHE'nin "kulaktan kulaa yaylacaksa..." dedii iarlar tecrit duvarlarna ramen yreimizle duyuyoruz. Bu yanyla destanmz dnya halklarnn emperyalizme kar direniinin bir paras olarak gryor ve feda ruhumuzla bytyoruz. Ve istiyoruz ki, lkemizin ve dnyann insanlar da bizim sesimizi duysun, sahiplensin ve bytsn. te o zaman emperyalizm ve ibirlikilerinin bu vahi, kanl ve khne tecrit duvarlar daha gl paralanacaktr. Uluslararas Tecritle Mcadele Platformu'nun gerekletirdii bu etkinliin de emperyalizmin teslimiyet-tecrit saldrsna kar hep beraber ykselttiimiz barikat glendireceine olan inancmzla sizleri selamlyor ve almalarnzda baarlar diliyoruz. Biz Kazanacaz, Halklar Kazanacak! mit lter" (Alklar)
Sleyman ACAR:
Evet deerli misafirlerimiz, imdi de Angola'dan bir mesaj var. Angola'dan bir tutsak Herman WALLACE. La State Prison Hapishanesi'nde kalyor:
Angola'dan tutsak Herman WALLACE'nin mesaj:

"Mcadeledeki Kardeler, Yoldalar, Tutukluluk koullarnz benimle paylatnzdan dolay size teekkr ediyorum. Biz burada kiiyiz. Ancak birimiz serbest brakld ve bu arada tecriti, sanayi hapishane tesislerini, idam, igal ve savalar, halktan insanlarn hayatn hie sayan insanlar anlatmak iin tm dnyay geziyoruz mektuplarmzla. Devlet yetkililerinin "yoldalar birbirlerinden ayrmaya abalamas" ile ilgili deerlendirmeniz doru. Bizim de buna katlmamamz mmkn deil. Ayn zamanda, ziyarete kma durumlarmz ayn saate denk geldiinde bile panikliyorlar. Bu emperyalizmin korkusunu gsteren sebeptir.
54
Hkmllmn bu noktasnda hayal edebileceinizden ok younlatm anlamanz istiyorum. Bu hapishanede tam 7 st rtbeli subay var. Yoldama ve bana kar, hkmllmzn dnda milyonlarca dolar tazminat istiyorlar. Onlarn tek hayalleri, bizim yeryznden kaybolmamzdr. Bu nedenle, bedenlerimizi ypratmak iin bize her trl fiziki bask uyguluyorlar. Buralarda salmz en iyi dostumuzdur. Ve dostumuza olan minnet borcumuzu demek iin hassas olmalyz. Ama tabii ki, 1720 Aralk orucuna katlacam. Yola devam! Herman Angola" (Alklar)
Sleyman ACAR:
Deerli misafirlerimiz, Tekirda F Tipi Hapishanesinin de mesaj ulat:
Tekirda 1 No'lu F Tipi Hapishanesi'nden Mesaj:

"Merhaba Dostlar, ncelikle unu belirtmek isteriz ki, sansr duvarlarnn bylesine kaln olduu, egemenlerin, yalan ve demagojiye daha ok bavurduu ve sesimizin kesilmeye alld bylesi bir srete, sempozyumun bizim iin byk bir nemi vardr. Elbette hakl olann, meru olann yannda yeralmann bedeli vardr, olacaktr da. Ancak bilip de yapmamak, bilip de retmemek, bilip de susmak... Aydn olmak, r amak daima ileriye yrmektir. Aydn ve yurtsever olmann belli bir misyonu vardr. Bu lkede, ite bylesi aydn insanlarn dmandr F Tipleri. Be senedir biz; bir insanlk suu olan Nazi kamplarnn lkemizdeki versiyonu olan F Tipleri'ne, tecrite kar direnip bedel dyoruz.
Mcadele Sempozyumu
55
Zulmn olduu yerde direni de vardr ve merudur. u unutulmamaldr ki; be senedir lmne srdrdmz direni, Anadolu halklarmzn gelecei iindir. Bu kavga hepimizindir, hepimiz bu kavgann tam ortasndayz. Kysnda kesinde deil... Aydn ve sanatlar, bilim adamlar bu lkenin karanlna IIK olabilmeliler. Onlarn estirdii zulm ve terre kar sessiz kalmamay gerektirir. Bu yaplrsa orada aydn olma misyonu-sorumluluu yerine getirilmi demektir. En bandan beridir, az sayda da olsa direniimizin yannda olan, desteklerini esirgemeyen, aydn ve sanatlar ve bilim adamlar vardr. Bu aydnlarmz zveri ile yanmzda yeralmlardr, sahiplenmilerdir direniimizi. Bu dostlarmz burada tm itenliimizle kutluyor, sevgi ve selamlarmz gnderiyoruz. Buradan tm dnyaya ilan ediyoruz ki; halkmza, dnya halklarna zaferi armaan edeceiz. 119 kahramanmz ve Fidan KALEN lm Orucu Ekibimiz'le, feda ruhuyla lmn zerine yryen savalarmz bunun teminatdr. Bamszlk, demokrasi ve sosyalizm bayran dnya ve Anadolu halklar adna Trkiye'de dalgalandrma onuru bizimdir. Bu onur ve sarslmaz inancmzla, siz konumac dostlarmz selamlyoruz. Selam ve sayglarmzla. Tekirda 1 No'lu F Tipi Hapishanesi" (Alklar)
Sleyman ACAR:
Evet deerli misafirlerimiz zaman ilerliyor, biz elimizi abuk tutalm. imdi krsye davet edeceimiz konuklarmz var. Kendisi yeni tahliye oldu, Ahmet GZEL arkadamz, Tekirda 1 No'lu F Tipi Hapishanesi'nden tahliye oldu. Bize orada yaadklarn anlatacak. Kendisini krsye davet ediyorum.
Ahmet GZEL (Konuk konumac, eski tutsak):

Merhaba, ncelikle buradaki tm dostlarmz Fidanmz, Farukumuz'un scaklyla kucaklyorum. ehit ailelerimizin, tutsak ailelerimizin ellerinden saygyla pyorum. (Alklar) buuk yl tutsak kaldm. Yani
56
sonu olarak hepimiz teciriti 19 Aralk'tan bugne yaayan, takip eden insanlarz. Burada olup da o sreci yaamayan, o srece tank olmayan, o aclara, onura, gurura tank olmayan insan pek azdr. O nedenle tecriti anlatrken biraz bu boyutuyla anlatmak istiyorum. Yani hepimiz haklar ve zgrlkler mcadelesinde yer alacaksak ve bu bedelleri gze alacaksak, bu kuatmaya boyun emeyeceksek gideceimiz yer oralar. Ve oralarda karlaacamz eyler bizim yaadmz eyler. te yaananlar, biraz nce seyrettik burada. 19 Aralk'ta, Ulucanlar'da, diri diri yaklan arkadalarmz, lime lime paralanan arkadalarmz, ikencede tannamayacak hale getirilen arkadalarmz grdk. Yetmedi kuatma byd. nsanlmzdan, onurumuzdan, kiiliimizden soyundurulmaya alldk. Biraz nce de okundu, sylenen eylerin iinde hep geiyor. z ya da sylenen genel anlamyla dayatmann z, "ya insan olacaksn ya hayvan olacaksn!" Dncelerinden vazgeen insan zaten insanlndan kmtr ve hayvanlamtr. Bu yanyla be yldr lmne sren bir direni var. Tecritte einize, dostunuza, akrabalarnza mektup yazmak istediinizde bu ok rahat bir ekilde engellenecek. Yazamayacaksnz. Duygularnz paylaamayacak snz. lm orucunu tevik ediyorsun diyecekler ya da herhangi bir gerek e bulacaklar. O mektubunuz gitmeyecek. Duygularnz iinizde kalacak. Biraz nce hepimiz ktk konutuk. Atmosferi paylatk. Dncelerimizi paylatk ama'tecritte bunu paylaamayacaksnz. Yannzda iki yoldanz varsa, iki arkadanz varsa zamanla onlarla paylatnz eyler azalacak. nk tecrit bunu dayatyor. Yrdnzde on admdan sonra geri d neceksiniz. nk karnza duvar kacak. Bir akrabanzn, bir arkadan zn, einizin, dostunuzun, kk bir sevdiiniz ocuun bana bir ey gel diinde hibir ey yapamamann acsn hissedeceksiniz. Salk sorunlar nz olacak. Doktor denen Mengeleler'le karlaacaksnz. Belki bir dakika iinde size bir reete yazacak. O reeteyi elinize verecek, o ila sizin has talnza denk dmeyen bir ila olacak ya tedaviniz engellenecek Salih Sevinel gibi katledileceksiniz ya da hastaneye gideceksiniz, srndrle ceksiniz. Banzda asker bekleyecek. Tedavi olmak istediinizde doktoru nuzla ba baa kalamayacaksnz. Elleriniz kelepeli olacak. Hakknz aradnzda, adalet istediinizde, hukuk mcadelesi verdiinizde, karnza o brokratik, her zaman o yaplan keyfilikleri hak gasplarn onaylayan, onun nn aan, saldran, siz istediiniz gibi keyfi uygulamalar yapn diyen kararlar kacak. Binlerce su duyurusu yaplmtr, binlerce saldrya ynelik dilekeler verilmitir. Hibirisinden sonu kmamtr. Sonu olarak direnme hakknz yokedilecek. Direnme hakk yok denecek size. "Ya teslim olacaksn, ya leceksin!" denilecek; dayatma
Mcadele Sempozyumu
57
budur, kuatma budur. Bu kuatmay hepimiz yayoruz u ya da bu oranda. u ya da bu lde ama yayoruz. Ben Faruk'la birlikte kaldm. Faruk'a sordum: En ok ne yapmak isterdin? "Drt yldr tecritteyim Ahmet" dedi "...ok dnmedim zerine. Ama ben" dedi "mektuplarla tantm arkadalarm var, burada tandm arkadalarm var, notlatm arkadalarm var, onlar grmek isterim. Son bir kez sohbet etmek isterim. Oturup bir ay imek isterim. Tecritteyiz, insanlar grmek isterim" dedi. Yani hibir eyinizi paylaamadnz, paylamann yasak olduu, dayanmann yasak olduu, bir kar tenizdeki bir hcre ite orada lk atan, herhangi bir sorun yaayan, darda karlatnz birlikte olduunuz, ok iyi tandnz bir kiiye yardm edememenin, ona ynelik hibir ey yapamamann acsn yaayacaksnz. Tecrit byle bir ey. lnzn dipsiz bir kuyuya gittii, o kuyudan tekrar size dnd, o sansrn koyu kuatmas altnda sizi kendinizle babaa brakan, aresizliin, umutsuzluun iine ekmeye alan. Yani deyim yerindeyse sizi bitirmeye alan bir saldr. Bu saldrya kar da direni var. Faruk'un kahramanlna tank olduk. Bundan onur duyuyorum. Buradan son szm bitirirken onun szyle bitirmek istiyorum. Herkese ok selam ve sevgilerimi gnderiyorum. (Alklar)
Sleyman ACAR:
Oturumun ana temas tecritin hukuki boyutu ve sansr gerei. imdi TAYAD'l Aileler'den Naime KARA. Naime KARA ablamz bize TAYAD'n mcadelesinde, ziyaretlerde olsun, ierde olsun, sokakta olsun ne gibi sorunlarla karlalyor, nasl yok saylyor, bu konuyu anlatmaya alacak. Hogeldin diyoruz. (Alklar)
Naime KARA (TAYAD'l Aile):

Deerli konuklarmz. TAYAD'l Ailelerimizin ve hcrelerdeki ocuklarmzn scaklyla sizleri selamlyorum. (Alklar). lkemiz hapishanelerindeki tecrit, izolasyon ve sansre kar verdiimiz mcadelede desteini bizden esirgemeyen, deerli dostlarmza, uluslararas tecritle mcadele platformuna ve uzak diyarlardan gelip sesimize ses katan dnyann drt bir tarafndan gelen deerli konuklarmza kranlarmz sunuyorum TAYAD'l Aileler adna. imdi yle bakyoruz olaylara biz TAYAD'l Aileler
38
olarak. Dnyada yaananlarla Trkiye'de yaananlar arasnda politik olarak bir bamszlk yok, ballk var. Ve oralarda yaanan zulm bizim lkemizde de yaanmakta. Amerika'nn Guantanamosu, Irak'n Ebu Gureyb'i Trkiye'nin F Tipleri'dir diyoruz. Hepsinde de politika ayn. Tecrit ve ikence. O nedenle de diyoruz ki aclarn dili, dini, rk, rengi olmaz. Aclar her yerde ayndr, yaralar her yerde ayn ekilde kanar. Ve bu sempozyumun bu aclara, lkemizde ve tm dnyada yaanan aclara bir are olmas temennisiyle dncelerimi size anlatmaya alacam. Ben de bir tutsak ailesiyim. 1998 ylnda hapishanelerle tantm. 19 yanda olum cezaevine dt. Fikret KARA'nn annesiyim. O gnden sonra hapishane kaplarnda biroumuzun tank olduu onlarca eye tank olduk. Yaadmz grdklerimiz birok yerde sylediim gibi zulmdr. Evlatlarmz bizden bir ekilde alnm ve biz onlar o drt duvar arasndan birok eye tank oluyorduk. Ve 1986 ylnda kurulan Tutuklu Aileleri Yardmlama Dernei TAYAD'la tanmam da byle oldu. Ve o gnden, '98'den bu yana da TAYAD'l Aile olarak bu mcadelenin bir ucundan tutmakla onur duymaktaym. Ve burada olan herkese de beraber olduumuz iin teekkr ediyorum. Hapishaneler iin ok eyler sylendi, ok eyler yaand. Belki her defasnda ayn eyleri anlatyoruz, luzm hissediyoruz, nk sorunlarmz bitmedi. Genel tabloya baktmzda Trkiye'de hapishaneler olaylarna, onlarca kez hapishanelerden evlatlarmzn kanl cesetlerini aldk. Ulucanlar'da ikence edilmi bedenler elimize verildi. Diyarbakr'da kafasna demir ubuklarla vurularak ldrlen evlatlarmz aldk. Burdur'da kol koparld, kpeklerin nnden alnd. Hangi birini anlataym ki. En son da 19 Aralk. 19 Aralk. O kabusu da bizlere yaattlar. Ve dnyann gz nnde insanlarmz diri diri yaktlar, kurunladlar. Ve bunu resmi makamlar ok ak bir ekilde ifade ettiler. Birbirlerini kutladlar operasyondan sonra. Kamuoyunun tepkisini drmek iin manevralar yaparken, anlaacaz, lm orular bitecek derken arkasndan yle bir saldr hazrl yapyorlard ki, tabii biz tutuklu aileleri bunu ok iyi biliyorduk. nk bizi ynetenleri, iktidar ok iyi tanyorduk ama bir ekilde neler olacak diye de ok kaygl bir ekilde mcadele etmeye de alyorduk. Ve gereklerin gcnden korkanlar her zaman zalimdir ve kahpedir. Her zaman basky iddeti ikenceyi koydular nmze. 60 yandaki analarmz, evlatlarmz lmesin diye hapishanelere tkld. Yollarda dvldk, coplandk. Ankara'ya gnde gidebildik. stediimiz tek birey vard. Gkten yldzlar istemiyorduk. Diyorduk ki evlatlarmz lmesin. Mapushanede de olsa insanca yaasnlar. Ama bu talep yle bir iddetle bastrlmaya allyordu
Mcadele Sempozyumu
59
ki bunu anlamak, izah etmek ok zordu. Bizler anlyorduk tabii ki, meyvesiz aa talanmazd dostlar. Bizler de niye byle saldrdklarn ok iyi biliyorduk. nk bizim ocuklarmzn ne yapmak istediini biliyorduk. Onlar gzel bir dnya zlemi iindeydiler, insanca yaama zlemi iindeydiler. Karsndakiler ise buna karyd. Bizler de tabii ki evlatlarmz iin mcadele ediyorsak potansiyel suluyduk. Sadece biz deil, bu ie kar kan, insanlar lmesin diyen, F Tipi'ne kar kan herkes herkes bu saldrlardan nasibini ald. Bunu biliyorduk ama bizler en nde olmalydk TAYAD'l Aileler olarak elbetteki. nk canmz yanyor. Bizden birer para gidiyor. Biz nde olmalydk. Bu saldrlar bize neydi ki, evladn kaybeden bir anne iin, baba iin, yakn iin bundan daha ac ne olabilirdi ki? Yani yaprak kprda-masa bile, herkes sussa bile TAYAD'llar, bizler susmayacaktk, susmadk-ta bugne kadar. Karmza ok eyler karld, komplolar kuruldu. 1 Nisan' hatrlarsnz. 1 Nisan'da bir gecede, 5 lkede ayr olmak zere ve lkemizde basknlar dzenlendi. imdi hala soruyoruz biz, bu kadar yerler niye basld, dernekler kapatld, mhrlendi. Biz dedik ki bunlar kapatmakla bizleri susturmayacaksnz, onu kapatrsanz yenisini aacaz. Ve nitekim de yle oldu. Ne buldular, ne yaptlar, ne ettiler? Komplolar yetmedi, arkasndan provokasyonlara sra geldi. Afi asmamz, konser dzenlememiz, panel yapmamz yasaklanyordu. Esasnda yasaklanmyordu nk hani dilin kemii yok ya bamzdakiler, bizi ynetenler ne diyorlard haklar, zgrlkler, demokrasi, udur budur, Avrupa Standartlar gelecek, Uyum Yasalar gelecek, o olacak, bu olacak. Bir yandan yle diyorlard bir yandan da bize yapmadklarn brakmyorlard. Gz boyuyorlard ve biz bunu yayorduk. Gzmze baka baka bunlar yapyorlard bize. Avrupa standartlar dedike, uyum yasalar dedike bamza gelmeyen ey kalmad. Ve hapishanelerde tecrit daha da arlatrld. Yeni TCK yasalaryla tecrit iinde tecrit yapld. Buna hukukularmz ok iyi deinecekler. Hapishanelerde tecriti yaayanlar defalarca anlattlar. Ve biz btn bunlarn ne iin yapldn ok iyi biliyoruz. Ve unu sylyoruz: Tecrit sadece ierdeki tutuklularla snrl deil, tecrit hayatn her alannda diyoruz. Bugn lkemiz tablosuna baktmzda, yaadklarmz dnecek olursak, sadece TAYAD'llara m bu saldrlar? Hayr. Bugn hakkn isteyen ii, i isteyen isiz, eitim grm niversite bitirmi isiz kalm gencimiz. Eitim-Sen kapatlmak istenmedi mi? Btn bunlar isteyen, haklarn ve zgrlklerini isteyen, demokrasi mcadelesi veren tm kurumlara saldrlmyor mu? Yani u bir gerek deildir, ki hani derler ya, bana dokunmayan ylan bin yaasn. yle bir ey yok dostlar. Bu ylan bir-
60
gn herkese dokunuyor. Dokunuyor ve dokunacaktr. Bugn bana yarn sana. Bu tm dnyada byle. Bakn dnyann drt bir tarafndaki gelimeleri bizler yakndan takip ediyoruz. srail Filistin'i kuatm demokrasi adna, terrizm adna ldryor, katlediyor. Amerika Irak'a saldrd, demokrasi getireceim diye. Kan dkyor yllardan beri. Ambargolar, katliamlar, kan dkmeler. Ayn oras gibi, bizde de deiik ekillerde bunlar yaanyor. te 19 Aralk'ta kendi yapt hapishanelerde, kendi tutuklad, hayatndan kendi sorumlu olduu insanlarn zerine onbinlerce bomba att. Ve gururla syledi, biz daha ok lm bekliyorduk, daha ok lm olacakt, bu kadar yani 28 kii iyidir dedi, kutladlar birbirlerini. Biz kan alarken, biz cenazelerimizi kaldrmak isterken tanklarla, tfeklerle, panzerlerle zerimize yrdler. Ve ok duygulanyorum dostlar. Yllar gese de evet aclarmz belki var, onurumuz ondan byk ve bizi ayakta tutan da budur diyorum, yoksa dayanamazdk bu aclara, bunlar btn bu gelimeler gzmzn nnde yaanrken, bizlere dayatlan; "ierde tutuklulara teslimiyet, bizlere de evinize girin kr, sar, dilsiz olun oturun!" Bunu yapmayacaz ve yapmadk. Ve TAYAD hibir zaman da bunu yapmayacak. Ben eminim ki ok gzel insanlarmz var, onlar da bunu yapmayacaklar. Dnyann her bir tarafnda zulm ayn ekilde sryor. Politika ayn. Demokrasi adna, uyum yasalar adna, o adna bu adna, belki egemenler, iktidardakiler mutludur bu yaptklarndan. Belki haz alyorlardr bilemem. Ama biz halk olarak mutlu muyuz? Bize de kulak vermeleri gerekiyor. Ve biz mutsuz olduumuz srece, onlarn da mutlu olma haklar var m acaba? Ben ac ekiyorsam, bana ikence yapyorsa, benim evladm ldryorsa, benim evladmn hapishanelerde tecritte ldrmasn, delirmesini istiyorsa, benim mutlu olmam bekleyebilir mi? te bu sancdr onlar rahatsz eden dostlar. Ve biz yine bir kampanya yapmtk, hepiniz belki hatrlayacaksnz. Biz her yaptmzda bedel dedik. Son kampanyamzda da unu syledik: "Hapishanelerde Neler Oluyor Bilmek Hakknz". nk sansr duvarlaryla evirmilerdi etrafmz. Sesimizi bomak istiyorlard. erdekiler drt duvarn arasnda. Zaten seslerini ancak bedenlerini tututurarak duyurabiliyorlar. O da gazetelerde, dergide, medyada kck haberler bile olamyorlar. Magazin, bir kedi aatan kurtarld zaman, saatlerce onu gsteriyorlar ama bizim canlarmz, kendilerini yakan evlatlarmz bir kareye bile koyulmuyor. Bunu ok da beklediimizden deil, yani gstersinler, gstermesinler. Devlet unu sylemiti, "yazlmazsa, izilmezse u olmazsa bu olmazsa bu i biter". Byle olmadn dost da biliyor dman da. sterse yazmasnlar, izmesinler, bir ey sylemesinler. Bu iin byle ol-
Mcadele Sempozyumu
61
mayacan bizler biliyorduk zaten ve biliyoruz. Sonuna kadar bu tecrit duvarlarn ierde onlar canlaryla, bedenleriyle, darda bizler mcadelemizle ykana kadar uraacaz. Dnya halklaryla el-ele, ezilen smrlen dnya halklaryla el-ele diyoruz. Bizim dardaki -bizim derdimiz ok tabii, anlatmakla bitmez ama tabii ki snrlamaya da sayg duyuyorum- yaadklarmzla dnyada yaananlar, hapishanede yaananlar ok birbirinden bamsz eyler deildir. Bugn zgr olduumuzu dnebiliriz, ama bence hibirimiz zgr deiliz. zgrsek eer istediklerimizi yksek sesle sylemeliyiz diyorum dostlar. Belki sylenecek ok ey var ama zaman kstl, onun iin ben szlerimi burda noktalamak istiyorum. Tm dnyada yaanan ve lkemizde yaanan zulmn son bulmas dileiyle teekkr ediyorum. (Alklar)
Sleyman ACAR:
Deerli misafirlerimiz YRY Dergisi'nden bir mesaj var:
Bamszlk Demokrasi Sosyalizm in Yry Dergisi'nin mesaj:

"Merhaba, Onlarn yrekleri yand en ok. Her dnemde daladlar yreklerini. Ve kazdlar adlarn birer birer. Hapishanelerin, hastanelerin kaplarndan kan her kahraman onlarn omzunda yer buldu kendine. Ve onlar tadklar her bedeni alp yerletirdiler yreklerine. Onlar TAYAD'lydlar. Kefen giydirirken, giymek de gerek diyebilen, lmekse lrz de diyen. Onlar TAYAD'llard. Tutsaklarn, kahramanlklar yazan ve yaratanlarn onurlu, ba dik analar, babalar, eleri, kardeleri, ocuklar... Onlar taland. Onlar lin edilmek istendi. Onlara yasakland
62
ehirler. Yasakt onlara parklar, meydanlar.
Tecrite kar mcadele ederken tecrit edilmek; direnen evlatlar gibi yok saylmak istendiler bu lkede. Yasak dinlemedi, birilerinden icazet dilenmedi TAYAD'llar. Yrnecekse yryen, ehirlerin kaplarn zorlayan, yasakl kentleri, meydanlar, parklar hakllklar, kararllklaryla zapteden yine onlard. Bu lkede tecrit varsa eer, bu lkenin baemez zgr tutsaklar var. Ve zgr tutsaklarn gurur duyduklar, onurlu aileleri TAYAD'hlar var. Bamszlk, demokrasi, sosyalizm yolunda ehit denleri saygyla anarken, bu yolda yryenleri selamlyoruz. Tecrite kar mcadeleye bir katk olduunu dndmz bu sempozyum nezdinde TAYAD'l Aileler'i tebrik ediyor, almalarnda baarlar diliyoruz. Bamszlk Demokrasi Sosyalizm iin YRY Dergisi" (Alklar)
Sleyman ACAR:
Oturuma balamadan evvel ada Hukukular Dernei stanbul ubesi 'nin sempozyumumuza gnderdii bir ksa mesaj var, onu da okuduktan sonra konumaclarmza sz vereceiz. "Sempozyum Dzenleme Komitesi'ne TAYAD ve Uluslararas Tecritle Mcadele Platformu'nun dzenlemi olduu sempozyumun tecrit ve hapishaneler sorununun lkemizde yakc bir sorun olmaya devam etmesi nedeniyle nemli olduunu dnyoruz. Bu anlaml sempozyumun amacna ulamasn dileriz. almalarnzda baarlar. Tm katlmclar selamlyoruz. ada Hukukular Dernei stanbul ubesi Ynetim Kurulu" (Alklar) Evet deerli misafirlerimiz imdi oturum iin arkadalarmz alacaz. Konumuzu hukuki boyutlaryla bize anlatacaklar, sansr gereini de anlatacaklar. Genie irdelemeye alacak, detaylandracaklar. Bu blmde ada Hukukular Dernei stanbul ubesi Dnem Bakan Hakan KARADA oturum bakanl yapacak. Avukat Seluk KOZAALI, HD Genel Merkez Ynetim Kurulu yesi. Avukat Behi AI,
Mcadele Sempozyumu
63
Halkn Hukuk Brosu'ndan, HD Genel Merkez Ynetim Kurulu yesi. Avukat Bernd HAUSLER, Berlin Barosu nsan Haklar Sorumlusu. Bu arkadamz Avrupa Birlii "Kara Listeleri" hakknda konuacak. Mohammed El SAMARAE, Irak Yurtsever ittifak'ndan, Irak direnii konusunda uzman. Kendilerini davet ediyoruz.
64
"TECRTN HUKUK BOYUTU VE SANSR GERE" Konulu 2. Oturum Konumalar
Av. Hakan KARADA (Oturum Bakan):

Oturum balmz tecritin hukuki boyutu ve sansr gerei. Oturum konumaclarna tekrar hogeldiniz diyoruz. Sizler de ho geldiniz. (Alklar). Konuma sralamasn yle oluturduk: lk olarak ben ksa bir zet giri yapacam. Ardndan Behi AI szalacak ve sonrasnda da meslektamz Avukat Seluk KOZAALI szaldktan sonra Almanya'dan sempozyumumuza katlan avukat Bernd HAUSLER sz alacak. Son olarakta Irak Yurtsever ttifak'ndan Mohammed El SAMARAE'ya sz vereceiz. Tabii tecrit ve tecrite kar bu mcadele sempozyumunda ncelikle tecriti tartrken ki bunun odan 1 Haziran'da yrrle giren, aslnda hazrlnn ok ok daha evvel yapld Ceza ve GvenlikTedbirlerinin nfaz Hakknda Kanun odan oluturuyor idi. Tabii bu kanunla ilgili tartmalar ki zellikle tek tik elbise konusunda tasarda yeralan hkmler sonrasnda 17 Aralk'ta Avrupa ile mzakere tarihinden hemen nce meclisten geirilerek hzla yasalatrld. 1 Nisan'da yrrle girmesi beklenirken 12 saat ncesinden yine meclisten bir kararla, genel kuruldan bir kararla yrrl 1 Haziran'a ertelenmiti. Tabii tasarda yeralan tek tip elbise konusundaki hkm karld diyemiyoruz ama ben bu konuda unu syleyebilirim, gei hkmleri diyebileceimiz zellikle de toplumsal duyarlln muhalefetin bu konudaki en duyarl olduu konulardan biriydi tek tip elbise ve zorunlu alma. Bu konuda ayrntl olarak meslektamz avukat Seluk Kozaal sz aldnda bize anlatacak. Ancak tabii hemen 19 Aralk ncesinde Ulucanlar ve bugne nasl gelindi, ben ksa bir giri yapmak istiyorum. Bu giriten evvel de tecritle amalanan ikence, hastalk ve lmn kutsal formu olan Ceza ve nfaz Kanunu yeni mi sorusunu cevaplamak istiyorum. Evet byle bir soru var, nk hep dile yerleen "Yeni Ceza nfaz Kanunu" diyoruz. Ve bu anlamda da bu yenilik konusuna ben bir vurgu yapmak istiyorum. Tecriti ieren infaz kanunu incelendiinde grlecek ki
Mcadele Sempozyumu
65
yasann stratejik anlamda yeni bir rejim nermedii, yeni bir strateji ortaya koymad grlecektir. Bizden evvel sz alan dier konumaclar da zellikle vurguladlar. Aslnda bugne kadar uygulanagelen fiili, yasad, hukuksuz uygulamalarn bu Ceza nfaz Kanunu'yla bir yasal forma kavutuu sylenebilir. Pekala bu form bize neyi neriyor ve hangi srecin sonucu diye cevaplamak istersek, "Avrupa Birlii standardizasyonu" dedikleri srecin bir paras olduunu deerlendirmek gerekiyor. Zira, artk kol koparmann -Burdur'da olduu gibi- bacak koparmann, kiiliksizletirmenin artk bu yasayla bir standarta kavuturulduunu syleyebiliriz. Ve yine aslnda yasada yeralan birok kavram, hukuki messese, yeni deil. Ne kadar yasa yeni tarihli olsa da, aslnda fiili bir uygulamayd. Yeni olarak, yeni demeyelim ama yine de deiik bir cezaevi kategorisi oluturmu olmas, yine daha evvel infazn gayesinin, slah olarak yeralan gayesinin tanm iyiletirme olarak yeralm. Tabii burada zellikle de gze arpan ey u, bugn hapishanelerdeki mapuslara birer hasta olarak bakldn da aslnda alt metin olarak okuyabilirsiniz. Tabii bu arada neden tecrit dediimizi de zellikle bununla birlikte cevaplamamz gerekir. Bildiiniz gibi siyasi iktidarn ekonomi-politii, su ve ceza siyaseti son be ylda bir dnm yaad. Soru bu dnmn zmlenmesiyle cevaplanabilir. aret ettiimiz be yllk sre aslnda bir milat olmamakla birlikte, hukuksal ve somut uygulamalar bakmndan daha be yl ncesinden netlemiti. Drt-be yl ncesine dndmzde karmza kan bu netleme, bu somutluk ise Ulucanlar katliamdr. Ve bu dnm anlamak iin de, bu su ve ceza siyaseti ve pratiindeki siyasi iktidarn dnmn anlamak iin 1985-95 aras zaman aralna iyi bakmak gerektiini dnyorum. Bu zaman araln karakterize eden temel sre vard. Birinci olarak, 12 Eyll askeri darbesiyle geici olarak gerileyen muhalefet 80'lerin ikinci yars ile 90'larn birinci yarsnda siyasi iddet eylemleri bakmndan bir ykseli ve gelime seyrine girdii bir dnemdir. kinci olarak da ayn zamanda Krt ulusal hareketinin siyaseti ve bu siyasete bal olarak dk younluklu sava pratiinde nemli ve sarsc bir gelime de karmza kar. Bu dnemi karakterize eden temel srecin ncs ise esas bizi ilgilendiren bugn de konumuz olan hapishanelerde eylem ve direnilerin ve bu eylem ve direnilere saldrlarn youn olarak gerekletii bir sretir. Dikkat edilirse her sre en plak ve yaln sava aralarnn kullanld sreler olarak belirginleir. Ne var ki siyasi iktidar sarsan bu temel sreten Krt ulusal hareketi 95'lerden itibaren demokratik cumhuriyet, konfederalizm projeleriyle yakn tehlike olmaktan karken siyasi id-
66
det eylemleri sreci de kimi nedenlerle belirleyici arln kaybetmitir. Geriye hapishaneler kalmtr. Geriye kalan hapishaneler de siyasi iktidar asndan zor ve dayatmasn olanca arl ile devam ettirerek 19 Aralk'a kadar gelmitir. Ulucanlar katliamna kadar siyasi iktidarn hapishaneler siyasetinde merkezi ve kapsaml bir program olmadn syleyebiliriz. Ayn zamanda 1985-95 aras dnemi karekterize eden temel srecin etkinlii de byle bir merkezi ve kapsaml programn oluturulup hayata geirilmesinin uygun koullarndan siyasi iktidar yoksun brakmtr. Siyasi iktidar Ulucanlar'a kadar 12 Eyll'den devrald hapishaneler siyasetini zamanla gerek ierde, gerek dardaki eylem ve direnilerle merkeziletirmi ve gelien ihtiya ve koullar gerei de kapsamn da yitirmiti. Yani merkezi ve kapsaml bir programa sahip olmamas, giritii katliamlar nerdeyse amalatrmtr. Bu anlamda Buca, Diyarbakr, mraniye katliamlarn, Ulucanlar'la 19 Aralk'tan farkl olarak deerlendirmek gerektiini dnyorum. Zira Ulucanlar ve 19 Aralk katliam merkezi ve kapsaml bir programn parasdr. Ancak Buca, mraniye ve Diyarbakr katliamlarnn ise intikamc ve tedhi giriimleri olduunu sylemek daha doru olur. Her iki kategori arasnda bir deerlendirme yaptmzda da Ulucanlar'dan nceki katliamlarnda, siyasal iktidarn hukuki bir meruiyet, hukuki bir zemin aray olmamtr. Birazdan alan davalardan da bahsedildiinde bu daha da ortaya kacaktr. Bu sreci de merkezi ve kapsaml program hazrlamak ve hayata geirmek iin koullarn olgunlamasn beklemekle geiren siyasi iktidar Krt ulusal hareketinin biraz nce bahsettiimiz demokratik cumhuriyet, konfederalizm projesiyle yakn tehlike olmaktan kmasyla cesaretini toplam ve Avrupa Birlii standartizasyon politikalarn ekonomik, sosyal, hukuksal anlamda toplumun byk bir kesimini ajite ettii, koullarn deitiinde Ulucanlar katliamn merkezi ve kapsaml bir program erevesinde gerekletirmitir. Ulucanlar katliam bu anlamda aslnda bir katliam laboratuardr. Ardndan gelen 19 Aralk'la, ki Ulucanlar'la balayp Burdur'la devam eden ve Bergama'da da filizlenen, son olarak da doruuna 19 Aralk'ta ulamtr. Kullanlan aralar, bavurulan aralarda yntemlerin benzerlii de aslnda ellerindeki bu merkezi-kapsaml programn ne olduu konusunda bize fikir vermektedir. Ve bir baka hususta, zellikle hapishanelerin, zel harp analistleri, stratejistleri tarafndan toplumsal muhalefetin beyni olarak tespit edilmi olmasyd. Bu anlamda bu katliamlar da bu ynyle muhalefetin beynini paralama, beynini datma operasyonlar olarak da deerlendirebiliriz. Ancak burda vurgu yaplmas gereken bir baka husus, esas olann
Mcadele Sempozyumu
67
ise, Ortadou'nun paralanma ve yeniden emperyal siyasete gre biimlendirme projesi iin zorunlu ve kanlmaz bir giriim olmasdr. Kanmzca Ortadou'nun igal ve smrgeletirme srecinin arifesinde gerekletirilen Ulucanlar, Burdur ve 19 Aralk operasyonlarn zamanlamas bu akma asndan da bir tesadf deildir. Burada 19 Aralk'la ve Ulucanlar'la birlikte alan davalardan ksaca bahsedelim. Aslnda dava denilmesini de ok doru bulmuyorum nk tam be yl oldu Bayrampaa'da yaklan alt kadn mahpusun failleri konusunda hala bir dava almad. Bir savcs valilie yazyor, soruturma izni iin, valilik izin vermiyor, bylece tam be yl geti. ounuz da davalar takip ediyorsunuz, anakkale'de sren bir dava var ve mraniye'deki 19 Aralk katliam saldrsyla ilgili askerlere alm bir dava var. Ben ksaca mraniye'deki askerlere alan davayla ilgili son girdiimiz durumadan bir tutana size okuyacam. Davalar ok fazla konumann bu anlamda ok yeri olmadn dnyorum. Sonucu belli davalar, seilmi mahkemelerin ve sonucu belli ekil artlarn, merasimlerini yerine getirdii davalar olarak grlmesi gerektiini dnyorum. Zira 24 Nisan'da katldmz ve baro avukat haklar gzlemcisinin de -baro tarafndan tayin edilen gzlemcisinin de izledii bir durumada saat 10.00'da yaplacak duruma beklememize ramen 11'e 25 kala yapld, baka hibir duruma olmad halde. Toplant halinde olduklarn dndrttrd bize. Duruma saatinin tutanaa geirilmesini istedik duruma aldnda. Ve tutanaktan okuyorum, geree aykr olarak duruma saati 10.15 olarak geirildi. Durumada hazr bulunan bizler yani yaralanan ve lenlerin, ldrlenlerin ailelerinin vekilleri olarak hazr bulunmamza ramen, ahit ve iddialarmz sorulmadan sank sorgusuna balanld. Yine bizlerin talebine ramen mdahilliklerin hakknda ncelikle bir karar verilmesi gerekirken, sank ve mtekilerin dinlenilmesinden sonra duruma kesilerek ara verilmesinden sonra durumaya katlmmz hakknda bir karar verildi. Yine mdahil olmak isteyen ve durumadan 15 gn nce dosyaya mdahil dilekelerini koyan iki meslektamz avukat Sevgi Epeli ile Avukat Derya Kaya'nn mdahele dilekelerinin dosyadan kaybolmas nedeniyle, onbe gn evvel konulmasna ramen mdahillik talepleri reddedildi ve dolaysyla kendilerine sz verilmedi. Ve yine ara kararlar iin tekrar ara verildi bu arada mahkeme kaleminden dilekeleri dosyadan kaybolan meslektalarmz bir yerde dilekelerini buldular ve tekrar dosyaya koyup tekrar sz istemelerine ramen yine mahkeme bakan tarafndan sz verilmeyerek durumann bitirildii sylendi. Son olarak yine, kendisi de burada, Avukat Naciye Demir'in sz talepleri tm duruma boyunca srarna ramen duyulmad ve duymuyormuasna davranp durumay bitirdi.
68
Tm bunlar tutanak altna alnd. Neden bu zeti yaptm? Sren davalarn akibeti konusunda ve hangi koullarda srdrldne dair fikir edinilmesi bakmndan bu tutana zetledim. Benim bu giriten sonra syleyeceklerim bitti. imdi sz avukat Behi AI'ya brakyorum. (Alklar)
Av. Behi AI (HD Genel Merkez Ynetim Kurulu yesi):

Tecrit hayatn her alanndadr. Hi kimse kendisini tecrit politikalarnn dnda grmemelidir. Tecrit hapishanelerde balayarak hayatn her alannda siyasi iktidarlar tarafndan uygulanmaya allmtr. Tecrit politikalarnn uygulanmasnda belli bal amalan da elbette olmutur. Bunlardan biri halkn her kesimine, haklarn ve zgrlklerini kullanan ya da kullanmak isteyen herkese gzda vermek, bir dieri ise halk muhalefetini rgtleyen kii ve kurumlar tecrit etmek, marjinalletirmek ve yoketmektir. Bunun gereklilii olarak tecritin yannda hep zor olmutur. Siyasi iktidarlar tecrit politikalarn uygularken zordan, iddetten, sansrden bolca yararlanmlardr. Buna en iyi rnek lkemizde tecrit hapishaneleri olarak ina edilen ve uygulanan F tipi hapishanelerin aldr. 19 Aralk operasyonunda 28 tutuklu ve hkml iktidarn en youn denetiminde olduklar hapishanelerde ldrlmlerdir. Hapishanelerde ve sonrasnda F Tipleri'nde her trl hak gasp yaanrken neler olduunu halkmz grememitir. Bunun nedeni koyu sansr ve otosansrdr. Belirttiimiz gibi tecrit politikalarnn uygulanmasnda 19 Aralk dnm noktas olmutur. Bu tarih hapishanelerde ve darda tam bir tecrit ve sansrn uygulanmaya alld, rgtszln dayatld milattr. Bu tarih ayn zamanda hukuksuzluun ya da yazl olmayan, yasalarda yer almayan ama tm iktidar aygtnn uygulad hukukun da miladdr. 19 Aralk ncesinde ve sonrasnda siyasi iktidarlar mevzuattaki hkmleri hapishanelerde uygulamamaya, kimsenin grmedii hkmlerle hapishaneleri ynetmeye almlardr. Bundan dolaydr ki hapishanelerdeki ynetim uygulamalar hep farkl olmutur. Ama hibirisi mevzuattaki yazl yasa hkmlerine uygun olmamtr. 19 Aralk sonrasnda ise yine ayn zihniyetle ama bu sefer tm hapishanelerde olmak zere ynetim uygulamalar devam etmitir. Hapishanelerdeki tutuklu ve hkmller hibir
Mcadele Sempozyumu
69
haklar olmayan insanlar olarak kabul edilmiler, avukatlar, aileleri onlarla beraber cezalandrlmtr. Bu sefer btn baskc uygulamalar btn hapishanelerde ayn ekilde uygulanmtr. Ama yine hibir yasa ve hukuk kuralna uygun olmakszn. 2005 ylnda kan yeni nfaz Kanunu ile hapishanelerdeki btn ynetim uygulamalar ve tecrit yasal hale getirilmi, yani yasalarda dzenlenir duruma getirilmi ama hukuka uygun olmamtr. nk hibir tecrit kural hukuka uygun olamaz. Hukuk tecriti reddeder. Tecrit; yasalarda yer alabilir ama hukukta yer almad iin bizler asndan mcadele edilmesi gereken bir insanlk suudur. Siyasi iktidarlar tecriti hem fiziki ynyle hem de ynetim uygulamalar ile ele almlardr. Bylece siyasi iktidarlar tecriti btnlkl ele aldklarn gstermilerdir. Hatta tecrit bir mantk olarak ele alnmtr. Ve bu mantk hapishanelerdeki tm grevlilere yanstlm. Hapishanelerin btn grevlileri bu mantkla eitilmilerdir. Bu konuda arpc olduunu dndm bir rnei vermek istiyorum. 2002 ylnda mvekkillerimle grmek iin Edirne F Tipi Hapishanesi'ne gittim. O zaman girite avukatlarn ayakkablarnn, i amarlarnn iine kadar aranmas uygulamas dayatlyordu. Gardiyan ayakkabm karmam, ayakkabmn iine bakacan syledi. Reddettim. Duyarl kapdan cihaz uyar vermeden getiimi, dolaysyla ayakkabmn iinde herhangi bir ey bulunmadn, karmayacam syledim. Gardiyan ayn bildik tavrn gsterdi. Ayakkabm karmazsam ziyarete giremeyeceimi syledi. Seenek yoktu. unu syledim, ben bugn bu ayakkaby kartrm ama gr bitene kadar, yani hapishaneden ayrlana kadar ben bu ayakkaby tekrar giymem. Bir ey sylemediler. Ayakkaby kardm, onlar ayakkaby aradlar. Geri verdiler bana, giymedim. orapla gireceim dedim ieriye. Giremezsin dediler. Dedim yani niye giremem? Bu konuda bir yasak m var? Hayr, sen orapla hapishaneye giremezsin. Tartma balad, yaklak 20 dakika tarttk. Sonuta mdr mdahale etti. Mdrn mdahalesiyle orapla ziyarete girdik. te mvekkilimiz orapl ben oraplym. orapl bir gr yaptk. kta elime bir tutanak uzattlar. Tutanak ilgintir, tartmalar anlatm tutanakta uzun, ayrntl, bir yerinde de yle yazyor: "Av. Behi A ayakkabsn arattktan sonra ayakkabsn hi giymeyerek hapishaneye orapla girme eylemi yapmtr." imdi bu tecrit mant ylesine yaygnlatrlm ve ylesine benimsetilmitir ki, ok sradan bir gardiyan bile oradaki yaptrm kabul etmemeyi ve o yaptrma kar direnmeyi bir "eylem" olarak gryor. Evet doru bir eylemdi. Yaptrm kabul etmedik, eylemimizi yapm olduk ama sorun sanrm bu tecrit mantnn tm gardiyanlara ok sradan bir gardiyana kadar yanstlm ve indirgenmi olmasyd. Evet siyasi iktidarlar
70
bir yandan tecrit politikalar uygularken bir yandan da tecrite kar direnen ierde ve darda herkese ok ar cezalarla, fiili saldrlarla yldrmaya alyor. Bunlara birka tane rnek vereceim. Bir ksm dnemsel uygulamalardr, bir ksm halen devam etmektedir. Bir dnem tutuklu ve hkmller F Tipleri'ne alnrken zorla sa, sakal ve byklar kesilmitir. F Tipleri'ne alnrken rlplak soyulup makat aramas dahil her trl ahlaksz arama yaplmtr ve yaplmaktadr. 19 Aralk operasyonun dan sonra zmit 1 No'lu F Tipi Hapishanesi'ne gtrlen erkek siyasi tutuk lularn bir ksmna jop ile tecavz edilmitir. Tutuklu ve hkmller srekli olarak idarenin keyfi yaptrmlarna uymaya zorlanmaktadr. Uymay kabul etmeyenlere saldrlmaktadr. Bu konuda oka duymusunuzdur. Konumaclarn bir ksm da bahsetmi tir. Ben anlatmayacam ama bir rnek nemli ve mant tamamen yan styor, onu anlatacam sadece. Yine bir dnem F Tipi hapishanelerde sa ym esnasnda ayakta olma ve srada durma dayatlmtr. Biliyorsunuz F Tipi Hapishaneler 1 kiilik ve 3 kiilik eklinde, yani ya bir kii vardr ya da 3 kii vardr. Hapishane idareleri hem 1 kiilik hem de 3 kiilik hcrelerde ierdekinin saym esnasnda ayakta olmasn ve srada olmasn dayat yordu. Bu uygulamaya uymayanlara da fiili olarak saldrlyordu. Uygula mann ilk balad gnlerde zmit 1 No'lu F Tipi Hapishanesi'nde, Kand ra 1 No'lu F Tipi Hapishanesi'nde tek kiilik bir hcreye giriyor gardiyan lar. erde Ali hsan Kl var, yalnz, tek kiilik bir hcrede. Ayaa kalkma sn istiyorlar Ali hsan Kl'tan. Ayaa kalkmyor. Bunun keyfi bir yapt rm olduunu, bu keyfiyeti kabul etmeyeceini sylyor. Tek bana oldu unu, kendisinin saylmasnda hibir engel olmadn sylyor ve otur duu yerde saylmasn istiyor. Gardiyanlar Ali hsan Kl' dvyorlar ve kafasn duvara vuruyorlar. O kafasn duvara vurma sonucu arkadamz beyin kanamas geirdi, beyin sarsnts geirdi pardon hafzasn kaybet ti. u an o dnemi hatrlamyor. Hapishane yaptrmlarn kabul etmeyip direnenlere biraz nce salk blmnde sylendi, iradelerine aykr olarak zorla tbbi mdahale yapld. Bu ekilde mdahaleye urayanlardan yaklak 400 kadar hafza sn kaybetmi durumda. Halen salklarnda herhangi bir gelime yok. Keyfi yaptrmlar kabul etmeyenlere uygulanan bir dier ceza ise keyfi yasaklar ve yasaklamalardr. zellikle aile gr ve mektup yasak lamasn ok sk uygulanan yasak ve yasaklamalar olarak gryoruz. Yine bir baka saldr biimi, F Tipi Hapishanelerin tecrit hapisha neleri olmasna ve tecrit hapishanelerin en youn, en rafine yaplan hapis haneler olmasna ramen bu hapishanelerde de tecrit iinde tecrit uygu-
Mcadele Sempozyumu
71
lanmaktadr. rnein hcresinde bulunan bir kii herhangi bir nedenle hcresinin dna karlmak istendiinde koridorda baka hi kimseyle kar karya getirilmemeye zel dikkat gsterilmektedir. Tutuklularn hcrelerinden alnp dar karlmas bu geli gidie gre ayarlanmakta ,eer herhangi bir nedenle, kazayla bir koridorda iki tutuklu karlarlarsa gardiyanlar hemen ceketlerini, montlarn ap perde yaparak birbirlerini grmelerini engellemeye, konuurlarsa da azlarn kapatp birbirleriyle konumalarn engellemeye alyorlar. Hatta koridorda karlap birbirlerine selam verdikleri iin idarenin ceza verdii tutuklu ve hkmller var. Yine tutuklu ve hkmllerin F Tipi Hapishaneler'deki keyfi yapt rmlara kar yaptklar eylemlerden bir tanesi de keyfi ve onursuz arama y kabul etmeyerek ayakkablarn giymemedir. Herhangi bir nedenle hc relerinden ktklarnda hastaneye, mahkemeye, revire, doktora gidi vs. veya ziyarete gidi ok nemli deil, ayakkablarnn iine kadar, orapla rnn iine kadar arandklar iin bu uygulamay kabul etmiyorlar ve hapis hane idareleri ile d gvenlikten sorumlu jandarma da tutuklularn bu ey lemini bildii iin, zellikle kn tutuklularn k yaptklar kaplara ve ka plarn nne su dkmekte, tutuklular o souk suyun zerinde yrmeye zorlamakta ve sevk arabalarnn ii zellikle ykanmakta, bu ekilde farkl bir ikence yntemi de uygulanmakta. Yine evkler bir bask arac haline dndrlmekte. Havasz, scak tan ve souktan en ar ekilde etkilenen sevk arabalarnn iinde tutuklu larn su, tuvalet gibi en temel ihtiyalar karlanmamakta, bunlar bir yap trm arac, bir pazarlk arac yaplmaktadr. Yine sevk aralarna binen tutuklu ve hkmlnn ara iindey ken elleri kelepelenip aracn iindeki demir halkalara sabitlenerek iki bk lm yolculuk yapmaya zorlanmakta ve arabadan inene kadar da bu ekil de bekletilmektedir. Tm bunlar ksaca hatrlamaya altmz tecrit uygulamalar ve idarenin yaptrmlar. imdi hep tartyoruz, hep syledik, F Tipi Hapishaneler'de bir fiziki tecrit uygulanmakta, bir de ynetim uygulamalaryla fiziki tecritten daha geni bir tecrit uygulanmakta. F Tipi Hapishaneler mimari anlamnda 1 ve 3 kiilik hcreler olarak dzenlenmi ve inaa edilmi devasa boyutlarda bir yap. Her hapishane 8 milyon dolara mal oluyor. Toplam 369 kiinin kalabilecei 1 ve 3 kiilik hcrelere sahip. Rakamlar yanl hatrlyor olabilirim. 69 tane sanrm tek kiilik hcre var. 200'e yaknda kiilik hcre var. Tek kiilik hcreler 25 metrekare havalandrmaya kan iki veya tane tek kiilik hcrenin ayn havalandrmaya kmas eklinde yaplm. Hcrelerin iinde yatak, masa, sandalye, tuvalet, banyo gibi eyler ktnda yanyana iki kiinin yryemeyecei kadar, ancak bir
72
kiinin yryebilecei kadar ve sekiz adm atabilecei kadar bir alan kalyor. kiilik hcreler tek kiilik hcrelerden farkl olarak iki katl. Tek kiilik hcreler tek katl. Orda da yine sabit mobilya, yataklar vs. kartldnda son derece az bir yaam ve hareket alan kalyor. Bu F Tipi Hapishanelerin mimari adan nasl tecrit amal yapldnn ok veciz ve ok ak bir ifadesi. 60 bin metrekare alan tutan bylesi devasa hapishanelerde tutuklu ve hkmlleri tecrit etmek iin hibir eyden kanlmam. Tek kiilik, kiilik hcreler, hapishane koridorlarla paralanm. Ve asla kimsenin biraraya gelmemesi noktasnda zel bir fiziki zemin yaratlm. Sylemitik siyasi iktidarlar tecriti btnlkl olarak ele alyorlar. Bir yanyla fiziki ve mimari tecrit uygularlarken, bir yandan da idari uygulamalarla tecrit uygulamalarn geniletiyorlar. Bunun da en ak ifadesi 19 Aralk'ta karmza kt. 19 Aralk'tan itibaren hapishanelerde ynetime ilikin bir master plan karmza kt, her eyi bu belirliyordu. Master plan aile grlerinde, avukat grlerinde tutuklu ve hkmllerin beslenmesini, giysilerinin verilmesini, sevklerinin yaplmasn belirliyordu; ama ilgintir bu master plan kimse grmedi. Hatta stanbul Barosu master plannn yazl olarak kendisine verilmesini istedii halde Adalet Bakan bu master plann vermedi. Kimsenin bilmedii, grmedii, okumad bir master planyla hapishaneler idare edildi. Yine ilgintir, birok uygulamalarla ilgili yaptmz su duyurular da hi grmediimiz bu master planna dayandrlarak reddedildi. Yani bizlerin grmedii, tutuklu hkmllerin grmedii bir master plan hapishaneleri ynetti. Bu master plann, rivayetlere gre, yaklak 800 sayfa olduu syleniyor. Bu da tecritin ne kadar ayrntl, ne kadar btnlkl tasarlandn gsteriyor, nk 800 sayfa boyunca enmemiler, her trl ayrnty dnmler ve tek tek dzenlemiler. Burada, bu master plann uygulanmasnda, mimari tecrite zel bir nem veriyor siyasi iktidarlar. rnein Edirne F Tipi Hapishanesi'ndeki mvekkillerimizden Ercan Kartal, Ali Osman Kse ve Hac Demir F Tipi Hapishanelerin almasndan beri geen 5 yldr deil birbirlerini grmek, birbirleriyle selamlamak, herhangi birine seslerini iletebilecek kadar ulaamyorlar. rnein u an Ercan Kartal bardnda sesi kimseye gitmiyor. Hapishanede Ercan Kartal'n olduunu varsayp da baranlarn sesleri de Ercan Kartal'a ulamyor. Byle bir tecriti ok daha ksa sreli ben de yaadm. Geen sene tutuklanmtm, Tekirda 2 No'lu F Tipi'ne gtrldm. lgin bir rastlant konulduum tek kiilik hcre Ercan Kartal'la ayn hcreydi. roni herhalde siyasi iktidarlarn ironisi oldu. O Edirne'de, ben Tekirda'da ayn hcrede kaldk. Evet ben de baryordum sesime bir cevap gelmiyordu. Bu arada gelen herhangi bir barma oldu ki benim orda bardmn bilindiini ve bana ula-
Mcadele Sempozyumu
73
lmaya alldna ok eminim. Yine bir baka tecrit uygulamas, ailelerin getirdii yiyeceklerin alnmamas; i ya da pimi olmas farketmiyor. Ve idarelerin tutuklu ve hkmlleri kendi yapt yemei almaya ya da kantinden alveri yap maya zorlamas. Bunun da gerekesi tutuklu ve hkmller arasnda yar dmlama ve dayanmay azaltmak ya da ortadan kaldrmak olarak ifade ediliyor. Yine bir baka tecrit uygulamas, snrl sayda giysi verilmesi. O kadar ok ayrntl dzenlenmi ki bir tutuklu ve hkmlye iki pantolon, gmlek verilecek gibi. Ve yine ilgintir, hapishane idareleri enme miler bunun takibini yapyorlar. Yani idareye bir giysi verdiinizde, he men kaytlara baklyor. te tutuklunun elinde ka pantolon gzkyor, eer tutuklunun iki pantolon alma hakk varsa ve iki tane pantolon o an ka ytl gzkyorsa ncsn veremiyorsunuz. Ancak ieriden bir panto lonu geri alacaksnz, yle verebiliyorsunuz. Renk konusundaki kstlama y hi hatrlatmyorum bile. Bilinen renkler, krmz gibi zel bir antipati ya ratt iin o renklere girmeye hi gerek grmyorum. Baka br tecrit yntemi, kitap snrlamas. Mantn asla anlaya madmz bir ekilde 5 yldr F Tipi'ndeki insanlara en fazla 3 kitap reva g rld. Asla yanlarnda bir 4. kitab bulunduramadlar. Ve bu 3 kitap uygu lamas ylesine paranoyaka uygulanmaya baland ki, bu 3 kitap snrla masna kitaplarn ciltleri de dahil edildi. rnein 5 ciltlik bir kitap gtrdnz hapishaneye. 3 cilti verildi. Tecrit o kadar mantksz uyguland ki arka dalarmz nce 3 cildi okudular, ondan sonra geri kalan 2 cildi okudular. Yine bir baka tecrit uygulamas, tutuklu ve hkmller adna gnderilen paralarn kendilerine verilmemesi. Paralarn tutuklu ve hkm ller adna hapishane idareleri nezdinde alan hesaplarda tutulmas, ken di ilkelerine aykr olarak rnein elektrik faturalar mvekkillerimizden zorla kesiliyor. Kendilerine aykr olarak yaptklar masraflarn o paradan dlmesi. Bylece bir ynyle insanlarn kendi hesaplarn takip etmesi engellenmi oluyor, bir baka ynyle de tutuklu ve hkmller arasnda ki yardmlama dayanmann engellenmesi yoluna gidiliyor. Yine bir baka tecrit yntemi, aile grlerinin snrlanmas. Ha len ok yakn akrabalar gr yapabiliyor ve ancak her akraba, akrabal n her defasnda kantlamak artyla gr yapabiliyor. Evet sylemitik, tecrit her alanda uygulanyor. Tecrit sevk esna snda da uygulanyor, bugn iinde tek kiilik hcrelerin olduu zel sevk arabalar var. Artk mvekkillerimiz hastanelere ve mahkemelere hcre den alnyor, hcreyle gtrlyor, hcreyle geri getiriliyor ve tekrar hc reye kapatlyor. Yani hcre 24 saat srekli.
74
Yine tecritin bir baka youn hissedildii konu, mektup yasakla malar. darelerin bu konuda sonsuz takdir yetkileri var. Daha dorusu kendilerine mektup yasaklamalar konusunda hibir snrlama yok. Ben rnek vereceim bu konuda. Bir tanesi u: Bir mvekkilimiz baka bir ha pishanede bulunan Zafer adl arkadana bir mektup yazd. Yazd mek tup da ite "Zafer naslsn, ne var ne yok" gibi... Hep "zafer" dedii iin Zafer kelimesi de idareler tarafndan sakncal bulunduu iin mektubu gnderilmedi. 2. bir rneimiz, yaknlarda basndan izlemisinizdir. Mec lisin insan Haklar Komisyonu'ndan bir milletvekili heyeti Kandra ve Te kirda Hapishaneleri'ne ziyarete gitti ve onun sonunda bir basn aklama s yaptlar. Bu heyetteki milletvekili incelik yapm, yaptklar basn akla masnn metnini Kandra F Tipi'ndeki mvekkilimize gndermi mit lter'e. mit lter de kendisine gelen bu basn aklamas metnini bir baka F Tipi'nde bulunan baka bir mvekkilimize gndermek istemi. Kendisi ne verilen metni baka bir hapishaneye gndermesi sakncal bulundu ve o mektuba ve eklerine el konuldu. Yine nc bir rneimiz Edirne F Tipi'nden. Hac Demir sendikacdr. Sendikal faaliyetlerinden dolay tutuk lanmtr. Kendisine sendikac arkadalar tarafndan stanbul'daki ve Tr kiye'nin deiik illerdeki sendikalarn adresleri gnderilmi. Bu adresler kendisine verilmedi, verilmemesinin gerekesi de u: Hac Demir'in bu sendikalarla rgtsel haberleme yapaca. Gnderilen sendikalar Nakli yat i, Eitim-Sen, Haber-Sen vs. ve hapishane idaresi bunu rgtsel pay lama olarak kabul etti. Adresleri vermedi, bylece byk bir rgtsel fa aliyeti engellemi oldu! Yine bir baka tecrit uygulamas, ayn davadan yarglanyor olsa lar dahi tutuklu ve hkmllerin avukat grne tek tek karlmalar. Hatta ayn hcrede kalyor olsalar bile avukat grne tek tek karlmak tadrlar. Yine bu konuda hapishane idareleri -evet bu kelimeyi ok sk sk kullanyorum ama durumlar odur- artk paranoya noktasna varmtr. Kandra F Tipi Hapishanesi'nde ayn hcrede kalan iki mvekkilimle ayn gn gr yapacaktm. Beraber getirilmelerini istedim. Ayn hcrede 24 saat beraber kalyorlar. dare yasak dedi. Tek tek getirdi yine de. Yine bir baka tecrit uygulamas, tutuklu hkmllerin avukat g rne gelirken yanlarnda kat-kalem, sigara, akmak-kibrit getireme meleri. Evet bunun en byk sebeplerinden biri de ben oldum. Ben siga ra imem ama mvekkillerime sigara yakmak iin maalesef sigara tiryaki si olacak noktaya geldim. Biz yakyoruz ne kadar komik bir durum ama o ii de biz yapmaya baladk. Bir baka tecrit yntemi, F Tipi Hapishanelerin istanbul dnda ve bulunduklar kentlerin de dnda yaplm olmalar. Edirne ve izmir Ki-
Mcadele Sempozyumu
75
nklar F Tipleri, bulunduklar kentlerin dndadrlar. Genelde de yle ama bu yerlere ulam asla mmkn deildir. Oradan geen bir toplu ulam arac yoktur. Ya taksi tutmak ya da kendi zel aracnzla gitmek zorundasnz. Dier hapishanelerdeki ulam aralar da gnn belirli bir saatleri dnda almamaktadr. rnein Tekirda tahliyeleri bilirler, oradaki dolmular akam saat sekizde son seferleri yapar. Kazayla saat 10.00'da tahliye olursanz orada kalrsnz, bylesine bir tecrit var. Evet tecritin bir baka boyutu, yntemi, aramalar. lgintir, btn F Tipleri'nde aramalar, ya avukat grne ya aile grne denk getiri lir. Ve her koulda her ikisi de engellenir. Bunun da tecritin bir paras ol duunu dnyoruz. Yine tecritin bir baka boyutu, i haberleme. Tutuklu ve hkm ller hemen yan tarafnda kalan hcredeki arkadana mektup yazmak iin postaya vermek zorundadr. O nce kent merkezine gider, posta ilemi olarak yazlr, orda tasnif edilir geri gelir hcreye verilir. Bu yolu izlemek zorundadr. Yine tutuklu ve hkmllerin mahkemeye karken yanlarnda gtrmek istedikleri savunma dilekeleri, idare tarafndan engellenir, denetlenir. Herhangi bir neden ve gereke ile o savunmay yapmas uygun grlmezse savunma metnine el konulur. Bu ekilde savunmalarna el konulan oka mvekkilimiz vardr. Evet mektup yasaklar sylemitim. Bu mektup yasaklarnn zel bir alan, F Tipleri'ndeki tutuklu ve hkmllerin basna, gazetecilere, de mokratik kitle rgtlerine, aydn ve sanatlara gnderdii mektuplardr ki bu mektuplarn hemen tmne istisnasz el konulur. nk hapishane idareleri hapishanede yaananlarn darda bilinmesini renmesini iste mezler. Tecritin yasal destei infaz Hakimlii ve savclk kararlarndan gel mektedir. 5 yldr yaanan btn hak ihlallerine kar yapm olduumuz yasal giriimler, takipsizlik ya da red kararlaryla sonulandrlmtr. Biraz nce bir rnek verdim. Ali hsan Kl Kandra 1 No'lu F Tipi Hapishanesi'nde kafas duvara vurulmu, beyin sarsnts geirmitir. O arkadamz la ilgili su duyurusu yaptk, savclk takipsizlik karar verdi. Takipsizlik ka rarnn gerekesi de uydu: Ali hsan Kl rgt kararlar gerei kendisini duvarlara vurmu, bu ekilde beyin sarsnts geirmi, bu eylemi kendisi yapt iin ortada bir su yokmu. Evet byle bir savc ve byle bir karar verdi ve dosyay kapattlar. Tabii bizim nezdimizde bu dosya kapanm de il. Biz bu nedenlerle tecriti btnlkl bir politika olarak alyoruz. Sorun mimari olarak 1 ya da 3 kiilik hcre politikas deil ya da hcrelerin var-
76
l deil, btnlkl olarak tecrit politikalarnn uygulanmasdr. Bunun en nemli hissedildii alanlardan birisi, bamszlmzdan ve zgrlmzden dolay bizleriz. Evet, savunma, tecrit politikalarndan en ar etkilenen alandr. Ben bu konuda teorik uzun tespitler yapmayacam, sadece fiili olarak bizlere nasl tecrit uygulanyor, onu hatrlatacam tekrar. F Tipi Hapishanelerin kent merkezlerine uzakln hatrlatmtm, tekrar sylemeyeceim. Ayn davadan yarglanyor olsalar bile mvekkillerimiz ayn anda gre getirilmiyor, bu bizler asndan savunmann hazrlanmas, savunmann laykyla yrtlmesi, grevimizi yapmamz konusunda ciddi bir engel yaratyor. Yine ok ciddi sknt duyduumuz bir konu; gre giden avukatlar hakknda GBT incelemesi yaplyor ve avukat olur olmaz gerekelerle keyfi olarak daha grn yapamadan ya da yaptktan sonra gzaltna alnyor. Ben de ok ok gzaltna alndm. F Tipleri aldnda uzunca bir sre son derece keyfi ahlaksz aramalara maruz kaldk. Avukatlk kanunu ve ceza infaz kanunu deimedii halde zerlerimiz arand, ayakkablarmza i amarlarmza kadar. Bundan da yeni vazgetiler. Hatta o dnem yle bir noktaya vard ki gardiyanlar artk birbiriyle yaryorlard. Bu avukat ben arayacam, yok ben arayacam diye. Gardiyanlar aras kavga nedeni olmutuk. Uzunca bir sre mvekkillerimize dosya evrak gtremedik. Halen de gtremiyoruz. Bir gardiyan bana ok samimi itiraf etti. Avukat bey dedi, gre gelirken ne kadar az belge ve evrakla gelirseniz, gre ok abuk girersiniz. Bir tercih yapmak zorundasnz. Yani yannzda ok belge olursa, ge giriyorsunuz az belge olursa abuk giriyorsunuz. Mecburen abuk girmek zorundasnz, nk bir sre sorununuz var. Yine bizim amzdan ok onur krc bir uygulama; bizimle grmeye gelen mvekkillerimizin zerlerinin hem bizimle grmeye gelirken, hem bizimle grmeden ktktan sonra aranmas. Yani bizler hapishane idaresinin gznde potansiyel suluyuz. Yine savunmayla ilgili bir baka tecrit uygulamas, bizimle grmeye gelen mvekkillerimize kat-kalem verilmemesi, sigara-akmaklarn dahi yanlarna getirememeleri. Yine sre sorunumuz var F Tipleri'nde. Avukat grleri cuma gnleri hari 15.30-17.00 aras yaplyor. Cuma gn ise tam gn avukat gr var. Bu 15.30-07.00 aras sreye sizin kayt kabul ve hapishaneye giri ilemleriniz dahildir, ki yaklak yarm saat srmektedir. Bu sre ierisinde en fazla 3 kii ile grlebilmektedir. Tabii o gn arama yaplmyorsa. Yine ok ciddi sansre uratldmz bir konu: Mvekkillerimize dosya verme konusunda karlatmz engellerdir. ok somut bir rnek vereceim, uzun uzun anlatmayacam bu konuyu. Bromuz avukatlarndan Taylan Tanay Gebze M Tipi Hapishanesi'ndeki mvekkillerine yarglandk-
Mcadele Sempozyumu
77
lar dava dosyasndan bir rnek gtrd. Gtrd dosyalar nce mahkemeden onaylatt. Mahkeme tarafndan kaeletti, yle gtrd. Avukat arkadamza soruturma ald. Soruturma gerekesi arkadamzn hapishaneye "rgtsel eitimde kullanacak belge gtrd " iddiasyd, ki gtrdklerimiz iine biz hibir ey katmadk, tm mahkemedeki dava dosyalarnn fotokopileriydi. Halen mvekkillerimize hibir evrak veremiyoruz, hatta kartlarmz dahi veremiyoruz, bu uygulama devam ediyor. Bizlerin gtrd giysi ve paralar alnmyor. ok mvekkilimiz yoksul, aileleri de yoksul. Aileleri ziyarete gidemiyor, dolaysyla ihtiyalarnda karlayamyorlar. Biz karlayalm diyoruz ama idare bunu da farketmi olmal ki bu konuda bize yasaklama getirdiler. Artk mvekkillerimizin ihtiyalarn karlayamayacaz. Yine bizlere ynelik tecritin komik bir rneidir: F tipi hapishaneleri hala d korumada grevli askerler bizden askeri disiplin beklemektedir. Yani kaydmz yaptktan sonra hapishaneye geerken bize "kaldrmda yryn, asfaltta yryn, tek sra yryn, uygun adm yryn" gibi komutlar gelmektedir. 5 yldr hala bu komutlarn gelmesini kramadk. Elbette balayaym. Bu yaptrm uygulamalar bu kadar deildir. Eklenebilecek onlarca ey vardr. Eminiz ki siyasi iktidarlar yeni uygulamalar da getireceklerdir. Bugnk bu uygulamalarla yetinmeyecekler. Ancak grlmektedir ki bu yaptrm ve uygulamalar tecrit politikalarnn bir parasdr. Dnemin ihtiyalarna, dengelerine gre iddeti azaltlmakta ya da arttrlmaktadr. Son kan CMK ve CK ile artk avukatlarn davalara girmesi ya da hapishanelerde mvekkillerini ziyaret etmesi de yasaklanabilmektedir. Nitekim Abdullah calan'n 8 avukat yasaklanmtr. Artk bu meslektalarmz calan'n davalarna giremezler, kendisini ziyaret edemezler. Ya da ayn yasalarla avukat gr esnasnda bir gardiyann elinde ses kaydedici ile yanmzda hazr bulunmas uygulamas da getirilmitir. Btn bu uygulamalar kabul edecek miyiz? Hayr etmeyeceiz. unun farkndayz; bu yaptrmlar ancak halkn her kesiminin, hukukularn, avukatlarn mcadelesi ile kaldrlabilecektir. Tecrit ancak byle bir mcadele ile kalkacaktr. Bu mcadelenin odanda tecrit olmak zorundadr. nk bu yaptrmlar btnlkl uygulanan tecrit politikalarnn parasdr. Ancak btnlkl ve birlikte ulusal ve uluslararas mcadele ile zlebilir. Szm byle bitti, sabrnz iin teekkr ederim. Kusura bakmayn uzun oldu. Fakat bunun sorumlusu ben deilim. Bunun sorumlusu siyasi iktidarlardr. Byle uzun ve ayrntl bir tecrit politikas uygulad iin beni bu kadar ok konuturmulardr. Teekkr ederim. (Alklar...)
70
Av. Hakan KARADA:

Behi A'ya teekkrler. Bu arada ara vermiyoruz. Yurtdndan gelen konuklarmzdan Almanya'dan Berlin Barosu nsan Haklar Sorumlusu Av. Bernd Hausler'e sz vereceiz. Ana balk olarak Avrupa Kara Listesi konusunda bize aklamalarda bulunacak ve grlerini sunacak.
Av. Bernd HAUSLER (Berlin Barosu nsan Haklar Sorumlusu):

Merhaba, davetiniz iin teekkr ederim, ikence; dnyada kesin bir yasaktr. Burada fiziksel veya psikolojik diye ayrm da yaplamaz. Almanya'da Dblin adnda bir yazarn yle bir sz var: "Bir insan yaad yerde vurabilirsiniz". Bu szde unu syleyebilirsiniz. Ayn zamanda psikolojik ikenceden bahsediyoruz. Bu durumda tecrit de bir ikencedir. nsan saln her trl olumsuz etkileyen davranlar ikence saylr. ok eski zamanlara dayanyor ikence olay. Btn dnya tarafndan da tannmaktadr. Doktorlar bile 1920'lerde ikencede kullanlmlardr. Bir hudutta, bir damarda insanlar ldrlebiliyordu. zolasyonla da ldrlebiliyordu. Ve bu yzden izolasyonun, tecritin bir ikence olduu kesinlikle tartmaya alamaz. Uluslararas anlamalarda ikence kesinlikle yasakt ve kesinlikle tartlamazd. Evet yasaktr ancak her zaman bir ak kap bulunabiliyor. Son zamanlarda btn dnyada ikencenin uygulandn gryoruz. Guantanamo, Ebu Gureyb, btn hukuki savunmalarn dndaki ikence yerlerini biliyoruz. rnein Almanya demokratik bir lke, hereye ak ve mesela u anda Almanya'da ikence tartma konusu. Geen sene rnein Frankurt ilinde emniyet mdr yardmcsnn bir suluyu ikenceyle tehdit ettii ne srld ve bu bir dava konusuydu. Bu dava Almanya'da ikence olduunu kantlar nitelikte. Bir grup var ki, ikencenin su saylmasn kstlamaya alyor. Bu, ikencenin tamamen yasak olmas grnn altn boaltmak. u ekilde de rnekleyebiliriz. Geen sene barolar birliinin bir etkinliinde u konumalar geiyor: kencenin olmamas gerektii deil de nmzdeki 10 yl iinde "ikencenin ne kadarna tahamml edilebilip edilemeyecei" konusunun tartlaca ne srld ve bizleri komik buldular. nk artk ikence dnyada apnda meru ha-
Mcadele Sempozyumu
79
le gelmektedir. Uluslararas dzeyde bu sre ilemektedir. Almanya'daki tecrit uygulamalar, 1970'lerden bildiiniz gibi, darda bu politik sululara destek verenler de sulu damgasn, terrist damgasn yemilerdi. Bu global kresellemenin aamasnda, milli bir olay ya da uluslara has bir zellik deil de dnya apnda, uluslararas bir gr haline gelmitir terrizme kar mcadele etme. Aslnda benim asl temam buydu. Avrupa Birlii'nde bir komisyon vardr, bu komisyon lkelerin babakanlar, iileri bakanlarndan olumaktadr. Ve bu komisyon, terrist listesini hazrlamaktadr. Kara liste. Bu liste oluturulurken terrist diye adlandrlan gruplarn kesinlikle savunmalar alnmamaktadr, grleri sorulmamaktadr. Sadece o lkelerin, Avrupa Birlii'ndeki lkelerin kendi bakanlarnn grleri dorultusunda yapld bu listeler. Bunun sonucunda tabii ki gerekten bir terr m, deil mi diye sorulmamaktadr. Bunu bakanlar, bakanlar karar verdikten sonra kesinlikle tartmaya alamaz. nk, baz terr gruplar baz lkelere gre zgrlk savalar, baz lkelere gre kendilerine zarar veren terrist gruplardr. zgrlk savas ya da terr gruplar nitelendirmesi, bunun snr tam olarak belli deildir. Bu tamamen politik bir sonu olmaktadr: zgrlk savalar m yoksa terrist bir grup mu? Bunun hukuksal bir zemini yoktu. Eer terrizm konusunda lkeler, uluslararas bir hukuk olursa ya da zgrlk savalar konusunda hukuklar oluursa, o zaman daha mutlu ve daha gvenceli bir dnya oluturabiliriz ki u an tam bunun aksini yaamaktayz, lkeler kendi karlarn koruyarak hukuklarn oluturmaktadrlar. Teekkr ederim.
Av. Hakan KARADA:

Teekkr ediyoruz Bernd HAUSLER'e. Kendisi zellikle bu Avrupa kara listeleri konusunda objektif bir kriterin bulunmad, sadece Avrupa Birlii'ndeki bir komisyonun, babakanlardan oluan bir komisyon tarafndan onlarn grleri erevesinde belirlendiini ve bu anlamda da tamamen bunlarn da politik olduunu deerlendirdi bize. Yine dikkat ekici olan tecritin bir ikence olduu, izolasyonun bir ikence olduu konusunda grlerinden sonra da, ikence konusunda arpc bir rnek verdi. zellikle Almanya'daki bir tartmann nmzdeki on yl ierisinde ikencenin "yaplamaz" deil, ikencenin ne kadarna tahamml edilip edilmeyeceinin bir tartma konusu olarak beklenildiini syledi. Kendisine tekrar teekkr ediyoruz. Yine yurtdndan konumacmzla devam edeceiz. Irak Yurtsever ttifak'ndan Mohammed El SAMARAE'ya sz vereceiz. Ondan sonra bir ara vereceiz. Tekrar kendisine hogeldin diyoruz ve sz kendisine brakyoruz.
80
Tecrit re Tecrite har
Mohammad El SAMARAEE (PA: Irak Yurtsever ttifak):

Merhaba, ncelikle sizlere hogeldiniz diyorum. Teekkrm sunmak istiyorum bu sempozyumu dzenleyenlere ve burda bulunan katlmclara. Ben hepsinin kalplerinin bize ak olduunu hissediyorum. Ve onlarn sevgilerini, hislerini. nk bizim davamz ayndr. Mcadele davas hepimizi birletiriyor. Gerek sorun bizim burda birlememizi, toplanmamz salayan bu adalet ve zulm konusudur. Sorun sadece doudaki gruplardan gelen zulmler deildir. Ancak gerek sorun, kendisini demokrasi diye niteleyen lkelerden gelen sorundur. Bu emperyalist bir fitnedir. yle fitne ki annelerin, burdaki annelerin skntlarn nemsemeyen, o anneler ki cier parelerini adaletin gereklemesi iin feda etmekten ekinmeyen anneler. Biz ve sizler vatandalar, bizler kahramanlar oluturuyoruz ve zafer iradesi de bu skntlardan ortaya kmakta. Birlikten kuvvet doar. Biz unutmayalm ki kurbann iradesini, fedakarla kalkan iradesini hi kimse ele geiremez. Douda lkeler dnyorlar ki, ldren ve dirilten tanrdr, devlet tanrdr. Vatandalarsa bedel deyenlerdir. Douda devletler hukuka ihtimam, sayg gstermez. Ancak burada da bir sorun var. Sorun, biz karanla lanet okumak deil mum yakmak zorundayz. O mumsa adalettir insanlk iin. te bu yzden Irak halk bu mumu yakmtr, ite bu da direnitir. gale kar bu mumu yakmtr ve bunun bedelini demektedir. Irakllar da bu direni bedelini demektedir. Buna ramen btn Irakllar bir olduklarn, birlik olduklarn hissediyorlar. Onlar Trkler'e kar kalplerinde derin bir sevgi tayorlar. Irakllar'la birlik olarak igalden nce sergiledikleri birinci tezkere oylamasndan dolay Trkler'in duruunu unutmamtr Irak halk. te bu yzden Amerika Trk halkna bask kurmutur ve bu durumun deimesini salamaya almaktadr. Amerikallar Kuzey Irak'ta da bir cephe amaya urayorlar. Ancak sizin kahramanlnzla, sizin hepinizin abalarnz sayesinde Amerikallar'n bu cepheyi amas engellenmitir. te bu yzden Irak halk bunu, sizin bu duruunuzu unutmayacaktr. Direni de unutmayacaktr. Direnie dnersek, dediim gibi bunun bir bedeli var. Direniin bir bedeli var ve bunun bedeli de Irak halknn btn dnyadan tecrite uramasdr. Dnya Irakllar'n yaadklarndan bihaberdir ve tecrite uramtr Irak halk. Amerikallarn iledikleri sular, Irakl gruplara ve Irakl fert-
Mcadele Sempozyumu
81
lere uyguladklar sular yle snrlara ulamtr ki, bazen btn ehir olarak cezalandrlmaya kalklmaktadr. Bu Felluce'de ortaya kt. O Felluce ki kahramanlk konusunda bir rumuz olmutur tarih iin. Ve Stalingrad ehrinden daha az neme sahip deildir. mkanlar ve artlarn farkllna ramen. Amerikallar btn askeri glerini bu ehrin tecrit edilmesi iin kullanyorlar. Ancak direniiler basit silahlarla buna direniyorlar. Ve pek ok resimde de ortaya kt gibi direniilerin pek ou ayakkabya bile sahip deildir, elbiseleri yrtk prtk. Oysa ki Amerikan askerleri batan aaya silahla dolular ve modern Amerikan silahlaryla donatlmlar. Ancak bir eyleri eksik: Ahlaklar. Oysaki Irakllar en byk paray tayorlar ve o da ahlaklar. Bu durum Amerikallar'n Felluce'ye saldrmasna ve pek ok sefer saldrmasna yol at. te bu kahraman halkn iradesini yoketmek iin. Ancak onlar yanl yaptlar, yanl yaptlar nk Felluce'den baka bir direni ehri ortaya kardlar. imdi sadece Felluce deil direnen btn Irak halk, btn fertleriyle direnii oldular. Biz unutmayacaz ki, binlerce Amerikal asker ve koalisyon askerleri ve bundan daha fazla ibirlikileriyle, onlar da modern Amerikan teknolojik silahlaryla donatlm olarak, halkn iradesini bu ekilde yoketmek amacyla saldrdlar. Ancak baaramadlar, bundan sonra da baaramayacaklar. Irak halk kendi istiklli ve hrriyeti iin mcadelesini veriyor. Ancak byk bir bedel dyor. Felluce ehri en modern hapishane tekniklerinin kullanld ilk ehirdir. Felluce'de yaayan hibir vatandaa bu ehre girip kmalarna izin verilmemekte. Modern cihazlaryla gzbebei taramas, parmak izi taramas yaplmakta ve bu sistem btn dnyada ilk defa tatbik edilmitir. Amerika'ya bu teknolojiyi bize getirdii iin, bize takdim ettii bu hrriyet iin teekkr ediyoruz. Nfusu 350 bine varan bu ehrin ou, yurtlarn brakp Irak ierisinde muhacir konumuna dmlerdir. Geriye dnenler ise braktklarnn hibirini bulamad. Bu ehir "camiler ehri" olarak mehurdu. 160'dan fazla cami barndrmaktayd. Bu camilerin yzde altm Amerikallarca ykld. Ve ehir nerdeyse tamamen yerle bir edildi. u an 200 binden fazla insan ehrin dnda susuz bir ekilde ve elektriksiz adrlarda yaamakta. Kzlha gibi salk konusunda yardm etmek isteyenlerin de engellendii, salk sisteminin bulunmad bir ekilde yaamaktalar. Amerikallar hala gazetecilerin bu ehirde gezmelerine, resim ekmelerine izin vermiyorlar. nk Amerikallar kendilerine direni gsteren blgelerde uluslararas dzeyde yasaklanm silahlar kullandlar. El Anbar blgesinde direni yksek ve ounlukta olduu iin o blgede Amerikallar boykota maruz kald. Bu blgeyi olduu gibi tecrit altna almtr Amerikallar. Ve ite Felluce, Anbar ve dier blgeleri srayla basmaktalar
82
ve Amerikallar sivil hedefleri uaklarla bombalamaktan utanmyorlar ve diyorlar ki "onlar terristlerin blgeleridir". Oysaki deliller tersini gsteriyor. Pek ok olay ve ahitler bunun tersi olduunu bize gstermitir. Onlar buna ramen Irak halkna kar dmanl devam ettiriyorlar. Pek ok kii Irak'ta 44 hapishane olduunu tahmin etmiyor. Bunlar byk, nerdeyse Irak topraklarnn byk bir ksmn igal edecek kadar byk ve bunlar Amerika'nn sultas altndalar. Amerikallar her eye hakimler Irak'ta. Irak'ta adalet mekanizmasnn tamamn yerle bir ettiler, yokettiler ve imdi Amerikallar'n elinde, tm gruplar ve silahl gruplardan 280-270 binden fazla tutuklu olduunu gsteriyor. Oysa ki onlar itiraf etmiyorlar. Sadece 11 veya 17 bin tutukludan bakasn kabul etmiyorlar. Irakl erkekler direnie katldklar gibi, Irakl kadnlar da direnie destek vermekteler. Bu yzden Amerikallar kadnlar da tutuklamaktalar. Rehine olarak, direniilere kar bask unsuru olarak kullanmak iin veya direnii olduklarndan phelendiklerine bask unsuru olmas iin. Kendilerini Amerika'ya teslim etmeleri iin. Ayn zamanda Amerikallar kendilerinin altna imza attklar btn uluslararas anlamalar delmekteler. Geen sene yaptklar gibi, Birlemi Milletler'de bir karar kardlar rehin almasna izin veren. Uluslararas anlamalarda herkesin yaam hakk vardr ve hrriyeti ve insan haklar olduu gibi ve pekok tafsilatl bilgi var. Amerikallar bunlarn hibirini uygulamyorlar ve rehin almaya devam ediyorlar. Hi bir delil ve hi bir aklama gstermeden rehin alyorlar. 70 yanda kadn olmas, yal olmas, felli olmas veya ocuk olmas, 10 yanda olmas farketmiyor. Amerikallar'n ocuklara nasl silah dorulttuklarn gsteren ve onlarn teslim olmasn isteyen, zorlayan pekok resim vard yanmda, getiremedim, oysaki onlar 5-6 yandaki ocuklar. Bu ocuk kime tehdit tekil ediyor ve Amerikallar'a nasl tehdit unsuru olabiliyor? Amerika'nn Irak halkna kar terrizmi devam etmekte; igale secde etmesi, boyun emesi iin! Bu hibir zaman olmayacak. Irakllar'n nnde baka hibir seenek yok. Irakl halk boyun edirmek iin eine ve ocuuna tecavz bir tehdit arac olarak kullanyorlar, ancak bu da Irakllar'n direnie olan inancn artrmakta ve gerekten onlar vatanlarn ve onurlarn mdafaa ettiklerini hissediyorlar. Teekkr ediyorum. (Alklar)
Av. Hakan KARADA:

Teekkr ediyoruz. zellikle Irak'tan katlyor olmas ayrca anlaml idi. Sempozyumun aslnda sadece hapishanelerdeki tecrit, izolasyonla ilgili olmad konusunda, zellikle Felluce'yle ilgili aklamalar ok nemliydi. Ancak Felluce'nin tecrit edilmesine baktmzda unu syleyebiliriz:
Mcadele Sempozyumu
83
Nerede direni var ise orada tecrit var. Ve tm bu olanlarn Irak halkn yldrmadn, direnii aksine artrdn gsteriyor bu da. Son olarak meslektamz Avukat Seluk KOZAALI'nn bize ceza infaz kanunu konusunda syleyecekleri var. Sz kendisine veriyoruz.
Av. Seluk KOZAALI (HD Genel Merkez Ynetim Kurulu yesi):

Sayn bakan, burada birlikte konumaktan onur duyduum ok deerli katlmclar ve bizi dinleyenler, sizi ada Hukukular Dernei Genel Merkezi adna saygyla selamlyorum, ahsm adna sevgiyle kucaklyorum. (Alklar) Ben tandm konumaclar ierisinde en uzun konuup, bu durumdan en ok ikayet edenlerden birisiyim. Ama bugn sonda olmann dezavantajyla ksa kesmek gerekiyor ki sabrnz zorlamayalm. 1996 senesinden bu yana devrimcilerin avukatln yapyorum. Siyasi ceza davalarna giriyorum. Bunun hukuksal bir i olup olmad konusunda mahkeme bakanlaryla, savclarla, kolluk amirleriyle, polis ve jandarma efleriyle ska tartrz. Gerekte onlar inanmadklar bir hukuk zerine ilem yrttkleri iin, bizim de benzer duygulara sahip olduumuzu dnrler ve srarla siyaset konualm derler. Hukuk konumak istemez kimse. Biz hukukun siyasete egemen olmasnn btn tehlikelerini bilerek, hukukun siyaseti ele geirmesinin btn sakncalarn bilerek onlar hukuk konumaya zorlamaya alrz. Devrimcilerin avukatln yapmann zor taraf budur. Mvekkillerimiz kendisini bir st hukuka, btn dnyann ezilenlerini balayan, btn dnyann ezilenlerine g veren bir ortak hukuka bal hissederler. nlerinde bulunduklar mahkemeleri balayan kanunlar, kurallar onlar ok fazla etkilemez, ilgilendirmez de. Onlar bir byk ailenin, bir mcadele ailesinin kurallarna, kanunlarna gre davranrlar. Fakat siz avukatlar olarak hakim ve savclar pozitif hukuk konusunda da ikna etmek zorunda kalrsnz. ok byk bir infaz paketi yrrle girdi 1 Haziran'da, 15 Haziran'da da bir ksm ynetmelikleri yrrle girdi. Artk dnyann en yeni ve en kapsaml infaz kanunlarndan birisine sahibiz. ddialarna gre ulusal st veya uluslararas hapishane kurallarna uygun bir hapishane ve infaz mevzuat yaptlar. Neydi bu ulusal st mevzuat? Bunu bir hatrlamaya alalm. Bir-
84
lemi Milletler'in iki nemli belgesi var bu konuda. Birisi ta 1955'de Cenevre'de hazrlanm olan sularn nlenmesi ve sulularn slah zerine Cenevre Konferans'nn sonu bildirgesi. 1957'de de bir Birlemi Milletler belgesi haline geldi. Yine bu metin zerine kurulmu Birlemi Milletler'in hrriyeti balayc cezalara ilikin minimum standartlar belgesi, kapatlma cezalarna ilikin bir baka nemli ulusal st belge. Avrupa Bakanlar Konseyi'nin tavsiye kararlar ve yine Avrupa Konseyi'nin hapishane kurallar da geerli hukuksal bir rejim kabul ediliyorlar. Bizim infaz kanunumuz ite bu st kurallara uygun hazrland iddia edilerek yrrle sokuldu. Byle midir acaba? Evet. nk bunlar palyetif metinlerdir. Bunlar gerekte birok istisnaya, yerel istisnalar, hukuksal istisnalar, fiziksel istisnalara izin vermi palyetif metinlerdir. Bir hakk korumak, -bir hak derken yaam hakkndan sz ediyorum, vcut btnlnden sz ediyorum, psikolojik btnlkten sz ediyorum, ikence ve eza grmemek hakkndan sz ediyorum, onurunu haysiyetini muhafaza edebilme hakkndan sz ediyorum- bir hakk koruma gcnden uzak yazlm metinlerdir bunlar. En sert bir biimde yasaklad konuda bile ben kimseye kural neremem, zel artlarnz, lkenizin koullan izin verdii lde bu kural uygulamaya aln der Avrupal. Avrupa Birlii mktesebatnn zellikle temel hak ve zgrlkler rejimine ilikin olanlar ve zellikle evre lkelere nerilenlerde, her zaman siyasi iktidarlar iin ak kaplar, kenarndan dolalacak allar braklr. Aksi mmkn deildir. Avrupa hibir lkeyi yeterince demokratik olmad iin, yeterince temel hak ve zgrlklere sahip kmad iin knamaz. Avrupa'nn bir lkeyi knamasnn nedeni bu temel hak ve zgrlklere yaplacak saygszlklarn pazarn kapanmasna neden olaca tehlikesidir. Eer insanlarn temel hak ve zgrlklerine saygszlk ederek ve ok fazla iddetle, kapitalist entegrasyonun dna den bir lke olursanz, bir diktatrlk haline gelirseniz, insanlarn kitlesel olarak ayaklanmasna sebebiyet verirseniz, pazarnz kapanr. te Avrupa'nn gerekten houna gitmeyecek durum budur. Ve bunun iin de size sert bir biimde knama verebilirler. Aslnda yeni infaz modelimizin temel zelliini biliyorduk. Buna tredman deniyor. Tredman ngilizce bir kalptan geliyor, Tred kalbndan. Ama Trke'de de ok fazla karl var. Ben bir dizi sayaym size. Yeni infaz modelimizin hukuksal temas nedir? yiletirmek, saaltmak, topluma kazandrmak, piman etmek, tedavi etmek... Bu temalara dikkatli bakacak olursanz, bir n kabul zerinden hareket ettikleri anlalmaktadr. Siyasi tutuklu ve hkmller iin -veya adi tutuklu ve hkmller iin fark etmez- hkm giymi kiinin "hasta" olduu var saylmaktadr bu infaz
Mcadele Scmpozyumu
85
temasna gre . Bu kii hastadr. Toplumun dna dmtr. Ancak kendisine teknik, tbbi, psikolojik, sosyal bir hizmet verilmelidir, terbiye edilmelidir, piman edilmelidir, korkutulmaldr ki sreli kapatma cezas bittiinde tekrar onu toplumun ierisine alalm. Deerli katlmclar sakin davranmaya alarak sylyorum. En basit karlyla sapkadr bu dnce. En basit karlyla. Bir hrsza mlkiyetin kutsal olduunu retmek, onu almaktan vazgeirmek iin din, ahlak, edebiyat ve beden eitimi dersi vermek, hrszln kt bir ey olduuna ona eitimle ikna edebileceini iddia etmek, eer salaka deilse sapkadr. nk u artk hi tartmasz bir ekilde zlmtr ki toplumlarda, kiiler ok zel rnekler dnda biyolojik yahut psikolojik rahatszlklar nedeniyle trnak ierisinde sylyorum su ilemezler. Eitsiz gelir dalmn, tketim toplumu pompalamasn, yoksulluu, cinsel smry, cinselliin bir tketim arac haline getirlmi olmasn ortadan kaldrmazsanz ne ekonomik sular, ne cinsel sular ortadan kaldramazsnz. Bu mmkn deildir. Dolaysyla yle bir ey sylemi oluyorum. Siyasi tutuklu ve hkml iin tredman tartmadan nce, tecriti tartmadan nce, izolasyonu tartmadan nce, adi hkmller iin tartalm. Sutur, insanlk suudur. Ben seni, dl ve ceza, izolasyon, din dersi, ahlak dersi, milli gvenlik ve vatandalk dersi vererek, zorla altrarak, tektip kyafet giydirerek hrszlktan vazgeireceim demek gayri ahlakidir, insanlk ddr, sutur. nsanlk suudur. Siyasi tutuklu ve hkmllere gelince tablo tamamen deimektedir. Zaten burada su tanm bambaka bir konsepte oturur. Burada su olan ey iktidarn ele geirilememi olmasdr. Ska sylendii gibi, siyasi iktidar ele geiren devrimciler yeni siyasal iktidar olurlar. ktidar ele geiremeyen devrimciler ar cezalk sulu olurlar ve hapis yatarlar. Dnyann her yerinde byledir. Tarihin her dneminde byledir. Dolaysyla biz sulu deiliz, hapishanede ne iimiz var demenin manas yoktur. Fakat iktidar elde edememi olmak yeterince byk bir sutur. Hepimiz asndan ve bunu telafi etme yollarn hzla bulmak gerekir. Fakat siyasi tutuklu ve hkmller asndan tredmann yneldii ey daha da byk bir tehdittir. Burada artk kiiyi siyasal dncelerinden, mcadele bilincinden, inanlarndan tamamen soyundurmak ve ondan geriye bir insan posas brakmaktr amalanan ey. Sayn Bekarolu gelmi olsayd eer, O'na ok srar edecektim anlatmas iin ama o yok ben anlataym. O'nun hapishane hekimlii var. u anda da psikiyatri profesr yanl bilmiyorsam. Gaziantep zel Tip Hapishanesi'nde hekimlii var. ok mehurdur ama o kendisi grd iin de anlatt. Yine zmir'de bir avukat arkadamza uyguland iin anlatt. Amerikan Vakf destekli
86
bir infaz projesi. 1982 senesi yanlmyorsam. Projenin ad u; komnizm illetinin ilala tedavisi projesi. imdi size ok elenceli gibi geliyor ama Trkiye'de klinik psikiyatri krssn kuran adam bu iin banda: Ayhan Songar. Hkmet destekliyor. Amerikan Vakf finansal yardm salyor. Komnizm lletinin ilala Tedavisi Projesi, projenin ad da. ok da basit bir tbbi yntemi var. At dozunda uyuturucu veriyorsunuz, gnlk. Yani yar atna versen bayltacak dozda uyuturucu veriyorsunuz, bylece 15 gn dzenli verildiinde her trl illetten kurtulmu oluyor; uyku illeti dnda. Gnde 16 saat uyuyor, 4 saat ihtiyalarn karlyor, toplam 20 saat, 4 saatte de ite ne yaparsanz. Bir insan posas, bir uyuturucu mptelas. Ve yle neriliyor, bende bir taslak proje vard. Diyor ki dier zmlere nazaran hzl ve net bir zmdr. Hzla zer sorununuzu diyor. imdi artk bu kadar cesur deiller. 2000'li yllara geldik ve hapishanedeki devrimcilere uyuturucu vererek devrimcilikten vazgeirecek kadar kendilerini meru, yetenekli hissetmiyorlar. Ama en az uyuturucu kadar tehlikeli ve belki ondan ok daha tahrip edici bir yntemle kar karyayz. Tecrit ve trednan biraraya getirildiklerinde bu inanlmaz etkiyi yaratmaktadr. Yeni Trk Ceza Kanunu buna anak tutmaktadr. Arlatrlm mebbet hapis cezas denilen idam cezas yerine ikame edilmi olan ceza, insanlk suudur. Mebbet hapis cezas alm bir kiiyi infaz koullar zerinden ikinci bir kez cezalandrmak kabul edilemez. dam cezasnn kaldrlmas demek, idam cezasnn kaldrlmas demektir. dam cezasn ikameten mebbet hapis cezasn arlatrc, hem de infaz koullar ynnden arlatrc bir model kabul edilemez, insanlk suudur. artl tahliyesi iin n grlm olan 40 seneyi, 12 metrekarelik bir hcrede ve gnde bir saat havalandrmaya karak tamamlamas ngrlen bir adamdan konuuyoruz. dam edin! idam edin, ok daha pratik, ok daha az tahrip edecek yntemdir! Bir kiiyi 40 sene boyunca -artl tahliye sresi 40 yldr arlatrlm mebbet hapiste- 12 metrekarelik bir hcrede gnde 1 saat havalandrmayla tutmak niyetindeyseniz bence idam kaldrdk dememelisiniz. dam uzattak demelisiniz, idam daha eziyetli bir hale getirdik demelisiniz. Trk Ceza Kanunu bu modeliyle tecrite, izolasyona anak tutar mahiyettedir. Ceza Muhakemesi Kanunu'nun zellikle 153. maddesinde yeni yaplan deiiklikte avukat-mvekkil ilikisini ortadan kaldrc baz dzenlemeler getirmitir. Bunu kabul etmek mmkn deildir. Avukatlarn davadan yasaklanmas -calan'n avukatlarnda olduu gibi ve yarn birgn hepimizde olaca gibi-siyasal sosyal olaylara ilgi gsteren, kouturan, kendi arasnda rgtlenmi btn avukatlarn sonu budur deerli dinleyiciler. Bu ok arlacak bir ey deil. Biz 2000 ksur ada Hukukular
Mcadele Sempozyumu
87
Dernei yesi olarak 10 yl ierisinde 2000'imiz iin de bekliyoruz yasaklama karar. Niye? nk biz bunun mcadelesini veriyoruz. Siyasal, sosyal, toplumsal bir mcadele ierisindeyiz. rgtlyz. Aile dernekleriyle, politik organizasyonlarla yanyanayz, omuz omuzayz. Hep birlikte bir ideal iin, bir d iin mcadele ediyoruz. Tabii ki bizi yasaklayacaklar. Ama Ceza Muhakemesi Usul Kanunu'nun avukatlarn davadan yasaklanmasna ilikin hkm de tecritin son derece arlatrc niteliidir. Ceza ve Gvenlik Tedbirlerinin infaz Hakknda Kanun diye getirilen ve gerekten u anda dnyann en kapsaml infaz kanunlarndan birisi olan kanunumuzda ise zaten tarifsiz eyler var. Yani size ok skmamak iin hzla 5-6 tanesini sayaym. "Sessiz direnite bulunmak" diye bir su var deerli dinleyiciler. dareye kar sessiz direnite bulunmak. Birincisinde ziyaretinizin yasaklanmasna, ikincisinde tm iletiiminizin yasaklanmasna, ncsnde hcre hapsine mahkum olmanza neden olabilir. Nedir bu acaba? Nasl yaplr? Mesela size bir soru sorulduunda cevap vermiyorsanz byle midir? Bilemiyorum. "Gereksiz yere mar sylemek" diye bir disiplin cezas var. imdi gerekli marlar nelerdir ve gerekli mar syleme zaman nedir bilmiyoruz? 12 Eyll'de Mamak', Metris'i grenler, 70'li yllarda askeri hapishaneleri grenler biliyorlar hangi marlar gereklidir, hangileri ne zaman sylenir! Biz bilmiyoruz, biz bir sonraki kuaz. Ee, peki biz bu gerekli marlar ne zaman syleyeceimizi ve ne zaman sylemeyeceimizi bilemediimiz iin yine ceza yiyeceiz. Yine disiplin cezas yiyeceiz.
"Gardiyanlara uygunsuz davranmak" bir disiplin cezas. Hakaret et-
mek veya svmek demiyorum. nk o ayr bir disiplin cezas. Darp etmek de demiyorum, nk o da ayr bir disiplin cezas. "Uygunsuz davranmak!" Nedir acaba bir tarif eder misiniz bir uygunsuz davran? Bunu kim tespit edecek, nasl tespit edilecek? Bunu kabul etmek mmkn mdr? Anayasamzda dzenlenmi angarya yasan, zorla altrma yasan ihlal eden bir dzenleme vardr. Zorla alma gelmitir btn hkmller iin. Bizde Anglo-Amerikan modeline benzer bir hapishane modeli yaratabilirler mi bilmiyorum. Evet belki de yle. Artk F Tipi yapmayacaz diyorlar. Artk L tipi yapacaz, eldeki F Tipi yeter. En azl olanlarnz F Tipi'ne koyarz, ama daha az azl olanlarnz L Tipi'nde altracaz, byk ilikler yapyoruz diyorlar. Bakn F Tipi yksek gvenlikli bir hapishane, topu topu 350 kii oluyor. 350 kii iin -Behi Bey syledi- 8 milyon dolar harcyorsunuz. ok byk para. Hkmet de memnun deil, 8 milyon dolara 350 kiilik hapishane yapyorsunuz. L Tipleri yle deil. 4.5 milyon dolara 1000 kiilik. Daha gzel!
88
imdi zannediyorum yaamn yitirmi -anm olalm bu vesileylebir hapishane uzman vard: Melda Trker. Amerika'da hapishane mfettiiydi, Trkiye'ye de gelir-giderdi. yle bir ikayette bulunurdu. Nfusa oranla ok az hkmlnz var. Yani nasl bir hapishane modeli yapacaz? Amerikan Adalet Bakanl'nn da bu konuda bir ikayeti vardr. Yani gzel hapishane slah yapacaz, hapishane projesi yapacaz, ama bunun verimli olabilmesi iin yle bir 200-250 bin hkmlnz olacak ki i grsn. Amerikan Adalet Bakanl'ndan birisinin bu konuda ok net bir cmlesi vardr. Biliyorsunuz dnyann her yerinde hapishane nfusu yaklak genel nfusun binde biri kadardr. Kta Avrupas ortalamas budur. Bizde byledir. Nfusumuz 50 milyonken yaklak 50 bin kii hapishanedeydi, 70 milyon nfus, 70 bin kii hapishanede imdi. Avrupa'da da yle. Ama Amerikan lkelerinde, Kanada'da, Avustralya'da, Birleik Krallk'ta, Amerika'da bu oran neredeyse bazen %'lik oranlara kar. % 1'ine kar nfusun. Yani o binde birlik oran neredeyse % 1'ine kar. Darda olup artl tahliye olanlarla, denetimli serbestiye tabi olanlarla birlikte, deerli dinleyenler 2.5-3 milyonun zerindedir Amerikan Hapishaneleri'nin mevcudu. Nfusun % 2'si kadar infaz sisteminin takibi altndadr. Buna ramen yine de -2003 senesiydi- Adalet Bakanlar dedi ki, 4 milyon ideal rakam. Hkml saysn drt milyon yapsak, artk dedi kendi yayla kavururuz hapishaneleri. Fason i alyorlar hapishaneler iin. Dner sermayeli. imdi baknz, birisinin durduk yere kp "kapkaa, gasp cezas verelim" demesi tesadf deil. Niye kapkaa gasp cezas veriyoruz? Gasbn koullar var. Bak dayyor gasplar, tehdit ediyorlar deil mi? Cebir, iddet kullanyorlar. Kapka byle bir adam deil. Kapka koarken antay tutuyor. Alabilirse alyor, alamazsa brakyor kayor zaten. Ve biz bu ikisine neden ayn cezay verelim? Daha da nemlisi kapkaya neden 15 sene hapis cezas verelim? Bu nasl bir tekliftir? Deil mi? Ama bakn hapishane reformlarndan nce dnyann her yerinde bu tr teklifler oluyordu. nk o kapka denilen 16-25 ya aras isiz erkek profil var ya, o ite ii! Onu alacaksnz, hapishanelerde kurulan, byk tekstil atlyelerinde, fabrikalarda, byk ayakkab atlyelerinde kullanacaksnz. Sigortasz, sendikasz, karn tokluuna. Ve bunlarn says ne kadar ok olursa o kadar iyi, ne kadar uzun yatarlarsa o kadar iyi. Evet belki siyasi tutuklu ve hkmlleri altramayacaksnz. Belki onlar direnecekler sonuna kadar, ama ne yapacaksnz, bu kitleyi genileteceksiniz. Bu tip eylere kar uyank olmak gerekir. Siyasal iktidarlarn infaz projesi bir btnlk arzetmektedir. Sadece siyasal tutuklu ve hkmllere ynelik brakmamlar. Evet onlara yneli en kanl ynelitir. En elik dileriyle, elik peneleriyle siyasi tutuklu ve hkmllere yneliyorlar. Katliamla yneliyorlar, ama infaz projesi hem adli hkmller iin
Mcadele Sempozyumu
89
hem siyasi hkmller iin bir blok halinde yrtlmektedir. Bir btn olarak bu sisteme inancmz tamamen ortadan kaldracak bir model ile kar karyayz. Yine bakn bir rnek daha vermek istiyorum disiplin cezalar hakknda. Disiplin cezalan -en basitinden knama cezasnda, hcre cezasnda byle- verilip infaz edildikten sonra bitmiyor. Ayrca "kaldrlmas" gerekiyor. Kaldrlmas iin de sre gerekiyor. Mesela knama cezas aldnz. 15 gn gemeden kaldrlmyor bu ceza. Veya hcre hapsi aldnz. 6 ay ile 1 yl gemeden hcre cezanz kalkmyor. Yani o hcre hapsini 20 gn yattnz, 10 gn yattnz. Ne olmuyor ceza? Kalkmyor. Bu sre ierisinde tekrar edeceiniz disiplin cezalar, ncekiler kaldrlmad sre ierisinde sizi otomatikman bir st disiplin cezasna tayor. Bu ile ok ilgilenen bir avukat arkadama bir gn byle bir toplantda sordular: "artl tahliye ne oldu?" diye. O da dedi ki artl tahliye kalkt. Yani 4'te 3 m oldu, 3'te 2 mi, 5'te 2 mi falan diye soruyorlar. O da diyor ki "artl tahliye kalkt." Niye, nasl oldu, kalkmad, biz yle bilmiyoruz dediler. O da uzun uzun disiplin cezalarn anlatp btn bu cezalardan sonra ben halen iyi halle tahliye olurum diyen var m aranzda? Yok dediler. O zaman kalkt dediim gibi dedi. Kalkt diyorsam bir bildiim var dedi. Toparlayp bitireyim. Artk ok yoruldunuz bu oturumlardan. imdi ey sylemek istiyorum bitirirken. Evet karmzda devasa bir mktesebat var. Avrupa Birlii mktesebat ve Trk Yasa Sistemi, ynetmelikler. 11 yeni ynetmelik kt infaz, tecrit ve izolasyona ynelik. Koca bir birlik mktesebat var karmzda, bize hibir faydas yok. nk Avrupa'da bu i bizden daha kt. te burada anlatld. lk el ayas taramasnda biz ortal ykmtk. Ne oluyor imdi? Btn bir kentin el ayasn taryorlar. lk gz retinas taramas mral'da yapldnda ortalk birbirine girmiti. Nasl, nasl olur? Avukatn, ailenin nasl gz retinasna bakarsn? imdi btn bir kentin gz retinasna bakyorlar. Orada ses kartlamazsa, orada da destek olunamazsa yarn btn bir lkenin gz retinasna bakacaklar. Hepimiz fileneceiz, hepimiz modelleneceiz, hepimiz numaralanacaz, hepimiz iftli kimlikler tayan ve her trl hareket kabiliyetini yitirmi, aslnda vatandalk pozisyonunu yitirmi bireyler olarak gezineceiz lkenin iinde. Tketim objeleri olarak gezineceiz. Bu mcadelenin btnsel bir mcadele olduunu unutmamak gerekiyor. Ben 19 Aralk'tan bu yana, 5 yldr, Trkiye'nin hemen btn hapishanelerine gittim. Byk bir gnl rahatlyla ilk nce unu syleyeyim: Tecrite kar direni baarl olmutur, tecrite teslim olmamtr siyasi tutuklu ve hkmller. Benim grdm budur. Tecritin ar tahribat yaratm olmasna ramen, hibir yerde umutsuzluk yarattn grmedim, hi-
90
bir hapishanede aresizlik yarattn grmedim. Dnya tarihinin en byk direnilerinden bir tanesinin tam ortasndayz ve ar bedeller detmi olmasna ramen, bize ar hasarlar vermi olmasna ramen direniyoruz, bu ok nemlidir. Bunu asla unutmayalm. Bir tarihten szeder gibi szetmeyelim hapishane mcadelesinden. Tam ortasndayz. Yaanan gnden szediyoruz. Bir ikincisi; mahkeme kararlar yoluyla tecrite kar yaplan mcadele, bizim lkemizde hemen hemen imkansz. Hem hakim ve savclarn bamsz olmamas nedeniyle imkansz, kanundan kaynakl problemleri nedeniyle bamsz karar verebilecek durumda deiller. Hem de bizim modelimiz Anglo-Amerikan modeli gibi, mesela Amerikan Yksek Mahkemesi gibi mesela ya da ngiliz Hakimleri gibi infaza dorudan mdahale edip itihat yaratabilecek hakimlere, mahkemelere sahip deiliz. Biz de Asliye Ceza Mahkemesi'nden bozma bir nfaz Hakimlii var ve ondan hi medet ummuyoruz. Dosya zerinden taleplerimizi reddetmek dnda hibir faydas yok. Demek ki biz yargy deil, yasa koyucuyu etkilemek zorundayz. Bizim Anglo-Amerikan Hapishane modelindeki gibi mcadelemiz yargya dnk olamaz. Hapishane davalar yoluyla kazanmayacaz biz bu ii. Biz bu ii hapishane mcadelesi yoluyla kazanacaz. Bizim iimiz yasamaya kanunlar deitirmesi iin, yrtmeye kanunlar uygulamay dzeltmesi iin ynelerek gerekleecektir. Bu mcadeleyi brakmamak ve kesintisiz hale getirmek gerekir inancndaym. ok teekkr ediyorum beni dinlediiniz iin. (Alklar)
Av. Hakan KARADA:

Oturumumuz sona erdi. Zamanmz tkendii iin soru almayacaz. Darda sorabilirsiniz. Teekkrler. (Alklar)
Mcadele Sempozyumu
91
3. OTURUM:
TECRTN NSAN BOYUTU
Oturum Konumaclar: Ahmet KULAKSIZ (Oturum Bakan, ehit Ailesi) Orhan ALKAYA (Yazar, ynetmen) Dr. Serpil DOAN (stanbul niversitesi Psikiyatri Krss) Azmet BEGG (Guantanamo tutsa Muazzam BEGG'in babas) Hseyin KARABEY (Sinemac-Ynetmen)
92
Oturumun banda, lm orucu srecinden, Kkarmutlu'daki direniten eitli kesitler ieren "Yaatmak in ldler" filminin gsterimi yapld. Film gsteriminin ardndan 3. Oturumun konumaclarna sz verilmeden nce konuklardan gazeteci Musa Aack bir konuma yapt.
Musa AACIK (Gazeteci- Konuk Konumac):

Herkese Merhaba, Gerekten izlediim film karsnda bunlar hergn yaamamza ramen tylerimi diken diken etti. Bu tr olaylar karsnda dncelerimi ifade etmek zor bir durum. Bugn de hepinizin de tand ok yakn bir arkadam, bir dostumu kaybettim, Kazm KOYUNCU'yu. Her lm gen lm diye dnyorum. Bu mcadele biimini, yazlarmda, dncelerimde benimsemesem de, urunda bu kadar acy gze alp aylarca, yllarca bu yntemle mcadele veren insanlarn azmi karsnda sayg duymaktan kendimi alamyorum. Ben daima insanlarn yaayarak, son ana kadar yaamada direnerek her trl hakszlklarn karsnda yer almas gerektiine inanan, savunan bir insanm. nk zorbalarn istedikleri ey bu fidanlarn zamanndan nce krlmasdr. Bu direniten geen baz arkadalarla yaptm grmede sizi yeniden hayatta grmekten byk sevin duydum dedim. O arkadalardan biri bana dedi ki: "Biz zaten hep hayattaydk" dedi, "sorunu yanl sordun" dedi. Yani ksacas neyin doru olduunu, neyin yanl olduunu bu aamada kestirmek gerekten ok zor. nk lmle kalm, lmle yaam arasnda ok ince bir izgi var. Hangimizin doru, hangimizin yanl yaptn bu aamada sylemek gerekten ok g. O adan sizlerin, bu len arkadalarmzn, hayatn bu uurda veren arkadalarmzn yaknlar olarak, bu ie gnlnz katan insanlar olarak hepinize sayglarm sunuyorum. Sayglar.
Mcadele Sempozyumu
93
"TECRTN NSAN BOYUTU Konulu 3. Oturum Konumalar

Ahmet KULAKSIZ (Oturum Bakan):
ncelikle TAYAD adna, TAYAD'l Aileler adna herkese merhaba demek istiyorum. Konuklarmza hogeldiniz. Aranzda olmaktan burada olmaktan byk bir gururu duyduumuzu sylemek istiyorum. Konuklara sz vermek istiyorum. Kendim konumay en son yapmay dnyorum. Gerekte biraz nce filmde izlediiniz yaanmlklar biz bilebiliriz. An an, saat saat, gn gn, ay ay yaadk. Her an, her gn, her saat yreimizden bir para verdik onlar iin. Benim ve benim gibi bu srete yaknlarn, evlatlarn kaybeden ailelerin orada ektii aclarn biz bir blmn bu filmde aktarmaya altk. Bu blmde bizleri dinlerken, bu aclarn filmde bile bizi bu kadar nasl etkilediini dndmzde, bu aclar birebir yaayan insanlar iin bir empati yapmanz istiyeceim ben sizden. Bir de onlarn yerinde olduunuzu varsayn. Nasl ar bir sre, nasl ar bir dnem geirdiimizi gayet iyi anlayacanza inanyorum. Tecritin insani boyutunu anlatacaz, bu snrl zamann iinde bunu nasl yaparz, nasl ederiz bilmiyorum ama bizlere bu konuda yardmc olmak, bizlere katk sunmak iin Orhan Alkaya var, Hseyin Karabey gelemedi, Serpil Hanm var Psikiyatri Krss'nden, Azmet Begg var. Sol tarafmda duran sevgili dostumuz, Guantanamo'da olu iin mcadele ederek olunun zgrlne kavumasn salayan yrekli bir baba. Deerli bir insan haklan savunucusu. imdi ben Orhan Alkaya'ya u boyutuyla anlat deme durumunda deilim elbette. Orhan biliyor srecin ta bandan beri. Sremiz biraz snrl. O noktada ok da zorlayc olmak istemiyoruz ama sizin dncelerinizi ve duygularnz bizimle paylamanz istiyoruz.
Orhan ALKAYA (Yazar, Ynetmen):

Merhabalar. ncelikle bir konuda zr dilerim. Saat altdaki oturuma geldim, onun iin programm dolu olduu iin konumadan sonra kalkmak zorundaym. Saygszlk saymayn ltfen, balayn bu konuda. Bir
94
de urada sanat yazmlar, ok mulak bir ey, hani genelde Seda Sayan'a falan diyorlar sanat. Ben ynetmenim ve yazarm. Arkadalar saolsunlar birden fazla i yaptm iin ortalamlar herhalde. imdi evirmenlerin iini de kolaylatrmak iin ar konumaya alacam. Az nceki filmi izledikten sonra bu salonda bir sempozyum konumas yapmak son derece zor. Yaananlar yani 20 Ekim 2000 tarihiyle 19 Aralk 2000 tarihi arasnda yaananlar ve takip eden sre, ne yazk ki hala kanamakta olan bir yara. Kanamak ne kelime, iltihap akyor, parampara bir yara. Dnemi Ahmet'in de szn ettii gibi iinde saylabilecek bir yerde yaayanlardan biriyim. Sizlerden farkl olarak benim bir tane yaknm vard lm orucunda. O da arkadam Sevgi Erdoan'd. Zaten bana sormamt. Bana sormazd da , kimseye de sormazd O. nat bir kzd. I yol olsun. Ama Trkiye'deki politik srece mdahale eden, hkmetle dorudan doruya grmeler yrten, meclisle dorudan doruya grmeler yrten, giderek Cumhurbakan'yla yzyze grme yapan ve genel olarak ite aydnlar giriimi diye anlan grubun ierisindeki insanlardan biriyim ben. Ve o grubun o dnemdeki szclerinden biriyim. Bu sre kapandnda, bu yara kapandnda, bu Asya'nn rettii vahetlerden bir tanesi olan, 19 Aralk 2000 gsterisi ve gzda operasyonu sre tarafndan bertaraf edildiinde, yeniden insani koullar oluturulduunda, sylemek istediim pekok sz olduunu bu masada oturan Ahmet Kulaksz kardeim gibi baz arkadalarmz bilirler. Kendime bir sz verdim, bu sre kapanmadan bu srecin otokritiini yapmayacam. nk Trkiye Cumhuriyeti hkmeti bir su iledi. Drt duvar arasna hapsedilmi, o drt duvar bariyerlerle korunan, o drt duvar ierisinde drt duvarlara, drt duvarlara, drt duvarlara...hapsedilmi, dolaysyla mutlak anlamda denetim altndaki insanlar son derece organize bir operasyonla ldrmeyi, yaralamay, yoketmeyi seti. Maddi ve manevi anlamda, ya hayatlarn ortadan kaldrarak yoketmeyi, ya da onlar hayata balayan glerini ortadan kaldrarak, direnme glerini, inanlarn, hayata ballklarn salayan fikirlerini ortadan kaldrarak, manevi olarak yoketmeye alt. Bu vahi bir operasyondu. Asya'da bu ve benzeri birok gsteriye, vahet gsterisine tarih boyunca tank olduk. Bu Asya'nn tekniidir. 6 ve 17 Aralk... 2 tane tarih. 6 ve 17 Aralk'ta hkmetin ierisindeki bir kanat bir adm att. leride tartacamz konunun bu olmasn dilerim. Belirli koullar gerekletiinde F Tipi cezaevlerini sresiz olarak erteleme kararn, hkmetin o zamanki Adalet Bakan ve bu hikayenin nemli kt adamlarndan Hikmet Sami Trk iki sz aklad. lerde bunu tartmak isterim. Ama imdi imdi hala bu vahi operasyonun sreci devam edi-
Mcadele Sempozyumu
95
yor. Daha da yalnzlatrmaya, daha da insanszlatrmaya doru... insan insan klan, doru ya da yanl kimin haddine bunu tartmak. nsan insan klan inanlarndan insanlar arndrmaya, insanlar manevi olarak yoketmeye, ezmeye dnk. Bu onlar iin doru olabilir. Benim iin lanet olas dzenin bir mutlak koul olduunu insanlarn kafasna akmaya alan bu sre devam ediyor. ok ksaca iinde olduum bir eyden szetmem gerekir. Dnem 2000 senesinin Ekim ayyla, 2001 senesinin 31 Ocak tarihinde Ankara'da Cumhurbakan Sezer ile nemli saylabilecek bir grme yrtlmtr. Bu tarihe kadar son derece yksek bir ivme kaydeden bir aydn hareketi vard Trkiye'de. O kadar ki, 19 Aralk operasyonunun ncesindeki geceyi, 18 Aralk gecesini yaayanlar bilecektir. Bir yandan Ycel Sayman -o srada stanbul Barosu Bakan- hapishanede abalarn srdryordu. Bir yandan biz cumhuriyet basavclndaydk gece saat 8 sularnda. Asla bir imza atmakla snrl olmayan son derece samimi bir demokrasi mcadelesi, bir insan haklar mcadelesi vermitir Trkiye'deki, teker teker farkl niteliklere ve nvanlara sahip ama genel olarak toplumda aydnlar diye kabul grlen bu topluluk. Ama acdr ki, bu operasyonun gc ve iddeti, 1 Mart 2003'de Trkiye'yi savaa sokacak olan hkmet tezkeresinin reddedilme srecine kadar ok uzun bir intikaya da uramtr. ok uzun bir arayla kar karya kalmtr. Bu operasyon bizim zaman zaman Trkiye'de de, uluslararas platformda da, gerek uluslararas entellektel camiada gerek uluslararas hukuk camiasnda etkili olan gcmz ve klarmz bu operasyon belli bir sre iin durdurmutur. Dolaysyla tartlmas gereken bir eyin bu olduunu dnyorum. Bir g kolay elde edilmez. Bir imkan da kolay elde edilmez. Bu operasyon ok uzun bir sreliine cezaevindeki mahkumlarn, tutsaklarn, esir alnmlarn nemli bir olanan ellerinden almtr. Bu gerekirse hayat pahasna bir direnci ortaya koyabilmeyi gerektirir. Ne yazk ki burada da ok byk bir kan kaybna uradmz kabul etmek zorundayz. Ama genede btn bunlar sylemek, az nce izlediim filmden sonra hayli zor. Az nce izlediim filmdeki insanlarn hepsini tandm. Biri de eski arkadamd. Hepsiyle hemen hemen konutum. imdi Ahmet yanmda otururken eletiri yapmak ya da bir sempozyumun gerektirdii koullarda bir analiz yapmakta son derece zor. Boby Sands rlanda Kurtulu Ordusu'nun liderlerinden ve ngiliz Parlementosu'na hapishanedeyken seilen bir devrimci, yle bir benzetme yapm beni ok etkilemiti. ngilizler tarla kuunun tn dinleyebilmek iin, -tarla kuu zgrlne ok dkn bir ku, kafeste yaamayan bir ku-tarla kuunun gzne mil ekerlermi. Ksa bir sre iin kafeste olduunu grmeyen, alglamayan tarla kuu, o ola-
96
anst gzel tyle arksn syler ve sonra lrm. Boby Sands okuduum kadaryla taa 25 yl kadar nce yaknlarna "bizler birer tarla kuuyuz" demiti. O olaanst gzel arknn gzlere mil ekilmeden ve lm bir mutlak yazg hale gelmeden hayatta kalmasn hepimiz gibi sizler de istersiniz biliyorum. Az nceki alklarnz iimde hissettim. Koullar da biliyorum, bazen baz eyler hayat pahasna yaplr. Bazen baz direniler yksek bedellerle ortaya konulur. Ama ak sylemek gerekirse burdan bir an hepimizi etkileyip sizi kendimi tecrit ortamnn ta iinde hissettim. Darda akan hayatn dnda tecrit edilmi bir yerde, inanlarn savunan insanlar olarak grdm hepinizi. Sanyorum u anda benim yapabileceim en fazla kabul buyurursanz arkadam Sevgi Erdoan'n arkasndan yazdm iiri sizlerle paylamak olacaktr, (youn alklar) 20 yl sonra grdm Sevgi'yi Mthiti, yeterince cmleydi Akl ban amt oktan. Buruuk bir hayat tler gibiydi
20 yl sonra grdm Sevgi'yi Ne ok lmtk belli etmezdi. Eski arkada ite, cemal aktan Durduk yerde sevgi kimseyi zmezdi 20 yl sonra grdm Sevgi'yi oldum olas inadn gzelliiydi. Tanrm gzleri batan aa vatand Sevgi ihaneti bilir de, bilmezdi. 20 yl sonra grdm Sevgi'yi Ufakt, keskindi, kldan inceydi 19 kiloydu karmda yatan Arkadam, canmn ii sevgiydi
20 yl sonra grdm Sevgi'yi Unutulmu vezin hayatmz gibiydi
Mcadele Sempozyumu
97
Burada hibir ey varolmaz yoktan Alk bacnda bir ziyafet siniydi 20 yl sonra grdm Sevgi'yi Yollar ok istek gen ve birdi Hayatmzn zetiydi taa batan Genliimizi batan kurar gibiydi. 20 yl sonra grdm Sevgi'yi Kimbilir ka kez ldm hepsi birdi Grdm zaman oluundan zamana akan Kardelik, msavat, hrriyet diliydi. 20 yl sonra grdm Sevgi'yi Ne bir roman ne film ne iirdi Gzm arayp iine dorudan bakan Yanarda deil u karde gzleriydi 20 yl sonra grdm Sevgi'yi Anna Karaninna olamaz bas badel mevtti Hayatn suyuydu deriden kemie szan Ve kemikten reyen insan hcrelerdi 20 yl sonra grdm Sevgi'yi nanmayacaksnz, grdm Sevgi'ydi Hayatn atardamaryd hayata aan Uzun parmaklar knal bir lkeydi Sevgiyi grdm 20 yl gemiti aradan (Youn alklar) Acnn scakl zerine sz sylemek ok zor. Sevgi'nin yerine herkes istedii ismi koysun. steyen Zehra desin, isteyen Glsman, enay, Canan desin, ama iinde bulunduumuz tecritten yeniden ve aklc yn-
98
temler reterek kabiliriz. (.... Konumann ok ksa bir blm zmlenememitir.) Hepinizi tecritsiz bir hayat kucaklasn dilerim ki... zninizle kalkyorum. Hepinize dinlediiniz iin ok teekkr ediyorum. (Alklar)
Ahmet KULAKSIZ (Oturum Bakan):

Bizler sevgili Orhan Alkaya'ya hem konumasndan hem de bu scak iiri bizimle paylat iin teekkr ediyor ve sevgiyle uurluyoruz. Tekrar grmek zere diyoruz. imdi sevgili dostlarm, bir misafirimiz var konumac olarak, Serpil hanm. Serpil Doan. Sanrm malum, bizim dostlarmz bir tek TAYAD'n etkinliklerinin dnda kendi aktiviteleri, kendi almalar da hayli youn. Onun iin bizimle dncelerini paylamas iin Serpil Doan hanmefendiye sz vereceim. Bize anlataca epey eyler vardr diye dnyorum. Buyrun.
Dr. Serpil DOAN (stanbul niversitesi Psikiyatri Krss):

Evet bugn yine aslnda ok duygu ykl bir ortam var. Yaklak 3 hafta kadar nce yine ayn konuda, tecrit konusunda bir baka organizasyonda da benzer bir konuma yapmtm. Ve oras da yine ok duygu yklyd. Ailelerin birou, konumalar srasndaki konuanlar, yllarca cezaevlerinde geirmi, yllarn tek kiilik hcrelerde geirmi konumaclard ve herbiri hcrede yaadklarn anlattlar. Daha dorusu anlatmaya altlar nk ok zor bir anlatm bu sizin de tahmin edebileceiniz zere. Ve orada dinleyicilerde grdm; aslnda tabii herkesin, hepimizin bu srecin iinde olanlarn ok benzer duygular yaadn gryorum, alayanlar hzn, fke, kzgnlk aslnda birok duygu birarada. Oradaki bir gzlemimi size aktarmakla balamak istiyorum. O sempozyumda konuan arkadalarn hemen hepsi ok zor anlar yaadlar. yle ki, bunu anmak, bunu hatrlamak birounun ilk defa yapt bir eydi. lk defa hcrede yaadklarn anlatmaya altlar orada. Aslnda bu zorluk, bu sknt hali, bununla tekrar bir ekilde yzlemek, nk onlar yeniden hatrlamak, hatrladka o duyguyu, o boucu duyguyu yaamak
Mcadele Sempozyumu
99
herbiri iin tabii olduka zor anlard. Burada aslnda biraz buna deineceim: Nasl oluyor bu sre, nasl yaanyor? Bunu yaayanlar izolasyonu, tecriti hcreyi yaayanlar, neler yayorlar? Ve bu ikence, nk tecrit ikencenin artk en st boyutudur, ben byle dnyorum. Bunu yaamann insann kiiliini ne kadar derinden etkileyen, derinden sarsan ve ou zaman geri dnlmesi olduka zor yaralar aan bir durum olduunu biraz sizlere aklamaya alacam. imdi tabii biliyorsunuz ki cezaevi modern an balangcyla ortaya km ve ayn dnemde aslnda su kavramnn ve cezalandrma kavramnn da deimeye baladn gryoruz. Daha bireysel olmaya balayan bir sre ve o srete artk kiinin bedenine ynelik ikence yntemleri yerini, daha ite beyaz lm dedikleri kansz, yarasz, beresiz ama kiilii ok daha derinden etkileyen, ok daha derin yaralar aan psikolojik ikence yntemlerine brakm. Tabii bunu yapmann en iyi yollarndan biri de kiiyi toplumdan izole etmek. nk sulu kabul edilen kiiyi o ortamdan uzaklatrp izole etmek, onu yaltmak, kullanlan en nemli tekniklerden biri olmu. Cezaevinin 3 amaca hizmet ettiini gryoruz. Burada izolasyonla, tecritle balantl birka ey syleyeceim. Bir kere en nemlisi, kiiyi yaltmak, toplumdan uzaklatrmak, bir yere otoriteye tabi klmak ve bir dieri de kiinin kendi kontroln, kendi otoritesini mmkn olduu kadar azaltmak. nk ancak kiiyi kendi otoritesine tabi klarak, ona istediklerini yaptrma, ona boyun edirerek kendi isteklerini kabul ettirme ve istedii ynde gitmesini salama szkonu-su. Bu nedenle de zellikle tecritte bu ok temel teknik ve yntem. imdi aslnda bunu 80'li yllarda da grdk biz: 80'li yllarda devletin ne kadar mutlak bir iktidar aray ierisinde olduunu gsteren baz yasalar var biliyorsunuz ve bu yasalara baktmzda, tutuklularn mimikleriyle, baklaryla, beden dillerini kullanarak birbirleriyle haberlemeleri bile yasaklanm durumda. Ama tabii bunu yaparak, yasaklar kararak onlarn birbirleriyle iletiimini, iliki kurmalarn engelleyemediklerini grmek aslnda hcre tipi cezaevlerini gndeme getiren en nemli noktalardan birisi. Hcrenin tanmn aslnda hepimiz biliyoruz. Ve nasl bir yaant olduunu hepimiz biliyoruz, nk burda bir iliki yokluu szkonusu. liki yokluu dediim ey yaltm, kiinin tek banal ama bununla beraber yaad bir de duyusal yaltm. Yani bir tekinin yokluu, teki insann baklarnn, sesinin, dokunmasnn yokluu nk hepimizin ruhsal sal bunlarla geliiyor, yani bizim ego dediimiz bizim benlik btnlmz, tekinin varlyla, tekinin varlnda szkonusu olabilen bir ey. Siz tekini yokettiiniz zaman yani insan insansz braktnz zaman onun benlik btnln ve kiiliini, kimliini paralyorsunuz. Yaplan ey bu
100
aslnda. Tecritin amac da bu zaten. Tecritin ne kadar derinden psikolojik etkiler yarattn gsteren bence en nemli eylerden bir tanesi, tecritte yaayan tutuklularn syledikleri. Tecritte yaayan tutuklularn birou fiziksel ikenceyi, bedenlerine zarar verilmesini, fiziksel ikence grmeyi tecritte insansz kalmaya tercih ediyorlar. imdi siz insan eer hcrede tek bana brakrsanz konuamad, anlaamad, tartamad, kendi yzn gremedii nk onun iin de bir aynadr o yani konutuklarnn kzgnlnn, fkesinin, zntsnn tekinden bir baka insandan yansyp geri dnmesi de nemli. Eer bu yaltlm ortamnda yayorsa bir kii, burada szkonusu olan ey kendi i gerekliiyle, kendi i dnyasyla d gereklik bir sre sonra birbirine karmaya balyor. Ne demek istiyorum? unu sylemek istiyorum. Hayalleri, dleri, kendi iinde yaadklar, kendi bana yaadklar sanki d gereklikmi gibi yaanmaya ve alglanmaya balyor. Bunun sonucunda da bir takm psikiyatrik rahatszlklar ortaya kyor. Ben mmkn olduu kadar ok tbbi terim kullanmadan bunlar ksaca size aktarmak istiyorum. Nedir bunlar? Dnce bozukluklar oluyor. Dnce bozukluklar, kendi i gerekliinin d gereklikmi gibi alglanmas sonucu ortaya kan bozukluklar. Halsinasyonlar oluyor. Birtakm iitsel, grsel halsinasyonlar ortaya kyor. Depresif bir ruh hali, kzgnlk, fke, sinirlilik, srekli bir kavga ve endie hali, bununla beraber cezaevinden ktktan sonra, tecrit koullar bittikten sonra bile yllarca srebilen birtakm kalc kiilik deiiklikleri ortaya kabiliyor. Bu kalc kiilik deiiklikleri neler? Birtakm kayg belirtileri, birtakm bedensel, aslnda nedeni psikolojik olan birtakm bedensel sorunlar ortaya kabiliyor. Kii dnyaya ve teki insanlara kar gvensiz olmaya balyor ve en nemlilerinden bir tanesi de yabanclama. Yani cezaevinden ktktan sonra da toplumdan dier insanlarla arasnda ok derin uurumlar, ok derin yarklar olmaya balyor. nk konumamn banda anlattm durum; aslnda bu bir kanma. Neden kanma? Kiiye o an, aradan yllar gemi olsa bile onlar hatrlatan btn ortamlardan, btn konumalardan, btn uyaranlardan mmkn olduu kadar uzaklama. nk bunlar hatrlamak dahi olduka sknt verici ve olduka zor. O nedenle de kii geici olarak rahatlamak iin, mmkn olduu kadar bunlar hatrlatan ortamlardan uzak durmaya alyor, kendi yaadklarn anlatmakta olduka zorlanyor. Ve bunu yapmaya devam ettike, yani bu ortamlarda bu koullardan uzak durduu srece de aslnda kendi iinde yaadklar sknt katlanarak artmaya devam ediyor. Ben aslnda bu anlamda, bu boyutuyla bu tr organizasyonlarn, zellikle tecriti yaam arkadalarn da olduu organizasyonlarn gerek-
Mcadele Sempozyumu
101
ten ok nemli ve anlaml olduunu dnyorum, nk onlarn iyileme sresi iinde yeniden kendi kiilik btnlklerini, kimlik btnlklerini salamalar ynnde de en nemli srelerden birisi bu destek. nk kii yalnzlat, toplum tarafndan reddedildii lde ve ne uruna btn o sreleri yaadnn toplumdaki dier insanlar tarafndan anlalmamas, onlarn yaadklar travmay tekrar tekrar artran bir sre. O nedenle aslnda uzun bir sredir bu konuda tabii byk bir sessizlik var, tabii hala sren bir sessizlik; yani bunu deerlendirmek, bunun zerine konumak olduka zor diye dnyorum. Ama belki bu organizasyon ve bahsettiim daha nceki organizasyon, belki bu sessizlii yrtmak iin bir adm olur diye dnyorum. nk buna ok ihtiya var gerekten. imdi tecritin aslnda insann kendi iinde bir eyleri ldrd ok ak. Fakat sadece bunu yapmakla kalmyor, biyolojik olarak da, fiziksel olarak da lme yolayor aslnda tecrit. Bununla ilgili yaplan almalar var; mesela Teksas'ta yaplm ya da Trkiye'de de yaplm almalar var. Tutuklular arasnda intihar edenlerin byk ksmnn uzunca sreler hcrede tek balarna kaldklar tespit edilmi. nk "telekopik dokunu" diyoruz biz buna, tekinin varl, tekinin sesi, dokunuu, baklar, aslnda bizim sadece ruhsal salmz deil, fiziksel salmz etkileyen eyler. nk o dokunularla o seslerle fiziksel olarak da, baklk sistemimiz arasnda da ok paralellikler var. O nedenle sadece intiharla deil, dier fiziksel rahatszlklar fiziksel hastalklar anlamnda da tek bana hcrede yaayan insanlarda ok daha sk grlen birtakm rahatszlklar var. Onlara girmek istemiyorum. Ben burada konumam bitireceim. Belki sorularnz olursa aklamaya alabilirim.Teekkr ederim. (Alklar)
Ahmet KULAKSIZ:
Biz de teekkr ediyoruz. Bu arada sylemi olaym. Atlamm zr diliyorum, bu blmde soru alma olanamz maalesef yok. Zaman mevhumu asndan biraz sarkt nceki programlardan kaynakl. Bizi balamasn istiyoruz. imdi sevgili dostlarm bir yer var bilirsiniz Guantanamo diye bir realite var. Amerika'nn Kba kylarnda kurduu bir ikencehane ve bu ikencehanede nemli sayda mazlum milletlerden Afganistan'dan ve baka lkelerden tutsaklar var, yani 8-10 bin mil teden buraya insanlar imha amal getirilmi. Rehabilitasyon ve cezalandrma yntemiyle orada tutulan, ikence gren insanlar var. Bu yntemle, bu hayduta vahi yntemlerle Afganistan'dan tutuklanp Guantanamo'da bir sre kalan bir tutsan babas ve mcadeleci, direngen bir baba. Azmet Begg dostumuz bize Guantanamo eksenli, lkelerdeki tecritin hapishaneler yaamnn nasl
1 02
bir ey olduunu anlatacak; onun gznden onun yreinden dinlemek istedik. Ona sz vereceiz. Buyrun sevgili dostum.
Azmet BEGG (Guantanamo Tutsa Muazzam BEGG'in Babas- ngiltere):

Selamnaleykm sayn bayanlar ve baylar. Syleyecek ok eyim var. Ve u an syleyeceklerimi ksaca ifade etmek istiyorum. nk baka bir konumac srada bekliyor ve fazla zamanmz yok. Yarn tekrar bir konumam olacak. Size ksaca Guantanamo'da bulunan olum hakknda bir eyler syleyeyim. Benim olum olduu iin sylemiyorum, ama kendisinin ok yumuak bir yrei vard ve ok ince bir insan. Her zaman bakalarn dnmtr. Her zaman insanlara yardm etmek iin hazr bulunmutur. Her zaman yardm etmitir, yardmlarn esirgememitir. Ve pekok yere gitmitir insanlara yardm etmek iin. Gittii her yerde ihtiyac olan insanlara yardm elini uzatyordu. Ve bir okul amak istediinden bahsetti. Afganistan insanlar iin bir okul amak istediini syledi. nk Afganllar'n okul eitiminden mahrum olduunu belirtmiti: Ve cahil, okuma yazma bilmeyen bir toplum olduklar iin onlara okuma yazma retecekti. Evet ben de onun bu kararn destekledim. Sen kendi kararn yapabilirsin, eer bunu istiyorsan yap. Ve oraya, Afganistan'a gitti. Eiyle beraber retmenlik yapmaya balad. Kendisi aslnda bir okul amaya alyordu ancak yerel hkmet izin vermedi. ok aba sarfetti bu okulu amak iin, ben ok merak ediyordum acaba gelimeler nasl gidiyor diye. Ve bana kalp rahatszl olduunu, by-pas ameliyat olduunu sylyordu. Ve ben de ona bunu yap geri dnme dedim. Yapabilecein bir eyi yapmak iyidir. Birka gn sonra unu dndm; burada suya sahip olmayan kyllerin ve suyu elde etmek iin kilometrelerce yol kateden insanlar dndm. Baz blgelerde elektirik ve su yoktu. Sen bunu salayabilir misin peki? Evet bana yardm edersen ve beni desteklersen ben bunu yaparm diyordu. Tabii ki iyileeceim ameliyattan sonra. Kylere su getirmeye alrken her defa konutuumuzda, insanlara bir eyler yaptndan bahsediyordu. Onlara yardm ettiini ve daha sonra Pakistan'a gideceinden bahsediyordu. Bu ilerin ok ksa bir sre ierisinde olmadn syledim. "imi yapaym eve
Mcadele Sempozyumu
103
tekrar geri dneceim buna emin ol" dedi. Tamam dedim. Ama o lkeler tehlikelidir demeyi de unutmadm tabii. Hayr iyiyim ben gerekten ok iyiyim dedi bana. Onun ardndan bir gece bir telefon aldm O'ndan. "Yakalandm tutuklandm" dedi. Kim tarafndan yakalandn dedim. Bilmiyorum dedi. Bana terristmiim gibi davranyorlar, onlarn terrist olduklarn dnyorum ama Amerikallar sanrm dedi. slamabad'dayd O'nu geri almam gerekiyordu. Yapacam hibir ey yoktu ve hibir eyi yanl yapmamalydm zaten. Ama geri gelmedi tabii. ok zldm ok yprandm bu srete. Afganistan'daki insanlar O'nu para iin mi ldrmlerdi, bir yerde mi tutuyorlard? Bu olmutu bir kere. Yani 3 hafta gibi bir srede Pakistan'la Afganistan ve Londra arasnda mekik dokudum. Ama kimse bana hibir sz sylemedi. ok zgndm, 3 hafta boyunca ok kayglydm. Ve ok korkmutum akas. ok meraklanmtm nk o benim olumdu. Ve bir gn bir telefon grmesi yaptm, telefon aldm. Kandahar'daym, Kandahar'dan birileri arad ve ordan Kzlha, olun burda, Amerika gmrnde dedi biri. Bu sre iinde bir mektup aldm ondan. yi olmadn biliyorum, baba sakn gelme, sana telefon etmek zorundaydm biliyorum ama edemedim. Ama zlecek hibir ey yok. Muhtemelen ok zarar grmt yedi hafta boyunca, ondan sonra Kandahar'dan Bagram'a gnderdiler, Afganistan'a. Orada bir hayvan gibi tutuldu. Ve inanlmaz bir tecrite maruz brakld. Neden bunu sylyorum nk o kadar kt tutuluyordu ki bir yerde gnei, ay, hibir eyi gremiyordu. Ve bu birka hafta srd. Sonunda bana bir mektup yazd ve ne olduunu anlatt. "Kendimi ldrebilirdim diyebilirim artk sana o sre ierisinde" dedi. Bana o mektubu yazd ve o mektup daha da zcyd benim iin. Tamamen normal olmaya alyordum ama beni de etkileyen bu oldu. Yani o mektuptan sonra ok kt hissettim kendimi. Dilerine gittim, bakanla gittim, gazetelere gittim, her yere gittim. Hibir ey yapamadlar. nk onlar Amerikal. Farkl yerlerde, farkl ehirlerde grmeler yapmaya baladm. Birok lke var dedim, baka insanlar da ac ekiyor. Kendi bama deilim. Tek bana komuyorum bu yolda. ngiltere'ye gitmitim. evremdeki insanlar ingiliz'di ve benim yaadklarm anlamyorlard. Beni davet ettiler. Beni yedirdiler, bana sayg gsterdiler, yapabilecekleri her eyi yaptlar. Bana mektuplar yazdlar. Jack Straw, Tony Blair, ngiltere Babakan biliyorsunuz. Yaptm ey bu, her zaman bunu yapyorum. Baka bir adan baktmzda da insanlar ac ekiyor. Bir kafes iinde orada tutuluyorlar, aalanyorlar, yalnz braklyorlar ve yiyecek bile doru dzgn alamyorlar, hakarete uruyorlar, hatta dvlyorlar. Elle-
104
rini bile, vcutlarn bile ykayamadklar durumlar oluyor. Gerekten inanlmaz kt durumdalar. nanlmaz kt koullardalar. Kimse onlar grmyor. Olumu grmeye altm. Reddedildim tabiiki. eri giremezsin dediler. Herkes oraya yaklamaya alyor ancak hi kimse iin imkan yok oraya yaklaamazsn. Bir yl sonra insanlar ke yazlar yazdlar benim hakkmda, ok ses karmtm akcas. ngiltere'deki insanlar ileri adm atmaya baladlar. Tecrit konusunda, Guantanamo koyunda yaananlar konusunda, tecrit kamp konusunda pekok yazlar yazdlar. Guantanamo koyunda ok byk sorunlarmz var. Kilit altnda tutuluyor ve inanlmaz kt koullar altnda, inanlmaz kt bir hcrede tamamen tecrit edilmi durumdalar; hibir k yolu yok. Hibir insana ulama yolu yok ve gerekten izolasyonun, tecritin en st noktasn yayor. Ama yrekli grnmeye alyor. Ben iyiyim bana hibir ey olmuyor. Ben de iyiyim, sen de gl olmalsn diyorum. Sen de ok glsn, ben de ok glym ve bu mcadele devam edecek diyorum. Bu mcadele devam ediyor. Birka yldr devam ediyor. Sonunda tamamen herkesle konutum. Ve insanlara yanl yaptklarn anlatmaya altm. Ve bu sempozyumlarda pekok konuma yaptm. Uluslararas Af rgt'ndeki insanlarla konutum. Benim olum yanl bir ey mi yapt, bu lkeye bir eyler katmaya alt dedim. Neden peki ona bunu yapyorsunuz? ite bu bizim yaadmzn eyin nasl olduudur. Pek ok insan zgr braklacak m, Guantanamo'dan kacak m? Ben pekok yere gidiyorum ama o gene Guantanamo'da. Bayann da dedii gibi pekok etki grlyor stnde. Kendini iyiletirmeye balyor, bize bir eylerin iyi gittiini sylemesini de istemiyoruz. Bir kitap yazmaya balad. Ve be alt ay iinde baslacan umuyorum. O olumun btn yksdr. Yarn konumamn geri kalann yapacam. Hepsi bu kadar. Teekkr ederim. (Alklar.)
Ahmet KULAKSIZ:
Biz de sevgili konuumuza teekkr ediyoruz. Kendisini kutluyoruz bu mcadelesinden tr. imdi sevgili arkadalar, deerli konuklar, zellikle son birka yldr Avrupa standartlar, Avrupa Birlii, Avrupa Parlamenterleri yani AB ile balamayan neredeyse bir haberimiz televizyonlarda, bir yazmz makalelerde gemiyor gazetelerde. Bunun bizi ilgilendiren bir taraf da, AB standartlarna uygun hapishaneler ya da Avrupa standartlarna uygun hapishaneler laf oka tartld bir dnem, hala da o gn bugndr Trkiye Cumhuriyetleri Adalet Bakanlan'nn ska burdan bir g aldn gryoruz. Avrupa Birlii'nde nasl bir hapishaneler modeli var, bu konuda gerekten nemli almalar yapm, belgesel, filmler
Mcadele Sempozyumu
105
ekmi, -hatta bir kitap yazdn biliyorum- bir sinemac arkadamz var. Hseyin Karabey burada. Bir de onun azndan bir kez daha dinlemek istiyoruz. Hseyin bey, nedir bu Avrupa Standartl hapishaneler, nasl bir model ya da bizimle ilgili ne gibi bir eyi var, bize ne yani Avrupa Birlii hapishanelerinden?
Hseyin KARABEY (Ynetmen):

Kusura bakmayn geciktim. lk nce onun iin zr dilerim. Aslnda Ahmet Aabey'in dedii gibi 2001 ylnda dnemin Adalet Bakan'nn yeni cezaevlerini kamuoyuna anlatrken kulland bir cmle benim filmi yapmama sebep oldu. Cmle de uydu: "Biz cezaevlerini Avrupa standartl hale getireceiz." Yani Trk hkmetinin Adalet Bakan cezaevlerimizin Avrupa standartlarna ulaacan sylyordu. Yani ayn hkmetin Salk Bakan ya da Eitim Bakan eitim iin Avrupa standartn getirmiyor ya da salk iin Avrupa standartn getirmiyor, ama cezaevinde 70.000 kii var say olarak; onlar ok sevdikleri iin Avrupa standartn ilk olarak oraya getirmeyi hedeflediklerini aklad. Ki dier hizmetlerde eitim ya da salk, herhalde 70 milyon kii yararlanacakt Avrupa standartndan. Ben dedim bunda bir bit yenii var. Bunlar bu kadar ekinmeden, bu kadar rahat Avrupa standartndan bahsetmezler. O dnemde Trkiye'de tecrit, u anda yaanan yaanmyordu. Henz 19 Aralk operasyonu olmamt. Biz de tecriti anlamak ve anlatabilmek iin Avrupa'ya gitmeye karar verdik. Avrupa'da da bunun daha nceden uygulandn ve sistemin orada halen devam ettiini duymutuk. Bu Avrupa standart nedir diye kameram alp gittim Avrupa'ya ve eitli lkelerde grmelerde bulundum ve bir ucu da Amerika'ya kadar vard bu aratrmamn. Benim karlatm ey ok dehet uyandrcyd. Sebebine gelince, Avrupa'da yaanan u an yksek gvenlikli cezaevleri dedikleri -ki bu cmleye biz alacaz, bizde de sylemeye baladlar- ar izolasyon koullarnn uyguland korkun cezaevleri ve bu cezaevlerinde uygulamalar genellikle o lkenin anayasalarna ve imza attklar uluslararas anlamalara ramen uygulanan yntemler olduuyla da karlatm. Mesela Fransa'ya gittiimde ylda yaklak 70 kiinin cezaevinde intihar ettiini rendim. ngiltere'ye gittiimde yine bu say 50-60 civarlarnda, Alman-
106
ya'da say farkl deildi. Dehet rakamlar. Biliyorsunuz 2001'den nce Trk hkmetinin cezaevlerinde dzenledii operasyonlarda zaman zaman 10 kii birden ldrld oldu ya da bu say bazen 5 ya da 20 arasnda deiti. Saklanamayacak eyler olduu iin de btn dnya duydu ama Fransa'da 70 kiinin ldn biz duymamtk. Yani cezaevleri karsnda duyarl insanlarz sonuta bu sorunu yayoruz. Neden olduunu aratrdmda bunlarn izolasyonda kalan mahkumlar olduunu ve teker teker ldkleri iin de, intihar ettikleri iin de -artk intihar m etmi lm m o da belli deil nk hcrede tek bana, tek tank olan kii ayn zamanda tank olacak kii. Yani bir gardiyan onun intiharna da tank olabilir ayrca onu ldrebilir de. Baka bir tank yok ortada.- bu haberlerin de gazetelerde artk ok az yeraldn, bu yzden de kamuoyunun bu konuya ilgisinin gittike azaldn anlattlar. Yani biz herhangi bir ey olduunda, herhangi bir toplu saldr olduunda cezaevlerine, Trkiye'nin duyarllndan dolay, ailenin duyarllndan dolay, verilen tepkiler youn, orada ne yazk ki bu iler birer birer olduu iin ve kimsenin de haberi olmad iin smen alt edildiini rendik. Sonra biraz daha aratrmaya balaynca Avrupa'da yaanan cezaevi sorununun ok ciddi boyutta olduunu, kamuoyunun gndeminden dmesiyle yasal srecin bir trl sonulanamadn gndm. Yani orada da birok aile Avrupa nsan Haklar Mahkemesi'ne gidiyor. Zaman zaman davalar geri gnderiliyor ya da i hukuk yollarn tketmedikleri iin bavuramyorlar. Hkmetler de cezaevini bir koz olarak kullanyorlar. Mesela 1980 ylnda ite Serpil arkadamz da belirtti. Bu konuyla ilgili aratrmalar yapanlar da bilir, '80 yllarnda Trkiye'de de uygulanmak istendi tecrit. Hem de bugnk koullaryla. nk o dnemde btn Avrupa'da korkun bir ekilde uygulanmaktayd. talya'da Kzl Tugaylar adl rgt iin almt bu cezaevleri, ngiltere'de IRA militanlar iin almt, onlar akllandracaklar, ite Almanya'da RAF Kzl Ordu Fraksiyonu iin almt, spanya'da da ayrlk BASK-ETA tutuklular iin yaplmt. O dnemde yaplan saldrda, topluca yaplan bir saldr olduu gzkyor. Btn lkelerde ve en az savunulas insanlara kar hedeflediler bu cezaevlerini. Kimlere kar? Terristlere kar. Onlar terrist diyor. Ona terrist deyince bunu kimse sorgulamyor. Ona ne yaparsan yap. Mesela deminki konumac baba, olunun susuz olduunu syledi. Eminim susuzdur. Bizim kardelerimiz de, cezaevlerinde yatan birok insan da susuz. Ama sorun u; bir kii sulu dahi olsa bu kadar korkun uygulamalar hak ediyor mu? Diyelim ki cezaevine atacanz kii bir katil. Yani katil diye ona yasalarca verilen ceza dnda bir ceza vermeye hakkmz var m? Onu delirtmeye, onu kendini ldrtmeye hakkmz var m? Bu
Mcadele Sempozyumu
1 07
yasann en byk boluu buradan balyor yani Anayasa'da belirtilen ceza koullar insan haklar, insanlarn yani sonuta tutuklu da bir vatanda, yani tutuklanan bir vatanda. Yani artk sulu olmak konumundan km, cezasn deyen bir vatanda konumuna geliyor. Onun da haklar var, bu izolasyon uygulamasyla beraber yaplan ikence hibir anayasada, hibir insan haklar szlemesinde yeralmayan zellikler baz alyor. Bu tr boluktan yararlanlyor. Eer siz ne zaman itiraz ediyorsunuz, diyorsunuz ya yazk, bak sen anayasada yazmayan ya da ceza yasasnda yazmayan uygulamalar yapyorsun. O da diyor ki "terristi mi savunuyorsun?" Halbuki terrist deil artk o, yakalanm birisi, yarglanm, belki ou da yarglanmadan tutuluyor. Bu tr bir bolukla uygulamay Avrupa'da yaygnlatrmlar. Birok lkede de ne yazk ki bu direnen tutsaklar bitirmiler. Almanya'da yeri gelip cezaevinde, hcrelerinde ldrmlerdi, sonra buna intihar demilerdi. ldrlenlerden bir tanesinin nasl ldrldn anlataym size; ok yksek gvenlikli cezaevi, hibir ey sokulmuyor, hibir ey girmiyor, bu tutsak kendini srtndan ate ederek ldrm. te silah bulunuyor, hem de srtndan ate ederek ldrm kendini. Yani birazck kamuoyuna gzda veriyor; "biz istediimiz her eyi yaparz". Ondan sonra uzun yllar tecritte kalan insanlar fiziksel rahatszlklar sonucu ya intihar etmiler ya da ktktan sonra bir daha toparlayamamlar. Avrupa'da belli lkelerdeki uygulamalarda, ilk nce yasad terr rgt dedikleri insanlara uygulandktan sonra hzla yaylm. Yani Trkiye'de de ileride -ilk nce en az savunulan kiiler bizler olduumuz iin, sulu olduumuz iin, ite bunlar kt ocuklar, ite bunlar terristler falan; bu eer cezaevinde uygulamas devam ettii srece- bu uygulamalar genelleecektir ve Amerika'da karlatmz tipteki cezaevlerine dnecektir. Oradakini de anlataym biraz. Amerika'da artk terr sulusundan fazla korkmadklar iin, herkesi sindirdikleri iin ve cezaevlerini de para kazanlabilecek yer olarak grmeye baladklar iin, ceza yasalarn deitirmiler ve yeni uygulamalar yapmlardr. Aslnda bizim cezaevi uygulamalarna ya da yasalara bakarsak, bunun nnn ak olduunu da greceksiniz. Zorla altrma, bunun ismi rehabilitasyon. Mahkumu altrarak akllandracaklar, "topluma yararl bir kii olarak" geri salacaklar. Ama ilgintir ki kii mr boyu cezaevinden kamyor ya da ktnda hibir zaman i bulamyor eski mahkum olduu iin. Cezaevine bir baka su ileyip geri dnyor. Burada alma koullar o kadar ar ki, mahkumlarn srtndan ciddi bir para kazanlyor, almayan mahkumlar da izolasyona atyorlar. nk "bu, sosyal uyum salayamayan kii" diye 23
108
saat izolasyonda tutuyorlar. zolasyonun ne kadar kt olduunu bilen herhangi birisi de almay tercih ediyor. imdi bu alma ho gibi gzkyor da sonra baktm ki Amerika'nn cezaevlerinin % 60' zelletirilmi. Yani bunlar patronlar tarafndan ynlendiriliyor. Amerika ekonomisi fabrikalarn 3. dnya lkelerinde amyor-hani biz hep ucuz i gcydk ya- artk cezaevlerine ayor. Ya da cezaevlerinin yanna ayor. Zavall mahkumlar kazandklar parayla kendi yattklar odann elektriini demek zorundalar -bizde de var bu, aklyordum ya-, ite bu parayla ailesini arayabilecek, ama ite biz dardayken bir milyona konuabiliyorsak bir mahkum on milyona konuacak. Yani yle bir yeni klelik sistemi gelitirmiler. Daha da korkuncu, dnyada aa yukar Amerika dndaki lkelerde yani bizim gibi az gelimi lkelerde, -hani biz kt listedeyiz ya, demokratik anlamda da kt ynetiliyoruz- bizde bile cezaevindeki insan says lke nfusunun binde biri. Yani 70 milyonuz aa yukar 70 bin kii var cezaevinde. Amerika'da bu say yzde 1. Btn dnyadaki, btn lkelerden 10 kat daha fazla. 240 milyon Amerikal var, 2.5 milyonu cezaevinde. Ve bu say deimiyor. Neden? Bunlar orada tutmak iin neredeyse btn yasalar organize edilmi. Yasalarn biimi deimi yani. Ve bu cezaevlerinde kalan 2.5 milyon insandan yzde 90' da beyaz olmayan rklar. Yani ite spanyol aslllar, siyah derililer ve dier insanlar. yle yasalar getirmiler ki ufack bir hrszlktan giren bir insan bile, kez ayn suu ilerse mr boyu hapis cezas almasna kadar ykselen deiik uygulamalarla mahkumlar bir ekilde ieride tutmak iin ellerinden geleni yapyorlar. Avrupa'ya geri dnersek, Avrupa da yava yava bu sisteme gemek zere. Yani ilk nce tecriti oturttular, ilk nce bunlar "en kt ocuklara" yaptlar! Terristlere yaptlar. Sonra toplum cezaevlerinde neler olup bittiini duymamaya balaynca, ilgilenmemeye balaynca, bu sistemi yaygnlatrdlar, imdi de yava yava zelletirmeye balyorlar. leride de tabii Avrupa cezaevlerinde kimlerin yatacan siz tahmin ediyorsunuzdur. Orann da beyaz olmayanlar bizleriz yine. te gmenler, Trkler, Krtler, artk Hintliler, Pakistanllar. Bizler dolduracaz o cezaevlerini ve hi kamayacaz belki de. Sonuta Avrupa standart dedikleri, bizi de bir ekilde kandrdklar sistemin bu olduunu grdm. Ve dehetle de irkildiimi sylemeliyim. imdi de baka bir konuya daha deinmek istiyorum. Trkiye'de baz eyler kat zerinde deiiyor. Mesela idam cezas kaldrld. '80'de, '80'den sonra 40'n zerinde duran idam cezalar, fiilen duran idam cezalar birden bire kalkt. imdi bunu medeni lkeler yapyor, idam cezasn
Mcadele Sempozyumu
1 09
kaldran lkeler "medeni lkeler". Avrupa gibi. Sonra farkettim ki siz cezaevinize byle bir sistem getirirseniz idam cezasna gerek kalmyor. Ylda 60-70 mahkumun intihar ettii bir lke dnn, ya da ylda 60-70 insann kendini ldrebilecei ya da sizin ldrebilceiniz yani kimsenin haberi olmayacak ite hcrede kalyor. Bana bir ey gelir, ilacna bir ey karr. Adam gider kimsenin haberi olmaz, intihar da dersiniz. Byle bir boluun yaand, byle bir sistemin oturtulduu ortamda, evet, byle kt gzken, ok faizan gzken bir idam cezasna artk gerek yok. Demin Serpil arkada bahsetti. kencenin en sterilize olan bu. Kimsenin elinin bile demesi gerekmiyor. nk eli deince birisi sulanmak zorunda. yle deil mi? kence yapar ya birisi. Burada duvarlar yapyor ikenceyi. te duvarlar onu yapyor, idam cezas vermesine de gerek kalmyor. O yzden lkemizde idam cezasnn kaldrlmasnda her halde iktidardakileri byle ikna ettiler. Ne gerek var elinizi kana buluyorsunuz, brak kendileri yaparlar onu diye, bunu kaldrn. Bunlarn hepsinin ifte standart, ikiyzllk olduunu dnyorum. Yani bir hkmet gerekten lkesini, vatandalarn dnyorsa, sadece "70 bin kiinin yararlanaca", trnak ierisinde diyorum, bu Avrupa standart eer iyi bir ey ise, 70 milyonun yararlanaca eitiminin Avrupa standartma ykseltilmesi ya da salk sisteminin Avrupa standartna ykseltilmesini gerekletirebilirdi. Bizi de gerekten aptal zannettikleri iin, ne yazk ki her eye inandrabileceklerini dndkleri iin bu sylemi kullanyorlar. Ne yazk ki, burada aydn konumunda olan, entellektel birikime sahip akademisyen, sanat insanlarn da bir yanlsama, Avrupa'y tek bir Avrupa gibi deerlendirme yanlsamasnn iinde olmasnn da etkisi var. Sonuta Adalet Bakan bu aklamay yaparken dnen, yaz yazacak, retimde bulunacak insanlar da etkilemeyi hedefliyor. Ama Avrupa Birlii iin deil, iki Avrupa var. Bir tanesi faizmi yaratan, btn dnyaya kan akttran, Afrika'y yok eden bir Avrupa, bir de her eye ramen mcadele eden, haklarn almak iin savaan, Paris Komn'n yapan, u anda grdmz anti-kresel hareketi gerekletiren, kinci Dnya Sava'nda faizme direnen Avrupa. Yani Avrupa'y da tek deerlendirmemek lazm. Avrupa'dan alacamz ok ey var ama iktidardakilerin gemii deil kesinlikle yani. Bunu da ancak bu gzle bakan aydnlar, entellekteller, fikir retenler, yaz yazanlar belirtmeli diye dnyorum. Bundan sonra aslnda tecritin etkilerini artk size anlatmaya gerek yok. 2001 ylnda bilmediimiz iin ben Avrupa'ya gittiimde 20 yldan fazla tecritte kalm 10'dan fazla tutsakla grtm. Onlarn ne tr fiziksel ve psikolojik sorunlar yaadna tank oldum. Onlar anlatmak iin bir film yaptm ve elimden geldiince gstermeye altm. Ama ne yazk ki
110
bizim de artk tecritten etkilenmi, tecritte uzun sre kalm eski mahkumlarmz ve halen tecritte kalan mahkumlarmz var. imdi ne yazk ki etkilerini yava yava grmeye baladk. Benim burada dikkatinizi ekmek istediim baka noktalar var. Bir tanesi, eer farkediyorsanz biz de artk cezaevlerinden tecrit ediliyoruz. Yani sadece tecrit edilenler, cezaevinde yaayanlar deil. Biz cezaevlerinde artk neler olduunu bilmiyoruz. Ne kadar duyarl olduumuzu sylesek de orada lenleri isim olarak deil, say olarak hatrlamaya baladk. Hani bir kii daha lm diyoruz sadece. Hatrlyorum ben, daha nceki byk lm orularnda nasl lkenin yreinin bir arada attn, kt bir haber gelmemesi iin herkesin nasl telalandn, ufack kt bir haber geldiinde nasl herkesin psikolojik olarak etkilendiini ve bir eyler yapmak istediini ok iyi hatrlyorum. te bu izolasyon ne yazk ki toplumun tepki vermesini de engelliyor. Yani ben deitiimize inanmyorum, yani 70 milyon insan bir gnde cezaevlerinden vaz m geti? Ben inanmyorum; kiiler, insanlar cezaevinde neler olduunu bilemezse itiraz edemezler. Onlar adna yaplan uygulamalara kar koyamazlar. Herhalde bunun iin de en byk grev, ne yazk ki tutuklu ailelerine i dyor. Ondan sonra bunu sorun edinen, bu lkenin vatanda olduu iin her an bu cezaevlerinde yatabilme durumumuz olduu iin, bizim zerimize denleri yapmamz gerekiyor ve burada da en nemli sorun herhalde bilgilendirme oluyor. Yani gerekten bir a kurup, her an her dakika oralarda neler olduu birbirimize anlatmamz gerekiyor ki eski duyarllmz kazanalm. Yoksa dediim gibi deien insanlar deil, deien sadece cezaevlerindeki insanlarla dardaki insanlarn ilikisinin deimesi, bunu baardlar. Bundan sonra cezaevlerinde neler olacan, eer byle giderse ve biz buna engel olamazsak her ey olabilir ve hikimse de hibir eye armayacak. te dediim gibi u anda mahkumlar direnmiler, hayatlarn yitiriyorlar, onlarn ufack bir haberi oluyor. Ne yazk ki biz bile isimlerini hatrlayamyoruz. En son kiinin ismini hatrlyoruz. lerde bunlar deiecek, internetten mahkumlarn haberlerini okuyacaz. Fransa'da bir ey duymutum, dehete dmtm. nallah dedim bizim lkemizde bu tr eyler olmaz. Orada mahkumlarn intihar etmesi artk o kadar sradan bir olay haline gelmi ki, aileler ancak oullarn ya da kzlarn ziyarete gittiklerinde reniyorlarm intihar ettiklerini. "Sizin olunuz geen hafta intihar etti!" Yani haber bile vermiyorlarm. Yani toplumsal duyarlln geldii nokta bu. imdi ben yaptm filmi Fransa'da gsterdiimde ok geirmitim. nk orada daha byk tartmalar yaratt. nk oradaki insanlar, Fransa'da yaayan insanlar, Fransa'da cezaevlerinde neler olduunu bilmiyor. Tamamen ortadan kaldrmlar
Mcadele Sempozyumu
111
bilgi akn. imdi hani onlar daha demokratik, daha haklarn savunan insanlard, ama o bilgi akn kesince, zavall sradan insan ne yapsn, eer sokaktaki insan yaananlar bilmiyorsa... Burada en nemli ey bence bu bilgi akn tekrar hayata geirmek. Bizim zerimize ok fazla grev dyor. imdi '80'de, dedim ya birden bire bakyoruz ki iktidardakiler btn bilgileri paylayorlar, hemen her yerde ayn trden cezaevleri alyor. ngiltere'de, Almanya'da, ite Fransa'da, Hollanda'da. Hi tahmin etmediiniz demokratik lkelerde de ayn cezaevlerini ayorlar ve beraber eitiyorlar. Hemen gardiyanlar Almanya'dan gidiyor spanya'ya, spanya'dan talya'ya, yani iktidardakiler kendi deneyimlerini bu kadar youn paylarken, biz ezilenler de ayn dzeyde paylamalyz. nk iyi rnekler de var. ngiltere'deki rlandallar'n mcadelesi gibi. spanya'daki BASK lkesinin ailelerinin mcadelesi gibi, bunlar kendimize rnek alabiliriz, bunlarn deneyimlerini paylaabiliriz ve biz de onlarn yaptklar ibirliinin benzerini yapabiliriz. ki- sene nce yaptm filmden dolay beni ve bir tutuklu annesini spanya'da Bask'llar davet ettiler. Bask lkesinde 500 tane siyasi tutuklu var. Topu topu beyz ama Avrupa'daki, Trkiye'den sonra en byk yer. Tutuklu aileleri toplant yaptlar, ok byk bir yerde toplant yaptlar. Toplantda ka kii olduunu syleyeyim, toplantya da sadece tutuklu yaknlar giriyordu, beyz tutuklu var. kibin tutuklu yakn vard toplantda. Btn lkeden gelen ikibin kii vard. Darda da bebin kii bekliyordu onlar, yry yapmak iin. Eer biz tutuklularla toplumsal olarak dayanmamz gsterirsek, tutuklular iin deildir tabii bu gstereceimiz dayanma iktidardakiler iindir. ktidardakilerin de cezaevleri uygulamalar deiecektir. yle diyorlard ETA'l tutuklu yaknlar. Biz diyordu sokakta yrdmzde, onlar unutmadmzda izolasyon koullar dzeliyordu. Ne zamanki mcadele darda zayflyor, ierisi daha kt oluyor diyordu. Son bir ey anlatacam Guantanamo zerine. Yaptm aratrmada 1800'l yllarda izolasyonun Amerika'da ok ciddi bir ekilde uygulandn rendim. Doktora tezleri verilmi, psikologlar oturmular hi enmeden insann tecrit edildiinde duyularnda ne tr bir azalma olduunu, kiiliinde nasl bozulma olacan aratrmlar. Ve bunu doktora tezi olarak da yaynlamlar. lk cezaevleri Amerika'da alm. Almanya'dan bir tane psikiyatrist bu cezaevlerini grmek iin Amerika'ya gidiyor. Amerika'da gryor ki her odaya bir tane tutuklu koymular, bu odalarda hi kimse kimseyi grmyor. Bunlar zaman zaman dini eitime de gtryorlar. Ama orada bile hi kimse hi kimseyi grmyor. Bir tabutluk gibi bir ey, tabut gibi bir eyin iine koyuyorlar ayakta. Hepsi sadece papaz
112
gryor. Neyse adam diyor ki -o da bir rapor hazrlam Alman hkmetine sunmak iin 1854 ylnda- diyor ki, bu sistem ok pahal bir sistem diyor. imdi her mahkuma bir tane oda yapacaksn, ok etkili bir sistem ben grdm, orada bulunduumda bile bir-iki mahkum intihar etmiti ya da kiilik kaybna uramt yani hasta ya bu insanlar, o gzle baklyor bize, yani ok etkili diyor. Piman olmular ya da intihar ediyorlar. Ama biz bunu burda uygulayamayz, ok pahal. O bir yntem deitiriyor. Yntem de u: Mahkumlar byk bir odada ama birbirlerine demeyecek ekilde gzlerine bant takarak, kulaklarna tka tkayarak, ellerine eldiven takarak tutabiliriz ve bu izolasyon, hcrede bir ylda yapacan 10 gnde yapar. Ne yazk ki ben Guantanamo'da yaplan uygulamalarda, 1854 ylnda Alman doktorun fakir lkelere ucuza izolasyon yaptrmas iin bulduu sistemin aynsn grdm. Guantanamo'da tutuklular bize yansyan fotoraflarda grdyseniz eer, gzlerinde bant, kulaklarnda duymasnlar diye tka, azlan kapal, ellerinde de eldivenler vard. Yani bu rnei undan dolay verdim. Yani her ey o kadar bariz ki, her eyi o kadar iyi paylayorlar ki, hi bir sakncalar, hi bir utanlar yok. O yzden de bizim de ayn ekilde iyi anlamamz gerektiini dnyorum. Bu sempozyum uluslararas bir ekilde dzenlendi. Biz de duymadmz deneyleri duyacaz, onlar da bizim deneylerimizi duyacak. Bu ekilde bu sorunlardan kolay kolay kurtulamayacamza gre, birbimize destek olarak, bunu daha iyi koullara getirmeye alacaz. imdilik syleyeceklerim bu kadar. ok saolun. (Alklar)
Ahmet KULAKSIZ (ehit Ailesi, TAYAD'l):

Teekkr ederiz. imdi programmzn sonuna doru geliyoruz. Ben TAYAD adna, TAYAD'l Aileler adna ksa ama z bir eyler sylemeye gayret edeceim, nk ok eyler sylendi. Bana ne kald pek bilmiyorum. Aklma gelenleri de sizlerle paylaacam. imdi be yldr bir lm orucu sreci devam ediyor. 119 insan yaamn yitirdi. kisi benim ocuklarmd; Canan ve Zehra. Onlar ok sevdiimi hep belirtmiimdir ve F Tipleri'nde henz bir iyileme, yani yneticilerle bir diyalog kaps alm deil. Ve insanlar unu merak ediyorlar: "lm orular daha ne kadar srecek?" Ya da lm orucu endeksli tartmalar yaplyor. Halbuki bugn bence tartlmas gereken tecrit endeksli tartmalardr.
Mcadele Sempozyumu
110
Tecritin nasl insanlkd bir uygulama olduunu, nasl vahi bir yntem olduunu sosyolog arkadalarmzdan, yurtdndan gelen konuklarmza, sinemac dostumuza kadar ve mahkumlarn buradaki anlatmlaryla ortaya koyduk. z itibariyle bu yapya, yani bu uygulamaya kar herkesin yapmay dnd, yapabilecei eyler olduuna inananlardanm. Kimisi lm orucu yapyor, kimisi de sokakta bildiri datyor, yryler dzenliyor, lin olma pahasna bu sesi, bu soluu Anadolu topraklarnn en batsndan en dousuna kadar btn alanlara btn meydanlara tamaya alyor. TAYAD olarak biz gcmzn farkndayz. Gcmzn, olanaklarmzn yitebilecei yerleri biliyoruz. Ama biz btn bunlar deerlendirirken baka bir eyin daha farkndayz. Buna siz manevi bir dnya deyin, ya da bu 119 insann bizlere brakt tarihi sorumluluk deyin, ya da onlarn bize brakt vasiyet deyin; adna ne derseniz deyin biz bu 119 insann yrekleriyle beraber alanlara kyoruz. Mcadeleyi srdryoruz. Hep onlar yanmzda hissediyoruz. Onlarn bizlere verdii gle bu direniin sesi, bu direniin yrei olmaya alyoruz. * ' Bizler F Tipi hapishane modeline kar neler yaplabilecei tartmasn hep yapageldik. lm orular yapan insanlarn yaama dair grleri, ksa film gsteriminde dile getirildi. Ben bunun canl tanym. nann bana, yaamay ok seven insanlard, hatta yaamay en ok hakeden insanlard ayn zamanda. Yaamay o kadar ok seviyorlard ki bu uurda yaamn feda edebilecek kadar... Herkesin yaamn seven insanlard. O anlamyla biz lmlerden ok konuuyoruz, keke konumuyor olsaydk. Keke 119 ehit ya da 119 insan sa olsayd, biz de bu lmlerden bahsetmeseydik. F Tipi hapishaneler modeli olmasayd, biz baka demokratik hak ve zgrlk mcadelesi yrtebilseydik. Ama bu bizim tercihimiz deil. Bu, lkemizde hak ve zgrlkler mcadelesi yapan btn kurum ve kurulularn karlaabilecei bir sonutur diye dnyorum. Bizim bunu acmasz yayor olmamz, bizim ocuklarmzn en n safta bulunmalarndan kaynakl. Bu lkede hak ve zgrlkleri iin mcadele eden insanlarn elbette byk aclar, byk ikenceler yaadn hepimiz biliyoruz. En sade bir memur eyleminde, en sade bir renci gsterisinde, halkmzn genlerimizin, kardelerimizin, yoldalarmzn neyle karlatklarn hepimiz medyadan gryoruz. Ve medya yazk ki bu grntleri veriyor. Yani orada inen coplar gsteriyor. Bunu gstermesinin bizce nemli nedenlerinden birisi de oradaki insanlara deil de, ekran bandaki ou rkek, ou biraz ezilmi insanlara izletiliyor olmasdr. imdi deerli arkadalarm, lm orularnn ne kadar srp srmeyeceini biz tartmyoruz. Yurtdnda 2001 ylnda bana bir panelde yine byle bir soru sorulmutu. Ben afaki olarak "5 yl daha srer, 10 yl daha
114
srebilir de" demitim, ylesine iimden gelmiti. nk beni olayn esas ilgilendiren boyutu, insanlara biz F Tipi hcre sisteminin, hcre ynteminin nasl bir ldrtma politikas, insanlar teslim almak, insanlarn kimliklerini, beynini boaltmak, beynine egemen olmak politikas olduunu anlatabilmeliyiz. Buralarn insanlkd bir mekan olduunu anlatabilmeliyiz. Ve bunun iin oka sylediim bir eyi tekrar etmek istiyorum. lkemizde saysz kitle rgt, saysz anlayta partiler, sendikalar, dernekler, rgtl gler, bamsz tek tek insanlar var. Bu olmaldr da diye dnyorum, mutlaka olmal. Anadolu'nun topraklar ok zengin bir mozaik. ok farkl kltrleri iinde barndran, ok farkl anlaylar iinde barndran bir toprak paras. Bununla beraber, bu farkl dncelerimizle beraber, bunlar da koruyarak bir yrek, bir gnl birlii yaratabilmenin koullarn zorlamalyz. Yani sokakta bir memur arkadamz coplandnda yreimiz szlamal. Siirt'te bir kardeimiz yaamn yitirdiinde atmada ya da ikencede, yreimiz szlamal. Bir iimiz a kaldnda yreimiz szlamal. Bu scakl hapishanede lm orucunda bir kardeimiz ehit dtnde de, bu lkenin insanlarnn, bu lkenin demokratik glerinin yrekli yurtsever insanlarnn yrekleri szlamal. Bu diyalogu balatabilmenin, bu diyalogu amann koullarn zorla malyz. Bu panelleri, daha da tesi bunu uluslararas zeminlere tamay baarabilmeliyiz. Uluslararas byle bir organizasyonu, bu internet olabi lir, ailelerin tecrite kar rgtll, konfederasyonu, bilemiyorum bu nun aralarn, ama bu bizim amzdan btn yaptklarmzn ileriki tarihe brakaca bir miras olacak, bir gelenek yaratabilmeyi baarmalyz diye dnyorum. Bizler tartyoruz TAYAD'l arkadalar olarak. TAYAD'n alanlar, TAYAD'n dostlar olarak her etkinliimizin en ok duyulmasn nasl salarz, etkinliimizi kamuoyuyla en ok nasl paylarz, kamuouyunun gndemine nasl tayabilirizin derdiyle endiesiyle yanp kavruluyoruz. Birok kaplarn yzmze kapand, birok grmelerde batan savma cevap aldmz, bizi tantmayacaklarn bile bile, o insanlarn tahammllerini zorlayan bir tartma srecine girdiimizi ok biliyorum. Ben kendim de dier arkadalar gibi bunu yaptm. Ve biz sonsuza kadar unu hep yapmaya devam edeceiz. Kapdan kovulduumuz bir kuruma, bacadan girmeye alacaz ve bir eyi daha hep aklmzda sakl tutacaz; mutlaka bu kurumlara, bu insanlara, bu dostlarmza bu gerei tecrit gereini anlatmay baaracaz. Belki biz bugne kadar anlatma konusunda zorluk ektik, kendimizi de ifade edemedik. Bunu da varsayarak kimseye ksmek istemiyoruz, eletirilerimiz sakldr. Platformlarda, eletirel platformlarda eletirilerimizi syleyeceiz. Bltenlerimizde eletireceiz ama ksmeyi
Mcadele Sempozyumu
115
asla dnmeyeceiz. Kim ne derse desin TAYAD bu lkenin bir kurumu, TAYAD bu lkede hapishanelerde len insanlarn sesi soluu. TAYAD bu lkede nemli bir misyonu da yerine getiriyor. Elbette bir dernek olmas itibariyle, bir dernek statsnde bulunduu iin baarabilecei birok etkinlii yapamyor olabilir, nemli bir siyasal kltr, nemli bir siyasal miras da brakt. ocuklarn terketmeme, tecrite kar nemli bir direni oda olmay srdryor. Bunu lin olma pahasna, hapislere dme pahasna srdryor -ki ok rnek vardr. F Tipleri'ne kar mcadeleyi, F Tipleri'ne tklmay gze alarak yapyor. Bu ok nemli bir ey. Biz dostlarmzdan bizi anlamasn istiyoruz. Biz dostlarmzdan bizimle gnl birlii kurmasn istiyoruz. Biz dostlarmza ar yapyoruz ki, farkl dncelerimizle beraber, bunlar bir yana koymadan bunlarla beraber hapishanelerdeki F Tipi srecini tersine evirelim. Hcreleri ykalm. Hapishaneler yaanabilir bir yer olsun. Bu baary ortak olarak kutlayalm. Bunun semeresini beraber alalm. nk lkemiz gerekten ciddi bir karanln eiinde. Ciddi bir yol ayrmnda diye dnyorum. Yanbamzdaki bir savan bu lkeye neler getirebileceini tahayyl bile etmek istemiyorum, dnmek bile istemiyorum. Acmasz bir sava ve ben bu savan Irak'la snrl kalacan dnmeyenlerdenim. nk emperyalizmin kana doymad bir gerek. Emperyalizmin srekli savamak zorunda olduu bir sava makinas olduu ortadayken, bizim yanbamzdaki bir savatan ak olarak etkilenmeyeceimizi kimse iddia etmez. O anlamyla ksa kesip son bir cmleyle bitireceim. Benim bir genlik arkadam var, air. Sanatlara brakmak belki adettendir. Onu armadan nce bir eyler syleyeceim. Birok insan gibi bu srete biz de kayplar verdik, ocuklarmz kaybettik. Canan ve Zehra'y kaybettim. ki niversite rencisi. Ama bir ey daha var. Bazen kelimeler insann boazna dmlenir ya, bir kardeim de hapishanede. On yldr yatyor. imdi lm orucu devam ediyor, lm orucu devam ederken lm orucuna balad haberini alabilmek ya da aldm anda ne yapacam bilmiyorum. Annem ne yapar, babam ne yapar? Nasl bir ruh haline girer btn olup bitenlerden sonra? Yani ailemizden nc bir lmn olmas, byle bir endieyle yaamann ne kadar zor olabileceini tahmin etmeye aln, yani bir empati kurmaya aln diyorum. Birok dostumun bana ok dayankl ok metanetli olduumu sylediini biliyorum. Ben yani bunun kaynann, gerekten ben ocuklarm sevdiim gibi, ocuklarmn dncelerini, ocuklarmn yoldalarn da sevmeye balyorum, onlar ok sevdiim iin ayakta kalabiliyorum, ama nc bir kiiyle beraber lm orucunu tekrar ailemizin merkezinde yaarsak nasl bir tepki veririm inann u an ben bilmiyorum. Ama unu sy-
116
lemek istiyorum buna ramen yine gl olmaya alrm. (Alklar). Sayglar sunuyorum. (Alklar)
Sleyman ACAR:
Evet deerli oturumcularmza teekkr ediyoruz. air Mehmet ZER'i armadan nce yarnki programmza ilikin ksa bir eyler syleyeyim. Yarn iki oturumumuz var. Birinde, siyasi boyutuyla rgtlere ynelik tecriti ele alacaz. Dierinde de lkelere ynelik tecriti anlatacaz. Yine yabanc lkelerden, dardan gelen delegasyonlarmz olacak. erden katlanlarmz olacak. Yarn yine TAYAD tiyatro grubunun saat 19.00'da bir tiyatrosu olacak. Bugne ilikin, tecriti hukuki boyutuyla ele alarak baladk ilk oturumda. Hapishaneler en genelde dzenin ceza ektirdii yerler. Ama tecrit, hapishane iinde bir ceza olduu iin, bu yanyla ada hi bir hukukta yeri yok bunun, adalet mekanizmasnda da yeri yok. Bu yanyla hukuki deil dedik. Tbbi adan ise psikolojik, tbbi sonular anlattlar. Yani insana verdii zararlar. Bir bana, bir btn olarak ikencedir tecritin kendisi. Bu anlamda tbbi olarak insanlarn salyla oynar, yaamyla oynar dedik. Tbbi adan da reddettik. nsani yanlarna son oturumda deinildi, insan sosyal bir varlk. Eer yannda bir-iki kii, kii ya da drdnc kii yok ise, yani kalabalk deilse, insan ilikilerinden soyutlanrsa, insan olmuyor zaten. Bilimsel adan da byle; bu yanyla insani deildir dedik. Yani maddi retimden koparyor, manevi deerlerden koparyor. Yani insani ilikilerden koparyor. En nemlisi toplumsal retimden yani halktan koparmaya alyor. Bu yanyla insani deildir dedik. Bugn bunlar irdelemeye altk. Yarn ise deindiim gibi bu ekilde devam edecek. Yarn programmz 9.00'da balayacak. Ben sz daha fazla uzatmadan, air Mehmet ZER'e vermek istiyorum. (Alklar)
Mehmet ZER (air):

Esirgemeyen ve balamayan akn adyla Yaar kimi insan, yayor mu, l m bilemezsin Aslnda lden ayrt edemezsin
Mcadele Sempozyumu
117
lr kimi insan, ama yaar aramzda yarattklaryla 119 arkadamz, lmeyen llerimiz Hogeldiniz. (Alklar) Sularn tesinden dalarn, dalarn ardndan gelen konuk yoldalar siz de hogeldiniz. (Alklar) Ve anneler, babalar, yoldalar ... Yeni bir ey deil, uzun yllardr, 5 yldr konuuluyor. Az nce film izlediniz, tanksnz lme, bir soluk kala bile konuan devrimci yoldalarmzn lmek istediini duydunuz mu? Duymadnz. Byk bir itenlikle yaamak istiyorum diye haykryorlard. Bize diyorlar ki siz lm kutsuyorsunuz, siz lmeyi seviyorsunuz. Analar, kim ki size onlar bouna ld derse, srtnz dnn onlara, inanmayn. Onlara inanmayn... (Alklar) Yaamay kutsuyoruz, lmeyi deil. Dost ve dman bilsin ki, bcek gibi yaamaktansa savata lmeyi ye tutarz. Onursuz yaamaktansa onurumuzla dimdik lmeyi ye tutarz. Bu lmler boa deil. Yaamak akna analar unutmayn, yaamak akna yoldalar, katillerini balamayn. (Alklar) Siz de biliyorsunuz ki ben Ankara'dan geliyorum ve tam 5 yldr Ankara'da cezaevlerinde bu tehlikeyi grdmzde Ankaral aydnlarla birlikte kurduumuz "F Tipi'ne Kar Aydn Sanat Giriimi" vard. Uzun soluklu, bir bedel gze alan kavgay yrtt. Sonular hakknda ne olursa olsun onurlu bir ey yaptmza hala inanyoruz. ncelikle arkadalarmn buraya selamlarn okuyacam size. Ve daha sonra da bu uzun ve yorucu gnn sonunda ok tutmadan birka iirle uurlayacam. Tecrit: nsann yalnzlatrlmas, biyolojik varla indirgenerek dlerinin paralanmas... Tutsan kendisi dahil, kendisiyle birlikte inancnn bilincinin teslim alnmas... Toplumsal bilincinin ve vicdannn krlemesi... Fiziki ve psikolojik olarak kertilmesi... Tecritten balayarak ailelere, giderek tm toplumsal dinamiklere gzda verilmesi, susturulmas, korkutulmas... Toplumsal bellein silinerek, umutsuzluk, yarnszlk duygusunun iselletirilmesi... Dikenli tellerin, kaln beton duvarlarn, demir kaplarn glleri binlerce paraya ayrd, tel rglerin ardnda tutsaklarn yaayan ller haline getirilmesi... Tutsaklarn anlarn, dlerini, aklarn, inanlarn yok sayarak, onlar yalnzca bir sayya indirgemesi... Tecrit intikam duygusu, lin giriimi, rehin alma, toplu ldrm, yaam hakknn gasbedilmesi ve dizginsiz terr...
118
Dnyann yarsn zindan, dier yarsn da acnn ve hznn esmerletirdii analar, babalar, eler ve yoldalar ve afak yzl tutsaklar Auschvvitz'den Ebu Gureyb'e, Trkiye zindanlarndan Guantanamo'ya kadar tm aclarn tutanaksyz, unutmayacaz. iirimizle, ykmzle, oyunumuzla gecenin bekilerini lanetliyoruz. Ki yazarlarn laneti sonsuzdur. Unutturmayacaz. Eylemimiz yazdklarmzn arkasnda durma pratiimizle, yannzda, safnzda olmaya devam edeceiz. Tecrite alan kaplarn bir tkeni olmadn yeniden rettiniz. Direncinizle, yazdklarnzla ve izdiklerinizle. Fotoraflarda bysn btn ocuklar, grld damgal mektuplarda zlemleriniz, avularmzda 119 [lmeyen lmzn] adlaryla geldik. Yangnlarda havalanan ate kartallarnn arksna katlmak iin. Sevginin sesiyle ve kalbimizle. Ahmet TELL, kr ERBA, zger SEKN, Zerrin TAPINAR, Ali BALKIZ, Mehmet ZER, Aydn UBUKU, Ylmaz DEMRALP, Oktay ETMAN, Aydn MEK Sayglarmzla ..." (Alklar) "Szn tkendii yerde iir okumak... Hep mektuplarmzn sonuna yazdk hoakallar... Baa aldk bu kez nk bu mektubumuzu elveda diye noktalayacaz Evet biz gidiyoruz siz hoakaln Hoakal anam, yarim Hoakal kardeim, arkadam Hoakaln dostlarmz Hoakaln geride braktklarmz Hoakaln dalar, ovalar, sokaklar Hoakal deniz, gkyz Sen de hoakal kat ve kalem Yaam yolunun yeni ufuklarna yelken ayoruz Devrim yolumuzun yeni bir engebesini ayoruz Gidiyoruz, belki bir daha hi dnmeyeceiz Her kilometre tanda birimiz decek Nihai zafere daha yakn mesafeler gstereceiz Sizleri hep sevdik, terketmek istemedik
Mcadele Sempozyumu
119
Bizi bu yola koyan size olan sevdamzdr Hoakaln lm bekletmeyeceiz Hoakaln iiler, kyller, memurlar Hoakaln renciler, esnaflar Hoakaln tm halkmz Vatann satanlara bir ders daha vereceiz Sizin i i n leceiz lm bekletmeyeceiz sterseniz yumun gzlerinizi, tkayn kulaklarnz sterseniz duyun, izleyin bizi Seyredin hcre hcre eriyiimizi Anlatn ocuklara masallarda, yldzlar arasnda, yldzlar gibi kaymz Ama nce hoakaln Belki son vedaya vakit kalmaz Belki vedalamak dar vakte smaz Biz gidiyoruz Bu bizden size bir veda Elveda... (Ceyhan Hapishanesi lm Orucularnn Son Mektubu) (Alklar)
"Yaam uncaz bir ey ite Bir defter kalr gidenlerden Ayr dtklerimizden bir kitap Yllar sonra aklna gelir de birden Bakarsn Kuytu dalnda bir sayfann incecik izleri vardr diretmiliimizden Yaam uncaz bir ey ite Alt izilmitir kimi satrlarn Gelseydiniz karsayd gzleriniz ayn buusuna Byle koymazd tozutarak esmesi karn Okursun iin burkulur da biraz, derin izleri vardr Birikmi eski mektuplarn
120
Yaam uncaz bir ey ite Bir dostun lm haberi gelir Bir izhar mzekkeresi Bir arama emri Sen bir ilmikle akarsn acnn iirine Duyarsn biri son kez per sevgini azndan Sokaklar iz tarlas adresin belirsizdir Yaam uncaz bir ey ite Gne fabrika duvarlarna dnce Sessiz admlarla yrr sabah umut Karsa yanklarn k salkmnda yitiine Yazlmam bir tarihin yaln dip notudur bunlar Yazlr gn geldiince Yaam uncaz bir ey ite" (Alklar)
"G kucaklayp getirdim sana Kokla sevgili yar kokla alrsn Solmusun benzin sararm Yorgun bir iinin yzne benziyor yzn yle bkk bakma bana am kolonyas getirdim sana Kentli dallarn hakl sevdasn Bolu ormanlarndan arpan bir koku Sanki Krolu'nun ter kokusu, aman kokusu, billah kokusu Canm canlarm benim zme kendini bu kadar Sana onuru retemeyenlerin suu mu var? Bak yeryz ne kadar geni Ne kadar dar Dur aktma gzm yan Gznden pecek yer brak bana Oy bana en yakn, bana en uzak sevgili yar Hasretine vur beni
Mcadele Sempozyumu
121
Giyecek amar getirdim sana Adettir diye deil sevdim diyedir Bala eski biraz Bedenim uygundur diye bedenine ellerimle ykadm tledim, elma aacnda kuruttum Gnler sarmal bir yay gibi Bunu unutma Bahar annemizin yemenisinde solgun iektir Bunu unutma Seni ben her yerinden perim Beni unutma Kadere inansaydm sana inanrdm Drmem sigaramn ucundaki kl ben Beni unutma yle krk bakma bana Caddeler nasl da geniliyor Sana bunu syleyecektim Yanmda eri bir makas var Sana bunu syleyecektim Hadi kes uzayan trnaklarndaki kiri Sana bunu.. Sana bunu... Off.. Sana bunu nasl sylerim Sevdamzn deliren ksran Elimden tut tuttururlar O kadarna izin verirler, Kahreden bir ayrln lgnl deil bu Bir isyann kelepelenmi resmidir parmaklarmz Sen ierde ben darda Ooyy mahpusluk Off mahpusluk"
Canan iin...
"Ne kadar ok eyi paylatk seninle
122
Uzun uzun susarak Ik salkm gllerle geldim Dnyorum Sensiz sessizce bir slk alarak Anladm seni Yantsz sorular tayordun yznde Yanksz lmler Sakladn gzyalarn dudaklarnla aladn Anladm seni."
Zehra'ya...
"Baardn kalbim byk bir su iledin Balanman isteme sakn Aldanma lgn yldzlara Baka bahar bekleme artk Yolun sonundasn Baardn kalbim gzel bir su iledin Limansz kara sulara k Ne sirenlerin ezgili sesi, ne bir gemici feneri Gsnde ay fotoraflar ufkun kalbimdesin Baardn kzm arklar syle sulardan iirler yaz Ferhat kskansn seni Kerem seni Baardn kzm yelken a gznn kirpiine Kzm dnersen arklarla dneceksin Dnmezsen iirle gmleceksin Baardn kzm."
"Gnler ar gnler lm haberleriyle geliyor Korkun ellerinle bastrp yaran Dudaklarn kanatarak katlanlmakta arya imdi merhametsiz bir lk oldu mit
Mcadele Sempozyumu
123
Gnler ar gnler lm haberleriyle geliyor Dman hain zalim ve kurnaz lyor insanlarmz arparak Ne kadar ok Halbuki nasl da hak etmilerdi yaamay Bir bayram sabah arklarla, bayraklarla nmayie ktlar yle gen yle ftursuz Gnler ar gnler lm haberleriyle geliyor En gzel dnyalar yaktk kendi ellerimizle Bizi bir para hazin ve dimdik brakp gitti gzyalarmz Ve biz bu yzden unuttuk balamay Varlacak yere kan iinde varlacaktr Ve zafer artk hibir eyi affetmeyecek kadar trnakla sklp koparlacaktr." (Alklar)
"Kar dallar rtt Kavruldu en yaman ieklerin Kalbim katlan bunlara nk ktr yaanlan Amansz limansz bir k Ve sarlmz drt bir yandan Ama dn kalbim
Kavgayla kazanlacak bahar
Direnen adressiz yaayan yoldalar, Fkracak baaklar ilk yazla karlar altndan Dolu dizgin geen her acy bir sevinle Yolu yok kalbim Yolu yok Sa kacaz bu aclardan nk umutsuzluk yasak Ylgn trkler sylemek de nk yryor umudun ordusu
124
Umutsuzluu kuruna dizerek
Bir mermi de benden aslanm Bir mermi de benden Bir mermi de benden mukaddes namlular, zafer toplar Daha gelmesin mi bahar Daha glmesin mi alayanlar Yllardr kan iinde, sarg iinde Unuttunuz mu sevimesini, akalamasn Mjdeler mjdeler olsun Yeni bir dnya douyor orul orul giden kan pahasna Mjdeler mjdeler olsun Yeni bir dnya douyor Zincir seslerinden verem basillerinden uzakta Byk lleri barna basp yaral insanlarmz konuuyor Benim olsun bizim olsun senin olsun Hani kardeleriniz vard ya bu dnyada Kz kardelerimiz analarmz airlerimiz Dom dom kurunuyla vurulsak da hep byle dveceiz Grtlak grtlaa, die di, tank tanka Eitlik ve hrlk uruna Bir mermi de benden aslanm Bir mermi de benden mukaddes namlular, zafer toplar Kardeler uzatn ellerinizi oalsn ayak seslerimiz Uzatn ellerinizi oalsn soluumuz Bir orman yangn gibi Bir bahar salgn gibi Uzatn yklsn korkunun kaleleri Isn su, dirilsin gn, bysn nehir, yrtlsn karanlk Ey zgrlk merhaba lmek iin yaadmz yeter
Mcadele Sempozyumu
125
Yaamak iin lelim biraz da Yaamak direnmektir Yaamak direnmektir Berxwedan jiyane Berxwedan jiyane" (Alklar)
Grup YORUM:
Hepinize tekrar hogeldiniz diyoruz. evrirmen arkadalarmz gidecekmi galiba, onun iin biz de sylemek istediimiz birka cmleyi syleyelim. Ardndan drt be ark syleyeceiz. Hepiniz hogeldiniz diyoruz. zellikle dardan Avrupa'nn, Ortadou'nun deiik yerlerinden gelen konuklarmza hogeldiniz diyoruz. TAYAD'n ve Uluslararas Tecritle Mcadele Platformu'nun ortaklala yapt bu sempozyumun konusu tecritti. Tecrit, dnyada tecrit, lkemizde tecrit, ierde, darda, hep yerde, niversitelerde, fabrikalarda, beynimizde, her yerde uygulanmaya allan bir tecrit. lkemizde, dnyann eitli hapishanelerinde bugne kadar tecrit ikencesi sonucu yzlerce tutsak hayatn kaybetti. Biz de syleyeceimiz bugnk trkleri lkemizde tecrite kar mcadele veren ve hayatn kaybeden 119 devrimci iin syleyeceiz. Onlar beyinlerinde tecriti krdlar, paraladlar ve hayatlarn kaybettiler. (Sempozyumun bu blmnde Grup Yorum, "Onurumsun", "By de Baban Sana", "Gel ki afaklar Tutusun", "Dalara Gel" adl trk ve marlarn sundu, halaylar ekildi.) imdi son arkmz sylyoruz, daha dorusu marmz sylyoruz. Kahramanlar lmez Halk Yenilmez diyoruz. (Alklar )
Sempozyumun birinci gn, Kahramanlar lmez Halk Yenilmez marnn szlerine elik eden havadaki yumruklarla sona erdi.
126
KNC GN
(26 Haziran 2005, Pazar)
Mcadele Sempozyumu
127
1. OTURUM TECRTN SYAS BOYUTU VE RGTLERE YNELK TECRT
Oturum Konumaclar: Erol EKC (Oturum Bakan, st. Temel Haklar ve zgrlkler Dernei/ DSK/Genel-i rgtlenme Daire Bakan) Hlya EKERC (zgr Der) Av. Bernd HAUSLER (Berlin Barosu nsan Haklan Sorumlusu)
1 28
Meftun GRDALLAR (TMMOB stanbul l Koordinasyon Sekreteri) Yannis VLAHOS (PAME-Militan i Cephesi / YUNANSTAN) Savas TSAKMAKDS (ADEDY-Yunanistan Memur Sendikalar Konfederasyonu-YUNANSTAN) Sandro TARGETT (Toscana Eyalet Meclisi Milletvekili/ TALYA) Michael DEVNE (RSP; rlanda Cumhuriyeti Sosyalist Parti, 1981 lm Orucu'nda hayatn kaybeden Micky Devine'nin olu/ RLANDA)
Mcadele Sempozyumu
129
Sleyman ACAR:
Ben dnn ksa bir zetini yapaym. Bugn yeni gelmi olanlar asndan da iyi olur. Dn tecritin hukuki boyutunu, tbbi boyutunu ve insani boyutunu ele aldmz oturum oldu. Yurtdndan katlmclar, lke iinden de katlmclar oldu, ayrca tutsak ailelerinden ve DK'lerden, aydn sanatlardan da konuanlarmz oldu. imdi programmza gemeden Kazm Koyuncu iin tekrar basal diliyoruz. Hepimizin ba saolsun. Bugn sanrm memleketi olan Hopa'ya gtrlecek, orada da defnedilecek. imdi mesajlara geiyorum. lke dndan mesajlar var, lke iinden mesajlar var. Almanya'dan Rainer Dittrich adl eski bir tutsak, Dou Alman vatanda. Tutsak olduu sre ierisinde srekli Trkiye'deki tutsaklar, Filistinliler, BASK'llar iin defalarca alk grevleri yapm, Almanya Hapishaneleri'nde yaplm olan tm direnilere katlm birisi. Zaman zaman RAF' olarak lanse edilmitir ancak rgtsel olarak onlardan deil, siyasi-ideolojik olarak da kendisini bir komnist sava olarak gryor. Ve cephe anlaynda gryor ayn zamanda. ocukluundan bugne de komnist bir kltr iinde yetimi ve 1952 doumlu. Onun bizlere mesajn bylece iletmi olalm. Yine sempozyumumuza bir mesaj.
Ezilenlerin Sosyalist Platformu'ndan:

"Tecrite kar yrttnz mcadeleyi ESP'li ehit ve tutsak yaknlar olarak selamlyoruz. Bugne kadar hapishaneler hem ar ciddi saldrlarn hem de byk direnilerin mekan olmutur. 19 Aralk hapishanelere ynelik katliamdan bu gne 119 devrimcinin lm orucunda ve tecrite kar direnite ehit dmesi, srdrlen direni izgisinin ifadesidir. Bu katliamn ve direniin 5. ylndayz. F Tipi hapishanelerde ikence, disiplin cezalar ve tecrite ramen devrimci irade bklmez bir kararllkla kendisini reterek direniyor direnecektir. Dzenlemi olduunuz sempozyumun hapishanelerde ve darda yrtlen tecrite kar mcadelede yeni bir adm olaca inancyla. Devrimci Tutsaklar Teslim Alnamaz, Devrim ehitleri lmszdr. ESP'li ehit ve tutsak yaknlar".
130
Bu arada ben bir not deyim. evirmen arkadalar yava okumam istiyorlar ama bir yandan da mesajlarn younluu, krsye aldmz duyarl insanlarn younluu nedeniyle biraz hzl okumak zorunda kalyorum. Bunu ortalamaya alyoruz. Bazen hzl, bazen yava olabiliyor.
Proleter Devrimci Duru Dergisi'nden bir mesaj:

"Tertip komitesine TAYAD ve Uluslararas Tecritle Mcadele Platformu olarak dzenlediiniz Uluslararas Sempozyumu selamlyoruz. Devrimci tutsaklara ynelik izolasyon ve tecrit politikalar tm arl ile devam ediyor. Devlet, toplumun en ilerici ve en rgtl kesimini, siyasi kimliklerinden uzaklatrmay, hiletirmeyi hedefliyor. Tarihin her kesitinde siyasi tutsaklara uygulanan tecritin z, tutsaklardan balamak zere tm toplumu rgtszletirmek zerine kuruludur. Fakat tarihin kaydettii bir gerek daha vardr ki, tecrit politikalar karsnda her zaman direnen bir g olmutur. '84 lm Orucu'nun "Biz Kazanacaz" iar, tecrite kar mcadele ars olmu, gelecek kuaklara bir mcadele gelenei brakmtr. Emperyalizmin dnyay yeniden paylama sava kztka tecrit uygulamalar da uluslararas bir boyuta tanmtr. Yeniden toplama kamplar kurulmu, yeniden kitlesel katliamlar, ikenceler gndeme gelmitir. Esasen lkemizdeki F Tipi cezaevleri de emperyalistlerin halklara dnk katliam politikalarnn bir rn ve paras olarak kurulmutur. Bu kesitte yaptnz sempozyumun, tm dnyada uygulanan tecrit politikalarna kar uluslararas dayanmay glendirmesini temenni ediyoruz. Tecrit koullarnda, hapishanelerden ykselen direnii izgi, dardaki mcadele ile birletiinde duvarlarn yklmamas iin hibir neden yoktur. Hapishanelerde yzn zerinde ehit veren devrimci irade, bunu da baaracaktr. Tecrite kar direnite cann saknmadan adayan tm ehitlerimizin nnde saygyla eiliyoruz. Kanlar pahasna tadklar bayrak her zaman yksekte kalacak, hapishane duvarlarn aacaktr. Bir kez daha haykryoruz: Biz kazanacaz! Biz kazanacaz! Biz kazanacaz! Proleter Devrimci Duru Dergisi"
Mcadele Sempozyumu
131
Evet mesajlarmz okumaya devam ediyoruz:
spanya Halklarn Komnist Partisi'nden bir mesaj: spanya Halklarn Komnist Partisi adna Uluslararas likiler Sorumlusu, Merkez Komite yesi Quim Boix tarafndan gnderilmitir, okuyorum: "Hepinize en iten dayanmamz sunarz. Sempozyum almanzda baarlar dileriz. Sonu ve zaferi, ancak mcadele ederek kazanrz. Gelecek devrimcilerindir. Komnist selamlar".
Macar Sol Cephesi'nden bir mesaj. Macar Sol Cephesi

Bakan Peter Szekely tarafndan gnderilmi. "Size Macar Sol Cephesi-Komnist Genliin Birlii olarak selamlarmz iletiyoruz ve konferans, konferansn katlmclar iin dayanmamz ifade ediyoruz. Konferans sol ve anti-emperyalist hareketler iin ok nemlidir. Burada ortak grlerimize biim verebilir, yeni-smrge politikalara, emperyalizm ve her trl baskya kar birleebiliriz. Biz ezilen halklar ve hapishanedekiler iin dayanmamz dile getirmek istiyoruz. Anti-emperyalist selamlar. Peter Szekely, Macar Sol Cephesi Bakan". Evet deerli dinleyicilerimiz. imdi de lkemizin ilk sosyalistlerinden Ali ER'i davet ediyoruz krsye. Bize ksaca duygularn anlatacak. (Alklar)
Ali ER (Eski TKP'li, Konuk Konumac):

"Dostlar, yoldalar sevgi ve sayglarm sunuyorum sizlere. Yoldalar. Gnmzde anti-komnizm yaplmakta. Yani Marksizm'in yoruma ak olduu syleniyor, oysa Marksizm bilimdir. Dogma deildir, din deildir. Her trden yenilenmeye ak, kendini yeniler Marksizm. Bir de Marksizm'in aldn sylyorlar gnmzde. Byle bir iddia da var. Oysa Marksizm daha gelimi, gnmze daha bilimsel yani ii snfnn bilimini ve ideolojisini ortaya koyan ve o tm ynlara kabul edebilecei deeri tayamyorsa, bu iddia var. Marksizm'in yerine daha fevkalade, daha
132
Tecrit ve Tecrite kar
ak, gelimi bir ey koyamad srece anti-komnizm yaplmaktadr. Hi kimse merak etmesin. Yaadnz karada ii snf varsa -ki vardr- o halde Marksizm ve Leninizm var olacaktr. Hepinize sayg ve sevgi sunarm. Ayrca 119 canmzn aramzda olduunu sylyorum. Hepinize sayg ve sevgi sunuyorum. Saolun-varolun sevgili yoldalar." (Alklar)
Meryem ZST (SES yesi, Konuk Konumac):

"Merhabalar. Salk ve Sosyal Hizmet Emekileri adna hepinizi selamlyorum. Tecrite ynelik hazrlam olduumuz birtebli vard, ben ksaca onu zetlemeye alacam. Hapishaneler dnyann birok lkesinde olduu gibi lkemizde de gncelliini koruyan nemli bir sorun. F Tipi hapishanelerle dayatlan tecrit, en temel haklarn gasbedilmesi ve lm orucu direnii ile 119 insann yaamn yitirmesi sorunun boyutunu ve yakcln ortaya koyuyor. Ayrmna varlmas gereken nokta ise bu sorunu sistemin yaratt ve bir insanlk sorunu olarak karmzda durduudur. Hapishane kurumu insanla kapitalizmin armaan. 17. yzyla gelinceye dek toplum yaamnda bugnk anlamda hapishane yok. Onun yerine zindan denilen kapatma yerleri vardr. nsanlar zindana bedeli eza biiminde uygulanan cezalarn ekmek ya da serbest kalmay beklemek iin kapatlrlard. 18. ve 19. yzyllarda kapitalizmle birlikte kentlere g younlat. Feodalizmden kapitalizme gei ve sanayileme ii snfnn douuna ve gelimesine neden oldu. reten ama rettiinden hakettiini alamayan ii snf burjuvazinin korkulu ryas haline gelmiti. Toplumsal yaamdaki bu gelimelere paralel olarak yneticiler yeni araylara girdiler ve zm "toplumsal szleme"de buldular. te bu toplumsal szleme, suluyu toplumsal bar bozan i dman olarak grmt. Buna uygun ceza yasalar gelitirilirken nceki ceza anlayndan farkl olarak hapis cezas gelitirilmiti. Cezalandrmada aleni, seyirlik ve ibret verici olmas planlanan bedenin btn unsurlarna ve vcuduna, ana blmlerine uygulanan ikence uygulamalarnn yerine, cezann bedenden ok ruha ynelik olmas dncesinden yola klarak, hapis cezas almtr. Fransz ihtilali'nden sonra insan haklarnn nem kazanmasyla ceza biiminde slah dncesi ne kt. Ceza yasas kimliksizletirmenin, kiiliksizletirmenin, F tipletirme-
Mcadele Sempozyumu
133
nin, hizaya sokmann ve topluma uyumlu hale getirmenin arac olmutu. Cezalandrmada ruhsal terbiyenin ana unsur olmas bedeni cezalandrmay ortadan kaldrmad gibi, fiziksel iddet ve ikence gerektii zaman uygulanan temel yntemlerden biri olarak devam etti. Hcre tipi hapishaneler ilk olarak 1700'lerin sonunda Amerika'da inaa edildi. 1880'li yllarn Avrupas'nda ise yaygnlat. 2. Dnya Sava'nda hcreleri gelitirme onurunu(l) Naziler stlendi. Mimari yap tek bana amaca ulamak iin yeterli deildi. Bunun iin Amerikan Hapishaneler sistemi temel ayak zerine oturtuldu: Yksek gvenlik, tecrit ve slah. Amerikan Donanmas psikologlarndan Doktor Edgar Schein beyin ykama zel varyantlar raporunda "tutsaklar yeterince tecrit edilen yerlere yerletirilmeli. nk bununla duygusal ilikiler baarl bir ekilde koparlabilir" diyor ve unlar neriyor: "Tm gerek nderler, doal nderler ayr tutulmal, beyin ykama amacyla uyum ierisinde olmayan tm grup etkinlikleri yasaklanmal, ibirlii yapmay kabul edenlere hogrl davranlmal, kabul etmeyenlere kar ise sert muamele uygulanmal, tutsaklar arasndaki grup deerleri datlmal, her trl duygusal destek yokedilmeli, tutsaklarn tutsaklk koullarn yaknlarna ve arkadalarna yazmalar engellenmeli." Uzun sredir Amerika ve Avrupa Hapishaneleri'nde uygulanan bu yntemler be yldr da F Tipleri'nde uygulanyor. Tecrit yani yalnzlatrma, fiziki uygulamann ok daha tesinde anlamlar tamaktadr. Egemen anlayn, hogr snrlarnn dndaki dnceleri yoketmenin, toplumsal balarn koparmann ve direnme dinamiklerini ortadan kaldrmann arac haline gelmitir. Bu ynyle tecrit sadece cezaevleriyle snrl olmayp tm topluma ynelik bir tehdittir. AB'ye uyum erevesinde demokrasicilik oyunlarnn oynand bir dnemde Eitim-Sen'in anadilde renimi savunduu iin kapatlmas, yeni Trk Ceza Kanunu'yla muhalif dncenin kabul edilemez bir su haline getirilmesi, salkta dnm yasalaryla saln metaya dntrlp emekli olma hakknn emekilerin elinden alnmas, Irak'n igal edilmesi, Byk Ortadou Projesi'yle Afrika ve Ortadou'da 22 lkenin emperyalizmin karlar iin tehdit edilmesi, tecritin snrlarnn ne kadar geni olduunu gsteriyor. Tecritin salk boyutu: Tecritte en nemli sorunlardan birisini salkla ilgili problemler oluturuyor. Sal en genel tanmyla bedensel ve ruhsal ynden tam bir iyilik olarak ele aldmzda, hapsedilmenin travmatik etkileri, yetersiz ve dengesiz beslenme, yeterli ve temiz ime ve kullanma suyunun temininde karlalan glkler, kt hcre artlar, snma, havalandrma, aydnlatma ile ilgili sorunlar, izolasyon, mahkumlarn
134
ounun ikence ve benzeri travmalara uram olmas, sk yaanan alk grevleri, cezaevlerindeki bedensel cezalandrmalar, gerekli tbbi yardm ve tedaviden yoksun braklmak, mahkumlar salk asndan bir risk grubu haline getirmektedir. F Tipi cezaevleri, izolasyon amal kullanmasalar bile salk asndan sakncalar ieriyor. Tuvalet ayn zamanda du amacyla kullanlmakta, ayn ortamda pler bulunmaktadr. pler ve kanalizasyona alan ukurlarn bulunduu ortamda banyo yapmak hem kiisel, hem de hcre hijyeni asndan enfeksiyonlara ak olmas nedeniyle sakncaldr. Ayrca kuyu suyu kullanlmakta, bu da salksz olduundan hastalklara neden olmakta, yetersiz verildiinden banyo ve temizlik yaplamamaktadr. Fiziksel ve sosyal izolasyonun tbbi sonularna ilikin yaplm bir ok aratrmalar, deneyler vardr. Deney hayvanlar zerinde yaplan aratrmalarda, deneklerin bir sre izolasyonda kaldnda agresifletikleri, saldrgan davranlar ortaya koyduklar, izolasyon sonrasnda hemcinsleriyle karlatklarnda sosyal etkileimlerinin bozulduu, depresyon tr davranlar sergiledikleri grlmtr. nsanlar zerinde yaplan aratrmalarda da grme alannda daralma, iitme duyusunda azalma, sinirsel tipte sarlk, timitus yani kulak nlamas, vcudun baklk sisteminin zayflamas ve buna bal olarak de tmr byme hznn art, virel enfeksiyonlarn yaratt tahribatta art, vcutta eitli deiiklikler yani kllanma, prematr menapoz, alg ve duyu bozukluklar, agresif etki, saldrgan davran, gvensizlik, sosyal iliki kalitesinde azalma, depresyon, uyku bozukluklar, konsantrasyon bozukluklar, iitsel ve grsel halsinasyonlar, evreye ve kar cinse ilgi kayb, izolasyon artlarnda artan stres yk ve beslenmeyle ilintili olarak eitli tablolarn arlamas. Kii uyarandan yoksun brakldnda i dnyasna ait uyaranlar yani hayaller, ryalar, bilin d sreler, d uyaranlardan yani gereklikten, gerek dnyadan ayrt edilememekte ve gereklik duygusu kaybolmaktadr. Teksas Cezaevi'nde yaplan aratrmalarda intihar eden mahkumlarn % 97'sinin tek kiilik hcrelerde kald saptanmtr. lkemizde de buna benzer sreler yaand. Sincan F Tipi'nde crm ilemek iddiasyla bulunan Halil Koyiit adl adli tutuklu 11 Nisan 2002'de kald tek kiilik hcrede kendini asarak intihar etti. Kocaeli F Tipi Hapishanesi'nde Volkan Arman adl siyasi tutuklu tek kiilik hcrede kendini asarak ihtihar etti. Yine Tekirda F Tipi Hapishanesi'nde Aziz Doan adnda tutuklu kendini arafla asmaya alm, hcre arkadalarnn yetimesiyle kurtarlmtr. Tecritin yaratm olduu etkilerden dolay Aziz Doan gibi bir ok rnek dolu bugn cezaevlerinde. Tecritin beden ve ruh sal zerinde olumsuz etkiler yaratt bilim-
Mcadele Sempozyumu
135
sel olarak ve yaanlan pratik zerinden ortaya kmtr. F Tipi cezaevlerinin kanl bir operasyonla almasnn zerinden 5 yl geti. Bu sre iinde tecritin tutuklu ve hkmller zerinde yaratt psikolojik, fizyolojik etkilere dair elimizde fazla veri yok. Adalet Bakanl bu yndeki btn giriimlere olumsuz yant vererek, cezaevlerinin zerine kaln bir rt rterek yaananlar toplumun gznden saklamaya alyor. nsan Haklar Evrensel Normlar'na ve hukuka aykr bu uygulamalardan bir an nce vazgeilmeli, F Tipi cezaevleri daha fazla insan yaamn yitirmeden kapatlmaldr. Bu sempozyumun da uzun sredir toplumda varolan bir sessizlii yrtacak bir ses olmasn diliyorum. Teekkr ederim." (Alklar)
Sleyman ACAR:
Yeni gelenler iin yine bugn birazdan balayacak oturumun ana temasna ilikin ksaca bir eyler syleyelim, ondan sonra da Khiam Rehabilitasyon Merkezi'nden Mohammed SAFA'y krsye aracaz. Bizlere dnya ikenceyle mcadele gn zerine syleyecekleri olacak. kencenin, tm dnyada srmekte olan zulmn ideolojik-politik kaynann emperyalizm olduunu, dolaysyla ibirliki iktidarlarn da emperyalizmden bamsz ele alnamayacan daha iyi, ayrntl bir ekilde anlamaya alacaz. imdi ufkumuzu karartmaya alyorlar. Anti-emperyalist kiiler zerine syleyeyim; kii anti-emperyalist ama faizme kar deil, anti-faist ama emperyalizme kar deil, anti-kapitalistler de var, zira insan haklar mcadelesi yrtenler de var. zcesi sylemek istediim demagojilerle ufkumuzu karartmaya alyorlar. Yani ok gl bir medya mekanizmas ellerinde. Bu anlamda bugnk oturum faydal olacak siyasi boyutuyla. rgtlere ynelik tecrit, listeler de, F Tipi hapishanelerde uygulanan tecritten bamsz eyler deil. imdi Khiam Rehabilitasyon Merkezi'nden Mohammed SAFA'y krsye aryoruz. (Alklar)
Mohammed SAFA (Khiam Rehabilitasyon Merkezi, Lbnan- Konuk Konumac):

Hayrl sabahlar ncelikle, selam olsun hepinize, Lbnan'dan selam
136
olsun. Ve ncelikle seiam olsun dostumuz TAYAD Bakan Niyazi ve ona diyorum ki sen dnyadaki en zengin insanlardansn ve sen ehit Volkan ve Devrim'in babassn ve selam olsun eski tutsaklardan Ahmet'e ve Sleyman ve daha ismini sayamadm insanlara. Ve annelere selam olsun Zeynep'e, Zehra'ya ve Zehra'nn annelerine ve onlara ben diyorum ki ne gzel annelerdir onlar ki, oullarn esir olarak veya ehit olarak vermekteler. Ve selam olsun ve size feda olsun ayaklarnz altndaki topraklar peyim. Ben feda olaym size. (Alklar) Ve selam olsun btn dnce ve vicdan tutuklularna selam olsun. Ve onlarn ailelerine ve hapishanelerde ehit den tutsaklara. Ve en son ehidimiz Faruk'a selam olsun (Alklar). Ve selam olsun gzaltnda kaybedilenlerin ailelerine... ki onlar hala geree, evlatlarnn gereine alyorlar. Ve lm orucundakilere, lmn etrafndaki sessizlii krmak iin lm orucunda bulunanlara selam olsun. (Alklar) Ve selam olsun lme kar lm orucunda olanlara. Ve selam olsun hapishanelerdeki ve tutukevlerindeki ikence kurbanlarna, dnyadaki tecrit ve gzaltnda kaybedilenlere... Sizleri Lbnan'dan selamlyorum. Ve basn ve kltr ehidi Samir Qasir'in gln sizlere getiriyorum (Alklar). Ve selam olsun gn nce ehit olan sosyalist partinin bakan Lbnanl George brahim Abdullah'n selamn getiriyorum (Alklar). Ve size Lbnanl tutsaklarn gzbebei Samir komutann, 27 yldr srail Hapishaneleri'nde bulunan Samir Komutann selamlarn iletiyorum. Ve Avrupa'daki Hapishaneler'de bulunan George brahim Abdullah'n 20 yldr israil Hapishaneleri'nde kalan George brahim Abdullah'n selamn getirdim. Sevgili kardelerim, siz burada stanbul'da tecrit ve tecrite kar mcadele sempozyumunda toplanmsnz. Bizim merkezimiz de Lbnan'da, iddet ve ikenceye kar bir Beyrut konferans organize etmekte. Bugn 26 Haziran, ikenceye Kar Uluslararas Mcadele Gn. te bugn erevesinde ikence madurlar iin uluslararas rehabilitasyon merkezi ve insan haklar rgtleri, byk bir ikenceye kar uluslararas kampanya dzenliyorlar. stanbul'daki bu konferansta ykselen sizin lnz, bugn tecrite ve tutsakla kar btn dnyada yanklanmakta. Binlerce yumruk ikenceye kar kaldrlyor ve iddete kar ve insanlk onurunu aalamaya kar, ikenceye son verilmesi ve yasaklanmas iin, ikencecilerin cezalandrlmas ve madurlarn desteklenmesi iin, binlerce azdan sesler ykseliyor. Binlerce azdan tutsaklarn serbest braklmasn talep eden sesler ykseliyor. gal altndaki Filistin'de, srail tarafnda rk ayrmc duvarlar yaplyor. ehirler, kyler ve evler tecrit edilmekte. 8 bin Filistinli esir ve Arap
Mcadele Sempozyumu
137
tutsak, zgrlk trajedilerinin bitmesini talep ediyorlar. Sistematik olarak yaplan ikence operasyonunun bitmesini, dnya kamuoyunun ihtimam gstermeyip seyrettii maduriyetlerinin son bulmasn istiyorlar. Irak'taysa, Saddam Hseyin'in mezarlndan Bush'un mezarl haline gelen, Amerikan igaline urayan Irakllar, yabanc igale kar, Ebu Gureyb'teki ikenceye kar baryor. iddete, yzlerce insann hayatna malolan rasgele ldrlmelerin sona erdirilmesi iin alyorlar. Bugn Irak dnyada en byk insan haklan ihlallerinin yaand yerdir. Sudan'da, analar ocuklarn yapraklarla doyuruyor. Alem, Darfur'daki insanlk dramn aciz olarak sadece seyrediyor. Arap lkelerindeyse, oullar iktidarlar babalarndan devralyorlar ve iktidarlar sahte referandumlarla yeniden ina ediliyor. Arap Hapishaneleri, vicdan ve dnce tutsaklaryla, muhalif insanlarla, saysz aydn ve yazarlarla dolup tayor. Terrle mcadele bahanesiyle iktidar ve politikalar eletirmek, terrizm diye lanse ediliyor. Bir lokma ekmek iin yrye armak terrizm diye lanse ediliyor. Dileke imzalamak, anayasal dzenlemeler yaplmas ars yapan dilekeler imzalamak da terrizm diye lanse ediliyor. Kadnlara ynelik iddete son verilmesi iin mcadele etmek de terrizm diye lanse ediliyor. nsan haklar szlemelerine uymaya ve ikenceye kar szlemeleri imzalamaya armak bir hak ama terrizm olarak lanse ediliyor. Bir temel hak olan "salk emek ve rgtlenme" zerine panel dzenlemek, toplant yapmak da terrizm diye lanse ediliyor. Sosyal adalet istemek de terrizmdir deniliyor. Direni topraklarn savunmaya ynelik direni de terrizm olarak lanse ediliyor. Sakn armayn; eer bir gn resim ve ark sylemek ve iir ve sevgi ve afak terrizm olarak lanse edilirse... Kba Krfezi'ndeki Guantanamo Hapishanesi, Bagram Hapishanesi ve Irak'taki Ebu Gureyb Hapishanesi, Amerikan demokrasisine birer rnektir. 11 Eyll'den sonraki demokrasi anlaynn rnekleridir. Tutsaklk, ikence, iddet ve insan haklar ihlalleri, bir tecrit duvardr. Bu tecrit duvar, sadece srail'in Filistin'deki uygulamalaryla snrl deil, btn dnyay sarmakta. Halklarn mcadelesinin tm kazanmlarn yoketmek amacyla terrle mcadele ad altnda tm dnyay saryor. Berlin duvar ykld. Ve Gney Afrika'daki rk tecrit duvar da ykld. Ama tm dnyada bugn daha tehlikeli, korkun ve barbar duvarlarla kar karyayz. Sava duvarlar, igal duvarlar, Amerikan smrgeci duvarlar, rk duvarlar, yoksulluun, aln ve cehaletin duvarlar ykselmekte. Gelin ey yoldalar, saflarmz birletirelim. Glerimizi toparlayalm ve yntemlerimizi, planlarmz ve programlarmz tekrar gzden geirelim. Biz insan haklar savunucular ve ikenceye kar mcadele edenler,
138
zgrlk, adalet ve demokrasi uruna mcadele edenler. Biz, tecrit uygulayan ikenceci glerle baarl bir ekilde mcadele edecek organizasyonlar oluturmay ihmal ettik. Filistinli tutsaklarla dayanma ve birlemeyi ihmal ettik. Ebu Gureyb'teki, Kba'daki be kiiyle ve Darfur'daki ve Arap Hapishaneleri'nde olanlarla ve Trkiye'deki tutsaklarla dayanma iinde olmakta baarszz, ihmal ettik. Biz bu ihmali ve sessizlii terk edelim, sessizliimizi, hatalarmz ve zayflmz terk edelim. Demokrasi ve insan haklar, Amerikan sava uaklarndan fzelerle beraber gelmeyecek. Gelin platformumuzu gelitirelim. Ve onun uluslararas bir organizasyon olmas iin alalm. Gelin tecrit duvarlarn ykalm. Ve onun enkazna, bu duvarlarn enkazna, zgrlk duvarlarn, adalet duvarlarn, demokrasi duvarlarn kuralm. nsan haklan duvarlarn kuralm. Selam olsun lm orucundakilere, zgrlk ve yaam iin lm orucuna girenlere selam olsun. Ve selam olsun tm ehitlere, tm tecrit ehitlerine, ikence ehitlerine ve gzaltnda kaybedilen ehitlere. (Alklar)
Sleyman ACAR:
Biz de buradan Mohammed SAFA'ya teekkr ediyoruz. imdi ksa bir mesajmz var: zmir Haklar ve zgrlkler Cephesi Temsilcilii'nden. Onu okuyup oturumumuza geeceiz. "Merhaba Dostlar, Bata ABD emperyalizmi olmak zere emperyalistler ve ibirlikileri, dnya halklarn teslim alabilmek iin tm dnyay kana bouyorlar. gallerle, ambargolarla, katliamlarla ve dnya halklarn birbirinden tecrit etmeye alarak amalarna ulamaya alyorlar. Direnen herkesi, tm kesimlerden tecrit ederek; direnilerini krmay; krmay baaramad noktada ise direniin sesini soluunu bomaya alarak, sansrle direni gereini saklamaya, gizlemeye alyorlar. 5 yldr da lkemiz topraklarnda direnen devrimcileri tasfiye ve yoketmek iin bata F Tipi hapishaneler olmak zere tecriti uyguluyor. Ama baaramyorlar. Ve baaramayacaklar. 119 kahraman ehidimiz tasfiye ve yoketme saldrsnn karsnda gl bir barikat oldular. 119 kahramanmz bizlere direnenleri hibir gcn teslim
Mcadele Sempozyumu
139
alamayacan retiyorlar. 119 kahramanmz tecriti oktan parampara ettiler. Ve bizlere, zalimler ne yaparsa yapsn, inanm insan iradesinin karsnda onlarn aresizliini gsteriyorlar. Kahramanlarmzn nnde saygyla eiliyor, Tecrit ve Tecrite Kar Mcadele Sempozyumu'nu, sempozyumun dzenleyicileri TAYAD ve Uluslararas Tecritle Mcadele Platformu'nu ve sempozyumun tm katlmclarn selamlyor; ehit ve tutsak analarmzn ellerinden pyoruz. Yaasn lm Orucu Direniimiz! Tecriti Kaldrn lmleri Durdurun! zmir Haklar ve zgrlkler Cephesi Temsilcilii" (Alklar)
Sleyman ACAR:
Deerli misafirler, bu oturuma Toktam ATE hoca da katlacakt ancak rahatszlndan dolay katlamayacan renmi bulunuyoruz. imdi oturumcular buraya alalm. Bu oturumun bakanln stanbul Temel Haklar ve zgrlkler Dernei'nden Erol EKC yapyor. Katlmclar arasnda zgr-Der'den Hlya EKERC var. TMMOB stanbul l Koordinasyon Sekreteri Meftun GRDALLAR. O bir saat sonra katlacan ifade etmiti. Gelmemise sonradan katlacaklar. Yunanistan'dan Yannis VLAHOS (PAME-Militan i Cephesi'nden). Yine Yunanistan Memur Sendikalar Konfederasyonu'ndan Savas TSAKAMAKADS. talya Toscana Eyalet Meclisi Milletvekili Sandro TARGETT. rlanda Cumhuriyeti Sosyalist Parti'den Michael DEVNE. Michael DEVNE 1981 lm Orucu'nda Boby Sandsler'le hayatn kaybeden Micky DAVNE'nin oludur. Bir de dnk konumalardan hatrlayacaksnz; Avrupa Birlii Kara listeleri zerine konuan Almanya'dan gelen Bernd HAUSLER bu oturumda yer alacak. Kendilerine tekrar hogeldin diyoruz.
140
Mcadele Sempozyumu
141
"TECRTN SYAS BOYUTU VE RGTLERE YNELK TECRT" Konulu 1. Oturum Konumalar

Erol EKC (Oturum Bakan):
Deerli dostlar, TAYAD ve Uluslararas Tecritle Mcadele Platformu'nun Tecrit ve Tecrite Kar Mcadele Sempozyumu'na ho geldiniz. (Alklar) imdi bana sunulan program gerei zamanla da herhalde yaracaz. Bugn bu platformun ikinci gn. ikinci gnn birinci oturumu. imdi srasyla, tecritin siyasi boyutu ve rgtler blmnde deerli katlmclar bu konudaki dncelerini belirtecekler. Ben deerli katlmclardan kendilerinin zel bir istei yoksa, bana verilen sra zerinde zamana da sadk kalmak zere 10'ar dakikalk bir konuma sreleri var. Buna uyacaklarn dnerek birinci konumac Hlya EKERC, zgr-Der adna, buyurun... (Alklar).
Hlya EKERC (zgr-Der):

Hepinizi saygyla selamlyorum ve byle bir sempozyumu dzenledii iin TAYAD'a tekrar teekkrlerimi sunmak istiyorum. TAYAD'n daha nce hazrlad F Tipi'yle ilgili sempozyumlara, kurultaylara katlmtk konumac olarak. Fakat bugnk sempozyum biraz daha geni olarak ele alnm. Tecrit konusu, sadece kiilere deil, lkelere ve rgtlere ynelik tecrit noktasnda, konu biraz daha geniletilmi. Umarm bu ekilde kamuoyunu daha duyarl hale getirebilir ve kulaklar sar olanlara bir ekilde szmz duyurabiliriz diye dnyorum. Hepinizin bildii gibi hapishaneler aslnda bir btnn paras. Cezaevlerini inceleyerek sistem hakknda, o lkedeki sistem hakknda ok nemli verilere ulaabiliyorsunuz. rnein yaadmz lkeye baktmzda, cezaevleri ve zellikle de F Tipi tabutluklarndan yola karak bu lkede nasl insan haklarnn ihlal edildiini rahatlkla syleyebiliyoruz. Ve insan haklarnn, adaletin nasl F Tipi tabutluklarnda daraacna asldn grebiliyoruz. Aslnda yalnzca 3. dnya lkelerinde ve Trkiye'de deil, Avru-
142
pa'da ve Amerika Birleik Devletleri'nde de cezaevlerine baktnzda gerekten emperyalizmin irkin yzyle kar karya kalyoruz. Birok insan, kendisine gerekler ulatrlmam birok halk yn, byk bir ihtimalle yle dnyor; ABD'de ve Avrupa lkelerinde daha ok insan haklar, yani 3. dnya lkelerine gre daha fazla insan haklar uygulandna gre herhalde cezaevlerinde de sorun bu lkedeki kadar yakc deildir, diye dnyorlar. Halbuki biraz kitap kartrdnzda, konuyla ilgilendiinizde, baktnzda Amerika Birleik Devletleri'nde durum ok daha vahim. Bir kere Amerika Birleik Devletleri'nde nfusun yzde 1'i hapishanelerde, Avrupa lkelerinde ve bu lkede binde 1 orannda. Bir kere srekli su reten bir sistem ve Amerika'daki 2 milyon 200 bin kiinin 2 milyonu zenci ve Latin Amerika kkenli olarak zelletirilen cezaevlerinde altrlyorlar ve almay reddettikleri zaman ok ar tecrit koullarna tabi tutuluyorlar. Avrupa lkelerine baktmzda da zaten tecritin ilk uyguland lkeler olarak, F Tipleri'nin ilk uyguland yerler olarak buralar gryoruz. Ve hepinizin bildii Sessiz lm kitabn okuduumuzda ya da filmini izlediimizde de, orada nasl cinayetlerin ilendiini ve insanlarn yavaa lme nasl terkedildiini ve orada yaanan ac rnekleri hepimiz biliyoruz. Dolaysyla gerekten de cezaevleri dou bat ayrmn, kuzey gney ayrmn tamamen ortadan kaldryor; cezaevleri sorunlarn incelediimizde, bizleri emperyalizmin irkin yzyle kar karya getiriyor. Ben tecrit ve muhalif kelimelerinin kesinlikle yanyana kullanlmalar gerektiini ve aslnda birbirlerinden bamsz olmadklarn dnyorum. nk gerek kii, gerek rgt, gerekse lke balamnda, sizin yrrlkteki sisteme, emperyalizme, vahi kapitalizme, smrye ve talana, yoksullua kar bir sznz varsa, bir itiraznz, bir duruunuz varsa ve bu duru hangi ideolojiden, hangi dinden besleniyor olursa olsun, siz bir kere muhalifsinizdir ve emperyalizmle bir sorununuz vardr ve siz "tehdit" olarak alglanrsnz ve sizler mutlaka tecrite tabi tutulursunuz. Aslnda esas tecrit urada balar ki; kavramlarn arptlmasyla balamaktadr. Direniilerin, zgrlk talepilerinin, insan haklar savunucularnn, terrist ilan edildii ve kavramlarn arptld bir dnyada yayoruz. Aslnda esas tecrit burada balyor. Ne olup bittiini anlamakta zorluk eken halk ynlar karsnda, direni gerekten bir tecritle kar karya. Somut rneklerle olay aklayacak olursak, '90'l yllarn ortalarndan beri uyduruk gerekelerle eitli cezaevlerine uygulanan katliamlar ve kanl operasyonlar var. Ve bu operasyonlarda katliam gerekletirenler, katil olanlar deil katliama maruz kalanlar suland ve terrist olarak ilan edildi. Hele 19 Aralk operasyonunda, katliam operasyonunda 20'den fazla cezaevinde ayn anda gerekten ok kanl operasyonlar gerekletirildi. Ve bunca in-
Mcadele Sempozyumu
143
sann hayatna mal olan bu operasyona ok trajik bir eklide 'hayata dn operasyonu' ad verildi. ite kavramlarn bu ekilde arptlmas ve halk nezdinde direniilerin, devrimcilerin, insan haklar savunucularnn terrist ilan edilmesi gerek bir tecrittir kanmca. Yine TAYAD'n bana gelenler bunun en gzel rnei tecrit noktasnda. Trabzon'da F Tipi ile ilgili basn aklamas yapan bir grup TAYAD'l kiiye provokatif eylemler sonucunda sac muhafazakarlarn ve ite birtakm glerin, derin glerin provokasyonu sonucunda gerekten bir tecrit gerekletirildi. Ve TAYAD'a kar bir lin operasyonu gerekletirildi. Bu faist saldrya kar zgr-Der olarak biz tepki gsterdik ve gstermeye de devam edeceiz. Bylelikle de TAYAD'n F Tipi konusunda duyarllk oluturma amac da byle bir tecritle engellenmeye alld. Yine bizler slami kimlie sahip olan mslmanlar olarak bizlerin de mcadelesi eitli tecrit operasyonlaryla kar karya geliyor. Bizleri halktan ayrmak iin fundemantalist, radikal islamc, islamc gibi kelimelerle yaftalayarak bir tecrit operasyonuna tabi tutuyorlar. Ve uluslararas platformda da "lml islam" modelleriyle, Byk Ortadou Projeleriyle halklarla aramza bir mesafe amak istiyorlar. Islamn zulme kar olan emrini, direnii ynn bu ekilde lml islam politikalaryla yoketmeye almaktalar. Daha kresel bazda dndmzde, hepimizin bildii gibi Amerika'nn Afganistan', Irak' igali, iran'a olan srekli tehditlerini dnelim; bu lkeler ABD baznda bir tecrite tabi tutulmaya allyor. Ama bu izolasyonlarn, tecritlerin hepsi nafile. nk ABD'nin gerek yz Ebu Gureyb'de ve Guantanamo'da ifa edildi ve gerekten de tm abalar bu anlamda boa gitmi oldu. Tecritin pekok yn olduunu biliyoruz. Ancak zellikle de cezaevlerindeki izolasyonun kelimenin tam anlamyla gayri insani ve gayri adil olduunu ifade etmek zorundayz. Trkiye, cezaevleri anlamnda zaten sicili bozuk bir lke. Zindanc devlet gelenei zellikle 12 Eyll sonrasyla birlikte daha bir sistematik ve kanl bir ekle brnd. 28 ubat sreciyle de bu kanl sre arttrld. Btn lke cezaevlerine dntrld 28 ubat sreciyle birlikte, cezaevleri de mezarlara dntrld. Muhaliflerin, dnce sulularnn cezaevlerine atlmas yetmiyormu gibi, gvenlik gerekesiyle F Tipleri uygulamaya kondu. imdi de "yksek gvenlik" amacyla L Tipleri ina ediliyor. Diyarbakr ve Denizli'de ina edilmi durumda, dier ehirlerde de inas devam ediyor. Yeraltnda 3 veya 4 metre karelik olduu sylenen hcreler tamamen ses geirmeyen bir sistemle rl ve mahkumlar 24 saat boyunca gzetim altnda tutuluyor. Evet bu gerekten gittike katmerleen bir cezadr. Zaten o insanlarn hapishanede
1 44
bulunmas bir sutur, yarg asndan sistem asndan. Bu suu bir de bu cezay arlatrarak, ceza zerine ceza vererek arttryorlar, bu gerekten tecrit stne tecrittir. F Tipi'nde kalanlarn yaadklar kitaplatrld, tecritin insan bedeni zerinde adeta ldrc etkisi yzlerce makaleye konu oldu. Mahkumlardan bir tanesi F Tipleri'nde insan bedeninden ruhun rngayla eker gibi yava yava alndn sylyor. Duyusal organlar tamamen ilevini yitiriyor ve insann sosyal bir varlk olduu gzard edilerek tamamen yaltlyor. Bu da insan aslnda yaarken ldrmek anlamna geliyor. F Tipi ve L Tipi, bir insan diri diri topraa gmmektir. Bu tyler rpertici zulm devam ederken, yzlerce insan bu sorunu dile getirmek iin hayatn kaybederken lm orularnda, hapishane dnda da baka bir tecrit ortam var. Mesele yok saylyor, F Tipleri'nden bahsetmek yasaklanyor, satlm medya asla konuyu gndeme getirmiyor, meseleyi birka marjinal rgtn sorunu gibi gsteriyor ya da bu tabutluklar maalesef "ada misafirhaneler, lks oteller" olarak gsteriliyor. Hkmet zaten bu konuyla hibir ekilde ilgilenmiyor. Bir yandan insan haklaryla alakal iyiletirmeler yaptn sylerken, AB'ye uyum sreciyle ilgili insan haklar balamnda bir takm ilerlemelerde bulunduunu sylerken, maalesef F Tipleri'yle ilgili en ufak bir adm atmam durumda. Ancak ne kadar gizlenmeye allrsa allsn, insanlar sorunu grmemek iin deve kuu gibi ne kadar kafalarn kuma gmseler de, bu gerekten can alc bir sorundur. nsani hasletlere sahip bir kiinin buna duyarsz kalmas asla dnlemez. Bu nedenle kiinin ideolojisi, dini ne olursa olsun bu cezaevi mantna kar gelmek zorundadr, F Tipi'ne kar gelmek zorundadr. nk, F Tipi'ne
kar gelmek ayn zamanda faizme kar gelmek, emperyalizme kar gelmek ve sistemin sistematik zulmne kar gelmek anlamna da gel-
mektedir. Kresel sistemi tanyan ve ona kar koyan biri iin Amerikan emperyalizmine, igaline, talan ve yama politikalarna kar gelmek, Byk Ortadou Projesi'ne kar gelmek ne kadar nemliyse, ayn ekilde Trkiye'de yaanan barts yasanda, F Tipleri'ne uzanan zulme kar gelmek de asla birbirinden bamsz deildir, birbiriyle alakaldr. Bunlar zulmn eitli katmanlara yansmasdr diye dnyorum. Dolaysyla zulm nasl kresellemise, direniimiz de kresellemen ve bir direni hatt oluturulmaldr. Kresel zulm karsnda kresel intifadann erleri olarak hep birlikte bu izolasyon ve tecrite kar gelelim diyorum. Teekkr ediyorum. (Alklar)
Mcadele Sempozyumu
145
Av. Bernd HAUSLER (Berlin Barosu nsan Haklar Sorumlusu):

zolasyon konusunda gerekten korkun bir ey olduunu belirtmek isterim. Bu konuda bunu engellemek iin uluslararas bir anlama yaplmal. Bu bir sutur nk. Mcadele eden insanlar da, ikenceye kar mcadele edenler insanlar da ayn zamanda terrist imaj alyorlar. Terrist damgas yeniliyor. Avrupa Parlamentosu'ndaki parlamenterlerin yeterince gleri yok. Bakanlara, ileri bakanlarna kar duracak gleri yok. Kara listelere kar mcadele etmekte yetersiz kalyorlar. Bu konuda esas olarak devlet bakanlar sz sahibidirler. "Kara liste"lerin nasl olutuunu bir rnekle aklamak istiyorum; 1992'de ran'da zgrlk savas Halkn Mcahitleri rgt ile ilgili. lk bata, Halkn Mcahitleri rgt sempatizanlarnn Almanya'ya ilticalar kabul ediliyor. Ancak George Bush'un, Irak'tan sonra ran' da o grubun iine, l er ekseni iine almas sonucu [durum deiti]. nk Amerika, ran'n atom silahlar ile ilgili iyi dncelere sahip deil. Amerika nkleer silahlara kar iddete bavurarak bir zm bulmak istiyor, fakat Avrupa Birlii siyasi zmden yana. Peki ran, Avrupa Birlii'ne ne verebilir? Molla rejimi dardaki muhaliflerinin azlarnn balanmasn, yani susmalarn istiyor. Ama unu da bilmek lazm, ran dndaki muhalefet ok iyi organize olmutur. rnein yurtdndaki ran muhalifleri, televizyon yaynlaryla molla rejimine kar yayn yapabiliyorlar, yayn ran'a ulaabiliyor ve bu molla rejimi iin ok ok kt bir ey. Halkn Mcahitleri rgt'nn yurtdndaki hareketine artk ran'daki rejim tahamml edemiyor. Halkn Mcahitleri rgt'nn legal blm bu kara listenin dnda tutuldu, nk Avrupa ran'a ok da samimi bakmad iin, legal grubu bu listenin dnda tutuldu, kara listeye alnmad. Ancak ran'la Avrupa arasndaki pazarlklar sonucu, bu yln ubat aynda Almanya'daki ran'l btn muhaliflere kstlamalar getirildi. Eylemlere ancak snrlamalarla, pankart snrlamas, slogan snrlamas, baz kiilerin eyleme gelmeme snrlamasyla izin verildi; saat ncesine kadar eyleme izin veriliyordu saat sonra birden bire mahkeme kararyla bu eylem iptal edildi, yasakland. Byle bir durumda bu yasan en yksek yerden geldiini anlayabildik. Eylemin yasaklanmas gizli servislerin bir kararyd. ileri Bakanl'ndan, Dileri Bakanl'ndan bu emirler geliyordu, ayrca gizli servislerin ibirliiyle yerine getirilmiti bu emirler. Bu rnek o kadar dramatik ki, Alman vatandalar iin de geerli bu dramatik olay. nk Alman vatandalarnn da zgrlklerinin garanti altnda olmadn gstermektedir. Kresellemeyi bu yzden ciddiye alma-
146
mz lazm. Kendi komu lke vatandalarnn, kendi vatandalarnn haklarn da suistimal etmektedirler. D politikada hukuksuzluk o kadar ileri gitti ki, ilticalarn kabul edildikten sonra bile, geri alnmas szkonusu olmaya balad. Hangi gerekelerle iltica hakk verildiyse, o gerekelerle kabul edilen iltica talepleri iptal ediliyor. Bu durum, politikaclarn bu haklar nasl futbol topuna evirdiklerini gstermektedir. Bir oyuncak haline getirdiklerini gstermektedir. Bunda tam bir hukuksuzluk szkonusudur. Ama bu tr gruplarn muhalefetini izole etmektir. Sempatizanlar, rgt yelerini, aktif yeleri, hepsini izole etmek ve bu sayede azlarn kapatmak, ama budur. Biz kresellemeyi ciddiye almak zorundayz, nk d politikalar da i politika malzemesi yapmak da, hukuka uygun olmaldr, bunun takip isi olmalyz. D politikann bu kadar keyfi bir ekilde uygulanmas halk larn zgrlklerine zarar vermektedir. Biz lkelerimizde kendi hukukumu zu gl klmalyz ve uluslararas dayanma ile her lkenin d politika da bir hukuk alan getirmesini salamalyz, enternasyonalizm burada oknemli tabii ki. Tek tek her lkede sosyal ve halk hareketlerinin, kltrel hareketlerin, enternasyonal dayanmayla daha gl hale getirilmeleri gerekiyor. Bir a rlmeli. izole edilmi, tecrit edilmi rgtler, sadece o rgtleri izole etmiyor, ayn zamanda her lkenin vatandan da izole edi yor anlamna gelmektedir. Teekkr ederim. (Alklar)
Meftun GRDALLAR (TMMOB):

Deerli dostlar izin verirseniz ben krsden hitap etmek istiyorum sizlere. Trk Mhendis Mimar Odalar Birlii l Koordinasyon Kurulu olarak, zgrlk mcadelesinde dnyann enternasyonal dayanmasn ifade eden krsdeki deerli konumaclar ve salondaki deerli katlmclar saygyla selamlyorum. zgrlk mcadelesi hepimizi ok derinden ilgilendiren, hepimizin dorudan yaamn ifade eden bir tarzdr, yaam biimidir. Bu yaam biimini hayatlaryla, dnceleriyle, ektikleri ilelerle, cezaevleriyle, yllarca eziyetib, ikenceyle karlayanlar bir kez daha bu krsden selamlyorum. (Alklar) Trk Mhendis Mimar Odalar Birlii adna katldm sylemitim. Mhendisliin tanmyla sze balamak istiyorum. Mhendislik, doadaki olanaklar ve bilimi, teknolojiyi, insanlk yararna kullanarak insanlarn
Mcadele Sempozyumu
147
yaam kalitesini arttrmak, konforlarn arttrmak, onlarn mrleri boyunca yaayacaklar olanaklar daha iyi klmak demektir bize gre. Dolaysyla halk iin mhendislik yapmak gerekir. Halkn yaamn, halkn nderlerinin, halkn mcadele eden insanlarnn, halkn yaam seviyesini ilerletmek isteyen insanlarn yannda olmay gerektirir. Dolaysyla bu mcadele ierisinde biz mhendislii, mhendislikten hareketle zgrlk mcadelesini, yaam mcadelesini bu ekilde kavryoruz. Ve TMMOB ellinci yln geride brakm bir kamusal rgt olmasna ramen, muhalif kimliiyle dzenin hatalarn, yanllarn her zaman ortaya koyma mcadelesini '70'li yllardan beri srarl bir kararllkla srdrmektedir. Bu anlamda F Tipleri mcadelesi ierisinde de gemiten beri yeralmak iin elimizden gelen abay sarfettik. zgrlklerin kstlanmas, insanlarn kendi kiiliklerini ve anlaylarn ifade eden tarzlarn ortaya koymalarnn engellenmesi, izole edilmesi, onlarn yeniden biimlendirilmesi anlamna gelen F Tipi cezaevleri de bu anlamda bizim iin kabul edilemez bir uygulamadr. Dnyada da bu byledir, Trkiye'de de byledir. Ancak Trkiye'deki F Tipi mcadelesi ierisinde teknik anlamda TMMOB'un birok mimar mhendisi yeralmtr. Bu cezaevi uygulamasnn insanln doasna, insann doasna aykr olduu, esas amacnn mahkumlarn cezalandrlmasndan te tredman, artlandrma, yeniden biimlendirme olduu, bunun insanla aykr bir uygulama olduu, mimari olarak, mhendislik asndan eitli dzenlemelerle bunun insan yaamna uygun hale getirilmesi [gerektii belirtilmitir.] En bata bu uygulamann lavedilmesi elbette gereklidir. En azndan insanca bir mahkumiyet dzeyi oluturulmaldr. Ancak mevcutlarda yaplan hatalar da eitli ekillerde gzler nne serdik ve bunu yapmaya devam edeceiz. Ben burada esas olarak tecritin rgtler asndan ne anlama geldii zerine bir eyler sylemek istiyorum. Maalesef kresellemeyle perinlenmi bir ekilde dnya zerinde muhalif, sisteme entegre olmayan, ruhunu eytana teslim etmeyen yaplar, bireyler, insanlar, rgtler zerinde ar bir basklanma rejimi uygulanyor. Kreselleme bunu katmerlendirdi. Kresellemeyle, biraz nceki konumaclarn da ifade ettii gibi, uluslararas hukuk normlar da giderek geriliyor. Kendi adna, kendi yurttalar iin daha yksek standartta hukuk normlar uygulayan lkeler, bir bakyorsunuz Amerika'nn istei zerine gerek kendi yurttalar, gerek ilticaclar, gerek orada yaamak zorunda kalm siyasi kimlie sahip mlteciler ve tutuklular hakknda ok daha geri normlar uygulamaya koyma noktasnda admlar atabiliyorlar. Trkiye iin balangta muassr medeniyet, ada uygulamalar di-
148
Tecrite ve Tecrite Kar
ye hep Avrupa rnek gsterilirdi. Ama imdi bakyoruz ki, Avrupa'dan gelen dostlarmz kendi normlarnn gerilemekte olduunu ifade edebiliyorlar. Dolaysyla kreselleme, btn dnyada, kresellemeye uyum salamamakta direnen, kresellemenin getirdii dayatmalarn yanllklarn ifade eden, bunlarn dzeltilmesi iin mcadele eden kii veya kurumlarn da izole edilmesini, onlarn yalnz braklmasn hedefliyor. Bu konudaki mcadele elbette devam edecektir, kresellemeye kar kresellemenin yaygnlamas orannda muhalif edenlerin de kart dayanmas, birlikte mcadele etme, g birlii yapma anlaylar ve pratikleri gelimektedir. Ancak ben biraz bu konunun dnda olmak zere rgtlerin tecritine ilikin konuya ieriden bakabilmek iin baka bir rnekten yola kmak istiyorum. Dostlar, ok da denk dmeyebilir ama bir enteresan rnek vardr. Onu dile getirerek somutlatrmak istiyorum. Hindistan'da yavru filleri nce kopartamayacaklar kalnlkta bir iple, bir zincirle balarlarm. Yavru fil mrnn ilk aylarnda veya yllarnda eker eker bu ipi koparamazm, sonra ekmekten vazgeermi. Ondan sonra byyp, gl kuvvetli, iri, o koca tomruklar vs. tayan bir yaratk haline gelmesine ramen o ipi ekmekten, koparma mcadelesinden vazgetii iin artk incecik bir iple bir yere balarlarm onu. Artk mcadeleden vazgetikleri iin, kopartmak zorunda olduunu dndkleri bir ip kalmyor nk ortada. Yaanan btn dnyada budur. Kopartma mcadelesine devam edenleri en kaln zincirlerle balyorlar, bunun bir snr yok. En kaln duvarlarla, beton duvarlarla, insanln tesinde snrlarla, artlarla, fillerle zorluyorlar. Kopartma mcadelesinden ta ki vazgeene kadar. Ama direnenler, her art altnda buna direnmeye devam ediyorlar. Btn mesele bu fil ban kopartacak yeri bilmektir. Fil ba kiiye gre rgte gre duruma gre deimektedir. TMMOB emekten, halktan yana bir politikay hayata geirmeye alt oranda eitli ekillerde basklanyor veya yok saylyor. rnein stanbul'da 1 milyon 200 bin civarnda konut var. Biz, bu konutlarn standartlar yaama uygun deil, bu konutlarn projeleri yok, bu konutlarn deprem gvenlii yok diyoruz ama bunu kimse dinlemiyor. Niye? Bir tr izolasyon mant ierisinde TMMOB'u muhalif kimlikli bir kurum olduu iin yok sayyorlar. Sanki bu sistemin ierisinde mhendislerin, mimarlarn, uzmanlarn insanlarn yaamna ilikin syledii bir ey yokmu gibi, bu konuyu basn grmemezlikten geliyor. Elbette basnn da bir taraf var. Basn da bir politika uyguluyor, birilerinin sesini ifade ediyor. Ama maalesef byle bir sre ierisinde TMMOB'ler yok saylyor. Biz bunu da gslemeye alz ama alamadmz taraf, kendi iimizdeki devrimci, demok-
Mcadele Sempozyumu
149
rat, muhalif kimlikli kurumlarn, kiilerin biraraya geldii zaman ki birbirlerini anlamamas, dinlememesi, grmezlikten gelmesi, yok saymas. Bu konuda yapmamz gereken ok fazla ey vardr diye dnyorum. Srece ilikin olarak TMMOB'nun farkl deerlendirmeleri olduunu bilen arkadalar bilir. Maalesef dnk al konumas srasnda da burada esas olarak tecriti konuuyor olmamz ngrlrken -elbette dnyann baka yerinde byle bir rnek var mdr bilmiyorum. Byle bir fedakarlk rnei, byle bir direni rnei, byle bir kahramanlk rnei var mdr bilmiyorum. nk 119 insann hayat zerinden konuuyoruz-bunun hi bir zaman 120 olmamas iin konuuyoruz. 120 olmamal arkadalar. Bunun iin herkes burada olmalyd, herkes elbirlii yapyor olmalyd. Herkes derken burada olmadn grdm birok solda olan rgt, yap var, onlar kastediyorum. Biz de burada, enine boyuna, birok detayyla bu ii, 120 olmamas iin ne yaplmas gerektii eklinde konuuyor olmamz gerekirdi. Ancak bu konuda skntlarmz var. Bu konu iin herkesi tekrar tekrar dnmeye davet ediyoruz. 120 olmasn, insanlarmz her biri cihan paras, her biri iin dnya deer. Nasl ifade edeyim bilmiyorum. Her bir insan yaam iin dnya deer. Ama biz maalesef... rnein dn al konumalar srasnda salondan bir dostumuz dedi ki; bedenlerini namluya yatryorlar dedi. Yani lme gidiyoruz. Yani lmeye ve ldrmeye gidiyoruz. Bunun zerinden bu sonuca ulamamz zordur dostlar. Bu konuda tekrar tekrar dnmemiz lazm. Bir rnek, yanl bilmiyorsam Mahatma GAND, ingiltere'nin emperyalist igaline kar Hindistan'da bir lm orucuyla tek bana lmeden bir sonu elde etti. Belki lm orular mcadelesinde dnyada hayatn feda eden birok yiit devrimci, drst insan, onurlu insan, kahraman insan vardr. Bazlar sonu elde etmitir, bazlar sonu elde edememitir. Bu mcadelede her biri saygyla anlmaya deer. nsann kendi bedenini, kendi varln ortadan kaldracak kadar byk bir inanmlkla, kararllkla, kahramanlkla bir mcadeleye girmesi nnde saygyla eilmekten baka yapacak bir ey yoktur. Ancak sonularn da deerlendirmek gerekir. Bir kiiyle bu i zlebilir olmaldr. Bilemediniz kiiyle be kiiyle. Ama 120 kiiyle olmaz. Dostlar 120 insanmz bu salonda olsayd, buras tklm tklm olurdu. 120 kere fazla fikir kard. 120 kere cokuyla bir mcadeleye sarlrdk. Bu insanlar aramzda olmalyd. Elbette manevi olarak aramzdadrlar, her zaman yanmzdadrlar ama o insanlara her zaman ihtiyacmz var. Bugn rnein TMMOB'da gerek devrimci demokrat mesleine ve lkesine sahip kacak insanlar mumla aryoruz. Mcadele ierisinde gerekten nitelikli, kararl, uzun soluklu insanlar son derece azald. Bunu ken-
1 50
di 25 yllk mcadeleme dayanarak sylyorum. 25 yl nce orada grdm insanlardan bir tane, iki tane, bilemediniz 10 tanesi var. Ama yz tanesi, bin tanesi yok. Biz bu mcadeleyi birlikte srdrmek zorundayz. Hedefe doru kilitlenmek zorundayz. Baz durumlarda lerek ders vereceiz ama baz durumlarda da yaayarak ders vereceiz. Bu konuda herkesi tekrar sorumlulua davet ediyorum. Bize den bu krslerden konumak oldu. Orhan Veli'nin dedii gibi "neler yapmadk bu vatan iin, kimimiz ldk kimimiz nutuklar syledik"... Saygyla selamlyorum. (Alklar)
Yannis VLAHOS (PAME -Militan i Cephesi-, Yunanistan)

Sizleri PAME ve Yunanistan emekileri adna selamlyor ve Trkiye' li devrimcilere sonsuz selamlarmz iletmek istiyoruz. Yunanistan'daki mcadele tarihimizden kardmz deneylere dayanarak bir kez daha ifade etmek istiyoruz ki; emperyalizm ve sermaye, iktidarlarn salamlatrmak ve krlarn bytmek iin pervaszca saldrlarn srdrecektir. Bu barbarlklarnn bir sonucu olarak on binlerce emeki son yllarda katledildi, tutukland ve srgn edildi. Yaadmz bu srete, Trk emekilerinin ve genliinin verdii kahramanca mcadele, bizlere bugne kadar demokrasi, zgrlk ve sosyalizm iin her eyiyle mcadele eden kendi halkmzn tarihini hatrlatmaktadr. Biz Yunanl gen emekileri bu tarihin takipisiyiz. Hemen her etkinliimizde attmz bir slogan vardr: "Tek Dman Emperyalizm." Bu bilinle sermayenin her trl saldrsna kar kendi cephemizi yaratmalyz. Emperyalist tm kurumlara, NATO'ya, AB'ye ve ABD'ye kar, ayn zamanda ii snfnn ierisine zehir salglayan uzlamac-oportnist zihniyete kar, sendikal ve politik platformda rgtlenmelerimizi kitleselletirerek, snf sendikacl hareketini glendirmeliyiz. Militan i Cephesi (PAME), her iki lkede de mcadelelerimiz zafer kazanncaya kadar Trkiyeli emekilerin mcadelesinin yannda olmaya ve destek vermeye devam edecektir. Smrsz bir dnya kurulacaktr. Teekkr ederiz.
Mcadele Sempozyumu
151
Savas TSAKMAKDS (ADEDY, Yunanistan Memur Sendikalar Konfederasyonu)

Dayanmamz ifade etmek istiyoruz. Birok deneylerden gemi Trk halkna dayanmamz ve mcadele kardeliimizi sunmak istiyoruz. Bugn halkn sesini duyurmak isteyenlere, yeni dnya dzenine kar ve emperyalizme kar, Trk hkmetinin uygulad siyaseti yakndan izliyoruz. Nazm Hikmet'in, byk airiniz Nazm Hikmetin iirlerinden biliyoruz, Trkiye'den Yunanistan'a snm siyasi mltecilerden biliyoruz. Gerek Yunanistan'da ve gerek dier lkelerde uluslararas forumlarda karlatmz bu yoldalarmz ve arkadalarmz yakndan tanyoruz. Hcre ve tecrit tipi cezaevleri bata Almanya olmak zere baka lkelerde de denenmitir. Faizmin ulat en u noktadr. Mcadele edenleri tecrit etmek ve onlarn sinirlerini ykmak iin, her trl insani, vicdani deerleri ayaklar altna alyorlar. nsan insan olmaktan karmak istiyorlar. Tecrit emperyalizmin bir yzdr, ki yeni dnya dzeni buradan kendisine destek bulmaktadr. Kendi siyasetine kar ykselen her sesi bomak istemektedir. Yeni dnya dzeni nedir? Bunun ad emperyalizmdir. Emperyalizm -ister Amerikan, ister Avrupa ve ister Japonya'dakiher trl ama her trl arac kullanmaktadr. Yugoslavya'da harp, Somali'de harp, Irak'ta harp, Kba'nn ve Kore'nin tecrit edilmesi; bu, insanlk d bir siyasettir. Amerikallar Irak'ta neyi bombaladlar? Petrol m bombaladlar? Hayr, 800 bin yllk bir medeniyeti bombaladlar. Irak'n btn bir kltrn yoketmeye altlar. Yugoslavya ve Latin Amerika medeniyetlerine yaptklar tahribat, Irak'ta da yapmaya altlar. Hollyvvod ve dier kitle iletiim aletlerini kullanarak ve Coca Cola reklamlar yaparak. Bugn Bush hrstiyan kktendinci bir politika uygulamaktadr. Hristiyan kktendinciliiyle islam kktendincilii arasnda bir fark var mdr? Biz hayr diyoruz. Bush, szmona Allah'n adna insanlar bombalayarak ldryor. Binlerce ocuk, binlerce kadn, lkenin btn retim glerini tahrip ediyor. Sonra kendi yktklar lkeleri yeniden ina etmek iin tekellerini devreye sokuyorlar. Kba'da bugn ne oluyor? Bir sosyalist devrim, 45 yldr tecrit altndadr. Bu tecrit Kba hkmetine mi yneliktir? Hayr. Kba halkna yneliktir. Bugn yeni dnya dzeninin tek bir ad vardr; o da emperyalizmdir. Emperyalizmin anlam, lkelerin ve insanlarn ayaklar altnda inenmesi-
1 52
dir. Binlerce yllk medeniyetlerin yokedilmesidir. Bu, insan bireyselletirme politikasn hayata geirmektir. Morganlar'n, Rockfeller'in ve Bush'un siyasetidir bu. Biz nasl kar koyacaz? Bizim tarafmzn Avrupa Birlii iin de gsterecei eyler vardr. Ve bunlar her gn gryoruz, fabrikalar her gn kapatlmaktadr, binlerce ii sokaklara atlmaktadr. Kamu hizmetlerinde alanlar tasviye edilmektedir. Part-time alma, sigortasz alma, emeklilik hakk elimizden alnyor. Avrupa Birlii dedikleri de ite budur. Bana bir ksm arkadalar dediler ki, Avrupa Trkiye'den daha kt bir duruma gidiyor. Bugn Avrupa'da bask giderek Trkiye'dekini aratacak hale geliyor. Polis devleti var, iyerlerinde polis, darda polis, her yerde polis var. Niin? nk polis, kapitalistlerin krlarnn muhafzln yapyor. Biz direnmek gerektiini sylyoruz. ehit verdiimiz bu 119 Trk kardeimiz, Kolombiya'daki yzlerce protestocu, Filistin'de, Irak'ta, Cenova'da halklarn sesini ykseltiyorlar. Bu byle gitmez, emperyalizm ortadan kaldrlmaldr. Halklar da ancak birletikleri zaman ve direndikleri zaman emperyalizmin hakkndan gelebilirler. Avrupa'da da bugn yeni dnya dzenine kar kitleler ve emekiler direniyorlar. Bu lkedeki faist rejime kar demokrasi mcadalesi veren yoldalarmz, cezaevlerinde ve darda katlediliyorlar. Onlar bizlerle beraberdir, biz de onlarla beraberiz. Trk halknn mcadelesini bulunduumuz lkede, iyerinde, alma hayatnda, sokakta destekleyeceiz ve bulunduumuz her yerde anlatacaz. Dayanmamz gstereceiz. Trkiye'de de demokrasinin kurulmas iin ve alanlarn uluslararas hakimiyetinin kurulmas iin, iyerinde direneceiz, cezaevlerinde direneceiz, her gn direneceiz. Kapitalizme kar hem siyasi, hem kltrel direni ve proleter dayanmasyla ve btn halklarn dayanmasyla... Teekkr ederim. (Alklar)
Sandro TARGETT (Toscana Eyalet Meclisi Milletvekili/TALYA)

Sevgili erkek ve kadn TAYAD'l yoldalar, Size Fioransa'dan, 2002-2003 ylnda sizinle birlikte tecrite kar dzenlediimiz sempozyuma katlan tm kurum ve kurululardan, derneklerden, Floransa'da yeniden kurulan komnist partisinden, Floransa Bele-
Mcadele Sempozyumu
153
diye Meclisi'nden ve Toscana Belediye Meclisi'nden kardee selamlar getiriyorum. Ve hepinizi kucaklyorum. (Alklar) Biz Tekin TANGN', adi ZBOLAT', Ahmet KULAKSIZ' ve dier arkadalar Floransa'da tandk, onlarn hepsini selamlyorum. (Alklar) Politik tutsaklk ve demokratik zgrlk konusu, toplumsal mcadelenin gelimesiyle sk skya baldr. Hapishanede tecrit, her yerde insann kiiliini paralamak ve muhalif hareketlerin cesaretini krmak demektir. Bu tam fiziki ve psikolojik ikencedir. lmek iin deil, yaamak iin mcadele edelim. Hapishanelerdeki tecrite kar 5 ylda 119 yoldan ldn bilmek bizde byk bir fke, ac ve sayg uyandryor. Bilincimizi sarsyor ve kendimizi sorguluyoruz. Bu geree kar kmak iin, tecriti nlemek iin ve tutsaklarn fiziksel, psikolojik yokedilmelerini nlemek iin, sizin mcadelenize ve lm orucuna cevap vermek ve somut areler bulmak iin ne yapmalyz? Tm politik tutsaklar serbest braklmal, hapishanelerde insani ve toplumsal koullar gereklemeli. Adli tutsaklarn da topluma uyumu salanmal. nk birok su, i, sosyal hizmetler, toplum dnda kalma gibi ar sulara baldr. talya'da hapishaneler ar olarak adli sulularla doludur. Onlar kabul edilemez koullarda yaamaktadrlar. Onlarn yzde altm yabanc yurttalardr. Birok intihar olay duyuyoruz. Uyuturucu bamls birok tutsak var. AlDS'liler var ve bunlarn hepsinin hemen serbest braklmas gerekmektedir. Tm Avrupa'da da hapishanelerde, tm boyutlarda tecrit problemi vardr. Sizin probleminizde de Avrupa'nn byk bir sorumluluu vardr. imdi Avrupa'da, Trkiye'nin Avrupa Birlii'ne girme aamasndan bahsedilmektedir. Biliyorum ki siz Trkiye'nin byle bir Avrupa'ya girmesine karsnz. Ama ben diyorum ki size, bundan faydalanmalsnz. Avrupa halklarnn dikkatini buradaki problemlere ekmek iin, buradaki otoriter sisteme, buradaki Trk sisteminin basklarna dikkat ekmek iin yararlanmalsnz bu sreten. Ve Avrupa'ya da enternasyonal bir yol amalsnz ve hep birlikte Bush'un anti-terrizm yasasna kar mcadele etmeliyiz. Perugia'daki mahkemedeki gibi bunlara kar birlikte mcadele etmeliyiz. Bunlar Bush'un teorisinin somut sonulardr. Biz de biliyoruz ki Avrupallar sadece Amerikan emperyalizmiyle yarmak, rekabet etmek istiyorlar. Ve halklarn sosyal haklarn, alanlarn genlerin, kadnlarn, gmenlerin hibirinin sosyal haklarn dnmyorlar. Tm bunlara uluslararas bir boyut vermek iin bu alanda alyoruz ve kendimize bu alanda Avrupa solunun Yeniden Yaplanma Komnist Partisi adn verdik. Evet sizle de TAYAD, sizle birlikte dayanmada bulunmak istiyoruz, karlkl bilgi al-veriinde bulunmak istiyoruz. Zaten
154
Tecrit re Tecritti Kar
siz de biliyorsunuz, biz buna iki yl nce baladk. Btn mahkemelere heyetler gnderiyoruz. Bylece o heyetler gelip buradaki basklar lkemizde aklyorlar. Hkmetinizin propagandas dnda burada, sizin lkenizde hibir ey deimedi. Cezaevlerindeki -iindeki ve dndaki- tecrit duvarlarn krmak iin ve demokrasiye bir alan vermek iin ve mcadelemizi birlikte yrtmek iin, sizler, kadn ve erkek yoldalar mcadele etmeliyiz ve hi kimse yaam hakk ve mcadele hakk iin lmemeli. (Alklar)
Michael DEVINE (rlanda Cumhuriyeti Sosyalist Partisi, 1981 lm Orucu'nda ehit den Micky Devine'nin olu):
Yoldalar ve arkadalar, zolasyon, tecrit ve tecrite kar dzenlenen bu konferansta yeralmaktan ve konumac olarak arldm iin bundan eref duyuyorum. Trkiye'deki lm orularn duyduumda, bu beni duygusal olarak da ok etkiledi. Bu byk direniin karsnda gerekten sayg duydum. Trkiye ve tm dnyadaki tecrite kar, hcrelere kar mcadele eden herkesin direniini destekliyoruz. Burada bir rlandal olarak konumaktaym. Emperyalizme kar mcadele eden herkesin kavgas, btn halklarn kavgas, bizim kavgamzdr. Bizler terrist ya da sulular deiliz. Tecrit sadece direnii krmak, direniin ruhunu krmak iin dzenlenmitir, fakat bu rlanda'da baarl olamad. rlanda halk bunu yendi. ngiliz smrgecilerine kar hapishanelerde mcadeleler verildi ve tm basklara ramen mcadeleyi kazandk. Bugn de yoldalarmzn F Tipleri'nde verdii mcadeleyi kazanacana inanyoruz. (Alklar) 1981 ylnda babam ve dokuz yolda alk grevinde bulundular. Bununla rlanda tarihinde, irlanda politik yaamnda ok deiik bir tarih yazdlar. rlanda ve Britanya arasndaki kavgada byk mcadelelerini gsterdiler. Bu benim iin tabii ki bir trajediydi. nk babam kaybetmitim. rlanda Sosyalist Hareketi iin de bir trajediydi. nk onlar ok iyi bir yoldalarn kaybetmilerdi, gelecekteki bir liderlerini kaybetmilerdi. Onlar askerlerdi, onlar gerek direniiydiler. Ulusal mcadelelerini ve snf kavgalarn birlikte yrttler. Sistemin tm basksna ve zorluklarna kar kavgalarna devam ettiler. Onlar kendi mcadeleleri ve inanlar iin kavga ettiler. (Alklar) Zaferlerini kavgayla kazandlar. (Alklar)
Mcadele Sempozyumu
155
Yaklak 4 yl nce buraya yine gelmitim. Yine rlanda Cumhuriyet i ordusundan ve arkadalarndan bir tank olarak, buradaki ilk gzlemle rimden birisi, Trk askeri ve Trk polisinin gerekten baskc olduklaryd; geldiimde bunu bizlere de gsterdiler. nk dnyadaki tm devrimcile re kar byle bir baskc yaklamlar vard. (Alklar) Burada grdklerim, ehitlerin ailelerini tanmak ve btn yoldalarm burada grmekte benim iin ayn zamanda ok duygusal bir tecrbe oldu. unu da biliyoruz, F Tipi'nde yaayanlarn, hcrelerde insanlarn karlatklar salk problemleri, hafza kayplar gibi. Burada da tantm tm ehit ailelerine unlar sylemek istiyorum. Ben de sizden biriyim. Ben de ayn aclar yaadm. (Alklar) Ve tm Trkiye'deki yoldalarmzla, bizim gibi ayn aclar yaayanlarla, ayn duygular paylamaktaym. Ben ve yoldam Eamon, bugn buraya uluslararas dayanma ve izolasyona kar mcadelede birlikte olmak iin geldik. Bu bizim sosyalizme olan inancmz, bu bizim snf kavgamz. Dnyann neresinde olursak olalm, biz tek bir snfz ve her yerde ayn haklarmz iin direnmeye devam edeceiz. lene kadar, sonsuza kadar zgrlk. (Alklar)
Erol EKC: (st. Temel Haklar ve zgrlkler Dernei, DSK/Genel- rgtlenme Daire Bakan)
Gen yoldamz Michael'e teekkr ediyoruz. imdi sempozyumun sonuna geldik. Ben de birka ey syledikten sonra sempozyum bitecek. Ama salondaki arkadalar dalmadan bundan sonraki programn aklamas yaplacak. Deerli dostlar, ncelikle tecrit ve tecrite kar mcadele sempozyumunu dzenleyen TAYAD'l Aileler ve Uluslararas Tecritle Mcadele Platformu'na lkemizde yaanan bylesi bir srete bylesine bir sempozyumu dzenledikleri, bu sempozyumda bana, snr tanmadan buraya, bu mcadeleye katk sunmak iin gelen dostlarmzla birlikte olma frsatn verdii iin, ayrca teekkr ediyorum. imdi bu konuda sylenecek ok ey var. Ama ben de zamana uyarak, bu sempozyumun salkl bir ekilde tamamlanmasna katk sunacam. Tecritin uluslararas boyutu ve lkemizdeki sreci benden nceki konumaclar tarafndan ayrntl bir ekilde anlatld. imdi tabii tecritin
156
uluslararas boyutu alabildiince yaanyor. Emperyalizmin lkeler zerindeki emellerine ulaabilmesi iin, belki 40-50'li yllarda tank top gerekiyordu ama artk tanka topa ihtiya duymadan eitli lkelerde kendilerine yarattklar ibirliki iktidarlar sayesinde bunu pekala beceriyorlar. te uluslararas boyutta en canl rnei Irak. Her gn insanlar katlediliyor. Ne adna? ABD emperyalizminin Ortadou projesini gerekletirmesi adna! Szmona Irak'a demokrasi gtrlecek. Hergn insanlar katlediliyor. Bu da ABD'nin demokrasisi olsa gerek. Tecrit, izolasyon, iddet, bask, igal, farkl farkl yerlerde de uygulansa bir tek nedeni var; emperyalizme kar mcadele veren muhalif kesimlerin susturulmas, bastrlmas. Bunun zaman zaman ite igal, zaman zaman katliamlarla gerekletirildiini yaayarak gryoruz. lkemizdeki somut rnei ite urada resimlerini grdnz 119 insann, sadece ve sadece bu lkede insanca yaayabilmenin, bu lkede onurlu yaamn gerekletirilmesi iin mcadele ettikleri srete u ya da bu biimiyle tutsak edilmeleri, cezaevlerinde insanca yaayabilmenin koullarn istedikleri iin, tecrit izolasyonuna kar mcade edildii iin, ite buna son verilmesi mcadelesi sonucu 119 insanmz, 119 canmz kaybettik. imdi bundan ncesini hatrlayalm. Bundan ncesi cezaevlerinde, bu insanlarn, tutsaklarn insanca yaayabilecekleri koullarn yaratlmas taleplerine kar, rgtler cezaevlerinden ynetiliyor gerekesiyle lke genelinde 20'ye yakn cezaevinde, adna "hayata dn" ad verdikleri bir operasyon yapld: Tanklarla toplarla dozerlerle. Ben Bayrampaa gereini grdm. Bayrampaa Cezaevi'ne operasyon yapld sabah, o sabah altda Bayrampaa Cezaevi'ne giden yolun zerinde nmz kesildiinde, ancak oraya kadar ulaabildiimizde, Bayrampaa Cezaevi'nden dumanlar ykseliyordu. imdi ne isteniyordu? Bu cezaevlerinde kalan insanlar devrimci dncelerinden arndrlmak, soyutlanmak, muhalif kimlikleri yokedilmek isteniyordu. Onlar da "hayr, bizim muhalif kimliklerimizi yokedemezsiniz, halk sevgimizi, halka kar olan sorumluluumuzu bizden alamazsnz" dedi direndi ve direnmeye devam ediyor. Evet, 19 Aralk katliam yle bir olmalyd ki, darda bylesi bir taleple ykselen mcadeleye, cezaevlerinden doru ykselen mcadeleye son verilmeliydi. Dardaki destekleri kesilmeliydi. Bunun iin de vahetin boyutu byk olmalyd. Ve byk oldu. O gne kadar gerekten de belki darda -hatrlarsnz, bu salonda bulunanlarn hepsi hatrlyor, 19 Aralk katliamlar yaanana kadar darda az da olsa demokratik kitle rgtlerinden, sendikalardan ve Avrupa Birlii'nden demokrasi bekleyen siyasal yaplardan siyasi partilere kadar- destek vard. Ama 19 Aralk katliamnn o vahetinden elbette ki dardakiler etkilendi. O vahetten etkilenmeyenler hala bugn cezaevle-
Mcadele Sempozyumu
157
rinde tecrit ve izolasyona kar mcadelesini srdryor, 119 ehidimize ramen. Evet, darda belki yle algland: tehdit sadece cezaevlerinde bulunanlara karyd, sadece cezaevlerinde bulunanlara bir saldryd. O zaman ieridekilerin baz ksmlar iin de yle algland. Bazlar "farkmz koyacaz" dediler, bazlar "gndemimizde deil" dediler. Ama yaanan srete fark koyanlar da, gndemimizde yok diyenler de bugn tecrit ve izolasyondan pekala nasiplerini almaya devam ediyorlar. imdi, tecritin, izolasyonun, basknn, iddetin, sadece cezaevlerindeki devrimci tutsaklara ynelik olmadn yaayarak, iliimizden kemiimize kadar yaayarak gryoruz. Evet insanlar alkla terbiye edilmek isteniyor; darda emperyalizmin kurumu olan IMF'siyle, Dnya Bankas'yla, Avrupa Birlii'yle saldrarak, ite zelletirmeyi younlatrarak insanlar alkla, sefaletle kar karya braklyor, tecrit edilmek isteniyor. ite SEKA, ite Petrol Ofisi, ite Seydiehir, ite Smerbank, arkasndan Ereli Demirelik Fabrikalar gelecek. Yani ksacas bu lkede gemite halktan alnan vergilerle yaratlan ne kadar deer varsa, emperyalizmin yerli ibirlikilerine ya da yabanc sermayeye peke ekilerek btn deerler yokedilmek isteniyor. te bunu yaparken de "devletin kltlmesi" adna, kamuda halk yararna ne varsa yokedilecek, satlacak... Bunun sonucunda bugne kadar yzbinlerce ii isiz kald. Ve bununla da yetinilmedi, kamu emekilerine ynelik saldrlar devam ediyor. Szmona rgtler cezaevlerinden ynetiliyordu. te rgtlere ynelik 19 Aralk operasyonu yapld. Ama onunla da kalmad; hepimizin yaad bir 1 Nisan olay var. "5 lkede ezamanl rgt operasyonu" dendi. Avrupa'da bilmiyorum ama lkemizdeki "rgt operasyonu"nun nerelere yneldiini ok iyi biliyorum. Kendimin de genel kurucu bakanln yaptm Temel Haklar ve zgrlkler Dernei, bir yasad rgt yeri diye basld. Oysa ki yeri mevcut, hal tabelas orda. Ama kapsnda mhr durmaya devam ediyor. Nasl bir "rgtevi"dir ki, ili Halaskargazi Caddesi'nde 8x8, sanyorum 6 ya da 8 metrelik bir tabelada, 80 santim geniliinde Temel Haklar ve zgrlkler Dernei yazan ve "5 lkede e zamanl operasyon" diye, "rgtevi" diye baslan yer. Orada ne kadar insan varsa gzaltna alnd. O gn ben de orada olabilirdim. Ve o gzaltna alnmada, ite TAYAD'dan Tekin Tangn hala ierde. adi zbolat ierde. Halkn Hukuk Brosu baslyor ili Meydan'nda. Ylmaz Yaynclk Mecidiyeky'de. Buralar ite rgtevi ya da rgtsel faaliyet yrtlyor diye baslyor. Bu lkenin hukukuyla, bu lkenin yasalarna uygun kurularak temel hak ve zgrlkler mcadelesi veren kurumlar. Evet buralardan alnan Trkiye genelinde yzlerce insan, kimisi aylarca, birinci yln doldurdu ikinci ylna girdi. Hala adi zbolat ve dier tutuklularn tutukluluklar
158
devam ediyor. Yani, temel hak ve zgrlk mcadelesinde srar edenler, hibir gereke gsterilmeden sudan bahanelerle terrist ilan edilip tutuklanabiliyor. te bylesi bir lkede yayoruz. Onun iin bu srete, bugne kadar bu uurda mcadele veren, zellikle her trl bedeli gze alan TAYAD'l Aileler'in mcadelesini kutluyorum. Toplumun btn kesiminin TAYAD'l Aileler gibi, bu tecritin, izolasyon katiamnn, basklarn, iddetin, aln ve sefaletin ortadan kaldrlmas iin her trl bedeli gze alan, ete kemie brnen bir mcadele sreci ierisinde olmasndan baka bir arenin olmadn, burada zellikle Avrupa Birlii'nden demokrasi bekleyenlere, Avrupa Birlii'nden emein Avrupas'n bekleyenlere, Avrupa Birlii'nden sosyal Avrupa beklentisi iinde olanlardan, cezaevlerinde yaananlara ve lkemizde demokrasi mcadelesi veren tm kurum ve kurululara ynelen bask iddet ve yoketme politikalarna kar mcadele ierisinde olmalarn istiyor ve diliyorum. Hepinize zellikle de TAYAD'l Aileler'e bylesi bir sempozyumda buluma frsat verdikleri iin teekkr ediyorum. Hepinize sayglar sunuyorum. (Alklar)
Mcadele Sempozyumu
159
2. OTURUM LKELERE YNELK TECRT
Oturum Konumaclar: Av. Behi AI (Oturum Bakan, Halkn Hukuk Brosu) Mohammaed El SAMARAEE (PA: Irak Yurtsever ttifak, IRAK) Azmet BEGG (Eski Guantanamo tutsa Muazzam Begg'in babas, NGLTERE) Mohammed SAFA (Khiam Rehabilitasyon Merkezi, LBNAN) Dmter Ivanov GACHEV (Sosyolog, 23 Eyll Direni Hareketi, BULGARSTAN)
160 Dr. Henriette TOGNETTI (Psikolog, TALYA) Eamon O'DONNELL (Eski siyasi tutsak, RLANDA)
Av. Bernd HAUSLER (Berlin Barosu nsan Haklar Sorumlusu, ALMANYA)
Mcadele, Sempozyumu
161
Sleyman ACAR:
Mesajlarn hepsini okuyamayacaz, zr diliyoruz. Bir iki tanesini okumakla snrl kalacak. Onun iin mesajlar okunmayanlar kusurumuza bakmasnlar. nce nerelerden mesaj gelmi ksa ksa belirtmek istiyorum. Karadeniz Temel Haklar'dan mesaj var, ar Dergisinin mesaj var. ABD'den Kara Kurtulu Partisi'nden ya da Hareketi'nden iki mesaj var. Hollanda'dan gnderilen mesaj var. Almanya'dan Reiner Ditrich, Lbeck Hapishanesi'nden selamlarn gndermi. Legensvvord Hapishanesi'nde kalan tutsaklardan gelen mesaj, Almanya'dan onlarn selamlar var. 5. Enternasyonal in Lig'in Avusturya ubesi'nin mesajlar var. Siyahi Kurtulu Ordusu'ndan Sundiatta Agoli'nin mesajlar var, hepimizi selamlyor. Almanya Marksist Leninist Partisi adna Merkez Komitesi yesi Roland Meiter'in mesaj var. O da hepimizi selamlyor. Alvaro Luno, Hernan Daze yani zgrlk Komitesi, onun da Latin Amerika'dan hepimize selamlar var. Amerika'da tutsak olan Hanif Bey diye bir dostun da selamlar var. Ayrca mesajlarda F Tipi'ndeki tutsaklara zel mesajlar var.
Karadeniz Temel Haklar'n mesajn okuyorum:

"SEMPOZYUM KATILIMCILARINA KARADENZ'DEN MERHABA Tecrit ve Tecrite Kar Mcadele Sempozyumu'nun; tutsaklara ynelik tecritin insani, tbbi, hukuki ve siyasi boyutunun yan sra, dier dnya lkelerine ynelik ambargo, sava ve igale kar da uluslararas bir mcadele hatt oluturacana inancmz sonsuzdur. Kurulduu gnden bu yana, yalnzca kendi evlatlarna ynelik basklara deil, her trden faizan yaptrmlara kar mcadelesiyle dnya ltnde onurlu bir mevzi olan TAYAD'n daima yannda olduk. Bundan sonra da her trl destei sunmaya hazrz. Tecrite kar F Tipi hapishanelerde 5 yldr ilk gnk kararl lyla sren Byk lm Orucu Direnii, emperyalizmin tm dnya halklarna dayatt dnce deiikliini kabul etmeyip 119 ehit, yzlerce devrimcinin sakat kalmasna ramen direnilebileceini, direnildiinde kendi dnce ve inanlaryla yaanabi leceinin, dnyada ei benzeri olmayan kararllk rneklerinden biridir. TAYAD ve Uluslararas Tecritle Mcadele Platformu'nun bu sempozyumla tm dnya ezilenlerinin mcadele tarihine altn bir
162
sayfa daha ekleyeceine olan inancmzla TAYAD' ve sempozyumun tm katlmclarn cokuyla selamlyoruz. KARADENZ TEMEL HAKLAR" (Alklar)
ARI Dergisi'nden bir mesaj var.

"Deerli Dostlar, Devletin basklarna, katliamlarna; devrimci tutsaklar yalnzlatrarak teslim alma politikalarna kar devrimci tutsaklarn balatt lm orucu direnii sryor. Bu direnii bastrmak iin devlet, 19 Aralk 2000'de uygulad sistemli, planl katliamdan, devrimci tutsaklarn hakl taleplerine dardan destek veren kesimlere ynelik sindirme-korkutma, yldrma amal saldrlara; alk grevindeki tutuklularn zorla tedavisinden, alk grevini darda srdren devrimcilerin kaldklar evlere, mahallelere saldrlara ve katliamlara kadar bir dizi ey gerekletirdi. Tm bu saldrlar, devrimci tutuklu ve hkmllerin lm orucu direniini bastramad. Bugn devrimci tutuklu ve hkmllerin direnii devletin ok ynl saldrlarna ramen sryor. Devrimcilerle devlet arasnda cezaevlerinde yryen irade savanda bugne dek onlarca devrimci yaamn yitirdi, yzlercesi sakat kald, bilinlerini yitirdi. Drt buuk yl akn sredir devam eden, 100'n zerinde devrimcinin lm, yzlerce devrimcinin sakatlanmasna yol aan lm orular karsnda iilerin, emekilerin grevi faist devletin barbarlna kar mcadele etmek; sessizlii bozmak olmaldr. Yeni Dnya iin ARI Gazetesi olarak tecrite kar uluslararas bir dayanma hareketi yaratma mcadelesinde nemli bir adm olarak deerlendirdiimiz bu TECRT VE TECRTE KARI MCADELE SEMPOZYUMU'nu devrimci duygularmzla selamlyor, lm orucundaki devrimci tutsaklarn can bedeli yrttkleri hakl mcadeleyi destekliyor, onlarla ve onlar hi yalnz brakmayan yaknlaryla, TAYAD ile dayanma iinde olduumuzu bir kez daha ilan ediyoruz. Tecrite ve lmlere seyirci kalmak, yeni lmlere izin vermektir. Bu bilinle; Susma, haykr! Durma rgtlen, mcadele et! Susma, sustuka sra sana gelecek!" (Alklar)
Mcadele Sempozyumu
163
"BRO EMEKLER SENDKASI MERKEZ YNETM

KURULU" imzasyla kamu emekilerine ait bir mesaj var. Onu okuyoruz. "TAYAD YNETM KURULUNA TECRT VE TECRTE KARI MCADELE SEMPOZYUMU' isimli uluslararas sempozyuma davetinizi alm bulunmaktayz. Ayn tarihlerde sendikamzn "Bakanlar Kurulu" toplants olduundan katlm salayamayacamz iin zgnz. Ekonomik mcadele ile demokrasi mcadelesini birlikte yrtmeyi ilkesel olarak benimseyen ve buna uygun bir mcadele hatt yrten sendikamz rgtsel politikalarna ters dmedii srece, demokratik kitle rgtleri ile ortak mcadeleyi benimsemektedir. Sava rzgarlarnn hakim olduu ve insanln kska altna alnd bylesi bir srete tecrit ve tecrite kar mcadele konusunda dzenlemi olduunuz sempozyumun demokrasi mcadelesine katk sunaca inanc ile almalarnzda baarlar diliyoruz." Evet deerli dinleyenlerimiz imdi de krsye alacamz misafirlerimiz var. Eitim-Sen 3 No'lu ube Bakan Dursun YILDIZ konuma yapacak. (Alklar)
Dursun YILDIZ
(Eitim-Sen 3 No'lu ube Bakan, Konuk Konumac):

Buradan tm dostlar selamlyorum. Bana burada konuma hakk veren dostlara, komiteye ayrca teekkr ediyorum. Ve bu sempozyumu dzenleyen TAYAD'l Aileler'e de gerekten teekkr etmek gerekir diye dnyorum. lkemiz IMF-DB ve DT'nn ekonomik smrs, ABD, NATO ve emperyalizmin askeri ve siyasi basks altnda zaten byk bir zindan iindedir.
164
Deerli dostlar, Emperyalist-kapitalist sistem tm dnyay tecrit kamplarna blm, ieride ve darda yoksullara, ezilen halklara, emekilere ve aydnlara yaam zindan haline getirmi durumdadr. zgrlk ve bar isteyen, hak ve adalet isteyen, a ve i isteyen kesimlere coplarla, panzerlerle, helikopterlerle, biber gazlaryla, fzelerle, hardal gazlaryla, ikencelerle, toplu katliamlarla, srgnlerle ve ky yakmalarla cevap veriliyor. Statkocu oligarik sistem doaldr ki ne insan haklarna, ne dnce zgrlklerine, ne de rgtlenme zgrlklerine tahamml edebiliyor. Geleneinde varolan talanc, yamac karakterini her alanda srdrmektedir. Cezaevlerindeki katliamlardan tutun da kent ve dalardaki toplu katliamlar her gn izliyor ve kahroluyoruz. Deerli Dostlar! Biz Eitim-Sen olarak sendikamzla demokrasi, zgrlk ve emek mcadelesi vererek muhalefeti rgtlemeye ve glendirmeye altka, oligarik glerin dikkatlerini doaldr ki zerimize ektik ve kapatma gndeme getirildi. Mevcut rejim dnceyi beynimize hapsetmeyi, kitleleri hareketsiz beton ynlar haline getirmeyi hedefliyor. Dnceyi, dili yasaklyor. Derneklerimizi, sendikalarmz, partilerimizi kapatyor. Anadil zerinden Eitim-Sen kapatlmaya allyor. Anadil eitimcilerin uzmanlk alandr. Evrensel bir insan hakkdr. Bilimsel, demokratik eitimin temel artdr. Bir halkn tarihidir, kltrdr. Herkesin kiilik hakkdr. Anadilde eitim Trkiye'de Krtler'in, Bulgaristan'da Trkler'in, Anadolu'da Lazlar'n, erkesler'in hakkdr. Anadilde eitimi bizler her art altnda savunmaya devam edeceiz. Sevgili Dostlar! Siyasal iktidar, hak ve adalet arayan kesimlere; konumak, dnmek isteyen, zgrlk araynda bulunan muhalif kesimlere yaam F tipletiriyor. Metropol kentlerin her bir sokan kameralarla donatarak byk gzaltlarla halklar, insanlar tedirgin etmeye devam ediyor. Telefonlarn dinlenmesi yasallatrlmtr. Kurum ve sokaklarda karnca gibi muhbirler ordusu yetitirmilerdir. Okul binalar ise hapishane ve kla grnmndedirler. Souk ve gri renklidirler. renciler ya kle ya da kleci olarak yetitirilmektedirler. retmenlere ise gardiyanlk dayatlyor. Dayak, hakaret ve soygunun bin trls yaanmaktadr okullarda. Havada karada gzetlenen bir lkede dars ve ierisinin birbirinden fark yoktur. Deerli Dostlar!
Mcadele Sempozyumu
165
Kafalarnda korkuyu, polisi, jandarmay, biber gazn, joplar ve ikence tezgahlarn silmeyenlerin bilinleri ve yrekleri zgrleemez. zgr tutsaklarn yrekleri ve bilinleri zgr olduklar srece cezaevi duvarlar mutlaka yklacaktr. (Alklar) Biz kamu emekileri olarak fiili ve meru zeminlerde kurduumuz sendikalarmzn, rgtlerimizin kapanmasna asla gzyummayacaz. Onlar sokakta, i yerlerinde yaatmaya devam edeceiz. eriden darya, dardan ieriye inan ve iradenin gcyle lkemizin dalarna mutlaka bahar getireceiz. Son olarak tm devrim ehitlerine ve direnenlere selam olsun diyorum. (Alklar). Selam olsun karanlklara bir mum yakana! (Alklar) Son olarak diyorum ki F Tipi Yaama Hayr! Zindanlar Yklsn Tutsaklara zgrlk! diyoruz. Hepinize sevgiler sayglar. Teekkr ederim. (Alklar)
Muhammedi ABDLRAV (Konuk Konumac):

Arkadalarm, kardelerim. Ben gnll bir konumacym. Bir konuma yapmak iin gelmedim sempozyuma. Dinlemek ve renmek iin geldim. ok ksa konuacam bu nedenle. nk acy biliyorum. Duyduum ve hissetiim bir ac bu iimde. Kardelerimden, Mehmet GVEL'den, Ahmet KULAKSIZ'dan, Canan ve Zehra'dan duyduum aclar bunlar. ok byk bir adm atmamz gerektiini dnyorum, byk bir hareket olduunu dnyorum bunun. 119 insan ld. Ancak ok gl bir ruha sahiptiler, karlatrlamaz bir ruha sahiptiler. Orada o insanlarn olduklarn gryorum, insanlarn canl olduklarn gryorum (Alklar). Burada bizimle olduklarn gryorum (Alklar). Ve hepimizin iinde olduklarn biliyorum. Bir mumun yanmasna izin verelim. 119 insann kaybedenler olarak, her ehidimiz iin merkezi bir yerde bir mumun yanmasn isterim aslnda. Sessiz bir eylem. Bir kutsama gibi olsun bu. Yaptklar feda iin, kendilerini feda ettikleri iin. Bu yasa deitirilene kadar, insanlar tecritten uzaklaana kadar, bu duvarlar yklana kadar bir mumun yanmasn istiyorum. (Alklar) Teekkr ediyorum. (Alklar)
166
Sleyman ACAR:
Deerli misafirimize teekkrlerimizi iletiyoruz, saolsunlar. ehit ve tutsak aileleri var aramzda biliyorsunuz. imdi onlara karanfiller sunacaz. (Alklar) (ehit ve tutsak ailelerini temsilen Niyazi AIR MAN ve Zeynep KARADEMR sahneye davet edildi. Kendilerine karanfiller verildi. Daha sonra grevli arkadalar salonda bulunan btn tutsak ve ehit ailelerine karanfiller verdiler. Ve btn aileler, bu karanfilleri srayla sahnede bulunan ehit panosuna braktlar. Duygulu anlar yaand. ehit ve tutsak yaknlar dakikalarca ayakta alkland. Yaklak 10 dakika boyunca sren alklar, onlarn aclarna, direnlerine, sabr ve kararllklarna sunulmu bir trk gibi yankland salonda.)
Sleyman ACAR:
imdi ehit ailelerimizden Niyazi Arman aabeyimizi ve Zeynep Karademir anamz, dncelerini dile getirmek iin buraya, ehitlerimizin mozolesinin bana davet ediyoruz. (Youn Alklar)
Niyazi AIRMAN:
Muharrem'in (Muharrem Karademir'in) mezar Cebeci'de, Devrim'in (Devrim Arman'n) mezar da Cebeci'de, ikisi yanyana. imdi mezarlarn yaptryoruz orada. Mezarlarn birini yapp birini yapmamak olmaz nk ikisi bitiik. O kadar yanyana bitiik. Zeynep Ana da, ben de ldmz de o mezarlara gireceiz. (Alklar)
Zeynep KARADEMR:
Ben bir ey demeyeceim. (Alklar).
Veysel AHN (Haklar ve zgrlkler Cephesi, Konuk Konumac):

Szlerime balamadan nce Tecrit ve Tecrite Kar Mcadele Sem-
Mcadele Sempozyumu
167
pozyumu'nu dzenleyen TAYAD'a ve Uluslararas Tecrite Kar Mcadele Platformu'na teekkr ediyorum. TAYAD'l analarmz bata olmak zere sempozyuma katlan herkesi sevgi ve saygyla selamlyorum. Ayrca 5 yldr tecrite kar yrtlen direnite ehit den 119 kahraman ehidin deerli anlar nnde saygyla eiliyorum. Hepinize hogeldiniz diyorum. (Alklar) Tecrit politikasn birebir 4 sene yaayan birisi olarak konuacam. Tecrit saldrs, yani F Tipi hcreler, F Tipi hcre hapishaneler, snflar savamnn lkemizdeki yansmasyd. Biz ierdeydik ve bu saldrnn ok boyutlu, organize, planl bir saldr olmasndan kaynakl olarak, byk bir direnile bunun karsnda set olmak gerektiini dndk. Ve ylesi bir direniin ierisinde yeraldk. nk biz halklarn kurtulu umudunun teslim alnamayacan gstermek istiyorduk. Bizim dncelerimizin, inanlarmzn teslim alnamayacan gstermek istiyorduk. Biz devrimi istiyorduk. Bunun iin direndik. Devrimci tutsaklarn ieride tek bir silah var; bedeni. Yani imdi birok kereler duyduk, bugn de duyuldu byle bir sylem. Neden lnyor? Onlar yaasayd daha iyi olmaz myd? ok kereler de buna cevap verildi aslnda. yle demek lazm. Gelin oturup tartalm, ne yaplabileceini tartalm, alternatifler retelim; ama bizim nmze hi alternatif getirilmedi. yle yapsaydnz daha iyi olurdu denmedi. Sadece "lmeyin!" dendi. Biz lme ak insanlar deildik. lm kutsayan insanlar deildik . Hibir zaman da olmadk. Biz aslnda yaam savunduumuz iin direndik, biz aslnda yaam savunduumuz iin ldk. Bunu anlamalarn istiyorum ben byle diyenlerden. nk dnceler teslim alnrsa, ne bamszlk mcadelesi kalr, ne demokrasi ne de sosyalizm mcadelesi. rgtlenme hakk, direnme hakk insann elinden alnrsa, btn bunlarn hibirinden bahsetmek mmkn olmaz. Dediim gibi, saldr ok boyutluydu. Biz bu boyutlu saldrya set olmak, barikat olmak iin be yldr sren bir direniin iindeyiz. Bu saldr emperyalizmin bir saldrsyd, lkemize yansyan boyutu F Tipi hapishanelerdi. Ve saldr ilk bata halklarn kurtulu umudunun temsilcisi, halkn nclerine ynelik gndeme geldi. Biz kendimize, ideolojimize ve halkmza gvenle bunun karsna ktk. Emperyalizm muhalif tek bir ses istemiyordu dnyada. Yani kendinden olmayan, kendi dncesinden olmayan tek bir sese bile tahamml yok, nk kriz ierisinde. Bu yzden ulusal ve sosyal kurtulu mcadelelerine, halk rgtlerine, Marksizm-Leninizm'e ve bu dorultuda mcadele eden parti ve rgtlere kar byk bir saldr balatt ve hala da srdryor. Eskiden fiziki mdahale fazla yoktu ama imdi onu da gndeme getirdiler. En yakn rnei Irak. Srada hangi lkeler var o da biliniyor asln-
168
da. Bizim direniimiz tarihsel bir zorunluluktu diyoruz. nk saldr ok bykt ve o oranda da tarihseldi. Halklarn bamszlk, demokrasi ve sosyalizm mcadelesi ortadan kaldrlmak isteniyordu. Ve devrimci tutsaklarn inanlar, ideolojileri ortadan kaldrlmak isteniyordu. Biz bunun olamayacan, bunu baaramayacaklarn gsterdik. Gsteriyoruz, gstereceiz de. Ezilen halklarn elinden alnmaya allan o kurtulu umudunun temsilcisi olarak bu derece ciddi boyutta bir saldrda biz de keli olmak zorundaydk. Eilip bklmemek zorundaydk. Taviz vermemek zorundaydk. Bu be yllk direnile sanyorum bunu herkese gsterdik. Ben sz fazla uzatmak istemiyorum. Tekrardan vurgu yapmak istiyorum. Dncelerimizi teslim alamayacaklar. Halklarn kurtulu umudunu teslim alamayacaklar. Dnya zerinde emperyalizm varolduka, snflar varolduka, snflar mcadelesi devam edecek, devam ettireceiz. Bu tecriti ve izolasyonu da mutlaka ama mutlaka ortadan kaldracaz direniimizle. Btn bunlara olan inancmz tekrar haykrarak hepinize sayg ve selamlarmz sunuyorum. (Alklar).
Mcadele Sempozyum
169
LKELERE YNELK TECRT balkl 2. OTURUM Konumalar:

Av. Behi AI (Oturum Bakan):
Sempozyumumuzun son oturumuna hogeldiniz. Bu oturumun konusu lkelere ynelik tecrit ve tecrit uygulamalar. lk sz Irak Yurtsever Birlii IPA'dan Muhammed El SAMARAE'ya vereceiz.
Muhammed El SAMARAE (PA: Irak Yurtsever ttifak, IRAK):

Selamnaleykm. Tecrit gemiten bu yana bir cezalandrma yntemidir. Gzaltnda kiinin iradesini ele geirmeye ynelik ve iren ikence yntemlerinden bir tanesi olarak tarihten gnmze gelmitir. Tecrit bireylere uyguland gibi gruplara, topluluklara ve hatta ehirlere, lkelere uygulanmaktadr. Ancak hastalarn iyiletirilmesi iin kullanlan bu yntemin, ehirlere ve lkelere uygulanmas ne kadar ahlakidir? Fikirlerin yasaklanmas ve cezalandrlmas amacyla tecrit, dmann kabul edilmez bir siyasetidir. lkelere kar tecrit, eer anlamalar olmasayd kesin sonu verebilir. Ancak tecritin d lkelere ne kadar, ne ekilde uygulanaca uluslararas anlamalarla ortaya konulmakta, insan haklarna uygun olarak nasl kullanlaca anlamalarda ortaya konmakta. Hatta savalarn ne ekilde olaca ayn ekilde ortaya konulmu durumda. Ve esirlere ne ekilde davranlaca, kar tarafn esirlerine nasl davranaca da ayn ekilde ortaya konmakta. Hi bir ekilde toplumun ve bireylerin erefleriyle oynanmas, bu anlamalarla yasaklanmtr. Sava durumunda bir lkenin ne kadar esir kalaca ve nasl bitecei bellidir. galden sonra ne ekilde olaca, sivil vatandalara ve gruplara uygulanacak kanunlar ve insan haklar bellidir. Esirlere ne ekilde davranlaca, savan, direnii glerin, devletten kaynakl ya da sivil direnii glerin nasl hareket edecei de bellidir. Ancak gelin grn Irak'ta ne ekilde uygulanmakta bu anlamalar? 1998'den beri Irak, tecrite maruz kalmtr ve Birlemi Milletler'den Irak aleyhine 12 karar alnmtr. Irak'a hibir ekilde gereken yaplmamtr. Hatta Birlemi Milletler anlamasna zt olmasna ramen, Irak'a sava dzenlenmitir, hcum edilmitir. Ve Amerika, Birlemi Milletler'e kendisinin Irak'a
170
saldrmasnn zeminini hazrlayacak anlamalar, kararlar dayatmtr. Onlar petroln olduu lkelere odaklandlar ve Irak halkn tecrite maruz braktlar. Birlemi Milletlerin bu haksz kararnn bedelini direk halk dedi. Ve Irak, Birlemi Milletlerin bir paras olmasna ramen, 51. maddenin 7. maddesi, kendisine uygulanmad. Irak'n igali yava yava balad. Irak, ayn ekilde medya konusunda da yalnz brakld. Irak'a ilikin sadece Amerikan kanallarndan haberler alnabilmekte. 1991'den beri 2 milyon insan ldrld. Ve dnya o ldrlenlerin lklarn duymad. Amerika, gerekleri yalanc resimlerle deitirerek ve Irak' eytan olarak gstererek bunlar yapabildi. Irak halk sanki bandaki diktatrlerden d yardmlarla kurtulmak istiyor gibi bir imaj oluturuldu. Kendilerini ieklerle karlayacaklar yalanlarn syleyebildiler insanlara. Amerika ayn zamanda Irak halknn "yalnz bana" olduu hissi vererek, onlarn direni glerini krmaya almakta. Bunlar da Birlemi Milletler kanalyla yapabildiler. Uluslararas iradeleri, lkelerin iradeleri engellendi. Onlarn sesleri susturuldu. Amerika iin de bir sorun var Irak'ta. nk sava srasnda yaplmas gerekenlere dair uluslararas anlamalar var. Ama Amerikan idaresi buna hibir ihtimam gstermedi, bu anlamalara uymad. Sorgusuz sualsiz insanlar gzaltna alabilmektedir. Ayn ekilde gazeteciler de engellenerek, olanlarn ortaya kmas da engellenmekte. Bu yaplanlar da "terrle mcadele" olarak isimlendirebilmektedir. Bu, insan haklarnn kurban edilmesidir. Ancak Irakllar'n uluslararas kanunlardan tecrit edilmesi, Irak'l insanlarn gvenlerini sarsmakta, gvenlik iinde yaamalarn engellemektedir. ABD, BM'yi, Birlemi Milletlerin "Amerika'nn destek kuvvetleri" olarak isimlendirilmesini salayacak kararlar almaya zorlad. 1991 ylnda, Irak zerinde vesayet ynetiminin olmayaca karar alnmasna ramen, btn lke ve ynetim programl bir ekilde yerle bir edilmitir. Bu, btn uluslararas anlamalar delmek anlamna gelmektedir. igalciler, igalden sonra eitli yasalar yaptlar, ama igalcilerin hibir yasa yapmaya haklar yoktur. imdi ibirlikileriyle beraber Irak'n btn dnyadan tecrit edilmesi salanmaya allyor. Amerikallar igalin, savan bittiini ilan etmelerine ramen pek ok esir aldlar ve sresiz. Hi mahkemeye karmadan hapishanelerde tecrit mekanlarnda tutabiliyor. Birlemi Milletler ve Uluslararas Af rgt ve Kzlha'n, Kzlay'n heyetlerinin de Irak'a ila gndermesini engelliyorlar. lkede btn gruplarn silahl gleri var. Onlarn mahkemeleri var. Orman kanunlar haricinde hibir kanun geerli deil. nsan haklar da kurban edilmitir. Biz yurtseverler olarak bu konuda susamazdk. O yzden biz Irak'n haklarnn korunmas konusunda, Irak'n
Mcadele Sempozyumu
171
haklarnn savunulmasnda en nemli glerden biriyiz. Irakllar'n karlat bu kanl durumda direnii rgtlemekteyiz. Liderimiz Abdulcabbar Kubbisi, Amerikan glerince terrist bir ekilde gzaltna alnd. Tek bana olmasna ramen tanklar ve uaklarla hcum edildi evine. Evi yklp, elindeki her ey, btn mal mlk alnarak tecrite maruz kald. u an dnyayla hibir balants yok. Kendisine ynelik hibir sulama olmamasna, iddia olmamasna ramen mahkemeye karlmyor. Nerede olduu bilinmiyor. (Muhammed El SAMARAE'in konumasnn son ksm teknik bir nedenle kaydedilememitir.)
Azmet BEGG (Guantanamo tutsa Muazzam BEGG'in Babas):

yi gnler bayanlar ve baylar. Sizin gsterilerinizde yer alan ok zel bir eyin farkna vardm ki, Trk insanlar benim imdiye kadar duyduum gibi gerekten de cesur insanlardr. Ve burada da gryorum ki kadnlar, kz kardelerim, erkek kardelerim hep birlikte bulunuyorlar ve bizi daha da gl klyorlar. Hep birlikte adaletsizlie kar verdiimiz mcadeleye katlanlarn hepsini saygyla selamlyorum. (Alklar) Dahas, insanlarn lm orularnda nasl ldklerini, insanlarn deiik alardan nasl korkusuzca savatklarn anlatan filmler grdm. Bu rgtlenmeler iyi geliirse, kimse onlar yenemez, siz yenilmezsiniz ve inanyorum ki sizler, baarya mutlaka ulaacaksnz. Dn konumamda sylediim gibi, olum konusunda ben de bir ikence yaadm. Ama sizin mcadeleniz, baka herhangi bir mcadele biiminden ok daha gl. Yapmanz gereken ey ise, dnyann farkl yerlerinden olan kimselerle dayanmaktr. Baka yerlerde de ok ciddi aclar yaayan insanlar var, Hindistan'n dalarnda, Burma'da, Sri Lanka'da ve baka lkelerde de zgrlkleri iin savaanlar bulunuyor. Sizin yapmanz gereken ey, onlarn hepsiyle iletiim kurarak, mcadeleyi birletirmek. Onlar birletirir birletirmez, dnyadaki en byk g haline geleceksiniz. Yine inanyorum ki o zaman kimse size dokunamayacaktr. Birleenlerin yapamayaca hi birey yoktur, en gl hkmetleri bile sarsabilirler, bunun iin almal ve bunu baarmalsnz, benim size verebileceim mesaj budur.
172
Size Amerika'yla ilgili anlatmak istediim bir eyler var. Amerika gerekten de akll bir ekilde Taliban' ve SSCB'yi yok etmeyi baard. imdi, ABD'yle kar karya gelecek baka hi bir g yok. ingiltere de artk ABD ile birlikte hareket ediyor. ABD'nin ise herhangi bir kltr, gemii ve hatta dili bile yok. ngilizce'yi kendi dili olarak benimsemi. Sizlerin ve dier lkelerdeki halklarn, kendilerine ait muhteem kltrleri var. Bununla ilgili olum bana komik bir ey anlatt. Hapishane grevlileriyle kltrler hakknda tartrken, Yunan, Roma, Osmanl, ngiliz imparatorluklarn tartrlarken, sra ABD'ye gelmi. Olum da onlara, sizin kltrnz nasldr diye sormu. Onlar ise, bu u lkeden gelmitir, bu da baka lkeden gelmitir gibi cevaplar vermiler. Bu tartmann ardndan birka gn sonra, olum yle bir sonuca vardn sylemi: "Size zg olan fasulye ve tereyandan baka hibir ey yok". Sadece fasulye ve tereya, baka hibir ey yok! ABD nfusunun yars eitimsiz, hi eitim almamlar. nsanlar alar ncesinden ina edilen tnellerde yayor. ABD'de ayrca sizi destekleyecek olan pek ok insan da bulunuyor. Bunu biliyorum, nk ABD'de bulundum ve oradakilerle konutum. ABD'de devletin bask altnda tuttuu birok sosyalist insan var. Ve eer doru biimde yaplrsa, dnya apnda bir devrim gerekletirilebilir. Tecritin etkisi o kadar kt ki, insanlar akllarn yitirebiliyorlar. te bu tam da onlarn istedii eydir. nsanlarn akli dengesini yitirmesi, tam da bu otoritelerin, hkmetlerin istedii eydir. Bir kere akli dengenizi yitirdiinizde, artk yolunuzu kaybedersiniz. te bu onlarn yapmaya alt eydir ve bizler, yle ya da byle bu durumu sona erdirmek zorundayz. Tek yol, birlemek ve ilerlemektir. ok teekkr ederim. (Alklar)
Mohammed SAFA (Kham Rehabilitasyon Merkez- Lbnan):

lk nce Trkiye Hapishaneleri'nde bulunan tm vicdan ve dnce tutsaklarn selamlyorum, aileleri, ve hapishanelerde ehit den tutsaklar, zellikle son ehit olan Faruk'u selamlyorum... (Alklar) Kayp ailelerini selamlyorum. lm zerindeki sessizlii krmak amacyla lm orucu yapanlar selamlyorum.
Mucadele Sempozyumu
173
Hapishaneler ve tutukluluk kamplarnda lm orucu yapanlar selamlyorum. Dnyadaki kayp, ikence, tecrit ve gzalt kurbanlarn selamlyorum. (Alklar) (Mohammed Safa'nn, "Tecritin Siyasi Boyutu ve rgtlere Ynelik Tecrit" balkl oturumda yapt konuma ile bu oturumda yapt konuma, z itibaryla ayn olmas nedeniyle, bu blmde ayrca konumasnn tamamna yer verilmemitir.) Platformumuzu gelitirelim ve onu enternasyonal klalm. Ayrm duvarlaryla mcadele edelim ve enkazlarnn stne zgrlk, adalet, demokrasi ve insan haklar duvarlar kuralm. zgrlk ve yaam iin lm orucuna girenlere selam olsun. Tecrit, kayp ve ikence politikasndaki tm ehitlere selam olsun. Sonunda zgrlk kazanacak. (Alklar)
Dimiter vanov GACHEV (Sosyolog, 23 Eyll Direni Hareketi, Bulgaristan):

Herkese merhabalar! ncelikle unu belirtmek istiyorum: Bu toplant iin yapacaklarm planlarken, sosyal psikoloji ve tecridin bireysel tecrit, kendi kendini tecrit gibi deiik biimleri hakknda konumay dnyordum. nk mcadelenizde unu bilmek zorundasnz ki, insanlarn ou sorunlar hakknda bilinsiz durumda. Ve burada rendiklerinizle de halka bilin kazandrma grevi sadece sizin nnzde deil, tm lkelerde hepimizin nnde duruyor. Bu yzden, hepinize merhaba! (Alklar) Bu amala direnen her zgr kadna ve her zgr erkee merhaba! Dn nasl bir yere geldiimi tam olarak bilmiyordum. Tm gn bo yunca anladm ki, aslnda ben, nasl savalacan bilmiyordum. imdi bi liyorum. En iyi ve gerek savalar, glmseyen savalardr, tpk sizin dn akam ark sylerken ve dans ederken glmsediiniz gibi. Bana vermi olduunuz bu ilk ders iin, sizlere teekkrlerimi sunuyorum. (Al klar) Dediim gibi buraya gelmeden nce, tecritin deiik trleri ve biimleri zerine konumay planlyordum. 21. yzyl, bilgi a olarak adlandrlyor, insan rknn deerinden bahsediliyor. Ama dn akam sosyal psi-
174
koloji zerine konumamaya karar verdim. (...) Size bir isimden, van'dan, yani babamdan bahsetmek istiyorum. Bylece dn akam nasl duygular hissettiimi ve sizi nasl anladm size anlatm olacam. Babam 5 yl nce akcier kanserinden ld. Savarken ya da mcadele ederken lmedi. Her lmn bir ekilde isimsiz (anonim) olduundan bahsedebilirsiniz, her lm len insann kafasnda bilinmektedir. Varolusal bir seimdir bu. Burada bir ara verip baka bir eyden bahsetmek istiyorum. Sofya'da 23 Eyll Direni Hareketi'ndeki arkadalarmzla, insanlarn sadece ruhlarn bir silah gibi kullanp kullanamayacaklarn tartyorduk. rnein benim amdan silahlarla savamak korkutucu bir ey deildir, yumruklarmz ve seslerimiz bile bizim silahlarmz olabilir, ama sanyorum ki elimizde sadece ruhlarmz olsayd, bu bizim iin ok zor bir durum olurdu. Her neyse, babam 5 yl nce ld demitim. Onun lmn ancak 3 ay sonra kabullenebildim, nk hastayd ve hasta olduu iin 57 yanda lmt. Peki ya burada Trkiye'deki, Ebu Garip'teki, Guantanamo'daki, ABD'de politik hapishanelerdeki gen insanlarn lmne hangi hastalk neden oldu? Bu ne tr bir hastalkt? Bunu nasl adlandrmalym? zgrlk olarak m? Vatann sevmek, arkadalarn, yaknlarn sevmek, zgrlk? Anne ve baban, kardelerini, ocuklarn sevmek, zgrlk? Evet, bence bu zgrlktr. Gnmzdeki en korkutucu, tehlikeli ve ciddi hastalk, zgr domak, zgr dnmek, zgr hareket etmek, zgrce talep etmek, zgrce ark sylemek, zgrce sevmek, zgrce yaamak ve zgrce lmektir. Gnmzn deerinin bilgi olduu syleniyor. Gazetelerden, televizyonlardan, radyolardan, internetten "lojistik destek, dost silahlar, terre kar sava ve yaamn korunmas" gibi ifadeler duyuyoruz. Peki ya gerek terristler kimler? Bu, sizin bak anza gre deiir. stanbul'a gelirken, CNN'in haberlerine baktm. Bu, terrizmle ilgili doru bak asn m ortaya koymaktadr? Michael Moore'un ynettii Fahrenheit 9/11 adl belgesel filmde, Amerikal bir anne, ocuuna savaa katlmasn bizzat kendisinin tlediinden bahsediyor. Bu, orada, zellikle ABD'de yoksul insanlarn eitim alabilmek ve dnyay grebilmek iin ellerinde olan tek yol. Peki insanca olan bak as hangisidir? ocuklarn gzlerinin nnde "dost" mermilerle Irak'n igal altna alnmas m? Oradaki insanlara dost mermiler ve bombalarla zgrlk getirmek mi? ingiltere'deki bir gazete, ABD seimlerinden sonra yle sordu: "Nasl oluyor da ABD'de 50 milyon insan ayn byle ilgisiz olabiliyor?" Hangi bomba, herhangi bir ocuktan daha "akll" olabilir? Hangi dost silah, size bir scaklk ve yaknlk duygusu verebilir ve bizi aydnlk, gzel gnlere gtrebilir?
Mcadele Sempozyumu
175
Bir Amerikan izgi filminde, genelde zaten ABD'nin oluyor, yle bir sahne geiyordu: ki kiiden biri, dierine insanla hayvan arasndaki fark sordu. Karsndaki "cret"dedi. teki ise, "hayr, insan ve hayvan arasndaki gerek fark, glmekti" dedi, hayvanlar glemez. Glmsemek, glmek, arkadalarmzla en mutlu anlarnz paylamann bir yoludur. Arkadalarmzla ayn zamanda zntlerimizi ve kalp krklklarmz da paylarz. Paylam, bir eit bilgi deiimidir, gzler, yzler, mimikler, sesler, kelimeler, kitaplar, iirler, arklar, ruhlar, zgrlk. Burada bulunanlar olarak hepimiz, arkmz ve zgrlmzden oluan tek bir ruha sahibiz. ocuklarn korku iindeki gzlerinden daha korkun olan, ocuklarn gzlerindeki ocukluu ldrmeye alan demokrasidir. Bu demokrasi deildir, bir tr kanserdir. Kapitalist militarizmin sosyal kanseridir. Buraya elimde sadece bir el feneriyle geldim ama sayenizde kocaman bir iaret fenerinin n aldm. lkeme kalbimin derinliklerinde bir atei de gtrerek gidiyorum. Bulgaristan'da, Sofya'da 23 Eyll Direni Hareketi'nden olan arkadalarma, ateinizden bir para gtreceim ve umuyorum ki bu da bizim ortak ateimizin yaklmasnn balangc olacak. Bu bizim ortak iaret fenerimiz olacak. Umuyorum ki srayan her kvlcm, dierlerini ateleyecek ve yeni iaret fenerleri olacak. Teekkr ederim. (Alklar)
Henriette TOGNETTE (Psikolog- Brezilya):

yi gnler. ncelikle TAYAD'a ve Floransa topluluuna, beni bu sempozyuma davet ettikleri iin ok teekkr etmek istiyorum. Byle bir deneyimi yaayabilmek benim iin bir onurdur, bir armaandr. Baka kltrlerle ve onlarn bak alaryla tanmak, renmek benim yaamma anlam katyor. Ama sanrm ki ben szde "nc dnya" olarak adlandrlan Gney Amerika blgesinden, Gney Yarmkre'den gelen muhtemelen tek katlmc olma sfatyla da bu sempozyumla uyumsuz bir ses olacam. Kendimi niye bu ekilde tantyorum? nk bu blmde lkelere kar uygulanan tecritten bahsedilmesi gerektiini dnyordum. Ve sizlerin de Gney Amerika gerekliine dair fazla bir duyuma sahip olmadnz kansndaym. Herhangi bir siyasi parti ya da rgte mensup elei-
176
lim. Sadece Brezilya'da Sao Paulo niversitesi'nde ada dnyamzda insanlarn aclaryla ilgilenen bir profesrm. Benim iin bunun anlam, gnmzn dnyasnda politik bir insan olmaktr. rencilerime, ilerideki meslek yaamlarna dair de anlatmaya altm budur. "Vatandalk", insanlk ailesinin bir ferdi olmak ve dolaysyla onunla ayn ahlaki ve politik sorunlar paylamaktr, onlara bunu anlatmaya alyorum. Bu konuma biraz hmanist ya da romantik bir konuma gibi anlalabilse de, una iaret etmek istiyorum ki ben, dier insanlarn arasnda yapt eylemlerle "varolma" duygusunu yaratmaya alan, insanlarn birlikte refah iinde daha iyi yaamasn amalayan politik bir insan olarak konuuyorum. Bu sabah konuan Trk konumac, tecritin her trlsne kar mcadeleden bahsetmiti. Bence tecrit, dlanmayla ilgili bir meseledir. Yaamdan, zgr olmaktan, insan olmaktan, birilerine ya da bir yerlere ait olmaktan dlanmaktr. rnein, siz anne ve babalar, size ait olan bir eyleri kaybettiniz, sizler bizim lkelerimiz gibisiniz, topramzsnz ve var oluumuzun anlamsnz. Dolaysyla bence tecride kar politik bir mesele olarak deil, hepimize ait olan insani bir mesele olarak mcadele vermek gerektiini dnyorum, inancmzdan, politik grlerimizden, dinimizden bamsz olarak hepimiz insanz ve insanlar olarak da yaama hakkna sahibiz. Bu size biraz romantik bir sylem gibi gelebilir, ama aslnda deil. Brezilya'da yayor olmak, bana bu duygular hissettiriyor. Brezilya'da bizim farkl bir gerekliimiz var. Artk kattan okumayacam nk baka eyleri de dnmeye baladm, serbeste konumak istiyorum. Brezilya, Arjantin ve ili tecrit edilmi bir lke durumunda. Bizler hep kullanldk, dnyann geri kalannn arka bahesi olarak grldk. Ve bunun sonucunda, kendi lkemizde yaayamayacak duruma getirilinceye, kendi kendimizi tecrit eden bir kltr yaratlncaya kadar kullanldk. lkemizde sizlerin de bildii gibi diktatrlk yllar yaand ve 1960-80 yllar arasnda benim de birok politik, muhalif arkadam ikencelerden geirildi, tecrit edildi ve ldrld, ili ve Arjantin'de benzer eyler yaand ve sizler de bunlar biliyorsunuz. Ama ben bu trden politik tecritten ve diktatrlkten deil, sosyal tecritten bahsetmek istiyorum, nk bizim yaadmz ite bu sosyal tecrittir. Yaadmz sosyal tecrit dolaysyla, bizler - bu ar bir ifade olsa dadnyann kleleri haline geldik. rnein dnyann geri kalanna uyuturucu salayabilen bir yer olarak grlyoruz. Latin Amerika dnldnde, onunla birlikte uyuturucu maddeler de dnlr. Kolombiya, Bolivya dnlr ve buralardan uyuturucu ihra edilir. Gnmzn dnyasndaki ekonomik dzen, bizi byle olmaya zorluyor ve zerimizde byle
Mcadele Sempozyumu
177
bir iddet uygulanyor, bu iddet son derece de gl. lkemizde yalar 8-10 arasnda deien ocuklar, hayatta kalabilmek iin hali haz'rda cinayetler ilemi durumdalar. Onlar polis deil organize su rgtleri yakalyor, nk tutuklandklarnda zaten fazla ceza almyorlar. Sylemeye altm ey, bu adaki ocuklarla, hapishanedekiler de dahil olmak zere birlikte altm. Burada grdm ki, bu ocuklar kendi ilerinde bir tecrit duygusu tayorlar. Yani onlar polis ya da yarg tecrit etmiyor ama onlar kendi kendilerini tecrit ediyorlar. Bylece kendilerini bir biimde gvence altna alyorlar, hayatta kalmann bir yolu olarak gryorlar. te bu da insanlarn birbirlerinden tecrit halde olmas. Bu, insanlarn marjinallemesi ve yaamlar boyunca da marjinal kalmas anlamn tayor. Bizim de bu trden sorunlarmz var. Bir insan ve bir profesyonel olarak, tecridin bu trne kar yllardr elimden gelen mcadeleyi veriyorum ve benim yaamma anlam katan ey, buna kar direnmek oluyor. Sizlere gstermek iin baz fotoraflar da getirmitim ama bilgisayarmda sorun kt iin bunlar gsteremiyorum. Son olarak unlardan bahsetmek istiyorum: O genlerle birlikte alrken, baka bir ey daha rendim. Dier taraf, gardiyanlarn tarafn dinlemeyi ve onlarn dediklerini de dikkate almay rendim. te bu yzden uyumsuz bir ses olabileceimi dnyorum. nk hapishanelerde alan kiilerin arasnda da bir tecrit olduunu dnyorum. Dediklerimin sizler tarafndan kabul edilmemesi ya da anlalmamas riskini de alarak konuuyorum. Ama bence, tm tartmalar dikkate almalyz. Sadece tek bir yerden, tek bir bak asyla bakmamalyz. Bizler dnyada sadece birer yenge gibiyiz. Bu da benim hapishanedeki gardiyanlardan rendiim bir ey oldu. Yengeler gibiyiz, nk denizin dalgalar ve kayalar arasnda gidip geliyoruz, nk zerinde durmamz gereken zemin olan "insan olma" zeminine gelip yaamlarmz, kendimiz seip istediimiz gibi devam ettiremiyoruz. Her gn, insan olarak nasl olmamz gerektiini yeniden renmek ve kendimiz olabilmek iin, yeniden savamak zorundayz. Dn sizler dans ederken yine rendim ki, biz bunlar yitirmiiz. Karnavallarmz sadece ticari amalarla, uyuturucu ve seks ticareti iin yaplyor, nee ve kltr ifadesi olamyor. Gney Amerika'da bizler, kltrmz ve kendimizi insan olarak ifade biimlerimizi kaybediyoruz, lkemizi kaybediyoruz. Burada anlatmaya altm, sorunun sadece politik bir tecrit olmad ama sosyal bir tecridin sz konusu olduuydu. Teekkr ediyorum ve dzensiz konumamdan tr kusuruma bakmayn. (Alklar)
1 78
Eamon O'DONNELL (Eski siyasi tutsak, RLANDA):

Sizinle birlikte olmak ayrcalndan, byk onur ve mutluluk duyuyorum. Konukseverliiniz ve kendinizi mcadeleye adamlnz, beni ok etkiledi. Trkiye'nin zgrlk savalar, sizleri selamlyorum. (Alklar) Sizler, olaanst koullarda bulunan sradan insanlarsnz, tpk 1981'de rlanda'da lm orucuna girenler ve onlarn aileleri gibi. Onlar da direnmilerdi. Bizler bugn, direni sayesinde ayaktayz. Ayn halktanz, ayn snftanz, ayn sava veriyoruz. rlanda Cumhuriyeti Sosyalist Partisi, beni sizlere bu mesaj iletmem iin gnderdi. Sizlerin tecrite kar direniinizi sonuna kadar destekliyoruz. (Alklar) Bu konferans beni imdiden ok etkiledi ve eitti. u gerei kesin olarak anladm ki bizler, tarihimizde ve mcadelemizde birlemi durumdayz. Gemite, ben de ngiliz Hapishaneleri'nde yattm. Orada tecridi, saldrlar yaadm ve onlarn bana ynelik sulamalarn, sistemini kabullenmemek iin direndim. Yoldalar size tecritle ilgili ne anlatabilirim? Tecrit, hayatnzn tm ynlerine nfuz etmeye alr. Emperyalist hkmetler niye bu taktii kullanyorlar? Biliyoruz ki bu aralar, toplumumuzun aydnlanm, devrimci insanlarna kar kullanlyor. Tecrit, dnyadaki en gelikin silah durumunda. Bugn rlanda'da durumu kritik olan tutsaklar, yine sulu muamelesi gryorlar. rlanda'da yaplan bir anlamaya gre, devlete kar direnenler hapishaneye atlacaklar ve politik statde olmayacaklar. Ama yoldalarmz IRA'da ve "gerek IRA"da tekrar mcadeleye baladlar. (Alklar) Hapishanede rgtlenmeyi baardlar ama hala birbirleriyle iliki ve iletiim olanaklar ok snrl. Bugn ngiliz Hapishaneleri'nde yoldalarmz, anavatana dnmek iin mcadele ediyorlar ve tamamen tecrit edilmi durumdalar. Burada bugn grdm udur ki, tecride kar sava Trkiye'de bir yaam biimi haline gelmitir. Sizin direnme arzunuz, onlarn fethetme arzusundan ok daha gl. (Alklar) Yoldalar, haklsnz ve kazanacaksnz. (Alklar) Trkiye halk, gl olmaya ve direnmeye devam edin. rlanda halk sizinle birlikte....
Mcadele, Sempozyumu
179
Kavgaya devam! (Alklar)
Av. Behi AI (Oturum Bakan)

Sayn konuklarmz, misafirimiz Eamon O'DONNELL'e ok teekkr ediyoruz. Bylece sempozyumun son oturumunu da bitirmi olduk. Evet bu lkede ve dnyada bamszlk ve demokrasi mcadelesi veriyoruz. Haklar ve zgrlkler mcadelesi veriyoruz. Bu mcadelede elbette duygusalla yer yok ama sonuta duygularmz da var. Bugnk oturumdaki konumalarda iki ey benim aklma geldi. Bir tanesi konuumuz doktor Henriette'nin vurgulad halay. Bizim amzdan halayn baka bir yeri, baka bir nemi daha var. 19 Aralk operasyonunda Bayrampaa Hapishanesi'nde koular ate altnda tutulurken, yani koulara yzlerce, binlerce mermi yaarken, tutsaklarmz havalandrmaya kp halay ekmilerdi, o halay esnasnda askerler yine atee devam etmilerdi. Ve alan o atete yanl hatrlyor olabilirim, ismi yanl hatrlyorsam zr dilerim, Mustafa YILMAZ, ald yaralarla ehit dmt. Evet, halayn bir de byle bir nemi var bizler asndan. Yine tecrit konusunda iki gndr ok ey syledik. Zaten byk bir ksmmz biliyor tecritin ne olduunu, ne anlama geldiini. Ben tecriti nasl anlatabilirim? ok basit, kk bir rnek var kendi grdm, yaadm. Edirne F Tipi'nde Ercan KARTAL'la grmeye gittiimde, bir takm aksiliklerden kaynakl son anda yetiebildim hapishaneye. Gre girdiimde grn bitmesine 2-3 dakika vard. 2-3 dakika grebildik. Bir sigara iimi grebildik. Yani tm grmz boyunca Ercan bir sigara iebildi. Evet ama yine de o 2-3 dakika ierisinde birbirimize ok ey anlattk diye dnyorum. kimiz de ok mutlu olduk. Belki o 2-3 dakika iinde biz ok daha fazla beraber olduk. Yani tecrit byle bir ey. Sylemitik, dnyada ve Trkiye'de Amerikan ve Avrupa Birlii emperyalizmi ve ibirlikileri, haklar ve zgrlkler mcadelesini bomak iin koyu bir tecrit ve sansr, zor ve iddet uyguluyor. O zaman biz de bu terre kar, sansr ve iddete kar, bu zora kar, ulusal ve uluslararas mcadele birliini, birlikte mcadele etmenin yollarn bulabileceimizi dnyoruz. Elbette sempozyumu dzenlerken amacmz sadece sorunlar tartmak, aklamak deil, bu sempozyumdan ayn zamanda bir sonu kma-
180
sim istiyoruz. nanyoruz ki buradan kmasn istediimiz sonu, lkemizde ve dnyada, lkemiz ve dnya halklarnn, lkemizde F Tipi'ndeki tutsaklarn, Guantanamo tutsaklarnn, Afganistan'da Bagram Askeri Hapishanesi'nde kalan tutsaklarn zlemi olduu bir haber, mjdeli bir haber olacak. Onlara buradan bu mjdeyi verebileceimizi dnyoruz, inanyoruz. Onlara buradan, sempozyuma katlan yurtdndan gelen misafirlerimizle, konuklarmzla birlikte, bir mcadele program, bir mcadele birlii, yeni bir mcadele hatt mjdesi verebileceimizi dnyoruz. Bu inan ve umutla sempozyumumuzun son oturumunu burada kapatyoruz. Sanyorum bizden sonra kapan konumalar yaplacak. Ben sadece unu da hatrlataym; sempozyumumuz burada bu oturumla bitti, ama bahsettiimiz o mjdeyi tartmak iin bir zamana ihtiyacmz olacak. Konuklarmzla ve burdaki misafirlerimizle birlikte saat yedide yine burada, tartmalarmzn sonucunu yine ev sahiplerimiz aklayacaklar ayrntl olarak. Sizlere de aklayacaz. Saat yedide sizleri bekliyoruz. ok teekkr ederiz.
Niyazi AIRMAN (TAYAD Bakan):

Merhaba arkadalar, Bu yaz gn, iki gndr burada tuttuk sizi. Ama kusurumuza bakmayn. nk kanayan bir yaramz var. Aslnda belki tecrit hemen kalkmayacak ama en azndan yreimize su serpmi olacaz. Onun iin konuuyoruz, onun iin tartyoruz. Ben tecritin ismini 2000 yl Mart aynda duymutum. Tecritin anlamn bilmiyordum, daha sonra rendim: Yalnzlkm. O zamandan beri de TAYAD'l Aileler olarak bir eyler yapmaya alyoruz. Daha lm orucu balamadan 2000 ylnda bir dizi eylemler yaptk. Bir Ankara yrymz vard, gn srd. Buradan Ankara'ya gitmek gn srd. 3-4 yerde nmz kestiler. Defalarca gzaltna aldlar ama yine Ankara'ya gittik. Yine gittik, o zamanki Adalet Bakan'yla konutuk. O zaman ailelerimiz Sincan F Tipi'ni gezmiti. F Tipleri daha tam yaplmamt. Ailelerimiz ilk defa o zaman F Tipi'ni grm, gezmilerdi. Tecritin, F Tipi'nin ne olduunu da o zaman grmtk. Ama maalesef eylemlerimizle bir sonu karamadk. 20 Ekim 2000 ylnda ocuklarmz lm orucuna baladlar. 19 Aralk'ta da devlet Trkiye apnda 20 cezaevine birden saldrm-
Mcadele Sempozyumu
181
ti. 28 ocuumuz katledilmiti. Bilirsiniz Amerika Irak'a saldrdnda "kimyasal silah var" diye saldrmt. Ama Trkiye kendi cezaevlerine kimyasal silahlarla saldrmt. Bayrampaa Cezaevi'ne gaz bombalar, kimyasal gaz bombalar atlmt. Onlarca bayan diri-diri yakld. Onlardan alt tanesi yaamn yitirdi. ounun cesedi bile tannmyordu. Bu kimyasal gaz dediimiz Adli Tp Kurumu'nun raporlarnda da var. Bunu biz kendimiz sylemiyoruz yani. 19-22 Aralk aras drt gn sren bu direniten sonra ocuklarmz F Tipleri'ne gtrld. O gnden beri F Tipi'nde ama o gnden beri bugne kadar da lm orular devam ediyor. Be yldr anl bir direni devam ediyor. Be yldr ocuklarmz zulme boyun emedi. Ve bundan sonra emeyecek. nk lm orular halen devam ediyor, halen direni devam ediyor. Bu be yl iinde ok eyler yaadk. ou tahliye oldu. Bir yasa kardlar. O yasadan dolay lm orucunda lm snrna gelenleri dar braktlar. Onlar da geldi Armutlu'da devam etti. Armutlu'da TAYAD'l Ailelerimiz vard. TAYAD'l Aileler de lm orucu yapyordu. Onlarla beraber Armutlu'da devam ettiler. Ama devlet, oraya da saldrd. Orda da drt tane insanmz katletti. Yine TAYAD'n eylemleri durmad. Alibeyky'de benim evimde 45 gn arkada alk grevi yaptk. Gazi Mahallesi'nde iki arkada 45 gn alk grevi yaptlar. Buna benzer eylemler yaptk. Adalet Bakan'na gittik. Babakan'n kapsnda eylemler yaptk. Cumhurbakan'nn kapsnda eylemler yaptk. Mehur bir yol kesme eylemimiz vard. Drt tane mezar yaptrdk. Vinlerle kamyona ykledik gtrdk, yine vinli kamyonla Merter'de yola indirdik. Altna demirler yerletirip yolun ortasna srdk. O mezarlarn iindekilerden biri de bendim. Orada yolu kapattk. Polis yanmza gelecek ama trafikte yol kapal, arabalarla gelemediler. Arabadan inip koarak geldiler ancak yanmza. rnektepe'de analarmz kafeslerin iine girdiler. Demir kafeslerin iine. Etrafn tmden kaynak yaptk. Alma imkan yoktu. Zincirlerle balayarak yine rnektepe'de yolu kestik. Polis geldi analarmz ald ama alacak yeri yok ya, her taraf kaynak, sepetlerle yklendiler kamyona gtrdler. Zeynep Anamz da iindeydi. Muharrem lmesin diye yapt. Yani imdi arkadalar, ocuklarmz lyor. ocuklarn lm kolay deil analar-babalar iin. Onun iin belki glyoruz ama bir eyler yapmaya alyoruz, yaptmza inanyoruz. imdi bir eylem yapacaz. Diyoruz ki nerede yapalm, urada yapalm ama orada daha nce yaptk eylemler. Adeta Trkiye'de yer kalmad eylem yapacamz. (Alklar) Devlet bunu bildii iin, TAYAD'n bakan var, Tekin TANGN; diyor ki, eylemleri kim dzenler, Tekin dzenler. Onun iin Tekin'i bir ekil-
182
de alalm ieri. Bir arkada afi asmaya gidiyor. lkokulu bile bitirmemi biri. Arkada alyorlar. Blbl gibi konuturuyorlar. ocuk korkuyor ne yapsn. Hi gzaltna alnmam. Korkuyor. 148 tane insann adn, soyadn, memleketini, doum tarihini, rgtn hangi kademesinde olduunu, tek tek imzalatyorlar. Ya, adn, soyadn doru drst bilmeyen ocuk 148 tane insann adn soyadn nasl bildi? Valla onu sizin takdirinize brakyorum. imdi Amerika terr rgtleri listesini aklyor. DHKP-C. Onun ad nc srada. Tekin'e diyorlar ki, "DHKP-C stanbul sorumlusu", bilmem ne sorumlusu. Tekin istanbul sorumlusuysa, bu kadar tehlikeli bir rgtse, ilkokul mezunu bile olmayan bir arkadaa nasl srrn syler ki ben rgtn u kademesindeyim diye. Yani siz dnn Allah akna, sylenir mi sylenmez mi? Ondan dolay Tekin imdiye kadar yatyor. 2004'n ubat aynda tutukland, bugne kadar Tekin ierde. imdi Tekin alnrsa TAYAD hayatta eylem yapamaz m? Biz her birimiz birer Tekin'iz. (Alklar) Ben Tekin'im, siz Tekin'siniz. (Alklar). O yetmedi arkadalar, 1 Nisan'da be lkede birden operasyon yaptlar. Yasal derneklerimizi bastlar. O zaman TAYAD, Marmara TAYAD'd. Tekin bakand. Ben ynetim kurulu yesiydim. TAYAD' da bastlar. Arkadalarmz aldlar. Feridun amcay da aldlar. Feridun OSMANAAOLU. Biliyorsunuz, 50-55 yanda. imdi fazla dersem kser sonra. Feridun amcay bile gtrdler F Tipi'nde yatrdlar. Yine vali "TAYAD'n yeleri terr rgt davasndan yarglanyor" diye mahkemeye bavurmu, onun iin TAYAD' kapattlar. Biz de alelacele bir tane daha kurduk. (Alklar). O zaman Marmara'yd, imdi stanbul oldu. stanbul TAYAD yaptk. Ben de onun imdi Geici Ynetim Kurulu Bakan'ym, kurucu yesiyim. Onun iin sizlerle konuuyorum. imdi mcadelemiz bitecek mi? Tabii ki bitmeyecek. nk bu bir haklar ve zgrlkler mcadelesidir. Verilmesi gereken bir mcadeledir. lm orucu bitse TAYAD'n mcadelesi mi bitecek? Hayr asla. TAYAD her zaman olacak, lm orucu olsa da, tecrit olsa da olmasa da TAYAD hep olacak. Her zaman ocuklarnn, evlatlarnn hep yannda olacak. Bir arkadamz konutu TMMOB'da. Dedi ki, "119 oldu, 120 olmasn." Tabii ki olmasn. Kim ister ki ocuu lsn, olur mu yle ey? Olmasn tabi. Arkadamz ite, baka insanlarn destek vermemesinden ikayet etti. Hakl, teekkr ederim. Gerekten 19 Aralk olunca, devletin o zulmn grnce, herkes geriye doru trst galiba. Ama grdnz gibi birtek trsmayan devrimciler, imdiye kadar 119 canla lm orucunu srdren insanlar. Asla ve asla onlar kimse korkutamayacak. nk bir insan neden korkar, lmekten korkar. Ama o insanlar lme kucak am insanlar,
Mcadele Sempozyumu
183
onun iin o insanlar korkutacak bir madde yok dnya yznde. (Alklar) Onlar dkkan devrimcilii yapmyor. Dostlar al-verite grsn diye yapmyor. Devrimci kime denir?... Sergl ALBAYRAK lm orucuna girdi ama cezas doldu. Tahliye oldu. 1 hafta sonra bir haber geldi; Taksim'de Sergl ALBAYRAK ate topuna dnm. te devrimci! (Alklar, YOUN Alklar). Uak'ta, Uak Cezaevi'nden haber geliyor: Gnay GRENER. Kandra'dan haber geliyor: Muharrem KARADEMR. Tekirda'dan haber geliyor: Faruk KADIOLU (Alklar). Ama bu kadar kiiye ramen devlet sesimizi duymuyor, duymak istemiyor. Peki devlet neyi duyuyor? Hani Adalet Bakan, neyi duyuyor? Ben gazeteden bir haber almtm. Onu msadenizle okuyaym: 1980 darbesinden hemen sonra gzaltnda ikenceyle ldrlen retmen Cengiz AKSAKAL'n, biri stemen dieri astsubay olan ikencecilerine verilen 2 yl 1 ay cezay bozmak iin ve hkmllerin yeniden yarglanmasn salamak iin yazl emirle Yargtay'a bavurulmu ama reddedilmi. Eer reddedilmeseydi ne olurdu, onlar 25 yllk zamanamna urayp ceza almayacaklard... Bir tane daha: ok zel artlarda bavurulan yazl emir hakkn, Adalet Bakan, daha nce de Susurluk mahkumu emekli Yarbay Korkut EKEN hakknda kullanm. O zaman da Yargtay tarafndan reddedilmi. Evet Adalet Bakan Susurluk'la urayor. Belki de Susurluk'taki Mersedesi de tamir ediyor. Ii-gc o. Cezaevleriye uramyor. O diyor ki oralar lks odalar. ocuklarmz iin de "slah edilmesi gereken insanlar" diyor. Duvarlarda bir afi gryorum bugnlerde; Telekom Satlyor. Telekom iileri bir afi asmlar, diyorlar ki: "Telekom Vatandr, Telekom'u Satan Vatan Satar." Cemil EK ve hkmeti vatan satyor, vatan. Islah edilmesi gereken biri varsa o da Cemil EK'tir. Devrimciler de bu vatan iin can veriyor can. (Alklar). Olum Kandra F Tipi'nde yatyordu. Volkan. Orada 15 Temmuz 2002'de hcresinde l bulundu. Devlet diyor ki "kendisini ast." Ama gerekten kendisini mi ast, yoksa asld m belli deil. Allah'tan baka bir ahit yok. Ben mahkemeye verdim. Mahkeme beraat verdi gardiyanlara. Kimisini de yarglamad. Ali Suat ERTOSUN'u ikayet etmitim. Hakknda dava bile almad. Ali Suat ERTOSUN'un ve Adalet Bakan Hikmet Sami TRK'n hakknda dava almad. Orada birka tane memur hakknda dava ald, onlar da beraat ettiler. imdi ite tecrit bu. Tecrite Volkan' kurban verdim. Tecritte en byk acy ben ektim. Eer ocuumun yannda arkadalar olsayd, imdi yayor olacakt. Morali bozuk olsa, kendini asmaya kalksa arkadalar engel olurdu ya da devlet gelip asmaya kalksa arkadalar olsayd, asamazd. te tecrit bu. Bana sorsalar tecrit ne? Ben de-
184
rim ki, tecrit Volkan'n cann alan Azraildir. Ankara'ya gitmitik. Adalet Bakan'na dileke vermeye gitmitik. O zaman demiti ki, "TAYAD olarak kabul etmem, aileler tek tek gelirse kabul ederim" demiti. Biz de tek tek gittik. Beni gtrdler dediler ki, mdrle gr. Gittim, Ali Suat ERTOSUN. Onunla konutuk. Bana, yzme kar, Volkan daha yeni lmt, "Volkan' ben ldrdm, ben Volkan'n katiliyim" demiti. O zaman ben gazetelerde de sylemitim. Birka balkla bu haber gemiti. Yzme kar "ben katilim,, ben ldrdm" demiti. O 19 Aralk gn de Ceza ve Tevkifevleri Genel Mdr'yd. Onlar iin de "iyi yaptk, ldrdk, baka aresi yoktu. rgtle baka trl baa klmaz. Keke daha fazla lseydi" demiti. imdi bu adama ne yaptlar? Devlet stn hizmet madalyas verildi. Yargtay yeliine seildi. imdi birimizin davas olur, Yargtay'a gider. Yargtay'da Ali Suat ERTOSUN'un nne gider. Ali Suat ERTOSUN'dan ne beklersiniz? Adalet beklersiniz! Ama eli kanl bir katilden adalet beklenir mi? Onu sizin vicdannza soruyorum. (Alklar) Evet arkadan dedii gibi "120 olmasn" diye urayoruz. Biz evlat acs gren insanlar, bakas grmesin diyoruz. Evet 120 olmasn, bir ana, bir baba daha evlat acs grmesin diyoruz. nk evlattr, hani yrynce, yere dnce sanki yreimiz szlar, ama onun cesedini nmde grmek, kendi yavrumun cesedine sarlmak, kim ister arkadalar, kim ister. (Alklar). Bizim ocuklarmz halk iin, vatan iin mcadele veriyordu. Halknn zgrl, vatann bamszl iin mcadele veriyordu. Amerika'ya satmak iin deil. lkemiz Amerikan ss olmasn, Amerika'nn klesi olmasn. Belki hatrlarsnz srail, Filistin'de Hizbullah'n liderlerinden tekerlekli sandalyede olan bir insan vard; O'na bomba atp ldrmt. Tayyip ERDOAN demiti ki, "srail devlet terr yapyor". Ama Bush, "hooop hop ne yapyorsun" dedi. Tayyip ERDOAN hemen geri ekildi. Geen gn de Bush'un yanna gidecekti. Ama Bush dedi ki nce git aron'dan zr dile, ondan sonra gel seni kabul edeyim. O da gitti nce aron'un elini pt, sonra gitti, Bush'un elini pt. Biz byle babakan deil, halkmzn babakann istiyoruz, halkmzn! (Alklar) Kzm '98'de daa kt. DHKP-C Davas'nda Tokat'ta gerillayd. Ben yurtdna gitmitim geen sene. Avusturya'daydm. 30 Eyll 2004'te. Orda telefon geldi. Kzmn lm haberini verdiler. O kara gzl kzm, kara kal kzm adeta Tokat'tan selam gndermiti. TAYAD'l Aileler'le beraber Tokat'a gittik. Kanlara boyanm cesedini verdiler. pecektim, pecek yer yoktu yznde. te devletin katliam budur. Kzmn kollarn parampara etmilerdi, parmaklarna tek tek kurun skmlard, cesedine ikence yap-
Mcadele. Sempozyumu
185
mlard. On gn nce de Dersim'de 17 tane devrimci katledildi. imdi soruyorum, acaba srail'in yapt devlet terr de Trkler'in yapt ne acaba? Arkadalar, yurtdnda bir ok lkeden bir ok arkada geldi. Burada dncelerini aktard. Gelene, burada bizi dinleyene, herkese, herkese tek tek teekkr ediyorum. Emek verene, "orbada tuzum" diyene, herkese ok ok teekkr ediyorum, saolsunlar, varolsunlar. ok teekkr ediyorum. yi akamlar diliyorum. (Alklar)
Sleyman ACAR:
Evet deerli misafirlerimiz, olduka duygulu anlar. Anlatacak, sylenecek ok ey var. Kim sylemi bilmiyorum ama yle denir; "Kahramanlar lmez, doarlar sadece." 119 kahramanmz da byle. Keza, Filistin'de, Irak'ta, dnyann dier yerlerinde, lkeleri ve halklar iin topraa denler de byle. Bu 119 kahramanmzn bilincinde de onlar her zaman vardlar. Boby SANDS'ler vard. skoya'da William WALLECE'lar vard. Spartaksler lkesinin halk, vatan vard. Onlarn mcadeleleri elbette hepimize k oluyor. Sadece devrimcilere deil, insan haklar mcadelesi veren, haklar ve zgrlkler mcadelesi veren btn kesimlere bir sesleni. Szlerin bittii yer 5 yl ncesiydi. Ve canlaryla, kanlaryla anlatmaya karar verdiler. Ve 5 yldr da canla-kanla anlatmay srdryorlar. Sempozyumumuzun alnda sylemitik, bu sadece F Tipi hapishanelerdeki devrimcilerle, lm orucuna yatanlarla snrl bir ey deil. Onlarn anlatmak istedikleri, bugn emperyalist saldrlarn, dnyann her yerinde birbiri stne kartlan savalarn, katledilen halklarn somut durumunu grdke daha bir net anlalyor. 5 yl nce sylenenler, bugn daha somut grlmeye baland diyebiliriz. Kahramanlklar elbette kolay olmuyor. Hapishanelerde bir ate yanyor, 5 yldr da yanyor. Kimileri grmezden geldi. Kimileri ta devrinden kalma dediler. Ama yollarna yryorlar, devam ediyorlar kararl bir ekilde. nk onlar Pir Sultanlar'n, eyh Bedreddinler'in, Denizler'in, Mahirlerin, bolar'n mezarlarna hala karanfil atmann gerekli olduunu, baka trl de lkemizin vatanmzn bamszlnn salanamayacan sylyorlar. lmler, kendini fedalar, bunun yansra haklar ve zgrlkler cephesinde, haklar ve zgrlkler mcadelesinde topraa denler; hepsinin anlatmak istedii tek bir ey var: Bamszlk, sosyalizm, demokrasi...
186
Bugn demokrasi mcadelesi de kolay olmuyor. Yani yrnecekse byle bedel denerek yrnecek. Bedel demek elbette sadece hapishanede yatmakla snrlanmamal. isinden memuruna kylsne herkes bir biimde bedel dyor. Ve bunca baskya ramen, ibirliki iktidarn bunca zulmne ramen ayakta kalan halkmz var. 500 milyon asgari cretle 7 kiilik nfusunu geindirmeye alan, onuruyla yaayan milyonlarca insan var. Bizim gcmzn kayna bu. Faruklar'n kendini atee verirken, bedenlerini tututururken, inanlarnn kaynann bir yan da bu: Halkmza olan inan. Dolaysyla sempozyumumuza katlan, en geni evrelerden bize katksn sunan, insan haklar mcadelesi yrtenler, bunun yansra eitli DK'ler, yani dostlarmz halk cenahnda grdmz btn insanlara ayrca teekkr etmek istiyoruz. Delegasyona konumac olarak katlanlara ve emei geen, maddi manevi destek sunan herkese teekkrlerimizi iletiyoruz. Ama bitmedi. Saat 19.00'da yine buradayz. Birazdan, d lkelerden gelen delegasyonlara verilmek zere, lkemiz hapishanelerinden Sincan'dan, Kandra'dan, Tekirda'dan, Edirne'den, Gebze, Uak, Krklar ve Elbistan'dan tutsaklarn yolladklar rnler var. Bunlar kk bir trenle konuklarmza sunacaz. Ki F Tipi hapishanelerdeti tutsaklarmz, dnyann dier lkelerinden gelen delegasyona ellerini byle uzatm olacaklar. Konuklarmz ve dostlarmz da, onlarn selamlarn elbette tayacaklar her yere, buna yrekten inanyoruz. Bulgaristan'dan, irlanda'dan, Lbnan'dan, Irak'tan, Almanya'dan, Yunanistan'dan, talya'dan, Fransa'dan, ingiltere'den sempozyumumuza katlan ve mesaj yollayanlar bizimle. Halk iinde bir sz var, ok bilinir. "lmden te ky var m?" Var diyoruz, 120. lm yaanmasn. Onun iin hepimizin yapaca bir eyler mutlaka var. ite lm orucu sryor; bu kabul edilir edilmez bu da anlalr, bunda anlalmaz bir ey yok, dedik ya herkes ayn yerde durmuyor ama bir biimde hepimiz halk cenahndayz. Hi kimse szle anlatabilecei eyleri lmle anlatmak istemez. Bizim tercihimiz de deil. Tutsaklarn orada lmesi veya onlarn 5 yl nce lm orucu karar alarak yollarna devam etmeleri kendi tercihleri deil. Zulmn bir iddeti szkonusu. te bu darda ekonomik boyutuyla olsun, askeri boyutuyla olsun her boyutta sryor. Bir btn olarak bu iddete, oralardan verilen bir cevapt. 5 yl nceye bakyoruz, o gnk smr katmerli ekilde bugn hala var. Direnmenin meruluunun maddi zemini 5 yl ncekinden ok daha fazla var. Yani buna sadece devrimciler deil, kendine insanm diyen herkes, insan haklar mcadelesi veren, demokrasi mcadelesi veren tm evreler, kurumlar, tek tek kiilere kadar -hepsi bizim iin deerli- bir biimde katlmal.
Mcadele Sempozyumu
187
Dediimiz gibi lmden te ky var. O da elimizden geleni yapmak. 120 olmasn diyoruz. Kimse lm tercih etmiyor. Niyazi Arman bakanmzn dedii gibi, lm bir tercih deil ama lkemizde zulm ylesi boyutlarda ki, bunu hepimiz bir biimde yayoruz. Halkmz da yayor. Sempozyumumuzun bu yanyla bir birletirici zellii de var; yani bugn dnyann deiik lkelerinden, lkemizden ok eitli evrelerden sempozyumumuza bizzat gelerek katlan, mesajlaryla katlan, tebliler sunarak katlan yzlerce, binlerce insan var. Ama biz unu grdk. Demokrasi mcadelesi yrten kurum ve kurulular olarak azmsanmayacak bir gcmz var. Yani demokrasi mcadelesi yrten kurum ve kiiler anlamnda sylyorum. lk etapta, hazrlk babnda gittiimiz, grtmz insanlarn maddi ve manevi destekleriyle bu sempozyum hazrln yrttk. Bu yanyla onlara tekrar teekkr ediyoruz. imdi eitli lkelerden gelen delegasyonlar sahneye alacaz ancak onlardan nce, onlara tutsaklarn hediyelerini sunacak arkadalarmz aralm. Canan ve Zehra'nn babas Ahmet Kulaksz, (Alklar). Eski tutsaklardan Eyll ican. Ben isimleri srayla okuyaym; Michael Devine ehit ailesi, zel dl verilecek ona bu nedenle. Katlmclarn isimleri bir kez daha toparlanm olur tekrar okuyaym ben. Darine VVehbe, Mohammed El Samarae, Bernd Housler, Azmet Begg, Mohammed Safa, Dimiter Ivanov, Henriette Tognett, Eamon O'Donnell, Sandro Targetti, Sava Tsakmakidis, Yannis Vlahos ve Jimmy Duclos. Hemen belirteyim, akam 19.00'da mutlaka gene burada olacaz. Bu sempozyumu dzenleyen sizin de bildiiniz gibi TAYAD ve Uluslararas Tecritle Mcadele Platformu. TAYAD'n tiyatro grubu sizlere son selam verecek. O da 19.00'da balayacak. Yine 19.00'da dediimiz gibi, sonu bildirgesini burada aklayacaz. Son olarak bir duyuru daha yapaym, yarn saat 10.00'da TMMOB'da sonu deklarasyonunun aklamas var. Hepinizin oraya katlmanz bekliyoruz. TMMOB Mhendisler Odas Taksim'de... Ayrca bizim gzmzden kam, arkadamz uyard. Tercmanlarmza, onlarn emeine ilikin bir teekkr belirtmeliyiz. Gnll tercmanlar, bize destek iin iki gn boyunca hcrelere benzeyen bir kabinde -kendim de hcrede kaldm iin sylyorum- byk bir sabr ve zveriyle bize yardmc oldular. Onlara ayrca teekkr ediyoruz. (Youn alklar) TAYAD'l analara babalara, TAYAD'da mcadele yrtenlere, halktan insanlarmza, delegasyonlara, evlerini aan insanlara kadar herkese teekkr ediyor, sevgiyle kucaklyoruz.. yi akamlar diyoruz ama bitmedi. 19.00'da tiyatromuz var. dl verme trenimiz var demitik. imdi bunun iin sz Ahmet Kulaksz'a brakyorum.
188
Ahmet KULAKSIZ:
Sevgili dostlarm, ok yaknlarmzdan buraya gelme zahmetine katlanmayan dostlarmza ya da dost grnen ahslara inat, binlerce kilometre teden gelip sempozyumumuza katlan, bizimle duygularn ve dncelerini paylaan dostlarmz iin 5 dakikanz rica ediyorum. Onlar onurlandrmak, hapishanelerde evlatlarmzn hazrlad elii gznuru hediyelerini sunmak istiyoruz. Bu yaplanlarda emeklerinin yannda yreklerinin olduunu da unutmayn; tutsaklarn yreklerinin bir parasnn da bu hediyelerle beraber dostlarmza ve onlarn lkelerine ulamasn istiyoruz. Tutsaklarn yrekleri burada bulunan sevgili misafirlerimizle kendi lkelerine gidecektir. Oraya sesleriyle yrekleriyle gidecektir buna inanyoruz. imdi tutsaklarn emeklerini ve yreklerini sunuyoruz dostlara: Michael Devine ehit ailesi... (dl verildi) Darine Wehbe... (dl verildi) Mohammed Safa... (dl verildi) Mohammed El Samarae... (dl verildi) Bernd Hausler... (dl verildi) Azmet Begg... (dl verildi) Dimiter Ivanov... (dl verildi) Henriette Tognett... (dl verildi) Eamon O'Donnell... (dl verildi) Sandro Targetti... (dl verildi) Savas Tsakmakidis... (dl verildi) Yannis Vlahos... (dl verildi) Jimmy Duclos... (dl verildi) (Alklar) (Toplu halde ENTERNASYONAL MARI sylendi) (Alklar)
Mcadele Sempozyumu
189
Tiyatro Gsterimi: BU ARKI BURADA BTMEZ
(Sempozyum'un sonunda TAYAD Tiyatro Grubu tarafndan sergilenen bu oyunun metni Tekirda F Tipi Hapishanesi'ndeki zgr tutsaklar tarafndan yazlmtr.)
190
Mcadele Sempozyumu
191
1. Blm
Dekor: 2,3 adet oturak, bir ate teknesi, demlik, aydanlk, bardak, dvizler, battaniye
Oyuncular:
TAYAD'l Aileler Ahmet Amca Zehra Ana lker

Polisler
Komiser gzar Uyank Polis Saf Polis Dier roller: (Biri kadn toplam kii paylaacak) Parktan gelip geenler, polis amiri, boyac, simiti, ziyaretiler, ana oul... (Sahne klar, nce polislerin olduu keyi gsterir, dier taraflar karanlktr. polis hazrolda durmu polis telsizini dinliyor. Fonda mehter mar almaktadr.)
Polis Amiri: Aslanlarm, kaplanlarm, kahramanlarm, Alparslanm, Fatih Sultan Mehmet'in torunlar (saf polisin srtna serte vurarak) kolarm benim. Bugn yce devletimizin bizi layk grd nemli bir vazifeyle kar karyayz. (Konumalarn el kol hareketleriyle destekleyerek) Yasa d sol terr rgt TAYAD, devletimizin maddi ve manevi ahsiyetini tahkir ve tezyif etmek, anayasal dzeni silah zoruyla deitirmek amacn gerekletirmek dorultusunda Abdi peki Parkn igal etmitir. (gzar uyank polis ilgisizdir, orasn burasn kar, saf polis srekli pr dikkat dinler.) Abdi peki ki bu memleketin yetitirdii mmtaz ahsiyetlerden biri olup, devletimizin bekas ve anaristlerle blclere gzda verilmesi
192
amacyla Mehmet Ali ve Oral kardelerimizin... (komiser yksek sesle ve yapmack bir ekilde ksrmeye balar) Neyse... Biz grevimize dnelim. Evet sylediimiz gibi d mihraklarn desteiyle lkemize yuvalanan bu rgt, vatanmzn en gzide kelerinden birini igal etmitir. Son zamanlarda moda olan "insan haklar" nedeniyle mdahale edemiyoruz aslanlarm. Ama bu arknn nakaratlar bize uymaz. Eninde sonunda bunlar buradan atacaz. O zamana kadar bizim grevimiz bu hainlerin her gn hareketini kstlamak, kendileriyle temasa geecek olan uluslar aras ebekenin gizli ajanlarn tesbit etmek ve her trl yasad oluum ve giriimlere engel olmaktr. Karmzdaki tehlikenin ve tehdit'in bykl nedeniyle ok zel seilmi kuvvetlerimizin en yiit neferleri toplam... toplam... (parman birka kez klatr) Komiser: (Araya girerek) 34 amirim Polis Amiri: Toplam 134 aslan paras olarak bu vazifeyi yerine getireceksiniz. polis birden: Ba stne! Polis Amiri: Arka taraftakiler de duydunuz mu iyice? polis birden d seslerle birlikte: Ba stne! Polis Amiri: Size gvenimiz sonsuzdur. (Komiserin alnn per) kolarm (saf polisin alnn per), (Komiser yapmack bir ksrkle araya girer) (Amir devam eder) Da kartallarm, hepinize grevinizde baarlar. Gazanz mbarek olsun. polis birden: Saol! Polis Amiri: (Park gstererek elini yumruk yapp dier elinin ayasna vurarak) stn baar gsterenler (eliyle para iareti yaparak) dllendirilecektir. polis birden: Her ey vatan iin, her ey vatan iin. (mehter mar susar) (Polis Amiri komserin koluna girerek gruptan birka metre uzaa gtrr... k onlar takip eder... Fonda "insan haklar arks"n temsilen Bethoven'n Avrupa Birlii Mar olarak kullanlan 9. Senfonisi almaya balar) Polis Amiri: Komserim, elindeki malzeme belli, otobs adam getirdik, kafas alan bir adam yok iinde. senin. Bunlar ancak sen idare edersin. Sana gvenmesem urdan uraya bir adm atmazdm valla. Sayende ben de dierleriyle uraacam, kardeim memleket vatan haini doldu. nsana rahat vermiyorlar ki. iler bir yandan, memurlar bir yandan, rencisiydi, uydu, buydu... Kafamz kayacak vaktimiz yok. yi ki
Mcadele Sempozyumu
193
sen varsn (diyerek komiserin srtn svazlar). Bu Tayad'llar ok nemli, daha nceki eylemlerini biliyorsun, bunlar dierlerine rnek olursa bamza byk iler alr. Memleket tepe taklak olur valla. iiler, memurlar bamza kar. Az da deiller ki kardeim. Neyse ben imdi Kzlay'a geiyorum. Bir durum olursa cepten ara. Nasl olsa bedava olum kesenden gitmiyor ya... Heh heh... Hadi baarlar... Komiser: (Dierlerinin yanna dnerek) ulan bu terfi meselesi olmasa, ben sana ne diyeceimi biliyorum ya. Gelmi bana balama alyorsun. Ben bilmiyor muyum senin ne mal olduunu. Polis Amiri: (cep telefonunu karr ve bir yeri arar) Kzm mdr beyi bala. (Bekler) Sayn mdrm (dinler... cevaplar) Evet efendim yerletiler (dinler) Evet efendim. Bir de bunlarn bana bu hmbln yerine daha atik, kafas alan birini koysaydk daha iyi olurdu ama...(dinler) Tamam efendim... Ben sk sk urar denetlerim. Bana gvenebilirsiniz efendim, (dinler) Ba stne. (dinler) Ba stne... Sayglar efendim! (der ve telefonu kapatr, sonra telefonu karsnda tutarak konumaya devam eder) Ulan Akademiden kyorsunuz, frt diye tepemize biniyorsunuz. Operasyona gitmemisin, bir tane adam blbl gibi ttrememisin -geri biz de becerebilmi deiliz ya- sen, bir kurun olsun atmamsn u vatan iin. Gemisin karma tafra yapyorsun, teres... Ama ben senin ayan kaydrmaz mym, dur hele... (Bu srada telefon alar) Telefonu at gibi derhal efendim, emredersiniz efendim, ba stne efendim (paniklemitir)... Ne?... Hal... Lan olum nereden ktn imdi? (rahatlar) - Ben de seni bizim mdr sandm. Ne yapyorsunuz? Elemanlar topla gel lokalde bir parti evirelim ha? Sabahtan beri almaktan belimiz bkld. Btn memleketle biz urayoruz valla, bildiin gibi deil, (dinler) Hadi lokalde grrz... Baksana akam da... (diyerek yrye yrye kar sahneden) (Sahne aydnlanr... bu ana kadar hareketsiz bekleyen oyuncular canlanr... TAYAD'l Ahmet Amca ve Zehra Ana nlerindeki dvizleri dzeltmektedir. Boyac ve simiti tezgahlarn "on para ver, on para ver, on para yoksa be para ver" ritminde tkrdatrlar.) Komiser: (Boyacnn yanna giderek) Eleman parlat bakalm. (Bu arada iki polis kendi aralarnda konuur) Saf: Abi imdi bunlar rgtmm? Uyank: Tabii olum ne sandn. Saf: Ne bileyim abi, ben hi rgt grmedim ki, isimlerini bile ezberleyemedim, ama "sen"lilerin hepsini ezberledim. Eitim Sen, Bern Sen, ilileri de ezberledim: Yol , Petrol , Genel ... ok var be abi... Bunlar
194
yasad rgtm bir de demi: Abi ayn normal insana benziyorlar ama... Uyank: (Alay ederek) yledir yle. Saf: Tutuklasak ya Uyank: Duymadn m lan, insan haklar yznden tutuklamayacakmz, arknn bitmesini bekliyoruz. Saf: Yasa d rgtm ya abi. Uyank: Lan olum salak msn sen? TAYAD' hi duymadn m? Dernek bunlar olum, dernek. ocuklar hapiste bunlarn. Burada onun propogandasn yapyorlar. Baksana nlerinde yazanlara. Saf: Sen tanyor musun hepsini? Uyank: Birka sefer dvmtm herhalde... Saf: Ne bileyim abi ben niforma giyeli bir ay bile olmad daha. Uyank: renirsin renirsin. Benim peimde bir hafta takl her eyi retirim sana. Zaten bizim i kolay, kollarn salam olsun yeter. Dur bakaym... (diyerek saf polisin pazularn yoklar) Eh ite.. Ne kadar iyi cop sallarsan o kadar iyi. Bir sefer ben hi durmadan 20 dakika sallamtm. Az daha kolum kacakt. Ertesi gn bir hafta rapor aldm. Hem ikramiye hem grev tazminat senin anlayacan he... he... aktn m davay.
Saf: H?
Uyank: renirsin renirsin... (Boyac boyama iini bitirmitir, mzik susar, boyac ritim tutmaya balar. Komiserle birbirine bakyorlardr.) Komiser: Ne bakyorsun olum? Boyac: Bir milyon abey... Komiser: Bir milyon ney lan? Komiser: Sieee!! (diyerek sand tekmeler) Sieee!! (diyerek boyac ocuun zerine yrr, boyac kaarken arkasndan bir tekme daha savurur) Sieee! Bir daha dolanma buralarda (Polislere dnerek) Hadi siz de bo bo durmayn, u simitiyi sepetleyin. (TAYAD'Ilar kendi aralarnda konuurken gelien bu olaylar zerine ayaa kalkp mdahale ederler) Zehra ana: Rahat braksanz ya ocuklar. Ekmek paras iin gelmiler duruyorlar, ne diye bulayorsunuz? Ahmet amca: Hayatta hi hayrl bir i yapmaz msnz siz? Nerede fesatlk varsa oradasnz. Hak hukuk diye bir ey var. (TAYAD'llar komiserle tartrken dier iki polis simitiyi tartaklayarak uzaklatrr)
Mcadele Sempozyumu
195
Komiser: Hak hukuk yok. Ben varm burada! Siz bir hukuk demeye baladnz m susmak bilmezsiniz zaten (deyip cevap vermelerine frsat vermeden arkasna dner-mzik balar). Bak yine balad arkc (dier polislerin yanna gider) (Ahmet Amca ile Zehra ana kendi aralarnda konuurlar.) Zehra ana: Memlekette yasa yasa deil, dzen dzen deil, bunlara vermiler yetkiyi vur kr orman kanunu. Ahmet amca: Dur bakalm daha neler yapacaklar. Yeni balyorlar. Bu kadar sr gibi geldiklerine gre var bir dertleri, ikimiz bu kadar m korkuttuk bunlar, ne dersin Zehra ana? Zehra ana: Birazdan belli olur. Anlarz bakalm neymi dertleri? Komiser: Arkadalar grevinizi biliyorsunuz. Ahmet, Mehmet, Hikmet, Saffet yannza 20'er adam alp parkn giri-klarn tutun. Kimseye mdahale etmek yok. Ama tetikte olun. ark bitene kadar. Byle... (ndeki saf ve uyana bakarak) Siz de burada grevlisiniz. Eylemcilerin her hareketi mmkn olduunca kstlanacak, her trl temasa engel olunacak. Ama mdahale etmek yok. ark bitene kadar anlald m? Tm polisler: Bastne Komiser: Duymadm Hep birlikte (d sesler katlr): Ba stne komiserim! Komiser: Hah, yle Saf: (renci gibi parmak kaldrarak) Komiserim yemeimizi nasl yiyeceiz? Komiser: Olum daha yeni kahvalt yapp geldik buraya, ne yemei? len olsun bakarz. Siz imdi grevinize konsantre olun. Grev srasnda konsantrasyon ok nemlidir. Copu hangi adan vuracaksn, nereye vuracaksn, hangi blgeye hangi hzla vuracaksn, nasl vurursan beyin sarsnts geirir, nasl i kanama geirir...? Bunlar dnn. ark naslsa bitecek, tutturmusun yemek yemek.. (Ahmet Amca yerinden kalkarak kollarn hareket ettirir. Vcudunu esnetir. Polisler pr dikkat kesilir. Ahmet amca volta atmaya balar) Komiser: Haydi aslanlar grev bana! (ki polis koa koa gelip Ahmet Amcann nne geer. Dimdik durarak badigartlar gibi kollarn gslerinin hizasnda balarlar. Ahmet Amca zaten belli bir blgede volta atyordur. Dner ters tarafa yrr. Polisler bu kez koa koa dier taraftan nne geer. Birka tur byle devam eder. Polisler nefes nefese kalrlar. Ama Ahmet amcann volta att alan ok az da olsa daraltmay baarrlar. En sonunda Ahmet Am-
190
cann tepesi atar)
Ahmet Amca: Eee! Yeter be! ekilin uradan (diyerek polisleri yarar ve voltasna devam eder). (Uyank polis copunu eker, tam arkadan vuracakken komiser engel olur) Komiser: tt! Ne yapyorsun?! Sakn ha, ark bitene kadar dokunmak yok. Uyank: Ne arks ya? Komiser: nsan haklar arks olum, dinle bak! Uyank: Bu ark bize uymaz komiserim Komiser: Ben de biliyorum, uymaz ama are yok. Bekleyeceiz emir byk yerden. (Parktan bir bir insanlar gemeye balar. Polisler cansiperane bir ekilde parktan geen insanlarn TAYAD'llar grmesini engellemeye, perdelemeye alr. Parktan geenler, elinde antasyla memur, ii tutumuyla bir emeki, renci, ev hanm, el ele tutumu bir ift... farkl farkl tiplerdir... Polis hepsini izleyerek, nnde durarak vs. taciz eder. Yazlar dvizleri okumaya alanlar engeller. Parktan geen tiplerin, kimi ilgisiz, kimi merakl, kimi merak etse de korkaktr... Bir renci perdeleme yapan polislerin sandan solundan, koltuk altndan srarla bakarak dvizleri okur) Komiser: (renci parktan ayrlrken telsizden) Saksaandan kuyruk sallayan kargaya, saksaandan kuyruk sallayan kargaya... Birazdan nnzden geecek olan o renci klna girmi uyruu belirlenemeyen casusu izlemeye alalm. Her hareketi bana rapor edilecek. Tamam Uyank: Komserim komserim! (komiserin kulana bir eyler fsldar. Elindeki kadn arka yzn evirtir. Komiser elindeki telsizle uyank'n kafasna vurur) Komiser: Saksaandan tm birimlere, saksaandan tm birimlere. Genel talimattr. ark bitene kadar beklemede kaln tamam. (Elindeki iekle gelen kii TAYAD'llarla kucaklar. Polisler akndr. Ziyaretiler bir kadn iki erkek polisleri hi umursamaz. Kendi aralarnda sohbet ederler. Glrler konuurlar) Komiser: (Polislere) niye byle aval aval bakyorsunuz? ark bitene kadar mdahale yok. Dedik ya? (uyank polis dnerek) Haydi sen komserini al gel. Uygun bir yerden, grnmeden ekime balarsn (ef polise dnerek) sen de kapdaki grevlileri dola, asayi ne durumda ren gel. (Tekrar Uyank'a dner) Sen de u taraftaki kaplar denetle. (Polisler koarak kar, komiser not defterini kartp TAYAD'llara
Mcadele Sempozyumu
197
bakarak bir eyler karalamaya balar) Ahmet amca: Bu bildirileri getirdiiniz ok iyi oldu. Biz de burada bo bo oturuyoruz diye sklyorduk. Ziyareti bayan: Bunlar da size hapishaneden gnderdiler (diyerek iekleri uzatr) yreklerinin sizinle olduunu zellikle belirtmemizi istediler. Zehra ana: (iekleri alr) Ah., ah... bize kendilerini yollamlar. Btn evlatlarmz iek deil mi zaten?.... (hznl) ieklerimizi hcrede solduruyorlar. lker: Yok ana yok. Soldurumazlar. yle kolay m bizim diren ieklerimizi soldurmak. Zehra ana: Ah ah! Sen onu bir de benim ana yreime sor, kolay m yavrum, onca zulmn-eziyetin altnda, kibrit kutusu kadar yerde ile ekmek. Her grdmde daha da zayflyor yavrum sanki. O yleyse lm orucunda olanlar kimbilir nasldr? Ziyareti Bayan: Bu hafta yine bir kiiyi hastaneye kaldrmlar Ahmet amca: Ne hayrn grmler ki hastane ikencesinin, onca insan sakat braktlar, direni gine de sryor ya ite. Ziyareti bayan: Medet umduklar baka bir ey yok ki, zulmden baka bir ey gelmiyor ellerinden. Zehra ana: Yaknda yeni bir grup daha lm orucuna balayacakm kzm doru mu ? Ziyareti bayan: Evet ama daha tarih belli deil. (Zehra ana skntl dncelere dalar) Ziyareti erkek: Parkn her tarafn tutmular size problem karyor mu polisler? Ahmet amca: Ya sorma, ellerinden gelse volta bile attrmayacaklar urada. Memleketin her taraf parsel parsel emperyalistlere satlyor. Gk lar kmyor, biz burada iki kar yerde oturmuuz. evremizde terr esti riyorlar. ocuklarmz hcrelere koyduklar gibi, bizi de evlerimize tkp b rakmak istiyorlar. Burnumuzu bile karmayalm dar. Kimsenin sesi k masn efendileri rahat etsin. Ziyareti Erkek: Valla onlarn ellerinden gelse hepimize kelepeyi vurup F tipine yollarlar. Ahmet Amca: 0 kadar insan sar m hcreye? Btn Trkiye'yi dikenli telle evirecek deil ya bu mendeburlar. Zehra ana: (Dald dnceden syrlarak) isimleri belli mi yavrum?
1 98
Tecrit ve Trctile Kar
lker: (ararak) Efendim? Anlamadm ne ismi? Zehra ana: lm orucuna balayacaklarm ya Ziyareti bayan: Valla biz de renemedik henz. Belki de belli deildir daha. Zehra ana: Bilirsiniz siz bilirsiniz. Ziyareti bayan: Ak olsun ana, bilsek senden saklar myz? Ziyareti erkek: Biz artk kalkalm. lker burada kalacak zaten. Ana istersen sen de bizimle gel. Dernee gidiyoruz. Biraz dinlenirsin hi deilse. Zehra ana: Yok oul yok, ben yerimde iyiyim. Byle hi deilse bir eyler yapyorum diye kendimi avutuyorum. Ziyareti bayan: yle deme ana. Sen kendimi avutuyorum diyorsun ama bak herkesin gz bu parkta. Dostlarn da (polisleri gstererek) dmann da. Zehra ana: Kzm bizimki de gcmz yettiince. nsann elleri (altnda oturduklar el heykelini gstererek) aha u eller gibi olacak ki, zulm grd yerde grtlan skp kendi deliine gndere. Hele o Sami iek yok mu onu yle (elleriyle boma iareti yaparak) byle byle. lker: O da olur ana, o da olur. Hem bu (el heykelini gsterek) el de bizim elimiz. Enindesonunda bir gn senin dediin gibi (boma hareketi yaparak) byle... byle... byle... Ziyareti erkek: (Glerek ayaa kalkar) Hadi kalkalm gidelim (der ziyareti bayana) yoksa bunlar herkesi boacak ayak st. Bizi de tank yazarlar valla... (Hep beraber glmser, kucaklap veda szckleri sylerler) Ziyareti bayan: Biz ilk frsatta urarz gene. Ahmet amca: Siz koturmanza bakn. Aklnz burada kalmasn. Ziyareti bayan: Tamam grrz... (TAYAD'llar ayrlrken denetlemeye giden polisler dner) Uyank: Komiserim A kapsnda asayi berkemal. Son talimat verilene kadar 12 kii girmi, 7 kii km. D kapsnda 4 simiti, 2 koska helvacs, bir baloncu giri yapmaya alm. Polis olduklar konusunda srar etmeleri zerine gzlem altna alnmlar. Bu kapdan bakaca giri k olmam, son talimatlar nedeniyle girileri dondurmulardr. Herkes beklemede. Komiser: Ne talimat verdik ki biz? Uyank: Beklemede kaln dedik komserim. Komiser: Yahu biz onlara beklemede kaln dedik. Geleni gideni bek-
Mcadele Sempozyumu
199
letin demedik ya! (Telsizi kararak) Saksaandan tm birimlere. Parka giri-k engellemeyin. Tekrar ediyorum. Parka giri k engellemeyin. Bir daha byle salaklk yaparsanz oraya gelir hepinizin kafasn tek tek krarm. Tekrar ediyorum; bir daha byle salaklk yaparsanz oraya gelir hepinizin kafasn fndk gibi... Uyank: (Araya girerek) Ceviz gibi efendim Komiser: Ne cevizi olum? Uyank: Kafalarn efendim, ceviz gibi kracaktnz. Fndk gibi deil? Komiser: Fndk gibi fndk. Cevizi krmak kolay m? etin ceviz karsa ya bir de, fndk dedim ceviz demedim, (telsize konuarak) Fndk gibi, ceviz gibi deil, fndk gibi, tamam. Saf: (Kotur,a kotura gelir) B kapsnda asayi berkemal komiserim. 8 kii girmi 11 kii km. C kapsnda da asayi berkemal komiserim, iki kii km giren yok. saka, drd sere kuu tesbit etmiler. Gvercin ok olduu iin ve srekli hareket halinde olduklar iin saylamyorlar efendim. Ben de denedim baaramadm. Komiser: Ne kuu olum? Ne diyorsun? Saf: saka, drt sere, ok gvercin komiserim. Komiser: Kutan bize ne ulan! Balatma kuuna. Saf: Siz dediniz ya komiserim. Komiser: (sinirli) ne dedik? Saf: Uan kutan haberiniz olsun diye. Komiser: Uuyor mu kular? Saf: Uuyorlar komiserim. Posta gvercini olabilirler diye kontrol edelim dedik yakalayamadk. Utular komiserim. Komiser: Siz de peinden usaydnz, Trk kuundan yardm isteseydiniz, daha da olmadysa F16'lar salsaydnz pelerine! Olum beyninizi peynir ekmekle mi yediniz? Ne kuu? Ne yapacaz kular? Saf: (heyecanl) Saka, sere, gvercin kuu komiserim. Ne yapacaz kular?... Komiser: (Telsizle safn kafasna vurarak) Sus, sus, iyice tepemi attrma. Saf: Bastne komiserim! (der ve renci gibi parmak kaldrr) Komiser: Syle! Saf: Peynir ekmek mi yiyeceiz komiserim? Komiser: Ne peynir ekmei olum?
200
Saf: imdi dediniz ya komiserim. Peynir ekmek mi yediniz, dediniz, valla yemedik. Komiserim sadece uradaki (eliyle gsterir) simiti vard ya onu kovarken birer simit yedik. Peynir ekmek yemedik komiserim. Komiser: Eee ne yapalm? Saf: len yemei yemeyecek miyiz komiserim? Komiser: (sinirli ve aresizdir) of... of... olum bak (diyerek telsizle kafasna vura vura TAYAD'llar gsterir) u banda beklediin vatan hayinleri ka gndr gzmzn nnde. Bir lokma ekmek yemediler. Sen daha lene kadar bekleyemiyorsun olum. Kim gnderdi seni bamza? Saf: Emniyet mdrmz gnderdi komiserim, vnmek gibi olmasn da daym olur kendisi Komiser: (akn) Ne? Saf: Emniyet mdrmz komiserim vnmek gibi olmasn da, daym olur kendisi. Komiser: (zgn ve yumak) Ah.. ah... Ka saattir niye sylemedin be evladm, (cebinden para karr) Al git bir lokantaya dner, i kebap filan ye bir eyler, (yumak bir rica tonuyla) sana zahmet karken A kapsndan k. Ahmet'e syle, kumanya iini ayarlasn. Hadi evladm, hadi aslanm. (Parkn giri klar aldndan insanlar gemeye balamtr. TAYAD'llar da geenlere bildiri datmaya balar. Kimi alr, kimi ilgilenmez. TAYAD'llar "hapishanelerde 118 insan ld duydunuz mu?" "sesimize ses katn", "F Tipleri'nde tecrite son verelim" diye seslenmektedirler. Komiser ve uyank polis yine gelip geenleri taciz ederler. Bildiri alanlarn elinden bildiriyi almaya alrlar. Uyank polis bir tanesinin elinden kapar ve koarak komiserinin yanna gelir.) Uyank: Komiserim, komiserim Komiser: Ne var gene? Uyank: Ele geirdim komiserim (diyerek bildiriyi gsterir) Komiser: Oku bakalm neymi? Uyank: (okur) Hapishanelerde 118 insan ld, lm orucu 5 ylnda da devam ediyor... Komiser: Tamam tamam kes yeter. Sen de yoldan karsn sonra, nene laazm, imzasn adresini kontrol et bakalm neyin nesiymi? Uyank: TAYAD'l Aileler diye imzalamlar Komiserim. Altnda TAYAD blteni zel says yazyor. Komiser: Tamam ver bana (deyip alr ve katlar cebine koyar. Cep te-
Mcadele Sempozyumu
201
lefonunu karr ve arama yapar) Amirim bir bildiri ele geirdik. Mdahale edelim mi? ... Yasal efendim. zel say Adresi her eyi tamam. Anladm efendim. ark bitene kadar bekliyoruz. Anladm efendim. Peki efendim bir daha rahatsz etmem amirim. (El ele tutumu bir anne ve ocuu girer sahneye. ocuun elinde uan balon var... Zehra ana ocua el sallar, ocuk da ona el sallar. Zehra ana kollarn aar. ocuk nce ekinir. Zehra ana gel gel iaretiyle iek uzatr. ocuk koa koa onun yanma gider. Zehra ana iei verir. Ve ocuu kucaklar. ocuun annesi de gelir melir yanlarna. Komiser de onlar izlemektedir. Zehra ana ocuu biraz sevdikten sonra brakr. ocuk kendi kendine sek sek oynamaya balar. Saa sola zplar. ocuun annesi ile Zehra ana sohbete balar) Zehra ana: Ne kadar sevimli bir ocuun var. Ana: Sormayn o kadar yaramaz ki durmuyor olduu yerde... Evde ortal datyor. Ben de dolamaya kartyorum. Yorulunca eve gtryorum. Hemen uyuyor bylece yoksa zapt etmek mmkn deil. Zehra ana: (Gler) Benim olum da ayn yleydi. Krlmadk iek brakmazd evde. (birden hznlenir) Ne zaman byd de... Ana: Olunuz cezaevinde deil mi? Zehra ana: (dncelerden syrlr) Efendim Ana: Olunuz diyorum. Cezaevinde galiba? Zehra ana: Cezaevi mi, cezaevi mi lm evi mi. Bilmem ki kzm? Bakana kalrsa konuk evi, bana soran olursa mezar derim... yle ite... Ana: ok gemi olsun. Cezas ok mu? Zehra ana: ok deil ok olmasna, yarsndan ounu yatt ama yeni yasa m ne kt gene? Herhalki bizim ocuklar hi salmayacaklar dar. Bir de lm Orular var... Bilmem ki sa kar m? Biz de burada byle... Ana: Bizim yardmmz dokunur mu acaba?.. (dedii anda ocuun alamas duyulur, ocuk oynarken komiser yanna yaklaarak ocuu sevmeye alr. Oynamas iin copunu verir, tabancasn gsterir. ocuk tabancaya uzannca komiser ocuun eline vurup ittirir. ocuun alamasyla sohbet blnr. ocuk koa koa annesinin yanna gelir. Balonu da brakmtr havaya. Annesi polise ters ters bakarak ocuu kucaklar. Zehra anaya dner) Ana: Abla bunlarn rahat verecei yok. Benim eim krtasiyecidir. Bir daha geldiimde defter, kalem bir eyler getiririm, ihtiyacnz olur. (ocuk annesinin elini eker) ekme ocuum.
202
Zehra ana: (ocuu perek) Gle gle einize selam syleyin. Gene gelin ay ieriz beraber. Ana: Tabii geliriz. Hoakaln grrz. (komiserin cep telefonu alar. nce arayan numaraya bakar. Hazmla geer ve telefona cevap verir) Komiser: Emrinizdeyim Amirim... Buyurun... Anladm efendim... (dinler) ark bitecek. ( dinler) Bekliyoruz. Efendim ( dinler) Hazrz efendim. Ba stne... Ba stne... Ba stne...En iyi yaptmz i bu zaten amirim, bir seferinde... Tamam efendim ksa keserim... Ba stne (telefonu kapatr, telsizden anons yapar) Saksaandan tm birimlere, saksaandan tm birimlere. Birazdan ark bitecek. Her an teyakkuz durumunda kaln. Girileri kapatn, ieride kimse kalmasn. Kedi, kpek, ku dahi istemiyorum. Tamam. Talimat tekrar edilmeyecek. Bktm sizden, anlayan anlamayana anlatsn. Anlamayan varsa ceviz gibi ezerim kafasn. Uyank: Fndk gibi komiserim. balatma imdi fndndan fstndan. Uyank: Ceviz krmak kolay m demitiniz ya o bakmdan efendim. Komiser: Kes kes! Cevizi de kafan da krarm senin. Bo bo durma hazrlk yap. Buradakiler yetmez, git 30-40 adam daha getir. Sen bilmezsin bunlar. Bakma 3 kii grndklerine. (Uyank kar az sonra saf ile birlikte ayaklarna vura vura ritmik admlarla girerler) Uyank: Kt-a dur!... Geldik komiserim. Hazrz. Komiser: Ka kii varsnz? Uyank: 34 komiserim, buradakilerle birlikte toplam 90 kadar. Komiser: (Telsize konuur) Saksaandan menevili gl kurbasna. Bir takm daha gnder buraya. Tamam. (polislere dnerek) Gevemeyin! Kasklar tak! Rahat! Hazr ol! Dik durun! Kala ieri! Gs dar, ba yukar! (polisler bu komutlar vcutlarn eip bkerek yerine getirirler) Dansz gibi kvrtmayn! Rahat! Hazr ol! Kprdanmadan, tamamen grevinize konsantre olarak arknn bitmesini bekleyeceksiniz. Benim talimatm olmadan kimse kprdamayacak! Girieceimiz operasyonun ad; Broken Hand, Yani Trkesi (uyank polise dnerek) ney lan bunun Trkesi? Uyank: Krk el komiserim Komiser: (devam eder) evet krk el. Aha u el var ya (el heykelini gsterir) Kracaz ellerini. u ele bakn, hi sizin ellerinize benziyor mu? Kesin bir koministin elleridir bu. Topraktan fkrm, toprak bile kabul etKomiser: Ne fnd be,
Mcadele Sempozyumu
203
memi. Boum boum parmaklara bak. Nasl balam. Evet Broken Hand. Kracaz ellerini. Kracaz yani. Hem ellerini, hem bellerini. ark biter imdi. (Komiser saatine bakar, dner ve bekler, bir dakika kadar hareketsiz kalrlar, k azalr ama lo bir aydnlk kalr yine. Iklar normale dndnde mzik de susmutur artk)
Komiser: Vakit tamam, dn peime. (nde komiser arkasnda rap rap yryen polisler, TAYAD'llarn yanna giderler) Komiser: ark bitti, derhal buray terk edin yoksa mdahale etmek zorunda kalacaz. Zehra Ana: Ne arksym bu? Komiser: nsan haklar arks. Bakn (kulak verir) bakn ark bitti. Zaten nakarat pek uymaz bize. Artk size izin vermeyeceiz. Ahmet Amca: Dnyaya gelirken sizden izin mi aldk ki, her adm ba izin soracaz? Gidin bamzdan burada durmak en doal hakkmz. Demokratik meru bir eylem yapyoruz. Komiser: ark bitti diyorum. Yasa benim, ben yasak dersem yasaktr! (iyice barr) Devlet de benim kanun da benim. Ben ne dersem o olur! lker: Biz! (diyerek yerinden kalkar, hareketi sert ama sesi sakindir. lker bu ekilde aniden kalknca komiser dier iki polisin arkasna kaar. lker szlerine devam eder) Biz sizin arknza deil (elini yreinin zerine koyar) kendi yreimizdeki arkya kulak veririz. Sizin hoparlrnzden yaylan sahte ark biter, bizim arkmz bitmez. Ayrlmayacaz buradan. Komiser: Ayrlacaksnz! Tayad'llar hep birlikte: AYRILMAYACAIZ! Komiser: (crtlak bir sesle) Ayrlacaksnz. Kanun benim, yasa benim, devlet benim. Hand'inizi Broka'caz. Kracaz belinizi! Alyoruz arkadalar hadi! Hcum! (deyince saldr balar Aileler kenetlenerek slogan atar, coplar iner kalkar) (TAYAD'llar teker teker srkleyerek karrlar. Dvizler yere devrilmitir. Polisler ktktan sonra daha nce ziyareti olarak gelen TAYAD'llar sahneye girerler. Dvizleri dzeltirler. Var olanlarn yanna bir de "Basklar bizleri yldramaz" yazl dviz koyup taburelere otururlar.) Komiser: (Konua konua geri dner) Oh be ka gndr parka hapsolduk bunlarn yznden, gidelim de rahat yatamzda uyuyalm bari. Neymi ocuklar lyormu, lmesinler kardeim, bana m sordular lelim diye. lsnler bana ne. Yeter ki kimsenin sesi kmasn bizim de ra-
204
hatimiz kamasn (TAYAD'llan fark eder) O ne?! (Telefonuna, telsizine ayn anda sarlr panikler) - Amirim amirim gene gelmiler. Ayn yerdeler amirim. Hand Point... ark m, ne arks?.. zr dilerim amirim, evet ark nsan haklar arks... duyulmuyor efendim. (TAYAD'llar "onurumsun susma oul"u sylemeye balarlar) Komiser: Bu ses nedir mi dediniz efendim?...Kendi arklarn sylyorlar amirim. Anladm amirim bekleyeceiz. Evet efendim vitrini bozuyorlar. Ba stne amirim. Emredersiniz... (TAYAD'LILARIN sesi ykselir...) (Komiser melerek ellerini bana koyar. aresizce beklemektedir. Iklar yava yava kararr. En son, sadece TAYAD'llarn nndeki tenekelerden yaylan k kalr) Birinci blmn sonu.
***
2. Blm
Oyuncular:
Hcredeki tutsak: Hasan Yeni tutuklanan TAYAD'l lker Dekor: Bir masa, saldalye, battaniye Aksesuar: Elbise torbalar, bardaklar, su petleri, F tipi iletiim toplar, masann zerinde katlar, kalemler, kltablas vs vs. (Perde aldnda Hasan hcrede tek banadr.) Hasan: Bak hcre, beni ele geirmeye altn biliyorum! Bunu reddettiim iin, bizimkisi sadece nefret zerine kurulu bir iliki. Beni avucunun iine almak istiyorsun, bakalarna yaptn gibi. Kabul etmiyorum. Bu seni hiddetlendiriyor "nasl olur" diye hayflanyorsun. Bu ilikide her ey senin lehineyken ruhuma elini srememen seni aresizletiriyor. Boyun emezliim rpertiyor seni. Korkuyorsun benden. Svandan, tan-
Mcadele Sempozyumu
205
dan, tulandan gryorum korkunu. Kaybedecek olmann korkusu bu. Gcn korumak istiyorsun zerimde. Kar etmediini grnce daha da rkyorsun. Beni durduramadnn farkndasn. Her gece kp gittiimi biliyorsun. Ve bunun aresizliiyle kvranyorsun. Evet beyaz yzne ge cenin karanl dtnde kap gidiyorum buralardan. Her sabah kar nda bulsan da her gece kayboluumu biliyor ve kahroluyorsun. nk yok edemediin akm iinde byrken sana olan nefretim de byyor. Ve sana her baktmda, dudaklarmdaki mstehzi tebessmle seni aa ladm gryorsun. Oysa efaat dilememi, ayaklarna kapanp eteine yz srmemi bekliyordun. Her eyi bunun iin ayarlamtn deil mi? Ama ite baaramadn. Sana her istediini yapmayacam batan sylemitim. Malum ya zorla gzellik olmaz ki, sen kirli ve irkinsin. Ak senin lgatnda yok ve sevgisizlik yazyor kitabnda. Btn ilikilerini teslimiyet zerine kurmusun sen. Onursuzsun. Senden daha gl olanlarn karsnda teslim olup kuyruk sallyorsun. Gl olduunu sandn ilikilerde ise zalimsin. Her trl adilik beklenir senden, ki kimseyi bekletmeyip yapyorsun zaten. Varln asalaklk ve alaklk zerine kurulu. Ancak tm bu azametin karmda beyhudeleiyor. Rzgarlarmda dalyor hiddetin, iddetin ve tehditin ki... ta iine bakyorum, gzlerini karyorsun. Haksz olduunun bilincindesin. Ve du dandan dklen her ey yalan. Ne kadar parlatp yayarsan o kadar inan drc olacan sanyorsun. Ama hakikatin karsnda acizsin ve el sremi yorsun yreime. Oysa hayatta kalman buna bal. Sen sana teslim ol mu yreksizlerle besleniyorsun. Bunu biliyorum. Bunu bildiimi biliyor sun. Nefretim baki, kinim sonsuz, fkem zapt edilemez. Tm bunlarn far kndasn, daha nemlisi ben de farkndaym kendi gcmn. Bknlm ve eyvahszlm bundan. Sustuum anlarda bile konutuumu duyar ol mak, seni ifrit ediyor. Bende kendi azrailini grdke panikliyorsun. Hakl sn, amanszm sana kar, yle amanszm ki bu yrei ve bu yrekteki a k sana ezdirmemek iin karp gsmden sokaklara frlatyorum. Da lara, sonra meydanlara ve topraa. Beni ele geiremedin, izolasyoncu be yaz duvar, teslim alamadn beni. Her sabah karnda grsen de, her gece ve her an akma komam engelleyemedin. Ve ite kp gidiyorum. Bir kez daha yine bir yangnn kanatlarnda. Seni sonsuz acizliinle ba baa brakyorum, bir kez daha, beyaz ve alak duvar. Beni tutamazsn ben umudum. nk...
(Hasan " Ben umudum, umudum. Teslim alamazsnz beni" diyerek
206
sahneden kar. Iklar kararr) (Sahne aydnlandnda Hasan masa banda, sandalyede oturuyordur. Dakikalar geer, o hi hareketsizdir.) Hasan: Beni izliyorsun... (sessizlik) Topu topu birka dakika geti aradan ama hemen skldnz. Dorudur, hapishane kimileri iin gerekten ok skcdr. Aslnda bakarsanz byle sessiz anlar pek azdr, genelde yledir. (Hasan kulise seslenir) Arkadalar sesleri verin (sifon sesleri, i yurtlarndan gelen alet edevat sesleri, hcreler aras birbirine seslenen tutsaklarn sesleri, top sesleri, sper FM, idare anonsu kap ap kapama sesleri, tamirat makinelerden ykselen sesler...) (Hasan bir sre sessiz kalr, sonra alak sesle konumaya balar, ama sesi duyulmaz. Sadece az gz ve kol hareketlerinden anlalr konutuu. Susar ve bekler. Ve ardndan yksek bir sesle neredeyse bararak konumaya balar) Hasan: Beni duyabiliyor musunuz? Duyamyorsunuz tabii...Nasl duyacaksnz... Ben bile kendimi zor duyuyorum. (Daha yksek sesle barr) - Bazen diyorum yle olur ki, insan kendi sesini bile duyamaz..... (Dtan bir ses gelir, lker'in sesidir) lker: Braksana kolumu.... nsanlk Onuru kenceyi Yenecek! (Hasan da hemen slogana katlr. Hemen sonra dier hcrelerden sesler de dalga dalga katlr slogana.) (Hcre kaps alr ve lker arkadan itilerek sendeleyerek ieri girer. st ba yrtlm, salar dank, ayaklar plaktr. Peinden ayakkablar ve birka para i amar, havlusu atlr hcre kapsndan ieri) (Hasan, lker'i sandalyeye oturtup bir bardak su doldurur hemen. ) Hasan: Al, i biraz. lker: Saol. Hasan: Ben Hasan. lker: Ben de lker, TAYAD'lym. Hasan: Ooo bizdensin desene, (der sevinle) Gel yle skca kucaklayaym seni. (kucaklarlar) Sizi yarn bekliyorduk ama ellerini abuk tutmular demek ki. lker: Valla abi, biraz canlarn sktk herhalde nereden buldularsa bylelerini. Hele bir tane vard "TAYAD yasad sol rgt" diye bamzn
Mcadele Sempozyumu
207
etini yedi. Srf kara mizah yani. (lker suyu bitirip ayaa kalkar. stn ban yoklar. Gmlei ve pantolunundaki yrtklar inceler...) Hasan: Anlalan harbe tutumusunuz girite ha!? lker: Ya... Sorma abi, tutturmular soyun soyun diye... (Heyecanla yaad saldry anlatr) 4 kii sa tarafa geti, kii de sola. Ben onlar kollarken bir tanesi arka taraftan boazma yapmasn m... Gmlek yle gitti. Pantolonumun paasn da, yarma gbek bir gardiyan vard, o bu hale getirdi. Hasan: Eh bylece F Tipleri'yle tanm oldun. Zaten hemen yarn su duyurusu yaparz saldrdklar iin. Geri gene takipsizlik verirler ama... tekrar gemi olsun... Bak burada elbiseler var. (elbise torbalarn gsterir) zerine uyar sanrm. Hangisini beenirsen al. Bak lavabo u tarafta. Ben de arkadalara yazarm senin geldiini. (lker torbalar kartrmaya balar) lker: Off... Fakat Hasan abi bu torbadakiler... Hasan: (Torbalarn yanna gelerek) Ah, kusura bakma sylemeyi unuttum. Bu benim ariv torbas. Sana anlatrm sonra (der torbann azn balar) Bak buradan se been al. (lker zerini deitirirken Hasan da not yazar. lker zerini deitirince Hasan yanna gelir. Srtn svazlar) Hasan: Gzel... Gzel... Yakt. Gle gle giy. Dur bir daha kucaklayaym seni ya. (Yine kucaklar) Sorma benim yanmdaki arkada tahliye oldu. Ka aydr tek bama kalyorum. nsan bir yoldann sesine, yzne hasret kalyor. Senin geldiini haber verecektik. Haydi gel havalandrmaya kalm. (Yazd notu katlayp topa koyar ve birlikte havalandrmaya karlar) Hasan: Aliii, Aliii...! D ses: Eveeet! Hasan: Geliyor, geliyor! (der ve topu frlatr) Geldi mi? D ses: Takld! Takld! ... Alrz imdi merak etme, grnyor. Hasan: Ali telefona gel telefona (ilker'e dnerek) Biz burada sadece Ali'ye ulaabiliyoruz. Ku umaz kervan gemez yerdeyiz yani. Onun iin fazla top gelip-gitmez. Aramzda bo bir hcre var. Riskli olduu iin zo runlu olmadka top trafii ilemiyor. (Havalandrma logarn gstererek) Bak bu da telefon... lker: Telefon deyince ben de dedim ne telefonu, meer buymu. Burann altnda m kalyorlar?
208
Hasan: imdi tanrsnz. Yusuf... Yusuf... (bekler) Yusuf bak yeni bir arkada geldi. TAYAD'l. Ad lker (lkere dnerek) Haydi sen de bir merhaba de... lker: (Yere doru eilip bararak) Merhaba merhaba (dinler) iyiler... iyiler, selamlan var. (Bu srada Hasan ieri girip bir 5'lik petle su getirir. lker konuurken logara su dker) Hasan: Yusuf su geliyor... (kahkaha atar) lker: (armtr) Yusuf abi, Yusuf abi slandn m? (Dinler) Sen aada deil misin, (dinler) Hadi ya!? (kahkaha atar) Ben de seni alt katta sandm. Alt kat yok mu?... Ne tarafa.... Tamam anladm. Ali aabeyle birlikte mi kalyorsun?Tamam tamam, Hasan abi suyu dknce dedim Yusuf abi srlsklam olmutur imdi. (Kahkaha atar, Hasan'a dnerek) Hasan abi, helal olsun daha ilk gnden yaplr m? Hasan: Dur bakalm daha ne grdn ki?... Ali'ye de seslensene... lker: Ali abii!!!... (dinler) Merhaba merhaba, Ali abi senin soyadn neydi? (dinler) tamam tandm. Geen hafta sizin eve gittiydik. Anamz buraya geleceimizi bilseydi selam da yollard sana. Artk ziyarete geldiinde sen selam sylersin. (dinler) yiler iyiler. Keke herkes onlar gibi olsa. Tamam konuuruz sonra... yiyim iyiyim. Saol... Saol grrz. (lker ve Hasan ieri girerler) Hasan: Sen imdi yorgunsundur, karnn da atr, istersen yukar k biraz uzan, ay demleyince arrm seni. lker: Yok abi, bir elimi yzm ykasam yeter. u torbadan gelen koku mahvetti beni. O neydi yle. Hasan: Gel yle otur. Ben de sana tecrit zulmnn mzesini tantaym... Yani en azndan bir blmn. (lker sandalyeye oturur. Hasan torbann yanna gider. Hasan torbadan kanl bir gmlek karr) Hasan: stersen burnunu tka, ben bu kokuyu duyduka hala boulur gibi oluyorum. (Gmlei, gstererek) Bunu tahmin edersin. 19 Aralk 2000... Bu gmlekte benim dmda en az 8-10 kiinin daha kan var. Belki de daha ok... (durgunlar) Ben salkydm da... Neyse sana daha sonra uzun uzun anlatrm o gnleri. Sen de dary anlatrsn bana. (Torbadan bir pantolon karr) Bu da 15 Temmuz 2001'den kalma. Mahkemeye gitmitik o gn (Pantolonun yrtk yerlerini gsterir) Bak unlar gryor musun?... Hakimin verdii karara bozulup stmz bamz paralamadk elbet. Yok yok, yolda itler de saldrmad... Ha bak bir ya-
Mcadele Sempozyumu
209
nyla yle de diyebiliriz. nk iki ayak stnde yrmeleri ve yeil elbiseleri dnda pek bir farklar yok. (Bir gmlek daha karr-kolu yoktur) Bunu da geen ay aramada yrttlar. Gryorsun ya, adamlar gya arama yapmaya geliyorlar. Arama dedikleri iin hikayesi, kimi zaman kitabn, kimi zaman darya yollamak iin yaptn bir el iini, kimi zaman gmlein sol koluna yaptklar gibi skp gtryorlar. " Yasakl" olduundan deil elbet. Neyse uzun uzun anlatmama gerek yok bunlar sana, bildiin en azndan tahmin edecein eyler hepsi... Unutmadan syleyim, yarn br gn arama gelir. Batan uyaraym hazrlkl ol. Senin de kolunu bacan skp gtrmesinler (birlikte glerler). (Baka elbiselerde karr, hepsi yrtktr gene.) Buradan tahliye olanlardan bana kalan miras. Ben de onlarn byk bir blmn dar yolladm zaten. Malum -be elbise snrlamas var. Giyebilecek bir eyler almak iin eskileri vermek gerekiyor. Evdekiiere syledim gzelce paketleyip muhafaza ediyorlar, ayrca her hcrede bendekine benzer bir dolu yrtk elbise torbas var. Artk zaferden sonra sergileriz bunlar. D ses: Hasaaan!... Hasaann!!... Hasan: (Havalandrma kapsna giderek) Eveeet! D ses: Hasan geliyor! (Hasan'n yanna gelmi olan lker havalandrmaya kar nce) Hasan: (ilker'e dnerek) Dikkat et bir yerine gelmesin! (lker, Hasan'n yanna yanar.) Hasan: Syledim dikkat et diye... Geliyor sesini duyduun zaman hemen sipere yat. (Biraz bekledikten sonra toplar toplayarak sayarlar.) Hasan: Aliii!... 5 tane geldi! D ses: Tamaaam! Hasan: (eri girerken lker'e) Duyan arkadalar sana ho geldin demeye gelmilerdir. Yeni gelen olduu zaman, tanyan-tanmayan hemen ho geldin notu yazar bizde. Biraz da gelenek gibi bir ey. Hani eskiden hapishaneye den kiiye herkes gelir-gemi olsun derdi ya, bu da F Tipi modeli. lker: Zaten duyduuma gre her eyin F Tipi'ne uyumlu hali yaratlm bir ekilde. Burada karlan dergileri darda grdmde ok armtm. Tecritte nasl baarmlar diye. Hasan: Eh, artk burada olduuna gre, her eyi ok daha yakndan,
210
"ierden" greceksin demektir. Her eyin F Tipi uyumlu hali var, senin de sylediin gibi mesela bu akam F Tipi'ne uyumlu dilekeleri greceksin. Yarna bir ton dileke yazmamz gerek. Buraya girite uradn saldr iin su duyurusu dilekesi, tutuklamaya itiraz dilekesi, kantin dilekesi, revir iin dileke, saatinin getirilmesi iin dileke... dileke de dileke... F Tipleri'nden kan herkes arzu halcilerden daha iyi dileke yazar. (Hasan konumasna devam ederken fonda bir mzik balar. Hasan'n konumas mzik ykseldike duyulmaz olur. Artk sadece el kol hareketlerinden sohbetin devam ettii anlalmaktadr... Ik azalr ve tamamen kapanr... Fondaki mzik devam eder... Gne doar, ykselir, batar... Gne bir kez daha, bir kez daha doar, ykselir, batar... Gnler geer... Gnler sonra gn aardnda... Hasan masada yaz yazmaktadr, lker ise ar ar voltada... Gn yava yava aydnlanr. Fondaki mzik kesilir. Bu defa lker havalandrmada skntl bir ruh haliyle volta atyordur. Hasan yaz yazmay brakp bir sre lker'i izler. Havalandrmaya kar o da.) Hasan: (Havay derince iine ekerek) Oh be, ne kadar gzel bir gn. imdi darda olmak vard ya.... yle ayr imen yuvarlanacaksn, ezilen imenlerden yaylan koku dolduracak cierlerini... Tutuklanmadan iki ay nceydi sanrm, en son yle bir gn geirdiimde. O gnk toprak kokusu imdi bile burnumda sanki. Oysa yedi seneden fazla zaman gemi... lker: Zor olmad m Hasan abi? Yedi koca yl. Ben geleli daha iki ay ya oldu ya olmad. Hasan: Cann sklyor deil mi? lk zamanlar bana da zor gelmiti mapusta olmak, hele de hcrede. Bir yanyla eli kolu balanm zannediyor ya insan kendini... Zamanla anlyorsun ki deil... Hi deil... Scak mcadele iinde olmak elbette her zaman iin ok farkldr ama biraz da o scakl yreinde tamak deil mi kavgamz. Her ey amalarda ve hedeflerde dmleniyor. Eer o ama ve hedeflerde bir arpklk, bir sapma yoksa, can sknts olur, alr, krk trl sorun yaanr alr. Hani Nazm der ya "Mapusta on sene on be sene yatlr, yatlmaz deil, kararmasn yeter ki sol memenin altndaki Cevahir". Biz neredeysek mcadele orada, hareketlilik, canllk orada. lker: (Kendi kendine konuur gibi) Bizim mahkeme ne olur acaba? Bizimkiler imdi neler yapyorlardr kim bilir? ( dncelerinden syrlp sesli konutuunun farkna varp Hasan'a dner.) En zor ne zaman oluyor biliyor musun Hasan abi, ryamda darda gryorum kendimi. Her ey
Mcadele Sempozyumu
211
o kadar canl, o kadar scak... Uyandmda bir sre kendime gelemiyorum. yle boluktaym gibi hissediyorum. Hasan: lk zamanlar iin biraz doal belki, ama tehlikeli. Bu hcreleri bunun iin yaptlar zaten. Kimi insan bu fiziki yalnzlk iinde boulur. Yan tarafmza adli bir tutsa getirmilerdi. O yle anlatyordu kendi ruh hali ni: "Hcrede bouluyorum sanki, bir eyler yreimi sktryor. Yataa uzanp tavana baknca... Havalandrmaya kp gkyzn seyredince u dikenli teller benim evremde dolanyor, batyor, batyor... Her yanm ka nyor... kanyorum..." Dn ite doru bir ama ve hedefe sk sk sarl mayan birini nasl paralyor buralar. lker: Hapishanenin her eyi, duvarlar parmaklklar, tel rgler, demir kaplar, hcre-havalandrma, her eyi planlanm, yok etmek iin tasarlanm deil mi? Dardayken insann byle bir yerde nasl olupta ldrmadan-eilmeden yaayabileceini dnmtm. Birok kiinin sal da bozuldu bildiim kadaryla... Kiminin midesi, kiminin bbrei... Buna engel olmak... dnyorum, bir ekilde skyor hep beni.... Skc gerekten, oysa yle kendimi de salm deilim yanl anlama. Elimde deil belki de... Hasan: "Elimde deil" mi? lker: yle galiba. Hasan: Elini a bakaym. lker: Anlamadm. Hasan: Elini diyorum a da bir bakaym. lker: (Glerek) te... (Hasan'n eline bakmasn izler) falclar gibi yaptn imdi Hasan abi. Hasan: Elinde deil mi imdi?
lker: Hani?
Hasan: (Tokalar gibi ama skca lker'in elini tutar.) Peki imdi elinde mi? lker: Bilmem... Hasan: iyi dn! lker: ok bir deiiklik olmad sanki. Hasan: Bence elinde olmal. nk senin "elimde deil" dediin ey benim elimdeydi. Haliyle imdi senin de elinde. lker: Anladm desem yalan olur. Hasan: Hepimiz etten kemikten insanlarz lker. Zayf yanlarmz, gl yanlarmz var. Senin de yle, benim de yle. Eksiklerimizle savayoruz srekli daha iyi olabilmek iin. Ama "elimde deil" diye bir ey yok.
2 12
Birimizin elinde olmayan dierimizin elindedir. El ele olduumuzda ise hepimizin elinde. stersen byle dnerek bak eline... lker: (Eline bakar) Anladm sanrm... (sessizleir.) Hasan: Haydi canlan biraz, u sknt bulutlarn datalm. (Daha seri ekilde voltaya devam ederler.) Bundan on sene kadar nceydi, gidecek yerim yok, gecenin bir yars sokakta kalmm, hava souk, cepte be kuru para yok... (diye anlatrken fonda yine mzik duyulmaya balar. Konumalar duyulmamaktadr ama belli ki sohbet tm canllyla srmektedir. Iklar yava yava kararr.) (Sahne bir aydnlanp bir kararmaktadr, gnler gnleri kovalar... Gn doduunda Hasanla lker havalandrmada spor yaparken, navmekik ekerken grlr... Baka bir gn, havalandrmada srtst uzanm gkyzne resim izer gibi hareketler yapyorlardr. Bir avu gk yzn paylaamyormu gibi lker Hasan'n kollarn yana ittirir. Hasan lker'i kovalar, bouurlar, hcre onlarn kahkahalaryla nlar... Bir baka gn, gn batarken, okunan bir iir eliinde Hasan'la lker ehit yoldalar iin sayg duruunda bulunurken grlrler... Baka bir gn... lker Hasan'a Harman dal oynamay retmektedir... lker gsterir Hasan acemice tekrarlar... Gn doarken, gne ykselmiken, gn batarken, toplar gelir gider. Sahne klar tamamen aydnlandnda masada oturmu yaz yazyorlardr. Yazdklar katlar buruturup kattan bir top yapar ve masann zerine yarlar. Hasan yorulmu gibi vcudunu esneterek hcrede volta atmaya balar.) lker: Abi okurlar m dersin? Hasan: Mutlaka okurlar ama nemli olan yalnzca kendilerinin okumalar deil; yksek sesle okumallar ki sesimize ses katabilsinler. Bakalm birazdan grrz naslsa (sahnenin n tarafna doru yrr ve konumaya balar.) Bazen kendimi tiyatro sahnesinde hissediyorum. Dnsene, tm dnya gzlerini dikmi bizi izliyor. Ha, tek ileri bu deil elbet. Ama yzlerce gelime ierisinde bizi de izliyor, haberdar oluyorlar. yle dnnce sanki buras bir tiyatro sahnesi biz de oyuncularyz gerek yaamn. (Seyircileri gstererek) tm seyirciler bizi izliyor, ne yapacaklar, direni ne zaman sonulanacak diye. Repliklerimiz yazlmam. Sadece unu biliyoruz: Direneceiz ve kazanacaz. Geri kalan doalama gibi. Elbetteki direniriz. Ama bahsettiim fiziki direni de deil. O direnme halini bir yaam biimine dntrmekten sz ediyorum. Yreimize iliklerimize ilemi olmal ki sklp atlmasn iimizden. Bizim yaattmz direni sadece bizimle de kalmyor. Nereye ve kime ularsa onu etkiliyor, deitiriyor. Yreinde kavga ve umut tohumlar yeertiyor. O zaman diyorsun ki tm
Mcadele Sempozyumu
213
seyirciler katlsa bize... Bu sahneye sar m? Smaz! Bir halk yediden yetmie hapishanelere doldurulamaz ya... Her ey halkla birlikte gzel, her ey halkla birlikte anlaml. Hayat da yle mcadele de ... Neden hapishanedeyiz, onlar iin deil mi? Tm insanlara elini tan altna koymak gerektiini anlatabilmemiz gerek. Elimizi tan altna koymaktan kaarsak, ayn ta gelip bamz ezecek nk. Bunu kavratabilmeliyiz. Kavratabilmeliyiz ki anlasnlar. Iklarn aydnlatt yerde olmak ya da karanlkta kalm olmak deitirmiyor gerekleri. Hi kimse bu oyunun dnda kalmak gibi bir seenee sahip deil. (Biraz sessiz kalr, seyircileri izler, tekrar volta atmaya balar.) lker: Birka tanesini uak gibi yaparsak belki daha uzaa da ular. Hasan: Yapalm tabii... iyi dndn. (Katlarda nceden yazlm ksa notlar, duyarllk arlar vardr. Sayn gazeteci! F Tipi politikalar ve tecrit nedeniyle 7 79 arkadamz yitirdik. Bu suun bir orta da lkemizde sansr uygulamalarn srdren medyadr. Sesimiz soluumuz kesilmeye allyor. Buna ortak olmayn. lkemiz ve geleceimiz iin insanlk onurumuz iin direniyoruz. Sizi de sesimize ses katmaya aryoruz. Halkmz! Sizin iin lyor sizin iin direniyoruz. Gnlnz rahat olsun. Bugne kadar alnmz ak bamz dik geldik. Bugnden sonra da farkl olmayacak... Bu katlar seyircilere atarlar...) lker: u kedeki ablaya atarsak okur mu acaba? Hasan: uradaki gen arkada neden okumad sence? lker: Ama bak, u gruptakiler ok cokulu okuyorlar... (Seyirciler atlan katlar okumaktadr... lker onlardan birine seslenir.) lker: Ltfen bu son mesaj da siz okur musunuz? Seyirci: eyy... ben .... Yapamam ki .... lker: Neden olmasn, iki satr sz. Tek yapmanz gereken yksek sesle dile getirmek. Seyirci: Bilmem ki, bu kadar insann karsnda heyecanlandm, kusura bakmayn. lker: Birlikte okuyalm isterseniz (der ve sahneden atlayarak yanna gider. Birlikte okuyabilmek iin kendi aralarnda konuurlar ve 1-2-3 diyerek balarlar).
214
Elimde deil diye bir ey yok, birimizin elinde olmayan dierimizin elinde. El ele verirsek hepimizin elinde, her ey elimizde.
(Hasan da sahneden atlayarak seyircileri el ele tutumaya davet eder. nceki blmde oynayan oyuncular da salonda dolaarak el ele tutumaya davet ederler.)
Hasan: Haydi el ele tutualm. Utanr myz, ekinir miyiz, korkar myz? Kimden niye ekiniriz? Kimden niye korkarz? Hepimiz ayn btnn paras deil miyiz, halk deil miyiz? Haydi el ele verelim birleelim. El ele verirsek her eyi baarmak elimizde! Tecritin kalkmas da , lmlerin son bulmas da. Birleelim, kazanalm!
Mcadele Sempozyumu
215
NC GN (27 Haziran 2005 Pazartesi)
TECRT VE TECRTE KARI MCADELE SEMPOZYUMU SONU DEKLARASYONU STANBUL ARISI

(Sempozyum'un 3. gnnde, sunulan tebliler, konumalar, tartmalar ve neriler sonucunda hazrlanan sonu deklarasyonu, TMMOB toplant salonunda yaplan bir basn toplantsyla akland. Deklarasyona, sempozyum boyunca tecrite kar mcadele iin Trkiye halklarna, dnya halklarna, devrimci, demokratik kurumlara yaplan arlar temsil etmesi anlamnda ''stanbul ars" ad verilmitir. Sonu Deklarasyonu metni aadadr:)
"25-26 Haziran 2005 tarihlerinde stanbul'da STANBUL TAYAD ve ULUSLARARASI TECRTLE MCADELE PLATFORMU tarafndan dzenlenen TECRT VE TECRTE KARI MCADELE SEMPOZYUMU'na katlan ve aada imzas bulunan bizler, Trkiye'de F Tipi hapishanelerde tecrit ko-
21 6
ullarnda yaratlan ve yaatlan direnii selamlyoruz. Bu byk direnite ehit den 119 kahraman sayg ile anyoruz. Bu direniin sadece F Tipi hapishanelerdeki tecrite kar deil, dnyann her yerinde uygulanan bask ve zulm politikalarna kar yapldn gryoruz. Tecritin; yzylmzda tek tek kiileri, rgtleri, devletleri marjinalletirmeyi, yok etmeyi, teslim almay hedefleyen ve emperyalizm tarafndan uygulanan bir politika olduunu tespit ediyoruz. Halklara bask ve zulm uygulayan devletler; kendi egemenliklerini pekitirmek, kendilerine yeni pazarlar yaratmak iin lkeleri igal etmekten, halklar katletmekten ekinmiyor. Halklarnn zgrl, vatanlarnn bamszl iin mcadele edenleri ve ezilen halklar tecrit altnda tutmaya alyor. ABD emperyalizminin bata Ortadou lkeleri olmak zere tm dnyay teslim alma politikalar ve saldrlar sonucu Afganistan, Irak topraklar yama edilmeye; halklar katledilmeye ve vahice zulm uygulanmaya devam ediyor. Bu deklarasyon imzaclar; baskc iktidarlarn tecrit politikalarn uygulamak iin zor ve iddet yannda demagoji ve sansr de youn olarak kullandn tespit eder. Bu devletler demagoji ve yalan ile arpttklar gerekleri, sansr uygulayarak halklardan gizlerler. Bu nedenle tecrit, bask, zulm, ikence ve keyfi tutukluluklarla birlikte sansre kar mcadele de deklarasyon imzaclarnn hedefleri arasndadr. Deklarasyon imzaclar tecriti sadece fiziki, mimari tecrit olarak kabul etmez. Tecritin btnlkl bir politika olarak uygulandn, iradelerin teslim alnmaya, dncelerin tecritle deitirilmeye alldn kabul eder. Bugn iin bask ve zulm politikalarnn uygulanmasnda nemli bir yeri
bulunan tecrite kar mcadele, deklarasyon imzaclarnn temel amalarndandr.
Yzylmzda baskc iktidarlar acmaszca politikalarn uygulamakta, lkeleri igal edip bombalamakta, lkeleri talan etmekte, en ufak bir hak arama eylemi bask-terrle bastrlmaktadr. Bu dnyada halklarn iradesi, bamszlk istei baskc iktidarlar tarafndan grmezden gelinmektedir. Bu nedenle deklarasyon imzaclar tecrit saldrsna kar mcadelenin bask ve zulme kar mcadele perspektifi ile srdrlmesinin yeterli olduunu kabul eder. Tecrite kar mcadelede yer alacak kii, kurum ve devletlerin bask ve zulme kar mcadele ideolojisini kabul etmeleri yeterlidir. mzaclar bask ve zulme kar mcadele perspektifinin birlikte mcadele etme, ortak alma konusunda en geni zemini sunduunu kabul eder.
Mcadele Sempozyumu
217
Bu nedenle deklarasyon imzaclar aadaki kararlar alm ve dier kii, kurum, kurulu, rgtler ve devletlere deklarasyona katlmalar konusunda ar yapmaya karar vermitir: 1- mzaclar Trkiye'deki F Tipi ve dier hapishanelerde tecrit altnda bulunan tutuklu ve hkmllerle dayanma iinde olduunu aklar. Tec ritte tutulan tutuklu ve hkmllerle dayanmak, onlar sahiplenmek, on larn iinde bulunduu tecrit koullarn ortadan kaldrmak iin 19 Aralk
gnn TRKYE'L TUTSAKLARLA DAYANIMA GN olarak ilan eder
mzaclar bu gnden balayarak ayr ayr ve beraber yapacaklar eylemler le, etkinliklerle tecritin kaldrlmas iin mcadele eder. 2- mzaclar srail, Ebu Gureyb, Guantanamo, Bagram hapishaneleri gibi tecrit, ikence, bask ve zulm hapishanelerinde bulunan tutsaklarla dayanma iinde bulunur. Onlarn iinde bulunduu tecrit koullarnn sona erdirilmesi iin mcadele eder. 3- Bu deklarasyon imzaclar tecriti salt fiziki tecrit olarak kabul et mez. Tecrit; mimari tecritin yannda kltrel, ahlaki, sosyolojik, psikolojik tahribatlar da yaratan; yalnzlatrma, marjinalletirme ve yok etme politi kalarna hizmet eden, ezilen halklara ynelik her trl uygulama, karar ve yasay kapsar. Bunun gerei olarak rnein ambargo uygulanmas, igal, sansr, ak saldr, ikence, hukuksuz tutuklama da dahil her trl hukuk suzluk, tutuklulara ynelik izolasyon ve yalnzlatrma politikalar, tecrit kapsamnda kabul edilir. 4- mzaclar tecritin, zor, iddet ve sansr olmakszn uygulanamaya can kabul eder. Bu nedenle tecrite kar mcadele ederken ayn zaman da ezilen halklara uygulanan katliam, soykrm, ikence gibi iddet politi kalarna ve sansre kar da mcadele eder. 5- mzaclar tecrite kar mcadelede karlkl enformasyonun, bilgi lendirmenin ve srekli iletiimin etkili mcadelenin zorunlu n koulu ol duunu kabul eder. Bunun iin bir iletiim-koordinasyon merkezi kurul masn kabul eder. Bu merkez her trl bilgi, belge, deneyimlerin ve do kmanlarn topland, haberlemenin saland ve toplanan bilgilerin datld, kamuoyunun ve katlmclarn bilgilendirildii merkez ilevi g rr. Bu merkezin tek bana karar alma yetkisi olmamaldr. Bu merkezde internet sayfas dzenlenmeli, kitap ve gazete eklinde yaynlar yaynlan mal, radyo ve TV yayncl gibi olanaklar etkili olarak kullanlmaldr. Deklarasyon imzaclar tecrit ve sansrn alabilmesi ve gereklerin Dnya Halklar'na ulatrlabilmesi iin bilimsel aratrma yaptrlmasn, belgesel almalarnn yaplmasn, fotoraf gibi grsel iletiim aralar-
218
nn etkin olarak kullanlmasn amalar. Ayrca katlmclara ve dardan herkesin yararlanmasna ve katlmna ak bir TECRTE KARI A kurar. Bu merkez dnyann herhangi bir yerinde tespit ettii her trl hak ihlaline derhal mdahale etme konusunda yelerini bilgilendirir. 6- Deklarasyon imzaclar; dnyann herhangi bir yerinde tespit ettik leri, ezilen halklara ynelik saldrlara mdahale etme konusunda kararl dr. Bunun iin heyetler oluturma ve yerinde gzlem, tehir, ulusal ve uluslararas yarg yollarnn kullanlmas gibi yasal veya meru btn hak arama yollarnn kullanlmas iin her trl yntemi uygular. Bu konuda saldrya urayan kii, kurum, kurulu, rgt ve devletin talepte bulunma sn beklemez. 7- mzaclar, tecrit saldrsna urayanlarla dayanma iinde olur. Tecrit madurlarnn tedavi edilmesi iin gerekli her trl almay yapar. Bunun gerei olarak rehabilitasyon merkezleri kurulmas, tbbi personel, ara-gere ve ila temini imzaclarn grevleri arasndadr. 8- mzaclar, ikence yaplmasn tevik eden, finanse eden, bask ve zulm uygulayan, lkelerin i ilerine karan, darbeler yapan uluslararas tekellere kar boykot kampanyalar rgtler. 9- mzaclar dnyadaki tm bask ve zulme kar mcadele eden kii, kurum, rgt ve devletlerin bu deklarasyona katlabileceklerini kabul eder. Bunun iin gerekli arlar yapar. 26.06.2005
mzalayanlar:
Dr. Henriette TOGNETTI (Psikolog. Floransa niversitesi Brezilyal Aratrmac / TALYA) Sandro TARGETT (Floransa ehri Belediye Danman, Yeniden Yaplanma Komnist Partisi Tecrite Kar Platform Temsilcisi / TALYA) Eamon O'DONNELL (IRSAP. rlanda Cumhuriyeti Sosyalist Parti / RLANDA) Jimmy DUCLOS (Gazeteci / FRANSA) Michael DEVNE (IRSP rlanda Cumhuriyeti Sosyalist Parti / RLANDA) Mohammed SAFA (Khiam Rehabilitasyon Merkezi / LBNAN) Darine VVEHBE (Khiam Rehabilitasyon Merkez / LBNAN) Mohammad EI-SAMARAE (IPA Irak Yurtsever ttifak /IRAK)
Mcadele Sempozyu u
219
Azmet BEGG (Eski Guantanamo Tutsa Muazzam Begg'in Babas / NGLTERE) Dimiter IVANOV GACHEV (Sosyolog / 23 Eyll Direni Hareketi / BULGARSTAN) Yannis VLAHOS (PAME (Militan i Cephesi) / YUNANSTAN) Savas TSAKMAKDS (ADEDY/Yunanistan Memur Sendikalar Konfederasyonu/YUNANSTAN) TARIM ORKAM-SEN Genel Merkezi HD Genel Merkezi BES stanbul 1 No'lu ube BES stanbul 2 No'lu ube Mehmet ZER (AR) Haluk GERGER (Uluslararas likiler retim Grevlisi / Gazeteci / Yazar) DSK GENEL- stanbul 2 No'lu Blge DSK GENEL- stanbul 3 No'lu ube DSK GENEL- Trakya ubesi SES (Salk Ve Sosyal Hizmet Emekileri Sendikas) Genel Merkezi STANBUL TAYAD HALKIN HUKUK BROSU STANBUL TEMEL HAKLAR VE ZGRLKLER DERNE DL KLTR MERKEZ GRUP YORUM Bamszlk, Demokrasi Sosyalizm in YRY Dergisi GENLK FEDERASYONU Ali ER (i Emeklisi) Ali Rza KKOSMANOLU (DSK / Nakliyat-i Genel Bakan)
220
Mcadele Sempozyumu
221
EK-1
Sempozyum'a Gnderilen Tebliler'den

(Bu blmde yer verilen tebliler, Sempozyum'a gnderilmi, ancak Sempozyum'un ak iinde okunamayan teblilerdir.)
222
Tecrit re Tecrite kar
Mcadele Sempozyumu
223
TECRiTE LKN SALIK VE SOSYAL HZMETLER SENDKASI (SES) GENEL MERKEZ TEBL
Hapishaneler dnyann birok lkesinde olduu gibi lkemizde de gncelliini koruyan nemli bir sorun. F Tipi hapishanelerle dayatlan tecrit, en temel haklarn gasp edilmesi ve lm orucu direniiyle 119 insann yaamn yitirmesi sorunun boyutunu ve yakcln ortaya koyuyor. Ayrmna varlmas gereken nokta, bu sorunu sistemin yaratt ve bir insanlk sorunu olarak karmzda durduudur. Hapishane kurumu, insanla kapitalizmin armaandr. 17. yzyla gelinceye dek, toplum yaamnda bugnk anlamda "hapishane" yoktur. Onun yerine "zindan" denilen kapatma yerleri vardr. nsanlar zindana "bedene eza" biiminde uygulanan cezalarn ekmek ya da serbest kalmay beklemek iin kapatlrd. 18. ve 19. yzyllarda, kapitalizmle birlikte kentlere g younluk kazand. Emek-youn retimden sanayi toplumuna gei, kentlemeye hz kazandrmt. Bylece yerleik yaam, egemen yaam biimi olmutu. Yava yava her yurttan srekli oturaca belirli bir ikametgah ve dzenli bir ii olmas, toplumsal denetimin nemli bir koulu haline geldi. Feodalizmden kapitalizme gei ve sanayileme ii snfnn douuna ve gelimesine neden oldu. reten ama rettiinden hak ettiini alamayan ii snf burjuvazinin korkulu ryas haline gelmiti. Toplumsal yaamdaki bu gelimelere paralel olarak yneticiler yeni araylara girdiler ve zm "toplumsal szleme"de buldular. te bu toplumsal szleme "sulu"yu toplumsal bar bozan "i dman" olarak grmt. Buna uygun ceza yasalar gelitirilirken, nceki ceza anlayndan farkl olarak "hapis cezas" gelitirilmiti. Cezalandrmada aleni, seyirlik ve ibret verici olmas planlanan, bedenin btn unsurlarna ve vcudun ana blmlerine ynelik ikence uygulamalarnn yerini, cezann bedenden ok ruha ynelik olmas gerektii dncesinden yola karak bedeni kapatma cezas almt. Fransz htilali'nden sonra insan haklarnn nem kazanmas ceza sisteminde "slah" dncesini ne kartt. Cezaevleri kimliksizletirmenin, kiiliksizletirmenin, tektipletirmenin, hizaya sokmann ve topluma "uyumlu" hale getirmenin arac olmutu. Cezalandrmada ruhsal terbiyenin ana unsur olmas, bedeni cezalandrmay ortadan kaldrmad gibi, fiziksel iddet ve ikence "gerektii"
224
zaman uygulanan temel yntemlerden biri olarak devam etmitir. Hcre tipi hapishaneler ilk olarak 1700'lerin sonunda Amerika'da ina edildi, 1880'li yllarn Avrupa'snda ise yaygnlat. 2. Dnya Sava yllarnda hcreleri gelitirme onurunu(!) Naziler stlendi. Mimari yap tek bana amaca ulamak iin yeterli deildi. Bunun iin Amerikan Hapishaneler sistemi temel ayak zerine oturtuldu: Yksek gvenlik, tecrit ve islah. Amerikan donanmas psikologlarndan Dr. Edgar Schein "Beyin Ykama zel Varyantlar" raporunda "Tutsaklar yeterince tecrit edilen blmlere yerletirilmeli, nk bununla duygusal ilikiler baarl bir ekilde koparlabilir ya da ciddi bir ekilde zayflatlabilir" diyor ve unlar neriyordu: "-Tm gerek nderler, doal nderler ayr tutulmal. -Beyin ykama amacyla uyum ierisinde olmayan tm grup etkinlikleri yasaklanmal. -birlii yapmay kabul edenlere ho grl davranlmal, kabul etmeyenlere kar ise sert muamele uygulanmal. -Tutsaklar arasndaki grup deerleri datlmal. -Her trl duygusal destek yok edilmeli. -Tutsaklarn tutsaklk koullarn, yaknlarna ve arkadalarna yazmalar engellenmeli... Uzun sredir Amerika ve Avrupa Hapishanelerinde uygulanan bu yntemler 5 yldr F Tipi hapishanelerde aynen uygulanyor. Boyun edirme amal uygulanan keyfi disiplin cezalaryla birok tutuklunun artl tahliye hakk ellerinden alnmtr. Tutuklu ve hkmllerin birbirleriyle ve yaknlaryla haberlemeleri engellenirken, avukatlaryla grmeleri ve yazmalar bile denetlenmektedir. Kitap, dergi, gazete vb. verilmeyerek tutuklularn dnyayla balar kopartlmak istenmektedir. Hibir periyodu olmayan aramalar ikence amal uygulanmakta, tm eyalar talan edilerek datlmakta, mektuplara, kitap notlarna el konulmaktadr. Tecrit yani yalnzlatrma; fiziki uygulamann ok daha tesinde anlamlar tamaktadr. Egemen anlayn hogr snrlarnn dndaki dnceleri yok etmenin, toplumsal balarn koparmann ve direnme dinamiklerini ortadan kaldrmann arac haline gelmitir. Bu ynyle tecrit sadece cezaevleriyle snrl olmayp, tm topluma ynelik bir tehdittir. AB'ye uyum erevesinde demokrasicilik oyununun oynand bir dnemde, Eitim-Sen'in "anadilde renimi" savunduu iin kapatlmas, yeni TCK yasasyla muhalif olmann kabul edilemez bir su haline getirilmesi, salkta dnm yasalaryla saln metaya dntrlp, emeklilik hakknn ortadan kaldrlmas, Irak'n igal edilmesi, BOP ile Afrika ve Ortadou'da 22 lkenin emperyalizmin karlar iin tehdit edilmesi, tecritin snrlarnn ne kadar geni olduunu gsteriyor.
Mcadele Sempozyumu
225
TECRTN SALIK BOYUTU:

Tecritte en nemli sorunlardan birisini, salkla ilgili problemler
oluturmaktadr.
Sal en genel tanmyla "bedensel ve ruhsal ynden tam bir iyilik hali" olarak ele aldmzda: 1-Hapsedilmenin travmatik etkileri, 2Yetersiz ve dengesiz beslenme, 3-Yeterli temiz ime ve kullanma suyu temininde karlalan glkler, 4-Kt hcre artlar, 5-lsnma, havalandrma, aydnlatma ile ilgili sorunlar, 6-zolasyon, 7-Mahkumlarn ounun ikence ve benzeri travmalara uram olmas, 8-Sk yaanan alk grevleri, 9-Cezaevlerindeki bedensel cezalandrmalar, 10-Gerekli tbbi yardm ve tedaviden yoksun braklmak, mahkumlar salk asndan risk grubu haline getirmektedir. F Tipi cezaevleri izolasyon d amalarla kullanlrsa dahi, salk asndan sakncalar iermektedir. Tuvalet ayn zamanda du amacyla kullanlmakta, ayn ortamda pler de bulunmaktadr. pler ve kanalizasyona alan ukurun olduu ortamda banyo yapmak hem kiisel hem de hcre hijyeni asndan enfeksiyonlara ak olmas nedeniyle sakncaldr. Ayrca kuyu suyu kullanlmakta; bu da salksz olduundan hastalklara neden olmakta, yetersiz verildiinden (gnde 3 kez 15'er dakika) banyo, temizlik yaplamamaktadr. Ayn mekanda yemek yenildii, uyunulduu, tuvalet ve banyonun yapld dnldnde ortaya kan nem ve mikrobik ortam, salk asndan uzun dnemde sakncalar tamaktadr. Hcrelerde yksek beton duvarlarla doal n girii engellendiinden aydnlatma yetersiz kalmakta, ayn zamanda temiz hava ieriye girememektedir. Gn nn salanmasnn da yetersiz olduu hcrelere ok kk radyatrler yerletirildiinden, k aylarnda snma sorunu yaratmaktadr. Havalandrmann ve beton yapnn nitelikleri gz nnde tutulduunda yaz aylarnda scak ve nem problemleri yaanmaktadr. F Tipi cezaevlerinde en temel insani deerler yok saylm, kiinin yalnzlatrlmas, kimliksizletirilmesi, bedenin ve bellein esir alnmas
226
hedeflenmitir. Fiziksel ve sosyal izolasyon ortamlarnn tbbi sonularna ilikin yaplm ok sayda bilimsel alma ve yaanan 5 yllk deneyim bu ortamlarn kiide fiziksel, ruhsal, sosyal adan onarlmaz ykmlara yol atn ortaya koymutur. Deney hayvanlar zerinde yaplan aratrmalarda, erikin dneminden sonra akranlarndan ayrlan ve tek tek izole kafeslere konulan deneklerde, izolasyon sresine gre baz deiiklikler gzlenmitir. Erikin deneklerde sosyal izolasyonun agresif etki yaratt, saldrgan davranlarn ortaya kt gzlenmitir. Bunlarn daha sonra akranlaryla kar karya kaldklarnda sosyal etkileimlerinin ve dierlerine olan ilgilerinin azald grlmtr. Erikin dneminde izole edilen farelerde sosyal davran bozukluklar gzlenmitir. Akranlarndan ayrlan hamsterlerde kilo art, evreye ve kar cinse ilgi kayb grlmtr. Benzer ekilde akranlarndan ayrlan maymunlarda da depresyon gelitii izlenmitir. Erikin farelerde sosyal izolasyonun emosyonel davranlarda deiikliklere neden olduu saptanmtr. zole deneklerde izolasyonun yedinci gnnde anksiyete tipi reaksiyonlar gelitii, frontal kortekste reseptr dzeyinde deiikliklerin ortaya kt saptanmtr. nsanlar zerinde yaplan aratrmalarda, sosyal izolasyonun zaman ierisinde duyusal ve algsal deprivasyonun elik ettii yoksunlukla ilintili psiik ve organik zedelenmeler yaratt grlmtr, izolasyon, duyusal ve algsal stimlasyonlarn snrlandrlmas sonucunda alg ve duyu bozukluklarnn gelimesine neden olabilmektedir. Bu durum baz psikiyatrik tablolarla ilintili olduu gibi, ayn zamanda grme ve iitme duyusunda azalma, sinirsel tipte sarlk, tinnitus (kulak nlamas) gibi sonular, gzlemlenenlerden bazlardr, izolasyonun sresi ve kiinin psikolojik arka planna bal olmak zere izolasyona maruz kalan kiilerde konsantrasyon bozukluklar, depresyon, anksiyete bozukluklar, iitsel ve grsel halislasyonlar, uyku bozukluklar, entelektel yeti azalmas gibi tablolar ve semptomlarn ortaya kt saptanmtr. Yine bu tablolarla ilintili olarak agresif veya edilgen doada davran deiiklikleri, sosyal kimlik algsnda bozulma, gvensizlik duygular, kukuculuk, sosyal iliki kalitesinde azalma, kar cinsle iliki kurmada glk gibi bozukluklar gelitii grlmtr. Psikolog Zubek, 1969 ve 1972'de Kanada'da insanlar zerinde yapt deneylerde, gnll denekleri, fiziksel olarak rahat ama ses, k vb. uyaranlarn snrland izole ortamlarda saatlerce tutmutur. Dayanma sreleri farkl olmakla birlikte, deneklerin ounda sknt huzursuzluk, ktlk grecei korkular, sanrlar (hezeyanlar), iitsel ve grsel halisnasyonlar ortaya kmtr. Pencereleri darnn grlemeyecei kadar
Mcadele Sempozyumu
227
yksee yaplm, yapay kla aydnlatlan iyerlerinde; ksm duyusal yaltma bal ruhsal, bedensel belirtilerin ortaya kt, i verimliliinin dt saptanmtr. Kii uyarandan yoksun brakldnda i dnyasna ait uyaranlar (hayaller, ryalar, bilin d sreler vb.) d uyaranlardan yani gereklikten ayrt edememekte ve gereklik duygusunu yitirebilmektedir. Teksas Cezaevi'ndeki intiharlar inceleyen bir aratrmaya gre, intihar eden mahkumlarn %97'si tek bana hcrede kalanlardr (Anno 1985). Whit ve Schimmel (1994) bir cezaevinde intihar etmi mahkumlar zerinde yaptklar almada, intihar edenlerin %68'inin zel muameleye tabi mahkumlar olduklarn ve bunlarn 1'i hari tmnn hcrede kaldklarn bildirmilerdir. Trkiye cezaevlerinde yaananlar da bundan farkl deildir. Sincan F Tipi'nde crm ilemek iin teekkl oluturmak iddiasyla yarglanan Halil Koyiit adl adli tutuklu, 11 Nisan 2002'de kald tek kiilik hcrede kendini asarak intihar etti. Kocaeli F Tipi Hapishanesi'nde Volkan Arman adl siyasi tutuklu, tek kiilik hcrede kendini asarak intihar etti. Yine Tekirda F Tipi Hapishanesi'nde Aziz Doan adl tutuklu kendini arafla asmaya alm, hcre arkadalarnn yetimesiyle kurtarlmtr. Tecritin yaratm olduu etkilerden dolay Aziz gibi birok rnek mevcut cezaevlerinde. Sosyal izolasyonun yaratt direk nroendokrin yant deiiklikleriyle ilintili olarak; adet kesilmesi, deiiklikler ve erken menapoz, bu deiikliklerin sonucunda ortaya kabilen tablolardr. zolasyon artlarnda baklk sistemindeki yantta da deiiklikler gzlenmitir. Tmr byme hznn artt, viral enfeksiyona yantn deitii saptanmtr. zolasyon artlarnda hareket kstll ve nemli ortam nedeniyle kas ve eklem rahatszlklar, nem, havaszlk ve snma artlar nedeniyle tberkloz dahil solunum sistemi rahatszlklar, enfeksiyon hastalklarna eilim art bu artlar altnda geliebilecek dier salk sorunlardr. Tecritin beden ve ruh sal zerinde olumsuz etkiler yaratt bilimsel olarak ve yaanlan pratik zerinden ortaya kmtr. F Tipi cezaevlerinin kanl bir operasyonla almasnn zerinden 5 yl geti. Bu sre iinde tecritin tutuklu ve hkmller zerinde yaratt psikolojik, fizyolojik etkilere dair elimizde fazla veri yok. Adalet Bakanl bu yndeki btn giriimlere olumsuz yant vererek, cezaevlerinin zerine kaln bir rt rterek yaananlar toplumun gznden saklamaya alyor. nsan haklar evrensel normlarna ve hukuka aykr bu uygulamadan bir an nce vazgeilme-
228
Tecrit ve Tecrit e Kar
li, F Tipi Cezaevleri daha fazla insan yaamn yitirmeden kapatlmaldr.
ZOLASYON ORTAMLARININ TIBB SONULARI:

Grme Alannda Daralma iitme Duyusunda Azalma Sinirsel Tipte Sarlk Tinnitus (kulak nlamas) Hcresel mmun Yantta Azalma Tmr Byme Hznn Art Viral Enfeksiyonlarn Yaratt Tahribatta Art Amenora Sendromlar Hirsutik Deiiklikler (kllanma) Prematr Menapoz (erken menapoz) Alg ve Duyu Bozukluklar Agresif Etki, Saldrgan Davran Gvensizlik, Sosyal liki Kalitesinde Azalma Depresyon, Anksiyete Uyku Bozukluklar Konsantrasyon Bozukluklar iitsel ve Grsel Halusinasyonlar evreye ve Kar Cinse ilgi Kayb zolasyon artlarnda Artan Stres Yk ve Beslenmeyle lintili Olarak eitli Tablolarn Arlamas
Mcadele Sempozyumu
229
NEO-LBERAL FAZMN KRESEL PANOPTICON-U

Sibel ZBUDUN - Temel DEMRER
kke Karaolu'nun aziz ansna...(1) Diyeceklerimize -ncelikle- unlarn altn izerek balayalm: "Kreselleme" ile kapitalizmin aslna rcu ettii bir yerkrede Dnya Bankas'nn bana Wolfovitz'in, Katolik Kilisesi'nin bana da "Papa XVI. Benedict" diye bir Nazi eskisinin geirilmesi ya da Samuel Huntington'un "Medeniyetler atmas Tezi"nin gklere karlmas; Felluceler'in oaltlmas; Abu Garip cezaevinin yaanmas; yoksulluun-ykmn yar apnn geniletilmesi nedensiz deildir... Artk "demokratik illuzyonlar"a ya da "sivil toplum"cu yalanlara hi mi hi ihtiya yok... Olup biten: "Toplumsal", asla iselletiremeyen ve dtalayan kapitalizmin aslna rcu etmesidir... Bilmeyen (ve yaamayan) yok ama bir kez daha Francois Chatelet'den nakledelim: "Faist Devlet liberal Devlet'in zel bir biimdir... Faist Devlet, yalnzca kendi zne indirgenmi liberal Devlet'tir..."(2) Ar sacln younlamasyla ezamanl kesitte gelien/gelitirilen "kresellemenin neo-liberal faizmi" kavranmadan; dnyann nasl "Amerikanlatrld" ya da Auschvvitzler'in uzants Abu Gariplerin, Guantanamolar'n oald kavranamaz...
FAZM BAHS
"Faist ajitatr, genelde kendi psikolojisinin bozukluklarn ustaca pazarlamasn bilen bir satcdr. "(3) "Sermaye 'totaliterlii'nin gbek ad 'faizm'dir."(4) Bundan kimse nin, -zellikle de "Yeni Dnya Dzen(sizli)i" ("YDD") koordinatlarndaphesi olmasn... "Bu gidiat nereye" mi? Richard A. Falk, Amerikan emperyal jeopolitikasn irdeledii "Dnya Dzeni Nereye?"(5) balkl yaptta, bu soruya, dnyann gidiatnn kresel faizme doru bir yneli olduuna iaret ediyor. "YDD" dedik nk; kapitalist sermaye birikim modelinin kresel bir krizle sarsld bu aama "kreselleme"nin kendisidir; ve de "Toplumsal sistemde gerek ekonomik nedenlerle, gerek d politik etkenlerle ortaya kan kriz dnemlerinde birlii salama yolunda zorlanan siyasi
230
Trcrit ve Tecrite Kar
irade de her zaman rk milliyetilik seeneini hazr bulundurur. "(7) *** Faizmi douran karn kapitalizmdir... (Bununla birlikte faizmin gncel gereini kavramak iin Francois Chatelet'nin uyarlarn da unutmamak gerek...) Bilinir: Hitler'in bir fotoraf stne Brecht'in yazd u drtl nldr: "Az kald dnyay fethedecekti bu/ Halklar onun stesinden geldi./ Ama sevinmeyin hemen, nk onu/ Douran karn bugn hala verimli." (8) Brecht'in kastettii "karn", snfsaldr. O, daha 1942 ylnn 28 ubat'nda alma Gnlne u notu dmt: "Faizm, 'salkl' burjuvaziden (Alman ordusu ve endstrisi) ayr tutulmak ve 'kendi bana' yok edilmek istenirse faizmle de mcadele edilemez (...) Hastalkl olan, kesinlikle snfsaldr. "(9) *** Sz konusu "snfsallk" bir an dahi unutulmadan, gzard edilmeden eklenmesi gereken udur: "Nazi dzeni, insana ve insanla karn kudurgan bir saldrganlktr... Faizmin irenliini ve insanlk dmanln somut olarak kavratr. (...)"(10) Nazizmin sular bir ulusun suu deildir. Her ada ve her ulusta var olan vahiliktir ve binlerce yln yaratt insan yok etmektir. Bu serven her ulusun bana gelebilir; propaganda, dehet, topyekn askerileme, polis rejimi altnda genlie rejimin ilkeleri alanarak katiller gklere karlrken ahlak yok edilir. Efendi olduuna inandrlr. Her halk kaplabilir buna. Gemlenmez bir gcn saltanatdr, kle dnyas kurma isteidir. Katillerin kahraman ilan edilmesidir. Naziliin dnyann drt bir yannda satklar tohumlar bugn ABD'de meyvelerini veriyor. *** Evet, evet; "kreselleme"yle tm insanl tehdit eden asl faist tehlike, bugn, ABD'nin Neo-Con fhrerleri'dir. nk ABD faist vaheti dnyada igale giritii halklar zerinde pervaszca uygularken, kendi lkesinde -henz- o kadarn yapmas gerekmiyor, nk kendi lkesi, NeoConlar' "semeye" imdilik devam ediyor. Brecht'in, "Faizmin Korku ve Sefaleti" yazsnda belirttii gibi, "Kendi ilerindeki snf mcadelesini, rk mcadelesine dntrmeye ihtiyalar yok henz; nk parlamentolarnda imdilik ounlua sahipler"; ve "Rejimin gc, muhalefetin kendini gstermemesinde yatar. "(11) Ayn konuda 7 ubat 1942 gnl notu da daha da ilgintir: "Bir Amerikan faizmi (..) bu kadar bir Amerikan usl demokratiklie brnecektir."(12) Yeri gelmiken anmsatalm, "Faizm
Mcadele Sempozyumu
231
bir yabanclama sorunudur, insann kendinden, insandan ve doadan yabanclamas, insanln yitirmesi sorunu. Ancak deerler oulculuunun egemen olduu, totemletirilmeyen semboller lkesine yabanc bir sorun!'"(13) Bilinir: Tabulatrlanlar totemlere dnr; totemler bal bana nesnel bir deer ifade edemezken, bunu soyutta ve somutta yaratan insan, totem nesnesini, nesnelliinden ve doasndan koparr, bakalatrr ve yabanclatrlr... Sz konusu yabanclama farkl biimlerde tezahr edebilir...
SOMUT VERLER(N IIINDA)
"Dnce, sorumluluk karsnda harekete gememekten tr kendisini sular. "(14) 1-) Neo-liberal faistlerin kresel egemenliine denk den "YDD" koordinatlarnda kapitalizmden bamszlatrlamam insan haklar sy lenceleri maniplatiftir... rnek 1: "ABD kkenli insan haklar derneklerinin raporlarnda Washington ynetiminin zenle korunduu gemiten beri sren bir gelenektir. Souk sava yllarndan bu yana ABD kart lkeler srekli insan haklarn ihlal eden lkeler listesinde gsterildi. Bu lkelerin insan haklar karnesi ile ilgili tartmalar bir yana, ABD'nin de bu konuda savunulur olmad Afganistan, Ebu Garib ve Guantanamo'daki ikencelerle ortaya kt... Bush, ikinci dneminde insan haklarna verecei nemi, Adalet Bakanl'na yapt atama ile gsterdi. Texas Valilii dneminde Bush'a hukuk danmanl yapan Alberto Gonzales'in Adalet Bakanlna getirilmesi, bu konudaki umutlar yok etti. Gonzalez, Texas'ta infaz gerekletirilen 57 idam dosyas ile tannyor. Gonzales, Cenevre Szlemeleri'nin Afganistan ve Irak operasyonlarnda ABD yetkililerini balamamas gerektii dnceleriyle de biliniyor..."(15) rnek 2: "BM, dnyada 12.3 milyon kiinin zorla altrldn, hkmetlerin buna kar ak hkmler ieren yasalar karmasn istedi... BM Uluslararas alma rgt (ILO), yaymlad 'Zorla altrmaya Kar Kresel ittifak' balkl 87 sayfalk raporda, zorla altrlan 'modern klelerin' srtndan her yl 32 milyar dolar haksz kazan salandn belirtti. "(16) *** 2-) "Kreselleme" ya da "YDD" veya her ne adla anlrsa anlsn; verili koordinatlarda tekelci kapitalist egemenliin tm trevleri "demokrasi" ile "yurtta haklar"nn inkar ve can dmandr... rnek 1: "Amerikan gvenlik birimlerinin 'Yurtseverlik Kanunu' er-
232
evesinde, Ekim 2001 tarihinden bu yana, ktphanelerde kimlerin ne tr kitap aldna dair en az 200 kez resmi ya da gayri resmi soruturma yapt ortaya kt."(17) rnek 2: "Amerikan istihbarat rgt ClA'nn 'phelilerin ikenceden geirilmesi iin gerekletirdii havayolu seferleriyle ilgili yeni bilgiler ortaya kt. New York Times Gazetesi'nin nceki gnk haberine gre, ClA'nn elinde bu amala kullanlan 26 zel uak bulunuyor. Uaklardan 10'u, 11 Eyll 2001 saldrlarndan sonra satn alnm. Gazetenin haberine gre bu uaklar, CIA denetimindeki paravan irketler tarafndan kontrol ediliyor veya bu paravan irketlerin ortaklarnca denetleniyor. "(18) rnek 3: "Almanya'da 2004 ylnda 29 bin 17 telefon dinlemeye alnd. Bu rakam telefon dinlemelerde bir nceki yla gre yzde 18 art olduunu gsterdi. Yetkililer, bu durumdan kayg duyduklarn akladlar. Son 10 ylda mahkeme kararyla dinlenen telefon says 5 kat artt. "(19) *** 3-) Kresel ABD hukuk(suzluk)u; sadece bir keyfiliktir... rnek 1: "Afganistan'daki Bagram Cezaevi'nde yaananlar gzler nne seren bir rapora gre, mahkumlara ikence yapan 7 ABD askeri, karldklar ordu mahkemesinde '2 kiiyi kasten ldrmekten' sulu bulundu. Oysa tank ifadelerine gre asl sulular, askerlere emirleri veren sorgu subaylaryd ve bu uygulamalar 'cezalandrma ve yldrma' yntemleriydi. yle ki baz hallerde sorgu subaylar, srf canlar skldndan mahkumlara ikence ediyorlard. "(20) "ABD'li askeri yetkililerce yaplan aratrma, ABD'nin Kba'daki Guantanamo ssnde alkonulan tutsaklardan bazlarna kt muamele edildiini ortaya koydu. New York Times'in haberinde, yeni gelitirilen yntemlerle bilgi alma abalar srasnda, tutsaklara kt davranld belirtildi. FBI ajanlarnn, kadn sorgucularn erkeklerin testislerini sktna, baz tutsaklarn rlplak brakldna ve yere zincirlendiine tank olduklarn rapor ettii belirtildi. "(21) rnek 2: "ABD'nin Guantanamo ssnde 2002'den beri uluslar aras hukuku hie sayarak tuttuu esirlerin dman sava olup olmadklarna karar veren askeri mahkemedeki duruma tutanaklar hukukla nasl alay edildiini gzler nne serdi. AP'nin eline geen esirlerle yarglar arasnda geen meydan okumalara sahne olan ilgin diyaloglar yer alyor. Tutanaklardan ABD'deki Nebraska niversitesi Kuveytli esir mer Recep Emin 'rtebilmem iin aleyhimdeki delilleri grmem mmkn m?' diye sorunca mahkeme bakanndan sadece gizli olmayanlar grebilirsin karl alyor.
Mcadele Sempozyumu
233
Mahkemenin yasallna meydan okuduu iin durumadan kart lan ngiltereli Friz Ali Abbas ise 'konumaya hakkm var!' diye isyan ederken mahkeme bakan 'Hayr yok' diye kyor ve salondan karlan esirin arkasndan sesleniyor. "Uluslararas hukuk umrumda deil, bir da ha uluslararas hukuk lafn duymak istemiyorum." Uluslararas hukuku dikkate almyoruz. Mahkeme dinlemedii Abbas'n Kaide ile derin balar olduuna hkmediyor. Ama bu karardan 4 ay sonra ABD ordusu, Ab bas'n dman sava olmadna hkmedip serbest brakyor. Pakis tan'da yakalanm olan Muhammed Hasan ise kendisini fotorafna baka rak Afganistan'da grdn iddia eden bir Kaide militann yalanlayp, 'Ya o kii yanl yaptysa? Ya beni bir bakasyla kartrdysa" diye itiraz ediyor."(22) "Irak'n Devrik Devlet Bakan Saddam Hseyin'in 2 metrekarelik, penceresi bile bulunmayan bir hcrede tutulduu belirtildi."(23) *** 4-) zelde ABD, genelde dnya emperyalizmi saldrgan bir vahettir, terrdr, talandr... rnek 1: Dnyaya demokrasi gtrme iddiasndaki Amerikan ordusunda 2004 ylnda 1700 civarnda cinsel taciz, tecavz ve saldr vakas meydana geldi. ABD ordusundaki cinsel taciz, saldr ve tecavz sular 2004 ylnda nceki 2 yla gre byk art gsterdi. Fox Televizyonu'nun haberine gre, bu vakalardan 1275'nin kurbanlarnn da asker olduunu, bu vakalarn 1305'inde ise askerlerin saldrgan konumunda olduunu belirtti. Pentagon statistiklerine dayanan haberde, son yllarda sava ordu birliklerine lojistik destek ve geri hizmet salayan ve grev alan kadn as kerlerin saysndaki artn, bu tr saldr ve tacizlerde de arta yol at ne srld. 1991'deki Krfez sava'nda 35 bin kadn asker grev alrken Irak'ta devam etmekte olan igalde ise bu gne kadar yaklak 100 kadn askerin grev yapt belirtildi. 2004 ylnda ABD ordusunda gerekleen 1700 saldr hakknda a lan soruturmalardan 1232'si tamamland. 393 saldrgan hakknda idari cezalardan ordudan atlmaya kadar varan cezalar verildi. 351 vakada delil yetersizlii gerekesi ile ceza verilmezken, 278 vakada ise kurban saldrga n tehis edemedi. ABD ordusunda 2003 ylnda 1012, 2002 yltnda ise 901 tecavz, cinsel taciz ve saldr gereklemitir."(24) rnek 2: BM verilerine gre ABD igalinin ardndan Irak'tan bir milyondan fazla kii lkesini terk etmek zorunda kald."(25)
234
Amerikan igali ile birlikte Irak'l ocuklarn daha ok a kald devlet tarafndan tescil edildi. Eski Irak lideri Saddam Hseyin'in devrildii 2003'te be ya alt ocuklar arasnda %4 olan alk oran, igal ile birlikte ikiye katland. Cenevre'de toplanan BM insan haklar komisyonuna sunulan rapora gre, sava sonras Irak'ta yiyecek ktl daha ciddileti. Ve Irak'l ocuklarn beslenme koullar Saddam dnemini aratmaya balad. Aratrmalar sonucunda drt Irak'l ocuktan birinde kronik beslenme yetersizlii tespit edildi. Raporu yazan BM'nin beslenme hakk uzman Jean Ziegier alktan igalcileri sorumlu tutarak Amerika ve ingiltere'nin Mart 2003'teki saldrsndan sonra yetersiz beslenen be ya altndaki ocuklarn oran %4'ten %7,7'ye ykseldi dedi."(26) "Yeni BM verilerine gre Irakl ocuklar Saddam dneminden daha a."(27)
KAPTALZMN NSAN HAK(SIZLIK)LARI, HUKUKSUZLUKLARI
"Adalet Duygusu tarafszl deil, taraf tutmay gerektirir. " (28) Buraya kadar ifadeye gayret ettiimiz ereveden hareketle diyebiliriz ki: Yaymland, 10 Aralk 1948 tahinden beri nsan Haklar Evrensel Bildirgesi'nin ilk maddesi; Madde 1: Btn insanlar zgr; onur ve haklar ynnden eit doarlar. Madde 2: Herkes, rk, renk, cins, dil, din, siyasal ya da herhangi bir baka inan, ulusal ya da toplumsal kken, varlk, dou ya da herhangi bir baka ayrm gzetilmeksizin bu Bildirge'de aklanan btn haklardan ve btn zgrlklerden yararlanabilir... Madde 3: Yaamak, zgrlk ve kii gvenlii herkesin hakkdr... diyor olsa da... "Kreselleme" veya "YDD" ile nitelenen kapitalizm; ya da neo-liberal faizmin kresel panopticon'u bu (haklar ve hukuk) iddialarn inkardr... Ve denilebilir ki "(kar atmalarnn yaand toplumlarda, tm insanlarn evrensel haklarndan bahsetmek, ezilenlerin, hakszla ura yanlarn, smrlenlerin yannda, ezenlere, hakszlk yapanlara, smren lere kar tavr almay zorunlu klar."(29) ..... Kald ki dnya kapitalizminin "ktnn kts" rneklerinden biri olan Trkiye'de olup bitenler de, kesinlikle verili ereveden bak deildir... rnek 1: "Kadnlar Gn'nde kadnlara dayak atlmasyla ilgili hazr-
Mcadele Sempozyumu
235
lanan Emniyet raporunda evik Kuvvet polislerinin 'efrada kt muamelede' bulunmad kanaatine varld. "(30) "Mlkiye mfettileri Dnya Kadnlar Gn iin yry yapmak isteyen kadnlar kameralar nnde feci ekilde dven alt polise sadece 'aylk kesme', polis eflerine ise 'knama' cezas istedi."(31) rnek 2: "Burdur Cezaevi'ne 2000'de dzenlenen ve Veli Salk adl mahkumun kolunun kopmas, bir kadn mahkumun tecavze urad iddias ve ok sayda mahkumun yaralanmasyla sonulanan operasyon, Burdur Basavclnca akland. Savclk, 5 yl sresince tamamlamad 415 jandarma hakkndaki soruturmada takipsizlik karar verdi. "(32) rnek 3: Adalet Bakanl, Diyarbakr'da telefonlarn dinlenmesinde "Hukuka Aykrlk yok" olduu kaydedildi.(33) Ve nihayet "Yeni TCK" ile devreye sokulan dzenlemeler bunlarn halis rneklerindendir. "Prof. Rona Serozan'n sermayeyi koruyor, igcn korumuyor dedii TCK'nn z, kapitalist sistemin, sermayenin ve mallarn korunmas zerinedir. Byle olmas da normaldir. Hukukun bir styap kurumu olarak mevcut sistemi korumas gerektiini biliyoruz. Hem mevcut TCK'da hem de yeni TCK'da zgrlklerin kstlanmas ile sermayenin, kapitalist sistemin korunmas btnlk oluturuyordu."(34) Bu balamda "Yeni TCK" zerine "hukuk hamasetleri"ni bir kenara brakrsak; "Yeni TCK'ya gre bamszlk, toprak btnl, milli gvenlik gibi 'temel milli yararlara' aykr tezleri savunmak su, olabilmektedir."(35) Evet; Trkiye'de dnmek, dndn sylemek hala su. Gaze teler, kitaplar, 12 Eyll mantnn geerli olduunu kantlarcasna su un suru kabul ediliyor. rnek 1: "Mersin 2. Asliye Ceza Mahkemesi, Sosyalist Demokrasi Partisi'nin, 'igale kar sava, Krtlerle bar, Yasasn sosyalizm' sloganlarnn yerald 1 Mays afilerini, Trk Ceza Kanunu'nun 312. maddesine gre yasaklad, ifade zgrlnn nnde kale gibi dikilen 312. madde, aslnda 'halk, snf, rk, din, mezhep veya blge farkll gzeterek kin ve dmanla aka tahrik etmek suunu cezalandryor. Bir baka haber: 'ok Kltrllk, Aznlklar ve nsan Haklar' konulu panelde konuma yapan Mazlum-Der Genel Bakan Yardmcs ehmus lek ve Agos Gazetesi Genel Yayn Ynetmeni Hrant Dink'e, TCK'nn 159/1 maddesinden dava ald. anlurfa 3. Asliye Ceza Mahkemesi'nde hakim karsna kan lek 'Cumhuriyet'i tahkir ve tezyif, gazeteci Dink ise 'Trkl alenen tahkir ve tezyif iddiasyla sulanyor. lek, hkmetlerin
236
Krt sorununa yaklamn ve Cumhuriyet'in tek ulus yaratma projesini eletirmi, Dink ise stiklal Mar'nda yer alan 'kahraman rkma' ifadesini ve okullarda okutulan 'Andmz' eletiren dncelerini aklamt."(36) rnek 3: "Dantay, asker kurunuyla len ocuun ailesine sadece 32 milyon lira tazminat denmesini onad."(37)
SONU YERNE: KRESEL PANOPTCON = "F HAL"
"zgrle mahkum edilmi olan insan, dnyann btn arln kendi omuzlar zerinde tar."(38) Toparlarsak: "Faist Devlet, yalnzca kendi zne indirgenmi liberal Devlet" ise; ya da Komutan Yardmcs Marcos'un "Neo-Liberal Faistler" saptamasnn tad gncel anlam zerine kafa yorulmas gerekiyorsa; Michel Foucault'un "Panopticon" tespitleriyle "kresellemenin post modern bugn" arasndaki balant kavranmaldr... Evet; kresellemenin bugn toplumu tek boyutlu rgtlemeyi hedefleyen; veya "Bedenin ve Ruhun Kleletirilmesi"ni(39) amalayan kapitalist bir saldrdr. Sz konusu kapitalist saldr hapishaneden eve, okula ya da sokaa kadar "Panopticon" tarz bir izolasyonu dayatr. "Grlmeden gzetim altnda tutan hapishane sistemi"ne(40) denk den "Panopticon'un byk etkisi (...) tutukluda, iktidarn otomatik ileyiini salayan bilinli ve srekli bir grlebilirlik halini yaratmak"tr.(41) Bu haliyle de "Grlmeden gzetim altnda tutmaya olanak veren dzenleme, srekli grmeye ve hemen tanmaya olanak veren mekansal birimlerden olumaktadr."(42) Bunun iindir ki kapitalist toplumda "Eer hapishane fabrikalara, okullara, klalara benziyorsa ve bunlarn da hepsi hapishaneye benziyorsa, bunda alacak bir yan yoktur. "(43) Bu erevede (C)ezaevinin "F hali" nedir sorusunu, Bayrampaa Cezaevi'nden Petek Trkmen yle yantlyor: "zolasyon, hcrenin her ke sinde yuvalanan ve seni stan bir insana duyduun zlem karsnda, uyuyamadn gecelerde ortaya kan dalkavuk souk griliktir. zolasyon, ilk nce bedenin ve sonra ruhun yava yava durdurularak lmdr. zo lasyon, sessiz, temiz ve tam bir yok etmedir."(44) (C)ezaevinin "F hali" neyi amalar sorusunu da; 1977 ylnda bastrlan ve halen geerliliini koruyan "Cezaevi daresi El Kitab"nn "Tecrit Politikas" blm yle yantlar: "Terrist ve anaristler, yani devletin l-
Mcadele Sempozyumu
237
kesi ve milletiyle btnln bozmak ve hr demokratik rejimini ve devletini ykmak amacyla su isleyenler, dier hkml ve tutuklular zehirleyebilirler veya rahatsz edebilirler. Bu yzden ayr ayr tutulmalar gerekir. Terristlerin sa ve sol grl olanlar bir arada tutulabilir. Ancak kemiklemi lider durumdaki terristler, dier sempatizanlardan ayrlrlar... Terristler birbirleriyle haberlememelidirler. (nk terrist, haberlemedii zaman sudan km balk gibi lr. Baka bir ifade ile terristi ruhen ve fikri bakmdan besleyen kaynaklar ve kanallar kesilip kurutulunca, onun devrimci yan, ykc yn lr. te bu ihtiyaladr ki, terristler evreleri ile, dnya ile, yanda rgtlerle haberleebilmek iin btn dnyada rpnp dururlar. (...) Hkml ve tutuklularla, ilgili cezaevi grevlilerinin teke tek grtrlmesi usul haline getirilmeli ve bu kitle psikolojisinin dna kartlan sulunun korkak, rkek, aciz ve zayf halinden istifade edilerek, onu tanmaya almal, problemleri renilmeli ve daha sonra ikna ve telkin metotlaryla su ve sululuktan kendisini arndrmaya gayret edilmelidir."(45) "Suluyu, uzun sre pozitif Beyin Ykama Metodlar'nn uyguland bir rehabilitasyon merkezine kapatmak zorundayz. Suluyu burada, yasalara sadk bir vatanda oluncaya kadar eitmeliyiz. Belki de onun tm kiiliini yeniden ekillendirmek zorunda olacaz."(46) RAF yesi Andreas Vorgel, "zolasyon bir ikencedir, antaj zerine kurulmutur"(47) derken, Aye Emel Mesci de ekliyor: "F-Tipi insanlarn yalnzla, beyazla, sessizlie, tek renge mahkum edildikleri cezaevidir. Bu yle bir cezadr: ldr ve l. Biz seni yok etmiyoruz ama sen"! (48) Yeri geldi belirtmeden gemeyelim: "Hcre tipi hapishane, infaz sisteminin egemenlik esasn deitirmeye ynelik kkl uygulamalarn ilk admlarndan birisidir. Tecrit ilkesini temel alan bu yeni hapishane modeli bugnn kapitalist toplumunun egemenlik ilkelerinden bamsz dnlemez. (...) Hcre tipi hapishane emperyalizmin, sermayenin bugnk zelletirme, IMF, Standby Anlamas srelerinde somutlaan smrgecilik ve saldr siyasetinin hapishane ayadr."(49) Anmsarsn: "Hcre tipi cezaevini ilk uygulayan lkeler, snf mcadelelerinin daha erken dnemlerde youn bir ekilde yaand, dolaysyla burjuvazinin daha erken deneyim biriktirdii yerler. Bilinen ilk hcre tipi cezaevi 'demokrasinin beii' olarak adlandrlan ABD'de kurulmu. Yine bu uygulamaya ilk geen lkeler arasnda Nazi dnemine nemli bir
238 Kar
Tecrit ve Tecrite
'birikim' salayan Almanya var. ABD'nin bu uygulamay ilk ihra ettii lkeler arasnda 'arka bahesi' haline getirmeye alt Kore, Vietnam ve Latin Amerika lkeleri bulunuyor. Almanya, talya, ingiltere gibi lkelerde hcre tipi cezaevi uygulamas aslen devrimci tutsaklara dnk olarak uygulanyor. Hcre tipi cezaeviyle ilgili ilk bilinen tartma 1829 ylnda ABD'de Phidelphia eyaletinde 'ayrma sistemi' zerine balyor. XIX. yzylda ABD ve Avrupa'da yaygn olarak uygulanan bu sistemde tutuklular mutlak bir ekilde birbirlerinden soyutlanyor ve ortak hibir mekan kullanmyor. Daha sonra alternatif olarak gelitirilen 'Auburn' sisteminde ise mutlak bir sessizlik sz konusu. Tutuklular konumak iin gardiyandan izin almak zorunda. Daha sonralar ise yksek gvenlik blmleri ve l hcreler gndeme geliyor. Yksek gvenlik blmlerinde kamera ve mikrofonlar bulunurken l hcrelerinde duyumsal uyaranlar en aza indiriliyor. te Bat'an ithal edilen ve bugn Trkiye'ye getirilmek istenen ve ilk admlar atlan hcre tipi cezaevi uygulamalarnn ortak hedefi, cezaevlerindeki plak iddet ve zor politikalarna bir de psikolojik silahlar eklemektir. (...) F Tipi cezaevi uygulamasna kar kan sol kesimlerin, bu gerekleri grerek, mcadele eksenine insan haklar sylemini deil, F Tipi cezaevlerinin burjuvazinin snfsal bir saldrs olduu argmann ortaya koymas gerekiyor."(50) 23 Haziran 2005, 15:44:35, Ankara 1- "Tunceli'nin Ovack ilesi'nin Mercan Vadisi'nde dzenlenen operasyonda yaamn yitiren Maoist Komnist Partisi-Halk Kurtulu Ordusu (MKP-HKO) yesi 17 kii 20 Haziran 2005'de memleketlerinde dzenlenen trenlerle topraa verildi. Operasyonda len Devrimci Demokrasi Dergisi Genel Yayn Ynetmeni kke Karaolu ise memleketi Gaziantep'in slahiye ilesine bal Kabaklar kynde topraa verildi." ("MKP-HKO Operasyonu: Tunceli'de ldrlenler Topraa Verildi", Cumhuriyet, 21 Haziran 2005, s.5.) 2 -Francois Chatelet, "Liberal Denen Devletle Faist Devlet Arasndaki ilikiler stne Varsaymlar", s.84-89; Maria-A. Macciocchi, Faizmin Analizi, ev: Cemal Sreya, Pavel Yay., 1997, iinde. 3- Adorno. 4- Attila lhan, "Sistem in, Sistem'in Devam iin", Cumhuriyet, 22 Haziran 2005, s.8. 5- Richard A. Faik, Dnya Dzeni Nereye?, ev: Nusret Arhan, Metis Yay., 2005.
Mcadele Sempozyumu
239
6- rnein, "Avrupa'daki krizin gnmzde sa ve rkl glen dirdii sylenebilir. Avrupa'da halkn durumunun ktlemesine tepkisini doru okuyabilmeliyiz. Yazk ki Avrupa'da kitleler iinde sac ve rk ei limler gleniyor." (Oral allar, "Avrupa Sola m Kayyor?", Cumhuri yet, 3 Haziran 2005, s.4.) 7- Tayfun Atay, "Sistem Sknca Irkln nn Ayor" Evrensel, 21 Nisan 2005, s.2. 8- Bertolt Brecht, Btn iirleri-2, ev: Y. Onay, Mitos Boyut Yay., 2000, s.193. 9- Brecht'le Yaamak-alma Gnl, Haz: Ylmaz Onay, Broy Yay., 1995, s.103. 10- ner Yac, "Barbarln Faist Yz", Evrensel Kltr, No:161, Mays 2005, s.13-15. 11- Bertolt Brecht, Gesammelte Werke 20, s.248-250. 12- Brecht'le Yaamak-alma Gnl, Haz: Ylmaz Onay, Broy Yay., 1995, s.102. 13- Osman Can, Simgeler Tiranl, Radikal ki, 10 Nisan 2005, s.4. 14- Nurettin Topu, syan Ahlak, ev: Mustafa Kk-Musa Doan, s tanbul, Dergah Yay., 1995, s.31. 15- Ali Bilgenolu, "Bush Ynetimi nsan Haklarnda da ahin", Cumhuriyet Strateji, Yl:l, No:41, 11 Nisan 2005, s.4-5. 16- "12.3 Milyon Modern Kle", Cumhuriyet, 12 Mays 2005, s.10. 17- "ABD Yurtseverlik Yasas Kitap Okuyann Peinde", Birgn, 21 Haziran 2005, s.20. 18- "ClA'nn ikence Uaklar", Evrensel, 2 Haziran 2005, s.10. 19- "Biri Almanlar Dinliyor", Cumhuriyet, 2 Nisan 2005, s.7. 20- Tim Golden, "Hcrelerde Katledilenler", Evrensel, 24 Mays 2005, s.10. 21- "Guantanamo tiraf", Cumhuriyet, 2 Mays 2005, s.II. 22- "Uluslararas Hukuk Deme", Radikal, 10 Nisan 2005, s.13. 23- "2 Metrekarelik Hcrede Yayor", Cumhuriyet, 23 Mays 2005, s.ll. 24- "Tecavzcler Ordusu!", Evrensel, 2 Haziran 2005, s.ll. 25- "Irakllar lkelerini Terk Ediyor", Cumhuriyet, 6 Nisan 2005, s.ll. 26- "igalle Gelen Alk", Radikal, 1 Nisan 2005, s.12. 27- "BM: Irakl ocuklar Daha A!", lkede zgr Gndem, 1 Nisan
240
2005, s.9. 28- zlem Altunok, "Adalet Tutkusu", Cumhuriyet Dergi, No:976, 5 Aralk 2004, s.12. 29- Ferit Barut, "nsan Haklar Evrensel Bildirgesi: 'Evrensel Ortak deal lt m?", Humanite Dergisi, No:8, Mart-Nisan 2005, s.12. 30- Soner Arkanolu, "Polis Dvmemi Kastn Am", Radikal, 29 Nisan 2005, s.7. 31- Soner Arkanolu, "Polistir Dver de Sever de", Radikal, 12 Ma ys 2005, s.7. 32- Gker Tahinciolu, "... 'Burdur' Akland!", Milliyet, 1 Mays 2005, s 23 33- "Adalet Bakanl: Hukuka Aykrlk Yok", Milliyet, 4 Haziran 2005, s.19. 34- Kamil Tekin Srek, "TCK'nn Kapitalist z", Evrensel, 12 Nisan 2005, s.3. 35- Yurdagl imek, "fade zgrlne Milli Yarar Kskac", Radi kal, 20 Eyll 2004, s.5. 36- Murat elikkan, "Dnmek Su", Radikal, 30 Nisan 2005, s.4. 37- "Bir Cann Bedeli 32 Milyon", Birgn, 28 Ekim 2004, s.4. 38- Jean-Paul Sartre, L'Etre et Le Meant, Idees, Gallimard, 1943, s.639. 39- Temel Demirer, Postmodern Mdahale ve Bakaldr mkan (Brecht "Bitti" Futbol "Verelim"!), zgr niversite Kitapl, teki Yay nevi, 1998, ("Bedenin ve Ruhun Kkletirilmesi") s.450-472. 40- Michel Foucault, Hapishanenin Douu, mge Yay., 1992, s.245. 41- Michel Foucault, Hapishanenin Douu, mge Yay., 1992, s.252. 42- Michel Foucault, Hapishanenin Douu, mge Yay., 1992, s.251. 43- Michel Foucault, Hapishanenin Douu, mge Yay., 1992, s.285. 44- Petek Trkmen, "Bilim lmn Emrinde", Damar Dergisi, No:112, Temmuz 2000, s.37. 45 -1977 ylnda bastrlan ve halen geerliliini koruyan "Cezaevi daresi El Kitabf'nn "Tecrit Politikas" blmnden aktaran: Ebru Oktay, "Tecrit Politikas", insancl Dergisi, Yl:10, No:2000/07, Temmuz 2000, s.5. 46- Criminals Can Be Brainwashed-Now. Psychogy Today, April 1970, aktaran: mit Koan, Sessiz lm: Tabutluklar, Beyin Ykama ve Tecrit Hcreleri, Belge Yay., 2000. 47- Andreas Vorgel, Cumhuriyet Dergi, No:749, 30 Temmuz 2000,
Mcadele Sempozyumu
241
s.7.
48- Aye Emel Mesci, Cumhuriyet Dergi, No:761, 22 Ekim 2000, s.5. 49- "Tecrit Sistemine Hayr", Devrim Dergisi, No:22, Mays-Haziran 2000, s.14-15. 50- "te F Tipi Bat Demokrasisi", Sosyalist iktidar, No:256,16 Hazi ran 2000, s.6-7.
242
STANBUL TEMEL HAKLAR VE ZGRLKLER DERNE TECRT VE RGTLENME

Tecrit hayatn her alannda, evde, ite, okulda, sokakta. nsanlarmz kendine, iine, eine, komusuna yabanc. Toplum kendi sesine, kendine yabanclam. Sorunlarn bireysel grp, bireysel zmler peinde... iinde sorun yayorsa orada, sokakta yayorsa yine orada bireysel zmler aryor. Ksacas yozlama; bata genlikte olmak zere toplumun tm kesimlerini iliklerine kadar sarm durumda. "Bu devirde babana bile gvenmeyeceksin", "her koyun kendi bacandan aslr" yaklamlar zellikle 12 Eyll sonras bizzat siyasi iktidarlarn halkn beynine yerletirdikleri kavramlar olmutur. nsanlarn birbirine yabanclat, aslnda kendisine yabanclat bu ortam ve koullar bir anda olumad. 12 Eyll faist cuntas sonras sistemin srasyla ve aamal olarak gelitirdii bu durum aslnda artc da deil. zellikle 19-22 Aralk hapishaneler katliam ve F Tipleri sonras hayatmza yn veren, ekillendiren bu koullar kapsaml bir saldrnn sonular. Evet hapishanelerde yaanan katliam ve sonrasndaki "F" Tipi hapishanelerdeki tecrit ve hcreler, darda halkn ve tm insanlarn tecrit altna alnmas iindi. O yzden bugn bizler, dardakiler, birbirimize yabanc, birbirimize uzak, birimizin sylediini dierinin duymad bir sre yayoruz. Yaratlan tecrit ve rgtszletirmenin kaynan, hangi politikalarn sonucu olduunu kavramadan bu sorunu ortadan kaldrmakta mmkn olmamaktadr. Bata ABD emperyalizmi dnya halklarna yoksulluu, bask ve ikenceleri dayatrken, yaratt bu tablo karsnda kendisini nelerin beklediini de hesap etmektedir. Bu yzden kendi bildii vahi yntemlere bavurmaktadr. Yeni-smrgelerindeki ibirliki iktidarlara da benim yaptm gibi yapacak, muhalif olan her eyi ve de herkesi teslim alacaksn demektedir. "Ya benden yanasn, ya da yok olursun "felsefesi ile ezilen halklar tehdit ederek teslim almay hedeflemektedir. Bizim gibi baml lkelerde ABD ve AB'nin dayatt ekonomi-politikalarn hayat bulabilmesi, onlarn ibirliini yapan siyasal iktidarlar eliyle yrtlmektedir. Nasl ki, 5 yl ncesinde babakan olan Ecevit "F Tipleri olmazsa olmazlarmzdandr" diyerek devrimcileri katlettiyse, bugn AKP iktidar da nceki ibirlikiler gibi 119 lmn sorumluluunu tamaktadr. nk baa gelen her
Mcadele Sempozyumu
243
iktidarn tek yapt bamllk politikalarn uygulamak olmaktadr. Bu yzden devrimcileri hapishanelerde tecrit zulm ile yok etmek istemektedirler. Devrimcilerin, adil bir yaamn gerekleecei bamsz ve demokratik lke zleminin sonuna kadar savunucusu olduunu bildikleri iin bu dncelerinden arndrmaya alyorlar. nce toplumun en kararl kesimi tecrit edilmelidir. Sonra ise sra herkese gelecektir... imdi yle dnlebilir mi, hapishanelerde yaanan lmler onlarn sorunu, bizim sorunumuz olamaz diye. Acaba gerekten byle midir? ieridekileri dars, dardakileri ieridekiler ilgilendirmiyor mu? O zaman bir dnelim. lkemizde gn gemiyor ki sokakta kalan kimsesizlerin dram yaanmasn. ocuklarna gnlerdir ekmek gtremeyen anne-babalarn feryatlar duyulmasn. Hastanelerde paraszlktan rehin kalanlar, gn getike artmasn. Paraszlk yznden ocuunun gzlerine bakmaktan utanan bir babann intihar etmesi bizlere ok uzak olmayan haberlerdir. Peki bu sefalet tablosu gn getike artarken, isizlik gibi byrken, eitim ve salk sorunlar had safhadayken "F" Tipi hcreler neden? Neden bunca sorun zm beklerken "F" Tipleri? Aslnda sorunun yant verilen rneklerden en basit haliyle kmaktadr. lkemiz tablosu, ynetenler asndan iinden klmaz bir hal almtr. Yntem nce sesi kanlara bask yap, en aza indir, olmad yok et. Geride kalanlar ise ynetmeye, smrmeye devam et, kimse sesini karmasn. Kimse kafasn kaldrmasn, grmesin, duymasn, bilmesin... stikrar dediklerine ancak o vakit kavuabileceklerdi. Susmu, sinmi, tepkisiz kalm bir toplumu ynetmek daha kolayd. Artk tecrit yznden lmler hzla artyor, hakim olunduu sylenen mekanlarda her trl tecrit uygulanyor. Tecrit kelimesi nceleri yabancyken, imdilerde hepimizin yaad somut gereklerden biri olmaya balamtr. Bugn en demokratik bir talep iin sokaa kyorsun, am, geinemiyorum, i istiyorum, a istiyorum demekle birlikte copu tepende gryorsun. Arada yeni demokrasi paketleri, AB yasalar karlyor. Ama bu gerek hi deimiyor. Yine coplar iniyor, gzaltlar, tutuklamalar. Yine bask, yasaklar... Ve tecrit... Onyllardr lkemizin gzbebei olan, halkn alnteriyle, emeiyle yaratt kurumlar kurua parababalarna peke ekiliyor. Smerbank, Et ve Balk Kurumu, Petrol Ofisi, Petkim, POA ve niceleri. IMF ve emperyalistlerin direktifleri ile siyasi iktidarlar lkemizin z kaynaklarn resmen talan ediyorlar. Tablo bu kadar net olmasna ramen sendikalar ve DK'lerden deyim yerindeyse t kmyor. zelletirmelerden en ok madur olan kesimlerin szcs konfederasyonlar ise bu sreci sadece izlemekle
244
yetiniyorlar. Dzenii hesaplar ve icazeti tavrlar ise siyasi iktidarlarn bu kadar pervaszlamasnn en byk gvencesi haline gelmi durumda. Bu icazet yle bir noktaya gelmi ki, snfsal mcadeleden dem vuran DSK'in Genel Bakan, sermayenin rgt olarak bilinen Ekonomik ve Sosyal Konsey'e bakanlk edebilmektedir. zelletirme sonras iten kartlacak olan SEKA'da iiler iine sahip kyor. AKP iktidar ise ailelerin, sendikalarn, demokratik kitle rgtlerinin destek sunmasn engelleyerek SEKA iilerini tecrit ediyor. Son nokta ise tecrit ettii ve yalnzlatrmaya alt iileri bir bir direniten dndrmeye alyor. Rvetle, gzda ve coplarla... Ayn ekilde Seydiehir'de iiler direniyor, yine ailelere, destek veren herkese saldrlyor, birbirinden tecrit ediliyor. ilerin eyleminde memurlar ve renciler; memurlarn eyleminde ise iiler ve renciler olmasn vb. denilerek, ayn hedefe ynelmi tepkiler kendi iinde tecrit edilmeye, yalnzlatrlmaya allmaktadr. Aylarca yalnz bana zlk haklar iin direnen BES ve SES yeleri kendi bana tm halkn sorunu olan eylemlilikleri stlenmek zorunda kalmlardr. yle ki, brakalm DK'lerin bu sahiplenmeyi sergilemesini, bal bulunduklar konfederasyonlar KESK de bu yalnzlatrmaya ortak olmutur. Demek ki lkemiz hapishanelerinde yaanan "tecrit", sadece "ieridekilerin" sorunu deil, tam tersine bu lkede eitlik, zgrlk ve adalet isteyen tm kesimlerin sorunudur. Olaylar, gelimeleri birbirinden ayr grme, deerlendirme, yorumlama, "benim sorunum deil" diyenleri bile kasp kavurabilmektedir. Hala bu yaananlar anlamamak, umursamamak ne anlama geliyor? Umursamayanlar bu ksr dng ierisinde kaybolup gitmekte iken neyi, nasl kazanabilir? Sonu kanlmaz olarak ortaya kyor; sendikalarmz, derneklerimiz, i yerlerimiz ama her yer hcre tipine evriliyor. Yani yaammz hcreletiriliyor. alanlar, insanlar birbirinden koparlyor. Yabanclama, bananecilik dayatlyor. Kimse kimseyi sormasn, sahip kmasn. Evindekilere, sokandakilere, iyerindekilere yabanciasn. Toplumsal birliktelik, kolektivizm tek tek paralanyor, bireycilik hakim klnmaya allyor. Bireyin nemli olduu kavratlmaya allyor. Ama bireyin tek banal, yalnzl hi bir ey ifade etmiyor. Toplumsal davranlrsa tehlikeli arz ediliyor. Birey olursa kutsanyor. Amalanan ise bir araya gelip birlikte dnmesinin, retmesinin, g olmasnn nne gemek. Sonrasnda kamuoyuna, kitlelere "rgt" fobisini yaymak, uzak durulmasn tembihlemek, rgtl yaamn datlmasn salamak amalanandr. Bu durum egemenlerin mrnn daha uzun olmasna zemin hazr-
Mcadele Sempozyumu
245
lar. Ama nereye kadar? Sistemden zarar grenler var olduu mddete, bamszlk ve ulusal onur ABD ve AB emperyalistlerine teslim edildii srece haklar ve zgrlkler mcadelesi de artarak srecektir. Ve ezilenler tm bu gereklere tek tek kar koyamayacana gre "rgtllk" ne kadar kt gsterilirse gsterilsin, yok edilemeyecek en byk gtr. nk rgtllkler insanlar iin varolmann biricik kouludur. rgtszlk iindeki bir insan kendi iinde lmeye balar. Bunun iin zora gerek yoktur. Ona zor uygulanmasna gerek yoktur. Peki ya deerleriyle yaamak isteyen, emperyalizmin yayd yoz kltre kafa tutan insan? O her zaman zorun hedefidir. Sadece ona deil, onun evresine de iddet uygulanr. Evet, insani balar bu yntemle, zorla zlmeye allr. Sorunlarnz nedeniyle biraraya gelen bir grupsunuz. Eylem yapyorsunuz. Bu doal bir ey. Ama ablukaya alnyorsunuz, hakknzda binbir t r l speklasyon yaplyor, inanlmaz yalanlarla tm toplum size artlandrlmaya allyor. Sorun bundan, bu tecritten kurtulmann yolunu bulmak ise yant tektir. O da "rgtllk"tr. Bizler bir btnn ayrlmaz paralaryz. yleyse birlikte bir btnz. Bunun bilinciyle birlikte hareket etmeliyiz. Bu gn kendine yabanclaan -ben- dnp bakmal "F" Tipleri'ne... nsanlar, insanlarmz direniyor. Direniyor tecrite, yalnzla, teslimiyete. Biz de onlarn gc ile direnmeliyiz tecrite, yalnzlatrlmaya. Ve direnmeliyiz rgtl olarak hak ve zgrlk mcadelemize engel olanlara...
STANBUL TEMEL HAKLAR VE ZGRLKLER DERNE
246
Mcadele Sempozyumu
247
EK-2
eitli lkelerden rgtlerin ve Tutuklularn Mesajlar
248
Mcadele Sempozyumu
249
Alvaro Luna Hernandez'e zgrlk Komitesi'nden

UTMP'li arkadalar, heyetler ve mcadeledeki kardeler Selam...
Alvaro Luna Hernandez'e zgrlk Komitesi, stanbul'daki bu nemli etkinlik iin dayanma ve desteini sunmak istiyor. Ayrca kamuoyunun dikkatini Alvaro Luna Hernandez'in zerine ektiiniz iin saygmz iletmek istiyoruz. Sizin gibi cesur hapishane aktivistleri sayesinde tm siyasi tutsaklarn, faist ve baskc F Tipi hapishanelerden kmalar temin edilecektir. Gvenlik Ev Bloklar, IMU Hapishaneleri ve insanla tacizin dier st boyuttaki (maksimum) gvenlik biimlerinin asl amac grlmelidir, bu en azgn insan haklar ihlallerinden olan tecrit amaldr. zellikle Teksas eyaleti, bu tr duyu-ldrc tecrit cezalandrmasn Ceza Adalet sisteminin Teksas ubesinde uygulamay sever. Ve ironik olan, Alvaro'nun tutsak kald Gatesville, Teksas'daki Alfred D. Hughes Bloku, Ebu Garip ikence hapishanesindeki cellatlarn ba yardmcs George W. Bush'un rahata oturduu Cravvford/Teksas'daki yksek gvenlikli iftliinden sadece 25-26 km. uzaklktadr. Ve ironinin bir bakas, Alvaro'nun 26 Mays 2005 tarihinde, New Orleans, Luisiana'daki 5. Yargtay'da yapt itiraznn reddine imza atan bahakim Edith Jones, Adalet Bakan Rehnquist'in yerine gemesi iin Bush'un aday listesinde bulunduu syleniyor. (Alvaro'nun, Hernandez v. Dretke, 04-9798, U.S. Sup. Ct. numaral davas 23 Haziran 2005 tarihinde grlecekti; ama 27 Haziran Sah gnne tehir edilmitir. Umarm bu mahkemede olumlu bir sonu kar.) En La lucha (Mcadeleye), Twitch - Entropy,
Committee to Free Alvaro Luna Hernandez Alvaro Luna Hernandez'e zgrlk Komitesi
250
ANDALUYA BAIMSIZLIKI KOMNSTLER'den

Yoldalar,
25-26 Haziran'da stanbul'da dzenlenen uluslararas sempozyuma katlan ve katlamayan tm rgtlere enternasyonalist selamlarmz gnderiyoruz. Andaluya'daki Bamszlk Komnistler olarak, en iten samimiyetimiz ve desteimizi ifade etmek iin katlmak isterdik. Trkiye devletinin Krt ve Trk halkna ynelik uygulad sistematik terr ve sularn knyoruz. Siyasi otoriteler, Cumhurbakan ve iktidarda bulunan tm Bakanlardan taleplerimiz: 1-) F Tipi tecrit hapishaneleri kapatlsn 2-) Ordu ve siyasi polis tarafndan yasad bir ekilde tutsak edilenlere zgrlk 3-) Tm TAYAD'llara zgrlk 4-) Tutuklanan enternasyonalistlere zgrlk 5-) Hapishanelerde ve darda tm psikolojik ve fiziki ikencelere son. 6-) Siyasi, sosyal veya kltrel ierikli yrylere zgrlk, rgt lenme zgrl tannmal. 7-) Szl, yazl veya baka ekillerdeki serbest ifade zgrl tannmal. 8-) Toplanma ve rgtlenme hakk tannmal. 9-) Toplumsal dayanma hakk gaspedilmemeli. 10-) Gzaltlarnda aile ve arkadalarnn gzetimi ve doktor kontrol hakk tannmal. 11-) Hapishanelerin halk rgtlerince incelenmesi hakk tannmal. 12-) Tm siyasi tutsaklara aile ve arkadalaryla serbest gr hakk tannmal. 13-) Hapishanede ve tutukevlerinde fotoraf ektirme hakk tannmal.
Mv.adelf Sempozyumu
251
14-) Tm siyasi partiler meru olarak tannmal. Bu haklarn enternasyonal dzeyde talep etmemiz gereken asgari haklardan en nemlileri olduuna inanyoruz. Tm uluslararas Marksist rgtleri bu konuda desteklerini sunmaya aryoruz. Trkiye'deki deiik siyasi Marksist rgtlerin farkl dnceleri olduunu biliyoruz. Ancak bizim dncelerimiz udur: 1-) Trkiye'deki sosyalist devrimcilerin baars, tarihi iradi bir gtr.
i
2-) Siyasi hareketlerin birlii zaferin teminat olacaktr. 3-) Trkiye'deki kadn ve erkek iiler, zaferi kazanmann tek yolunun devrim olduunu iyi biliyorlar. 4-) Tm kadn ve erkek iiler bu atmaya hazrlanmak durumundadr. 5-) Trkiye'deki devrimin kar iin tm direnii komiteler maddi yardm sunmal, bunun iin tm kamuoyunu bilgilendirmelidir. 6-) Tm enternasyonal rgtler ve siyasi partiler olarak entemasyonalist proletaryann Trkiye'sini rgtsel, maddi ve manevi olarak desteklemeliyiz. u an devrimci hareketin her trl destee ihtiyac var ve tm gler bu yol ve bu ynde devam etmeli, alk grevlerinde kahramanca ehit den devrimcilere layk olmaya almaldr. an Olsun ehitlere! Yaasn Devrim ve Sosyalist Trkiye! Yaasn enternasyonal sosyalist iiler! LER, Ya Devrim ya LM Zafer Bizimdir. BAIMSIZLIKI KOMNSTLER, ANDALUYA
JLUA
Tecrit re, Tecrite Kart
Avusturya i Gr'nden
stanbul'da yaplacak olan Tecrite kar Uluslararas konferansa mesaj: Kahrolsun emperyalizmin tecrit ve "kara listesi"! Global kapitalizme kar mcadele, enternasyonal sosyalist devrim iin mcadele demektir! Yoldalar, Tecrite kar uluslararas konferansnz iin en scak selamlarmz iletiyor ve baarlar diliyoruz! Siyasi tutsaklara ynelik tecrit ve ikenceden, egemenlerin ho grmedii lkelere kar ablukaya, ak askeri saldrganla kadar -tek ve ayn sistem- hepsi global kapitalizm ve emperyalizmin paralardr. Bu nedenle sava, "kara listeler" ve ikenceye kar mcadeleyi eitim ve sosyal sektrlerdeki kstlamalara, liberalleme, AB anayasasna kar mcadeleyi birletirmeye alyoruz. Bu nedenle deiik hareket ve kampanyalar, ii snf ve genlik birbirinden kopuk olarak hareket etmek yerine glerini birletirmelidir. - Hep birlikte tecrit ve kara listelere kar kalm! - Hep birlikte emperyalist savaa kar karak, Irak ve Filistin direniini destekleyelim! - Hep birlikte sermayenin eitim ve sosyal kstlamalarna, liberal leme ve zelletirme saldrsna kar kalm! - Hep birlikte IMF programlarna kar kalm, Trkiye'nin ve tm dier yeni smrge lkelerin borlarnn derhal silinmesini isteyelim! Sonu olarak, sermayenin egemenlii srdke, zulm ve smr de srecektir. Ancak sosyalist, enternasyonal bir devrim, insanl global kapitalizmin sefaletinden kurtarabilir. Bunun iin bizler, i Gr (Arbeiterlnnenstandpunkt) ve 5. Enternasyonal iin Lig olarak, sosyalist devrimin yeni bir dnya partisinin ina edilmesi, yani 5. Enternasyonal iin mcadele ediyoruz. 23-25 Eyll 2005 tarihlerinde istanbul'da yaplacak olan Avrupa
Mcadele. Sempozutntt
253
Sos yal Forumu'nun hazrlk toplants ve Nisan 2006'da Atina'da dzenlenec ek Avr upa Sos yal Forum u'nda, mcadelemizin sonr aki ad m lar yl a ilgili gr mek i in, biraraya gelebilirsek seviniriz. 23 Haziran 2005 i Gr (Arbeit erlnnenst andpunk t) (5. Enternasyonal iin Ligin Avusturya ubesi) www.arbeiter inn enstan dp un k t.net < http:// www. ar beit erin nenstandp unkt.n et>
www.fifthinternational.org http://www.fifthinternational.org
254
Break The Chains'den

istanbul, Trkiye'de Haziran 05'de dzenlenen tecrite kar sempozyum iin mesaj: UTMP'den yoldalara: ABD'nin Oregon eyaletindeki Eugene'deki BTC kolektifinden selamlar. Sempozyuma katlmamz iin gnderdiiniz davetiyenize sevindik. Kaynaklarmzn yetersizliinden dolay katlamadk. Umut ediyoruz ki sempozyumunuz byk bir baar kaydeder ve tecrit, ikence ve tutsaklara ynelik basklara kar uluslararas harekete byk katklarda bulunur. Sizlerin Trkiye'deki alk grevcilerinin direniini sahiplenmede gsterdiiniz enerjiden ok memnunuz. Sizler bizim, lm Orucu ve FTipi denilen tecrit hapishanelerine kar direni konusundaki ncelikli bilgi kaynamzsmz. Tm dayanmamz Trkiyeli siyasi tutsaklara, tutsak ve ehit ailelerine ve arkadalarna iletiyoruz. Umuyoruz ki, sempozyumunuz ayn zamanda bizim de 3 Aralk 2005 tarihinde yapmay planladmz Uluslararas Siyasi ve Sava Tutsaklaryla Dayanma Gn'ne de bir katkda bulunur. Uluslararas Siyasi ve Sava Tutsaklar Gn dncesi Kasm 2004'de ILPS'nin yapt bir konferansta olutu. Bylesi bir Uluslararas Gn'n dnyadaki devrimci, ilerici tutsaklarn aralarndaki bilgilendirme ve ibirlii konusunda ve tutsaklarla dayanma iinde bulunan yaplarn uluslararas birliine hizmet edeceini dnyoruz. Bu konuda daha fazla bilgi edinmek iin, bu deklerasyonun yaynlanm olduu u internet adresine bakabilirsiniz: http://www.attica2abughraib.com. Kapitalizmi ve Hapishaneleri Ykalm! Break The Chains (Zincirleri krn) PO Box 12122 Eugene, OR 97440 / USA http://www.breakthechains.net
Mcadele Sempozyumu
255
Bulgaristan Bar Dernei ve nsan Haklarn Savunma Komitesinden

Sayn yoldalar, bayan ve baylar. Konferansnz selamlayarak en iten baar dileklerimi sunuyorum. nisiyatifiniz mmkn olan tm destei hak etmektedir. Bugn milyonlarca insann temel ve ilk haklar olan zgrlk ve dokunulmazlk hakk [inenmekte]. Bu insanlarn byk bir blm takibe tabi tutulmaktadr ve tek neden ise onlarn baka temel bir hak olan toplumsal sorunlarla ilgili kendini ifade etme ve fikrini savunma hakkn - kullanmalardr. Dnya kamuoyunun grevi onlar savunmaktr. zellikle Guantanamo hapisanesine dikkatimizi yneltmeliyiz. Burada ABD, sadece terrist eylemlere katldklar phesiyle yzlerce insan zgrlklerinden mahkum etmektedir. Yine Ebu Garip hapishanesi unutulmamas gerekenler arasnda. Burada da ABD ynetimi yzlerce insan tutsak ederek ikenceler ve onursuz basklar uygulamaktadr. Trkiye hapishanelerinde binlerce siyasi tutsakla birlikte Krt halknn nderi olan Abdullah calan da bulunmaktadr. lme mahkum edilmesinin nedeni ise sadece Krt halknn haklarn savunma amal mcadele etmi olmasdr. Strasburg'taki insan haklar mahkemesi kararna gre, calan adil yarglanmamtr ve meru olmayan mahkemelerce yarglanmtr. Eski Srp cumhurbakan Slobodan Miloevi, Denhag hapishanesinde beinci ylnda tutsak bulunmaktadr. Onun suu ise Yugoslavya Federasyonu'nun dardan destekli ykmna direnmi olmasndan ve halknn NATO tarafndan igal edilmesine direnmi olmasndan ibaret. Drt yldr hakkndaki dava sryor. Yneltilen sulamalarla ilgili hi bir delil sunulmamtr. Zamanmzn en tartmal davalarndan biridir bu dava. Hapishanelerde susuz insanlar lmekte iken vicdanmz rahat etmemeli. Sofia, 24 haziran 2005. Hepinize en derin sayglarm sunarm. Prof. Dr. Velko Valkanov, Bulgaristan bar dernei bakan ve Bulgaristan insan haklarn savunma komitesi bakan v_valkanov@hotmail.com
256
ABD'li anti-emperyalist bir tutsak'tan

15.06.05
"Dayanma halklarn efkatidir" Che Guevara Yreimde Trkiye'deki siyasi tutsaklar iin dayanma hissediyorum. Sizin byk cesaretinizi, prensiplerinize ballnz ve Trkiye'de ve tm dnyada zgrle kavumak iin yrttnz koulsuz kavganz selamlyorum. Sevgilerimle David Gilbert (ABD'li antiemperyalist tutsak)
spanya Halklarn Komnist Partisi'nden

Hepinize en iten dayanmamz sunarz. Sempozyum almanzda baarlar dileriz. Sonu ve zaferi, ancak mcadele ederek kazanrz. Gelecek devrimcilerindir. Komnist selamlar Quim Boix spanya Halklarn Komnist Partisi (PCPE) Uluslararasi likiler Sorumlusu Merkez Komite yesi
Mcadele Sempozyumu
257
ABD'li Tutsak Hanif Bey'in Mesaj:

stanbul Sempozyumu'na Aklamamdr Tm barsever insanlara ve insanlk dman emperyalizme kar uluslararas mcadele yrten yoldalara selamlarm sunuyorum. Bugn ABD, renkli rklardan (beyaz olmayan) halklar kriminalize etmektedir. Araplar, mslmanlar ve gmenleri haksz, hukuksuz bir ekilde tutsak ediyor, yurtd ediyor. Ebu Garip'te, Guantanamo'da ve ABD hapishanelerinde yani hem ieride, hem darda hapishanelere ynelik bask ve zulm srdrmektedir. eride, yani ABD'de; Endstriyel-hapishane kompleksleri gelitiriliyor. kiyzl politikaclar tarafndan da baskc yasalar ve uygulamalar kartmaya devam ediliyor. Siyasi tutsaklk stats reddediliyor. Gerek sulular ya tamamen cezadan muaf tutuluyor, ya da hakettiklerinden ok daha az bir ceza alyorlar. Gszler ve yoksullarn korunmas iin olan ve zaten ok yetersiz kalan yasalar da Bush hkmeti tarafndan tamamen yokedilmektedir. Darda, yani uluslararas dzeyde; Bush rejimi bir yandan Irak'ta askeri saldrganln artrrken, bir yandan da ran'a ynelik saldr hazrlklar yapmaktadr. ABD basavcs Alberto Gonzales Cenevre Konvansiyonu'nu bir yana iterek, Ebu Garip ve Guantanamo'da ABD askerleri ve gardiyanlarnn kulland ikence taktiklerini hasralt etmektedir. Sistemin ikiyzlln tehir etmek iin artlar ok olgundur. Bugn dzene muhalif olmak ve dzeni kabullenmemek her zamankinden daha byk bir ihtiyatr. A Luta Continua (Mcadele Devam Ediyor) Hanif S. Bey
258
rlanda'l Cumhuriyeti Siyasi Tutsaklardan

Biz, Portlaoise Hapishanesi'ndeki rlanda'l Cumhuriyeti Tutsaklar olarak, insanlk onurunu ve siyasal statlerini savunmak iin mcadele eden tm DHKP-C Tutsaklar'na dayanma selammz iletiyoruz. Trkiye Hkmeti tutsaklar birbirlerinden yaltan, hcrelere atlmalarn salayan, zgrce rgtlenme haklarn yok sayan ve tutukluluk sreleri boyunca eitim alanlarndan yoksun brakan bir politikay balatt. DHKP-C Tutsaklar, bu politikalar, siyasal morallerini ve siyasal mcadelelerini kriminalize etme teebbs olarak doru bir ekilde tespit ettiler. Trkiye siyasi tutsaklarnn, F Tipleri'nde, devletin, sosyal adalet mcadelelerini tecrit ve kriminalize etme abalarna kar, 4 yldan fazla bir sreden beri srmekte olan kahraman ve amansz mcadelelerinden haberdarz ve dikkatle takip etmekteyiz. imdiye kadar, Bat'daki egemen basn kurulular, 118 Trkiyeli tutsan lmne ramen bu kitlesel hapishane protestosunu, hep inkar etti. Trkiye Hkmeti'nin tm siyasi tutsaklara tek tip elbiseyi zorunlu klan yeni bir kanun uygulayaca haberini aldk. Trkiyeli Siyasi Tutsaklar, bu yeni kanunlar, mcadelelerini tecrit etmeyi ve kriminalize etmeyi amalad ynnde yine doru bir ekilde deerlendirdiler. Keza, rlanda'l Cumhuriyeti Tutsaklar da, Thatcher Hkmeti'nin, H Bloklar'nda, rlanda zgrlk mcadelesini kriminalize etme hrsyla tek tip elbiseyi dayatmak istediini iyi hatrlyor. Trkiye Hapishaneleri'nde yzlerce solcu tutsak olduunu biliyoruz. Bu tutsaklar, siyasi mcadeleye katldklar gerekesiyle tutuklandlar. nandrcln yitirmi Trkiye Hkmeti'nin siyasi tutsaklara ynelik tecrit ve kriminal tipi elbisesi dayatma abalan, bu gerei rtbas edemez. Trkiye Hkmeti'nin bu abalar, tpk Thatcher'in abalar gibi baarl olmayacaktr. E2-Portlaoise Hapishanesi'ndeki rlanda'l Cumhuriyeti Siyasi Tut-
Mcadele Sempozyumu
259
saklar olarak, Trkiyeli solcu siyasi tutsaklarnn, insanlk onuru ve siyasal stat iin verdikleri kahraman mcadelelerini yrekten destekliyoruz.
Hollanda, International Socialists'ten

Sayn dostlarm, Dnyann her tarafnda hkmdarlar duvarlar kuruyor. Filistin'de Apartheid duvar Irak'da igal duvar, fakir ile zenginler arasnda bir adaletsizlik duvar. Bizi bu duvarlarla blenler, bu duvarlara kar mcadele edenleri de drt duvar arasna koyuyorlar. zgrlk midini ykmak iin tecrit yntemini kullanyorlar. Tutsaklara kar tecrit insanlk d ve kaldrlmaldr. Size Trkiye'deki ve dnyadaki tecrite kar mcadeleniz iin dayanma mesaj gnderiyoruz. Sizin mcadeleniz, bizim mcadelemizdir. En iyi dileklerimizle Hollanda'daki International Socialists adna Peyman Jafari 4 Haziran
260
rlanda Birlik Komitesi'nden

rlanda Birlik Komitesi'nin dayanma mesaj: (Houston, Texas'da 22 Haziran 2005 tarihinde onayland.) Irish Unity Committee (rlanda Birlik Komitesi) Uluslararas Tecrite Kar Sempozyum'a katlanlara scak devrimci selamlarn iletiyor. Direniin sesini susturmaya alan adaletsiz sisteme kar yalnz deilsiniz. Sizin direniiniz, bizim direniimizdir. ABD'de tutsaklar, onlarn aileleri ve destekileri en son yksek teknolojik hapishanelere kar mcadele ediyor: super-max ve super-seg hapishaneleri. 20 yl nce bir veya iki tane super-max hapishanesi olarak balayan [bu uygulama], u anda artk standart hale dnmtr. Bu hapishanelerde erkekler ve kadnlar tm d dnyadan yaltlmtr. Bu tutuklularda ruhsal problemler yaratt. Onlar srgs olmayan salam demir kaplar arkasnda yayorlar. Kendilerine yemek getiren veya dua gtren gardiyanlar dnda ok nadir birini gryorlar. TV'leri, ortak kullanm alanlar, ibadet yerleri, alma programlar yok ve hcrelerinde sanat ve zanaat yapmalarna izin verilmiyor. Eer disiplin kurulu ile elikileri yoksa, hapishanede radyo alnmasna izin veriliyor, karln deyen arkadalar veya akrabalar varsa, posta yoluyla gazete alabiliyorlar. [D dnyadan yaltlm sonucunda] gnler karmaya balyor, zaman ve gereklik kavramn yitiriyorlar. Bu ikence ile tutsaklar insanlklarndan soyundurup, kendi davalar iin mcadele etme isteini krmay ve kendilerini kaybetmelerini salamak istiyorlar. lm hcrelerinde olan bir ou, yaama isteini yitiriyor veya hukuki haklarnn usandrc hale gelmesinden dolay bir an nce idam edilmeyi beklemektedirler. Son olarak, lm Orucu yapan Trkiyeli tutsaklarn fedakarlklarnn ve ailelerini, yoldalarn yitirmelerinin bedelinin bilincindeyiz. Bizim tm almalarmz onlarn direni kararll ve cretine ithaf olunur. Hepinizi saygyla selamlyoruz. RLANDA BRLK KOMTES
Mcadele Sempozyumu
261
talya, "Destek Komitesi"nden

TECRTE KARI SEMPOZYUM N AIKLAMA stanbul, 25-27 Haziran, 2005 Sevgili yoldalar,
talya'da "270. Madde ve rgtlenme Sulara Kar Ulusal Kampanya"nn "Destek Komitesi" olarak sempozyuma katlan tm yolda ve gruplara dayanmamz ifade ediyoruz. Bunun gibi toplantlarn byk bir neme sahip olduu dncesindeyiz. nk uluslararas dzeyde ortak analizler yaratmak ve baskyla nleyici kar-devrime ynelik cevap bulmak iin imkan sunmaktadr. Snfn ierisinde her trl sosyal ve siyasi rgte ynelik devaml saldr, her Avrupa lkesi ve dnya genelinde radikal olan tm gruplara ynelik bask, siyasi tutsaklara ynelik uygulamalar, szde "terrist devletlere ynelik savaa kadar, uluslararas dzeyde kararlatrlan unsurlardr ve gayet iyi bilinen aralarla koordine edilmektedir; rnein szde "terre kar sava", "kara listeler", tutsaklara ynelik tecrit. Mevcut global baskc boyuta kar direni ve cevabn giderek enternasyonallemesi ve hepimizin ve mcadele edenlerin koordine edilmesi ok gereklidir. Bu aylarda talya'da baskc uygulamalarn yaylmasna tank oluyoruz. Bu basklar giderek hareketin deiik aktivistlere ynelik sahte iddialarda somutlanyor. Bu uygulama ayrca mltecilere ynelik uygulanyor, ou mslman olduklarndan sulanyor. Bu iddialar ayn su maddeleri kullanlarak yaratlmaktadr: 270. madde ve rgtsel sular, talya'da faist rejim tarafndan gndeme getirildi, sonra gelen "demo" Hristiyan rejim tarafndan srdrld ve ardndan emperyalist glere dayal iktidarlarca deitirilip entegre edilmitir. 11 Eyll'den sonra yaplan son deiikliklerle birlikte, "uluslararas terrizm" suu gndeme getirildi. Ayn balantda kara listeler ve "terre kar sava" ilan edilmitir. rgtlenme sular kullanlarak getirilen bu sahte iddialar, bazen birka hafta ierisinde kyor. Bu sre birok rgt alanlar veya mlteciler iin tutsaklkla geiyor. Bazen siyasi yaplarn kapatlmasn beraberinde getiriyor. "Terrizm" davalar ap, bask altnda tutulan kiilerin sosyal ve siyasi tecriti hedeflenmektedir. Radikal sol, anti-emperyalist, anti-kapitalist kiilere ve genel anlam-
262
da en ok karalanan ve potansiyel isyanc unsurlara ynelik bu ar yok etme abalarna kar, Destek Komitemiz, birka aydan beri 270. madde ve rgtsel sulara kar ulusal bir kampanyay balatt. lk hedef rgtsel sulardan yarglananlarn tecritini krmaktr. Basky engelleyip, bir dayanma rgtlenmesi kurmak ve her militana ynelik saldry, herkese ve mcadelenin btnne ynelik bir saldr olarak grmek gerekir. almamz byk bir bilgilendirme kampanyas, siyasi-hukuki savunma iin el kitab, son yllardaki basklarn aratrlmas, yerel almaya arlk vermeyi ieriyor. talya'da olduu gibi, Avrupa ve Bat dnyasnda da smr ve zulme kar her trl direnie, benzeri baskc aralarla, radikal rgt alanlarnn sosyal, siyasi ve fiziki olarak tecrit edilmesini hedefleyen "anti-terr" yasa ve biimleriyle saldrldn biliyoruz. Bunun iin kampanya nerimizi gnderiyoruz. Dier lkeler iin de gerekli olabileceini dnyoruz. Ayn zamanda, baka lkelerde baskya kar kampanyalar desteklemek, bilgi al verii yapmak ve gncel ile gelecekteki kampanyalar iin uluslararas bir koordinasyonu salamak perspektifiyle, lkesinde benzeri bir durumu yaayanlarn, bize neri sunmasn istiyoruz. Bylece uluslararas birliin ileriye doru somut bir adm atlacaktr; bu adm, emperyalizme kar etkili bir direni iin kilit rol temsil etmektedir. Floransa, talya, 19 Haziran 2005
Madde 270 ve rgtlenme Sulara Kar Ulusal Kampanyann Destek Komitesi
Reati_associativi-owner@inventati.org <mailto:Reati_associativiowner@inventati.org> www.inventati.org/reatLassociativi http://www.inventati.org/reatLassociativi
Mcadele Sempozyumu
263
svire'den, Tutsak Marco Carmenisch'den

Bu mektup ile stanbul'daki Sempozyuma uluslararas dayanma selamlarm gndermek istiyorum. Trkiye'deki yoldalarn ulusal ve uluslararas faist zulme ve tecrite kar srdrdkleri kahramanca mcadeleyle dayanmam, Aralk aynda ehit den tutsaklarn ansna dzenlenen gnlk sembolik alk grevine katlarak gstereceim. lm Orucundaki yoldalarla kesintisiz dayanma iindeyim. UTMP'nin yrtt Mektup kampanyas evresinde ben de F-Tipi cezaevinde kalan bir yoldan mektubunu aldm. Bu yoldama imdilik dayanma selamlarm iletmeyi ve mutlaka cevap yazacam haber vermeyi UTMP'den rica ediyorum. Bir sr stres ve grevlerden dolay zellikle nemli mektuplara cevap vermem uzun sryor. UTMP'ye ve Trkiye'de mcadele veren yoldalara benimle birlikte Regensdorf hapishanesinde kalan baz Trk ve Krt tutsaklarn sempati ve dayanma selamlarn iletiyorum. Siyasi tutsak olmadklarndan mlteciler olarak her yerde ve her zaman dezavantajl ve bask altnda olduklarndan dolay, hayatta kalmay ve cezaevi koularna bal olan nedenlerden dolay kendi lkelerinde verilen mcadeleye daha fazla destek vermeyi kaldramyorlar. Dayanmam unlar iin de altn izerek tekrarlamak istiyorum: - Arjantin'de ve ili'de mcadele veren Mapuche'nin tutsaklarna ve zgrlk ve kendi kaderine kendisi karar vermek iin mcadele veren btn Kzldereli insan ve halklara! - Fransa'daki Action Directe tutsaklarna ve ksa bir sre nce Fran sa'nn ve talya'nn faist devletleri tarafndan tekrar tutuklanan talyan komnist yoldalar Guiseppe Czeppel'e ve Maj'a dayanmam ifade et mek istiyorum! Btn sosyal devrimciler olarak mcadele eden ve bedel deyen tutsak yoldalara! zgrlk ve adalet iin mcadeledeki btn insan ve halklara! Dayanma sosyal devrimci bir grevdir, bir sevin ve zarurettir! Dayanma bir silahtr!
Marco Carmenisch
264
Almanya Marksist-Leninist Partisinden

Almanya Marksist-Leninist Partisi (MLPD), Merkez Komitesi 25-27 Haziran arasnda stanbul'da yaplan, Uluslararas 'Tecrit ve Tecrite Kar Mcadele' sempozyumu katlmclarna:
Sevgili Dostlar, sayn dinleyiciler.
lk olarak bizleri konferansnza davet ettiiniz iin teekkr ederiz. Uluslararas sempozyumun amalan Trkiye'de ve btn dnyada tecritte ve tecrit ikencesinde yaayan demokrat, anti-emperyalist ve devrimci tutsaklarla dayanma, devamnda da emperyalizmin karlar iin baemeyen ve bu yzden 'terrist' olarak lanse edilen lkeler ve halklarla dayanmada bulunarak, emperyalist savaa ve igale kar kmaktr. Bu kar-devrimci etkenleri btn dnyaya gsterip, buna kar birlikte mcadele etmeliyiz. Maalesef bizler konferansnza katlamyoruz. Bizim lkemizde, Almanya'da u an ak bir siyasi kriz yaanyor. Burjuva partilerin ne aldklar erken seimlerde bizler de 'gerek sosyalizmin' iar altnda seimlere katlarak kendi haklarmz kullanacaz. Bizler sizlere en iten selamlarmz yolluyor ve uluslararas sempozyuma baarlar diliyoruz. Son olarak uluslararas sempozyumun alaca tm kararlan bizlere iletmenizi rica ediyoruz. DAYANIMACI SELAMLARLA MLPD adna Merkez Komite yesi, Roland Meister
Mcadele Sempozyumu
Alman Tutsak Raner Dittrich'ten

Sevgili yoldalar, Sevgili katlmclar. Fiziki olarak zayflam - ancak mcadeleci ruhum krlmadan, hepinize iten duygularmla devrimci selamlarm iletiyorum. Srdrlmesi gereken mcadele konusunda siyasi tutum ve askeri grm birounuzun aklnda kalmtr. Ksmen isteksiz ve mide arsyla, bu gr ve tutumun reddine kadar, ksmen sresiz onayla, bir zamandan beri teorik tartmadan geri ekildim. Bu mesaj uzun sreden sonra ilk resmi yazdr. Saknganlmn sebebini de teslimiyet veya kaybolan inanlarda aramamak gerekir. Sadece ve sadece, zamann pratik rneklerin verilme zaman olduunun bilincine dayanmaktadr. Hereyden, sempozyumlardan, seminerlerden ve siyasi alma gruplarndan yakn srede mcadeleci, devrimci pratiinin kmas iin umut var. Sevgili yoldalar, pratikte llyoruz, istemekte deil. Byle zamanlarda, Ernst Bloch'un sava ve devrim konusundaki dncesini aklmdan karamyorum. Demi ki: "Bin savalar zerine on devrimler gelmez. Dik yrmek ite bu kadar zor." Dnyorum ki, devaml savalarn an devrimci pratikle kesmenin zaman gelmitir. 2000 ylndan beri gncel mcadelemizin z stratejiktir. Buna gre de bu mcadele taktik bir davran zorunlu klmaktadr. Mevcut "askeri tartmalardan" kmaya cret gsterme zaman gelmitir. Bakalarnn yansra "halk sporu" denilen aktivitelerinde bunun balanglar grlmektedir. Mcadeleye hazr yoldalara eylemlerinize ad verme ars yaplyor. Bunu yaparak, mcadeleleri enternasyonalletiriyorsunuz. Bylece dmann mcadelelerinizi apolitikletirmesine engel oluyorsunuz. Devlet korumaclarn blgesel ilgisi, enternasyonalletirilmi zorunlu bir ilgi haline gelmektedir. Sevgili yoldalar, enternasyonal davranan bir canavar karsnda
266
disiz, blgesel bir davran gstermemeliyiz. Mcadelemizin ve politikalarmzn grevi, mevcut siyasi koullarn iersinde bir varlk olarak dmann iktidar aygtna hizmet etmek deildir. Tutsaklarmzn tecrit koullarna kar mcadelesine desteimizin yalnzca szlerden ibaret olmas istenmiyorsa -ki bu sempozyumu byle deerlendiriyorum- o zaman bir taraftan kavramlarn netletirilmesi gerekir, dier taraftan yllardr uygulanan yntemler ve imkanlarn, bize den grevler ve sorumluluklara layk olup olmad yoklanmaldr. Mcadele, devrim, faizme lm ve mevcut insanlk d toplumlarn yklp insanlarn yaayabilecei bir topluma dntrlmesi gibi kavramlar, gerekli siyasi ve askeri muhtevalarla doldurmalyz. Yalvarrcasna emperyalist devletler topluluu tarafndan uluslararas hukuku tannmas beklentisi, Avrupal insan haklar deklarasyonlarnn kullanlmas veya Birlemi Milletler'in benzeri aklamalar, burada ve bugn son buluyor, sevgili yoldalar. Bitecek, yoksa ok uzun bir sre iin, mevcut koullarn ve her renkten muhalefetin kk "zgr alanlar"nn bataklnda batacaz. Bu gncel mcadelenin, 118 ehit yoldan adna ve tutsaklar adna, siz katlmclar, bu sempozyumda bugne kadar kullanlan mcadele yntemlerinin ve devrimci pratie dntrlme imkanlarnn artk yetmediini ve bu yntemlerin direnii bir st aamaya ykseltmek gerektiini belirtmeyi rica ediyorum. 118 ehit. 118 isim ve Devrimci eylemlere isim ve ekil vermek iin 118 imkan. Son olarak, dmanlarmzn tecrit ikencesine kar eskiden bavurduumuz ve bugn halen srdrdmz mcadele biimlerimizin tannma ekline iaret: Tam 30 yl nceki yaz aylarnda, Andreas Baader, Gudrun Ensslin, Ulrike Meinhof ve Jan Raspe, emperyalist mahkemelerin birinin bariyerlerin nndeydiler. Tutsaklk koullaryla ilgili ok sayda abalarmzn zerine, 30 yl nce Stuttgart Yksek Eyalet Mahkemesi, tutsaklarn koullaryla ilgili mahkeme kararlarnn, sadece ve sadece geerli hukuka gre olduuna karar verdi. Ayrca hakimler, Birlemi Milletler'in asgari ilkelerinin buna dahil
Mcadele Sempozyumu
267
olmadn belirttiler. Hakimler bir de, lsz bir alayclkla Birlemi Milletler'in nemli karar ve tavsiyelerine ramen bunun bu ekilde geerli olduunu belirtmilerdi. Kendi belirledikleri hukukun zerine glyorlar. O zaman, neden halen saflarmzda byle hukuk ilkelerine dayananlar oluyor? Hepimizin yzlerine gelen darbeler daha ne kadar ak olmas gerekir, sevgili yoldalar? Tek bana sert operatif tedbirler ve askeri tarzna yakn eitli eylemler, emperyalist rakibi titretiyordur. nmzde bu mcadele biimleriyle uzun yllar bekliyor. Bunlar yrtmekten ekinmeyelim artk. Cesaret gsterin. Gemiteki korkularnz an. Tutsaklk, ikence ve lm, dmanlarmza ynelik saldrlarn paralardr. Yeni bir sre balyor. Devrimci pratiimizin etkisinin ortaya kt bir sre. Utan verici uzlama izgisinin arkasna geri dn yok. Dil net, yanl anlalmaya yer vermeyecek eklinde hedeflerin aklanmas ve takibi. Yreim ve dncelerimle, ehitlerin yaknlar ve tutsak yoldalarlaym. Siz katlmclara da kaldrlm yumrukla, zaferin kazanlabilecei inanc ile komnist selamm gnderiyorum. Bugn deil, yarn deil, ama ortak savunduumuz dava kazanacaktr. iinizdeki kvlcm ve devrim snmesin! Rainer Dittrich Lbeck Hapishanesi 19 Mays 2005
268
Amerikal Tutsak Sundiata Acoli'den

UTMP'ye selam Ben ABD'nin zindanlarnda Siyahi Kurtulu Ordusu'nun bir sava esiriyim. Ve sizin sempozyumunuza en scak dayanma selamlarm ve baarl gemesi iin en iten dileklerimi iletiyorum. Tm dnyada ayn dman tarafndan eziliyoruz. Ortak bir dmana kar ortak cephede oabilmek iin, yurt iindeki ve yurtdndaki anti-emperyalist mcadeleler arasnda ba kurmamz gerekiyor. Ortak dman ise: ABD ve onun kuklalar. Biliyorum her gn bunun iin ura veriyorsunuz. Biz ABD'deki devrimciler de bunun iin aba sarf ediyoruz. Bu sempozyum tecriti biraz daha paralayacak ve mcadelelerimizin de dnya apnda birlemesinde doru yolu izleyecektir. Bu, zaferin ve hepimizin zgrlnn anahtar. Her ey gnlnzce olsun. Sevgiyle ve direni iinde Sundiata Acoli USP Allenvvood VVhite Deer, PA USA
Mcadele Sempozyumu
269
EK-3
Tecrit Altndaki Tutuklu ve Hkmller Sempozyuma Gnderdikleri Mektuplar ve Mesajlarda TECRT ANLATIYORLAR
(Bu blm, lkemizin eitli hapishanelerindeki tutuklu ve hkmllerin Sempozyum'a gnderdikleri mesaj ve mektuplardan olumaktadr.)
270
Mcadele Sempozyumu
271
lm Orucu Direniisi Fatma KOYUPINAR:

TECRT VE TECRTE KARI MCADELE SEMPOZYUMU DZENLEYC VE KATILIMCILARINA MERHABA; nanyorum ki; iki gn boyunca 5 yldr Trkiye Hapishanelerinde ve eitli zamanlardan bu yana dnya lkelerinde uygulanan tecrit vahetini birok ynyle tartp konuacak ve de sonularn tm dnyaya duyurmaya alacaksnz. Sizlere yaadmz tecritten rnekler vermeyeceim bu yzden. Bizler, 5 yldr nasl bir zulm dayatldn 119 canmzla, 500' akn gazimizle ,gn gn lerek, kendimizi atelerin ortasna atarak tecriti anlatmaya, sesimizi duyurmaya altk, alyoruz. Ve bugn hapishanelerde lm orucu sryor nk tecrit kalkmad. Aksine daha da arlatrlarak sryor. Elbette sizler direniimizin biimini tasvip etmeyip, onaylamayabilirsiniz. Ancak yaadmz tecrit vaheti karsnda sesimizi duyurabilmek, insanlar duyarl klp harekete geirebilmek iin tecrit altnda baka seeneimiz olmadn dnmenizi, anlamanz istiyorum. Ve sizleri tecritin kaldrlmas iin daha fazla aba gstermeye, harekete gemeye aryorum. Ne 119 insanmz ne de u anda lm orucunda olan ben lme sevdal deiliz. Yaamay uruna lecek kadar ok seviyoruz. Ancak tecritin olmad, insanlk onurumu koruduum bir yaam istiyorum. Ve usta air Nazm'n dizeleri en yaln haliyle anlatyor syleyeceklerimizi: ''Yaamak Bir aa gibi tek ve hr Ve bir orman gibi kardeesine" Sizleri usta airimizin dizeleriyle selamlyor, yaamnzda ve almalarnzda baarlar diliyorum. Fidanca. FATMA KOYUPINAR M tipi Hapishane B-10 Gebze- KOCAEL 24.06.2005
272
Sevgili TAYAD Bakan Niyazi Amca; Sevgili TAYAD'l analarmz, babalarmz, kardelerimiz; Admn onuruyla, can ortam Faruk'un cokusuyla MERHABA; 84'lerden bugne lkemiz hapishanelerindeki biz devrimci tutsaklarn dardaki susmayan onurlu sesi oldunuz. 5 yldr da yaadmz tecrit vaheti karsnda 119 ehitle yaratlan destanmzn yannda, iinde, destan yazclarmzdan oldunuz. Kimileriniz olunuzun, kznzn, kardelerinizin tabutlarn aldnz hapishanelerden. Kimileriniz insanln direnme hakkn savunmak iin bizimle birlikte lmlere yattnz. Kimileriniz tutsaklklar yaadnz, kimileriniz hala tecrit hcrelerinde... Ancak her eye ramen bugn bir kez daha tecritin lm olduu gereini tm dnyaya duyurmak iin alyorsunuz. Siz ailelerimizle onur duyuyor, onurlu mcadeleniz karsnda saygyla eiliyorum. Ve siz ailelerimize bir kez daha sz veriyoruz ki TECRT PARALAYACAIZ! Sizlerin ve de halkmzn karsnda her zaman bamz dik olacak. almalarnzda baarlar diliyor, hepimizin sevgi ve selamlarn iletiyorum. Sayglarmla Fidanca... FATMA KOYUPINAR M Tipi Hapishane B-10 Gebze- KOCAEL 24.06.2005
Mcadele Sempozyumu
273
lm Orucu Direniisi Serdar DEMREL:

Merhaba! Tayad olarak, "Tecrit ve Tecrite Kar Uluslararas Sempozyum" dzenlediinizi rendik. Ben ve hcre arkadalarm Ali ve Selmani de, tecriti birebir yaayanlar olarak dncelerimizi anlatmak, katk sunmak istedik. ncelikle, bu sempozyumu dzenleyen siz TAYAD'l Aileleri'mizi ve tecrite kar olan, bu sempozyuma ve tecrite kar mcadeleye katk sunan tm katlmclar almn 37. gnnde devrimci cokumla selamlyorum. Ben, tam 14 yldr tutsam. Bu 14 yln son 4-5 yl F Tipi hcre hapishanesinde ayn hcrede geti. Yani, 4-5 yldr ayn hcrede 50 metrekarelik bir "yaam"n ierisinde tecritim. Dnyorum. Bu 4-5 yl iinde ka arkadala beraber kalabildim diye. 15-20 gn tutulan 3-4 arkada saymazsak -ki pek paylaacak zaman deildi bu sre- 3 arkadala beraber kalmm. Birisi ile 4 yl, birisi ile 1 yl, dieri ile ise 2 yla yakn ayn hcreyi paylamz. Hepsi bu! Mekan olarak dar bir alana hapsolmak, hapsedilmek, yannda bir veya iki kii de olsa tek bana tecrittir. nk paylaacan eyler bir sre sonra biter ve tekrar etmeye balar. Yani o da snrldr. Ama burada F Tipleri'nde yaanan, dayatlan tecrit, bu fiziksel darln, snrlarn ok daha tesinde bir yaltlml, izolasyonu ieriyor. nk sadece bedensel olarak deil, duygu ve dnce olarak da, adna "yasak", "kural", "gvenlik" denilen snrlar ierisine hapsediliyorsunuz. Bu yasak, kural, gvenliin ise snr yok, keyfiyet belirliyor. Hemen her attnz admda, yaptnz her eyde karnza hep bu snrlar kyor, karlyor. Ve asl olarak da snrlar sizin dncelerinize, duygularnza, yani beyninize iziliyor, izilmek isteniyor. Nasl mi? Siz hi ailenize, bir arkadanza mektup yazarken, engellenir, karalanr kaygsyla kelime, cmle setiniz mi? Burada semek zorundasnz. Destek oluyor mu, moral veriyor mu, ona diren ,umut alyor mu diye dnmek zorundasnz. Bunlar dorudan yazamazsnz. Yazarsanz ya mektubunuz hakknda "imha karar" alnr, ya da akbeti mehul olur. Keza, derdinizi, yaadklarnz, dncelerinizi de yazarsanz ok seici olmak zorundasnz. F Tipi tecriti, mantn, uygulamalarn yazamazsnz. Yazarsanz, eer mehule gitmez ise "F Tipi'ni karala-
274
mak, ktlemek, devleti katliamc... vb. sulamak" gibi gerekelerle "imhasna" karar alnr. Bugne kadar saysz rneklerini yaadk bunun. Sadece sizin gnderdikleriniz iin deil, size gnderilenler iin de geerlidir bunlar. Eer size ulaan olursa, "sakncal" szcklerden arndrlm olarak verilir. Bakarsnz ki, "alnndan pyorum", "seni seviyoruz", "onurlu mcadelende direniini kutluyorum", "umutla kucaklyorum", "ehit", "zafer" gibi onlarca kelime, cmle karalanmtr. Size de sansrden kurtulan cmlelerle yetinmek kalr! Zarfa konulmu kk bir hediye, "sakncal" denilip "emanete" alnr, verilmez. Mektupta yazmyorsa, ne olduunu da renemezsiniz. Gazetecilere yazdmz toplam 98 mektubumuz hakknda, burada elbirlii ile karp yaynladmz Vzgelir adl dergimizin (mizah dergisi) 8 saysna birden, topyekn "imha karar" verildi. Evet, nfaz Hakimlii diye bir kurum var, itiraz edebilirsiniz! Ama, numune kabilinden bir-iki istisna dnda hep itirazlarnz reddedilir. stelik bir de "nasihat" dinlersiniz; "idarenin, devletin iyi niyeti, hizmet etme amac olduu, ztlamann gerei olmad" gibi... Ona da itiraz edersiniz. Sonu yine ayndr ve unu dnrsnz, bunlar, bu kurumlar onama merci... Zaten size dndrlmek istenen udur; "byle yazmaz, anlatmazsan mektubun, dnceni yazdn yazn engellenmez!"Yani "yle" dnmeyeceksin, devlet konuk evi mi deniyor, AB standartlarnda insan haklarna saygl yerler mi deniyor, inanacaksn. nanmasan da denilene uyacaksn. "Bu benim dncem" diyemezsin, nk sen, ynetmelie gre rehabilite edilecek, iyiletirilecek, topluma kazandrlacak, zararl dnceleri olan bir "hasta"sn (!) Bu nedenle, karar verme hakkn da yoktur. Senin yerine, mesela alk grevi boyunca ne kadar eker, limon, tuz tketeceine idare, bakanlk karar verir. Senin koruyamayp muhafaza edemeyeceini bile dnrler senin yerine. Paranla kantinden alrsan, bak bunda ksmen serbestsin, naslsa para senin! Yani hereye onlar karar verir. Hak, hukuk da arayamazsn, iyi niyetle yaplm, tutuklu, hkml dnlmtr! Zaten "yasal" dayana da vardr, yoksa da kitabna uydurulur. te bu mantkla sizi hereyinizle tecrit edip "arndrmaya", "itaatkar"latrmaya alrlar. Yeni CK'te yer alan hemen her madde de, bu mantk ve uygulamalar, yaptrmlar "yasal"latrlmtr. artla salverilmeniz bile "iyilemi olup-olmama"n\za balanmtr. Hepsinin toplam, direnme hakknn, inanlarnla, dncelerinle yaama hakknn elinden alnmasna yneliktir. Bunlar tecritin, "Tredman" denilen politikann zdr. Ve "yasaklar"la, "kurallar"la oluturulan fiziksel tecrit, esas olarak buna hizmet
Mcadele Sempozyumu
275
eder, umudunuzu, kimliinizi, kiiliinizi yok etmenin birer aralardr. Tecritin fiziksel yanna onlarca rnek vermek mmkn. Ben sadece birka rnek vermekle yetineceim. Hcre arkadalarnz dnda kimseyle grememeniz iin, revire, aile ziyaretine, avukat grne, hastane, mahkeme sevklerine gidileriniz dnlerek ayarlanmtr. Olur da, koridorda karlarsanz, brakn tokalamay, merhaba demeniz bile engellenir, itiraz ederseniz itilip kaklrsnz. Nedeni yasak'tir! "Sen kendi ihtiyacna bak, bover onu" cevab verilir. Arama ad altnda defalarca taciz edilirsiniz, nedeni "gvenlik"tir. Ve daha onlarcas. Bunlarn toplam, evrenize rlen yasak, kural, gvenlik snrlardr. Bu snrlar iinde hapsedildiinizde dncelerinizden, inanlarnzdan arndrlmanz daha kolay olur diye dnlr. Bir yanyla dorudur. Beyniniz bu snrlar kabul etmeye baladnda dnceleriniz de anmaya balar. Kimliiniz, kiiliiniz, insan olma onurunuz yava yava ezilmeye, yok edilmeye balamtr artk. 5 yldr bunun iin en koyu sansrle uygulanyor tecrit. Ve 5 yldr buna kar dncelerimizle, inanlarmzla, siyasi kimliimizle yaama hakkmz, direnme hakkmz savunuyor, direniyoruz. 119 arkadamz bunun iin ldler. Tecrit srdke de lmler devam edecek. nk tecritle dayatlan onursuz, kimliksiz, kiiliksiz bir yaamdr. Byle bir yaam kabul etmek, kendini inkardr. Mektubumu bitirirken, sizleri bir kez daha devrimci cokum ve tecriti yeneceimize olan inancmla selamlyor, baarlar diliyorum. Sevgi ve Sayglarmla
Serdar Demirel 14 Haziran 2005
276
Tekirda F Tipi Hapishanesi'nden zgr Tutsaklar:

Halkmz, Ailelerimiz, Analarmz, Babalarmz, Kardelerimiz Ve Dostlar! MERHABA!
Hepinize direni mevzisinden merhaba! Faruk'umuzun cokusu, scakl ve size olan sonsuz sevgisiyle Merhaba! ncelikle bu sempozyumu organize eden ve u an burada olan herkese, siz izleyici-dinleyici ailelerimize, dostlarmza teekkrler ediyoruz. Sansrn her eidinin yaand gnmzde, bu tr sempozyumlarn nemi tartlmaz. Biliyorsunuz ki; be senedir sren kan-can bedeli direniimizin sesi boulmaya allyor. Ama gerekler NATIDIR! Onlarn yalanlan, demagojileri asla ve alsa GEREKLERN halkmza ulamasna engel olamayacaktr. Gne balkla svanmaz. Bizler be senedir tecrit ikencesiyle kar karyayz. Ama bilinmeli ki, sizler de darda bu tecrit saldrsyla evde, sokakta, okulda, fabrikada ve yaamn olduu her alanda kar karya geliyorsunuz. nk tecrit edip yok sayma, sindirme, kendine uydurma politikalar, emperyalizmin tm dnya halklarna uygulad politikadr. Yerine gre devletleri-uluslar tecrit ediyorlar; yerine gre bir toplumun tamamn... Yerine gre bir aydn grubunu, yerine gre de tek tek devrimci-demokrat-yurtsever aydn insanlar tecrit ediyorlar. nsanlarn sesini-soluunu bu ekilde kesebileceklerini sanyorlar. Filistin'de... Irak'ta... Baarabiliyorlar m? Elbette baaramyorlar. Her geen gn, bu zulmn sahipleri daha bir batakla saplanyorlar. Bu tecrit politikasna kar koymann tek yolu var; o da direnmek! Biz de yle yapyoruz. Be senedir direniyoruz... Be senedir lyoruz... Bu be senedir sren direniimizin iinde sizler de yer aldnz. ok tabutlarmz tadnz, omuzlarnz nasr balad... Sesimize ses, bileimize g oldunuz... Yerine gre coplandnz, sizin de kannz akt... Gzaltlar ikenceler yaadnz... Tutuklandnz. F Tipi tecrit ikencelerinde maruz kaldnz kiminiz. Ama yapacak ok iimiz var, daha kazanacak ok eyimiz var. Dur-
277
mak-dinlenmek yok. Bu kavga hepimizin kavgas... Bu kavga gelecek kavgas... Bu kavga amza-ekmeimize gz dikenlere kar koyma ve onlara kar direnme kavgas... Bu kavga emek kavgas... Bu kavga snf kavgas... Biz Parti-Cepheli Tutsaklar bu bilinle be senedir direniyoruz. Direniimiz sadece hapishanelerle snrl deil; bizler en bata emperyalizme ve onun yerli ibirlikilerine kar direniyoruz. F Tipi saldrs ilk admdr. Burada baarl olduklar taktirde yani bizi teslim aldklar taktirde darda da tm halk teslim alabileceklerini biliyorlar. Ama asla bizler teslim olmayacaz. Bizi ba ne eik gremeyecekler. Bu uurda 119 ehit verdik ve gerekirse sonuncumuza kadar... F Tpi tecrit saldrs biz tutsaklar nezdinde tm Anadolu Halklar'n teslim alma saldrsdr. imdiye kadar olduu gibi bundan sonra da sizinle yryeceiz bu yolu... TAYAD '84 lm Orucu'nda yapran dahi kmldamad cunta yllarnda ilk direni bayran kaldran oldu. F Tipi tecrit saldrsna kar onlarca kampanya ile meydanlara kan, sokaklarda coplanan ikence gren birok yelerini tutsak veren yine TAYAD'llar olmutur. TAYAD'llar saldrlara kar bedenlerini lme yatrm, ehitler vermitir. Glsman, enay, Hlya, Canan, Zehra, Erdoan, Abdulbahri... Sultanlar, Bar Ve zlemler... Her birini ve tm ehitlerimizi saygyla anyoruz, her biri bamszlk, demokrasi mcadelesinin kahraman ehitleridir. Bu vesileyle TAYAD'l Aileleri'mize de buradan teekkrlerimizi, sayg ve sevgilerimizi sunuyoruz. Onlar onurlaryla sevgi ve saygnn en ycelerini hak ediyorlar... Onlar seviyoruz. Sz veriyoruz ki; mutlaka kazanacaz. Bu inan ve kararllkla yolumuza devam ediyoruz. 119 ehidimiz ve Fidan KALEN lm Orucu Ekibimizle, feda ruhumuzla mutlaka zaferi kazanp tm ezilen dnya ve Trkiye Halklar'na armaan edeceiz. Faruklarmz bunun teminatdr. Yrynn 17. gnnde feda eylemi yapmadan nce zulmn duvarlarna kanyla 'halkm her ey sizin iin' diye yazm. Bu salondaki tm insanlarmzn bu sz zerine durup dnmelerini istiyoruz. O, halk iin kendini feda etti. Devrim iin, gelecek iin, vatan iin kendini feda etti. Ancak; daha fazla lmn olmamas iin daha fazla abalamamz gerekiyor. Daha yapacak ok iimiz var. Dur durak yok... Fatma Hlya Tmgan'n dedii gibi; "hep ileri hep ileri"... Bu duygularla u an burada bulunan tm insanlarmza, sevgi ve sayglarmz sunuyoruz. Sizleri seviyoruz...
278
Tekirda 1 No'lu F Tipi Hapishanesi'nden Nurettin Erenler:

Merhaba Dostlar, ncelikle unu belirtmek isteriz ki; sansr duvarlarnn bylesine kaln olduu, egemenlerin yalan ve demagojiye daha ok bavurduu ve sesimizin kesilmeye alld bylesi bir srete sempozyumun bizim iin de byk bir nemi vardr. Bu lkenin ilerici, devrimci, yurtsever ve demokrat insanlarmz; emperyalizmin yalan ve arptmalarna kar yeni yeni aralar yaratmak gerektii inancndayz. Bu lkede hakl ve meru olanlar, kendilerini yasalarla hapsetmeden ve snrlamadan, meruiyet temelinde seslerini dnya ve lke halklarna duyurmaktan kanmamaldrlar. Aydn olmak, toplumun en nnde yryen, k olan, umut olan, yolda olan demektir. Aydn olmak, r amak, daima ileriye yrmektir. Aydn ve yurtsever olmann belli bir misyonu vardr. Elbette hakl olann, meru olann yannda yer almann bedeli vardr, olacaktr da... Ancak; bilip de yapmamak, bilip de retmemek, bilip de susmak... Bilinmeli ki, zorbaya, zalime, kan dkcye ortak olmak demektir. Zulmn olduu her yerde; bir aydn iin onurlu olmak, halknn yannda, onun davasna nderlik etmekten, iinde olmaktan geer. Bu lkede, ite bylesi aydn insanlarn dmandr F Tipleri. Be senedir biz; bir insanlk suu olan Nazi kamplarnn lkemizdeki versiyonu olan F Tipleri'ne, tecrite kar direnip bedel dyoruz. Zira F Tipleri aydn olmann, dnmenin, dncenin, grpte-bilipte kar durmann dmandr. Zulmn olduu yerde direni de vardr ve merudur. u unutulmamaldr ki; be senedir lmne srdrdmz direni, Anadolu Halklarmzn gelecei iindir. Bu topraklar karanla gmmek isteyen emperyalizme ve onun yerli ibirlikilerine, "bu topraklar sizin dikensiz gl baheniz olmayacaktr" diye haykryoruz. F Tipi'nde yryen kavga bir GELECEK kavgasdr. Sadece hapishaneler sorunu ile snrl deildir. u an topraklarmzda snf savamnn lmne en u boyutta verildii alan HAPSHANELER'dir. Bu kavga Faruklar'mzla daha geliti, glendi... Bu kavga hepimizindir, bu kavgann hepimiz tam ortasndayz. Kysnda kesinde deil... Aydn ve sanatlar, bilim adamlar bu lkenin
Mcadele Sempozyumu
279
karanlna IIK olabilmeliler. Onlarn estirdii zulm ve terre kar sessiz kalmamay gerektirir. Bu yaplrsa orada aydn olma misyonu-sorumluluu yerine getirilmi demektir. F Tipleri'ndeki direniimiz, dediimiz gibi sadece biz tutsaklara ynelik bir teslim alma saldrsna kar deildir. Emperyalizmin ve ibirlikilerinin halklara kar saldrlarnn nnde bir barikattr. Biliniz ki; bu gn Trkiye'de elde edilen tm temel hak ve zgrlkler, devrimcilerin can-kan pahas mcadeleleri ile elde edilmi, kazanlmtr. En bandan beridir, az sayda da olsa direniimizin yannda olan, desteklerini esirgemeyen, aydn ve sanatlar, bilim adamlar vardr. Bu aydnlarmz zveri ile yanmzda yeralmlardr, sahiplenmilerdir direniimizi. Bu dostlarmz burada tm itenliimizle kutluyor, sevgi ve selamlarmz gnderiyoruz. Umutsuz olmadk hi. Umutsuz olmamz iin hibir neden yoktur. Katliamlar yaadk, ikenceler yaadk... ve hala tm bunlar, katliam politikalar, tecrit ikencesiyie srdrlyor. Faist yasalar pe pee karlyor. Ama biz, deil umudumuzu yitirmek, tam tersi daha da byttk, bytyoruz. Faruk'umuz tecrite ve yeni CK-TCK-CMK yasalarna kar, bask ve ikencelerine kar, direnme hakkmzn gasp edilmesine kar, deer ve geleneklerimize yenilerini katarak lmszleti. Faruk kararllmzn ifadesidir. Buradan tm dnyaya ilan ediyoruz ki; halkmza, dnya halklarna zaferi armaan edeceiz. 119 kahramanmz ve Fidan KALEN lm orucu ekibimizle, feda ruhuyla, lmn zerine yryen savalarmz bunun teminatdr. Bamszlk, demokrasi ve sosyalizm bayran dnya ve Anadolu Halklar adna Trkiye'de dalgalandrma onuru bizimdir. Bu onur ve sarslmaz inancmzla, siz konumac dostlarmz selamlyoruz. Selam ve sayglarmla... Nurettin Erenler
280
Tecrit ve Tecrit e Kar
Sincan F Tipi Hapishanesi'nden Rabbena Hanedar:

Merhaba; ncelikle, TAYAD olarak Uluslararas Mcadele Platformu ile birlikte dz enlediiniz s em poz yum dola ysyla kut lu yor um. "T ecr it ve T ecrit e Kar M ca del e" ko nul u bu s emp o z yum un ger eklem esi ve ba ar yl a sonulanmas iin aba harcayan, bilgileri, em ekleri, dnceleriyle ve yrekleriyle katk sunan herk es i sayg yla selamlyorum. Bilen, yaayan pek ok kii, kurum ve siyasetin " maymunu" oynad, iktidarn yok sayarak, yasakla, sansrle, provokasyonla gizledii, yasalarla koruma altna ald tecrit gereini anlatyorsunuz, yayorsunuz bizlerle birlikte be yldr. imdi de bilenlere hatrlatma, bilmeyenler e kavr atma, grme yenler e gst erm e sr ar nzn, abanzn sonucunda gerek let i r d ii niz bu s empoz yu mu n ba ar yl a sonul anm as n dili yo rum. Ve tekrar emek veren, katk sunan herkesi saygyla selamlyor, Fidanlarmz'n cokusu, Faruklarmz'n scakl ile smsk kucaklyorum. almalarnzda baarlar diliyorum. 15 Haziran 2005 Sevgi ve Selamlarmla. Rabbena Hanedar
Mcadele Sempozyumu
281
Sincan F Tipi Hapishanesi'nden Selmani zcan:

Merhaba, Tecriti konu alan bir sempozyum dzenlediinizi rendim. ncelikle, bylesi nemli bir konuyu ele aldnz iin teekkr ediyor; dzenlediiniz sempozyuma katlan duyarl dostlar selamlyorum. Sizinle bu konudaki dncelerimi paylamak istiyorum... Bildiiniz gibi lkemizde F Tipleri'nin ina edilmesi, dier hapishanelerde de mimari deiiklikler yaplarak hcre haline getirilmesi, tutsaklarn teslim alnmas amacylayd. "Bulac hastalklara nlem", "koularn salksz olduu" gibi gerekeler sadece tecritin kamuoyunca kabul edilmesi iin ne srlmt. Ki, tek bana tecritin tutsaklar zerinde yaratt psikolojik ve fiziksel rahatszlklar, tecritin uyguland her lke deneyimleriyle sabittir. Trkiye'de de yle. Nitekim F Tipleri'ni inceleyen Meclis nsan Haklar nceleme Komisyonu yeleri dahi tank olduklar tecrit ve sonularn ksmen de olsa ifade etmek zorunda kalmlardr. F Tipleri'nde sessiz imhann ulat boyut artk hibir sansrn, basknn gizleyemeyecei kadar byktr... Fakat tecrit uygulamasndan vazgeilmiyor. Nedeni herkesin malumudur... 20 Aralk 2000'den beri tecritte tutulanlardan biriyim. Ynla gayri insani uygulamaya maruz kaldm. Tecritin kendi bana insanlk d olmas ayr. Ben, VVernicke Korsakoff hastasym. Gzlerimdeki srekli kayma ve denge sorunu yaadm iin, bir yere tutunmadan yryemiyorum. Buna ramen, iki yl boyunca tek kiilik hcrelerde tutuldum. (u an ellerimdeki ar titreme nedeniyle bu mektubumu baka bir arkadam kada geiyor.) Hakkmda verilmi hcre cezas yoktu. Birok kez Cumhuriyet Savcl'na "neden tek kiilik hcrede tutulduumu?" sordum. "Master plan gerei" denildi, "gvenlik" denildi. "Nedir bu master plan bilmek istiyorum. Kimin gvenliinden bahsediliyor, kim kimin gvenliini tehdit ediyor, aklanmasn istiyorum" diye sordum. Hibir cevap verilmedi. Tehdit altnda olan benim gvenliimdi. Hemen her hafta tutulduum hcreye girip dvyorlard. kence izlerini tesbit ettirip, rapor verilmesi iin gtrldmde, bu sefer de d gvenlikten sorumlu askerin saldrsna uradm. Vcudumda yeni yaralar olutu ve Adli Tp'a gitmem engellendi. Geri getirildiimde
282
bu defa havalandrmas da tek kiilik olan bir hcreye atldm. Basklar, ikenceleri, keyfi uygulamalar protesto ettiim iin Ceza ve Tevkif Evleri Gen. Md. Ba Vekili Mehmet ztosun tarafndan izolasyon hcresine atlmakla ve disiplin cezalaryla tehdit edildim. Tehditle de kalmad, 3 yl iinde 6 ay "mektup almak ve vermekten", 13 ay "gr kabulnden men" cezalar verildi. Verilen her bir disiplin cezasna paralel olarak da altar aylk ak gr hakkndan mahrum brakldm. Keyfi uygulamalarn haddi hesab yok. rnein 8 kez keyfi olarak hcre deiiklii yapld. Bir kez teklilerde ayn havalandrmaya birlikte kabildiim bir arkadamn yanndan alnarak, dier hcrelerin bo olduu, kimseyle temas edemeyeceim bir hcreye atldm. Baka arpc bir rnek vermek istiyorum. Bir ara baka bir davadan tutuklu bir arkadala ayn havalandrmaya bakan hcrelerde kalyorduk. O arkada ayn havalandrmaya bakan 3. hcreye, dier tek kiiliklerde tutulan arkadann verilmesini istemiti. Talebi; "siz uygun olmadnz iin" denilerek reddedilmiti. Bir daha talebini yinelediinde dier arkada getirildi. Hibir mantki aklamas yoktu. Ama, bir hafta nce "uygun" deilken, bir hafta sonra uygun oluvermiti! Canlar nasl isterse "prosedr" yle dzenliyorlar. rnein Anayasal bir hak olarak dileke verme hakknz var. Fakat onlar ileme koyup koymama hapishane ynetiminin "insafna" kalmtr. Bir aramada defterim, "fazla" denilerek birka kitap, gazete kuprleri ve resimlerimle birlikte alnd. Tutanak tutulmasn istedim, tutulmad, "biz aldmz her ey iin tutanak tutsaydk tutanaklar iinde boulurduk" denildi! Defterime kaydettiim dileke rneklerim, gnlm, makale, yk, iir gibi rnlerim de dahil olmak zere hepsi kaybedildi. Bunlarla ilgili yz akn dileke verdim. 6 ay boyunca hibiri ileme konulmad. "Dilekelerinde mdrlerin isimlerine yer vermezsen, unu unu yazmazsan hemen gndeririz" denilerek dilekelerimin ieriine mdahale edildi. Bu mdahaleyi de ileyerek su duyurularm yineledim. 6 ay sonra ileme konulmaya baland. Bazlarna tank da gstermitim. Ne benim, ne de tanklarn ifadesine bavuruldu. "idarenin deposunda defterimin vd.'lerinin bulunmadn", "dilekelerimin ieriine mdahale edildiine dair kant bulunmadn", "dilekelerimin ileme konulduunun grld" gibi cevaplar verildi. tirazlarm da sonu vermedi. Savclndan mahkemesine, Bakanlna kadar hepsi idareyi aklamak ve sularn rtbas etmek iin seferber olmutu. Olmaya da devam ediyor. stisnalarn saymazsak bugne kadar verdiim yzlerce dilekeye, benzer ifadelerle "red" cevab verilmitir. Mektuplarmz hakknda alnan "imha" kararlar, imha karar aln-
Mcadele Sempozyumu
283
mayanlarn ounun da "kaybolmas", gnderildiini rendiimiz mektuplarn tarafmza verilmemesi gibi hangi hukuksuzluu, hangi keyfiyeti ne kadar anlatabilirim ki? Biraz da hcre yaamnn salm zerinde yaratt etkiye deineyim izninizle... '96 ylndaki direniimiz sonrasnda hibir ciddi tedavi uygulanmad iin (beyin temografisi ekildikten sonra, doktor fizik tedavi ve rehabilitasyon nermi olsa da) denge kayb, yrmede zorlanma, gzlerde, ellerde ve bacaklarda titreme, dilde pelteklik, sa elimde doku ve sinir tahribatndan olduunu tahmin ettiim (bugne kadar tehis konulamad) gnete olduu gibi serin ve souk havada kaslp ilemez hale gelme, lk havada dahi mesi, erken yorulmas, alrken szlamas ve armas, souk havada el ve kol eklemlerimde ktrdemeler, ara sra kalp arpnts, dncemi toparlayamama, istediim bir konuya younlaamama gibi salk problemleri ortaya kmt. Bunlarn bazlarnda ksmi dzelmeler olmutu. Fakat tecrit ortamnda gelinen aamada neredeyse baa dnd. fade ettiim salk sorunlar zamanla artarken yenileri de olutu. Anlamada, kavramada glk ekiyorum. Hafzam kou ortamnda fena saylmazd, epey dzelme olmutu. Pek ok arkadandakinden iyi "kayt" yapard. imdi biraz nce yaptm bir eyi, okuduklarmn ise hemen hepsini unutuyorum. Kk idrarn kesik kesik gelmesi, doktorun birinin "mantar" deyip verdii ilacn kr etmedii, dierinin "stres veya skntnn yol at bir rahatszlk" diyerek verdii ilacn da kr etmedii alnmda ve srtmda oluan deri beyazlamalar, gz bozukluu, lser, di rmeleri, bademcik iltihaplanmas, kulak ii mantar ve kulaklarn dolmas, yer yer uuldama, sol kulakta ar, di etlerinde ekilme, mide bulants, kusma, itahszlk... Kendi ihtiyalarm karlamakta, yaamm idame etmekte glk ekiyorum. Bu durumdayken ilk iki yln ardndan bu defa da yeni CK gerei "cezam" arlatrlm mebbet hapis olduu iin yeniden tek kiilik hcreye konulacam. Hem de gnde yalnzca 1 saat havalandrmaya kartlmak suretiyle bu kez 15 metre karelik bir hcreye diri diri gmecekler... F Tipleri'nin insan salna ne kadar elverili olduu; uygulamalarn ne kadar insani olduu hakknda sadece kendi yaadklarmdan verdiim baz rnekler bir fikir olumasna yardmc olacaktr diye dnyorum. Satrlarma imdilik son verirken, almalarnzda baarlar diliyor, bir kez daha sizleri selamlyorum. Sevgi ve sayglarmla. 14 Haziran 2005 Selmani zcan.
284
Tecrit ve Terite Kar
Sincan F Tipi Hapishanesinden Genlik Federasyonu yesi, renci Fatih BEYGRC:

Merhaba "Tecrit ve Tecritle Mcadele Sempozyumu"nun katlmclarn, emei geenleri cokuyla, saygyla selamlyorum. ncelikle kendimi tantarak balayaym. Adm Fatih Beygirci. 23 yandaym. Gazi niversitesi Kastamonu Eitim Fakltesi Snf retmenlii Blm 3.snf rencisiyim. Size Sincan 1 No'lu F Tipi Hapishanesi'nden yazyorum. Ksaca tutuklanmamdan bahsetmek istiyorum. 17 Aralk 2004'de AB'ye yelik iin mzakere tarihinin alnmasndan sonra, 17 Ocak 2005 tarihinde iktidarn ibirlikiliini tehir etmek, ABD'nin, AB'nin gerek yzn halkmza anlatmak iin; Genlik Federasyonu olarak "Ne ABD Ne AB Bamsz Trkiye!" iaryla bir basn aklamas yapmak istedik. Hibir gereke yokken tutuklandk ve nce Ulucanlar Cezaevi'ne ardndan Sincan 1 No'lu F Tipi Hapishanesi'ne getirildik. F Tipi hapishaneyle ve tecritle tanmamz bu ekilde oldu. ABD-AB Patentli F Tipleri'ne gelir gelmez tecriti ve tredman uygulamalarn bizzat yaamaya baladk. F Tipleri'nde yaanan uygulamalar, zerimizde yaratt psikolojik ve fiziksel etkilerin hepsini bir mektupta anlatmam ok zor, hatta imkansz. Bunun iin bu mektubumda yaadklarm ve hissettiklerimi zetleyerek sizlerle paylamak istiyorum. Baka bir hapishaneden sevkle getirildiimiz halde, girite onursuz aramayla, kaba dayakla karlatk. Yalnzca duyarl cihazla aranmyorum, zerimde hibir ey kalmayncaya dein arama yaplyor ve bu esnada kaba dayak devam ediyor. Amalarnn yalnzca arama yapmak olmad ok ak. Bana, bize yneltilen saldrnn kimliimize, kiiliimize, onurumuza ynelik bir saldr olduu aka grlyor. Cezaevine gelir gelmez bask, yldrma, sindirme politikas daha ilk andan itibaren hayata geiriliyor. Hcreye gelene kadar bir ka noktada daha arama devam ediyor. Bir yandan aryorum, bir yandan dnmeye devam ediyorum "Ben nereye geldim byle?" diye. "Acaba daha nelerle karlaacam?" Beklenen ey baa gelenden ktdr her zaman. 6 kii tutuklanmtk ve birlikte tutuklandmz dier arkadamzdan ayr bir hcreye konulduk. lk tutuklandmzda bizim kaldmz
Mcadele Sempozyumu
285
hcrenin, yanndaki hcrede kalyorlard. Yalnzca seslerini duyabiliyorduk. Bir ka gn gibi ksa bir sre sonra bizden daha da koparlp sesimizin ulamayaca bir hcreye gtrld arkadalarmz. Yzlerine hasrettik, artk seslerine de hasretiz. Yzlerini grdm, seslerini iittiim insanlar birlikte kaldm iki arkadam. Srekli ayn insanlarla kalmak, ayn eyleri konumak. Farkl bir eyler yapmak, farkl yzler grmek, farkl sesler duymak istiyorum. Ama burada herey snrl. kii. pantolon, gmlek, kazak vs. Daha fazlas yok sana. Bir de idarenin istedii renklerde olmal kyafetlerin. kitap alabilirsin. Daha fazlas yasak. Gnlk, haftalk ve hatta aylarca yaptn ve yapacan her ey, ok kk bir ka deiikliin dnda ayndr. nsan maddi ve manevi deerleri gerei sosyal bir yaama aittir. Kk bir kutuyu andran darack bir hcredeyim. Hcre, mimari yaps itibariyle; insann fiziksel ve psikolojik olarak rahatsz olmas iin; en ince ayrntsna kadar dnlerek ina edilmi. Yataklar ve dolaplar yere sabitlenmi durumda ve yerlerini istediimiz gibi deitirme olanamz yok. Pencerelerde; dar kareler oluturacak biimde dzenlenmi demir parmaklklar, darya bakldnda yalnzca ok dar bir alan grebiliyorsun. 6-8 adm geniliinde ve 13-14 adm uzunluunda 6 m. ykseklii olan havalandrmann zerinde jiletli elik teller bulunmakta. Gkyzn grebilmek iin bamz olduka yukar kaldrmamz gerekiyor. Ama yine de bir btn olarak gremiyoruz gkyzn. Mavi insan dinlendiren bir renktir. nsana mutluluun resmini izer. Gkyz de benimle birlikte tutsak edilmi ve mutluluu da kk bir alana hapsetmiler. Sizlere bu mektubu yazarken, lavabodaki su yzlerce kez damlad. Her damladnda, sanki beynimi patlatmak istercesine kafama indirilen bir balyoz gibi... Su her aldnda, duvardaki borulardan gelen uultudan, beynim yerinden sklp alnyormu gibi hissediyorum. Genlerin beynini yiyen Kral Dehak'n politikalar bugn hala F Tipleri'nde yayor. Hcrede farkl bir ses olsun diye atmz merkezi radyoda, mzik ad altnda alan arklarda sanat adna bir ey duyamyoruz. Yozlatrma, kiiliksizletirme, apolitikletirme politikasnn bir paras. Eskaza bir trk alsa, radyo merkezden hemen deitiriliyor. Bu ekilde de farkl bir ses duyabilmemiz mmkn deil. Mekanik bir ses de olsa farkl bir sese srekli ihtiya duyuyorum. Hcreye baknca; sanki dnya tatan ve demirden ibaretmi gibi hissediyorum. Hcrede canl renk barndran hibir ey yok. Renkli kada yazlm bir mektubum geldiinde onu bile okuyamyorum. Aylardr yanmda kalan iki arkadam, avukatm, gn iinde sayma gelen grev-
286
liler, 1-2 ayda bir gre gelen ailemden baka kimseyi grmedim, kimsenin sesini duymadm. Grme bozukluu, denge kayb ve srekli sknt halinden dolay unutkanlk yayorum. Grlerde 3-5 kiiyi birarada grdmde ne yapacam, ne syleyeceimi aryorum. Daha 5 aydr tutsam ve geldiimden beri bunlar yayorum. Yllarca hayatn burada geirecek, hatta mrnn sonuna kadar burada kalacak tutsaklar var. Eer ben 5 ayda bunlar yayor ve hissediyorsam, yllardr burada kalan ve kalmaya devam edecek olan tutsaklar, benim yaadklarmn kat-kat fazlasn yayorlar. Adli tutuklularda gece barmalar, uykusuzluk olarak bagsteriyor tecritin yaratt etki. Ailemize, arkadalarmza, akrabalarmza gndermek istediimiz ve dardan bize gelen mektuplar hakknda imha kararlan alnmakta. Normal postayla gnderilen ve bize ulamayan mektuplar tesadfen reniyoruz. Tecrit ve onun ayrlmaz bir paras olan sansr bu ekilde hayata geirilmektedir. Bize, darnn havasn, suyunu, sesini, soluunu tayan, hasretimizi bir nebze de olsa dindirecek olan mektuplarmz verilmeyerek ve darya gnderilmeyerek; yasal hakkmz olan haberleme hakkmz gaspedilmektedir. Sonu olarak tecrit; nsann fiziksel, sosyal, psikolojik yaantsn bitiren bir ikence yntemidir. Kiiye ruhsal, fiziksel ac veren her ey ikencedir. TTB, TMMOB, HD... vb. rgtlerin "insan yaamna msait deil, insanlar burada tutulamazlar" raporlarna ramen F Tipi hapishaneler ve tecrit bir ikence arac olarak, sessiz imha makinas olarak uygulamaya konulmu, bugn iktidar tarafndan karlan TCK, CK, CMK gibi yasalarla tecrit, yasallatrlmaya allmaktadr. Kiiliimize, dncelerimize kar sistemli bir saldr olan tecrite kar asla boyun emeyeceiz, bu kuatmaya teslim olmayacaz. Eer, sizlere bireyler anlatabilmisem ne mutlu bana. Teekkr ediyor, almalarnzda baarlar diliyorum. Sevgi, Selam ve Sayglarmla... Fatih Beygirci
Mcadele Sempozyumu
287
Sincan F Tipi Hapishanesi'nden Ethem Zari:

Merhaba; ncelikle sempozyuma katlanlar, emei geenleri cokuyla kucaklyor, sayg ve selamlarn gnderiyorum. "Tecrit ve Tecrite Kar Mcadele" konulu sempozyumu duyduktan sonra size yaadklarm yazmak istedim. 9.5 yldr tutsam. 19 Aralk 200'den bu yana tecrit koullarnda kalmaktaym. Bundan 4-5 yl nce tecriti, insann toplumsal ve sosyal bir varlk olduunun inkar olarak dnrdm. Sosyal bir varlk olan bir insann bunlardan mahrum braklmasnn ne gibi tahribatlar yaratacan ise bizzat yaayarak grdm. Bugn tecrit denilince, drt duvar arasna hapsedilmek, sosyal ilikilerden ayr olarak tutulmak eklinde dnldn sanyorum. Genel hatlaryla tanmlarsak tecriti, doru, byledir. Fakat bu genel tanmlama bugn iinde bulunduumuz durumu bir btn olarak anlatmaya, aklamaya yetmiyor. Okumakta olduunuz bu satrlar toparlayp kada dkebilmek iin saatlerce dnmek, defalarca yazp bozmak zorunda kaldm. Nedeni 45 yldr yaadm tecrit. En basit ifadeyle anlatmak gerekirse tecrit byle bir eydir ite. Yaarsn, grrsn, okursun fakat bunlar toparlayp bir araya getiremezsin. Bir araya getirmek iin younlaamazsn. nk burda her ey ayndr. Birbirinden ayrt etmek zordur. Her gn ayn renkleri grr, ayn sesleri duyarsnz. Yaam ise srekli bir tekrardr. Her gn ayn kiilerle ayn eyleri yapar, ayn eyleri konuur, ayn eyleri yer, iersiniz. Geen gnleri birbirinden ayrmak zordur. On gn, bir ay, bir yl ncesini ancak o gn yaptklarnzla anmsayabilirsiniz. Bugn ne yapmsan bir ay, bir yl nce de ayn eyleri yapmsn demektir. nk gemi zaman hatrlatacak, dndrecek bir farkllk yoktur. Yaamda yenilik, deiiklik olmaynca doal olarak zaman kavram da anlamn yitirir burda. Normal koullarda insan haftann her gnn heyecanla, merakla bekler. nk her gnn getirecei bir yenilik, bir deiiklik vardr. Burda byle bir beklenti anlamszdr. Geride braktmz gnlerde olduu gibi gelecek yeni gnlerde de bir farkllk olmayaca bilinir. Btn bunlar zamanla insanda eitli sorunlara, tahribatlara yol aar. Bir oumuz bugn bu tahribatlar yaamaktayz. Satrlarmn ba-
288
nda da belirttiim gibi younlaamama, dncelerini toparlayamama sorunu bata gelir. kinci olarak hi olmadk eylerde rahatsz olma, tepki gstermedir. rnein sessizlikten rahatsz olur bir ses duymak istersiniz, bir sre sonra ayn rahatszl duyduunuz sese kar yaarsnz. Hibir neden yokken birden bire gelen bir ses sizin heyecanlanmanza, panik yaamanza neden olabilir. Bu mazgaln alma sesi olabilecei gibi, aniden ekilen bir sifonun sesi de, merkezi radyodan yksek sesle alan mzik sesi de olabilir. Tecrit fiziki olarakta bir ok salk sorunlarn beraberinde getiriyor. Srekli stres, ba ars, yrme bozukluu, hareketsizlikten kaynakl eklem arlar bunlardan bazlar. nk bulunduunuz alan olduka dar. Bu bir hareketsizlii dourduu gibi srekli ayn renk ve ayn uzaklktaki cisimlere bakmak da gz rahatszlarna neden olmakta. Hapishane idaresinin uygulamalar da btn bunlar tamamlayacak niteliktedir. kiilik hcrede kalyoruz. Hcrede herey buna gre tasarlanmtr. ranza, dolap, sandalye, kak, tabak... Her ey ama her ey hep le snrldr. Fazlas yasaktr. Siyah, mavi dndaki dier renkteki kalemler, beyaz kat dndaki renkli katlar da yasaktr. Tm bu olanakszlklara ramen elimizdeki imkanlarla kendi emeimizle kardmz rnlerimize ise disiplin kurulu tarafndan imha karar verilir. Gereke ise istisnasz olarak, dncelerimizdir. Btn bunlara, insan onurunu ayaklar altna alan uygulamalar dahil bir ok uygulama eklenebilir. Fakat z itibariyle belirtmek gerekirse kiiliin paralanmasdr tecrit. Mimari yapsyla, uygulamalaryla, tretmanyla bizleri dncelerimizden, inanlarmzdan uzaklatrmaya, rtmeye, kiiliksizletirmeye, olmuyorsa yok etmeye gre tasarlanm uygulamalardr tecrit. Kiiliimizin paralanmasna ynelik bu uygulamalara kar direnmek, teslim olmamak da en doal haklarmzdr, insan olmann gereidir, tarihsel sorumluluumuzdur. Sempozyumun tm katlmclarna, emek harcayanlara tekrar selamlarm, sevgilerimi gnderiyor, baarlar diliyorum. Sevgi ve Selamlarmla Ethem Zari 15 Haziran 2005
Mcadele Sempozyumu
289
Sincan 1 No'lu F Tipi Hapishanesi'nden Ali Kemal AIK:

Merhaba Sevgili TAYAD'l Ailelerimiz Dzenlemi olduunuz Tecrit ve Tecrite Kar Mcadele Sempozyumunu en iten duygularm ve baar dileklerimle selamlyorum. Tecrit insan sesi duymaya, yzn grmeye hasret kalmaktr. Bundan 7 ay ncesine kadar bana anlatsalar da anlayamazdm. F Tipi'nde nce tek kiilik hcreye sonra iki arkadamn yanna konulduumda iimde bymeye balad ite bu hasret... Tecrit eer anslysanz, kiilik bir hcrede yannzda bulunanlardan bakasn grememek demek. Baka kimseye dokunamamak, sarlamamak, konuamamak, sevincini, hznn paylaamamak demek. Bir eyler paylamak istiyorsun ama bunlar sadece yannda olan iki kiiyle paylaabiliyorsun; sesini duyduun yzlerini hi grmediin arkadalarnla paylaamamann psikolojisini yayorsun. Hcre havalandrmasnda bulunan logar deliinden pis suyun getii yerden konuuyorsun insan sesi duyabilmek iin. Bunun iin logardan geen lamn kokusuna katlanmak zorundasnz. nsan sesine hasret brakan tecrit uygulamasnn amac da budur. nsan insan sesine, yzne hasret brakmak ve bunun iindir ki tm engellemelere inat logar sohbetinde dostluun, arkadaln en gzeli kurulur... Sesi tannan yz grlmeyen dostluklardr bunlar. Dnebiliyor musunuz? Sadece sesini duyduunuz ve pek ok eyi bu ekilde paylatnz o insanlarn yzn gremiyorsunuz. ansnz varsa revire ya da gre giderken koridorda karlaabilirsin, ama deil o insana doyasya sarlmak, bir merhaba, naslsn demen bile yasaktr. "Neden" diye sorduunuzda, "uygulama byle" ya da "yasak" diye kestirip atarak engel olunur. Ayda ylda denk gelirse hastane, mahkeme sevkleri srasnda baka bir tutsa grme imkanmz oluyordu. Ancak bizlerin bir araya gelmesinden o derece korkuyorlar ki sonunda "are"yi sevk aralarn da kutu kutu hcrelere blmekte buldular. Yetmedi imdi bir de tecriti daha da arlatrmak, yanlzlatrmak iin ring aralarnn hcrelerine kameralar yerletirdiler. Bir hayvan gibi
290
aalayp, tm hareketlerini bu sayede kontral altnda tutarak tecriti derinletirmek istiyorlar. Kabul etmedim bylesi bir dayatmay. Bunun iin hastaneye gtrmediler beni. 4 aydr dilerimden rahatszlk ekiyorum. Bu ikence, dayatmalar, tecriti kabul ettirmek iin; ya bu tecriti arlatran onursuzluu kabul edeceksin, ya da salndan olacaksn diyorlar. Tedavimin engellenmesi ile ilgili su duyurusu yaptmda ise tecriti onaylayan kafa yapsnn red kararyla karlatm. Sadece benim deil, benim gibi tedavimiz engellenip su duyurusunda bulunanlar "gelimi bat lkeleri ile Avrupa Birlii lkelerinde de kullanlyor" diyerek ikna etmeye alyorlar. Zaten bu yalnzlatrma-izolasyon politikalarnn fikir babas onlar deil mi? Bireycilletirmenin, bencilletirmenin uygulayclar onlardr. Tecrit ikencesini lkemize ihra eden AB, ibirlikilerini eitiyor. Daha ar tecrit koullar nasl yaratlr, sessiz imhadan en ksa srede nasl sonu alnr gstermeye devam ediyorlar... Yaanan bu dayatmalarla insan psikolojisini bozmaya, bizleri yalnzlatrp, bencil bir yaama srklemeye, kendi dncelerini empoze etmeye alyorlar. Burada uygulanan tm tecrit yntemlerini alt alta koyduumuzda nedeni basit aslnda. Yalnzlatka gszleir, idarenin tredman politikas karsnda direnemez olur mantyla uygulanan tecrit politikasyla bizleri dncelerimizden ideallerimizden koparmak...Tecritin bylesi koyulatrlmas, insan yzne, sesine hasret brakln bundandr. Ama anlayamadklar bir ey var... Belki ellerimiz birbirine demiyor, belki bir selamlamamz bile yasaklyorlar. Ancak ayn sevda iin arpan yreklerin gnl gzyle kucaklamasn anlayamaz onlar. Tel rglere, demir kaplara, beton duvarlara aldrmakszn bulabildiimiz her yolla paylamaya almamz anlayamazlar. Tecrit paylamann, birlikte retmenin, birlikte dnmenin, yani kolektivizmin yasaklanmas demek. Direni ise tecritin tm bu yasaklarn irade ve inancn gcyle amak demek... Beyinlere kilit vurulmasna, dnce ve inanlara set ekilmesine izin vermemek demek. Yani insanln, onurunu, kimliini korumak demek. Mektubuma burada son veririken almalarnzda bir kez daha baarlar diliyor, selam ve sevgilerimizi iletiyorum. 14 Haziran 2005 Ali Kemal Ak
Mcadele Sempozyumu
291
Sincan 1 No'lu F Tipi Hapishanesinden Ali NAZK:

Merhaba Bu mektubumu sizlere Sincan 1 No'lu F Tipi Hapishanesi'nden yazyorum. Ve ncelikle zverili abalarnz sonucunda dzenlemi olduunuz uluslararas dzeydeki tecrit ve tecrit kart sempozyumu cokuyla selamlyor, baarlar diliyorum. mit ediyorum ki sempozyum tecrite kar mcadelede can veren 119 insanmzn sesi, soluu, dili olacaktr. Grmek, duymak, bilmek isteyenlere, bilinlerine, hayatlarna tecrit duvarlarnn hkmedemedii insanlarmza, "SESMZ DUYAN VAR MI?" diyen lmzn ulamasna vesile olacaktr. renebildiim kadaryla sempozyumda tecrit zulmnn insanlarmza insani, sosyal, kltrel, hukuki... vb. pek ok ynden yansyan etkileri ele alnacak, zm iin yol, yntem sunulacaktr. Ben mektubumda sizlerle tecrit zulmnn insani boyutunu yaadm olaylarla birlikte, bende yaratt etkilerini paylamak istiyorum. Anlatacaklarm 11 yldr tutsak bulunan, 19 Aralk 2000'den beri de F Tipi hcrelerde yaayan bir tutsan kald hcreden tecrit yansmalardr. Bunlar ierisinde n plana kanlar balklar halinde anlatacak olursam;
1- Ayn Koridordaki Komu Hcrede Yaanan ntihar:
2002 yl Mays veya Haziran ay diye hatrlyorum. Bulunduum hcreye en yakn sradaki hcrede adli tutuklular kalyordu. Aralarnda kavga olmu. dare de ilerinden birisini o hcrede yalnz brakm. Hcrede braklann ismi Halil Koyiit. Gnlk yaamnda normal birisi olarak biliniyor, hatta tankl olan adli tutuklularca da sevilen bir insand. Yalnz braklmann, tecritin verdii ruhsal knt sonucunda orada kendisini asarak intihar etmiti. Ben, benimle ayn hcrede kalan arkadalar, ona en yakn hcredeki insanlar olarak biz bu olay ertesi gn gazetelerden renmitik, Tecrit byle bir eydi. Yalnz braklrsn, kimse sana yardm edemez. Kurtuluu intiharda ararsn ve yaparsn da. Seni o uurumdan kimse ekip alamaz. Halil de byle yapt. Ona en yakn hcrede olan bizler zerre kadar yardmc olamadk. Hatta deyim yerindeyse bir duvar, bir kap temizde cehennemi yaayan bir insann ruhumuz bile duymadan intihar etmesini ancak ertesi gn gazetelerden okuduumuzda beynimizden vurulmua dndk.
292
2- Bir Haberleme Problemi Olarak Olay, Su, Sank Muamelesi:
Bulunduumuz hapishanede en nemli sorunlardan birisi, darya gndermek istediimiz mektuplar, yazl rnler, belgeler olmaktadr. Byk engellerin yaand iletiimdeki bu keyfi tutumla ilgili yaadmz rnek oktur. rnein Haziran-Temmuz 2004'de 98 adet mektubumuza topluca tek kalemde "MHA" karar verilmitir. Yine Mart 2005'te dar yollamak istediimiz 8 adet burada kardmz Vz Gelir adl mizah dergimize toptan "sakncal" damgas vurularak MHA karar verildi. darenin "sakncal", "imhalk" bulduu dergi ve mektuplardaki tutumu ise ilgintir. Mektubun yazlmasna "OLAY" demektedirler, mektubu yazana da "SANIK". Mektup yazmak sumu gibi disiplin kurulu adyla oluturulan heyet tpk bir mahkeme yetkisiyle hareket etmekte, yazdmz mektuplar dahi yazarken bize su iliyor olduumuz dncesi dayatlmaktadr. Bu disiplin kurulu heyetinde psikolog, sosyolog, retmen, doktor, mdr gibi nvanlar olan "su uzmanlar" vardr. 3- Acil Durumun Ad lm Deinde Olmak M? F Tipi hcrelere getirildiimizden beri zellikle k mevsiminde youn gs arlar ekmekteyim. Ve revir doktorunun bilgisi dahilinde arlarn younlat dnemde EKG alnmas ve tetkik iin annda doktoru armam belirtti. Bu durum zerine youn gs arlar ektiim Aralk 2003'de bir akam saat 20.00'de grevliyi ararak durumumu anlatp revire kmak istediimi belirttim. Grevli telefonla durumu o zamanki hapishane 1. Mdrne aktard. Ancak mdr "bu saatte ok acil bir durum olmadka bir ey yapamayz" diye haber gndermi. Ar youn olarak devam ettii iin saat 22.00'ye kadar her yarm saatte bir grevliyi ardm. Ve her defasnda mdr telefonla aradnda ayn cevap geldi. Hatta bu olaydan sonra 20 gn boyunca revire dahi kamadm. Ancak 2004 yl banda kabilelim. Bamdan geeni doktora anlattmda o dahi ok ard. Yani burada bir gerek var. Hcrede lp gitsen dahi kurum yneticilerinin umurunda deil. Atlmsn bir kr hcreye ve aresizlik duygusu yaratan bir uygulama ile yzyze braklyorsun. nk ciddi olduunu bildiin bir ar ekiyorsun ama aldn cevap "acil bir durum olmadka bir ey yapamam" oluyor. Nedir ki acil durum? lm m? Komaya girmek mi? Tekirda'da rahatszlanp len Salih Sevinel arkadamz bunun ok ak ve ac rneidir. 4- Konuma Yeteneim ve Kelime Hazinem Her Geen Gn Daral yor:
Mcadele Sempozyumu
293
Bunu somut olarak her geen gn yaadm hissediyorum. Bir mektup yazarken veya sohbet ederken bir duyguyu ifade etmek iin kelimeler dilimde dolayor, ama o kelimeyi kartamyorum. Ya da bir ok eyann, varln ismini unutuyorum. Bunun nedeni de tecrit yaamnda kullanlan kelime says daha snrl kalyor. Normal yaama gre bir kelimenin yaamna girmesi ok nadir oluyor ya da aylarca kullanlmam oluyor. Yaamna girmeyen, kullanlmayan kelimeler de zamanla unutuluyor. Bu durum yllara yayldnda ise konumay unutacak duruma geliyor insan. zellikle de tek kiilik hcrelerde tutulan insanlar iin bu daha da tehlikeli bir hal alr.
5-Aile Ziyaretleri:
Tecrit uygulamas sistemli bir btnlk ieriyor. Bunun bir yan da kendi ailelerimiz. F Tipi'ne ziyarete gelen ailelerimizin karlat "yksek gvenlik" uygulamalar, ziyaretin 1 saatle snrl tutulmas, telefonla konuulmas, ziyaret esnasnda hemen hemen baka kimsenin olmamas gibi pek ok neden aile evremin ziyarete gelmemesine yol aan nemli etkenlerden birisi oldu. Karlatklar "gvenlik" uygulamasndan balayarak ziyarete gelmekten adeta nefret ediyorlar, gelmiyorlar da. Bu konudaki bir uygulama da yaknlarnn birinci, ikinci, nc derece diye snflandrlarak ziyaretilere getirilen snrlamadr. Bylece otomatikman arayp, sormak, ziyarete gelmek isteyenlere de engel karlp tecrit arlatrlm oluyor. Yeni kan CK'e gre tecrit uygulamalarnn derinleeceini dndmzde, tecritin sadece biz tutsaklarla snrl olmayan ierden darya herkesi iine alacak bir nitelikte olduunu gryoruz.
6- Yoksun Brakma Sistemli Bir Tecrit Uygulamasdr:
Tecriti youn olarak hissettiim bir konu da insan pek ok eyden yoksun brakma anlaydr. Bak, izolabant, makas, byk boy zarf, her trl renkli kalem, renkli giysiler, volkmen, kasetalar vb. onlarca gnlk kullanm eyas yasak kapsamndadr. Her ihtiya duyduunda ve verilmediini anmsadnda, bunun tecrit altnda tutuluyor oluunun bir paras olduunu bildiinde can skc bir duygu verebiliyor. Ayn durum gda maddeleri iin de geerlidir. Hcrede hibir eyi piirebilme koulun olmad gibi, piirilebilecek hibir eyi vermemektedirler de. Hatta hazr pimi ambalajl gdalarn dahi pek ou kantine getirilmez. Ailelerimizin ise bayram hediyesi kabilinden dahi olsa getirmek istedii hibir gda maddesi ieri kabul edilmemektedir. Bunlar dnda daha pek ok uygulama, kiisel olarak bende tecrit
duygusunu krkleyebiliyor. Mesela mahkemelere gidiimiz: Hcreden kp mahkemeye varana kadar ve tekrar hcreye dnene kadar karlatmz "gvenlik" uygulamalar bir yana, hangi konuda mahkemeye gtrldmz dahi ancak hakim karsna kartldmzda reniyoruz. Mesela; hapishane personeli isimlerini niye gizler? Neden btn uygulamalar "topluma kazandrma", "uyumlu" hale getirme amaldr? Tecrit ark ite tm bunlarn toplamyla dnyor. Bizleri de bu arkn hammaddesi olarak gren bir anlayla kimliimizi, kiiliimizi unufak etmeye alyorlar. Mektubumu bitirirken, sempozyum vesilesiyle sizlere ulama imkan bulduum iin bata sempozyuma emei geen tm dostlar olmak zere katlmlarn sunan herkese teekkr etmek istiyorum. TAYAD'l Ailelerimizi zel olarak kutlarken, sempozyuma sesini, soluunu, emeini katan herkese kucak dolusu selam ve sevgilerimi gnderiyor, mcadelelerinde baarlar diliyorum. Ali Nazik 14 Haziran 2005 Sincan/ANKARA
Mcadele Sempozyumu
295
Sincan F Tipi Hcreleri'nden Cem GER:

Merhaba, TAYAD olarak dzenlediiniz Tecrit ve Tecrite Kar Uluslararas Sempozyum'un tm katlmclarn selamlyor, baarlar diliyorum. 19 Aralk 2000'den bu yana Sincan F Tipi hcrelerinde kalan bir devrimci olarak ben de bu mektupla duygu ve dncelerimi aktararak almanza katkda bulunmak istiyorum. Tecrit nedir? Bu konuda bugne kadar pek ok ey sylendi, yazld, izildi. Ama yine de bu soruya bir rpda cevap verebilmek mmkn deil. nk tecrit, farkl uygulamalarla, eitli klklarda karmza kan, ama sreklilii olan, soluk aldrmayan btnlkl bir politika! Madalyonun 2 yz var ama tecritin binbir yz var ve her yerde mutlaka karmza kyor. Tecrit, izolasyon, yalnzlatrma... deyince nce akla mekann snrll geliyor. F Tipleri'nde 1 kii ya da 3 kii drt duvarla evrili, yalnzca gkyzn grebildiiniz (o da jiletli tellerle evrili) bir hcreye kapatlmsnz. Duvarlar, parmaklklar, telleri fiziki olarak aamyorsunuz. Farkl bir ses, farkl bir yz, farkl bir renk gremiyorsunuz. Mekanla beraber duyularnz da snrlanyor. Asl ama ise bilincinizin, dncelerinizin snrlanmasdr. Dncelerinizin, duygularnzn da duvarlarn tesine gememesi, kendi kendimize hapsolmamzdr. Bireycilemenin, bencillemenin bilincinizde kk salmas, meruluk zemini bulmasdr. Ne yapalm koullar byle diyerek, kitabnz, sigaranz, trklerinizi duvarn arkasndaki yoldanzla paylamadnzda, paylamay zorlamadnzda, koullara teslim olduunuzda, duvarlar kafanz da snrlamaya balar. Mekan snrldr; hcrenin dna kamazsnz! nsanlar snrldr; en fazla 2 kiiyi grebilirsiniz! Yaam snrldr; 3 kii bir hcrede birlikte yapabileceiniz bir ok eyi de yapmanza izin vermez, engellemek iin her eyi yaparlar. rnein; 1 Haziran'da yeni Ceza nfaz Kanunu yrrle girince bir ok hcrede arama ad altnda talan yaptlar, eyalarmz dattlar, "gereksiz" diyerek, "sakncal" diyerek kimi eyalarmza el koydular. Benim bulunduum hcreden de "2 tane bulundurulmas yasak" diyerek balamalarmzdan birini zorla aldlar. Her hcrede (3 kiide) sadece 1 tane mzik aleti bulunacakm! Niye? 2 kii-3 kii birlikte alar,
296
syler, mzik yaparsa ne olur? Belki bir ey olmaz ama bu yasaktr nk tecritin mantna aykrdr. Tecritte toplu yaplan sessizlik de dahil, her ey yasaktr. Bu rnekle anlatmaya altm gibi tecrit tm yaammzn tredmana, boyun emeye, itaate bal klnd bir hapishane politikasdr. Politikaclarn, yetkililerin yllardr aznda geveledii, "iyiletirme, gelitirme, rehabilitasyon, meslek edindirme, topluma uyum..." vb. sylemlerinin z budur. rnein; "resim yapmak" da tredmana balanmtr, "spor yapmak" da, "el ii yapmak" da... 5 yldr resim yapmak iin malzeme istiyoruz, verilmiyor. Yllardr renkli kat, kalem grmedik, yasak! Eer teslim olur, itaat eder, resim atlyesine kar(tlr)sanz, o zaman resim yapabilirsiniz diyorlar. Yani nce tredmana uyacaksn! Spor yapmak istiyorsan, spor salonu vb.'den yararlanmak iin tredmana uyacaksn. Kendim yaparm size ne, derseniz, bu sefer de hcrenize gerekli hibir malzeme verilmez, yasaktr. Ailenize, dostlarnza hediyelik eya yapmak isterseniz yine hibir malzeme alamazsnz, yasaktr! Eldeki olanaklarla yaratclnz zorlayarak yaptklarnz ise gasbedilir, yasak denilerek ailenize verilmez. Yani tm sosyal etkinlikleriniz, yaamnz snrlanm tredmana balanmtr tecritte. 5 yldr tecrite ramen, tm yasaklara, engellemelere ramen retmeye alyoruz. Elle oaltarak, ine iplikle dikerek ciltleyip dergiler kartyoruz. Kendi olanaklarmz, yaratclmz zorlayarak, boya elde ediyoruz. Dnyadaki belki de ilk kat kaval (pirinle katlar kat kat yaptrarak) mzisyen arkadalar F Tipleri'nde yapt. Duvarlarn, tellerin, atlarn zerinden aarak aramzdaki paylam, dayanmay srdrmeye alyoruz. Bir Azeri atasz; "kavga pekletirir" diyor. Her eye ramen bizleri diri tutan, fiziki olumsuzluklara, engellere hatta salk sorunlarna bile meydan okumamz salayan direnitir. Tecrit koullarnda ayakta kalmann tecriti yenmenin tek yolu, direnmektir. Tecrit koullarn merulatracak hibir eyi bu nedenle kabullenmedik. nk bize bir takm haklar veriyormu gibi grnen her ey, esas olarak tecriti bugn iin kabul edilebilir gsterme manevrasdr. Tecrit kalkmadka onu kamufle edecek hibir uygulamay da kabullenmiyoruz. nk herkesin sadece kendi parasn harcayabilmesini kabullenmiyoruz. Herkesin sadece kendi kitabn, gazetesini okuyabilmesini, kendi eyasn kullanabilmesini kabul etmiyoruz. Herkesin sadece kendi mektubunu okuyabilmesini, sadece tek bana mektup yazabilmesini, sadece kendi ailesiyle grebilmesini, gre tek bana kmak zorunda olmasn... kabul etmiyoruz. Bu bireycilii, bencil yaam yani tecriti kabul etmiyoruz.
Mcadele Sempozyumu
Tecrit batan aa insanlar sadece kendini dnen, evresini umursamayan bencil bireyler, kiilikler haline getirmek zere oluturulmu bir politikadr. yle ki hemen yanndaki hcreye bir p bile veremezsin. Yan hcrede arkadanz susuzluktan lse bir yudum su vermeniz yasak! Bu ylesine insana aykr, gayr meru bir politikadr ki, tarttmz gardiyanlar bile ou kez hakl olduumuzu kabul ederek, "kameralar var, biz kapdan veremeyiz, sen duvardan, atdan atver, buras byle ite!" diyerek tecriti meru grmediini ifade etmitir. Zaten bizim gibi onlar da tecrittedir, 24 saat kameralarla gzetlenirler. Herkesin birbirini gzetledii, kimsenin kimseye gvenmedii paranoyak bir toplumun kk bir modeli gibi dnlmtr F Tipi hapishaneler. Tecrit gvenlik gerekesiyle -yaam hakknz da dahil- tm hak ve zgrlklerinizin gasbedilmesi demektir. Eitim, salk, hukuk vb. hibirinin "gvenlik" gerekesi karsnda anlam yoktur. Ne kadar hasta olursanz olun, asker gvenlik gerekesiyle aylarca sizi hastaneye gtrmeyebilir. Ya da size hcrelere blnm, havasz, penceresiz ksz bir arala, yol boyunca tepenizdeki bir kameradan gzetlenerek hastaneye gitmeyi dayatr. Kar karsanz tedavi olamazsnz. Yani tedavi hakknz, savunma hakknz, eitim hakknz, ailenizle gr, mektuplama, haberleme hakknz, hatta havalandrma hakknz bile itaate, tredmana balanmtr. Yeni Ceza nfaz Kanunu ile bu uygulamalar yasallatrlmtr. yle ki, "sessiz kalmak" bile itaatsizlik saylm cezalandrlmas ngrlmtr. Yine arlatrlm mebbet hapis hkmlleri, CK gerei 15 metrekarelik bir hcreye tek bana kapatlacak ve gnde bir saat dnda havalandrmaya bile kartlmayacaklar. Yllarca srecek bu uygulama asmak yerine insanlar diri diri betona gmerek yava yava ldrmektir. Tm bu uygulamalar nedeniyle tecrit, imha politikasdr. Direnmeyenin, itaat edenin, teslim olann kiiliini imha ederek, ezip kimliksiz, deersiz bir et ynna evirirken, kimliinden inanlarndan, deerlerinden taviz vermeyenleri de diri diri betona gmerek, her trl hak ve zgrln gasbedip, yaam alan brakmayarak imha etmektedir. 5 ylda 119 arkadamz tecriti kabul etmediimiz, direndiimiz iin ld. Onlarn kahramanlnda somutlanan direni sonucu, tecriti uygulayanlar istedikleri sonucu alamadlar, alamayacaklar. F Tipleri'nde 2 hcre arasndaki havalandrmann tam ortasna bir duvar rlmtr, bylece 3 kii duvarn bir tarafnda, 3 kii br tarafnda kalr. Seslerini duyar ama yzlerini gremezsiniz duvarn tesindekilerin. Tecrite kar direnite Bekir Baturu ile birlikte 22 Haziran 2004'te kendini yakan Hseyin ukurluz'le ayn havalandrmaya kyorduk. Ak-
298
am voltalarn duvarn iki yannda birlikte atardk. Hseyin seslenirdi her gn: "Hadi duvar dibine gelin de birlikte volta atalm. imdi ne tarafa gidiyorsunuz? Tamam, hadi dnyoruz, hep beraber. Toplu atmaynca akam voltasnn tad olmaz..." Aramzdaki duvarlara ramen biz hep birlikte volta atmay hi brakmadk! te bu yzden baaramayacaklar! almalarnzda baarlar diliyor, tm canlarmza Sincan'dan selam ve sevgilerimizi gnderiyorum. 15.6.2005
Cem Ger
Mcadele Sempozyumu
299
Sincan 1 No'lu F Tipi Hapishanesi A10-30 Hcresinden Erkan KARATAS:

Merhaba Sizi ve sempozyuma katlanlar selamlyorum. Ben de tecriti yaayanlardan birisi olarak katk sunmak istedim. Tecriti bire bir yaayan bir devrimci olarak sonularn da, hedeflerini de, kii zerinde yaratt tahribatlar da yaayarak, tank olarak gryoruz. Tecrit denince o kadar ok ey artryor ki bana nasl sralasam diye dnyorum. Tecrit, insann tad deerleri, idealleri, onurlu, drst, samimi yanlarn ldrmek isteyen bir ikencedir. nsan toplumsal bir varlktr, ondan yaltlnca kendine de, topluma da yabanclar. Dayanma, paylama, yardmlama, en nemlisi de insan olmadan kim orada insanca yaamaktan bahsedebilir ki? Ortak yaamann fiziki koullar zaten ortadan kaldrlm durumda. ktidar, ortak yaamann, dayanmann, paylamann tm kaplarn kapatmak iin canhra alyor. Bu mantkla hesap kartlarn kardlar, paralarmza elkoymaya baladlar. Hcrede birlikte kaldmz arkadalarn dnda insanlarla konumak, sohbet etmek bir yana, merhabalamak dahi "yasak" denilip engellenmeye allyor. rnein revire giderken tesadfen Dursun Ka adl arkadamla karlamtm. O zaman personel aramza girerek kucaklamamz, hal-hatr sormamz engelledi. Yapmayn, yasak diyerek kendi kurallarna itaat etmemizi istediler. letiim kurmamamz iin her ey yaplyor. yle ki gvenlik diye havalandrmalarn evresini jiletli tellerle evirdiler. Kapdan ine dahi alnp dier hcrede bulunan arkadamza verilmiyor. Mecburen gazete, kitap vb. malzemeleri gazetelere sararak atnn zerinden havalandrmaya atyoruz. Bu da yasak, her an baskn yapmann, disiplin soruturmas almasnn bir gerekesi yaplyor. Bu nedenle fiziki saldrya urayan, ikence gren, tekli hcrelere atlarak cezalandrlan onlarca arkadamz var. Ksacas hapishane ynetimine itaat gstermek, tredmana uymak byle dayatlyor. Yoksa her trl keyfilik, hukuksuzluk yaplyor kolayca. dare bu yanyla bir "yarg" mekanizmas grevini de stlenmi!... Dilediini yapmakta serbest braklm adeta. Uymazsan, kar karsan bask-tehdit, ikence, disiplin cezalarn ard ardna uygulayabiliyor. Tutsak, insandan ok kurallara uymakla ykml birer "hasta" olarak grlyor. rnein hcrelerimize saym, doktor, eitli nedenlerle geldikleri zaman
300
Tecrite ve Tecrite Kar
herhangi bir gardiyan sa solu kartrp kendince arama yapabiliyor. Bylesi olaylarla oka karlatm. Hseyin ukurluz ve Bekir Baturu arkadalar kontrol etmek iin bir grup gardiyanla beraber hcreye girdiler. lerinden biri tuvaleti, kalorifer peteklerinin arasn vb. aramaya balad. tiraz ettiimde, keyfi hareket etmelerine izin vermediimde ise saldrmakla tehdit ederek istediimizi yaparz dediler. Doruydu, mantklarnn z budur ite. Tutsaklara her trl hukuksuz, insanlk d davranlarda bulunabilmeyi kendilerinde "hak" grebiliyorlar. Bu mantkla yetitiriliyor personel. Gnn herhangi bir annda rahatlkla kaldnz hcreye girebilir, arama yapp neyiniz var neyiniz yok tmn datp kartrabilir, dilediini alp gidebilirler. Benzer bir rneini 9 Haziran 2005 tarihinde yaadk. Sabah 11.30 civarnda hcre kaps birden alarak ieriye 15 civarnda gardiyan girdi. Masada duran kat kalem, gazeteleri dahi toparlamamza izin vermediler. Havalandrmaya karp onursuz arama yapmalarnn yansra eyalarmz, yataklarmz darmadank edip talana evirdiler aramay. Kantinden paramzla satn aldmz paspas saplarn, sazmz fazla diyerek zorla aldlar. Paranla kantinden satn alyorsun, sonra gelip bu fazla deniyor ve el konuluyor. Tekrar o malzemeyi satn almak zorunda braklyorsunuz. Ceza infaz Yasas ile beraber bu keyfiliin, hukuksuzluun yasallatn rendim. Bu imdiye kadar yaptklarnn yasad olduunun, kural-yasa tanmamazlklarnn da itirafdr. Tecritten kaynakl ciddi salk sorunlar yaayan bir ok arkada var. Ksa bir sre nce hemen yanmzda bulunan hcrede (aramzda 23 metrelik bir koridor var sadece) adli arkada kriz geirip, lklar atarak "bouluyorum karn beni buradan" deyip kapy dvyordu. Bu lklar bir saat kadar srd. Biz hcrelerimizde o arkadan yaadklar karsnda nasl yardmc olabiliriz derken, seslenip sakinletirmeye altk, ama nereye kadar? O arkada tek bana olduu iin bunald, paylaacak kimsesi olmadndan aresizlie dt, kendisine lmcl bir zarar vermeden engellendi, hcresi deitirildi. Ama zm olmad, olmas da beklenemez. Sonu olarak tecrit insann yanlzlkla boulmaya, terbiye edilmeye allmasdr. Elbetteki daha anlatlacak ve bir mektuba sdrlamayacak kadar oka yan var. Sadece yaadm tank olduum bir ka rnekle dahi tecritin, F Tipleri'nin nasl bir ikence, yoketme arac olduklarn anlatmaya altm. Mektubumu bitirirken, bir kez daha selam ve sevgilerimi iletiyor, almalarnzda baarlar diliyorum. Erkan Karata - 1 No'lu F Tipi Hapishanesi- A10-30 - Sincan
Mcadele Sempozyumu
301
Sincan 1 No'lu F Tipi Hapishanesinden Dursun KA:

ncelikle "Tecrit ve Tecrite Kar Mcadele" sempozyumunun katlmclarna, emei geenlere teekkr ediyor, sevgi ve selamlarmz gnderiyorum. Genel anlamyla F Tipleri'ni ve uygulanan ar tecrit koullarn bildiinizden, buralara ilikin uzun uzun yazmama gerek yok sanrm. Ancak youn tecrit koullarndan kaynakl yaadm ve tank olduum bir ka olay ksaca da olsa sizlerle paylamak istedim. Size, Sincan 1 No'lu F Tipi Hapishanesinden yazyorum. 19 Aralk operasyonundan beri buradaym. 10 yldr tutsam. F Tipi'ne getirilmeden nce salk ve ruhsal bir sorunum yoktu. Sadece ufak bir iki salk sorunum vard, onlar da yaamm etkileyecek boyutta deildi. Ancak buraya getirildikten 1-2 yl sonra, birok insanda olduu gibi, bende de eitli rahatszlklar olumaya balad. Varolan tm rahatszlklarm belirtmeye gerek olmadndan sadece bir ikisine deiniyorum. F Tipi'ne getirilmeden nce gzlk kullanmyordum ve herhangi bir gz ikayetim yoktu. Burada son yl iinde, gzlerdeki hzl bozulmadan kaynakl kez gzlk deitirmek zorunda kaldm. Gzlerdeki bozulma devam ettii gibi, kitap, gazete vb. okumalarda da olduka zorlanyorum. Bir saati akn bir eyler okuyunca gzlerde iddetli ar yanma vb. oluyor. Onun iin uzun sre aralksz bir eyler okuyamyorum. F Tipi'nde, tandm ve grdm arkadalarn ounda gzlerinde rahatszlklar olumu. Burada iki yl kalanlarn ou gzlk kullanmaya balad. Hcre duvarlarnn beyaz ya da ak renk olmalar, uzun mesafeleri grememe, farkl renklerle karlamama, yeterli beslenmenin olmamamas gibi bir ok neden gzlerdeki rahatszlklar arttryor. Srekli karmza kan sorunlardan biri de tedavilerimizi yaptrmakta nmze konulan engellemeler oluyor. Tedavilerimizi engelleyebilmek iin her dnem farkl bir keyfilik uygulamaya alyorlar. rnein uzun bir sre, yaptrdmz tedavilere 4-5 ay sonra gtryorlard. Daha sonralar bu konuda biraz dzelme oldu, bu kez de hastaneye gtrlen hasta ancak bir blmde muayene olabilir diye bir keyfilik uygulamaya baladlar. Hastaneye giden kii ikinci bir rahatszl iin muayene olup tedavisini yaptramyor. Tedavisinin biri bitmeden dieri iin sevkini yapmyorlar. Daha nceleri byle bir uygulama yoktu. 2005 ylndan sonra "genelge yle" deyip, bu ekilde tedavilerimizi engellediler. Keyfilikte snr tanmayan bu uygulamadan vazgeildi.
302
Benzer baka bir keyfilii ise, di tedavilerimizde yayoruz. 2002'den bu yana Ankara Hastanesi'nde tedavilerimizi yaptramyoruz. Zaman zaman idarenin bu konudaki engellemeleri olsa da, ou zaman hastanede kelepelerimizin atrlmamasndan dolay tedavilerimizi yaptramyoruz. Revirde kanal tedavisi, protez yaptrma vb. durum olmadndan hastaneye sevkimiz yaplyor. Sevklerimiz 5-6 ay sonra kyor. Bazen kameral ringte gtrdkleri iin, bazen de askerle bizi kelepeledikleri iin hastaneye gidemiyoruz. Gittiimizde ise doktorlarn ou kelepeleri atrmyor. Bazen meslek onuruna sahip kan doktorlara denk gelip kelepeleri atrdmzda bu kez de rntgen ektirmek gerektiinde, ordaki teknisyen atrmyor. 2002'den bu yana rntgen blmnde kelepeler atrlmadndan tedavilerimiz keyfi ve bilinli bir ekilde engelleniyor. Bu yzden kanal tedavisi ile kurtarlabilecek bir ok salam diimizi ektirmek zorunda kaldk. nk bu keyfilik bir ka ay veya gn olmayp yllardr sryor. Protez yaptrmak isteyen bir ok arkada var. Yaanan bu sorunlardan dolay kendi parasyla bile protezleri yaptramyorlar. Bir dnem birlikte kaldmz ve ayn zamanda korsakof hastas olan hsan Cibelik, 1.5 yldr protez yaptrmak iin hastaneye gidip geliyor. Her gidi geliinde farkl bir keyfilikle karlatndan dolay tedavisini yaptramyor. u an halen tedavisini yaptramam ve aznda dilerin ou yok. Bu yzden sk sk sindirim rahatszlklar yayor. Geli gidilerde ektii eziyetler ise iin cabas. nsanlar yava yava ve de sessiz ldrmenin birer paras da bunlar olsa gerek. Adli arkadalarn kendilerine ilikin anlattklar ve bana ilgin gelen anlatmlar da sizinle paylamak istiyorum. Daha nce belki duymu olabilirsiniz ama yaayan ve anlatan kiilere tank olduum iin tekrardan yazaym. Hcrelerde ar yeme, kendini a hissetme ve bunlara bal olarak bencillik, bireysellik ve yalnz yaama isteinden dolay adli arkadalarn ou hcrede yalnz kalmak istiyor. Arkadalarn anlatmlarn direkt yazyorum; "... dareden gelen yemeklerin yanna bolca salata, sebze vb. koyup yiyoruz. Masada olan hereyi silip spryoruz. Peine kantinden aldmz tatllardan yiyoruz. stne de kola, meyve suyu vb. iiyoruz. Biraz dar kp volta atyoruz, bu arada aylarmz da iiyoruz. Bir sre sonra ieri geldiimizde canmz yine bir eyler yemek istiyor. Dolapta bulduumuz ikolata, kek vb. eyler yiyoruz. Onlardan sonra erez vb. alp biraz zaman geiriyoruz. Buna ramen dolaba baknca insan yine de bir eyler yemek istiyor. Arada meyve vb. de yiyoruz ama yine de insan ken-
Mcadele Sempozyumu
303
dini a hissediyor..." eklinde anlatyorlar gnlk yaamlarn. Ve bunun srekli ve de gnlk yaamlarnda bir alkanlk olduunu belirtiyorlar... Ayn durumu karlatm birok adli arkadatan duydum. Bu durumu o insanlarn "a gzllne" ya da "pis boazlllklar"na balamak yanl olur diye dnyorum. nk darda daha fazla olanaklar olduklar halde byle olmadklarn anlatyorlar ve o arkadalar tanyanlar da belirtiyorlar. Bu davranlar hcrenin vermi olduu stres, sknt ve uratklar farkl eylerinin olmamasndan da kaynakl olabilir diye dnyorum. Tecritin yaratt tahribatlardan biri de insanlarda ar unutkanln olmas. Yaanan olaylar bir ka gn sonra siliniyor kafanda, hatrlayamyorsun. rnein daha nce uzun sre beraber kaldn, ama yllarca grmediin arkadan revirde grp "merhabalaman" bile ksa bir sre sonra unutabiliyorsun. Ya da gn iinde arkadana not yazman gerekiyor. Ama notu yazmaya balaynca asl yazman gereken eyi unutuyorsun. Ya da bir eyay koyduun bir yeri bir ka saat sonra unutabiliyorsun. Sevgili Dostlar; Yaadklarmz bir ka rnekle aktarmaya altm. Eminim daha nice rnekleri yaanyordur. Umarm ksaca da olsa sizlere bir eyler aktarabilmiimdir. Tm dostlara ve sevdiklerimize sevgi ve selamlarmz yolluyor, almalarnzda baarlar diliyorum. Sevgiler, Selamlar
Dursun Ka
1 No'lu F Tipi Hapishanesi C9/93 Sincan/Ankara
304
brahim AKIN:
Merhaba; Tayad olarak UTMP ile birlikte dzenlemi olduunuz "Tecrit ve Tecrite Kar Mcadele" konulu sempozyum dolaysyla sizleri kutluyor, tm katlmclar saygyla selamlyorum. Tecriti yaayan ve 2001 Eyll'nden bu yana halen de yaamakta olan bir tutsak olarak benim anlatacaklarmda imdiye dek anlatlanlardan ok farkl olmayacak belki. Ama her yaayann mutlaka anlatmas gerektiini dnerek yaadklarm sizlerle paylamak istiyorum. nk insann sosyal ve toplumsal bir varlk olduunun inkar zerine kurulan bu sessiz imha politikas yasal korumaya alnarak srdrlyor. Tecrit benim amdan somut olarak bizi her eyden, herkesten soyutlayan drt duvardr. Drt duvar arasnda geirdiimiz aylar, yIlardr. Aylarca, yllarca kapal kaldmz hcrede baka bir ses duymamak, baka bir yz grmemektir. Hep ayn eyleri yapmak, hep ayn yzleri grmek, hep ayn sohbetleri etmek ve hep ayn eylere glmektir. Bazen unutmaktr. Hem de hi unutmayacam dndm, iz braktn sandm anlarm, gemi gzel gnleri tandk, bildik yzleri unutmak! Bazen de susmaktr, yllarca hep ayn eyleri konumak ve konuulacak bir ey kalmaynca susmaktr. Yer, zaman, olay ilikisi arasnda ba kuramamak, dnle bir nceki gnn, bir hafta, bir ay, bir yl ncesinin olaylarn birbirine kartrmak, ayrmn farkn koyamamaktr. Tecrit; bir sabah bir akam gnde iki kere saym bahanesiyle kaldm 3 kiilik hcrede alt katta ayakta beklememizin dayatlmasdr. Gnlk atlan sloganlarmz, kap dvmelerimizdir. Kap dvdmz, slogan attmz bazen de "cam sildiimiz", mdrle, gardiyanlarla tarttmz iin aldmz "disiplin cezalan"dr. Her ay "arama", "gvenlik" ad altnda hcredeki eyalarmzn datlmasdr. Tecrit, bask, yasak, hak gaspdr. Tecrit elimize ulamayan, gnderilmeyen bir mektup, zeri karalanm satrlardr. Yasalarda varolan haklarmzn bile kullandrlmamas, engellenmesidir. "Fazla" denilerek "yasak" denilerek alnan geri verilmeyen rnlerimiz, eyalarmzdr. "Bu dncelerle" denilerek imha karar verilen retimlerimizdir. Dikkate alnmayan su duyurularmz, reddedilen itirazlarmzdr. Paylamann, dayanmann her trl direniin, rgtlln nne gemek iin karlan ynetmelikler, yasalar, yasaklardr. atlarn zerine ekilen jiletli tellerdir tecrit. Bo hcrelere den, tellere taklan
Mcadele Sempozyumu
305
haberleme toplarmz, gazetelerimizdir. Tecrit artan eksilmeyen salk sorunlarmzda. Hep ayn eyleri grmekten, hep ayn yerlere bakmaktan yorulan, bozulan gzlerimdir. Srekli bir baarsdr. Stres, ar heyecan, az kurumas, ani parlamalar ve tepkilerimdir. Rahatsz olarak gittiim hastaneden kelepelerim almad iin, akama kadar kutu gibi ringin iinde ellerim kelepeli bekletilmek ve daha da hastalanarak geri dnmektir. Tecrit AB'dir, ABD'dir. ktidarlar deise de kendisi deimeyen, bakanlar tarafndan aka "devlet politikas" denilerek savunulan ve 119 l, yzlerce sakata ramen srarla srdrlen imha politikasdr. ite tm bunlardan dolay ben tecriti, direnme nedenimizdir, direnme nedenlerimizin en banda gelenidir diye tanmlyorum. Bu zulmn olmad gnlerde grmek dileiyle tekrar tm katlmclar selamlyor, sayglarm iletiyorum. Selam ve Sayglarmla brahim Akn
306
Sincan 1 No'lu F Tipi Hapishanesinden Grup Yorum yesi hsan CBELK:

Merhaba; Sevgi ve hasretle smsk kucaklyorum. Sevgili TAYAD'llar yine harl harl koturmaktalar deil mi? Onca baskya, saldrya gs gererek kararllkla, cokuyla, inadna koturuyorsunuz hakl ve doru yolda. Bazen dnyorum, u memlekette koca koca tabelalar, onbinlerce yeleri, u kadar paras, tesisleri, olanaklar olup da demokratl, ilericilii dilinden drmeyen nice kurum var. Halkn, memleketin en temel sorunlarnda esameleri okunmazken, bir TAYAD var susmayan. Onurdur, gururdur elbette ama ayn zamanda dierleri nezdinde demokratik mcadele adna zc bir tablodur. Biliyoruz ki TAYAD varolduka, mcadelesiyle, abasyla, cokusu, kararllyla, ylgnla, karamsarla kar herkese g veriyor, umut alyor. Tecrit ve Tecrite Kar Uluslararas Sempozyum almalarnz heyecanla, cokuyla izlemeye alyoruz. Tecrit gerei ne kadar anlatlm olsa da yetmiyor. Bkmadan, usanmadan, anlatmak, insana aykr bu politikay, tm insanlk nezdinde mahkum etmek ve uygulanamaz hale getirmek iin daha yaplacak ok i, yrnecek ok yol var. Elbette denecek bedel de... Tecrit ierde ve darda ok boyutlu uygulanmakta yllardr. Ve vahim sonularn her geen gn daha ak, daha boyutlu yaayp grmekteyiz. Dardaki tecriti asl yaayanlar olarak sizler ok daha net grebiliyorsunuz. Hapishanelerde ise yaamn her an, adna "tredman" dedikleri ve son Ceza nfaz Kanunu ile yasal hkmlere balanarak kalclatrlmaya allan tecrite gre organize edilmi durumda. CK, Hapishane Tz, Bakanlk genelgeleri, ynetmelikler, hapishane ynetiminin kararlar, Disiplin Kurulu, nfaz Hakimlii kurumu ve btn bunlarn tesinde, artlandrlm, eitilmi hapishane personelinin keyfi tutum ve davranlaryla tamamlanan bir rgtlenme emas var tecritin. Yasann ama blmnde "iyiletirme program" olarak pervaszca dile getirilecek kadar insana dman bir politika... Yzlerce, binlerce rnei ile anlatlm, anlatlacaktr tecrit gerei. Bir ka farkl rnekle tecritin boyutlarn anlatma abanza katkda bulunmay umuyorum. Tzklerinde genelgelerinde bir engel bulunmamasna ramen, di-
Mcadele Sempozyumu
307
arda yaptrdm sazm Sincan 1 No'lu F Tipi'ne alabilmek iin iki kez kuruma, iki kez bakanla dileke yazmak zorunda kaldm. Dilekelerimde Tekirda 1 ve 2 No'lu, Kandra 1 ve 2 No'lu ve hatta Sincan 2 No'lu F Tipleri'nde var olan uygulamann Sincan 1 No'lu F Tipi'nde neden olmadn da sormutum. Yazl hibir cevap alamamakla birlikte, yaklak 6 ay sren abalarmz sonucu sazmz alabilmitik. Bir gn hcrem deitirildi. "Her hcrede bir adet mzik enstrman" olarak belirlemiler kural. Gittiim yeni hcrede kalmakta olan arkadam da bir kk saz almt. Ben gelince iki oldu enstrman says. Ve ok verimli almalara baladk birlikte. darenin rutin aylk aramalarnda enstrmanlar akta iken hibir sorun olmad. Bir gn yeni yasann kabulnn hemen ertesinde, hapishane ynetimine verilmi olan, "gerekli grdnde arayabilir" yetkisini hemen kullanan idarenin baskn aramasna maruz kaldk. "Fazla" olan malzemelerden sayld ve alnd enstrmanlarmzdan biri. Evet, "fazla"yd bizim iin birlikte almak, retmek. Kitaplarmz geince "fazlayd". Cam bardaklar "" geemezdi. Giysiler belirlenmi sayy geemezdi. Renkler "fazla"yd bize. Beyaz olmalyd her ey. Duvarlar, araflar, masa, sandalye, floresan beyaz olmalyd. kii dnda tesadfen de olsa rastlatmz; yllardr yzne hasret kaldklarmza "merhaba" demek, kucaklamak "fazla"... zene bezene yazdmz, "sakncal" bulunmayan mektuplarmzn ou "fazla"yd ki, akibetleri belirsiz oluveriyorlar. Duygu ve dncelerimizi ifade ettiimiz mizah dergimiz Vz Gelir'in daryla paylalmas "fazla"... Ayn hcreden olmayan herhangi bir arkadanzla fiziksel temas zinhar yasakt zaten. Ama ayn zamanda herhangi bir ihtiyac karsnda destek olmak, dayanmak, yardmc olmak da "fazla"yd. Bu mantkla yllardr gidip geldiimiz ring aralarnda da bu "fazla"l yok etmek istemiler. Hastaneye, mahkemeye vb. gidilip gelinen ring aralarna iki kk hcrecik monte edilmi. Ring aracnda defalarca aramadan sonra, kelepeli halde, kaplar kilitli ve silahl askerlerin gzetiminde gvenlik tedbirleri altndayken bile "kucaklaabilme, yz yze konuabilme" de "fazla" grlm. Yetmemi, o kck hcrelere birer de kamera yerletirilmi. Bu denli aalanmay kabul etmemizi dayatmakta tecrit politikas srar ediyor. Kamerasz olan aralar da var henz. Onlar denk gelmedii, kameral ara yerine kamerasz olanlar getirmeyi kabul etmedikleri iin tam 4 kez s ste di iin hastaneye gidemedim. Tedavi ve muayene hakkm
da "fazla"yd.
imdi yeni yasa ile cezaevi ynetimine "ceza" yetkisi de verildi ya,
308
artk havalandrma hakk da "fazla" gelebilir. Zira, "hava durumuna gre havalandrma saatini belirleme yetkisi" ynetime verilmi durumda. Mektuplama, ziyaret hakk zaten ok sk "fazla" bulunup elimizden alnyor. Trk ve mar sylerken "gereksiz" bulunabilir. Ve yine bunun karl olarak haberleme hakk "fazla" denilebilir. Arlatrlm mebbet hapis cezas verilmi arkadalarmza yasa ile direkt hcre uygulamas getirildi. Onlara hatta iki kii birlikte kalabilmek yani insan yz, insan sesi bile "fazla". Ve gnde yalnzca 1 saatle snrl havalandrma saatleri. Hava da "fazla"! ok uzatmayaym, sonu yok nk. Bizler varolduumuz srece "fazlaca" denilenlerin bizleri insan kldn unutmayacak, insan olmaktan asla vazgemeyeceiz. Ve hakikatli insan olabilmek iin hep daha fazlasn isteyecek, tecritin hedefledii robotlar olmayacaz. Daha fazla "dnecek", daha gl "inanacak", daha kararl olacak ve bedelleri ne olursa olsun sonuna, sonsuza, sonuncumuza dek onurumuzu koruyacaz. Tecrit zulmnn bir insanlk suu olduunu bir kez daha haykryor, almalarnzda baarlar diliyor, sevgiyle kucaklyorum. 15.6.2005
hsan Cibelik 1 No'lu F Tipi Hapishanesi A-10/30 SNCAN/ANKARA
Mcadele Sempozyumu
309
Sincan 1 No'lu F Tipi Hapishanesinden smail CULUK:

Merhaba Sevgili TAYAD'l Ailelerimiz Tecrit ve Tecrite Kar Mcadele sempozyumunu en iten duygular ve baar dileklerimle selamlyorum. Ben de sempozyuma bir mektupla katkda bulunmak, 2 yllk tutsaklm sresince grdklerimi ve yaadklarm ifade etmek istiyorum. Tecrit sessiz imhadr. Yanbamzdaki insanlar bir bir alp gtrr, sakat brakr. Ama her ey slubuna yle bir uydurulur ki, sanki hi byle bir ey yaanmam, olmam gibi kabul edilsin istenir. Getiimiz aylarda komu hcrede kalan Tahsin Korkmaz isimli bir adli tutuklu kalp krizi geirerek hayatn kaybetti. Tahsin'i katleden tecritti. Rahatszlandnda butona basarak gardiyanlar ard. Rahatsz olduunu, revire kmak istediini syledi. Gardiyanlar dileke yazmasn istediler. Ondan sonra tekrar ardnda gtreceklerini sylediler. Bu arada dileke vermesinin zerinden saatler geti. Rahatszl artnca butona basarak gardiyanlar tekrar ard, doktora kmak istediini syledi. Gardiyanlar bu kez de acil olarak revire kmak istiyorum diye dileke yazmasn sylediler. O dilekeyi de yazd. Aradan epey bir zaman geti, durumu iyce arlanca gtrmek iin geldiler. Ama i iten gemiti. Adli arkada yolda hastaneye gitmeden ld. nsanlarn deeri tecritte ite bu kadar. len bir insan hastaneye yetitirmek yerine onlar itaatin, tretman politikasnn bir paras olarak dileke stne dileke istiyorlar. Bir keresinde hapishane revirine ktmda tank olduum bir konuma tecritin imha hedefini ok ak ortaya koyuyordu. Revirde grevli, salk vnerek yanndaki gardiyana; "Bugn ilk defa kalp krizi geiren birini lmeden hastaneye yetitirdik" diyordu. Yani bundan ncekiler tecrit zulmnn kurban olmulard. Salih Sevinel'i dndm. O da ayn zihniyetin kurban olmutu. Byle gz gre gre katledilmiti. nk hereyde olduu gibi tedavi, muayene iin de tutsan salndan nce tredman, boyun edirme, hizaya sokma politikasna ncelik veriyorlar. Rahatszlm dolaysyla bir ka kez hastaneye gittim. Hastanede, sevklerim srasnda yaadklarm da sessiz imhann nasl uygulandnn gstergesidir. Her sevk kendi iinde bir eziyete dntrlyor. Hastanede kelep-
310
elerimin doktor muayenesi srasnda zlmemesi nedeniyle tedavim engellendi. Kelepelerimin zlmesini, insan gibi muayene olmak istediimi sylediimde "terrist propaganda yapmak"la sulanarak hapishaneye geri getirildim. Yaptm su duyurularnn ise savclka ileme konulmasna bile gerek grlmedi. Sessiz imha bir "devlet politikas"yd ne de olsa. stelik tek tedavi engelleme yntemi de bu deil. Doktora kmak, hastaneye sevk yaptrabilmek ayr bir sorun, sevk yapldnda ise ring aralarnn hcrelerine yerletirilen kameralarla gzetlenmek dayatlyor. Bir hayvan gibi aalanarak daha koyu tecrit koullar altnda tutulmak demek olan bu uygulamay kabul etmediimizden hastane sevkimiz engelleniyor. Salih Sevinelleri ldren zihniyet bizleri sakat brakma, ldrme pahasna "tedavi-muayene olmak istiyorsan bu dayatmalar kabul edecek, kiiliinden, kimliinden dn vereceksin" diyor sessiz imha byle sryor. Bununla birlikte tecritte bir bana btn insanlardan yaltlm bir ekilde tutulmak, bir insana uygulanabilecek en ar ikencelerden biridir. Tredman politikalaryla arlatrlan tecritin etkilerine iki yl boyunca tank oldum. Son rneklerinden birini ise Haziran aynda yaadm. Yan hcremizde kalan adli bir arkadan hcrenin ierisinde lklar atmasn duydum nce. Kriz geiriyor ve tek bana kald hcrede "beni burdan karn" diye baryordu. Artk siz dnn o insann ne halde olduunu. Bir sre sonra tm hcrenin camlarn krmaya balad. "Kurtarn beni burdan" diye feryatlar ykseltiyordu bir yandan da. Biz ne yapabiliyoruz? Hibir ey! Hemen bitiikteki bir insana bile yardm edemiyorsun. Burada insan yalnzla, resmen lme terkediliyor ve tm bunlar olurken kimse yardmna gelmiyor. Burada kaldm 2 yl boyunca tank olduum bu olaylar bile tecritin neden sessiz imha olduunu anlatmak iin bir fikir verecektir sanyorum. Mektubuma burada son verirken almalarnzda bir kez daha baarlar diliyor. Sizlere selam ve sevgilerimi iletiyorum.
smail Culuk 14.6.2005
Mcadele Sempozyumu
311
Sincan F Tipi Hapishanesinden Muharrem KARATA

ncelikle sevgi ve selamlarm gnderiyor, "Tecrit ve Tecrite Kar Mcadele" sempozyumuna katlanlara baarlar diliyor, sayglarm sunuyorum. F Tipleri'nin almasyla birlikte "tecrit" ve "tecritle mcadele" srekli tartld, eitli ynleriyle ele alnd. Bu konuda anlatacaklarm ok zgn olmayabilir, tekrar olabilir. F Tipi hapishanelerin hcrelerinde 5 yldr zulm ark iliyor. nsan ten tecrit ark kan iinde dnyor. (...) Evet, 5 yldr hcrelerdeyiz. Tecrit yalnz tek bir uygulamayla tarif edilemez. Hapishanelerdeki sorunun ad; z "imha" olan, yksek duvarlar, koyu sansrle srdrlen ve 5 yldr can bedeli direndiimiz "tecrit" politikasdr. Btn uygulamalar buna gre ekillenmitir. Hcrede birlikte kaldnz iki arkadanz dnda (tek kiilik hcrelerde o da yoktur) insan yzne hasretsinizdir. Koridorda tesadfen bir arkadanzla, tandnzla ya da tanmadnzla karlatnzda selam vermeniz merhaba deyip kucaklamanz engellenir, yasaktr. Hcreden her knzda tekrar dnnceye kadar defalarca onursuz arama dayatmasyla karlarsnz. Arama ad altnda hcreniz darmadan edilir. Ki, "baskn arama" ekliyle bu talan keyiflerince her zaman yaplabilir. Hcrenizdeki gazeteler, ariv olarak kestiiniz yazlar, haberler "bunlar fazla" denilerek alnr. "Fazla"nm snrlarn belirleyen idarenin keyfiliidir. Daryla tek iletiim aracnz olan mektuplar yerine ulamaz. Size gelen ya da gnderdiiniz mektupta "beenilmeyen" yerler karalanarak sansrlenir, beenilmeme derecesi karalamakla ba edilemeyecek gibiyse tmden "imha" edilir. Haberleme hakk imha kararlar karsnda hkmszdr. Durumunuz acil dahi olsa revire kmanz iin dileke vermeniz gerekir. Ki, akla gelebilecek her ey iin dileke istenir. Mavi ve siyah renkler dnda kalem, beyaz dnda kat verilmez. Krmz, sar, yeil renkler batan yasaktr zaten vb. vb. Bu byle uzayp gider. Btn uygulamalarn birletii nokta tecrittir. Karlatmz uygulamalar bir rnek zerinden somutlayarak anlatmak daha anlalr klacaktr. Mahkemeye, hastaneye vb. gittiimizde karlatmz dayatmalarn haddi hesab yoktur. Her ey onurumuzu krmak, kiiliimizi ezmek zerine kuruludur. Hcreden darya admmz atmamzla balar dayatmalar. Hcre
312
kapsnda elle, dedektrle aranmamzdan sonra ayakkablarmz zorla ayamzdan kartlyor. nsan onuruna aykr aramalarla sizi deersizletirmek, kiiliinizi ezmektir ama. Her tarafta kameralar var ve attmz her adm izleniyor. Her an gzetleniyoruz yani. Bu yzden gardiyanlar konumak istemez. nsani bir iliki, basit bir dialog kurmak bile gtr. Her admnn gzlendii psikolojisi engeller bunu. Olur ha, bir arkadamzla, beraber ayn ringte gideceimiz dosya ortamz koridorda grdmzde konumamz engellenir, gardiyanlar araya girer, uzaklatrmaya alr. Yanmzda gardiyanlarla X-Ray cihaznn olduu noktaya vardmzda tekrar aranyoruz. zerimizde kemer, mont vb. eyler varsa zorla kartlyor burada. X-Ray cihazndan gemek ayr bir bela. Keyfilikte snr yok. Cihazn hassaslk ayar ykseltildiinde zerimizdeki en ufak bir metal, rnein bir dme dahi sinyal veriyor. Bunun keyfilik olduunu, zaten aranm olduumuzu anlatmamz ve tartmalar sonunda karya admmz attmzda tekrar aranyoruz. Yalnzca bir adm sonra ayn arama tekrarlanyor. Amacn arama olmad ak; dayatmalar kabullendirmek, kk drmek maksatl uygulamalar. Bundan sonrasnda gardiyanlardan asker devralyor zulm. Yanmzda gardiyanlarla ve kameralardan gzleniyorken, asker noktasna geldiimizde, ayn arama bu defa asker tarafndan yaplyor. Onca aramadan sonra bir de ayak altn aramay dayatyorlar. Kabul etmememizle askerlerin bacaklarmza yapmas bir oluyor. Zorla ayaklarmz kaldrlyor ve aranyor. Ringler de tecrite uygun olmal elbette. Mahkeme, hastane ya da sevklerde konulduumuz ve iinde saatlerce kaldmz ring aralar da tecrite uygun hale getirilmitir. Ringler darack hcrelerden oluuyor. Hareket etmek dahi zordur bu hcrelerde. Ringleri hcrelere blmekte yetmemi olacak ki, defalarca aranmadan sonra bindirildiimiz ring hcrelerine de kameralar yerletirilmi durumda. Ellerimiz kelepeli olarak bulunduumuz ring hcresi ofr noktasndan izleniyor. Bunun gvenlikle uzaktan yakndan bir ilgisi yok. "Sen sulsun, her ann gzlyorum" deniliyor, tecrit her an hissettirilmek isteniyor. Bunlardan sonra ulatmz ACM (DGM) hcrelerinde de askerin keyfi tavrlaryla, saldrlaryla karlamak olaan bir durum. Daha nceki aramalarda akmamz alndndan sigara imemiz, kelepeler almayarak tuvalet ihtiyacmz engellenebiliyor. Bilee oturan kelepeler morarmalara ramen gevetilmeyebiliyor. Tm bunlardan sonra adaletin olmadn, hukukun "H"sinin bulunmadn bildiimiz mahkemeye ktmzda, F Tipi'ndeki uygulamalarn, tecritin mahkemelerce srdrldn gryoruz. Mahkeme he-
Mcadele Sempozyumu
313
yeti sanki bilmezmi, bu uygulamalarn bir paras deilmi gibi her eyi brakp ayakkabsz olmamza taklr, "mahkemeye ayakkabsz gelmiler" diye kaytlar dlr. Heyet ayakkablarmzn zorla kartlmasn sorgulayacana tecrit uygulamasnn hamiliine soyunuyor. Tecrit, F Tipi idaresi dnda asker ve mahkemelerce srdrlyor. Mahkemeden hcreye tekrar dnnceye kadar ayn dayatmalarla defalarca yaplan ayn aramalarla tekrar karlayoruz. Asker aramas, gardiyan aramas, X-Ray n arama, bir adm attn X-Ray'n dier tarafndan arama, hcre kapsnda arama... 5 yldr tecrit altndayz. Onurumuzu, kiiliimizi, dncelerimizi, kimliimizi yok etmek hesabyla ve yeni yasalarla daha da kapsaml olarak zulm sryor. Tecrite kar durmann tek ve geerli yolu bilinle, iradeyle direnmektir. 119 arkadamz, insana aykr tecrit zulm son bulsun diye lmszle kotu. Tecrit 119 canmz ald. Hala dnyor tecrit ark kan iinde. Ve den her can arkn dilililerini paralyor. Tecrit zulmnn karsnda durmak her eyden nce insan olmann gereidir. Bugn F Tipleri'nde yaananlara duyarllk gsterilmediinde, yarn herkes, muhalif her kesim bu saldrya maruz kalacaktr, kaldn da gryoruz. Tecrite kar mcadelede, sizlerin onurlu duruunuzun, susturulamayan sesinizin herkese rnek olmas gerektiini dnyor, diliyor, gerekletirmi olduunuz sempozyumunuzda baarlar diyor, tm katlmclar tecrit zulmnn son bulduu gnlerin cokusu ve inancyla, saygyla selamlyorum. Sevgi ve selamlarmla. Muharrem Karata
314
Tecrit ve Tecrite. Kar
Sincan 1 No'lu F Tipi Hapishanesinden Kamil KARATAS:

Sevgili TAYAD'l Ailelerimiz. Uluslararas Tecritle Mcadele Platformu yeleri ve Sayg Deer Konuklar; Dzenlemekte olduunuz, emek verdiiniz Tecrit ve Tecrite Kar Mcadele Sempozyumu'nu en iten duygular ve baar dileklerimle selamlyorum. Gzaltna alnanlarn pek ou karlamtr. lkemizde, polisin sk uygulad bir ikence yntemi vardr. Adna "tetik drme" ya da "infaz provas" denilen bu ikence trnde, gzaltna alnan kiide katledilme korkusu yaratlmaya allr. Kafasna silah dayanarak "konumazsan, arkadalarn satmazsan, istediklerimizi yapmazsan ldrrz" denilir. Ve son noktada tetik ekilir. Bu ok haliyle konuturmak, hi olmazsa psikolojik olarak ypratp yldrmak hedeflenir. Neredeyse 4 yldr bilfiil yaadm tecriti ben buna benzetiyorum. Bir anlna bir sreliine deil, yllarca sren tutsakl alnna dayanan ve ne zaman tetiinin ekileceini bilmediin bir silahn glgesinde dayatlan yaam olarak dnyorum, hapishanelerde uygulanan tecriti. Neden mi? nk hapishanede karna dikilen her trden yasak, yaptrm ve uygulamayla o kafaya dayanan silah gnn her annda hissetmeniz salanr. Onun tedirginliini stresini yaamanz istenir. rnein gnn herhangi bir saatinde bir anda hcrenin kaps alp onlarca gardiyan ieri dalar. "Arama yapacaz" deyip, ayakkablarnzn iine varncaya kadar onursuz arama dayattklar gibi, hcrenin ierisini tam bir sava alanna evirirler. Dzenli yerli yerinde tek bir eyanz kalmaz. O an yemekte, uykuda, banyoda vb. olabilirsiniz. Ama gelenlerin umurunda deildir bu. Adna "ksmi arama" dedikleri bu basknlarn amac da budur zaten. Ama bir eyler bulma ya da ele geirmeden te, gnlk yaam alt st eden bir tacizdir. Bu sayede srekli bir tedirginlik, stres, srekli yeni bir baskn bekleme hali yaratlr. Her kap sesinde, mazgaln her alnda bu tedirginlii duymanz salanmaya allr. Biliyorsunuz, bu etkiyi srekliletirmek iin yeni Ceza nfaz Kanunu'yla bu keyfilie yasal dayanak getirilerek, daha da pervaszca uygulanabilmesinin n alr almaz burada da hayata geirildi. Haziran aynn banda ard arda bir ok hcreye onlarca gardiyan eliinde basknlar yapld. "Elimizdesin, istediimiz zaman, istediimiz eyi yaparz" d-
Mcadele Sempozyumu
315
ncesinin rn olan bu uygulamalarla "PARMAK TETKTE" deniliyor. te bu nedenle "tecrit" sreklileen, gnn 24 saatine yaylan ve on yllarca srdrlmesi tasarlanan bir ikencedir. Bu ikenceyle devrimci dncelerini terk edeceksin, benim istediim gibi dneceksin, benim istediim gibi davranacaksn, tm etkinliini, sporu, eitimi, elenceyi, resimi, mzii, hatta sessizlii bile benim isteklerime, izdiim ereveye gre ayarlayacaksn denmektedir. F Tipi'nde geirdiim 4 yl boyunca zellikle adli tutuklular zerinde bu ikencenin yakc bir etkisi olduunu grdm. inde girdii bunalmdan kurtulamayarak intihar edenlere, hcresini yakanlara tank oldum. Son rnei hcremize komu olan bir adli tutuklunun yaadklar oldu. Saatlerce bard sinirlendii eylere, ama yannda onu sakinletirecek derdini dinleyecek kimse yoktu. En son noktada hcrede ne kadar cam varsa hepsini krd. Ve ancak o zaman gardiyanlar gelerek-o hcreden alp baka bir hcreye gtrdler. Sanki bir zmm gibi. Tecritten kaynakl bizlerin yaad hastalklar ise alabildiine artm durumda. Hapishane revirinde admza tutulan salk dosyalarna bakldnda tecrit ikencesinin bizlerde yaratt tahribat ksmen de olsa grlecektir. Tecritin ikenceli lm demek olduunun belgesidir bu yaananlar. Evet bir kym makinas gibi alyor tecrit. ktidarn onyllardr devrimcilere, devrimci dncelere ynelik uygulad imha politikasnn "AB normlar"na uydurularak srdrlmesidir. nk ibirliki iktidarlarn vnd gibi tecritte, sansrde, imhada "hapishanelerimiz AB standartnda!" ngiltere'nin H Bloklar'ndan, Almanya'nn Steimheim hcrelerinden esinlenilmitir. 5 yldr 119 canmz alan bu kansz ve sessiz imha, AB'nin katliamcla getirdii standarttr. Bu standard kabul etmeyen, boyun emeyen ve 5 yldr srdrlen imha politikasna son verilerek lmlerin durdurulmas iin mcadele eden herkesi saygyla selamlyor, almalarnzda baarlar diliyorum. Tecrit zulmnn olmad gnlerde bulumak, grmek dileiyle hoakaln... Sayg ve Selamlarmla
Kamil Karata 14 Haziran.2005
316
Sincan 1 No'lu F Tipi Hapishanesi'nden Genlik Federasyonu yesi, Lise rencisi Uur EYLK:
Merhaba; TAYAD olarak dzenlemekte olduunuz sempozyumun baaryla sonulanmasn diliyor, tm emei geenleri, katlmclar saygyla selamlyorum. Ben nce kendimi tantaym. Adm Uur Eyilik, 18 yanda bir lise rencisiyim. 17 Ocak 2005 tarihinde Genlik Federasyonu'nun "Ne Amerika, Ne Avrupa Bamsz Trkiye, birlikilie Son" talebiyle yapaca basn aklamasna katlmak iin toplanma yerine giderken yolda gzaltna alndm. 2 gn boyunca polisin tehdit, taciz, hakaret ve dayana maruz kaldktan sonra tutuklanarak nce Ulucanlar sonra da Sincan 1 No'lu F Tipi Hapishanesi'ne konuldum. F Tipi'ne adm atar atmaz "soyun" denmesiyle balayan ve 5 aydr sren tecrit altnda yaamn stmde yapt etki ve bana hissettirdiklerini sizlerle paylamak istiyorum. Girite baka bir hapishaneden gelmeme, duyarl kaplardan gemi defalarca aranm olmama ramen rlplak soyularak tekrar arandm. Yeterli grlmedi yine defalarca aramaya tabi tutularak kutu gibi bo bir hcreye konuldum. Camlarda demir parmaklklar, havalandrma duvarnn stnde jiletli elik teller. Olanca geniliiyle gkyz karnzda ama o da sanki sizin gibi tutsak. nk camdan baktnzda gkyzn asla tek para gremiyorsunuz. (Ben 5 aydr bu hcredeyim ve ne kadar uratysam gkyzn tek para gremedim.) Havalandrma ise 13-14 adm boyunda, 4-5 adm eninde yerden 5.5 metre ykseklikte duvarlar ile bir kuyudan farksz. Hem de dipsiz bir kuyu. Gkyzn grebilmek iin kafanz en az 45-60 derece kaldrmanz gerek. sterseniz amuda kalkn yine de jiletli teller olmadan gkyzn grmyorsunuz. Gkyz umutlan canlandrr, canl tutar insan. Ama jiletli tellerle blnm gkyz, her baktmda bana burada tek gerein tecrit, tutsaklk olduunu hatrlatyor. "Seni yok etmek, umutlarn almak iin yapldm" dediini ve kanl elleriyle yakamdan tuttuunu hissediyorum. Tecrit, hcrelerinin mimari yaps dahil btn uygulamalar insan kimliksizletirmeye, kiiliksizletirmeye programlanm bir yok etme makinas. nsan bir et yn haline getirmeye alyor. Ben bu yok etme
Mcadele Sempozyumu
317
makinasnn ileyiini patoz makinasna benzetiyorum, patozun bir tarafndan fnd yeil kabuu ile verirsiniz, fndn tanesi bir taraftan, kabuu baka bir taraftan ayr ayr kar. Hcrelerde ayn ey kiiliklerinden, kimliklerinden soyundurup rlplak brakmak iin tutsaklara yaplyor. Baarl olup olamayaca ayr bir konudur. Ancak insani boyutunu dnrseniz burdan kan insanlarn psikolojik olarak nasl etkilenecei aktr. Bu durum hapishaneleri gezen TBMM nsan Haklar Komisyonu'nca "devlet politikas" denilerek savunulan bu kimliksizletirme, kiiliksizletirme politikasnn vahim sonular douracan yani bask ve zulm yasalaryla tecriti koruma altna alan TBMM nsan Haklar Komisyonu'nu bile itiraf etmek zorunda brakt. 5 aydr gardiyanlar, ziyaretime gelen ailem, avukatlarm ve hcre arkadalarm haricinde kimseyi gremedim, konuamadm. imdi 3-4 kiiyi karmda grdmde aryorum. Ne konuacam bilemiyorum. 5 aydr aile ve avukat gr haricinde 15 adm mesafeden uzun dmdz yrmedim. Darda oncak kalabalk sokakta nasl insanlara arpmadan yrrm diye dnmeden edemiyorum. nk yrrken yalpalamalar, denge kayb da yaamaya baladm. Darda gezdiim sokaklar, yollar hafzamn iinde uuan toz bulutlar gibi sanki. Unutkanlklar balad, 3-4 gn nce yaadklarm sanki bugn yaadm, bugn yaadklarm yllar nce yaamm gibi geliyor. Zaman kavram karyor. nk; hemen hemen her gn ayn eyleri yapyorum. Ben bunlar sadece 5 aylk tutuklu biri olarak yayorum. Bu "yok etme makinas" ise 5 yldr ak ve burada 5 yldr kalanlar var, onlar ne durumda? mrnn sonuna kadar hcrelerde tutulmas "yasa hkm" haline getirilen idamlklar var. Onlar ne olacak? Bence bu hcrelere konulmann canl canl mezara konulmaktan hibir fark yok. lm deil lmden de beter bir durum bu. llerin bilinci yoktur. Mezara da koysanz, akta da braksanz ne oluyor bilmez hissetmez dnemezler, kurtuklar, solucanlar paralar bedeninizi. Canl canl mezarda tutulmak byle mi? Kurtuklarn beyninize, bedeninize, kiiliinize saldrdn dndnz m diye sormuyorum. Biliyorum ki bu salonda bulunan herkes bunu yllardr dnyor, yayor, verdii acy etinizde kemiinizde hissediyorsunuz. Dncelerimizi, inanlarmz, kiiliimizi, onurumuzu kurtuklardan korumak iin can bedeli sren direnite 5 yldr olduu gibi yine yanmzda, en ndesiniz. Bilenlerin " maymunu" oynamay bir izgi haline getirdii, iktidarn bu zulm gizlemek iin provokasyonlara, sansre daha sk sarld "zor zaman"da "bu zulm hepimize, beklemeyelim sesimizi ykseltip lmleri durduralm!" diye haykryorsunuz. Bu la katlarak sesimize ses, gcmze g, direniimize diren katan tm ka-
318
tlmcian tekrar saygyla selamlyoruz. Sizlerin evlad, dostu, kardei, yolda olmann mutluluu ile dolu olduumu belirtiyor almalarnzda baarlar diliyorum. Grmek zere... Sayglarmla. 14.6.2005
Uur Eyilik
Mcadele Sempozyumu
319
Sincan F Tipi Hapishanesi'den Genlik Federasyonu yesi, renci Hasan BAKLACI:

Merhaba ncelikle dzenlemi olduunuz uluslararas tecrit ve tecrite kar mcadele konulu sempozyumun hazrlanmasnda bata TAYAD'l Ailelerimiz olmak zere emei geen herkese sonsuz teekkr ediyorum. Size Sincan F Tipi Hapishanesi'den yazyorum. Yaklak be aydr tutukluyum. 17 Ocak'ta Genlik Federasyonu'nun "Ne ABD Ne AB Bamsz Trkiye, birlikilie Son!" iaryla Ankara'da dzenledii, kampanyann finalindeki basn aklamasna katlmak istediim iin "rgt yesi" olduum iddiasyla tutuklandm. Tecriti en youn, en plak haliyle biz yaadmz iin yaadklar m, dncelerimi anlatmak ve kk de olsa bir katk sunmak istiyorum. Belki be ay ksa bir sre, ama bu sre iinde yaadm birka olay bile tecritin hangi amala uygulandn gstermeye yetiyor. Buraya alt kii getirilmitik. er kii olarak iki ayr hcreye konulduk. Benim bulunduum hcreye ilk iki gn battaniye, yastk vb. eyler verilmedi. Sebebi; hcreye getirilen alt tane battaniyeyi arkadama yklemek istediklerinde arkadamn bunu kabul etmemesiydi. Gardiyanlara "battaniyemiz, yastmz yok" dediimizde, bize " tamam getireceiz" diyerek kestirip attlar. Sonra gardiyanlardan birinin dierine "biraz soukta kalsnlar da akllar balarna gelsin" dediini duydum. Yani buradaki keyfilik yle bir boyuta ulam ki gardiyanlar bile ceza verebiliyorlar. Ksaca bize "biz ne dersek onu yapacaksnz. Burada hukuk da, hakim de biziz" denilmektedir. Zaten bu olay nasl bir yere geldiimi anlamam iin yeterli oldu. Tabii ki gardiyanlarn bu tutum ve keyfilii tecriti anlatmaya yetmez. Buradaki pek ok unsur gibi gardiyanlar da tecriti tamamlamak ve uygulamak iin bir ara haline gelmiler. Tek tek sorunlarn hepsi tecritten kaynaklanyor, tecritin uygulamalardr. Ama tek bana hibiri tecriti aklayamyor. nk tecrit burada tm yaam kapsayan, srekli bir durum. Her an hissettiriyorlar, yaatyorlar. Bata da mekan olarak tabii ki! Burada bizimle birlikte mektuplarmz da sessiz imha politikasna maruz kalyor. Bildiiniz gibi buradaki en nemli haberleme aracmz mektup. imdiye kadar bana gnderilen bir ok mektup kaybedildi. Ay-
320
n durum benim gnderdiim mektuplar iin de geerli. Elime ulaan "ansl" mektuplar ve ailemin gr olmasa bunlardan haberim de olmayacakt. Bana bu mektuplar hakknda herhangi bir imha karar da verilmedi. Anlayacanz keyfilik bu konuda da had safhada. Hedefleri de aktr: Ellerinden geldiince moralimizi bozmak ve daryla olan bamz kesmek, kendimizi daha da yalnz hissetmemizi salamak. 19 Mays nedeniyle hapishanede ak gr yapld. Gr saatlerini anons ettiklerinde benim grmn saat 10.30'dan saat 11.45'e kadar olduunu rendim. Beni saat 10.30'da gre karmalar gerekirken 10.55'te kardlar. Gr yerine gittiimde henz ailemi getirmemilerdi. Yaklak on-on be dakika bekledikten sonra ailemi getirdiler. Niye ge kaldklarn sorduumda girite annemin metal dii olduu iin geirmek istemediklerini sylediler. Halbuki daha nceki grlerde bu metal di hi sorun olmamt. Toplam bir saat on be dakika olmas gereken gr sadece otuz-krk dakika srd. Yldrma politikas sadece bize kar deil. Gre gelen ailelerimize de uygulanyor. Burada en ufak bir ey iin bile dileke yazmamz isteniyor. Kitap, gazete vb. aklnza gelebilecek her ey iin dileke yazmamz dayatlyor. Bununla, gardiyanlarla en ufak bir diyaloga bile girmemiz engelleniyor. Mesela yaklak bir ay nce revire kmak iin dileke verdim. drt gn boyunca "doktor yok" diyerek revire karmadlar. Daha sonraki gnlerde ise tekrar dileke vermemi syleyip dayattlar. Dikkatimi ekense ayn gn iinde farkl farkl eyler sylemeleri oldu. Biri "doktor yok" derken dieri "tekrar dileke ver" dedi. Tabii bunlar her zaman tekrarladklar cevaplar. Onlardan baka bir sz duymak imkansz gibi bir ey. Bir baka rnek vereyim. Burada yemekleri adli tutuklular datyor. Hcrenin kaps yle bir ekilde yaplm ki yemek datan kiinin ne yzn grebiliyor, ne de sesini duyabiliyoruz. Yemek geldiinde mazgal deliinden uzanan bir elden baka birey grmyoruz. Ksacas hcre arkadalarmzdan bakasyla grme, konuma olanamz yok. Zaten tecritin en nemli uygulamalarndan biri de bu. Kiiyi yalnzlatrmak, dncelerini paylamasn engellemek. Bununla dnmeyen, retmeyen, konumayan, sorgulamayan, robot haline gelmi insanlar yaratlmak isteniyor. Bu anlattklarm sadece be ay gibi ksa bir sre iinde yaadklarm. Burada daha uzun sre bulunanlarn neler yaadn tahmin etmek zor olmasa gerek. Burada unu ok iyi anladm ki, tecritte insan yava yava insan olmaktan karlmaktadr. Adalet Bakanl buna ''iyiletirme" diyor, "iyiletirme" iin yaplan btn uygulamalara da "tredman" diyorlar. "yiletirmek" istediklerine gre demek ki bizi "hasta" olarak
Mcadele Sempozyumu
321
gryorlar. Evet eer dnmek, retmek, paylamak bir hastalksa bizler de en ar hastalarz. Ve iyilemek istemiyoruz. nk biz dncelerimizle varz. Son olarak unu sylemeliyim ki, tecritte insan sosyal bir varlk olarak grlmemektedir. Aksine tecrit, insan her trl sosyallikten, insani erdemlerden soyutlamann, yaltmann aracdr. Btn bunlar gz nne alrsak TAYAD'l Ailelerimizin dzenlemi olduu bu sempozyumun nemi daha da iyi anlalyor. 5 yldr tecrite, zulme kar ylmadan, inatla mcadele eden ailelerimize sempozyumda baarlar diliyoruz, orada bulanan herkese sevgi ve selamlarm gnderiyorum. Sevgiler, selamlar... HASAN BAKLACI
322
Sincan F Tipi Hapishanesi'den Genlik Federasyonu yesi, renci Musa Kurt:

MERHABA Naslsnz? Cokuyla kucaklyor, sayg ve selamlarm iletiyorum. ncelikle TAYAD olarak Uluslararas Tecitle Mcadele Platformu ile birlikte dzenlediiniz "Tecrit ve Tercite Kar Mcadele" konulu sempozyum dolaysyla sizleri kutluyor, tm katlmclar ve emei geenleri saygyla selamlyorum. Konu "Tercit ve tecrite kar mcadele" olunca yllardr tecriti birebir yaayan ve buna kar direnen tutsaklarn syleyecek ok sz olduu, olaca ak. Ben tecriti yllardr yaayanlardan deilim. Daha tutuklanal 5 ay oldu. Bu sre iinde yaadklarm, tank olduklarmla ilgi dncelerimi sizlerle paylamak istedim. Daha hapishaneye adm atar atmaz F Tipi'nin, tecritin mantna uygun bir "karlama "yaadm. Onursuz aramaya tabi tutuldum. Ardndan hcreye gtrlrken yolumdan evrilerek tutuklulara verilen battaniyelerin bulunduu yere gtrldm. Burada benimle sert ve aalayc bir ekilde konuup elime gtrmem iin zorla 6 tane battaniye verildi. (Bir elimde girite onursuz bir arama olan ayakkab kartlmasn protesto ettiim iin ayakkablarm da olduu iin) kabul etmeyip gtrmeyeceimi syleyince kolumu burkup 5-6 tane gardiyan tarafndan tekme tokat dvlerek hcreye gtrldm. Amalarnn beni tedirgin etmek, korkutmak, onlarn her dediini yapar hale getirmek olduu akt. Bu her hallerinden belli oluyordu. Tabii ki gardiyanlarn bu tutumu tek bana tecriti aklamaya yetmez. nk hapishanedeki her eyde olduu gibi onlar da tecrit esasna gre eitilmi, grevlendirilip yetkinletirilmiler ve tecritin tamamlaycs haline getirilmi durumdalar. leyi de, ilikiler de insann insanla ilikilerini tamamyla ortadan kaldrmak zere kurulmu durumda burada. yle ki avukata, revire, ziyarete k saatleri yle bir ayarlanm ki baka hi kimseyi gremiyorsun/Koridorlarda, maltada personel de dahil herkese srekli denetim altnda olduunu, izlendiini hissettirmek iin yerletirilmi kameralar var. Bu kameralarn varl tutuklularla gardiyanlar arasnda basit bir diyalou bile ortadan kaldrmakta, engellemekte. Bizimle konumas YASAK olan personel, gr, avukat , hastane, mahkemelerde hcreden ktmzda benim de birka kez yaadm
Mcadele Sempozyumu
323
gibi cam, koridor veya maltaya bakan hcrelerdeki arkadalarmzla 3-4 saniye de olsa birbirimizi grme imkan bulduumuz durumda YASAKI olarak karmza dikiliyor. Yzn grdmz arkadaa el sallamak, "merhaba, naslsn" gibi eyler sylemek istiyoruz ok doal olarak. Ama byle yaptmz anda hemen ittirerek, drterek, YASAK diyerek bunu bile engellemeye alyorlar. Adalet Bakan bunlara "devlet konukevi" diyor. Benim bildiim bir yere konuk olan insanlar birbiriyle sohbet eder, paylamlar olur. Ama burada brakalm doya doya sohbet etmeyi, paylamay, bir "merhaba" dememiz bile engelleniyor. Ben 5 aydr tutuklu olmama ramen yanmda bulunan iki arkadamn dnda insan yz grmeye, sohbet etmeye hasretim. Sadece gardiyanlar deil bir btn olarak hapishane personelinin hepsi tecrit esasna gre grevlendirilmi ve harfiyen uyguluyorlar. rnein hapishaneye girite uradm saldr sonucu bacamda yara olumutu. Bunu dosyama kaydettirmek iin, revire kmak iin dileke verdim. Fakat iki hafta boyunca "hapishanede doktor olmad" gerekesiyle revire kartlmadm. ki hafta sonra kartldmda ise doktor bacamdaki yarann gemi olduunu, kalann ise "kant izi gibi birey" olduunu, bu yzden kaydedemeyeceini syledi. Bir keresinde de gzlerimdeki rahatszlklarmdan dolay hastaneye sevk yaptrmtm. Fakat hcre knda keyfi ve onursuz bir arama olan ayakkab kartmay kabul etmediim iin hastaneye gtrlmedim, tedavim engellendi. Benim rahatszlm gzlerimde olduu iin hemen hayati bir tehlikeye dnmedi ama ciddi rahatszl olan insanlarn olduunu ve bu dayatmalarn tecritin bir gerei olarak yapldn dndmzde Adalet Bakanl'nn her yl yapt "bu sene cezaevlerinde u kadar kii eceliyle lmtr" aklamasnda geen "ecelle lmn" tecrit politikas demek olduu daha net grlr diye dnyorum. Bu 5 aylk tutukluluum sresince tecritle fiziksel mekan anlamnda olsun, manevi anlamda olsun insanlar snrlandrmann nelere yol atn da grdm. Burada insan gzel birey dndnde, hayal ettiinde birden bire demoralize olabiliyor. rnein geen gn havalandrmada volta atyor ve dardaki arkadala ilgili, paylatmz gzel anlarla ilgili bir eyler dnyordum. Neyse, bir hayli dalmm, kendi kendime glyorum falan. Birden bire yarm metre temde bir duvarla karlanca bir anda neye uradm ardm, hi hareket etmeden ylece durdum kaldm. Yani unu demek istiyorum, Hareket alanmz o kadar dar ki insan doya doya hayal kurup yryemiyor, volta atamyor. Fiziksel mekan olarak tecriti aklamak, anlamak belki eksik olur ama bu olay benim hapishaneye geldiimden beri yaadklarmla gzlemlediklerimle
324
tecritin mekansal, fiziksel anlamn da daha iyi kavramam salad. Burada 5 aydr kalmama ramen unu ok rahat syleyebilirim ki tecrit sistemi insan uzun vadeye yayarak her trl insani erdemden koparmay amalayan, insann sosyal bir varlk olmasna aykrdr. Biz tutsaklar zgrlnn kstlanmas dnda btn haklar, yasalar ve uluslararas szlemelerle koruma altna alnm insanlar olarak deil "salksz", "hasta" ve "iyiletirilmesi gereken" kiiler olarak gryorlar. Bunu gnll kabul etmeyen, boyun emeyenlerin btn haklarn ise bir kalemde silip atyorlar. Ki bunlar 1 Haziran'da yrrle giren nfaz Yasas ile koruma altna alnarak tecrit daha da arlatrld. yle ki "gereksiz yere trk-mar sylemek, sessiz protestoda bulunmak, verilen yemei almamak, hapishane personeline kar saygsz davranmak" ve daha birok akl almaz, ipe sapa gelmez gerekelerle tutsaklara gr, mektup, hcre cezalar vermek, infazlarn yakmak, hkmllerin tahliyesini hapishane idaresinin inisiyatifine brakmak, savunma hakkna keyfi olarak kstlama getirmek, meru bir hak olan direnme hakkn cezalandrmak, tek kiilik hcrelere arlatrlm mebbet cezas olan hkmlleri koymak "yasa hkm" haline getirildi. Pek ok kii ve kurumun tecrit gereini bilmezden, lmleri grmezden gelmeyi setii, iktidarn ise sansrle, lin giriimleri ve provokasyonlarla gizlemeye alt bylesi koullarda tecrit gereini anlatmak, duyarll harekete geirmek asndan dzenlediiniz sempozyumun ok nemli ve anlaml olduunu dnyorum. Baaryla sonulanmas iin katklarn, emeini sunan tm katlmclara ve siz dzenleyicilere sayg ve selamlarm sunuyor, almalarnzda baarlar diliyorum. Hoakaln MUSA KURT
Mcadele Sempozyumu
325
Sincan 1 No'lu F Tipi Hapishanesi'nden MERT KAVAK:

Merhaba Tecrit kelimesi benim yaamma F Tipi hapishanelerle birlikte girdi. Be ay ncesine kadar garip ve insanlarn tecrite kar lm bile gze alabilecei kadar korkutucu gelen tecriti imdi yaayan insanlardan biriyim ben de. Uluslararas tecritle mcadele sempozyumuna baarlar diliyorum. Yaadklarm paylaarak almalarnza katkda bulunmak istiyorum. Bence tecriti anlatmak yaayanlar iin bile olduka zor. nk tecrit insanln bittii yerde balar. Zaten temel hedefi de insan, insanlktan karmaktr. Dnmeyen, sorgulamayan, paylamayan, retmeyen, yani sadece itaat eden bir et yn yaratmaktr tecritle hedeflenen. Peki nasl yaplyor bu? Yaadm birok olay anlatmak istiyorum. Yaklak bir ay nce rahatszlmdan dolay revire ktm. Revire giderken koridorda dardan tandm bir arkadam grdm. Selam vermek, sarlmak istedim ancak bu bile engellendi. Yine gre karken havalandrma cam bizim koridora bakan bir arkadaa el sallayp selam verince gardiyanlar tarafndan hzla ekitirilerek pencerenin nnden uzaklatrldm ve "bir daha el sallarsan ban belaya girer" denilerek tehdit edildim. F Tipi tecritte bir selam vermek bile bamn belaya girmesine yetiyor. Kimseyle selamlama, konuma, kimseyi dnme deniyor. Bu da tecritin insanlkla beraber toplumumuza, deerlerimize yabanc ve dman olduunu gstermektedir. Tecritin fikir babas ve esas uygulaycs emperyalizmin de dayatt budur. Bireyci, bencil, yoz kltr ile insanlar toplumdan soyutlanm srler haline getirmeyi hedefleyen emperyalistler bu yoz kltre kar paylam, dayanmay temel alan kltrmz savunan bizleri de tecrit hcrelerine atarak dncelerimizden soyundurmaya, teslim almaya alyorlar. Tecritte dayatlan "YA DNCE DEKL YA LM" politikas byle eylerde hayat buluyor. ok sradan insani davran ve hareketler bile tecrite yasak! Eer insan olmann gereini yaparsan "bann belaya" girmesi kanlmaz. Selamlamann dahi yasaklanmak istenmesinin gsterdii gibi tecritte her ey biz tutsaklarn psikolojisini bozma ve teslim almann arac olarak kullanlyor. Bu nedenle tm dnyada "sessiz lm" olarak adlandrlyor. Tecrit zamana yaylm ikenceli bir lm olarak tanmlanyor.
326
Hedef; bizi dncelerimizden vazgeirtmek (iyiletirmek, slah etmek) baaramasa da zamana yaylm ikenceli lm tecritle katletmektir... Hal byleyken btn haklarmz gasp edilmi, idarenin keyfiliine braklm durumdadr. zleyeceimiz TV kanallar bile idare tarafndan belirlenmekte. Getiimiz gnlerde basna da yansd gibi TV'de izlediimiz iki haber kanal yayndan kaldrlp yerine Hristiyanlk propagandas yapan God TV kanal ile Dijitrk'n dizi kanal konulmutu. Yine elimizdeki tek haberleme aracmz olan mektuplarmz keyfi gerekelerle engellenmekte, haberleme hakkmz gasp edilmektedir. Mektuplarmza verilen imha kararlar hi bir yasa hukuk tanmazln belgesidir. Moral verdii gerekesiyle imha edilen mektuplarmz bile var. Bu akla ziyan kararlar tecritin temel mantn da ortaya koymaktadr. Verilen mesaj aktr. Bizim gibi dnp yazmazsanz mektup bile alp veremezsiniz denilmektedir. Ayrca bu imha kararlar dnda da birok mektubumuz bizim gibi "sessiz imha" politikasna kurban gidiyor. Henz be aydr tutuklu olmama ramen pek ok mektubum hi bir gereke gsterilmeden bana verilmedi. Bunu elime gemeyi baaran "ansl" mektuplar ve grte ailemden rendim. Ayrca teyzeme gndermi olduum sadece hal hatr soran mektubumun bile ortadan "kaybolmas" bu konudaki pervaszln en ak rneidir. Bu keyfilik grlerde de srmektedir. (...) Her ne hikmetse turnikeler hep bozuk. F Tipleri'ni Nazi Kamplar'na benzetmek iin jiletli teller eken, hi bir masraf ve uratan kanmayan devlet turnikelere bir trl are bulamyor. Buradaki esas ama bizim yan sra ailelerimizin psikolojisini bozmaktr. Ailelerimizin sahiplenmesini engellemektir. F Tipleri'nde gr yerleri de tecritin tamamlaycs. Grler iki ses geirmez camn ardndan telefon araclyla yaplyor. Bu sistemle sadece bir kii ile grmek mmkn yani gre iki kii geldiinde biri sadece grnt olarak kalyor. rnein geen hafta gre annem ile kardeim gelmiti. kisine de ortak anlatacam eyler vard ama ikisine de ayr ayr anlatmak durumunda kaldm. Bu da zaman kaybna yol ayor. Zaten snrl olan gr saati ayn eyleri tekrarlamakla geiyor. Bu saydklarm tecritin akl almaz mantna sadece bir ka rnekti. Son kan TCK, CK yasalar ile uygulamalar daha da keyfi hale geliyor, getiriliyor. rnein trk sylemek idarenin houna gitmezse disiplin soruturmas aabilecek ve ceza verebilecek. Ya da hcreden her ktmzda dayatlan onursuz ayakkab aramasn protesto etmek iin attmz "Onursuz Aramaya Son!" slogan yznden yllara varabilecek gr ve mektup yasa cezalar almamz mmkn. Son yasalarla beraber savunma hakkmz da ortadan kaldrlyor.
Mcadele Sempozyumu
327
Tm bu uygulamalar tecritin giderek daha da kat bir ekilde uygulanmasdr. yle ki ama giderek cezalarla, yasaklarla, ailemiz de dahil daryla tm ilikilerimizi keserek bizi beton hcrelere diri gmmek, kaplar da zerimizden betonlamaktr. almalarnzda baarlar diliyor, tm katlmclar selamlyorum... Sevgilerimle...
MERT KAVAK
Sincan 1 No'lu F Tipi Hapishane

B-1 -4/ 45 Sincan Ankara 14 Haziran 2005 Sal
328
Sincan 1 No'lu FTipi Hapishanesi'nden erafettin TA:

Merhaba "Tecrit ve Tecrite Kar Mcadele" sempozyumuna katlmclar ve emei geenleri saygyla selamlyorum. Eyll 2001 'de tutuklandm ve o gnden bu yana tecriti birebir yayorum. Tecriti bir ok ynyle anlatmak sayfalar srer, hepsini bir kalemde anlatmak zor. Hissettiklerimi ksmen aktarmaya alaym. Halknn aaland, zulmle, aclarla, yoksullukla kuatlm bir lkede yayorsun ve bu yaadklarn, grdklerin seni smrsz, onurlu, insanca bir yaam istemeye, "deitirme"ye sevk ediyor. Fakat bu dncelerin, bu dnceler dorultusundaki yaayn, sistem iin "tehlike". Sistemin gznde devrimci dncelere sahipsen sen "hasta"sn. Bir an nce halktan koparlp tutuklanmal, hcrelere atlmal ve F Tipleri'nde "iyiletirme programlar" ile "rehabilite" edilmelisin. Toplumdan tecrit edilerek "topluma kazandrlmalsn". Daha hapishaneye ilk admnda balyor "tedavi". Ellerinde arama cihaz olmasna ramen "soyun!" diyorlar. Reddedince askerler bir anda kollarna-bacaklarna yapyorlar, zorla karyorlar elbiselerini, plaklndan utanyorsun. Gzlerini karyorsun. Soyunma emrini verenin yznde ise bir tebessm... Sonra uzun koridorlardan geiyorsun, demir kap alyor ve kapanyor, ite hcredesin! Grnrde bir sorun yok. Merdivenler, kirli bir havalandrma, eline tututurduklar bir tencere, tabak, kak... Baz ynlerinin deil hcrenin kendisinin bir sorun olduunu anlaman iin ise biraz zaman gemesi gerekiyor. Dier hcrelerden arkadalarnn sesi geliyor. Bir ka duvar, sadece bir ka duvar tedeler. Ama sen onlar gremiyorsun. Bir sorunun oluyor, sorun bir yana, insansn sen ve konumak istiyorsun. Arkadana omuz verip iki lafn belini krmak istiyorsun. Ama yok, yasak. Ne senin ondan haberin olacak ne de senin ondan, insan yz yasak, sohbet etmek yasak. Her eyi esirgiyorlar, bir tek yasaklar konusunda cmertler!
Birka hafta tek bana kaldktan sonra verdiim onlarca yer deiiklii su duyurusu dilekesinin ardndan nihayet iki arkadann yanna veriyorlar seni. Tek kiiliktense kiilik hcre daha iyi grnse de nihayetinde o da bir hcre, o da ypratc. Yanndaki arkadandan biri ile or-
Mcadele Sempozyumu
329
tak ynlerin daha fazla ise dier nc kii kendini dlanm hissediyor. Dlama sz konusu deil ama yle hissediyor. Arkadann normal karlanabilecek sradan bir hareketi hcrede byk bir ikenceye dnebiliyor. Ayaklarn yere srterek yrmesi, kahkahas, oturuu vb. taknt halini alp kavga nedeni bile olabiliyor. Alnganlklarn, phelerin ard arkas kesilmiyor. Sadece etrafndaki insanlardan deil kendinden de pheleniyorsun, gvensizleiyorsun. En doru bildiinin doruluundan bile pheye debiliyorsun. Dnem dnem ar derecede konukanlayorsun ya da tam tersine iine kapanyorsun ve kendinle konua konua adeta iki insan tayorsun, kendinle kavgaya tutuuyorsun... Srekli hayallere dalp kafada kurgular oluturuyorsun ve hayalden hayale atlayp duruyorsun. Bu durum sreklileince ise mekandan, hayattan kopuyorsun resmen ve her eyi kurgular dnyasnda yaamaya balyorsun. Hani yzen kii kydan uzaklatn farketmez, aldka alr sonra bir anda farkeder durumu ama i iten geer, suyun dibine batar, bu da yle bir ey, fazla alrsan batarsn... in ilginci, bu kurgulara, takntlara kaplmamalym, bunlar tecritin sonular, iradi olmalym diyorsun ama bunlar yaamaktan kurtulamyorsun. Dozu kiiden kiiye deiebilir ama herkes bu ikenceden payna deni bir ekilde alyor. Dnem dnem artp azalan unutkanlklar, phecilik, sese ar duyarllk, bir sayfa yazy defalarca okumaya ramen anlayamamak, younlaamamak, aylarca grmediin kardein ziyarete gelince syleyecek sz bulamama, koridorda tesadfen karlatn arkadanla kucaklamann engellenmesi, hapishaneye yeni gelen adli tutuklularn bir ka gn iinde hemen kavgaya tutumalar, intiharlar, mektuplarnn, yani sohbetlerinin, duygularnn, dncelerinin karalanmas ve imha edilmesi, insan yzne hasret kalmalar, ie kapanmalar, arkadalarnn bir ka duvar tede olduunu bilip de onlardan bihaber olmak, hcredeki arkadana hem ok yakn hem de ok uzak olmak, renkli kalemin yasak olmas, stnn bazen taciz edilircesine aranmas, atya ekilen jiletli teller, demir kap sesleri... Tm bunlar ve u an ifade edemediim daha fazlasn bir araya getirin ve bir insann bu yk aylarca, yllarca srtnda tayacan dnn, ite bunlar tecrit.
Bir defada ldrmeyen ama boazn, ruhunu aylarca skp duran, boazna geirildiinin farkna varmadn bir urgan. Hayatla btn balarn kesen, ar ar rten ruhun duymadan ruhunu alan bir ikence yntemi, lm biimi Tecrit... nsan yaamna ynelik en sistemli saldr arac olan tecrite diren-
330
Tecrit ve Tecrite Kars
mek, tavr almak da insanln gereidir. Tutsak olalm veya olmayalm tecrite kar direnmeye, insanlktan yana taraf olanlarn duyarsz kalamayacan dnyorum. Bandan beri bizleri yalnz brakmayan, tecrite kar direnite her zaman yanmzda grdmz sizleri bir kez daha saygyla selamlyor, almalarnzda baarlar diliyorum . Sevgi ve selamlarmla. ERAFETTN TA 15 Haziran 2005 Sincan
Mcadele Sempozyumu
331
Sincan 1 No'lu F Tipi Hapishanesi'nden Temel BLR:

Merhaba! Cokuyla selamlyor, almalarnzda baarlar diliyorum. Bu mektupla sizlere Sincan 1 No'lu F Tipi hapishanesinden yazyorum. Ben DHKP-C Davas'ndan mebbet hapisle hkml bir tutsam. F Tipleri'nin ald 19 Aralk 2000'deki katliam operasyonundan beri Sincan F Tipi hcrelerinde ar tecrit koullar altnda yayorum. 19 Aralk 2000'den beri uygulanan tecritle bizi dncelerimizden, inanlarmzdan soyundurmak, irademizi, kimliimizi, kiiliimizi paralamak, insanlk onurumuzu kleletirmek ve yaayan ller haline getirmek istiyorlar. Bu, insana yaplan en byk, en ar zulmdr. nsan insan olmaktan karmak istiyorlar. Tecritle, basklarla, keyfi uygulamalarla, ikencelerle bugne kadar fiili olarak uyguladklar bu zulm 1 Haziran'da uygulamaya koyduklar Yeni Ceza nfaz Yasas'yla yasal hale getirdiler ve bu gne kadar yaptklarna yenilerini eklediler. Bildiiniz gibi mar sylemek, sessiz protesto etmek dahi su saylyor ve cezalandrlyor. Bylece en basit doal hakkmz, zulm karsnda en pasif bir ekilde bile olsa direnme hakkmz kullanmamz engellemek istiyor, su sayyorlar. Yaadmz tecriti, keyfi uygulama ve basklar bu gne kadar mektup vb. aralarla anlatmaya, kamuoyuna duyurmaya altk. Ama gerek ieride idare, disiplin kurulu, infaz hakimi eliyle mektuplarmza, "Vz Gelir" gibi yaadklarmz ilediimiz rnlerimize el konularak, imha edilerek, sansrleyerek, gerekse de basnda, medyada uygulanan koyu sansrle bunu engellemeye altlar, alyorlar. Yaadklarmz duyulsun, bilinsin istemiyorlar. Bylece hem tecriti yokmu gibi gstermek hem de bizleri sessizce imha etmek istiyorlar. Buna izin vermemek iin tecrit srd mddete direnmeye devam edeceiz. Ve tecriti, yaadklarmz anlatacaz. Dzenlemi olduunuz sempozyumun sesimizi duyurmada nemli bir ilevi olacaktr. Onun iin yaadklarmz bir kez daha bu mektupta anlatmak istedim. Tecrit saldrs ve yaratt sonular o kadar geni boyutlu ki tamamyla anlatmak bir mektubu aar kukusuz. Onun iin burada birka somut rnekle ve zetle anlatmaya alacam. En son yaadm bir rnekle balamak istiyorum.
332 Kar
Tecrit ve Tecrite
27 Mays'a kadar Serdar Demirel ve Ali Nazik ile birlikte kalyorduk. 27 Mays gn hibir gereke gsterilmeden ve istemediim halde, eyalarm toplamak iin sre bile tannmadan apar topar arkadalarmn yanndan zorla alnarak baka bir hcreye konuldum. Aktr ki lm orucunda bulunan Serdar arkadamz daha da yalnzlatrmak ve direncini krmak amacyla yaptlar bunu, tecrit iinde tecritle cezalandrdlar. Bu uygulama srekli yaplmaktadr. Bir daha grebilmenin mmkn olmad Serdar'n yannda kalmay bile ok gryor, yasaklyor keyiflerince. Sadece bu konuda deil her konuda keyfiyet, hukuksuzluk, cezalandrma hakim. Mesela, salk sorununda, hastalklarmzn tedavisinde zorluklar engeller karlyor, geciktiriliyor ya da tedavi edilmiyor. stne stlk eitli bahanelerle saldrlara maruz kalabiliyoruz hastaneye giderken. rnein; 24 Aralk 2004 tarihinde mide rahatszlm nedeniyle hastaneye giderken X-Ray cihazndan gemem srasnda cihazn banda bulunan grevli tarafndan hakaret ve kfre maruz kaldm, fiziki saldrya maruz kaldm. Ayn gnn akam hastaneden dndkten sonra saldr sonucu yzmde meydana gelen zedelenmeyi tespit ettirmek iin revire kmak istedim ancak doktor yok diye karlmadm. Aradan be gn getikten sonra saldrnn izleri kaybolmaya yz tutmuken karldm. Ama, doktor da rapor alabilmek iin acil olarak adli tpa sevk edeceini syledii halde gnderilmedim. Bunlarn zerine Ankara Cumhuriyet Basavclna dileke yazarak su duyurusunda bulundum. Ve dilekemin gnderilip gnderilmediinden emin olmak iin kayt numarasn istedim. Ama ne kayt numaras verildi, ne de bu konuda bir soruturma yapld. Hibir cevap alamadm. Ksacas zeri rtld. 10 Ocak 2005 tarihinde ise yine mide rahatszl nedeniyle randevulu olarak hastaneye gittim. Ancak ringden indirildikten sonra ellerim zaten kelepeli olduu halde ikinci bir kelepe ile bir askere kelepelemek istediler, bunu kabul etmediim iin muayeneye gtrlmedim ve geri hapishaneye getirildim. Ve ancak iki ay sonra ikinci kelepe dayatlmas kaldrldktan sonra muayene olabildim. Bylece keyfi bir ekilde ikinci kelepe dayatmas nedeniyle tedavim geciktirildi. Bu keyfi dayatma ile ilgili Cumhuriyet Basavcl'na yaptm su duyurusuna ise "red" cevab geldi. Bunun zerine yaptm itirazlardan da bir sonu alamadm. Yani bu keyfi uygulamay yapanlara herhangi bir yaptrm uygulanmad. Yaadm bu rneklerde de grld gibi tedavim geciktirildi, bu da yetmemi gibi stne stlk bir de saldrya uradm, hakarete maruz kaldm. Yani brakalm tedavi etmeyi, hastalklarn daha da artmas iin ellerinden gelenleri ardlarna koymuyorlar. Ve bunu yapanlar hibir
Mcadele Sempozyumu
333
ekilde cezalandrlmyorlar. Bylece daha fazlasn yapmak iin tevik edilmi oluyorlar. Ki Yeni Ceza nfaz kanunuyla bu saldrlarn, engellemelerin, keyfi uygulamalarn, hukuksuzluun daha da artaca kukusuzdur. F Tipi hcrelerde yaadklarmz bunlarla snrl deil tabii ki. Hcre ve tecrit nedeniyle var olan salk sorunlarmza her geen gn yenileri ekleniyor. Tecrit sresi uzadka yaratt sorunlar daha da belirgin bir ekilde ortaya kyor. rnein grme, iitme, tat ve koku alma gibi duyularmzda, alglamada zayflama ve zorlanma, younlamada zorluk ekme, ar unutkanlk meydana geliyor. yle ki, ou zaman her hangi bir eyi okurken ayn yeri defalarca okumak zorunda kalyorum anlayabilmek iin. Ayrca yaz yazarken, rnein en basit bir mektubu bile yazmakta zorlanyor, bazen bir cmleyi okurken ya da herhangi bir eyi ifade ederken uzun uzadya dnmek zorunda kalyorum. Bir saatte yazlabilecek bir eyi iki- saatte ancak yazabiliyorum. Bu mektubu yazarken de ayn eyi yaadm. Bunlarn yannda fiziksel yorgunluk, halsizlik, vcudun genelinde arlar, uyuukluklar vb. meydana geliyor. Bunlar sadece bende deil hemen hemen herkeste u ya da bu ekilde grlyor, yaanyor. Sonu itibaryla tecrit, hcreler ite byle rtyor, tahrip ediyor insan. F Tipi keyfiyet, hukuksuzluk, cezalandrmalarla onurumuz, direncimiz krlmaya, bkknlk, umutsuzluk, gelitirilmeye allyor. Bu koullarda, bu halde insan yaayabilir mi? Aktr ki byle sessizce imha edilmek isteniyoruz. Neden direniyorlar, gerek yok, diyenlerin yaadklarmza, sesimize iyice kulak vermeleri ve tekrar tekrar dnmeleri gerekir. Satrlarma burada son verirken tekrar sevgi ve selamlarm iletiyor, almalarnzda baarlar diliyorum.
TEMEL BLR
334
SEMPOZYUMDAN FOTORAFLAR
Bu tablo, Sempozyumun yapld Muammer Karaca Tiyatro Salonu'nun sahnesinde iki gn boyunca hep dinleyicilerin karsndayd. Tecrite kar byk direnite o gne kadar verilen 119 ehidi temsil ediyordu bu tablo. Sempozyuma katlanlar, onlardan g aldlar, onlara sz verdiler.
Tecrit gereini anlatan da, anlatlanlar yrek kulayla dinleyen de onlard... Onlarn dilinde, hem sorun, hem zm vard.. Sempozyuma aclarn, sorunlar, taleplerini ve direnilerini tayan TAYAD'llar, 5 yllk Byk Direni'in her aamasnda olduu gibi mcadelenin yine nnde olmaya devam edeceklerini bu sempozyumla dosta dmana bir kez daha ilan ettiler.
"Bu ark burada bitmez!"; sempozyumda TAYAD'llar tarafndan sahnelenen tiyatro oyunundan bir sahne... Abdi peki Park'ndaki direni etrafnda AB'cilk masallar, demokrasicilik oyunlar anlatlyor sahnede.
Sempozyumun yapld salonun giri blmnden iki enstantane... Katledilen, cesetlerine bile ikence yaplan tutuklularn, analarn, babalarn yllardr omuzlarnda tadklar tabutlarn resimleri asl duvarlarda...
Artk bir klliyat oluturan hapishane katliamlarn ve byk direnii anlatan kitaplar, bltenler, brorler, salonda konuulanlarn tarihe kaydedilmi belgeleri olarak sergileniyor...
Kurulduu gnden bu yana, direnilerin iinde, ezilenlerin direnenlerin yannda olan Grup Yorum da oradayd...
TAYAD Bakan Niyazi Arman, 5 yldr direnmekten bir an bile yorulmadklar gibi, yzlerce kez arlar yapmaktan da bkmadklarn sylyor ve TAYAD'llarn arsn tekrarlyor: Tecrite kar birleelim, mcadele edelim!
Olu Guantanamo'da tutsak olan bir baba Azmet BEGG (Sol stte), 1984 lm Orucu'nda ehit den bir devrimcinin olu Michael DEVNE (stte), Lbnan'da tutsaklar iin projeler reten bir kuruluun temsilcisi
Darine WEHBE
(yanda), halk olarak tecrit edilmi Irakl bir yurtsever Mohammed El SAMARAE (alttaki resim), ve onlar gibi, tutsaklkla, hapishanelerle tananlar, veya darda tecritle yaayanlar, tecritin acsn yreinde duyanlar, dnyann drt bir yanndan gelip sempozyumda bulutular...
Konumaclar ve dinleyiciler iki gn boyunca tecrite kar mcadele kararlln byttler.
Tecrite kar mcadele ars, Sempozyum'un TMMOB'da aklanan Sonu Deklarasyonu'nun da temel ars oldu.
Fidan Kalen, tecrite kar byk direniin ilk ehitlerinden biriydi. Faruk Kadolu ise, Sempozyum'un yaplmasndan nceki gnlerde byk direnite verilen son ehitti. Sempozyumda yanyana koymulard onlarn resimlerini. Direniin ilk ve son ehitleri nezdinde "Tecriti kaldrn! lmleri durdurun!" diye haykrdlar. O gn direniin ehitlerinin says 119'du Konumaclar, "119, 120 olmasn" diye ykselttiler seslerini.
.........
Tecrit ldrmeye devam etti. 119, 120 oldu. Tecrite kar direni sryor. Daha ok, daha gl seslerin ykselmesi gerekiyor!
Mcadele Sempozyumu
343
KAN VE ATEN KARDEL

ift Camlardan Beton Duvarlardan Sesimiz Gemiyor Ama nadna lle de Dncelerimiz Geiyor! ift Camlardan Beton Duvarlardan Sesimiz Gemiyor Amma Yreklerimiz Geiyor Volkan Volkan! ift Camlarda Beton Duvarlarda Ten Scakl Yok... Amma... Beynimiz Bir Fiek Gibi Delip Geiyor Demir Parmaklklar Beton Duvarlar ift Camlar Kelimeler Uuuyor Havada... "Merhaba... " "Naslsnz ?" "ayn Var M?" "htiyacn Var M ?" "Sigaran Var M?"
344
"Syle... Syle Bana Pay-La-alm..." Kt Tutuuyor Yrek Tutuuyor Smsk Kenetlenip Yolda Oluyor Kat, Yrek Ve Ate!.. Ate Ve Kan
Karde Oluyor! Karde Olunca Ate Ve Kan

Sonra, On Oluyor... Yz Oluyor... Bin Oluyor... Milyon... On Milyon...Yz Milyon Ve... Milyarlar Olup Akyor ift Camlardan, Ve Demir Parmaklkl Beton Duvarlardan! Hcreme... Afrika'daki Alar Filistinli Eli Tal ocuk Generaller Irakl Direniiler Kahramanlar Kahramanlar.... Hep Hcreme Akyorlar!... Beynim Dncem, Ve Aklm...
Mcadele Sempozyumu
345
Delip Geiyor ift Camlar Demir Parmaklklar Beton Duvarlar
imdi... Siz Syleyin!

Kimdir Yalnz Olan Ben Mi, Yoksa ldke Tkenen Celltlar m?
Ben;
Mahirin Yoldaym Ada'm Ormanlktr Koca Alar Ordusunda Siletim... Nerde A-Yoksul Varsa Her Yerde Her Gece Doluyorlar Hcreme... Ben, Mahirin Yoldaym Cevahir'in Yoldaym Ada'm Ormanlktr Benim Ben; Faruk'un Yoldaym Ada'm Kan Ve Atetir... 10 Haziran 2005 Tekirda 1 No'lu F Tipi Hapishanesi Nurettin Erenler
346
Mcadele Sempozyumu
347
KTAPLAR
Boran Yaynevi'nden
Haziran Yaynevi'nden
Anadolu Yaynclk'tan
Tavr Yaynlar'ndan
348
Hapishaneler Gerei, Yaanan Sorunlar ve zm nerileri Kurultay Yaynlayan: Tutuklu Aileleri Blteni Mart/2001
Hapishanelerde Salk ve Yaam Koullar Kurultay

Derleyen: TAYAD'l Aileler Yaynlayan: Anadolu Tutuklu Aileleri Blteni Aralk/2002
Mcadele Sempozyumu
349
Tutsak Dergiler
Yaynlayan: Boran Yaynevi
TECRT Yaayanlar Anlatyor Selami Kurnaz Yaynlayan: Boran Yaynevi Austos/2005
350
Boran Yaymevi'nden kan kitaplar 1- Bamszlk, Demokrasi ve Sosyalizm Mcadelesinde GENLK (I-II) 2- Milliyetilik kmaz 3- Zafer Yolunda -I 4- Yaatmak in ldler 5- Gln hcrelere takl kald - M. etinkaya 6- Feda Destan - G. Ylmaz - F. Tokay Kse 7- Btn Yazlar - Mahir ayan 8- Umut Yamuru - mit lter 9- Baemeyen Kadnlar - Yasemin Berrin 10- Efsanelerden Destanlara - Hseyin ukurluz 11- TECRT Yaayanlar Anlatyor - Selami Kurnaz 12- Tutsak Dergiler
Haziran Yaymevi'nden kan kitaplar 1- Devrimci Sol Dava Dilekeleri 12 Eyll Mahkemeleri Dosyas (I-II) 2- Kongre Belgeleri-1: RAPOR Parti Cephe le ktidara Yryelim 3- Kongre Belgeleri-2: KARARLAR 4- Ta Deil Yrekti Elimizdeki 5- Daraacnda Yaplan Siyaset: DAM 6- GAZ Gecekondulardan Geliyor Halk 7- Tutsak Aileleri, 12 Eyll ve TAYAD 8- 50 Soruda HALK MECLSLER 9- 50 Soruda Din, slamclk ve Laiklik 10- EL SALVADOR Birleik Devrimci Sava 11- Direni lm Yaam 12- Direni lm Yaam-2 Devrim Kuann Kahramanlar
Mcadele Sempozyumu
351
13- Bir Direni Oda METRS (Metris Tarihi) 14- Herey Birliimiz, Geleceimiz ve Zaferimiz in (Devrimci Harekette Darbe) 15- Bir Sava, Bir Dava ve Zafer 16- Yeni zm Seme Yazlar 17- Cezaevleri Direnileri-1: BUCA 18- Cezaevleri Direnileri-2: MRANYE 19- Cezaevleri Direnileri-3: ULUCANLAR 20- HAKLIYIZ KAZANACAIZ- Cilt 1-2 21- Kontrgerilla Operasyonlar 22- Mcadele Seme Yazlar-(l-2) 23- Direni iirleri 24- Dava Dosyas-(l-2) 25- Bize lm Yok 26- Bayramz lkenin Her Tarafnda Dalgalanacak 27- Halk Snf (I-II) 28- Amerikan mparatorluu Milliyetilik ve Demokrasi 29- Krt Sorunu Nasl zlr?
Anadolu Yaynclk'tan kan kitaplar 1- Tarihesi ve Yaayanlarn Anlatmlaryla KENCE-1 2- Hapishanelerde Katliam (19-22 Aralk 2000, Belgeler, Tanklar -1) Tavr Yaynlar'ndan kan kitaplar 1- ki kardein hayat: Canan ve Zehra - A. Kulaksz 2- Karanfil halay - mit lter (iir) 3- Bir Kar Makinas Grup Yorum 1-2 4- Kurun Yangn Hasretin - Hasan Biber (iir)
352

Tecrit Ve Tec Kar Muca Sempozyumu

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Tecrit Ve Tec Kar Muca Sempozyumu

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tecrit Ve Tec Kar Muca Sempozyumu

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Mcadele Sempozyumu

TECRT VE TECRTE KARI MCADELE SEMPOZYUMU

Yaynlayar: Tutuklu Aileleri Blteni

Tecrit ve Tecrite Kar

Tecrit re Tecrite Kar

Tecrit re Trcrite Kar

Tecrit ve Tecrite Kar

Tecrit ve Tecrite Kar

1.GN 25 Haziran 2005, Cumartesi

Sunu Konumas: Sleyman ACAR (TAYAD):

Tecrit ve Tecrite Kar

Al Konumas: Sleyman ACAR (TAYAD):

Tecrit ve Tecrite Kar

Niyazi AIRMAN (TAYAD Genel Bakan):

Tecrit ve Tecrite Kar

zgr Tutsaklarn Mesaj:

Tecrit ve Tecrite Kar

Zeynep YAYLA (Konuk Konumac, Tutuklu Ailesi):

Tecrit ve Tecrite Kar

Zehra KURTAY (lm Orucu Gazisi, Konuk Konumac):

Tecrit ve Tecrite Kar

Orhan ESK (TAYAD'l, Konuk Konumac):

Tecrit ne Tecrite Kar

Fahrettin KESKN (TAYAD'lKonuk Konumac):

Tecrit re Tecrilr Kar

Alev AKGN (Tutsak yakn- Konuk Konumac):

Tecrit ve Tecrite Kar

Tecrit re Tecrite Kar

Prof. Dr. Hakan GRVT (Oturum Bakan):

Tecrit ve Tecrite Kar

Mehmet GVEL (TAYAD):

Tecrit ve Tecrite Kar

Tecrit ve Tecrite Kar

Darina WEHBE (Khiam Rehabilitasyon Merkezi, Lbnan):

Tecrit ve Tecrite Kar

Tecrit re Tecrite Kar

1. OTURUM (Sorular, Cevaplar)

- Prof. Dr. Hakan GRVT:

- Prof. Dr. Hakan GRVT:

- Prof. Dr. Hakan GRVT:

- Prof. Dr. Hakan GRVT:

Tecrit re Tecritti hars

- Prof. Dr. Hakan GRVT:

- Prof. Dr. Hakan GRVT:

Tecrit ve Tecrite Kar

- Prof. Dr. Hakan GRVT:

- Prof. Dr. Hakan GRVT:

Tecrit ve Tecrite Kar

2. OTURUM: TECRTN HUKUK BOYUTU VE SANSR GERE

Tecrit ve Tecrite Kar

Fatma YILDIRIM (Devrimci Tutsak Aileleri Komitesi, Konuk Konumac):

Tecrit ve Tecrite Kar

Uak Hapishanesi DHKP-C Dava Tutsaklar'nn Mesaj:

Tecrit ve Tecrite Kar

Kandra F Tipi Hapishanesi'nden mit LTER'in mesaj:

Angola'dan tutsak Herman WALLACE'nin mesaj:

Tecrit ve Tecrite Kar

Tekirda 1 No'lu F Tipi Hapishanesi'nden Mesaj: