Havayolu 101: Ocak-Haziran 2011

Havayolu 101
Ocak - Haziran 2011
Abdullah NERGIZ
Sektrn V2 Noktas
Sektrn V2 Noktas
Contents
Moskova'da K Bir Baka United Continental - Blgesel Jet letmesi Delta Connection - Blgesel Dev hipmunk - ok Kullanl Bir Uygulama Southwest Airlines Mahkeme Kurdu Skycouch Hizmete Girdi Air New Zealand ocuklar da Unutmam Southwest Rapid Rewards Program Yenileniyor Sky Airlines Tarifeli Seferlere Balyor Topkap - McDonnell Douglas DC-9 Nokia arj Olan Var m? Virgin Atlantic - Your airline's either got it or it hasn't AEA Verilerine Gre 2002-2009 Balk Kl Oturma Dzeni Swiss'in Sosyal Medya Kokpiti En Fazla Uak Sipariini Kim Verdi? Airbus A380 Kabin Konfigurasyonu Bangkok Airways - Asya'nn Butik Havayolu irketi Puket Uluslararas Havaliman Bangkok Suvarnabhumi Havaliman Langkawi Uluslararas Havaliman Yalnz PanAm'n 747'leri Trkiye'ye Sefer Yapyor Tiger Airways Schiphol + IBM = Ylda 70 Milyon Bagaj 11 11 12 13 13 14 15 16 17 18 19 20 20 21 22 23 24 25 26 26 27 28 28 29
FedExs Incredible Journey to Success - Kitap Notlar Low Cost Airlines World Asia Pacific 2011 Yer Hz - Hava Hz AEA'nn Yeni Bakan Steve Ridgway Havayolu Sektrnn Geleceini ekillendirecek Etkenler Google, Online Seyahat Sektrn Eline mi Geirecek? Curioz: THY ocuk Kulb Dk Maliyetli Tayclar Rota Deitiriyor Her Comfort, "Comfort Class" Deildir KLM - Uaklarnn Adlar da Kresel Dita von Teese'nin Bavulunda Neler Var? Boeing 777-300ER vs Boeing 747-8I Ekber El Bekirden Sert k Cenevrede Mobil Terminal Etihad, Yeni Zelandaya Kadar Uzand Airbus, Boeing'in Reklamna Nasl Cevap Verdi? IATA 2014 Yl Tahmini Orbitz'in Drdnc eyrek Zarar Pegasus Halka Arz Ediliyor Ryanair Kulland Akaryaktn Ne Kadarn Hedge Ediyor? Skymark Airlines, A380 Siparii Verdi Virgin Atlantic'in Yeni Sahibi Belli Oluyor Virgin Blue Markas Yenilenirken Msr Havayollar Filosunun te Birini Kirala kard Petrol Fiyatlar Son ki Yln Zirvesinde Air Arabia - Arap Dnyasnn Dk Maliyetli Taycs
30 33 33 34 35 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 47 48 49 49 50 51 52 53
Tanker Uak halesini Boeing Kazand in Havayolu Sektr 2015 Hedefleri AAdvantage Facebook Kampanyas Twitter ve Havayolu irketleri Emirates'ten Fiyat Art Aklamas JAL, Boeing 747'ye Veda Etti Air France Sessizliini Bozacak Ortadou'dan Sipari ptalleri Geliyor KLM'in Miami Kampanyasnda Yeni Boyut Malaysia Airlines - Facebook Uygulamas IATA Dnya Kargo Sempozyumu 2011 iPad, Uak Kokpitlerine Giriyor IATA'dan Japonya'ya Tavsiyeler Ryanair'in Almanya'daki Gc Asiana, Seul-stanbul Seferlerine Balyor Kablosuz Balant Aviyonikleri Etkiledi Aerotropolis: The Way We'll Live Next Karbon Emisyonu ve Havayolu Sektr Air Asia: Now Everyone Can Fly leri Saat Uygulamasna Dikkat! Brezilya 2014 Dnya Kupas'na Ne Kadar Hazr? Anadolujet ile Genlerin Havas Yerinde 2011, Parkta Yry Yl Olmayacak Lufthansa Sosyal Medya Stratejisi Kresel Sektr, Kresel Sorunlar Boeing 747-8I lk Deneme Uuunu Yapt
54 54 55 57 58 58 59 60 60 61 62 62 64 65 66 67 67 68 69 69 71 72 73 74 74 75
cretli Yolcu Kilometre - 2010 Japonya Depremi En Fazla Delta'y Etkiledi Wizz Air ve Trkiye Fly2Miami Seferi Yapld Aer Lingus'ta Nostalji Havas THY'nin Flickr Sayfas 3000'i Devirdi airBaltic Gelimeye Devam Ediyor Cathay Pacific'ten Rekor Kr Top 10 Twitter Initiatives by Airlines Qantas, Acil Durum Tedbirlerini Yrrle Koyacak Ryanair, Unite Sendikasna Teekkr Etti THY Toulouse Taksi Reklam Bayrak Tayc Olmak Zor Southwest'in Ua Delindi Delinen Uakta Sosyal Medya Vard Arz Edilen Koltuk Says 2010-2011 Kore Havayollar ve Airbus A380 St.Maarten'de Alaktan Uu American ve Expedia Anlat Cond Nast Traveller: Readers Travel Awards 2010 British Airways - Tripseeker Temel Kotil Yoluna Devam Ediyor Google'n ITA'i Satn Almasna Onay kt THY Kargo Ulatrr! Petrol Fiyat Krll Tehdit Etmeye Devam Ediyor yi Bir Economy Yolcusu Olmann 15 Kural
76 76 78 79 79 80 81 82 83 83 85 85 86 87 88 89 90 91 91 92 93 94 96 96 98 99
Boeing 747-8 - Style for the Senses THY'den Intermodal Almanya Alm inli irketler Embraer Siparii Verdi Amsterdam Schiphol ve Hzl Tren Etkisi Brezilya Havayolu Sektr Hareketli lk 30 Havaliman 2009 IAG'den JAL Hamlesi Google-ITA birliine lk Tepkiler Seyahat Sektr Analizi Overbook Yapmak Eskisi Kadar Kolay Olmayacak! SAS Ekip Rehberi 2011 Brezilya'dan "Mlkiyet" Harekt lk 20 Havaliman (Avrupa) - 2010 Etihad lk eyrekte Maliyetleri Azaltt, Krlla Gz Krpt Amerikal irketler Petrol Fiyat ile Yaryor Avrupal Dk Maliyetliler Yavalyor mu? Trkiye Blgesel Havacl in Dnm Noktas Uakta Giyilmemesi Gereken 5 ey Konum Bazl Uygulamalarda lk 10 Havayolu irketi Trk Hava Yollar - Hong Kong Otobs Reklamlar Ryanair'in Bikinili Reklam Neden Yasakland? ran'dan Misilleme: Akaryakt Yok! Medine Havaliman Fotorafnzn KLM'in 777'sinde Olmasna Ne Dersiniz? Cidde Havaliman ABD'deki Kavga Byyor
100 101 102 102 104 105 107 108 109 110 111 112 112 115 116 116 117 119 120 121 121 123 124 124 125 126
Trk Hava Yollar Hac Seferleri Qatar Airways ddial Geliyor Havaliman letmelerinde ttifak Rapid Rewards - Trueblue Karlatrmas Avrupa Ortak Hava Sahasnda Yeni Bir Adm British Airways Londra 2012 Reklam Kampanyas IAG Alan Geniletiyor Mil Puan Biriktirirken Dikkat Edilecek 8 Nokta Karbon Emisyonu Uygulamasna tiraz Var Pegasus'ta Koltuk Seimi Ka Para? British Airways, Kabin Memurlar ile Anlat En Fazla Kargo Trafii Olan 20 Havaliman (2010) United Airlines Koltuk Sralamasn Deitiriyor Dk Maliyetli Modelinin Avantajlar Eriyor mu? Air France AF447 Kazasnda nemli Gelime Qatar Airways Bymeye Devam Ediyor Cathay Pacific'in Yeni Business Class'ndaki 12 zellik Freedoms of the Air - Havayolu Trafik Haklar Ryanair - 10 Yllk Faaliyet Performans Singapore Airlines'tan A380 Hamlesi THY Bu Aralar Ne kram Ediyor? in'in Karbon Emisyonu tiraz Netleiyor Ryanair 2010-11 Sonularn Aklad Dnyann En Deerli Havayolu Markas Hangisi? Bir Pan Am Vard; Ne Oldu Ona? Delta ile US Airways Yeniden Slot Pazarlnda
126 127 129 130 132 132 134 135 136 136 137 138 140 141 142 143 143 145 146 147 148 149 150 150 151 152
Yavru irketler Tuhaf simli Olmak Zorunda m? te lgn Proje: Aerotropolis Eki Szlk'te Bugn Pegasus Reklam Var THY'nin Stop Motion Reklamn Grdnz m? Cargolux: Qatar Airways'in Byme Ynndeki lk Hamlesi Hava Gneli, Apronda emsiyeler Neden Ak? Milano-Barselona Hattndaki Rekabet ve Lufthansa Italia ngilizler Bodrum'a Rabet Ediyor Grnmeyen G: Uu Esnas Dergileri Byle Olur Dk Maliyetlinin Comfort Class' Uak Yolcularna zel ecek Gnn Sz - Peter Malanik Alaska Airlines Pilotlar iPad Kullanmaya Balyor Hong Kong Havaliman'na nc Pist mi Gelecek? Virgin Atlantic - rn Tantm Ocak-Mart 2011: lk 20 Avrupal Havayolu irketi ABD Uu Verisi Wizz Air, Makedonya'da Gogo Uu Esnas nternet Balants Tam Gaz! Ocak-Mart 2011: lk 20 Avrupal Havaliman Malaysia Airlines, Oneworld'e Katlyor Avrupa Birlii, Karbon Emisyonu Sisteminde Israrc American'n Online Acentelerle Mcadelesi Devam Ediyor American Airlines Center vs American Airlines Arena Delta Air Lines: We Love To Fly and It Shows Tli Gelirler 2009-2010
153 154 155 156 156 157 159 160 161 162 163 164 164 165 166 167 168 168 169 169 171 171 172 174 175 176
Oteller in Facebook Rezervasyon Motoru KLM'in Yolcu Fotoraflaryla Donatt Uak Hazr Seyahat Sektrnde Sosyal Medya Stratejisi lave Bagaj creti Rekor Krd Uak Siparileri ve Rekabet Hindistan'da Neler Oluyor? Mobil Teknolojiler, Havayolu Sektrn Nasl Deitirecek? THY'nin Yeni Boeing 737-900'leri Test Uuunda Delta'nn Sosyal Medya ile mtihan EX-YU Aviation News Havayolu Sektrnde Modeli Deiiklii Kanlmaz Gnn Sz: Hub&Spoke Bir Havayolu irketinin Modelini Belirleyen 5 Unsur Avrupa'da stnlk Mcadelesi AirAsia'dan Tarih Sipari Rekoru Havayolu 101, 5.Yana eKitap ile Girdi Karbon Emisyonu Konusunda in'den lk Somut Adm En Dk Oranda Kiralk Uak Kullanan 10 Havayolu irketi Kablosuz nternet Balantl Uular Bulmak Artk ok Kolay "Metal Neutrality" Ne Demek? in, 88 Adet Airbus A320 Siparii Verdi Uak Siparileri Rekora Doymuyor Gelir Ynetiminde slup Fark
177 178 178 179 180 181 182 183 183 184 185 186 186 187 188 189 190 191 192 193 194 194 195
10
Moskova'da K Bir Baka

Monday, January 03, 2011
Ne zamanki kuzey yarmkreye k gelir, kar yaar ve bir ka havaliman devre d kalr, geyik diye nitelendirilen e-posta mesajlar ortal kaplar. Bu mesajlarda baka lkelerdekiler kapanrken, Rusyadaki havalimanlarnn nasl olup da o dondurucu k artlarna ramen hi sknt olmakszn operasyona devam ettii vurgusu vardr. Getiimiz hafta Moskovada yaananlar ise, o e-posta mesajlarnda yer alan ideal havaliman artlarnn her zaman salanamadn gsteriyor. ehirde bulunan iki byk havaliman, Sheremetyevo ve Domodedovoda meydana gelen kaos, tam manasyla tarihe geecek nitelikteydi. Sheremetyevo Havaliman kar frtnas sebebiyle kapanrken, mevsim normallerine gre scak olan hava sebebiyle yaan iddetli yamurun Domodedovo Havalimann besleyen enerji hatlarn birer birer devre d brakmasyla birlikte olanlar oldu. 26-29 Aralk tarihleri arasnda yani tam da ylba seyahatlerinin yapld dnemde meydana gelen bu gelimeler neticesinde yzlerce sefer iptal edilirken bir ok sefer de ancak byk tehirlerle yaplabildi. Sheremetyevoda baz yolcular Aeroflot yetkililerine saldrrken, Domodedovoda neredeyse sefalet grntleri vard. 8.000 kiinin mahsur kald limanda, yolcularn ifadesine gre, bfelerde bir ie su 25 Liradan satld. Yemek ve tuvalet konusunda yaanan skntlar da cabas. Moskovadaki havalimanlarnda biriken yolcu says gnler getike 20.000i buldu. Bayrak tayc Aeroflotun elindeki buz zc (de-icing) svnn bitmesi de iin tuzu biberi oldu. Netice: 1. Rusyann k artlarnda havaliman iletebilme karizmas fena ekilde izildi. 2. Aeroflotun yer iletmeden sorumlu genel mdr yardmcs Vladimir Smirnov iten atld. Her eye ramen, k artlaryla birlikte yaama konusunda Rusyann eline su dkebilecek az sayda lke olduu gereini unutmamak gerekiyor.
United Continental - Blgesel Jet letmesi

Tuesday, January 04, 2011
16 Eyll tarihli yazmzda ABDdeki blgesel havayolu irketi kavramndan bahsederek, bu kapsama giren irketlerin ABD i hat hava tamaclnda ne kadar nemli bir yere sahip olduklarnn altn izmitik. Getiimiz Ekim aynda resmen birleerek dnyann en byk havayolu irketi
Havayolu 101
11
pozisyonuna gelen United Continental, ABDdeki blgesel havayolu dzenlemeleri konusunda dolayl bir biimde sknt yayor. Bu iki irket, tek bir firma olarak faaliyet gstermelerini salayacak olan yeni iletme lisans kmadndan, faaliyetlerine imdilik iki ayr kurum olarak devam ediyorlar. Yeni dneme bir hazrlk olarak yeni irketin uu anda bir takm iyiletirmeler yaplmas hedeflenmiti. Bu ynde atlan ilk admlardan bir tanesi, her iki irketin filosunda bulunan blgesel jetlerin trampa edilmesi ynndeydi. United, filosundaki 70 koltuklu uaklarn Continentalin networknde kullanmay planlyordu. Buna karlk olarak da, Continental filosunda bulunan 50 koltuklu uaklar Unitedn networknde hizmet verecekti. Ancak her iki irketin pilot sendikalar, bu deiikliin mevcut szlemelerine uygun olmadn syleyerek sz konusu karara itiraz ettiler. William Swelbarn blogunda etrafl bir biimde yapt analize gre, sendikalar konuyu bilini bir biimde saptrarak bu uak takasn bir outsourcing iiymi gibi yanstt. Oysa bu takas iinden pilotlarn zarar grmesi gibi durum sz konusu deildi. Neticede i tahkime gitti ve Unitedn yapm olduu bu takas giriimi mevcut szlemelere uygun olmadndan reddedildi. Yani pilotlarn istedii oldu. Swelbar yapt analizde Austos ayndaki bir habere atfta bulunarak, pilot sendikalarnn bu giriiminin ardnda yatan saikin aslnda ok farkl olduu iddiasnda bulunuyor. Ona gre asl niyet, ABDli byk havayolu irketlerine besleyici havayolu olarak hizmet veren blgesel irketlerin bu hizmet ilikisinin dna kartlmas ve bu sayede pilot maalar zerindeki basknn ortadan kaldrlmas. Niyet bu olabilir belki ama ABDdeki blgesel havayolu operasyonunun hacmi dnldnde, amalarna ok da kolay ulaamayacaklar aikr.
Delta Connection - Blgesel Dev

Wednesday, January 05, 2011
Dnk yazmzda United-Continentaldeki blgesel jet uaklaryla ilgili konudan bahsederken, ABDdeki blgesel havayolu iletmelerinin ne denli byk olduunu vurgulamtk. te, Delta Air Linesa besleyici olarak hizmet veren Delta Connection markas altndaki irketlerin bir listesi. Bunlarn bazlar Deltann mlkiyetindeyken, bazlar tamamen bamsz havayolu irketleri. Wikipediadaki Delta Connection sayfasnda bulunan filo bilgisini doru kabul edersek, bu marka altnda faaliyet gsteren irketlerin filolarnda toplam 650 civarnda blgesel jet 12
Havayolu 101
bulunuyor. Dile kolay. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Atlantic Southeast Airlines (ASA) Chautauqua Airlines Comair Compass Mesaba Pinnacle Airlines Shuttle America SkyWest
Fotograf: MamaGeek
hipmunk - ok Kullanl Bir Uygulama

Web tabanl uygulamalar yle bir seviyeye gelmi durumdaki, gn gemiyor ki herhangi bir sektr iin yeni bir alma yaplyor olmasn. te tm uak yolcularn, sektrde alanlar veya bu ilere merakl olanlar yakndan ilgilendirecek bir uygulama: hipmunk Siteye girer girmez hemen stanbul ile New York (JFK) arasnda bir arama yaptk. Karmza kan sonu yukardaki grntde bulunuyor. Grsel adan tam bir len. Sadece direkt uular deil, aktarmal seferleri de sonu ekrannda grmek mmkn. Arzu ederseniz fiyat, uu sresi, kalk saati gibi farkl baz kriterlere gre sralama yapabiliyorsunuz. Bilgisayar banda uzun uzun metinleri okumak zor; bylesi grsel taraf gzel uygulamalar sayesinde web ortamnda aratrma yapp bir sonuca ulamak adeta bir keyif haline geliyor. Edinebildiimiz bilgilere gre hipmunk, bu grntleri retirken kulland tarife+fiyat bilgisini ITA'den salyor.
Southwest Airlines Mahkeme Kurdu

Havayolu 101de sk sk belirttiimiz zere, zellikle rekabetin youn olarak yaand blgelerde, network tayclar ile dk maliyetli tayclar arasndaki fark git gide azalyor.
Havayolu 101
13
Hatta ABD i hatlar gibi rekabetin sektr geneli ortalamalarnn ok zerinde olduu yerlerde iler tersine dnm durumda. Network tayclar gelirlerini artrabilmek amacyla yolculardan her frsatta tahsilatta bulunurken, Southwest gibi dk maliyetli irketlerdeki uygulamalar, yolcu lehine olmak zere, tamamen farkl bir ekilde gerekleebiliyor. Mesela bilet deitirme creti. Bir yolcu biletinin tarihini deitirmek istediinde neden bu kadar yksek bir cret talep edildiini zaten hi bir zaman anlamammdr. Southwest, network tayclarn bu zafiyetini n plana karan reklamlarla yolcu dostu havayolu irketi olduunu her frsatta vurguluyor. Tabii burada dikkat edilmesi gereken iki husus bulunuyor: 1. Southwestin uu noktas bana den frekans o kadar youn ki, yolcularn uu saatini veya tarihini deitirmesi, irketin rezervasyon dengesini neredeyse hi etkilemiyor. 2. Reklamda da belirtildii zere, bilet deiiklii iin cret alnmyor ama yeni uu tarihi veya saati iin bilet fiyatnn ayn olaca garantisi verilmiyor. Yani yolcunun daha fazla cret demesi muhtemel. Yine de Southwest, 40 seneye yaklaan hizmet sresi boyunca srdrd cret politikas ve mteri memnuniyeti odakl yaklamyla, en yolcu sever havayolu irketi olduunu ispatlam durumda.
Skycouch Hizmete Girdi

Thursday, January 06, 2011
Air New Zealand tarafndan gelitirilen ve ilk aamada, filoya yeni dahil olan Boeing 777-300ER modeli uaklarnda bulunan Skycouch hizmete girdi. Yeni uan teslim uuunda kabinde bulunan Jaunted ekibi tarafndan kaydedilen bir video grntsnde, Skycouch tipi koltuklarn bir yatak haline nasl dntrld grlyor.
14
Havayolu 101
araf, battaniye, yastk derken, koltuktan oluan bir yatanz oluveriyor. Air New Zealand tarafndan iki yetikinin birden kullanabilecei bir imkn olarak sunulsa da, Jauntedta belirtildii zere burada ancak bir yetikin ile bir ocuk rahata seyahat edebilecek. Anlatlana baklacak olursa, bu blmde tek bana seyahat edecek bir yolcu iin ise ortam bir hayli konforlu. Uaklardaki economy snf, Amerikancada ironik bir biimde cattle class olarak adlandrlr. Air New Zealand, bu deyimin kendi uaklar iin cuddle class haline dnecei hususunda srarl. :) Cuddle class deyimi, New York Times tarafndan yln seyahat kelimesi seilmi durumda. Zaten Jauntedda kan haberde, Air New Zealand tarafndan uak iinde datlan ve Skycouchta en rahat hangi pozisyonda seyahat edilebileceini belirten brorler u ekilde nitelendirilmi: Economy class Kama Sutra! :)
Air New Zealand ocuklar da Unutmam

Sabahki yazmzda Air New Zealandn yeni Boeing 777-300ERlaryla birlikte hizmete soktuu Skycouchundan bahsetmitik. irket yeni uaklarnda, ocuklar iin de zel eyler dnm. ncelikle zel izgi karakterler retilmi ve ocuklara ynelik olarak hazrlanan tm rnlerde bu karakterlerin grselleri veya zel logonun olmas salanm. Bir ocuk yolcunun oturaca bilinen koltuun ba dayama yerine zel logolu koltuk rts yerletiriliyor. Ve ocuk yolcu uaa binip yerine geldiinde, onu bir bardak iecein yannda bir attrma kutusu karlyor. Yani ocuklarn uak iindeki yemek servisini beklemesine gerek yok. Uu Esnas Elence ve Balanrlk (UEEB) sisteminde ocuklarn ho bir ekilde vakit geirmesini salayacak bir ok blm bulunuyor. Ayrca yolculara datlan uu paketi de ocuklar iin farkl bir ekilde tasarlanm. Roket biiminde retilen paketlerin iinde minik yaramazlarn ilgisini ekecek oyuncaklar, not defterleri gibi eyler bulunuyor. Gelelim Air New Zealandn yeni 777lerinde ocuklar iin hazrlad en bomba ksma. Aslnda ocuklardan ziyade, o 8-10 saatlik uzun yolculuklara kan ebeveynler ii bomba bir haber bu.
Havayolu 101
15
Uan arka tarafnda, kabin ekibinin ocuklara hikye okuyaca ve 23 inlik LCD ekrandan film seyrettirecei bir blm olacak. Bu iin uygulama ksm nasl olacak bilmiyoruz ama Air New Zealand yneticileri filoya katlan yeni Boeing 777 ile birlikte, ticar havayolu tarihine gemeye yemin etmi gibiler. Yeni bir uakla birlikte hizmete giren bu kadar yeni rn; pes dorusu!
Southwest Rapid Rewards Program Yenileniyor

Friday, January 07, 2011
lgin bir tesadf oldu. Daha evvelsi gn yazdmz yazda Southwest Airlines tanmlamak iin, en yolcu sever havayolu irketi tbirini kullanmtk. Az nce gelen haberle, Southwestin sk uan yolcu programn batan aa yenilediini rendik. Tam manasyla ders niteliinde bir alma olmu. zellikle de kendisini network tayc olarak tanmlayan legacy tayclar iin. Southwestin Rapid Rewards programnda 1 Mart 2011 tarihinden itibaren geerli olacak yenilikler u ekilde: 1. 2. 3. 4. 5. Ambargolu tarihler olmayacak (bayram, ylba, yar yl tatili gibi kstlamalar yok) Koltuk snrlamas olmayacak (her uakta, tm koltuklar yelerin kullanmnda) 24 aylk dnem ierisinde en az bir aktivitesi olan yelerin milleri yanmayacak Puan kazanm, bilet cretine gre olacak; ne kadar Dolar, o kadar puan Rapid Rewards kredi kart sahipleri, 800den fazla uluslararas uu noktas ve 70.000den fazla otelde puanlarn kullanabilecek 6. Mevcut A-List statsne (en st ye segmentasyonu) ek olarak, A-List preferred ad verilen bir segment daha getiriliyor. Bu kapsama giren yeler, uularnda iki kat puan kazanabilecek. 7. Yolcular puan satn alabilecek: puanlar 1.000lik bloklar halinde satlacak ve en az 2.000 puan satn alma art aranacak. Toparlamak gerekirse; Southwest, 40 yla yakn bir sredir sunmu olduu hizmet kalitesi ve mteri odakl yaklamyla, dk maliyetli tayc i modelinin yavan hizmet anlamna gelmediini ispatlam durumda. Dars dierlerinin bana. not: Southwestin yeni sisteminin zellikle puan kazandrma blm hakknda baz tartmalar var. Bunun banda, bir dl bilete ulamann, eski sisteme gre daha zor olduu iddias geliyor. Southwestin kendi blog sayfasndaki yorumlar iin buray, Cranky Flierdakiler iin ise 16
Havayolu 101
buray tklayabilirsiniz.
Sky Airlines Tarifeli Seferlere Balyor

Saturday, January 08, 2011
Trkiye gibi geni bir corafyaya ve lke ii g oran yksek saylabilecek bir nfus yapsna sahip bir lkenin havayolu sektrnde srekli bir hareketlilik olmas kanlmaz. Getiimiz yl ierisinde Trkiye ii tarifeli sefer yapan irketlerin arasna nce Borajet, daha sonra da Turkuaz Airlines katlmt. Ancak evdeki hesap arya uymam, ATR-72lerle sefer yapan Borajet bir trl istenen ivmeyi yakalayamazken, Turkuaz Airlines i hat uularna balamasnn ardndan bir ka ay ierisinde seferlerini tamamen durdurmak zorunda kalmt. Bu kez ansn deneme sras Sky Airlinesta. Yaklak 10 yldr Avrupa ile Trkiye arasnda charter tipi faaliyette bulunan Sky Airlines, artk yurtii tarifeli seferlere balyor. Uular 15 Ocakta balayacak. lk aamada uu ana dahil olan ehirler unlar: stanbul, Ankara, Antalya, zmir, Van, Trabzon, Diyarbakr. Tek yn bilet fiyatlar 59 TLden balyor. Bu seviyelerdeki fiyatlarla operasyonu srdrebilmek iin maliyetlerin bir hayli dk olmas gerekiyor. Ancak filo yapsna bakldnda Sky Airlinesn genel kabul grm dk maliyetli i modelinin bir hayli dnda olduu grlyor. 16 uaklk filoda, Boeing 737-400den Airbus A321e, birbirinden farkl tam be tip bulunuyor. Baz tipler kendi ierisinde dahi koltuk says bakmndan farkllk gsteriyor. Zaten bu farkllk uaklarn gvde boyamalarna da yansm durumda. Yanlmyorsam filodaki uaklarn tamam farkl renklere boyanm. Reklamlarda kullanlan uan renkleri, Afrikal havayolu irketlerinin gvde tasarmlarn anmsatyor. :) te yandan gerek Turkuaz Airlines ve gerekse Borajetin seferlere balayacaklarn ilk duyurduklarnda web sitesi ve sosyal medya kullanm konularnda yaadklar handikapn Sky Airlinesta en aza indirgendiini gryoruz. Sosyal medyann en kuvvetli iki unsuru Facebook ve Twitterda Sky Airlines bulmak mmkn. Ancak Twitterda u ana kadar sadece 147 takipileri var ve gnderdikleri mesaj says 5 (be). Facebookta durum biraz daha iyi. Sky Airlines 1.525 kii sevmi. J Dk maliyetli, dk fiyatl irketlerin daha ziyade gen nfusa, niversite rencilerine hitap ettiini dnrsek, sosyal medyada biraz daha aktif olmalar gerektii aikr. Zaten dn, yani 7 Ocak Cuma gn Eki Szlke reklam vererek doru yolda olduklarn gsterdiler. Oradaki eletirileri yle bir gzden geirip gerekli dzeltmeleri de yaparlarsa ok iyi olur.
Havayolu 101
17
Web sitesi sade bir grnme sahip. Bilet almak bir hayli kolay. Zaten u anda en nemlisi bu. Online bilet blmnde ufak tefek baz eksiklikler var ama zamanla halledilebilir. Turkuaz gibi Sky da, tarifeli seferlere dk sezonda balyor. Yaz tarifesine kadar ticar adan bir kaza yaamazlarsa, Trkiye i hatlar yeni bir aktr kazand demektir. Denetlenen rekabet, mteri (yolcu) iin her zaman faydaldr. :)
Topkap - McDonnell Douglas DC-9

Sunday, January 09, 2011
Trk televizyonlarnda havaclk hakknda yaymlanmakta olan en eski program, kuvvetle muhtemel, Uur Cebecinin hazrlad ve 1997den beri ekranlarda olan Kokpit programdr. En balardan beri Kokpitin mutfanda grev yapan ve zaman zaman Havayolu 101e de katkda bulunan sevgili Tolga zbek, ayn zamanda Kokpitin Facebooktaki grubunu kuran ve yneten kii. Kokpit grubunda zellikle eski tarihlere ait bir ok fotoraf paylalyor. Bazen THY ile ilgili yle fotoraflar kyor ki, ben bile ilk kez gryor oluyorum. Onlardan bir tanesinde, THY kabin ekibinin efsanevi niformalarndan bir tanesi olan pembeler ierisindeki kabin memuru hanmefendi, THY tarihinin en nemli dnm noktalarndan bir tanesi olan jet motorlu uaklara geiin ncs konumundaki Topkap uann nnde poz veriyor. Topkap, Douglasn McDonnell tarafndan satn alnmasndan hemen nce gelitirilerek 1965 ylnda hizmete sunulmu olan DC-9 ailesinden bir uak. 1967 ylnda Douglasn, McDonnell tarafndan satn alnmasnn ardndan bu uak McDonnell Douglas markas ad ile anlr olmutur. THYde 1960larn ikinci yarsnn en nemli projesi jet ana geiti. Uzun tartmalar ve almalar sonucunda ilk jet motorlu uaklarn Douglas firmasndan satn alnmasna karar verilmiti. Ancak TC-JAA kodu ile, yani J (Jet) serisinin ilk ua olarak tescillenen Topkap ua THYnin sipariini verdii DC-9-30 uaklarndan farkl olarak -15 modeliydi. nk Topkap, THYnin kendisine ait deildi; kiralkt. Toplamda adet sipari verilmesi tasarlanrken, mli adan yaanan skklklar sipari saysn ikiye drm, nc uan filoya kira yoluyla dahil edilmesine karar verilmitir. THYnin ksmetine de ite bu 15 modeli dmt. Topkap adl DC-9, 1973 ylna kadar THY filosunda baaryla hizmet vermi, gerek irket alanlar ve gerekse yolcular tarafndan ok sevilmitir. THYdeki jet ann bu nc ua 1973 ylnda retici firmaya iade edilmi; ve akabinde AeroMexico firmas tarafndan kiralanmtr. Ama Airliners.net adresindeki DC-9 fotorafndan grlecei 18
Havayolu 101
zere zerindeki Topkap ismini silmek kolay olmamtr. :) Topkapnn kardeleri diyebileceimiz TC-JAB, 1994 ylna kadar THY filosunda yer alrken, TC-JAC tescilli uak 1972 ylnda Adanada meydana gelen kazada kaybedilmitir. DC-9-30 tipinde olan bu iki uak THY filosuna srasyla 1968 ve 1969 yllarnn Austos aylarnda dahil olmutur. Grlecei zere kiralan ilk uakla satn alnanlarn teslim tarihleri arasnda bir hayli uzun bir sre bulunuyor. Ge teslimatn sebebi olarak, Vietnam Savann McDonnell Douglas firmasna ykledii kapasite sorunlarnn gsterildiini duymutuk. Nereden, nereye Topkapnn uzun hikyesi ksa cmlelerle u ekilde: 47048/35 gvde koduyla 1966 ylnda retildi. Uan ilk sahibi Amerikan Continental firmas oldu. (N8964) 1967 ylnda THY tarafndan kiraland. (TC-JAA) 1973te uan sahibi bu kez AeroMexico firmas oldu. (XA-DEV) Ksa sre sonra bir ngiliz irketi olan British Midland Airwaysin filosuna dahil oldu. (nce G-BFIH, sonra G-BMAA) Emektar uak bu kez 1993 ylnda Kolombiyada faaliyet gsteren Intercontinental de Aviacin adl irketin envanterine girdi. (HK-3827X) Bu irketin faaliyetleri 2004 ylnn Haziran aynda durdurulurken, bizim DC-9a da 2005in ubat aynda el konumutur. Ulaabildiim son bilgilere gre bu uak bu son olaydan sonra bir daha baka bir havayolu firmasnda grev alma frsat bulamad.
Nokia arj Olan Var m?

Nokia arj Olan Var m? Hemen hemen her gn en az bir kez duyarz bu soruyu. Dizst bilgisayar, tablet bilgisayar, dijital fotoraf makinas, cep telefonu, iPad, iPod, Blackberry, Kindle derken insanolu o kadar fazla elektronik cihaz kullanr hale geldi ki, bunlarn pillerini arj etmek ayr bir mesele haline dnt. Hele de seyahat esnasnda. zellikle havalimanlarnda yukarda saydmz cihazlarnzdan bir tanesinin arj bittiyse, vay halinize! Bunlar arj edecek bir yer bulmanz pek kolay deil. Ama artk bir aresi var. En azndan Delta Air Lines yolcular iin. Delta, 2013 ylna kadar tamamlamay planlad 2 milyar Dolarlk projeyle; yolcularna
Havayolu 101
19
sunduu havaliman imknlarn, kabin ii hizmetlerini ve uaklarn iyiletirmeyi hedefliyor. Bu proje kapsamndaki admlardan bir tanesi mobil cihazlarn arj edilmesi konusunda atld. Delta, yolcu bini kaplarna, her birinin zerinde alt adet priz ve iki adet USB portu bulunan arj istasyonlarndan ikier adet yerletiriyor. Ayrca Deltann Sky Club adl zel yolcu salonlarnda, cihaznza uygun arj cihazn talep edebileceiniz arj padlerini bulmanz mmkn. Tek yapacanz, uygun arj aletini resepsiyondan istemek. lk aamada ABDdeki i hat terminallerinden 19 tanesinde gerekletirilecek bu uygulama zamanla daha yaygn bir hale getirilecek. Takip edebildiimiz kadaryla, yeni nesle (Y Nesli) ynelik en fazla yatrm Delta yapyor gibi. Bu iten en fazla kazanacak da onlar olacak.
Virgin Atlantic - Your airline's either got it or it hasn't

Her dnemde, her sektrde baz firmalar vardr. Bu firmalar yle eyler yaparlar ki, adeta niversitelerin iletme, iktisat, endstri mhendislii gibi blmlerinde vaka almas olarak okutulmak iin. te bylesi firmalarn en banda gelenlerden bir tanesi, Virgin Atlantic. Bundan bir ka ay nce balatm olduklar ve Your airlines either got it or it hasnt mottosu ile yrttkleri reklam kampanyasnn Youtube'taki videosuna baknca, adeta reklam nasl olur dersi niteliinde bir alma olduu sylenebilir. Tek kelimeyle harika. Sra d bir hayat hikyesine sahip olan Richard Bransonn kurduu irketten vasat bir ey beklemek sanrm hata olurdu.
AEA Verilerine Gre 2002-2009

Avrupa Havayollar Birliinin (Association of European Airlines-AEA) kk, 1952 ylnda Air France, KLM, Sabena, Swissair tarafndan kurulan ve hemen sonrasnda BEA ve SASn da katld bir aratrma grubuna dayanr.
20
Havayolu 101
Bu grup 1954 ylnda biraz daha kurumsal bir yapya dnerek Hava Aratrma Brosu (Air Research Bureau) adn alr. Bronun merkezi Brksel olarak tespit edilir. Sonraki yllarda kurum nce Avrupa Havayollar Aratrma Brosu (European Airlines Research Bureau) olarak anlmaya balarken, 1973 ylnda da bugnk adn alr. 2000li yllara kadar daha ziyade aratrma ve istatistik alanlarnda rol alan AEA, 2002 ylnda gerekletirilen bir dnm sonrasnda hedefleri arasna, havayolu sektr adna lobi faaliyetleri yapmay da koyar. Ama AEAnn etkinliinin artrlmasdr. AEAnn tarihine ksaca gz attktan sonra, en iyi yaptklar ie, yani istatistik verilere bir bakalm. Bylece kuruma ye 30-35 civarndaki havayolu irketinin 2002 sonrasndaki toplam performansn grm olalm.
Balk Kl Oturma Dzeni

Delta Air Linesn blog sayfasnda dolarken, getiimiz Aralk ayna ait bir habere rastladk. Haberde, irketin filosunda bulunan Boeing 777-200ER uaklarnn kabin iinin yenilendii ve toplam sekiz uaktan ilkinin tekrar hizmete verildii belirtiliyor. Burada dikkatleri eken, Delta Air Linesn koltuk dzeni oldu. Onlar da business class koltuklarn aprazlamasna yerletiriyor. Getiimiz Kasm aynda bu konuda bir yaz yazm ve aprazlamasna yerletirilen koltuklarn mspet ve menf ynlerini ele almtk.
Havayolu 101
21
Tabii Delta Blogtaki bu haber vesilesiyle, koltuklarn bu ekilde yerletirildii dzenlemenin asl ismini de renmi olduk: Balk kl (Herringbone) Bilmemek deil, renmemek ayp. :)
Swiss'in Sosyal Medya Kokpiti

Geen sene Haziran aynda Swiss, San Francisco hattnn alnda farkl bir sosyal medya uygulamasna imza atarak, uakta internet balants olmamasna karn ACARS sistemi zerinden gnderilen mesajlar Twittera yanstmt. Bylece seferin balangcndan itibaren ACARS zerinden gnderilmeye balanan mesajlar, Swissin Twitileri tarafndan online ortama aktarlmaya balanarak uan hangi blge zerinde olduu, ykseklii, hz; kabin ekiplerinin vardiya deiimi, kalnacak otel, uan inii ncesindeki yaklama aamas gibi bir ok an, irketin Twitterdaki takipileriyle paylalmt. Swiss, sosyal medya uygulamalarna gerekten nem veriyor; bu konudaki gelimeleri yakndan takip ediyor. Bu amala hazrlad web sayfasna Swissin Sosyal Medya Kokpiti demek mmkn. Sitenin ziyaretilerini sayfann tam ortasnda yer alan Twitter karlyor. Hemen altnda Youtube videolar, en altta da basn aklamalar yer alyor. Sayfann sa tarafnda ise iletiim bilgileri, dier web balantlar, Facebook hesab, Flickr fotoraflar ve sosyal paylam butonlar bulunuyor. Swissin sosyal medya kokpitinin sol stununa friendfeed yerletirilmi. Bylece tm iletiim kanallarn tek bir noktadan takip etmek mmkn olabiliyor. Yine sayfann solunda, alt tarafta bulunan Eine Reise von Zrich nach New York adl sesli kitap da dikkat ekici. Kitabn konusu, bir Swiss uuunda geiyor. Swissin sosyal medya stratejisi gnmzn en popler be sosyal medya aya zerine oturtulmu durumda: Blog sayfas, Facebook, Twitter, Flickr ve Youtube. Internet dnyasnda deiimin hz ok yksek. Ama imdilik bu yukardaki be uygulama noktas, bir irketin Y Nesli ile olan iletiiminde en olmazsa olmaz diyebileceklerimiz. Bakalm nmzdeki yllar ne gsterecek?
22
Havayolu 101
En Fazla Uak Sipariini Kim Verdi?

Saturday, January 15, 2011
Havaclk dnyas getiimiz hafta, Hintli IndiGo Havayollarnn verdii uak siparii ile sarsld. Ticari havayolu sektr, 20082009 mal krizinin ardndan toparlanmaya alrken Indigo, Airbustan 150si yeni nesil A320NEO olmak zere toplam 180 uak siparii vermiti. Benim de aklma takld. Acaba bu gerekten bir havayolu irketinin verdii, tek kalemde en byk uak siparii miydi? Yardmma Google yetiti. Uak siparilerini tek tek karttm. Evet, Hintli havayolunun siparii bugne kadar yaplan en byk uak sat anlamasyd. Bundan nce de Boeing tarihi bir anlamaya imza atmt. 1985te United Havayollar 101 Boeing 737 ve 6 adet de 747 Jumbo Jet siparii vermiti. Toplam 108 uak olmutu. Birka yl sonra United, Boeinge yine dev bir sipari gemiti. 1989da yaplan anlama ile 57 adet 737-500 ve 58 adet 757-200 ile toplam rakam 115 uaa kmt. Bu anlamann henz mrekkebi kurumadan United 16 adet 767-300ER iin ek anlama imzalamt. Arkasndan 1996da General Electricin finansal kiralama irketi 100 adet Boeing 737-800 siparii vermiti. Krizi paraya eviren irketlerden biri de rlandal dk maliyetli havayolu Ryanair oldu. irket bugnk bykle ulamasnda nemli katkya sahip olan filosunu 11 Eylln ardndan verdii siparile ekillendirmiti. Pazarln ok etin getiini tahmin etmek zor deil. imdi dnelim tekrar Hintli IndiGoya. Airbus bir taraftan A320NEOya ilk mteriyi bularak derin bir nefes alrken, dier yandan Hintli irket bu uaklarn ilk kullancs olarak bir riske girdi. Havaclk dnyasnda ilk kullanc olmak prestijle birlikte bir takm sorunlar da beraberinde getirir. Teknik sorunlarla ilk bouanlar, bu ilk mteriler olur. Ama bunun da bir karl vardr. malatlar ciddi indirimler yaparlar. Uak modeli tutarsa kazanan, tutmazsa kaybeden havayolu irketi olur. Bakalm hzl bymesini srdren Hindistan pazarnda IndiGo nasl bir performans sunacak? Yoksa rakibi olan Jet Airways gibi zm kriz dneminde uaklarn baka havayollarna kiralayarak m zecek? Ama yine de en byk uak sipariini kim ald diye sorarsanz, bunun cevab askeri uak pazarnda Boeing. irket kinci Dnya Savanda Amerikan Ordusundan tam 4 bin 164 adetlik sipari almay baarmt. Bu uaklar bombardman grevlerinde kullanlan B-29 uaklaryd.
Havayolu 101
23
Airbus A380 Kabin Konfigurasyonu

Airbusn, A380i ilk duyurduu gnlerde medyann bu uakla ilgili olarak ne kard iki zellik vard:
1. Uan iki katl oluu 2. 800 koltuk kapasitesinin bulunmas Tabii 800 koltukluk kapasite ancak full economy, yani uan tamamnn economy snf eklinde tasarlanmasyla mmkn olabiliyor. Ama imdiye kadar bu ua bu ekilde kullanacan aklayan tek bir havayolu irketi oldu. Onun dnda kimse yok. Kore Havayollarnn nmzdeki Mays aynda teslim alaca uakla birlikte, filosunda A380 bulunan havayolu irketi says yediyi bulacak. Bu uaklardan toplam 10 adet siparii olan irketin, Mays aynda Japonya ve in hatlarnda hizmete sokaca A380i rakiplerine nispeten ok farkl bir zellie sahip olacak: Toplam koltuk says. Evet; 800e kadar koltuk kapasitesi bulunan dev A380i kullanan havayolu irketleri ierisinde yolcularna en insan tavr gsteren Kore Havayollar olacak. Asian Skies adl blog sitesinde verilen habere gre A380i snfl (economy, business, first) olarak dzenleyen irket, toplamda sadece 407 koltuk kullanacak. Bu sayede mesela Lufthansann business classta sunmu olduu 60 inlik diz mesafesine karlk olarak Kore Havayollarnn business classnda seyahat edenler, 74 inlik bir alana sahip olacaklar. Asl nemli fark economy snfnda. zellikle 8-10 saatlik uzun sreli seyahatlere gidenler ok iyi bilecektir. Bir ok havayolu irketinin economy snfnda bylesi uzun yolculuklar adeta ikenceye dnr. Bir santimlik ilave diz mesafesi bile deerlidir. Kore Havayollarnn A380i, yukarda da belirttiimiz gibi, insan artlarda seyahat edebilmenin nn aacak. Economy classta 34 inlik diz mesafesi, bir ok yolcu iin uzun yolculuklar tahamml edilir hale getirecek. Yanda A380 kullanan havayolu irketleri ve kabin snflarna gre koltuk saylar bulunuyor. Grlecei zere Air France (538) ve Lufthansa (526) koltuk saysnda ba ekiyorlar. Kore Havayollar ile mukayese edildiinde Air Francen A380inde %32, Lufthansannkinde ise %29 daha fazla koltuk bulunuyor. Bu yzden Air Francen economy snfnda diz mesafesi 32 in iken, Lufthansada bu rakam 31 ine kadar 24
Havayolu 101
dyor. Yani Kore ile kyaslandnda diz mesafesi, srasyla, 5 ve 7,5 cm daha ksa. Havayolu 101, Koltuk ba maliyet ile insan biimde seyahat etmek arasndaki derin farka bir kez daha dikkat ekmek istiyor.
Bangkok Airways - Asya'nn Butik Havayolu irketi

Ticar havayolu sektr hakknda hazrlanan ve nmzdeki be yllk muhtemel gelimeleri tahmin etmeye alan raporlarn hemen hemen tamamnda, Gneydou Asya blgesinin yolcu trafik artnda dnya genelinde ba ekecei n grlmekte. Bu durum beraberinde bu blgenin, dk maliyetli ve blgesel tayclar asndan bir hayli hareketli olmasn getiriyor. Tiger Airways, Jetstar Asia, Silkair, Air Asia gibi irketler ilk akla gelenler. te bu irketlerden bir dieri de, Bangkok merkezli olarak faaliyet gsteren; ismiyle msemma, Bangkok Airways. Asyann Butik Havayolu irketi slogann kullanan ve filosu adet Airbus A320, alt adet Airbus A319 ve sekiz adet ATR-500 tipi uaktan oluan Bangkok Airways; Hong Kong, Singapur, Puket, Male gibi nemli ticaret ve turizm merkezlerine seferler dzenliyor. 17 uaklk filosunu belli noktalara odaklanarak kullandklarndan, frekans derinlikleri fena deil. Mesela Bangkok ile Hong Kong arasnda gnde karlkl sefer yaparlarken, Puket Adasna tam alt kez uuyorlar. Singapura da haftann her gn umay ihmal etmiyorlar. Bangkok Airways, ylda yaklak 2.5 milyon yolcu tayor. irketin; Thai Airways, Air Berlin, Eva gibi irketlerle codeshare anlamalar bulunuyor. Enteresan bir not; Bangkok Airwaysin 2005 ylnda vermi olduu alt adetlik bir Airbus A350-800 siparii bulunuyor. 2020 ylna doru teslim alrlar artk. :)
Havayolu 101
25
Puket Uluslararas Havaliman

Taylandn en gzde tatil beldesi olan Puket Adas, bugnlerde turistik adan yl ierisindeki en youn gnlerini yayor. Kasm-Mart aylar aras zellikle Avrupada havalarn iyice soumu olmas, scak bir tatil yapmak isteyenlerin Pukete akn etmesine yol ayor. Fakat gerek Puket ve gerekse evresindeki dier kk adalara seyahat etmek isteyenlerin havayolu asndan ok fazla alternatifi bulunmuyor. IATA kodu HKT, ICAO kodu VTSP olan Puket Havaliman, bu blgedeki hava trafiinin neredeyse btn ykn ekiyor. Bakent Bangkoktan sonra Taylandn en byk ikinci havaliman olan Puket, ylda neredeyse 6 milyon yolcuya ev sahiplii yapyor. lkemizin bir numaral turistik havaliman Antalyada bu rakam ylda 18 milyon. Bodrum Havalimannda ise ylda yaklak 3 milyon yolcu arlanyor. Puketteki yolcu trafik hacmini mukayese etmek iin bu veriler yeterli olacaktr. Yan taraftaki uu haritasndan grlecei zere, dnyann drt bir yanndan Pukete direkt seferler yaplmakta. Avrupann bir ok noktasndan olduu gibi, Rusya ve randan da Pukete direkt tarifeli seferler bulunuyor. Daha da ypranp bozulmadan, Puket ve Andaman Denizinde bulunan dier adalar mutlaka gezip grmek gerekiyor.
Bangkok Suvarnabhumi Havaliman

Gneydou Asya blgesinin hem turistik hem de ticar adan en nemli ehirlerinden bir tanesi hi phesiz ki Taylandn bakenti Bangkoktur. Singapur, Hong Kong ve Kuala Lumpurla srekli bir rekabet halinde olan ehrin bu mcadeleyi srdrebilmesi ynndeki en nemli aralarndan bir tanesi, Suvarnabhumi Havaliman. Ylda 40 milyon yolcuyu arlayan liman, Taylandn blgesel bir hub olmas ynndeki iddiasn srdrmesine katkda bulunuyor. Limann u anki yllk 45 milyon kapasitesinin neredeyse tamam kullanldndan, 2016 ylnda bitirilmesi hedeflenen bir genileme projesi bulunuyor. Eklenecek yeni terminal binalaryla yllk kapasitenin 60 milyona karlmas amalanyor. u anda yllk yolcu trafiinde Bangkokla hemen hemen ayn 26
Havayolu 101
seviyede olan Singapur Changi Havalimannda ise halihazrdaki kapasite 75 milyon. Bangkok Suvarnabhumi Havalimannn 15 Eyll 2006 gibi yakn bir tarihte aldn dnrsek, ileriki yllara ynelik olarak pek de iyi bir planlama yaplmad sylenebilir. Batdan gelen yolcularn Bangkok Havalimann Vietnam, Malezya, Avustralya, Filipinler, Kamboya, Endonezya gibi lkelere aktarma yaparken kullanma konusunda tercih etmeleri iin bu havalimannn kendisini biraz daha gelitirmesi gerekecek. Her ne kadar tartmal bir anket olsa da, Skytraxin havaliman sralamasnda Singapur Changi ve Hong Kong 5 yldz kategorisinde yer alrken, Bangkokun blgedeki bir dier rakibi Kuala Lumpur Havaliman 4 yldzl olarak nitelendirilmi. Bangkok ise bu sralamada kendisine ancak 3 yldz kategorisinde yer bulabilmi.
Langkawi Uluslararas Havaliman

Gneydou Asyann turistik havalimanlarn incelerken, kk ama gururlu Langkawiye deinmemek olmaz. :) Getiimiz yl bu tarihlerde ziyaret etme frsatn bulduumuz Langkawi adeta cennetten bir para. Malezya hkmeti tarafndan iinde her trl atraksiyonun bulunduu bir tatil merkezi olarak tasarlanmaya allan Langkawiye denizden ulamak mmkn olmakla birlikte, bu kk adaya en rahat ekilde havayolu ile seyahat ediliyor. IATA kodu LGK olan liman, ylda yaklak 1,5 milyon yolcuyu arlyor. Kk ama rahat bir terminal binas var. yle krk filan beklemeyin. Uaa binmek iin apronda bir sre yrmeniz gerekiyor. :) Artk dnyann byk havalimanlarnn hi birinde byle bir tecrbe yaamak mmkn olmadndan, basit ama bir hayli ho bir duygu olduunu syleyebiliriz. Langkawiye tarifeli sefer dzenleyen az sayda havayolu irketi bulunuyor. Air Asia, Silkair gibi dk maliyetli tayclarn yan sra tabii ki Malezyann bayrak tayc irketi Malezya Havayollar bu limana uu yapyor. Bakent Kuala Lumpur ile Langkawi arasnda gnde tam be sefer dzenlenmekte. Boeing 737nin yan sra youn dnemlerde Airbus A330 tipi uaklar da Langkawide grme ihtimaliniz var. Gneydou Asyaya yolu denlere, bir de Langkawiye uramalarn tavsiye ediyoruz. Denizi ok iyi olmasa da, tropikal bitki rtsn grmeye deer.
Havayolu 101
27
Yalnz PanAm'n 747'leri Trkiye'ye Sefer Yapyor

Bu ayki nostalji kemizde, Panamn 1973 ylnda yaynlad bir reklam bulunuyor. 15 ubat 1973 tarihinde Milliyet gazetesinde yaynlanan reklamda, PanAmn Trkiyeye yapt seferler, o dnemin gzde tayyaresi Boeing 747 vurgusu ile birlikte verilmi. Bugn nasl ki filosunda Airbus A380 bulunan havayolu irketleri bunu n plana karyor, o zamanlarda da Boeing 747, uak yolcusu olsun veya olmasn herkesin ilgisini ektiinden, bu gibi reklamlarda ba rol oynuyordu. Reklamda dikkat eken bir baka husus, PanAmn Trkiye seferlerinin Douya ve Batya eklinde nitelenmi olmas. Gnmzde bunun ne demek olduu pek anlalamayabilir. O zamanlar THY ve blgemizdeki dier bayrak tayclar bu kadar byk deillerdi. Bat dnyasnn havayolu sektrndeki stnl adeta kabul edilmi gibiydi. Bu yzden de 5. Trafik Hakknn verilmesi bir hayli kolay olmaktayd. Yani PanAm ile stanbuldan ABDye seyahat etmek mmkn olduu gibi, Tahrana veya Karaiye de ulamak ihtimaller dahilinde yer alyordu. Nereden nereye...
Tiger Airways
u anda Puket Havalimannda, bizi Singapura gtrecek uan kalk saatinin gelmesini bekliyoruz. Ksmet olursa yolculuumuz, hem ticar hem de turistik adan bu ok hareketli blgenin dk maliyetli tayclarndan Tiger Airways ile olacak. Ultra low-cost airline olma iddiasyla ve Get The Real Deal sloganyla 2005 ylnda seferlere balayan irketin byk orta (%49), Singapore Airlines. Singapur merkezli olarak faaliyet gsteren 28
Havayolu 101
irket, yaklak be saatlik bir uu mesafesine kadar olan blgedeki sekiz farkl lkenin 19 noktasna sefer dzenliyor. Bunun yan sra, bir de 2007 ylnn Kasm aynda seferlere balayan Tiger Airways Australia bulunuyor. 23 Kasm 2007de balayan seferler, Avustralya i hat pazarna ynelik. Ayrca seferlere henz balamam olmakla birlikte, Bangkok merkezli olarak faaliyet gstermesi planlanan Thai Tiger Airways adl irket de yine ayn i modeli erevesinde faaliyet gsterecek. Bu irketin %51i Thai Airwayse, %49u Tiger Airwayse ait olacak. Ylda yaklak 5 milyon yolcu tayan Tiger Airwaysin filosunun tamam Airbus A319 ve A320 tipi uaklardan meydana geliyor. Bu uaklarn 10 tanesi Singapur, 9 tanesi ise Avustralyada konulandrlm. A320ler 180 koltuklu; yani diz mesafesi bir hayli ksa. Ayrca Tiger Airways ilk bagaj iin bile ilave cret talep ediyor. Bakalm yolculuumuz nasl olacak? not: Maliyetleri ultra dk olabilir ama bilet fiyatlar iin ayn eyi sylemek ok zor. :)
Schiphol + IBM = Ylda 70 Milyon Bagaj

Havayolu sektr, tabiat gerei her zaman en ileri teknolojiyi kullanmtr. Bir uan iindeki her hangi bir paraya baktmzda bunu rahatlkla grrz. Koltuklar, tuvalet sistemi, hatta kabin ekibinin niformasnn kuma. Benzer durum sektrde kullanlan bilgisayar yazlmlar iin de geerlidir. Yllar getike zamann gerisinde kalm olmakla birlikte, bilgisayarl rezervasyon sistemi kavramn dnya ile tantran yine havayolu sektr olmutur. Harward Business Reviewn getiimiz saylarndan birinde, IBM tarafndan verilmi olan bir reklama rastladk. Reklamda, IBM ile Amsterdamdaki Schiphol Havaliman arasnda yaplan ibirliine vurgu yaplyor. IBMin Rational ve Tivoli adl yazlmlar ile hazrlanan ve belirtildiine gre 3 milyon satr koddan oluan program ile havalimannn bagaj handling kapasitesi %40 orannda artrlarak ylda 50 milyondan, 70 milyona ykseltilmi. Gnde neredeyse 200 bin bagaj anlamna geliyor. Muazzam bir i!
Havayolu 101
29
FedExs Incredible Journey to Success - Kitap Notlar

Kitap notlar blmnn bu ayki konuu, efsanev kargo irketi FedExin zellikle kurulu gnlerine odaklanan Changing How the World Does Business: FedExs Incredible Journey to Success adl eser. Kitabn yazar, Roger Frock. te notlar:
1. Kitap 2006 basm ve 259 sayfa. 2. Kitap, FedExin ilk yllarnda irkete ortak olan bir risk sermayesi firmasnn yneticisinin n szyle alyor. Bu kii ayn zamanda FedExin ynetim kurulu yeliinde de bulunmu. 1. Gnmzde FedEx: 2. 3. 4. 5. 6. 1. 30 milyar USD ciro 250.000den fazla personel 600dan fazla uak 70.000den fazla kara tat 6 milyon paket/gn Baarsnn iki temeli var:
3. 4. 5.
6.
7. 8.
9. 30
Havayolu 101
2. Hub&spoke yaps 3. Memphisteki hubn mkemmele yakn bir ileyie sahip oluu irketin kurucusu Frederick Smith. Smith, 1960larn ortasnda Yalede okurken hazrlad bir dnem devinde, hava kargonun bu ie zel bir uak filosuyla tanmas gerektii tezini ilemi. 1969 ylnda vey babasnn irketinde almaya balam. Bu irket, zel jetlere teknik servis vermekteymi. Smith bu ii gelitirirken, nakliye sektrnn eksikliklerini yakndan grme frsatn bulmu. Sektrdeki zincirde ok fazla halka ve farkl sorumlu bulunuyormu. Smith, bunlar tek elden ynetmeyi hedeflemi. Smith ilk aamada, ABD Merkez Bankasnn (Federal Reserv) lke genelindeki ek trafiini tamak istiyor. Bu yzden kurduu yeni irketin adn Federal Express koyuyor. 18 Haziran 1971 Federal Reserv ilk bata ii kabul ediyor ancak blge mdrleri bu yeni sistemi reddedince, i ylece kala kalyor. Smith o tarihlerde 27 yanda. Smith bu gelime zerine bir danmanlk firmasndan yardm alyor. Zaten bu kitabn yazar, o danmanlk firmasnda alan ve Federal Express projesiyle ilgilenen kii. Fredin ilk genel mdr de bu adam oluyor. lk balarda sadece 25 Kiloya kadar olan paketleri tayorlar.
10. 7 Mart 1972de FAAden sertifika alyorlar. 11. Uzun lobi faaliyetlerinden sonra Eyll 1972de CAB, hava taksi iletmesiyle ilgili ynetmelik deiiklii yapyor. Fedex bu sayede kk paket tama iine girebilir hale geliyor. 12. Temmuz 1973te posta tamasyla ie balyorlar. Posta idaresinden, baz hatlarda tama izni almlar. 1. Hub seimi: 2. Kk paket pazarnn merkezinde olsun, Kuzeyin souundan uzak olacak kadar Gneyde, Gneyin frtna ve kasrgalarndan uzak olacak kadar Kuzeyde olsun. Bylece en uygun yer olarak Memphis seiliyor. irketin kurulu aamasnda yer operasyonu konusunda UPS ile i birlii yapmak istiyorlar ama UPS reddediyor. Belki de bu sayede, FedEx kendi ayaklar zerinde duran bir firma oluyor. Dier kargo firmalar evlerin arkasndaki indir-bindir blmne teslimat yaparken, FedEx n kap teslimatn hedefliyor. Bu yzden FedEx ofrlerinin bu kapsamda, birer sat personeli gibi davranmas bekleniyor. Operasyon ilk baladnda Atlanta, Kansas City, St.Louis, Nashville ve Memphiste hizmet veriliyor. Bunlara ek olarak sadece gnderi yapabilen be ehir daha bulunuyor. Falcon tipi zel jet uaklar kargo uana evriliyor. Bu uaklardan iki tanesi kk paket iine, alt tanesi de posta hatlarna veriliyor. Birer tanesi de rutin bakm ve yedek olarak ayrlyor. Toplamda 10 uak var. Bu uaklar Panamdan alyorlar. irketin ilk yllar srekli ml kriz ierisinde geiyor. 1. Mart 1973 Mays 1974: 2. 12 Mart 1973te operasyon balyor. Sat ekibinin ilk tahminine gre gnde 3000 paket tanacak. Ynetim bu tahmini, onda birine, 300 paket/gn mertebesine ekiyor. lk gn tanan paket says 6 (alt). 3. Bu kadar dk sayda paket tanmasnn iki sebebi var: Az sayda ehre hizmet verilmesi ve yeterince tantm yaplmam olmas. 4. 17 Nisan 1973te yeniden balang yapyorlar. lk bataki 10 ehre ilave olarak bu kez 15 ehir daha var. 5. Bylece dnyann ilk havayolu temelli, kk paket lojistik firmas kurulmu oluyor. 6. lk gnde bu kez 185 paket tayorlar. Ancak en temel demeleri yapacak kadar dahi para kazanamadklarndan irket batn eiine geliyor. Bu aamada General Dynamicsten mli yardm alrlar ve irketi ayakta tutmay baarrlar. Panamdaki dier Falconlar da satn alrlar ve operasyon geniler. Bir ay sonunda gnlk paket adedi 400e kar. Haziran sonunda 1000 paket/gn, Austos sonunda 1500 paket/gn olur. Mli durum bir trl dzelmemektedir. Bir Cuma gn kasada sadece 5.000 USD vardr (bugnn parasyla 25.000 USD). Oysa operasyonu srdrebilmek iin Pazartesi gn kasada en az 10.000 USD olmas gerekmektedir. Bu kitabn yazar Pazartesi gn ie geldiinde kasada 32.000 USD olduunu grr. Bu durumu Fred Smithe sorduunda; haftasonu kasadaki 5.000 USD ile Las Vegasa gittim, kumar oynadm ve 27.000 USD kazandm. cevabn alr. Uzun uralar sonucunda yatrmclar finansman salamalar iin ikna ederler. Ancak tam bu srada, Ekim 1973te OPEC ambargosu balar, akaryaktn fiyat bir anda be katna kar.
Havayolu 101
13.
14.
15.
16.
17.
18. 19. 20. 21. 22.
23.
31
24. Yatrmclar vaz geecek gibi olurlar. 25. Ekim aynda gnlk paket says 3.000i bulmutur. Uu a da genilemektedir. 26. Sonunda 13 Kasm 1973 tarihinde, 23 risk sermayesi firmas yatrm yapmay kabul eder: 52 milyon USD. 27. Ancak 1974 ylnn Mart ay geldiinde irket hl rahatlayabilmi deildir. Bir ynetim kurulu toplantsnda yatrmclar, irketin kurucusu Fred Smithi iten atp atmamay dahi tartrlar. 28. Ayn ay ierisinde yatrmclar 11,5 milyon USD ilave para verir. 29. Mays 1974te Fred Smith tatildeyken, yatrmclar, onun fikrini almadan irket dndan bir kiiyi CEO olarak tayin eder. 30. 1974 sonu: 10.000 paket/gn 59 ehir 1 milyon USD zarar/ay 31. nc kez mli kaynak arayna klr. ABDde kaynak bulunamaynca, Parise giderek Baron Guy de Rothschildt, olu ve yeeni ile grp 3 milyon USD salarlar. Buna paralel olarak mevcut yatrmclar da sktrarak onlardan da 6 milyon USD alrlar. 32. ubat 1975te yatrmclar bu kez kesin olarak Fred Smithi iten atmaya karar verirler. Ancak irketin st dzey yneticileri direnie geerek, Fred yoksa, biz de yokuz restini eker. Bunun zerine YK yeleri (yatrmclar) geri adm atmak zorunda kalrlar. Bir yl nce getirilen CEOnun grevine son verilir. 33. lk kez 1975 ylnda kr ediyorlar. 1975-76 mli ylnda 3,6 milyon USD kr var. 34. Eyll 1975te DC-9-15 tipi uak kullanabilmek iin CABye bavuru yaplr; ama reddedilirler. 35. Bunun zerine, kargo pazarn deregle etmek iin kulis yaparlar ancak baarl olamazlar. 36. 1977de, deien artlar altnda bu ii yeniden denerler ve bu kez baarl olurlar: Kasm 1977de kargo piyasas deregle edilir. 37. FedEx, hemen United Airlinestan 13 adet Boeing 727 kargo ua satn alp, Ocak 78de hizmete sokar. 38. 12 Nisan 1978de irketi halka arz ediyorlar. Toplam gelir 18,8 milyon USD. 39. Kargo aralarnn, dolaysyla paketlerin yerini takip etmek amacyla, 1979 gibi erken bir tarihte elektronik takip sistemi kuruyorlar. 40. younlamaya balaynca hub saysn drde karmay planlyorlar. Bu durumu bilgisayar ortamnda simule edip menf sonu alnca, bu karardan vaz geiyorlar. 41. 1980 civarnda Bat Avrupaya sefer yapma projesini balatrlar. Daha o zaman, Federal Expressin adnn FedEx olarak deitirilmesi gndeme gelir. Bu deiiklik ancak 1994te yaplr. 42. Avrupa seferlerinde Concorde kullanlmas dahi gndeme gelir. 43. Kitabn yazar 1982 ylnn sonunda istifa eder. 1980-1983 arasnda, irketin ynetici kademesinin neredeyse tamam istifa etmitir. in en ilgi ekici yan, bu kiilerin zamannda yatrmclar Fred Smithi iten atmak istediinde onu destekleyen kiiler olmasdr. Smith, irketi kendisiyle beraberce kuran ve en skntl zamanda onu destekleyen profesyonel yneticileri bir bir irketten uzaklatrm, tm ynetici kadrosunu yenilemitir. 44. 1992 yl geldiinde FedEx, 444 uaklk filosuyla ABD dnda Kanada, Gney Amerika, Bat Avrupa, Japonya, Gneydou Asya gibi blgelere hizmet veren, 84.000 personeli olan bir irket halini almtr. 45. 2000li yllara gelindiinde FedEx sadece paket teslimat ii vermenin tesinde, irketlere tedarik zinciri hizmeti sunar hale gelmitir. 46. FedExin teslimat hz, farkl bir ok sektrdeki retici firmalarn stok ynetim sistemlerini olumlu ynde deitirmesinin nn amtr. 47. FedEx, mterilerine online kargo takibi imkn sunan ilk firma olmutur.
32
Havayolu 101
Low Cost Airlines World Asia Pacific 2011

Ticar havayolunun yaramaz ocuklar yllar getike byyor, yetikin hale geliyorlar. zellikle 1990larn ikinci yarsndan itibaren, internetin de yaygnlamasna paralel olarak hzla gelien, byyen, sektrde paradigma kaymasna yol aan dk maliyetli tayclar bu yl Singapurda buluuyor. 26-28 Ocak 2011 tarihleri arasnda Singapurdaki Grand Hyatt otelinde bir araya gelecek irket yneticileri, bir yandan dk maliyetli havayolu irketlerinin getiimiz yl ierisindeki performansn tartrken, dier taraftan da nmzdeki dneme ynelik olarak sektrel deerlendirmelerde bulunacaklar. Dk maliyetli tayclar iin ok nemli olan ilave (ancillary) gelir kaynaklar, yolcu sadakati, dijital pazarlama, inovatif projeler gelitirerek gelir ve krll artrmak gibi konu balklarnda fikir al veriinde bulunulacak. Bu ylki toplantnn konumac listesi bir hayli renkli. GOL, Tiger Airways, Air Asia X, Mango Airlines, Virgin America, Jetstar, Cebu Pacific, Jazeera Airways, Thai AirAsia, Regional Express, SpiceJet, Mandala Airlines gibi bazlarnn adn ilk kez duyduum dk maliyetli havayolu irketlerinin temsilcileri gr ve nerilerini sralayacak. Sektrdeki gidiat unu gsteriyor ki, 3-4 saate kadar olan uularda geerli i modeli, dnn yaramaz ocuklarnn savunduklar ekilde olacak.
Yer Hz - Hava Hz
Havayolu 101 ekibi tarafndan iki hafta nce yaplan stanbul-Bangkok seyahatinde, uula ilgili bilgilerin yer ald ekrandaki srat rakam yle seviyelere kt ki, iin asln bilmeyenler iin bir hayli artcyd. Seyahat esnasnda ekilen fotoraf, Boeing 777-300ER tipi uan yer hznn saatte 1088 Kmye ulat ana denk geldi. Bundan 5-10 dakika kadar sonra, uan yer hz 1167 Kmye kadar ykseldi. Ses hznn saatte 1225 Km olduunu bilenler iin olduka heyecan verici bir hz. Ama yer hz ile hava hz kavramlarna aina olanlar iin olduka sradan bir durum.
Havayolu 101
33
Nasl m? Ksaca aklamaya alalm. Hava hz, uan havaya gre olan hzn belirtiyor, yer hz ise, uan yere gre olan hzn. Yani yer hz kavramn forml halinde yazarsak, hesab, [uan hz + hava hz] eklinde yapmamz gerekiyor. Dolaysyla, havann ak ynnn uakla ayn olduu durumlarda rzgr, toplam hava hzna mspet ynde katkda bulunurken, havann ak ynyle uan seyir ynnn bir birlerine ters olduu anlarda durum tam aksi oluyor. Bu yzden, mesela, uak 950 Km hzla seyrederken, hz 200 Km olan bir hava akmnn iine girdiinde, kabin ii bilgilendirme ekranlarndaki yer hz ibaresinin karsnda 1150 Km/saat gibi bir rakam grmek son derece olaan. Tersi durumda da 950 200 = 750 Km gibi bir yer hz hesaplanabilir. Dnyamzn kuzey yarmkresinde hava akmlar batdan douya doru hareket ederken, gney yarmkrede hava akmlar genel olarak dou-bat ynnde. Bunun neticesinde, stanbuldan Bangkoka giden bir uak bu mesafeyi 8,5 saatte kat ederken, dnte ayn mesafe ancak 10 ksur saatte alabiliyor. zellikle ran-Hindistan arasndaki blgede bu yksek hzl hava akmlarna rastlamak mmkn.
AEA'nn Yeni Bakan Steve Ridgway

Tuesday, February 01, 2011
Getiimiz ay ierisinde, Avrupa Havayollar Birlii'nin (The Association of European AirlinesAEA) yeni bakan akland. Virgin Atlantic'in CEO'su Steve Ridgway, 2011 ylnda birliin yneticiliini yapacak. Steve Ridgway yapt aklamada, havacln hem kresel ekonominin toparlanma srecinde hem de dnyann drt bir yanndaki topluluklar bir birine balamada ok nemli bir rol oynadn belirterek, Avrupal havayolu irketlerinin rekabeti bir yapya sahip olup daha da geliebilmesi iin mill hkmetlerle Avrupa Birlii kurumlarnn yakn i birlii ierisinde olmalar gerektiinin altn izdi. 2001 ylndan bu yana Virgin Atlantic'in CEO'su olan Ridgway, geen sene AEA'nn bakanln yapan Willi Walsh (British Airways) gibi Britanyal. AEA'nn ye says son katlan Air Berlin ile birlikte 36'ya ulat. Birlik yesi firmalar ylda toplam 380 milyon yolcu ve 7 milyon ton kargo tamakta. 34
Havayolu 101
Havayolu Sektrnn Geleceini ekillendirecek Etkenler

Wednesday, February 02, 2011
Her eyde olduu gibi, doru amalar iin kullanldnda Twitter da son derece faydal olabilen bir ara. Mesela Havayolu 101'in Twitter hesabnda sadece sektrle ilgili kii veya kurumlar takip edildiinden, Paper.li zerinden otomatik olarak hazrlanan The Havayolu 101 Daily adl online gazetenin ierik btnl gzel bir biimde salanabiliyor. Yeniden Twitter'a dnersek; web sitesini de dzenli olarak takip ettiim Airlinetrends.com'dan dn faydal bir twit geldi: Havayolu Sektrnn Geleceini ekillendirecek Etkenler Yukarda Trke'ye evrilmi halini bulabilirsiniz. Kaynak: IBM Institute for Business Value Analysis
Google, Online Seyahat Sektrn Eline mi Geirecek?

Thursday, February 03, 2011
Online seyahat sektr iin getiimiz yl ierisindeki en nemli gelimelerinden bir tanesi ve hatta belki de en nemlisi, Google'n ITA'i 700 milyon Dolar'lk bir mebla karlnda satn almak istediini aklamasyd. Expedia, Kayak ve Travelport gibi online seyahat iinin en nde gelen firmalaryla yaran Google, ITA'e en yksek fiyat teklif ederek ipi gslemiti. Tabii bu gelimenin hemen ardndan ikayetler ykselmeye balam ve Google'n "arama" iindeki byklne dikkat ekilerek, muhtemel bir Google-ITA birlemesinin rekabet asndan menf sonulara yol aaca iddia edilmiti. ABD'deki irket birlemelerindeki tek sz sahibi konumundaki Adalet Bakanl, bu ibirlii hakknda Google'dan ilave bilgiler istemiti. Kanuna gre bu bilgiler geldikten sonra Adalet Bakanl'nn 30 gn ierisinde bir karar vererek bu satn almaya evet ya da hayr demesi gerekiyor. Google getiimiz gnlerde bakanln talep ettii ilave bilgileri de salayarak, 30 gnlk srenin bitecei tarihi beklemeye koyuldu.
Havayolu 101
35
Gelen bilgilere gre Adalet Bakanl, "online seyahat arama" pazarndaki rekabetin azalaca hususunda ciddi endielere sahip. Bu da, Google'n ITA'i satn alma giriiminin akamete urayaca ynndeki grn ar basmasnda yol ayor. Google'n ITA'i satn alma niyetinin ardnda yatan en nemli motivin, irketin klasik arama sonularndan elde ettii gelirin zellikle ABD'de doyum noktasna ulamas ve yllk gelir artnn dk oranlarda, stabil bir seviyede seyreder hale gelmesi olarak gsteriliyor. ITA'i satn alarak seyahat sektrne gl ve emin bir adm atabilme frsatn yakalayacak olan Google'n bu sayede farkl bir gelir kapsn aaca iddia ediliyor. Google'n kendine ait bir fiyatlama motoru ile seyahat sektrne girecek olmas mevcut oyuncular o kadar endielendirmi durumda ki, bu irketler ortaklaa hazrladklar "Fair Search" adl web sitesinde srarla byle bir gelimenin pazardaki rekabeti geriye gtreceini vurguluyorlar. Yllk 25 milyar Dolar' bulan seyahat sektrndeki bu ekime yakn gelecekte sona erecek gibi grnmyor.
Curioz: THY ocuk Kulb

Sunday, February 06, 2011
Getiimiz Ocak ay ierisinde bir basn tantm eliinde duyurulan THY ocuk Kulb, tahminlerimizin aksine, kamuoyundan hak ettii ilgiyi bulamad. Oysa THY tarihinde ilk kez ocuklar iin bu denli ayrntl bir proje hazrlanmt ve irketin iddiasna gre bu proje, "havayolu irketleri arasnda dnyann en kapsamls" idi. Baz yabanc havayolu irketlerinin uzun yllardr uyguladklar ocuk kulb projesi, gelecein yolcular (bileti satn alan) olan ocuklara " marka taraftarl" kavramn kazandrmak asndan bir hayli nemli bir giriim. ocuk yata kullanlmaya allan markalar, ilerleyen yalarda da tketici tercihlerinde ncelik sahibi oluyor. THY tarafndan Curioz eklinde adlandrlan ocuk kulbnn kahramanlarna ksaca bir gz atalm. CurioCity: Curioz dnyasnn kahramanlar Curiolarn yaad uan bir masal lkesi. Ali ve Leyla: Curioz dnyasnn anlatclar Ali ve Leyla, iki gzel, akll, sevgi dolu Trk ocuu. Proffo ve Profin: Onlar Curioz dnyasnn iki bilgini. Merak ettiiniz her eye en doru cevab, stelik en elenceli ekilde verirler. Ayrca Profin ve Proffo bazen Messi, bazen Hezarfen Ahmet elebiye, bazen Christoph Colomba, bazen Hacivat ve Karagze dnerek ocuklar maceradan maceraya srklerler. Gaak: Curiozun en eski ve uan bilgini... Hereye tank olduu iin tm tarih ondan sorulur. 36
Havayolu 101
Captain Kangaal: Curiocitynin deneyimli ve usta kaptan Gkyznn hakimi, pilotlarn pilotu. Captain Kangal, Trk Hava Yollar pilotlarnn yannda yetimi ve binlerce saatlik uular yapmtr. Bu tecrbesi nedeniyle, koskoca bir lkeyi uurma grevi ona verilmitir. Nerox, Bloo, Milko, Lemmo ve Redox: Onlar zel yeteneklerle bezeli, sevimli Curiolar... Nerox: Siyah renkli Nerox, Curiolarn en glsdr. G gerektiren eyleri rahatlkla yapabiliyorsanz, Nerox size mutlaka yardm etmitir. Onun iin zor olan hi bir ey yoktur. Koca bir da yerinden kaldrabilir hatta bir dinazoru kucanda bile tayabilir. Bloo: Gklerin mavi rengini alm olan Bloo, uabilir, uurabilir. Yksekleri sever ve her zaman yannda onunla beraber uacak arkadalar ister. Gkyzn kefetmek iin Bloonun peine takln. Milko: Beyaz renkli Milko, grnmezlik zelliine sahiptir. Biz onu kimi zaman gremesek de, dnyann herhangi bir yerinde, birilerine yardm ediyor olabilir. Milko dilerse dokunduu her eyi grnmez yapabilir. Sizi bile... Lemmo: Sar renkli Lemmo, en hzl Curio olarak bilinir. Dnyann en hzl canllar olan italara, onun dokunduu rivayet edilir. Lemmo ile hayatnzn en hzl yolculuunu yaparsnz. Redox: Krmz Curiomuz esnekliiyle nldr. En dar yerlerden geebilir, her yere sabilir ve bu zelliiyle ele avuca smaz. Siz de onunla birlikte sanki bir ylan gibi her yerden szlerek ilerleyebilirsiniz.
Dk Maliyetli Tayclar Rota Deitiriyor

Monday, February 07, 2011
Neredeyse drt yl olmu. Havayolu 101, Ryanairin CEOsu Michael OLearynin yapt bir aklamadan yola karak, i modeli mi deiecek? diye sormu ve dk maliyetli tayclarn, zamanla, network tayclarn pazarlarna nfuz etmeye balayp balamayacaklarn sorgulamt. Ve bu muhtemel i modeline de N + LCC = Network Low Cost Carrier adn vermiti. The Economistin geen haftaki saysnda In the Cheap Seats" balyla yaynlanan yazda, 1990'larn ortasndan itibaren byk bir hzla byyen Avrupa dk maliyetli tacy pazarnn yava yava doyum noktasna ulat ve bu yzden de bu pazardaki havayolu irketlerinin, uygulamakta olduklar i modelini gzden geirmeye baladklar vurgulanyor. Ryanair'in bir dnem %20'leri bulan yllk yolcu says art orannn, 2013 ylnda %6 ve 2014'te %4'e gerileyecei tahmin ediliyor. Gidiatn farknda olan Ryanair, genel tercihinden farkl olarak utuu noktalardaki byk havalimanlarn tercih etmeye
Havayolu 101
37
balayabilir. Barcelona, bunun ilk rnei oldu bile. te yandan Air Berlin'in organik bymenin yan sra, son dnemde yapm olduu satn almalar neticesinde Almanya'nn ikinci byk havayolu irketi haline dnmesi dikkat eken bir baka husus. Uu a yapsn; Berlin Tegel, Dsseldorf ve Palma olmak zere sadece merkez zerine ina eden Air Berlin'in bir sk uan yolcu program bulunuyor ve nmzdeki dnemde, ban British Airways ve American Airlines'n ektii oneworld adl havayolu ittifakna ye olmaya hazrlanyor. Air Berlin ile ilgili olarak yukarda belirttiimiz bu unsur aslnda network tayclara has zellikler. Dk maliyetli tayclarn nmzdeki yllarda birer N+LCC modeline evrileceinin bir baka gstergesi de yeni almakta olan uu noktalar. Dk maliyetliler, Kuzey Afrika ve Ortadou gibi nispeten uzun sreli hatlar birer birer portfylerine dahil ediyor. Buna karlk network tayclar tarafndan zellikle ksa mesafeli hatlarda sunulan rnn giderek bir dk maliyetli i modeli erevesinde tasarlandn da gzden karmamak gerekiyor. Gidiat, iki i modelinin bir orta noktada buluaca ynnde.
Her Comfort, "Comfort Class" Deildir

Havayolu 101de sk sk haberlerini verdiimiz Delta Air Linestaki filo yenileme almalar tm hzyla devam ediyor. Deltadan dn yaplan aklamada, nmzdeki yaz tarifesiyle birlikte yolculara tm uzun menzilli uluslararas uularda Economy Comfort ad verilen yeni bir blmn sunulaca belirtilmi. Bu blmde oturmak isteyenler, tek yn iin 80-160 USD arasnda ilave cret demek zorunda olacak. Delta'nn Diamond ve Platinum Medallion yeleri (ve ayn rezervasyonda seyahat eden dier kiiler)ve full-fare Economy bileti satn alanlar iin bu koltuklar bedava. Gold ve Silver Medallions yeleri ise srasyla %50 ve %25 indirim hakkna sahip olacak. Delta'nn Economy Comfort'unda sunulan imknlar yle: 1- Uaa binite ncelik. 2- 10 Cm'lik ilave diz mesafesi.
38
Havayolu 101
3- Koltuk, standart economy koltuuna gre %50 daha fazla yatyor. 4- cretsiz iki ve kokteyl. Bir ok havayolu irketi tarafndan Business ile Economy Class arasnda konumlandrlan ve biraz daha konforlu bir biimde seyahat etmek isteyen Economy sfn yolcusunu hedefleyen "Premium Economy" uygulamasna ksaca gz atmamz ve Economy ile Premium Economy'yi kyaslamamz gerekiyor: KLM: 10 Cm ilave diz mesafesi Air France: 10-15 Cm ilave diz mesafesi Air New Zealand: 15 Cm ilave diz mesafesi Air Canada: 15 Cm ilave diz mesafesi British Airways: 17,5 Cm ilave diz mesafesi Qantas: 17,5 Cm ilave diz mesafesi THY: 34 Cm ilave diz mesafesi Grlecei zere, baz irketler economy blmnn n tarafndaki bir ka koltuun diz mesafesini artrarak bir premium economy politikas yrtrken, Air New Zealand (Spaceseat) ve THY gibi baz irketler ise tamamen ayr bir kabinde ok daha fazla imknlar sunabiliyor. THY'nin Comfort Class olarak adlandrd premium economy blm, sunduu diz mesafesiyle ak ara nde gidiyor. Premium economy anlayndaki bu farkllklar sebebiyle, kimi irketler cz bir ilave cretle bu koltuklar yolcularna sunarken, kimileri de pazara, economy class'n %50-100 zerinde fiyatlarla giri yapyor. Premium economy uygulamas erevesinde sunulan dier imknlar iin havayolu irketlerinin web sitelerinden gerekli bilgiler alnabilir.
KLM - Uaklarnn Adlar da Kresel

Her ne kadar u an Franszlarn mlkiyetinde olsa da, Hollandann bayrak taycs konumundaki KLM, kurulduu 1919 ylndan bugne, kresel olma iddiasn son derece kuvvetli bir biimde vurgulayan bir havayolu irketi.
Havayolu 101
39
Daha 1937 ylnda, Londra ve Singapuru Amsterdam zerinden bir birine balam bir irketten bahsediyoruz. 2007 ylndaki bir yazmzda, KLMin uaklarndan birine vermeyi uygun grd bir isim dikkatimizi ekmiti. Uan zerindeki Maria Montessori adn aratrnca karmza talyan asll "hekim, eitimci, filozof, insanc ve dindar katolik" olarak tanmlanan bir kadn kvermiti. Planespotters'ta KLM'in filosuna biraz daha yakndan baknca grdmz manzara ok daha etkileyici. KLM'in filosundaki uaklarn isimleri de, irketin kendisi gibi kresel. Potsdamer Platz - Berlin gibi meydanlarn, Bangkok gibi turistik ehirlerin, Ernest Hemingway gibi nl yazarlarn, Galpagos Adalar gibi sra d yerlerin, Roald Amundsen gibi kiflerin, Marie Curie gibi dnya tarihine geen kadnlarn ve Zwaan/Swan gibi bir ok ku isminin, KLM'in uaklarnn zerinden dnyann drt bir yanna tandn grmek mmkn. Grnen o ki KLM, bayrak tayc irketlerde tarihten gelen "mill olma" egosunu bastrarak, iinde bulunduu havayolu sektrnn "kresel" kumana uyum gstermeyi baaran ender firmalardan bir tanesi konumunda.
Dita von Teese'nin Bavulunda Neler Var?

Giderek emtialaan havayolu sektrnde firmalar, sattklar havayolu seyahati hizmetini eitlendirmek, renklendirmek iin ellerinden geleni yapyor. KLM firmasnn bu konudaki giriimlerine hepimiz ainayz. British Airways (BA) de benzer ynde aktivitelerle, sadece iki nokta arasndaki seyahat hizmeti satmann yan sra, bu seyahatin ncesi ve sonrasna ynelik bir takm almalar yapmaktan geri durmuyor. te BA'in "high life" adn verdii web sitesi. "Travel Experiences from the Experts" (Uzmanlardan Seyahat Deneyimleri) slogann kullanan high life'ta yok yok. 40
Havayolu 101
Farkl bir ok konuda blog sayfalar, dnyann drt bir noktasndan derlenen seyahat tavsiyeleri, oteller, yeme-ime, elence, al-veri, i hayat... Bunlardan bir tanesi, nl burlesk aktris Dita von Teese ile ilgili. high life'a ksa bir mlakat veren Dita'nn bavulunda bakalm neler varm? Dita'nn ok sayda Globe-Trotter bavulu, pudra ve ruj kutular bulunuyor. Ruj kutusunda farkl renkte en az 10 adet ruj tayor. Bavulda ayrca gnlk, hatrat, biyografi gibi geree dayal kitaplar yer alyor. Dita bunlarn yan sra son dnemde, iine deerli eyasn koyduu bir de mini bavulu yannda tamaya balam. zerinde Dita'nn ismi bulunan bir not defteri de seyahatlerde ok ie yaryor. Zira Dita uularnda sk sk teekkr notu yazyormu. Montblanc marka dolmakalemi ve gl kokulu mrekkebi de cabas... Fotograf: Mireille Ampilhac
Boeing 777-300ER vs Boeing 747-8I

Satlan mal ve hizmetlerin her geen gn emtialat zamanmzda, rn farkllatrmas ve rn ynetimi her zamankinden daha fazla nem tayor. zellikle kurumsallam, byk firmalarda bu ilerin adeta zerine titreniyor. Ama yetimi tm profesyonel kadrolara, tm maddi imknlara ramen zaman zaman hi beklenmeyen ve istenmeyen eyler oluyor ve bir firmann bir rn, yine kendisine ait bir baka rnn nn kesebiliyor. Ticar havayolu sektrnde bu duruma en gzel ve gncel rnek getiimiz gnlerde, Emirates CEOsu Tim Clark tarafndan vurguland. Boeing 747-8I, 2005 ylnn sonlarna doru lanse edilirken, Airbusn A380ine rakip olarak konumlandrlmt. Yani en azndan Boeingin yneticilerinin niyeti bu yndeydi. Ama gelinen noktaya baktmzda, Tim Clarkn da belirttii gibi, 747-8Inin en nemli rakibi A380 deil, Boeingin bir baka tayyaresi 777-300ER oldu. 747-8I, be yl akn bir srede iki havayolu firmasndan toplamda sadece 25 sipari alabildi. Sekiz adet de devlet yneticilerine ynelik olarak zel sipari bulunuyor. Bu durumun en nemli sebebi Boeing 777-300ER. Zira 777-300ER, gerek yakt ekonomisi ve gerekse son derece yksek utilizasyon deerleri ile, sahibi olan havayolu irketlerini son derece memnun eden bir uak.
Havayolu 101
41
Ellerinde bizzat tecrbe ettikleri ve memnun olduklar bir uak tipi varken, irketler kolay kolay farkl tiplere ynelmiyorlar. 747-8Inn halkla resm bulumas ise getiimiz Pazar gn Boeingin Seattleda gerekleti :) Boeingin mevcut uaklarndaki mavi tonlu d boyamasndan farkl olarak bu kez turuncu ve krmz renklerin hakim olduu bir tasarm tercih edildi. Ad da, Gn Doumu.
Ekber El Bekirden Sert k

Sektrn iinde olanlar ok iyi bileceklerdir. Emiratesin Avrupadaki uu a, genel kamuoyu algsna oranla son derece kstldr. Bunun en nemli sebebi, her ne kadar serbest rekabeti savunsalar da, Avrupal havayolu irketlerinin baz durumlarda bir hayli devleti olmalarndan ileri geliyor. Emiratesin Avrupa Birlii ve Kanadada talep ettii sayda slot alamad bir gerek. Avrupal havayolu irketlerinin aslnda genel olarak Krfezdeki (ran Krfezi) rakiplerinden uzun zamandr ikayeti olduu bilinen bir gerek. Avrupallar srarla, sz konusu rakiplerinin gizli bir biimde devlet yardm aldklarn belirterek bu durumun haksz rekabete yol atn iddia ediyorlar. Bu konudaki son k, Avrupa Havayollar Birlii (AEA) Genel Sekreteri Ulrich SchulteStrathaustan gelmiti. 18 Ocakta Washingtondaki Uluslararas Havaclk Kulbnde (IAC) yapt konumada Strathaus, zellikle Orta Doulu havayolu irketlerinin, ait olduklar devletlerin iin birer mill siyaset arac olduunu belirterek, bu durumu bir kresel meydan okuma olarak tanmlam ve bu duruma kar herhangi bir kresel zm mekanizmas bulunmadn belirtmiti. Yani AEA, Krfezdeki havayolu irketlerinin bymesini zlmesi gereken bir sorun olarak grmekte. AEAnn bu grne kar en sert tepki, Qatar Airways CEOsu Ekber El Bekirden geldi. El Bekir, Strathausun konumasn hatal ve temelsiz olarak yorumlayarak madde madde cevap vermi. te El Bekirin irketin resm internet sitesinden vermi olduu cevaplarn genel hatlar:
1-Doha, Dubai ve Abu Dabinin bir birlerine olan coraf yaknl, havayolu sektrnde anomaliye yol ayor: Singapur ve Kuala Lumpur; Paris, Amsterdam ve Londra, Frankfurt, Zrih ve Viyana; New Yorktaki byk havaliman gibi rnekler, bu durumun Krfeze has bir durum olmadn gsteriyor.
42
Havayolu 101
2-BAE ve Katar devletleri, havayolu irketlerini birer mill strateji arac olarak arac olarak kullanyor: Dnyada hangi devlet, ABD ve AB dahil, havayolu irketlerini bu ama dorultusunda kullanmyor ki? 3-Krfezdaki irketlerin uak siparileriyle, ABDli irketlerin geni gvde uak siparilerinin mukayese edildiinde ar kapasite sorunu kmasnn muhtemel olduu grlmekte: Elma ile armutun mukayese edilmesi gibi bir durum sz konusu. ABDli irketlerin asl younluu i hat uularnda. 4-Krfezdeki iki havayolu irketi hi kr etmedi: Etihad ve Qatar Airways ml raporlarn aklamazken, Strathaus bu bilgiye nereden sahip oldu? te yandan yeni uak satn alnmas ile krllk ilikisi olsa, geen 10 yl ierisinde sektrde yeni uak siparii saysnn eksi deer olmas gerekirdi ;) 5-Krfezdeki irketler verimli, birim maliyetleri dk ve hizmet kaliteleri yksek. Ayrca net bir vizyonlar ve kararllklar var. Yerel siyas kurumlarn tam desteini alyorlar: Verimli ve dk maliyetli olmak, hkmetlerin mill menfaatlerini savunmalar yanl eyler mi? 6-Krfez irketleri; ABD, AB, in, Kanada ve Avustralya ile uyumayan bir politika gdyor: Bu devletlerin ou, IATA tarafndan liderlik edilen Agenda for Freedom inisiyatifine katlm durumda ve serbest piyasa artlarn savunmaktadr. Acaba AEA, bu politikay sadece kendi yesi olan irketlerin menfaatine olduu hallerde mi savunuyor? Tam tersi bir durumda, liberallemenin karsnda m? 7-AEA, ksa vadede yaplacak ilave pazar giri taleplerinin devletler tarafndan engellenmesini talep ediyor: yleyse tm devletlerden; serbestleme politikalarndan, deregulasyondan ve piyasa ekonomilerinden vazgeip, korumac politikalara dnmelerini de talep etmek gerekiyor.
8- Dnya Ticaret rgtnn (DT) serbest ticareti dzenlemesi gibi, ICAO erevesinde ok tarafl bir sistem kurularak havayolu sektr bu adan denetim altna alnabilir: Bu konuda neden daha ileri gitmeyelim ki? Mesela DTnn ticar havayolu sektryle ilgili olarak tespit ettii temel ilkeleri uygulamaya ne dersiniz? El Bekir byk oranda hakl. ABDlilerin pek umurunda deil ama Avrupal havayolu irketleri, Krfez blgesinden gelen rekabetten bir hayli ikayeti ve buna kar pek de fair olmayan yollar deniyorlar gibi. Ayn kresel snma iinde olduu gibi, yllarca en ar sanayi hamlelerini yapp doay kirleten lkeler, imdi, gelimekte olan lkelere "evre duyarll" konusunda ders ve tavsiye vermekteler :)
Cenevrede Mobil Terminal

Mobil check-in, mobil bini kart derken bamza bir de mobil terminal kt :)
Havayolu 101
43
svirenin Cenevre kentindeki havaliman, mobil terminal kullanma karar alarak belki de sektrde bir ilke imza atm oldu. zellikle havalimanndaki yolcu younluunun eitli sebeplerle artt durumlarda kullanlacak olan bu mobil terminal sayesinde, hem ilemlerin hzlanmas hem de yolcu konforunun artrlmas amalanyor. Son bir sene ierisinde Avrupada yaanan yanarda krizi ve sert hava artlarn hesaba kattmzda, muhtemel yolcu ylmalarnn nne geebilmek iin byle bir terminal faydal olacaa benziyor. Avusturyal TMT firmas tarafndan retilen yap, 310 m2lik bir alana sahip. Mobil terminal bir hafta ierisinde kurulup kaldrlabiliyor. Airbus A320 ve Boeing 737 gibi uak tiplerine hizmet verebilecek bir kapasiteye sahip. Mobil terminalden, yukarda bahsettiim durumlara ek olarak, zellikle ampiyonlar Ligi final ma gibi yksek sayda izleyicinin takip ettii spor etkinliklerinin olduu gnlerde de faydalanmak mmkn olabilir.
Etihad, Yeni Zelandaya Kadar Uzand

Avrupal havayolu irketleri ikayet ededursun, Krfezli irketler almaya devam ediyor. te geen haftann kyda kede kalm nemli haberlerinden bir dieri. Abu Dabinin havayolu irketi Etihad, Yeni Zelandal Air New Zealand ile bir codeshare anlamas yapma karar ald. Yeni yaz tarifesiyle birlikte Mart aynn sonundan itibaren yrrle girecek anlama kapsamnda Etihad yolcular, Yeni Zelandann bir ok i hat noktasna rahatlkla ulaabilecek. Etihad yolcular asndan Yeni Zelanda ierisinde Auckland, Wellington ve Christchurch gibi nemli ehirler sz konusu olurken, ie Yeni Zelanda asndan bakldnda ise Abu Dabi zerinden Londraya yeni bir kap alm olduu grlyor. Ayrca Etihad ile Avustralyaya gelen yolcular, Air New Zealand ile buradan Yeni 44
Havayolu 101
Zelandann bir ok noktasna gitme kolaylna da sahip olabilecek. Yine ayn anlama kapsamnda Air New Zealandn Airpoints ve Etihadn Etihad Guest adl sk uan yolcu programlar da birbirlerine entegre edilerek, her iki irketin yolcularnn mil puan kazanmalarna imkn saland. Eminim ki, iki irketin yolcular da bu habere ok sevinecekler :) Not: Etihadn bundan ay kadar nce de, yine ayn blgede faaliyet gsteren Virgin Blue ile bir ibirlii anlamas imzaladn eklemekte fayda var.
Airbus, Boeing'in Reklamna Nasl Cevap Verdi?

Airbus ile Boeing arasnda uzun yllardr devam eden ve son asker tanker uak ihalesi ile iyice alevlenen "devlet destei" tartmas, reklam savalarna dnt. Boeing, verdii bir reklamla, Dnya Ticaret rgt'nn (DT), Airbus'n iddialarn byk oranda reddettiini duyurdu ve Airbus'a kaybedilmeyen bir devlet ihalesinin aslnda ABD halk yararna olduunu iddia etti. Airbus ise bo durmayarak bu reklama bir cevap hazrlad. Airbus'n verdii reklamda, Boeing'in reklam zerinde Airbus amblemli krmz bir kalemle yaplan dzeltmeler yer alyor. Bir snav kd havas verilen reklamn sonucunda Airbus'n Boeing'e "F", yani ABD eitim sistemine gre en dk notu verdii grlyor. Zaten bu "snav kdnda" bulunan notun hemen altnda imza olarak "retmen" ibaresi bulunuyor. Airbus rakibine, gayet gzel, esprili bir lisan ile cevap vermi.
Havayolu 101
45
Ama unutmamak lazm. Devlet destei konusunda Airbus da hi masum deil ;)
IATA 2014 Yl Tahmini

IATA'nn yapm olduu tahminler hepimizin malumu. rgt bu kez ii bir adm ileri tam ve 2014 ylna ynelik bir tahminde bulunmu. IATA'nn tahminine gre 2014 ylnda; - toplam 3,3 milyar hava yolcusu olacak. (2009'da 2,5 milyar) - 2009'dan 2014'e meydana gelecek 800 milyonluk yolcu artnn %45'i, yani 360 milyonu Asya-Pasifik blgesinden gelirken, bu rakamn %60'n in'deki trafik art salayacak. - Uluslararas yolcu trafii bakmndan en hzl byyecek lkeler srasyla; in (%10.8), BAE (%10.2), Vietnam (%10.2), Malezya (%10.1) ve Sri Lanka (%9.5) olacak. - 38 milyon ton kargo tanacak. (2009'da 26 milyon ton) - Kargo trafiinin en fazla artaca lkeler srasyla; Hong Kong (%12.3), in (%11.7), Vietnam (%11.4%), Tayvan (%11.3)ve Rusya Federasyonu (%11.0) olacak. - Avrupa ve ABD'deki yolcu ve kargo art nispeten snrl kalacak. (Her iki blgenin "doymu" olmas bunde nemli bir etken) 2010 ylnda bile - drt kez tahmin gncelleyen IATA, 2014 tahminini bakalm ka kez deitirecek :)
46
Havayolu 101
Orbitz'in Drdnc eyrek Zarar

2009 ylnn drdnc eyreini 18 milyon USD net zararla kapatm olan Orbitz'in 2010 ylnn ayn dnemindeki zarar drt katndan fazlaya karak 78 milyon USD'ye ulat. Bu konuyla ilgili olarak Orbitz'ten yaplan aklamada, bu durumun sebebi olarak American Airlines ile yaanan anlamazlk ve Kayak'tan gelen trafik miktarndaki d gsterildi. Kayak konusunu bir kenara brakrsak, American Airlines ile Orbitz arasnda getiimiz Aralk aynda patlak veren tartmann, Orbitz'i bir hayli etkiledii grlyor. O tartmay hatrlamamz gerekirse, American Airlines, kendisiyle almaya devam etmek isteyen online seyahat acentelerinin, "direct connect" adl sistemi kullanmalarn istemi, buna raz olmayan Orbitz ile olan anlamasn da feshetmiti. Orbitz'in 2010 ylndaki net krnn %5'i, American Airlines ile olan ibirlii kapsamndaki bilet sat, otel ve otomobil kiralama ile dier hizmetlerden gelmi durumda. Bu adan bakldnda American Airlines, Orbitz iin ok nemli. Ancak Aralk aynn son gnlerinde meydana gelen bu olay, tm eyrekteki zarara temil etmek ne kadar doru olur, bilemiyorum. Bu anlamazln asl etkisi, Orbitz'in 2011 birinci eyrek sonularna yansyacaktr. irketten yaplan aklamada, American Airlines'n ayrlmasyla birlikte oluan eksikliin ancak yarsnn telafi edilebildii belirtiliyor. Son bir not; Orbitz ve Expedia'nn en nemli rakiplerinden Priceline, "direct connect" teknolojisinin kullanlmas hususunda American Airlines ile anlat. AA'nn web sitesine girdiinizde ilk sradaki haberin, "Orbitz, Expedia ve Hotwire'da Artk Bilet Satmyoruz" mealinde olmas da iin cabas.
Pegasus Halka Arz Ediliyor

Trk Hava Yollar'nn (THY) halka arz edildii 1990 ylnda, yeni bir havayolu irketi daha Trkiye semalarna merhaba diyordu. Aer Lingus, Silkar Yatrm ve Net Holding ortaklnda bir ortak giriim olarak kurulan Pegasus, ilk seferini ayn yln Nisan aynda Berlin Tegel Havaliman'na yapmt.
Havayolu 101
47
2005 ylnn Ocak aynda Esas Holding A tarafndan satn alnan Pegasus, Kasm aynda da ilk tarifeli i hat uuunu gerekletirmiti. Pegasus yine bir ilki gerekletiriyor ve THY'nin halka arzndan 20 yl sonra stanbul Menkul Kymetler Borsas'na halka arz bavurusunda bulunan ilk havayolu irketi oluyor. irketten yaplan aklamaya gre; "irket tarafndan sermaye artrm yoluyla ihra edilecek 34.200.000 TL nominal deerdeki paylar mevcut ortaklarn rhan haklar kstlanarak halka arz edilecek ve halka arzda yeterli talep gelmesi durumunda Esas Holding'e ait paylardan toplam 5.130.000 TL nominal deere kadar olan ksm ek sata konu olabilecektir. Bu durumda halka arz tutar nominal deeri 39.330.000 TL'ye ulaacaktr. Halka arz edilen paylarn arz sonrasnda karlm sermayeye oran %31,32 (ek sat hakknn kullanlmas durumunda %36,02) olacaktr." Bu vesileyle Pegasus tarafndan aklanan mal tablolara da yle bir baktm. Beyan edilen sonulara gre irket son yl ierisinde faaliyet kr elde etmi durumda. Net sonularda ise 2008 ylndaki 7,8 milyon TL mertebesindeki zarardan sonra, 2009 ve 2010 yllarnda srasyla 12,1 ve 20,2 milyon TL kr edilmi. Hayrl olsun diyor, nmzdeki dnem iin "dars dier havayolu irketlerimizin bana" temennisini seslendiriyoruz.
Ryanair Kulland Akaryaktn Ne Kadarn Hedge Ediyor?

Friday, February 18, 2011
Ryanair, kendi ml ylna gre nc eyrek olarak kabul ettii Ekim-Aralk dneminin sonularn getiimiz gnlerde aklad. Geen yln ayn dneminde 11 milyon Euro mertebesindeki zararn, 10 milyon Euro'ya geriledii grlyor. Yolcu says %6 artla 17 milyona karken, toplam gelir de %22 orannda ykselerek 746 milyon Euro'ya ulat. Ryanair'in aklamasnda asl dikkatleri eken ise, irketin yapm olduu akaryakt hedging anlamalar oldu. Ryanair, 2011 mli ylnda toplam akaryakatnn %90'n 730 USD/ton fiyat zerinden hedge etmi durumda. 2012 mli yl iin de daha imdiden anlama yapm olan irket, o yl kullanaca akaryaktn %80'i iin fiyat sabitlemi durumda. 2012'nin ortalama fiyat 800 USD. Detaya bakldnda anlamalarn eyrek yllk bazda yapld grlyor. Akaryaktn u anki fiyat ise 890 USD civarnda seyrediyor.
48
Havayolu 101
Ekonomik krizden kmakta olan dnya ekonomisinin mevcut artlar altnda, akaryakt fiyatlarnn aa ynl seyretmesinin beklenmedii dnlrse, Ryanair'in bir hayli avantajl bir anlamaya imza atm olduu sylenebilir. Petrol fiyatlar konusunda yine de temkinli olmak ve kr-zarar durumunun nmzdeki yllarda netleeceini eklemek gerekir.
Skymark Airlines, A380 Siparii Verdi

Sunday, February 20, 2011
1996 ylnda kurulan ve 1998 ylnn Eyll ayndan itibaren seferlere balayan Skymark Airlines, Japonya'nn dk maliyetli tayclarndan bir tanesi. irket, filosunda bulunan 18 uakla ylda yaklak 3 milyon yolcu tayor. Operasyonunu zellikle Tokyo ile Sapporo, Fukuoka, Kobe ve Okinawa ehirleri arasnda younlatrm olan Skymark Airlines, vermi olduu yeni uak sipariiyle yeni bir dneme adm atm oluyor. Yaplan aklamaya gre, getiimiz Kasm aynda Airbus ile Skymark arasnda balayan grmeler mutabakatla sonuland ve irket drt adet Airbus A380 siparii verdi. 2014 ylnda teslim alnmas planlanan bu uaklarla, Tokyo ile Londra, Frankfurt ve Paris arasnda sefer yaplmas planlanyor. Business ve Economy snflarnn bulunaca Skymark 380'leri, bu hatlardaki mevcut havayolu irketlerinin tylerini adeta diken diken etti. Zira Skymark'n amac, szkonusu hatlardaki bilet fiyatlarn yar yarya azaltmak. Yolcular asndan iyi, kr marjlar asndan kt bir haber :) Not: Skymark'n mevcut filosunun tamam Boeing 737-800 tipi uaklardan oluuyor.
Virgin Atlantic'in Yeni Sahibi Belli Oluyor

2008-2009 kresel ml krizinin ticar havayolu sektr zerindeki en nemli etkisi, uzun yllardr konuulmakta olan konsolidasyon srecini tetiklemesi oldu.
Havayolu 101
49
ncelikle ABD'deki havayolu irket birlemelerinin ardndan rzgr, British Airways-Iberia birlemesiyle Avrupa kylarna ulamt. Sra imdi de Virgin Atlantic'te. Sunday Times'ta dn kan habere gre, Sky Team'in ba eken yeleri Air France ve Delta Air Lines, Virgin Atlantic ile ciddi seviyede ilgileniyorlar. Air France, Delta ve Virgin Atlantic'in bir araya gelmesi, aslnda son derece tabii bir sre. nk British Airways ile Iberia'nn birlemesi ve buna paralel olarak transatlantik hatlarnda American Airlines ile yakn ibirlii yapma konusunda izin almalar, Sky Team ve Virgin tarafna baka bir seenek brakmyor. Air France'n British Airways+Iberia, Delta'nn American ve Virgin Atlantic'in yine British Airways'e kar rekabette dik bir biimde ayakta durabilmeleri iin ibirlii yapmalar bir bakma mecburiyet haline geldi. Virgin Atlantic ile ilginenler arasnda Sky Team'in yan sra Abu Dabi'li Etihad da bulunuyor. Olur da, Virgin Atlantic Etihad'a satlrsa, hafzam beni yanltmyorsa, ilk kez bu kadar yeni bir havayolu irketi nispeten eski, marka bilinirlii bu kadar yksek olan ve ml adan fena durumda saylmayacak bir irketi satn alyor olacak. Virgin Atlantic'in u an itibaryla %51'i Richard Branson'a, %49'u ise Singapore Airlines'a ait. Photo by David Shankbone
Virgin Blue Markas Yenilenirken

Farkl bir ok sektrde dnyann drt bir yanna yaylm olan Virgin markasnn Avustralya-Yeni Zelanda blgesindeki belki de en nemli temsilcisi, dk maliyetli tayc konseptine gre kurulan Virgin Blue adl havayolu irketidir.
50
Havayolu 101
u anda bnyesinde Virgin Blue, V Australia, Pacific Blue ve Polynesian Blue adl markalarn bulunduu Virgin Blue, kkl bir marka yenileme srecinden geiyor. Getiimiz Eyll aynda, nl marka ve kimlik tasarmcs Hans Hulsbosch ile anlaan irket, tm marka unsurlarn kapsayacak bir alma yrtyor. Bu almann odak noktas, Virgin Blue markasnn mevcut ada ve gen imajnn yeniden yorumlanmas olacak. Yeni marka imajnn bir yandan taze ve inovatif, dier taraftan da elenceli bir havaya sahip olmas amalanyor. irketin adnn yenilenmesi, tm alt markalarn tek bir marka altnda toplanmas gibi radikal yenilikler bu alma kapsamnda deerlendirilmekte. Yeni marka almasnn su yzn kan ilk blm, Virgin Blue kabin ekibinin giyecei niformalar oldu. Mevcut hk renkli uniformalarn yerine, ana irket Virgin Atlantic'in kabin memurlarnn giydiklerine benzer; krmznn youn bir biimde kullanld niformalar geliyor. Virgin Blue'nun bu kadar derin bir marka yenileme iini girimesinin en nde gelen sebebi, i amal yaplan seyahatler asndan blgedeki en ciddi rakibi olan Qantas' yakalayp gemek. Bu amala son dnemde yaplan codeshare anlamalar, sk uan yolcu program ibirlikleri, business class'a gsterilen hassasiyet gibi noktalar dikkat ekiyor. Tabii yukarda da bahsedildii zere bir "dk maliyetli tayc" olarak kurulan Virgin Blue'nun bylesi farkl bir i modeline ynelmesi ne kadar baar getirecek, tam bir soru iareti. 2001 ylndaki Virgin Blue ile, o yl batan Ansett firmasnn ve 2010 ylndaki Virgin Blue'nun sunduu hizmet unsurlarnn mukayese edildii gzel bir tabloyu u adreste bulabilirsiniz.
Msr Havayollar Filosunun te Birini Kirala kard

Her ne ekilde olursa olsun, karklk ortamlar kiilerin hayatn olumsuz bir biimde etkiliyor.
Havayolu 101
51
Belki sonunda ok iyi eyler olacak ama u sralarda Msr'n iinde bulunduu belirsizlik ortam, lkenin zellikle turizm gelirlerine darbe indiriyor. Bu belirsizlik ortamndan etkilenenlerin en banda havayolu irketleri geliyor. Ve Msr'n bayrak taycs konumundaki Msr Havayollar tabii olarak en byk darbeyi yiyen irket konumunda. Filosunda 70 adet uak bulunan Msr Havayollar, gzbebei durumundaki Boeing 777300ER'lar da dahil olmak zere 25 adet uan wet-lease biiminde kiraya karmak zorunda kald. Son derece dramatik bir durum. irketten yaplan aklamaya gre, talep gelmesi halinde kiralanacak uak says daha da artabilir. Gerekten yazk.
Petrol Fiyatlar Son ki Yln Zirvesinde

Tunus, Msr, Bahreyn derken halk hareketlerinin Libya'y da etkisi altna almas, petrol fiyatlarnn son iki yln zirvesine trmanmasna yol at. Benzer karklklarn dier Krfez lkelerine de srama ihtimalinin dillendirilmesi, petrol fiyatlarn iyice hareketlendirdi. Libya, Afrika'daki en byk petrol rezervine sahip lke konumunda. Gnlk petrol retimi yaklak 1,6 milyon varil mertebesinde. New York borsasnda Nisan teslimat petroln varil fiyat 95 Dolar' geerken, Londra borsasnda ilem gren BRENT petroln fiyat 105 Dolar' at. Libya'daki karklklarn devam etmesi durumunda BRENT fiyatnn 110 Dolar' geerek hzla 120 Dolar seviyesine ulaabilecei konuuluyor. 2008 ylnn yaz aylarndaki ortalama fiyatlarn yeniden gndeme gelmesi herkesin cann 52
Havayolu 101
skmakta. Srf bu yzden ABD'nin mini bir resesyon daha yaayabilecei dahi dnlyor. Tabii petrol fiyatlarndaki art, havayolu sektrn dorudan ilgilendiriyor. Dsal oklara en maruz sektrlerin banda gelen havayolu sektr iin petrol adeta can suyu manasna geliyor. Akaryakt giderlerinin toplam giderler ierisindeki pay network tayclarda %25-35, dk maliyetli tayclarda ise %50-55 seviyelerinde gerekleiyor. Bu durumun yansmalarnn gne ilk balayan Asya borsalarnda grld sylenebilir. Korean Air Lines'a ait hisseler %10 orannda deer kaybederken, Air China'da bu oran %7 civarnda seyretmekte. Avrupa ve ABD borsalarnn gnn ilerleyen saatlerinde almasyla, bu trendin genele yaylabilecei de iddialar arasnda.
Air Arabia - Arap Dnyasnn Dk Maliyetli Taycs

Orta Dou'nun kk ama etkili lkesi Birleik Arap Emirlikleri'nin (BAE), birbirinden farkl tam drt havayolu irketi bulunuyor. Abu Dabi merkezli Etihad, Dubai merkezli Emirates ve flydubai ve arga merkezli Air Arabia. Air Arabia'nn Etihad ve Emirates'ten en nemli fark, i modeli olarak "dk maliyetli tayc" sistemini semi olmas. Zaten Air Arabia'nn web sitesinde irket, "Orta Dou ve Kuzey Afrika'nn ilk ve en byk dk maliyetli tacys" olarak tanmlanm. Flydubai ise Air Arabia gibi dk maliyetli i modelini seenlerden. Air Arabia ayn zamanda Arap dnyasnn kamuya ak ilk havayolu irketi nvann da elinde tutuyor. 23 uaklk filosunun tamam Airbus A320 tipinden oluan irketin 44 tane de yeni uak siparii bulunuyor. Uak kabini tek snf dzeninde. Yani sadece economy class bulunuyor. Air Arabia'nn network yapsna bakldnda, hitap etmeyi amalad blgeyi farkl noktadan evirmi durumda olduu grlyor. BAE'deki erce kentinin yan sra, Msr'n skenderiye ve Fas'n Kazablanka kentleri irketin uu merkezleri durumunda. Hem Kazablanka'dan hem de erce'den, stanbul Sabiha Gken Havaliman'na Air Arabia ile seyahat etmek mmkn. Ayrca nmzdeki Haziran aynda rdn'de bir drdnc hub daha almas planlanyor.
Havayolu 101
53
Air Arabia'nn mli performans ise hedeflerin ve tahminlerin biraz altnda kald. 2010 ylnn son eyreinde 20 milyon Dolar civarnda net kr eden irket, geen senenin ayn dneminde 30 milyon Dolar kr etmiti. irketin senelik kr ise 85 milyon Dolar seviyesinde gerekleti.
Tanker Uak halesini Boeing Kazand

ABD Hava Kuvvetleri'nin neredeyse 10 yldr sren ve adeta bir ylan hikayesine dnm olan tanker uak ihalesi nihayet neticelendi. En azndan imdilik. Havadan havaya akaryakt ikmali yaplmas amacyla kullanlacak olan 179 uan toplam bedelinin 35 milyar Dolar civarnda olaca tahmin ediliyor. Bu byk pasta sebebiyle Avrupal Airbus ile Amerikal Boeing arasnda kran krana bir mcadele yaanm ve ihale daha nce iki kez iptal edilmiti. Hatrlatmakta fayda var. ptal edilen son ihaleyi Airbus-Northrop ortakl kazanm, ama Boeing'in itiraz sonucunda ihale yenilenmiti. Zaten bundan sonraki dnemde Northrop, Airbus ile olan ortaklndan ekilmiti. Amerikan Hava Kuvvetleri'nin mevcut tanker uaklar, Boeing 707 modeli baz alnarak retilmi olan KC-135 tipi uaklar. Filoda retim tarihi 1950'lere kadar giden ok eski uaklar bulunuyor. Son ihalede Boeing ve Airbus'n teklif ettikleri ise srasyla Boeing 767 ve Airbus A330 tiplerinden tretilerek retilecek olan KC-767 ve KC-45 tipi uaklard. Bu ihale sreci ayrca ABD iindeki eyaletlerin birbirleriyle rekabetine de sahne oldu. Airbus-Northrop ortakl bu uaklarn retiminde ABD'nin Alabama, Mississippi ve Louisiana eyaletlerinin desteini alrken, Boeing tabii olarak Washington ve Kansas eyaletleri ile yakn ibirlii ierisindeydi. Airbus itiraz etmezse, ihale bu haliyle kapanacak. Bir itiraz durumunda ise ilgili Amerikan federal kurumu 100 gn ierisinde karar verecek. Fotograf: Terner
in Havayolu Sektr 2015 Hedefleri

1,5 milyarlk nfusu ile dnyann ak ara en kalabalk lkesi durumundaki in'in dnya ekonomisindeki arln anlatmaya gerek bulunmuyor. Mesela, in devlet bakannn, "ocuklarmz yeterince st imiyor, st tketimini artrn" dedii anda, dnya genelindeki st fiyatlar artyor.
54
Havayolu 101
Kalabalk nfusu sayesinde etkisi bu derece fazla olan bir devletin havayolu sektrnde durum nedir acaba? te China Daily News'ten 2015 ylndaki in havayolu sektrn gsteren gzel bir haber ve grafik. in devletinin hedeflerine gre 2010 ylnda 2.600 olan uak says, 2015 ylnda 4.500'e kacak. Yolcu saysnn 267 milyondan 450 milyona kaca ngrlrken, ticar havaliman saysnn da 175'ten 220'ye ykseltilmesi amalanyor. Sz konusu dnem iin havayolu sektrne yaplacak yatrm miktarnn yaklak 230 milyar Dolar olaca hesaplanyor. in'in en nemli meselesi, in balantl havayolu sektrnde yabanc irketlerin ald pay. statistiklere gre in balantl uluslararas yolcularn ancak %46's inli irketler tarafndan tanyor. Kargo pazarnda ise in asndan durum daha da vahim. Toplam tanan kargo pazarnn ancak %30'undan az inli firmalarda. Havayolu sektrnn gelecei ile ilgili olarak hazrlanan tm raporlarda Gneydou Asya, byme potansiyeli asndan ilk srada yer alyor. Tabii olarak in de bu blgenin bir paras; en nemli aktr. Bakalm 2015 ylnda sektrn fotoraf nasl olacak?
AAdvantage Facebook Kampanyas

SimpliFlying'ten Shashank Nigam geen hafta, American Airlines'n AAdvantage program iin Facebook'ta dzenlenen kampanyadan bahsetmi.
Havayolu 101
55
Sosyal medya uzman olan Nigam, AA tarafndan dzenlenen bu kampanyay, havayolu sektrnn en baarl sosyal medya uygulamalarndan bir tanesi olarak nitelendiriyor. AA'nn sk uan yolcu program olan AAdvantage, 1 ubat gn Facebook'ta bir fan sayfas ayor. lk bir iki hafta ierisinde doal yollardan bu sayfay "like" eden kii says 2.000'in zerine kyor. Bu noktada "Mystery Miles" adn verdikleri ve AAdvantage sayfasn "like" eden kiilere mil dattklar kampanyaya balyorlar. Bu kampanyaya katlan herkes mutlaka bir dl kazanyor. Aslnda ounlukla 100 mil gibi, neredeyse hi bir hkm olmayan bir dl datm sz konusu olan. Ama Mystery Miles kampanyasna ilgi bir anda gibi byyor ve Nigam'n ifadesine gre 2.553 olan "sayfa sever" says iki gn gemeden 210.000'e ulayor. AAdvantage'n Facebook sayfasnda Havayolu 101 olarak biz de ansmz denedik ve u sonucu aldk: 100 mil. Yani hemen hemen herkesin kazand kadar :) Sayfann fan says da u an itibaryla 231.587'ye ulam durumda. Nigam yazsn, hakl olarak sorduu drt soru ile bitirmi:
1- AA, sayfay "like" edenlerin bir seferlik mi, yoksa gerek taraftar m olduklarn nasl ayrt edecek? 2- lk kampanyann bu kadar cmert olduunu dnrsek, gelecekteki kampanyalarda olmas gereken dller nasl ayarlanacak? 3- Bu sayfaya ye olan taraftarlardan, ticar bir getiri nasl salanabilir? 4- Bu sayfa ile ilgilenen AA ekibi nasl bytlebilir ve bu i iin doru aralar nedir?
56
Havayolu 101
Twitter ve Havayolu irketleri

Tuesday, March 01, 2011
Bir konu hakknda zet bilgi vermek amacyla hazrlanan infografikler, iyi hazrlandklarnda ok faydal olabiliyor. te onlardan bir tanesi, Travel2doto.com sitesi tarafndan yaynland. Havayolu irketleri iin artk olmazsa olmaz durumuna gelen sosyal medya aralarna hepimiz ainayz. Twitter bu aralarn belki de en banda geliyor. Aadaki infografik, havayolu sektrnde Twitter'n kullanmyla ilgili faydal bilgiler ieriyor. 180'den fazla havayolu irketi Twitter kullanyor. irket bana den gnlk twit says 4,1. Delta Air Lines'n mteri ikayetleri iin Twitter'da am olduu DeltaAssist adl hesabn 16.000'in zerinde takipisi bulunuyor ve DeltaAssist gnde ortalama 64 twitle havayolu sektrnn en aktif kullancs konumunda yer alyor. Zaten u an itibaryla twit saylar 20.000'in zerine km durumda.
Havayolu 101
57
Havayolu irketlerinin Twitter' byk oranda promosyon duyurusu yapmak amacyla kulland grlyor. Promosyon duyurular, toplam havayolu twitlerinin arasnda %65 gibi yksek bir orana sahip. Mteri hizmetleri ile ilgili twitler ise %24'le ikinci srada. Gnde ortalama 1,1 milyon uak yolcusunun kablosuz internet balant imkn olduu dnlyor. Yani bu kadar kiinin Twitter'a girip anlk mesaj gnderme potansiyeli mevcut. Kaynak: http://travel2dot0.com/2011/02/how_airlines_use_twitter/
Emirates'ten Fiyat Art Aklamas

Wednesday, March 02, 2011
Kuzey Afrika'da bir biri ardna patlayan olaylar ve Afrika'nn en byk petrol reticisi konumundaki Libya'nn iine dm olduu durum, Londra borsasnda ilem gren BRENT tipi petroln vadeli piyasada 115 Dolar seviyesine ykselmesine sebep olmutu. Toplam maliyetleri ierisinde akaryaktn ok nemli bir yer tuttuu havayolu irketlerinin bu durumdan etkilenmesi kanlmaz bir sonu. Petrol fiyatlarnda meydana gelen byle ani artlarda ilk bavurulan yntem, yolculardan akaryakt harc ad altnda tahsil edilen crete zam yaplmas oluyor. Sektr genelinde byle bir gelime beklenirken, belki biraz da srpriz bir ekilde, ilk admlardan bir tanesi Emirates'ten geldi. irketten yaplan aklamaya gre, Emirates'in tm pazarlardaki fiyatlarna, deien oranlarda olmak zere zam yapld. Libya'daki huzursuzluun uzamas durumunda, sektrn dier yelerinin de ayn yolu takip etmesi kanlmaz gibi grnyor.
JAL, Boeing 747'ye Veda Etti

Geen ylki iflasnn ardndan byk bir yeniden yaplanma programna giren Japan Airlines (JAL), filosundaki son Boeing 747'lere dn veda etti.
58
Havayolu 101
Geen sene, yeniden yaplanma program kapsamnda nispeten yal uaklarn 100'den fazlasn filosundan karacan aklam olan JAL bylece bir devri sona erdirmi oldu. Honolulu ve Okinava'dan gelen iki Boeing 747-400, Tokyo'nun Narita Havaliman'na son inilerini yapt. Bylece JAL'n bundan tam 41 yl nce, 1971 ylnda filoya katlan ilk Boeing 747-100'le balayan jumbojet maceras da sona ermi oldu. JAL bu 41 yllk sre ierisinde toplam 112 adet 747'ye sahiplik etti. Son 10 ylda defalarca zor duruma den JAL bakalm bu kez baarl olabilecek mi?
Air France Sessizliini Bozacak

Thursday, March 03, 2011
2008-2009 kresel ml krizinden en fazla etkilenen havayolu irketlerinden bir tanesi olan Air France-KLM, yava yava toparlanp yeniden byme planlar yapmaya alyor. Lufthansa yeni irket satn almlar yoluyla, British Airways ise Iberia birlemesi ve American Airlines ibirlii ile snrlarn geniletirken, Air France, 2007-2008 dnemindeki Alitalia giriiminden bu yana sessizliini koruyordu. Ksaca hatrlamak gerekirse, Air France, Alitalia'nn tamamn satn almak istemi ancak talya'da yaplan seimler sonucunda iktidarn Berlusconi'ye gemesinin ardndan bu plan suya dmt. Air France, yeniden kurulan Alitalia'dan ald %25'lik hisse ile yetinmek durumunda kalmt. Fransz gazetesi La Tribune tarafndan aktarlan habere gre, Air France genileme
Havayolu 101
59
konusundaki sessizliini bozacak. Air France CEO'su Pierre-Henri Gourgeon tarafndan bir irket ii toplantda dile getirilen niyete gre irket, nmzdeki dnemde yeni irket satn almalar yoluna giderek hem genileyecek, hem de mevcut irketler topluluunun daha iyi bir ekilde entegre olmasn salayacak. Bu noktada ilk akla gelen, Air France'n ok uzun zamandr partneri konumundaki Delta ile olan ibirliinin daha da ilerletilmesi ve belki de British Airways-Iberia-American Airlines lsnde olduu gibi bir ortakla gidilmesi oluyor. Ayrca Alitalia'nn da bu ortakla dahil edilecei tahmin edilebilir. Belki de Air France, Alitalia'daki hisse orann da ykseltmek isteyebilir. Sektrdeki konsolidasyon almalar yeniden ivme kazanyor.
Ortadou'dan Sipari ptalleri Geliyor

Friday, March 04, 2011
Arap dnyasn etkisi altna alan son olaylarla ilgisi tartlabilir ama Ortadou'dan art arda gelen uak sipari iptalleri dikkat ekiyor. Toplam 35 adet Boeing 787 Dreamlines siparii olan Etihad, bunlardan drt tanesini iptal etti. 2007 ylnda vermi olduu 200 uaklk siparile dikkatleri zerine ekmi olan Dubai Aerospace Enterprises (DAE) adl uak kiralama firmas da dn yapt aklamayla, geen ayki 32 adetlik Boeing 737 iptalinden sonra 18 adet A320 ve 12 adet A350-900 sipariini iptal ettiini aklad. Havayolu 101 olarak dncemiz, zellikle Dubai merkezli irketler tarafndan bir ka yl nce verilen uak siparileri ile ar byme trendi iine giren blge havayolu sektrnn, bu iptallerle normalleme srecine girmeye alt ynnde. Msr, Tunus, Libya gibi lkelerde meydana gelen olaylar yaanmasayd da, kuvvetle muhtemel bu sipari iptalleri yine gerekleecekti.
KLM'in Miami Kampanyasnda Yeni Boyut

Bundan bir sre nce Twitter zerinden yaylan bir kampanya sonucunda KLM, Miami'deki mzik festivali iin ilave zel sefer dzenleme karar almt. Grnen o ki KLM, bu frsat deerlendirmeye devam ediyor. KLM'in Fly2Miami adl web sayfas 60
Havayolu 101
zerinden parti veya elence fotoraflar ykleyenler, yaplacak ekili sonucunda 21 Mart'taki zel sefer iin iki kiilik bilet ve bir haftalk otel tatili kazanma ansna sahip oluyor. Fly2Miami sitesine daha imdiden bir ok fotoraf gnderilmi durumda. Kampanyaya son katlm tarihi 14 Mart. Fly2Miami, Twitter zerinden rgtlenen bir grup mzikseverin iiydi. Ama grnen o ki, KLM bu ie sonuna kadar sahip kyor. KLM'i bir kez daha tebrik ediyoruz. Hikyenin k noktasn ksaca hatrlamakta fayda var: Hollandal bir film yapmcsnn Amsterdam-Miami arasnda direkt uu yok eklindeki Twitter mesajna hzl bir biimde karlk veren KLM Twitter ekibi ortaya bir bahis atarak, 6 Aralk tarihinden nce 351 rezervasyon yaplrsa Amsterdam-Miami arasna zel bir sefer dzenleneceini belirtince olay kopup gitmiti. Bu konuda hemen bir web sitesi kuruluyor, rezervasyon yapanlarn isimleri yaynlanyor. Bir ka saat ierisinde gerekli rezervasyon rakamna ulalyor. Rezervasyon yapmak konusunda elini abuk tutanlar, bu sayede gidi tarihi 21 Mart 2011 olmak zere, her ey dahil 499 Euroya Amsterdam-Miami arasnda gidi-dn seyahat etme frsat yakalyor. KLMin eTicaretten sorumlu genel mdr yardmcs Martijn van der Zee yapt aklamada, Twitter kanal zerinden gelen talep zerine ilk kez ilave bir sefer dzenlediklerini belirterek, sosyal medyann KLM ile yolcular arasnda bilgi aktarm ve hizmet konusunda ok nemli bir noktaya geldiini sylemiti.
Malaysia Airlines - Facebook Uygulamas

Delta Air Lines'n, Facebook zerinden bilet satan ilk havayolu irketi olmasnn ardndan dier havayolu irketlerinin de ayn yolu takip etmesi kanlmazd. Zira devir sosyal medya devri ve yakn zamanda ekonomi ve i dnyasnda daha etkin pozisyonlara gelmeye balayacak olan Y Nesli iin Facebook, hayatn ayrlmaz bir paras haline gelmi durumda. Airlinestrend.com adresinde yaynlanan bir haberde, Facebook'u ticar adan daha etkin kullanma yolunda hzla ilerleyen havayolu irketleri arasnda Malaysia Airlines'n da katld yer alyor. irketin SITA ile birlikte hazrlam olduu ve MHBuddy ad verilen uygulama sayesinde Facebook kullanclar, Malaysia Airlines uular iin bilet satn alabiliyorlar. Facebook
Havayolu 101
61
bylece, yolculara ulamak ve bilet sat yapmak amacyla yeni bir sat kanal olarak konumlandrlm oluyor. Bu uygulamann en gzel yanlarndan bir tanesi, Facebook'taki arkada listenizden birisi sizin setiiniz tarihlerdeki uakta bulunuyorsa, onu da grebiliyorsunuz. Ve hatta yine Facebook zerinden check-in yapp, arkadanzn hemen yan bandaki koltua oturabilirsiniz. Delta'nn balatt Facebook uygulamalar dnemi, Malaysia Airlines ile bir baka aamaya tanm oluyor.
IATA Dnya Kargo Sempozyumu 2011

Sunday, March 06, 2011
IATA'nn bu ylki kargo sempozyumu 8-10 Mart 2011 tarihleri arasnda stanbul'da yaplacak. Beincisi yaplan sempozyumun ev sahipliini, lkemizin bayrak tayc irketi Trk Hava Yollar stleniyor. "Connecting the World" sloganyla yola klan sempozyuma, hava kargo sektrnden 700'den fazla yetkilinin katlmas bekleniyor. Etkinlik stanbul Hilton Oteli'nde gerekleecek. Sempozyumda ele alnacak konu balklar ise u ekilde: Air Mail, Cargo 2000, Dangerous Goods, Economic Outlook, e-AWB, e-freight, eCustoms, Revenue Optimization, Air Cargo Security, Time & Temperature, Ground Handling Agents ve ULD Management. ok sayda konumacnn fikirlerini paylaaca sempozyumda ayrca Trkiye'den de bir ok katlmc yer alacak. Sempozyumun programna buradan ulaabilirsiniz.
iPad, Uak Kokpitlerine Giriyor

Monday, March 07, 2011
Getiimiz hafta, ticar havayolu sektrnde teknoloji kullanmna dair belki de en nemli gelime, ABD Federal Havaclk daresi'nin (FAA), kokpitlerde iPad kullanmna izin vermesi oldu.
62
Havayolu 101
iPad bundan byle, pilotlarn seyrsefer ilemlerinde faydalanmakta olduu Jeppesen haritalarnn elektronik versiyonlar iin kullanlabilecek. Kokpitte iPad kullanm ilk aamada Executive Jet Management adl irketin tamamlam olduu denemelerin sonunda, sadece business jet eklinde tabir edilen uaklar iin geerli olacak. Ancak FAA'in bu kararnn, iPad'in yolcu uaklarnda da kullanlmas ynnde genileyebilecei dnlyor. iPad'in ikinci versiyonunun lansmanna paralel olarak kan bu haber Apple iin ho bir tesadf oldu da denilebilir. Bylece iPad'in pahal bir oyuncak eklindeki imajnn, "i arac" ekline evrilmesinin n alm oluyor. Pilotlarn kokpitteki rahatn artrmaya ynelik olarak yllardr "paperless cockpit" (ktsz kokpit) projeleri srdrlmekteydi. iPad sayesinde pilotlar iin yeni bir dnemin baladn sylemek mmkn. Yukarda da belirttiimiz zere kokpitlerde yllardr "Electronic Flight Bag", Elektronik Uu antas kullanlmaktayd. Ancak her birinin arl 8 kilo civarnda olan bu cihazlar genele yaylmad. 700 gramlk iPad'in hem hafif oluu ve hem de bir ok pilotun zel hayatnda benzeri elektronik cihazlar kullanmas sebebiyle, kokpit ekibinin bu cihaza ksa srede uyum salayaca tahmin ediliyor. iPad'li kokpit konusundaki ilk adm, Alaska Airlines'tan gelmiti. Getiimiz Kasm aynda yaynlanan bir habere gre, Alaska Airlines, pilotlarnn iPad kullanabilmesi iin almalar balatmt. FAA'in, yolcu uaklarnn kokpitinde de iPad kullanmna onay vermesinin ardndan, hangi havayolu irketlerinin bu konuda alma yaptklarn hep beraber gryor olacaz.
Havayolu 101
63
IATA'dan Japonya'ya Tavsiyeler

nmzdeki aylarda IATA Genel Direktrl grevini Cathay Pacificin CEOsu Tony Tylera devredecek olan Giovanni Bisignani, getiimiz ayn 23'nde Tokyo'da yaplan bir toplantda Japonya'ya ilgin tavsiyelerde bulundu. Japonya'daki yabanc muhabirler klubnde dzenlenen etkinlikte konuuan Bisignani, Japonya'nn; 1- Tokyo'da daha verimli bir havaliman politikas gelitirmesi, 2- havayolu sektrn irketlerin rekabet edebilecekleri daha serbest bir hale getirmesi, ve 3- bioyakt kullanm da dahil olmak zere, iklim deiiklii ile ilgili daha etkin bir yaklamda bulunmas gerektiinin altn izdi. Japonya'daki havayolu sektrnn iktisad temellerini kaybettiini iddia eden Bisignani, Japonya'nn en byk ticar orta in ile arasndaki haftalk uu frekansnn 617 gibi bir hayli yksek bir say olduunu vurgulayarak, iki lke arasndaki emek maliyetinin ise 1'e 10 gibi son derece orantsz bir noktada olduunu belirtti. Bisignani'ye gre Japonya'nn yeniden rekabeti bir yapya dnebilmesi iin yapmas gerekenler ksaca yle: 1- Tokyo'daki iki havaliman, Narita ve Haneda'nn hem ok pahal hem de ok maliyetli limanlar olduu gereinden yola klarak, bu duruma acilen bir zm bulunmas gerekiyor. rnek: Tokyo'daki havalimanlar Seul'deki Incheon'dan %75 daha pahal iken, maliyetleri de Singapur Changi Havaliman'nn iki katndan fazla. 2- Son dnemde ABD, Kore, Singapur ve Malezya ile yaplan ak semalar anlamalarnn ok faydal olduu aka grlmektedir. Bu yndeki abalarn devam ettirilmesi ve ayrca Haneda'nn uluslararas sefer saatlerinin serbestletirilmesi ve Japan Airlines'n (JAL) yeniden yaplanma hedeflerinin tutturulmas, Japon havayolu sektrnn daha rekabeti ve dolaysyla daha verimli bir yapya kavuabilmesi asndan nemli. 3- Bioyakt kullanmn tevik etmek amacyla hkmetlerin mal ve hukuk altyapy salayarak bu tr yaktlarn ticar hale gelmesinin nn amas gerekiyor. zellikle yosun bazl bioyakt sanayiinin gelimesi Japonya iin bir ok bakmdan fayda salayabilir. Bu noktada Avrupa Havayollar Birlii (AEA) Genel Sekreteri Ulrich Schulte-Strathausun getiimiz Ocak aynda yapm olduu konumay ve Qatar Airways CEO'su Ekber El Bekir'in vermi olduu cevab hatrlamak yerinde olacaktr. Not: 64
Havayolu 101
-Japonya i hatlarnda 2009 ylnda 88.4 milyon olan yolcu saysnn, 2014'te 102.2 milyona kmas bekleniyor. Japonya, ABD (2014'te 671 milyon) ve in'den (2014'te 370 milyon) sonra en byk i hat pazarna sahip. - Japonya d hatlarnda 2009 ylnda 53.5 milyon olan yolcu saysnn, 2014'te 71.6 milyona kmas bekleniyor. u anda dnyada yedinci srada olan Japonya'nn, 2014 ylnda dokuzuncu sraya inecei tahmin ediliyor. Japonya'y gemesi beklenen lkeler ise BAE (82.3 milyon) ve in (82.1 milyon).
Ryanair'in Almanya'daki Gc
Geen sene ubat aynda yaynlanan bir haberde, Ryanair'in 2010 yl ierisinde Almanya'ya daha fazla odaklanaca ve buradaki uu noktalarnda tad yolcu says %10'luk bir artla 10 milyondan, 11 milyona karaca syleniyordu. Ryanair'in web sitesindeki uu a haritasna bakldnda, irketin Almanya'daki konumlanmasnn u ekilde olduu grlyor. Hub: Bremen (24 hat), Frankfurt-Hahn (54 hat) ve Dsseldorf-Weeze (55 hat). Dier noktalar: Hamburg-Lbeck, Berlin, Magdeburg, Altenburg, Memmingen ve Karlsruhe. Havayolu 101'in Almanya ile ilgilenme sebebi ak. Trk vatandalarnn Avrupa'da en youn olduu yer Almanya ve ticar havayolu sektr asndan da Almanya-Trkiye arasndaki pazar ok nemli. Gerek tarifeli tayclar ve gerekse charter firmalar iin bu pazar zellikle yaz aylarnda bir hayli hareketli geiyor. Hem memleketlerini ziyaret eden Trkler, hem de Trkiye'ye tatile gelen Almanlar, havayolu irketlerinin kasalarn dolduruyor. Dk maliyetli tayc i modelinin dier kuvvetli aktr Easyjet'ten farkl olarak Ryanair, henz Trkiye'ye sefer dzenlemiyor. Pek iyi ama, geen sene imzalanan, fakat henz TBMM'de onaylanarak yrrle girmeyen yatay havaclk anlamas devreye girerse. O zaman ne olacak? te o zaman, Ryanair'in Trkiye'de bir noktay kendisine merkez seerken, dier bir ok noktaya da Avrupa'daki mevcut hub'larndan sefer yaptn greceiz. Mesela stanbul Sabiha Gken Havaliman, Ryanair'in Trkiye'deki merkezi olarak seilirken; Bodrum, zmir, Dalaman, Antalya gibi noktalar da Avrupa'daki merkezlerden beslenen noktalar olabilir.
Havayolu 101
65
Ryanair'in Almanya'nn yan sra ok kuvvetli olduu dier Avrupa lkeleri ise rlanda, Britanya, spanya ve talya. Dolaysyla irketin buralardaki merkezlerinden Trkiye'ye sefer yapmas da ihtimal dahilinde. 2010 ylndaki ortalama tek yn bilet fiyatnn 34 Euro olduu bir irketin uu ana Trkiye'yi katmas, lkemizdeki ticar havayolu sektrnn hi olmad kadar hareketlendirebilir; rekabetin tavan yapmasn salayabilir. Not: Ryanair 2010 ylnda 73,5 milyon yolcu tad. 44 uu merkezi ile 1.200'den fazla noktaya sefer dzenledi. Filosunda 263 adet Boeing 737-800 tipi uak bulunuyor.
Asiana, Seul-stanbul Seferlerine Balyor

70 uaklk filosuyla Kore Havayollar'nn ardndan lkenin ikinci byk havayolu irketi konumundanki Asiana, nmzdeki yaz tarifesiyle birlikte Seul-stanbul seferlerine balyor. 21 lkede 67 ehre seferleri olan irket, uu ana stanbul'u da eklemi olacak. Star Alliance yesi olan Asiana bylece, ayn hatta dorudan sefer yapmakta olan Skyteam yesi Kore Havayollar ve Star Alliance yesi Trk Hava Yollar'na da rakip haline geliyor. stanbul-Seul hattnda THY'nin haftada 7 seferi bulunuyor. Kore Havayollar ile Asiana'nn tarifeleri ise bir birlerini tamamlayacak ekilde belirlenmi. Kore Havayollar Seul kl olarak Pazartesi, aramba, Cuma ve Pazar olmak zere haftada 4 sefer dzenlerken, Asiana'ya haftann dier gnleri kalm: Sal, Perembe ve Cumartesi. Koreli her iki havayolu bu hatta Boeing 777-200 tipi uaklarn kullanrken, THY, Airbus A330 ve 340 tipi uaklaryla hizmet veriyor. Bylece Trkiye balantl uzun hatlar, rekabet asndan yeni bir dneme adm atm oluyor. Zira ilk kez uzun menzilli bir hatta iki farkl havayolu ittifakna mensup, farkl tayc dorudan sefer yaparak rekabete girmi olacak. 2003 yl sonrasnda Trkiye i hatlarnda gerekleen serbestlik sayesinde yaanan bilet fiyatlarndaki d ve yolcu art, rekabetin doru bir biimde yapldnda ne kadar faydal olabileceinin bir gstergesi durumunda. Havayolu 101 olarak rekabet konusundaki bu mspet deiiklikleri dikkatle takip ediyoruz.
66
Havayolu 101
Kablosuz Balant Aviyonikleri Etkiledi

ABD'den gelen bir haber, uakta internet keyfi srmek isteyenlerin cann skacak gibi. Yaplan bir dizi test, kablosuz balant sistemlerinin uaklarn aviyoniklerini etkilediini ortaya kard. Aircell firmasnn Go-Go Internet adl kablosuz balant sisteminin Boeing 737 tipi yeni nesil uaklarndaki elektromanyetik parazit testi esnasnda, Honeywell tarafndan retilmi olan kokpit ekranlarnn etkilendii ve bu ekranlarn bozularak geici bir sre iin tamamen karard ortaya kt. Bu gelime zerine Boeing, hem dar hem de geni gvdeli tm uaklar iin kablosuz internet balant sistemlerinin kurulumlarn geici bir sre iin durdurma karar ald. Yine Boeing'ten yaplan aklamaya gre, imdiye kadar teslim edilenlerin arasnda bylesi bir problemin yaand hi bir uak bulunmuyor. AeroMobile firmasnn eXPhone adl rn de bu gelimeden etkilenmi grnyor. Sorunun kayna ortaya karlp kesin bir zme ulalncaya kadar, eXPhone adl rn satn alm olan havayolu irketlerinin yolcular, uu esnas internet balants iin biraz daha beklemek zorunda kalacak. Gecikme yaanan firmalar Emirates, Trk Hava Yollar ve V Australia. Boeing'in bu konuyla ilgili bir servis blteni yaymlamas bekleniyor.
Aerotropolis: The Way We'll Live Next

Havayolu 101 ekibi olarak getiimiz Aralk aynda yaptmz Milano seyahati sonrasnda kaleme aldmz bir yazda, havalimanlarnn aslnda ehir merkezinde bulunmas ve ehrin, bu limanlarn evresinde gelimesi gerektiini vurgulamtk. Tpk eski alarda ehirlerin, kent meydan ve/veya liman evresinde gelitii gibi. Piyasaya yeni kan kitaplar aratrrken rastladmz bir eser, bizimle benzer fikirleri paylaan bakalarnn da var olduunu gsterdi: Aerotropolis: The Way We'll Live Next John D.Kasarda ve Greg Lindsay tarafndan yazlan kitapta, havaliman, ehirlerin geliimi konusunda merkeze alnmakta. Yazarlarn iddias, kresellemenin gelmi
Havayolu 101
67
olduu seviye sebebiyle, nmzdeki dnemde yaplacak ehir planlamalarnda havalimanlarnn merkeze konularak, kentin bu liman evresinde geliecei ynnde. Buradaki "merkez" kelimesiyla kast edilen, coraf bir merkezlikten ziyade, ehir planlamasndaki merkezlik. Yani havaliman, yakn evresine kurulacak yeni i ve yerleim yerleri ile ayr bir sistem oluturmaya aday. Kitapta Dallas Fort Worth (1973), Seul Incheon (2001), Dubai El Maktum (2010) gibi havalimanlarnn bu kategoriye girdii vurgulanyor. Bizim de daha nce belirttiimiz zere, tarihin eski dnemlerine baktmzda, genelde benzer rneklere rastlyoruz. Ticar adan bir cazibe merkezi haline gelen bir kent meydan veya liman ve bunlarn yrngesinde gelien ehir hayat. Aslnda 20. yzyl mimarisi, havalimanlarn ehir dlarna konulandrarak kritik bir hata yapm oldu. Bakalm 21. yzylda bu durum deiecek mi? Aerotropolis'in yazarlar bunun byle olaca grnde.
Karbon Emisyonu ve Havayolu Sektr

Uzun yllardr srmekte olan karbon emisyonu tartmalarnda artk sona gelindi. Gelecek yldan itibaren havayolu irketleri de Avrupa Birlii'nin karbon emisyonu sistemine dahil oluyor. Havayolu sektr, enerji santrallerinin ardndan, karbon emisyonu sistemindeki en byk ikinci grubu oluturacak. AB yesi bir devlete tescilli olsun ya da olmasn, AB havalimanlarna sefer yapacak tm havayolu irketleri karbon emisyonu sisteminde yer almak zorunda. AB tarafndan her irket iin ayrlm bir karbon emisyonu kotas bulunuyor. Bu kotann zerine kan irketler ya ilave bir cret deyecek, ya da kotasn tamamlamam irketlerden karbon emisyonu kotas satn alacak. AB'nin 2012 ylnda ticar havayolu sektr iin tahsis ettii karbon emisyonu kotas 213 milyon metrik ton. 2013'te bu rakam 208,5 milyona drlecek. in en tuhaf yan, karbon emisyonu kotas belirlenirken, irketlerin 2004-2006 yllar arasnda yapm olduklar uular baz alnm durumda. Sektrn o yllardan sonrasnda da bymeye devam ettii gerei pek dikkate alnmam. Toplam karbon emisyonu kotasnn irket bazndaki datm ise 2010 yl performansna baklarak yaplacak. Havayolu irketleri karbon emisyonu maliyetini yolculara yanstma yoluna giderse, biletlerde AB iindeki uularda 2-7 Euro, transatlantik uularda ise 15 Euro'ya kadar fiyat art olabilecei belirtiliyor. 68
Havayolu 101
2012 yl iin tespit edilen kotann 32 milyon ton mertebesinde alaca n grlyor. Bu durum AB'nin kasasna ilave 508 milyon Euro girmesi anlamna geliyor. irketlere tahsis edilen kotann %82'si cretsiz verilirken, %15'lik blm ak artrma yoluyla datlacak. Geri kalan %3 ise, hzl byyen veya sektre yeni girmi irketlere ayrlacak. AB'nin, havayolu irketlerinden tahsil edecei karbon emisyonu paras ok byk meblalara ulaacak. Bu parann hangi ekilde kullanlaca merak konusu.
Air Asia: Now Everyone Can Fly

"Now Everyone Can Fly" (Artk Herkes Uabiliyor) sloganyla Gneydou Asya blgesini kasp kavuran Air Asia, 2011 yl Putra Brand Awards yarmasnn Ulatrma-Seyahat kategorisinde birinci olarak, bu dl arka arkaya ikinci kez kazanm oldu. 2009 ve 2010 yllarnda Skytrax'in "dnyann en iyi dk maliyetli taycs" dln de kazanm olan Air Asia iin, Malezya'dan gelen bu birincilik haberi pek de artc olmasa gerek. Putra dlleri, tketicilerin, yani yolcularn oylaryla belirleniyor. Bu adan bakldnda dln anlam daha da farkl oluyor. Zaten irket hazrlad bir grsel almasyla bu dl kazanmalarn saladklar iin yolcularna teekkr etmi. Bu ylki yarmann Ulatrma-Seyahat dalndaki dier adaylar ise Malezya Havayollar ile PLUS adl otoyol iletmesiydi. Air Asia, filosundaki Airbus A320 ve Boeing 737 tipi uaklarla Asya, Avustralya, Avrupa ve Yeni Zelanda'da 75'i akn noktaya sefer dzenliyor.
leri Saat Uygulamasna Dikkat!

niversite birinci basamak snavyla, ileri saat uygulamasna gei tarihinin ayn gne denk getirilmesi, snava girecek rencileri ve ailelerini telalandrmt.
Havayolu 101
69
Bunun zerine Bakanlar Kurulu tarafndan alnan bir kararla, yaz saatine gei bir gn ertelenmiti. Aslnda pek de nemli deilmi gibi grnen bu uygulama, Trkiye varl ve kalkl tm havayolu irketlerini ok yakndan ilgilendiriyor. Zira 27 Mart 2011 tarihinde Trkiye kl yaplacak olan tm uular, daha nce ilan edilmi olan yaz tarifesindeki zamandan bir saat nce yaplacak. Yani yaz tarifesinde 14:00 olarak grnen bir sefer kalk saati, o gne zg olmak zere, saat 13:00'te yaplacak. Bu yzden 27 Mart 2011 tarihinde seyahat edecek uak yolcularnn ok dikkatli olmas gerekiyor. Mmknse erkenden havalimanlarna gitmekte fayda var. Bu bir gnlk telemeden en fazla etkilenecek olan irket lkemizin en byk havayolu irketi olmas sebebiyle tabii olarak Trk Hava Yollar. irket tarafndan konuyla ilgili yaplan aklamaya dikkat etmek gerekiyor. te aklamann tam metni:
10 Mart 2011 Perembe gn Resmi Gazetede yaynlanarak yrrle giren, 2011/1474 sayl Bakanlar Kurulu Kararna istinaden, 2011 yl Yaz Saati uygulamas 27 Mart 2011 yerine, 28 Mart 2011 tarihinde balayacaktr. Bu karara istinaden, 27 Mart 2011 tarihine tekabl eden Ortaklmz tm seferlerinin sadece Trkiye k ve Trkiye var saatleri, 14 Mart 2011 tarihine kadar dzenlenmi olan biletlerde gsterilenden farkl olarak, 1 saat erken gerekleecektir. 14 Mart 2011 ve sonras dzenlenmi olan biletlerde gsterilen tm sefer saatleri rezervasyon tarihine bal olmakszn gncel olup, ilgili yolcularmz sz konusu deiiklikten etkilenmeyecektir. Yurtd noktalardaki kalk ve var saatlerimiz, hi bir ekilde etkilenmeyecek olup, ayn kalacaktr.
70
Havayolu 101
lkemiz zerinden aktarmal seyahat edecek, i veya d hat devam olan transit yolcularmzn Trkiye var ve Trkiye kalk saatlerinin her ikisi de bir saat daha erken gerekleeceinden, balant sreleri ayn kalacaktr. Trkiyedeki havaalanlarndan seyahat edecek yolcularmzn, olas aksaklklardan etkilenmemek iin, yurtii sefer kalk saatinden en az 2 saat, yurtd sefer kalk saatinden ise en az 3 saat nce havaalanlarnda hazr bulunmalar nemle rica olunur. 27 Mart 2011 tarihinde seyahat edecek yolcularmzn uu saatlerini THY internet sitesi (www.thy.com), THY Sat Ofisleri, THY ar Merkezi (444 0 849) veya THY yetkili sat acentelerinden teyid ettirmelerini nemle rica ederiz. Trk Hava Yollar A.O. Basn Mavirlii
Brezilya 2014 Dnya Kupas'na Ne Kadar Hazr?

18 Mart 2010 tarihli yazmzda Brezilya'daki sivil havaclk gelimelerine deinmi ve 2014 ylnda Dnya Kupas, 2016 ylnda da Olimpiyat Oyunlarna ev sahiplii yapacak lkenin, artmas kuvvetle muhtemel hava trafii iin imdiden hazrlk yaptn belirtmitik. Hazrlklarn en banda, havayolu irketlerindeki yabanc hissedar tavann %20'den %49'a ykselterek, mevcut havayolu irketlerinin ml adan daha kuvvetli bir hale gelmelerini salamak vard. Brezilya'da bakanlk geen sene el deitirmi ve Luiz Inacio Lula da Silva'nn yerine, ayn grlere sahip olan Dilma Rousseff gelmiti. IATA CEO'su Giovanni Bisignani, getiimiz gnlerde Sao Paulo'daki Britanya Ticaret Odas'nda yapt konumada Rousseff'in ticar havayolu sektrye ilgili stratejik planlarndan vgyle bahsederek, IATA olarak Brezilya'ya yardmc olma hususunda ellerinden geleni yapacaklar mesajn verdi. Bisignani'ye gre Brezilya hkmetinin acilen neter vurmas gereken drt ana konu bulunuyor: 1- Altyap ve ynetmelikler: Brezilya'daki havalimanlar, hzla artan havayolu trafiini karlamaktan ok uzak. 2- Akaryakt fiyatlamas: Tahsil edilen ilave vergiler sebebiyle Brezilya'daki jet yakt, kendi blgesindeki dier lkelere nispeten %14 daha pahal durumda. Bu durum, lkedeki havayolu irketlerini rekabete kar zor durumda brakyor. 3- Hava Trafik daresi: Brezilya'daki mevcut hava trafik idare sistemleri, an gereklerini
Havayolu 101
71
yerine getirmekten uzak durumda. Daha verimli bir iletme yaps iin gerekli deiikliklerin acilen yaplmas ncelikli durumda. 4- evre: Brezilya hkmeti, evre konusunda kresel kapsamda alnan kararlar uygulamak iin gerekli giriimlerde bulunmal. Bu noktada, Guarulhos kenti tarafndan uygulanmak istenen ve kresel giriimlerle tam olarak uyumayan evre vergisinin engellenmesi gerekiyor. Ayrca, TAM tarafndan yaplan biyo-yakt denemelerinin hem ml hem de kanun adan desteklenerek Brezilya'da srdrlebilir bir biyo-yakt endstrisinin kurulmas salanmal. Bu drt noktada hayata geirilecek yeni projeler ve yasal dzenlemelerle, Brezilya'nn iki sene arayla dzenleyecei dnyann en byk iki spor organizasyonunun stesinden gelecei tahmin ediliyor. Havayolu sektr Brezilya ekonomisinde bir hayli nemli bir yere sahip. Sektr, Brezilya GSMH'sinin %9'u anlamna gelen ve 8 milyon kiiye i imkn salayan turizm sektrnn ana motoru konumunda. 2003 ylndan beri ylda ortalama %10 byyen sektr, Brezilya i hat pazarn ABD, in ve Japonya'nn ardndan dnya genelinde drdnc sraya tam durumda. Fakat ayn eyi d hat pazar iin sylemek mmkn deil. Dnyann sekizinci byk ekonomisine sahip olan Brezilya'nn d hat yolcu says sadece 13 milyon ve dnya genelinde 37. srada.
Anadolujet ile Genlerin Havas Yerinde

Geen sene Ocak aynda lkemizin en muhalif paltformu olan Eki Szlk'e reklam veren Anadolujet, genlere ynelik olarak hazrlad yeni kampayann duyurusu iin yine Eki Szlk' tercih etti. "Genlerin Havas Yerinde" sloganyla yrtlen kampanyann artlar u ekilde: * Herey dahil 59 TL kampanyas, tm i hatlar iin Sal - aramba gnleri geerlidir. * Biletlerin, uu gnnden en ge bir gn ncesine kadar alnmas gerekmektedir. * Kampanya, 22 ubat - 31 Mart tarihleri arasnda internet sitemiz ve ar merkezinden 72
Havayolu 101
alnan biletlerde geerlidir. * Kampanyaya ilave seferler dahil deildir. * Balantl seferlere aktarma creti dahil edilecektir. * AnadoluJetin kampanya ile ilgili deiiklik yapma hakk sakldr. Havayolu 101 olarak, getiimiz sene olduu gibi bu sene de Anadolujet'i kutluyor, riskli olmakla birlikte ulalan kitlenin genilii dnldnde Eki Szlk'e reklam verme kararn alanlar tebrik ediyoruz.
2011, Parkta Yry Yl Olmayacak

"2011, parkta yry yl olmayacak!"
Bunu biz sylemiyoruz. Lufthansa CEO'su Christoph Franz sylyor. Lufthansa Group tarafndan bugn yaplan basn toplantsnda, grubun 2010 ylna ait ml performans masaya yatrld: Net Faaliyet Kr: 876 milyon Euro (2009'da 130 milyon Euro) Net Kr: 1,1 milyar Euro (2009'da 34 milyon Euro zarar) Analistlerin beklentilerinin iki kat civarnda kr eden Lufthansa, 2008-2009 kresel ml krizinin yaralarn abuk sarma benziyor. Ama girite de belirttiimiz gibi, irketin CEO'su personelini, 2011 ylnda rehavete kaplmamalar konusunda ikaz ediyor. Zira Avrupa i hatlarnda srekli artmakta olan rekabet, artk uzun menzilli Asya ve Amerika hatlarnda da hissedilir hale geldi. Toplam rakamlarn ayrntlarna baktmzda unlar gryoruz: Grubun en byk i segmenti olan yolcu tama operasyonunda, uzun menzilli hatlarda yaanan toparlanmaya paralel olarak 436 milyon Euro faaliyet kr elde edildii grlyor. Lufthansa: 382 milyon Euro kr Swiss: 298 milyon Euro kr Austrian Airlines: 66 milyon Euro zarar British Midland: 145 million Euro zarar Germanwings: 39 milyon Euro zarar Lufthansa Group'un dier i segmentlerindeki faaliyet krlar ise u ekilde:
Havayolu 101
73
Lufthansa Cargo: 310 milyon Euro kr Lufthansa Technik: 268 milyon Euro kr Lufthansa Systems: 10 milyon Euro kr LSG Skychefs: 76 milyon Euro kr Gerekten son derece etkileyici rakamlar. zellikle gruba son katlan Austrian ve BMI'n da kr eder hale getirilmesiyle, Lufthansa Group'un elde ettii toplam krn daha ykselmesi kuvvetle muhtemel grnyor. Swiss, Lufthansa satn alana kadar ve hemen arkasndan gelen bir iki yl zarar ettikten sonra, kr etmeye balamt. Lufthansa, bu yl hissedarlarn da memnun ediyor. Elinde Lufthansa hissesi bulunanlar, hisse bana 60 Euro Cent kr pay alacak. Yani 140.000 Euro'luk Lufthansa hissesi, sahibine 6.000 Euro kr pay kazandracak.
Lufthansa Sosyal Medya Stratejisi

Lufthansa in Social Media- customer engagement strategy http://static.slidesharecdn.com/swf/ssplayer2.swf?doc=lhsocialmediaeyefortravelconferen cefinal2-110317121545-phpapp01&stripped_title=lufthansa-in-social-media-customerengagement-strategy&userName=shanxz View more presentations from Shashank Nigam
Kresel Sektr, Kresel Sorunlar

Kresellemenin en nde gelen itici gc nedir diye sorulsa, birincisi internet, ikincisi ise ticar havayolu sektr diye cevap veririz. Dnya genelini ilgilendiren bir sorun ba gsterdiinde, en gncel habere daha hzl ulamak ve gerekiyorsa birileriyle iletiime gemek iin belki de internet kullanmnda art bile olabilir. Ama bylesi sorunlarda kresellemenin bir dier motoru konumundaki havayolu sektr ancak menf ynde etkileniyor. Yolcu says dyor, zaten dk olan kr marj daha da eriyor ve hatta son Japonya depreminde olduu gibi, Tokyo'dan uaa binip ABD'ye giden yolcular, havalimanlarndaki radyasyon tespit alarmlarnn almasna sebep oluyor... te son 10 yl ierisinde kresel apta yanklanan ve havayolu sektrn menf biimde etkileyen baz olaylar:
74
Havayolu 101
1- 11 Eyll (2001) 2- SARS (2002) 3- ABD'nin Irak' igali (2003) 4- Endonezya depremi ve tsunami (2004) 5- Kresel ml kriz (2008) 6- Domuz gribi (2009) 7- Eyjafjallajkull (2010) 8- Arap lkelerindeki ayaklanmalar (2011) 9- Petrol fiyatndaki art (2008 ve 2011) 10- Japonya depremi ve tsunami (2011)
Boeing 747-8I lk Deneme Uuunu Yapt

76,3 metrelik boyuyla ticar havayolu tarihinin en uzun ua nvanna sahip olan Boeing 747-8I ilk deneme uuunu yapt. Boeing'in Washington'daki ana ssnden kalkan uak, yaklak 4:30 saatlik bir uuun ardndan ilk deneme seferini baaryla tamamlad. Uu esnasnda en fazla 6.096 metre ykseklie ve 463 Km hza kld. Deneme uularnn toplam 600 saat srmesi bekleniyor. Ticar havayolu sektrnn nde gelen yneticilerine gre Boeing 747-8I'nin en nemli rakibi bir dier Boeing modeli olan Boeing 777-300ER. 777-300ER'dan ok memnun kalan havayolu irketleri, 747-8I gibi yeni bir modele ynelerek risk almak istemiyor. Boeing'in asl rekabet etmek istedii Airbus A380 modeli karsnda 747-8I beklenen ticar performans yakalamaktan bir hayli uzak. Bu yzden de 747-8I'nin siparileri bir hayli zayf seyrediyor. u ana kadar 76's kargo, 33' yolcu ua olmak zere toplam 109 adet 747-8I siparii verilmi durumda. Tm sektr Boeing'in 787 projesindeki gecikmelere odaklandndan, 747-8I'deki gecikme biraz gzden kam gibi. lk mteri olan Lufthansa'nn 2010 ylnn banda bu ua filosuna katmas bekleniyordu. Oysa gnmz itibaryla teslimat tarihi en azndan 2012 ylna ertelenmek zorunda kalnd.
Havayolu 101
75
cretli Yolcu Kilometre - 2010

ATW dergisinin ubat saysnda bulunan 2010 yl RPK, yani cretli yolcu kilometre (YK) verilerine gre dnyann ilk 20 havayolu irketinin tablosunu veriyoruz. YK kriterine gre uzun zamandr dnya liderliini elinde bulunduran Air France-KLM'in, 2009 ylnda ikinci sraya dmesinin ardndan 2010 ylnda da nc sraya gerilediini gryoruz. Delta Air Lines'n Northwest ile, United Airlines'n da Continental ile birlemesinin ardndan meydana kan iki dev havayolu irketi, bir hayli byk bir farkla ilk iki sray paylayor. yle ki, bu iki irketin rettii toplam YK, artlarndan gelen drt byk irketin YK toplamyla neredeyse ayn seviyelerde. Tabloda iki havayolu irketi mspet manada dikkat ekiyor. Bunlardan ilki Emirates. 2009 ylna gre YK'sn %21 orannda artran Emirates'in, uzun yllardr srdrd byme politikasna devam ettii ak bir biimde grnyor. 2020 ylnda bu listenin banda Emirates'i grrsek armayn. Dikkat eken dier irket ise Trk Hava Yollar (THY). 2009 ylna gre YK'sn %23 orannda artran THY, ATW tarafndan yaynlanan bu tabloda 19. olarak ilk kez dnya genelindeki havayolu irketleri arasnda ilk 20'ye girmi oldu. Ayn byme hamlesini 2011 ylnda da srdrmesi durumunda, THY'nin sralamadaki yerini 4, 5 basamak ykselteceini ngryoruz.
Japonya Depremi En Fazla Delta'y Etkiledi

11 Mart 2011 tarihinde Japonya'da meydana gelen deprem ve akabinde oluan tsunami ile nkleer santral arzasnn, "kresel" kimlie sahip havayolu sektrn etkilememesi dnlemezdi.
76
Havayolu 101
zellikle Fukuima nkleer santralinden yaylan radyasyon, gerek turistik ve gerekse i ziyaretleri yapacak olan kiilerin Japonya'dan, en azndan imdilik, uzak durmasna yol ayor. Bir ok havayolu irketi Japonya seferlerinde mecburen ksntya gidiyor. Bunlarn arasnda bir irket var ki, bir yanarda patlamas ve ardndan yaananlarn, havayolu sektr zerinde nasl bir etki yapabilecei hususunda adeta bir vak'a almas niteliinde. Delta Air Lines'tan yaplan aklamaya gre, irketin Japonya hatlarnda nmzdeki Mays ayna kadar arz edilen kapasitede %15-20 arasnda ksnt yaplyor. Delta'nn sadece Tokyo pazarndan elde ettii yllk gelir 2 milyar Dolar. Yaplmak zorunda kalnan kapasite kstlamas sebebiyle yl sonuna kadar 250-400 milyon Dolar arasnda gelir kayb yaanabilecei tahmin ediliyor. nanlmas ok g rakamlar. Tek bir hattan ylda 2 milyar Dolar gelir elde etmek de neyin nesi? Bunun cevab yukardaki uu haritasnda gizli. Delta.com'dan aldmz bu haritaya gre Tokyo, Delta'nn Gneydou Asya seferleri iin blgesel bir hub olarak kullanlyor. irket, sz konusu blgenin en nde gelen turistik ve finansal merkezlerinin de aralarnda olduu tam 13 noktaya Tokyo zerinden sefer dzenliyor. Bylece tek bir nokta zerinden ylda 2 milyar Dolar'n nasl kazanld da ortaya km oluyor. Son olarak; Tokyo'nun New York, San Francisco, Los Angeles gibi ABD iindeki 10 noktadan beslendiini de eklemekte fayda var.
Havayolu 101
77
Wizz Air ve Trkiye

Bundan tam bir yl nce Trkiye ile AB Komisyonu arasnda imzalanan ancak TBMM tarafndan henz onaylanmadndan devreye giremeyen sivil havaclk yatay anlamasnn akbetini, kuvvetle muhtemel, Wizz Air de yakndan takip ediyordur. Ryanair'in Trkiye pazarna olan ilgisini Havayolu 101'de ilemitik. Benzer bir durum zellikle Dou Avrupa'da konulanm olan Wizz Air iin de geerli. Wizz Air'in filosu an itibaryla 34 adet Airbus A320-200 tipi tayyareden oluuyor. Verilmi olan siparilerin teslim alnmasyla birlikte, 2017 ylnda 132 uaklk byk bir filoya ulalmas hedefleniyor. Yani alt sene ierisinde irket drt katna kadar bym olacak. Wizz Air u anda stanbul'a Budapete'den, Antalya'ya ise Budapete ve Kiev'den sefer dzenlemekte. Yatay anlamann yrrle girmesinin arndan Wizz Air'in Trkiye pazarna hzl bir giri yapmas sz konusu olabilir. stanbul, Ankara, zmir gibi byk illerin yan sra, Trkiye'nin tatil beldeleri de Wizz Air'in etkisi altnda kalacaktr. zellikle Balkanlar ile Orta ve Dou Avrupa'dan Trkiye'ye olan trafikte Wizz Air, Trk irketleri iin ciddi bir rakip olacak gibi grnyor. 19 Mays 2004 tarihinde Katovie kl olarak yapt ilk seferle sektre merhaba diyen Wizz Air u anda 15 merkezden, 150'den fazla noktaya sefer dzenliyor. irketin uu merkezleri u ekilde: Bulgaristan: Sofya ekya: Prag Litvanya: Vilnius Macaristan: Budapete Polonya: Gdansk, Poznan, Katovie, Varova ve Wroclaw Romanya: Bkre, Cluj, Temevar ve Tirgu Mures. Srbistan: Belgrad Ukrayna: Kiev
78
Havayolu 101
Fly2Miami Seferi Yapld

Aralk aynda Twitter zerinden organize edilerek, sosyal medyann ticar havayolu sektrndeki etkinliinin ne boyuta ulatn gsteren Fly2Miami seferi 21 Mart Pazartesi gn yapld. Ksaca hatrlatmak gerekirse, KLM, yaz tarifesiyle birlikte Amsterdam-Miami hattn yeniden aacan duyurmu, bunun zerine Twitter zerinden yaylan bir mesaj dalgas ile Miami'de yaplacak mzik festivaline gitmek iin bu tarihten bir hafta ncesinde Miami'ye sefer yaplmas talebi KLM'e iletilmiti. Bunun zerine de ksa srede yaplan 350-400 civarndaki rezervasyon zerine KLM, Amsterdam-Miami arasnda zel sefer yaplmasn onaylamt. KLM'in resm blog sayfasnda kabin memuru Caroline tarafndan yazlanlara gre Gelen haberlere gre Pazartesi gnk KL627 uu numaral sefer tam bir parti havasnda gemi. Uakta bulunan DJ'ler yolcular, Miami'deki festivali ncesinde iyice havaya sokmu. nceki yazlarmzda da belirttiimiz zere, KLM'in yapt bu uygulama, sektrdeki sosyal medya kullanmnn, en azndan imdilik, geldii en st nokta.
Aer Lingus'ta Nostalji Havas

27 Mays 1936 tarihinde Dublin ile Briston arasnda alt koltuklu bir "De Havilland 84 Dragon" ile yaplan seferle havayolu sektrne merhaba diyen Aer Lingus, Nisan aynda 75. kurulu yldnmn kutlayacak. Bu amala nostaljik bir alma yapan irket, filosuna en son katlan bir Airbus A320'yi, 1960'l yllarn tasarmna gre hazrlad. Ad o zamanlar "Irish International" olan Aer Lingus sadece ua boyattrmakla kalmayarak, kabin ekibinin niformalarnda da nostaljik bir hava yakalad. 1945 ylndan bugne kabin memurlar tarafndan kullanlan farkl bir ok niforma, kurulu kutlamalar erevesinde yeniden yolcularn beenisine sunulacak. Kutlamalarda ayrca, 1936'daki ilk seferde kullanlan DH84'n bir benzeri de gsteri
Havayolu 101
79
uular yapacak. lk ylnda 12 personeli ile hatta toplam 892 yolcuya hizmet veren Aer Lingus gnmzde 4.000 personeli ile 100'den fazla noktada 9,4 milyon yolcu tamakta ve Ryanair'in ezici rekabetini her an zerine hissetmekte. :)
THY'nin Flickr Sayfas 3000'i Devirdi

Sanal alemin en byk fotoraf paylam sitelerinden bir tanesi olan Flickr'da ziyaretilerini bekleyen Trk Hava Yollar grubundaki fotoraf says 3.000'i geti. THY grubu, fotoraf sanats Ozan Danman tarafndan 16 Nisan 2006'da yklenen ilk fotorafla (Airbus A320 TCJLH) Flickr'a merhaba demiti. Bu grupta THY ile ilgili trl trl fotoraflar bulmak mmkn. Tabii olarak en fazla ilgiyi uak fotoraflar ekiyor. Mesela filoya yeni dahil olan Boeing 777-300ER ve Airbus A330-300'lerin daha fabrikada retim aamasndaki halleri grupta paylalm. Bunun yan sra uu esnas ikram, ikram mnleri, terminal, sat ofisleri gibi deiik bir ok temal THY fotoraf da burada yer alyor. u an itibaryla gruba en byk katky THY'nin kendisi yapm durumda. "Turkish Airlines" kullanc adyla tam 484 fotoraf gruba eklenmi. Grubun toplam ye says ise 275. nde gelen dier baz havayolu irketlerinin Flickr gruplarnda ise son durum yle:
80
Havayolu 101
irketyeFotograf Southwest 1,368 12,151 Emirates 1,233 9,202 Lufthansa 464 7,498 Delta Air Lines 460 6,855 American Airlines 563 6,749 United Airlines 478 6,601 KLM 594 6,373 JetBlue 487 6,354 British Airways 444 4,861 Qantas 361 4,648 Air France 457 4,515 Singapore Airlines 338 3,008 Ryanair 257 2,656 Easyjet 205 2,254 Iberia 192 1,692
airBaltic Gelimeye Devam Ediyor

Havayolu 101'in ilk olarak geen sene gndemine ald airBaltic gelimeye devam ediyor. Airlinetrends.com'da yaynlanan bir inceleme, irketin hangi alanlarda ne gibi yenilikler yaptndan bahsediyor. Uu esnasnda sunulan ikram, elence sistemi, yan gelirler, filo yaps gibi konularda airBaltic'in aktif bir biimde yenileme almalar yapt aka gze arpyor. airBaltic'in filosu, ubat 2010'daki haline gre biraz deimi durumda. Filoda u anda 14 adet Boeing 737-300/500, 8 Q400, 10 Fokker 50 ve 2 adet de 757-200 bulunuyor. Nispeten eskimi olan Boeing'ler yava yava elden karlrken, bunun yerine filoya, Bombardier Q400'ler dahil edilmi. Ayrca 24 adet Boeing737-NG veya Airbus A320 sipariinin verilmesi planlanyor. airBaltic'in uu esnasnda sunduu ikramda da zenginletirme abalar dikkat ekiyor. Yerel yiyecek ve ieceklerin yan sra, organik gda ve Nespresso kahve de ikram mnsnde yerini alm. airBaltic, toplam gelirleri ierisinde %12'lik bir paya sahip olan tl gelirlerini (ancillary revenue) %15'e ykseltme ynnde de yeniliki admlar atyor. Bunlarn arasnda en fazla dikkat ekeni iPad kiralama seenei. 2,5 saatten uzun sren uularda yolcularn, 9 Euro deyerek bir iPad kiralamas mmkn. Yine tl gelirler ierisinde deerlendirilebilecek bir baka seenek de yolcularn katlabilecekleri bahisler. Hayr, yanl okumuyorsunuz; yolcular, airBaltic ile yapacaklar seyahatleri hakknda dzenlenen bahislere itirak edebiliyor. Optiontown adl firma ile yaplan ibirlii erevesinde, airBaltic'ten satn aldnz kstlamal kurallara sahip biletinizin esnekliini artrabilir veya business class'a "upgrade" olabilirsiniz.
Havayolu 101
81
Bunun iin iki art gerekiyor: 1- Euro deyip bahse katlmak. 2- ansl olmak :) Optiontown ile ibirlii yapan dier havayolu irketlerinin arasnda Air India, Air Asia X, Malaysia Airlines, SAS gibi bilindik isimler de var. Ayrca uuunuzda rtar olacana (hava artlar, grev hari) inanyorsanz, 19 Euro deyerek "ge var garantisi" seeneini satn alabiliyorsunuz. Uanz gerekten de 1 saatin zerinde rtar yaparsa, bilet iin dediiniz tutarn iki katn iade alabilmek mmkn. Dk maliyetli tayclar sayesinde ticar havayolu sektrnn bir hayli renkli hale geldiini itiraf etmemiz gerekiyor. :)
Cathay Pacific'ten Rekor Kr

Havayolu irketleri 2010 ylna ait performanslarn bir biri ardna aklamaya devam ediyor. Hong Kong merkezli havayolu irketi Cathay Pacific, bildirdii 1.8 milyar USD'lik rekor krla bir anda dikkatleri zerine toplad. 2010 ylnda 27 milyon yolcu ve 1.8 milyon ton kargo tayan irket, toplamda 11.5 milyar USD tutarnda gelir elde etti. Cathay'n faaliyetlerinde kargo tamacl ok nemli bir yer tutuyor. Sektrdeki dier network tayclardan farkl olarak Cathay'n toplam gelirindeki kargo pay bir hayli yksek. 11.5 milyar USD'lik gelirin %30'u, yani 3.4 milyar USD'si kargo operasyonundan geliyor. Zaten irketin filosundaki uak dalm, Cathay iin kargonun ne kadar deerli olduunun ak bir gstergesi. Filoda 130 adet yolcu uann yan sra, 24 adet de Boeing 747 kargo ua bulunuyor. Cathay'n nmzdeki dneme ynelik strateji byme planlar ieriyor. 2011 yaz tarifesi dneminde Abu Dabi ve ikago'ya yeni seferler balatlrken, nde gelen dier baz noktalara olan haftalk uu frekansnda da ciddi artlar salanacak. Paris'e haftada 14 sefer planlanrken, Taipei'de bu rakam 108, Toronto'da 14, New York'ta 28 ve Milano'da 7 olarak tespit edildi.
82
Havayolu 101
Bu noktada Hong Kong (HKG) - Taipei (TPE) hattnn, dnyann en youn uu trafii olan ehir iftlerinden biri olduunu da belirtmek gerekir. Cathay Pacific bata olmak zere China Airlines, Dragonair, JAL ve Eva Airways'in HKGTPE hattndaki haftalk toplam frekans 300'n zerinde. not: Cathay Pacific'in 2010 yl net krnn bir blm varlk satndan gelmektedir.
Top 10 Twitter Initiatives by Airlines

SimpliFlying tarafndan hazrlanan ve Slideshare'e yklenen bir sunumda, Twitter' baarl bir ekilde kullanan 8 havayolu irketi, bir kamu kurumu ve bir de havaliman, rnek verilerek incelenmi. KLM, Delta Air Lines, JetBlue, Virgin America, AirAsia, Eurocontrol, WestJet, Air New Zealand, Melbourne Havaliman ve airBaltic, Twitter zerinde yaptklar uygulamalar, kampanyalar ve yolcular ile etkin bir iletiim kanal yaplandrm olmalar sebebiyle n plana kyor. Gnmzde irketler ile mterileri arasndaki iliki, son derece dikkatli bir biimde idare edilmesi gereken hassas bir noktaya gelmi durumda. Bu yzden, mterileri hzl bir biimde bilgilendirmek art oldu. Sunumda yer alan AirAsia vak'as bu bakmdan gzel bir rnek. Pistten kan bir uan durumuyla ilgili Twitter zerinden srekli yaplan duyurularla, o uakta yolculuk eden kiilerin yaknlar bir bakma teskin ediliyor. te SimpliFlying'in sunumu: T o p 1 0 T w i t t e r I n i t i a t i v e s b y Airlineshttp://static.slidesharecdn.com/swf/ssplayer2.swf?doc=top10twitterinitiativesbyairli nes-110322030834-phpapp01&stripped_title= top-10-twitter-initiatives-byairlines&userName= shanxz View more presentations from Shashank Nigam
Qantas, Acil Durum Tedbirlerini Yrrle Koyacak

Avustralasya blgesinin nde gelen havayolu irketlerinden bir tanesi konumundaki Qantas, arka arkaya gelen srad olaylarn ardndan acil durum tedbirlerini yrrle koymak zorunda kald.
Havayolu 101
83
Airbus A380'deki motor patlamas, Avustralya'daki sel felaketi, Yeni Zelanda ve Japonya depremleri, nkleer sznt, petrol fiyatlarndaki art derken, Qantas'n, den talep ve ykselen maliyetlerle yzlemekten baka aresi kalmad. Qantas'n ilk amada ald tedbirler u ekilde: 1- Ynetici pozisyonlarn azaltma (imdilik personelle ilgili herhangi bir tedbir uygulanmyor), 2- 2011'in ikinci yars iin planlanan kapasite artn, i hatlarda %14'ten %8'e, d hatlarda %10'dan %7'ye indirme, 3- Jetstar'n Avustralya-Japonya arasndaki haftalk seferlerinden drt tanesinin iptal edilmesi, Qantas'n Perth-Tokyo seferlerinin iptal edilmesi, Sydney-Tokyo hattnda tip deiiklii (Boeing 747'den Airbus A330'a), Jetstar'n Yeni Zelanda i hat uularnda ve Qantas'n Melbourne-Christchurch seferlerinde frekans d, 4- ki adet Boeing 767'nin, planlanan tarihten nce filodan karlmas. Qantas ve o blgedeki dier havayolu irketleri gerekten de bu sektrn aktrlerinin bana gelebilecek bir ok menf gelimeyi st ste tecrbe etmek durumunda kald. irketten yaplan aklamada, zellikle artan petrol fiyatlarnn, kresel ml krizden bu yana Qantas'n karlat en nemli meydan okuma olduu belirtildi. Ayn aklamada, son gelimelerin ml etkisi ise u ekilde tahmin edilmi: 1- Airbus A380 motor patlamas: - 80 milyon AUD 2- Queensland sel felaketi: -60 milyon AUD 3- Yasi ve Carlos Kasrgalar: -20 milyon AUD 4- Christchurch depremi: -15 milyon AUD 5- Japonya depremi ve tsunami: -45 milyon AUD Arz edilen kapasite ve ynetici kadrolarda yaplacak kstlamalar ok can yakacak gibi. Bakalm Qantas'n ald bu tedbirler ne kadar ie yarayacak?
84
Havayolu 101
Ryanair, Unite Sendikasna Teekkr Etti

Sendika kavramndan hi holanmamasyla nl olan Ryanair, bir sendikaya teekkr etti. Ama hangi sendikaya ve neden? British Airways'te (BA) son 1,5 senedir gndemde olan kabin memurlar grevi, yeniden gndeme gelince, Ryanair bu frsat karmad. irketin resm web sitesinde yaplan aklamada, Unite sendikasna, yolcu trafiinin artt Paskalya ve yaz tatili dneminin hemen ncesinde gndeme tad grev sebebiyle teekkr edildi. Aklamaya gre Ryanair, son 18 aydr gndemde olan ve zaman zaman fiiliyata da geirilen BA kabin memuru grevi iin Unite sendikasna tam 18 gl gnderdi. Ryanair'in ironi dolu bu eylem erevesinde Unite' bir "dinazor" olarak nitelendirdiini ve "yaplan ve yaplacak olan grevlerin yolculara ve ailelerine byk zorluklar kardn" vurguladn da eklemek gerekiyor. Dorusunu sylemek gerekirse Ryanair'i asl endielendiren, sendikalamann Ryanair'i de etkisi altna almas. Sendikalara kar ortak mcadele etme eiliminde olan Ryanair'in, geen seneki grevde uaklarndan bazlarn "wet-lease" sistemiyle BA'in kullanmna sunduunu unutmayalm.
THY Toulouse Taksi Reklam

Friday, April 01, 2011
2011'e hzl bir giri yaparak u ana kadar drt yeni hatt sefere veren ve nmzdeki aylarda bunlara 11 tane daha eklemeyi planlayan Trk Hava Yollar'nn (THY), 18 Nisan 2011 tarihinde aaca Toulose hatt iin yaplan bir reklam almasna rast geldik. ehirde hizmet veren 100 kadar taksi, bir aylk bir sre iin THY'nin Toulouse aln duyuran reklamlarla donatld. Gerek taksiler hareket halindeyken ve gerekse durakta mteri beklerken, bir ok kiinin dikkatini ekecek ve bu yeni hat alyla ilgili olarak bilgilendirecek, etkin bir alma olmu. Havayolu 101'i takip edenler mutlaka hatrlayacaktr. THY'nin son iki senedir yrtt reklam atlmnda buna benzer baz almalar yaplmt.
Havayolu 101
85
Bangkok'taki Baiyoke binasnn dev bir THY reklamyla giydirilmesi, Milano'daki tramvaylarda yaplan baarl alma, bu uygulamalardan ilk anda akla gelenleri. not: Yanl saymyorsak, Toulouse, THY'nin 137. yurt d noktas olacak.
Bayrak Tayc Olmak Zor

Sunday, April 03, 2011
Ticar havayolu sektrnn, kreselleme olgusu zerindeki etkisini Havayolu 101'de sk sk tartyoruz. Gnmzde internetle birlikte, kresellemenin ve kresel ekonominin en nemli motoru olan havayolu tamacl, tarihten gelen bir arza m desek, kresel olma ile mill olma arasnda skp kalm durumda. zellikle de bayrak tayc irketler. te British Airways'in (BA) son uygulamas: nmzdeki gnlerde yaplacak bir dn ile dnya evine girecek olan Prens William ve Catherine Middleton'n erefine, BA filosundan alt adet uan kuyruu, ngiliz kraliyet ailesinin yelerinin (Prens William-G-CIVZ, Catherine Middleton-G-CIVW, Kralie Elizabeth II-G-EUXN, Galler Prensi-G-VIIV, Prens Harry-G-VIIU ve Edinburgh Dk-GEUOA) portreleriyle donatld. Kreselleme kavramndan uzak, bir hayli yerel bir uygulama, deil mi? Bu noktada hemen 1997 ylna dnyoruz. BA'in o zamanki CEO'su Robert Ayling'in liderliinde, BA'in kuyruk tasarmnda bulunan "Union Flag" karlarak, bunun yerine, dnyann drt bir yanndan seilen farkl sembolik geler konulmutu. Bu almann amac, kresellemeye ve kresel bir irket olmaya verilen nemi vurgulamakt. Zira BA'in o zamanlar tad toplam yolcularn %60', ngiltere dndan gelmekteydi. lk anda ok gzel bir uygulama gibi grlse de, "dnya tasvirleri" eklinde isimlendirilen bu uygulamann iki menf sonucu oldu: 1- ngiltere iinden gelen tepkiler 2- Pazarlama Uak kuyruklarndaki ngiliz bayrann kaldrlmas ngiltere iinde o kadar tepki ekti ki, lkenin efsanev babakan Margaret Thatchern Muhafazakr Parti kongresinde biz ngiliz Bayran tayoruz, bu berbat eyleri deil eklindeki aklamasn yaparken bir 86
Havayolu 101
maket uan zerini mendiliyle rtmesi, bu tepkilerin zirve noktasn oluturmutu. Kuyruk tasarmnn deitirilmesinin bir baka yan etkisi de pazarlama asndan yaand. Bu deiiklik ncesinde bir havalimannda kre yanaan bir BA ua herkes tarafndan tannrken, dnya tasvirlerinin kullanmyla birlikte irket, bu "ayrt edici" zelliini kaybetmi oldu. Ayn dnemde Virgin Atlantic'in uaklarnn burun ksmna, elinde ngiliz Bayra tutan bir kadn grseli yerletirmesi ise bu ie tuz biber ekmiti. Neticede iki sene gibi ksa bir sre sonra, filodaki uaklardan kuyruklar henz dnya tasviri tamayanlar iin bu alma iptal edilmi, 2001 ylnda da tm filonun yeniden ngiliz Bayra'na geri dnecei aklanmt. Bu aklama yaplrken, Robert Ayling artk BA'in CEO'su deildi ve kasadan yaklak 100 milyon Pound eksilmiti. :) Bir yanda mill deerler, dier yanda kreselleme; bayrak tayc olmak gerekten zor i. nemli not: Tolga zbek'in yorumundan da anlalaca zere, Havayolu 101 olarak fena bir biimde zokay yutmu durumdayz. British Airways'in uak kuyruklarna portre izdirmesi ii tamamen Flightglobal'n "1 Nisan" akasym. :) :) :)
Southwest'in Ua Delindi
Monday, April 04, 2011
Havayolu sektrnde 2 Nisan 2011 tarihinin en fazla konuulan konusu, ABD'nin dk maliyetli, dev i hat taycs Southwest'in bana gelenlerdi. Southwest'in filosunda, farkl alt tiplere ait olmak zere toplam 548 adet Boeing 737 bulunuyor. Getiimiz cumartesi gn, 737300 tipi uaklardan bir tanesinde meydana gelen olay, ncelikle iindeki yolcular olmak zere herkesi dehete drd. Phoenix'ten Sacramento'ya gitmekte olan uan tavannda bir anda meydana gelen yrtlma, kabin basncnn dmesine ve uakta ksa sreli bir panik yaanmasna sebep oldu. 11.000 metreden, be dakika iinde, 3.000 metreye dal yapan uak, neyse ki sa salim ini yapabildi. Fotoraflarda, tavandaki yrtn bir metre civarnda olduu grlyor. Southwest hemen filosundaki 79 adet 737-300' yere ekerek incelemelere balad. irketten yaplan aklamaya gre u ana kadar incelenen uaklardan 19 tanesinde herhangi bir arza tespit edilmedi ve bu uaklar filoya geri dnd. Ancak iki adet uakta kk atlaklar tespit edildiinden, bakma alndlar. 2008 ylnda Southwest, teknik bakmla ilgili sorunlar yaam ve FAA tarafndan 10 milyon USD tutarn bir cezaya arptrlmt. Cezann sebebi, metal yorgunluu sebebiyle
Havayolu 101
87
gvdede meydana gelmesi muhtemel atlaklara ynelik olarak yaplmas gereken teknik kontrollerin 8 gn kadar geciktirilmesiydi. Evvelsi gnk olaya bakldndan ilk olarak akla yine metal yorgunluu geliyor. Ancak uan sadece 15 yanda olmas akllara, bakmlarn gerektii ekilde yaplp yaplmad sorusunu getiriyor. Tabii bu noktada, 13 Temmuz 2009 tarihinde de Southwest'in benzer bir kazay hafif atlattn, yine bir 737-300'n tavannn delindiini ve akabinde yaplan incelemelerde filodaki dier 737-300'lerin salam bulunduunu hatrlatmakta fayda var. Bakalm sonu ne olacak? Southwest'in yaad bu olaya paralel olarak, Aloha Airlines'n yllar nce yaam olduu benzer ama daha ar bir kazaya deinmemiz gerekiyor. 28 Nisan 1988 tarihinde Hilo ile Honululu arasnda sefer yapmakta olan bir Boeing 737-200'n tavannn yaklak te biri, metal yorgunluu sebebiyle yrtlmt. Buna ramen baarl bir ini yapmay baaran pilotlar, 94 kiinin hayatn kurtarmt. Kazann yaand anda ayakta olan bir kabin memuru ise hayatn kaybetmiti.
Delinen Uakta Sosyal Medya Vard

Geen Cumartesi gn tavan delinen Southwest tayyaresine sosyal medya girdi. :) Pilotlar, tavann delinmesinin ardndan den kabin basncn dengelemek iin hzla irtifa drrken, yolculardan bir tanesi de bir yandan fotoraf ekiyor, dier yandan da kocasna ksa mesaj gnderiyordu:
"Bir ka dakika ierisinde lebilirim ve kalbim, seni bir daha grememenin dncesiyle acmakta."
Bu cmle, uaktaki yolculardan Shawna Malvini Redden'e ait. Zaten yaynladmz fotoraflar da ona ait. Redden o hengame ierisinde cep telefonunu aarak fotoraf ekmi, ksa mesaj gndermi ve ardndan CNN ile temasa geerek Twitter mesajlarn ve fotoraflarn serbeste kullanabilecekleri bilgisini vermi. :) Ve uaktan iner inmez de bilgisayarnn bana geerek, kendisine ait blog sayfasnda, yaadklarn anlatm.
88
Havayolu 101
nsan vcdundaki adrenalin miktarnn belki de zirve yapt bir anda bir kiinin fotoraf ekip, ksa mesaj gnderebiliyor oluu gerekten de hayrete ayan bir durum. Veya belki de o adrenalinin sarho ettii kafayla her ey yaplabilir. Bylece Redden, kendi ifadesinde de belirttii zere, en azndan bir ka gnlne herkesin tand, nl birisi oluverdi. CNN, Good Morning America, Al Jazeera, NPR, Associated Press, Wall Street Journal gibi medya dnyasnn nde gelen kurulular Redden'n ektii fotoraflara ve anlatmlarna yer verdi. Redden'n Twitter'da u anda, aralarnda Southwest'in de bulunduu 791 takipisi bulunuyor. Bunun bir adm tesi, tam olay esnasnda gnderilecek ksa mesajlar ve twitler olacak gibi grnyor. Bir de video grnts ekilip annda Youtube'a yklenirse, iin tuzu biberi olur. :)
Arz Edilen Koltuk Says 2010-2011

Tuesday, April 05, 2011
Ticar havayolu sektrnde bu yln ilk yars iin tarifelendirilmi koltuk saylar netleti. Yan taraftaki tabloda ayrntlarn bulabileceiniz arz edilen kapasite miktar, blgesel bazda byk deiiklikler gsteriyor. zellikle de nceki senelere gre kyaslandnda. 2009-10 arasndaki byme oranlarnn, 2010-11 dneminde yakalanamad gze arpyor. Tabii 2011 rakamlarnn, sektre arka arkaya darbe vuran petrol fiyatlar, Arap dnyasndaki kargaa, Japonya depremi gibi faktrlerden etkilendiini gzden karmamal. Avrupa Birlii (AB) ile Orta Dou-Afrika blgesi arasnda 2009-10 dneminde arz edilen koltuk says %18,4 oranndaki artmken, 2010-11 dneminde bu rakam %0,8 azal olarak gereklemi. Ayrca AB kl uzun menzilli ularda ayn dnemlerde oluan oranlarn %12,1'den %2,1'e gerilemi olmas dikkatleri ekmekte. ABD i hatlarndaki ok kk art saymazsak, nceki dneme gre art gsteren tek pazar, AB-Latin Amerika blgesi. %5,1 olan byme oran %7'ye tanm. Tabii nmzdeki yllarda havayolu sektrnn motoru olacana kesin gzyle baklan Asya pazarna da deinmemiz gerekiyor. AB-Asya ve Asya ii pazarlar srasyla %5,2 ve %3,7'lik byme oranlaryla, AB-Latin Amerika pazarnn ardndan ikinci ve nc srada yer alyor. Sadece arz edilen koltuk says tek bana bir ey ifade etmekten uzak. Daha dorusu Asya'daki arz artnn, irketlerin bu pazara olan inancn gsterdii kesin ama fiil sonucun ne olaca da nemli. Asya pazarnn ne kadar dolu (Load Factor) ve ne kadar krl (RY) olduunu grmeden bir ey sylemek zor.
Havayolu 101
89
Onu da yllk sonularn ardndan incelemek gerekecek. Son olarak, arz edilen koltuk saysna kresel kapsamda bakldnda, nceki dnemde %5,8 olan arz artnn bu yl %1,7'ye gerilediini gryoruz. Bu farkta ana sebep 2009 ylnn baz etkisi. Yani 2010 ylnda, 2008-09 kresel ml krizinden yava yava syrlan havayolu sektrnn kriz esnasnda kst kapasitenin bir blmn yeniden sunmaya balamassnn, 2011 ylnda %1,7'ye gerilen bymenin zerinde byk etkisi var. Dolaysyla 2011 ylnda sektrden ayn arz bymesini beklemek biraz hakszlk olacaktr.
Kore Havayollar ve Airbus A380

Havayolu tamaclnn iki katl, dev tayyaresini Mays aynda teslim alp, 10 Haziran 2011'den itibaren de tarifeli seferlerde kullanmaya balayacak olan Kore Havayollar'ndan bir ilk daha. Airbus A380'de bir duty-free blm olacak. Havayolu 101'i takip edenler hatrlayacaktr. Ocak aynda yaplan aklamayla, Kore Havayollar'nn, filosunda Airbus A380 bulunanlar arasnda yolcularna kar en "insan" davranan irket olaca ortaya kmt. Zira Kore'nin A380'i sadece 407 koltuklu konfigre edilmiken, en yakndaki Qantas'da bu rakam 450. Lufthansa ve Air France'ta bulunan koltuk says ise srasyla 526 ve 538 gibi bir hayli yksek bir seviyede. Tabii olarak Kore'nin A380'i yolcularna mmkn olan her trl imkn ve konforu sunuyor olacak. Duty-free blm de bunlardan bir tanesi. 64 farkl rnn sergilenebilecei blme toplam 30 Kg'lk malzeme yerletirilebiliyor. Farkl bir ok iki, sigara, parfm, makyaj malzemesi seeneklerini bu blmde bulmak mmkn olacak. ncelikle First Class yolcularnn beenisine sunulan duty-free rnlerini uu esnasnda daha sonra srasyla, business ve economy class yolcular da ziyaret edip al-veri yapabilecek. Burada yer alacak rnlerin, uak alkantya girdiinde dp krlmamas iin kuvvetli birer mknatsla yerlerine tutturulduunu da ekleyelim. Duty-free platformu AIM Aviation adl firma tarafndan retiliyor. Yolcu odakl yaklamnden tr Kore Havayollar'n bir kez daha tebrik ediyoruz. http://c.brightcove.com/services/viewer/federated_f9?isVid=1
90
Havayolu 101
St.Maarten'de Alaktan Uu
Wednesday, April 06, 2011
2000'li yllarn banda internet ve e-posta kullanm yava yava hz kazanmaya balarken, en fazla "forward"lanan mesajlardan bir tanesinde, sahilde bekleen bir grup insan ve onlarn zerinden gemekte olan uaklarn fotoraflar yer almaktayd. Bu fotoraflar ilk anda "photoshop" izlenimi uyandryordu. Zira ini yapt belli olan bir uak ve onun gei yolu zerinde bulunan ve fotoraf eken kiiler...normal artlarda olmamas gereken bir kompozisyon. Ama biraz aratrma yapldnda bu sahnenin tamamen gerek olduu bilgisine ulalabiliyor. Bu grntlerin ekildii yer, Hollanda Krall'nn Karayipler'deki St.Maarten adasndan baka bir yer deil. 37.000 nfuslu ada, havaclk aklar ve zellikle de uak fotoraflar ekme tutkunlar iin adeta biilmi kaftan. Adada bulunan havalimannn pist ba neredeyse sahilden balyor. Denize mesafesi sadece 100 metre. Uaklar fotograflamak isteyenler bu sayede bir hayli yakn mesafeden alma imkn buluyor. Bu iin tehlikesi de yok deil. zellikle kalk ncesinde uaklarn hemen arkasnda konulanan fotoraflar, zamannda kamay beceremezlerse, bir ka bin kiloluk itme gcyle karlamak durumunda kalabiliyorlar. Siz siz olun, yolunuz St.Maarten'e derse buna dikkat edin. :) Fotoraf: Todd Neville from Scottsdale, USA
American ve Expedia Anlat

Thursday, April 07, 2011
Getiimiz yln sonunda American Airlines'n cret datm politikasn deitirdiini aklamasyla birlikte gerilen havayolu - online acente ilikisi bir miktar yumuuyor gibi. American'n ne yaptn ksaca hatrlamak gerekirse; irket yeni gelitirdii "direct connect" sistemi sayesinde, global cret
Havayolu 101
91
datclarn by-pass ederek, kendi cretlerini online acentelere dorudan gnderme yoluna gitmiti. irketin amac hem cret datm maliyetlerini azaltmak, hem de kendi yolcusuyla dorudan temas kurarak onlara ok daha farkl, ilave diz mesafesi olan koltuklar satn alabilmek gibi zel teklifler sunabilmekti. Direct connect sisteminin ilk kurban Orbitz olmutu. American, Orbitz'le olan anlamasn fesh ederek cretlerini bu platformdan ekmiti. Durumdan vazife karan Expedia ise, American'n cretlerini grntlememeye balamt. Ve zaten bu iki irket arasndaki anlama 31 Aralk 2010 itibaryla sona ermiti. American'n 2010 satlarnn %5'inin Expedia zerinden yapldn dnrsek, bu anlamazln her iki irketi de derinden etkiledii sonucuna varabiliriz. Neticede bir ara yol bulundu ve Expedia, American'n direct connect sistemini kullanmay kabul etti. Expedia ilk aamada American ile aralarndaki mevcut sistemi kullanmaya devam edecek. cretlerin aktarlmas konusunda zamanla American'n direct connect sistemine gei yaplacak. Bylece hem Expedia kazanacak, hem de American.
Cond Nast Traveller: Readers Travel Awards 2010

Bnyesinde 100'den fazla dergi bulunduran ve 20'yi akn lkede faaliyet gsteren Cond Nast'in seyahat dergisi CN Traveller'n okuyucular, 2010 ylnn en iyi "business" havayolu irketlerini seti. Cathay Pacific'in birinci olduu sralama u ekilde: 1. Cathay Pacific 88.8 2. British Airways 87.7 3. Virgin Atlantic 85.3 4. Singapore Airlines 83.8 5. Emirates 81.9 6. Etihad Airways 80.9 7. KLM 78.8
92
Havayolu 101
8. Lufthansa 76.7 9. Qatar Airways 75.2 10. Swiss International Air Lines 74.7 Cathay Pacific; lounge, uu ncesi ve sonras imknlar ve sk uan yolcu program ile n plana karken (93,2 puan), British Airways, tarife yapsnn uygunluu (94.7), Emirates ise denen parann karln alma asndan baarl bulunmu (84.5). Altnc sradaki Etihad Airways'in en baarl olduu nokta, kabin ii ambiyans-dekor olarak ne km (90.9). CN Traveller'n Nisan-Mays saysnda dikkatimizi eken farkl bir deerlendirmede ise, Hindistan ile Birleik Krallk arasndaki uularda yolcularn hizmetine sunulan business class zellikleri ele alnm. Air India, British Airways, Jet Airways, Kingfisher ve Virgin Atlantic gibi dorudan uu yapan irketlerin yan sra Air France, Lufthansa ve Swiss gibi aktarmal sefer yapanlar da bu deerlendirmeye alnm. Tabloda ne kan noktalarn bir tanesi, kullanlan koltuklarn genilii. British Airways, 63.5 santimlik genilik ile ba ekerken, business class gelirlerinin ykseklii ile bilinen Lufthansa'da bu rakamn sadece 48 santim olmas biraz hayalkrkl yaratyor. British Airways, uu esnas elence sistemi ekranlarnda, belki de uaklarnn nispeten eski olmas sebebiyle bir hayli geri kalm. 10.4 in'lik ekran, Air India ve Jet Airways'in 15.4 in'lik ekranlarnn yannda biraz yavan kalyor. Kingfisher'in 17 in'lik ekran ise bu kategoride ba ekiyor. Ama Kingfisher'in bu deerlendirmeye "first class" olarak adlandrd snfla katldn belirtmekte fayda var. CN Traveller tarafndan yaplan Hindistan-ngiltere arasndaki business class hizmeti mukayesesinin tamamna yukardaki tablodan ulaabilirsiniz.
British Airways - Tripseeker

Arkadan klandrmal, dk znrlkl bilgisayar ekranlarndan metin okumak her zaman zor olmutur. Bu durum, zellikle internet ortamnda pazarlama ve sat yapmak isteyen firmalarn mterilerine, metin yerine grselliin n plana kt almalarla ulamasnn motivasyonu oluyor. British Airways'in (BA) getiimiz sene
Havayolu 101
93
ierisinde "World Explorer" ad altnda beta versiyonunu duyurduu seyahat aratrma ve seme ara yz getiimiz gnlerde "Tripseeker" ad altnda hizmete sunuldu. Tripseeker, havayolu irketlerinin o bildiimiz, artk klie haline gelen uu seim arayzlerinden ok farkl. 2006 ylnda Google Earth zerinde bir kampanya hazrlayan BA, bu kez de Google Maps ile alm. BA'in anasayfasnn tam ortasnda yer alan Tripseeker banner' tklandnda karnza, bir dnya haritas ve bunun zerinde deiik seimlerde bulunmanza yarayan bir kumanda paneli kyor. Bu panel sayesinde gideceiniz yer ile ilgili arama yaparken; bilet fiyatnn en fazla ne kadar olaca, hangi ay seyahat edilecei, seyahat edilecek yer alternatiflerindeki hava scaklnn en az ne kadar olmasnn istendii, havayolu irketi, direkt/aktarmal uular, kabin snf ve hangi tip aktivitelerin tercih edildii gibi bir ok farkl kriteri sorgu sistemine ekleyebilmek mmkn. Bunun ardndan tek yaplmas gereken, gitmek istediiniz yeri harita zerinden semek. "Harita ok kk, ehirler st ste geliyor, seemiyorum" derseniz, Tripseeker'n st tarafndaki "Zoom by region" blmnden, gitmek istediiniz blgenin haritasn semenizi tavsiye ediyoruz. Bu ekilde seim yapmak ok daha kolay. Arzu ettiiniz kriterleri girip tkladnzda Tripseeker karnza yeni bir st pencere getirecek. Bu pencerede farkl bilgi ve bir de seim mns yer alyor. Setiiniz ehrin nmzdeki bir yllk dneme ait en dk bilet fiyat, yine ayn ehrin rehberi ve hava durumu ortalamalarn bu pencerede bulmak mmkn. Ayrca pencerenin st tarafndaki mnden kabin snfn deitirme ansnz da var. Tercih ettiiniz tarih ve fiyata ait stunu tkladnzda ise BA'in online bilet sat sayfasna ynlendiriliyorsunuz. Ve buradan bir bilet satn almak adeta ocuk oyunca. nmzdeki dnemde, online uygulamalar konusunda lider olan KLM, Southwest, Jetblue gibi firmalardan da benzer almlar greceimizi tahmin ediyoruz.
Temel Kotil Yoluna Devam Ediyor

Trkiye sivil havaclk camiasn aylardr megl eden konu nihayet akla kavutu ve 8 Nisan 2011'de yaplan yllk genel kurulun ardndan yaplan aklamada, Trk Hava Yollar (THY) Genel Mdr Temel Kotil'in grevinin banda olduu belirtildi.
94
Havayolu 101
12 Haziran 2011 genel seimlerinde milletvekili aday olabilmek iin grevinden ayrlaca ynndeki iddialar geree dnmedi. Bu vesileyle, 2003 ylnda bu yana THY'de grev yapan Kotil'in daha imdiden, hem Trk sivil havaclk hem de THY tarihine getiini, baz ksa bilgiler vererek vurgulamak gerekiyor. Temel Kotil, 1956'da bir anonim ortaklk olarak yeniden yaplandrlan THY'nin tarihinde en uzun sre genel mdrlk yapan kii olarak rekor krd. Bu rekor daha ncesinde Yusuf Bolayrl'ya aitti. Bolayrl, 4 Austos 1997 tarihinde atand THY Genel Mdrl makamnda yaklak be buuk sene grev yaptktan sonra 17 ubat 2003 tarihinde emekli olmutu. Bolayrl'dan bu grevi devralan Abdurrahman Gndodu ise iki senelik bir srenin sonunda bayra Temel Kotil'e teslim etmiti. 2003 ylnn Nisan aynda Genel Mdr (Teknik) Yardmcs olarak THY'ye adm atan ve 18 Nisan 2005 tarihinde yaplan yllk genel kurulun ardndan Genel Mdr olan Temel Kotil, bugne kadar neredeyse 6 yl bu grevde kalarak son 55 yln rekorunu krm oldu. THY'nin, "Hava Yollar Devlet letme daresi" dneminden gnmze kadar geen 78 yllk tarihine baktmzda ise genel mdrlk rekorunun, 1938-1946 tarihleri arasndaki yaklak 8 yllk hizmet sresiyle, Em.Plt.Kur.Alb. Ferruh ahinba'a ait olduunu gryoruz. Yeniden Temel Kotil'e dnmek gerekirse; 2005-2011 dneminde tam 60 yurtd uu noktasnn THY'nin uu ana dahil olduunu ve bu dnemde sadece Strasbourg hattnn kapatldn sylememiz gerekiyor. nmzdeki dnemde, alan yurtd hat saysnn daha da artacan eklemeye sanrz gerek yok. nceki rekorun sahibi Bolayrl'nn genel mdrl dneminde alan yeni hat says ise 17 olmutu. Bugne kadarki Kotil dneminde THY'nin dier istatistiklerinde de benzer dramatik byme rakamlarna rastlamak mmkn. Yolcu says 12 milyondan, 30 milyona karken; elde edilen toplam gelir miktar da 2,8 milyar TL'den neredeyse 8,5 milyar TL mertebesine ykseldi. Ayn dnemde THY filosunun koltuk kapasitesi ise 12.109'dan 23.549'a ulat. Havayolu 101 olarak kendisine hayrl olsun diyor, kariyerinin devamnda baarlar diliyoruz.
Havayolu 101
95
Google'n ITA'i Satn Almasna Onay kt

Sunday, April 10, 2011
Geen yln Temmuz aynda aklandndan bu yana zellikle online seyahat sektrnde byk tartmalara yol aan, Google'n ITA'i satn alma talebi, artl da olsa onayland. 8 Nisan Cuma gn ABD Adalet Bakanl tarafndan yaplan aklamaya gre sz konusu satn alma talebi aadaki artlar erevesinde kabul edildi. Buna gre Google, ITA bnyesinde; 1- seyahat yazlmlar gelitirmeye ve satmaya devam edecek, 2- bir firewall oluturarak, mterilerle ilgili olarak toplanan ve ticar adan hassas durumdaki verilerin dar szmasn nleyecek, 3- yazlm konusunda Ar-Ge almalarn srdrecek, 4- resm bir raporlama mekanizmas oluturarak, hakknda ikayet bavurusu yaplrsa bu raporlar gerekli mercilere sunacak. ITA'in web sitesinde yaynlanan aklamada, Google'e satn onaylanm olmasnn getirdii sevinci okumak mmkn. Tabii iin bandan beri bu satn almaya kar kan dier rakiplerin ise bu durumdan pek memnun olmadn tahmin etmek iin mneccim olmaya gerek yok. Ancak her eye ramen, bakanlk tarafndan yerine getirilmesi art koulan konular "alklayan" Fairsearch oluumu, bir yandan muhtemel ktye kullanm ynnde savclar Google'a kar uyarrken, dier taraftan da Adalet Bakanl'nn yerinde mdahaleler yaparak tketicileri ve rekabeti korumu olduunu aklad. Fairsearch'te yer alan irketleri de syle bir hatrlamakta fayda var: Expedia (Expedia.com, Hotwire ve TripAdvisor), Farelogix, Foundem, Kayak (Kayak ve SideStep), Level.com, Microsoft ve Sabre Holdings (Travelocity ve ZUJI). Hem Google-ITA, hem de Fairsearch tarafnn sevindii bu haberin ardndan Google gibi yllk cirosu 25 milyar Dolar' bulan bir devin online seyahat sektrne girii bakalm ne gibi sonular douracak? Kazanan kim oldu? Havayolu 101 olarak tek temennimiz, bu gelimenin "zccaciyeye giren fil" gibi bir duruma yol amamas.
THY Kargo Ulatrr!

"Civcivler tavuk, domatesler sala, elbiseler demode olmadan yerine zamannda nasl ular?"
96
Havayolu 101
THY Kargo ulatrr! Bu ayki nostalji kemizde, 1981 ylnn sonlarna ait bir reklamla karnzdayz. O yln ortalarnda Boeing 707-321C tipi kargo uann (TC-JCC) filoya dahil olmas sonrasnda Trk Hava Yollar'nn (THY) yeni balatt kargo hizmetinin tantld reklamn slogannda, Viyana'dan Yemen'e tanan 185.000 adet civcivden ilham alnm. Reklamn yaynland dnemde yaplan tarifeli kargo seferi says, Sal gnleri Frankfurt ve aramba'lar Trablus olmak zere sadece iki adetmi. Bunun dnda zel kargo seferleri dzenleniyormu. THY Kargo'yu tantan cmleler ise u ekilde: 1- Havaalan olan her kente ve ehre uarz. zel kira anlamalarna hazrz. 2- Kargonuzun eit ve miktarna gre zel indirimler uygularz. 3- Kargonuzu zel sigortalayabiliriz. 4- hatlarmzda sefer noktalarmzdan ihra mallarnza (rnein st-zm ve Ank aras) indirim uygularz. 5- Hizmetlerimizle yksek vergi iadesi kaynayz. 1982 yl Mays aynda THY filosuna ayn ikinci bir kargo ua (TC-JCF) daha dahil olmutur. THY kargo operasyonun bugnk durumuna bu balantdan ulalabilir.
Havayolu 101
97
Petrol Fiyat Krll Tehdit Etmeye Devam Ediyor

Geen hafta Euro/Dolar paritesinde (1,4440) yaanan hareketin neticesinde yukar hareketini hzlandran petrol fiyat, varil bana, BRENT'te 125 ve WTI'da 112 Dolar seviyesini grm durumda. modeline gre havayolu irketlerinin toplam maliyetleri ierisinde %30-60 arasnda yer tutan akaryakt giderleri, bu gidile sektrn bu seneki muhtemel krn yiyip bitirecek. Petrol fiyatlarnn gidiatna yle bir bakalm. Geen yln, yani havayolu sektrnn ciddi manada kr ettii 2010 ylnn ilk ay ile bu yln ilk ay arasndaki petrol fiyat art oranlar srasyla u ekilde: Ocak 10/11: %20 ubat 10/11: %19 Mart 10/11: %30 Fiyatlardaki bu artn, maliyetleri olumsuz ynde etkilemesi kanlmaz. Ama bir ka yl daha geriye gidip deerlendirmeyi ona gre yapnca, durumun belki o kadar da umutsuz olmadn ne srebiliriz. Petrol fiyatlarnn yakn zamandaki zirve noktas, 2008 ylnn Temmuz ayyd. Bir ara 147 Dolar'a kadar kan petrol fiyatnn aylk ortalamas ise 126 Dolar olmutu. Hemen bunu takip eden aylarda patlak veren kresel ml kriz ve dnya genelinde yaanan talep azalmas sonucunda petrol fiyat hzla derek ayn yln Aralk aynda ortalama 33 Dolar mertebesine indikten sonra, 2009 ylnn ubat ayndaki 31 Dolar'lk ortalama ile yakn zamanlarn en dk seviyesine gerilemiti. Petrol 2008 yln ortalama 91 Dolar'dan kapattktan sonra, 2009 ylnda 53 Dolar'a inmiti. Ama petrol fiyatndaki bu d, yolcu talebindeki d karlamaya yetmemi ve sektr byk zararlara imza atmt. 2010 ylnda krizin etkisinden yava yava klmasna paralel olarak petrol fiyatlar yeniden arta geerken, yolcu talebi de toparlanmaya balamt. Bu sayede, 2010 ylnda ortalama petrol fiyat nceki yla oranla %34 artarak 71 Dolar'a ykselmesine karn, havayolu sektr 10 milyar Dolar civarnda kr elde etmeyi baarmt. 2010'un ilk eyrei ile 2011'in ayn dnemini kyasladmzda, ortalama olarak 70 Dolar'dan 87 Dolar'a (%24) doru bir k olduu grlyor. Fakat fiyatlar u an olduu
98
Havayolu 101
gibi 110 Dolar'n zerinde seyretmeye devam ederse, ortalamann ok daha farkl bir noktaya tanaca aikr. 2011 ylnn krllna ilikin en temel soru, yolcu talebindeki artn bu beklenmedik akaryakt giderlerini ne oranda karlayabilecei oluyor. Bunu baarabilen irketlerin kr etmeye devam edeceini biliyoruz. Mesela Southwest, mesela Ryanair. Hemen merceimizi ABD'ye eviriyoruz. Fortune dergisinde yaynlanan bir habere gre, ortalama 100 Dolar olan petrol fiyatnn, havayolu sektr tarafndan telafi edilemeyecei iddia ediliyor. ABD'deki havayolu irketlerinin yl bandan bu yana bilet fiyatlarn tam sekiz kez ykselttii belirtilen haberde, ilk alt hamlenin baaryla sonulanmasna karn, son iki fiyat ykseltme giriiminin irketler asndan bir skut-u hayal olduu syleniyor. Bu duruma sebep olan ey ise Southwest etkisi. Dnya genelinde akaryakt hedging konusunda belki de bir numaral havayolu irketi olan Southwest, bir yandan bilet fiyatlarn sabit tutarken, dier taraftan da 2011 ylndaki %4-6 arasndaki byme planlarn deitirmediini aklamas, rakiplerini ok zor durumda brakyor. Southwest'in ABD genelindeki son iki fiyat artna katlmamas, bu zamlar yapan irketlerin geri adm atmasna yol amt. Yine ayn haberde belirtilen hesaba gre ABD'li irketlerin krl olabilmesi iin petrol fiyatlarnn 100 Dolar'n altnda seyretmesi art. Aksi takdirde 2009'un zararlar geri gelecek. Son olarak Euro/Dolar paritesinin akaryakt maliyetleri hususunda ok nemli olduunu ve bilet gelirleri Euro baznda olan Avrupal tayclarn, petroldeki son fiyat artlarndan, ABD'li rakipleriyle ayn oranda etkilenmediini de ekleyelim.
yi Bir Economy Yolcusu Olmann 15 Kural

The Points Guy adl web sitesinde, iyi bir economy class yolcusu olmann 15 art sralanm. Mlm, economy'de seyahat etmek, business veya first class'ta seyahat etmekten ok farkl. zellikle sk uan yolcular iin nem arz eden, iyi bir economy yolcusu olmann 15 kural: 1- Uaa binmeden nce, hangi koltukta oturacanz iyice hesap edin. 2- Bakalarnn koltuklarna oturmayn. 3- El bagajlarnz tarken, oturur durumdaki yolculara rahatszlk vermeyin. 4- Koltuklarnz arkaya yatrrken, arka sradaki yolcularn durumunu da dnerek hareket edin. 5- Yerinizden kalkarken, dier yolcular rahatsz etmemeye zen gsterin.
Havayolu 101
99
6- Koltuklarda, uus esnas elence sistemi varsa, dokunmatik ekrana ok sert darbelerle komut vermeyin; n koltuktaki yolcuyu da dnn. 7- Kabin ekibine kibar davrann. 8- Fiziiniz msaitse, ba st dolaplarna bagaj yerletirme konusunda dier yolculara yardmc olun. 9- Ba st dolabna bagaj yerletirdiinizde, dolabn kapann kapanp kapanmad konusunda emin olun. 10- Kk eyanz kucanzda veya koltuk altnda tayn; ba st dolaplarn nispeten daha byk bavullara brakn. 11- Yannzda, "kokan" yiyeceklerle seyahat etmeyin. 12- Bir srada koltuun yan yana olduu durumlarda, kolaklar orta koltukta seyahat eden yolcuya brakn. :) 13- Kafanz bakalarnn omuzlarna yaslayarak uyumayn. 14- Uaktan inerken, n sralardaki yolculara ncelik tanyn. 15- Uaktan ini sras size gelmeden nce eyalarnz toparlam olun. Bylece economy'de seyahat etmenin ne kadar zor olduunu bir kez daha anlam olduk. Uyulmas gereken o kadar ok kural varm ki. :)
Boeing 747-8 - Style for the Senses

100
Havayolu 101
THY'den Intermodal Almanya Alm

Biz stanbul-Ankara arasndaki hzl tren projesinin tamamlanmasn ve bylece (demiryolu+havayolu) formlnn Trkiye'de de devreye girmesini beklerken, intermodal tamacla dair nemli bir haber Almanya'dan geldi. Bundan byle, Almanya kl veya varl olarak Trk Hava Yollar (THY) ile uu yapacak yolcular, uu ncesi veya sonrasnda, havaliman ile bulundukar yer arasndaki seyahatlerinde Deutsche Bahn (DB) trenlerini kullanabilecek. DB'nin Rail&Fly adn verdii bu uygulama sayesinde hava ve demiryolu seyahati entegre edilmekte. Bu sayede THY yolcular Almanya iinde DB ile, THYnin sefer yapt dokuz havalimanna (Frankfurt, Dsseldorf, Kln/Bonn, Berlin, Hamburg, Hannover, Stuttgart, Nrnberg ve Mnih) ulaarak, seyahatlerine uakla devam etme imknna sahip olacak. Tren biletleri iin denecek cret, tm mesafelerde sabit tutulmu durumda. Tek yn biletler, 1.snf kabin iin 60 Euro, 2.snfta ise 30 Euro mertebesinde. Yolcular tren bilet rezervasyonlarn THY ofislerinden yaptrabilecei gibi, ayn ilemi DB web sitesi zerinden de gerekletirmek mmkn. Biletin ise her durumda DB kiosklarndan alnmas gerekiyor. DB'nin Rail&Fly uygulamasndaki i orta olan tm havayolu irketlerine bu balantdan ulaabilirsiniz. THY buna benzer bir almayla geen sene Eyll aynda, uak yolculuunu tren yolculuuyla birletiren bir paket hazrlayarak, Japonyadan Avrupaya seyahat edecek yolcularna farkl bir tecrbe seenei vermiti. stanbul aktarmal olarak Avrupaya gidecek Japonya yolcular, OOSHUJYUKU ad verilen bu yeni hizmeti satn alp, Avrupal RailEurope firmasnn trenlerine aktarma yaparak yolculuklarn bir btn halinde tamamlama frsatna kavumutu. DB'nin Rail&Fly' dnda nceki yllardaki gerekletirilen benzer intermodal rnekleri hatrlamak gerekirse, Air France'n Veolia adl demiryolu iletmecisi firma ile yapt ibirlii ve Sunexpress ile Kmil Ko arasnda yaplan hava+karayolu ibirlii ilk akla gelenler. Havayolu sektrnde ksa mesafelerde artan rekabet, network tayc havayolu irketlerini, demiryolu ile ibirlii yapma ynnde sktrmaya devam edecek gibi grnyor.
Havayolu 101
101
inli irketler Embraer Siparii Verdi

Havayolu 101'de getiimiz sene ierisinde dnya genelindeki farkl, yeni uak retimi giriimlerini incelerken, in tarafndan gelitirilmekte olan Comac ARJ21 adl tayyarenin ansnn fazla olduunu iddia etmitik. Zira nfusu ve byme hz yksek olan in'in nmzdeki yllarda zellikle i hatlar iin ok fazla uaa ihtiyac olaca biliniyor. Ancak bu uan hizmete verilmesini bekleyemeyen iki havayolu firmas, Brezilya retimi Embraer E-190 tipi uaklardan 20 kesin, 15 de opsiyon olmak zere toplam 35 adet sipari verdi. China Southern Airlines ve Heibei Airlines, 10'ar tane sipari vererek, gzlerin yeniden Comac ARJ21 retimine evrilmesine sebep oldu. 2010 ylnda ilk teslimatnn yaplmas planlanan ARJ21, imdilik 2011 sonuna kalm gibi grnyor. Bu arada, Embraer siparii veren iki firmann da ARJ21 siparii bulunmadn ekleyelim. Ayrca in devletinin hedeflerine gre 2010 ylnda 2.600 olan uak says, 2015 ylnda 4.500e kacak. Yolcu saysnn 267 milyondan 450 milyona kaca ngrlrken, ticar havaliman saysnn da 175ten 220ye ykseltilmesi amalanyor. Grnd kadaryla, Comac ARJ21, yakn bir gelecekte in'in ihtiyalarn karlamaktan bir hayli uzak.
Amsterdam Schiphol ve Hzl Tren Etkisi

THYnin Almanyada gerekletirdii intermodal alm vesilesiyle, hzl tren ile havayolu seyahati arasndaki ilikiye havaliman boyutundan yaklaan bir almaya deinmekte fayda var. Aerlinesin 49.saysnda High-speed Train as a Feeder for Air Transport balyla yaynlanan bir aratrmada, yakn zamanda Hollanday da kapsam altna alan hzl tren hatlarnn, nispeten bir birine yakn havalimanlar arasndaki rekabeti, dolaysyla pazar paylarn nasl etkiledii ele alnm. Amsterdamdan hzl trene binen bir yolcu; Schiphol, Rotterdam, Brksel zerinden Paris ve Londraya ulaabilir hale geliyor. Amsterdamdan Parise 3, Londraya ise 4 saatte seyahat edebilmek mmkn oluyor. Fyra markas ad altnda iletilen hzl tren irketinin %90 Hollanda Demiryollarna (NS) aitken, %10luk ksm enteresan bir biimde KLMin mlkiyetinde bulunuyor. 102
Havayolu 101
Aratrma, Amsterdam-Brksel (500 Km) ve Madrid-Barcelona (600 Km) arasndaki hzl tren hatlarndan etkilenen havalimanlarn kyaslyor. almann sonucuna gemeden nce hzl tren havayolu rekabetine ksaca deinelim. Ksa-orta mesafedeki (100-800 Km; 1-3 saat) hzl tren hatlar, havayolu ile youn bir biimde rekabet edebiliyor. Avrupann coraf ve demografik yaps buna son derece msait. Bir birine yakn bir ok ehir, tek bir hzl tren hattyla rahata balanabiliyor. Hzl tren sisteminin havayolu sektr zerinde iki farkl etkisi gzlemleniyor: 1- kame Etkisi (Substitution Effect): Tren seyahati, uak seyahatinin yerine geiyor. Bu durumun en nemli sebebi, uak seyahatinin ncesi ve sonrasna etki ederek seyahat sresini uzatan; havalimanna ulam, check-in, gvenlik ilemleri, boarding gibi aamalar. nmzdeki dnemde Hollanda kapsamnda ikame etkisinin grlmesi en muhtemel uu hatlar; Amsterdam Paris, Londra, Brksel olacaktr. 2- Besleyici Etkisi (Feeder Effect): Hzl trenin iki farkl adan besleyici etkisi olabiliyor. 1. Kk havaalanlarndan huba, besleyici uak seferi yapmak yerine, besleyici tren sefeleri yaplyor. Air France, Paris-Brksel arasnda bu sistemi uzun zamandr uyguluyor. 2. Yolcularn, havalimanna ulamda otomobil, otobs veya normal tren yerine, hzl treni tercih etmesi. Bu durumda; i. Havalimanna ulam sresi ksalr, ii. Havalimannn yolcu toplama havzas geniler, iii. Bir birine yakn havalimanlar arasndaki rekabet dzeyi ykselir. Mevcut Madrid-Barcelona hzl tren sistemlerinin havayolu seyahatini nasl etkilediinden yola klarak yaplan aratrmann sonularn yan taraftaki tablodan grmek mmkn. Buna gre, Hollandada Amsterdam kl olarak balayan ve ilk dura Schiphol olan hzl tren sistemi, Schiphol Havalimanna olan ulam kolaylatrp hzlandrdndan, bu havalimannn, blgedeki (250 Km apl blge) dier havalimanlarna kar rekabet gcnn ykselmesine ve pazar payn artrmasna imkn veriyor. KLM'in gl uluslararas network yaps, hzl tren sisteminin katklaryla birleince, Amsterdam Schiphol Havaliman'nn blgedeki paynn %41'den, %47'ye ykselecei n grlyor.
Havayolu 101
103
Trkiye rneine dndmzde maalesef henz Ankara ile stanbul arasndaki hzl tren hattnn bile bitirilemedii grlyor. Oysa bu hattn tesinde stanbul ile, stanbul'un gerek havzas konumundaki Balkanlar arasnda kurulacak bir hzl tren hattnn Atatrk Havaliman'na nemli faydalar salayabilecei ileri srlebilir. Sofya-stanbul (488 Km), skp-stanbul (611 Km) ve Selanik-stanbul (496 Km) arasnda sefer yapacak bir hzl tren sisteminin, stanbul'un blgesel hub olma iddiasna byk katk salayaca aikr.
Brezilya Havayolu Sektr Hareketli

15 Mart 2011'de IATA CEOsu Giovanni Bisignani tarafndan Sao Paulodaki Britanya Ticaret Odasnda yaplan konumada, Breziya'nn ticar havayolu sektrn gelitirmesi iin acilen yaplmas gerekenler sralanmt. Bu konumann hemen bir hafta sonrasnda gelen bir anlama haberiyle, Brezilya havayolu sektrnn nmzdeki dnemde daha da hareketlenecei anlald. Avrupa Birlii (AB) ile Brezilya arasnda ak semalar anlamas imzalanmt. Yllk 4,5 milyon civarnda yolcu tanan AB-Brezilya pazarnda, bu anlamayla birlikte ilk yl ierisinde %7-8 civarnda yolcu art yaanaca tahmin ediliyor. Taraflar arasnda tam bir ak semalar anlamas yaplm durumda; hi bir kstlama yok. ki tarafn havayolu irketleri; parkur, bilet fiyat, uu frekans gibi herhangi bir konuda kstlamaya tbi olmadan istedikleri gibi sefer yapabilecek. Yeter ki, havalimanlarnda msait slot olsun. ;) Bylece taraflar arasndaki ticar ve turistik ilikilerin geliecei ve yolcular iin ylda 650 milyon Dolar'a yakn bir fayda salanaca n grlyor. Bu anlama erevesinde ayrca emniyet, gvenlik, rekabet kanunu, hava trafik idaresi, evre, tketici haklar ve sosyal ve personel ileri gibi daha bir ok konuda yakn ibirlii yaplacak. 2014 ylnda Dnya Kupas, 2016 ylnda da Olimpiyat Oyunlarna ev sahiplii yapacak Brezilya'nn yapt hazrlklarn havayolu seyahati boyutunu bu ekilde hallettiini dnebiliriz. Pek iyi, ya havaliman konusu? Brezilya'daki havalimanlar, artacak yolcu saysn karlayabilecek kadar kapasiteye sahip mi? BBC'nin haberine gre, geniletme almalar halen devam etmekte olan 13 terminalden 10 tanesi, Haziran 2014 tarihine yetitirilemeyecek. Brezilya Uygulamal ktisad Aratrmalar Kurumu ayrca, ilave yatrm ile terminaller zamannda hizmete verilse bile, o tarih itibaryla lkedeki 20 havalimanndan 14 tanesi ar kapasite ile alyor olacan aklad. Yaklak bir ay srecek FIFA 2014 Dnya Kupas etkinlii boyunca 1 milyona yakn ilave 104
Havayolu 101
ziyaretinin Brezilya'ya gelmesi bekleniyor. Brezilya'nn "sosyalist" Devlet Dilma Rousseff ise havalimanlarnn zamannda hazr hale getirilmesi iin her trl eyin yaplacan belirtiyor. Muhtemel tedbirler arasnda, havaliman almalarnn "zel" sektr yatrmlarna almas da bulunuyor. :) Fotograf: Andomenda
lk 30 Havaliman 2009
Dnya genelindeki havalimanlarnn yllk performanslarna ksaca bir gz atalm. Airports Council Internationaln web sitesindeki verilere gre yolcu trafii asndan 2009 ylnn ilk 30 havaliman aadaki ekilde sralanm. Londra Heathrow'un 2008'e gre bir sra ykselerek dnya sralamasnda ikinci sraya yerletii grlyor. Bunun yan sra, in'deki havalimanlarnn gmbr gmbr geldii de gzden kamyor. Pekin, 2008'e gre %17'lik yolcu trafii artyla be sra birden ykselerek nc, Guangzhou Havaliman da %11'lik artla 23. sraya yerlemi durumda.
Havayolu 101
105
106
Havayolu 101
HavalimanYolcu Says 2009Deiim % 1. ATLANTA GA, US (ATL) 88.032.086 (2.2) 2. LONDON, GB (LHR) 66.037.578 (1.5) 3. BEIJING, CN (PEK) 65.372.012 16.9 4. CHICAGO IL, US (ORD) 64.158.343 (6.1) 5. TOKYO, JP (HND) 61.903.656 (7.2) 6. PARIS, FR (CDG) 57.906.866 (4.9) 7. LOS ANGELES CA, US (LAX) 56.520.843 (5.5) 8. DALLAS/FORT WORTH TX, US (DFW) 56.030.457 (1.9) 9. FRANKFURT, DE (FRA) 50.932.840 (4.7) 10. DENVER CO, US (DEN) 50.167.485 (2.1) 11. MADRID, ES (MAD) 48.250.784 (5.1) 12. NEW YORK NY, US (JFK) 45.915.069 (4.0) 13. HONG KONG, HK (HKG) 45.558.807 (4.8) 14. AMSTERDAM, NL (AMS) 43.570.370 (8.1) 15. DUBAI, AE (DXB) 40.901.752 9.2 16. BANGKOK, TH (BKK) 40.500.224 4.9 17. LAS VEGAS NV, US (LAS) 40.469.012 (6.3) 18. HOUSTON TX, US (IAH) 40.007.354 (4.1) 19. PHOENIX AZ, US (PHX) 37.824.982 (5.2) 20. SAN FRANCISCO CA, US (SFO) 37.338.942 0.3 21. SINGAPORE, SG (SIN) 37.203.978 (1.3) 22. JAKARTA, ID (CGK) 37.143.719 15.2 23. GUANGZHOU, CN (CAN) 37.048.712 10.8 24. CHARLOTTE NC, US (CLT) 34.536.666 (0.6) 25. MIAMI FL, US (MIA) 33.886.025 (0.5) 26. ROME, IT (FCO) 33.723.213 (4.0) 27. ORLANDO FL, US (MCO) 33.693.649 (5.5) 28. SYDNEY, AU (SYD) 33.451.383 0.4 29. NEWARK NJ, US (EWR) 33.399.207 (5.6) 30. MUNICH, DE (MUC) 32.681.067 (5.4)
IAG'den JAL Hamlesi

2009 ylnn banda iflasn ilan ederek Japon devletinin gl kanatlar altna snan Japan Airlines (JAL), hatrlanaca zere ayn yln sonunda oneworld ile Skyteam arasnda yaanan bir ekimeye konu olmutu.
Havayolu 101
107
Delta Air Lines ve American Airlines zerinden yrtlen mcadele sonucunda JAL, mevcut ittifak grubunu deitirmekten son anda vazgeerek oneworld'de kalmt. Yaklak bir buuk sene boyunca iflas korumasnda kalan JAL, bu sre ierisinde personel saysn te bir orannda azaltm, eski baz uaklarn filodan karm ve yeni ml destek temin etmiti. Bunun sonucunda getiimiz ay ierisinde iflas korumasndan kan JAL'n kapsn ilk alan, oneworld'n lideri konumundaki IAG oldu; yani British Airways+Iberia. IAG CEO'su Willi Walsh tarafndan yaplan aklamada, IAG'nin JAL'dan hisse satn alabilecei ve mevcut ilikileri daha da derinletirebilecei belirtildi. JAL'n planlar 2013 ylna kadar devlet hisselerini elden karmak ynnde. JAL'n Japonya'daki ba rakibi All-Nippon Airways (ANA) ise Star Alliance bnyesindeki i orta Lufthansa ile bir joint venture (ortak giriim) oluturmak. te yandan JAL, aralarnda New York-Tokyo ve Pekin-ikago'nun da bulunduu 10 transpasifik hattnda American ile ortak bir giriim yapmak zere. Harcamalar ortak hale getirilirken, bilet fiyat ve tarife gibi hassas konularda i birlii yaplacak. Benzer bir niyet, JAL ile British Airways arasnda da mevcut. Tabii tm bunlar ilgili rekabet kurumlarnn onayna muhta. Bu gelimeler aslnda, ticar havayolu sektrnde ok uzun zamandr dile getirilen konsolidasyon ihtiyacna uygun grnyor. Sektr, ittifaklarn liderliinde git gide "solid" bir hale geliyor.
Google-ITA birliine lk Tepkiler

Google'n 700 milyon Dolar karlnda ITA'i satn almasna onay verilmesinin ardndan, hem Google hem de bu satn almaya kar kan Fairsearch oluumunun nasl sevindii hl belleklerimizde. Ama Fairsearch'n yapm olduu aklama dnda, Google'n yeni rakiplerinden herhangi bir aklama gelmi 108
Havayolu 101
deil. Sadece Fairsearch oluumunun iinde yer almam olan, Avrupal dev Amadeus, yapt aklamayla, Google'n "online seyahat arama" iine giriine mspet ynden yaklatn belirtti. irketin dncesi, Google'n giriiyle birlikte, online seyahat sektrndeki tm unsurlarn yeni arama ve al-veri tekonolojilerine ynelik talep ve beklentilerinin artaca dorultusunda. Grnen o ki Amadeus ayrca, ITA'in ABD dnda pek de tannmadndan Google'n bu hamlesinin ok abartlmamas gerektiine inanyor. Zaten Amadeus'un etkin olduu ksm, online aramadan ziyade, rezervasyon ii. irket bu yzden Google', yeni bir rakipten ziyade yeni bir mteri gibi kabul ediyor. ITA'in aksine Google'n dnya apna ne denli yayld dnldnde, Amadeus'un iddiasnn ne kadar doru olduunu zamana brakalm diyoruz. Google-ITA ii ABD'de kabul grrken, bu gelimeye okyanusun te yanndaki yaklam bir hayli farkl. Avrupa Birlii (AB) bnyesinde hazrlanarak 1989 ylnda devreye giren ve en son 2007 tarihinde gncellenen GDS ynetmelii, son gnlerde yeniden mercek altna alnm durumda. European Technology and Travel Services Association (ETTSA) tarafnden yrtlen lobi faaliyetleri sonucunda, mevcut GDS ynetmeliinin deitirilmesi gndeme gelmi durumda. Ancak Google'n ITA'i nasl kullanaca henz tam olarak belli olmadndan, AB'nin bu duruma kar hzl bir biimde karar almas biraz zor gibi grnyor. Ayrca ABD'de onaylanm bir satn almann, AB tarafndan reddedilirken ne gibi gerekelerin ne srlebilecei de tam olarak kestirilemiyor. Bu arada, hem deimesi hem de deimemesi halinde, AB'deki GDS ynetmeliinin durumundan bir ekilde faydalanmaya alanlar mutlaka olaca da ileri srlen iddialar arasnda. Netice olarak anlalan tek bir ey var; o da Google-ITA iinin daha uzunca bir sre seyahat sektrnn en tepe noktalarn ok yakndan megul edecei.
Seyahat Sektr Analizi

Havayolu seyahat sreci gibi, Trkiye'de her zaman gndemde yer almasna karn etrafl bir analizi yaplmam olan bir dier (ve daha kapsaml) unsur, seyahat sektrdr. te seyahat sektrn para para inceleyebilmek iin attmz ilk adm. Sektr nce yolculuun tipine gre alt balklara ayryoruz. Uak, otobs, tren gibi.
Havayolu 101
109
Daha sonra da yolculuun amacna gre bir ayrma giderek, i/ticaret ve elence/turistik/ziyaret gibi alt balklara geiyoruz. Tabii yolculuun tipi ve amac ne olursa olsun, gnmzdeki en kritik katman unutmamak gerekiyor. Yolcunun, seyahati hangi kanal zerinden satn ald ok nemli. Web sitesi, acente gibi... Bunun ardndan her bir sat kanaln kendi ierisindeki zellikleriyle deerlendirmek gerekiyor. Burada web kanaln rnek aldk ve dijital pazarlama, deme, ierik gibi alt unsurlar ne kardk. Havayolu 101 olarak, seyahat sektrnn etrafl bir analizini yapma ynndeki bu almamza katklarnz bekliyoruz.
Overbook Yapmak Eskisi Kadar Kolay Olmayacak!

Overbook* yapmak artk o kadar kolay olmayacak. Daha dorusu, havayolu irketleri, gelir ynetimi sistemleri zerinden yrttkleri overbook politikasn yeniden gzden geirmek zorunda kalacak. Zira ABD'de alnan bir karara gre, overbook sebebiyle uaa binemeyen yolculara denmesi gereken tazminat miktar, 800 ABD Dolar'ndan, 1300 Dolar'a ykseltildi. Bu kural ABD i hat uular iin geerli ve yolcunun gidecei yere, tarifeli seferindeki zamana gre iki saatten ge gitmesi durumunda uygulanacak. Gidecei yere gidii, tarifedekine gre iki saat ierisinde gerekleirse, havayolu irketinin demesi gereken tazminat miktar 650 Dolar'a iniyor. ABD Ulatrma Bakanl verilerine gre, overbook sebebiyle uamayan yolcu says 2009 ylnda 10.000'de 1,23 iken, 2010 ylnda bu rakam 1,09'a dm. ABD i hatlarnda ylda 500 milyon'un zerinde yolcu tandn dnrsek, en basit hesapla, ylda 50.000 yolcunun, overbook uygulamas sebebiyle bilet satn ald sefere binemediini gryoruz. Son yaplan kural deiikliine gre bu durum havayolu irketleri iin 30-50 milyon Dolar civarnda bir maliyet anlamna geliyor. Bunun yan sra yeni kurala gre, ABD'deki havalimanlarnda uaklar bir ekilde skp kalm yabanc havayolu irketleri ya yolcularn en ge drt saat iinde uaktan indirecek, ya da 27.500 Dolar'a kadar ceza demek durumunda kalacak. Uak yolcularnn lehine olan bu gelimelerin arkasndaki isim ise ABD Ulatrma Bakan
110
Havayolu 101
Raymond LaHood. LaHood, "Demokrat" bakan Obama'nn kabinesinde yer alan iki "Cumhuriyeti" bakandan biri. Hayr, yanl okumuyorsunuz. LaHood, rakip partiden olmasna ramen Obama'nn kabinesinde kendisine yer bulmu durumda. LaHood'un getirdii kurallar arasndaki bir dier unsur ise, satn alnm olan bir uak biletinin, uua 24 saatten az bir sre kald durumlarda da, "herhangi bir ceza demeden" iptal edilebilir olmas. Bakalm LaHood'un kurallar fiiliyatta ne kadar geerli olacak? *Overbook: Havayolu irketlerinin kullanmakta olduklar gelir ynetimi sistemleri ile, seferlerdeki "no-show", yani bilet satn ald halde uua gelmeyen yolcu saysn tahmin ederek, uaktaki yolcu doluluk orann maksimize etmek amacyla, arz edilen koltuk kapasitesinden fazla bilet satmas.
SAS Ekip Rehberi 2011

anghay'da bisiklet satn almak iin en uygun dkkan neresi? Vancouver'da en lezzetli ay nerede iilir? Pek iyi, ya Barselona'daki mezeler...en iyilerini bulabilmek iin ehrin hangi restoranna gitmek gerekir? Tokyo'da hangi otelde kalacaz? Bu sorularnzn cevaplarn, skandinav Havayollar (SAS) tarafndan hazrlanm olan "Ekip Rehberi" adl almada bulabilirsiniz. Ekip Rehberi, adndan da anlalaca zere, kabin ve kokpit ekiplerinin, yatl olarak gittikleri ehirlerle ilgili olarak edindikleri bilgi ve izlenimler erevesinde hazrlanyor. 2004 ylndan bu yana yaymlanan rehberin 6. basm tm seyahatseverlerin kullanmna sunuldu. 15 Euro karlnda bu rehberi satn almanz mmkn. Rehber hazrlanrken, bata SAS olmak zere Air Canada, Austrian, Lufthansa, TAP, bmi ve LOT irketlerinin personelinin tavsiyelerinden yararlanld. Be ktadan 22 ehirle ilgili konaklama, gece hayat, yeme-ime, elence, alveri gibi farkl bir ok bilginin yer ald bu cep rehberi tam 352 sayfa. Yani ehir bana ortalama 16 sayfa yer ayrldn syleyebiliriz. SAS'n 2004 ylndan bu yana srdrm olduu bu rehber almas aslnda kitle-kaynak (crowdsourcing) uygulamasna gzel bir rnek. Profesyonel ajanslara hazrlatlmak istendiinde belki de 100 binlerce Dolar'a ml olabilecek bir i, nispeten kk bir ajansn destei ve havayolu personelinin nemli katksyla ok daha dk bir maliyete ve belki de ok daha faydal ve gncel bilgileri ihtiva edecek ekilde kotarlabilmi. Ekip Rehberi, iPhone and Android tabanl telefonlar iin cretisiz bir uygulama olarak datlrken, ayn almann basl versiyonu yukarda da belirttiimiz zere 15 Euro'ya satlmakta. Belki de ilerleyen yllarda Ekip Rehberi, dijital ortamda cretsiz olarak herkesin kullanmna sunulacaktr.
Havayolu 101
111
not: SAS'n kurumsal web sitesinde, www.arrivalguides.com ile yaplan ibirlii erevesinde hazrlanan ve cretsiz olarak indirilebilen ehir rehberleri mevcut :)
Brezilya'dan "Mlkiyet" Harekt

Gerek i ve d hat pazarndaki byme potansiyeli ve gerekse ticar havayolu sektrn serbestletirme ynnde att admlarla Havayolu 101'in radarna taklan; Brezilya Hazrlk Yapyor, Brezilya 2014 Dnya Kupasna Ne Kadar Hazr? ve Brezilya Havayolu Sektr Hareketli balkl yazlarmzla da yakndan takip ettiimiz Brezilya'da havayolu sektrnn nn aacak ilk aama tamamlanmak zere. Brezilya basnnda yer alan haberlere gre, Brezilya'daki havayolu irketlerinin yabanc mlkiyet oran ile ilgili snrlamann gevetilmesine ynelik kanun tasars yrrle girmek iin gn sayyor. Tasar onaylanrsa, mevcut durumda %20 olan yabanc mlkiyeti oran %49'a kacak. Bylece Brezilyal havayolu irketlerinin ml adan daha kuvvetli bir hale gelmeleri amalanyor. Atlacak bir sonraki adm belki de, havayolu irketlerindeki yabanc mlkiyeti snrnn tamamen kaldrlmas olacak. Brezilya hem coraf hem de nfus asndan byk bir lke. Dolaysyla, gerek lke genelindeki entegrasyonun salanmas ve gerekse iktisad gelimenin (bymenin deil) salanmas asndan, havayolu sektr can alc bir neme sahip. "Milliyet temelli mlkiyet sorununu" halleden bir Brezilya'nn ok daha mreffeh bir hale gelmesi muhtemel. Yeter ki, buraya yatrm yapacak yabanclar, sektre "vahi kapitalist" bir anlayla yaklamasn. Fotograf: Captain Blood
lk 20 Havaliman (Avrupa) - 2010

Getiimiz hafta dnya genelindeki havalimanlarnn 2009 ylndaki yolcu saysna bakmtk.
112
Havayolu 101
Bu kez anna.aero tarafndan salanan veriler nda, Avrupa'daki havalimanlarnn 2009 performansna bir gz atalm. Aadaki tabloda Avrupa'nn en fazla yolcu trafii olan ilk 20 havaliman yer alyor. Londra Heathrow 66 milyon yolcu ile birinci olurken, Paris Charles de Gaulle 58 milyonla ikinci ve Frankfurt 53 milyon yolcu ile nc srada yer alm. Beinci sradaki Amsterdam, ev sahiplii yapt 45 milyon yolcu ile, KLM ve Schiphol'n ne kadar iyi bir ekilde konumlandrld ve pazarlandnn adeta canl bir ispat gibi. Bize gelince; stanbul Atatrk Havaliman, 32 milyonla sekizinci ve Antalya 22 milyon yolcu ile ondrdnc olmu durumda. Turist saysndaki muhtemel bir artla birlikte Antalya'nn bir ka sra daha trmanabilmesi mmkn grnyor. Avrupa'nn bu ilk 20 havaliman 2010 yl ierisinde toplam 648 milyon yolcuyu arlam. Yal ktann toplam yolcu says ise 2,4 milyar seviyesinde.
Havayolu 101
113
114
Havayolu 101
SralkeHavalimanYolcu (2010) 1 ngiltere Londra (Heathrow) 65,747,199 2 Fransa Paris CDG 58,164,612 3 Almanya Frankfurt 53,009,221 4 spanya Madrid 49,863,504 5 Hollanda Amsterdam 45,211,749 6 talya Roma (Fiumicino) 36,337,050 7 Almanya Mnih 34,721,605 8 Trkiye Istanbul Ataturk 32,145,619 9 ngiltere Londra (Gatwick) 31,347,444 10 spanya Barselona 29,209,595 11 Fransa Paris ORY 25,203,969 12 svire Zrih 22,878,251 13 Rusya Moskova (Domodedovo) 22,253,529 14 Trkiye Antalya 21,996,601 15 Danimarka Kopenhag 21,501,750 16 spanya Palma de Mallorca 21,117,270 17 Avusturya Viyana 19,691,206 18 Rusya Moskova (Sheremetyevo) 19,123,007 19 Norve Oslo 19,091,036 20 Almanya Dseldorf 18,988,149 Toplam647,602,366Avrupa Toplam2,429,942,44826.7% Fotograf: Adambro
Etihad lk eyrekte Maliyetleri Azaltt, Krlla Gz Krpt

ATW Online tarafndan yaynlanan bir habere gre, ran Krfezi'nin hzla byyen irketlerinden Etihad, 2011 ylnn ilk eyreinde bir yandan gelirini artrrken, dier yandan da birim maliyetlerini drmeyi baard. irketin geliri, geen yln ayn dnemine gre %21 orannda artarak 770 milyon USD'ye ulat. Bu sonucun, Etihad'n ksa sreli tarihindeki en iyi 1.eyrek performans olduu belirtiliyor. Ancak henz kra geememi olan irket, bu yl iinde baa-ba (break-even) noktasn yakalayarak, 2012'de bilanosunu siyah mrekkeple yazma niyetinde. Etihad'n aklamasnda dikkat eken bir dier husus; 2011'in ilk aynda petrol fiyatlarnda yaanan art, Ortadou'daki karklklar, Japonya depremi gibi etkenlere ramen irketin birim maliyetlerinin %5,9 orannda dmesi ve tanan yolcu saysnn %10,6 orannda artarak 1,9 milyona ulamas. Kargo geliri de %22'lik kapasite artnn ok zerinde, %44 orannda ykselmi durumda. 2003 ylnda kurulan Etihad'n CEO'luunu 10 Eyll 2006 tarihinden bu yana, bir Avustralyal olan James Hogan yapmakta.
Havayolu 101
115
Amerikal irketler Petrol Fiyat ile Yaryor

Bu yl belki de yakn dnemin en krls olacakt. Petrol fiyatlar bu kadar artmasayd. Amerikal havayolu irketlerinin aklad ilk eyrek sonular, petrol fiyatlarndaki artn etkisini yanstyor. Artan yolcu talebi ve sk bir biimde kontrol edilen kapasite arz, irketlerin, bilet fiyatlarn bir miktar artrmasnn nn amt. Bu sayede artan gelirler, kr marjnn da ykselmesi anlamna geliyordu. Ancak evdeki hesap arya uymad ve sene bandan bu yana petrol fiyatlarnda meydana gelen %2025 civarndaki art, krlln nn kapad. Bu yzden baz irketler geen seneye gre daha kt bir ml performans sergilerken, dierlerinin de kr dk kald: United: -213 milyon USD Southwest: 5 milyon USD Jetblue: 3 milyon USD Alaska Air: 29,5 milyon USD American: -436 milyon USD
Avrupal Dk Maliyetliler Yavalyor mu?

Anna.aero'da geen hafta yaynlanan bir incelemeye gre, Avrupal dk maliyetli tayclarn byme hzlar git gide dmekte. Avrupa'nn en byk alt dk maliyetli taycs; easyJet, germanwings, Norwegian, Ryanair, Vueling ve Wizz Air'in tamamnn ubat ve Mart'taki aylk byme oranlar %15'in altnda kald. Bu alt havayolu irketi 2010 ylnda 165 milyon yolcu tamt. easyjet, germanwings ve Ryanair'in tadklar yolcu saylarndaki art daha geen sene %10 ve altna dmken, bu oran Norwegian'da %21 ve Wizz Air'de %23 mertebesinde gereklemiti. Ancak bu sene durum ok farkl. 116
Havayolu 101
2011'in ilk aynda germanwings ve Vueling'in yolcu saylar derken, Ryanair'in yolcu saysndaki art son be aydr %10'un altnda gerekleiyor ki, daha nce byle bir durum hi olmamt. Dk maliyetli tayclarn atklar ve kapattklar hatlara baknca da ilgin bir resim ortaya kyor. Bir yandan arka arkaya onlarca yeni hat alrken, Almanya ve Fransa gibi baz nemli lkelerde "hub" kapama veya uu frekans azaltma ynnde hamleler olduu grlyor. Zaten alan yeni hatlarn bir ou, haftada iki- gibi dk frekansl noktalar. Bu da, yolcu saysndaki artn neden yavaladnn bir aklamas niteliinde. Tabii bu aamada sorulmas gereken soru u: Avrupa Birlii (AB) i hat pazar acaba bir doyum noktasna m ulat? Bir yandan birlik genelinde nfus art orannn neredeyse sfra yakn olmas, dier yandan iktisad baz glkler, havayolu seyahatine olan talebin nispeten snrl bir biimde artmasna yol ayor olabilir. AB ierisindeki gelimi kara ve demiryolu hatlarn da hesaba katmak gerekiyor. Avrupa havayolu pazarndaki durulma sadece dk maliyetli tayclarla snrl deil. Tm irketler iin geerli. Bu yzden zellikle dk maliyetliler, alacak yeni ve byk pazarlar drt gzle bekliyor. "Yeni ve byk" pazar olarak akllara ilk gelen lke, tabii ki Trkiye. 24 Mart tarihli yazmzda Wizz Air'den bahserderken bu duruma ksaca deinmitik. AB ile Trkiye arasnda imzalanm olan yatay havaclk anlamasnn devreye girmesi, hi phesiz, lkemizi bir dk maliyetli tayc cennetine evirecektir. Bylece, sz konusu irketlerin yavalam olan yolcu art oranlarnda da ciddi artlar olabilir. Hele bir de AB, Trkiye Cumhuriyeti vatandalar iin geerli olan vize uygulamasn kaldrrsa...
Trkiye Blgesel Havacl in Dnm Noktas

Trk Hava Yollar (THY) tarafndan dn yaplan bir aklama, lkemizdeki blgesel havaclk almalar iin tam manasyla bir dnm noktas oldu.
Havayolu 101
117
Aklamaya gre; "Ankara'dan icra edilen Adyaman, Kahramanmara, Siirt, anakkale, Tekirda ve Bursa seferleriyle; Sabiha Gkcen'den icra edilen anakkale, Isparta, Nahcivan, Uak ve Tokat seferlerinin, Borajet'in operating carrier (iletmeci tayc), Anadolujet'in marketing carrier (pazarlamac tayc) olaca blok koltuk anlamas ile icra edilmesi ve Borajet'in ayrca utuu hatlarda da blok koltuk anlamasyla pazara rn sunulmasna karar verilmi" durumda. Dnyann drt bir tarafnda yaygn bir biimde uygulanan ama Trkiye i hat pazarnda bu aptaki bir rneini u ana kadar grmediimiz bir anlamaya imza atld ortada. Byk bir firma (THY), nispeten kk ve blgesel faaliyet gsteren dier bir firmadan (Borajet), hizmet satn alyor olacak. Yani Borajet bir bakma, THY iin bir besleyici havayolu (feederline) olarak faaliyet gsterecek. Sektrde "block space" olarak adlandrlan bu anlamaya gre THY, Anadolujet markas altnda Borajet'in uular iin bilet satacak. Bir yandan Borajet'in doluluk oran maksimize edilirken, dier taraftan da THY, maliyetlerini minimize edecek. Bylece her iki taraf da bu anlamadan kr ediyor olacak. Block space anlamalar "hard blocks" ve "soft blocks" olmak zere ikiye ayrlyor. Hard blocks trnde, pazalamac tayc, iletmeci taycnn her bir seferinden sabit bir miktarda koltuk ayrarak bunlar satmaya alyor. Sattklarnn yan sra, satamad koltuklarn parasn da iletmeci taycya dyor. Soft blocks'ta ise, pazarlamac tayc sadece satm olduu koltuklarn parasn demekle ykml. Block space anlamalarnn bir adm tesi "codesharing"; onun bir sonras ise "franchising" anlamalar olarak deerlendirilebilir. Tabii konuya besleyici havayolu i modeli asndan bakldnda, ABD'nin ok geni i hat pazarnda bu gibi anlamalarn yaygn bir biimde yapld grlr. Sene banda mercek altna aldmz Delta Connection bu duruma ok gzel bir rnek. Delta Connection markas altnda tam sekiz farkl blgesel havayolu irketi 650 civarnda uak ile hizmet veriyor. THY ile Borajet arasnda varlan anlamann lkemize hayrl olmasn temenni ediyor, lkemizde faaliyet gsteren blgesel havayolu irketi saysnn biraz daha artmasn
118
Havayolu 101
diliyoruz. Fotoraf: Borajet kurumsal web sitesi
Uakta Giyilmemesi Gereken 5 ey

nsanoluna kazandrd zaman asndan uakla yaplan seyahatlerin faydas kesinlikle tartlamaz. Ama bu fayda salanrken, fizik kstlar sebebiyle baz rahatsz durumlara da katlanmak gerekiyor. Bu rahatszlklarn arasnda en bata gelenleri, uak kabinindeki dk basn ve mekan darl. Mevcut uaklarda kabin basnc, deniz seviyesinden ancak 2.500 metre kadar ykseklikteki basn miktarna eitlenebiliyor. Yani yapacanz uak yolculuunda, Uluda'n tepesine trmanm gibi oluyorsunuz. :) Bir gn gelip Boeing 787 Dreamliner hizmete girdiinde, bu durum deiecek ve kabin basnc, 1.800 metre civarna inecek. Etkisi zellikle uzun yolculuklarda daha fazla grlen basn azl ve mekan darl sebebiyle, uak yolculuu srasnda zerimizde olan kyafetler, seyahatin konforu ve salk asndan kritik hale geliyor. zellikle de sk uan yolcular asndan. te MSNBC'nin seyahat blm tarafndan, "uakta giyilmemesi gereken 5 ey" eklinde tanmlanan liste: 1- Dar kyafetlerden kann! 2- Yksek topuklu ayakkab giymeyin! 3- Herhangi bir parfm kullanmayn; yeni ykanm giysileri tercih edin! 4- zerinde bakalarn rahatsz edecek yazlar bulunan (siyas, din vs) veya ar ak kyafetlerden saknn! 5- Tek bir kaln kyafet yerine, kat kat giyinin! Doru sze ne denir! :)
Havayolu 101
119
Konum Bazl Uygulamalarda lk 10 Havayolu irketi

Simpliflying'ten Shashank Nigam, "konum bazl" (location-based) uygulamalar kullanan havayolu irketleri hakknda bir alma yaparak, bu konudaki ilk 10 havayolu irketini belirlemi. irketler bu tr uygulamalar git gide daha sk kullanr hale geldi. Bylece bir yandan markann glendirilmesi amalanrken, dier yandan da yolcularla (mteri) olan balantnn (ilikinin) gelitirilerek, havayolu markasna olan sadakat dzeyinin artrlmas hedefleniyor. Listenin ilk be srasnda yer alan uygulamalar gerekten baarlyken, sonrasndaki be uygulama biraz da 10'luk sralamann dolmas iin seilmi sanki. germanwings'inki hari, genelde zayf ve konum bazl uygulama kavramndan biraz uzak kalan almalar listeye girmi gibi. te Nigam'a gre konum bazl uygulama konusunda en baarl ilk on havayolu irketi: 1- Virgin America: Terminal 2 Takeover (Foursquare ve Facebook Places) 2- KLM: Surprises (Foursquare) 3- Southwest: Loopt Rewards (Loopt) 4- Kopenhag Havaliman: Artrlm Gereklik (Augmented Reality) Uygulamas (iPhone) 5- Air New Zealand: Koru Longe Entrance (Foursquare) 6- Jetblue: Go Places (Facebook Places) 7- Lufthansa: Oktoberfest (Facebook Fan Page) 8- germanwings: ITB Berlin Takeover (Facebook Places) 9- Continental: #justlanded & Flight Number (Twitter) 10- British Airways: Grand Central pitch-up (Foursquare) Top 10 Location Based Service Initiatives by Airlines [slideshare id=7725850&w=510&h=426&sc=no] View more presentations from Shashank Nigam
120
Havayolu 101
Trk Hava Yollar - Hong Kong Otobs Reklamlar

Trkiye'nin yegne kresel markas konumundaki Trk Hava Yollar'nn son bir ka yldr dnya genelinde balatt tantm atanda, ak hava (outdoor) reklam almalar geni yer tutuyor. 18 Nisan'da alan yeni Toulose hatt iin yaplan taksi reklam, geen sene sonuna doru Milano'da karmza kan tramvay reklamlar, Atatrk Hava Liman'nn giriindeki duvar almas ve tabii ki bu almalarn belki de en by olan Bangkok Baiyoke Tower, THY'nin ak hava reklamlarndan hemen aklmza gelenler. Uzun yllardr Hong Kong'taki bir Trk irketinde alan bir arkadamzn dikkatini ise bu kez, belediye otobslerindeki THY reklamlar ekmi. Bu kk ama kudretli ehir-devletin drt bir yanna ulaan otobslerin zerleri, farkl bir ok THY mesajyla donatlm. Bu reklam almas kapsamnda Barcelona, Manchester United, Basketbol Euroleague ve Globally Yours temalaryla giydirilmi olan otobsler, her gittikleri yerde dikkatleri zerlerine topuyor. Bakalm THY'nin dikkat eken bir sonraki ak hava reklam, hangi dnya kentinde sahne alacak? Trk Hava Yollar - Hong Kong View more presentations from Havayolu 101
Ryanair'in Bikinili Reklam Neden Yasakland?

Sk sk sansasyonel reklamlaryla gndeme gelen Ryanair bu kez baltay taa vurdu.
Havayolu 101
121
irket tarafndan getiimiz aylarda gazetelere verilen bikinili reklam, ngiliz reklam standartlar kurumu ASA (Advertising Standards Authority) tarafndan, ge de olsa, yasakland. Pek iyi, ama neden? ASA'dan yaplan aklamaya gre, Ryanair'in vermi olduu reklam tketicileri, yani yolcular yanl ynlendiriyor. Ocak aynda yaynlanan ve 10 Ocak 2011 tarihine kadar rezervasyon yaplmas gerektii belirtilen reklamn slogan u ekildeydi: "Book to the Sun Now" Trke'ye, "Hemen Gne'e Rezervasyon Yapn" eklinde tercme edilebilir. Tek gidi fiyatnn 8 Euro'dan balad kampanyann geerli olduu seyahat dnemi ise ubat ve Mart aylaryla snrl. lk bakta hi bir sorunun grnmedii bu kampanyann ayrntsnda ise kk bir eytan gizli. ASA'nn yapt aratrmaya gre, Ryanair'in yolcularna reklamn yapt bu kampayann geerli olduu hatlarda ubat ve Mart aylar "ortalama en yksek" scaklklar u ekilde gereklemi: - En scak noktada 11 ile 14, - En souk noktada 0 ile 4, - Dier bir ok noktada ise 6 ile 9 derece arasnda. :) Ryanair'den yaplan aklamada ise, ASA'nn reklam yasa kararnn "dikkate alnaca"
122
Havayolu 101
belirtildi. :)
ran'dan Misilleme: Akaryakt Yok!

Geen sene Temmuz aynda ran tarafndan yaplan bir aklama, bir ok kiiyi artmt. ran; Almanya, ngiltere ve Birleik Arap Emirlikleri'nin (BAE), ran meneli yolcu uaklarna akaryakt ikmli yapmadn iddia ediyordu. Bu iddia tam da, Birlemi Milletler tarafndan ran'a uygulanmakta olan ambargonun sklatrlmas ynnde alnan bir kararn hemen arkasndan gelmiti. Akaryakt ikmli konusunda yaanan bu gelime, ran Air ve Mahan Air'i bir hayli zora sokmutu. Zira bu sknty amak iin iki seenek bulunuyor. Ya "tankering" denilen uygulama ile ranl uaklar dn seferinde kullanaca yakt da k noktasnda yklenecek, ya da sefer yaplan gzerghn ortalarnda bir yerde "teknik ini" yaplarak akaryakt ikmli gerekletirilecekti. Her iki durum da byk bir zarar manasna geliyordu. Zira maliyetler yerine gre iki katna kadar trmanyordu. Fakat iddiaya konu olan lkeler, ranl uaklara ynelik herhangi bir yaptrmn sz konusu olmadn belirtmiti. Akaryakt firmalar ise konuyla ilgili yorum yapmaktan kanmt. Bylece sz konusu firmalar, "olaan pheli" pozisyonuna dyordu. Getiimiz gnlerde rendiimize gre, ranl havayolu irketlerinin akaryakt ikmli sorunu halen devam ediyor. ran buna kar bir misilleme olarak Avrupal havayolu irketlerine akaryakt vermemeye balad. Sonu? Tahran'a sefer dzenlemekte olan Avrupal havayolu irketlerinden Alitalia, Austrian ve KLM, uu rotalarnda, en azndan bir sreliine, deiiklik yapmak zorunda kald. Alitalia, Tahran seferlerini Ankara zerinden icra ederken, Austrian Bak'y ve KLM de Atina'y tercih etti. Ticar havayolu sektrnn ba, uluslararas ilikilerdeki gerilimlerden bir trl kurtulmayacak gibi.
Havayolu 101
123
Medine Havaliman
Monday, May 02, 2011
zellikle Hac - Umre sezonu boyunca youn bir trafie sahip olan Medine Havaliman (MED), bugnlerde yine yln en youn gnlerini yaamakta. Bir ka sene ncesine kadar daha ziyade i hat uularna hizmet vermekte olan liman, zellikle 2007 ylndan itibaren uluslararas uularn da ynlendirildii bir alan oldu. 2005 ylnda 1,2 milyon i hat yolcusuna karlk 0,5 milyon d hat yolcusunun gei yapt Medine Havaliman, 2009'da 1,3 milyon i hat ve 1,4 milyon d hat yolcusunu arlad. Medine Havaliman'na aralarnda Trk Hava Yollar'nn da bulunduu 11 havayolu irketi tarifeli sefer dzenliyor: Air Arabia (G9), Egyptair (MS), Emirates (EK), Gulf Air (GF), Lion Airlines (JT), Middle East Airlines (ME), nas air (XY), Royal Falcon (RL), Royal Jordanian Airlines (RJ) ve Saudi Arabian Airlines (SV). inde bulunduumuz gnlerde limana yaplan uularn yaklak %79'u Ortadou merkezliyken, bu blgeyi; Kuzey Afrika %7, Gney Asya %6, Avrupa %5 ve Gneydou Asya %3'lk payla takip ediyor. Havalimanndaki Ortadou paynn yksek olmas, buraya sefer yapan uak tiplerinin de zellikle dar gvdeli tiplerde younlamasn beraberinde getiriyor. Embraer 170, Airbus A320, Boeing (Douglas) MD-90 gibi uaklar burada sk sk grmek mmkn.
Fotorafnzn KLM'in 777'sinde Olmasna Ne Dersiniz?

Gney Hollanda'nn 100.000 kiilik irin kenti Delft, gemii yzyllar ncesine giden seramik ileriyle nl bir yer. Bu bakmdan lkenin kltrel tarihinde nemli bir yere sahip. Hem lkesinin hem de dnyann kltrel varlna sonuna kadar sahip kma hedefinde olan KLM, son sosyal medya almasyla Delft'i bir kez daha gndeme tad. 124
Havayolu 101
Tnooz tarafndan esprili bir dille daha imdiden "yln en tuhaf uygulamas" yaktrmas yaplan ve Tile&Inspire ad verilen kampanyaya web sitesinden, Facebook'tan veya Hyves adl sosyal a ortamndan katlmak mmkn. Yapmanz gereken eyler ok basit. Hounuza giden Delft seramiini semeniz, istediiniz bir fotoraf yklemeniz ve insanlara ilham verecek bir cmle yazmanz yeterli. Bir jri tarafndan yaplacak seim sonrasnda finale kalan aday delft ilerinden yaklak 4.000 tanesi kur'a ile seilerek, KLM'e ait bir Boeing 777-200 tipi uan zerine yaptrlacak. Hayr, yanl okumuyorsunuz. Ksa srede tamamlanmas hedeflenen bu kampanya sonucunda, 16 Haziran'dan itibaren bir KLM tayyaresi, zerindeki 4.000 ksur portreyle birlikte dnyann drt bir yann ziyaret ediyor olacak. KLM yneticilerinin akllarndan geeni okumamz tabii ki mmkn deil ama uyguladklar irket politikas ile "mill" - "kresel" dengesini ok iyi tutturmu olduklarn rahata sylebiliriz.
Cidde Havaliman
Tuesday, May 03, 2011
31 Mays 1981 tarihinde hizmete giren Cidde Kral Abdlaziz El Suud Havaliman, 15 Km2'lik bir alan zerine kurulmu durumda. Kraliyet ailesi iin ayrlan zel terminali saymazsak havaliman; Kuzey, Gney ve Hac olmak zere terminalden oluuyor. slm leminin en kutsal noktas olan Mekke'ya olan yaknl sebebiyle, zellikle Hac ve Umre dnemlerinde byk bir younluu yklenen havaliman, sahip olduu zel Hac Terminali ile dikkat ekiyor. 405.000 M2'lik bir alana sahip olan terminal; Pekin, Dubai ve Hong Kong Havalimanlar'na ait terminallerle birlikte dnyann en bykleri arasnda yer alyor. Bu terminal ayn anda 80.000 kiiye hizmet verebilecek ekilde tasarlanm. Suudi Arabistan Havayollar'nn (SAH) nemli merkezlerinden olan Cidde Havaliman'nn kuzey terminali yabanc havayolu irketleri tarafndan kullanlrken, gney terminali SAH, Nas Air ve Sama Airlines tarafndan paylalm. Gnmzde 50 civarnda havayolu irketinin sefer dzenledii Cidde Havaliman, 6 milyonu i, 10 milyonu da d hat yolcusu olmak zere ylda yaklak 16 milyon yolculuk bir trafie sahip. Yine yllk uak trafii de 150.000'i ayor.
Havayolu 101
125
Uu trafiinin %60' Ortadou'dan gelirken, Kuzey Afrika ve Gney Asya, %10 civarndaki payla bu blgeyi takip ediyor. Cidde Havaliman'nn en dikkat ekici ynlerinden bir tanesi, adr eklinde yaplm olan ats. atnn ekli, fiber-glass adl maddeden yapldn bilmeyenler iin, ho bir gz aldanmas oluturabiliyor.
ABD'deki Kavga Byyor

Gelien teknoloji ve daralan kr marjlar erevesinde havayolu irketlerinin yolcularyla aralarnda olan aktrleri devre d brakmaya alt artk hepimizin malumu. Getiimiz yln sonlarna doru American Airlines tarafndan atelenen ilk fiein ardndan, havayolu irketleriyle acente/GDS irketleri arasndaki gerginlik bir trl azalmyor. American ile Expedia arasnda bir orta yol bulundu derken, imdi de US Airways, dnyann en byk GDS irketlerinden Sabre ile mahkemelik oldu. Gelirlerinin %35'ini Sabre zerinden yaplan rezervasyonlardan elde eden US Airways, "Sabre'n elindeki pazar gcn kullanarak, acentelerin dorudan US Airways sistemini kullanmasn engelledii ve bilet fiyatlarn sun bir biimde yukar ektiini" iddia ediyor. US Airways, Sabre'n adeta tekelci hale gelen davranlarndan da iketi. Havayolu irketlerinin, araclarla olan mcadelesi bununla da kalmad. American Airlines, Travelport'u dava ederek, bu irketin, "American Airlines'n bilet fiyatlarn yolculara, olduundan yksek gsterdiini" iddia etti. Travelport'un, geen yl American ile ortakl bir anda bozuluveren Orbitz'in neredeyse %50 hissesinin sahibi olduunu belirtmemiz yeterli olacaktr. Sektrn en byk aktr gruplar arasndaki kavga git gide byyp karmak hale gelirken, yakn zamanda bir anlama zemininde buluulacak gibi grnmyor.
Trk Hava Yollar Hac Seferleri

Wednesday, May 04, 2011
"Yollarda kaybedeceiniz ok deerli vakitlerinizi, Trk Hava Yollar Hac seferleri ile mukaddes Hac ziyaretine tahsis edebilirsiniz."
126
Havayolu 101
THY'nin 1969 ylna ait Hac dnemi reklamnda byle sylenmi. Toplam 2.200 TL'lik bir cret karlnda 3 saatte stanbul, Ankara veya Adana'dan Cidde'ye seyahat etmenin mmkn olduu belirtilmi. Reklamda uak figr olarak, 1967 ylnn sonunda filoya katlm olan ve THY tarihinin ilk jet ua nvanna sahip McDonnell Douglas DC-9 tipi tayyare kullanlm. Hatrlanaca zere o yllarda Hac ve Umre ziyaretleri byk oranda karayolu ile yaplmakta ve sadece yolda geirilen sre gnleri, hatta haftalar bulmaktayd. Bu manada uak yolculuu gerekten de ok byk bir rahatlk ve zaman tasarrufu anlamna geliyordu. Ama iin maliyet boyutu gerekten ok st dzeyde. 1969 ylndaki 2.200 TL'nin gnmzdeki deerini hesaplamaya kalknca, o yllardaki bilet maliyetinin ne manaya geldii daha net anlalyor. :) u an iinde bulunduumuz Umre dnemine ksaca deinmek gerekirse; geen yl 280.000 Trk vatandann gerekletirdii Umre ziyaretlerinde bu sene 300.000 rakamnn alaca tahmin ediliyor. Bu say ayn zamanda, Umre pazarnn hacminin yllk 300 milyon Euro'yu aaca manasna da geliyor.
Qatar Airways ddial Geliyor

Qatar Airways'in tez canl CEO'su Ekber El Bekir, sektrn nde gelen dergilerinden Airline Business'n konuu oldu ve irketin iddial planlar hakknda bilgi verdi.
Havayolu 101
127
te o rportajn ne kan blmleri. El Bekir, 1993'n sonunda kurulmu olan Qatar Airways'in bana 1997 ylnda geti. O dnemde irketin hedefiyle ilgili olarak yapt 35 uaklk bir filo ile 35 noktaya uu dzenleme fikri, rakipleri tarafndan bir "aka" olarak kabul edildi. Ancak 13 sene sonunda Qatar Airways'in gelmi olduu nokta, rakipleri tarafndan son derece ciddi bir biimde kabul grmesini salad. irketin merkezi konumundaki Doha'da 15 milyar Dolar'a ml olan yeni havaliman gelecek yln sonunda alrken, bir yandan Qatar Airways'in halka arz edilmesine ynelik almalar, dier yandan da uluslararas ittifak araylar devam ediyor. Havayolu sektr asndan gnmzde Ortadou'da drt nemli aktr bulunuyor: Emirates, Etihad, Gulf Air ve Qatar Airways. El Bekir'e gre bunlardan sadece ikisi "byk" oyuncu olarak yoluna devam edecek. Blgedeki dier havayolu irketleri ise byklerin yanndaki figuranlar olarak kalacak. El Bekir'in iki byk oyuncu olarak tahmin ettii irketlerden bir tanesi Emirates olurken, dieri tabii olarak Qatar Airways. Emirates ile trafik sonular bakmndan rekabet etmelerinin mmkn olmadn samimiyetle belirten El Bekir, bu rakiplerini zellikle krllk bakmndan geride brakacaklarna inanyor. irketin %50'si, sadece 1,7 milyonluk bir nfusa sahip olan Katar devletine ait. Katar, adn yakn zamanda, 2022 FIFA Dnya Kupas'nn ev sahipliini yapmaya hak kazanarak duyurdu. lke ayrca, byk doalgaz rezervleriyle tannyor. Bu yl filodaki uak says 100'n zerine karken, 2013 yl sonunda bu rakamn 130'a ulamas hedefleniyor. Son dnemdeki byme oran ylda %25 gibi yksek rakamlara ulaan Qatar Airways, 2013 sonrasnda ise bu oran ylda %10 civarna ekecek. nmzdeki yllarda filoya Boeing 787, Airbus A380 ve Airbus A350 gibi yeni uaklar dahil olacak. irketin u anda 170 adet yeni uak siparii bulunuyor. Haziran aynda Paris'te yaplacak havaclk fuarnda yeni sipariler verilmesi de gndemde. irket zellikle Bombardier C Serisi ile Airbus'n yeni A320neo modelleri arasnda bir seim yapacak. 2010-11 mli ylnda 5,7 milyar USD civarnda gelir elde etmeyi hedefleyen irketin kr hedefi ise 100 milyon USD mertebesinde. Ortadou ve Kuzey Afrika'da son 3-4 aydr yaananlar ve artan petrol fiyatlar, Qatar Airways'i de etkilemi durumda. Yukarda da belirttiimiz zere Qatar Airways henz halka arz edilmi deil. Bunun gerekleebilmesi iin irket kendisine, " yl arka arkaya kr etme" art koymu. Bu
128
Havayolu 101
durumda bir halka arzdan bahsedebilmek iin en iyi ihtimalle 2013 ylnn beklenmesi gerekiyor. Bu noktada, oneworld'n Qatar Airways'e olan ilgisinden bahsetmek elzem. Henz herhangi bir resm grme yaplmazken, BA+Iberia CEO'su Willi Walsh'un, Qatar Airways'e ok scak bakt biliniyor. Ayrca El Bekir'in rportajndaki bir baka dikkat ekici cmle, Qatar Airways'in bir baka irketi satn alp almayaca hususunda. El Bekir, satn alabilecekleri muhtemel bir irketi u ekilde tarif ediyor: "Krl, Qatar Airways ynetimini bo yere megul etmeyecek, byk potansiyele ve salam bir iletme yapsna sahip." El Bekir'in aklndan hangi havayolu irketi veya irketlerinin getii dorusu merak konusu. 2005 ylnda sadece 6 milyon yolcu tayan Qatar Airways, 2010 ylnda bu rakam 12 milyonun zerine karm durumda. irket ayn dnemde toplam gelirini de drt katna ykseltmeyi baard. u an 100 noktaya sefer dzenleyen Qatar Airways'te yaklak 11.000 personel grev yapyor.
Havaliman letmelerinde ttifak

Thursday, May 05, 2011
IATA tarafndan aylk olarak yaymlanan Airlines International adl derginin ubat saysnda, havaliman iletmeleri arasndaki ittifaklar irdeleyen bir makale yer ald. Makaleye gre; havayolu irketleri arasndaki satn alma ve birlemelerde nde gelen gaye, uu a genilii ve lek ekonomisinden faydalanmak olurken, havalimanlar arasndaki ibirliklerinde daha ziyade egdm art ve uzmanlk aktarm n plana kyor. 2008 ylnn Ekim aynda Aeroports de Paris ile Schiphol Group arasnda 12 yllk bir stratejik ittifak anlamas imzaland. Bylece Skyteam'in Avrupa bacanda srdrlen "dual hub" (ikili merkez) politikas erevesinde, Paris CDG ve Amsterdam'daki Schiphol (AMS) ile Air France KLM arasndaki iliki ve entegrasyonun daha da glendirilmesi amalanyor. 2013 ylndan itibaren ylda 18 milyon Euro tasarruf edilecei tahmin edilen bu ittifak oluturan CDG ve Schiphol limanlarnn 59 milyonluk nfusa sahip bir havzaya (catchment area) sahip olduunu da eklememiz gerekiyor. CDG, Schiphol ve Air France KLM arasndaki bu yakn iliki, Bremen Uygulamal Bilimler Universitesi retim grevlisi Dr Hans-Martin Niemeier tarafndan "tekelcilik" tehlikesi erevesinde deerlendiriliyor.
Havayolu 101
129
Niemeier'e gre coraf olarak bir birlerine yakn havalimanlar arasndaki ibirlikleri, pazar domine etmenin dnda ok da fazla bir ie yaramyor. 2010 ylnda yaplan bir baka havaliman ibirlii ise Star Alliance ekosistemi erevesinde gereklemi ve Mnih (MUC) ile Changi (SIN) Havalimanlar stratejik ittifak kurmutu. Havaliman ibirliklerine tarihsel adan bakldnda, yakn gemite iki baarszlk yaand grlyor. 2001 ylnda yine Schiphol ile bu kez Frankfurt (FRA) arasnda kurulan ve Pantares ad verilen ittifakn amalar arasnda, talya'daki havalimanlarn da bu ittifaka dahil etmek vard. Ancak bu amaca hi bir zaman ulalamad. Kargo havalimanlarnn kurduu ve bir sre baarl olan Galaxy adl birlik de bir sre sonra dalmak zorunda kalmt. Havalimanlar arasndaki ibirliklerine mspet bir rnek vermek gerekirse, Hong Kong (HKG) ile Shenzhen (SZX) arasndaki gsterilebilir. HKG uluslararas uularda bakmndan bir hayli zenginken, SZX de in i hat uular asndan son derece uygun bir tarife yapsna sahip. HKG-SZX ibirlii, bu iki liman arasndaki kara ve deniz ulamn mmkn mertebe kolaylatrarak, yolcularn i hat-d hat aktarmn kolayca yapabilmesini amalyor. Havalimanlar arasnda yaplacak buna benzer ibirlikleri havayolu irketleri iin faydal olurken, bunun dndaki ortaklklarda ini ve handling maliyetlerinin artmas kanlmaz hale gelebilir.
Rapid Rewards - Trueblue Karlatrmas

Ocak ayndaki bir yazmzda, Southwest Airlines'n sk uan yolcu program olan Rapid Rewards'ta yaplan kural deiikliklerini ele almtk. 1 Mart 2011 tarihinden itibaren geerli hale gelen sz konusu kural deiiklikleriyle, Southwest yolcularnn karsna, eskisine nazaran daha esnek ve daha cmert bir sadakat programyla kyordu. Yeni program ncekinden ayran en nemli zellik ise, yolcularn kazanaca puanlarn uulan mesafeye gre deil, dedikleri bilet cretine gre olmasyd. Bu noktada, ABD'deki gen ve dinamik havayolu irketlerinin banda gelen JetBlue'nun sk uan yolcu program TrueBlue ile Southwest'in Rapid Rewards'unu ksaca mukayese etmekte fayda var. 1- Puan Kazanma: - TrueBlue: Bilete denen her bir Dolar iin 3 puan kazanlyor. Bilet, JetBlue'nun web sitesinden satn alndysa, Dolar bana kazanlan puan 6'ya ykseliyor.
130
Havayolu 101
- Rapid Rewards: Bilete denen her bir Dolar iin 6, 10 ve 12 olmak zere farkl seviyede puan kazanlyor. Bilet creti ykseldike, kazanlan puan katlanarak artyor. 2- Program Ortaklar: Rapid Rewards'un program orta says TrueBlue'ya gre ok daha fazla. Ayrca Rapid Rewards'ta, program ortaklar zerinden puan kazanmak daha kolay. 3- Otomobil Kiralama: Trublue'nun bu konudaki tek orta Hertz. Rapid Rewards'ta ise Hertz'in yan sra Alamo, Avis, Budget, Dollar ve Thrifty adl irketler de programa dahil. Rapid Rewards'ta tm otomobil kiralamalar 600 puanken (100 Dolar'lk bir biletle kazanlacak puan miktarna denk), TrueBlue'da oto kiralama bedeli 50 ile 300 puan arasnda deiiyor. (9-50 Dolar aralndaki biletlerle bu puanlar kazanmak mmkn) 4- Otel: Burada da Rapid Rewrds'un nde olduu grlyor. TrueBlue sadece Hilton HHonors adl otelle i birlii yaparken, Rapid Rewards'ta seenekler Best Western, Choice, HHonors, Hyatt, La Quinta, Marriott, Starwood, Wyndham ve the Venetian eklinde. 5- Kredi Kart: Her iki program da birer kredi kart sunuyor. zellikleri aa be yukar ayn. 6- Puan Harcama: Sk uan yolcu programlarnn en kritik noktas kazanlan puanlarn nasl harcanacadr. Havayolu irketlerinin kullandklar gelir ynetimi sistemleri, ayn anda ayn uakta farkl bir ok bilet creti ile seyahat eden yolcularn bulunmasna yol ayor. Dolaysyla bir sadakat programndan kazanlan puanlarn maddi deerini lmek o kadar kolay olmuyor. Ama yaplan basit aratrmalara gre Rapid Rewards'ta bir puan, 0,83 - 1,67 Cent aralndayken, TrueBlue'da bu aralk 0,95 - 1,35 Cent eklinde. 7- Puan Satn Alma: Her iki programda da yelerin puan satn alarak hedefledikleri puan seviyelerine ulamalar mmkn. Neticede bakldnda, TrueBlue ile dk cretlerde puan biriktirmek daha kolayken, Rapid Rewards nispeten daha yksek bilet creti deyen yolculara hitap ediyor. Puan harcama hususunda da trueBlue nde grnyor. Kazanlan puanlarn Dolar bazndaki karl nispeten daha dar bir aralkta bulunuyor. Program ortaklarnn says ve eitlilii asndan da Rapid Rewards ne kyor. amal seyahat eden yolcularn bilet bana dedikleri parann fazla olduunu dnlrse, yukarda da belirttiimiz zere Rapid Rewards ile puan biriktirmek ok daha kolay olabilir.
Havayolu 101
131
Avrupa Ortak Hava Sahasnda Yeni Bir Adm

ok uzun yllardr konuulan ve bir takm almalar yaplan Avrupa Ortak Hava Sahas konusunda getiimiz hafta bir adm daha atld. Avrupa'daki yedi devlet, mill hava sahalarn birletirmek yani tek elden idare edilir hale getirmek iin bir anlama imzalad. Avusturya, ekya, Macaristan, Slovakya, Slovenya, Hrvatistan ve Bosna Hersek, hava sahalarnn idaresini iyiletirmek amacyla bir araya gelme karar aldlar. Bir yandan maliyetlerin azaltlp, dier yandan da idar brokrasi sebebiyle yaanan gecikmelerin nne geilmesinin hedeflendii bu birliktelik, Avrupa'nn drdnc ortak hava sahas blounu oluturacak. Uzun zamandr kaplumbaa hzyla ilerleyen Avrupa ortak hava sahas almalar, zellikle geen seneki yanarda krizi sonras yeniden hareketlenmi ve hatrlanaca gibi, getiimiz Aralk aynda imzalanan bir anlama ile Fransa, Almanya, svire, Belika, Lksemburg ve Hollanda, hava sahalar zerindeki trafik kontrol sisteminin tek elden yrtlmesi ynnde i birliine gitmiti. Kl krizi dneminde yaanan skntlar sebebiyle, hem havayolu sektr hem de uamayan yolcular sebebiyle dier sektrler byk zarar etmiti. nmzdeki aylarda benzer i birlii anlamalarnn Avrupal dier devletler arasnda da gerekletirilmesi kanlmaz olarak grnyor.
British Airways Londra 2012 Reklam Kampanyas

Futbol kadar fanatii olmasa da, her drt ylda bir yaplan olimpiyatlar, ak ara en byk spor organizasyonu olma zelliini korumakta. 2012 ylnda, yani yaklak bir yl sonra dzenlecek Londra olimpiyat oyunlar iin yaplan hazrlklar devam ediyor. Olimpiyat oyunlar Londra'da yaplnca, havayolu sponsorluu iin akla ilk gelen irket tabiidir ki British Airways oluyor. 2008 ylnda yaplan anlamayla Londra 2012'nin resm havayolu sponsoru olan irket, bu i iin 40 milyon Pound'u gzden karmt. British Airways, 2012 olimpiyatlar iin hazrlad reklamlar yaynlamaya balad. Mecra 132
Havayolu 101
olarak televizyondan kanan irket, olimpiyat reklamlarn basl medya ve online ortamlarda yaynlama stratejisini takip edecek. Bir yl srecek reklamlarn ay srecek olan ilk aamasnda nl ngiliz rol alacak. Dnyaca nl a ve restoran sahibi Heston Blumenthal, aktr-ynetmen Richard E Grant ve sanat Tracey Emin, British Airways'in online ortamdaki "Great Britons" adl reklam kampanyasnn ilk blmnn kahramanlar. Great Britons kampanyas erevesinde, katlmclarn katklaryla hazrlanacak zel bir Olimpiyat Mns, British Airways uaklarnda datlacak. Ayrca yine ayn kampanya ile hazrlanacak bir ksa film, uaklarda ve oyunlarn alnda gsterilecek. Bunun yan sra, bir de oyunlarla ilgili olarak bir uak, zel bir d tasarm ile boyanacak. Bu ay sonunda ise British Airways'in sporculu reklamlar basl medyada yer alacak. Yan tarafta grlecei zere, yelkenciler, cimnastikiler ve tekerlekli sandalyeki yarmaclar bu reklamlarn kahramanlar arasnda bulunuyor. Slogan olarak ise klie ve sade bir cmle seilmi: "They will fly" irketin reklam kampanyasnda kresel marka kimliinin bir kenara braklarak youn bir biimde Birleik Krallk sosunun kullanld aka grlyor. Anlalan o ki, British Airways de iki arada, bir derede kalanlardan. :) Kreselcilik mi, ulusalclk m? Zor bir tercih. Yaklak bir yl srecek olan kampanya dneminde British Airways'in 10 milyon Pound'un zerinde bir reklam harcamas yapaca tahmin ediliyor. Bu meblan tek bir etkinlik iin ayrld dnlrse, bu ie ne kadar nem verildii kolayca anlalabilir. Havayolu 101 olarak, 2012 olimpiyatlarna katlacak tm sporculara imdiden baarlar diliyoruz.
Havayolu 101
133
IAG Alan Geniletiyor

British Airways ile Iberia'nn birlemesi sonucunda ortaya kan International Airlines Group (IAG), alann geniletmeye alyor. oneworld adl havayolu ittifaknn en gl irketi konumuna gelen IAG, Gney Amerika'daki nfuzunu artrmak amacyla Portekiz'in bayrak tayc irketi konumundaki TAP ile yakndan ilgilenmeye balad. The Sunday Times kaynakl bir habere gre, her iki irket arasnda "gayrresm" grmeler yaplyor. Portekiz'in iktisad durumu mlm. Zor durumdaki lke, kt giden ekonomisini dzeltmek iin Avrupa Birlii'nden 78 milyar Euro tutarnda destek alacak. Bu destein artlar arasnda, mill havayolunun elden karlmas da bulunuyor. Analistler tarafndan 500 milyon Euro deer biilen TAP'n bir dier muhtemel tlibi ise, TAP'n en byk pazar konumundaki Brezilya'dan. Brezilyal tayc TAM'n da TAP'a teklif verebilecei konuuluyor. Bu noktada durup, bu ite ad geen irketlerin hangi ittifaklara ye olduuna bir bakmamz gerekiyor. IAG, bata da sylediimiz gibi oneworld yesi. Tliplerini bekleyen TAP ise Star Alliance'ta yer alyor. TAP'n Brezilyal tlibi TAM da Star Alliance'tan. Belli ki, TAP'n zelletirilmesi, ittifaklar aras yeni bir mcadeleye sahne olacak. Hatrlarsnz, geen senenin ikinci yarsnda aklanan LAN+TAM (LATAM) ibirliinde de oneworld ile Star Alliance kar karya gelmiti. Her ne kadar o iin sonucu belli olmasa da, LATAM'n oneworld'de kalaca konuuluyor. Bu durumda, TAP'n imdilik grnen her iki alcs da oneworld yesi olacak gibi. Star Alliance ve dolaysyla Lufthansa'nn bu konuda nasl bir adm ataca ve grup olarak Lufthansa'nn portfynn ok dolu olduu dnldnde, Star Alliance'n TAP'a sahip kp kamayaca byk bir merak konusu. 1945 ylnda kurulan TAP, tamam Airbus olmak zere be farkl tipte 55 uaklk bir filoya sahip. Ylda 9 milyon civarnda yolcu tayan irket, 10 tanesi Orta ve Gney Amerika olmak zere toplam 55 civarnda noktaya uu dzenlemekte.
134
Havayolu 101
Mil Puan Biriktirirken Dikkat Edilecek 8 Nokta

lkemizde zellikle son 6-7 sene ierisinde faizlerin hzla dmesi, bankalarn kendilerine yeni kazan kanallar retme ynnde farkl bir ok giriimde bulunmasn beraberinde getirdi. zellikle merkezinde uak bileti satn alma olan bir ok mil puan kazanma program, banka mterilerinin tercihine sunuldu. THY ile ibirlii sayesinde en nde yer alan Garanti-Shop&Miles'n yan sra AkbankWings, HSBC-PremierMiles ve Pegasus Kart, Yap Kredi-Adios, Bankas-Maximiles, VakfBank-MilPlus ve Denizbank-Miles&More Trkiye'deki rnekler arasnda ilk anda akla gelen mil puan programlar. msnbc.com'da yaynlanan ve genel olarak mil puan programlarndan faydalanrken dikkat edilmesi gereken noktalara dikkat eken bir makale, Trkiye'de yaayan bizlerin de takip etmesi gereken 8 nemli noktaya deiniyor:. 1- Byk balayn: Bankalar yeni yeliklerde olduka cmert davranabiliyor. Mil puan hediye sistemi olan farkl bir ok bankadan kredi kart alabilirsiniz. 2- Kartlar eitlendirin: Ayn bankann farkl bir ok kredi kart olabilir. Bunlarn arasnda ilk yelik aamasnda mil puan hediye edenleri bulun ve bu kartlara ye olun. 3- Promosyonlar akllca kullann: Havayolu irketleri, yolcu sadakatini artrmak amacyla sk sk zel promosyonlar dzenler. Bunlar yakndan takip edin. Bylece ksa srede ok fazla mil puan biriktirebilirsiniz. 4- Nakit ekim yapn: Bu zellik Trkiye'deki bankalar iin ne kadar geerli olabilir kestiremiyoruz ama kredi kart ile yaplan nakit ekimlerde mil puan hediyesi varsa, bunu mutlaka deerlendirin. 5- Hi durmayn: Bir yandan eski kredi kartlarn elden karrken, dier yandan da srekli yeni kart yeliklerinde bulunun. Ama yllk aidat miktarnn arya kamamasna da zen gsterin. 6- Dzenli olun: Kredi kartlarnzla ilgili ayrntl bilgileri, mesela bir Excel dosyasnda tutabilirsiniz. Kartn ad, yelik tarihi, biriken mil puan, yllk aidat gibi bilgiler ok faydal olacaktr. Unutmayn; "tasnif, ilmin temelidir." 7- Kredibilitenizi yksek tutun: ok sayda kredi kartn ayn anda kullanrken zellikle son deme tarihlerine dikkat edin. Mil puan kazanacam derken, bankalar nezdindeki kredibilitenizi yitirmeyin. 8- Kredi kart borcunuzun tamamn deyin: Aylk kredi kart borcunuzun tamamn deyemiyorsanz, mil puan biriktirme oyununa hi girmeyin. Zira kazandnz puanlarn ok daha fazlasn bankalara gecikme faizi olarak dyor duruma debilirsiniz.
Havayolu 101
135
Karbon Emisyonu Uygulamasna tiraz Var

Avrupa Birlii (AB) tarafndan gelecek yln bandan itibaren havayolu sektr iin de uygulanmaya balanacak olan "Karbon Emisyonu Kotas" uygulamasna byk devletlerin havayolu irketlerinden itirazlar gelmeye devam ediyor. in sivil havaclk idaresi, AB'ye bir bavuru yaparak, inli havayolu irketlerinin, AB'nin Emisyon Ticaret Sistemi'ne (Emissions Trading Scheme) dahil edilmemesini talep etti. Bu kapsamda Air China, China Eastern Airlines ve China Southern Airlines, AB'nin emisyon kotas uygulamasna itiraz ediyor. Atlantik'in dier yakasna bakldnda ise AB'ye kar olan itirazlarn bir adm teye gittii ve Amerikal sivil havaclk idaresi ve iki havayolu irketinin, AB Komisyonu'nu dava ettii grlyor. American Airlines ve United Continental, bu ite ba eken havayolu irketleri. AB'deki karbon emisyonu sisteminin, dnya genelinde havayolu sektrne ilk ylda 1,5 - 2 milyar USD tutarnda ilave bir maliyet getirecei hesaplanyor. Buna paralel olarak karbon kota fiyatlarnn da ykselecei n grlyor. AB'nin, ABD ve in taraflarna kar verecei mcadele merak konusu. Zira sz konusu iki devletin havayolu irketlerine bir ayrcalk tannmas durumunda, maliyet farkll asndan zellikle Avrupal irketlerin rekabette dezavantajl konuma decei aikr. AB'nin devreye sokaca karbon emisyonu sistemi uzunca bir sre daha havayolu sektrn megul edecek gibi grnyor.
Pegasus'ta Koltuk Seimi Ka Para?

lkemizin nde gelen dk maliyetli taycs Pegasus'un yeni balatm olduu Tahran seferlerini incelerken, uu bilgilerinin verildii sayfadaki koltuk seimi blm ilgimizi ekti. Gerek yabanc dk maliyetlilerde ve gerekse Pegasus'ta koltuk seiminin crete tb olduu herkesin mlmu. Ama fiyatlandrmann yapl ekli bize biraz enteresan geldi. Uan koltuklar kendi ierisinde drt ayr kategoriye ayrlm.
136
Havayolu 101
1- k kapsna denk gelen koltuklar. (52 TL) 2- Uan n tarafnda yer alan 5-6 sra. (33 TL) 3- Pencere ve koridor tarafndaki koltuklar. (26 TL) 4- Orta koltuklar. (18 TL) Yukardaki cretin uu bana tahsil edildiini dnrsek, k kapsna denk gelen koltuklarn ne kadar deerli olduunu daha rahat kavrayabiliriz. :) Pegasus'un bu uygulamasndaki anlalmas g olan taraf, orta koltuk seiminin de cretlendirilmesi. Havayolu ile seyahat edecek hangi yolcu orta koltukta oturmak ister ki? Bu daha ziyada, iki- kii beraber seyahat edip, koltuk seimi yaplmak istediinde, orta koltuun biraz da mecburiyetten tercih edilecei durumlar iin geerli sanrz. ;) Pegasus'un yurt ii uularnda ise koltuk seim cretleri srasyla 25, 20, 12 ve 8 TL mertebesinde.
British Airways, Kabin Memurlar ile Anlat

Friday, May 13, 2011
British Airways (BA) ynetimi, kabin memurlarn temsil eden sendika (Unite) ile aralarnda 2009 ylndan bu yana devam etmekte olan meseleyi en nihayetinde bir zme ulatrd. Taraflar arasnda varlan anlama, sendika yesi yaklak 10.000 kabin memurunun onayna sunulacak. Sz konusu anlamann ok byk bir ihtimalle kabul edilecei tahmin ediliyor. British Airways ynetimi ile kabin memurlar arasndaki sorunun tarihesine ksaca bir gz atalm. 2008-2009 dnemindeki kresel ml krizden en fazla etkilenen irketlerin banda gelen BA, 2009 ylnn Ekim aynda yapt bir aklama ile, tasarruf tedbirleri kapsamnda 1.700 kabin memurunun grevine son verileceini aklam ve bunun arkasndan da irket ynetimi ile personel arasnda uzun ve maliyetli bir mcadele dnemi balamt. 2010 ylnn Mart-Haziran aylar arasnda -drt gnlk ksa sreli grevler yaplm, grevde geen toplam gn says 22'yi bulmutu. Yzbinlerce yolcuyu etkileyen bu i brakma eylemlerinin BA'e maliyetinin 150 milyon Pound'u am olabilecei tahmin ediliyor. Bu srete tartlan en nemli konulardan bir tanesi, greve katlan kabin memurlarnn pass bilet haklarnn iptal edilmesiydi. Son varlan anlama ile bu hakkn iade edilecei syleniyor.
Havayolu 101
137
Ayrca kabin memurlarnn birinci yl iin %4, ikinci yl iin ise %3,5 orannda maa artna hak kazanaca gelen haberler arasnda. Tabii taraflar arasnda bu kadar uzun bir sre devam eden bu ekimenin mutlu sonla neticelenmesinin ardndan yatan sebebe de bakmak lazm. Bir yanda BA CEO'su Willi Walsh, dier yanda United Sendikas'nn ebakanlar Tony Woodleyve Derek Simpson, bu ii adeta bir namus meselesi haline getirmiti. Willie Walsh'un, BA ile Iberia'nn birlemesi sonucu kurulan IAG'nin bana gemesi, sendika bakanlarnn da grevden ayrlmalar, bir buuk yl akn bir sredir devam etmekte olan sorunun zlmesine yardmc oldu. Bylece hem irket, hem de o irketi oluturan en nemli unsur olan irket personeli kazanm oldu.
En Fazla Kargo Trafii Olan 20 Havaliman (2010)

2010 ylnda arlk (ton) bakmndan en fazla trafie sahip olan havalimanlarnn listesi yaynland. Listedeki en byk srpriz, ilk srann el deitirmesiyle yaand. ok uzun yllardr (18 yl) hava kargo tamaclnda birincilii kimseye kaptrmayan Memphis Havaliman, Hong Kong'un yapt byk ataa kar koyamayarak ikinci sraya geriledi. Dnya genelindeki ilk 20 sralamasna baktmzda, Dou Asya'daki 8 havalimannn nceki seneye nispeten %30 mertebesine kadar trmanan byk oranl artlarla dikkatleri ektiini gryoruz. Bir birlerine yakn mesafede olduklar sylenebilecek Hong Kong, Tayvan, Singapur, Bangkok gibi noktalar, blgesel kargo hub' olmak iin adeta yarr durumdalar. Listede ayrca ABD'den tam 7 havaliman birden bulunuyor. kinci sradaki Memphis, Fedex'in ve onuncu sradaki Louiseville ise UPS'in ana merkezleri olmalar sebebiyle bu listede ne karken, beinci sradaki Anchorage (Alaska) Havaliman da coraf konumu sayesinde bylesine byk bir kargo trafiini kendisine ekmeyi baaryor. ran Krfezi blgesinin parlayan yldz Dubai geen seneki yerini koruyarak, sekizinci byk kargo havaliman olmay baarm. lkemizin en byk havaliman konumundaki stanbul Atatrk Havaliman'nn (AHL)
138
Havayolu 101
kargo trafii asndan nasl bir performans gsterdiine, DHM'nin resm web sitesindeki istatistikler blmnden ulalabiliyor. Maalesef bu konuda pek iddial olduumuz sylenemez. AHL'nin 2010 ylndaki toplam kargo trafii 452.000 ton. Aslnda 2009'a nispeten %22'lik bir art dikkat ekiyor. Ancak dnya genelinde ilk 20, hatta ilk 30 havaliman arasna girilebilmesi iin daha uzunca bir sre ok allmas gerekiyor.
Havayolu 101
139
SraHavalimanTon 1. Hong Kong International Airport 4.168.394 2. Memphis International Airport 3.916.937 3. Shanghai Pudong International Airport 3.227.914 4. Incheon International Airport 2.684.500 5. Ted Stevens Anchorage International Airport 2.578.396 6. Paris-Charles de Gaulle Airport 2.399.067 7. Frankfurt Airport 2.275.106 8. Dubai International Airport 2.270.498 9. Narita International Airport 2.167.843 10. Louisville International Airport 2.166.226 11. Singapore Changi Airport 1.841.004 12. Miami International Airport 1.835.793 13. Los Angeles International Airport 1.810.345 14. Taiwan Taoyuan International Airport 1.767.075 15. London Heathrow Airport 1.551.405 16. Beijing Capital International Airport 1.549.126 17. Amsterdam Airport Schiphol 1.538.135 18. O'Hare International Airport 1.424.077 19. John F. Kennedy International Airport 1.343.114 20. Suvarnabhumi Airport 1.310.146 Fotoraf: Tksteven
United Airlines Koltuk Sralamasn Deitiriyor

Kr marjnn dk, rekabetin kimi durumlarda yksek olduu ticar havayolu sektrnde irketler, kazanlarn artrabilmek ve uu operasyonunu daha przsz hale getirebilmek iin en ince ayrntlarla dahi uramak durumundalar. Continental'le birlemesinin ardndan dnyann en byk bir ka havayolu irketinden biri halien gelen United Airlines iin de durum farkl deil. United'n birleme ncesine ait tm i hat filosunun koltuklar, Continental tarafndan gelen uaklarn koltuk sralamasyla eit hale getirilecek.
"Koltuk sralamasnda nasl bir deiiklik olabilir ki?" diye denenler olabilir. Yani her uakta koltuklar 1 numara ile balar ve en son sraya kadar o ekilde devam eder.
United'ta artk sralama bu ekilde deil. Filo ierisinde tutarllk salamak zere koltuk sralamas biraz farkl hale getiriliyor. Koltuklar yine business class'ta 1 numaradan balayacak. Ancak economy blmnn ilk sra koltuklarnn numaras bundan byle 7'den balayacak. Sk uan yolcularn sk sk tercih ettii ve "k kapsna denk gelen" koltuklarn sra numaras ise 20 olarak tespit edildi. Hangi uakta olursa olsun, United'n i hat filosunda bu numaralar deimeyecek. 7-21 aras tm koltuklar "Economy Plus" snfnda bulunacak. Yani ilave bir cret karl, bir miktar daha fazla diz mesafesinin satn alnabildii koltuklar bunlar. United'n koltuk sra numaralarnda yapt bu deiikliin en nemli sebebi, uu operasyonu esnasnda meydana gelebilecek muhtemel bir uak veya tip deiiklii sonrasnda, yolcularna daha ncesinden satm olduu koltuk yer ve tipleriyle ilgili bir 140
Havayolu 101
sknt yaanmamas. Economy Plus koltuu alan yine orada oturacak, k kapsn tercih etmi olan yine ayn koltuk srasnda yer bulabilecek. Hem yolcu memnuniyeti salanacak, hem de boarding esnasnda uak iinde yaanmas muhtemel bir yer tartmasnn nne geilerek zamannda kalk performansnn menf bir biimde etkilenmesi engellenmi olacak. Fotograf: SeatGuru
Dk Maliyetli Modelinin Avantajlar Eriyor mu?

Dk maliyetli tayc i modelinin avantajlar gn getike erimekte. Yakn gemite zellikle Avrupa ve ABD'deki bir ok network tayc, uu esnasnda yolculara sunduklar ikram son derece kstl hale getirmiti. lave diz mesafesi sunan koltuklar parayla satlmaya balanm, bilet cret kurallar sadeletirilirken, bilet sat kanallarnn maliyetlerini en aza indirgeyebilmek iin internet satlar tevik edilmiti. The Wall Street Journal'n "Orta Koltuk" adl blog sayfasnda kan bir habere gre, dk maliyetli tayclarn bir baka avantaj olan "ikincil havalimanlar" noktasnda da iki i modeli arasndaki fark gn getike azalmakta. Southwest'in kurulduu ilk yllardan beri takip ettii "ikincil havaliman" sistemi, bu gibi noktalardaki ortalama bilet cretinin, byk havalimanlarna nispeten ok daha dk olmasn salamt. Yllar ierisinde pazar pay asndan kk havalimanlar bir hayli yol almt. Ancak artk durum deiiyor gibi. ABD Ulatrma Bakanl tarafndan aklanan istatistiklere gre son 10 yl ierisinde byk havalimanlarndaki ortalama bilet creti derken, kk havalimanlarndaki gelime bunun tam tersi ynnde. Mesela Los Angeles'ta LAX'taki ortalama bilet fiyatlar 2000 ylndan bu yana %1 orannda azalrken, ayn blgeye hizmet veren Bop Hope (BUR) havalimanndaki fiyatlar %42 orannda art gstermi. Bir baka dramatik deiim, Southwest'in kalbi konumundaki Dallas'ta yaanm. Love Field (DAL) yolcular fiyatlarn %29 arttna ahit olurken, Southwest'in srarla
Havayolu 101
141
kullanmaktan kand Fort Worth (DFW) Havaliman'nda bilet cretleri %12'ye yakn bir oranda aaya gitmi. lkemize baktmzda ise stanbul'daki Atatrk Havaliman - Sabiha Gken Havaliman rekabeti dnda ABD ve Avrupa'dakine benzer bir havaliman rekabeti bulunmadn syleyebiliriz. Eer istikrarl bir biimde iletmeye alabilirse, benzer bir durumu Antalya ile Gazipaa meydanlar arasnda grmek mmkn olabilir. Neticede Havayolu 101 olarak bir ok kez dile getirdiimiz iddiamz yineliyor ve 3-4 saate kadar olan uu mesafelerinde network tayclarn da, dk maliyetliler gibi hareket etmek mecburiyetinde kalacan ve gelecekte havayolu sektrndeki en geerli i modelinin "network+dk maliyetli tayc" eklinde olacan tahmin ediyoruz.
Air France AF447 Kazasnda nemli Gelime

Neredeyse iki yl olacak. 2009 ylnn Haziran aynn ilk gnnde yaanan kaza belleklerimizdeki tazeliini hl korumakta. Air France'a ait bir Airbus A330 tipi tayyare, Rio de Jenerio - Paris seferini yapmaktayken, Atlas Okyanusu zerinde radar ekranndan kaybolmu ve uan enkazndan geri kalan paralar bulmak dahi gnler srmt. Test uuu esnasnda yaanan kazay hari braktmzda, bir A330'un bu aptaki ilk kazasyd. Ne uan enkaz ne de kara kutular bulunabilmiti. Gerek Trkiye ve gerekse dnyann bir ok yerindeki komplo teorisi merakllar hemen konumaya balam ve "kara kutularn kasten bulunmad" ynnde garip bir iddiay dillendirmeye balamt. Ancak Havayolu 101 ekibi olarak, gemi rnekler nda, sz konusu kara kutularn ne yaplp, edilip mutlaka bulunacan vurgulamtk. Ve nihayet o gn geldi. ki senelik ve milyonlarca Dolar'lk bir arama-kurtarma operasyonunu sonucunda 1 ve 3 Mays gnleri kara kutularn 4.000 metre derinde bulunan enkazdan karlmasnn ardndan sra imdi de uu kaytlarnn incelenmesine geldi. Yetkililer tarafndan yaplan aklamada, tm uu kaytlarnn ve iki saatlik kokpit ses kaydnn kutulardan download edildii ve detayl aratrmalarn ksa srede balatlaca bilgisi verildi. Bylece kazann gerek sebebi anlalm olacak. Olayn ardndan yaplan 142
Havayolu 101
deerlendirmelerde, hz tespit tplerindeki bir arzann kazaya sebebiyet vermi olabilecei sylenmiti. Bekleyelim, grelim.
Qatar Airways Bymeye Devam Ediyor

Getiimiz aylarda Suriye'nin Halep kentine balatt seferlerle uu ana 100. noktay ekleyen Qatar Airways dur durak bilmiyor. irketin iddial CEO'su Ekber El Bekir'in aklamalarna iki hafta nce Havayolu 101'de yer vermitik. Qatar Airways'i getirmek istedikleri seviyeyi dndmzde, hzl bir biimde bymeleri tabii ki kanlmaz hale geliyor. te nmzdeki gnlerde Qatar Airways'in uu ana dahil olacak yeni ehirler: iraz (5 Haziran), Venedik (15 Haziran), Montreal (29 Haziran), Medine (14 Temmuz), Kalkta (27 Temmuz), Sofya (14 Eyll), Oslo (5 Ekim), Entebbe (2 Kasm), Bak (30 Kasm) ve Tiflis (30 Kasm). Anna.aero'nun haberine gre, son aklanan drt yeni uu noktasnn (Bak, Tiflis, Entebbe, Medine) tamamna sefer dzenleyen tek byk havayolu irketi, Trk Hava Yollar (THY). Bilindii zere coraf konumu sebebiyle Orta Dou blgesi, Dou ile Bat arasndaki transit hava yolu trafiinin tabii bir aktarma noktas durumunda. Ve buradaki pastay paylamak isteyen balca 4-5 havayolu irketi bulunuyor. Gerek THY ve gerekse Qatar, Emirates ve Etihad bu pastann talipleri.
Cathay Pacific'in Yeni Business Class'ndaki 12 zellik

Hizmet sektrnde yer alan tm alt sektrlerde olduu gibi, havayolu iletmeciliinin de en byk belas hi phesiz ki, "emtialama". Dolaysyla, bu sektrn ana ii olan, "yolcularn bir noktadan dierine uak ile seyahat etmelerine imkn salama" hususunu farkllatrmak ok mmkn olmaynca, havayolu irketlerinin rakiplerine nispeten kendilerini farkl klabilmek iin en nem verdikleri nokta, uu esnasnda sunduklar hizmetler oluyor.
Havayolu 101
143
Cathay Pacific'in tantmn yapmakta olduu yeni business class tasarm da ite bu kapsamda gelitirilen ve yolcularn beenisine sunulan rnlerden bir tanesi. Cathay'n kiisel mahremiyetin n planda tutulduu yeni business class' gerekten de ok iyi olmu denilebilir. Hem yolculara sunulan kullanm alan hem de bu alanda bulunan zelliklerin kullanm kolayl, dnya genelindeki business class tasarmlar arasnda bir sralama yaplsa, Cathay Pacific'in bu yeni rnnn muhtemelen ilk havayolu irketi arasnda yer almasn salayacaktr. ift olarak seyahat edenleri zecek olsa da, tek kiilik olarak tasarlanan koltuk dzeni, zellikle yalnz seyahat eden i adamlar iin adeta biilmi kaftan. te Cathay Pacific'in yeni business class'nda bulunan 12 zellik: 1- Yatak: 180 derece yatabiliyor ve 208 Cm uzunlua sahip. Yanna eklenen 16,5 Cm'lik ilave blm sayesinde yatak, bel hizasna denk gelen blmde daha da genilebiliyor. 2- Toplanabilir Kolak: Toplanabilir kolak sayesinde yata daha geni bir hale getirmek mmkn. Veya olduu gibi brakarak yatanzn mahremiyet dzeyini yksek tutabilirsiniz. 3- Kiisel Okuma I: ki kademeli parlaklk derecesi ve ayarlanabilir zellii ile byk kullanm kolayl salyor. 4- Kiisel TV: 15 in gibi bir hayli byk bir ekrana sahip TV'de, ister beraberinizde tadnz kendi ieriinizi, isterseniz Cathay Pacific tarafndan salanan uu esnas elence sistemindeki video grntlerini (film, dizi, belgesel gibi) izleyebilirsiniz. 5- Elence Kumandas: Uu esnas elence ve balanrlk sistemini kullanmaya yarayan ergonomik kumanda. 6- oklu-port Balants: iPhone-iPod gibi kiisel cihazlarnz elence sistemine balamaya ve gerektiinde arj etmeye yarayan girilerin bulunduu prizler. 7- Kokteyl Masas: Sadece ieceklerinizi deil, uu esnasnda kullandnz ahsi eyanz da (iPad, Kindle gibi) ksa sreliine koyabileceiniz ilave masa. 8- Ana Masa: Son derece pratik ve kolay bir ekilde alabilen ana masa. 9- Eya Koyma Yeri: Koltuun yan tarafnda bulunan ve uu sresi boyunca elinizin altna bulunmas elzem olan eyanz (su isesi, diz st bilgisayar gibi) koyabileceiniz kk dolap. 10- Yan Dolap: inde elence sisteminin kulakl ve makyaj aynas bulunan, yine ufak tefek eyanz koyabileceiniz; ba hizasnda ve kol mesafesinde bulunan kk dolap. 11- Ayak Uzatma Pufu: Oturur durumdayken eyanz yerletirebileceiniz, yatar pozisyonda ise yatanzn bir paras haline gelen puf; ngilizce tabiriyle "Ottoman". 12- Ayakkab Dolab: Uu esnas boyunca ayakkablarnz saklayabileceiniz, koltuun 144
Havayolu 101
koridorla birletii noktada bulunan dolap. Cathay Pacific - New Business Class [slideshare id=8006892&w=510&h=426&sc=no] View more presentations from Havayolu 101
Freedoms of the Air - Havayolu Trafik Haklar

Temeli 1944 ylnda dzenlenen ikago Konferans'na dayanan ve uluslararas havayolu tamaclnn devletleraras uu trafii bakmndan nasl faaliyet gstereceini dzenleyen havayolu trafik haklarna ksaca deinmemiz gerekiyor. Milliyet temelli mlkiyet sorunsalnn kayna da aslnda buras. Farkl devletlere tescil edilmi havayolu irketleri kolay kolay birleemiyor ve tescil edilmi olduu lkenin dndaki bir noktaya sefer yapmak istediinde, uu ve slot hakk temini pek de przsz bir sreten gemiyor. Trafik haklar toplamda dokuz adet olarak bilinmekle birlikte, uluslararas dzeyde resm olarak sadece ilk be madde kabul edilmi durumda. te o maddeler: 1. Gei Hakk: ni yapmadan, yabanc bir devletin hava sahasndan gei yapmak. r: Bir Trk irketi olan THY'nin, stanbul-Londra seferi srasnda eitli devletlerin hava sahalarn kullanmas. 2. Gei Hakk: Yabanc bir devlete sefer yaparken, bir baka yabanc devletin hava meydanlarna akaryakt ikmali ve teknik bakm iin ini yapmak: r: THY'nin stanbulLondra seferini yapan bir uan, Zrih'e ini yaparak akaryakt almas. 3. Gei Hakk: Bir irketin, kendi lkesinden, yabanc bir lkeye sefer dzenlemesi. r: THY'nin stanbul-Londra seferi. 4. Gei Hakk: Bir irketin, yabanc bir lkeden, kendi lkesine sefer dzenlemesi. r: THY'nin Londra-stanbul seferi. 5. Gei Hakk: Uuun balang veya biti noktas irketin kendi lkesi olmas artyla, iki yabanc devlet arasnda uu yaplmas. r: THY'nin stanbul-Zrih-Londra seferi yapmas. kinci gei hakkndan fark, bu rnekte, Zrih-Londra arasnda yolcu tama imkn verilmesidir. 6. Gei Hakk: Seferin k noktasnn yabanc bir lke olduu ve irketin kendi lkesine ini yapldktan sonra bir baka yabanc lkeye devam edilebilmesi. r: THY'nin Londrastanbul-Bangkok arasnda yolcu tamas. Burada tarif edilen, herkes tarafndan ina olunan "transit yolcu" kavramdr.
Havayolu 101
145
7. Gei Hakk: Kendi lkesine ini yapmadan, iki yabanc lke arasnda ticar tamaclk yaplmas. r: THY'nin Londra-Zrih arasnda yolcu tamas. 8. Gei Hakk: Uuun balang veya biti noktas kendi lkesi olmak artyla, bir havayolu irkerinin yabanc bir lke ierisinde, birden fazla havaliman arasnda sefer dzenlemesi. r: THY'nin stanbul-Londra-Manchester seferi. 9. Gei Hakk: Yabanc bir lkenin i hatlarnda ticar tamaclk yaplmas. r: THY'nin Londra-Manchester arasnda yolcu tamas.
Ryanair - 10 Yllk Faaliyet Performans

Wikinvest, zellikle dnyann nde gelen lkelerinde faaliyet gsteren irketlerin ml performanslarn takip asndan bir hayli zengin bir web sitesi. Hem sektrel bazda hem de irket baznda inceleme yapmak mmkn. Havayolu 101 olarak biz de, ortaya koymu olduu faaliyet performans dillere destan olan Ryanair'i ksaca inceleme frsat bulduk. Son 10 yl kapsayan sonular gerekten de etkileyici. Uluslararas terminolojide EBIT (Earnings Before Interest and Taxes) olarak tanmlanan esas faaliyet kr, Ryanair iin adeta bir kural haline gelmi durumda. Ryanair'in hem gerekten dk maliyetli bir havayolu irketi oluu, hem de kresel apta faaliyet gstermediinden dsal oklardan nispeten daha az etkilenmesi, bylesine yksek kr marjlarn getirmi durumda. Son 10 yl ierisinde havayolu sektrnn en sorunlu olduu 2001-2003 dneminde ulalan %27, %30 ve %35'lik esas faaliyet kr marjlar, Ryanair'in bu sra d performansn gzler nne koymak iin yeterli oluyor. Ayn dnemde, efsanev Southwest'in ulaabildii kr marj, Ryanair ile ilgili olarak yaptmz "sra d" deerlendirmesini destekler nitelikte. Ryanair sadece 2008-2009 kresel ml krizinde ciddi biimde darbe grm. Onda da operasyonel kr marj %5,7 dzeyine gerilemi ama yine de zarar edilmemi. 2010 ylnda toparlanmaya balayan Ryanair'in 2011'de nasl bir performans sergileyecei merak konusu.
146
Havayolu 101
Singapore Airlines'tan A380 Hamlesi

Havayolu 101 olarak sk deindiimiz konulardan bir tanesi, zellikle uzun yolculuklar iin tasarlanan ift koridorlu, geni gvdeli uaklarda bulunan koltuk says ve dolaysyla koltuk sralar arasndaki diz mesafesi oluyor. irket yneticilerinin "kr-maliyet-zarar" geni ierisinde sktklar bir gerek ama yolcularn biraz daha konforlu bir yolculuu hak ettikleri de gzden karlmamal. Bilindii zere u anda filosunda Airbus A380 modeli, ift katl tayyare bulunan havayolu says sadece alt. Haziran aynda balataca A380 seferleriyle Korean Air (Kore Havayollar), bu dev ua kullanacak yedinci firma nvann alacak. Hem Ocak aynda, hem de Nisan'da kaleme aldmz yazlarla, Korean Air'in insana verdii deeri vurgulamtk. Zira Korean Air, dier A380 kullanclar uaklara doldurabildikleri kadar koltuk doldururken, yolcularnn karsna en yakn rakibinden tam 43 koltuk daha az yerletirdii bir konfigurasyonla kmt. Rakipler Economy Class'ta 31, 32 in'lik diz mesafesi sunarken, Korean Air'de bu rakam 34 in olarak tespit edilmiti. Airlineroute.net adl internet sitesinin verdii bir habere gre, Singapore Airlines da, Korean Air'le ayn yolu tutarak, yeni teslim alaca Airbus A380'lerdeki koltuk saysn 407'ye ekecek. Singapore Airlines'n mevcut A380'lerinde 471 koltuk bulunuyor ve tayyarenin st kat business (60 koltuk) ve economy (88 koltuk) olmak zere iki snfa sahip. Yeni teslim alnacak A380'lerde ise st kat, Korean'da olduu gibi tamamen business class'a ayrlacak. Bylece mevcutta 60 olan business class koltuk says 84'e karlacak. Uan i tasarmnn nasl olacan grmeden bir ey sylemek doru olmaz ama Korean'da bu saynn 94 olduunu dnrsek, Singapore'un yeni A380'indeki business class'n daha da ferah olaca n grsnde bulunabiliriz. Akln yolu bir... Not: Singapore Airlines, snfta birden yolcularnn kullanmna sunduu uu esnas elence ve balanrlk sisteminde (UEEB) kulland nispeten byk ve yksek znrlkl ekranlar ve bu sisteme ykledii e-magazin ve e-kitap imknyla dikkat ekmeye devam ediyor.
Havayolu 101
147
THY Bu Aralar Ne kram Ediyor?

Sunday, May 22, 2011
Havayolu 101 ekibinin yakn zamanda yapt seyahatlerden bazlar Trk Hava Yollar (THY) ile gerekleti. Bundan drt-be sene kadar nce Do&Co ile yapt ortakln ardndan, uu esnasnda yolcularna sunduu ikram kalitesinde gzle grlr bir ykseli ivmesi yakalayan THY, hatrlanaca zere 2010 ylnda, Skytrax tarafndan yaplan deerlendirmede "En yi Economy Class kram" dln kazanmt. te yakn zamanda THY'nin Economy Class'nda yaptmz uuun ikram mnleri: 1) a- Kark Salata b- Mantar ve Krema Soslu Tavuk Gs (Sote Havu ve Bezelye Safranl Pilav) veya c- Penne Makarna (Domates ve Ac Sos) d- Mocca Kek 2) a- Humus, Acl Ezme ve Siyah Zeytin b- Izgara Tavuk Gs (Demi-Glace Sos ve Parmesanl Polenta Sote Kark Sebze) veya c- Izgara Somon Fileto (Kark Sebze ve Patates Presi) d- Nugat Mus 3) a- Beyaz Peynirli oban Salata b- Izgara Tavuk Gs (Izgara Kark Sebze ve Patatesi Presi) veya
148
Havayolu 101
c- Rigatoni Makarna (Domates Sos, Parmesan ve Kzarm Patlcan) d- Cevizli ve Armutlu Tart THY'nin Economy Class mnsnde yer alan iecekler ise u ekilde: 1- Meyve Sular: Portakal, Domates, Vine ve Elma 2- Merubat: Cola, Cola Light, Sprite, Ice Tea, Maden Suyu ve Ayran 3- Scak ecekler: Kahve ve ay Bakalm THY'nin bu zengin mns geen seneki baarsn gstererek, Skytrax'te yeniden zirveya kacak m?
in'in Karbon Emisyonu tiraz Netleiyor

Havayolu 101'de iki hafta kadar nce, Avrupa Birlii'nin (AB) havayolu sektrne getirdii karbon emisyonu sistemi (Emissions Trading Scheme) uygulamasna deinmi ve in Devleti tarafndan bu konuda resm itirazda bulunulduunu belirtmitik. Reuters kaynakl bir habere gre in, resm itiraznn yan sra, kapal kaplar ardnda yaplan grmelerde, AB'yi ciddi bir biimde tehdit etmi durumda. in, nmzdeki yl bandan itibaren yrrle girecek karbon emisyonu sistemiyle ilgili olarak gerek AB temsilcileri ve gerekse Lufthansa gibi irketlerin st dzey yneticileri nezdinde giriimlerde bulunarak, AB yesi havayolu irketlerine ve uak reticisi Airbus'a, "benzer tedbirlerle" mukabelede bulunulacan bildirmi durumda. " Benzer tedbirler " kavramnn ucu ok ak olduundan, Avrupal yetkililer ne yapacaklarna ok da karar verememie benziyorlar. Bir yanda yllardr srarla takip ettikleri karbon emisyonu konusu, dier tarafta da sz geirmenin pek de kolay olmad ok byk bir devlet. in'in bu gibi konularda akas olmad dnldnde, AB'nin srarc olmas durumunda, in'e sefer dzenlemekte olan Avrupal havayolu irketlerinin nmzdeki yldan itibaren ilave maliyetlerle karlamalar kuvvetle muhtemel. Ve tabii 2015 ylna kadar hzla byyecei tahmin edilen inli havayolu irketlerinin verecei yeni uak siparilerinde (yaklak 2000 uak) Airbus'n, rakibi Boeing'e kar bir, hatta bir ka adm geride kalma ihtimali de cabas. Havayolu 101 olarak n grmz; AB'nin in'e ok da fazla diren gsteremeyecei ve inli havayolu irketlerine ilk ylda 123 milyon USD, 2020 ylnda ise bunun en az kat
Havayolu 101
149
maliyeti olaca tahmin edilen karbon emisyonu sisteminin daha balang aamasnda delinecei ynnde.
Ryanair 2010-11 Sonularn Aklad

Daha geen hafta Ryanair'in 10 yllk iletme krndan bahsetmitik. Ryanair bugn yapt bir aklama ile, 2010-11 ylna ait performansn gzler nne serdi. Havayolu 101'i takip edenler hemen hatrlayacaktr; baz irketler mli yl olarak yaz tarifesinin balangc ile k tarifesinin biti tarihleri arasn kabul ediyorlar. Ryanair de bu ekilde planlama yapan irketlerden bir tanesi. Buna gre Ryanair; - Tad yolcu saysn 66,5 milyondan, 72,1 milyona (+%8) - Toplam cirosunu 2,99 milyar Euro'dan, 3,63 milyar Euro'ya (+%21) - Net krn 319 milyon Euro'dan, 401 milyon Euro'ya (+%26) ykseltmi durumda. Bu etkileyici sonularn yan sra, Ryanair'in son bir yl ierisinde 40 yeni uak teslim alarak toplamda 272 adetlik bir filoya sahip olduunu, at sekiz yeni merkez (hub) ile ( El Prat, Gran Canaria, Kaunas, Lanzarote, Malta, Seville, Tenerife ve Valencia) toplam merkez saysn 44'e ykselttiini ve 328 yeni hat aarak toplam hat saysn 1300'n zerine kardn belirtmekte fayda var. Ayn dnemde irketin birim maliyeti %11 nispetinde artm. Bundan en nemli pay, artan akaryakt fiyatlar ile Ryanair'in ortalama hat mesafesinin %10 orannda uzam olmasnda. Akaryakt hari tutulduunda, Ryanair'in birim maliyetindeki art sadece %3 seviyesinde.
Dnyann En Deerli Havayolu Markas Hangisi?

Millward Brown Optimor tarafndan bu yl 6.s aklanan ve dnya genelindeki markalarn deerini, belli bir metodoloji erevesinde tespit eden sralamada en fazla puan hangi havayolu irketi ald dersiniz? Cevap:
150
Havayolu 101
Hi biri. Fast-food irketlerinden, teknoloji irketlerine, otomobil reticilerinden, ocuk bezi firmalarna kadar farkl bir ok sektrden 100 markay sralayan listede hi bir havayolu irketi bulunmuyor. lk 10 basaman, 9 marka ile ABD'li irketler tarafndan domine edildii listenin ilk srasnda Apple bulunuyor. kinci srada Google ve nc srada da IBM yer alyor. Hatrlanaca zere, bir baka marka ynetimi firmas tarafndan yaplan "en iyi kresel marka" sralamasnda da havayolu irketleri kendilerine ilk 100 ierisinde yer bulamamt. Havayolu sektrnn kaderi bu. in hamalln havayolu irketleri yaparken, kresellemenin kayman bakalar yemeye devam ediyor.
Bir Pan Am Vard; Ne Oldu Ona?

Arthur C. Clarke'n romanndan uyarlanarak, Stanley Kubrick tarafndan beyaz perdeye aktarlan, "2001: A Space Odyssey" adl filmi bilmeyen yoktur. 1968 ylnda ekilen filmde, 2001 ylna gelindiinde insan hayatnn ne ekilde deiebilecei farkl bir anlatmla ele alnr. 1968 ylna gre her ey ok farkldr. nsanolu bambaka bir hayat yaamaktadr. Ama deimeyen baz eyler de vardr. 2001 ylnda insanolunun gnlk hayatnda varln devam ettirebilen nadir unsurlardan bir tanesi, efsanev havayolu irketi Pan Am'dr. Pan Am'n kulland hava aralar deimi ama Pan Am logosu ve "Clipper"l uak isimleri deimemitir. (Space Clipper) Tabii ki iin reklam ve pazarlama boyutu ok nemli. Tabii ki Pan Am zamannda bu tarz bir kullanm iin filmin yapmclarna belli bir deme yapmtr. Ama yadsnamaz bir gerek var ki, o tarihlerde Pan Am, Amerikan ryasnn bir sembol olarak dimdik ayaktayd ve adeta ilelebet payidar kalacak gibi grnyordu. Hatta Pan Am, aya yaplacak ticar seferler iin yolcu bavurusu dahi almaya balamt.
Havayolu 101
151
Sonu? Pan Am, 2001'e 10 kala, 1991 ylnn banda iflas etti. irketi yaatma abalar da baarsz oldu ve ayn yln Aralk aynda uu operasyonu tamamen durdu. irket kapand, binlerce kii iini kaybetti. Bizlere de nostaljik bir tad olarak, ABC televizyonu tarafndan nmzdeki sonbaharda gsterime girecek olan Pan Am adl dizi filmi seyretmek kald.
Delta ile US Airways Yeniden Slot Pazarlnda

2009 ylnn ortalarnda gndeme gelen ve Delta Air Lines ile US Airways arasnda yaplmas planlanan slot takasyla ilgili pazarlklar yeniden balad. Konuyu hatrlamak gerekirse; US Airways, New York LaGuardia Havaliman'ndaki 125 ift slotunu Deltaya devrederken karlnda, Washington Reagan Havaliman'ndaki 42 ift Delta slotu ile Sao Paulo ve Tokyo hatlarna uu izinlerini alacakt. Ancak ABD Ulatrma Bakanl, La Guardiadaki slotlarn 20, Reagandaki slotlarn ise 14 tanesinin anlamaya taraf olan havayollar tarafndan elden karlmas gerektiine karar verince, ilgili havayolu irketleri bu ie biraz souk bakar olmulard. Son yaplan aklamaya gre i yeniden baa dnm gibi grnyor. Hazrlanan yeni teklife gre Delta, New York LaGuardia Havaliman'ndaki 132 ift US Airways slotunu alrken, US Airways buna karlk olarak Washington's Reagan National Havaliman'nda Delta'ya ait durumdaki 42 slot iftine sahip olacak. Ayrca 2015 ylndan itibaren Sao Paulo'ya gnlk sefer hakk da US Airways'e geecek. Bu takas iin Delta, US Airways'e 66.5 milyon USD nakit deyecek. Kabul edilirse; anlamaya taraf olan irketler LaGuardia'daki 16 ve Reagan National'daki 8 slot iftini dier havayolu irketlerine devredecek. ABD Ulatrma Bakanl, yukarda da belirttiimiz gibi, taraflarn elden karmas gereken slot ifti saysn 34 olarak tespit etmiti. Bakalm irketler tarafndan teklif edilen 24 rakam, Bakanlk iin kfi gelecek mi? Fotograf: Delta Air Lines web sitesi
152
Havayolu 101
Yavru irketler Tuhaf simli Olmak Zorunda m?

Dk maliyetli tayclarn devrim niteliindeki i modeli, ister istemez network tayc irketleri de etkilemiti. Devrimin ilk yllarnda network tayclar tarafndan kaale alnmayan dk maliyetli i modeli, zaman getikte kendisini ispat etmi ve neticede byk irketler tarafndan kopyalanr olmutu. Ama nasl? Network tayclar, bu i modelinin gereklerini anlamak yerine, yavru irketler kurarak bire bir kopyalama yoluna gitmiti. Dk maliyetli tayc i modelinin ruhu bir kenara braklarak yaplan bu denemelerin neredeyse tamam hsranla neticelenmiti. in en enteresan taraf, bykler tarafndan kurulan bu yavru irketlerin isimlerinin bir hayli tuhaf olmas. te onlardan ilk aklmza gelenler: KLM - Buzz, British Airways - Go, SAS - Snowflake, United - Ted, Delta - Song, Air Canada - Tango, Air Canada - Zip, Korean Air - Jin Air, Qantas - Jetconnect, South African Airways - Mango. imdi bunlara bir yenisi daha ekleniyor. Peach. Evet, ngilizce'de eftali anlamna gelen bu kelime, Japonya'da kurulan yeni bir yavru irketin ad olarak seilmi. Peach, All-Nippon Airways (ANA) ve bir grup Dou Asyal yatrmcnn ortakl ile hayata geiyor. Japonya'daki ilk dk maliyetli tayc olma iddiasndaki bu yeni irketin merkezi iin Osaka - Kansai Havaliman seilmi. eftali gibi havayolu sektrnde kolay bulunmayacak bir ismin seilme sebebi, "herkes tarafndan bilinen bir meyva olmas ve Asya'da uzun mr, iyi ans, mutluluk gibi kavramlar temsil etmesi " eklinde aklanm. irketin ayrca Pan-asian, Energetic, Affordable, Cute & Cool ve Happy eklinde, biraz zorlama gibi duran bir akrosti denemesinde bulunduunu da ekleyelim. :) Aslnda Peach ile Mango'nun farkl pazarlara hitap ediyor olular byk eksiklik. Bu iki irketin ayn blgede faaliyet gsterdiini dnsenize... ;)
Havayolu 101
153
te lgn Proje: Aerotropolis

Genel seimlere hzla yaklarken lgn projeler de bir biri ardna aklanmaya devam ediyor. stanbul'la ilgili olarak tantm yaplanlarn ierisinde Havayolu 101'in ilgi alanna en fazla gireni, tabii olarak, stanbul'a yaplmas dnlen nc havaliman projesi. Hemen Mart ayna dnyoruz ve havaliman merkezli ehir planlamas konusunda John D.Kasarda ve Greg Lindsay tarafndan yazlan Aerotropolis adl kitab ele aldmz yazmz hatrlyoruz. Yazarlarn iddias, kresellemenin gelmi olduu seviye sebebiyle, nmzdeki dnemde yaplacak ehir planlamalarnda havalimanlarnn merkeze konularak, kentin bu liman evresinde gelimesi gerektii ynndeydi. Kasarda'ya gre 18.yzylda dnyay deniz limanlar ekillendirmiti. 19.yzylda demiryollar, 20.yzylda otoyollar n plandayd. 21.yzylda dnyay ekillendirecek ba rol oyuncusu ise havalimanlar olacak. nemli zellii "hz, atiklik ve balant" olarak vurgulanan Aerotropolis ehir plannn basit bir anlatmn Kasarda'nn web sitesinde bulmak mmkn. Yine ayn sitede, dnya zerindeki mevcut halimanlarndan, Kasarda'nn aerotropolis tanmlamasna en fazla uyanlarn da inceleyebilirsiniz. Bunlarn arasnda Atina Havaliman'nn da bulunmas dorusu bizim iin srpriz oldu. Yeniden Aerotropolis'e dnelim. Bu ehrin en bata gelen zellikleri unlar olmal: - i ve yaam merkezlerini havalimanna balayacak zel otoyol ve demiryollar, - sadece kamyonlarn seyredecei ayr otoyollar, - ana noktalarn havalimanna gre planlamas mesafe bazl deil, zaman-maliyet temelli yaplmal, - bununla birlikte havalimann kullanma oran da dikkate alnmal, en az kullanan i merkezleri, en uzaa yerletirilmeli, - havaliman blgesinde bulunacak retim, depolama, nakliye gibi iler, beyaz yakal hizmet blmlerinden ve yolcu terminallerinden ayr binalarda faaliyet gstermeli, - grlt ve egzoz emisyonuna hassas i ve yaam merkezleri, uu yollarndan mmkn mertebe uzak bir ekilde planlanmal, - ehir, uzunlamasna deil, kme kme planlanmal ve bu kmeler aras yeil alan olarak 154
Havayolu 101
ayrlmal, - tm ehir mimarisi, sk kurallarla kontrol altnda tutulmal, - ehir ierisinde yn bulmay kolaylatrc ve ehre bir ruh verecek antsal yaplar bulunmal, - hem havaliman blgesinde alanlar, hem de sk uan yolculara ynelik olarak, bu blgeye ulam kolay olacak ikmet+ticar eklinde karma yerleim yerleri ina edilmeli. Evet, Aerotropolis tarz bir planlamaya gidilirse, stanbul'a yaplacak nc havaliman ok byk bir frsat olabilir. Bylece stanbul, 21. yzyla gerekten hazr bir hale gelir.
Eki Szlk'te Bugn Pegasus Reklam Var

Getiimiz Ocak aynda Sky ve Mart aynda Anadolujet'in reklamlarn grdmz Eki Szlk'n bugnki reklamvereni Pegasus. Hafzamz bizi yanltmyorsa, Eki Szlk' bir reklam mecras olarak kullanan ilk havayolu irketi yllar nce Pegasus olmutu. Bugnk reklamda, dk maliyetli tayclarn olmazsa olmaz mteri segmenti durumundaki niversite rencileri hedeflenmi. Hatta bu mteri segmentinde biraz daha derine inilerek, Kbrs'taki niversitelerde eitim grmekte olup, nmzdeki haftalarda final snavlarna girdikten sonra yaz tatili iin Trkiye'ye dnecek renciler iin bir kampanya gelitirilmi. Kampanya dahilindeki bilet fiyatlar, vergiler dahil 69,99 TL'den balyor. Tabii Eki Szlk yazarlar bo durmam ve gerekli almay yaparak linkini hemen yazvermiler. Buna gre Haziran aynda, Lefkoa-zmir arasnda, 69,99 TL gibi bir fiyata ulamak mmkn olmuyor. Fakat iin ilgi ekici bir yan; ayn tarihlerde Lefkoa-SAW arasnda 49,99 TL gibi daha dk bir fiyat bulmak bile mmkn. Hatta yolcu tipi seiminde "renci" kkn iaretlememi olsanz bile. ;)
Havayolu 101
155
THY'nin Stop Motion Reklamn Grdnz m?

Bir biri ardna hazrlad ve yaynlad almalarla, THY'nin reklam ata devam ediyor. THY'nin almalarndan son olarak gzmze taklan, "stop motion" eklinde adlandrlan animasyon teknii ile hazrlanan ve Fly Turkish uygulamasn tantan reklam oldu. Stop motion teknii, aslnda hareketsiz olan gelerin, ok yava bir biimde hareket ettirilmesi ve her bir hareketin tek tek fotoraflanmas anlamna geliyor. Tek tek ekilen belki de yzlerce fotoraf daha sonra birletirilerek, bu rnekteki gibi hareketli grntler elde edilmi oluyor. Gerekten de ok zahmetli bir i. Peygamber sabr gerektiren bu tarz bir almay hayata geirdikleri iin THY'yi ve reklam ajansn tebrik ediyoruz. te ba rolnde Mr.Finger'n oynad Fly Turkish temal THY reklam. :) [vimeo http://www.vimeo.com/24231020 w=560&h=315] Turkish Airlines - Fly Turkish v01 from studio triangle on Vimeo.
Cargolux: Qatar Airways'in Byme Ynndeki lk Hamlesi

Getiimiz ay Airline Business dergisinin konuu olan ve Qatar Airways'in gelecei ile ilgili iddial aklamalarda bulunan Ekber El Bekir "inorganik byme" ile ilgili ilk adm, Lksemburg merkezli Cargolux'ten hisse satn alarak atyor. Hatrlanaca zere, o rportajda ne kan vurgulardan bir tanesi, Qatar Airways'in satn alaca irketlerin, Krl, Qatar Airways ynetimini bo yere megul etmeyecek, byk potansiyele ve salam bir iletme yapsna sahip olmas gerektiiydi. 1970 ylnda kurulan ve sadece hava kargo iine odaklanan Cargolux, uzun sren grmelerin ardndan %35'lik hissesini Qatar Airways'e satmaya karar verdi. 156
Havayolu 101
Hava kargonun tartmasz kresel lideri olma azminde olan Cargolux, tamam Boeing 747-400F tipinden oluan 12 uaklk filosu ve 13 adetlik Boeing 747-8F sipariiyle dikkat ekiyor. 2010 ylnda 1,75 milyar USD ciro yapan irket, 60 milyon USD civarnda kr etmeyi baard. 683.000 ton kargo tayan Cargolux, nceki yllara gre performansn bir hayli artrm durumda. 2010 yl sonu itibaryla hisse dalm; %52 Luxair, %40 BIP Investment Partners - BCEE - SNCI - Lux-Avantage ve %8 Lksemburg devleti eklindeydi. Qatar Airways tarafndan satn alnacak %35'lik hissenin Luxair'den mi yoksa dier ortaklardan m alnaca henz belli deil. Bu yzden Qatar Airways'in byk ortak olup olmayacan henz syleyemiyoruz. Qatar Airways'in kargo iindeki gc nedir diye baktmzda ise adet Airbus A300600F ve iki adet Boeing 777F'ten oluan bir filo gryoruz. laveten drt tane daha 777F siparii bulunuyor. Qatar Airways, yapm olduu bu ilk byme hamlesiyle, sadece yolcu pazarnda deil, kresel kargo iinde de iddial olduunu ortaya koydu. irketin inorganik byme stratejisi erevesinde satn alaca veya Cargolux'te olduu gibi yksek oranl bir ortaklk kuraca havayolu irketini merakla bekliyoruz.
Hava Gneli, Apronda emsiyeler Neden Ak?

Son bir ay iinde nc kez Fransa'nn Toulouse kentindeyim. Oras neresi derseniz, buras Airbus'n ana merkezi. Daha ncekilerle bulunma nedenim ayn. nce Free Bird'n Airbus A320, arkasndan Trk Hava Yollar'nn son Airbus A330-300 uan teslim aldktan ve stanbul'a utuktan sonra imdi sra Kore Havayollar'nda. Ama bir farkla. Bu sefer teslimat uuuna katlmayacam. Sadece trende hazr bulanacam. Airbus A380'in roll-out yani fabrikadan kartlma, ilk uu, arkasndan Singapur, Emirates ve Lufthansa derken imdi de Kore'nin teslimat trenindeyim. Avrupal imalat bugne kadar 48 adet A380 teslim etti. imdi sra Asya'da yeni bir taycda... Treni heyecanla beklerken apronda ua gryorum. Kore'nin neredeyse bilmem ka kilometre teden belli olan turkuaz-mavi karm rengine boyanm A380 yava yava tren alanna geliyor. Kenarda ise yzlerce alan var. Ellerinde tadklar emsiyeleri amaya balyorlar. Mavi, krmz, beyaz renkler bir anda gneli havada adeta tezat oluturuyor. A380 ar ar karmza geliyor. Ardndan tren balyor...
Havayolu 101
157
Airbus ynetimi, Kore'nin CEO'su hazr bekliyor. Seremoni, yukardan inen danslar derken ua gezmek iin sraya giriyoruz. En ok da uaktaki duty free maazasn merak ediyorum. Uzun uularda yolcularn zamanlarn al veri yaparak geirmesi iin uakta zel bir blm hazrland. Duty Free Showcase olarak adlandrlan blmde kozmetik, parfm, iki ve tak sat yaplacak. zel grevli kabin memurlar ile gerekletirilecek sattan Kore Havayollar ylda 15 milyon dolarlk ciro bekliyor. Duty free maazas uan alt katnda arka blmde yer alyor. Be ayr modlde tasarlanan maazann toplam arl ise 120 ila 130 kilogram arasnda. Toplam 150 farkl rnn sergilendii duty free, uan ini-kalk srasnda kapal olacak. Normalde 13 koltuun yer ald blm, Kore Havayollarnn istei zerine maaza haline getirildi. Havayolu irketi, yolcularn bu maaza ile hem uzun menzilli uularda sklmamalarn, hem de gelir elde etmeyi hedefliyor. Uzun uularda yolcular zamanlarn ikinci kattaki zel lounge olarak adlandrlan salonda geirebilecek. Buradaki bardan iecek servisinin yaplaca salonda yolcularn oturabilecei koltuklar yer alyor. Bu blm uan ikinci katnda arka tarafta bulunuyor. Uan kabin tasarm ayr snfta 407 koltuklu olarak planland. First Class: "Kosmo Suits" adn tayan first class toplam 12 koltuklu. Tam yatak haline gelen ve her yolcuya suit olarak adlandrlan ayr blm sunan koltuklar 211 santimetre yatak haline geliyor. Koltukta 55 santimetrelik ekran yer alyor. First class uan birinci katnda bulunuyor. First class koltuu geni. Uakta her eyde olduu gibi sadelik n planda. Business Class: kinci kattaki business, Prestige Class adn tayor. Toplam koltuk kapasitesi 94 adet. 188 santimetre uzunluunda 180 derece tam yatar hale gelen koltuklarda 35 santimetrelik kiisel ekranlar var. Economy Class: Toplam 301 koltuklu ekonomi snfnda geriye yat a 118 derece. 86 santimetrelik koltuk aralna sahip. Her koltukta 25 santimetrelik kiisel ekranlar yer alyor. Airbus, iki katl yolcu ua A380den bu gne kadar 234 sipari ald. Bunlardan 48ini teslim etti. Alt kullanc tarafndan uurulan A380, uzun menzilli seferlerde yolculardan byk ilgi gryor. Airbus yetkilileri, ayn hatlarda kullanlan dier uaklarla karlatrldnda A380lerin daha fazla ilgi grdn, doluluklarnn ise yksek olduuna dikkat ekiyor. Sat Fiyat 375 Milyon Dolar Koltuk bana den uu maliyetleri asndan A380, rakibi Boeing 747-8Iye gre %14 daha tasarruflu. 158
Havayolu 101
A380, evreyi de %20 daha az kirletiyor. Menzili 15.300 Kilometre olan uak, 100 Kilometrelik uutayolcu bana 3 litre akaryakt harcyor. Koltuk kapasitesi tek snfta 853e kadar kyor. Uan liste sat fiyat donanmna bal olarak 375 milyon dolar. Maksimum kalk arl: 560 ton Yakt kapasitesi: 310 bin litre 2.5 milyon paradan oluan uak iin aralarnda Trkiyeden TAInin de bulunduu 30 lkeden 1.500 irket imalat gerekletiriyor. THY byk uan aryor Hzla artan yolcu kapasitesi ile Trk Hava Yollar (THY), yksek kapasiteli yolcu ua iin grmeler yapyor. Airbustan A380, Boeingten de 747-8I iin teklif alan THY, en az 5 uak almay planlyor. New York, Bangkok, Singapur gibi uzun menzilli hatlarda kullanlacak uaklarla tek seferde en az 400-450 yolcunun tanmas planlanyor. Korean Air - Airbus A380 Teslimat [slideshare id=8125074&w=595&h=497&sc=no] View more presentations from Havayolu 101
Milano-Barselona Hattndaki Rekabet ve Lufthansa Italia

Milano (Malpensa) ile Barselona arasnda rekabet eden havayolu irketi bulunuyor: easyJet, Lufthansa Italia ve Vueling. Avrupa Birlii ierisinde, hat baznda youn rekabet yaanan ehir iftleri bulunduunu ska dile getiriyoruz. Milano-Barselona pazar da bu youn rekabetten payn alanlardan. Yolcular asndan son derece faydal olan yksek rekabet, tabii olarak havayolu irketleri iin ayn derecede tercih edilen bir ey deil. Anna.aero tarafndan yaplan bir mini analizde, Milano-Barselona arasndaki fiyat seviyeleri irdelenmi. 24 Mays'ta toplanan bilet cretleri, 25 Mays-19 Haziran tarihleri arasndaki uular
Havayolu 101
159
kapsyor ve hepsi one-way. Milano-Barselona ynnde easyjet'in ortalama en dk fiyat 47 Euro olurken, Vueling'te bu rakam 49 Euro. Lufthansa Italia ise 96 Euro'luk ortalama fiyat ile rakiplerinin bir hayli zerinde bir seviyeye yerlemi. Barselona-Milano ynne baktmzda da durum pek farkl deil. easyjet ve Vueling, 51 Euro'luk ortalama ile kafa kafaya rekabet ederken, Lufthansa Italia 120 Euro ile rakiplerinin fiyatndan neredeyse 2,5 kat daha ykseklerde uuyor. :) Anna.aero'da yaynlanan bu makalenin sonunda yer alan ve dk maliyetli iki taycnn (easyjet ve Vueling) deme, bagaj, boarding gibi hizmetler iin tahsil ettii ilave cretlere de dikkat etmek gerekiyor. Ama bu durum yine de Lufthansa Italia'nin yksek cretini aklamaya yeterli deil. Sonu: Lufthansa Italia, nmzdeki k tarifesinden, yani Ekim ayndan itibaren Milano'dan ekiliyor! 2009 ylnn ubat ayndan bu yana Milano merkezli olarak faaliyet gsteren Lufthansa Italia hakknda Havayolu 101 olarak geen sene yazdmz bir yazda, burada ilerin pek de istenildii gibi gitmedii ve 2011 yl sonuna kadar 'ak koyun-kara koyun'un belli olaca ynnde bir ngr de bulunduumuzu gryoruz. Bylece Lufthansa'nn talya maceras sona ererken, bu baarszln en nemli sebebi olarak Lufthansa Italia'nn ksa mr boyunca ilettii toplam 21 hattan 17'sinde easyjet ile kafa kafaya rekabet etmek zorunda kalm olmas gsterilebilir. Hlasa; bir network taycnn, dk maliyetli i modeli karsnda denedii bir baka giriim daha hsranla sonulanm oldu. Bu denemenin, Alitalia'nn Milano'dan ekilmesiyle ortaya kan boluu doldurmaya alrken yaanm olmas da ayrca dikkat ekici.
ngilizler Bodrum'a Rabet Ediyor

Trkiye'nin gzde tatil beldelerinden Bodrum, ngilizler tarafndan rabet grmeye devam ediyor. DHM'nin resm web sitesindeki rakamlara gre geen yl 3,1 milyon yolcuya ev sahiplii yapan Bodrum Havaliman, 1.2 milyon i hat yolcusuna karlk olarak, 1.9 milyon d hat yolcusu arlayarak Trkiye'nin 7. byk havaliman oldu. 2009 ylndan 2010'a i hat yolcusundaki art oran %20'yi bulurken, d hat yolcu 160
Havayolu 101
saysnda bu oran %6 seviyesinde gerekleti. Bodrum Havaliman'na gelen yabanc yolcu trafiinin bir hayli nemli bir blm Byk Britanya kaynakl. Toplam yabanc yolcu trafiinin %45'i, yani yaklak 880.000'i, Ada'dan geliyor. Almanya'dan Bodrum Havaliman'na ulaan yolcu trafii ise sadece %5 (100.000) mertebesinde. Hal byle olunca, Bodrum Havaliman youn bir biimde ngiliz dk maliyetli tayclarn ilgisini ekiyor. easyjet son iki sene ierisinde tam drt noktadan (Londra Gatwick, Londra Stansted, Liverpool ve Bristol) Bodrum'a sefer yapar hale geldi. Monarch; Birmingham, Londra Gatwick, Londra Luton ve Manchester seferleriyle Bodrum'a ularken, bir dier dk maliyetli tayc Jet2.com da Manchester, East Midlands ve Leeds/Bradford seferleriyle ngiliz turistleri Bodrum'a tama telana katlm durumda. Anna.aero'nun verdii habere gre tm bu dk maliyetli seferlere karn BiritanyaBodrum pazarnda aslan pay, "her ey dahil" tatil paketi satan Thomas Cook ve Thomson Airways irketlerine ait. Ayn haberde sunulan ve Bodrum Havaliman'nn ay bazndaki yolcu trafiini gsteren grafik ise bir hayli dramatik. K aylarnda 50.000'e kadar den yolcu trafii, yazn 600.000'in zerine kyor.
Grnmeyen G: Uu Esnas Dergileri

lkemizdeki sreli dergi satlar bir trl arzu edilen patlamay gerekletirememitir. Trk basn tarihi, baarszlkla sonulanan dergi kartma giriimleriyle doludur. Haftalk yaymlanan ve aylk 200 bin civarna ulaan bir tiraja sahip Aksiyon'un istisna durumunu bir kenara koyacak olursak, ayda toplam 30-40 bin'lik tiraja ulaan sreli yaynlarn baarl addedildii bir lkede yayoruz. Sz konusu tiraj listesinde olmadndan nfuzu ve kudreti kamuoyunda pek dile getirilmeyen bir baka dergi trne dikkat ekmek istiyoruz: Uu Esnas Dergileri Aylk tiraj rakamlar yz binlerle ifade edilen bu dergiler, her ay milyonlarca kiinin seyahat ettii uaklarda okuyucularla buluuyor. Ulat kesimin genilii ve muhtemel gelir grubu dnldnde, bu gibi dergilerin hedef kitlelerle iletiime gemekte ne denli
Havayolu 101
161
nemli olduu daha rahat anlalabilir. Trkiye'nin en nde gelen uu esnas dergisi hi kukusuz Skylife. lk denemesi 1973 ylnda, THY'nin 40. kurulu yldnmnde yaplan dergi, 1984 ylndan itibaren THY Magazin ad ile dzenli bir biimde yaynlanr hale gelmiti. 1989 yl Aralk saysndan itibaren ad "Skylife" olarak deitirilen dergi, gerek tiraj rakam ve gerekse istikrarl bir biimde yaynlanyor olmas alarndan belki de Trkiye'de bir rekora imza atm durumda. Derginin ieriine THY'nin web sitesinden ulamak mmkn. lkemizde dk maliyetli tayc i modelini takip eden havayolu irketlerinin bata geleni Pegasus da uu esnas dergisi yaynlamakta. 'Pegasus Magazine' ad ile yaynlanan derginin tamamna eMecmua'daki sayfasndan cretsiz olarak eriebilirsiniz. Austos 2009'dan bu yana kan Pegasus Magazin'ler burada... Uu esnas dergilerinin dnya apndaki durumuna baktmzda, gelien teknoloji ile birlikte iin bir basamak daha atladn ve tann ykseltildiini gryoruz. Lufthansa, getiimiz Aralk ayndan itibaren uu esnas dergisi 'Lufthansa Magazin'i artk iPad versiyonu ile birlikte hazrlyor. Bylece hem derginin eriim sahas uak yolcularnn dndaki kitlelere doru geniliyor hem de dergi, elektronik versiyonuna eklenen video paralaryla daha cazip bir hale geliyor. Hem tiraj, hem de nfuz artyor. ;) Grnen o ki, yakn bir gelecekte tm uu esnas dergileri elektronik ortamda yolcu ve okurlarn beenisine sunulacak. Teknolojinin salad imknlarn, kitap kavramn ne yne doru itmekte olduuna da dikkat etmekte fayda var. Kitaplar, yakn zamanda ok farkl bir formata sahip hale gelecek. Ayrca, iPad uyumlu uu esnas dergilerinin Matador Goods tarafndan bir listesine buradan ulaabilirsiniz.
Byle Olur Dk Maliyetlinin Comfort Class'

"Byle olur dk maliyetli taycnn comfort class'" demekten baka aremiz bulunmuyor.
Germanwings tarafndan az nce gnderilen Twitter mesajnda, yeni baladklar "Best Seat" uygulamas ile yolculara daha fazla diz mesafesi sunulaca belirtildi. 162
Havayolu 101
"Best" kategorisindeki koltuklar, irketin filosunun tamamn oluturan Airbus A319 tipi uaklarn ilk 10 srasnda yer alacak. "Basic" tarifeye gre 15 Euro ilave cret denerek tercih edilebilen Best snfna ilave diz mesafesinin yan sra bir adet bavul tamas, koltuk seimi ve uu esnasnda ikram edilecek attrmalklar dahil. Germanwings tarafndan yaplan aklamada, Avrupa'daki baka hi bir havayolu irketinin economy class'ta bu kadar bir diz mesafesini sunmad srarla vurgulanm. Bu iddia ile kast edilenin byk ihtimalle dier dk maliyetli havayolu irketleri olmas gerekiyor. Zira Germanwings'in filosundaki mevcut A319'larda standart diz mesafesi sadece 30 in. 15 Euro'ya satlan ilave diz mesafesinin ne kadar olduu ne Germanwings'in aklamasnda yer alyor ne de web sitesinin herhangi bir yerinde. ;)
Uak Yolcularna zel ecek

Wednesday, June 01, 2011
imdilik insanolunun icat ettii en konforlu seyahat ekli olmasna karn, uakta dk basnl bir ortamda, kuru bir hava eliinde yolculuk etmek, baz skntlar da beraberinde getiriyor. zellikle de sk uan yolcular iin. Jetlag, nezle, damar tkankl (Deep Vein Thrombosis) gibi risklerin yan sra, vcudun susuz kalmas da, uak yolculuklarnda en sk karlalan skntlardan bir tanesi. zellikle vcudun susuz kalmas sorununa kar gelitirilen zel bir iecek uak yolcularnn kullanmna sunuluyor. Yeni Zelandal bir firma tarafndan 1ABOVE markas altnda sata sunulan iecek, bu konuda dnyada bir ilk olma iddiasnda. Dk kalorili, bol elektrolitli, B vitaminli ve polyphenol ihtiva eden bu iecek sayesinde, uak yolculuunun sonunda hissedilen yorgunluun en aza inecei belirtiliyor. Vcut tarafndan hzlca emilecek ekilde formle edilen 1ABOVE, bylece sk sk tuvalete gitme mecburiyetini de ortadan kaldryor. irketin web sitesinden, ierisinde 12 adet bir litrelik 1ABOVE iesi bulunan bir kutu iin u anda 90 Yeni Zelanda Dolar (74 USD) karlnda sipari alnyor. nsan vcudunun drtte nn svlardan olutuu dnldnde, uak
Havayolu 101
163
yolculuklarnda sv kaybna kar tedbirli olmak gerektii ikr. Daha rahat ve daha salkl bir seyahat iin, ister kendi imknlarnzla isterseniz bu gibi zel iecekler tketerek, uak yolculuunun risklerine kar korunmakta fayda var.
Gnn Sz - Peter Malanik

"The situation is similar to the production of T-shirts using child labour. AUA would need to hire 1,000 staff from Bangladesh immediately to be able to compete. Do we want that? Certainly not." "Mevcut durum, tirt retiminde ocuk ii kullanmaya benziyor. Avusturya Havayollar'nn rekabet edebilmek iin acilen Banglade'ten 1.000 kiiyi istihdam etmesi gerekiyor. Bunu istiyor muyuz? Kesinlikle hayr."
(Emirates'in Dubai-Viyana hattndaki haftalk sefer saysn, 6'dan 13'e karmasna izin verilmesinin ardndan, Peter Malanik - Avusturya Havayollar Ynetim Kurulu Bakan) Malanik, rekabet kavramna biraz farkl yaklayor gibi. ler iyi giderken "rekabet iyi", ama rzgr tersine esmeye balaynca "rekabet kt".
Alaska Airlines Pilotlar iPad Kullanmaya Balyor

Thursday, June 02, 2011
Geen sene sonunda ilk denemelere balayan ve Mart aynda FAA'in verdii ksm onayn ardndan almalarna hz veren Alaska Airlines, bu ayn ortasndan itibaren pilotlarna iPad kullandrmaya balayacak. irketten yaplan aklamaya gre pilotlar artk, 25 kiloya varabilen uu antalar yerine sadece 600 gramlk bir iPad tayacak. Bylece hem uu emniyetinde art ve verimlilik salanrken hem de evre duyarll konusunda bir adm atlm olacak. Kokpitte iPad kullanm sayesinde 2,4 milyon yaprak kttan tasarruf edilecek. Basm, datm ve gncelleme maliyetleri neredeyse sfrlanacak. Bunun yan sra, 25 Kilogramlk konvansiyonel uu antalar artk uaklarda bulunmayacandan, akaryakt tasarrufu ve dolaysyla daha az karbon emisyonu salnm da beraberinde gelecek. 164
Havayolu 101
Yani Alaska Airlines bir tala bir ok kuu ayn anda vurmu oluyor. Filosunda 100'n zerinde tayyare bulunan Alaska Airlines'n iPad denemesi baarya ularsa, dier havayolu irketlerinden de benzer hamleler gelmesi kanlmaz olacaktr. Bu noktada Apple firmasn da hatrlamak gerekiyor. zellikle son 10 yl ierisinde rettii tasarm harikas cihazlarla, daha imdiden dnya tarihine getii kolaylkla iddia edilebilir.
Hong Kong Havaliman'na nc Pist mi Gelecek?

2010 ylnda hizmet verdii 4,2 milyon ton kargo ile Memphis'in 18 yllk liderliini elinden alan Hong Kong Havaliman (HKG), yolcu trafiinde de iddiasn srdryor. Geen sene 51 milyon yolcuya ev sahiplii yapan HKG, dnyann en hzl byyen blgesi konumundaki Gney Dou Asya'nn en nemli bir ka i merkezinden birisinin kalbi konumunda olmas sebebiyle srekli gz nnde bulunuyor. Verimli biimde hizmet verilebilecek 74 milyon yolcu ve 6 milyon ton kargo kapasitesine hzla yaklaan liman bu yzden IATA'nn ilgisini ekmi durumda. Yaknda grevinden ayrlacak olan IATA CEO'su Giovanni Bisignani tarafndan yaplan aklamada, HKG'nin nc bir piste ihtiyac bulunduu vurguland. Yolcu ve kargo trafii son 10 ylda %50'nin zerinde art gsteren HKG'nin, 2014 ylnda 62 milyon yolcu ve 5,3 milyon ton kargo mertebesine ulaaca tahmin ediliyor. evresindeki dier merkezlerle rekabet edebilmesi iin HKG'nin kapasitesinin artrlmas kanlmaz. Hava fotorafndan da grlecei zere yeni bir pist yaplmas durumunda denizin doldurulmas kanlmaz gibi grnyor. Aslnda HKG Havaliman Otoritesi halihazrda bu konuyu tartmaya am durumda. Bir yandan ilgili kurum ve kurulularla istiareler yaplrken, dier taraftan da online ortama aktarlan bir form ile kiilerin grleri alnyor. Farkl bir ok konuda yneltilen sorular neticede iki seenekte kilitleniyor:
Havayolu 101
165
1- Mevcut iki pistli yap korunarak havaliman altyapsnn iyiletirilmesi ve 2020 ylnda gerekleecei tahmin edilen 74 milyon yolcu, 6 milyon ton kargo ve 420.000 uak trafiinin stesinden gelinmesi, veya 2- nc bir pist ve ilave tesislerin ina edilmesiyle, 2030 ylnn tahmini olan 97 milyon yolcu, 9 milyon ton kargo ve 602.000 uak trafiine hazr duruma gelinmesi. Bu noktada Nassim Nicholas Taleb'in nl kitab Black Swan'i hatrlayalm ve gelecee ynelik tm tahminlerin yanl olduunu belirtmeden gemeyelim. :)
Virgin Atlantic - rn Tantm

Friday, June 03, 2011
Havayolu irketleri, yolcularna sunduklar uu ncesi ve esnas hizmetleri tantmada son derece hassas davranmak zorunda. Hizmet sektrnn emtialamaya ok msait bu alt segmentinde (havayolu seyahati) rn tantm bu yzden bir hayli nem tamakta. Virgin Atlantic bu ii en iyi biimde kotaran irketlerin banda geliyor.
"Experience" ats altnda "your airline's either got it or it hasn't" mottosuyla hazrlam olduklar web sitesinde, irketin yolcularna sunmu olduu uu ncesi ve uu esnas hizmetler ayrntl biimde anlatlm.
Virgin Atlantic tarafndan Upper Class, Premium Economy ve Economy eklinde ayrlm olan farkl seyahat kabini bulunuyor. Sunulan hizmetin zenginlii de tabii olarak bu snflara gre deiiyor. Ayn web sitesinde bunun yan sra irketin sk uan yolcu program olan "Flying Club" hakknda da bilgi yer alyor. Virgin Atlantic, rn tantmn gayet baarl bir ekilde yaparken, benzer eyi irketin esas web sitesi iin sylemek ok zor. irketin web sitesinin grnts bir hayli demode. Site; bol keli, metin youn ve yaratclktan uzak bir tasarma sahip. Kim bilir, belki de yaknda Virgin'in web sitesi yenilenir de, bizim bu eletirimiz boa km olur.
166
Havayolu 101
Ocak-Mart 2011: lk 20 Avrupal Havayolu irketi

Bu yln ilk eyreinde irketlerin nasl bir performans sergiledikleri hemen hemen belli oldu denilebilir. Ml sonular ayr bir zamanda deerlendirmek zere bir kenara koyarak, Avrupal havayolu irketlerinin Ocak-Mart dnemindeki yolcu bir bakalm. te Anna.aero'dan aldmz rapora gre 2011'in ilk aynda en fazla yolcu tayan Avrupal 20 havayolu irketi:
irketYolcu Says 1- Ryanair 14.930.000 2- Lufthansa 13.269.603 3- easyJet 12.012.884 4- Air France 10.856.675 5- British Airways 7.233.501 6- airberlin 6.871.801 7- Turkish Airlines 6.490.002 8- KLM 5.351.006 9- SAS 5.080.645 10- Alitalia 4.801.269 11- Iberia 4.195.771 12- Swiss 3.397.077 13- Norwegian 3.056.442 14- Aeroflot 2.783.400 15Vueling 2.069.376 16- TAP Portugal 1.993.267 17- Austrian Airlines 1.981.939 18- Aer Lingus 1.842.000 19- Finnair 1.538.023 20- germanwings 1.346.594
Havayolu 101
167
ABD Uu Verisi
TED konumalar arasnda rastladmz ve Aaron Koblin tarafndan hazrlanan bir alma dikkatimizi ekti. Koblin, verilerin grselletirilmesi zerine uzmanlam bir kii. 18 dakikalk konumasnn ilk blmnde, ABD hava sahasnda gerekletirilen ticar uularn verilerini grsel hale getirerek elde ettii bir grnty sunuyor. Bu alma Koblin'in kendi web sitesinde de bulunuyor. ABD'deki hava trafiinin 24 saatlik geliimini bu videodan takip etmek mmkn. Gece yarsndan sonraki saatlerde uak trafii git gide azalarak 4.000'li rakamlara geriliyor. Ancak gnein douuyla birlikte nce dou yakasnda artmaya balayan trafik, leden sonra zirveye ulayor ve 19.000'i deviriyor. le saatlerine doru ekrann sa st kesinden yani Avrupa'dan ulamaya balayan trafik adeta bir gkta yamurunu anmsatyor. Video'nun Youtube'taki sayfasnn hemen yan tarafnda dnya genelindeki hava trafiinin grselletirilmi halini grmek de mmkn. [youtube http://www.youtube.com/watch?v=ystkKXzt9Wk&w=560&h=349]
Wizz Air, Makedonya'da

Monday, June 06, 2011
Getiimiz gnlerde 7. yagnn kutlayan ve 2017 ylnda 132 uaklk byk bir filoya ulamay hedefleyen; zellikle eski Demir Perde lkelerine odaklanan Wizz Air, artk Makedonya'da. Yugoslavya'nn dalmasnn ardndan kurulan bir ok kk devletten bir tanesi olan Makedonya, havayolu seyahatinden ok fazla nasiplenemeyen bir durumda bulunuyor. Trk Hava Yollar ve Austrian dnda "byk" denilebilecek hi bir havayolu irketinin rabet etmedii bakent skp artk Wizz Air'in kapsama sahasna giriyor. 19 Haziran 2011 tarihinden itibaren balayacak skp-Londra (Luton) seferleri haftada kez icra edilecek. 168
Havayolu 101
Bunun yan sra, nmzdeki Eyll aynda skp-Venedik (Treviso) seferleri de haftada iki kez olmak zere Wizz Air'in uu ana dahil olacak. Umarz Wizz Air'in bu uular gereken ilgiyi grr de, skp gibi tarih deeri olan bir kent, havayolu sehayatinden kendisine den pay alr. Zira skp, hem iktisad hem de sosyal adan gl bir havayolu balantsna ihtiya duyuyor.
Gogo Uu Esnas nternet Balants Tam Gaz!

nternet, dnya geneline nfuz edip, bir TV gibi, bir telefon gibi, hayatn vazgeilemez unsurlarndan biri haline gelmesiyle birlikte, nispeten steril bir mecra olan havayolu seyahatlerinde de aranr olmutu. Geen sene bu konuyu sk sk Havayolu 101 ortamna tam ve zellikle ABD'deki Gogo markas altnda faaliyet gsteren internet balant hizmetinden bahsetmitik. Daha nceki yllardaki denemelerin aksine, Gogo'nun en nemli fark, uu esnasnda yolculara salanan internet balantsnn, uydu sistemleri yerine, yeryzne kurulmu olan ve cep telefonlarndaki baz istasyonu mantyla alan antenler zerinden salanmas. ABD genelinde 106 Gogo anteni yer alyor. Gogo'nun internet sayfasnda yer alan bilgiye gre irketin mevcut mterileri u ekilde: Air Canada, airTran, Alaska Airlines, American Airlines, Delta Air Lines, Frontier, United Airlines, US Airways ve Virgin America. Gogo balants olan uak says ise 1081'e ulam durumda. Gerekten ksa sre ierisinde elde edilen muazzam bir gelime. yi twitler; pardon yolculuklar :)
Ocak-Mart 2011: lk 20 Avrupal Havaliman

Getiimiz cuma gn bu yln ilk eyreinde en fazla yolcu tayan Avrupal havayolu irketlerini incelemitik.
Havayolu 101
169
imdi de ayn dnemde, yani bu yln Ocak, ubat ve Mart aylarnda en fazla yolcuya ev sahiplii yapan havalimanlarna bir bakalm. Londra Heathrow'un ba ektii 20 limanlk listede lkemizden stanbul Atatrk Havaliman (AHL) bulunuyor. Sekizinci sradaki AHL, yln geri kalan aylarnda biraz daha iyi performans gsterebilirse, en azndan Roma'y geride brakarak bir sra ykselebilir. te Avrupa'nn en kalabalk 20 havaliman:
HavalimanToplam Yolcu 1- London Heathrow 15.006.206 2- Paris CDG 12.977.237 3Frankfurt 11.763.465 4- Madrid 11.010.968 5- Amsterdam 9.976.660 6- Munich 8.038.849 7- Rome Fiumicino 7.518.405 8- Istanbul Ataturk 7.378.715 9- Barcelona 6.685.634 10- London Gatwick 6.614.923 11- Paris ORY 5.897.976 12- Zurich 5.192.604 13- Copenhagen 4.802.161 14- Oslo 4.545.921 15- Milan Malpensa 4.243.781 16170
Havayolu 101
Stockholm Arlanda 4.108.880 17- Vienna 4.106.266 18- Dusseldorf 4.013.202 19- Dublin 3.827.878 20- London Stansted 3.669.492
Malaysia Airlines, Oneworld'e Katlyor

Gneydou Asya'nn nde gelen havayolu irketlerinden Malaysia Airlines (MAS) ittifak rzgrna daha fazla dayanamad ve nmzdeki yl oneworld'e katlacan aklad. Halen oneworld yesi irket (Cathay Pacific, Japan Airlines ve Royal Jordanian) Malezya'ya sefer dzenliyor. MAS'n, bu irketten ikisiyle, Cathay Pacific ve Royal Jordanian ile codeshare anlamas bulunuyor. Codeshare iini zellikle vurguluyoruz. Zira bir havayolu irketi tarafszken farkl havayolu ittifaklarna mensup irketlerle ibirlii yapabiliyor. Ancak sz konusu irket tarafszln kaybettiinde, ye olduu ittifak dndaki codeshare anlamalar birer birer iptal ediliyor. Bu adan bakldnda, zellikle Kuala Lumpur ve Malezya pazaryla ilgili olarak nmzdeki dnemde bir hareketlilik yaanaca aikr. rnek vermek gerekirse; ayn zamanda MAS'n oneworld'e giri almalar iin sponsor firma olarak atanm durumdaki Qantas'n zellikle Avrupa ve in'e olan seferler iin nmzdeki dnemde Kuala Lumpur'u daha youn bir biimde kullanmaya balayaca ngrlebilir. Yine benzer ekilde, mevcut durumda MAS ile ibirlii yapmakta olan Star Alliance ve Sky Team yesi irketlerin, gerek Malezya pazarna ulamada ve gerekse blgeye ynelik transit seferlerde, kendilerine yeni bir rota izmek zorunda kalacaklar grlyor. Bu yeni ibirlii anlamasnn Malaysia Airlines ve oneworld'e hayrl olmasn temenni ediyoruz.
Avrupa Birlii, Karbon Emisyonu Sisteminde Israrc

"Yumurta kapya dayannca" denir ya, Avrupa Birlii'nin (AB) karbon emisyonu sistemi uygulamasnda da durum byle.
Havayolu 101
171
Uygulamann devreye girmesine alt aydan biraz fazla sre kalmken, tartma iyice alevlendi. in ve ABD'nin konuyla ilgili itirazlarn zaten biliyorduk. Buna bir de, getiimiz gnlerde yllk olaan genel kurul toplantsn yapan IATA'nn k eklenince, kafalar iyice kart. IATA tarafndan yaplan aklamada, AB tarafndan uygulanmas planlanan karbon emisyonu sistemi, "yasa d" olarak nitelendirilmiti. Geri IATA daha sonra bu aklamasn yumuatm ve karbon emisyonu sistemine genel olarak muhalif olunmad ama ayrntlarda bir takm skntlar bulunduu belirtilmiti. AB ise karbon emisyonu sisteminin arkasnda adeta dimdik durmakta. AB Komisyonu Bakan Jose Manuel Barroso tarafndan yaplan aklamada, havayolu sektrnn Emisyon Ticaret Sistemi'ne dahil edilme kararnn bir teklif deil, kanun olduu hatrlatlarak, bu uygulamadan geri dnn mmkn olmadnn alt izildi. Ancak yine Barroso tarafndan yaplan aklamada AB'nin, sz konusu uygulama dahilindeki tedbirleri tartmaya ak olduu belirtildi. Zaten AB'nin konuyla ilgili kard kanunda; birlik dndaki bir devlet, havayolu kaynakl karbon emisyonuna kar "denk tedbirler" almaktaysa, o lkenin havayolu irketleri, AB'nin emisyon sisteminden muaf tutulur ibaresi yer alyor. Bakalm kanunun bu blm hangi devletler iin iletilecek?
American'n Online Acentelerle Mcadelesi Devam Ediyor

American Airlines ile online acenteler ve cret datm irketleri arasnda getiimiz yln sonunda balayan gerilim ve mcadele devam ediyor.
172
Havayolu 101
Americann ne yaptn ksaca hatrlamak gerekirse; irket yeni gelitirdii direct connect sistemi sayesinde, global cret datclarn by-pass ederek, kendi cretlerini online acentelere dorudan gnderme yoluna gitmiti. irketin amac hem cret datm maliyetlerini azaltmak, hem de kendi yolcusuyla dorudan temas kurarak onlara ok daha farkl, ilave diz mesafesi olan koltuklar satn alabilmek gibi zel teklifler sunabilmekti. Direct connect sisteminin ilk kurban Orbitz olmutu. American, Orbitzle olan anlamasn fesh ederek cretlerini bu platformdan ekmiti. American geen ay bir dava aarak bu mcadeleyi bir adm teye tamt. Orbitz ve Travelport'u mahkemeye veren irketin iddias, bu iki online seyahat devinin, American Airlines'a ait fiyatlar olduundan yksek gstererek haksz rekabete yol at ynnde. Bununla da yetinmeyen American, 40 yl kadar nce yine American Airlines bnyesine kurularak zamanla geliip tamamen bamsz bir irket haline gelen Sabre' da sz konusu davaya dahil etti. Sabre'la beraber, ona bal olan bir irket konumundaki Travelocity de American'n ikayetinden nasibini ald. Sabre'n ba sadece American ile dertte deil. US Airways de, benzer iddialarla Sabre' dava etmi durumda. Havayolu 101'i yakndan takip edenler bilekcektir. Ticar havayolu sektrnn en nemli dnm anlar hep ABD kaynakl olmutur. Grmz odur ki, American Airlines liderliinde balatlan ve dier baz ABD'li havayolu irketlerinin de dahil olduu bu mcadele, nmzdeki dnemde online seyahat sektrnde paradigma kaymalarna yol aacak, havayolu irketi-acente-yolcu geninde nemli bir deiiklik yaanmasn salayacaktr.
Havayolu 101
173
American Airlines Center vs American Airlines Arena

Saturday, June 11, 2011
zellikle Trk Hava Yollar'nn son iki yl ierisinde spor alannda gerekletirdii Barcelona, Manchester United, Kobe Bryant, Caroline Wozniacki sponsorluklar, lkemizdeki spor severlerin bu gibi i birliklerine olan alg ve ilgisini artmt. Bu yzden, halen Dallas Mavericks ile Miami Heat arasnda devam etmekte olan NBA final serisi malarnda dikkatleri eken unsurlardan bir tanesi, malarn oynand dev spor salonlar oluyor. Dallas Mavericks, Amerikan profesyonel basketbol ligi NBA'de ampiyonlua koarken malarn, American Airlines Center'da yapyor. Rakibi Miami Heats ise malarn American Airlines Arena'da gerekletirmekte. Yani bu ylki NBA finali, tpk 2006 ylndaki gibi bir "American Airlines" finali eklinde gerekleiyor. :) nmzdeki ay 10. ya gnn kutlayacak olan American Airlines Center, yaklak 20.000 seyircilik bir kapasiteye sahip. Ana merkezi (hub) Dallas'ta bulunan American Airlines'n, yine Dallas'ta bulunan bu salonun isim hakkn satn alm olmas tabii ki tesadf deil. Bu salonda sadece basketbol malar oynanmyor. Buz hokeyi liginde (NHL) mcadele eden Dallas Stars ve Amerikan salon futbolu ligindeki Dallas Vigilantes de malarn American Airlines'n isim babas olduu bu salonda yapyor. Bu salonda profesyonel boks malarn da izlemek mmkn. Ayrca bu salon bir ok byk konsere de ev sahiplii yapmakta. Yani American Airlines, bir salonun isim hakkn satn alarak ayn anda farkl bir ok spor dalnda ve etkinlikte binlerce, hatta milyonlarca izleyicinin karsnda boy gstermi oluyor. Benzer eyleri American Airlines Arena iin de sylemek mmkn. Farkl spor etkinlikleri, konserler, zel dl geceleri Miami'deki bu spor salonunda dzenleniyor. lkemizde stad veya salon isim haklarnn sat ancak son yllarda gerekleir hale geldi. Galatasaray'n yeni tamamlanan stadnn isminin Trk Telekom Arena olduunu hatrlayalm. Ancak American Airlines Center rneindeki gibi ok fonksiyonlu salon veya stadlarmz olmadka, bu gibi sponsorluklarn dar bir kapsamda kalmaya mahkum olacan tahmin etmek g deil. not: American Airlines tarafndan sadece Dallas'taki spor salonunun isim hakk iin 200 milyon Dolar civarnda bir mebla dendii iddia ediliyor.
174
Havayolu 101
Fotoraf: Mahanga
Delta Air Lines: We Love To Fly and It Shows

"Delta Air Lines, 1 Kasm'dan itibaren Avrupa, Orta Dou ve Asya'nn 21 ehrinden balataca yeni uu programyla dnyamz daha da kltp, scak bir atmosfer yaratacak."
Bu ayki nostalji kemizde 20 yl ncesine, 1991 ylna seyahat ediyoruz. Pan Am 8 Ocak 1991 ylnda iflasn ilan ederken, hzla bymekte olan Delta Air Lines'n niyeti, bir yurt ii havayolu irketi kimliinden iyice syrlp, uluslararas kapsamda faaliyet gsteren bir irket haline dnmekti. ABD'de bu ynde bir strateji izlemek isteyenler iin Pan Am ve TWA ilk adres oluyordu. Tabii bu irketlerden arda ne kalmsa... Zira 22 Nisan 1985 tarihinde Pan Am'n tm Pasifik hatlar 750 milyon Dolar'a United Airlinesa gemiti. 1991 ylnn ortasnda Pan Am'n Avrupa hatlarnn sat, United ile Delta arasnda kyasya bir mcadeleye sahne olmutu. Sonuta Delta, Pan Am'n Avrupa ve "Shuttle" (dolmu) hatlarn satn almay baarmt. Ayn yln Aralk aynda Pan Am tarih sahnesinden ekilirken iflas mahkemesinde yaplan ak artrmada ise Pan Am'n Latin Amerika ve Karabik hatlar ak artrmaya karlmt. United Airlines, American Airlines ve Delta Air Lines arasndaki ekimede United ve American baa gremi, 8 saatlik bir seansn sonunda 160 milyon USD ve 1.000 Pan Am personeline i verme vaadinde bulunan United, Pan Am'n Latin Amerika hatlarnn sahibi olmutu. Yeniden baa dnersek, 1991 ylnda Pan Am'n Avrupa hatlarn satn alan Delta, drt bir yanda bunun duyurusunu yapmaktayd. te 31 Ekim 1991 tarihinde Milliyet Gazetesi'nde yaynlanan reklamda Delta, Trkiye'den ABD'ye seyahat etmek isteyen yolculara, "Delta Dnyasna Ho Geldiniz" mottosuyla ulamaya almt. Yolcularn nce stanbul'dan Frankfurt'a, oradan da New York, Washington, Cincinnati, Atlanta, Orlando veya Miami'ye direkt seferle ulamas mmkn oluyormu. 20 sene ncesinde bile Almanya ile ABD arasnda ne denli kuvvetli bir havayolu a bulunduunu gstermesi asndan arpc bir rnek.
Havayolu 101
175
Tli Gelirler 2009-2010

Tuesday, June 14, 2011
Tli gelirler (ancillary revenue) denince aklllara genelde; uu esnasnda sunulan yeme-ime, internet balants, ar merkezi zerinden yaplan rezervasyonlar, otel-otomobil kiralamas, ek bagaj, koltuk seimi, ncelikli boarding gibi hususlarda yolculardan tahsil edilen ilave cretler geliyor. Geen sene Havayolu 101'de tli gelirlerin ne boyuta ulatn ele alan bir yaz yazm ve irketlerin aklad rakamlara gre dnya genelindeki ilk 10 irketi sralamtk. Bu yl da yine Amadeus'un sponsorluunda IdeaWorks firmas tarafndan hazrlanan tli gelirler listesindeki rakamlar (1 Haziran 2011 tarihli aklama), sektr yakndan takip edenlerin gzlerini fal ta gibi atracak bykle ulam durumda. 2010 yl iin 47 havayolu irketi tarafndan aklanan tli gelirler geen yla nispeten %38 orannda artarak toplamda 21,5 milyar USD mertebesine ulam durumda. Geen sene olduu gibi bu sene de dikkatleri eken en nemli husus, network tayclarn tli gelirlere gsterdii hassasiyetin giderek artyor oluu. zellikle uu esnas internet balants, film, yemek, zel yolcu salonu kullanm gibi konularda yolculardan para tahsil edilir hale gelinmesi, nmzdeki dnemde de tli gelirlerde ciddi artlar grlmesini salayacak gibi. Ama bu listeye bakarken unu gzden karmamak gerekiyor. Tli gelirler toplamna, havayolu irketlerinin sk uan yolcu programndan elde ettii mil gelirleri de dahil. rnein Qantas'n toplam rakamnn 835 milyon Euro'luk blm buradan geliyor. Her ne olursa olsun, tli gelirler artk network tayclar iin de vazgeilmesi mmkn olmayan bir gelir kalemi konumuna gelmi durumda. Ryanair'in lgn CEO'su Michael O'Leary'nin yllar nceki n grs acaba bir gn gerek olur mu? O'Leary, "gn gelecek, tli gelirler sayesinde yolculardan uak bileti iin para talep etmeyeceiz." demiti.
176
Havayolu 101
Oteller in Facebook Rezervasyon Motoru

Dnyaca nl Sabre firmasnn bir alt kuruluu olan Sabre Hospitality Solutions, oteller iin ilk Facebook arama motoru uygulamasn retti. Sosyal medya uygulamalarnn insan hayatnn adeta en cra noktalarna kadar nfuz etmeye balad artk yadsnamaz bir gerek durumunda. Dolaysyla fikir paylamnn bir hayli youn bir biimde yaand bu ortamlarn, seyahat karar vermede de nemli rol oynad aikr. eConsultancy firmas tarafndan yaynlanan bir rapora gre, kiilerin %40', tatil planlarn ekillendirirken sosyal medyadan faydalanyor. Sabre tarafndan hazrlanan ve SocialConversion ad verilen uygulama tam da bu ynde atlm bir adm. Sosyal medya ortam ile tedarikiler, yani oteller entegre ediliyor. lk adm Facebook zerinde atlyor. Bu uygulama ile birlikte tek bir ta ile bir ok kuun vurulmas hedefleniyor: 1- Tm ilemlerin Facebook zerinde tamamlanabildii tam entegre bir sistem, 2- "Konaklamanz paylan" seenei ile viral pazarlama imkn, 3- Tamamen sosyal medya ortamlarna zel teklif ve kampanya dzenleme, 4- Tam entegrasyon sayesinde Facebook hesabndaki kiisel bilgiler ile kolayca rezervasyon yapabilme, otelde geirilen gnlere ait fotoraflarn, videolarn hzlca paylam, 5- zel sekme ve programcklarla apraz sat frsatlar oluturma, 6- Otel iin misafir a gelitirme ve kampanya ynetimi zmleri. Sabre tarafndan gelitirilen bu Facebook uygulamasnn ilk kullancs, ABD merkezli Arizona Grand Resort adl otel oldu. Otelin iddias, bu uygulamann 1'e 12 orannda getirisi olduu ynnde. Sabre Hospitality Solutions tarafndan hazrlanan yazlmlar halihazrda 12.000'den fazla otel (ubeler dahil) bnyesinde kullanlmakta ve 12 milyar USD mertebesinde gelir retmekte.
Havayolu 101
177
KLM'in Yolcu Fotoraflaryla Donatt Uak Hazr

KLM tarafndan geen ay dzenlenen ve katlmclarn, holarna giden Delft seramiini seip, istedii bir fotoraf ykleyerek insanlara ilham verecek bir cmle yazmasnn yeterli olduu yarmann finali hazr. Az nce KLM tarafndan Twitter zerinden paylalan fotorafa gre, jri tarafndan yaplan seim sonrasnda finale kalan aday delft ileri arasndan kura ile seilen yaklak 4.000 rnek, KLMe ait bir Boeing 777-200 tipi uan zerine yaptrlm durumda. 16 Hazirandan, yani yarndan itibaren bir KLM tayyaresi, zerindeki 4.000 ksur portreyle birlikte dnyann drt bir yann ziyaret ediyor olacak. KLM, uygulad politika ile, mill kresel dengesini ok iyi tutturmu durumda. Hollanda kltrne bezenmi bir ekilde, zerinde dnyann drt bir yanndan binlerce kiinin fotoraf bulunan bir uan baka bir aklamas olmasa gerek. Tekrar tebrikler KLM!
Seyahat Sektrnde Sosyal Medya Stratejisi

Digital Visitor adl firmann st dzey yneticilerinden Anthony Rawlins tarafndan Tnooz iin yazlan makalede, seyahat sektrndeki aktrlerin sosyal medya stratejilerinin nasl olmas gerektii anlatlm. Aslnda bu yazda anlatlanlar, sektr bamsz, e-ticaret yapmak isteyen tm irketlerin izleyebilecei yollar tarif ediyor. Rawlins yazsnda, sosyal medya stratejisini "on-channel" ve "on-site" olmak zere ikiye ayrm. On-channel olarak tanmlanan blm, irketin kendi dndaki mecralar kullanarak, web sitesine trafik salamasn ieriyor. Facebook, Twitter, Youtube, Flickr gibi mecralardan faydalanmann n planda olduu on178
Havayolu 101
channel uygulamalar aslnda bir pazarlama ve iletiim aktivitesi konumunda. Yeni ziyaretilerin irket web sitesine kazandrlmas hedeflenirken, bu konuda yaplan PPC (pay-per-click), SEO (Search Engine Optimization) gibi harcamalar hedefle kyaslanarak, gerekletirilen yatrmn geri dn de mutlaka hesaplanmal. On-site stratejinin en nemli amalar ise ziyaretilerin sitede geirdii srenin uzatlmas, yeniden ziyaret orannn ykseltilmesi ve bu ziyaretlerin sata evrilme orannn artrlmas. Bu noktada sosyal medyann, "kullanc tarafndan retilmi" olan versiyonunun devreye sokulmas gerekiyor. Yani irketlerin web sitelerinde zellikle seyahat eden kiiler tarafndan yazlm yorumlara, ekilmi video ve fotoraflara yer vermeye zen gstermesi gerekiyor. Tatil planlamas yapanlarn, bakalar tarafndan yaplm yorumlara (gerek seyahat noktas, gerekse arac firmalar hakknda) bir hayli nem verdikleri bir gerek. Ancak imdiye kadar havayolu irketlerinde bu tarz bir kurumsal web sitesi tasarmna rastladmz sylemek zor. Belki de tatil paketi satan acenteler byle bir yola gidebilir. Rawlins'in makalesi sosyal medya kullanmnn en temel kurallarn zetlemekle birlikte, zellikle Y Nesli'nin sevgilisi durumundaki Facebook'ta son dnemde devreye alnan uygulamalar biraz es gemi gibi. Daha dn burada ele aldmz Facebook otel rezervasyon motoru, seyahat sektrndeki sosyal medya uygulamalarnn gidecei yeri gstermesi asndan fikir verici. Delta Air Lines'n, Facebook zerinden uak bileti satan ilk firma olmas ve Malaysia Airlines tarafndan hazrlanan MHBuddy uygulamasn hatrlardan karmamakta fayda var.
lave Bagaj creti Rekor Krd

ABD Ulatrma statistikleri Brosu tarafndan getiimiz gnlerde aklanan ilave bagaj creti raporu, ABD ticar havayolu sektrndeki paradigma kaymasn iyice gzler nne seriyor.
"Bir gn tm irketler dk maliyetli tayc i modelini benimseyecek!" denilebilir mi acaba?

Zira Amerikal havayolu irketlerinin sadece bir yl ierisinde yolcularndan tahsil ettikleri ilave bagaj creti tam 3,4 milyar USD mertebesine ulam durumda. Hayr, yanl okumuyorsunuz.
Havayolu 101
179
Toplam rakam milyar dolarlarla ifade ediliyor. 2009 ylnda 2,7 milyar USD olan ilave bagaj gelirlerindeki yllk art oran %25'i geiyor. Ve raporun ilk be srasnda, kendilerini network tayc olarak tanmlayan irketler yer alyor. lk sradaki Delta'nn yllk ilave bagaj geliri neredeyse bir milyar USD seviyesine ulam durumda. Amerikal irketlerin bunun yan sra geen yl 2,3 milyar USD rezervasyon deiiklik ve iptal creti tahsil ettiini de ekleyelim. Bu hesaba gre Amerikal yolcular 2010 ylnda bagaj bana 8 USD, rezervasyon deiiklik/iptal ilemleri iin de 5,5 USD demi oluyor. Amerikal nl talk showcu Connan O'Brien de dayanamam ve bu haber zerine mini bir parodi hazrlam. te paralarn havada uutuu o grntler. :) h t t p : / / i . c d n . t u r n e r . c o m / t e g w e b a p p s / t b s / t b s www/cvp/teamcoco_dynamic_embed.swf?context=teamcoco_embed_offsite&videoId=25 4795
Uak Siparileri ve Rekabet

Air France KLM tarafndan ilan edilen uak satn alm ihalesi, yakn zamann en byk ve en tartmal siparilerinden biri olacaa benziyor. 20-25 milyar USD tutarnda olaca tahmin edilen 100 adetlik siparile, Air France KLM'in uzun menzilli uak filosunun yenilenmesi amalanyor. Deerlendirmeye alnan uaklar tahmin etmek g deil: Airbus A350 ve Boeing 787. Etihad, Qatar, Emirates gibi firmalar, devlet yardm aldklar iddiasyla her frsatta eletiren Avrupallar, i uak sipariine geldiinde biraz farkl hareket ediyorlar. Fransa'da iktidar partisinden Bernard Carayon adl milletvekilinin ban ektii ve altnda 102 imza bulunan bir giriimle, sz konusu uak sipariinde Air France'n, Airbus markasn tercih etmesi talep ediliyor. Ancak havayolu irketinden yaplan aklama, sipariin karde pay yaplarak 50-50 eklinde bltrlecei ynnde. Bir yandan serbest rekabet diyerek dier yandan bu kadar aleni bir biimde ihale srecine mdahil olmak, yakn zamanda grlen bir ey deildi. Fransz milletvekillerinin bu giriimi, Boeing'in "adil rekabet" konusunda sesini ykseltmesine imkn verecek. 180
Havayolu 101
Ancak hemen hatrlamak gerekirse, ABD Hava Kuvvetlerinin neredeyse 10 yl sren ve adeta bir ylan hikayesine dnen tanker uak ihalesi getiimiz ubat aynda Boeing'in lehine sonulanrken, Airbus ile Boeing arasndaki tartma gazete sayfalarna tam ve irketler, verdikleri reklamlarla bir birlerini sulamt. Uak siparileri nmzdeki yllarda da devletlerin en st dzeydeki yetkililerini yakndan megul etmeye devam edecek gibi grnyor. nemli not: Fransz devleti halen Air France KLM'de %15,7 ve Airbus'n ana firmas EADS'de %15 hisseye sahip bulunuyor.
Hindistan'da Neler Oluyor?

Ocak aynda ndiGo tarafndan verilen ve adet bakmndan ticar havayolu tarihinin en by olan 180 uaklk Airbus A320 sipariinin ardndan bu kez srada bir baka Hindistanl firma var. Hindistan i hatlarnda yaklak 20 noktada rekabet etmekte olan Go Airlines, 2005 ylnda kurulan bir irket. Rakibi ndiGo gibi filosunda sadece Airbus A320 tipine yer veren Go Airlines, yine rakibi gibi Airbus A320NEO siparii vererek dikkatleri zerine ekti. 72 adetlik sipariin ilk tayyareleri 2015 ylndan itibaren teslim edilmeye balanacak. Bu noktada bir baka Hindistan irketi olan SpiceJet'in de geen sene sonuna doru 30 adet yeni nesil Bombardier siparii vermi olduunu anmsamakta fayda var. SpiceJet halen filosunda Boeing 737-800 ve -900 tipi uaklar kullanmakta. Nfusu 1 milyarn zerinde olmasna karn Hindistan, ticar havayolu sektrndeki kapasite ve hizmet kalitesini bir trl istenen dzeye ykseltebilmi deil. Hindistanl irketlerin filosunda bulunan toplam uak saysnn Trkiye ile neredeyse ayn seviyede olduunu sylersek durum daha net anlalabilir. Bu yzden Hindistan'n uluslararas havaclk pazar byk oranda yabanc irketlerin eline gemi durumda. Qatar Airways (12), Emirates (10), Etihad (8), Thai Airways (8), Lufthansa (7), Singapore Airlines (6), British Airways (5) gibi irketler, Hindistan' adeta rmcek a gibi sarm durumda. Ancak son bir-iki senedir ataa kalkma giriimlerinde bulunan Hindistanl irketler uzun vadede baarl olabilirlerse, kendi lkelerinin havayolu sektrnde belki yeniden sz syler hale gelebilirler.
Havayolu 101
181
not: Parantez ierisindeki rakamlar irketlerin Hindistan'da sefer dzenledii ehir saysn gsteriyor.
Mobil Teknolojiler, Havayolu Sektrn Nasl Deitirecek?

Son bir ka yl ierisinde zellikle 3G teknolojisi ile kablosuz internet balant hznn ykselmi olmas, internetin mobil cihazlar zerinden kullanlma orann dramatik bir biimde artrmakta. Yeni ald iPhone sayesinde Twitter ile tanp buna ak olanlar bile var. Yeni ve ileri teknolojinin kendisine her zaman yer bulduu havayolu sektr de bu gelimeden mspet ynde etkilenen unsurlardan bir tanesi. Amadeus tarafndan hazrlanan ve mobil teknolojiler ile havayolu sektrnn gelecekteki durumunu deerlendiren bir rapor (16 Haziran 2011 tarihli), nmzdeki gnlerin bir hayli renkli geeceinin bir gstergesi. "Her zaman bal yolcu" (Always connected traveller) konsepti altnda hazrlanan rapora gre gnmzde sk uan yolcularn %33', rezervasyon yaparken akll telefonlarn kullanyor. Bu oran bize biraz abartl gelmekle birlikte, mobil cihazlarn ekran bykl sorunu ortadan kalktka (mesela, katlanan ekranlar), mobil ticaretin ok byk hzla artacana inanyoruz. Rapora gre zellikle Kuzey Amerikal ve Asyal tayclar; tarife bilgisi, check-in, mil sorgulama gibi temel kabul edilen 12 dinamik uygulamay mobil ortama aktarm durumdayken, dnyann dier blgelerindeki irketler yolcularna nispeten daha az uygulama imkn sunuyor. nmzdeki dnemde mobil ortamda etkin bir biimde kullanlmas hedeflenen eylerin arasnda ise deme, lokasyon bazl uygulamalar ve push mesajlar bulunuyor. 2011 ylnda dahi mobil ortamda deme konusunun net bir biimde zme kavuturulamam olmas, mobil ticaretin nn tkayan engellerden bir tanesi. Dnya nfusunun drtte nn bir mobil cihaz kulland dnldnde, gerek sat ve gerekse pazarlama iletiimi alarndan, mobil teknolojilerin nmzdeki yllarda havayolu sektr iin vazgeilmez hale geleceini ngrmek zor deil. Apple firmas, piyasaya art arda sunduu rnlerle mobil hayata dair inkr edilemeyecek bir adm atmamz salad. Gelecek be yl ierisinde Apple veya bir baka firma
182
Havayolu 101
tarafndan sunulacak yenilikler, "Her zaman bal yolcu" konseptini, insan hayatnn tabii bir paras haline getirecek.
THY'nin Yeni Boeing 737-900'leri Test Uuunda

Delta'nn Sosyal Medya ile mtihan

Getiimiz haftalarda havayolu sektr ile sosyal medyay bir araya getiren en nemli gndem maddelerinden biri, Afganistan'dan dnen ABD askerlerinin Delta ile yaptklar uu ncesinde dedikleri ilave bagaj cretiydi. Delta'nn irket kural gerei bir ABD askerinin en fazla para cretsiz bagaj hakk bulunuyordu. Check-in bankosuna drt para bagajla gelen askerlerden kural gerei ilave bagaj creti tahsil edildi. 34 askerin dedii toplam rakam 2800 Dolar' buldu. Ancak Afganistan'dan lkelerine henz dnm olan askerlerin canlar bu ie bir hayli sklm olmal ki, uu esnasnda ektikleri bir video ile durumu anlatarak, hissettikleri hayal krkln Youtube ortamnda paylatlar. 7 Haziran Sal gn sz konusu video paras bir anda ABD sosyal medya ortamnda, Delta'nn aleyhine bir ekilde gndeme oturdu. Delta, zor artlarda grev yapan askerlere kar duyarsz davranmakla itham ediliyordu. Her ne kadar Delta, kurmu olduu zel ekibi ile sosyal medya mecrasn yakndan dinlemeye alsa da, bu olaydan ancak bir gazetecinin kendilerine konu hakknda soru sormasyla haberdar oldu. Zamannda United Airlines'n bana gelen "krk gitar" olay hatrlandnda, Delta iin her saniyenin ne kadar kritik olduu tahmin edilebilir. Gitar krlan mzisyen tarafndan hazrlanan video klip bir sene ierisinde 9 milyon defa seyredilmiti.
Havayolu 101
183
Olayn nereye varabileceini ok iyi kestiren Delta ynetimi bir yandan bagaj meselesinin ayrntlarna vakf olmaya alrken, dier taraftan da ayn gnn gecesi saat 23:00 civarnda kurumsal blog sayfasndan, Delta Sosyal Medya Mdr Rachael Rensink vastasyla bir yaz yaymlayarak zr dileme cesaretini gsterdi. Delta bununla da kalmayp, hemen ertesi sabah saat 09:30'da tm kurum ii sistemlerde gerekli deiiklii yaparak ilgili kuraln asker personele "drt para cretsiz bagaj" hakk ynnde deitiini personeline bildirdi. Saat 13:00'te de bir basn aklamas ile ilgili kural deiiklii tm kamuoyuna ilan edilirken, blog sayfas ve Facebook'ta da gerekli gncellemeler yaplmt. Y Nesli pazarlamas ve sosyal medya mecralarnn hzl irketi Delta bylece, muhtemel bir iletiim faciasnn da nn alm oldu. u an itibaryla Delta'nn blog sayfasndaki ilgili habere tam 881 yorum yaplm durumda. lk sradaki yorum ise u ekilde:
"How un-American can Delta be? These troops were not traveling for the hell of it. They were trying to go home. Then you have the nerve to charge them $200.00 for a single bag! I will never fly delta, both for myself and the military, ever again."
Kamuoyu ile iletiimi bu ekilde ynetmek, her baba yiidin harc deil gibimize geliyor.
EX-YU Aviation News

Bugnk konumuz, bundan bir yl kadar nce bir arkadamz vastasyla haberdar olduumuz bir blog sayfas: EX-YU Aviation News Havayolu sektr hakknda bir site hazrlamak zaten "ni" blogging kategorisindeyken, sadece eski Yugoslavya'daki havaclk haberlerini ieren bir blog yazmak, ele alnacak konularn bir hayli szgeten gemesi manasna geliyor. Ve hakkn teslim etmek gerekirse, EX-YU Aviation News'i hazrlayan arkada bunu bir hayli baarl bir biimde gerekletiriyor. Blog'un lisan ngilizce. Belki de EX-YU'nun baarsnn ardndaki gerek burada yatyor. Ni kategorisindeki yazlar bu sayede tm dnya tarafndan okunabilir hale getirilmi. Blog'ta eski Yugoslavya'nn ele alndn sylemitik. Bosne&Hersek, Hrvatistan, Karada, Makedonya, Srbistan ve Slovenya ile ilgili havaclk haberlerini burada bulmak mmkn. Blog'un dikkat eken bir baka yan da, haberlere yaplan yorumlarn zenginlii. Mesela Swift Air adl bir irket tarafndan yaplaca sylenen ikago-Zagrep-Belgrad seferlerinin son anda iptal edilmesiyle ilgili haberin altnda u an iin 81 yorum bulunmakta. 184
Havayolu 101
Havayolu 101 ekibi olarak EX-YU Aviation News'i tebrik ediyoruz.
Havayolu Sektrnde Modeli Deiiklii Kanlmaz

Ortalama kr marjnn bir hayli dk seviyelerde seyrettii ticar havayolu sektrnde nmzdeki bir ka yl ierisinde genel bir i modeli deiiklii kanlmaz gibi grnyor. Havayolu 101'de zaman zaman bu konuya deiniyor ve network tayc i modeli ile dk maliyetli tayc i modelinin zaman ierisinde bir kesiim kmesi reteceini iddia ediyoruz. Her iki i modelinin de kendine has avantajlar ve dezavantajlar bulunuyor. Orta yolda buluulduunda, dezavantajlar en aza indirgeyerek krll maksimize etmek belki de mmkn olacak. Centre for Asia Pacific Aviation (CAPA) tarafndan hazrlanan Airline Leader adl derginin Mays saysnda, sektrn nl isimlerinden Nawal Taneja'nn piyasaya yeni kacak olan "The Passenger Has Gone Digital and Mobile" adl kitabndan yaplan bir alnt ile, Havayolu 101'in iddia ettii i modeli deiiklii ele alnm. te Taneja'ya gre i modeli deiikliini kanlmaz klan sekiz madde: 1- Maliyet farkll: Network tayclar ne yaparlarsa yapsnlar, dk maliyetli tayclarn (DMT) maliyetlerine inmeleri mmkn olmuyor. 2- Network besleme: Kresel kapsamda faaliyet gsteren tayclar, ktalararas uularn besleyebilmek iin mutlaka transit yolcu bulmak zorundalar. 3- Baz DMTlerin sunduu yksek kaliteli hizmet: Ksa-orta menzilde baz DMTler tarafndan sunulan hizmet kalitesi, network tayclarn dahi zerinde olabiliyor. r: JetBlue, Virgin America 4- Sendika direnii: Network tayclarn personeli, ksa menzilli hatlarn, blgesel tayclara outsource edilmesini kabul etmez. 5- DMTlerin i seyahati pazarna girii: Baz DMT'ler, i seyahati (business) pazarna nfuz etmeye balam durumda. r: easyjet, JetBlue 6- DMT maliyetlerinde art: zellikle petrol fiyatlar, havaalan vergileri gibi kalemler sebebiyle, DMTlerin iletme maliyetlerinde art meydana gelecek. 7- DMTlerin byme potansiyelindeki d: zellikle ksa menzil pazarndaki byme, doygunluk noktasna ulam durumda. Avrupa'daki DMT'ler, hzl tren rekabetiyle birlikte,
Havayolu 101
185
nmzdeki dnemde byme rakamlar asndan sknt yaayacak. 8- Uzun menzil pazarndaki network yapsn taklit etmek zor: Air Asia X, JetStar, V Australia gibi denemeler olmakla birlikte, DMTlerin, network tayc tarzndaki bir uu a kurmas ve bunu krl bir biimde srdrmesi neredeyse imknsz.
Gnn Sz: Hub&Spoke

"Everyone wants to be a hub; nobody wants to be the spokes."
Goh Chok Tong (Singapurlu Bakan) Kaynak: Channel News Asia, 16 Mart 2011
Bir Havayolu irketinin Modelini Belirleyen 5 Unsur

Ticar havayolu sektrnn geleceinde i modellerinin ne ynde hareket edeceinden bahsetmiken, bir havayolu irketinin i modelini belirleyen unsurlara da ksaca deinmemiz gerekiyor. te bir havayolu irketinin i modelini belirleyen be unsur: 1- irketin gelir retme biimi, 2- Gelir kaynaklar, 3- Yolculara sunulan rn, 4- Katma deerli hizmetler, 5- Hedef mteri kitlesi. Bu be etkenin ekillendirmesiyle, bir havayolu irketinin aadaki i modelinden hangisini takip ettii belli oluyor: a- full-service (network tayc), b- dk maliyetli tayc (low-cost carrier) c- charter
186
Havayolu 101
Ama bir yandan kr basks dier yandan emtialama fenomeni sebebiyle, havayolu sektrnde bir i modeli deiiklii yaanacann her geen gn daha yksek sesle telaffuz edilir hale geldiini aklmzn bir kenarnda tutmakta fayda var. Fotoraf: The Tiger Roars
Avrupa'da stnlk Mcadelesi

Airline Leader dergisinin Mays saysn incelemeye devam ediyoruz. Sektrn duayenlerinden Rigas Doganis imzal, The Battle for Supremacy: in Europes Short-haul Markets makalede, Avrupadaki network tayc dk maliyetli tayc mcadelesi ele alnm. Makaleyi okurken aldmz notlar u ekilde. 1) 2003 Yaz tarifesi: Koltuk arz bakmndan, Avrupada ksa menzil uluslararas ve i hat uularnn %17si dk maliyetli tayclara (DMT) ait. 2) 2010 yaz tarifesinde bu oran %44e ykselmi. 3) Yolcu says asndan bakldndan, %50 gibi bir orann DMTlere ait olduu iddia edilebilir. 4) Eyll 2010: DMTlerin AB yeleri i hat koltuk arz oranlar: a) spanya: %65 b) Britanya: %60 c) talya: %46 d) Almanya: %41 e) Fransa: %25 (Devlet + Air France ibirlii, DMTlere Fransa iinde hayat hakk tanmam) 5) 2010 ylnda Avrupada DMTlerle seyahat eden yolcu says 200 milyon civarnda. 6) DMTlerin Avrupadaki baarsnn ana sebebi: a) DMTler, network tayclarn (NT) umad bir ok noktaya sefer dzenliyor. b) Deregulasyonla birlikte DMTler Avrupann bir ok noktasna base kurarken, Ntler bunu yapmad; yapamad.
Havayolu 101
187
c) Dk ve basit (kural) bilet fiyatlar, yeni uu noktalar ve etkili reklam kampanyalar. 7) Ama ok net grnen bir ey var. O da, DMTlerin baarsnn en temelinde, yolcukilometre bana den maliyetlerini ok dk seviyelerde tutabiliyor olmalar yatyor. 8 ) DMTler, akaryakt maliyetleri ve st gei cretleri konusunda pek bir avantaja sahip olmasalar da, DMT i modelinin dier unsurlar sayesinde, NTlere kar avantajl konumlarn gelecekte de srdrebileceklerdir. a) r: Dorudan sat kanallar, tek tip filo, personel says, yksek utilizasyon gibi 9) Bu etkenler sayesinde, Avrupa iindeki bir uuta DMT tarafndan iletilen bir Airbus A319 veya Boeing 737-800in maliyeti, bir NTnin ilettiine gre %20-30 daha dk maliyetli olabiliyor. a) Ryanairde bu oran %50-60 mertebesine kadar kyor. nanlmaz bir maliyet fark! 10) Avrupada DMTler, rakip NTlere kyaslandnda ayn tipteki bir uaa hem daha fazla koltuk koyuyor, hem de daha yksek bir doluluk oranna (LF) ulayorlar. 11) NTlerin izledii hub&spoke yapsnn yan etkileri: a) Nispeten daha yksek girdi maliyetleri, b) Daha az koltuklu uaklar, c) Daha dk LF oran. 12) DMT fenomenine kar NTler neler yapabilir? a) Kendilerine ait bir DMT irketi kurabilir, b) DMTleri, kendi hub&spoke sistemleri iin bir besleyici (feeder) olarak kullanabilir, c) DMTlerle kafa kafaya rekabet etmek yerine, gl olduklar hatlara odaklanabilir, d) Kendi hub kuvvetsiz olan NTler (Malev, SAS, Olympic Air, Czech Airlines, Air Portugal, Finnair gibi) ise yok olma tehlikesiyle kar karyalar. Buna kar iki are var: i) modelini deitirerek bir DTM haline dnmek, (Aer Lingus) ii) Byk bir taycnn kanatlar altna girmek. (Lufthansa: SN Brussels, Austrian, bmi, Swiss)
AirAsia'dan Tarih Sipari Rekoru

Ocak aynda Hindistanl havayolu irketi ndiGo tarafndan verilen ve adet bakmndan ticar havayolu tarihinin en by olan 180 uaklk Airbus A320 sipariinin mrekkebi kurumadan, dn Paris Havaclk Fuar'ndan gelen bir haber, tm dnya medyasnda gndemin ilk maddeleri arasna yerleti. 188
Havayolu 101
Son yldr Skytrax'te, kendi kategorisinde dnya birinciliini kazanan Malezya merkezli dk maliyetli tayc AirAsia, 200' kesin 100 tanesi opsiyonlu olmak zere tam 300 adet Airbus A320neo siparii vererek tam manasyla bombay patlatt. Sipariin kesin olan 200 adetlik blmnn liste fiyat toplam 18 milyar USD mertebesinde. 2015 ylndan itibaren yenilenen motorlaryla havayolu irketlerinin ve dolaysyla uak yolcularnn hizmetine girecek olan A320neo'lar iin verilen siparilerin toplam daha imdiden 500'n zerine km durumda. Paris Fuar'nn sonuna kadar bu rakamn 1000 civarna yaklamas bekleniyor. Airbus'n ezeli rakibi durumundaki Boeing'te ise henz strateji tam netlemi deil. Dnya havaclk tarihinin en fazla satan jet yolcu ua Boeing 737'nin tamamen yenilenmi bir versiyonu mu gelitirilecek, yoksa Airbus'n yapt gibi yeni nesil motorlarla m devam edilecek, bu henz kesinlememi durumda. 787 Dreamliner'da yaanan gecikmeler ve 747-8I iin alnan sipari rakamnn dkl ile son yllarda byk bir hayal krkl yaayan Boeing'in, Airbus'a kar nasl bir strateji gelitirecei tm sektrde merak konusu.
Havayolu 101, 5.Yana eKitap ile Girdi

Getiimiz Mays aynn 16. gn, Havayolu 101'in kuruluunun beinci yldnmyd.
"Kurumsal Hafza" ile ilgili olarak kaleme aldmz ilk yazmzn hemen giriinde Havayolu 101'in kurulu amacn u ekilde tanmlamz: "Amacmz ticar havayolu sektryle ilgili gelimeleri duyurmak ve analiz etmek. Ayrca havayolu sektryle ilgili reklamlar, kitaplar, tarihten yapraklar, teknolojik gelimeler gibi daha bir ok konuyu Havayolu 101 platformunda bulmak mmkn olacak."
Havayolu 101
189
Dolu dolu geen be yl...dile kolay. Bu be yl ierisinde, bir blog sayfas olarak Havayolu 101'in ciddi bir birikime sahip hale geldiine inanyoruz. zellikle getiimiz be yl ierisinde sektrde, rekabet ve irket birlemelerine dair meydana gelen gelimeleri Havayolu 101'den takip etmek mmkn. Havayolu 101'in beinci yl vesilesiyle, ilk yazdan 2010 ylnn sonuna kadar olanlar bir eKitap halinde merakllarnn istifadesine sunmak istedik. 2006-2009 yllarn bir, 2010 yln ise ayr bir eKitap eklinde oluturduk. Amacmz, bundan sonra her alt ayda bir, Havayolu 101'i eKitap formatnda herkese sunuyor olmak. Blog2Print adresinde .pdf dokuman haline dntrdmz Havayolu 101 yazlarn, Library.nu ve Scribd adl dokuman paylam sitelerinden cretsiz olarak indirmeniz mmkn. lgili linkler u ekilde: Library.nu Havayolu 101: 2006-2009 Havayolu 101: 2010 Scribd Havayolu 101: 2006-2009 Havayolu 101: 2010 Hep birlikte, daha nice senelere...
Karbon Emisyonu Konusunda in'den lk Somut Adm

Sunday, June 26, 2011
Sonunda beklenen ve korkulan (Avrupa Birlii iin) oldu. 2012 ylndan itibaren havayolu irketlerinin de dahil olaca Avrupa Birlii karbon emisyonu sistemine kar in'den ilk somut adm geldi. Paris Havaclk Fuar'nda duyurulan sipari haberleriyle adeta ov yapmakta olan Airbus iin souk bir du niteliindeki gelime,
190
Havayolu 101
Hong Kong Airlines'tan geldi. Hong Kong Airlines'n, 10 adet Airbus A380 sipariini bu hafta iinde aklamas bekleniyordu. Ancak Financial Times'n haberine gre, in hkmetinin mdahalesi sonrasnda, 3.8 milyar USD tutarndaki bu sipari imdilik askya alnm gibi grnyor. in ile AB arasnda karbon emisyonu konusunda kan ihtilaf, Airbus'n gelecek on-yllara ynelik planlarn tam manasyla alt st edebilir. 2011 ylndaki nispeten durgun performans gsteren Boeing iin ise herey bir anda olumlu ynde hareket etmeye balayabilir. Ticar havayolu sektr her zaman uluslararas siyasetin arlnn bir hayli hissedildii bir sektr olagelmitir. Bu durum yakn gelecekte de deiecee pek benzemiyor.
En Dk Oranda Kiralk Uak Kullanan 10 Havayolu irketi

Ticar havayolu sektr, mteebbis ruhlu kiiler iin her zaman cazibeli olagelmitir. Bu sektr zellikle gen giriimcileri adeta byler. Ancak bu cazibeli sektrn en nemli giri engellerinden (barriers to entry) bir tanesi, sabit maliyetlerin (veya batk maliyet) ok yksek oluudur. Ve bu yksek sabit maliyet kalemlerinin en nde geleni tabii ki havayolu irketinin filosunu meydana getiren uaklar olmaktadr. Bu yzden bir ok irket, uaklar satn almak yerine, operasyonel veya finansal kiralama (leasing) yoluna gitmekte. Ama sektrdeki baz oyuncular, uaklara sahip olmann daha az maliyetli olacana kanaat getirmi olmallar ki, filolarndaki kiralk uak oran bir hayli dk seviyelerde. Bu oyuncular arasnda Lufthansa, Southwest, Delta, Ryanair, British Airways gibi geni filolu irketlerin oluu, ayrca dikkat ekmekte. te CAPA tarafndan getiimiz Nisan aynn bandaki verilere gre hazrlanan ve sektrde en dk oranda kiralk uak kullanan on havayolu irketini gsteren tablo.
Havayolu 101
191
Koltuk arznda dnya birincisi olan Delta'nn kiralk uak kullanm oran %14.4 mertebesinde gerekleirken, dnya altncs Lufthansa'da bu oran %3.2 gibi bir hayli dk bir seviyede. Ml adan bir tercih meselesi demekten baka aremiz bulunmuyor. Fotoraf: Enciclopedia
Kablosuz nternet Balantl Uular Bulmak Artk ok Kolay

Grsellii n plana kararak, "online arama" pazarna ayr bir renk katan hipmunk, sonu ekranna "kablosuz internet balants" seeneini de ekledi. Bundan byle uak bileti satn almadan nce farkl havayolu irketleri arasnda mukayese yaparken, tercih edeceiniz seferde kablosuz internet imkn olup olmadn da grebileceksiniz. hipmunk'n sunmaya balad bu seenek, zellikle ABD i hatlar iin bir hayli faydal olacaa benziyor. Deneme amal olarak New York (JFK) ile Los Angeles (LAX) arasnda yaptmz bir aramann sonular yan tarafta grlyor. Kablosuz internet balants imkn olan seferler, havayolu irketinin adnn hemen sol tarafna bir Wi-Fi iareti konularak vurgulanm. JFK-LAX arasndaki seferler, ABD'de uakta internet keyfinin ne kadar yaygnlam olduunun da bir gstergesi niteliinde. Bu iki ehir arasnda dorudan sefer yapmakta olan Delta, American, Virgin America, United gibi irketlerin uularnda kablosuz balant mevcut. Benzer eyi Avrupa Birlii iin sylemek henz pek mmkn deil. Tnooz'da hipmunk'n bu yeni seenei hakknda yaynlanan haberde ise arama sonularna eklenen bu zelliin, Kayak ve Mobissimo sz konusu olduunda pek de "devrimsel" nitelikte olmad vurgulanyor. Gerekten de Kayak ve Mobissimo'nun arama sonularnda wireless filtresini seerek, 192
Havayolu 101
sadece ilgili uular grntlemek mmkn. Ge olsun, g olmasn. :)
"Metal Neutrality" Ne Demek?

Tam serbestliin olmad ticar havayolu sektrnde irketler, i birlii yapabilmek iin adeta takla atmak zorunda kalyor. Devletler arasndaki ekimeler ancak, trl trl by-pass yntemleriyle alabiliyor. Havayolu irketleri, muhtemel bir i birlii iin onay alabilmek istiyorlarsa, sz konusu ortakln yolcular iin faydal olacan ispatlamak durumundalar. Bunu baarabilirlerse, anti-rekabet korumas (antitrust immunity) karar kartmalar mmkn olabiliyor. Tabii sektrdeki i birlii uygulamalar karmak hale geldike, kural koyucular da enteresan deyimler retebiliyor. "Metal Neutrality" tbiri de bunlardan biri. Trke'ye metal tarafszl eklinde tercme edilebilir. ABD Ulatrma Bakanl tarafndan yaplan tanma gre metal tarafszl, "gelir ve maliyet ortakl yaplan bir ittifaktaki taraflarn, metali (uak) kimin ilettiine bakmakszn, yolcuya kar tarafsz davranmas " manasna geliyor. rnek vermek gerekirse; bir yolcu en abuk ve przsz bir ekilde Boston'dan Frankfurt'a seyahat etmek istiyor. Bu yolculuk Lufthansa ile direkt veya United Airlines ile Washington aktarmal yaplabilir. Metal tarafszl kavram erevesinde; yolcu, biletini United'n sat kanallar zerinden alsa bile, "en abuk ve przsz" tercihi sebebiyle, kendisine Lufthansa seferinden bir bilet satlmas gerekiyor. Bu iten United Airlines daha az para kazanacak olsa bile... Aksi durumda, yani metal tarafszl felsefesinin ilemedii ittifaklarda, hem yolcu hem de ittifakn kendisi zarar grebiliyor.
Havayolu 101
193
in, 88 Adet Airbus A320 Siparii Verdi

Daha bir ka gn nce, Avrupa Birlii'nin uygulamaya sokaca karbon emisyonu sistemini protesto etmek amacyla 10 adet Airbus A380 sipariini askya ald iddia edilen in, 88 adet Airbus A320 siparii vererek herkesi ters keye yatrd. Veya biz yle sanyoruz. in Babakan Wen Jiabao'nun Almanya ziyareti srasnda imzalanan anlamann liste fiyatlar zerinden toplam deeri 7.5 milyar USD mertebesinde. Uaklarn 2012 ile 2015 arasnda teslim edilmesi n grlyor. Bylece in'in Avrupa Birlii'ne kar olan yaptrm gcnn de snrlar grlm oluyor. Dnya ticar jet pazarnn genel olarak ABD'li ve AB'li iki dev firma tarafndan parsellenmi olmas, dier devletlerin de elini kolunu balamakta. Bu yzden bylesine byk meblal uak siparileri adeta bir devlet politikas erevesinde verilir hale geliyor. Zaten son yllarda halihazrda uak reten Kanada ve Brezilya'nn yan sra Rusya, in, Japonya gibi lkelerin de bu ie soyunmas, yolcu ua iinin stratejik nemini gstermesi asndan manidar. Fotograf: Airbus
Uak Siparileri Rekora Doymuyor

Daha ndiGo ve AirAsia'nn dev siparilerinin yanklar devam ederken, bu kez ticar havayolu sektrnn kalbinden gelen bir muhtemel sipari haberi, sektrn nmzdeki yllardaki seyrinin ne ynde olacan gstermesi asndan bir hayli dikkat ekici. 2000'li yllarda arka arkaya yaanan 11 Eyll, SARS, Irak'n igali, kresel ml kriz gibi dsal oklarla srekli darbe yiyen ABD havayolu sektrndeki oyuncular, uak siparilerini mmkn mertebe erteleme yoluna gitmiti. Bu oyuncularn banda Delta Air Lines geldiinden, herkes Delta'dan yeni bir sipari bekliyordu. 194
Havayolu 101
Ancak Bloomberg'te yaynlanan bir habere gre, beklenen byk siparilerde ncl American Airlines yapacak gibi grnyor. 280 dar gvde uak siparii gndemde. Liste fiyatyla yaklak 23 milyar USD tutarnda olacak bu sipari, en azndan imdilik, AirAsia'nn rekorunu kracak gibi grnyor. 613 uaklk filosunun tamam Boeing modellerinden oluan American Airlines'n bu kez 100 civarnda Airbus siparii edebilecei de gelen haberler arasnda. Kararn nmzdeki bir-iki ay ierisinde kesinlik kazanmas bekleniyor. American'n mevcut filosunun omurgas, 1999 ylnda retimden kalkan MD-80 tipi uaklardan oluuyor. Bu adan bakldnda, filo kullanm konusunda irketin ne kadar tasarruflu davrand anlalabiliyor. American filosundaki MD-80'lerin ya ortalamas neredeyse 20. imdi sra Delta'da. Bakalm onlardan da bir rekor sipari gelecek mi?
Gelir Ynetiminde slup Fark

"Her yiidin bir yourt yiyii var" denir ya, ayn durum ticar havayolu sektrnde farkl i modellerini benimseyen havayolu irketleri iin de geerli. Kendilerini full-service veya network tayc olarak konumlandranlarla, dk maliyetli tayclarn (low-cost carrier) i yap ekilleri bir hayli farkllk gstermekte. Gelir ynetimi sistemleri de tabii olarak bu durumdan nasibini alyor. Alessandro Cento tarafndan yazlan Airline Industry - Challenges in the 21st Century adl kitapta bu duruma sade bir ekilde deinilmi. te gelir ynetimi slubunda iki i modeli arasndaki farklar: Network Tayc: 1- Pazar segmentasyonu, 2- rn farkllatrma, 3- Rezervasyon snflar ve kurallar, 4- Bilet fiyatnn belirlenmesi, 5- Tahmin ve envanter kontrol (koltuk says & rezervasyon snf ilikisi),
Havayolu 101
195
6- Overbook, no-show, go-show uygulamalar, 7- cret datm. Dk Maliyetli Tayc: 1- Pazar segmentasyonu yok, 2- rn farkllatrma yok, 3- Bilet fiyat, uu tarihinin bir fonksiyonu konumunda, 4- Bir t annda, sadece tek bir cret snf, 5- Internet zerinden cret datm. Grafik: Airline Industry - Challenges in the 21st Century, Sayfa 37
196
Havayolu 101
197
Havayolu 101 Ocak Haziran 2011

Havayolu 101: Ocak-Haziran 2011

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Havayolu 101: Ocak-Haziran 2011

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Havayolu 101

Ocak - Haziran 2011

Moskova'da K Bir Baka

United Continental - Blgesel Jet letmesi

Delta Connection - Blgesel Dev

hipmunk - ok Kullanl Bir Uygulama

Southwest Airlines Mahkeme Kurdu

Skycouch Hizmete Girdi

Air New Zealand ocuklar da Unutmam

Southwest Rapid Rewards Program Yenileniyor

Sky Airlines Tarifeli Seferlere Balyor

Topkap - McDonnell Douglas DC-9

Nokia arj Olan Var m?

Virgin Atlantic - Your airline's either got it or it hasn't

AEA Verilerine Gre 2002-2009

Balk Kl Oturma Dzeni

Swiss'in Sosyal Medya Kokpiti

En Fazla Uak Sipariini Kim Verdi?

Airbus A380 Kabin Konfigurasyonu

Bangkok Airways - Asya'nn Butik Havayolu irketi

Puket Uluslararas Havaliman

Bangkok Suvarnabhumi Havaliman

Langkawi Uluslararas Havaliman

Yalnz PanAm'n 747'leri Trkiye'ye Sefer Yapyor

Schiphol + IBM = Ylda 70 Milyon Bagaj

FedExs Incredible Journey to Success - Kitap Notlar

18. 19. 20. 21. 22.

Low Cost Airlines World Asia Pacific 2011

AEA'nn Yeni Bakan Steve Ridgway

Havayolu Sektrnn Geleceini ekillendirecek Etkenler

Google, Online Seyahat Sektrn Eline mi Geirecek?

Curioz: THY ocuk Kulb

Dk Maliyetli Tayclar Rota Deitiriyor

Her Comfort, "Comfort Class" Deildir

KLM - Uaklarnn Adlar da Kresel

Dita von Teese'nin Bavulunda Neler Var?

Boeing 777-300ER vs Boeing 747-8I

Ekber El Bekirden Sert k

Cenevrede Mobil Terminal

Etihad, Yeni Zelandaya Kadar Uzand

Airbus, Boeing'in Reklamna Nasl Cevap Verdi?

Ama unutmamak lazm. Devlet destei konusunda Airbus da hi masum deil ;)

IATA 2014 Yl Tahmini

Orbitz'in Drdnc eyrek Zarar

Pegasus Halka Arz Ediliyor

Ryanair Kulland Akaryaktn Ne Kadarn Hedge Ediyor?

Skymark Airlines, A380 Siparii Verdi

Virgin Atlantic'in Yeni Sahibi Belli Oluyor

Virgin Blue Markas Yenilenirken

Msr Havayollar Filosunun te Birini Kirala kard

Petrol Fiyatlar Son ki Yln Zirvesinde

Air Arabia - Arap Dnyasnn Dk Maliyetli Taycs

Tanker Uak halesini Boeing Kazand

in Havayolu Sektr 2015 Hedefleri

AAdvantage Facebook Kampanyas

Twitter ve Havayolu irketleri

Emirates'ten Fiyat Art Aklamas

JAL, Boeing 747'ye Veda Etti

Air France Sessizliini Bozacak

Ortadou'dan Sipari ptalleri Geliyor

KLM'in Miami Kampanyasnda Yeni Boyut

Malaysia Airlines - Facebook Uygulamas

IATA Dnya Kargo Sempozyumu 2011

iPad, Uak Kokpitlerine Giriyor