ERNETS GELLNER NARODY I NACJONALIZM

NACJONALIZM to zasada polityczna, ktra gosi, e jednostki polityczne powinny pokrywa si z jednostkami narodowociowymi Zasada nacjonalizmu bywa naruszana na wiele sposobw - granice pastwa nie obejmuj wszystkich rodakw - granice pastwa obejmuj obce grupy - nard yje w wielu pastwach, z ktrych adne nie moe uwaa si za pastwo owego narodu - rzdzcy jednostk polityczn nale do innego narodu ni rzdzeni NACJONALIZM to jedna z form politycznego legitymizmu, ktra da by granice etniczne nie przecinay si z granicami politycznymi, i by granice etniczne w obrbie pastw nie oddzielay jego wadcw od reszty obywateli By szerzej zdefiniowa nacjonalizm trzeba posuy si dwoma pojciami: pastwo i nard PASTWO to spoeczne dziaanie, ktre ma monopol na prawomocne uycie siy. Dopuszcza si konflikty ale ich rozstrzyganie si indywidualn lub grupow uchodzi za wystpek Wg Webera pastwo to charakterystyczna i doniosa forma spoecznego podziau pracy, chodzi tu raczej o prac dziki ktrej utrzymany jest porzdek, zatem: PASTWO to instytucja, ktra zajmuje si wymuszaniem publicznego adu. Pastwo zaczyna istnie wwczas gdy z ycia spoecznego wyodrbniaj si wyspecjalizowane organy porzdkowe, takie jak policja czy sdownictwo. To one s pastwem! nacjonalizm pojawia si w otoczeniu pastwa NARD Wg nacjonalistw nard i pastwo nie s tym samym bytem, zostay sobie wzajem przeznaczone, jedno nie moe obej si bez drugiego. Lecz by speni swe przeznaczenie musiay najpierw powsta, a powstay niezalenie i przypadkowo, nie musiao istnie pastwo by powsta nard i odwrotnie (aczkolwiek NORMATYWNA IDEA NARODU zakada e wczeniej istniao pastwo) 1) Definicja KULTUROWA narodu: 2 osoby nale do tego samego narodu jeeli i tylko jeeli - uczestnicz w tej samej kulturze (system idei, znakw, skojarze, sposobw zachowania i porozumiewania si, czyli JZYK) 2) Definicja WOLUNTARYSTYCZNA narodu: 2 osoby nale do tego samego narodu, jeeli i tylko jeeli uwaaj e nale do tego samego narodu narody s dzieem czowieka, wytworem jego przewiadcze, lojalnoci i solidarnoci zbir osb staje si narodem gdy s one stanowczo przekonane i z tytuu wspprzynalenoci do swego zbioru maj wobec siebie pewne obowizki i prawa. Zobaczmy jak wspistniaa kultura (skadnik definicji narodu) i pastwo na przestrzeni wiekw Gellner histori rozwoju ludzkoci podzieli na 3 stadia: preagrarne, agrarne, postagrarne 1) faza agrarna - to okres w ktrym pastwowo jest opcj, a jej forma dopuszcza wiele wariantw 2) w fazie preagrarnej (owiecko-zbierackiej) opcji takiej nie ma 3) w fazie postagrarnej (industrialnej) jestemy skazani nie na brak pastwa, lecz na jego obecno SPOECZESTWO AGRARNE W agrarnej fazie historii naszego gatunku pojawia si umiejtno czytania i pisania oraz specjalna klasa ludzi wyksztaconych, klasa klerykw

 Rzdzcy stanowi nieznaczny uamek populacji Jest wyolbrzymiona klasowa nierwno Klasa rzdzca rozpada si na kilka warstw: wojownikw, kapanw, uczonych, administratorw, kupcw. Poniej kilkuwarstwowego spoeczestwa rozpoczyna si wiat ludzi yjcych w odrbnych malekich wsplnotach. Mae wsplnoty rolnicze wiod zwykle ycie dorodkowe, odizolowane, w zwizku z tym pojawiaj si rznice dialektalne i inne. Kultura rozkada si bd poziomo (wedle kast spoecznych)-kultura wysza, bd pionowo wyznaczajc mae spoecznoci lokalne kultura nisza. W takim spoeczestwie nie ma czynnikw, ktre umoliwiyby fuzj polityki i kultury (nikomu nie zaleao na tym by dy do kulturowej jednoci) Kultura w wyszych warstwach uwydatnia i wyolbrzymia wszelkie cechy diakrytyczne, rnicujce, podatne na monopolizacj. Zaznacza si tendencja do separowania jzyka liturgii od jzyka posplstwa. (rozwarstwienia kulturowe nc uprzywilejowanych i rzdzcych, bo su ich interesom, nietrudno te je przeprowadzi, z racji stabilnoci spoeczestwa agrarnego, ustanowienie i utrwalenie podziau populacji na odizolowane stany, kasty itp. przebiega bez szczeglnych napi) *w spoeczestwach z istoty swej niestabilnych takie bariery s trudne do utrzymania. SPOECZESTWO INDUSTRIALNE Wyksztacenie staje si powszechne Powstaje porzdek spoeczny, w ktrym s wszyscy wyksztaceni, w ktrym pimienno stanowi warunek wstpny wyspecjalizowania si w czymkolwiek, w ktrym waciwie adne zajcia nie maj ju charakteru dziedzicznego Kultura wysza (ujednolicone systemy komunikowania si oparte na pimiennoci i wyksztaceniu) ogarnia cae spoeczestwo, zaczyna by jego wyznacznikiem i wymaga politycznego wsparcia SPOECZESTWO NIEPRZERWANEGO ROZWOJU Spoeczestwo industrialne jest pierwszym spoeczestwem, ktre yje z bezustannego nieprzerwanego rozwoju. Pojawia si pojcie i zarazem idea postpu, cigego ulepszania. Pojawia si koncepcja wiata jednolitego, poddanego systematycznym i bezwyjtkowym prawom Rozwj poznawczy opiera si na zaoeniu, e nic nie wie si z niczym w sposb trway i e wszystko mona przemyle na nowo. Role staj si fakultatywne i instrumentalne NACJONALIZM wyrasta z pewnego typu podziau pracy z podziau, ktry jest bardzo zoony i jednoczenie podlega nieustannym kumulujcym si zmianom (mobilno spoeczestwa). Taki ukad wymaga wyrafinowanego podziau pracy, co stanowi wysok wydajno. Konsekwencja tej mobilnoci jest szczeglny egalitaryzm. To spoeczestwo nie moe wznosi twardych barier klasowych. Tu specjalici tworz warstw, ktrej elementy w znacznym stopniu wobec siebie komplementarne: kady zaley od innych i nikt nie jest ostatecznie samowystarczalny W spoeczestwie industrialnym bardzo wan rol peni powszechno owiaty. Imperatyw wyksztacenia nie jest narzucony tylko przez mobilno i zmiany zawodu. Wan rol odgrywa take tre tego co robimy. W spoeczestwie industrialnym praca przestaa by czym, w czym licz si tylko minie. Wyonio si spoeczestwo oparte na potnej technologii i nieprzerwanym rozwoju, spoeczestwo wymagajce zmiennego podziau pracy oraz cigego, czstego i precyzyjnego komunikowania si ze sob ludzi obcych. Spoeczestwo industrialne nie moe istnie bez powszechnej pimiennoci i znacznego wyrafinowania liczbowego, technicznego, oglnego. Wyksztacenie jest nasza najcenniejsza inwestycja i wobec tego rdem naszej tosamoci. Nie czujemy si lojalni wobec monarchy,

ziemi, religii, lecz wobec pewnej kultury. Kultura staje si czym wicej ni ozdob, a zatwierdzeniem i uprawomocnieniem porzdku spoecznego, ktry staje si swego rodzaju klimatem, w jakim czonkowie spoeczestwa mog oddycha, trwa i produkowa. Musi to by klimat dla wszystkich, a zatem musi to by ta sama kultura, co wicej kultura wielka a wic wysza, kultura pimienna. W takim wypadku potrzebny jest organizm, ktry bdzie t jednolit kultur stwarza. A tym organizmem jest pastwo. Epoka industrialna to okres przechodzenia w epok nacjonalizmu. Ulegaj modyfikacjom bd granice polityczne, bd kulturowe, bd jedne i drugie, a wszystko po to by uczyni zado zasadzie nacjonalizmu. NACJONALIZM denie do kongruencji pastwa i kultury, do tego by kada kultura miaa swj wasny polityczny dach nad gow Nacjonalizm stwarza narody, a nie na odwrt.