KADERI (Caktimi dhe percaktimi)

Ehlu sunneti dhe xhemati besojne me bindej te thelle se cdo hajr dhe sherr eshte ne kadan dhe kaderin e Allahut (caktim dhe percaktim) dhe se Allahu ben qka te doje, cdo gje eshte me vullnetin e tij, nuk ndodh asgje jasht deshires se tij dhe kontrollit te tij. Allahu e ka ditur dhe e din se cka ka qene, cka ka ndodh, dhe cka ka do te ndodh, i ka caktur dhe ka percaktuar per gjithe krijesat me diturine dhe urtesine e tij. Allahu e di gjendjen e roberve te tij, furnizimin e tyre dhe veprat e tyre. Allahu ne kuran thote: .Ne do send kemi krijuar me mas t caktuar (Kamer 49) I derguari I Allahut savs ka thene: Nuk ka besuar robi deri sa te beson ne kader, se e mira dhe e keqja jane prej Allahut dhe deri sa te din se ajo qe e ka goditur nuk ka pas ti shkon huc dhe ajo qe I ka shetuar nuk ka pas per ta goditur (Tirmidhiu Sahih) Ehlu suneti dhe xhemati thone: Imani besimi ne kader plotsohet me 4 gjera te cilat quhen etapa te kaderit dhe njekohesisht jane shtylla te kaderit. Keto gjera jane hyrje per kuptimin e konceptit te kaderit, dhe nuk plotsohet imani ne kader derisa te realizohen te gjitha keto shtylla sepse jane te lidhura njera me tjetren. Ai qe i pohon te gjitha i eshte plotsuar imani ne kader, ndersa atij qe i mungon njera apo me shume i eshte regulluar imani ne kader. ETAPA E PARE: DITURIA (EL ILMU) Te besosh se Allahu svt eshte i gjithedijshem per cdo gje, cka ka qene dhe cka do te behet ne pergjithesi dhe ne detaje, dhe se e ka ditur cka do te bejne krijesat e tij edhe para se ti krijon. E ka ditur furnizimin e tyre exhelin, veprat, lvizjet, qetesin dhe e ka ditur kush do te jete prej tyre i deshperuar (kafir), e kush do te jete i lumtur (besimtar). Pra e gjithe kjo eshte ne diturine e mparshme me te cilen eshte i cilsuar ne pafillim. ETAPAE DYTE: REGJISTRIMI (EL KITABE) Te besosh se Allahu ka regjistruar gjithe ate qe ka te beje me caktimin e krijesave te tij ne (LEUHUL MAHFUDH). Ai eshte regjistr ku jane te prmbledhura te gjitha gjerat qe kane ngjare dhe do te ngjajne deri ne diten e kijametit. Gjindet prane Allahut ne bazen e librit dhe quhet (DHIKER) prmendje (IMAM) prijes, (KITABUL MUBIN) liber i qarte. I derguari i Allahut savs ka thene: sendi i pare qe ka krijuar Allahu eshte lapsi dhe ka thene : shkruaj? Tha: cka te shkruaj? Tha shkruaj kaderin, ajo qe ka qene dhe ajo qe do te behet deri ne fund (Tirmidhiu). ETAPA E TRETE: DESHIRA DEH VULLNETI (IRADE SHERIJE IRADE KEVNIJE.

Se cdo gje qe ndodh ne kete gjithesi eshte sipas deshires dhe vullnetit te Allahut svt ne kontekst te meshires dhe urtesis se tij. E udhzon kend te don me rahmetin e tij dhe e devijon kend te don me urtesine e tij, nuk pyetet pe rate qe ben sepse urtsia e tij eshte e prsosur dhe ai eshte sunduesi i plotefuqishem. Krijesat e tij do te pyeten per cdo gje, kjo vjen ne perputhshemeri me diturine e tij qe eshte regjistruar ne LEUHUL MAHFUDH. Sipas vullnetit te tij realizohen gjerat, fuqia e tij ka perfshire gjithka cka deshiron behet dhe cka nuk deshiron nuk behet dhe asgje nuk ndodh jashte vullnetit te tij Allahu ne kuran ka thene: Po ju nuk mundeni, por vetm nse dshiron All-llahu, Zoti i botve! (TEKVIR 29). I derguari I Allahut savs ka thene: Me te vertet zemrat e bijve te Ademit (njerezimit) te gjitha jane ne mes dy gishterinjve prej ghishate te meshiruesit si nje zemer, I rotullon ka te doje (Muslimi) ETAPAE KATERT: KRIJIMI Te besosh se Allahu eshte krijues I gjithckaje, ska krijues perpos tij dhe cdo gje perpos tij eshte e krijuar. Ai ka krijuar cdo veprues dhe vepren e tij, cdo levizes dhe levizjen e tij. Allahu kuran thote: Ai sht q vetm Atij i takon sundimi i qiejve dhe i toks, Ai nuk ka as fmij e as nuk ka shok n sundimin e Tij. Ai krijoi do gj, duke e prsosur n mnyr t qart e t matur. (FURKAN 2) Dhe cdo gje qe ndodh e mire dhe e keqe; iam dhe kufer, respekt dhe mekat, ka ndoshur me vullnetin, caktimin dhe krijimin e tij. Allahu ne kuran thote: Neve nuk na godet asgj tjetr, prve ka na sht caktuar nga All-llahu; Ai sht ndihmtar yni. Prandaj, vetm All-llahut le ti mbshteten besimtart (TEWBE 51).