A nalogni sistem i prenosa

Ravalica
Po vodovima je mogue signale prenositi u oba smjera po jednoj parici. Paricu ine dva provodnika (ice), a tako realizovana veza se naziva dvoina veza. Tipian primjer je linija veze telefonskog pretplatnika do ijeg telefonskog prikljuka dolaze dvije ice. U samom telefonu, otpremni signal izlazi iz mikrofona, a prijemni ulazi u slualicu. Za dovod signala u slualicu se koristi jedna parica, a za odvod signala iz mikrofona druga parica. To znai da u telefonskom aparatu treba odvojiti predaju od prijema. Element koji obavlja ovu funkciju ravalica. razdvajanja naziva se ravalica U upotrebi su i nazivi: diferencijalna sprega i hibrid hibrid. Ravalica slui da se sa dvoine veza pree na etvoroinu vezu i obrnuto, da se sa etvoroine veze pree na dvoinu.

Ravalica

Odlazni signal AB treba preko ravalice da pree u gornji vod bez slabljenja. Slabljenje u smjeru 34 treba biti beskonano, taj smjer treba biti "zabranjen" za prenos signala (povezano sa pojavom koje se zove eho) eho)

Isto vai i za dolazni signal BA, koji ravalica treba da prenese na dvoini vod bez slabljenja.

Idealne karakteristike slabljenja a(dB) su:

a14 = 0dB, a31 = 0dB, a34 =

Diferencijalni transformator najjednostavnija realizacija ravalice

4 1 3 2

Diferencijalni transformator
Z1

Z4

U1

Disipacija

Z2=Z1

Balansna impedansa

Z3
3 Disipacija

U3

Ravalica

Diferencijalni transformator najjednostavnija realizacija ravalice

4

Uslov Z2=Z1 znai da je ravalica balansirana 1 Svojstva balansirane ravalice ravalice:

2 3

=2Z Kompozitno slabljenje ac14 najmanje je kada je Z4=2Z1 i iznosi ac14 =3dB Kompozitno slabljenje ac31 najmanje je kada je Z3=Z1/2 i iznosi ac31 =3dB Slabljenje refleksije a34 izmeu ulaza i izlaza etvoroine strane je beskonano, a34 = U oba smjera prenosa, polovina snage signala usmjerava se u eljenom pravcu, a druga polovina se gubi (disipacija):
na balansnoj impedansi Z2 u smjeru u 3-1 (etvoroino dvoino) na impedansi Z3 u smjeru 1-4 (dvoino-etvoroino)

Diferencijalni transformator najjednostavnija realizacija ravalice

Obzirom da transformator nije idealan, jer ima gubitke, stvarno kompozitno slabljenje je neto vee: 1 ac = ac14 = ac31 3,5dB Isto tako, uslov balansirane ravalice Z2=Z1 praktino je nemogue idealno realizovati, jer se kompleksna ulazna impedansa Z1 mijenja u zavisnosti od frekvencije. Koeficijent refleksije mjera nebalansiranosti Z1 Z2 = Z1 + Z2
4 2 3

Diferencijalni transformator najjednostavnija realizacija ravalice

4

Slabljenje refleksije je:

1 2 3

Z1 + Z2 1 a =20log = 20log Z1 Z2
Posmatrano sa etvoroine strane, reflektovani signal je dvostruko oslabljen, jer dva puta prolazi kroz ravalicu. Slabljenje ravalice u smjeru 3-4 je:

ar = a34 = a + 2ac , gde je ac 3,5dB

Diferencijalni transformator najjednostavnija realizacija ravalice

2-ini ulaz 1

ac

3,5dB

4-ini izlaz

4 1 3 2

a)
4

ac a
2-ini izlaz

3,5dB a34 a + 2ac

Reflektovani signal

20 log |1/ |
1

ac

3,5dB

4-ini ulaz

b)

Eho
Reflektovani signal

Reflektovani signal signal ili dio dolaznog signala BA koji prolazi kroz ravalicu u smjeru 34 i prosljeuje se nazad ka taki B, zajedno sa odlaznim signalom koji regularno prolazi kroz ravalicu u smjeru 14. Ovaj signal moe biti primljen, na primjer, u slualici na drugom kraju veze, a uesnik u razgovoru, pored govora drugog uesnika, uje i sopstveni govor. Poto signal eha prelazi duplo dui put, on duplo kasni, pa u zavisnosti od duine veze, signal eha moe biti potpuno razumljiv.

Eho
Eho govornika ae1 = ar + 2ac 2G4
Eho sluaoca ae2 = 2ar 2G4 = ae1 + a
G4 ekvivalentno pojaanje 4-ine veze ae slabljenje eha ac 3,5dB a slabljenje refleksije ar slabljenje ravalice ab slabljenje petlje

Potiskivanje eha
Potiskivanje eha echo suppression
Prekid ili jako slabljenje jednog od smjerova prenosa, kada detektor nivoa ustanovi prisustvo telefonskog signala u drugom smjeru. Time se simulira poludupleksni nain rada to je mogue u telefoniji, ali nedopustivo u prenosu podataka.

Ponitavanje eha
Ponitavanje eha echo cancellation Oduzimanje reflektovanog signala od prijemnog signala, prije ekstrakcije informacija iz njega. Tipino u prenosu podataka (npr. u modemima), vri se adaptivnim filtriranjem prijemnog signala.
e d y

Komunikacioni link
Adaptivni filtar

Mikrofon

d eljeni signal e signal greke x prijemni signal y izlaz filtra

Zvunik
x

Pojaavai Pojaavai
Pojaavai omoguavaju kompenzaciju slabljenja signala koje nastaje prilikom njegove obrade i prenosa. Pojaavai se dijela na:
digitalne i analogne.

Digitalni pojaavai

Na ulaz digitalnog pojaavaa dolazi izoblien i oslabljen digitalni signal. Dig. pojaava pojaava signal, ali i rekonstruie njegov oblik. Digitalni pojaava regenerie signal, odnosno na svom izlazu daje oblik signala kakav bi trebalo da bude bez slabljenja, izoblienja i umova i zato je drugi nazivi za digitalne pojaavae: regenerator ili ripiter (repeater). ripite (repeater). Ovu funkciju regenerator e vriti sve dok je ulazni signal "prepoznatljiv", odnosno sve dok se moe bez greke zakljuiti da li je na ulazu nula ili jedinica. Do te granice regenerator izlazni signal oslobaa od izoblienja i umova.

Princip rada regeneratora

Kada napon na ulazu u regenerator U1 dostigne neki unaprijed unaprijed definisan nivo (prag okidanja), zatvori se prekida P pa se napon izvora za napajanje U izvor prikljui na izlaz regeneratora.. regeneratora. Taj napon postoji u elementarnom vremenskom intervalu T i prekida se kada se prekida otvori. Vrijeme izmeu zatvaranja i otvaranja prekidaa je kontrolisano, na primjer, takt impulsima. Napon na izlazu U2 ima pravilan pravougaoni oblik oblik.

Analogni pojaavai
Poveavaju amplitudu signala, ali zbog same prirode analognog prenosa ne mogu uticati na oblik signala u smislu oslobaanja od izoblienja i umova.

Osnovne karakteristike analognih pojaavaa

Analogni pojaavai su integrisana poluprovodnika kola velike sloenosti. Najvei dio karakteristika analognih pojaavaa moe se analizirati ne ulazei u nain realizacije pojaavaa (princip "crne kutije") koji je inae jedno kompleksno integrisano kolo.

Na ulazu djeluje pobudni generator napona Ug i impedanse Zg. Napon na ulazu pojaavaa je U1, a struja I1 . Na izlaz pojaavaa je prikljuen potroa impedanse Zp na kome je napon U2, a struja I2.

Model pojaavaa
Veliine napona, struje i pojaanja se mogu izraunati ako se pojaava zamijeni svojim modelom. Model pojaavaa je dat pod idealnim uslovima:
Pojaava je linearan i Ulaz ne zavisi od izlaza (to znai da pojaava prenosi signal samo u jednom smjeru od ulaza ka izlazu).

Elementi modela se mogu teorijski odrediti iz poznate elektronske eme pojaavaa, a mogu se lako i izmjeriti.

Model pojaavaa
Elementi modela se definiu na sljedei nain:
Zu = Zi = A= U1 I1 U2 za U g =0 kada je U1 =0 odnosno A U1 =0 (ulaz u kratkom spoju) I2 U2 za Zp = (otvoren izlaz) U1

Karakte Karakteristike pojaavaa

Pojaanje napona se moe definisati i u odnosu na napon generatora kao:

U2 j () A'= = A'(j) =|A'(j)| e Ug

Amplitudska karakteristika u odreenom opsegu frekvencija treba imati eljeni oblik. Najee je to "ravna" amplitudska karakteristika, odnosno u opsegu primjene pojaanje ne zavisi od frekvencije. Fazna karakteristrika treba biti linearna funkcija frekvencije kako ne bi javila fazna izoblienja.

Karakte Karakteristike pojaavaa

Pojaavai na liniji veze trebaju imati amplitudsku karakteristiku kod koje pojaanje raste sa frekvencijom, ime se kompenzuje poveanje slabljenja kod vodova sa porastom frekvencije. Takav model je linearan to nije sluaj kod realnog pojaavaa koji u sebi sadri izrazito nelinearne elemente, kao to su diode i tranzistori. Zato pojaava unosi nelinearna izoblienja izoblienja. Takoe, pojaava unosi dodatni um te pogorava um, odnos signal/um u odnosu na taj S/N na ulazu. umovi su prije svega termiki jer pojaava sadri u termiki, sebi brojne otpornike.

Karakte Karakteristike pojaavaa

Poseban problem predstavlja nestabilnost pojaavaa, odnosno pojava da mijenjaju svoje karakteristike tokom vremena, zbog ega pojaanje pojaavaa nije stabilno. Nestabilnosti pojaanja doprinose:
Zavisnost karakteristika dioda i tranzistora od temperature. Nestabilnost jednosmjernih napona napajanja pojaavaa koji se dobijaju usmjeravanjem naizmjeninog napona energetske mree (koji je nestabilan). Starenje komponenti", tj. promjene karakteristika tokom vremena.

Karakte Karakteristike pojaavaa

Integrisani pojaavai se proizvode serijski. Integrisani pojaavai kompanije Texas Instruments

Karakte Karakteristike pojaavaa

Zbog jeftine proizvodnje (smanjene cijene integrisanih pojaavaa) tolerancije karakteristika su velike, to dovodi do odstupanja pojaanja u odnosu na proraunato. Za razliku od analognih pojaavaa, kod regenatora ovi tetni uticaji ne mijenjaju njihove karakteristike, jer regeneratori rade samo u dva stanja: kontakt ukljuen ili iskljuen (on - off ).

Primjer pojaavaa opte namjene (A 741) (

Simbol ema ip

Raspored pinova

Pojaavai sa negativnom reakcijom

Nabrojani nedostaci analognih pojaavaa mogu se u znatnoj mjeri otkloniti primjenom negativne reakcije (negative feedback negative feedback). Pod reakcijom se podrazumijeva, u optem smislu, vraanje signala sa izlaza pojaavaa na njegov ulaz. Ako je vraeni signal Ur u protivfazi sa ulaznim signalom Uu, reakcija je negativna. U 2 = A(U1 -U 2 )

U u = U1 U 2 U r = U 2

A U2 = U1 1+A
Pojaanje sa reakcijom je

A Ar = 1+A

Pojaavai sa negativnom reakcijom

A Ar = 1+A Pojaanje pojaavaa sa reakcijom, Ar, je smanjeno u odnosu na pojaanje bez reakcije, A, za veliinu 1+A koja se naziva funkcija reakcije. Za A>>1 svodi se na:

Ar 1
Ovaj izraz pokazuje da, pod navedenim uslovom, pojaanje pojaavaa sa reakcijom zavisi samo od karakteristika kola reakcije (a ne zavisi od pojaanja pojaavaa bez reakcije).

Pojaavai sa negativnom reakcijom

A Ar = 1+A

R1 = R1 +R 2

R2 1 A r = 1+ , za A >> 1 R1
Karakteristike otpornika u kolu reakcije ne zavise od frekvencije, linearne su i mogu se uiniti skoro nezavisnim od temperature. To znai da, dok je ispunjen uslov A>>1 promjene A>>1, u osnovnom pojaavau izazvane promenjama frekvencije, temperature, starenje i tolerancija, ne utiu na ukupno pojaanje pojaavaa sa reakcijom.

Pojaavai sa negativnom reakcijom

Vane osobine pojaavaa sa negativnom reakcijom:
Pojaanje je smanjeno za funkciju reakcije. Relativne promjene pojaanja sa reakcijom smanjene u odnosu na relativne promene pojaanja bez reakcije za funkciju reakcije. Stabilnost pojaanja je poveana za funkciju reakcije. Nelinearna izoblienja su smanjena za funkciju reakcije. Propusni opseg povean za funkciju reakcije. Odnos signal/um je poboljan za umove koje generie sam pojaava, utoliko vie, ukoliko je izvor uma blii izlazu pojaavaa. Reakcija ne poboljava odnos signal/um za umove koji dou na ulaz pojaavaa, jer se i signal i um pojaavaju za isti iznos.

Regulacija pojaanja
Varijacije nivoa signala na mjestu prijema su ograniene (primjer: kod koaksijalnih vodova, zbog promjene temperature ambijenta, varijacije slabljenja dostiu 20dB na 100km duine voda). Da bi se ove varijacije svele u propisane granice, potrebno je da pojaavai imaju mogunost promjene pojaanja. Ako nivo signala opadne ispod odreene vrijednosti, pojaanje pojaavaa treba da se povea. Obrnuto, ako nivo signala pree odreenu vrijednost, pojaanje pojaavaa treba da se smanji. Pojaava treba biti adaptivan u odnosu na slabljenje linije veze.

Regulacija pojaanja
Ocjena veliine slabljenja ne moe se realizovati na osnovu nivoa signala koji nosi informaciju. informaciju Ako signal ima veliku dinamiku, kao na primjer kod govornog signala 62 dB, kolo koje odluuje "ne zna" da li je nivo signala opao zbog smanjenja nivoa zvunog signala govornika, ili se slabljenje povealo. Nestanak signala ne znai da je linija u prekidu, ve moe biti posljedica injenice da nema prenosa informacija. Za detekciju slabljenja na liniji veze i detekciju prekida veze (alarm) slui poseban referentni pilotski signal signal. To je signal tano odreene frekvencije i tano odreene amplitude koji se alje na liniju veze zajedno sa signalima koji nose informaciju.

Regulacija pojaanja
Na mjestu gdje se nalazi pojaava, referentni pilot signal se izdvaja uskopojasnim filtrom. U zavisnosti od njegove primljene amplitude (normalna, vea, manja) regulie se pojaanje pojaavaa. Regulacija se vri promjenom stepena negativne reakcije promjenom vrijednosti otpornika u kolu reakcije, automatski ili runo. Mogue je ne mijenjati pojaanje pojaavaa, a ispred pojaavaa staviti promjenljivi amplitudski korektor i promjenom otpornika u njemu mijenjati slabljenje. Izostanak pilotske frekvencije signalizira alarm.

Oscilatori
Oscilatori slue da na svom izlazu generiu naizmjenini prostoperiodini signal ili povorku pravougaonih impulsa. Najvanija namjena generisanih sinusoidalnih signala: koriste se kao nosioci kod analognih modulacija. Vana je i primjena kao referentnih pilotskih frekvencija, sinhronizacionih frekvencija i referentnog, tanog vremena (T=1/f ). T=1/f Isto vai i za povorku pravougaonih impulsa, koji se koriste kao nosioci kod analognih i digitalnih modulacija, izvori podatka o referentnom vremenu ili slue kao generatori takt impulsa, itd.

Realizacija oscilatora
Oscilatori su pojaavai sa pozitivnom povratnom spregom.

U u = U1 +U 2 U r = U 2

U 2 = A(U1 +U 2 );

U2 A Ar = = U1 1 A

Realizacija oscilatora
A Ar = 1 A
Ako je A=1 tada Ar poto U2 fiziki ne moe biti A=1, ; beskonaan napon, to znai da U1 0. Ovo znai da se na izlazu pojaavaa sa pozitivnom reakcijom generie neki napon, a da pri tome nema neke spoljne pobude . (poto je ulazni napon U1 =0). Uslov oscilovanja A=1 znai da koliko kolo reakcije oslabi signal, toliko ga pojaava pojaa. Stvoreni signal krui unutar te petlje, odnosno pojaava osciluje. Frekvencija oscilovanja bie tano odreena, a napon oscilacija bie prostoperiodian, ako se kolo reakcije izvede kao redno oscilatorno kolo.

Niskofrekventni (NF) prenos

Kod niskofrekventnog prenosa signal se prenosi bez obrade, u svom osnovnom opsegu frekvencija. Obzirom na osobine vodova, NF prenos govora je mogu samo kod vazdunih i simetrinih vodova vodova. Ako je slabljenje du linije veze vee od dozvoljenog, na liniji veze, kod inih veza se ugrauju pojaavai. NF prenos se moe vriti dvoino i etvoroino.

Ogranienja NF prenosa
Ravalica ima konano slabljenje u zabranjenom smjeru prenosa, pa je pojaanje pojaavaa ogranieno. Pojaanje pojaavaa mora biti manje od slabljenja ravalice, inae bi dolo do pojave samooscilovanja. Koliko ravalica oslabi signal u zabranjenom pravcu, pojaava ga toliko pojaa, pa signal krui unutar pojaavake stanice. Zbog mogunosti samooscilovanja, broj pojaavakih stanica je maksimalno pet, pa je domet NF dvoine veze ogranien na nekoliko desetina kilometara.

Visokofrekventni (VF) prenos

Kod visokofrekventnih analognih sistema, signal se modulie prije prenosa i njegov osnovni spektar se transponuje u drugo, vie frekvencijsko podruje. Na mjestu prijema se vri obrnuti proces demodulacija. VF prenos je mogu u svim vrstama linija veza veza.

Princip SSB
SSB (Single Side Band) amplitudska modulacija sa jednim bonim opsegom

Dvoina veza
pojaava ravalica

Za dvoini prenos signala u oba smjera koristi se jedna bakarna parica.

Dvoina veza
U terminalu, na primjer telefonu, mora se razdvojiti predaja od prijema, pa se spoj terminal - vod realizuje primjenom ravalice. Na mjestu gdje se pojaava signal (pojaavaka stanica) takoe se pomou ravalice moraju odvojiti predajni i prijemni smjer, jer pojaava moe da pojaava samo u jednom pravcu, od ulaza ka izlazu, dok u obrnutom smjeru signal ne prolazi.

Dvoini prenos isti frekvencijski opseg

Dvoini prenos sa istim opsegom frekvencija u oba smjera zahtijeva upotrebu ravalice. Problem ravalica se teko moe uravnoteiti za visoke frekvencije. Ova vrsta prenosa se, uprkos tome to je najekonominija sa gledita korienja raspoloivog frekvencijskog opsega, ne koristi.

Dvoini prenos razliiti frekvencijski opsezi

Dvoini prenos sa razliitim opsegom frekvencija u oba smjera, u predaji koristi opseg od f1 do f2, a u prijemu od f3 do f4, uz uslov f3>f2. Signal se poslije prelaska sa dvoine na etvoroinu vezu i obrnuto, na terminalima i pojaavakim stanicama uspeno razdvaja pomou filtarske skretnice. skretnice. Prednost ove vrste prenosa je u korienju jedne parice za oba smjera. Nedostatak je u tome to je za prenos potreban vie nego dva puta vei frekvencijski opseg.

Dvoini prenos razliiti frekvencijski opsezi

Princip filtarske skretnice:
Dvoinom vezom prostire se u jednom smjeru signal iji je spektar u opsegu {f1, f2}. Po istoj parici, u suprotnom smjeru, prenosi se signal iji spektar lei u opsegu od {f3, f4}. Razdvajanje ova dva signala vri filtarska skretnica, koju ine dva filtra propusnika opsega.

etvoroina etvoroina veza

Kod etvoroine veze, jedna parica se koristi za prenos signala u jednom smjeru, a druga parica za prenos u suprotnom smjeru. Ravalice su samo ostale na krajevima veze. Razlog je veza od terminala pretplatnika, preko instalacije, do razvodne kutije koja je najee dvoina, a iz razvodne kutije se preko ravalice prelazi na etvoroinu vezu. Opasnost od samooscilovanja je neznatna, pa je domet etvoroine veze veoma veliki. Meutim, broj ica dupliran u odnosu na dvoinu vezu. Problem eha sa krajeva veze i dalje ostaje prisutan. prisutan.

etvoroini prenos isti frekvencijski opseg

etvoroini prenos sa istim opsegom frekvencija u oba smjera koristi za prenos dvije parice, jednu u jednom smjeru, drugu u drugom smjeru, te zbog potrebe za dvostruko veim brojem provodnika nije ekonomian. Prethodno se kompenzuje veom stabilnou veze i potrebom za minimalnim korienjem frekventnog opsega, jer se u oba smjera prenosi signal od f1 do f2, pa se ovaj prenos najee koristi.

etvoroini prenos razliiti frekvencijski opsezi

etvoroini prenos sa razliitim opsegom frekvencija u oba smjera je sigurno najkvalitetniji, posebno sa gledita presluavanja. Neekonomian je dvostruko vei frekvencijski opseg i dvostruko vei broj parica, pa se ovaj pristup praktino i ne koristi.

Viestruka modulacija
Transponovanje govora u visoka frekvencijska podruja je izuzetno teko, usljed ekstremnog poveanja cijene filtra koji treba da obezbijedi zahtjevanu selektivnost. Takav filtar bi zahtijevao, ve pri premjetanju govora u podruje iznad 60kHz, ekstremni broj LC elemenata ili primjenu skupih kristala kvarca.

Frekvencijski multipleks
FDM
Frequency Division Multiplexing SSB Single Side Band modulacija (AM sa jednim bonim opsegom). Svaki od vie kanala modulie nosioce na razliitim frekvencijama, koje su meusobno pomjerene za irinu kanala, tako da nema preklapanja njihovih spektara. Na prijemu se svaki kanal izdvaja odgovarajuim filtrom i vodi na demodulator.
Kanal br. 1 2 3 4 5 n

...
B1 B nB1

Frekvencijski multipleks
Vremenski domen

Frekvencijski domen

Frekvencijski multipleks
Primjena: u telefoniji
Svaki govorni kanal modulie razliit nosilac. Frekvencije nosioca su pomjerene za po 4kHz. opseg. Filtrom se odvaja jedan boni opseg Svaki od govornih kanala zauzima 4kHz, pa nema meusobnog preklapanja spektara kanala - zbog nesavrenosti filtara jedan dio signala iz jednog kanala pree u drugi kanal, ali je njegov nivo dovoljno mali da ne utie na kvalitet prenosa. Tako se kanali "pakuju" u sukcesivne frekvencijske sekvence od 4kHz, sve dok se propusni opseg voda ne popuni. Na prijemu, svaki kanal se odvaja iz grupe kanala filtrom koji proputa samo opseg u kome se posmatrani kanal nalazi, a ostale kanale ne proputa. Odvojen kanal ide na demodulator.

Frekvencijski multipleks
Postoje pravila, koja se odnose na opseg frekvencija u kojem se svaki kanal nalazi, gdje poinje taj opseg i gdje se zavrava. Pravila postoje i za vee grupe kanala. Ona odreuju broj kanala, na kojoj frekvenciji oni poinju i na kojoj frekvenciji se grupa kanala zavrava. Skup pravila se naziva hijerarhija FDM hijerarhiju ine pravila za viekanalni analogni prenos telefonskih signala po kojima se premjetanje kanala u vie frekvencijsko podruje se ne vri direktno, ve korak po korak formiranjem grupa razliitih nivoa.

Frekvencijski multipleks
Hijerarhijski princip formiranja grupa:
Od odreenog broja govornih kanala formira se grupa u najniem hijerarhijskom nivou. Sljedei hijerarhijski nivo se formira modulacijom vie grupa iz predhodnog nivoa Zatim se grupe iz tog, drugog nivoa grupiu u sljedei nivo, i tako dalje, sve do najvieg hijerarhijskog nivoa.

Pet super grupa u MUX-3 formira master grupu sa 300 kanala.

Na kraju u MUX-4, od tri master grupe, formira supermaster grupa od 900 kanala koja predstavlja najvii hijerarhijski nivo.

Pet osnovnih grupa se u MUX-2 modulie na pet razliitih frekvencija nosioca i tako se formira super grupa sa 60 kanala.

Dvanaest telefonskih kanala irine po 4kHz u prvom multiplekseru (MUX -1) grupiu se moduliu nosioce na razliitim frekvencijama u osnovnu grupu, grupu koja zauzima opseg irine 12 x 4kHz=48 kHz i nalazi se u opsegu uestanosti od 4-52 kHz (grupa A) i 60 do 108 kHz (grupa B).

Grupa od 900 kanala se moe formirati od 15 super grupa, od kojih svaka modulie nosilac na posebnoj frekvenciji. Ovako dobijena grupa se naziva glavna grupa. grupa

FDM hijerarhija ema i simboli

f0 prema slajdu 57

Formiranje osnovne grupe

a) direktno direktno b) predgrupna (podgrupna) modulacija

Postupak direktne modulacije se vri na taj nain to se 12 kanala modulie na 12 razliitih frekvencija, pa se sa 12 razliitih filtara odvajaju donji boni opsezi. Ovaj postupak zahtijeva da filtri budu realizovani pomou kristala kvarca. Primenjuje se kod malog broja kanala i kod specijalnih slubi, na primjer kod vojnih dvanaestokanalnih ureaja. .

Kod postupka predgrupne modulacije 12 kanala se grupie u etiri podgrupe, svaka sa po tri kanala. U svakoj podgrupi se tri kanala moduliu identino na 3 frekvencije nosioca, od 12, 16 i 20kHz. Poslije filtriranja dobijaju se etiri podgrupe, svaka sa po tri kanala, koje lee u istom frekventnom podruju od 12 do 24kHz. Svaka podgrupa se modulie na nove 4 frekvencije: 84, 96, 108 i 120 kHz. Filtrima se odvajaju donji boni opsezi, tako da su na kraju svih dvanaest kanala u opsegu od 60 do 108kHz. Kod postupka predgrupne modulacije potrebno je 16 filtara, ali su samo 7 razliitog tipa i mogu se realizovati u LC tehnologiji. Broj modulatora je 16, ali su 7 razliitog tipa. Potrebno je ukupno 7 razliitih frekvencija nosioca. Postupak predgrupnog formiranja osnovne grupe, iako komplikovaniji, jeftiniji je od direktnog postupka te se primjenjuje u analognoj javnoj telefonskoj mrei.

Prednosti hijerarhijskog formiranja multipleksnog signala

Smanjuje se broj modulatora i demodulatora. Frekvencijski poloaj svakog kanala i grupe kanala je tano odreen. Jednostavno je manipulisati grupama kanala
izdvajanje iz sistema i prosljeivanje u drugom pravcu izdvajanje iz jednog i ubacivanje u drugi sistem demultipleksiranje i dr.

Terminalna oprema je standardizovana i modularna.

Linijski sistemi
Prikljuivanje standardizovane terminalne opreme na konkretnu liniju veze (simetrina parica, koaksijalni vod) najee zahtijeva jo jedan postupak modulacije. Njime se grupa iz svog standardnog opsega frekvencija premjeta u neki drugi opseg koji odgovara izabranom vodu. Vrsta i broj grupa kanala koji se smjetaju u dati vod i njihov frekvencijski raspored je takoe standardizovan u takozvane linijske sisteme (ITU-T preporuke serije G). .