T.C.

SLEYMAN DEMREL NVERSTES MHENDSLK-MMARLIK FAKLTES MAKNE MHENDSL BLM

MAKNE ELEMANLARI I (EL PRES 2 PROJES) PROF. DR. ERTURUL DURAK

HAZIRLAYAN Halil brahim DALOLU 0911014101

ISPARTA / 2011

EL PRES 2 MUKAVEMET HESAPLARI

F = 1000 N H = 310 mm F = 1000 x 1,3 = 1300 N Vida malzemesi st-50 iin
ak = 290 N / mm 2

S- Emniyet katsays kaldrma makinelar vb %25 sklkla ykl

em = ak 290 = = 232 N / mm 2 s 1,25
d1 =
2

Fx1,3 290 2 = 232 A1 1 4

kontrol edebilmek iin.

1300 .4 = d 1 = 7,13 mm 232

d 1 = di dibi ap alacam deer d 1 e yakn ama d 1 den byk olacak zorlamalar

Tr10x2 setim nk d 1 =7,13 d= 10

d 1 =7,5

h=2

d 2 =9

1. Basma Kontrol
basma =
1000

.d1 4

.d 1 2 = 22,646 4
b < em olduu iin emniyetli

1000 = 44 ,156 N / mm 2 22 ,646

2. Otoblokaj Kontrol
tan = h 2 = d 2 9

= 0,12( st 50 )

tan = 0.636

= 4,49 o

tan p = =

cos / 2

arctan 0,636=

' =

cos 30 / 2

0,12 = 0,124 0,966

p ' = arctan 0,124 = 7,069

tan p = ' = 0,124

< p ' olduu iin emniyetlidir.

Burulma Gerilmesi
Skma momenti civatay ekseni boyunca burulma gerilmesine zorlamaktadr.
M skma = F ( d 2 / 2) tan ( + p )

= 1000 (9/2) tan(4,49+7,069)=920,36

b =

M sikma 920,362 = =11,116 N / mm2 3 Wb d1 / 16

Vida Milindeki Bileik Gerilme

es = b 2 + 3b 2 em

e s_ 4 ,14 52 + 63(1 ,11 1)2 =6 4 ,18 7N /1m 2 m

es < em olduu iin bileik gerilmeye kar emniyetlidir.

Burkulma (Flambaj)
Basma kuvvetinden dolay civatada burkulma oluur. (stten etkiyen serbest kuvvet, alttan ankestreli gibi dnlebilir.) L=310 mm Eylemsizlik yaps = i
i = d1 / 4 = 7,5 = 1,875 4

Lk =Burkulmaya maruz kalan civatann uzunluu Lk = Lx 2 = 620 mm

L L = i d
1

=
4

L.4 4.620 = = 330,667 d1 7,5

St-50 iin o = 89 Eer o ise Euler bants geerli elik iin E = 21 x10 4
bk = 2 E 2 .21 x10 4 = = 18 ,936 N / mm 2 2 (330 ,667 ) 2
330 ,667 > 89

Burkulmada emniyet katsays s bk =

s bk =

bk s es

18 ,936 = 0,393 < 1,25 olduu iin civata burkulmaya kar emniyetli deildir. 48 ,171

SOMUN
Somun malzemesi = Bronz Bronz yumuak bir malzeme ve vidadaki anmalar azalacak Vida di sayas Z = Hs somun ykseklii
Hs 310 = = 155 h 2

Somun Dilerinin Yzey Basn (Ezilmesi) Kontrol

p ez = F p em 2 2 (d d 1 ) z 4
1000
pem =10

p ez =

= 0,187 N / mm 2
2

(10 .7,5 )155

pez < pem

0,187<10 somun dileri ezilmeye kar emniyetli

Somun Dilerinin Kesme Gerilmesine Kar Kontrol

ak = 150 N / mm 2

kem = 0,4.150 = 60 N / mm 2

k =

F 1000 = = 0,102 N .d .z.h .10 .155 .2

/ mm2

k <em somun dileri kesme gerilmesine kar emniyetli.

Somun Bayla Gvde Arasndaki Basma Gerilmesi

em = 90 N / mm 2
D0 = 26 D2 = 35 ,1

b =

2 ( D 2 D0 ) 4
2

1000

(35,12 26 2 ) 4

= 2,291

N / mm2

b < em olduu iin emniyetli

KAYNAKLAR
1. Kurbanolu, C.,Makine Elemanlar Teori,Konstrksiyon ve Problemler,Nobel Yaynlar,2009 2. http://www.guven-kutay.ch/ozet-konular/08c_civata.pdf 3. http://www.yildiz.edu.tr/~ozgen/makel1/dinamik.pdf 4. http://windowregulator.en.alibaba.com/product/221144679 50118003/steel_Jack.html 5. http://windowregulator.en.alibaba.com/product/50535709 50118003/Mechanical_Jack.html 6. https://www.sabs.co.za/business_units/design_institute