(W) GLAVNI POKRETAI MODERNOG STRATEKOG MENADMENTA SU: 1.) Globalna konkurencija 2.

)Poveano intresovanje za dobijanje nagrada za kvalitet 3.) Prodor ka poboljanju (W) STRATEKI MENADMENT je nain razmiljanja,proces,koncept,set aktivnosti. (W)Osnovni zadatak stratekog menadmenta jeste da jelovito,racionalno i pravovremeno sagleda promjene u okruenju i da predloi strategije kojima e preduzee da se prilagodi tim promjenama!!!

Strategija - model za postizanje ciljeva dostizanje VIZIJA Projekt menadment most koji spaja strategije organizacije i projekte Nain djelovanja za ostvarivanje ciljeva naziva se strategija

(W)PLANIRANJE ZASNOVANO NA PREDVIDJANJU: -vise efektivno planiranje rasta -analiza sredine -staticka alokacija resursa, temeljna predpostavka: trend iz proslosti ce se ponoviti u buducnosti -treba predvidjeti buducnost (W)EKSTERNO ORIJENTISANO PLANIRANJE -povecano rangiranje na trzisnu konkurenciju -temeljna situacija analiza i konkurentska procjena -avaluacija stranih alternativa, temeljna predpostavka: promjene su bile i treba podici spoznaju o anticipiranju promjena -strategijsko razmisljanje (W)STRATEKI MENADMENT PREDSTAVLJA : -nain razmiljanja -proces koji je usmjeren na odreivanja i primjene efikasnih strategija u kontekstu povezanih kompanija sa mjernim okruenjem, a sa svrhom ostvarenja stratekih (dugoronih) ciljeva. -jedan concept upravljanja budunou. (W) OUTPUTI SVIH PLANIRANJA SU PLANOVI

Osnovni zadatak stratekog menadmenta jeste da cjelovito,racionalno i pravovremeno sagleda promjene u okruenju i da predloi strategije kojima e preduzee da se prilagodi tim promjenama!!!

(W) Proces stratekog menadmenta zapoinje analizom SREDINE u kojoj egzistira nae preduzee. Analiza sredine u ovom sluaju predstavlja stvaranje racionalne osnove za formiranje vizije, misije, i stratekih ciljeva preduzea.

-ANALIZA sredine je veoma kompleksna zbog mnotva faktora koji utiu na definisanje stratekih ciljeva preduzea ,kao i sloenosti njihovih meusobnih odnosa

(W) STACKEHOLDERI preduzetnitva se mogu svrstati u u dvije velike grupe : Interne i Externe (W)INTERNE STACKEHOLDERE ine tri osnovne grupe subjekata: vlasnici ,upravljai (menaderi) i radnici (izvrioci). (W)EXTERNI drutvo, lokalna zajednica, akcionari,potroai, dobavljai, kreditori. (W)INTERNI UTICAJI KOJI UTIU NA FORMIRANJE STRATEGIJSKIH CILJEVA PREDUZEA SU: -vrsta preduzea -strategijska pozicija preduzea -snage i slabosti preduzea (W)Pod PROFILOM preduzea podrazumijeva se kojoj privrednoj grani pripada preduzee.

STRATEGIJSKA POZICIJA PREDUZECA podrazumijeva poloaj preduzea na tristu i odraava uspjenost njegovog poslovanja.

(W) Strategijska pozicija preduzea predstavlja poziciju za dostizanje ELJENIH CILJEVA.

Strategijiska analiza eksternih uticaja obuhvata razmatranje faktora koji potiu iz okruenja: trita,tehnolokog progresa,financijiskog trita ,drutveno ekonomskog sistema i ekonomske politike,socio-kulturnog okruenja ,ekolokog standarda ,kao i uticaji uoenih ansi i opasnosti. Straegijska analiza internih utjecaja obuhvata razmatranje internih utjecaja, odnosno faktora koji potiu iz samog preduzea. Strategijska analiza trzista: Izvori podataka za analizu trzista se mogu grupisati: 1. Samo preduzeca 2. Sluzbeni statisticki podaci 3. Podaci,bilteni, informacije strucnih udruzenja; strukovna udruzenja 4. Podaci specijalno angazovanih anketa Strategijska analiza eksternih uticaja ima izuzetnu ulogu u formulisanju strategijskih ciljeva preduzeca.

(W)POSAO ANALIZE TRZISTA TREBA DA OBUHVATI SLIJEDECE: 1. Opis karakteristika proizvoda 2. Ocjenu potraznje na prodajnom trzistu 3. Ocjenu ponude odnosno konkurencije na trzistu 4. Procjena plasmana odgovarajucih proizvoda (W)ANALIZOM FAKTORA POTRANJE MORAJU SE DATI ODGOVORI NA SLIJEDEA PITANJA: 1. kolika je tekua potranja pojedinih proizvoda 2. kolika su trina uea pojedinih proizvoda 3. koliki je trzisni udio po kupcima 4. kakav je imidz proizvoda kod kupaca (W) TEHNOLOKI PROGRES UTIE NA POSLOVANJE PREDUZEA NA SLIJEDEI NAIN: 1.) djeluje na ZASTARJEVANJE TEHNOLOKIH I PROIZVODNIH PROCESA I OPREME 2.) djeluje na Zastarjevanje proizvoda 3.) djeluje na ZASTARJEVANJE STRUNIH ZNANJA I METODA UPRAVLJANJA (W) ANALIZA FIN.TRITA KAO I FINANCIJISKOG OKRUENJA PREDUZEA,TREBA DA OBUHVATI: - analizu funkcionisanja trita kapitala - analizu funkcionisanja monetarne stabilnosti - analizu funkcionisanja funkcionisanja poslovnih i drugih banaka. (W) U zavisnosti od vrste prirode i vremena pojave pojedinih dogaaja ,oni mogu biti identifikovani ili kao ANSA ili kao OPASNOST za preduzee. (W) VIZIJA se odnosi na ono to moe biti ,a MISIJA se odnosi na ono to elimo da bude (W)MISIJA DAJE IDENTITET PREDUZEU I ONA ODRAAVA : 1.) filozofiju preduzea (vrijednosti,vjerovanja stavove) 2.) svrhu preduzea (poslovne aktivnosti koje preduzee obavlja ) 3.) kao i etike principe poslovnog ponaanja. (W)Ciljevi imaju upravljacku funkciju u preduzecu, oni su osnova za odluke o efikasnosti I efektivnosti

 Faze ciljeva u strategijskom upravljanju : -u fazi analize -u fazi formulisanja -u fazi selekcije i konane implementacije. Vrste i karakeristike ciljeva (W) PREMA NIVOU PREDUZEA POSTOJE : 1.) Strategijski ciljevi 2.) Taktiki ciljevi 3.) OPERATIVNI CILJEVI (W) PREMA MOGUNOSTI KVANTIFIKACIJE POSTOJE: 1.) OPIPLJIVI / KVANTITATIVNI CILJEVI (trisno uee eko.pokazatelji ,obim proizvodnje ,obim prodaje) 2.) NEOPIPLJIVI / KVALITATIVNI ciljevi (zadovoljstvo,znanje,motivacija zaposlenih,zadovoljstvo potroaa,inovativnost ,imid preduzea) Prema hijerarhijskom nivou postoje : 1.) NEPOSREDNI CILJEVI - ciljevi vieg nivoa 2.) POSREDNI - ciljevi nieg nivoa Prema planskom horizontu postoje : 1. DUGORONI 2. SREDNJORONI 3.KRATKORONI (tekui) PREMA NIVOU DRUTVENE ODGOVORNOSTI POSTOJE: 1. EKONOMSKI (odnose se na stvaranje to veeg profila za vlasnike i akcionere.ONO JE ZAPRAVO MAXIMIZACIJA PROFITA) 2. BRIGA ZA POTROAE 3. BRIGA ZA ZAPOSLENE 4. BRIGA ZA EKOLOGIJU 5. BRIGA ZA DRUTVO U NAJOPEM ZNAENJU (Koncept drutvene odgovornosti) (W) Da bi ciljevi ispunili svoju ulogu vodia u strategijskom upravljanju preduzeem ,moraju imati sljedee karakteristike : - IZAZOVNOST - OSTVARLJIVOST - SPECIFINOST I MJERLJIVOST - VREMEN. DEFINISANOST - RELEVANTNOST (W)Draker navodi da se strateko planiranje ne bavi buduim odlukama ,ve budunou sadanjih odluka. (W)Problem se svodi na pitanje : TA ODLUITI sada kako bi se u budunosti ostvarili eljeni ciljevi? (W) Prof Michael Porter smatra da je za formulisanje strategije potrebna analiza privredne grane I polozaja kompanije u okviru te grane. U analizi privredne grane Porter razlikuje pet sila : 1.) konkurenciju izmeu kompanija 2.)prijetnju ulaenja novih kompanija na trite 3.)mogunost korienja susptitativnih proizvoda ili usluga 4.)pregovaraku snagu dobavljaa 5.)pregovaraku snagu kupaca (W)STR.TROKOVNOG VODSTVA STRATEGIJSKI PRISTUP je usmjeren na smanjenje troskova a zasnovan u velikoj mjeri na iskustvu

(W)KLJUC USPJESNOG DIFERENCIRANJA NALAZI SE U : - razumjevanja potreba i preferencija potroaa - privrzenost preduzea svojim potroaima - poznavanju strategija i sposobnosti preduzea - Inoviranju (W) ODRZIVOST DIFERENCIRANJA ZAVISI OD DVA FAKTORA : -promjene u potrebama ili percepcijama potroaa - sposobnosti konkurenata

Za strategiju fokusiranja od posebne vaznosti je pravilan izbor segmenata trzista na koje ce se fokusirati.

(W) STRATEGIJA PENETRACIJE TRITA ima za cilj da se sa postojeim proizvodom osvoji postojee trite. (W) Prema Kotleru penetracija trita ostvaruje se kroz : -Poveanje stope korienja postojeih kupaca - Privlaenje potroaa konkurenata - privlaenje onih koji do tada uope nisu koristili proizvod (W)Strategija razvoja trita Ima za cilj da se sa postojeim proizvodom osvoji novo trite (W)Strategija razvoja proizvoda ima za cilj da se sa novim proizvodom osvoji postojee trite (W)Strategija diverzifikacije ima za cilj da se sa novim proizvodom osvoji novo trite (W) Postoje tri tipa diverzifikacije : 1.) HORIZONTALNA (POVEZANA) 2.) KONGLOMERATSKA (NEPOVEZANA) 3.) KONCENTRICNA koja se po stepenu povezanosti nalazi izmeu prethodne dvije. (W)STRATEGIJA VERTIKALNE INTEGRACIJE prosiruje podrucje djelovanja organizacije. To se moe ostvariti na dva nacina: - Prosirenje djelatnosti unazad (uzvodno) - Prosirenje djelatnosti unaprijed (nizvodno) (W)STRATEGIJA ZAJEDNICKOG ULAGANJA oznaava formiranje privremenog partnerstva u cilju postizanja SINERGIJE (W)STRATEGIJE KONTRAKCIJE primjenjuju se u situacijama kada preduzee nije u mogunosti da raste. (W) STRATEGIJA ZAJEDNICKOG ULAGANJA ima tri varijante: -Paukova mrea -ii zajedno i razdvojiti se -uspjena integracija Strategije spajanja i pripajanja mogu biti razlicito orijentisani: -horiznontalna opcija -Koncentricna opcija -vertikalna opcija -konglomeratska opcija Smanjenje poslovanja ima za rezultat smanjenje broja zaposlenih i broja poslovnih jedinica preduzeca. Suzavanje poslovanja predstavlja suzavanje sirine poslovanja i ima za rezultat eliminaciju poslovnih jedinica za koje menadzment smatra nepotrebnim (W)STRATEGIJA SMANJENJA POSLOVANJA moze se realizovati na 3 nacina: - redukcija radne snage, - organizaciono redizajniranje i - sistemsko mjenjanje organizacione kulture.

Strategija suzavanja poslovanja moze se obaviti na dva nacina: smanjenje obima poslovanja ali uz zadrzavanja gotovo svih poslovnih jedinica i eliminisanje najslabijih poslovnih jedinica ili proizvoda

(W)STRATEGIJA KONTRAKCIJE primjenjuje se u situacijama kada preduzece nije u mogucnosti da raste. (W)STRATEGIJA DEZINVESTIRANJA Podrazumijeva otuenje dijela AKTIVE preduzea tj.prodaju neke poslovne jedinice preduzea (W)STRATEGIJA ZETVE podrazumijeva smiljeno smanjenje trinog uea da bi se ostvario kratkoroni tok gotovine i / ili dobit. (W) Postoje dvije varijante sprovoenja strategije etve: 1.)SPORIJA VARIJANTA 2.)UBRZANA VARIJANTA (W)STRATEGIJA LIKVIDACIJE podrazumijeva prestanak poslovne aktivnosti preduzea tj.prestanak rada preduzea. (W)STRATEGIJA ZAOKRETA se primjenjuje ukoliko se potvrdno odgovori na osnovno pitanje : Dali uope vrijedi ulagati napor da se preduzee SPAAVA. (W) STRATEGIJA LIKVIDACIJE IMA DVIJE VARIJANTE : - STRATEGIJSKI ZAOKRET - OPERATIVNI ZAOKRET (W) Optimalna varijanta strategije zaokreta je ona koja dovodi do poveanja obima prodaje i trinog uea. (W)STRATEGIJA RESTRUKTUIRANJA primjenjuje se u situacijama kada je nepovoljan odnos uloenog kapitala (W) POSTOJE 3 TIPA RESTRUKTUIRANJA: - organizaciono restruktuiranje - financijsko - portfolio restruktuiranje

Krizni menadment - Kriza se moe definisati kao poslovna situacija u kojo su ugroeni bitni interesi preduzea i postoji potreba da se brzo reaguje a sposobnost reagovanja je problematina. Kod krize je bitan MOMENAT IZNENAENJA

(W)POSTOJE ETIRI FAZE U UPRAVLJANJU KRIZOM -Planska faza u kojo se definie vrsta krize -Identifikacija i upoznavanje svih aspekata krize -Menadment (kontrola) krize izbor akcija za rjeavanje krize -preispitivanje i analiza nakon prevazilaenja krize. OSTALE STRATEGIJE (W) -Inovativne i tehnoloke strategije mogu se podijele na : 1.OFANZIVNE I 2.DEFENZIVNE STRATEGIJE!!! Preduzetnicke strategije se formiraju kroz odgovore na slijedece dileme I pitanja: -izbor podrucja poslovanja tj. Sta raditi da bi ostvarili dobre rezultate -da li uci u kooperaciju sa velikim preduzecima - definiranje velicine ciljnih trzista malog preduzeca -koliki rizik prihvatiti Meunarodne strategije proisticu iz slijedece dileme: da li da se preduzece orijentise na jedan dio trzista ili da ide na veci broj trzista. Za uspjesno sprovodjenje strategija prvi preduslov je razvoj jasnih smislenih strategija (W) ELEMENTI MODELA 7S - STRATEGIJA ( strategy)

STRUKTURA ORGANIZACIJE (structure) SISTEMI (systems) STIL / KULTURA ( style) KADROVI ( staff ) VJETINE ( skills ) ZAJEDNIKE VRIJEDNOSTI ( shared values ) (W)KULTURA SASTOJI SE IZ 2 KOMPONENTE: 1. ORGANIZACIJSKA KULTURA 2. STIL VOENJA (W)KULTURA PREDUZEA DEFINIE ONO TO JE VANO : OBRATITE PANJU NA DETALJE KVALITET NA PRVOM MJESTU ; kontrola na DRUGOM MJESTU POPRAVITE ONO TO JE UZROK DEFEKTA ,a ne dio koji je defektan. (W)Poto lider definie kulturu i ima ulogu uvara onoga ta radimo i naina na koji to radimo, njegova dunost je da u kulturu kompanije unese statistiku kontrolu procesa rada. (W)Posmatrano sa sapekta poslovnog subjekta , potrebno je izvrsiti slijedee transformacije: Trina, tehnoloka, organizaciona i vlasnika transformacija