LNG BLG NOTU

LNG nedir? Svlatrlm Doal Gaz olarak ksaltlan LNG, yerin altnda uzun yllar boyunca kimyasal deiime uram organik yaplardan oluan ham petrol rezervinin zerinde gaz halinde bulunan bir yakt trdr. erisinde byk miktarda Methan (%83) bulunmakla birlikte, daha az miktarlarda etan, propan, btan ve azot vardr. Dnyada LNGnin en ekonomik tand yol olan deniz yolunda tedarik zinciri srasyla u ekilde gereklemektedir: Gaz rezervinin bulunmas, retimi, svlatrlmas, gemiye yklenmesi, gemiden tahliyesi, depolanmas ve ardndan yeniden gazlatrlmas. LNG nin bir gemide tanabilmesi iin scakl 160 Cye drlr ve basnl tanklarda depolanr. Dnya LNG Ticareti Dnya LNG ticareti 2009 ylnda yaklak 250 milyar m3 olarak, toplam doal gaz ticareti ise 875 milyar m3 olarak kaydedilmitir. LNG ticareti bunun % 28'ini oluturmaktadr. Dnyada LNG retimi yapan lkelere bakldnda, Cezayir, Trinidad Tobago, Katar, Umman, Msr, Norve, Rusya, Malezya, Avustralya yer alr. Hali hazrda retim iin tesis inaa ettiren lkeler ise Peru, Angola ve Yemendir. Yllk LNG retimi deerlerine bakldnda 2010 ylnda Katarn 69,7 Milyon MT olarak ba ektii anlalmaktadr.

Cezayir 19.6

Nijerya 22

2010 YILI LNG RETM MLYON MT Katar Endonezya Avustralya 69.7 42.1 19.8 2015 YILI LNG RETM MLYON MT PROJEKSYONU Katar Endonezya Avustralya 77.5 29.3 39.6

Malezya 23

Cezayir 23.6

Nijerya 22

Malezya 23

Dnya LNG ithalat yapan lkeler: Trkiye, ABD, Meksika, Brezilya, Arjantin, spanya, Portekiz, Hindistan, Japonya, Kore, indir. thalat iin tesis yaptrmakta olan lkeler ise ili, Kanada, Dubai, Hollanda, Taylanddr. Mart 2008 itibariyle dnya ithalat kapasitesi yllk 404 Milyon MT iken, yeni yaplacak tesisler ile ithalat kapasitesinin yllk 1 Trilyon MTa ulamas beklenmektedir. LNG Deniz Tamacl Endstrisi lk LNG gemisi 1951 ylnda ABDde inaa edilmitir. zellikle yk tanklar (containment sistemi) ve gemi makineleri asndan endstri halen gelime gstermektedir.

Yukardaki ekilde LNG gemilerinin Membran tipi tank yaps grlmektedir.

Mevcut LNG gemilerinde daha ok yukarda resmi grlen Moss tipi tank yaps bulunmaktadr.

Grafikte LNGnin tanma mesafesine gre BTU bana maliyeti farkl ulatrma yollaryla karlatrmal olarak gsterilmektedir. Grafikte grld zere, ayn miktarda LNGnin ayn mesafeye tanmas iin tama maliyeti en ok denizden boru hatt ile, biraz daha az karadan boru hatt ile ve en ucuz da denizde LNG gemisi yoluyladr. Dnyada LNG Tankeri Says Kasm 2010 itibariyle hali hazrda kullanlan 364, sipari halinde olan 28 gemi olmak zere toplam 392 LNG gemisi yer almaktadr. Mevcut filonun yaklak %67 sinde Membran tipi tank yaps bulunmakta, dierleri ise Moss tipi tank yapsna sahiptir. Siparilerdeki tank yaps durumuna bakldnda ise, %80 Membran tipinde yaplmakta veya yaplacaktr. Mozah isimli Dnyann en byk LNG gemisi gney Kore, Samsung Heavy Industry's (SHI) tersanelerinde ina edilmitir.Katar Gas transport tarafndan iletilecek ilk Q-Max olup kapasitesi 266,000 m3 ve deeri 290 milyon dolar olan LNG nin boyu L=345m genilii B=53.8m ve ykseklii H=34.71m dir.Emisyonu %30 azaltlm diesel makineler kullanlmtr. Dnyann en byk LNG reticisi olan Katar Gney Korede ayr tersanede her biri 200 000m3 den fazla tayabilen 45 tane LNG tankeri sipari etmitir. Bu LNG tankerleri konvansiyonel tankerlerin 1.5 kat kapasitede Q-Flex olarak adlandrlmaktadr. Konvansiyonel LNG tankerlerinin kapasitesi 138.000m3 civarnda iken Q-Flex tankerleri 216.000m3 tayabilmektedir. Trkiyenin LNG Ticareti Trkiye ithalat bir lkedir. Bota; Cezayirden ylda 6.5 milyon m3 LNG (1988-2014); Nijeryadan ylda 2 milyon m3 LNG (1995 2017) ithal etmektedir. zel sektre bakldnda ise, Ege Gaz; 2009 ortas 2010 sonu: Yaklak 5.5 m3 LNG (1 yl sreli spot alm) gerekletirmitir.

Trkiyede LNG Terminalleri Trkiyede LNG svlatrma terminali bulunmamaktadr. LNG yeniden gazlatrma (regasification) terminalleri ise, Bota Marmara Erelisi (tank kapasitesi 85,000 m3 X 3 adet= 255,000 m3) Ege Gaz Aliaa (tank kapasitesi 140,000 m3 X 2 = 280,000 m3) olarak 2 blgede bulunmaktadr. Bununla birlikte komumuz Yunanistanda tank kapasitesi 65,000 m3 X 2= 130,000 m3tr. Trkiye & Blgedeki LNG Projeleri Trkiyede mevcut LNG Projeleri: Irak hattndan LNG ihracat, Katar dan LNG alm konusu ve Ceyhan LNG Terminal Projesi. Blgedeki mevcut LNG Projeleri: Karadeniz havzasnda Romanya, Bulgaristan ve Ukraynann LNG terminalleri kurma planlar bulunmaktadr. LNG Ticaretinin Gelitirilebilmesi iin Yaplabilecekler: Trkiyenin LNG gemisi alm ve iletmesinin temin edilmesi, FOB al almlar gereklemesi, 2014 ylnda Cezayir ile bitecek olan LNG alm kontratnn yenilenmesi konusu, LNG Deniz Terminali ve Tamaclnda Dnya Forumlarnda (SIGTTO Society of Gas Terminal and Tanker Operators ) lkemizin temsil edilmesi , LNG Deniz Tamaclnda uzmanlam gemi adamlarnn yetitirilmesi, Tersanelerimizde bu konuda ihtisas alan oluturulmas. LNG Gemilerinde na Bedelleri

LNG gemilerinin maliyeti,doalgaz piyasasnn yllk geliimine ve inaa edilen lkelere bal olarak deiim gstermitir. 2000 yllarna kadar Japonya,Kore,Avrupa ve Amerikada inaa edilen 100.000135.000 m3lk LNG gemileri 200-300 Milyon USD mal olurken, in ve Tayvan gibi lkelerin piyasaya girmesiyle maliyetler 155 Milyon USD kadar gerilemitir. Doal olarak maliyetleri kullanlan teknoloji,demir-elik piyasasndaki deiimler,iilikteki deiimler ok etkilemitir.

Bununla ilgili yukardaki tablolarda, yllara gre m3/usd ilikisini gsterilmitir. LNG Gemilerinin mrleri Bir LNG gemisinin mr genellikle 35 ile 40 yl arasnda tahmin edilmektedir. Yatrm asndan sermayenin geri dn bu sre baz alnarak hesaplanr. Armatrler son zamanlarda bu kstasn gemi yorgunluu asndan doru bir deerlendirme ls olup olmadn tartmaktadr. nceden LNG ticareti belirli lkelerde yapldndan mesafeler ksayd. Ancak imdi mesafeler uzadndan ve tanan yk arttndan gemilerin yorgunluk pay da artmaktadr. Bu durum da gemi bakm maliyetlerini artraca gibi, gemi mrn ksaltacaktr. Gemi ina endstrisi asndan deerlendirildiinde byk LNG gemilerinin kk olanlara nazaran daha fazla ypranaca aikardr. zellikle byk LNG gemilerine yatrm yapmay planlayan armatrlerin sermayelerinin kendilerine geri dnmesi iin beklenen sreyi hesaplarken bu durumu da gz nnde bulundurmalar gerekmektedir. LNG Gemilerinin Yatrm Asndan Riskleri Bir LNG gemisi alnmas ve iletilmesi ile ilgili riskler belirsiz deildir. Geminin iletilmesinde byk projelerde iletme ve performans riskleri mevcutken, te yandan LNG zincirindeki ticari riskler karmza kabilir. Dier gemilere gre tanabilecek mallarda eitlilie gidilme ans olduka dktr. Konvansiyonel bir tankerde farkl petrol trevleri tanabilir. Ancak LNG gemisinin tayaca yk cinsi belirlidir. Yeni trendlere bakldnda LNG gemilerinin dk arter gelirlerine karlk yksek ina maliyetleri grlr. Byk LNG tankerlerinin ortaya kmasndan sonra armatrlerin yeni ina edilecek gemiler iin projelerini deerlendirirken yatrm ve finans stratejilerini yeniden gzden geirmelerinde yarar grlmektedir. Aadaki tabloda yllara gre inaa edilen LNG gemi saylar grlmektedir. En ok ina 2008 ylnda gereklemitir.

LNG Gemilerinde alacak Gemi Adamlarnda Aranan Sertifikalar Gemi Adamlar Ynetmeliine gre tm gemi adamlarnda aranan u sertifikalara ilave olarak,

*Denizde kiisel can kurtarma teknikleri belgesi, *Temel ilkyardm belgesi, *Yangn nleme ve yangnla mcadele belgesi, *Personel gvenlii ve sosyal sorumluluk belgesi, *Cankurtarma aralarn kullanma yeterlii belgesi. Bir de u belgeleri alacaktr:

*Svlatrlm gaz tankeri tantm belgesi, *Svlatrlm gaz tankeri ilemleri belgesi. Trk Loydu LNG Klaslama Kabiliyeti Trk Loydundan alnan bilgiye gre kuruluundan bu yana daha nce hi LNG gemisi klaslanmamtr. Ancak kurulu buna muktedirdir. LNG Piyasasnda Son Haberler Asyadaki LNG talebinin 2011 yl iinde artma eilimi gstermesi beklenmektedir. Asyadaki ithalat deeri bu yl %5 orannda artabilir. Zira ithalat hacmi 2010 ylnda %12 artm, bir nceki yl ise %2,9 orannda azalmt. Dnyann en ok LNG tketicisi olan Japonya, getiimiz Kasm aynda BTU(ngiliz Istma Birimi) bana $9.40 verirken, getiimiz yl bu deer $14 olarak kaydedilmiti. Tam da Avrupada havalar normalden daha soukken ve Nijerya ile Norvete retim tesisleri kapanmken Asya lkelerinde retici ve tketicilerin LNG ithal etme talebi artmaktadr. Dnyann en byk broker firmasnn yorumlarna gre nmzdeki k Asya LNG talebi salkl bir ekilde devam edecek ve spot piyasada ciddi hareketlilik yaanacak. Asya LNG ithalat 2010 yl ierisinde yaklak 126,6 milyon ton olarak gereklemitir. te yandan bu sene 133,6 milyon tona ykselmesi beklenmektedir. Yalnzca inin bile LNG tamalarn 2010 ylnda yaanan %60lk arttan sonra bu sene de %50 orannda artrabilecei gzlemlenmektedir. Avrupa ktasna datlan gazn bir giri kaps konumunda bulunan ngiltere, 2008 ylnda 29 milyar feet kp, 2009 ylnda 357 milyar feet kp ve 2010 ylnda 659 milyar feet kp gaz ithal etmitir. Getiimiz Aralk aynda bir rekor krarak yaklak 77 milyar feet kp gaz ihra etmitir. Avrupada yaanan souk k bu talebin daha da artabileceini gstermektedir.

LNG Gemisi naasnda Son Haberler LNG gemileri iin sipariler yeni yzylda art eilimi gstermektedir. 2003-2008 yllarnda ise en st mertebesine ulamtr. LNG gemisi talebindeki art, yeni nesil temiz enerji retimi yapan istasyonlarn artmasna bal olarak gelimitir. Ekonomik dar boazn bir sonucu olarak, gelecek sipariler askya alnm ve 2009 yl itibariyle 41 yeni gemi siparii verilmitir. Bu rakam 2010 ylnda 23e dmtr. 2015 yl iin ise yalnzca 33 yeni gemi ina edilmekte veya edilecektir. Daha yal durumda olan gemilerin birou laid up bekletilmekte veya yzen depolama ve yeniden gazlatrma birimlerine(FSRU) dntrlmtr. Ekonomik krizin etkileri ile LNG talebinde meydana gelen dten sonra bu yakt trnn yeni alanlarda kullanm ile ilgili aratrma balatlmtr, zellikle de deniz yakt olabilmesi zerinde durulmaktadr. Tabi ki LNG tankerleri yllardr LNGyi yakt olarak kullanmaktadrlar ancak sz konusu olan farkl gemi trleridir. u ana kadar birka iletmeci ve bir konteyner ileticisi yakt olarak gaz almtr. Bu da ileride kk LNG bunker gemi tipinin yaygnlaacan gstermektedir. Geleneksel LNG gemiler iin gazn karld alanlardaki deiiklikler baz teknoloji deiimlerini gerektirmektedir. yle ki, Antartika yeni gaz rezervlerinin bulunduu ve iklimi daha souk blge olduundan, terminaller Alaska, Rusya ve Norvete kurulmaktadr. Bugne dek 31 gemi buz artlarna kar glendirilmitir. Uzun vadede LNG gemilerinin ice-class olaca ngrlmektedir. te yandan, gaz tayclarnda baka bir dnem CNG (Sktrlm Doal Gaz) ile yaanmaktadr. Birka yl ncesine kadar piyasada grlen dizaynlar ksa zamanlarda izim planndan tersaneye geebiliyordu. Ancak LNG fiyatlarndaki son trendlerle planlamadan inaa safhasna gei sresi uzamtr. CNG gemilerine olan ilginin artm olmasnn nedeni allm LNG teknolojileri kullanlarak belirli LNG rezervlerine eriebilmenin ekonomik olarak daha fazla srdrlemeyeceine olan inant. 2008 krizinden hemen nce BTU bana LNG fiyat 8$ iken, 2011 sonlarna doru bu fiyatn 20$a kmas beklenmektedir. Bugn LNG ve LPG gemilerinin ounluu Gney Kore bata olmak zere Uzak Doudaki tersanelerde retilmektedir. LPG retimi LNGye gre ok daha fazla olup, Asyadaki tersanelere ek olarak Trkiye, Almanya, Rusya ve Brezilyada da ina edilmektedir. Gnmz artlarnda LNG gemilerinin boyutlar artarak 268,000 m3 olmak zere Q-Max tipine ulamtr. Ar byk LNG gemileri genellikle az sayda retilmekle birlikte, nispeten daha kk 3 000 m3 kapasitede filolar inde retilmektedir. LNGnin gemilerde yakt olarak kullanlmasyla ilgili yaplan almalardan yukardan bahsedilmiti. Gemi inasnda makine reticileri LNG gemileri iin dual yakt tipi makine gelitirmilerdir. Dual yakt kullanan LNG gemileri bu teknolojiyi kullanmaktadr ama dier tr gemiler iin halen proje aamasndadr. Ancak mevcut trende bakldnda armatrlerin gelecekte kendilerini gaz yakt trne hazrladklar anlalabilir. Projelere gre gelecekte LNG yaktn kullanacak gemilerin yakt tank yerine yakt konteyneri bulunacak. Konteyner geminin kreyni ile sahile tanabilir olacak. Sahile giden bo konteyner dolusu ile deitirilecek. Dolaysyla yakt ikmali ilemi imdikinden daha hzl olacak. Aadaki tabloda konvansiyonel ve Q-max LNG gemilerinin karlatrmal zellikleri yer almaktadr: zellikler KONVANSYONEL LNG Q-MAX LNG Yk Kapasitesi 145 000 m3 260 000 m3 Uzunluk (L) 280 m 345 m Genilik (B) 44 m 55 m Derinlik (D) 26 m 27 m Draft 11,5 m 12 m DWT 72 000 MT 125 000 MT