Uvodna razmatranja OSNOVE RJEAVANJA LINEARNIH MREA ISTOSMJERNE STRUJE

Elektrine mree Spojne sheme bilo kako povezanih izvora i otpornika, ako su otpornici linearni onda je i mrea linearna. Cilj: UPOZNATI KARAKTERISTIKE ELEKTRINE MREE I PRONAI OPTIMALNU METODU RJEAVANJA

12/21/2006

12/21/2006

Uvodna razmatranja
Postoje dvije osnovne mogunosti rjeavanja elektrinih mrea: na osnovu poznatih podataka mree potrebno je

Osnovne definicije
GRANA - dio elektrine mree koji se sastoji samo od serijski spojenih izvora i otpora kroz koje u svakom trenutku prolazi struja iste jakosti VOR - toka u kojoj se sastaju barem tri ili vie grana KONTURA - bilo koji zatvoreni put sastavljen od nekoliko grana (nezavisne konture - svaka sljedea razlikuje se od prethodnih barem za jednu granu)
12/21/2006 4

izraunati struje, napone i snage ANALIZA na osnovu poznatih struja i napona potrebno je odrediti elemente mree SINTEZA

12/21/2006

METODA SUPERPOZICIJE
Ova metoda ne pojednostavljuje rjeavanje mree, ali omoguava da se analizira utjecaj svakog pojedinog izvora na cijelu mreu.

Zasniva se na principu da se struje kroz pojedine otpore mree proraunavaju postepeno, tako da se uvijek SVI IZVORI OSIM JEDNOG KRATKO SPOJE i raunaju struje kroz pojedine grane mree. PRVI KORAK: - Aktivan je izvor U1, a izvor U2 je kratko spojen. - Raunamo sve struje i padove napona u ovakvom strujnom krugu
5 12/21/2006 6

12/21/2006

Drugi korak:
RI = R1 + R23 = R1 + I11 = U1 RI R2 R3 R2 + R3
` U 23 I 21 = R2

` U 23 = I11 R23

I 31 =

` U 23 R3

- Aktivan je izvor U2, a izvor U1 je kratko spojen. - Raunamo sve struje i padove napona u ovakvom strujnom krugu

12/21/2006

12/21/2006

 Trei korak:
R R RII = R2 + R13 = R2 + 1 3 R1 + R3 I 22 = U2 RII
- Nacrtamo konture mree i na njoj ucrtamo sve smjerove struja iz prethodna dva koraka - Da bismo dobili stvarne struje kroz pojedine grane, treba ih zbrojiti prema predlolku I1 = I11 I12 I2 = I22 I21 I3 = I32 + I31
9 12/21/2006 10

I12 = I 32 =

` U13 = I 22 R13

` U13 R1 ` U13 R3

12/21/2006

Primjer: 1 U mrei prema silici treba metodom superpoziciji odrediti struje I1, I2, I3. Zadano je U1 = 36 V I1 U2 = 4 V I2 U3 = 24 V R1 = 1 R2 = 3 R3 = 1 R4 = 6
12/21/2006 11

Prvi korak: Aktivan je izvor U1, a ostali su ugaeni

I/1 I3 I/2

I/3

R / = R1 + R2 + R / = 4,857

R3 R4 R3 + R4

I1/ =

U1 = 7,41A R/

U 34 = I1/ R34 = 6,35V

I 2/ =
12/21/2006

U 34 = 6,35 A R3

I 3/ =

U 34 = 1,06 A R4
12

Drugi: Aktivan je izvor U2 a ostali su u kratko spojeni

I//1 I//2

Trei: Aktivan je izvor U3, a ostali su kratko spojeni

I///1 I///3

I//3

R // =

( R1 + R2 ) R4 + R3 ( R1 + R2 ) + R4

R /// =

( R1 + R2 ) R3 + R4 ( R1 + R2 ) + R3

R // = 3,4

R /// = 6,8
I///2

I 2// =

U2 = 1,176 A R //

I 3/// =

U3 = 3,53 A R ///

U124 = I 2// R124 = 2,82V

I1// =
12/21/2006

U124 = 0,705 A R1 + R2

I 3// =

U124 = 0,47 A R4
13

I1///

U123 = I 3/// R123 = 2,83V U 123 U = = 0,71A I 2/// = 123 = 2,83 A R1 + R2 R3

14

12/21/2006

Zavrni dio: Nacrtajmo mreu spoja i oznaimo struje

I/1 I//1 I///1 I/2 I//2 I///2 I/3 I//3 I///3

I1 = I/1 I//1 I///1 I1 = 7,41-0,705-0,71= 6 A

I2 = I/2 I//2 + I///2 I2 = 6,35 1,176 +2,83 = 8 A I3 = I/3 + I//3 - I///3 I3 = 1,06 + 0,47 3,53 = -2 A
12/21/2006 15