ของเลนของใชรอบตัว

บานใครมีของเลน
อะไรบาง บอกดวย
มาดูกันไหมวา
ในภาพนี้มีของเลนของใช
อะไรบาง

ฟุตบอล

ลูกแกว
จานแกวใส ลูกรักบี้
แกวน้ํา ลูกบาสก

จักรยาน ไมบรรทัดสี รถเด็กเลน

อิฐมอญ
ตุกตา สุนัข ดินสอแทงกลม
1
 มาชวยกันจัดกลุมของเลนของใชกันเถอะ

ดูของเลนของใชเหลานี้แลว
บอกไดไหมวา มีสิ่งที่เหมือนกันและ
แตกตางกันอะไรบาง

ออ สิ่งที่เห็นแตกตางกัน
อยางชัดเจนที่สะดุดตาตั้งแตแรก
ก็คือ สีไงละ

ไมมีสี
มีสี

เห็นอะไรตางกันอีกบาง

2
 ที่เห็นอีกอยางก็คงจะเปน
ลักษณะพืน้ ผิวของสิง่ ของนัน่ แหละ
คือ ผิวเรียบกับไมเรียบ ซึ่งจับดู
แลวขรุขระสะดุดมือ

ผิวเรียบ

ผิวขรุขระ

3
 ถาของเหลานี้เผอิญตกลงบน
พื้นคอนกรีตละ จะมีชิ้นใดแตกบาง
ลองทายดูซิ

แตก ไมแตก

ความเหมือนกัน และความตางกัน
นี่แหละ ที่ทําใหเราสามารถจัด
ของเลนของใช ออกเปนกลุมได
และจะแบงไดกี่กลุมนั้นขึ้นอยูกับ
ลักษณะของสิ่งของที่มีอยู

4
 สี ก็ดี หรือ ผิวเรียบหรือไมเรียบ ก็ดี
เปนสิ่งที่เรากําหนดขึ้น
เพื่อใชในการจัดกลุมของเลนของใช
ซึ่งเรียกวา เกณฑ

คิดดูซิวา เมื่อใชเกณฑตางกัน
สิ่งของตาง ๆ จะยังอยูในกลุมเดิม
ทุกครั้งหรือไม

การจําแนกของเลนของใช
โดยจัดเปนกลุมตามสี ตาม
ลักษณะพื้นผิวของวัสดุ
เปนการจัดกลุมจากการสังเกต
โดยใชประสาทสัมผัส

5
 การจําแนกสิ่งของวาแตกหรือไมแตก
เปนการจัดกลุมตามความเปราะ
ของวัสดุ

เปราะ เปนสมบัติของวัสดุซึ่ง หมายความวา

หักงาย หรือ แตกงาย

นอกจากความเปราะแลว
ความเหนียว ความแข็ง
และความเปนมันวาว
ก็เปนสมบัติของวัสดุ ดวยเหมือนกัน

สมบัติของวัสดุ ก็คือ ลักษณะ

เฉพาะตัวของวัสดุ

6
 สิ่งของตาง ๆ ทําจากวัสดุอะไรบาง

วัสดุ คือ อะไร

ไม แกว กระดาษ ผา

สิ่งของทุกอยางที่เห็นในภาพ
ตางก็เปน วัสดุ
เปนวัตถุ ซึ่งวัสดุตาง ๆ เชน โตะ
ทําจากไม แจกันทําจากแกว
ดอกไม ทําจากกระดาษ
เสื้อทําจากผา

7
รูไ หมวาบานและโรงเรียน
สรางขึน้ จากวัสดุอะไรบาง

เราใชวัสดุหลายอยาง เชน อิฐ หิน ทราย

ปูน ไม เหล็ก ตาง ๆ สรางบาน
สรางโรงเรียน

วัสดุทนี่ าํ มาใชในการกอสราง
บาน อาคารตาง ๆ เรา
เรียกวาวัสดุกอสราง
8
 เราใชประโยชนจากวัสดุตาง ๆ อย

ดินเหน
พลาสติก ยาง

วัสดุรอบตัวเรา
อิฐ หิน ทราย
ซิเมนต โลห

9
 วัสดุรอบ ๆ ตัวเรามีมากมายหลายชนิด
ยางไรบาง
นํามาใชประโยชนตางๆ กัน
ตัวอยางเชน

นียว

ไม

จากแผนภาพวัสดุ
ที่นํามาใชมีอะไรบาง
บอกไดไหม

10
 วัตถุตาง ๆ ทําจากวัสดุกี่ชนิด

วัตถุบางอยางทําจาก
วัสดุเพียงชนิดเดียว เชน
ตระกรา จาน ชอนสอม
ขันน้ํา

วัตถุอยางเดียวกันอาจ
ทําจากวัสดุตา งกันก็มี ดูภาพซิ

แลวไมบรรทัดของเธอละ
ทําจากอะไร

11
 วัตถุบางอยางทําจากวัสดุ
หลายชนิดก็มีเหมือนกันนะ

พลาสติก
เกาอี้ตัวนี้ทําจากโลหะ
โลหะ
พลาสติก และยาง
ยาง

รถจักรยานของเธอละ
ทําจากวัสดุอะไรบาง
บอกชื่อวัสดุและ
อธิบายเหตุผลในการ
เลือกใชวัสดุนั้น ๆ ไดหรือไม

12
 จะเลือกใชวัสดุอยางไร

ฉันตองการทําวาว
ฉันควรจะเลือกวัสดุชนิดไหนดีละ

ในการเลือกวัสดุเพื่อนํามาทําสิ่งของตาง ๆ
อันดับแรก เราตองรูสมบัติของวัสดุนั้น ๆ กอน

เชน เบาหรือไม
ทําเปนรูปตาง ๆไดงายหรือเปลา
ฉีกขาดงายไหม
แลวจึงตัดสินใจเลือกใชให ถูกตอง
และปลอดภัย
13
ถุงใสของก็เชนเดียวกัน มีทั้งชนิดที่ทํา จาก
กระดาษ และทําจากพลาสติก
ถุงพลาสติกจะเหนียวและแข็งแรงกวา
ถุงกระดาษ จึงใชสําหรับใสของหนักได
สวนถุงกระดาษใชใสของเบา ๆ
เพราะขาดงาย

14
 เสื้อกันฝนทําจากพลาสติก เพราะเบา เหนียว
และน้ําซึมผานไมได

ภาชนะพลาสติกบางชนิดใส
มองเห็นขางในได
แตบางชนิดมองไมเห็นขางใน

15
 โลหะ เปนวัสดุที่นิยมนํามาใชทําภาชนะ
เพราะแข็งแรง ไมแตกงาย นําความรอนไดดี
แตที่จับตองทําดวยวัสดุที่เปนฉนวนความรอน
เชน พลาสติกแข็ง

วัสดุที่เปนฉนวนความรอน คือ
วัสดุที่ความรอนผานไดนอย
เมื่อจับจะไมรอนมือ เชน ไม ผา
พลาสติกแข็ง

16
 อะไรทําใหวัสดุเกิดการเปลี่ยนแปลง

รูไหมวามีการเปลี่ยนแปลงหลายอยาง
เกิดขึ้นรอบ ๆ ตัวเรา

เมื่อเราเห็นบางสวนหรือทุกสวนของวัตถุ
มีรูปรางลักษณะแตกตางไปจากเดิม
นัน่ แสดงวาวัตถุมกี ารเปลีย่ นแปลงเกิดขึน้ แลว

17
 คิดดูซิวา... การกระทําตอไปนี้
จะทําใหเกิดการเปลี่ยนแปลงหรือไม
อยางไร

1 ตมไข 10 นาที

2 จุมขนมปงกรอบลงในถวยนมรอน

3 ใสน้ําแข็งลงในถวยนมรอน

18
 ถาจะทําวุนกินเองจะทํา
อยางไร

เอาน้ําเติมลงในผงวุน แลวตั้งไฟออน ๆ
เติมน้ําตาล คนใหละลาย ตั้งไวใหเย็น

ถาจะใหแข็งตัวเร็วขึ้น
ก็เอาไปใสในตูเย็น

19
อะไรทําใหผงวุน เกิดการเปลีย่ นแปลง
และมีการเปลี่ยนแปลงอยางไรบาง

ความรอนจากน้ํารอนทําใหผงวุนละลาย
และเมื่อทําใหเย็นลง โดยนําไปใส
ในตูเย็น ก็จะแข็งตัว

20
 การเปลี่ยนแปลงของวัสดุ
นอกจากทําใหรอนขึ้นหรือทําให
เย็นลงแลว ดูตัวอยางตอไปนี้ซิ
อาจทําโดยวิธีใดไดอีกบาง

ดินน้ํามัน
ตุกตาดินน้ํามัน

หนังสือพิมพ
หุนกระดาษ
21
 อิฐแตกละเอียด
กอนอิฐ

ขดลวด
ดอกไม

การเปลี่ยนแปลงรูปรางของวัสดุอาจทําได
โดยออกแรงบีบ บิด ทุบ ดัด หรือดัง

22
 เปลี่ยนแปลงอยางไรจึงจะไดประโยชน

การเปลี่ยนแปลงของวัสดุบางอยางก็นําไปใชประโยชนได
แตบางอยางก็อาจเกิดอันตราย หรือบางอยาง
อาจจะมีผลเสีย แตขณะเดียวกันก็ไดประโยชนดวย

การเปลี่ยนแปลงของวัสดุ
ที่อาจทําใหเกิดอันตราย

เหล็ก ประตูเหล็ก

ขณะเชื่อมเหล็กตองใชหนากาก
เพื่อปองกันแสงและสะเก็ดไฟ
กระเด็นเขาตา
23
 การเผาถานเพื่อใชเปนเชื้อเพลิงเปนการไดประโยชน
แตขณะเดียวกัน ถามีการเผาไหมของถานไมอยูเสมอ
จะมีผลเสียตอสิ่งมีชีวิต และสิ่งแวดลอมได เชน
ทําใหมีแกสคารบอนไดออกไซดจํานวนมากในอากาศ
เปนผลใหอุณหภูมิของโลกสูงขึ้น และมีแกส
คารบอนมอนออกไซด ซึ่งเปนแกสพิษปะปน
อยูในอากาศ ทําใหเกิดมลพิษในอากาศดวย

มลพิษ คือ ของเสีย วัตถุอนั ตราย และมลสารอืน่ ๆ

รวมทัง้ กาก ตะกอน หรือสิง่ ตกคางจากสิง่ เหลานัน้
ทีถ่ กู ปลอยทิง้ จากแหลงกําเนิดมลพิษ หรือทีม่ อี ยู
ในสิง่ แวดลอมตามธรรมชาติ ซึง่ กอใหเกิด หรืออาจ
กอใหเกิดผลกระทบตอสุขภาพสิง่ แวดลอม หรือภาวะ
ทีเ่ ปนมลพิษอันตรายตอสุขภาพอนามัยของประชาชนได
และรวมถึง รังสี ความรอน แสง เสียง กลิน่ ความสัน่ สะเทือน
หรือเหตุราํ คาญอืน่ ๆ ทีเ่ กิด หรือ ถูกปลอยออกจาก
แหลงกําเนิดมลพิษดวย (พระราชบัญญัตสิ งเสริมและ
รักษาคุณภาพสิง่ แวดลอมแหงชาติ พ.ศ. 2535)
24
 พลาสติกมีประโยชนมากมาย
แตพลาสติกทําใหเกิด
อันตรายกับเราดวยนะ

เผาพลาสติกจะทําใหเกิด
แกสซึ่งเปนพิษตอระบบหายใจ
และทําใหเกิดมลพิษในอากาศอีกดวย

พลาสติกเปนวัสดุที่กําจัดยากตองใชเวลา
นับรอยปจึงจะทําใหยอยสลายได
ซึ่งอาจทําใหมีขยะพลาสติกลนโลกในอนาคต

25
 วิธีหนึ่งที่จะชวยใหโลกของเราปลอดภัย
จากขยะพลาสติก ก็คือ การนํากลับมาใชใหม
ที่เรียกวา การรีไซเคิล
หรือหลีกเลี่ยงไปใชวัสดุธรรมชาติ
เชน ใบตอง ใบบัว ซึ่งยอยสลายงาย
แทนถุงพลาสติก หรือกลองโฟม

26
27
 คณะผูจ ดั ทําหนังสือเสริมความรูว ทิ ยาศาสตร
ระดับประถมศึกษา
นายพิศาล สรอยธุหร่ํา ผูอ าํ นวยการ
สถาบันสงเสริมการสอน
วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
นางสุนยี  คลายนิล ผูเ ชีย่ วชาญพิเศษ
นายประมวล ศิรผิ นั แกว ผูช ว ยผูอ าํ นวยการ
สถาบันสงเสริมการสอน
วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
นายพงษชยั ศรีพนั ธุ ผูช ว ยผูอ าํ นวยการ
สถาบันสงเสริมการสอน
วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี

คณะผูเ ขารวมประชุมพิจารณา
นางผกายดาว สวัสดิส์ วาง สถาบันสงเสริมการสอน
วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
นายนัทธี สามารถ สถาบันสงเสริมการสอน
วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
นายสุพจน วุฒโิ สภณ สถาบันสงเสริมการสอน
วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
นางชุตมิ า เตมียสถิต สถาบันสงเสริมการสอน
วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี

28
 นางสาวทิพยวรรณ สุดปฐม สถาบันสงเสริมการสอน
วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
นายประสงค เมธีพนิ ติ กุล สถาบันสงเสริมการสอน
วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
นางสาวสุวนิ ยั มงคลธารณ สถาบันสงเสริมการสอน
วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
นางสาวสุภคั สรณ รุง ศรี สถาบันสงเสริมการสอน
วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
นางสาวไทนี อนรรฆสันต สถาบันสงเสริมการสอน
วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
นางณัฐสรวง ทิพานุกะสถาบันสงเสริมการสอน
วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
นางกิง่ แกว คูอมรพัฒนะ สถาบันสงเสริมการสอน
วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
นายนิพนธ ทรายเพชร สถาบันสงเสริมการสอน
วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
นางสําเร็จ วรรณพิรณ ุ โรงเรียนทาเกวียน จังหวัดฉะเชิงเทรา
นางบุญปลูก ชูวงศวาลย โรงเรียนวัดไทร (สินศึกษาลัย)
จังหวัดนครปฐม
ผูช ว ยศาสตราจารยรชั ดา สุตรา โรงเรียนสาธิตจุฬาลงกรณ
มหาวิทยาลัย (ฝายประถม)
นางจินตนา ตันตสุทธิกลุ โรงเรียนสายน้าํ ทิพย กรุงเทพฯ
นางวัลภา สิงหธรรมสาร โรงเรียนดาราคาม กรุงเทพฯ

29
นางบุญเมฆ ภมรสิงห โรงเรียนพระตําหนักสวนกุหลาบ
กรุงเทพฯ
นางสาวพรทิพย ศิรภิ ทั ราชัย โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัย
ศรีนครินทรวิโรฒประสานมิตร
กรุงเทพฯ
นางเพชรรัตน ศรีมี โรงเรียนวัดทศทิศ จังหวัดปทุมธานี
นางสุมาลี เตียงทิพย โรงเรียนโสมาภานุสรณ กรุงเทพฯ
นางนิตยา คงพันธุ โรงเรียนวัดประยุรวงศาวาส กรุงเทพฯ
นางสาวอัญชลี ศรีอรชุน โรงเรียนวัดพระประโทนเจดีย อ.เมือง
จ.นครปฐม
นางปญญัชลี สุวรรณภูมิ โรงเรียนวัดทับกระดาน อ.สองพีน่ อ ง
จ.สุพรรณบุรี
นายวัน บัวเทพ โรงเรียนชุมชนบานน้าํ นอย อ.หาดใหญ
จ.สงขลา
นางปยะวรรณ ใจหาญ โรงเรียนโคกแสมสาร อ.โคกเจริญ
จ.ลพบุรี
นางสุทธินยี  ภัทรวงศโยธิน โรงเรียนบานหนองเงิน อ.บานบึง
จ.ชลบุรี
นางอุมา ไตรธรรม โรงเรียนบานผาแกว อ.เมือง
จ.อุบลราชธานี
นางผองพรรณ นพบุรี โรงเรียนบานศรีสพุ รรณ อ.เมือง
จ.ลําพูน
นางดวงใจ ไกรยะวุธ โรงเรียนหนองสําโรงวิทยา อ.เมือง
จ.อุดรธานี
30
 บรรณาธิการกิจ
นางผกายดาว สวัสดิส์ วาง สถาบันสงเสริมการสอน
วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
ผศ. รัชดา สุตรา โรงเรียนสาธิตจุฬาลงกรณ
มหาวิทยาลัย (ฝายประถม)
นางสาวไทนี อนรรฆสันต สถาบันสงเสริมการสอน
วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
นางณัฐสรวง ทิพานุกะสถาบันสงเสริมการสอน
วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี

ออกแบบพิมพและภาพประกอบ
นายนัทธี สามารถ
นางสาวสุวนิ ยั มงคลธารณ
นางสาวณัฏฐณิชา พลพงษ
นางสมใจ สุทธิธรรมพร
นางพัชรดา รักยิง่
นายนาวี นภาวัฒนโยธิน
สถาบันสงเสริมการสอน
วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
สถาบันสงเสริมการสอน
วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
สถาบันสงเสริมการสอน
วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
สถาบันสงเสริมการสอน
วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
สถาบันสงเสริมการสอน
วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี

31