Ba aran Nas Yeminli Mali M avirlik A. .

a member of PricewaterhouseCoopers BJK Plaza, Sleyman Seba Caddesi No:48 B Blok Kat 9 Akaretler Be 34357 ikta stanbul-Turkey www.pwc.com/tr Telephone +90 (212) 326 6060 Facsimile +90 (212) 326 6050

VERG YAPILAN 100 NEML DE HATA

Aral 2005 k

 NDEK LER VERG YAPILAN 100 NEML DE HATA.......................................................3 Genel Uyar lar.......................................................................................................3 KDV ile igili tespitler............................................................................................4 Kurumlar Vergisi ile ilgili tespitler.......................................................................5 cretler ile ilgili tespitler......................................................................................8 Maddi duran varl ile ilgili tespitler................................................................9 klar Kanunu ile ilgili tespitler...................................................................................9 Ticari defterlerin a ve kapantasdiklerinin nemi........................................9 l Damga vergisinde yap hatalar.........................................................................9 lan Maddi duran varl ile ilgili tespitler..............................................................10 klar Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler ile ilgili tespitler.......................................10 Sigorta ile ilgili tespitler......................................................................................10 Yatm indirimi ile ilgili tespitler .......................................................................10 r Gmrk vergileri konusunda hat rlatmalar.........................................................10 pheli alacaklarla ilgili hatalar..........................................................................11 Di tespitler......................................................................................................11 er

VERG YAPILAN 100 NEML DE HATA

VERG YAPILAN 100 NEML DE HATA Genel Uyar lar

1 Kredi faizlerinin ysonuna kadar i l lemi ancak henz denmemi s kmlar inceleme elemanlar ele konusu yap nca tiri lmaktad Dava konusu yap r. lmas tavsiye ediyoruz. n 2 Finansman gider ktlamas gemisenelerde netle s nda tirme yapanlar cezal , gecikme faizli tarhiyatlara muhatap olmaktad Gecikme faizi ve ceza konusunda dava r. yoluna ba vurulmas tavsiye ediyoruz. n 3 Vergi cennetleri (tax havenlarla)ili kiler tm dnyada byte alt ndad Bu nedenle r. bu blgelerden yap mal ve hizmet al lan mlar ve ayr l iyi nt bir ekilde belgelenmelidir. 4 B kl y fonlar diye tabir edilen Trk sermayeli fakat yabanc lkede kurulu fonlar n Trkiyedeki faaliyetlerinin SPK Mevzuat Kambiyo Mevzuat uygunlu problemler ve na u yaratabilecektir. 5 kili li irketten krediyi banka aracile alma (Back to Back Loan) diye tabir edilen l ili ileride muvazaa iddias kar abilecek mahiyettedir. kiler ile la 6 Futures, options vb. enstrmanlarla vergi ertelemesi potansiyel riskler ta yan alanlard r. 7 Arackurum ve bankalar menkul k n ymet al sat m mnedeniyle elde ettikleri kazanlar beyanlar konusunda sorumluluklar problem yaratabilecek bir aland r. 8 Kasa hesab zda ykl miktarlarda tutarlar grlmesi, deme ve tahsilatlar yap n lmas her zaman incelemelerde ilk dikkati eken husus olmu tur. 9 irket evliliklerinde, hisse sat al dikkat edilecek en nemli husus sat al n rken n nan irketin mevcut ve potansiyel vergi vb. risklerinden emin olman r. Bu konuda profesyonel zd bir raporu olmadan hareket etmeyin. irket 10 Sadece fatura al olmak ne yaz ki yetmemektedir. kinin son derece net yor k li belgelenebilmesi (banka havalesi veya ekle deme, ta irsaliyesi vb) nem ta ma maktad r. Aksi takdirde daha nce dedi iniz KDV veya stopajlartekrar demek zorunda kalabilirsiniz. Yap tarhiyatlar dava konusu yap lan n lmas tavsiye ediyoruz. n

VERG YAPILAN 100 NEML DE HATA

11 Gelen ihbarnameleri, deme emirlerini, haciz bildirilerini mutlaka nemseyin, aksi takdirde itiraz srelerinin kalmas r nedeniyle kt bir srprizle kar abilirsiniz. la 12 Sevk irsaliyelerinde usul hatalar nedeniyle (sevk tarihi, fiili sevk tarihi, sevk saatinin yaz lmamaseksik nsha, arata bulundurmama vb.) 2 nci derece usulszlk cezas , yerine zel usulszlk cezaskesilmektedir. Bu nedenle cezalar byk oldu unda dava a lmas tavsiye ediyoruz. n 13 rtl kazan da m konusu zellikle ili t kili irketlerde srekli ele tirilebilecek bir konu zelli indedir. kili li irketlerden mal ve hizmet al nda uygulanacak fiyatlar mlar konusu iyi dkmante edilmezse ileride glklerle kar labilecek bir aland la r. 14 kili li irketlerden al borlar faiz ve kur farklar nan n rtl sermaye andan ilk s irdelenen hususlardand r. Son gnlerde b n kredi faizi kur farklar , mal mukabili ithalatdan do kur fark n rakz n an n dahi ele tirildi olmaktay Bu konunun zellikle kur farklar ine ahit z. ynyle dava konusu yap labilece d i nyoruz.

KDV ile igili tespitler

15 pheli alacaklarda KDV k n ayr r sm n lmasKDVye isabet eden t , pheli alacak iin kar k ayr l lamayaca ileri srlmektedir. Kat lmad z bu gr kar dava m e a lmas tavsiye ediyoruz. n 16 SS KDV ykmll nn yerine getirilmemiolmasilave tarhiyat konusudur. Ancak, ilgili dnemde 1 nolu KDV beyannamesinde demeniz varsa bu tutar ceza ve n gecikme faiz hesab dikkate al nda nmas gerekmektedir. Aksi uygulamalar dava konusu yapman neririz. z 17 SS stopaj ykmll nn yerine getirilmememi zaman yerine getirilmemi , nda veya eksik yerine getirilmi olmas . 18 al mallar KDVsi indirilemez. nan n

19 Yurt dna dzenlenen hizmet faturalar KDV ykmll mevcut olabilece nda i gz ard edilmemelidir. Hizmet ihrac istisnasartlar n varl emin olunmal r. n ndan d 20 Mali yurt dna yap dare lacak hizmet demeleriyle ilgili kur farklarn da sorumlu n s yla KDVye tabi oldu gr fat u ndedir.

VERG YAPILAN 100 NEML DE HATA

21 KDV iade alaca nedeniyle mahsup dilekesi verilmiolmas yetmez. Sonras nda problem ya anmak istenmiyorsa dileke ekindeki belgelerin tamam oldu undan, teminat gerektiriyor olmas halinde teminat verildi n inden, ilgili tm vergi dairelerine zaman nda dileke ve bildirimlerin verildi inden emin olun ve sonras da takip edin. nk zaman nda zaman vergi dairesindeki departmanlar araskopukluklar nedeniyle deme emirleri gelebilmektedir. Bu deme emirlerine 7 gn iinde itiraz edilmesi gerekmektedir. 22 Sorumlu s yla denen KDV, tahakkukun yap dnemde 1 nolu beyannamede fat ld indirilecek KDV olarak dikkate alr. n 23 Yurt dndan banka dndaki kurumlardan al kredilerin faizleri sorumlu s yla nan fat KDVye ve stopaja tabidir. 24 25 26 27 28 Orta borcuna i n letilen faiz KDVye tabidir (Farkl yarg kararlar vard da r). KKEGlerin KDVsi de indirilemez. cret mahiyetindeki ayni yard n KDVsi indirilemez. mlar Yurt dna yap demelerde KDVnin matrah tutard lan brt r. KDV oran hata yap nda labilmesi mmkndr.

29 Yurt i sat larda satbedelinin yabanc para cinsinden belirlendi durumlarda kur i farklar KDV uygulanmas na unutulmamal r. d 30 rsaliye tarihinden itibaren 7 gnlk sre iinde fatura dzenlenmelidir.

Kurumlar Vergisi ile ilgili tespitler

31 Zaman zaman te belgesi kapsam yap r kalemlerinin gerekli izinler vik nda lmyatm al nmadan, belge gere kapat ince lmadan satn yap m n ld ahade edilmektedir.

32 Yabanchisse senetlerinin Trk Mevzuatandan hisse senedi mahiyetinde s olmad, tahvil karakteri ta dolayyla dnem sonunda VUK 279. madde kapsam d s nda de erleme yapp vergi matrahn belirlenmesi gerekti iddia edilmektedir. Konunun l n i yarg gtrlmesini tavsiye ediyoruz. ya 33 Grup iinde gayrimenkul veya i tirak sat suretiyle istisnadan yararlan lmas ele tirilmektedir. Ancak Dan tayca verilmi olumlu kararlar mevcuttur.

VERG YAPILAN 100 NEML DE HATA

34 Gayrifaal ele tirilmektedir.

irketin

gayrimenkul

sat suretiyle

istisnadan

yararlanmas

35 Yurt dna denebilecek sigorta bedelleri konusundaki ktlamalar dikkate s al nmalr. Aksi takdirde 10 kat ceza ile karkar kal d ya nabilecektir. 36 Holdingler taraf ndan sa lanan hizmetlerin faturalanmas hizmetin ne oldu nda u, tutar faturada ayr l nt olarak belirtilmelidir. Bir dat anahtar m kullanyorsa, seneden l seneye esaslar i de memeli, bedeller verilen hizmetle mtenasip olmalr. Bu konuda d ayr l nt, yaz bir al yap l ma lmas tavsiye ediyoruz. n 37 Yabancsermayeli irketlere yurt dndaki merkezden gelen faturalariin de Trkiyedeki holdingler iin geerli esaslar geerlidir. Ancak idare zellikle masraf dal m yakla nkabul etmeme e m ilimindedir. Bu konuda ayr l yaz nt, lbir al ma yap lmas tavsiye ediyoruz. n 38 Ruhsats lisans kullan n tespiti halinde a hapis cezalarile kar z m n r kar ya kalabilme riski unutulmamalr. d 39 Mevduat faizleri brt tutar hesaba al ile nmal r. d

40 Vergi kesintileri geici vergi veya kurumlar vergisi beyannamesinde pe denen in vergi olarak dikkate al nmalr. d 41 Serbest meslek faaliyeti olarak dar mkelleflere yap demelerde stopaj ve sorumlu lan s yla KDV ykmll olabilece gz ard fat i edilmemelidir. 42 Mal ithalat nedeniyle denen vade farklar %10 oran KV stopaj ve sorumlu nda na s yla KDVye tabidir. fat 43 Abonelik vb. y k bedellerin dnemsellik ilkesine gre giderle ll tirilmesine dikkat edilmelidir. 44 edilen mallarda al ili tm giderlerin maliyet bedeline eklenmesine dikkat thal ma kin edilmelidir. 45 Y llara sari in n ne zaman bitti olduka nemlidir. Geici kabuln yap aat i ld dnemde karbeyan n zorunluluktur. 46 Yanl klarkendi kendine de dzeltmek de yanl kt Mutlaka vergi dairesine l r. l dzeltme beyanlarvermek gerekmektedir. Aksi takdirde cezal i lemlere muhatap olabilirsiniz.

VERG YAPILAN 100 NEML DE HATA

47 Serbest blgeye sat serbest blgeden al , tamamen de serbest de ildir. San ld gibi vergi idaresinin eli kolu da ba de l ildir. zellikle rtl kazan da m messesesini t i leterek, Trkiyedeki muhatap irketin, vergi idaresince incelenmesi mmkndr. Ayr ca, Serbest Blgeler Kanunu gere bu blgelerin sadece vergi amaloperasyonlar iin i kullan labilmesi mmkn de ildir. 48 Telif kazanlar istisnas n zaman zaman bir telif eser olmad n hallerde de, al nan dan manl e k, itim vb. hizmetler iin uygulanmaya alldm ahade edilmektedir. Ayr asl cretli olanlar (i ca nda n verenin emir ve talimatlar rultusunda al do anlar bu n) imkandan yararlanmas mmkn de ildir. 49 Gemiy n tm belgelerinin iyi korundu llar undan emin olunuz. Bazen ibraz edilemeyen bir mahsup dilekesi nemli sorunlara yol aabilmektedir. 50 Faturaymuhatab za kesti n inizden emin olun. Aksi takdirde fatura dzenlemi olsanbile kaak i z la tirak, yard vb. sulamalara muhatap olabilirsiniz. m 51 Kredi kartl niin mmkn mertebe fi il fatura tanzim edin, faturay sat lar z de da mutlaka kart hamilinin ad dzenleyin. Veya bir na ekilde belgelerle kart slipleri aras nda birebir ili kurulabilmesi imkanveren bir sistem kurun. Bu ili ki kinin zor kuruluyor olmas n sorun yarataca n ndan emin olabilirsiniz. 52 01.11.2005 ncesinde al nan benzin faturalar dikkat edin. Zaman zaman na i letmelerin belgeleyemedikleri harcamalar kar k benzin faturasalma e na l iliminde olduklargazete haberlerine konu olacak ekilde yayg bir e n ilim halindedir. Ancak, aralar yapt n klar km., i inizin gerekleri vb. objektif kriterlerden hareketle kolayca bu tr belgelerin do olmad n tespiti mmkndr. ru n 53 rtibat brolar Trkiyede ticari faaliyetde bulunmamak zere faaliyet izni alm , kurumlar vergisi mkellefi olmayan, al anlar gelir vergisi demeyen organizasyonlard r. Bu birimlerin, bir ekilde gelir getirici faaliyetlerin bir unsuru olduklar durumlarda hem kurumlar hem de gelir vergisi andan byk risklerle karkar kalacaklar ikard s ya a r. 54 KKEG yazmak yeterli de ildir. irketler her trl harcamalar fatura ile belgelemek n zorundad Ayr KKEGler rtl kazan da m r. ca mahiyetinde ise pe kar dat t in m say larak y l sonunda stopaja tabi tutulurlar. 55 Al cfaturan yurt dna kesilmesini istiyor, fakat mal Trkiyede teslimini n n istiyorsa sat andan da Trkiyede gelirin beyan c s problemi olabilecektir. 56 Kargo ile gelen e yalar gmr tabi olup olmad, deklerasyonlarn ve n e n gmrkleme i lemlerinin tam yapp yap l lmad ndan emin olun. Aksi takdirde kendinizi a ceza heyeti nnde toplu kaakktan yarg rken bulabilirsiniz. r l lan

VERG YAPILAN 100 NEML DE HATA

cretler ile ilgili tespitler

57 Yabanc al anlar Trk vatanda gibi tm gelirlerinin beyan n lar gerekebilmektedir.

58 D da denip Trkiyedeki ar irkete yanslan cretlerin Trkiyede deyen t irket nezdinde stopaja tabi tutulmu olmas gerekmektedir. 59 irketten ayr ucuz araba vb. lana eyler verilmesi cretdir.

60 irketten ayr lanlar zerindeki iavanslar n kapat n lmadan bekletilmesi halinde al sa ana lanmbir menfaat te yap hisi labilecektir. 61 al anlara avans verilmesi ve verilen avans uzun sre al zerinde b lmas n an rak halinde bu demenin cret olarak de erlendirilebilmesi riski gzard edilmemektedir. 62 Personele cret dnda sa lanan her trl fayda vergiye tabidir.

63 Personele tahsis edilen i letme mlkiyetindeki lojmanlar sadece 100m2yi a n mayan k gelir vergisinden muaft sm r. 64 Personel zel sigorta giderlerinin sadece personelin sosyal sigorta pay a n mayan k vergi matrah indirilebilmektedir. sm ndan 65 66 al anlar za verilen borlara faiz hesaplanmas n gerekebilecektir. Demirba olanlar dnda giyim yard mlar cret mahiyetindedir.

67 Yneticilerin zel aralar i gidip gelmeleri iin verilen benzin bedelleri cret ile e mahiyetindedir. 68 Sadece serbest blgede fiilen al kar nan cretler gelir vergisinden ma al l muaft Bu blgeye giri k kontrol alt al r. lar na nmoldu undan, gerek al mekan n ma n fiziki elveri sizli gerekse i tabiat i, in icab fiilen serbest blgede yap lmamal malar n gelir vergisine tabi oldu iddias srlebilecektir. u ileri 69 Yabanci verenden cret alan Trk personelin y k gelir vergisi beyan ll nda bulunmas gerekebilecektir. 70 Yabancal anlar Trkiyede ikamet ediyor olmalarhalinde tam mkellef say labileceklerdir.

VERG YAPILAN 100 NEML DE HATA

71 Trkiyede al yabanc ilerin Trkiyeden cret almasalar bile y k beyanda an ki ll bulunmalar gerekebilecektir.

Maddi duran varl ile ilgili tespitler klar

72 Bilgisayar programlar n gayrimaddi hak olarak aktifle n tirilmesi gerekmektedir. Program maliyetine giren girmeyen unsurlar de n n erendiriminde titiz olunmalr. d Kapsaml baz programlar n irkete uyarlanmas n dan n manl de de lisans bedelinin bir k il unsuru oldu iddia edilebilecektir. u

Kanunu ile ilgili tespitler

73 zrl, eski hkml ve terr eylemleri nedeniyle ehit veya malul olanlar n yak nistihdam zorunlu unutulmamalr. nlarn u d 74 75 Doktor bulundurma zorunlu unutulmamal r. u d Spor tesisleri yaptlmas r zorunlulu unutulmamal r. u d

Ticari defterlerin a kapantasdiklerinin nemi lve

76 A tasdikinin (sicil tasdiknamesi) yaptlmam olmas n meyyidesi l r n defterlerinizin lehinize delil olamamas r. Bu tasdik noter tasdikinden farkl d bir eydir. 77 Kapantasdikinin yaptlmam r olmas n meyyidesi lehinize delil olamamas r. n d Bu tasdik noter tasdikinden farkl bir eydir.

Damga vergisinde yap hatalar lan

78 79 Ayr mektuplarla icap ve kabuln yap ayr lmas DVyi engellemez. Banka talimatlar , protokoller ve yap lacak tadiller damga vergisine tabidir.

80 Yurt dnda yap szle Trkiyeye getirilmese bile damga vergisi uygulanmas lsa, me zorunlulu do u abilir.

VERG YAPILAN 100 NEML DE HATA

Maddi duran varl ile ilgili tespitler klar

81 Gayrimenkul geni letmek veya iktisadi k ymetini devaml olarak art rmak maksad yap giderler, gayrimenkuln maliyet bedeline eklenir. yla lan

Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler ile ilgili tespitler

82 Gemiy llara ait giderler KKEG olarak kaydedilmelidir. Ancak beyan dnemi bitmeden belgelenebilmi beyannamede indirim olarak dikkate al se nabilecektir. 83 rtl sermaye kapsam ndaki yabanc ortaklardan al nan dviz kredilerinin de erlemesinden do kur farklar n gider niteli tart an n i d mal r. 84 Nedeni bulunamayan stok say noksanl KKEG; stok say fazlal m klar m klar er Di Ola Gelir ve Karlar olarak dikkate al and nmal r. d

Sigorta ile ilgili tespitler

85 Yurt dna yap faiz demeleri zerinden sorumlu s yla stopaj ykmll lan fat unutulmamal r. d

Yatm indirimi ile ilgili tespitler r

86 Yatm indiriminin muhasebe kay nda takibi zorunluluktur. r tlar

Gmrk vergileri konusunda hat rlatmalar

87 edilen malda emsale uygun olmayan iskonto problem yaratacak, gmrk idaresi thal KDV ve gmrk vergisi matrah n iskonto ncesi tutar oldu iddias bulunabilecektir. n u nda Tavsiyemiz konunun yerindeli irdelenmesi ve dava konusu yap d inin lmasr. 88 edilen malla ilgili sonradan (lisans, royalty vb. adlarla) gelen ilave faturalar thal problem yaratacakt Gmrk Kanunu gere bu tutarlar gmrk vergisi ve gmrkte r. i n denen KDV matrah dahil olmas na gerekti ileri srlebilecektir. i

VERG YAPILAN 100 NEML DE HATA

10

 pheli alacaklarla ilgili hatalar

89 pheli alacaklar teminatlkmlariin kar k ayr n s l lamaz. pheli alacak kar klar l mutlaka bilanoda izlenebilmelidir. 90 Kar k yoluyla gider yaz l lan pheli alacaklarda takip ciddiye al nmalr, aksi d takdirde muvazaa iddia edilebilecektir. 91 pheli alacak iin kar k dava ya da icra takibine geildi y ayr l i lda labilir. Ancak aksi Dan kararlar mevcuttur. tay da 92 Alaca teminat olarak kefalet verilmesi durumunda, alaca teminatl a ahsi n oldu u dolayyla, s ahsi kefalet iin takibe geilse bile pheli alacak kar ayr l ld ileri srlmektedir. Kat lmad mbu yakla kardava a z ma lmas tavsiye ediyoruz. n

Di tespitler er
93 Amortismana tabi iktisadi k ymetlerin do rudan gider yaz lmamas dikkat na edilmelidir. 94 letmeye ait binek otoyu kasko bedelinin alt bir bedelle satmasproblem nda yaratabilecektir. 95 96 97 Yenileme fonu artlar olmad halde bu imkandan yararlan lmamal r. d Ar serbest meslek demelerinde stopaj oran zi %22 dir. Vazgeilen alacaklar bir hesapta ybekletilir. l

98 Kredi faizi ve/veya kur fark naktifle tirme dneminin sonuna kadar yatm r maliyetine vermeden do rudan gider yaz lmas mmkn de ildir. 99 Dvizli alacaklary n l sonunda de erlenmesi zorunluluktur.

100 Mal maliyetine girmesi gerekirken do n rudan gider yaz harcamalara dikkat lan edilmelidir.

VERG YAPILAN 100 NEML DE HATA

11

PricewaterhouseCoopers Trkiye Ofisleri: stanbul Sleyman Seba Cad. BJK Plaza No.48 B-Blok Kat: 9 34357 Akaretler, Be , ikta STANBUL Tel: (90-212) 326 6060 Faks: (90-212) 326 6050 Bykdere Cad. No.111 K.2-5 34394 Gayrettepe, STANBUL Tel: (90-212) 355 5858 Faks: (90-212) 355 5850 Ankara Paris Cad. No.12/4 06540 Kavakl ANKARA dere, Tel: (90-312) 410 4545 Faks: (90-312) 410 4550 zmir Hrriyet Bulvar , No:4/1 Kavala Plaza K.6/605 35210 Alsancak, R ZM Tel: (90-232) 497 7070 Faks: (90-232) 497 7050 Bursa Y.Yalova Yolu 4. Km Buttim Plaza No:424 K:9 D:1622 16250 Orhangazi, R ZM Tel: (90-224) 270 29 29 Faks: (90-224) 270 29 30

www.pwc.com/tr www.vergiportali.com
Yay tarihindeki geerli mevzuat ve uygulama gz nne al n narak haz rlanm r. Bu tarihten t sonraki de iklikler nedeniyle olu i abilecek farklklar dikkate al l nmal r. d Bu metnin tm haklar mahfuzdur. Yazar izni olmaksn iktibas hkmleri dnda al n z nt yap lamaz, k smen veya tamamen o lamaz. Bu metindeki ifadelerden hareketle yaz alt l uzman gr al nmaksn i tesisi halinde olu z lem abilecek herhangi bir zarardan dolay hi bir sorumluluk kabul edilmez.

VERG YAPILAN 100 NEML DE HATA

12