ZEN MEDTASYONU AYDINLANMA OTURUU

http://www.gecitsizgecit.blogspot.com

Zazen, Zen'e zg, pratiin can evi sayld zel bir meditasyon eididir. Aslnda Zen Budaclar genelde meditasyon Budaclar olarak bilinir. Temelde zazen, benliin renimidir. Byk stat Dogen yle demiti: Buda yolunu almak benlii almaktr, benlii almak benlii unutmaktr ve benlii unutmak on bin trle aydnlamaktr. On bin trle aydnlanmak benliin on bin trle olan btnln kavramaktr. Buda kendi aydnlanmas esnasnda oturmu meditasyon yapyordu; Zen uygulamas ite bu meditasyon oturuuna tekrar tekrar dner. 2500 yldan beri bu meditasyon nesilden nesle srd; bu aktarlan en nemli eydi. Hindistan'dan in'e, Japonya'ya, Asya'nn dier blgelerine ve sonunda da Bat'ya yayld. Bu ok basit bir uygulamadr. Tarif etmesi ve takip etmesi ok kolaydr. Fakat dier tm uygulamalar gibi yaplmad srece bir anlam yoktur. Bizler bedeni, nefesi ve zihni ayr ayr grmeye eilimliyiz, fakat zazende bunlar tek bir gereklik olarak bir araya gelir. Zazende ilk dikkat edilecek nokta bedenin konumudur. Bedenin da dnk olarak dnyayla ve ie dnk olarak kiinin benliiyle bir iletiim yolu vardr. Bedeninizi nasl konumlandrdnz, zihniniz ve soluunuzla yakndan ilikilidir. Budizm'in evrimi ierisinde zazen iin bedenin en elverili konumlan, oturan Buda'nn piramit yaps olagelmitir. Bunun iin yere oturmanz nerilir nk bu olduka dengeli bir duru salar. Dizler zemine deecek ekilde kalalar bir miktar ykseltmek iin zafu adn verdiimiz kk bir minder kullanrz. Kalanz minderdeyken ve iki diziniz zemine deerken yz altm derece sabitlik salayan bir tripod temeli oluturursunuz.

Burma Oturuu Bu ekilde otururken bacaklarnz pek ok farkl ekilde konumlandrmanz mmkn. lki ve en kolay bada kurarken iki ayan da zeminde uzand Burma oturuudur. Her ne kadar bacaklarn bu kadar eilmesi bazen biraz aba gerektirse de, dizler de zemine demelidir. Bir sre sonra kaslar geveyecek ve dizler kendiliinden decektir. Bunu kolaylatrmak iin bedeninizi biraz ileri kaydrp zafunun nden te birine oturun. Banzn tepesinin tavana doru itildiini dnerek ve bedeninizi bu yolla gererek belkemiinizi dikletirin ve sonra brakn kaslar geveyip yumuasn. Kalanz zafudayken ve karnnz hafif dar kk vaziyette, srtnzn alt ksmnda hafif bir kavis oluacak. Bu konumdayken bedeni dik tutmak ok az aba gerektirir.

Yarm Lotus Oturuu Bir baka oturu, sol ayan sa uyluun zerine yerletirildii ve sa ayan aa kvrld yarm lotustur. Bu oturu biraz asimetriktir ve bazen tam diklii korumak iin bedenin stnn dengelenmesi gerekir.

Tam Lotus Oturuu Bunlardan baka bir de tm oturularn en sabiti olan, her iki ayan da karlkl uyluklara apraz yerletirildii tam lotus oturuu vardr. Bu oturu kusursuz bir ekilde simetrik ve salamdr. Zeminde bada kurarak oturmann ie yaramasnda denge ve verimlilik nemli etkenlerdir. Deiik oturularn kesinlikle gizli anlamlar falan yoktur. Zazende en nemli ey zihninizle ne yaptnzdr, ayaklarnzla veya bacaklarnzla deil. Bir de seiza oturuu vardr. Seiza oturuunda, mindersiz, dizlerinizin zerine kp kalalarnz, kvrlarak anatomik bir yastk oluturan ayaklarnzn zerine yerletirip oturabilirsiniz. Arl ayak bileklerinizden almak iin bir minder de kullanabilirsiniz. Seiza oturuunda oturmak iin nc bir yol da seiza bank kullanmaktr. Bu tm yk ayaklarnzdan alr ve belkemiinizi dik tutar.

Seiza Oturuu Son olarak bir sandalyede oturmanz da uygun olur, ancak sandalyenin sert zeminine oturmak yerine bir minder kullanmanz ve ayaklarnz zeminde dz tutmanz nemli. Minderi ya da zafuyu zeminde otururken nasl kullanyorsanz gene yle, nden te birine oturarak, kullann. Belkemiini dik ve srtn alt ksmn kavisli tutmak ok nemlidir. Zeminde ya da seiza pozisyonunda otururken nem verdiimiz tm duru zellikleri sandalyede otururken de geerlidir.

Sandalyede Oturu Srt dz tutmaya verdiimiz nemin nedeni diyaframn serbeste hareket edebilmesini salamak. Zazende uygulayacanz solunum ok derin olacaktr. Karnnz bir bebein midesinin iip inmesine ok benzer biimde iip inecektir. Genelde bydke nefes almz kstlanr ve daha az btnlkl bir hal alr. Gsn st ksmna, yzeysel olarak nefes almaya meylederiz. Genelde kemerlerimizi ok skarz ya da belimizi skca saran kyafetler giyeriz. Sonuta derin, tam soluma nadiren gerekleir. Zazende bel evresindeki sk eyleri gevetmek ve rahat kyafetler giymek son derece nemlidir. rnein kuma, bada kurduunuzda dizlerinizin arkasnda toplanarak hava akmn engellememeli. Diyaframn serbeste hareket etmesine izin verin ki solunum derin, kolay ve doal olsun. Onu

kontrol etmenize gerek yok. Onu gerekletirmenize gerek yok. Eer doru duruu alrsanz ve bedeninizi doru konumlarsanz o kendiliinden gerekleir. Konumunuzu aldktan sonra kontrol edebileceiniz bir ka ey daha var. Aznz kapal olsun. Genzinizde bir sorun yoksa burundan soluk aln. Diliniz hafife st damanza desin. Bu tkrk salglama ve yutkunma ihtiyacn azaltr. Gzlerinizi ksarak, baknz 6090 cm ileride, zeminde tutun. Gzleriniz byk oranda gz kapaklarnz tarafndan kapatlm olsun, bu srekli gz krpma ihtiyacn ortadan kaldrr. eneniz hafife ieri ekilmi olacak. Zazen ok disiplinli grnse de, kaslar gevek olmaldr. Vcutta hibir gerilim olmamal. Vcudu dik tutmak g gerektirmez. Bedenin st ne ne ne de arkaya eilecek biimde burun ve karn ayn hizada merkezlenmeli. Eller kozmik mudra biiminde katlanacak. Dominant elin ayas dierini iine alacak ekilde yukar bakacaktr, bylece her iki elin de boumlar st ste gelir. Eer sa elinizi kullanyorsanz, sa eliniz sol eli tutacak; solaksanz sol eliniz sa tutacak. Baparmaklar hafife birbirine dokunacak bylece eller, eer tam lotusta oturuyorsanz ayaklarnzn yukar bakan tabanlar zerinde durarak, bir oval oluturacak. Eer Burma pozisyonunda oturuyorsanz eller uyluklarn zerinde olabilir. Kozmik mudra dikkatinizi ie yneltmeye dnktr. Zihni odaklamann pek ok farkl yolu vardr. Mandala ad verilen ve baz geleneklerde konsantrasyon noktas olarak kullanlan grsel imgeler vardr. Mantralar ya da iitsel imgeler vardr. Deiik Dou dinlerinde kullanlan farkl mudralar vardr. Zazende biz nefese odaklanrz. Nefes yaamdr. Can demek nefes demektir. G ve enerji anlamna gelen Japoncadaki ki ve incedeki chi szcklerinin her ikisi de nefesten tremitir. Nefes yaamsal gtr, o bedenlerimizin merkezi etkinliidir. Zihin ve nefes tek bir gerekliktir. Zihniniz uyarldnda nefesiniz de uyarlr; gergin olduunuzda hzl ve yzeysel nefes alrsnz; zihniniz hareketsizse nefesiniz de derin, kolay ve zahmetsiz olur. Dikkatinizi harada toplamanz nemli. Hara, gbek deliinin 5 cm kadar altnda, bedenin iinde bir yerdir. Buras bedenin fiziksel ve ruhsal merkezidir. Dikkatinizi orada toplayn; zihninizi orada toplayn. Zazende gelitike, dikkatinizin merkezi olarak harann daha ok farknda olacaksnz. Bedeninizi ileri ve geri, yavaa klen yaylarla sallamaya balayn; denge merkezinizde durana dek. Zihin harada, eller kozmik mudra biiminde katlanm, az kapal, dil st damaa dayal. Burnunuzdan nefes alyorsunuz ve nefesi hissediyorsunuz. Dikkatinizi harada ve nefeste tutun. Nefesin haraya, i organlara iniini ve oradan dnn zihninizde canlandrn. Bunu tm nefes dngsnn bir paras kln. Kendi benliimiz zerinde almaya nefesimizi sayarak balarz, alnan her nefesi ve verilen her nefesi sayarak, 1'den balayp 10'a kadar sayarak. 10'a vardnzda 1'e geri dnn ve tekrar balayn. Bu srete eer zihniniz gezinmeye balarsa, eer dnceleri kovaladnz fark ederseniz, yapmanz gereken tek ey o dnceyi izlemek, onu kabul etmek ve bilinli ve amal olarak onu gitmesi iin brakmak olacak ve saymaya tekrar balayacaksnz. Sayma, zihninizin ne zaman srklendiini bilmeniz iin bir geri bildirimdir. Nefese her dnnzde kendinizi, zihninizi olmasn istediiniz zamanda, olmasn istediiniz srece, olmasn istediiniz yere koyma yeteneiyle yetkilendiriyorsunuz. Bu basit gerek son derece nemlidir. Biz buna konsantrasyon jorikisinin gc diyoruz. Joriki kendini birok yolla aa vurur. Bu, Zen'de sava sanatlar ve grsel sanatlarn merkezidir. Aslnda bu yaamlarmzdaki tm etkinliin kaynadr.

Bu ilemi bir sre altktan sonra dikkatiniz keskinleecek. Her zaman orda olan ama dikkatinizden kaan eyleri fark etmeye balayacaksnz. Zihniniz kendini isel diyaloglara kaptrm olduundan evrenizde neler olup bittiini grmek iin fazlasyla meguldnz. Zazen sreci bunu amaya balar. Saymaya odakl kalabildiinizde ve dncelerin mdahalesine uramadan ve aba harcamadan st ste 10'a ulaabildiinizde, artk her nefes dngsn saymann zamandr. Nefes alma ve verme 1 olarak saylacak, bir sonraki alp verme de 2. Bu size daha az bir geri bildirim salayacak ama zaten zamanla daha az geri bildirime ihtiyacnz olacak. Sonunda sadece nefesi takip etmek ve saymay tamamen brakmak isteyeceksiniz. Yalnzca nefesle birlikte olun. Yalnzca nefes olun. Brakn soluk kendisi solusun. Bu, beden ve zihinden ayrlmann balangcdr. Bu zaman alr ve bunu iin acele etmeyin, her nefesi saymaktan her nefes al-verii saymaya ve nefesi takip etmeye ok hzl gememelisiniz. Eer vaktinden nce geerseniz, jorikiyi gl bir biimde gelitiremezsiniz ve sizi eninde sonunda bizim samadhi -ya da zihnin tek noktall- dediimiz duruma gtrecek olan ey konsantrasyon gcdr. Nefesle alma srecinde gelen dnceler ounlukla grlt olacaktr, yalnzca geliigzel dnceler. Ancak bazen bir krizdeyseniz ya da hayatnzda nemli olan bir eyle megulseniz, dnceyi gitmesi iin braktnzda geri dndn greceksiniz. Siz serbest brakacaksnz fakat o geri gelecek, siz serbest brakacaksnz ve o yine geri gelecek. Bazen bunun olmas gerekir. Bunu baarszlk olarak deil pratiin bir baka yolu olarak ele aln. imdi dncenin olmasna izin verme, onu tutma ve sonuna kadar gitmesine izin verme zamandr. Fakat onu izleyin, dikkatiniz onda olsun. Brakn ne yapacaksa yapsn, brakn kendini tketsin. Sonra saln onu, brakn gitsin. Tekrar nefese dnn. 1'den balayn ve srece devam edin. Zazeni gelmesi gereken dnceleri ya da meseleleri bastrmak iin kullanmayn. Dank zihinsel faaliyet ve enerjiler birbirimizden, evremizden ve kendimizden ayr dmemize yol aar. Oturma srecinde zihinlerimizin yzeysel etkinlii yavalamaya balar. Zihin bir havuzun yzeyi gibidir rzgr estiinde yzeyin dzeni bozulur ve dalgalanmalar ortaya kar. Dalgalanmalar yznden hibir ey net olarak grnmez, gne ya da ayn yansyan grnts pek ok paraya blnr. Bu dinginlik tm yaammzn kaynadr. Yaammz boyu bir gn gelip de bu temas kuramazsak hibir zaman huzuru yakalama frsatmz olmaz. Derin zazende, derin samadhide insan dakikada yaklak 12 nefes alr. Normalde dinlenirken insan dakikada yaklak 15 nefes alr geverken bile pek de gevediimiz sylenemez. Zihniniz daha btnsel bir huzura kavutuunda, bedeniniz de yle olacaktr. Solunum, kalp hz, kan dolam ve metabolizma derin zazende yavalar. Tm beden derin uykuda bile ulaamad bir dinginlie ular. Bu insan olmann ok nemli ve ok doal bir halidir. Hi de sra d saylacak bir ey deil. Yeryznn tm canllar bunu bilir ve uygular. Bu yayor olmann ok nemli bir parasdr: tamamen uyank olma yetenei. Nefesi saymak gerekten renildiinde ve konsantrasyon, zihnin gerekten tek-noktall, gelitiinde genelde koan almas ya da shikantaza (yalnzca oturmak) gibi baka pratiklere geeriz. Bu geliim, kazanm ya da terfi olarak dnlmemeli; byle dnmek nefesi saymann gerek i iin bir hazrlktan ibaret olduu anlamna gelir. Oysa her adm gerek

itir. Pratiimiz ne olursa olsun, nemli olan kendimizi ona tamamen vermemizdir. Nefesi sayarken, yalnzca nefesi sayarz. Ayrca sabrl ve srarl olmak, srekli olarak bir amac, oturma pratiinin bize neler salayacan dnmemek de nemlidir. Biz yalnzca kendimizi ona veririz ve dncelerin, fikirlerin, durumlarn zihnimizin yapt her eyin geip gitmesine msaade ederiz. Temelde insan zihni serbesttir, baml deil. Zazende biz gerekte kim olduumuzu anlamak iin bu zihni aa karrz.

Kaynak: Zen Mountain Monastery http://www.mro.org/zmm/teachings/meditation.php eviren: Budala