The Begning of Jungle Life

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 22

b0wpfqpfcsdK;auGhwpfck&Jh c&D;wpfck

nu wpfnvHk;um;awGpD;cJo
h nf/ b,fae&mawGrSef;vnf;rod/ ajrGvdrfajrGaumuf
awmifBum;vrf;awGukdawmh jzwfcJh&wmodonf/ c&DoGm;wJhae&muvnf; ukd,fhwkdif;jynfvnf;
r[kwf/ xkid f; EkdifiHtwGif;rSm/ usaemfwkdh pkpkaygif; 4WD ESpfpD;/ um;armif;orm;u xkdif;vlrsdK;/
usaemfwkdhu xkdif;EkdifiHtwGif; c&D;oGm;zkdh bm vufrSwfrS awmif &Sdonfr[kwf/ tJh'dawmh
xkdif;axmufvSef;a&;awGvnf; um;a&Sch ef;xJrSm ygonf [kom od&onf/ usaemf bmukrd S
pdwfr0ifpm;/ usaemfwkdh t"du &nf&G,fcsuf jynfzh kd/
usaemfwkdh b,fukdoGm;aeonfqkdwmukd wdwdususrod/ odxm;onfu tJ'h dae&mrSm vufeuf?
,leDazgif;? bm;wkdufawG tqifoifhqkdbJ/ ajymcJholrSm usaemf ESifh twef;xJrSm
wGJaz:wGJzufoli,fjcif;&Jh taz t&if;BuD;acgufacguf/ &efukefrSm &SdpOf oltrd fokdh tjrJ0ifxGuf
oGm;vmcJhonf/ ol EkdifiHa&;vkyfwm wcgrS rodcJh/
usaemfpa&mufonfae&mrSm ukdatmifojl idrf;ajymonfh iSufzsm;ykd;xuf ykdaBumuf&aom
aoabmhykd; pcef;jzpfonf/ bmaBumifhvnf;qkdawmh tJh'dae&mudk te,fe,f t&yf&yfrS vlawG
pkjyKHvmusonf/ ajym&vsif tm;vHk;u acolawGr[kwf/ teJqHk; oydwf Ou X/ twGif;a&;rI;
awGjzpfonf/ tJh'dawmh yGm;Bu? pum;rsm;Buaygh/ usaemfa&mufawmh usaemh pDeD,m eHygwfyif
700 ausmf&SdaejyD/ xrif;pm;zkdh ukd,fh eHygwfukd apmifh &onfrSm tarm/ xrif;
[if;csufaBuG;aom aps;qkdifwef;rsm; rS 'Davmuf axmifcsDaom vlrsm; ukdvkyfay;&awmh
wcsdKhawG tdyf&mxJ vJukefonf/ tJh'd aohabmykd;u arSmifckd ukefoG,*f dwf/'Dae&mukd
a&mufzkdt
h wGuf armfvjrdKifrS 10 &ufavmuf avsmufcJh&onf/ uaemfwkdh q,f&ufavmuf awm
txyfxyf awmif toG,fo,
G f? acsmif;awGukdjzwfcJh&wmvnf; 'DarSmifckd
ukefoG,fvrf;bJjzpfrnfxifonf/ ,ck ajryHkwGif jyefBunfhawmh armfvjrdKifrS e,fpyftxd
avsmufcJ&h aom ae&monf enf;enf;aemaem r[kwf/ b,fvkd um;vrf;rsm;ukd
a&SmifuiG f;cJhonfukd usaemf awG;vkdh r&/

rarh EkdifwJh nwpfn


armfvjrdKif pxGufpvrf;? aumhpkdif&GmtxGufwGif ppfwyfrS vSnfhuif; ESifhwkd;jyD; usaemwkdh
typfcH&onf/ xkdnonf usaemhf b0rSwfwrf;xJwGif arhr&Ekdifonfh nwpfnyg/ usaemfwkdh
tkyfpkwiG f ESpfq,fausmfygonf/ vrf;jyawGu armfvjrdKifrS BudKufokwf oydwf tzGJh tultnD
ESifh &GmtqifhqifhrS vkdufygay;olrsm;/
ppfwyfu trSefawmh acsmif;xJrS ae0yfyHk;aeaom usaemfwkdh tkyfpkxrJ S wpfa,mufukd
awGhoGm;onf/ ar;jyD; rkd;ay:axmifypfawmhonf/ usaemfwkdt
h m;vHk;vnf; wmabmiff&kd;rS tm;vHk;
wkdifyifxm;onfhtvm; wzufokdh vSdrfhqif;Buonf/ wzufrSmu v,fuiG f;okdhay;onfh
a&ajrmif;xifonf/ cg;w0ufcefhjrKyfonf/ usaemfwkdh tm;vHk; 0&kef;okef;um; ajy;Buonf/
usaemfvG,fxm;onfhausmykd;tdwfBuD;ukd vGwfcscJh&rSef;rod/
va&mifu rIefjyjy/ ajy;aeonfh vl t&dyfrsm;u &dyfueJ/ &dyfueJ/ usaemf ESifh,SOfajy;aeolukd
Bunfhvkdufawmh 0rf;omoGm;onf/ vrf;jywpfa,mufaybJ/ 'Dvkd ESifh
cyfvSef;vSef;wae&ma&mufawmh pdwfcs&jyDxifjyD; em;&ef qHk;jzwfonf/ tJh'dae&mu
jcHKykwfuav;&Sdonf/ usaemf ESifhtwl wjcm; ESpfa,muf/ usaemf awmfawmf
pdwf"gwfusoGm;onf/ ckeu usaemf vrf;jyvkdh xifcJholu vrf;jyr[kwf/
ausmif;om;jzpfaeonf/ ,ck usaemfwkdh oHk;a,muf/ wpfa,mufrS vrf;rod/ b,fukd
a&mufaeonfukd rod/ usaemh ausmykd;tdwfxJrS &efuek fu txGuf 5usyfay; 0,fcJhaom
yvyfpwpftdwfukd xkwfvkduo
f nf/ usaemwkdh okH;a,mufaygif; xkdifvkdufonf/

n 12 em&Davmuf &Sdrnfxifonf/ cyfvSef;vSef; &Gmw&GmqDrS oDjcif;qkdoHrsm;ukd Bum;ae&onf/


rBumrD a[;ueJatmfoHrsm;? vufckyfoHrsm;ukdygBum;vkdu&f onf/ [ igwkdhvlawG
a&mufoGm;jyD;xifw,faemf[k aumufcsufcsonf/ wu,fawmh r[kwfyg/
'Dvkd eSifh reufrkd;vif;awmh usaemfwkdh aemufaBumif;jyefvSnfh&onf/ wjcm;ausmif;om; 4a,muf
ESifhjyefawGhonf/ usaemwkdhtm;vHk; b,fae&ma&mufaeonfukd rod/ tm;vHk;uvmvrf;twkdif;
jyefoGm;&ef qHk;jzwfBuonf/ v,fuGif;xJwGif vlwcsdKhu usaemfwkdhukd uGufBunfh? uGuBf unf/
usaemfu v,form;yHkpHayguf&ef ajcawmuf wpfckvHk;ukd &GHo
h kwfonf/ b,fvkd v,form;
yHkpHaygufyh ghrvnf;/
'Dvkd ESifh 7a,mufom; jyefvSnfhvmBuwm b,fae&ma&mufvkdh b,fae&m aygufrSef; rod/ 'Dvkd
ESifh ukvm;&Gm w&Gma&mufawmh a[h a&ShqufroGm; eJh a&ShrSm 22 &Sdw,f[k &Gmom; wpfa,mufu
ajymonf/ 22 qkdonf ESifh usaemwkdh eJeJawmh jzKefoGm;onf/ &efukefrSm vufpGrf;jycJhwm 22 bJ/
'Dvkd eSifh usaemfwkdh tdrfwtdrfwGif 0ifem;onf/ nu usaemfwkdh tkyfpk typfcH&onfh owif;ukd
olwkdh odjyD;jzpfonf/
tzrf;cH&onfh ausmif;om;rSm wjcm;olawmhr[kwf/ qHk;oGm;jyDjzpfaom emrnf BuD; tqkad wmf
wpfa,uf \nD0rf;uGJawmfpyfol/ olukd &kdufxm;onfrSm rsufESmwGif aoG; tvdrf;vdrf;
ESifhqkdonf/ olwkdhu qufajymonf/ nu uif;vSnfhonf AkdvfrSm 'Davmuf rqkd;aBumif; ?
olxuf qkd;onfh Akdvfwpfa,muf&SdaBumif;? olhvSnfhuif; eSifhawGhvsif rvG,faBumif;ajymonf/
tif; qkd;whJ Akdvf ESifhawGhvsif tm;vHk; rawG; 0Hhp&m/
'Dvkdqkdawmh cufajcjyD/ tkyfpk ESifhvJuGJjyD/ a&Shukd b,fvkdquf&rSef;rod/
aemufaBumif;jyefvSnfhzkdhuvnf;rvG,f/ olwkdhu usaemfwkdhay;usHvmonfh t0wftpm;rsm;ukd
avsmfay;onf/ olwkdh &SdpkrJhpkrsm;xJrS xrif;csufaBuG;onf/ wu,fawhm tJh'dtcsdefrSm jynfolawG
iwfaewmtrSef/
rBumyg/ &Gmom; wpfa,mufa&mufvmonf/ usaemfwkdh tkyfpk awGb,fa&mufaew,fqkdwmukd
olodonfwJh/ tJh'dawmh olhukdbJ tJh'dae&m qDvkdufykd;ckdif;&onf/ usaemfwkdhu awmif;qkdonf/
olwkdhu usaemwkdh &Jh aus;Zl;&SifawG/ bmom rwlayrJh uefawmhyg&ap/ olwkdhukd usaemfwkdh
wae&mwGif pkapjyD; uefawmhBuonf/ olwkdhvnf; rsuf&nf usonf/ wcgw&H usaemf
pOf;pm;rdonf/ tJh'dvlawG touf&Sifaewkef;bJvm;/ usaemf jyef aus;Zl;qyfjcifonf/
'Davmuf qif;&J Buyfwnf;wJh acwfBuD;rSm ESpfaygif; ESpfq,fu tjzpftysufawG u
b,fawmhbJ jyefawG;awG;? raehwaehuvkdygbJ/
'Dvkd ESifh usaemfwkdh tkyfpkawG jyefqHkonf/ ausmif;om; wpfa,mufu usaemhemrnfukd ar;jyD;
usaemf\ ausmif;om;u'fukdvm ay;onf/ usaemfajy;pOfu ususefcJhwm/ ol b,fvkdvkyfjyD;
awGhvmonfrod/ c&D;ukd jAKef;ueJ xGufvm&wm&,f? bmawGvkyf&r,fukd wdwd usus
rodwm&,faBumifh rSwyf Hkwifvnf; r,lvmcJh/ oxHkjrdKht0ifwGif wyfr 44 ppfaq;a&; *dwf
ESifhwkd;onf/ ppfom;av; wpfa,mufu usaemhukd vmar;onf/ rSwyf Hkwifygvm;/ usaemfu
ygw,f [kjyefajzonf/ wu,fawhm usaemh tdwfuyfxJrSmu xnfhxm;wm ausmif;om;u'f/
oluvnf; xkwfjyzkdh qufrajym/ usaemfuvnf; xkwfrjycJ/ olwkdhawGvnf; odygrnf/
usaemfwkdh t&G,fawGu t&G,fwlawG? ausmif;om;awG/ olwkdh wif;wif;BuyfBuyf ppfppfaq;aq;
rvkyfbJ bmaBumifh vG,fv,
G f vGwfay;cJhovJ/
usaemf 'Daehxufxd pOf;pm;r&wm wpfck&Sdonf/ tJh'd qHk &yfudwfp/ ppfwyfu tmPmodrf;awmh
&efukef wuokdvf0ef;xJrS xGuf&onf/ jyD; qH&k yfu b,frSm qkdwmukd message &onf/
aemufqHk; qHk&yfu armfvjrdKifu vdyfpm wpfckukday;onf/ wu,fawmh tJh'dvdyfpmu

armfvjrdKifjrdKhwGifr&Sdonfhvyd fpm? (yefbJwef;vm;? yef;qkd;wef;vm aojcm rrSwfrd)/


tJh'd tcsdefwek f;u rm&S,favmu n ajcmufem&DrS reuf ajcmufem&D/ c&D;xGufvm&if;
tcsdefaemufusjyDrkdh a0g wGifqif;onf/ vzuf&nfqkdif wpfqkdifwGif 0ifxkdifjzpfonf/ usaemwkdh
b,frSm wnf;&rnfukd rod/ 'Dvkd ESifh vli,fwpfa,mufu vmar;onf/ tpfukdwkdhu
&efukefuvm;/ usaemwkdh tajzukd csufjcif; ray;ao;/ wpfa,muf rsuf ESm
wpfa,mufBunfhonf/ tJh'd vlubJ usaemfvnf; ausmif;om;bJtpfukd/ ck xkdifaewJh rsuf
ESmjcif;qkdif tdrfu ppfaxmufvSef;a&; tdrfbJ/ usaemfwkdh 'DrSm awmh vlxkeJh ppfwyfeJhu at;at;
aq;aq;ygbJ/ typftcwfawG bmrS r&Syd gbl;/
'Dvkd eSifh usaemwkdhuvnf; ausmif;om;rsm;jzpfaBumif; tajzay;vkdufonf/ olwkdhu n tdyfzkdh
ae&mukd pDpOfay;rnf jzpfaBumif; ajymawmh tm;vHk; 0rf;omoGm;onf/ ae&muawmh xHk;pHtwkdif;
twGif;buf usonfh bkef;BuD;ausmif;wpf ausmif;/ &efuek f wu okdvf0ef;rS xGupf Of usaemfwkdh
bkef;BuD;ausmif; awGrSm ykef;cJ&h onf/ tJh'dwkef;u tJh'dem;&yfuGuf? vSnf;wef;rS jynfolrsm;
usaemfwkdh ausmif;0ef;xJukd 0ifvmjyD; usaemfwkdh ausmif;om;rsm;ukd twif; qGJac: onf/
rif;wkdhausmif;om;awG r&S&d if igwdkhbmvkyf&rvJ/ b,fbkef;BuD;ausmif;vJrod/ usaemfwkdh
ausmif;om;rsm; tpnf;ta0;vkyfonf/ tJh'dwkef;u usaemfwkdh acgif;aqmifrsm;u ,cif ABSDF
twGif;a&;rI; vkyfcJhol ukdoef;0if; (,ck tar&du) ESifh ,ck axmifwiG f;a&mufaeonfh 88
rsdK;quf ausmif;om; ukd*sifrDjzpfonf/ usaemwkdh tpnf;ta0;jyD;awmh atmufqif;vkdufawmh
0rf;eJ 0rf;om jzpfoGm;onf/ usaemwkdh twGuf xrif;0kdif;awG jyifxm;onf/ tJh'd tcsdefrSm
jynfolawG Buyfwnf;aewm trSef/ 'gawGukd jyefpOf;pm;wkid f; usaemwkdhawG wm0ef
rauscJhbl;vm; ---- /
ckeu [m jyefquf/ usaemwkdh a0g jrdKh bkef;BuD;ausmif;wGiftdyfawmh jrdKhcH ausmif;om;
ESpfa,mufu wpfn vHk; uif;apmihfay;onf/ tJh'd tcsdeftcgu ausmif;om;rsm; ppfwyf&Jh
tzrf;tqD;rS vGwf&ef a&Smif ykef; vkdh taumif;qHk;ae&monf bkef;BuD;ausmif;rsm;om/ tJh'd
tcsdeftcgu Armh wyfrawmf onf &rf;um;cJhayrJh tckavmuf rqkd;oGrf;/ bkef;BuD;
ausmif;rsm;ukd t&rf;uma&m rvkyfcJh/ usaemhwyf&if;rS wyf&if;rI; jzpfolvnf; oljrdKhrS
xGufajy;cJhpOfuvnf; bkef;BuD;ausmif;wGif ykef;cJh&ao;onf/ 'gawmif olu bmomjcm;/
usaemfpOf;pm;rdonf/ 88 wHk;uvkd tpk vkduf tjyHKvkduf ,ck xGufajy;vsif ajy;&rnfh e,fpyf
pcef;rsm;uvnf; r&Sdawmh/ usaemfwkdh xGufajy;pOftcgu bkef;BuD;ausmif;rsm;onf taumif;qHk;
ykef;ckdp&mae&mawGjzpfcJhonf/ ,ckawmh bkef;BuD;ausmif;rsm;onf omrmef &kd;&kd; tdrfxuf yif
rvHkjcKHawmh/
reufrkd;vif;awmh usaemfwkdh c&D;quf&efjyifBuonf/ bkef;awmfBuD;rSm
tvGefoabmaumif;ygonf/ ol\ukd&ifi,fuav;rsm;ukd om; om; ESifhyif ajymygonf/
usaemfwkdhukd xrif;cyfaBuG;wm ukd&ifi,fav;rsm;/ [if;u yJ[if;/ usaemf rpm; Ekdifyg/ qefu
tenf;i,frmonf/ cyfuG,fuG,f wae&mwGif usaemf axG;xkwfvkdufrdonf/ usaemwkdh rSm aiG
vHk vHk avmufavmufr&Sd/ bkef;awmfBuD;xHrS yif jyef tvIcHcJh&onf/ wu,fawmh a&ShwGif
'Dxuf qkd;oGrf;rnfh b0 awG&Srnfqkdonfukd xkpd Ofu rodcJhonfrSm trSefyg/
'Dvkd ESifh armfvjrdKifbufoGm;rnfh um;vrf;ay: okdha&mufvmonf/ usaemfwkdh xkdpOfu
rkwrokdhajy;onfh 'wfqef;um;av;rsm;ukd pD;&rnfjzpfonf/ pdwfxJuawmh xifhaeonf/
owif;t& ppfawmif;wHwm;wGif ppfaq;a&; *dw&f Sdonf/ usaemhwGif rSwyf Hkwifr&Sd/
ygvmcJhonfu ausmif;omu'f/ ,cifu c&D;oGm;pOf usaemf\ ausmif;om; u'fonf
taumif;qHk; oufaocHwpfck/ oufqkdif&mrS vmppfvsif ausmif;omu'fukd xkwfjyvkdufvsif
udp tjrefjyD;onf/ wuokv
d fausmif;om qdkonf *kPfyk'f &Jhav;pm;jcif;ukd cH&onf/ ,ckawmh
'Du'f u ukdhukd aumif;aumif; 'ku ay; vdrfhrnf/ wu,fvkdh ppfaq; cH&vsif b,fvkd
tajzay;&rnfukd BudKwif awG;qxm;vkdufonf/

'Dvkd ESifh um;vrf;ray:wGif usaemfwkdh vlcGJ a&SmufvmBuonf/ usaemfwkdh yHkpHawGu


odomonf/ 'Davmuf jrdKhi,fi,fav;wGif usaemfwkdhu jrdKhcHvlawGr[kwf? jyD;ausmif;om;awGrSef;
odomvGef;onf/ wkd&Snfa&mif;aom ukvm;rBuD; a&Sha&mufvmonf/ olhu wkd&Snf vkyfae&if;?
usaemfwkdhukd rBunfhbJ ESifh ajymonf/ a[h BunfhoGm;aemf? a&ShrSm [kt
d aumifawG &Sdw,f/
usaemfwkdh wzufvrf;ukd Bunfhvkdufawmh vm;vm; ppfwyfrS wyfpk wpfpk avsmufvmaeonf/
[efukdh qufavsmufvkdufonf/
,if;'wfqef;um;rsm; &yfrnfh ae&m okdha&mufaomtcg usaemfwkdh vzuf&nfqkid fwGif
0ifxkdifjzpfonf/ usaemh t Budkuf uspdrfh ukdrSmvkdufonf/ vzuf&nf aomufjyD; rBum
'wfqef;um; wpfpD; qkdufvmonf/ usaemfwkdh tajy;tvGm; um;ay:wufBuonf/ um;orm;u
ar;onf/ rSwfyHkwifygvm;/ usaemfwdkhu ygonf[k nmonf/ um;acgifrkd; wGif usaemf
ae&m&onf/ pdwfxJuawmh wxifhxifh/ ppfawmif;wHwm;u ppfaq;a&; *dwfukd b,fvkd
jzwf&rvJ/ 'Dvkd ESifh ppfawmif; wHwm;qDodkha&mufvmonf/ &ifxJu tvHk;BuD; usoGm;onf/
rnfonfh ppfaq;a&; *dwfrS r&Sd/ ppfawmif;wHwm;onf yJcl; wkdif; ESifh rGefjynfe,f e,fjcm;/
wzufa&mufawmh &mrn wkid f;rS BudKqkdyg\ qkdonfh qkdif;bkwfBuD; uBudK ESifhonf/ jyD;
awGhvkduf&onfu um;vrf; wzuf wcsufrSm ausmufawmifBuD;awG/ 'Dvkd awmifBuD;awG
ukdawGhawmh ajrjyefhwGif BuD;jyif;cJhaom usaemh twGuf txl;tqef;/ &ifoyf&Iarm rqHk;/
wu,fawmh 'Dvkd jrifhrmwJh awmifawG[m usaemh&Jh ajcz0g;atmufawGrSm ESpf awmfawmf
wefBum a&mufcJh&r,fqkdwm tJh'd tcsdefu rodcJh/
a0gwGif um; qkdufvmawmh usaemfwkdh vzuf&nfqkdifrS &kwfw&ufx xGufvmonf/ usaemf
vzuf&nfzkd; &Sif;ay;zkdharhcJhonf/ tJh'dtaBumif;ukd usaemf b,fawmhrS jyefrpOf;pm;cJh/
awmxJa&mufjyD; oHk; ESpfavmuftBum waeh avSqdyfrS qeftdwfrsm; xrf;aepOf
tJh'dtaBumif;u b,fuaeb,fvkd acgif;xJa&mufvmonf rod/ usaemf taBuG;
wifcJhayonfbJ/ usaemf xGufvmpOf taBuG;wifcJhol aemufwpfa,muf&Sdao;onf/ usaemf
&Spfwef;xJrS twef;az: oli,fjcif;rdef;uav;/
ta&;tcif;umv olt
h arqHk;yg;oGm;onf/ olhwiG f tazvnf;r&Sd/ olhtzGm; ESifh nDrav; om
usefonf/ olhtzGm;tm; olt
h ar Ekid fiHjcm;wGif aq;oGm; ukon[kom nmxm;&onf/ olhtar
ema&;ukd usaemfwkdh oli,fjcif;awG 0kdif;uljzpfcJhonf/ tJh'dtdrfwGif usaemf wkdh
b0wljcif;oGm;qHkjzpfonf/ usaemf u i,fi,fuwnf;u rdcif ESifhuGJcJhol/ wpdrf;w&H awG
Bum;xJrSm BuD;ol/ aemufwpfa,muf twef;az:uvnf; oluvnf; tarr&Sdawmh/ oluvnf;
usaemfwkdh wwef;wnf;om; rdef;uav;/ rdef;uav; awG&Sdaom tdrfwGif usaemf wcgwcg
a&mufonf/ ntdyf jzpfonf/ 'gayrJh usaemfwkdh u oefhoefh&Sif;&Sif; oli,fjcif; b0wlawG/
tJh'dtcsdefrSm usaemh oli,fjcif; wpfa,mufu olh Puma walkingshooes a&mif;onf/
usaemfhwiG f aiG vHkvHkavmufavmuf r&Sd/ tJ'h dawmh ckeu oli,fjcif;jzpfolu pkdufay;onf/
usaemh taz qDu &rS olhukd jyefqyf&rnf/ 'gayrJh b0u aehjcif;? njcif; 'Dvkd ajymif;&rnfukd
rodcJhonfbb? tJh'd bdeyfu vrf;wavsmufvHk;ygvmonf/ usaemf wcgrS rpD;cJh/ aemufqHk;
olrsm; ckd;oGm;onf/
wcgwcg tdrfrufxJrSm usaemf tJh'd oli,fjcif;r jzpfolae&mqD a&mufoGm;wwfonf/
t"duawmh taBuG;jyefqyfzkdh/ ESpf 20 &SdjyDqkdawmh twkd; EHI; ESifh jyefwGufvsifawmh
renf;bl;xifonf/ okdhayonf olhqDrSm ajc;cJhonfu aiG ESpf&mwnf;/ wu,fawmh usaemf
,if; i,foli,fjcif;rsm; ESifh jyefqHkjcifygonf/ olwkdh taBumif;ukd b,fvkdrS pHkprf;vkdhr&/
qufygrnf/ 14/4/2008

b0wqpfcsdK;auGh tquff
aohaygbkd; pcef;wGif ESpf&ufavmufBumvmawmh usaemfwkdh pdwfawGavvmBuonf/ a&Sb
h mqufvkyf&rnfukd
rod/ wu,fawmh usaemf tJh'd tcsdefu ausmif;om; vIyf&Sm;rIwGif yg0ifcJhjcif;onf EkdifiHa&; em;vnfvkdh
r[kwfyg/ rw&m;rI ukdawmfvSefjcifonfh pdwf t&if;cHom &Sdygonf/ usaemfwcg rSwfrdygonf/
ta&;tcif;umv ausmif;okdh av;bD; tiSm;um;jzifhoGm;pOf um;armif;ol vlvwfykdif; wpfa,mufu
ar;vmonf/ nDav;wkdh ygvDrmef 'Drkdua& pDvkyf&rnfwJh/ usaemf xkdpOftcgu ygvDrmef 'Drkdua&pD
qkdonfrSm bmukd qkdonfukd rodcJhwm trSefyg/
awmawmifawGukdjzwfjyD; ,if; aohabmbkd;pcef;okdhvmpOf vrf;wGif ukefonf ESpfOD; ESifh &if; ESD;cJhonf/
waeholwkdh usaemfwkdh wJokdhvm jyefjcifvsif olwkdh ESifhvku
d fyg jyef EkdifaBumif;ajymonf/ usaemfwkdhukd
jynfcspfawGvkd rjzpfapjcifbl;[kajymonf/ xkdpOftcguvnf; jynfcspf qkdwmbmrSef;udrk od/ aemufrS
odvm&onfrSm uav;b0u odcJhaom jynfajy;awG ukdqkv
d kdonf/ rqv acwf avmif;&dyfatmufrS rdcJhaom
usaemfwkdhonf orkdif; trSefw&m;awGukd rodcJh/ ,ckacwf uav;awGvnf; usaemfwkdhukd aomif;usef;ol
tzsuform;awGvkdh ,lqBuayvkdrfhrnf/ jynfy tm;ukd ykqdef; &kd;awGaygh/ wcgu az:&rfwGif wcsdKhu
usaemfwkdh toufay;? b0ay; vkyfcJh Buonfrsm;ukd wkdif; jynftwGuf bmrS toHk;r0if rxda&mufbl;[k
usaemf zwf&awmh a'govnf;jzpf? 0rf;vnf;enf;&onf/ 'gayrJh usaemf olwkdhukd em;vnfay;&onf/ olwkdh
odwm 'DavmufayyJukd;/
jynf cspf taBumif; ESifh ywfouf taz aumif;rIaBumifh i,fpOftcgu pmayAdrmef pmrIqk& usaemfjynfajy;
armif&ifref; ukzd wfcJhzl;onf/ 'gayrJh jynfcspfqkdwmukd rodcJh/ vrf;pOfygwDrS xkwfa0aom
EkdifiHwuma&;&mawGukd zwfcJhonf/ tJhonfrSm t"du pdwf0ifpm;wm vufeufqef; taBumif;awG/ jyD;
tpkd;&owif;pmrsm;rS aqGvwf ESifh atmif0ifh a&;aom vufeufrsm; taBumif;? ppfat;acwf taBumif;awGukd
zwfjzpfcJhonf/
xkdpOftcgu ausmif;om;rsm; qHk; OD;wnfjyD; oGm;onfhae&mrSm xkdpOfu emrnfBuD; ausmif;om;acgif;aqmif
armifarmif ausmf aemufukd vkdufjcif;jzpfonf/ wu,fawmh ukdarmifarmif ausmfonf usaemf ESifh yxr
ESpfwGif wwef;wnf;om;/ 'gayrJh wcgrS pum; rajymjzpfcJ/h rajymjzpfcJhqkd vkdif;jcif;u rwl/ olhyHkpHu yifeD
tusD? aumfvH*wHk; tjzLukd tjrJ0wf ausmif;okdhvmonf/ usaemfu b,fawhrS twef;xJrSm r&Sd/ tmpDwl;
tDukd puf&Sif 0rf;a&ShwGif tjrJ&Sdaewwfonf/ rSwrf Swf && wuokdvfausmif;om; oHk; ESpfoufwef;wGif usaemf
xkdpOftcgu rqv tpkd;& tmabmfrsm;ukdom oifaom EkdifiHa&; odyhHukd wBudrfrS wwfbl;cJhjcif;r&Sd/
okdhjzifh q,fwef; ESpfjcif;aygufatmifaomf usaemf yxr ESpfwiG fusonf/
88 ZGefta&;tcif;awGpawmh ukdarmifarmifausmf ukd rdef;xJu pifjrifhwGifhawGh&onf/ olrh Sef;vnf
usaemfrodyg/ olu rsufESmzHk;pGyfwyfxm;onf/ aemufykdif; pum;awGpyf olrSef;od&onf/ olvkd ESifh
ZGefta&; tcif;awG jyD;awmh ole,fpyfxGufoGm;onf[l om odvkdufonf/ aemuf ykdif;aumavm [mv
awGu wpfyHk wpfyif/ ausmif;om; wyf oHk;ckavmuf yifzGJhjyD;oGm;jyD/ avhusifha&; pcef;awGukd xkdif;rSm
zGifhvSpfxm;onf/ pHkvkdh pkHvkdh/ okdhjzifh ausmif;om;awG olah emuf pkjyKHvkdufBuonf/ trSef awmh
wu,fr[kwf/ ol e,fpyfokdh xGufpOfu tcuftcJtrsdK; rsdK; ESifhyif BuHKcJh&onf[kqkdonf/ v,fxGef yif
aiG&Sm vrf;aBumif;&SmcJh&aBumif;odcJh&onf/ aemufykdif; jynfwGif; jyef0ifoGm;onf/ 98 avmufwGif
jyefxGufvmcJhonf/ olhukd 1998 wGif usaemf wwd, Ekid fiHxGufa&; BudK;yrf;aepOf wcgqHkonf/ olu
usaemhukd vltkyfBum;rS jyHK; Bunfhaeonf/ usaemfu bmodbmom aevkdufonf/ pdwfxJrSm awmh igwkdhu

'if;aemufvkdufvmwm/ onfvkd ESifh wcg wcg vrf;rSm qHkjzpfwkid f; usaemfwkdh pum; rajymjzpfcJh/ wBudrf
wGifawmh qHrk dpOf olu ar;vmonf/ usaemf b,f ar*smu jzpfonfukdaygh/ usaemfuvnf; [kwfaBumif;?
usaemfu usaemfwkdh cifAsm;aemufvkdufvmwmav/ olu [m 'D[mawG rajymbmeJhawmh Asm[k jyefajymonf/
usaemfwkdh &ifhusufcsdefwefjyD/ em;vnfrIay;&rnf/ olu usaemh twef;az: tcsdKh b,foal wG
tdrfaxmifawGusjyD; ukd jyefajymonf/ tJh'd tcsdefu olrh Sm om;wpfa,mufyif & aejyD/

aohabmbkd;wGif pdwfavawmh wzufurf; xkdif;zuful;&ef BudK;pm;Buonf/ usaemfwkdh odxm;onfrSm


wzufurf;wGif ppfoifwef;wufrnf/ okdhaomf autifef,l ppftmPmykdifrsm;u wzufurf;okdh ay;roGm;/
jyefjcifvsifawmh jyefcGifhjyKonf/ ausmif;om;awG aemufxyf a&mufvmonf/ wpfa,mufu usaemh BuD;ar
aemufu vkdufvmonf? olwkdh ESifh um;ay:wGif qHkonf[kajymonf/ BuD;arqkdayrJh usaemhukd om;vkdcspfol/
oli,fjcif;rsm; ESifhum;ay:wGifqHkawmh usaemh tar[kom ajymonf/ usaemfu odvkdufayjyD/ usaemh tar[k
qkduwnf;u BuD;BuD;bJjzpfrnf[k/ wu,fawmh armfvjrdKifxd usaemhnD 0rf;uGJ? BuD;ar om;ygonf/
armfvjrdKifu xGufawmh olhukd usaemf i,fao;onf[k qku
d mxm;cJhonf/ olikdonf/ 'gayrJh
oluHaumif;oGm;onfvkdh ajym&rSmaygh/ tJh'd nrSmbJ usaemfwkdh typfcH&wm/ ,ck ol awmfawmf BuD;yGm;aejyD/
usaemf 'D usGef; EkdifiHBuD; pa&mufawmh tdrf ESifh jyefqufzkdh BudK;pm;onf/ olwkdh ESifh
tquftoG,frvkyfcJhonfrSm 12 ESpf/ tdrf ESifh tquftoG,f&awmh BuD;ar pmukdzwf&onf/ oltJh'd tcsdefu
usaemh aemufokdh vkdufvmonf/ &Gmw&Gm a&mufawmh olt
h az:u a&Sh qufroGm;&ef ik,
d kd awmif;yefawmh
oljyefvn
S fh&onf/ tdyf,mxJ 2 ESpfavmufvJonf/ jrefrm jynf&Jh xHk;pHtwkid f; bk&m;yef;uyf? aA'if? ewfawG
pHkukefawmhonf/ aemufxyf wpfaBumif; zwfvkduf&awmh usaemf awmfawmf cHpm; oGm;&onf/ usaemh tazu
usaemf aooGm;jyD[k ,lqvku
d fonf/ usaemfh tpfukdBuD;u arG;aom usaemh wlukd usaemfaojyD; jyef0ifpm;
onf[k ,lqjyD; aiGawG oGm;ay;onf/ olhemrnfukd usaemfemrnf wpfvHk;ukd ygatmif rSnfhxm;vkdufonf/
tJh'gukd usaemfodawmh ausmif;jyefwufcgp usaemf wpfywfavmufpmusufvkdhr&/ usaemf touf&Sifonfukd
tazodoGm;jyD/ olvkd ESifh taz ESifh zkef;xJwiG f pum;ajymzkdh usdK;pm;onf/ cJ&m cJqpf/ ESpfaygif; rsm;pGm
uGJuGmcJhaom om; tz ESpfOD; zkef;ay:wGif yxr tBudrf jyefqHkjzpfonf/ taz yxrqHk; ar;aom
ar;cGef;twGuf usaemf cHpm;oGm;&onf/ olu igbmvkyfay; &tHk;rvnf; wJh/
wcsdKhausmif;om;awG vrf;wGifvm&if; a&epfaoqHk;Buonf[kajymonf/ usaemf pOf;pm;rdonf/ wcsdKhawGu
awmfvSefzkdhvm&if; ppfwyf\ zrf;qD;owfjzwfjcif;ukd cHcJh&onf/ wcsdKhu wcgrS ra&mufbl;aom awmawmif
xJwGif twd'ku a&mufjyD; aoBuonf/ wcsdKhu vlrsdK;pkrsm;\ &mZ0ifaBuG; ay;qyfjcif;wGif
"g;pm;cHjzpf&onf/ xkdpOfu xGufvmonfh vltrsm;pkrSm usaemhvkdh rw&m;rIukd awmfveS fjcifonfh pdwf"gwf
t&if;cH ESifhomxGufvmrnf[k usaemf vHk;0,HkBunfygonf/
onfvkd ESifh usaemfwkdh ig;a,muf wzufurf;ul;a&; BudK;pm;onf/ usaemfwkdh ig;a,muf
aomif&if;urf;yg;okdhxGufvmBuonf/ urf;pyfa&mufawmh urf;pyf&Sd tdrfwpftdrfrS wpfa,mufu
usaemfwkdhxJu wpfa,muf ukdvSrf;ac: onf/ (usaemf emrnf&if;awG raz:jyjcifyg? um,uH&Sifrsm;
cGifhjyKcsuf &rS om oifhawmf rnfxifygonf/) ,if;tdrfay:wGifvnf; ausmif;om; tcsdKh &Sdaeonf/
onfvkd eSifh usaemfwkdh tkyfpk? oHk; q,feD;yg; pxGufBuonf/ pxGufawmh urf;pyf&Sd autifef,l *dwfukd
jzwf&rnf/ tapmifph pfom;rS usaemfwkdhukd vSrf;wm;onf/ cGifhjyKcsuf vufrSwf ygryg awmif;onf/ tkyfpkxJrS
wpfa,mufu a&ShokdhxGufoGm;jyD; usaemfwkdh AkdvfcsKyfjr eJh awGhjyD;jyD? tck txl; uGefref'kd oifwef;

oGm;wwfrvkdh? qkdjyD; pm&Guf w&Gufukd xkwfjyvkdufonf/ usaemf pdwfxJrS &Djcifpdwfudk jrdKodyfxm;vkduf&onf/


tapmifhppfom;u 'gqkd&if rif;wkdh u b,f ESpfa,mufvnf;? xkdausmif;om;rS 'g group pass
uefhowfcsufr&Sdbl;? uJ vlpm&if;&D wpfa,mufjyD; wpfa,muf jzwfavsmufvmolrsm;ukd eHygwpOfa&onf/
usaemh pdwfxJrSm wxdwfxdwf/ BudK; wHwm;ukd jzwf&rnf? BudK; wHwm;tv,fwGif aumfolav; tvH ESifh?
xkdif;tvH uwzufwcsuf? aomif;&if;jrpfonf ESpf EkdifiH e,ferdwfayukd;/
wzufurf;a&mufawmh toifhvmBudKaom um; ay:wufvku
d fonf/ ausmif;om; wpfa,mufu
vmBudKjcif;jzpfonf/ xkdif;um; orm;u xkdif;vkd ykdifef r,fawmf? r,fawmf &Gm oGm; r,f ukdoifay;aeonf/
um;pxGufawmh xkdif;EkdifiH pHepftwkdif; b,fuyfarmif;onf/ nmbufuyf pHepfwiG f BuD; jyif;cJhaom usaemfwkdh
tzkdhu [m um;BuD;u ajymif;jyefarmif;aew,f vkdhajymrdonf/ usaemh pdwx
f JrSvnf; [m EkdifiHjcm;awmh
a&mufjyD vkdhawG;rdonf/ 'gayrJh pdwfxJrSm b,fukd oGm;aeonfukd rod/ pdwfxJwGif xkdif; EkdifiHrSm yif
ppfoifwef;awG bJ wuf&rnfukd xifaerdonf/
onfvkd ESifh r,fawmf bkef;BuD; ausmif;okdha&mufonf/ tJo
h nfrSmyif usaemh oli,fjcif; taz ESifh qHkjcif;yif/
usaemfu bkef;BuD;ausmif; yifraqmif tkwcf Hkav;wGif xkdifaepOf olu a&csdK;ae&mrS jyefvmonf/ usaemf
awmfawmf BoHhBooGm;onf/ yxr usaemf xifonfu ol ukefvm ul;jcif;jzpfrnf[k/
wu,fawmh olonf 1962 xJu vIyf&Sm;cJhaom ausmif;om;acgif;aqmif wpfa,mufjzpf aBumif; aemufrS
usaemf odcJh&onf/ naea&mufawmh ol eJh qHkjzpfonf/ olu olhom;awG? usaemhfoli,fjcif;rsm;ukd ar;onf/
usaemfu jrdKhxJrSm vIyf&Sm;cJhwJh ae&m rwlaBumif;? usaemfu ausmif;u aexGufvmwmjzpfaBumif;
jyef&Sif;jyrdonf/ olhom; ESpfa,mufpvHk; aemufwiG f ESpf&SnfaxmifusoGm;onf/ olu usaemh tkyfpkwGifb,f
ESpfa,mufygvJ [kar;onf/ usaemfu ig;a,muf ygonf [kjyefajzonf/ olu olwae&mokdhoGm;rnf/
tm;vHk; tpHk&Sdonf? pdwf0ifpm;vm; ar;awmh usaemf pdwf0ifpm;aBumif;jyef ajymrdjyD; taz:rsm;ukd
ajymjyvkdufonf/
wnwGif usaemf taBuG; ESifh0,fvmaom bdeyf tckd; cHvku
d f&onf/ wu,fawmh usaemfwkdhwpfawG tJh'd
tcsdefu vli,f yDyD vkyfjcifwm wpfckwnf;ukdbJodonf/ bmrSaoaojcmjcm a&a& &m &m rpOf;pm;/
wu,fwrf; tpkd; &wpf&yf tae ESifh usaemfwkdhvkd vlawGukd tpkd;&wpf&yftm; jyefawmfvSef&ef w&m;0if
ppfpcef;awG b,fvkd zGifhcGifhay;rSmvnf;/
bkef;BuD;ausmif;okdhvnf; aemufxyf ausmif;om; wcsdKh xyfrH a&muf&Sdvmonf/ olwkdhxJrSusaemfwkdh
ESifhxGufvmol wcsdKh jyefuek fjyD[kajymonf/ onfvkd ESifh xkdif;tmPmykdifrsm; bkef;BuD;ausmif;wGif
&Sdaeolrsm;tm;vHk;ukd jyefykdh&ef pDpOfavawmhonf/ tJhonfhaehu bkef;BuD; ausmif; txGuf? t0if *dwaf wGukd
olwkdhydwfvkdufonf/ usaemh taz:awGu b,fvkd vkyfBurvnf; [k usaemhukd ar;onf/ usaemfu usaemh
todukd vla,mifjyvkdufonf/ olu usaemhukd vSrf;ac:jyD; rif;wkdh aemufbuf?wHwkdif;ausmfwJh avSum;u
ul;jyD; um;vrf; rbufukd xGufoGm;/ bmypnf;rS r,leJh/ usaemfwkdh\ tdwrf sm;ukd wHcg; aemufwiG f xm;cJhjyD;
usaemwkdh um;vrf;rbuf xGufvmBuonf/ xkdif;&Jrsm; a&Sah &mufawmh [efukdhjyD; avsmufonf/ &ifxJrSm awmh
w'def;'def;/ um;vrf;r (,ck at&S vrf;rBuD ay: a&mufawmh b,fukd oGm;&rnfukd rod/ aemufawmh
olvkdufvmjyD; tdrfwtdrfxJokdhac: oGm;onf/ tJhonfh tdrfuvnf; usaemfwkdhukd tm;ay;onf/ ,ck
jrdKHhxJwGif&Sdaom ausmif;om;rsm; vufcHxm;onfh tdrfukd zrf;qD;aeonf[l/ rBumyg usaemfwkdh
ausmif;om;rsm; zrf;qD; ac:aqmifvmonfh um;rsm; tdrfa&ShrS jzwfoGm;onf/ pdwfxrJ Smawmh raumif;/
ausmif;om; or* oDjcif;ukd olwkdh oDqkd oGm;cJhonf/ tJhonfhaeu rSwfrSwf && uefZGef;&GufaBumf

ESifhxrif;pm;jzpfonf/ uefZGef;&Guf ukd roifbJ tyifvkduf aBumfxm;jcifjzpfonf/


naea&mufawmh c&D;xGufrnfwJh/ b,fae&mukd aojcmrod? Zif;r,fvkdvkd? zkd;0D;um; ESpfpD; a&mufvmonf/
b,fuaeb,fvkd ygvmonfrod/ vlawG u ta,muf ESpfq,fausmf/ uHaumif;oGm;onf[kajym&ayrnf
usaemfwkdh tdwfawGukd wpfa,mufu aumufvm;ay;onf/ onfvkd ESifh c&D;pxGufjyD; usaemf Zwfvrf; tpu
ajymcJhaom awmifay:vrf;rsm;ukd a&muf&SdcJhjcif;jzpfonf/
rSwfrSwf& & "gwfqD qkdif wpfqkdif 0ifawmh usaemfwkdhukd pum; rajym&efajymonf/ jyD; a&oefhAl; wkdufonf/
b0wGif yxrOD; qHk; tBudrf a&oefhAl; aomuf&jcif;yif/ raomufcifu a&onf csdKrnf [kxifonf/ aemufrS
&kd;&kd;a&awG vkdbJqkdwmukd odvkduf&onf/
noef;aumif;ausmfawmh um;u vrf;ajymufaejyD/ xkid f;&Jpcef;em;rSm w&pf0J0J? vrf;u ajreDvrf;/ &J
wpfa,muf xGufvmjyD; um;orm;ukd vSrf;ar;onf/ tJh'drS um;orm;u usaemfwkdhukd ykd&h rnf ae&mu
teD;em;rSm qkdwmukdodvkduf&onf/ um;orm;u vrf;rod? vrf;odonfh wpfa,mufu olhukd
ajryHkqGJay;vkdufojzifh olvrf;&Smr&jcif;jzpfaeonf/
wauGh&Jh c&D; wpfck tqHk;
usaemfwkdh b,fa&mufaeonfukd rod/ reuf rvif;ao; tdyfBu&ef qHkjzwfBuonf/ a& wa0ga0g pD;oHukd
Bum;ae&onf/ 'gacsmif;wpfckaybJ/ usaemf wkdh aomif&if;jrpfem; a&mufaeonfvm;/ rjzpf Ekdifyg?
aomif&if;jrpfem;u xGufvmcJhwmbJ/ reufrkd;vif;awmh trsdK;orD; wpfOD;u xrif;vmykdhonf/ olu
ajymonf a&ShqufoGm;&if oHvGifjrpfukd a&mufw,fwJh/ usaemf xifvkdufonf/ usaemfwkdh oHvGifjrpf qDukd
oGm;aewm/
'Dvkd ESifh avS ESpfpDjzifh c&D; pxGufBuonf/ rSwfrSw&f & atmufwkdbm 8 &uf/ &efukefu xGufvmwm
pufwifbm 20/ &Icif;u aumif;vSonf/ reufapmapm ab; wzuf wcsuf u awmifawGay:u awmifckd;awG
a0vkdh./ rkd; tukefp a&u t0ga&mif aemufaemuf/ vlwcsdKh u acsmif;xJwiG f rsuf ESm opfaeBuonf/ wcsdKh
u ig;zrf; ykdufawG jzKwfaeBuonf/ pdwfxJwGif 'DvlawG npfywfvkdufBuwm? 'DavmufnpfywfwJha& ukd
bmvkdh oHk;aeBuwmygvdrfh[k pdwfxJu awG;vkdufonf/
wu,fawmh tJh'd usaemfajymcJhonf 0gBuefBuef jrpfa&rsm;onf usaemf ESpfawmfawmfBum aomufoHk;
csufjyKwf? t0wfavsmf? a&csdK; pkdufcif;a&avmif; toHk;jyK&rnfh a&rsm; jzpfonfukd usaemf xkdpOftcgu rodcJh/
vmvrf;wGif ppfwyf &efrS uif;&ef wa&maomyg; c&D; ESifckduf vrf;eHab; prf;a&Bunfav;ukdrs yif
a&qmvsuf ESifh usaemf raomufcJh/ ckeu usaemf acsmif; twGif; &Sdvlrsm;ukd 'DvlawG npfywfvkdufwm[k
usaemfawG;xifcJhovkd aemif ESpfawmfawmfrsm;rsm;wGif wjcm; vlawmfawmfrsm;rsm;u usaemhukd usaemfxif
ovkd tBunfhjzifh tBunfhcHcJh &jcif;rsm;ukd usaemf &ifqkdifcJh&onfukd usaemf rod&SdcJhonfu trSef/ usaemh
b0 wpfck vHk;twGuf 'D tcsufonf aumif;aumif; BuD; ocFef;pm ay;cJhonf/
quf&ef

,cif tquf
onfvkd ESifh wem&DavmufBumawmh xkdif; ppfaq;a&; *dwfawGukd jzwf&onf/ jyD;awmh aemufxyf *dwf wpfck?
tJh'd *dwrf Sm usaemfwkdh avSay:u qif;p&mrvkd? tJavSqdyfrSm a&;xm;wm u jrefrm pmawG? &yf Bunfh
oGm;wJh/ a[h igwkdh b,fa&mufaewmvJ/ 'g uGefjrLepf e,fajr awGxifw,f/ wa,muf wpfayguf
ajymBuonf/ wu,fawmh 'gusaemfwkdh&Jh c&D;qHk; qkdwmukd rod/ KNPP A[kdXmecsKyf jzpfonf/ Xme csKyf
qkdjyD; txifrBuD; vkdufyg ESifh? awmif*Hk;av; wpfckay:wGif Xm ecsKyf &Hk;[kac:aom wJ t&SnfBuD; wpfvkH;/
atmufrSm wJwef;&Snf pmoifausmif;/ jyD; tdrf oHk; av;vHk;/ ,cifu olwkdhawG taqmuf tOD;
aumif;aumif;awG &SdBuonf[k qkdonf/ ppfwyfrS xkd;ppf ESpf pOf jyKvkyfonf/ xkd tcg olwkdhu ajrvSef
pHepfukd oHk; tm;vHk;ukd rD;&IdjyD; qkwfonf/ ppfwyfjyefoGm;vsif olwkdh jyefxkdifonf/ tJh'd tcsdefu Armh
wyfrawmfonf tiftm; tBuD;qHk; Auy ukd&if qkdifae&jcif;? wkdif;&if;om;aygif;pHk? tzGJhaygif;pHkuvnf;
typfr&yfao;aBumifh ppfwyfu b,fawmhrS pcef; taorxkdifEkdif/ KNPP rSvnf; e,fajr us,fjyefhjcif;? olh
vltiftm; taetxm;t& autifef,lvkd cHppfao rxkdif/ 'gayrJh olwkdh ESpfaygif; 40 ppfwGif cHppfao tBuD;
2 yGJ? 1992 ESifh 1996 jzpfcJhonf/ ,if; ppfyGJwGif ausmif;om;rsm; emrnfaumif;&cJhonf/ OD;aqmif Ekid fcJhonf/
1996 wGif wkdufav,Ofrsm;jzifhyif AHk;vmBuJcJhonf/ aemifwGif az:jyygrnf/
usaemfwkdhukdajymcJhwmu bm;wkduf? ,leDazgif;awG tqifoifh[kqkdonf/ ckawmh wjcm;pD? bmrS r&Sd?
ukd,fhbmomukd wJaqmufae &rnfwJh/ xrif;vnf; ukd,fhzmhom ukdcsufpm; &rnf/ tJ'dawmh cke u
eef;yefacsmif;&kd;eHab;twkdif; ausmif;om;rsm;ukd ae&m csay;&m twkdif; avsmufvmcJh&onf/ wem&D
eD;yg;avsmuf&onf/

usaemfwkdh ausmif;om;rsm;ukd ay;xm;aom ae&monf ,cif olwkdh A[kXd mecsKyf &Hk; &Sdonfhae&m[kqkdonf/
&dIBuD;wck? aumifpD&Hk;a[mif;wJh/ ae&mwGif wkdufyGJawG jzpfcJhonf/ ppfwyfrS tavmif;awG jrKyfcJhonf/
ajrBurf;onf[kqkdonf/ wcsdKhuvnf; o&J tajcmufcH&onf[kajymonf/
xkdae&mokdh usaemf wkdh t&if ausmif;om; awmfawmfrsm;rsm; a&muf ESifhaeBujyD jzpfonf/ u,m;jynfe,f?
&Srf;jynfe,f? ESifh jrefrmjynf tv,fykdif;rS rsm;onf/ tJ wJaqmuf&rnfqkdawmh jrdKhom;rsm; 'ku a&mufBujyD/
b,fu &vmonfh "g;rwvufvJrod? usaemf,l arsmwkid f ckw&f efxGufvmonf/ tvHk;tywf oifhaom
opfyifwpfyifawGhawmh ckwfonf/ tJ ckwfae&ifrS usaemhuk,
d f ay: okdhk cgcsOfaumifawGusvmonf/ usaemf
awmfawmf vefhoGm;onf/ cgcsOfukd wcgrS rjrifcJhbl;/ 'g yk&GwfqdwftBuD;pm;awGbJ/ ckwfae&if;rS yifpnf

rjywfcif usaemh vufz0g;awG aygufukefjyD; t&nfBunfawGxGufvmonf/ atmf tvkyfBurf; wcgrS rvkyf


bl;aomusaemfwkdhtzkdh 'g[m tpygbJ/ 'gayrJh b0u oifoGm;ay;ygw,f/ rcHjcifpdwf eJh aemufykdif;rSm
awmwGif; wwf&rJh twwfynmawG wwfcJhygw,f/
opfyifjywfawmh usaemf aysmfvkdufwmjzpfjcif;/ naea&mufawmh usaemfwkdh txJrS wpfa,mufu
aeraumif;jcif? avSBuHK&Sdojzifh awmifay:aq;&HkoGm;rnf[q
k kdonf/ usaemhtm; taz:vku
d foGm;zkdhajymojzifh
vkdufcJhonf/ ,ck tcsdefrS p bmukdrs BuD;BuD;rm;rm; awG rarsmfvifhxm;/ aq;&Hkqkdawmh wJBuD;
omombJjzpfrSmbJ[l/ xifonfh twkdif;yif 0g;wJ bm;wkduft&SnfBuD;? ajrjyifay:wGif wkdifav;wkid fpkduf
0g;jym;jzifh ukwifav;awGvkyfxm;onf/ usaemfwkdh avS pku
d fawmh tay:u u&ifeD aq;&JarawG
tajy;qifvmonf/ usaemfwkdu
h kd awGhoGm;awmh wefhoGm;onf/ wu,fawmh olwkdhu wkdufyGJwGif 'Pf&m&aom
&Jabmf ESpfOD;tm; apmihfaejcif;yifjzpfonf/
xkdaq;&Hkukd tkyfcsKyfolrSm u&if trsdK;om; a'gufwm &pfcswf? olu autifef,lwGif jyifopfrS vmay;aom
aq;oifwef;ukd oHk; ESpfqnf;yl;xm;onf[kqkdonf/ aq;&HkwGif ESpfn avmufBumjyD; usaemf pcef;okdh
jyefqif;onf/ usaemfwkdh wJj yD;oGm;jyDjzpfonf/ jyD;&onf rSm wjcm;r[kwf wu,fawmh usaemfwkdh jrdKhom;awG
'DtvkyfawG bmrS a&a& &m&m rvkyfwwf/ wcsdKhu 0g;ckwfckdif; uGefyvdef;wufBuonf/ wu,fawmh
tm;vHk;u t"du vuf&Sd bmvkyf&r,fukd oabm raygufwmvm;/ r&ifhusufwmvm;/ wcsdKhu ajymonf/
awmfvSefa&; vmvkyfwm? xrif;csufzkdh r[kwfbl;wJh/ tJ tJh'd ajymwJholawGbJ tdrf t&if jyefoGm;onf/
wu,fawmh 'Dtcsuf[m ta&; tBuD;qHk; tcsufjzpfwmukd olwkdh rodvkdhvm;/ wJjhyD;oGm;&jcif;rSm t&if a&muf
ESifhaeaom u,m;av; ESpfa,mufu ulnD vkdhjzpfaBumif; aemufrS od&onf/ ,if;xJrS wpfa,muf u
awmfawmf i,fonf/ 15 ESpfcefhom &Sdrnf/ wpfa,ufuawmh 18 avmuf/ tJh'dxrJ S ti,faumifav;u
aemufawmh tarukd vGrf;vkdh qkd jyefoGm;onf/ tBuD; wpfa,mufrSm 1989 ppfwyfrS KNPP A[kdwufodrf;
wkdufyGJwGif usoGm;onf/ usaemfvnf; ckrS trSwf&rdonf/ usaemfwkdh ckeu vmcJhonfh ta,muf ESpfq,fxJrS
trsm;pku jynfwiG f;jyef vIyf&Sm;rnf[k qkdjyD; tdrfjyefoGm;Buonf/ wpfa,mufuawmh jynfwGif;jyef0ifpOf
tzrf;cH &jyD; axmifusonf/ wcsdKhu wjcm;e,fajr okdha&mufoGm;onf/ wcsdKh tzGJawG xJa&mufukefonf/
tJh'd e,fajrwGif usefcJhonfrSm usaemf ESifh wjcm; wpfa,mufom/
tJh'g iSufzsm;
wJrSm 0g;oJhjym;cif;? tay:u yvyfpwpf rkd;xm;onf/ atmufwkdbm vqkdawmh aqmif;0ifawmhrnf/
vrif;BuD;u awmifaBumay:rSm 0dik f;0kdif; pufpufBuD; xGef;vsuf/ wcsdKhu tdrfukdvGrf;w,fajymjyD ikdBuonf/
usaemh tzkdrh Sm rdom;pk b0&,fvkdh r&Sdavawmh bmrS vGrf;aqG; rIawmh rjzpf/ atmufwkb
d m aqmif;0ifawmh
rSm jzpfonft
h wGuf eJeJawmh at;pjyKvmjyD/ usaemfwkdrh Sm bmaqmifrS r&Sd/ ausmuykd;tdwfukdacgif;tHk;vkyf?
ykqkd; wpfuiG f;ukd cif;um tdyfBu&onf/
usaemfaehv,fu ckeu usaemfajymcJhonf npfywfonfqkdonf eefhyefacsmif;xJwGif a&qif;csdK;awmh
wrsdK;cHpm;&onf/ tdyfae&if;rS cEmukd,ftwGif;rS csrf;pdrfhpdrfh? tjyifuyl onfh a0'emcHpm;vm&onf/ usaemf
rJaqmufwGif aoG;ppfcJph Ofu bmrS tjypftempmr&Sd/ eHab;rS vlukd EdI;rdonf/ AkdvfaX; ? usaemf
bmjzpfvJrodbl; txJu at;jyD; tjyifu ylaew,f/ olu tJh'g iSufzsm; uG/ at; apmifawmh r&Sdbl; rif;ukd
igzufxm;r,fqkdjyD; olhukd,fvHk;BuD; ESifh zufxm;ygonf/ wvGJ rxifvkdufyg ESifh/ usaemfwkdhawG rdef;uav;?
a,usfm;av;awG a&mjyD; tdyfcJh&onf/ bmrS rjzpfcJh/
reufa&mufawmh aq;&HkoGm;&efjyifonf/ avSr&Sd/ wu,fawmh usaemfwkdh ausmif;om;awG a&mufcgpu
awmfawmf 'kufca&mufygonf/ pum;wpfcGef;&Sdygonf/ awmfvSefa&; qkdwm avSBuHK
vkdufpD;wmr[kwfbl;qkdjyd;/ wu,fawmh usaemfwkdh avSBuHKpD;vkdhrS r&wm/ usaemwkdh ajymcJhygonf/ avS
apmifh&if; um;apmifhwm 2 ESpfavmuf tcsdefuek foGm;w,fvkd/h tJh'd tcsdefu usaemfwkdh rsufESm
tawmfi,f&onf/ udp &Sdvkdh avSav;? um;av tBuHK vkdufjcif&if rsuf ESmcsdKaoG;? ypnf;rsm;
vkdufxrf;ay;&onf/ wcsdKh avS tBuHK apmif&h if; avS qdyfrSm wpfn? ESpfn BumoGm;wwfonf/

a*gufoGm;jyDD
uJ tckawmh avSr&Sdawmh ukef;aBumif; a&Smuf&rnf/ awmifaBum vrf;twkid f; wpfem&Dawmh Bumrnf/ usaemh
taz:u rif;ukd igawmh rxrf;oGm; Ekdifbl;/ avSvnf; r&Sb
d l;/ tJh'dawmh rifu ta&Shua&Smuf? igu
aemufuae rif; rvJoGm; Ekdifatmif aemufuae ykqkd; eJh rif;ukd okdif;jyD; xdef;xm;ay;r,f [kqkdum
ykqkd;wpfuGif;jzifh usaemh ykcHk; ESpfzufukd okdif;vkdufjyD; usaemhukd a&Srh S avsmufapygonf/ usL;ypfrsm;
xkdjrifuGif;ukd yHkaz:Bunfhyg/
onfvkdjzifh usaemfwkdh acsmif;&kd;eHab; awmifaBum twkdif; avsmufvmBuonf/ usaemfu tzsm;wuf? olu
usaemhukd aemufrS ae ykqkd;jzifhokdif;um ukdifxm;onf/ jyD; olu oDjcif;vkdvkd w0l;0l; w0g;0g;
vkyfvmonf/ usaemfuawmh pdwfnpf/
tdrfpkem;awG a&mufawmh a'gufwm &pfcswfu 4if;tdrfwGif uav;vmarG;ae &mrS usaemfwkdhukdjrifoGm;onf/
olu [m ausmif;om; wpfa,mufawmh OD;aESmufxJ iSuzf sm;ykd; 0ifjyD; a*gufoGm;jyDxifw,f/ 'gaBumifh
olhtaz:u olukdh yk qkd;eJh xdef;vmwm/ jyD ;olu tJhvkd oDcsif;qkdvmwmukd usaemf[kxifonf/ a*gufoGm;jyD;
ayguf u&awG avsmufatmfaewm[k/
abmvHk;avxkd;wJhtyf
tdrfay:a&mufawmh oli,fjcif;jzpfolu? q&m oltzsm;wufvmvkdh/ usaemhtm; rppfaq;bJ ESifh
aq;xkd;&efjyifonf/ aq;xkd; p&if;rSm wcgoHk; disspossible p&if; ukd txyfxyf oHk;? jyD; a&GaEGl; ESifh
jyefjyKwfjyD; oHk;xm;wm/ ta&mifawmifrS tndKbuf orf;aejyD/ aq;xkd;tyfukd Bunfhvkduaf wmh usaemf
jzHKoGm;onf/ awmfawmfBuD;wJhtyf/ oli,fjcif;u Zl;vl;a& 'Dtyfu igwkdh jrdKhrSm qkd abmvHk; avxkd;wJhtyfuG/
tyfrSm wjcm;r[kwfyg/ '&pfay;aom tcg '&pfbl;rsm; zifrS twGif; avzdtm;&ap&ef azgufay;&aom
tyfBuD;jzpfygonf/ uJusaemfbmwwf Ekid frSmvnf;/ jyD; xkd;&rnfh aq;u wu,fh tjyif;pm;/ uGDEkdifukdxkd;rSm /
'Dvkd ESifh usaemhukdaq;xkd;onf/ aq; xkd;jyD; usaemh aygifwef;oGm;onf/ rx Ekdif/ 10 rdepfavmuf
arSmufvsufom; aevkduf&onf/ aq; &Hk a&mufawmh q&mrawGu 0kdif;&Donf/ usaemfjyefoGm;jyD; csufjcif;
jyefa&mufvmvkdh/ olwkdhu &D Ekdifayraygh/
aq;xkd;cJhonfh taBumif;rsm;ukd 'Dae&mwGif usaemf a0iSvkdonf/ usaemfwkdh vlOD;a& oHk;q,favmufukd o
BD;oefhcGJ oifwef;ay;onf/ wjcm; tzGJhwiG f aq;taBumif; em;vnfwJholawG ygayrJh usaemfwkdh tkyfpkwiG f
ryg/ aq; ESifh ypnf;awG&awmh usaemfwkdh wpfa,muf ESifh wpfa,muf aq;ukwrf;upm;awmhonf/
waeh usaemfwkdh txJrS wpfa,mufu ajymonf/ oltm;enf; B12 xkd;jcifonf/ wpfa,mufu B12
ukefaew,f/ B6 awmh&Sdw,f/ wpfa,mufu B6 ESpfvHk; xkd;ay;vkdufuGm/ tJh'gqkd B12 bJ/ 'Dvkd ESifh olhukd
B6 ESpfvHk;xkd;ay;vkdufonf/
jyD;usaemfwkdh aemufvkyfwm&Sdonf/ aq;awG taBumxJa&muf&if a&m*g jrefjrefaysmufjyD[k ,lqonf/ 'Dvkd
ESifh tom;aq;awGukd taBumxJ xkd;Buonf/ uGD EkdifESifh wjcm; yg&mvkd xkd;aq;ukd a&mjyD; tzsm;wufvsif
taBumxJokdh xkd;Buonf/ aq; taBumxJa&muf ? acgif;u rkdufueJjzpfoGm;? yg;pyfrSae aq; teHh
xGufvmvsif a&m*g aysmufawmhr,f[k ,lqonf/
usaemfwkdh txJrSm aemufwpfa,muf&Sdonf/ olh ra[oD 'Daz:&rfwGif&Sdonf/ odjcifvsif ukd,fhzmom
ukd,fpHkprf;Bu/ olu 'Dvdk/ olrsm;ukd ol aq;xkd;jyD; wkid f; aq;xkd;onfhae&mukd olu vuf ESifh racsay;?
ajcawmuf ESifhajcay;onf/ jyD;awmh olu p&if;jzifh tyfrS ae aq;pkyfr&vsif yifpwifukd jzKwf? aq;ukd
p&if; aemufrS xnfhonf/
wcg pcef;wGifaepOf usaemh taz:wpfa,muf tzsm;wufawmh aq;xkd;ay;aom usaemfwkdh &Jaru
aq;xkd;zkdhjyifonf/ aq; pkyfvmjyD; vlemukd vkdu&f Smawmh vlemu xGufajy;oGm;onf/ olawmfawmf

pdwfqkd;oGm;onf/ tJh'drSm uHqkd;wmu usaemf/ olu usaemhukd awGhoGm;jyD; [kdaumifawmh xGufajy;oGm;w,f/


vm[m eifhukdbJ xkd;awmhr,fajym usaemhukd aq;xkd;ay;oGm;onf/cHvkduf&wmu usaemf/
wcgawmh 'D iSuzf sm; umuG,faq;u ajcmufv tmrcH/ 'gayrJh jyif;w,faemf/ usaemf ESpfvHk; aomuf&onf/
wu,fjyif;ygonf/ wpfywfavmuf rtdyf Ekdif? acgif;awGrI;? em;awGtl/ wpfywfBumawmh usaemf
acgif;armhjyD/ ajcmufv tmrcHuG/ rBumyg usaemf jyefzsm;onf/
w BudrfwiG fawmh aehcif; aeylylBuD;atmuf tvkyfvkyfaepOf usaemf &kwfw&uf armfawmfum; pD;awmhonf/
armfawmfum; pD;onfqkdonfrSm wjcm;awmh r[kwyf g/ iSufzsm; &kwfw&uf wufvmjyD; wukd,fvHk;csrf;wHk?
tay: oGm; atmufoGm;awG&ku
d fjcif;ukdac: onf/ apmifawG b,favmufbJ jcHKjcHK? tay:u vlb,favmufbJ
wufzdzd tjyifu b,favmufbJylyl wkefonfrSm &yfroGm;/ 'gaBumifh usaemfwkdhu armfawmfum; pD;onf[k
wifpm;onf/
aehcif;ylyl usaemf armfawmfum;pD;awmh aq;rI; a&mufvmonf/ olukd usaemfwkdhu a*guf[kac: onf/ olu
rauG; 'D*&DaumvdyfrS/ &GmwGifausmif;q&mvkyfaepOf usaemfwkdh ppfaBumif; ESifh awGhpOfvkdufvmjyD;
wyfzGJ0ifjzpfvmjcif;jzpfonf/ ola&mufvmjyD;aemuf A[kdwGif aq;rI;oifwef;wufonf/ usaemfwkdhu
tyfykef;awG[kac: onf/ ola&mufvmjyD; aq;xkd;zkdhjyifonf/ uGDEkdifESifh tzsm;aysmufaq; a&m usaemhukd
taBumxJokdh xkd;onf/ olaq;xkd;vkdufonf ESifh wjydKifeuf usaem heaert ukd qGJnSpfovkdcHpm;&onf/
aq;u 0ifavav ykdnpfavav/ touf&IBuyfvmonf/ usaemfu oltm; &yf&yf [kajymonf/ olu aq;ukd
tqHk;xd xkd;onf/ aq; xkd;tjyD; usaemh yg;pyftwGif;rS aoG;rsm; tHusvmonf/ olrsufvHk; ysL;oGm;onf/
jyD;usaemhukd tom;aq; wpfacsmif;xkd;ay;vkdufonf/ wu,fawmh usaemfwkdhawG t&rf;awGvkyfcJhonf/ 'gayrJh
wpfa,mufrS tzdwftpifr&SdcJ/h 'gayrJh onfBurf;wrf;aom 'Pf&m 'PfcsufawGukd usaemf ,aeh cHpm;
ae&onfxifonf/
qufyghrnf
ukda,m[efatmif&Jh b0ajc&m aqmif;yg;rsm;ukd wifay;wJh ukdxufukd aus;Zl;txl;wifygw,f/ 'D tcef;quf
aqmif;yg;[m o&ufacgif;pOf ppf eJh ndrf;jcrf;a&; eJhvnf; tvGef vkduzf ufygw,f/ wu,fawmh
tm;vHk;[m([kdbufaum? 'Dbuf) rdrd,HkBunfcsuf? &yfwnfcsuf awG qkdayrJh trSefawmh jynfwGif;ppf&Jh
om;aumifawGygbJ/ usaemfwkdh vufeuf ukdifcJhwmvnf; ukdifjcifvkdhrS r[kwfwm/ tajctae u
twif;wGef;ykdhvkdufwmyg/ tckbJ 'Daeh BopD Anzac day . usaemfu ajymaevkdufw,f/ rif;wkdh olrsm;
EkdifiHoGm;usK;ausmfwm? bk&ifr BuD; twGuf oGm;wkdufay;wm ig 0rf;renf;bl;vkdh/ usaemf tckawmh
bk*vefhorm;/
'Daqmif;yg;av;ukd zwfjyD; usaemfcHpm;&wJh ae&mu usaemfwkdh bmawG qHk; &HI;vnf; qkdawmh usaemfwkdh&Jh
vli,fb0yg/ pmoifcef;xJu oli,fjcif;rsm;eJh aysmf&GifcJhwJh tajctaersm;[m &kwfjcnf; &kwfw&uf
ajymif;vJoGm;ygw,f/ qHk;&IH;rIawGukd pmom; rzGJhjcifawmhygbl;/ bmjzpfvkdhvnf;qkdawmh usaemh qHk;&IH;rI[m
olrsm; [mawGeJh EdIif;,SOf&if bmrS pm rzGJhavmufygbl;/
avmavm q,fawmh tcsdef r&ao;vkdh qufra&; jzpfao;ygbl;/ usaemfa&;aewmvnf; olrsm;awG
a&;aeovkd ya&mfzuf&Sife,frsdK; r[kwfbJ pdwful;xJay:vm? cHpm;csuf av;awG ay:vmwmeJh a&Sh eJh aemuf
a&;wm qufpyfrI r&SdbJ awGBh uHK vmwmav;awGukd a&;ay;rdwmyg/
'Daeh ukda,m[efatmif aqmif;yg;xJu usaemfwkdh ajy;aecJh&w,f? ausmif;om; b0ukd qH&k HI; &cJhw,fqkdwmukd
zwf&awmh/ [kwfygw,f/ usaemfvnf; 'DxJu wpfa,mufygbJ/ awmxJrSm ESpfawmfawmf BumwJh txd ig
jrdKhxJjyefjyD; ausmif;jyefwufr,f qkdwJh tawG;bJ &SdcJhw,f/ ausmif;jyefwufr,f? t&ifwHk;uvkdbJ
oli,fjcif;awGeJh aysmfaysmf &Gif&Gifaygh/ 'gayrJh b0qkdwm arsmfvifhxm;ovkd b,fawmhrS jzpfvmwmrS

r[kwfwm/
b0&Jh taysmfqHk; tcsdef
yxr ESpf wu okdvfausmif;om;/ ygcsKyf a'gufwm cspfaqG ajymovkd urmay:rSm
ighavmufawmfwmr&Sdawmhbl;/ ajrmufBuG ajrmufBuG/ ausmif;pdrf;vnf; 0wfp&mrvkdawmhbl;/ q&mawG
twef;xJ 0ifvm&if r*Fvmygq&m qkdjyD; rwfwyf&yf Ekwfqufp&m rvkdawmhbl;/ ausmif;omoGm;wm/
twef;rwuf/ tkd ajym&if rukefawmhygbl;/ 'dxuf ykdjyD; aysmfp&m aumif;cJhwmu tcspfOD;ukd &vkdufw,f/
olu tDukdu/ tJh'd wkef;u usaemfu RC 2 rSm wuf&wm/ oluvnf; tDukd RC 2 rSmygbJ/ usaemf
tDukdrSmbJ tcsdefukefygw,f/ ausmif;ac:csdef 75% rjynfhvkdh usaemf pmar;yGJ rajz&&if usaemfajccJh&rSm
r[kwfygbl;/ tJh'dwHk;u tDukd ukd oGm;wkdif; &mZm ae0if; eJhawGhwufw,f/ olhaumifrav;u vnf;
tDukduygbJ/ olrSef;vnf; rodygbl/ aumvdyf*sifae0if; om;vkdhbJ odcJhwmyg/

'DvkdeJh b0[m &kwfjcnf; ajymif;vJoGm;wmaygh/ w&m;usp&myg/

tay:u a&0g0g npfnpfawG[m usaemf aomufcJh&wJh a&awGygbJ/ ae&mawGuvnf; usifvnf vSnfhvnf


oGm;cJh&wJh ywf0ef;usifyg/ tJ'h dae&m b0? ywf0ef;usifawGrSm ajy;vGm; vSnfhvnf&if; usaemhpdwfxJu ig
ausmif;jyefwufr,f/ &efukefrSm/ 'Dwpfckwnf;bJ/ 'gayrJh rjzpfvmcJhygbl;/

{y&,f ESifhusaemf
{y&,fonf usaemhftwGuf t"du trSwfw&/ {y&,fwiG f usaemfarG;onf/ usaemh&D;pm;OD;onfvnf;
{y&,farG;/ ol usaemhukd pawGhwmvnf; {y&,frSm/ tJ'h dtcsdefu olukdh usaemf rawGch Jh/
i,fi,fwek f;u{y&,f qkd usaemfaysmfonf/ ausmif;ydwfonfhtcsdef? oBuFefwGif aysmfvkdufonfhjzpfjcif;/
'gayrJh onfaysmf&GifrIawG r&cJhonfrSm tck ESpf 20 &SdjyD/
usaemf q,fwef;atmifawmh bBuD; jzpfolwiG f oGm;aeonf/ tJh'd tcsdefrSm olESifhpawGw
h m/ usaemf eJeJ
BuD;vmawmh oBuFefwGif raysmfwwfawmh/ b0 ay;rI tajctae&vkdh ajym&rvm;rod/ wnfjidrfvmrIaygh/
'gayrJh tJ'dwkef;u touf u 17 ESpf jynfhcgeD;/ oBuFeftcsdef bBuD; tdrfa&ShwGif xGufxkdifaerdonf/ vrf;u
ajcmufuyfuyf/ tJh'd tcsdefrSmrsuf ESmjcif;qkdif tdrfrS wpHkwa,mufu jywGif;ayguf jcifvHk Zum aemufuG,frS
usaemhtm; Bunfhaejcif;ukd rodcJh/
armifhukd pawGhwmeJh t&rf;pdwf0ifpm;oGm;w,f/ 'geJh xkid fckdifwpfvHk; qGJjyD; xkdifBunfhaerdw,f/ 'Dvkd eJh armifukd
tjrJwrf;Bunfhw,f/ 'gayrJh armifu jyefrBunfhcJhbl/ jcifvHk ZumaemufuG,f tvif;uG,faeaom aeolukd
usaemf b,fvkd jrif Ekdifyghvrd fhrvnf;/ 'DvkdeJh ausmif;awG zGifhawmh usaemf wkdh cspfol jzpfoGm;Buonfaygh/
(wkdwkd wkwfwkwfbJ aumif;ygw,faemf)
a-mufaumifrawG
1994 ck ESpf&Jh wpfckaomrkd;wGif;/ usaemfwkdh tJh'dtcsdefu ajymif;cJ&h aom ae&monf auGhaumuf pd;qif;aeaom
acsmif;wpfck ajruGuf vyfrsm;wGif aqmufwnf aeBujcif;jzpfonf/ acsmif; [kdbufwpfpk? 'Dbuf wpfpk/
tJhonfvkd/ usaemf aeaom wJav;ukd a&mufjcif&if a& 22 cg jzwf&rnf/ pcef;xdyfuqkd av;jzwf/
usaemf tJh'd tcsdefu ausmif;q&m/ awmxJu uav;awGukd wwfors rSwfors jyefvnf a0iS ay;aewJh
tcsdef/ usaemfwkdh a&mufrS 'Da'owGif txufwef;ausmif; pwifzGifhvSpf EkdifcJhonf/ 'Dwpfcku usaemf?
usaemfwkdh? tzGJh tpnf;&Jh orkdif;wpfckrSm oJwyGifhavmuf vkyfay; EkdifcJhwmwpfck/ ck qk&d if usaemf
oifay;vkdufwJh uav;awG EkdifiHwumu acwfrSD wuokv
d fawGrSm bGJh&wJholawG&? ynm oifwJholawGu oif?
q&mhxuf wynfhvufapmifxufwmvm;/ usaemfuawmh ckxufxd w0Jvnfvnf/ usaemf awmxJwGif
usaemhf b0 woufwmvHk; jrKyf&ef pOf;pm;cJhbl;onf/ 'gayrJh ynmqufoifjcifonfh twu
tEkdif&oGm;onf/ 'Dvkd ESifh tcuftcJ aygif;pHk &ifqkdifjyD;rS 'D EkdifiHukd a&muf&Sdvmjcif;jzpfonf/
waeh ausmif; rHkhpm;qif;csdefvGwfawmh AkdufxJu enf;enf; qmvmovkd/ 'Da'oawGrSm ausmif;q&m jzpf&wm
[kd; tBuD; qHk; OuX utp? atmufqHk; av;pm;onf/ q&m? o&m (u&if?u,m; ) qkdjyD;
av;pm;orIjyKBuonf/ 'Dvkd qkdawmh q&mr tul;? olhtazu OuX? AkdvfcsKyf ? ol&Jh tdrfokdhoGm;jyD; wckck
pm;p&m &Sdavrvm;vkdhqkdjyD; xGufcJhonf/ tJh'd wHk;u usaemfwkdh olrsm; tdrfoGm;vnfwkdif; rD; zkdacsmifxJ
t&if0ifjyD; &SdorsukdvSefavSm pm;Buonf/ cGifhjyKcsufawmif;p&mrvkd/ pm;p&mqkdwmuvnf; &SdrS
i&kyfoD;axmif;/
'Dvkd ESifh q&mr tul; tdrfa&mufvmonf/ olwkdh tdrf0ef; ta&Shaqmifu trkd;rkd;aewkef;/ &kwfw&uf
trkd;ay:rS ajcaxmuf wzuf usvmonf/ 'g apmcJ&kd (Akdvcf sKyfom; ESifh usaemhf ausmif;om; )ajcawmufaybJ
qkdjyD; oGm;jyD; qGJrvkdh/ wu,fawmh usaemfu pjcifwm/ 'gayrhJ rvkyfjzpfcJh/ tJh'gu bJ uHaumif;oGm;onf/
wu,fawmh tJh'g tzkd;BuD; AkdvfcsKyf ukd,fwkdif jzpfaeonf/ olukd,fwkdif acgifrkd; wufrkd;aewm/
'Dvkd ESifh 0g;pm;yGJcHkay:rsufpd a&mufoGm;awmh 0rf;omoGm;onf/ jrefrm owif;pmawG/ owif;pm
rzwfzl;onfrSm ESpf ESifhjcDaejyD/ wu,fawmh owif;awGukd rzwfjcif/ ukdZm*emajym ovkd Bunfhygvm; 'D amufcGufu ay:vmaejyD qkdovkdrsdK; jzpfaerSm rkdhvkd/ usaemf t"d uzwfjcifwmuawmh oma&;? ema&;
owif;awG/ b,folawG qHk;jyDvnf;? ukd,hftodxJu b,folawG pGHjyDvnf;/

'Dvkd ESifh usaemf r*Fvmaqmifowif;rsm;/ tkd; ausmif;q&mrawG? q&m0efrBuD;rsm;&Jh r*Fvm owif;/


tm;vHk;ukd jcHKiHkBunfhvkdufjyD; usaemf qufrzwfjcifawmh/ pdwfuvnf; wkdoGm;onf/ BunfhygtHk;? olwkdh
vufxyfwmu ppfwyfu t&m&SdawGBuD;bJ/ pdwfxJuvnf; a-mufaumifrawG eifwkdh ,lp&m&Sm;vkdh/
'DaumifawG ukdrS ,l&w,fvkd/h bm&,fvkdhawmh r[kwfyg/ typfrJhaom olawGukd owfcJhaom olawGukd
pdwfemwJh taeeJh pdwfxJuae xGufay:vmwmyg/ b,folukdrS apmfum;jcif;? epfemapjcif; rygyg/
wu,fawmh usaemfwdk&h ifxJrSm 88 u aotxd pGJaerSm/ jyD; usaemfwkdhu awmxJrSm qufwkdufaevmcJh&jyD;
jrdKhxJ ESifh uif;uGmaeolawG/ wu,fawmh usaemfwkdh 'Drkdua&pD ESifh vlt
h cGifha&;ukd vkdjcifolyDyD; vlwkdif;&Jh
vGwfvyfpGm a&G;cs,fykdifcGifhukd av;pm;&rnf/ 'Dvkd ESifh usaemf tJh'd owif;pm q,fapmifavmuf ukefawmh
yxrt&Guf ukjd yefukdifonf/ r*Fvm tcrf;tem; aus;Zl;wifaBumif; wpfckukd 'Dwpfcg awmh
taotjcmzwfonf/ yxr emrnf tif; wlw,f/ 'kwd, bJGh wkdufqkdifvkdufwm/ wwd, rdb emrnf?
aeh&yfvdyfpm tkd; oGm;jyD/ atmf a&wyfu wJh/
r*FvmaqmifcJhwJhae&m tJh'd tcsdefu taumif;qHk; ae&m tif;,m;vdyf a[mfw,f? ywjrm;cef;r? 0efBuD; u
tp wufwmwJh/ usaemf &ufpGJukd Bunfhvkdufawmh { y&,f&Jh w&uf/ tJh'd tcsdefu yljyif; ajcmufaoGh wJh
awmwGif; wpfae&m wJav; wpfckrSm usaemf wpfa,mufwnf;/ olwkdh r*FvmyGJ qifEGJaewJh tcsdef/ pdwfxrJ Sm
awmh remvkd 0efwkd awmh rjzpf/ 'gayrJh b0awG EdIif;,SOfvku
d fawmh b0awGu rkd; ESifhajr/ usaemhrSm
&kyf0wKypnf;? ynm? tokdif; t0ef; b,fvkdrS r,SOf Ekdif/ usaemh b0rSm tvkdjcifqHk; t&m wpfcku ynm
t&nftjcif;/
i,fi,fwHk;u ocifoef;xGef;&Jh aemufqHk;rsm;aehzwfawmh pmtkyfxJrSm ocifoef;xGef; aecJhaom wJ
yHkygvmw,f/ usaemfu awG;cJhw,f/ [ OuX wpfa,muf&Jh aewJh tdrfuvnf; 'Davmuf pkwfjywfvm;aygh/
awmxJa&mufrS odvm&wmayg/ odyfrBumao;bl;/ usaemhpdwfxJu awmxJrSm b,fvkdaecJhvnf;qkdwm
a&mufoGm;w,f/ usaemfwkdh aecJhwJhae&mawGrSm tdrfwHcg;r&Sdbl;av/ &Sdp&mvnf; rvkdbl;av/ bmrS rS
r&Sdwmukd/
atmufu yHkav;u awmxJb0u tdrfav;/ usaemf oabmtusqHk;/ &kdufay;cJhwJh usaemfpmoifay;cJhwJh
uav;awmifrS ,ck tkid f,mvefrSm/ rsufESmuawmh rjyyg&apeJh/ tm;vHk; vefhoGm;rSm rkdhvkdh/ wu,fyg/
taBumif;u &SdcJhw,f/ 89 avmufu/ awmxJrSm Ekwfcrf;arG;? rkwfqyd farG; AvyspfeJh? &dwfp&m 'g;ur&Sd/ 'geJh
usaemfeJh wGJuswJh r[mrdwftzGJh? olu u&ifvlrsdK;/ ajymw,f/ rif;ukd [kd&Gmom;u aumfvmwl;vm;wJh/
usaemfu bmvJ aumfvmwl;vnf;aygh? rif;ukd ukvm;vm;vkdh ar;aewm/ aumfvm (ukvm wl; (trJ)/ 0g;
(tjzL)/ aumfvm0g; (t*Fvdyf? ukvm;jzL? vljzL)/ usaemf awmfawmf a'guefoGm;w,f/ ighukd ukvm;eJh
wlvm;vkdh ajymvkdh/ 'gayrJh rBumygbl;/ aemufxyf oHk;? av;a,muf avmuf xyfjyD; 'DvkdbJ ar;vmvkdh
igwlwmbJ jzpf&r,fqkdjyD; t&HI;ay;vkdufawmhw,f/
tJ aemufwpfcku ukda,m[efatmif a&;wJh txJrSm &Srf;jynfu q&mvHk (q&mav; ) qkdwm/ wpfaeh awmxJ
tjyefvrf;rSm ukefonf tcsdKheJh awGhw,f/ olwkdhu &Srf;jynfu? usaemfu ausmykd;tdww
f pfvHk;? M16
wpfvufeJh/ ausmykd;tdwfxJrSm yHkxJu Engish Dictionalry kukd b,fae&moGm;oGm; xnfhoGm;? a&'D,kdu
reuf tapmBuD; xjyD; VOA uvGifhwJh Special English ukdem;axmif? olu jznf;jznf; av; ajymjywm/
tJh'geJh wpfa,mufu q&mvHk q&m vHk q&mvHku a*:&cg;vm;? yefjcm vm;wJh/ tJh'dawmh Zl;vl;
b,fvkdyHk&Sdr,fqkdwm usL;ypfaf wG cefhrSef;vkdh&ygjyD/
1995 'DZifbmv reufcif;wpfck? usaemf &uf twdtusukdawmh rrSwfrdawmh/ reufapmapmpD;pD;

aoewfoHawG? pdefajymif;oHawG Bum;ae&onf/ usaemfwkdh wyfpGJxm;aom awmifukef;rsm; ESifhra0;uGmvS/


ae&mu autifefyDyD xdef;csKyfxm;&m aemifvHkuHkcHppfuek f; ESifh ausmif;om;rsm; wyfpGJxm;&m w&kwfukef; rsm;
ESifh tvSrf;ra0;vS/ w&kwfuek f;[k ac:&jcif;rSm ,cif ulrifwef w&kwfjzLrsm; wyfpcef; cscJzh l;onfh ae&m

jzpfjcif;aBumifh tpGJjyK ac:jcif;jzpfonf/


autifefyDyD ESifh ppftpkd;&wkdh 1995 ZGefwiG f ndrf;jcrf;a&; oabmwlnDrI &cJhonf/ autefyDyDtm; tcsuf 16
csuf vkdufavsmcJhonf/ rBumyg/ ndrf;csrf;a&; ppfrppfawmh rod/ oHk;v tBumwGif aoewfoH
jyefaygufcJhonf/ tcsufukd zkd;w&kwf bavmhwGifvnf; az:jyxm;onf/ oGm;av&Smol
AkdvfcsKyfBuD;cifneG fhu vkyfcJhayrJh autefyDyD 'Pfukd aumif;aumif;cHcJh&aom AkdvfcsKyfBuD; armifat; ESifh
twGif;a& rI; 2 AkdvfcsKyfBuD; wifOD;u autefefyDyDukd aumif;aumif; tpmraBucJh/ [kwfonfaygh/ 1992
pufwifbmwGif cv& 102 wyfpGJxm;aom ? ,ck uvvw (e,fcsm;apmifhwyf) pGJxm;aom a[GyHkavmif;ukd
autefyDyDrS 0ifa&mufodrf;ykdufcJhonf/ t&m &Sd Akdvftygt0if trsm;tjym; ppfoHk;yef;jzpfcJhonf/ xkdtcsdefwiG f
&yc wkdif;rI;rSm ,ck 'kcsKyfBuD;/ 'kcsKyfBuD; ukd,fwkdif &Gmopfokdhqif;vm uGyfuJ&onf/ xkdhaemuf autifefyDyD
odkh tvHk;t&ifjzifhxkd;ppfqifonf/ vGdKifaumf 'uprI; Akdvrf I;BuD;armifBunf? aemifwGif AkdvfrI;csKyf eSifh 0efBuD;
ukd,fwkdif a&Shwef;okdh qifvm uGyfuJ&onf/ ESpfaygif; 40 twGif; autifefyDyD&Jh yxr
tBuD;rm;qHk;wkdufyGJBuD;awG jzpfcJhonf/ autefefyDyD ESifh ausmif;om;wyfawG yl;aygif;jyD; xkd;ppfukd ckcHcJhonf/
a'gwcJukef; wkdufyGJawG/ ausmif;om;awG xkid fcJhaom yGdKifhukef;rsm;ukd ukd,fwkdif trnfay;cJhonf/ "gwfcJukef;?
rD;cJukef;[k/
rppfrSefaom ndrf;csrf;a&; jzpfonf ESifhtnD oHk;vawmif rcHcJh/ xkdpOftcgu ausmif;om;rsm;
A[kdwyfpGJxm;&m a'gif;*Gif('g;*Gif)rSm rmemyavmusjyD; jzpf A[kdukd autefyDyD ESifhnSdum aemifvHk?
w&kwfukef; em;okdh a&GhcJhonf/ xkdae&mrsm;rSm ajrjyefhr&Sd/ awmifukef;rsm;wGif ajrukd tqifajyovkd ndS
wJxkd;Buonf/ oem;p&m taumif;qHk;u tdrfaxmifonf rdom;pkawG/ autefyDyDu ndrf;csrf;a&;&jyDjzpf
ae&mwGif tajccHjyD; ppfa&;? EkdifiHa&; rsm;ukd tvsOf;oifhovkd qufvkyf&ef ajymif;vmjcif;jzpfonf/
olwkdhe,fajrrSm wkduyf GJawmh az:vkdhawmhr&/ 'gayrJh tajcjyKjyD; wjcm;e,fajrrsm;wGif vIyf&Sm;rnf/ 'gayrJh
ajymif;vmwmurS zifrylao;/ a[m aoewfoH jyefaygufjyD/ vlvGwfawGu udwfpr&Sd/ tdrfaxmifonf?
uav;wGJavmif; awGtzkdhurvG,f/
ndrf;csrf;a&; qkdjyD; pum;awG xkd;azgufvmcsdefrSm wcsdKh autefyDyD; t&m&Sid ,fwcsdKhu
usaemhxHwGifvmar;onf/ q&m q&m usaemfwkdh bmvkyf&rvJ/ usaemfu ab;vl/ rSefwm ajymvJ raumif;/
wckbJ ajymrdonf/ cifAsm;wkdh ukd,fhvl ukd,f Ekdifatmifxdef;/
ndrf;csrf;a&; oabmwlnrD I yGJ rvkyfcif vlawG O'[kd jrdKhwiG f;okdh yGJawmf yrm 0ifBuonf/
ajymvkdufBuao;onf/ usaemfwkdh wkdif;jynf jyef&jyD/ usaemhrSm bmrS rajymom/ olwkdh ukdom ai;
Bunfhaerdonf/ wcsdKhvlBuD;rsm;u ndrf;csrf;a&; yGJwGif AkdvfcsKyfBuD; cifneG fh vufrSwftxdrf; trSwf wHqdyf
ygaom ndrf;csrf;a&; txdrf; trSwf abmyifuav;rsm;ukd w,kw,/ 'gayrJh wyfzuf tokdif;t0kdif;uawmh
odyfawmh ruJ/ usaemhtm; cspfonfh ppfa&; csKyfu awmh ajymonf/ Zl;vl;a& iguawmh vHk;0 r,Hkbl;uG/
uJckawmh bmwwf Ekdifao; oenf;/
wu,fawmh ndrf;csrf;a&; yxr tBudrf aqG;aEG;wHk;u autifefyDyD tjyef a[GyHkavmif;wGif txdemcJhaom
cv& 102 rS tvpf 0ifwkdufonf/ uHqHk;vkdufonfh 102/ autefyDyDu xdckdufrI r&Sd/ olwkdhawG aoolao?
'gPf&m&ol&onf/ 'gawmif autefyDyD 'kppfOD;pD;csKyf AkdvfrI;csKyfatmifjrwfrS olhwyftm; tjrefqkwcf kdif;onf/
aqG; aEG;yJawG rysufoGm;atmif/ olwkdh pum;ajympOf ppftpkd;&atmufajc wyfrI; tcsdKh uawmh ajymonf/
olwkdhuawmh tmrcHonf/ 'gayrJh 102 ukdawmh tmr rcH EkdifwJh/
okdh ESifh oHk;vomcHaom ndrf;csrf;a&; yGJysufjyD/ aemufawmh ,if;aoewfaygufaom
taBumif;t&mukdod&onf/ xD;usufcJ yGKd ifh 3222 usoGm;jyD/ ,if;xD;usufcJ ukef;rSm ,if;a'o&Sd tjrifhqHk;
ukef;? pkd;rkd;ukef;? uwkwfrsm;? befumrsm; ESifh jzpfonf/ xku
d kef;tm; EGm;ukef;[kvnf; ac: onf/
EGm;ukef;[kac:&onfh taBumif;um;

89-90 rwkid frSD autefyDyD pkd;rkd;&m oHvGif jrpfeHab;&Sd wmwarmh pcef; ywfvnfwGif &GmawG &SdBuonf/
pcef;rsm; usqHk;ukefjyD; &Gmom;wkdh &Gmukd pGefh jyD; xGufajy;Buonf/ wGif 4if;wkdh ykdifqkid fonfh uGsJ EGm;rsm;
usefcJhonf/ ,if; usGJ EGm;rsm; onf awmxJ? awmifxJwGif usefcJh&if awmusGJ? awm EGm;rsm; jzpfvmBuonf/
awmwGif; Oya't& qif? usm;? awmusGJ? awm EGm; rypf&/
xkdtcsdefwGif AkdvfxGef; rSm autifefyDyD &if; 2 cGJ 3 wGif wyfpkrI;/ olu ,cifu awmifil cv& 39 rS
wyfBuyfBuD; jzpfjyD; autefyDyDokdh ajymif;vmol/ ,ckawmh ol 'k&if;rI; jzpfaejyD[kqkdonf/
waeh olwyfpkrS xkd awm EGm; wpfaumif ypfvmonf/ AkdvBf uD; AkdvfBuD; usaemfwkdhawmh awm EGm;
wpfaumifypfvmjyD/ [m rif;wkdh bmvkdh vkyfvkdufwmvJ/ at; av vkyfjyD; &if vJ bmwwf EkdifrvJ/ aemuf
rjzpfapeJh/ rjzpfapeJhvkdawmh r&yg/
xkdawm EGm;BuD; tm; ckwfxpf ykdif;jzwf Buonf/ tJ uHqkd;jcifawmh tJh'd tcsdefu autefefyDyD OuX AkdvfcsKyf
atmifoef;av; ESifh 'kppfOD;pD;csKyf AkdvfrI; csKyf atmifjrwfwkdhu olwkdh pcef;cs&m ae&mokdh a&mufvmonf/ OD;
pD;csKyfu wJxJokdh 0ifBunfhvku
d fawmh tjzpftysufukd oabmaygufonf/ olwkdhuvnf; vsifonf/
EGm;acgif;BuD;ukdawmh tcsdefrD zGufvkduf Ekdifonf/ Akdvrf I;u
[ rif;wkdhu bm ypfvmwmvJuG/ [kwfuJh Akdvrf I;/ arsmufom;yg/ AkdvfrI;u bmrS rajym/ aemufawmh
&Snfvsm;onfh EGm; trSD; BuD; ukdawGhawmh? [ tJh'g bmtrSD;vnf;uG/ qufomvdrf/ [kwfuJh AkdvfrI; arsmuf rSD;
&Snfyg / [ rif;wkdh arsmuftrSD;uvnf; awmfawmf &Snfygvm;/
'Dvkd ESifh AkdvfrI; wJxJrS jyefxu
G fvmonf/ olu wkd,kdwm zkd;0SD; ypfuyfwiG f tjcm;&Gmom;rsm; ESifh
a7mxkdifonf/ wGif tom;xkwfukd ukdifxm;aom &Jabmfa[mif; wpfa,mufukdawGhonf/ a[haumif
rif;ighukd rSefrSef ajymprf; / tJ'h g bmomvnf;/ xkd&Jabmfa[mif;rS [kwfuJh EGm;om;yg/
kxkdhaemuf jrKdeh ,fwyfzGJrS ppfaq;a&; 0ifjyD; EGm;om; rSef; twnfjyKonf/ OD;pD;csKyfrS uJ xGef;xGef;eJh tzGJhukd
ac:cJh/ olwkdhtzGJhukd zkd;0SD;um; ESifhoGm;BudKonf/ um;ay:wGif "g;? wl&Gif;?vGS? awG/ AkdvfxGef; 'gawGjrifawmh
oabmaygufonf/ olu "g;aumif;aumif; wpfacsmif;ukd a&G;onf/
aemufqHk;olwkdhukd ,if; xD;usufcJh awmifajcwGif oGm;csay;onf/ olu olwyfzGJhtm; uJ nD;av;wkdha& bmrS
tm;ri,feJh/ wufawmh/ olhwyfpktm; awm&Sif;? uwkwu
f sif;aqmuf? avsmufajrmif;wl;/ wESpf tjypf
'Pfcsonf/ AkdvfxeG f;rSm olh&JabmfawG twGuf tepfemcHonf/ &GmxJqif;? aps;qkdifawG wpfqkdifjyD; wqkdif
olh&JabmfawGpm;zkdh? aomufzkdh awG twGuf tvIvkdufcHonf/ jyD; &JabmfawGukd jyefaBuG;onf/
okdh ESifh EGm;ypf trI jzpfjyD; aygfufcJh&aom xkd cHppfukef;tm; EGm;ukef;[kvnf;ac: ovkd acgif;cH&ol?
AkdvfxGef;xGef;tm; EGm; Akdvf (okdh) Akdvf EGm;[kvnf; wGifavonf/
olykefwGifvnf; olh[m ESifhol xkdufoifh avsmufywfovkd ypf'Pfav;awGawmh &Sdonf/ usaemf ESifh
twlaecJhaom ESpfa,muf tjzpfukd ajymjyyg&ap/ wpfa,ufu ,cif ppfwyfu wyfBuyf BuD; a[mif;/
waeh olwkdh awmxJ oGm;Buonf/ o&ufyif wpfyifawGhonf/ wpfyifvHk; o&ufoD;awG a0a0qm/ olwkdh
aysmfBuonf/ aemufqHk; wpfyifvHk; o&ufoD; ukd &&ef o&uf yifukd ckwfonf/ o&ufoD;awG tukef
xkwfykd;jyD; jyefvmBuonf/ om;a&G tkd; xrf;onfyh rm/ onf o&ufoD;awG ESifh pcef;a&muf&ifawmh rsuf ESm
yGifhjyDaygh/ tm;vHk;&Jh csD;rGrf; jcif;ukd cH&awmhrnf/
onfvkdh ESifh pcef;t0if ukdrsdK0if; ,ck atbD 'kOuX ESifhawGhonfh/ a[; o&ufoD;awGrsm;vScsnfvm;/
a[mBunfh/ igwkdhawmh rsuf ESm&jyD/ [ 'Davmufo&ufoD;awG b,fvkd&vmvnf; / [kww
f ,fav/ tyifukd
ckwfvmwm/
bm tyifukd ckwfvmwm/ tyifukd ckwf&if aemufvlawG b,fvkdpm;vkdh&awmhrvJ/
uJ jypf 'PftaeeJh ESpfa,mufaygif; bm;wkduf wpfvHk;aqmuf/ okd ESifh xkd ESpfa,mufom; rsuf ESm r&bJ

'kwfpm&oGm;avonf/
quf&ef
rSwfcsuf (t&ifykdpfh yxrtp 95 'DZifbm tpm; 96 Zefe0g&D [k ajymif;vJay;yg&ef? usaemhwGif
twd tus 'kid f,m,Dr&SdbJ rSwfom;rdorsukd jyefvnf a0SiSay; aejcif; jzpfygonf)
'Dvkd ESifh wynfh raumif;q&macgif;? EGm; ypfrIh ESifh ywfoufjyD; wyfpk wpfpk wESpf ywfvHk;
tyifyef;cH wnfaqmufcJh&aom cHwyfukef;BuD;rSm tcsdef wkdwkd twGif; usqHk;cJh&onf/ usqHk;yHkrSm
&kd;&kd;&Sif;&Sif;av;&,fom/ &efol pcef;wufawmh pcef;wm0efcHu r&Sd/ &Gm w&Gm rSm &Sdaom
r*FvmaqmifyGJokdh oGm;aeonf/ pcef;wGif &Jabmf q,f*Pef;rsyifrjynfh/
&efolrS wkdufppfqifawmh jyefvnf ckcHrItm; b,favmuf &Sdonfqkdwmukd odoGm;onf/ xkdpOfu
AkdvfxGef;u vGdKifaumf teD;a&mufaeonf/ olh pum;ajympuftwGif; &efol pcef;wufonfukd
odaeonf/ 'gayrJh oGm;jyDaygh/ wckawmh awmf&onf qkyd grnf/ bmvufeufrS qHk;&HI;rI r&SdbJ
wyfpcef;ukd pGefhcGm EkdifcJhonf/
Armhwyfrawmf ppfOya' t& qkdvsifawmh wyfpcef;pGefhcGmrIonf tBuD;rm; qHk;aom typf
'Pfjzpfonf/ 'gayrJh vc wjym;rS r&aom? ukd,fhqE jzifh 0ifaom 'D awmfvSefa&; vufeufukdif
wyfzGJhwGif 'D tjzpftysuftwGuf 'Davmufawmh jypf'PfawG r&Sd/ 'gayrJh ol[m ESifhol jypf'Pf
awG&Sdonf/ aemufawmh AkdvfxGef;u ajymjyonf/ tJh'd pcef;BuD; usoGm;rSbJ cg;u ydkemvmw,fAsm
[l/
b0wqpfcsdK; &Jh tpwck
,cif u usaemf aexkdifcJhaom e,fajrwGif ausmif;om; wyf&if 2&if;om &Sdonf/ usaemh wyf&if;
303 ESifh aemuf 601/ u,m; (u&ifeD) e,fajrwGif paom wyf&if; rsm;ukd oHk; (3) jzifph onf/
ajcmufrSm ytkdh0f e,fajrrS jzpfonf/ aemufykdif; A[kd rS wyfrsm; ajymif;vm usaemfwkdh wyf&if; 303
tajccsaom w&kwfukef; w0kdufwGif pnfpnfum;um; jzpfoGm;awmhonf/ w&kwfuek f;onf 1992
a'g wcJ awmifukef; wkduyf GJrsm; tjyD; usaemfwkdh wyf&if; wkdufckdufa&; wyfrsm; tajccs&m ae&m
jzpfonf/ usaemfu u&if eD A[kd ausmif;wGif ausmif;q&m 0ifvkyfay;aeawmh A[kd
ausmif;ajymif;&mokdhyif avsmuf vkdufae&onf/
ausmif;om; A[kd ajymif;vmcpu usaemf wyf&if; ae&mwGifr&Sd/ u&if eDwkdh &Jh
opfuGif;e,fajrrsm;wGif&SdaecJo
h nf/ aemufykdif; usaemf ausmif;okdhvnf; jyefroGm;? opfuiG f;rsm; okdh
qufr0ifawmhbJ ,ck ausmif;om;wyfzGJhrS twGif;a&;rI; ukdqefeD? xkpd Ofu usaemh &ifhrI;u rif;
awmifay:rSm aervm;? tck vkyfaewJh jcH (u&ifeD eGrf;tGrf acsmif; a&mif;0,fa&;pcef;teD ) rSm
aervm; [k ar;aomtcg vlrsm;rsm; ESifh raejcifaom usaemfu jcHxJrSm bJ aer,f[k
tajzay;vkdufonf/
ausmif;om; A[kd tzGJhrsm;rS usaemh tm; ausmif;om;&JabmfrSef;rod? u&ifeD &Jabmf[yk if
xifaeBuonf/ usaemf ausmif;q&m qufrvkyfawmh jcif;rSm taBumif;&Sdygonf/ 1995 avmufxd
usaemh&ifxJwiG f tdrfjyef&r,f? ausmif;qufwufr,f[k ,HkBunfaecJhonf/
'gayrJh a&Gjynfawmf arsmfwkdif;a0; jzpfvmawmh tdrfrufawG vGifhys,fcJh&onf/ trSefwu,fawmh
awmxJwGif usaemfaysmfcJhygonf/ usaemf tjrJwrf; qifwl rufcJh aom tdrfruf wpfck&Sdygonf/
awmxJrSm ae&if; rxifrSwfbJ usaemf jrdKhxJ jyefa&mufoGm;onf/ tJh'drS 'ku a&mufawmhonf/
usaemf awmxJukd jyefoGm;jcifonf/ jyefroGm;wwf/ taBumif;rSm usaemfvmcJhaom vrf;u wjcm;?
aemufqHk;a&mufaecJhaom ae&mu wae&m/ tJh'dvkdjcnf;bJ jzpfonf/

awmxJrSm aysmfayrJh usaemf ynma&;ukd qufjcifonf/ 89 rS p e,fpyfu ausmif;om;awG


befaumufokdhqif;?'kuonf avsmufjyD; wwd, EkdifiHokdh xGufBuonf/ tJ usaemfwkdh wyf&if;
ae&mu xkdif; EkdifiH ajrmufykdif;/ befaumuf ESifh uDvkd 800 ausmf a0;aomae&m/ usaemhrSm awmxJ
awmufavsmuf aevmcJhaomaumif/ olrsm; awG csif; rkdifwkdh? befaumufwkdh a&mufjyD; jyefajymorsukd
tBoHhom; ESifh em;axmifae&ol/ teD; qHk; r,fa[mif aqmifwufonf ukdawmif cyfaBumufaBumuf/
olrsm;awG r,fa[mifapmif u&ifeD &Hk;rSm ntdyfcJh onfukdjyefajymawmh igvnf; tdyfzl;jcifvkdufwm
[k tm;usrdonf/ e,fpyfa&mufjyD; 5 ESpfBumawmh usaemh qE jynfhygonf/ r,fa[mifaqmifwiG f
yxr tBudrf ntdrfzl;onf/ tod wpfa,mufu xkdif; bkef;BuD; ausmif;wGif uyd, vkyfawmh ol
ESifh zkef;BuD; ausmif; ajrwkdufxJwGif tdyfzl;jcif;jzpfonf/ 'gayrJh xkid f;&J zrf;rnf pkd;ojzifh b,frS
roGm;&J/ pdwfxJuawmh bm&rvJ igjrdKhrSm ntdyfzl;oGm;jyD/
tJh'd tcsdeftcgu usaemfhwkdh wyfzGJhwGif tzGJhtpnf;ukd pGefhjyD; jynfy xGufjcif;ukd trsm;u ESmacgif;
&HIhBuonf/ tcsdKhuvnf; em;vnfBuonf/ usaemfajymcJhovkd 'D tzGJhtpnf; qkdwm b,folurS
pnf;&Hk; odrf;oGif;vkdh tzGJh0ifjzpfvm jcif; r[kwfbJ rdrd qE tavsmuf rw&m;wmukd
qefhusifr,fqkdjyD; 0ifvm Bujcif;om jzpfygonf/ vc r&Sd/ xrif;rsm;rsm; pm EkdifwJhol vc
trsm;qHk;/ tJh'dawmh rdrd qE t&0if? rdrd qE tavsmufxGuf? tzGJhtpnf;ukd rxdckdufvsif
jyD;a&maygh/ 'gayrJh wyfpnf;urf;awG awmh &Sdonf/ tzGJh0if oufwrf;? wyfzGJh0if tjzpf
b,favmufBumrS tdrfaxmifjyK&rnf/
usaemf ESifh teD; uyfaeol wcsdKh ynmawmfoifqkawG&oGm;onf/ wwd , EkdifiHokdhxGufonf/ usaemf
wwftm;o t*Fvdyfpmukd avhvmonf/ awm xJ b,fbJoGm;oGm; usaemfh omvGef tbd"gefukd
ausmykd;tdwfxJxnfhoGm;onf/ a&'D,kd tao;av;jzifh AGDtkdatrS reuftapmBuD;vmaom txl;
t*Fvdyf pmukd em;axmifonf/ ,ck tJh'd wkef;u tcsdefawGukd jyefvGrf;ygonf/
omvGef t*Fvdyf tbd"gefqkd usaemfwkdh tarmifrsm; vlvnf usaom taBumif;av;/ usaemfwkdh
ausmif;om;rsm; &Sd&mokdh EkdifiHjcm;om; rsm; a&mufvmjyD; aAmfvefwD,m t*Fvyd fpm q&m vkyfay;
Buonf/ waeh usaemfwkdh ausmif;om;awG pauvfb,f jydKifyGJ vkyfBuonf/ EkdifiHjcm;om; t*Fvdyfpm
q&mwpfa,mufvnf; olvnf; yg0if ,SOfjydKifonf/ tarmifwkdhrSm t*Fvdyfpmom rwwf&ifom
aer,f? pauvfb,fukd b,fvkd trSw&f atmif? b,fvkd pmvHk;aygif;awG &atmif tvGwf
usufxm;olawG/ wcgwGif ausmif;om; wpfa,mufu Daw qdkonfh pum;vHk;xnfhawmh tJh'd
q&mu csJhvifh vkyfonf/ 'geJh tJh'd ausmif;om;u omvGefwGif tbd"gefwiG f Daw ygonfukd
jyonf/ olacgif;cgoGm;onf/ q&m vufvefoGm;onf/
aemufwpfa,mufu awmh ausmif;om; tjcif;jcif; vlvnf usol/ upm;onfh txJwGif
q&m0efvnf;ygonf/ aemufqHk; tqifh a&mufaejyD/ olu KIM qkdonf pum;vHk;ukdxnfhonf/
q&m0efawGoGm;onf/ olvnf; KIM qkdwm bmqkdwmrod/ csJhvifhvkyfvkdh wzufvl rSefae&ifvnf;
oltrSwf avsmhcH&rnf/ 'DvkdESifh yGJjyD;oGm;onf/ yGJjyD;oGm;aom q&m0efjzpfolu ar;onf/
a[h rif;xnfhu KIM qkdwmbmvJ
atmf tJh'gvm; [kd a':atmifqef;pkBunf om; ti,faumif &Jh emrnfav/
'gayrJh yGJ u jyD;oGm;jyD/
usaemhrSm ynm qufoifjcifonf/ 'gayrJh vrf;pu b,fvkd &Sm&yghrvJ qkdwmukd rod/ waeh OSI
u wm0efcHay;aom tar&duefjynfaxmifpk tif'D;,m;em; paumv&Spf avsmufvGm yHkpHawGukd
awGh&onf/ (usaemf u&if eD&Hk;u &onfvm;? ausmif;om; &Hku &onfvm;ukd rrSwfrdawmh)/ xkd
ynmawmfoifpktm; xkid f; EkdifiHESifh xkdif;jrefrm e,fpyf&Sd jrefrm jynfrS vlrsm; avsmufxm; ykdifcGifh
&Sdonf/ usaemf avsmuf&ef qHk;jzwfvkdufonf/ 'Dvkd ESifh usaemhf acgif;aqmifvnf; jzpf? nD tpfukdvkd
cifaom ukdqef eDtm; oGm; wkdifyifonf/

ukdqefeD usaemf tar&duef paumv&Spf avsmufr,f/


Bopaw;os paumv&Spfukd usaemf ravsmufjzpfvkduf usaemh tm; tjypfwifaeaom ukdqefeDu/
a[haumif rif;avsmuf &ifygrS r[kwfbl;/ armifvif; (trnftm; vGJajymxm;? rSm xkdpOfu wyf&if;rS
xGufjyD; befaumufwGif ausmif;wufaeol? ,ck tar&dua&muf) vkd aumifbJ a&G;rSm/
usaemf awmf awmf rcHjcif jzpfoGm;onf/ ol rvkyfay;&ifvnf; ighbmom igvkyfr,f/ tJh'd
paumv&Spf xHk;pHt& azmifjznfh&onf/ pmpDpmuHk;a&;&onf/ tJh'grS 'ku/ ight*Fvdyfpm uraumif;/
acgif;xJwGif zsufueJ jzpfoGm;onf/ tzl; (tzkd; ukd bJ tm;ukd;&r,f/
usaemf ESifh tzl; (zdk; rIcg;? rpfcga&mfvD)
usaemfwkdh ausmif;om; tzGJh tzkd; ESifh podonfh tcsdefrSm 90-91 0ef;usif jzpfrnf xifonf/ tzkd;u
autefyDyD; EkdifiHjcm;a&; XmewGif 0if vkyfukid fay; aecsdefjzpfonf/ olt
h aBumif;ukd aemufrS
od&onfrSm ,cifu olu autef,lu jzpfonf/ a0zefrI wck aBumifh olhtm u&if e,fajrtwGif;rS
24 em&D xGufqkd e,f ESif'Pf ay;cHxm;&oljzpfonf/ aemufawmh ol ucsif? ytkdh0d
ponfhe,fajrrsm;wGif 0kdif;0ef; vkyfukdifay;cJhonf/
olht*Fvdyfpm tvGefaumif;aBumif; jrefrmh ta&; BuGrf;Buifol owif;axmuf rmwif prpf&Jh ZeD;
qlpefem prpfawmif vufzsm;cgcJhzl;onf/ b,fb0 u a&pufvnf; rod/ usaemfwkdh tBuGrf;
w0ifjzpfBuonf/
usaemhukd olu ig;cl [kac: onf/ ig;cl[k ac:&jcif; taBumif;rSm usaemhrSm tJh'd tcsdefu
Ekwfcrf;arG;a&;a&; &Sdonfukd taBumif;jyKjyD; usaemhtm; ac:jcif;jzpfonf/ aemufod&onfrSm
tzkd;onf jrefrmh orkdif;wGif xif&Sm;onfh ausmif;om; acgif;aqmif Akdvfatmif ausmf oydwfwGif
yg0ifcJhol jzpfonf/
olu tJh'd acwfu wu okv
d fausmif;om; qkdwm pwkdifeJh bvkdifeJhuG/ iguawmh uGm tjrJwef;
rI;aewJh aumifbJu/G [kwfygonf/ tzkd;onf t&ufukd tvGef BudKufonf/ usaemf ESifh odonfh
tcsdefwGif t&ufukd tvGef tusGHaomufwkef;/
xkdpOfu usaemf cPcP zsm;onf/ iSuzf sm; wpfvrS ESpfcgavmufjzpfonf/ usaemf zsm;wkdif; olu
vpfykd ykvif; ESifh aq; ESifh t&uf a&mxm;aom ykvif;av;tm; ,l vmjyD; usaemh ajczsm;av;ukdprf;
t&uf xkd ykvif;av;tm; csay;cJhonf/ usaemfu raomufjcif/ t&ufukd rl;rl; wl;wl; cg;cg;
BudKufaom ,ck uae'ga&muf a&mif;&if; ? b,favmuf xdrl;vnf; qkd&if trI;vGefjyD; Buufpmukd
awmifpm;rdol/ ,ckawmh 'Dv' tdrfaxmifusjyD; bD,mukdawmif rdef;r cGifhjyKcsuf&rS aomuf&ol/
atmf tcspf /
tzkd;u ol tjrJ ajymjyavh&Sdwm wpfck&Sdonf/ wu,fawmh olu aysmfaysmf aewwfol yDyD
ajymjcif;yg/ Akdvfatmifausmf usrSmayghuGm/ olu 'kdhta&; qkdjyD; olu a&ShwufoGm;wmukd/ igu
'kdhta&; qkdjyD; wjznf;jznf; aemufqkwfoGm;wm/
tJh'd wkef;uawmh usaemf u trIrJh trSwrf Jh/ [kdt&ifwywfu {&m0wDwGif a'gufwm Zmenfa&;aom
ArmawG&Jh ukd,fwGif; raumif; qkd;0g;rsm; rSwfcsufwGif usaemfvnf; a&;vkdufonf/ tJh'd aqmif;yg;u
awmfawmf *,uf&kdufonf/
usaemf qkdvkdjcifwmu tzkd;onf u&if/ ukdvkd eD qefhusifa&; wGif u&ifvnf; yg0ifcJo
h nfukd
nif;vkdhr&/ 'gayod vGwfvyfa&; pjyD; jynfwGif;ppfrD; BuD; awmufcJhonfrSm ,aehxufwkdif/
wkdif;jynfonf rndrf;csrf;ao;/

r[m Arm? r[m vlrsdK; BuD; 0g'/ wzufuvnf; usOf;ajrmif;wJh vlrsdK;a&;0g'/ Arm qk&d if
tukefraumif;bl;/ u&if qk&d if tpdwfom;yg rcsefxm;eJh/ w&m;cHb,folvJ/ [kdbuf onfbuf
vGefcJhwmawG? vGefwm awG awmh &Sdrnf/ ykxkZOfvlom;awG tjypf eJhuif;yghrvm/ bmaBumifh
wjynfwnf;om;awG trkef; rD;awG yGm;aeBu&vnf;/
olwkdhawG ArmawG ukd rkef;wm trSefbJvm;/ 1996 ESpfv,fwGif usaemf befaumuf pa&mufjyD;
vawmh rrSwfrd/ usaemf autifef,rl S AkdvfcsKyf armifarmif ESifh awGhonf/ olu befaumufwGif
rsufpdvmuk&if; &Hk;wGif wnf;onf/ olu tukdarmif qkdonfh uavmif emrnf ESifhvnf; pma&;onf/
olhom;awG tukefvHk; emrnfukd Arm emrnfawG ay;xm;onfwJh/ olhZeD; rD;zGm;onft
h csdefESifh Armh
wyfrawmfrS ppfqifa&; tcsdef ESifh wkdufqkid faeojzifh olhom;awGukd tJh'd ppfqifa&; emrnfawG
ay;xm;onfwJh/
usaemfu AkdvfcsKyfarmifarmiftm;? tzl; tzl; tzl; zkd;rIcg;ukd odw,frSwfvm;/
at; odwmaygh/
usaemf zkd;rlcg;&Jh tcspfawmfav/
AkdvfcsKyfarmifarmif awmfawmf BoHhBooGm;onf/ [m r[kwfao;bl; xifw,f/ tzkd;BuD;u
'DavmufcGJjcm;wm/ oluawmh tukefrajym/ 'gayrJh tzl; (zkd;rlcg;vnf; ArmawGukd rkef;wJhol
wpfOD;qkdwm ol qkdvkdjcif;om)/ 'gayod usaemhukd rrkef;cJh/
[kwfygonf/ olt
h dyf,mukd wjcm;ol tdyf&if rBudKuf/ 'gukd usaemfrod/ usaemfwkdhu tJh'dtcsdefu
b,ftdyf,mawGhawG tdyfjcif&if 0ifvSJvkdufonf/ tzkd; tdyf,mwGifvnf; 0iftdyfrdonf/ usaemfhukd
bmrS rajym/ waeh usaemhf wyf&if;rS olhukdol &Srf; [k cH,lxm;ol? aemufydkif; jynfwGif;
tvif;0ifoGm;ol olt
h dyf,m 0iftdyfrdawmh rkd;rD;avmifygawmhonf/
usaemhf ausmif;om; wyf&if;onf e,frS txl;ojzifh u,m; ESifh &Srf;jynfe,f rS vmaom
olrsm;onf/ txl; ojzifh u,ef; ESifh ua,m trsm; qHk; jzpfonf/ &efukefrS xGufvmol qkd
usaemf tygt0if ESpfa,mufom usefcJhonf/ wcsdKh jyefomG ;aom &efukefu taz:rsm;rS a[haumif
rif;ukd Arm vm;vkdh ar;&if Arm r[kwfbl;vkdhajym/ wkid f;&if; om; wckck ygvkdhajym/ &efukefrSm
taeBumoGm;vkdh pum; rwwfawmhwmvkdhajym/ 'gayrJh tJhvkd ajymolawG zifylatmifawmifrae/
jyefoGm;Buonf/ olwkdh awG Armvkdh ajym&rSmukd &GHhBuonf/ bmaBumifhvnf;qkdawmh tJh'd e,fajru
vlawG Armukd rkef;Buvkdh jzpfonf/ Bunfhav wyfrawmf xkd;ppfqifvm wkdif; Arm vmjyD [kbJ
ajymBuonf/ xkdhaBumifholawGawG Arm rjzpfjcifBu/ usaemfuawmh at;at; aq;aq; /
f
olay;cJhaom aq;t&ufrsm;ukd usaemf aomufcJhonf[k olxifaeyHk&onf/ wu,fawmh usaemf
raomfcJyh g/ 93wGif usaemfwkdh pcef; aemufwae&mokdh ajymif;awmh usaemf pdwfavav ESifh wcgw&H
t&uf aomufwwfvmonf/ waeh tzkd; ESifhawGhonf/ ol wnf;aeus u&if eD ausmif;tkyfBuD;
aumfavmfvm; tdrfwiG f
a[higcl? tdrfay:wufoGm;? tdrfay:rSm EkdifiHjcm; 0DpuD; &Sdw,f? rif; eJeJ ,laomufvkduf/
wcgrS olay;cJhaom t&ufrsm;ukd raomufzl;onf usaemf pdwfavav ESifh tdrfay:wufoGm;onf/
a[m awGh ygjyD/ ykvif;atmufajc vufav;vHk;avmufusefao;onfh t&ufawG/ usaemfu
aomufwwfolr[kwf/ t&ifu rJacgif t&ufaomuf&ifawmif vnfajcmif;xJra&mufcif jyeftefol/
aemufawmh wufuepf wck wwfoGm;onf/ t&uf aomuf&if ESmacgif;ydwfaomuf/ tckvnf; tzkd;
&Jh t&ufawGukd ESmacgif;ydwfjyD; armhvkdufonf/ jyD;awmh tdrf ay:u jyefqif;jyD; tzkd; aomufjyD;jyD;/

aemufwaeh tzkd; ESifh vrf;rSm awGhonf/ a[haumif ig;cl/ rif; raehu t&ufawG aomufoGm;wm
awmfawmfrsm;w,f/ aemufqkd 'Davmuf rsm;rsm; raomufeJ/h usaemf aomufvGefawmh vnf; ol
pkd;&drfonf/
vGefcJhaom 5 vcefhu tzkd; qHk;oGm;jyD[k od&onf/ usaemfvnf; aorS ikd onfh vlom; jzpfaejyD/
olhxHwGif rSwfom;p&m orkdif; taxmuftxm; tcsuftvufrsm; &Sdaevdrfhrnf/ usaemf a,mifvkdh
awmif wcgrS rar;rdcJh/
qufygrnf

You might also like