Kalsifiye nanopartikllerin tp ve biyolojideki yeri

Makalenin orijinal ad: The role of calcifying nanoparticle in biology and medicine Uluslararas Nanotp Dergisi. 2012; 7: 339350. Onlayn yayn. 2012 Ocak 19. doi: 10.2147/IJN.S28069 Telif hakk 2012 Kutikhin ve ark. Yaync ve yetki sahibi Dove Medical Press Ltddir. Anton G. Kutikhin, Elena B. Brusina ve Arseniy E. Yuzhalin Epidemiyoloji Blm, Kemerovo Devlet Tp Akademisi, Kemerovo, Rusya Federasyonu letiim: Anton G Kutikhin, Darvina Street 2-9, Kemerovo, Rusya Federasyonu, 650025, Tel +7 3842 751744, Cep +7 905 9122699, Fax +7 3842 751744, E-posta: antonkutikhin@gmail.com Bu makale Ak Eriim dhilindedir ve orijinal alma, ticari-ama dnda, uygun biimde alntland takdirde kullanlabilir.

zet Kalsifiye nanopartikller (ksaltma: KNP; ing: Calcifying Nanoparticule, CNP)(nanobakteri, nanobakteri-benzeri yap veya nanop olarak da isimlendirilen) 25 yldan fazla bir sre nce kefedildi; yine de biyolojik orijinleri henz aydnlatlamad. Bugne dek hi kimse onlarn ne kendi kendine oalan yeryzndeki en kk yaam formlar olduuna ne de cansz bir mineral-protein kompleksi olduklarna dair inandrc bir kant sunamad. Her iki taraf da hipotezlerinin geerlilii lehine bir dizi tartma ileri srdler. Ancak, bunlarn, bu alanda sregelen epistemiyolojik analizin ardndan, KNP oluumunun fizikokimyasal modeli ile ilgili teorinin yandalar tarafndan ileri srlen grler, yaplan aratrmalar ve yaynlanm veriler nda rtlebilir olmas, onlarn KNPler olduklar izlenimini vermektedir. Gnmzde KNPlerin canl organizma olarak ele alnmasnn nndeki tek engel tam olarak, genom dizilerinin eksikliidir. Bunun yannda KNPlerin birok hastaln etiyopatogenezinde nemli bir role sahip olduu aktr ve bu iliki onlarn orijinlerine ynelik tartmalardan bamsz bir ekilde yrmektedir. Sonu olarak, bir organizmada KNP bulunmas fizyolojik deil, patolojik bir sretir. KNPlerin biyoloji ve tptaki rollerine adanm daha yeni aratrma ynleri ve snflandrmalar dnlmektedir. Giri Kalsifiye nanopartikller (KNPler)(nanobakteri, nanobakteri-benzeri yap veya nanop) 25 yldan fazla bir sre nce Kajander ve arkadalar tarafndan hcre kltr kontaminantlar olarak kefedildi ve almalarnn ilk sonular birka yl sonra yaynland [1]. Ancak doalarna dair soru iaretleri gnmzde dahi aktif olarak tartlmaktadr. Tablo 1de anlatlan son aratrmalara ramen, KNPlerin yeryznde ne kendi kendine oalan en kk yaam formlar olduuna ne de herhangi bir bakteriyle ilikisi bulunmayan cansz bir mineral-protein kompleksi olduklarna dair kapsaml ve inandrc bir alma yaplmamtr. Her iki teorinin yandalar bir hayli tarttlar ve kendi hipotezlerinin geerlilii adna sk sk da birbirlerini dladlar (Tablo 2) ve gnmzde KNPlerin bir mineral-protein kompleksi olduklaryla ilgili teori daha bir reva grmektedir [2-12]. Bu, KNPlerin doas ve temel zellikleriyle ilgili olarak mevcut bilgiler toplamak ve her iki tarafn keskin iddialarn karlatrmak zere analizler yapmak adna bir frsattr. Dahas, bu sorunu ele alan birka makale yaynladndan beri, KNPlerin eitli hastalklarn etiyopatogenezinde rol aldklarn hesaba katmak kullanl grnmektedir (aada). Bu, birok hastala dair ak nedensel bir ajan olabileceklerinden, tp iin kritik bir nem arz edebilir ve srelerine, etkilerine, hzlarna, iddetlerine, teraptik

direnlerine, hassaslklarna ve ilgili hastalklarn prognozuna karar verilebilir. Bu derlemenin temel amac, gerek klinik, gerekse de temel bir bak asndan KNPlerin tp ve biyolojideki ilevlerini analiz etmek, durum analizi yapmak ve daha yeni aratrmalarn rotalar izmektir. Bu derleme, yukardaki balkla ilgili olarak yaynlanm tm makaleleri bir araya toplayarak sizlere en iyi ekilde bilgi verebilmek iin yazlmtr.

Kalsifiye nanopartikllerin (KNP) zellikleri

80-500 nm ap (100 nmlik filtrelerden geebilirler) [1][16]. Mineralize igloo-benzeri (eskimo evine benzeyen) ekilleriyle genellikle kok, kokkobasil veya basil eklindedirler [1][16]. Hidroksiapatitten oluan bir kabua, hcre zarna benzeyen yapya ve bir merkezi kaviteye (oyuk) sahiptirler [1][16].

Morfolojik zellikler

evrede, dk nutrient konsantrasyonunda mikroskobik koloniler (ap>1mm) oluturabilirler [1][16]. kiye blnerek (binary fission), paralanarak ve tomurcuklanarak reyebilirler [1][16]. Scakla direnli biyofilm oluturabilirler [1][16]. Gram negatiftirler; DNA-spesifik boyalarla boyanabilirler [16-24] ((Hoechst 33258, 5 g/mLlik bir konsantrasyonda, 50 dakika, propidyum iyodr, PicoGreen optimum demineralizasyonun ardndan, 0.100.22 m porlar olan bir filtreden geirildikten

Boyanma zellikleri

sonra spesifik boyanrlar); von Kossa boyasyla gzlenebilirler [16]; %2lik uranil asetat (kurun sitrat ile mmkn) boyama hidroksiapatit zerindeki mukusa spesifiktir [1]; mineralize hlde alizarin krmzs S ile [26] ve fosfotungstik asit ile boyanabilirler [16]. 90 Cde 1 saat dayanabilir [1]. 30 kGraylk gama-radyasyona direnlidir [1][16]. %5lik NaCl solsyonuna direnlidir [1]. Mineralize hlde lizozime, proteinaz Kya ve belli dier proteinazlara, lipazlara, amilazlara, alkalilara, ultrasona, X-nna, deterjanlara ve zgenlere direnlidir [1]. 37 C derecenin altnda oalmalar basklanr ve biyofilm oluumlar engellenir [1]. Geni spektrumlu antimikrobiyal tereptikler: aminoglikozitler (farmakolojik

Diren ve duyarllk

konsantrasyonlarda), kloramfenikol, linkozamidler, sefalosporinler, makrolidler, fluorokinolonlar, glikopeptidler (farmakolojik konsantrasyonlarda), polimiksinler, anti-tberkloz ajanlar, aminocyclitol ve spektinomisinlere direnlidir [30]. Tetrasiklin [30], amfisilin[30], trimetoprim [30], trimetoprim-sulfametoksazol [30], nitrofurantoin [30], 5-florurasil [30], sitozin arabinosid [30], antimisin A [22], sodyum azid [22], potasyum siyanid [22], bifosfonatlar (etidronat, klodronat) [30] ve 6aminokaproik asit [30]e hassastrlar; in vitro bymeleri EDTA, EGTA ve sitrat ile inhibe edilebilir [22]. kilenme sreleri 3 gn; serumsuz ortamdaysa 6 gndr [1][16]. Serumsuz ortamda DMEM ve RPMI-1640da pasajlar yaplabilir [1][16]. %5 CO2 ve %95 hava ihtiva eden ortamda optimal rerler [1][16].

Kltr zellikleri

Anaerobik bymeyi stimle eden -merkaptoetanole hassastrlar, ancak anaerobik koullarda tam olarak kltre edilemezler [22].

Kltr besiyerinde serum konsantrasyonu %5in altndaysa kalsifikasyon yaparlar [1]. Fibroblast ve lenfositler zerinde sitotoksik etki yaparlar [16]. Metabolizmalar E.coliden 1000 kat daha yavatr [1]. ridin (nkleik asitlerle ilgili olduu dnlmekte)[16][21], metionin [16] ve

Biyokimyasal zellikler

aspartik asit (protein biyosenteziyle ilikili olduu dnlmekte)[25] ile birleebilir. pH (7,4)n altnda kalsifikasyon yapar) [1][16]. reaz negatiftir [16]. Bakteriyokskopik yntemler (optimal demineralizasyon ardndan Hoechst 33258, propidyum iyodr, PicoGreen ile DNA-spesifik boyama), taramal ve transmisyon elektron mikroskopisi yntemleri [16][24], kalsiyum bileenlerine spesifik olan von Kossa boyama [16], hidroksi apatit kabuk zerindeki mukusa spesifik %2lik uranil asesat boyama (kurun sitrat ile mmkn) [1]. Mineralize hlde alizarin krmzs S ile boyama [26] ve uzun dnem kltivasyon sonras von Kossa boyama yntemi [1][16] ile saptamak mmkndr. Bakteriyolojik yntemler (0,10-0,22 mlik filtreleme ileminin ardndan 4-6 hafta 37

Grntlenme/Saptama metotlar

Cde serumsuz ortamda DMEM veya RPMI 1640da kltivasyon) [1][16], oalma 650 nm dalga boyunda spektrofotometrik yntemlerle belirlenebilir [16]. Serolojik yntemler (KNP antijenleri ve anti KNP monoklonal antikorlar 8/0 [porine] [17][20], 5/2 [peptidoglikana][17][20] ve NanoBiotech Pharma (Tampa, FL)nn 8D10u [porine] [21][32][43]), ELISA [43], immnohistokimyasal yntemler [32], immnofloresan reaksiyonlar [32], immnoblotting ve Ouchterlony immnodifzyon [20]. Genomik yntemler de (PCR) bulunmaktadr, ancak KNP nkleik asitleri temelindeki mevcut primerlerin eldesinde ve bunlarn kontaminant bakterilerin nkleik asitleri olmad konusunda kukular bulunmaktadr [2]. Proteomik (protein bandlarnn ktle spektrofotometresiyle daha ileri identifiksyonu ile sodyum dodesil slfat poliakrilamid jel elektroforezi) [22].

KNP ile ilikili hastalklarda tedavi metotlar

comET-terapi (tetrasklin, EDTA ve nutrient karmlar) [36][41].

ekil 1. KNPlerin zellikler (Ksaltmalar: KNP, kalsifiye nanopartikller; DMEM, Dulbeccos modified Eagles medium; EDTA, etilen diamintetraasetik asit; ELISA, enzim-bal immnosorbent tahlil; PCR, polimeraz zincir reaksiyonu; RPMI-1640, Roswell Park Memorial Institute 1640 besiyeri).

KNPlerin canl organizma destekleyen deliller (nanobakteri)

Bakterilere morfolojik olarak

olduunu KNPlerin fizikokimyasal bir yap (mineralprotein kompleksi) olduu teorisini savunan deliller
eitli Ar kk boyutlarda olmalar (sklkla 140 nmnin altnda muhtemelen olas en kk canl formlarn snr ls). Tam olarak belirgin bir genom dizilerini olmamas. Albumin [6][8-10], fetuin-A [5][9][10], apolipoproteinler [9][10], koaglasyon proteinleri ve antikoaglasyon sistemleri [9][10], immnoglobulinler [9][10], komplement proteinler [9][10], interlkin prekrsrleri [10], kininojen [9][10], fibronektin [9][10], vitronektin [9][10], vitamin Dbal protein [9][10], antitripsin prekrsr [9][10], serotransferrin [10], spp. sintrofin [9][10], Tamm-Horsfall glikoproteini [10], glycogenin [10], amiloid serum bileeni

benzemeleri,

besiyerlerinde kltre edilebilmeleri, ikiye blnme (binary fission) [16]. DNA-spesifik boyalarla boyanmalar (Hoehst 33248, propidyum iyodr, PicoGreen)[16][24] Escherichia coli karakteristiinde DNA ve RNA oran varl [19][22]. Elektron mikroskobu ile RNA ve DNA tanmlanmas [49]. Kltivasyon srecinde [ S]methionin[16], [ H]L-aspartik asit [25] ve [5- H]ridin ile birlemeleri [16][21]. Endotoksine sahip olmalar, Chlamydia
3 35 3

lipopolisakkaritleri ve Bartonella spp. antijenleri ile apraz reaktivite verebilmeleri [18]. Antimetabolik aktiviteye sahip fakat elatlama aktivitesi olmayan birok antimikrobiyal kemoteraptie [30] (nitrofurantoin, trimetoprim, trimetoprimslfametoksazola ), 5-fluorourasil, sitozin arabinozid, 6aminokaproik asit [30], antimisin A, sodyum azid ve potasyum siyanide [22] duyarl olmalar. Fotobiyostimlasyon ardndan replikasyonun (oalma) hzlanmas ve biyofilm oluumunun azalmas [29]. Demineralizasyon dehidrogenazn sonras bakteriyel protein varl [16][20[21] (EF-tu [22] [26], EF-G [26], GroEL [22], privat dihidropoliamid asetiltransferaz [22]poliribonkleotid nkleotidil transferaz [22], fruktoz bal aldolaz [26], aperon C1pB [26]). -merkaptoetanol ile replikasyonun stimle olmas ve anaerobik koullarda kesinlikle oalamama. [22]. Demineralize KNPlerin patojenik aktivitesi [31] ve KNPlerin farkl patojeniteleri ve hidroksiapatit kristalleri [23].

[10], tkrk amilaz [10], sitoiskelet proteinleri [9], adenozinhomosisteinaz [9], hemoglabin alt birimleri [9] ve dier proteinlerlerin hidroksiapatitle ilikileri. norganik kalsiyum, fosfor ve apatit bileenleri ile ayrca protein ve fosfolipitleri ieren eitli mineral ve mineralprotein komplekslerine morfolojik olarak benzemeleri [2][6][8-10]. DNAaz ve RNAaz aktivitelerine diren gstermeleri [5].CO2, NaHCO3 ve inert gazn KNP replikasyonu zerine kritik etkisi [6]. Canl organizmalara zg olmayan, ardndan belli fizyolojik fizyolojik serum homeostatik deiimlerin

koullar altnda KNP oluumu [5-10].

ekil 2. KNPlerin nanobakteri veya yeryznde esiz bir form olduu hipotezini destekleyen ya da onunla elien deliller. (Ksaltmalar: KNP, kalsifiye nanopartikl; MoAb, monoklonal antikor; EF-Tu, termo kararsz uzama faktr; EF-G, G uzama faktr).

KNPler fizikokimyasal bir yap mdr, yoksa bakteri midir? Mevcut delillerin analizinden aadaki sonular karlabilir: Maniloffun [13] aratrmasna gre kendi kendine oalabilen en kk formlar yaklak 140 nm boylarndadr, ancak Glass ve ark. [14] tarafndan yaplan aratrma sonular gre bamsz bir ekilde yaayabilmek iin 387 protein ve 43 RNA kodlayan gene sahip olan Mycoplasma laboratorium daha kk boyutlara sahip olabilmektedir. Bunun yannda, Volkeun [15] hesaplamalarna gre hcre iindeki su %70den %20ye dtnde (Mycoplasma spp. gibi) bakteri hcresi canlln srdrebilirken boyu 75 nmye dek klebilmektedir. Bu nedenle KNPler yalnzca ar kk boyutlar nedeniyle canl yaam formlar arasndan karlamazlar. Ayrca bu, KNPlerin dzgn bir ileve sahip olabilmek iin benzersiz metabolik ve replikatif mekanizmalara sahip olamayacaklar anlamna gelmez ve bu mekanizmalar dier organizmalardaki daha youn analoglaryla karlatrldnda uygun bir ekilde karakterize edilebilirler. KNPlerin genomlar halen inandrc bir dzeyde deifre edilemese de (belli almalar yrtlse de analiz edilen rneklerde dier bakterilerden kaynaklanabilecek bir kontaminasyondan phelenmek de olasdr, mesela Phyllobacterium myrsinacearum [2]) birok aratrma onlarn pozitif DNA-spesifik boyalarla boyandklarn gstermitir [16-24]. stelik, Hudelist ve ark. [19] ile Kumar ve ark. [22] KNPlerden, nkleik asit varln gstererek, DNA ve RNA eksrakte edebilmilerdir. Nkleik asitlerin yalnzca protein-mineral komplekslerindeki olduka ykl molekllere balanmalar ve KNPlerde sentezlenmedikleri gr [12], zaten demineralize hldeki KNPlerin DNA-spesifik boyalarla gzleyen iftiolu

ve ark. [17], Khuller ve ark. [20], Miller ve ark. [21] ve Kumar ve ark. [22] tarafndan elde edilen sonularla rtlebilir, ki bu, nkleik asitlerin olas bir protein-mineral kompleksine basit bir ekilde balanmalar olarak deerlendirilemez. Ek olarak, Kajander ve iftiolu [16] ile Miller ve ark. [21] KNPlerin kltivasyon srecinde, kendi metabolizmalar olduunu ve kendi nkleik asitlerini sentezlediklerini dndren, [5-3H] ridin ile birletiklerini gstermilerdir. Kajander ve iftiolu [16] ile Puskat ve ark. [25] KNPlerin, inkbasyon esnasnda, nkleik asitler olmakszn mmkn olmayan kendi protein biyosentez sistemleri olduunu kantlar bir ekilde, srasyla [35S]methionin ve [3H]L-aspartik asit ile birletiklerini gstermilerdir. KNPlerin, tpk prokaryot analoglarna benzer ekilde canl olduklarn destekler nitelikteki bir dier delil de zgn proteinleri arasnda, translasyon uzama faktrleri (termo kararsz uzama faktr [EF-Tu] [22][26] ve G uzama faktr [EF-G] [26]), poliribonkleotid nkleotidil transferaz [22] ile GroEL [22] ve C1pB [26] aperonlarnn tanmlanmalardr. Yaynlanm veriler KNPlerin byk ihtimalle, gerek bir nkleik asite (ve bu nedenle de kendi replikasyon sistemlerine) ve gerek bir protein biyosentez sistemine sahip olduklarn dndrmektedir. Belli almalarda proteomik analizler kullanlsa da [5][8-10], KNPlerin yaplarnda bakteriyel proteinler tespit edildii iddiasna cevaben, Kajander ve iftiolu [16], Khullar ve ark. [20], Miller ve ark. [21], Kumar ve ark. [22] ve Shiekh ve ark. [26] tarafndan elde edilen veriye gre KNP kompozisyonlarnda birok serum proteini ortaya karlm ve bu komplekslerin mineralprotein yapsnda olduklar izlenimine izin veren spesifik bakteri proteinleri gzlenmemitir. Bu proteinlerin KNPlerin kabuklarndaki mineral-protein kompleksleriyle nadiren birletiini ele alan tez, zaten bu almalarda demineralize durumdaki KNPlerin protein kompozisyonlar analiz edildiinden, Khuller ve ark. [20], Miller ve ark. [21], Kumar ve ark. [22] ve Shiekh ve ark. [26] tarafndan yaplan almalarla eletirilmitir. Kumar ve ark. [22] ile Shiekh ve ark. [26] tarafndan yaplan almalarda belirlenen tm proteinlerin bakteriyel olduklarn ve yalnzca replikasyon sistemi (poliribonkleotid nkleotidil transferaz [22]), protein biyosentez sistemi (EF-Tu [22][26], EF-G[26], GroEL [22] ve c1pB [26] aperonlar) veya metabolik sistemle (prvat dehidrogenazn dihidropoliamid asetiltransferaz [22] ve fruktoz bal aldolaz [26]) ilikili olduklarn not dmek nemlidir, ki bu, KNPlerin, snrl miktarda gerek proteinleri olduu ve bunlarn yalnzca yaamsal bakmndan nem arz eden sistemlere ait olduu hipoteziyle uyumludur. Bunun yannda, yukarda tartld gibi, KNPlerin kltivasyon esnasnda [35S]methionin [16] ve [3H]L-aspartik asit [25] asitle birlemeleri KNPlerin kendi protein biyosentez sistemlerine sahip olduklarna iaret etmektedir. Sonu itibariyle proteomik analizler KNPlerin yeryznde kendi kendine oalabilen en kk yaam formlar olduklarn da dorulamaktadr. KNPlerin serum proteinleriyle (albumin [6][8-10] ve fetuin-A [5][9][10]) birlikte spesifik proteinleri olduunu varsayan monoklonal antikorlarlarla (MoAblar) apraz-reaktiviteleri birok almada ortaya koyulmutur, ki bu MoAblarn kullanld daha nceki aratrmalardan elde edilen sonular, yazarlarn dncelerine gre hataldr. Ancak bu yalnzca, KNP antijenleri ve anti-KNP antikorlar arasndaki ilikiyle ilgilenen aratrmalarn negatif sonularyla ve aksine, pozitif sonular elde edilen ve hemen hemen hepsi (Tablo 3)de yer alan eitli hastalklarn zellikleriyle aklanabilir. Normal durumlarda albumin ve fetuin-A serumda saptanabilecei iin srekli bir apraz reaksiyon mmkn deildir ve bu nedenle de KNP antijenleri hemen hemen tm durumlarda serumda gsterilebilmelidir. Ancak gerekte bu gsterilememitir (Fin poplasyonunda pozitif sonularn yalnzca %5i [27]). Uygulanan MoAblarla bylece yetersiz seviyede spesifite elde edilmitir ve sonu olarak albumin ve fetuin-A ile apraz reaksiyonlar, Wu ve ark. [8], Young ve ark. [9][10] ve

Raoult ve ark. [5] ve Martel ve Young [6] tarafndan nerildii gibi, kompozisyonlarnda bakteriyel proteinlerin (porin ve peptidoglikan) yokluunu kantlayamazlar. KNPler ve hastalk veya patolojik durumlar arasndaki ilikinin saptanma metodu
Serolojik, bakteriyoskopik, bakteriyolojik iftiolu ve ark. [17] Hjelle ve ark. [18] Sedivy ve Battistuuti [46] Hudelist ve ark. [19] Khullar ve ark. [20] Maniscalco ve ark. [41] Miller ve ark. [21] Pretorius ve ark. [21] Pusks ve ark. [25] Shoskes ve ark. [36] Wen ve ark. [47] Kumar ve ark. [22] Shiekh ve ark. [26] Wang ve ark. [23] Agababov ve ark. [49] Bratoz-Perez ve ark. [42] iftiolu ve ark. [32] Schwartz ve ark. [31] Zhou ve ark. [37] Candemir ve ark. [43] Chen ve ark. [33] Hu ve ark. [44] Nefrolitiazis Polikistik bbrek hast. Ovaryum Ovaryum Nefrolitiazis Koroner arter kalsifikasyonu Kardiyak kapakklarn ve koroner arterlerin kalsifikasyonu HIV enfeksiyonu Aterosklerotik plaklar Tip III kronik prostatit/kronik pelvik ac sendromu Kolesistolityasiz Randall plaklar Tbler bbrek kalsifikasyonu Siyah pigment talar Patolojik plasental kalsifikasyon Aort kapakklar kalsifikasyon Randall plaklar Endotel kalsifikasyonu Tip III prostatit Kalp (mitral) kapakklarnda halkasal kalsifikasyon Nefrolitiazis Romatizmal kalp rahatszlklarnda Serolojik, bakteriyoskopik, bakteriyolojik Serolojik, bakteriyoskopik, bakteriyolojik kardiyak kapakk kalsifikasyonu hasarl arterlerin Serolojik, bakteriyoskopik, bakteriyolojik Serolojik, bakteriyoskopik, bakteriyolojik bakteriyoskopik (hayvan modeli) Serolojik, bakteriyoskopik, bakteriyolojik (hayvan modeli) Bakteriyoskopik Bakteriyoskopik, bakteriyolojik Serolojik, bakteriyoskopik, bakteriyolojik Bakteriyoskopik, bakteriyolojik (hayvan modeli) Serolojik, bakteriyoskopik, bakteriyolojik Serolojik malign malign tmrlerinde tmrlerinde Serolojik, bakteriyoskopik, bakteriyolojik Serolojik, bakteriyoskopik, bakteriyolojik Serolojik Serolojik Serolojik, bakteriyoskopik, bakteriyolojik Serolojik Serolojik, bakteriyoskopik, bakteriyolojik Serolojik Serolojik, bakteriyoskopik, bakteriyolojik Serolojik psammoma cisimcikleri oluumu psammoma cisimcikleri oluumu

alma
Kajander ve iftiolu [16]

Hastalk veya patolojik durum

Nefrolitiazis

Hu ve ark. [34] Shen ve ark. [38] Zhang ve ark. [39] Zhang ve ark. [40] Tulunay Kaya ve ark. [45]

Nefrolitiazis Tip III prostatit nterstisyel sendromu Testikler mikrolitiyazis Koroner arter kalsifikasyon sistit/acl mesane

Bakteriyoskopik, bakteriyolojik (hayvan modeli) Bakteriyoskopik, bakteriyolojik (hayvan modeli) Serolojik, bakteriyoskopik, bakteriyolojik Serolojik, bakteriyoskopik, bakteriyolojik Serolojik

ekil 3. KNPlerle ilikili eitli hastalklar. Ksaltmalar: KNP, kalsifiye nanopartikller; HIV, insan baklk-yetmezlii virs [human immundeficiency virus]).

KNPlerin eitli mineral ve mineral-protein komplekslerine morfolojik olarak benzerlii [2][6], ayn derecede bakteriye de benzedikleri iin [16], fizikokimyasal bir yap olduklar iddia edilemez. Bununla birlikte, KNPlerin doas zerine, morfoloji kendi bana, her iki teoriyi savunanlar iin de objektif bir ifade olamaz. Raoult ve ark. [5] KNPlerin, besiyerinde DNAaz ve RNAaz varlnda srekli bamszca oaldklar ve bu enzimlere direnli olduklar iin nkleik asit iermediklerini ne srd. Yine de bu, KNPlerin ncesinde demineralize edilmedikleri iin mineral kabuun koruyucu rolyle aklanabilir. Dahas, demineralizasyonun ardndan KNPlerin oalmas keskin bir ekilde durmakta veya azalmaktadr [26], ki bu nedenle DNAaz ve RNAaz zerinden bir etki deerlendirmesi yapmak ok zordur. Bu nedenle bu almada KNPlerin nkleazlara gsterdikleri diren, onlarn fizikokimyasal bir yap olduklarnn bir delili olamaz. Martel ve Young [6], KNPerin oalma karakteristiklerinin dorudan atmosferik kltivasyon koullarna (%100 inert gaz ortamnda oalma, %5 veya %100 CO3 ieren bir ortamdan daha fazladr) ve besiyerinin NaHCO3 konsantrasyonuna (yksek konsantrasyonda hzl, dk konsantrasyonda yava oalr) bal olduunu gstermitir. Bu sonular almann yazarlarn, KNPlerin biyolojik doasna ynelik teoriyi tamamen kerten biimde, belli reaksiyon denklemleri zerinden, oluumlarnn kimyasal bir modelinin nerilmesine gtrmtr [6]. Ancak bu model yalnzca KNPlerin mineral kabul oluumlarn aklamaktadr ve yaplarndaki nkleik asit varl ve mevcudiyeti ile ilgili deildir. Ayrca yaynlanm veri, baarl bir oalma iin nkleik asit ve protein varlnn gerekliliini ispatlar ekilde, mineral kabuk olmakszn KNP oalmnn imknsz olduunu ve hemen hemen neredeyse durduunu gstermektedir [26]. Martel ve Young [6] tarafndan dnlen model, bu hipotezi eletirmemekte, aksine desteklemektedir: mineral kabuk (zellikle kalsiyum fosfat ve karbonattan oluan kalsiyum bileikleri ieren aslan pay) oluum koullar uygun deilken, KNP replikasyonu durmakta veya keskin bir ekilde azalmakta; oluumunu tevik eden koullardaysa artmaktadr. Bu kimyasal model, KNPlerin kendi kendine oalabilen en kk formlar olduklarn syleyen teoriyle mantksal olarak uyumaktadr. Bir dizi alma [5-10], normal limitlerdeki belli homeostatik deiimler srecinde mineralprotein kompleksleri meydana geldii gibi, fizyolojik serum (hatta gama-nl serumda dahi [7]) koullar altnda da KNPlerin oluabileceini ve sonu itibaryla canl objeler olamayacaklarn nermitir. Bu ramen, Mathev ve ark. [28]KNPlerin serum proteinlerinden bamsz bir ekilde oalabildiklerini gstererek onlar serumsuz ortamda da baarl bir ekilde oalabileceklerini gstermitir. norganik hidroksiapatit kristallerinin bu aratrmada

serum iermeyen besi ortamnda bamszca replike olamadklarn ve serum-ieren ayn kltr koullarnda gzlenemediklerini not dmek burada nemlidir [28]. Bunun yannda KNPlerin eitli hastalklarla ilikilerini inceleyen epistemolojik aratrmalarda (Tablo 3), KNP antijenleri ve anti-KNP antikorlar, kontrol grubundakilerden dikkate deer lde daha sk saptanmtr. (KNP antijenlerinin ve MoAblarn bakteriyel KNP proteinlerine olan spesifiteleri ile ilgili yukardaki tartmaya baknz). stelik Khullar ve ark. [20], Miller ve ark. [21], Kumar ve ark. [22] ve Shiekh ve ark. [26] fizyolojik serum koullar altndaki demineralize KNP kompozisyonunda bakteriyel proteinlerin olmadn saptamlardr. Tm bu veriler ak bir ekilde, Raoult ve ark. [5], Martel ve ark. [6][7], Wu ve ark. [8] ve Young ve ark. [9][10] tarafndan nerilen, KNPlerin her yerde bulunan mineraller ve serum proteinleri ile homeostatik koullardaki dier vcut svlarndan ekillenen fizikokimyasal kompleksler olduklaryla ilgili hipotezle elimektedir. KNPlerin organizmada ortaya kmalar ak bir ekilde, fizyolojik deil, patolojik bir sretir. KNPlerin mineral-protein kompleksleri (yani, KNP oluumunun fizikokimyasal modeli) olduunu iddia edenlerin kullandklar tm deliller bylece temel aratrmalar zerinden rtlebilmektedir. Bunlarn dnda Hjelle ve ark. [18], KNP yapsnda benzer bakteriyel proteinlerin varlna iaret edercesine, Chlamydia spp. liposakkaritleri ve Bartonella spp. antijenleri ile birlikte, KNP bakteriyel proteinlerinin MoAblarla apraz reaktivitelerini gstermilerdir ki bu da kar tezi onaylar niteliktedir. ncelenen rneklerin ounda KNPlere balanabilmeleri kesinlikle imknsz olduundan, bu proteinlerin mineral-protein kompleksleriyle stokastik ilikileri dlanmaktadr. Bunun da tesinde, KNPlerin replikatif aktivileri, biyolojik doalarna atfta bulunurcasna biyostimlasyon [29] ve merkaptoetanolle [22] artmaktadr (mineral-protein komplekslerinin oalma karakteristikleri byle bir etkiyle paralel olarak artmaz). Oksijen yokluunda KNPler oalmaz [22]. -merkaptoetanol aerobik geliimlerini stimle eder [22] ve KNPlerin fakltatif anaerob veya mikroaerfilik mikroorganizmalar olduklar da dnlebilir. Antimetabolik aktiviteye sahip bir dizi kemoteraptie kar duyarllklar, hem nkleik asit ve protein biyosentezi hem de solunum enzimleri ilevlerini (nitrofurantoin, trimetropim, trimetropim-slfametoksazol, 5-fluorourasil, sitozin arabinozid, 6aminokaproik asit, antimisin A, sodyum azid, potasyum siyanr) basklamalar ve elat aktivitesine bal olmamalar [30], onlarn biyolojik yaplarn iaret eden kendi replikasyon, protein ve metabolik sistemlerine sahip olduklarnn da bir gstergesi olabilir. Son olarak, KNPler mineral kabuk olmakszn kan damarlarnda patolojik srelere sebep olabilmektedirler [31]; bu durumsa yaplarnda spesifik immnojenik bakteriyal protein antijenlerin varlna ve de bu proteinlerin toksik aktivite benzeri etkilere sahip olduuna iaret edebilmektedir. Hidroksiapatit kristallere sahip olmalar, tavan safra kesesine enjekte edildiklerinde KNP enjeksiyonundan birka kat daha dk siyah pigmentli safra talar oluumuna sebep olmalar [23] KNPlerin ek patojenik mekanizmalarna iaret etmekte ve inorganik model hipotezini eletirerek biyolojik kkenli olmalarn desteklemektedir. Yaynlanm veriler KNPlerin biyolojik yapda olduklarn desteklemekte ve Kajander ve ark. [1] tarafndan nerilen nanobakteri (nanobacteria) terimini geerli klmaktadr. KNPlerin canl organizma olarak kabul grmesinin nndeki tek engel, gnmzde akas tam anlamyla bir genom dizilerinin bulunmamasdr, ancak bu tek bana, onlarn kendi kendine oalabilen dnyadaki en kk yaam formlar olduu teorisini bertaraf edemez ve fizikokimyasal mineral-protein kompleksleri olduklarn kantlayamaz.

KNPlerin hastalklarn etyopatogenezindeki rolleri Literatrdeki birok alma, KNPlerin birok hastaln etyopatogenezinde, zellikle de patolojik kalsifikasyonla ilgili bozukluklarda nemli bir role sahip olduunu gstermektedir (Tablo 3). Martel ve ark. [7] kltr besiyerinde yaygn olarak kullanlan gama-nl serumlarn, gama-nlarnn gerekte sterile edici bir etkisinin olmamas sebebiyle yanl kullanld hipotezini kurdu. Ancak, aada bahsedilen dier btn almalar benzer dozlardaki gama-n uygulamasnn kontrol besiyerlerinde KNP oluumunu baarl bir ekilde nleyebildiini gstermektedir (bu nedenle tm besiyerlerindeki serum sterilize edilmitir). Ayrca Mathew ve ark. [28] KNPleri serumsuz besiyerlerinde de kltre edebilmilerdir. lk ve en ok aratrlan konu, spesifik KNP antijenlerini 30 bbrek tanda saptayan ve buradan ekstrakte ederek kltive eden Kajander ve iftiolu [16] tarafndan 1998de gsterilen KNPlerin nefrolitiazis riski ile ilikileri olmutur. Bu veri, incelenen bbrek talarnn %97,2sinde birka metotla (mesela, immnboyama,, Ca ve 85Sr birleimi deerlendirmesi ile bakteriyolojik ve bakteriyoskopik metotlar) birlikte saptanarak iftiolu ve ark. [17] tarafndan daha ileri aratrmalarla kantlanmtr. Dahas, aadaki raporlar temel alarak KNPlerin nefrolitiazisin etiyolojik etkeni olduu teorisini de nermilerdir [17]. KNPler bbrek talarnn byk ounluunda tanmlanm ve bu talardan ekstrakte edilerek kltre edilmilerdir. Hemen hemen tm bbrek talar, KNPlerin mineral kabuklarnn da bir bileeni olan apatit iermektedir. KNPlerin yalnzca, apatit rettikleri ve bbreklerde biriktikleri bilinmektedir. nkbasyon esnasnda yeni oluan bbrek talarndan KNPler ekstrakte edilerek kltre edilmilerdir. Radyoaktif teknesyum (99mTc) iaretlenerek intravenz olarak tavana enjekte edilen KNPler bbreklerde renotropik bir etki gstermi ve idrarda da saptanabilmitir. Farkl toplumlarda (Fin ve Amerikan) yrtlen benzer almalar birbirine yakn sonular vermitir.

Bu hipotez, Hint poplasyonunda, serolojik (Ouchterlony immndifzyon test), bakteriyolojik ve bakteriyoskopik yntemler kullanarak bbrek talarnn %62sinde KNPleri varln tanmlayan Khullar ve ark. [20] tarafndan ispatlanmtr. Kumar ve ark. [22] serolojik, bakteriyoskopik, bakteriyolojik, genomik ve proteomik yntemler kullanarak KNPlerin Randall plaklarnda kalsiyum oksalat bbrek talar prekrsrleri olarak muhtemel bir rol oynadklarn gstermilerdir. Ardndan bu sonular, KNPleri Randall plaklar tarafndan olumsuz etkilenen bbrek papillasnn yaklak %70%90nda serolojik, bakteriyoskopik ve bakteriyolojik yntemlerle saptayan iftiolu ve ark. [32] tarafndan dorulanmtr (testler farkl spesifite ve duyarllkta yaplmtr). Benzer sonular hastalardan alnan serum analizleriyle de dorulanmtr [32]. Bundan baka, Chen ve ark. [33] nefrolitiazisli hastalarn serumlarnn %92sinde, serum kontrol grubu eksik olarak, KNP varl bulgulamlardr ancak burada rnek miktarnn yetersiz olduu belirtilmelidir (24 denek ve 3 kontrol). Hu ve ark. [34] sanlarda KNPlerin nefrolitiazise sebep olabileceini ve spesifik antibakteriyel aktiviteye sahip tetrasiklinin bbrek ta oluumunu engelleyen elat aktivitesine sahip olduunu gstermilerdir. Shiekh ve ark. [26] tarafndan daha nce benzer sonular elde edilmitir

ancak aratrmalarnda kullandklar sanlarn says ok kktr (3 denek ve 3 kontrol). Ek olarak, almalarnda tetrasiklinin bbrek ta oluumu zerine etkisine yer vermemilerdir [26]. Hjelle ve ark. [18] ise, KNPlerin dier bbrek hastalklaryla ilikileriyle ilgili olarak, polikistik bbrek hastalarnda bakteriyoskopik ve serolojik metotlarla %100lk (srayla, 7de 7si ve 13te 13) ve bakteriyolojik metotta ise %86,4lk (13de 11i) bir ba saptamlardr. KNPlerin bu bozukluklardaki etiyolojik rolleri, o zamandan beri benzer almalarn yaplmamas dolaysyla halen belirsizliini srdrmektedir, ancak polikistik bbrek hastal tans konan hastalarda nefrolitiazis grlmesi sklnn normal poplasyondan birka kat daha fazla olduu bilinmektedir [35]. KNPlerin ayrca tip III kronik prostatit/kronik pelvik ac sendromu etyopatolojisindeki rolleri de aratrlmtr. Shoskes ve ark. [36] dier teraptik yntemlerin bu rahatszla diren gsterdii yerde, 3 ay sren comET tedavisinin (tetrasiklin + etilendiamintetraasetik asit[EDTA] + nutrientler) hastalarn %80inde (Ulusal Salk Enstits Kronik Prostatit Semptom ndeksine gre), bu koullarda en az %25lik bir dzelme gsterdiini ve deneklerin %53nde bu parametrelerin %50den daha yksek ktn bulgulamtr. Ta boyutu, transrektal ultrason testine gre hastalarn %50sinde en az iki kat azalmtr [36]. Ayrca serum rneklerinin %60nda ve idrar rneklerinin %40nda KNP antijenleri ile anti-KNP antikorlar saptanmtr [36]. Zhou ve ark. [37], 2008de dier teraptik yntemlere direnli olan tip III kronik prostatitli byk bir hasta grubunda KNPlere ynelik plasebokontroll bir saaltm giriimi almas yrtmtr. Bakteriyolojik ve bakteriyoskopik yntemlerle birlikte yrtlen tedavi srecinin ardndan, hastalarn yalnzca %16,7sinde prostatik salglar gzlenmi (sre ncesi bu oran %62,5tir); idrarda ise hibir ekilde KNP izine rastlanmamtr (ncesinde bu parametre %12,5tir) [37]. Plasebo gren bir grup denekteyse KNP orannda istatistiksel olarak bir azalma kaydedilmemitir [37]. Benzer sonular hastalarn gsterdikleri ilerlemelerden de elde edilmitir (Ulusal Salk Enstits Kronik Prostatit Semptom ndeksine gre) [37]. Bu saptamalar, KNPlerin tip III kronik prostatit etiyolojisinde bir role sahip olduklar ve bu hastaln tedavisinde etkili bir metot olarak nerilmesi dncesini dourmutur [37]. Son olarak ise, 2010da Shen ve ark. [38] KNPlerin transretral olarak enjekte edilen hayvan modelleri zerinde tip III kronik prostatit geliimde etkili olduklarn gstermitir. Deneye baladktan 1-2 hafta sonra, sanlarda KNPlere kar prostatik akut iltihabik deiimler kendini gstermi; 4 hafta sonra bu iltihabik deiimler kronik hle gelmitir [38]. 8. haftann sonunda sanlarn %70inin (10da 7si) prostatik beze kovuklarnda mikroskopik ta oluumlar saptanmtr [38]. Kontrol grubundaki sanlardaysa kayda deer bir oluum gzlenmemitir [38]. Denek grubundaki sanlarda interlkin-1 ve tmr nekroz faktr- seviyesi kontrol grubundakilerden her zaman daha yksek olarak bulunmutur [38]. Bylece tip III kronik prostatit etiyolojisinde KNPlerin rolleri deneysel olarak dorulanmtr [38]. Genitoriner sistemle ilgili olarak, Zhang ve ark. [39] KNPlerin interstisyel sistit/acl mesane sendromunda etiyolojik bir rol oynadklarn ileri srm, hastalarn mesane dokusu rneklerinin %47,8de (23te 11i) KNPleri serolojik, bakteriyoskopik ve bakteriyolojik yntemlerle saptam ve tetrasiklin muamelesi (oral ve intravezikal yolla) ardndan hastalarn %90,9unun (11de 10u) kayda deer semptomatik olarak geliimler (tam iyileme) sergilediklerini gstermitir. Dier yandan, byle bir tedavinin ardndan deneklerin yalnzca %27,3nde (11de 3) KNP saptanmtr [39]. Ayn yazarlar, testikler mikrolitiazisin etiyolojisinde KNPlerin olas bir role sahip bulunduu hipotezini kurmu ve serolojik, bakteriyoskopik ve bakteriyolojik testler kullanarak %5,9luk (17de 1i) kontrol denekleriyle birlikte hastalarn sperm rneklerinin %58,8inde (17de 10u) KNPlerin varln

gzlemilerdir [40]. Son olarak zetlersek, KNPlerin zellikle genitoriner sistem, nefrolitiazis sreci ve riski ile tip III kronik prostatit/kronik pelvik ac sendromu ile ilikili eitli hastalklarn geliiminde rol oynadklarn sylemek mmkndr. Baz aratrmaclar kardiyovaskler hastalklarn etyopatogenezinde KNPlerin etkilerini aratrmlardr. Maniscalco ve Taylor [41] muhtemelen kalsiyum ynlarnn sebep olduu koroner arter hastalnda, kalsifikasyonda azalmay salayan comET tedavisinin (rektal fitille 1500 mg EDTA, oral yolla 500 mg tetrasiklin ve oral yolla eitli nutrientlerden ibaret bir toz karm) 4 ay etkili bir ekilde uygulanabileceini gstermilerdir (KNPlerin EDTAya olduu gibi tetrasikline de duyarl olduklar bilinmektedir). Miller ve ark. [21] KNPleri serolojik, bakteriyolojik ve bakteriyoskopik olarak kalsifiye anevrizmalarda, kardiyak kapakklarda, karotit plaklarda ve femoral arterlerde saptamlar ancak kalsifikasyon belirtisi gstermeyen anevrizmalarda gzleyememilerdir ki bu da KNPlerin kalp kapakklar ve kan damar kalsifikasyonuna sebep olabilecekleri sonucuna izin vermektedir. Benzer sonular, KNPleri serolojik yntemlerle karotit arterlerin aterosklerotik plaklarnda, be kontrol grubu dnda, %64,3lk bir oranla (14te 9u) saptayan Puskak ve ark. [25] tarafndan elde edilmitir. Ayrca, 42 kalsifiye sklerotik aort rneinin 26sndan baarl bir ekilde KNPleri ekstrakte ederek kltre etmilerdir ki bu da aterosklerozisin etiyolojisine dair bir fikir vermektedir (zellikle kan damar kalsifikasyonu evresinde) [25]. Bartoz-Perez ve ark. [42] KNPleri 75 stenozlu aort kapakklarnn 48inde bakteriyoskopik ve bakteriyolojik yntemlerle saptamlar (%64) fakat salkl kapakklarda bulgulayamamlardr (8de 0). Schwartz ve ark. [31] KNPlerin hayvan modellerinde aortik toksisite gsterdiklerini gzlemilerdir (tavan). Karotit arterlerin bir kolunda hasara yol aarak ve kontrol olarak da kontralateral arterler kullanarak, damar-ii enjekte edilen tuz, mineralize ve demineralize KNPlere duyarllklarn lmlerdir [31]. Arterlerin mineralize KNPlerle tkandklar, bazen de kanalizasyonla birlikte tkanma yaptklar ve bbrek talar kaynakl mineralize KNPlerin tkal damarlarn iinde kalsifikasyon oluturduklar gzlenmitir [31]. Kalsifiye arter kaynakl demineralize KNPler orta derecede hiperplazi, kanalizasyonlu tkanma ve kalsifikasyonu tetiklerken, bbrek ta kaynakl demineralize KNPlerin hasar gren arterlerde asgari eksantrik intimal hiperplaziye sebep olmulardr (tuz gibi). Bu nedenle KNPler hasarl arterlerde kalsifikasyon ve tkanmaya sebep olabilmektedirler [31] ve hatta mineral kabuk olmakszn (yukarya baknz) da kan damarlarnda patolojik sreci tetikleyebilmeleri nemli bir noktadr. Salkl endoteli olan arterlerde KNPleri saptamak zor olmutur [31]. Candemir ve ark. [43] ELISA (enzim-bal immnosorbent inceleme) kullanarak yaptklar epidemiyolojik bir aratrmada anti-KNP antikorlar seviyesi ile halkasal kalp (mitral) kapak riski (kalsifikasyon kalnl ile de birlikte) arasnda bir iliki tespit etmiler ve aadaki mekanizmalar nermilerdir: KNPlerin kalp (mitral) kapakklarnda kolonizasyonu bir immn yant tetiklenmekte, buysa inflamasyon geliimini ve daha sonra da ksr dngyle sonulanan kalsifikasyonu tevik etmektedir. Kolonizasyon sonras KNPler, kendi kendine, komu dokularda da kalsifikasyon oluturabilmektedirler. KNPler kolonizasyon blgesindeki mikroflora kompozisyonu ile miktarn deitirebilmekte ve bakteriyel enfeksiyonlara ve biyofilm oluumuna sebebiyet verebilmektedirler. Ayrca, kalsifikasyon kendi bana, hasarl dokularda dier olas patojenik bakteri kolonizayonunu tevik etmektedir.

Hu ve ark. [44] romatizmal kalp hastalnda, serolojik, bakteriyoskopik ve bakteriyolojik metotlarla KNPlerin kardiyak kalp kapakklar kalsifikasyonuyla ilikilerini incelemilerdir. almalarnda,

kontrol grubunda KNP saptanmazken, kalsifiye rneklerin %89,6snda (29da 26) pozitif sonu elde etmilerdir [44]. Son olarak, Tulunay Kaya ve ark. [45] ELISA yntemi kullanarak anti-KNP antikoru seviyesi ile koroner arterlerin kalsifikasyon derecesi arasndaki ilikiyi gstermilerdir. KNPlerin kardiyak kapakk ve kan damarlarnda yapt kalsifikasyona ilikin tm alma sonular, byk olaslkla byle bir ilikinin varlna iaret etmektedir. Patolojik kalsifikasyona ilikin dier hastalklarda da KNPler zerine allmtr. Sedivy ve Batistutti [46] psammoma cisimcikleri (mikrokalsifikasyonlu) saptanan kt huylu ovaryum tmrlerinin %100nde (7de 7si) KNP antijenleri tespit etmi, ancak mikrokalsifikasyonsuz rneklerde antijen saptanamamtr. [46]. Sonular, mikrokalsifikasyon iermeyen on rnekte KNP antijenleri saptanmazken, psammoma cisimcikleri ieren yedi ovaryum neoplazmasnn yedisinde de KNP antijenleri tespit eden Hudelist ve ark. [19]n yapt almay dorulamaktadr. Bu aratrmada ilgin olarak, psammoma cisimcikleri iermeyen tmr rneklerindeki tm giriimlerde elde edilemezken, psammoma cisimcikleri ieren tm tmr rneklerinden elde edilen KNPlerin mRNAlar ekstrakte edilmitir [19]. Wen ve ark. [47] kolesistolityasizli hastalarn serumlarnda (%31,6) kontrol grubundakilerden (%8) kayda deer lde daha sk olarak KNP antijenleri gzlemilerdir. Ayrca, kolesistolityasiz srecinde olgularn %35inde safra kesesi mukozasnda KNP enfeksiyonu saptanmtr [47]. lgin olarak, hastalarn %42,5inin safrasnda KNP antijenleri saptanm ancak safra kesesi mukozasnda gzlenememitir, bu gzlem safra kesesi mukozasnn KNPlerin szmasn engelleyebildiini dndrm, ancak KNPler mukoza ve alt-mukozay enfekte ettiklerinde kalsifikasyon ve safra kesesi fibrosisine sebep olabilmilerdir [47]. Wang ve ark. [23] intravezikal olarak enjekte edilen besiyeri kaynakl KNPlerin ve hidroksiapatit kristallerinin tavanlarn %20sinde (10da 2si) siyah safra ta pigmenti oluumuna sebep olduklarn gzlerken, kolesistolityasizli safra hastalarndan ekstrakte dilen KNPlerinse tavanlarn %80inde (10da 7si) siyah safra ta pigmenti oluturduklarn gzlemilerdir. Bu nedenle bu yazarlar, inorganik hidroksiapatit kristallerinin kolesistolityasizi (zellikle siyah pigmentli safra talar oluumunda) tetiklemede KNPlerle edeer olmazken, KNPlerin bu patolojik oluumda bir etken olabilecei sonucuna varmlardr [23] ki bu sonular Schwartz ve ark. [31]nn hayvan modelleri zerinde gsterdii gibi, KNPlerin patojenik aktivite gsterirken, hidroksiapatitin byle bir zellik sergileyemedii sonucunu elde eden almasyla tutarldr. Pretorius ve ark. [48] Gney Afrikada salkl kadnlar ve insan immn-yetmezlii virs (HIV) ile enfekte kadnlarda KNP antijenleri ile anti-KNP antijenleri yaygnln aratrmlardr. Aratrma sonularna gre, kontrol grubunda her iki anti-KNP antikorlar ile KNP antijenleri asndan %5lik bir oran elde edilirken, HIV-enfekte kadnlarda bu oran anti-KNP antikorlar ile KNP antijenleri asndan, srayla %85 ve %7,5 olarak bulunmutur [48]. lgin olarak HIV ile enfekte annelerin bebekleri arasnda yaplan ELISA testi sonularna gre %70 KNP antijenleri saptanm ve kanlarndaki antijen seviyeleri anneleriyle karlatrldnda onlardan daha yksek kmtr [48]. ki HIV-pozitif bebein kannda en yksek seviyede tespit edilen bu antijenlerin annelerinde de bulunduu saptanmtr [48]. Yazarlar , bu aratrma sonularna dayanarak KNP enfeksiyonunun frsat doasna [48] ve transplasental veya perinatal yolla anneden bebee geebileceine dair nermelerde bulunmulardr. Son olarak ise KNPlerin patolojik plasental kalsifikasyonda olas bir etiyolojik role sahip olduklar bakteriyoskopik almalarla gsterilmitir [49].

Sonu Epistemiyolojik analizler iki hipotez (KNPlerin fizikokimyasal ve biyolojik doalar) arasndaki dengeyi tekrar nanobakteri olarak isimlendirilen biyolojik yrnge zerine kaydrmtr, ancak ayn zamanda KNPlerin doas zerine tartmalar, genomlar tam olarak ak bir ekilde tanmlanana dek devam edecektir. Hlbuki KNPlerin birok hastaln etyopatogenezinde nemli bir role sahip olduklar aktr, hayvan modelleri zerinde yrtlen epidemiyolojik almalar ve deneysel aratrmalar biyolojik kkenlerini kantlasa da, bu iliki onlarn yaplarna dair tartmalardan bamszdr. Bu nedenle bir organizmada KNPlerin tespit edilmesi fizyolojik deil, patolojik bir sretir. KNPlerin allmasndaki asl nemli nokta, hastalklarn etiyotropik tedavisine ynelik etkili metotlar ve ayrca spesifik nleyici tedbirler ile tan testleri gelitirmektir. Mevcut serolojik testler, MoAblarn biyolojik svlardaki proteinler varlnda, KNP antijenleriyle apraz reaktivitelerinden dolay spesifite yeterliliinde phe uyandrmaktadr, bakteriyoskopik yntemler ok zor, pahal ve youn emek isterken bakteriyolojik testlerse uzun bir sreyi gerektirmektedir. Genomik metot (polimeraz zincir reaksiyonu), KNP nkleotit dizisinin varsaylan mevcut spesifik primerleri nedeniyle erken evrelere dair proteomik testler gelitirilmesini gvenilir klmamaktadr. Buradaki olas aratrma rotalar, daha spesifik KNP-antijeni ve anti-KNP MoAblarnn ve de KNP kltivasyonunu hzlandrmak iin yeni besiyerlerinin gelitirilmesidir (bu ayrca, mikroskobik KNP kolonilerinin von Kossa boyasyla boyanarak incelenmesiyle bakteriyoskopik metodun kullanmn da kolaylatrabilir ki bu da elektron mikroskobundan daha ucuz ve de daha kullanldr). KNP genomunun doru sekanslanmas kesinlikle spesifik primerleri ortaya karacak ve de KNPlere ilikin genomik testlerin gelitirilmesini mmkn klacaktr. Ayrca tbbi uygulamalarda kullanlan tedavi ve dezenfeksiyonlarda KNPlerin eitli antimikrobiyal kemoteraptiklere duyarllk ve direnleriyle ilgili daha ileri aratrmalara gerek vardr. KNPlerle ilgili hastalklarn nlenebilmesi iin hem ekolojik ve hijyenik hem de kemopreventif dzeyde optimum analizler yaplabilir. Bylesi kompleks nlemler, KNPlerle ilikili hastalklarn orann ve bunlara bal ekonomik kayplar, yetersizlikleri ve lmcll azaltabilir ve ayrca bu hastalarda yaam kalitesini arttrabilir. Bu amaca ulamak iinse temel, translasyonel ve klinik almalar gereklidir. KNPlere ilikin daha ileri aratrmalar aadaki gibi snflandrlabilirler: KNPlerin yeryznde kendi kendini kopyalayabilen en kk yaam formlar olduklarn kantlamak zere, nkleik asit ekstraksiyonu ile ardndan giriilecek genom dizilerine ynelik aratrmalarla patojenik zellikleri de dahil eitli zelliklerinin aratrlmasna odaklanlan temel aratrmalar. Zaten bu gruba dahil edilebilecek birok temel aratrma (mesela, KNPlerde DNA varl DNA-spesifik boyalarla gsterilmi ancak DNA ekstrakte edilememitir) yrtlmtr [17][18][20][21][23][24] ve bunlar ilk kuak almalar olarak grlebilir. Hudelist ve ark. [19] ile Kumar ve ark. [22] tarafndan yaplan almalar daha ileri aratrmalar iin bir prototip (baka bir ifadeyle ikinci kuak almalar da denebilir) olarak varsaylabilir nk kesin bir sekans analizi yrtlemese de bu almalarda KNP nkleik asitleri baarl bir ekilde ekstrakte edilmitir. Sonu olarak, KNP genomuna dair yrtlebilecek kesin bir sekans analizi almas, nc kuak olarak nitelenebilir. KNPlerin immn yant zelliklerini inceleyen temel aratrmalar. Bugne dek, eitli poplasyonlarda KNP antijenleri ve anti-KNP antikorlarnn prevalans zerine [27] baz almalar yaplsa da ve eitli patolojik koullarda analizler [36][43][45][48] elde edilse de henz bu alanda kapsaml aratrmalara giriilmemitir. Bu alana ynelik ileri almalar KNP

ile ilikili hastalklarda immn yantn (mesela, eitli lenfosit alt-gruplarnn ve sitokinlerin nemi) belirli hcresel ve humoral bileenlerinin rollerine iaret etmelidir. Benzer ekilde KNPlere ynelik doutan gelen ve adaptif immn yantn zellikleri tanmlanmal, KNP ile indklenmi immn yant reglasyonu incelenmeli, immnolojik hafza zellikleri analiz edilmeli ve ilgili hastalklarn immnoterapi olanaklar aratrlabilmelidir. KNPlerin identifikasyonu ve ilikili olduklar hastalklarn tans asndan yeni metotlarn gelitirilmesine ynelik temel aratrmalar (mesela, aratrmalar, yeni spesifik KNP antijenleri veya anti-KNP MoAblarnn nin ekstrakte edilmesi, yeni kltr besiyerlerinin gelitirilmesi ve de yeni boyama metotlarnn tanmlanmas iin ynlendirilmelidir). Bunlar, Kajander ve iftiolu [16], Kumar ve ark. [22] ve Shiekh ve ark. [26]n KNPlerle ilgili birok yeni metotlarn anlattklar almalarnn ardndan olduu gibi, benzer bir bulua nayak olabilirler. KNPler ve eitli hastalklarn etyopatogenezi ve de bu hastalklarn tedavisine ilikin yeni yollarn aratrlmas, denenmesi ve desteklenmesi arasndaki yeni balantlarla ilgilenecek hayvan modelleri zerindeki deneysel ve epidemiyolojik almalar. Bugne dek bu tipte belli almalar baaryla yrtlmtr (hayvan modelleri zerindeki aratrmalar [23][26][31][34][38] ve epidemiyolojik almalarda [16][22][25][32][33][36][37][39-49] olduu gibi). ki adet rapor, comET tedavisinin KNP-ilikili hastalklarn tedavisinde etkili makul bir metot olduunu bildirmektedir [36][41]. Gelecek aratrmalar kesinlikle, patolojik durumlarla KNPler arasndaki ilikide ve bu hastalklarn tedavisine dayal yeni metotlarn gelitirilmesinde yeni keiflere imza atacaktr. Bugne dek yaplan almalarn byk ksmnda rneklem bykl (denek veya deney says azl) grnrdeki balanty belirlemek adna kesinlikle yetersiz oluundan dolay, ileriki epidemiyolojik aratrmalarda artan lde rneklem alanna gerek duyulduunun altna izmek nemli bir noktadr. Biyolojik rneklerden KNP identifikasyonda farkl metotlarn kombinasyonuna da gerek vardr. Bu ayrca hayvan modeli deneylerindeki olgular iin de geerlidir ve mineralize ve demineralize KNPlerin zelliklerinin (Schwartz ve ark. [31]n almasndaki gibi) ve ayrca yalnzca hidroksi apatit kristallerinin oluturduklar etkilerin yannda KNPlerin etkilerinin de karlatrlmal olarak incelendii farkl gruplara ihtiya vardr (Wang ve ark. [23]n aratrmalarndaki gibi). KNP-ilikili hastalklarn nlenmesinde ekolojik, hijyenik ve farmakolojik almalar. Bugne kadar herhangi bir aratrma gerekletirilmemitir; ancak Shoskes ve ark. [36] ve Maniscalco ve Taylor [41] almalarnda comET tedavisinin bu amala kimyasal-koruyucu bir ilev grdn belirtmektedirler. uras aktr ki, KNP-ilikili hastalklara kar nleyici tedbirlerin gelitirilmesi, desteklenmesi ve uygulanmas ileriki aratrmalarn amalar olmaldr.

Kukusuz ki, gelecekte yrtlecek temel, translasyonel ve klinik aratrmalar KNPlerin biyoloji ve tptaki rollerine aklk getirecek ve bu bilim alannn teorik ve pratik olarak gelimesine nemli katklarda bulunacaktr. Kaynaklar
1. Kajander EO, Kuronen I, Akerman K, Pelttari A, Ciftcioglu N. Nanobacteria from blood, the smallest culturable autonomously replicating agent on earh. Proc Soc Photo Opt Instrum Eng. 1997;3111:420428. 2. Cisar JO, Xu DQ, Thompson J, Swaim W, Hu L, Kopecko DJ. An alternative interpretation of nanobacteria-induced biomineralization. Proc Natl Acad Sci U S A. 2000;97(21):1151111515.

3. Drancourt M, Jacomo V, Lpidi H, et al. Attempted isolation of Nanobacterium sp. microorganisms from upper urinary tract stones. J Clin Microbiol. 2003;41(1):368372. 4. Urbano P, Urbano F. Nanobacteria: facts or fancies? PLoS Pathog. 2007;3(5):e55. 5. Raoult D, Drancourt M, Azza S, et al. Nanobacteria are mineralo fetuin complexes. PLoS Pathog.2008;4(2):e41. 6. Martel J, Young JD. Purported nanobacteria in human blood as calcium carbonate nanoparticles.Proc Natl Acad Sci U S A. 2008;105(14):55495554. 7. Martel J, Wu CY, Young JD. Critical evaluation of gamma-irradiated serum used as feeder in the culture and demonstration of putative nanobacteria and calcifying nanoparticles. PLoS One.2010;5(4):e10343. 8. Wu CY, Martel J, Young D, Young JD. Fetuin-A/albumin-mineral complexes resembling serum calcium granules and putative nanobacteria: demonstration of a dual inhibition-seeding concept. PLoS One. 2009;4(11):e8058. 9. Young JD, Martel J, Young D, et al. Characterization of granulations of calcium and apatite in serum as pleomorphic mineralo-protein complexes and as precursors of putative nanobacteria. PLoS One.2009;4(5):e5421. 10. Young JD, Martel J, Young L, Wu CY, Young A, Young D. Putative nanobacteria represent physiological remnants and culture by-products of normal calcium homeostasis. PLoS One.2009;4(2):e4417. 11. Kumon H, Matsumoto A, Uehara S, et al. Detection and isolation of nanobacteria-like particles from urinary stones: long-withheld data. Int J Urol. 2011;18(6):458465. 12. Schlieper G, Krger T, Heiss A, Jahnen-Dechent W. A red herring in vascular calcification: nanobacteria are proteinmineral complexes involved in biomineralization. Nephrol Dial Transplant.2011;26(11):34363439. 13. Maniloff J. Nannobacteria: size limits and evidence. Science. 1997;276(5320):1776. 14. Glass JI, Assad-Garcia N, Alperovich N, et al. Essential genes of a minimal bacterium. Proc Natl Acad Sci U S A. 2006;103(2):425430. 15. Volke F. Nannobacteria: size limits and evidence. 1997. [Accessed on December 20, 2012]. Available at: http://naturalscience.com/ns/letters/ns_let02.html. 16. Kajander EO, Ciftioglu N. Nanobacteria: an alternative mechanism for pathogenic intra- and extracellular calcification and stone formation. Proc Natl Acad Sci U S A. 1998;95(14):82748279. 17. Ciftioglu N, Bjrklund M, Kuorikoski K, Bergstrm K, Kajander EO. Nanobacteria: an infectious cause for kidney stone formation. Kidney Int. 1999;56(5):18931898. 18. Hjelle JT, Miller-Hjelle MA, Poxton IR, et al. Endotoxin and nanobacteria in polycystic kidney disease.Kidney Int. 2000;57(6):23602374. 19. Hudelist G, Singer CF, Kubista E, et al. Presence of nanobacteria in psammoma bodies of ovarian cancer: evidence for pathogenetic role in intratumoral biomineralization. Histopathology.2004;45(6):633637. 20. Khullar M, Sharma SK, Singh SK, et al. Morphological and immunological characteristics of nanobacteria from human renal stones of a north Indian population. Urol Res. 2004;32(3):190195. 21. Miller VM, Rodgers G, Charlesworth JA, et al. Evidence of nanobacterial-like structures in calcified human arteries and cardiac valves. Am J Physiol Heart Circ Physiol. 2004;287(3):H11151124. 22. Kumar V, Farell G, Yu S, et al. Cell biology of pathologic renal calcification: contribution of crystal transcytosis, cellmediated calcification, and nanoparticles. J Investig Med. 2006;54(7):412424. 23. Wang L, Shen W, Wen J, An X, Cao L, Wang B. An animal model of black pigment gallstones caused by nanobacteria. Dig Dis Sci. 2006;51(6):11261132.

24. Zhou HD, Li GY, Yang YX, et al. Intracellular co-localization of SPLUNC1 protein with nanobacteria in nasopharyngeal carcinoma epithelia HNE1 cells depended on the bactericidal permeability increasing protein domain. Mol Immunol. 2006;43(11):18641871. 25. Pusks LG, Tiszlavicz L, Rzga Z, Torday LL, Krencs T, Papp JG. Detection of nanobacteria-like particles in human atherosclerotic plaques. Acta Biol Hung. 2005;56(34):233245. 26. Shiekh FA, Charlesworth JE, Kim SH, et al. Proteomic evaluation of biological nanoparticles isolated from human kidney stones and calcified arteries. Acta Biomater. 2010;6(10):40654072. 27. Kajander EO, Ciftcioglu N, Aho K, Garcia-Cuerpo E. Characteristics of nanobacteria and their possible role in stone formation. Urol Res. 2003;31(2):4754. 28. Mathew G, Mckay DS, Ciftioglu N. Do blood-borne calcifying nanoparticles self-propagate? Int J Nanomedicine. 2008;3(2):265275. 29. Sommer AP, Hassinen HI, Kajander EO. Light-induced replication of nanobacteria: a preliminary report. J Clin Laser Med Surg. 2002;20(5):241244. 30. Cftoglu N, Miller-Hjelle MA, Hjelle JT, Kajander EO. Inhibition of nanobacteria by antimicrobial drugs as measured by a modified microdilution method. Antimicrob Agents Chemother. 2002;46(7):20772086. 31. Schwartz MA, Lieske JC, Kumar V, Farell-Baril G, Miller VM. Human-derived nanoparticles and vascular response to injury in rabbit carotid arteries: proof of principle. Int J Nanomedicine.2008;3(2):243248. 32. Ciftioglu N, Vejdani K, Lee O, et al. Association between Randalls plaque and calcifying nanoparticles. Int J Nanomedicine. 2008;3(1):105115. 33. Chen L, Huang XB, Xu QQ, Li JX, Jia XJ, Wang XF. Cultivation and morphology of nanobacteria in sera of patients with kidney calculi. Beijing Da Xue Xue Bao. 2010;42(4):443446. 34. Hu WG, Wang XF, Xu T, et al. Establishment nephrolithiasis rat model induced by nanobacteria and analysis of stone formation. Beijing Da Xue Xue Bao. 2010;42(4):433435. 35. Torres VE, Wilson DM, Hattery RR, Segura JW. Renal stone disease in autosomal dominant polycystic kidney disease. Am J Kidney Dis. 1993;22(4):513519. 36. Shoskes DA, Thomas KD, Gomez E. Anti-nanobacterial therapy for men with chronic prostatitis/chronic pelvic pain syndrome and prostatic stones: preliminary experience. J Urol.2005;173(2):474477. 37. Zhou Z, Hong L, Shen X, et al. Detection of nanobacteria infection in type III prostatitis. Urology.2008;71(6):10911095. 38. Shen X, Ming A, Li X, Zhou Z, Song B. Nanobacteria: a possible etiology for type III prostatitis. J Urol. 2010;184(1):364 369. 39. Zhang QH, Shen XC, Zhou ZS, Chen ZW, Lu GS, Song B. Decreased nanobacteria levels and symptoms of nanobacteriaassociated interstitial cystitis/painful bladder syndrome after tetracycline treatment. Int Urogynecol J. 2010;21(1):103109. 40. Zhang QH, Lu GS, Shen XC, et al. Nanobacteria may be linked to testicular microlithiasis in infertility.J Androl. 2010;31(2):121125. 41. Maniscalco BS, Taylor KA. Calcification in coronary artery disease can be reversed by EDTA-tetracycline long-term chemotherapy. Pathophysiology. 2004;11(2):95101. 42. Bratos-Prez MA, Snchez PL, Garca de Cruz S. for Grupo AORTICA (Grupo de Estudio de la Estenosis Artica) Association between self-replicating calcifying nanoparticles and aortic stenosis: a possible link to valve calcification. Eur Heart J. 2008;29(3):371376.

43. Candemir B, Ertas FS, Kaya CT, et al. Association between antibodies against calcifying nanoparticles and mitral annular calcification. J Heart Valve Dis. 2010;19(6):745752. 44. Hu YR, Zhao Y, Sun YW, et al. Detection of nanobacteria-like material from calcified cardiac valves with rheumatic heart disease. Cardiovasc Pathol. 2010;19(5):286292. 45. Tulunay Kaya C, Sinan Ertas F, Hasan T, et al. Anticalcifying nanoparticle antibody titer is an independent risk factor for coronary artery calcification. Coron Artery Dis. 2011;22(6):394400. 46. Sedivy R, Battistutti WB. Nanobacteria promote crystallization of psammoma bodies in ovarian cancer. APMIS. 2003;111(10):951954. 47. Wen Y, Li YG, Yang ZL, et al. Detection of nanobacteria in serum, bile and gallbladder mucosa of patients with cholecystolithiasis. Chin Med J (Engl). 2005;118(5):421424. 48. Pretorius AM, Sommer AP, Aho KM, Kajander EO. HIV and nanobacteria. HIV Med. 2004;5(6):391393. 49. Agababov RM, Abashina TN, Suzina NE, Vainshtein MB, Schwartsburd PM. Link between the early calcium deposition in placenta and nanobacterial-like infection. J Biosci. 2007;32(6):11631168.

eviri: Serdar L. etin E-posta: arrakis@windowslive.com