bocalyordum, zihnimi bir soru kemiriyordu, -Nasl bir
metod olmal ki kurtuluu yakalayalm? Bu soru uzun zaman zihnimi igal etti, ite bu balamda una karar verdim; Bu dinin menheci Rabbani, Nebevi, Selefi mefhumda olmadka kurtulu mmkn olmayacaktr. Bu mmetin ilki nasl bir menhecle kurtulua erdiyse, sonu da o menhecle kurtulacaktr.
Ubeydullah Arslan Ubeydullah Arslan Ubeydullah Arslan Ubeydullah Arslan International International International International Islamic Islamic Islamic Islamic University University University University 08 Mart 2012 Perembe 08 Mart 2012 Perembe 08 Mart 2012 Perembe 08 Mart 2012 Perembe
;-=,- Q-=,- = ;~-
Hamd, Allaha salt ve selam Resulne sekin ashabnn zerine olsun. slami sahada davet ve slah yolunda hizmet veren, insanlarn kurtuluuna vesile olmak isteyen eitli slami cemaatlere ahit oluyoruz.
Her cemaat kendine zg hedefler ve kriterler belirleyerek bu uurda mcadele etmekte, bal olduu hizbin hedefini mukaddes grmekte, doru istikamet zere yrdne inanmaktadr.
Kimileri bal olduklar hocalarnn, liderlerinin, nderlerinin ahsi grlerine dayanarak, batl menhecler ortaya koymakta, mmetin sapmasna, batl itikadler ve ameller tamasna, toplumun sahih dinden uzaklamasna sebep olmaktadr.
Peki, Davet ve slah yolunda nasl bir yol edinmek gerekir? Sahih menhec nedir? Hatalardan ve batl metotlardan nasl uzak kalnr?
Bu dinin menheci; Rabbani, Nebevi, Selefi mefhumda olmadka kurtulu mmkn olmayacaktr. Bu mmetin ilki nasl bir menhecle kurtulua erdiyse, sonu da o menhecle kurtulacaktr. Biz bu almada sahih menheci ortaya koyacak, sonra da sizleri bu mukaddes harekete davet edeceiz.
Bu dinin menheci; ahslarn grlerine ve bak alarna deil, mmetin selefine bal kalmak zorundadr. Tevhidi ve dnyevi saadet; ancak nasslar ahsi grlerin nne almakla gerekleir.
te bu balamda sahih bir menhec belirlemek, somut kriterler ortaya koymak, yolumuzu aydnlatacak kavi referanslarmz sunmak gerekir.
Hibir beeri dzenin referansz kalmad, ille belirli kriterler belirledii, topluma ilkeler takdim ettii asrmzda, dinin referansz ve menhecsiz olduunu dnmek byk bir yanlgdr.
Selefi Davetin toplumsal davet ve slah yolunda er delile dayanan, tertemiz bir yntemi vardr. Bu yntem, 1400 yldr mmetin selefi tarafndan uygulanmtr.
Bu hususta mslman ferde den vacip; bu yntemin ilkelerine smsk sarlmak, ondan uzak kalmamaktr. Rabbim bu ilkelere sadk kalmay, anlamay, korumay, ona davet etmeyi kolaylatrsn.
imdi size selefi hareketin toplumsal davette ve slahta gz nnde bulundurduu temel alt kriteri zikredeceim.
Rabbim beni ve okuyan kardeimi baarl klsn, anlama kolayl versin. Deerli kardeim bu maddeleri ezberlersen ok hayrl bir adm atarsn.
1.Kriter: Selefi hareket -davet ve slah yolunda- delile zen gsterir, delille hareket eder. Dayand deliller ise: Kuran, Snnet ve mmetin selefidir.
Bu ilk kriterimiz selefi davette ok nemlidir. Olmazsa olmazlardandr. Bu maddenin anlam udur; dini meselede delile zen gstermek, her ilmi konuda ayet ve hadise dayanp, ahsi grten, batl hevadan, akli karmlardan uzak kalmaktr.
Ey iman edenler! Allah ve Resulnn (verdii bir hkmn- emrin) nne gemeyin. Allahtan korkun, phesiz ki Allah iiten ve bilendir. (Hucurat1)
Hibir beerin -alim, fakih, muhaddis, yazar, hoca, imam- kim olursa olsun, kiisel grn ileri srerek, batl hevasn konuturarak, din adna konuma hakk yoktur.
slam; hibir beerin kiisel bakna ve batl hevasna ihtiya duymaz. O ilahi, Rabbani delile dayanan bir dindir. Din; Allahn dini, eriat da Allah ve Resulnn eriatdr. Bu nedenle kimsenin din ve eriat belirleme hakk yoktur.
Allahn izin vermedii bir konuda -din koyucu olmak- byk gnahtr. Bu sebeple kimsenin din adna konuup, batl hevasn din diye sunmas caiz deildir.
Bir kimsenin; delile dayanmayan kavline iltifat edilmez, Sz ve amel; ancak delille ortaya konulduu zaman ilim hkmn alr. Dinde delil ve isnad asldr.
Gnmzde kiisel bakn -dini bir emir gibi- takdim eden ok kimse bulunmaktadr. Akln ne alp, nass terk eden, 1400 yldr mmetin selefinin kabul ettii gerekleri, sarih delilleri inkr eden medyatik ve akademik ahslara ahit oluyoruz. Bu kimselerden bazlar dini kkten inkr ederken, bazlar da dinin asl kaynaklarna kar sava amaktadr.
Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem yle buyurur: Tutunduunuz mddete benden sonra saptmayacanz iki ey braktm, Allahn kitab ve snnetim.(Malik Muvatta sahih)
Eer Mslmanlar bu nebevi vasiyeti ve emri, hakkyla fehmetmi olsalard, itikadi sapkla ve bidatlere dmez, dinde arla ynelmez, kiisel grlerini din diye sunmazlard.
Eer mslmanlar toplumsal davette ve slahta; ayrca - dini anlama ve alglamada- delile zen gsterseydi, toplumsal davetlerinde hata etmezdi.
O halde mslmanlarn sorunu dinde menhec sorunudur. Dini anlama/alglama/telakki etmede sahih nebevi-selefi bir menhec ortaya koyamamalardr. Sahih menheci ortaya koyan mmetin evlatlarn da eitli lakaplarla sulamadr.
Dinde delille hareket etmek; selefin en byk kriteridir. Selefi daveti, dier davetlerden ayran en belirgin alamet-i farika, delille iman ve ibadet etmektir.
Eer limler ve davetiler; toplumsal davetlerinde ve ilmi seminerlerinde, delile zen gstermeyi retselerdi, Abdlazizin, Mustafann, Yaarn, Zekeriyann Mehmetin, Alinin, Ahmedin grne iltifat etmezdi.
Yukarda adn andmz kimselerin szleri ve grleri masum deildir, onlar masum grmek, koruma altna almak,, dokunulmazlk zrhna brmek, eserlerini en doru eser gibi tantmak byk yanlgdr ve cehalettir.
bn Abbas r.h.- kiilerin grlerinin masumlatrlmas hususunda mthi bir sz sylemitir, ite o tarihi sz: Banza gkten ta yamasndan korkuyorum ben Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu diyorum, siz ise Ebu Bekir ve mer r.ahuma- byle dedi diyorsunuz.
Baknz bu sz, Ebu Bekir ve merin kavlini, peygamberin kavlinin nne alnmas durumunda sylenen bir szdr, peki bir tarikat hnn, limin, liderin kiisel batl bakn peygamberin kavlinin nne alnmas durumunda hkm nasldr? Ona siz karar verin.
u szn batllnda phe duyulur mu bir okuyalm: Mezhep imamlarmzn grne muhalif her hadis ya mensuh, ya zayf, ya tevile mstahaktr. Okuduunuz bu sz, batl olup selefi hareketin kabul etmeyecei bir szdr.
Selefi davette bu sze asla yer yoktur, reddedilir, zira bu szde mezhep imamlar masumlatrlm, hadisle amel etme ve sahih delile dayanma hususu basite alnmtr. Mezhep imamlar bu batl sz iitseydi kar kard.
Onlar sahih snnete balanmada ve ona davette -gz ap kapncaya kadar bile olsa- gzide imamlard.
Yaadm bir an, bu konuyu daha iyi aydnlatmaktadr, bir okuyalm arpcdr, bir gn sadece hocalarn itirak edildii yazar Yusuf Kerimolu/Hsn Aktan seminerine davet edilmitim. Hoca efendi konumasn bitirince soru faslna geildi. Biz konuma esnas boyunca sessiz kaldk dinleyici olduk, krc asla bir sz sylemedik bu yakmazd da. Ancak kendini beenmi, kibirli bir Molla - genelde kibirlidirler- bir soru iin parman kaldrd bir soru sordu: Hocam baz kimseler dini konularda deliliniz nedir diye srekli delil istiyor, ayrca bu kimseler hadis hastalna tutulmular, her dini konuda hadis delili istiyorlar, bunlara ne dersiniz.
Soruda, selef ehline-Ehl-i hadise ar bir satama vard, oysaki sulama batl ve yersizdi. Zira dinde bir konu hakknda delil istemek ve hadis delili talep etmek, ilmi bir hakt. Bu talep merudu. Ancak kibirli molla marazl kimliini ne alarak krc olmutu. Tabi soruya itiraz ettim, soru eklinin hatal olduunu, sulamann yersizliini ilettim. Ksa bir gerginlik yaand. Yusuf Kerimolu seminer bitiminde kibirli mollay uyararak soru eklini dzeltmesini, krc olmamasn sulamamasn istedi, hoca efendinin bu tavrysa gayet gzeldi.
te grld gibi delile dmanlk byk bir hatadr. Selefi davette delil ilk kriterdir. Delilsiz din alglamasn tavsiye etmek ilmi hatadr, selefi menheci hakkyla kavramamaktr. Bu konu almken Minberde ilmi hata eden mer ibn Hattab sahabi annemizin ayet deliliyle tashih etmesi ok anlaml, hatrlanmas gereken mehur bir andr.
2.Kriter: Selefi hareket - davet ve slah yolunda- bina olduu menhec salam bir ilkeye, gl bir ilme ve dinde ince anlaya dayanr.
,-- _'= '' _' , = ',-- - - . De ki: ite bu benim yolumdur, Allaha basiretle davet ederim. (Yusuf108)
Selefi hareket, davette basireti, hikmetli konumay, ince anlay, gler yzl davranmay, yumuak olmay esas edinir. Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem teblie gnderdii ashabndan ince anlayl fakih olanlar seer, bu hususa zen gsterirdi.
Musab bin Umeyri, Muaz bin Cebeli, Abdullah ibn meri v.b. ashab seer grevlendirirdi. Bu sahabiler hem ilim hem hitabet hem fkh gzelliine sahipti.
Muhatap olduklar kavimleri gzel bir yntemle, ince bir fkhi anlayyla, edep ve hrmet dolu bir tavrla davet ederlerdi.
Mslman olan bir sahabi dini Peygamberden renir, izniyle bildiini gider, insanlar Allaha davet ederdi. Asr- saadette daveti olmak iin ille lim olmak gerekmiyordu. Toplumsal davette ve slahta gzel bir yntem ve ince anlay nemliydi bu yeterlilik daveti olmay kolaylatrd. O halde 2.kriter gerei davet ve slah yolunda selefi hareket bu esasa byk deer verir.
3- Selefi hareket -davet ve slah yolunda- frdan, tali meselelerden nce akideye, usule, zen gsterir, ncelikle en ehem/nemli, en hassas meselelere ynelir. Ksaca evveliyatlar ne alr.
Bu maddeyi biraz daha anlalr klmak iin aalm: Selefi hareket akide, terbiye, davet, slah ierikli bir harekettir. Selefi davet, itikad tashihini ama edinir. tikad dzelmeyen bir toplumun slah olamayacana inanr. Bu nedenle tarih boyu mcadele eden selefi nderler, toplumlarn akidesini sahih akideye ulatrmak iin aba sarf etmitir.
Bu sebeple; selefi hareketin asl hedefi, toplumun batl itikadn, irke dayal inancn tevhidle dzeltmektir. Ferdlerin ve toplumun hurafe anlaylarn tayir ederek, yerine sahih selefi salihin akidesini tesis etmektir. Bunu gerekletirirken salam bir usule ve ilim ehlinin tavsiyelerine dayanr.
O halde selefi hareket toplumsal davet ve slah yolunda, nce ehem meseleleri nceler. lk mesele olarak, akide tashihine ynelir. Akideyi slah etmeden, fkhi kavgalar ve yersiz tartmalar amay kabul etmez, ayrca fkhi meseleyi tedriciyyen amaya alr.
Gnmzde evveliyat gzetmeyen hataya den mslmanlara, nce sahih akideyi yaymay, sonra merhale merhale ibadetlerle ve fkhi konularla alakal konular ilemeyi tavsiye eder.
Bu konuda Resulullah sallallahu aleyhi ve sellemin Muaz bin Cebeli, Yemene gnderirken, Ya Muaz sen kitap ehli bir kavme gidiyorsun onlar ilkin La lahe lallahabir baka rivayette Allah birlemeye- davet et, eer bunu kabul ederlerse Allahn gece ve gndz iinde be vakit namaz farz kldn haber ver demesi anlamldr.
Bu hadiste ilkin akide tashihi sonra fkhi konulara merhale merhale gei sz konusudur. Oysa kitap ehli o dnem karlkl faiz alp veriyor, kendilerine haram olan i yan yiyor, byk gnahlar iliyordu. Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem ve Muaz bin cebel bu hususlar bilmelerine ramen, bir tek olan Allahn birliine davet etmesi davette ilkin akide gereini ilemek gerektiini ispat eder.
Ancak gnmzde bu sralama tersine dnm, akideyi tashih etmek yerine, ibadetlerde ve fkhi baz konularda tartmalara dalnm, karlkl sulamalara kadar gidilerek kalpler krlm, hiziplemeye adma atlmtr.
O halde selefi hareket davet ve slah yolunda 3. kriter olarak toplumun akidesini slah etmeyi ama edinir. Bu konuda gayet gl bir tavr sergilemeliyi ister. Zira en byk gaye beeriyeti insana kulluktan Allaha kullua armak, Vel ve Ber kavramn alamak, tautu ve hurafe inanlar tantmak, irke kap aan yollar tkamaktr.
4. Kriter: Selefi hareket -davet ve slah yolunda- davet ettii kimselerin halini gzetir, davette baarya sevk edecek yolu seer ve uygular.
Bu selefi hareketin en nemli grd bir konudur. Zira davette baarl olmak iin bu konuda tahasss ehli olmak gerekir. Peygamberin Muaz bin Cebele Ya Muaz sen kitap ehli bir kavme gidiyorsun buyurmas ok manidardr.
Bu sylemde muhatap olunan kimseleri tanma zorunluluu ve onlarn ihtiyalarna gre davranmak gerektii anlalr.
Nitekim nebimiz birok kez davet ettii mriklerin konumunu boyutunu gzetmitir. Sahabi sahih rivayette gelir yle der: Peygamber bize vaaz ve nasihat etmek istediinde bizim en uygun vaktimizi seerdi demesi dndrcdr.
slama uzak olan kimselerin inanlar, kltrleri, yaam ekilleri farkl olabiliyor, bu durumda farkl yaplara sahip kimselere, en uygun yolu semek davetinin mahirliini ispat eder.
rnein Laiklerin, demokratlarn, liberallerin, komnistlerin farkl farkl dnce yaplar, yaklam tarzlar vardr, bunlarn her birine zel bir davet yolu semek gerekir.
Yine irke dm tarikata bal kitlelere, bidat ileyen topluluklara ynelik zel bir davet tarz uygulamak gereklidir. te selefi hareket davet ve slah yolunda bu temel kriteri de gzetir.
5.Kriter: Selefi hareket -davet ve slah yolunda- hikmetli bir yntemle hareket eder.
Yani gerekli konumay gerekli vakitte ve meknda yapar. Zamansz konumalara ve eylemlere adm atmaz, ferdi ve hamasi davranmaz, istiareyi ama edinir hikmetli bir yol edinir.
Ne daim sertlii ne daim yumuakl seer, her eyi vaktine ve meknna gre uygular. Davet zaman daveti, cihad zaman cihad, ibadet zaman ibadeti, cemaatleme zaman cemaatlemeyi gzetir.
Kimileri hep sertlii ve katl ama edinir, davete zarar verir, kimileride igal altndaki islam topraklarnda yumuakl gaye edinir mslmanlara zarar verir.
Hikmet mslmann yapmas gerekeni vaktine ve meknna gre hakkn vererek yapmasdr.
Resulullah sallallahu aleyhi ve sellemin davet metodu byleydi. Yeri gelir yumuak, yeri gelir sert olurdu. rnein zina etmek iin kendisinden izin isteyen gen sahabiye ashab saldrmak istediinde, onlara engel olmu, gence nasihat ederek yumuak davranarak hakk beyan etmitir.
Yine bir bedevinin mescid-i nebevide bevletmesine kat ve sert bir yntemle yaklamam, nasihat ederek ikna gcn kullanarak, akln fethederek davet etmitir.
Peygamber bu iki sahabiye hakaret etmemi, svmemi, knamam, rezil etmek iin bir araya girimemitir.
Yine Benu Kureyza Yahudileri mslmanlar arkadan vurup, ihanet edince tek tek boyunlarn vurarak ldrmtr. Onlar affetmemitir.
Enes bin Maliki, bir i iin bir yere gndermi, Enes gecikince, onu oynarken bulmutu, ancak asla krc bir sz sylememi, bu nedenle ashabnn kalbinde davran dl almtr. Enes yllar sonra bir gn bana neden byle yaptn neden byle yapmadn demedi szyle gzel tavrn vmtr.
Selefi hareket davet ve slah yolunda mslman kardeini tekfir etmekten, alaya almaktan, hakknda kt sz sylemekten uzak kalr.
Selefi davay bilmeyen, ilim ve edep almayan, davet fkhna vakf olmayan, baz gen kimseler selefi davetin mensuplar saylmazlar. nk bu kimseler; yukarda saydmz ilkelere mutabk bir davran ortaya koymamaktadr.
Mslman tekfir eden, ona sven, srekli mslmanlarn aybn ve avretini aratran kimseler cahillerdir. Selefi hareketin iinde deillerdir. Onlar farknda olmadan eytana ve kafir glere hizmet etmektedir.
Mslman limleri ve davetileri alaya alan her giriim, glerini kran her tavr, kfre ve eytana hizmet eden bir tavrdr. O halde 5.kriterde selefi hareket edepli ahlakl itidalli bir yol edinir.
6.Kriter: Selefi hareket -davet ve slah yolunda-Maslahat gzetir mefsedeyi terk eder.
Bu konu gayet nemli bir ilkeyi ierir. Selefi hareket islamn faydasna hayrl admlar ne alr, zarar verici sz ve eylemlerden kanr. Bu tavr davet fkhnda gereklidir. Davet usul bu ince anlay zorunlu klar. Dinde tefakkuh ehli olmak ve maslahat gzetmek dini bir ilkedir.
Selefi hareket; davete, hizmete zarar veren konular, merhale merhale amak gerektiine inanr. Nitekim Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem bu konuda rnek tavr sergilemitir.
Mekkede bask, ikence altnda zayfken tevhide daveti tercih etmi, cihaddan uzak kalmtr. Mekkenin o gnlerinde, ilkin kuranla cihad etmi, ilim ve davetle mcadele ortaya koymutur.
Ashabn gizli gizli toplam ak davetten uzak kalm, glenince de aka davet etmitir. Bask artnca da Allahn izniyle hicret etmitir.
Mekkede islam seen mnafklarn fitnesi bymesine ramen, onlar bildii halde ldrmemi maslahat tercih etmitir.
Yine mriklerin gcn grerek, Kbenin eklini ilk haline dntrmemi, sabretmi, kuvvetli olunca ilk ekline dndrmtr. Buna benzer rnek verilecek ok konu vardr. Ancak burada hepsini zikretmek mmkn deildir. O halde dinde maslahat gzetmek fkhi bir kaidedir.
Hulasa; selefi hareketin davet ve slah yolunda uygulad temel 6 madde, her mslman tarafndan bilinmesi gerekir. Bu maddeleri ksa maddeler halinde ezberlemek iin yeniden yle zetleyebilirim:
1-Delille hareket etmek 2-Salam ilim, ince anlayl olmak 3-Evveliyat ne almak 4-Muhatabn konumunu gzetmek 5-Hikmetle hareket etmek 6-Maslahat gzetmek.
Rabbimden bu ksa almam mizanma hasenat olarak yazmasn, sevdii ve raz olduu dinde muvaffak klmasn dilerim. phesiz ki O duay iitir ve icabet eder. Salt ve selam Resulnn zerine olsun