Iragana berregiten laguntzen diguten arrasto edo aztarnei ITURRI HISTORIKOAK deitzen zaie.

Honako hauek bereizten dira:

AHOZKOAK:
Pertsonen testigantzak IDATZIAK: Harri gainean edo idatzitakoak

MATERIALAK:
Objetu edo hauen aztarnak IKONOGRAFIKOAK: Pintura, argazki, zine

Historiaurreak milloika urte hartzen ditu, oso zaila da noiz hasi eta noiz amaitu zen zehaztea. Bere azterketarako aro edo aldi txikiagotan zatitzen da.
Jarraian daukazue, Historiaurrearen eskema, komei da ondo ikastea.

PALEOLITOA
Nomadak ziren. Ehiza eta basoko fruituak jaten zituzten. Tributan bizi ziren. Harrizko, egurrezko edo hezurrezko lanabesak erabiltzen zituzten. Animalien larruak erabiltzen zituzten jazteko. Sua erabiltzen ikasi zuten. Haitzuloetan margolanak egiten zituzten Labar pinturak.

NEOLITOA
Sedentarioak bihurtu ziren Herrixka egonkorrak eraiki zituzten Nekazaritza (garia, garagarra, zerealak) Abeltzantza (ardia, ahuntza) Abel tresnak (aitzurra, igitaia, aizkora) Asmakizun asko (zeramika, golda, ehunak, gurpila, esku errota Megalitoak

METAL AROA
Duela 7000 urte hasi zen. Metalurgia. Duela 5000 urte amaitu zen. Idazkera Gizakiak metalak lantzeko teknikak menderatzen hasi zen: apaingarriak, tresnak, armak. Hiru aro txikiagotan zatitzen da: Kobre aroa Brontze aroa (aleazioa) Burdin aroa