Download as doc, pdf, or txt
Download as doc, pdf, or txt
You are on page 1of 14

v o r j .

k
Jh-v#.k egknso
dne
iks-uk-Ø- 10030
y foHkkx&2] ojGh,
eq[;ky;

;akps mRd`"V o
gauNavattaapauNa-
saovaobad\dla

maa. paaolaIsa
mahasaMcaalak,
maharaYT/ rajya

yaaMcao
sanmaanaicanh
pa`dana
karNyaakrItaa

iSafarsa
Jh-v#.k egknso dne] iksyhl ukbZd Øeakd
10030@ saQyaa kaya-rta ^^y^^ foHkkx&2]
varLI, mauKyaalaya, eqacbZ ;akuh vkiY;k 20
o"kkZP;k ntsZnkj] pa`SaMsainaya o fu"dayd
iksyhl lsosr ctkoysY;k xqUgs izdVhdj.kkP;k
Aita{]tkRYT dkefxjhcn~ny ^^maa.paaolaIsa
mahasaMcaalakacao sanmaana icanh^^
pa`dana dj.;kpk izLrko-

^^ vorj

Jh-v#.k egknso dne] iks-uk-Ø- 10030@y


foHkkx&2] ojGh] eqacbZ gs fnuakd 01@10@1987
jksth c`gUeqacbZ iksyhl nykr iksyhl iSapaa[- ;k inkoj
nk[ky >kys- yaSasvaI pa`iSaXaNaanMatar rs 1993
i;Zr saSas~a ^^y^^ foHkkxkr dk;Zjr gksrs- vkiY;k
ikp o"kkZP;k dkyko/khr R;akuh vkiyh iksyhl drZO;s]
usewu fnysyh dkes] rlsp 'kgjkrhy osxosxGs /kkfeZd
l.k] fuoM.kwdk] vfregRokP;k jktfd; O;Drhaps cnkscLr]
laj{k.k drZO;s vR;ar izkekf.kdi.ks] d"V ?ksÅu
ntsZnkji.ks ikj ikMyh- lnj pa`SaMsainaya
dkefxjhcn~ny ofj"BkadMwu vusd cf{kls o izek.ki=s
feGfoyh-

lu 1993 e/;s R;akph use.kwd lj ts-ts-ekxZ iksyhl


Bk.ks ;k uohup ijarw vR;ar saMvaodnaiSala ifjlj
vlysY;k iksyhl Bk.;kr >kyh- 'kgjkrhy Hkh"k.k tkrh;
naxyhpk gk lq/nk ,d eq[; Hkkx gksrk- iks-uk- dne
;akph xqUgs izdVhdj.k foHkkxkr fuoM gksrkp Ra;kauh
vkOgku letwup vkiyh xqUgs izdVhdj.kkph yaSasvaI
dkjdhnZ lq# dsyh o [kkyhy uewn Fkjkjd] lulukVh]
fDy"V o foHkkxkrhy cgqpfpZr xqUg;akph mdy d#u
vkiyh fuoM lkFkZ dsyh-
1 lu 1998 lkyh dqizfl/n xWxLVj nkÅn bczkfgepk
Saapa-SauTr o Hk;adj xqUgsxkj fQjkst vCnwyk mQZ
fQjkst dksd.kh ;k tsjcan vkjksihl ts-ts-#X.kky;kr
vkS"k/kksipkjklkBh iksyhl iFkdkus cankscLrkr usr
vlrk #X.kky; ifjljkrp vpkud nk[ky >kysYks fQjkst
dksd.khP;k lkFkhnkjakuh vank/kqan xksGhckj iksyhl
iFkdkP;k idSaonaos djhr tsjcan vlysY;k fQjkst
dksd.khps iyk;u dsys- ijarw xksGhckj dj.kkÚ;k fQjkst
dksd.khP;k Hk;adj dhSatavaadyaaMnaa izfrdkj
djrkuk iksyhl gokynkj Jh-dMhZys ;akuk vkiY;k veqY;
izk.kkaph ckth ykokoh ykxyh- iksyhl nykl izpaM
gknjk rj ts-ts-ekxZ iksyhl Bk.;kl xqUgsxkjkauk
'kks/kqu dk<.;kps tcjnLr vkOgku- iks-uk-dne ;akuh
vkiys lkjs xqUgs

----------2@&
&2&

izdVhdj.kkps vizfre kaOSalya i.kkl ykowu]


jk=&fnol izpaM esgurhus lnj xqUg;krhy vUoj
vCnwYyk ljxq#] vkjhQ fe>kZ csx] 'kgkcqn~nhu
gqlsu 'ks[k] lkoar o xkors ;k vkjksihuk vVd d#u
vaMjoYMZ dhSatavaadyaaMnaa gknjk fnyk-
vkiY;k izpaM esgurhus iks-uk-dne ;akuh rikl
vf/kdkÚ;akuk ;ksX; o HkjHkDde iqjkos
vkjksihfo#/n xksGk d#u fnY;keqGs ek-l=
nyaayaaQaISaanaI loZ vkjksihauk tUeBsi o brj
vusd dMd iSaXaa BksBkoY;k- Jh-dne ;akP;k Js"B
ntkZP;k xqUgs izdVhdj.kkP;k pa`Sasainaya
dkefxjhcn~ny R;akps ofj"B vf/kdkjh o loZ Fkjkrwu
dkSrqd >kys- ¼lj ts-ts-ekxZ ekxZ iks-Bk.ks] xq-
uks-Ø- 78@97½

2 Hkkjrh; pyu o vkfFkZd O;oLFkk fc?kMowu Vkd.kkÚ;k


cukoV uksVkaps lq=/kkj o doSad`aohI vkjksih ukes
lehj bczkfge l¸;n o vjhQ 'ks[k ;akph VksGh m/oLr
djhr 100 #Ik;s pyukP;k ,d yk[k #Ik;kaP;k uksVk
R;akP;kdMwu tIr dsY;k- Jh-dne ;akP;k ;k Js"B o
ntsZnkj dkefxjheqGs cukoV uksVkaP;k pyukl izfrca/k
>kyk- ¼lj ts-ts-ekxZ ekxZ iks-Bk.ks] xq-uks-Ø-
318@98½

3 lj ts-ts-ekxZ iksyhl Bk.ks ifjljkr L=h o iq#"kakph


xG;krhy ekSY;oku lksU;kps nkfxus [ksp.;kps vusd
xqUg;akph uksan >kY;keqGs iksyhl Vhdsps y{k
>kys gksrs- iks-uk-dne ;kauh vkiY;k ;ksX;
tulaidkZeqGs ekfgrh dk<wu xqUgsxkajkP;k
o.kZukpk vH;kl d#u [krjukd pSu LuWpj vCnwy rSaId
mQZ vTtw vCnwy gd ;kl ukV;iq.kZ vVd d#u loZ
xqUgs m?kMdhl vk.kwu] tuekulkr iksyhl nykcn~ny
ivaSvaasahtaa- fuekZ.k dsyh o izfr"Bk ok<foyh- ¼lj
ts-ts-ekxZ ekxZ iks-Bk.ks] xq-uks-Ø- 30@95]
36@97] 374@98] 36@98 bR;knh½

4 lu 1999 e/;s ?kjQksMa;akuh lj ts-ts-ekxZ foHkkxkrhy


izfr"Bhr Hkkxkr o ?kjQksM;k d#u lulukVh Hkhrh
ukxfjdake/;s fuekZ.k >kyh gksrh- iksyhl Vhdsps y{k
>kys gksrs- iks-uk- dne ;akuh gs xqUgs 'kks/kqu
dk<.;kps vkOgku fLodk#u vYiko/khrp xqUgsxkj
'kks/kqu dk<.;kpk vkiY;k dYid kaOSalyaanao]
jk=&fnol ifjlj fiatwu dk<hr] n{k ikGr Bsohr 1-
'kCchj[kku] 2- ulhe mQZ vful fpduk uwj 'ks[k] 3-
lyhe eqLrQk [kku] 4- ukekafdr ?kjQksM;k lqHkk"k
iSakaro] 5- rajaoSakumaar jkeyky fueZGdj] 6-
eueksgu /kuflax ;k ljkbZr ?kjQksM;kauk vVd d#u] ?
kjQksM;akps jgL; laifoys- loZ xqUg;karhy

----------3@&
&3&

yk[kks #Ik;akph ekSY;oku ekyeRrk R;akP;kdMwu


tIr d#u ;ksX;fjrhus rØkjnkjkauk ijr fnyh- iks-uk-dne
;akP;k ;k pa`SaMsainaya ntsZnkj xqUgs
izdVhdj.kkP;k dkefxjheqGs iksyhl nykph izfr"Bk o
izfrek mapkoyh- ¼lj ts-ts-ekxZ ekxZ iks-Bk.ks] xq-
uks-Ø- 276] 274] 263] 48] 21@97] 20@98]
153@98] 257@98] 9@99½

5 lu 1998 e/;s eqacbZ 'kgjkr vusd njksMs o tcjh


pksjhps xqUgs lkrR;kus ?kMowu njksMs[kksj
VksG;akuh izpaM [kGcG ektfoyh gksrh- lnj xqUgsxkj
'kks/kqu dk<.;kP;k idSaonaos iks-uk-dne lrr vgksjk=
rikl djhr vlrkukp] njksMk Vkd.;kph t¸;r r;kjh dj.kkjh
,dk [krjukd VksGhph ekfgrh R;akuk feGkyh- Rojhr
vkiY;k lgdkÚ;kleosr R;akuh njksMk ?kky.;kiqohZp ,dk
izfr"Bhr cWdsP;k ifjljkrp vR;ar Fkjkjd 'kkS;Ziq.kZ
vkiys veqY; thohr /kksD;kr ?kkywu vVd dsyh- Hk;adj
njksMs[kksj o tcjh pksjh dj.kkjs eq#xu mQZ tWku
xksfoanjkt rstqjk;] bDcky dkle iBk.k] eksgEen lkthn
eksgEen vUlkjh ;akuk gR;kjs o njksM;kP;k lkekuklg
tsjcan d#u 'kgjkrhy laHkkO;] Fkjkjd xqUg;akuk
izfrca/k dsyk o lnj VksGh m/oLr dsyh- ¼lj ts-ts-ekxZ
ekxZ iks-Bk.ks] xq-uks-Ø- 111@98½

6 lu 1997&98 lkyh 'kgjkrhy vusd fDy"V] Fkjkjd]


cgqpfpZr xqUg;ake/;s xtkvkM dsysys vusd Hk;adj
[krjukd U;k;ky;hu Qjkjh o ikfgts xqUgsxkjkauk
'kks/kwu vVd dj.;kP;k dkjokbZr iks-uk-dne ;akuh
flagkpk okVk mpyhr fofo/k dslsle/khy toG toG 30
vkjksihuk vVd d#u iksyhl Bk.ks o U;k;ky;kP;k rkC;kr
nsÅu ltsoj ikBfoys o vkiY;k vR;ar Js"B o ntZsnkj
dkefxjhus xqUgs izdVhdj.kkps lkrR; nk[kfoys-
lj ts-ts-ekxZ iksyhl Bk.ks gn~nhr vusd [krjukd
xqUgsxkj] lektdaVd ;kauh lnj foHkkxkr dhSata
fuekZ.k d#u loZlkekU; o 'kkarrkfiz; ukxfjdakuk
thou vlgk¸; dsys gksrs- ASaa [krjukd xqaMkuk
vVd dj.ks vR;ar /kkMlkps o /kksD;kps dke gksrs-
ijarw iks-uk-dne ;akuh vkiY;k izk.kkaph ckth ykohr
1- ;kdwc vCckl [kku] 2- bErh;k> mQZ bEew
;qlwQ] 3- eqjxu xksfoanjkt] 4- vfcn vyh l¸;n] 5-
vkjhQ [kku] 6- egen Qk#[k [kku] 7- equoj vfyfe;k
isVhokyk ¼nkÅn xWx½] 8- f/kjt mQZ ds-ds-
lqjtpan frokjh] 9-vCnwy vtht mQZ vTtw iVsy ;akuk
'kkS;Ziq.kZ vVd d#u vusd izk.k?kkrd 'kL=s tIr
dsyh o iksyhl nykcn~ny ivaSvaasahtaa- fuekZ.k
dsyh-

----------4@&
&4&

7 lu 1999 rs 2004 i;Zr idMDaoSaI iksyhl Bk.;kr dk;Zjr


vlrkuk R;akP;k iqohZP;k pa`SaMsainaya o ntsZnkj
xqUgs izdVhdj.kkP;k dkefxjheqGs R;akph lnj
foHkkxkr use.kwd gksrkp R;akuh eqcbZ 'kgjkr vusd
tcjh pksjhps o brj xaHkhj xqUgs d#u [kGcG
ektfo.kkÚ;k lat; fuordj xaWx o R;akP;k loZ
lkFkhnkjakuk vVd d#u ,dw.k 15 xaHkhj lulukVh o
m?kMdhl u vkysY;k xqUg;akph mdy d#u yk[kks
#i;kaph ekyeRrk tIr dsyh-

8 idMDaoSaI iksyhl Bk.ks ifjljkr vWkVksfj{kk] eksVkj


lk;dyh] xjhcakP;k lk;dyh ;akph lkrR;kus pksjh gksÅu
loZlkekU;kar [kGcG mMkyh gksrh- iks-uk-dne ;akuh
lkjk ifjlj fiatwu dk<wu vkiY;k ;ksX; tulaidkZrwu
xqUgsxkjkaph ekfgrh feGfor lat; gsnwdj] {maoSa
'ksV~Vh] fouksn pqMklkek] txrflax Bkdwj] fcjtw
usikGh] ccu eksjs] fot; ukMj bR;knh 11 pksjkauk
ukV;iq.kZ vVd d#u 6 fj{kk] 10 ;kekgk eksVkj lk;dy]
5 lk;dyh] 1 VkVk lqeks dkj vSaI djksMks #i;kaph
ekyeRrk tIr d#u lacaf/kr ekydakuk ijr dsY;k- iks-uk-
dne ;akuh vkiY;k pkrq;Ziq.kZ o cq/nheku riklkus lnj
xqUg;akrhy vkjksih iSdh fljkt egEen iVsy] jktw
'ksV~Vh o ftrw pkS/kjh ;akP;kdMwu idMDaoSaI
ifjljkrhy jgL;e; [kqukps jgL; onowu ?ksrys- ¼
idMDaoSaI iks-Bk.ks] xq-uks-Ø- 261@01½

9 lu&2001 e/;s vusd tcjh pksÚ;k] ?kjQksM;k]


idMDaoSaI foHkkxkrhy izfr"Bhr fuoklh ladwykr
gksÅu lulukVh fuekZ.k >kyh gksrh- iks-uk-dne
;akuh lnj xqUga;akps jgL; toGP;k >ksiMiV~Vhrp
vkgs gs vkiY;k cq/nheku rikl kaOSalyaanao o
esgurhus tk.kwu >ksiMiV~Vhrhy vusd
xqUgsxkjkauk ukV;e;fjR;k vVd d#u 35 xqUgs
m?kMdhl vk.kwu djksMks #i;kaph pksjhl xsysyh
ekSY;oku ekyeRrk xqUgsxkjkadMwu tIr d#u iksyhl
nykph ivaSvaasahtaa- ok<owu izfr"Bk fuekZ.k
dsyh- ¼ idMDaoSaI iks-Bk.ks] xq-uks-Ø- 259] 263]
312] 320@99] 353] 135] 136] 127] 144] 192@01
bR;knh½]

10 idMDaoSaIiksyhl Bk.ks gn~nhrhy vusd xqUg;ake/;s


xtkvkM dsysys] U;k;izfo"V dslsle/khy ikfgts@Qjkjh
vkjksihauk iks-uk-dne ;akuh fofo/k fBdk.kkgwu vkiys
thohr /kksD;kr ?kkywu loZ vkB vkjksihauk vVd d#u
canhLr dsys- dk;n;kps mYya?ku dj.kkjs ;k
lektdaVdkuk U;k;ky;kus dMd ltsoj ikBfoys-

----------5@&
&5&

11 iks-uk-dne ;akuh iqUgk ,dnk vkiys xqUgs


izdVhdj.kkps Js"Bro fl/n djrkuk xksjsxko jsYos #Gkoj
Qsd.;kr vkysY;k o vi?kkr >kY;kps dSa-ivaNaaÚ;k
e`rnsgkps xqfir m?kM d#u dqizfl/n f[klsdkiw fljkt
mQZ yacw eksgEen iVsy o R;kP;k lkFkhnkjkauk vVd
d#u [kGcG ektfoyh- ¼ idMDaoSaI iks-Bk.ks] xq-uks-
Ø- 261@01½ rlsp vkiY;k iRuhps vuSfrd laca/k vkgsr
;k irh&iRuhP;k oknkr xaxkjke sauya-vaMSaI ;kus
iRuhl MksD;kr yksa[kMh gkrksMk gk.kwu fu?k`Z.k
[kwu dsyk o Qjkjh >kyk- ijarw iks-uk-dne ;akuh
vkiY;k jk=&fnu esgurhus riklkus xaxkjke sauya-
vaMSaIsa v[ksj 'kks/kqu tsjcan dsys- ¼ idMDaoSaI
iks-Bk.ks] xq-uks-Ø- 462@99½

var namaud Aita {tk`YT paNao kamaigarI


bajaavaNao va inaYklaMk saovao bad\dla maa.
paaolaIsa AayauDta Ea`I. e. ena. rWaya saaao
yaaMnaI paao. naa. 10030 Ea`I. A:Na kdma
yaaMnaa ka. Aa. k`. paaoAa. @ kXa – 1 @ 3 @
kisapaa @ Aavaovaa 2006@1@07 kXa – 1,
gaaopanaIya SaaKaa paaolaIsa AayauDtaacao
kayaa-laya maubaM[- id. 22@01@07 Anvayao
daona Aagaa{] vaotana vaaZ ASaI vaotana vaaZ
maMjaUr kolaI Aaho.

Jh-v#.k egknso dne] paaolaIsa naa[-k k`maaMk


10030@y foHkkx&2] ojGh] eqacbZ yaaMcyaa yaa
Ea`oYz va djao-dar gaunho pa`kTIkrNaacyaa
pa`SaMsainaya kamigarIcaa ca 20 vaYaa-cyaa
AadSa-, inaYkMlak va pa`amaaiNak paaolaIsa
saovaocaa gaaOrva mhNauna tyaaMnaa “maa.
paaolaIsa mahasaMcaalakaMcao sanmaanaicanh”
pa`dana k#na gaaOrvaNyaata yaavao, ASaI maI
jaaordar iSafarsa krIta Aaho.

iksyhl mi vk;qDr]
y foHkkx&2] eq[;ky;]
ojGh] eqacbZ
Tkk-Ø-
@oiksfu@07
ofj"B iksyhl fujh{kd]
y foHkkx&2 eq[;ky;]
ojGh] eqacbZ& 400
018

fnuakd & @
@2007-

izfr]
ek-sahayyak iksyhl vk;qDr]
y foHkkx&2] eq[;ky;]
ojGh] eqacbZ-

fo"k; & maharaYT/ataIla paaolaIsa


AiQakarI @ AMmaladar yaaMnaa
pa`SaMsainaya saovaobad\dla
maa. paaolaIsa
mahasaMcaalakaMcao
sanmaanaicanh pa`danaabaabata.

mijksDr fo"k; vuql#u maharaYT/ataIla

paaolaIsa AiQakarI @ AMmaladar yaaMnaa

pa`SaMsainaya saovaobad\dla maa. paaolaIsa

mahasaMcaalakaMcao sanmaanaicanh

pa`danaabaabata ik= vlysys y foHkkx&2] eqa[;ky;]


ojGh ;sFks dk;Zjr vlysys ikss-uk-Ø- 10030@v#.k

egknso dne ;akP;k mRre dkefxjhckcr vgoky lkscr

tksM.;kr vkysyk vlwu ekfgrh o iq<hy dk;ZokghlkBh

lknj dj.;kr ;sr vkgs-

ofj"B iksyhl fujh{kd]


y foHkkx&2]eq[;ky;]
ojGh] eqacbZ-

You might also like