MN: K THUT NUI HI SN TI: K THUT NUI C M EN CHM EN(Epinephelus malabaricus) BNG LNG VIT NAM Nhm thc

hc hin :Nhm 4 Hu, 5/2010

I. T VN :

Vit Nam, ngh nui c mn l pht trin t nhng nm ca thp k 60 ca th k trc. Ngh nui c m chnh thc pht trin vo nm 1988. Ngh ny pht trin mnh t Bc vo Nam nhng tp trung ch yu Qung Ninh - Hi Phng, v Ph Yn - Khnh Ha v gn y l Vng Tu C m rt a dng v s lng loi.

II. NI DUNG:
1.Phn b v phn loi:
. + C m thng sng c vch , vng ven b

quanh cc o c san h, ni c su t 10-30 m. C thch hp nhit 22-280C, 180C c bt u b n. mc 150C c ngng hot ng. C m chu c mn trong gii hn 11 14 %o. C m thuc loi c bin, c gi tr kinh t cao. Chng phn b nhiu cc nc Trung Quc, i Loan, Hng Cng, Nht Bn,Vit Nam,

C m c trn 30 loi (theo Vin Hi Dng Hc Nha Trang), trong c cc loi c gi tr kinh t, gi tr xut khu cao l: C song Epinephelus akaara.C song hoa nu E. fuscoguttatus.C song vch E. Brunneu.C song chm t ong E. Merra.C song m E.Tauvin.C song en E.Heeber.C song co E. Megachir.

+ H thng phn Loi n loi ca c m en chm en(Epinephelus malabaricus ):

Ngnh Gnathostomata Lp Actinopterygii (c vy tia) B c Vc (Pesrriciformes), H c m(Serranidase ). Ging c m (Epinephenlus ). Loi:C m en chm en(Epinephelus malabaricus).

Hnh: Phn b c m.

2. Hnh thi cu to gii phu: C th c dt v hai bn,ming ln.Rng trong tng i ln. Vin sau xng np mang c cc rng ca,vin di hm trn lng.Lc mang ngn s lng khng nhiu. Vy lng c XI gai cng v 14-18 tia vy mm.Vy hu mn c III gai cng,7-9 gai mm.Vy bng c I gai cng v 5 tia vy mm.

Hnh: Hnh thi bn ngoi v bn trong ca c m.

3. Dinh dng v sinh trng: C m l loi c d in hnh Khi c cn nh, tuy chng c th n cc loi phiu sinh thc vt(phytoplankton) (20%) m ch yu l to khu, nhng thc n ch yu vn l c, tm nh (80%). C M bt mi rt d v c th bt con mi c kch c bng c th ca chng. C M ch bt mi sng v di ng.

C m l loi c tc sinh trng nhanh Vi c c nh t 1-2cm gi l c ht da. ng nui ln ging 8-12cm nui trong 8-10 thng t c trn 500g th xut bn. Tc tng trng ca c m ty thuc vo tng loi.

4. c im sinh sn: C song trng ni, c ht du trong. Ma ca c song vng pha Bc vo thng 5,7. Vng min Trung vo thng 12,3. C song thuc nhm c chuyn gii tnh c ci, khi cn nh u l c ci, khi ln u l c c. H s thnh thc v sc sinh sn ty thuc vo tng loi.

III.K THUT NUI C M EN CHM EN TRONG LNG : 1. V tr t lng : Ty theo v tr a l v h thng sng ,h, knh,... ca tng vng min m chn ni t lng cho ph hp. Nc khu vc t lng phi sch, khng b nhim. Ni t lng phi ph hp cho vic vn chuyn thc n, chm sc, bo v, mua bn.

Ni t lng l vng nc m, c ch cho tu qua li.

Nc ni t lng su ti thiu 3m, tc dng nc 0.1m/s

2. Thit k lng : + Lng ni:

Nui vi s lng t th ng lng c 3 x 3 x 3 m, 4 x 4 x 4 m. Nu nui vi quy m va hoc ln th c th s dng cc kch c : 5 x 5x 4 m,6 x 6 x 4 m... Cu to v cch lm lng : Lng nui c gm cc b phn chnh sau : khung lng, lng c, phao, cc thit b neo lng, np lng v y lng, ch... Khung lng : khung lng l sn lng dng cn li lng theo hnh dng nh.

Vt liu c nh lng ni: Tre G

ng st

ng PVC

Phao : phao l cc thng phi, thng xp hay can nha. Cc thit b neo lng : gm neo, dy neo gi cho lng khng b tri. Np lng v y lng : Mi lng c mt np lng che bt nh sng, bo v c, hn ch sc bm ca rong ru. Ch : Lng phi c gn thm cc vt nng gi thng bng. Dn n : Nht thit phi lm dn n cho c qun l thc n.

+ Lng c nh :

Kch thc lng : c th s dng cc kch c lng :3 x 3 x 3m, 4 x 4 x 3m, 5 x 5 x 3 m. Cch lm lng : Chun b 4 cy cc bng tre hoc bng g chu mn, ng knh 10-15 cm, di 4-5 cm. Chn ni c mc nc su 2m, ng 4 cy cc xung y thnh mt hnh vung c cnh t 1,52m. Sau ng cc np g ngang gi cc cc c nh. C nh mt dy thng xung quanh 4 nh cc cho tht chc chn t li c ln .

+ Lng bng b:
Cu to v t b : Lng c : Mi lng trn b c kch thc ging nh lng c nh. Mt b c t nht 4 lng. Khung b : c lm bng g chu nc v chu mn tt. Phao :Phao c tc dng gi cho khung b ni trn mt nc. C th dng thng nha hoc phao xp. Neo : b phi c neo c nh 4 gc, mi gc dng 1 neo khong 250kg. Nh kho : dnh mt din tch nh trn b lm kho cha thc n, cc dng c phc v vic nui v chm sc c.

+ Lng tre :
Cch lm lng : Dng nan tre t 1-1,2 cm, rng t 3-4 cm, di 1,52m lm lng. Dng cc bn cc nan tre, nan ny cch nan kia khong 1 cm.. y lng cng c an kht bng cc nan tre. gia np lng t mt ng nha th thc n cho c. V tr t lng : t lng ni t gi, ni c dng nc chy nh lu tc t 0,2-0,4 m/s. su mc nc ni t lng ti a l 2,5-3 m.

3.Con ging v th c ging : - C ging : Nn mua c ging cc tri c ln, c uy tn. C ging c kch c t 8-12 cm. C ging phi ng u, khe mnh, bi li nhanh nhn, khng b sy st, khng c du hiu bnh tt. - Mt th : Trung bnh nui t 25 35 con/m3 l thch hp. Trc khi th phi kim tra sc khe ca c, loi ra nhng c con yu.

4 Chm sc qun l ging-qun l cht lng nc,chm sc qun l sc khe:

-Thc n v cch cho n : Thc n ca c m l cc loi thy hi sn cn ti, cua, gh, hu... thc n phi c ra sch bng nc ngt, sau bm nh. Mi ngy cho n 2 ln : 7h v 17h. Khu phn n hng ngy bng 5-10% tng trng lng c. Nn ri u thc n nhiu ni. Thc n nn ri t t. Sau mi ln cho n xong ln xung y lng kim tra li lng thc n.

Hnh: Cho c n

- Chm sc qun l sc khe

Sau mi ln cho n xong ln xung y lng kim tra li lng thc n. nh k trn Vitamin C v Premix khong vo thc n tng cng sc khng bnh cho c. nh k kim tra s tng trng ca c v c lng tng trng lng c lm c s tnh ton khu phn n cho ph hp.

Hng ngy theo di sc n ca c, kim tra mi trng nc. nh k hng thng phn chn lc theo nhm kch c v nui ring c ln ng u. V sinh nh k ( khong 3 5 ngy) lng mt ln. Thng xuyn kim tra neo, dy neo, phao, m bo lng lun c nh v khng b chm. Vo nhng ngy c kh p thp, phi dng mi cho khuy nc tng lng oxy hoi tan c khng b ngp.

Khi mi trng nc xung quanh ni t lng b nhim th phi di chuyn lng n ni khc c ngun nc trong sch. Khi c gi bo phi di chuyn lng n ni an ton ng thi buc cht v che y k. Thng xuyn theo di hot ng bi li ca c , nht l lc cho n, pht hin bnh v cha tr kp thi.

5. Thu hoch Sau 6 8 thng nui, c t kch c t 0,5- 1 kg/con, lc ny c th thu hoh c tht. Thu hoch c: Ko li ln, dng so lun di y lng, nng li ln chm chm dn c v mt gc. Sau dng vt li mm bt c. C bt ln phi c cho vo b sc kh, a cc ti nc vo h nhit xung cn khong 200 C, sau vn chuyn vo cc ni tiu th, ch bin.

Khng cho c n 1-2 ngy trc khi bn

Kim tra li trc khi bt c

Nng li ln t t.

Trnh lm try vy, xy xc c.

IV. Cc bnh thng thng c m

1. Virus:

c m c 2 loi virus c bo co l virus gy hoi t thn kinh (VNN) v irido virus C th ngn nga bnh bng cch: Tit trng cc b v phng tin khc trc khi s dng. Trnh lm sc c khi vn chuyn v th ging. Cung cp y thc n, cht dinh dng cho c.

2. Bnh do vi khun C quan b ly nhim: Vy v ui, thn, mt. Du hiu: Vy b ra, xut huyt di da, c khi u. Mu sc m, mt c, mt li c xut huyt hoc khng. C cht y.

Hu ht cc loi vi khun gy bnh cho c m thc loi Viobro

Vi khun b nhim bnh cho c khi: Mt nui qu cao, cht lng dinh dng v nc km. nhim cht hu c. Phng nga: Duy tr mt c v sinh khi thch hp. Duy tr s lu thng nc cho lng nui. Thc n ti hoc nhn to cho c phi c bo qun tt. X l: Tm c trong nc ngt, khng ko di qu 15 pht. Tm c nhanh bng dung dch formalin v iodine.

3. Cc bnh do nm: Nm l vi sinh vt c dng si, tng trng khng cn nh sng, chng to nng lng bng cch tiu th cht hu c Phng nga: Trnh lm c b thng, chuyn ngay c c du hiu b nhim nm khi h thng nui. Khng cho c thc n bn v h. Bo qun tt thc n nhn to.

4. Bnh do k sinh trng Du hiu: C tp trung ti mt nc hoc gn ni sc kh. Mang c mu lt. Mu sc ca thn m hn, trn thn xut hin nhng m nh nhung. Hu qu: Da v mang c b hoi t. iu tr: Tm cho c bng Sulfat ng hm lng 0,5ppm, Formalin hm lng 200ppm.Chuyn c vo b nc sch 2 ln trong 3 gi x l c.

V.KT LUN

C m l loi hi sn rt c gi tr v c nui ph bin nc ta hin nay,v vy vic a i tng ny vo sn xut l vn rt cn thit. K thut nui c m en chm en c th thay i ty theo tng iu kin ca mi khu vc nui.

VI.TI LIU THAM KHO

Bi ging:K thut nui hi sn.Ts tn Tht Cht.2008. www.vietlinh.com www.agriviet.com