1 6 Fiziologjia e Muskujve

Fiziologjia e muskujve
In de
Prof. Ass. Hatixhe Latifi-Pupovci p
te
ng
ac m
ue sh
m e
In de
Studentt duhet t jen n gjendje t: Prshkruajn mikrostrukturn e muskujve Definojn termin njsi motorike dhe rndsin e j j saj n kontrollin e kontraksionit muskular Sqarojn mekanizmin e kontraksionit muskularteorin e rrshqitjes s fil i h ij filamenteve Bjn dallimin n mes t kontraksionit izometrik, izotonik dhe kontraksionit ekcentrik Bjn dallimin n mes t fijeve muskulare t shpejta dhe fijeve t ngadalshme j g Krahasojn fijet e muskulaturs s skeletit me muskulaturn e zemrs dhe muskulaturn e lmuar
te
ng
ac m
ue sh
m e
Objektivat msimore j
Prof. Ass. Hatixhe Latifi-Pupovci
In de
Lvizjet trupore Respiracioni Puna e zemrs Prodhimi i temperaturs trupore Komunikimi Ngushtimi i enve t gjakut dhe kontraksioni i organeve kavitare
te
ng
ac m
ue sh
m e
Funksionet e muskujve j
In de
Ekscitabiliteti Af Aftsia e muskujve per tu prgjigjur ngacmimeve Kontraktiliteti Aftsia e muskujve pr tu shkurtuar Ekstensibiliteti Muskujt mund t trhiqen deri n gjatsin e tyre n qetsi por edhe m shume deri n nj kufi t caktuar Elasticiteti El ti it ti Aftsia e muskulit q pas trheqjes t kthehet n gjatsin e vet fillestare n qetsi
te
ng
ac m
ue sh
m e
Karakteristikat e muskujve j
In de
te
ng
ac m
Muskulatura e skeletit Muskulatura e zemrs Muskulatura e lmuar
ue sh
m e
5
Llojet e muskujve j j
In de
te
E prforcuar pr eshtra E strijuar dhe mund t jet ose t mos jet nn kontrollin ton E ndrtuar nga qeliza cilindrike me shum brthama n periferi Prgjegjse pr l P levizjet trupore Mund t zhvilloj forc t ndryshme j y
ng
ac m
ue sh
m e
Muskulatura e skeletit
In de
Endomysium shtres e indit lidhor q mbshtjell cdo fij muskulore b h j ll d fije k l Perimysium shtres e indit lidhor q mbshtjell nj grup t fij b h j ll j fijeve muskulore t cilat k l il quhen fascikuj E i Epimysium shtres q mbshtjell muskulin n i ht b htj ll k li trsi
te
ng
ac m
Cdo muskul prbhet nga indi muskulor muskulor, indi lidhor, ent e gjakut dhe nervat Tri ht T i shtresat e indit lidhor j t i dit lidh jan:
ue sh
m e
Muskujt e skeletit
In de
te
ng
ac m
ue sh
m e
Ndrtimi i muskujve t skeletit
In de
te
ng
Figure 9.3 (b) Prof. Ass. Hatixhe Latifi-Pupovci 9
ac m
ue sh
m e
Struktura e fijes muskulore-vazhdim
In de
te
ng
Figure 9.3 (b) Prof. Ass. Hatixhe Latifi-Pupovci 10
ac m
ue sh
m e
Struktura e fijes muskulore-vazhdim
In de
te
ng
Figure 9.4
ac m
ue sh
m e
Struktura e fijes muskulore-vazhdim j
11
In de
Elementet kontraktile t fijes muskulore Prbjn pjesn m t madhe t vllimt t muskulit Organizimi i miofibrileve n kuadr t fijes muskulore ht i till k vrhen qart k l sht ku h t prsritja e zonave t errta (A) dhe zonave t ndritshme (I) di h
te
ng
ac m
ue sh
m e
Prof. Ass. Hatixhe Latifi-Pupovci 12
Miofibrilet
In de
te
ng
ac m
ue sh
m e
13
Miofibrilet-vazhdim
In de
te
ng
Njsia m e vogl kontraktile e muskulit Paraqet regjionin e miofibrilit i cili gjendet n mes t dy linjave Z Prbhet nga dy lloje t miofilamenteve filamentet e trasha dhe filamentet e holla
ac m
ue sh
m e
Sarkomera
14
In de
te
ng
ac m
ue sh
m e
15
Sarkomera
In de
te
Filamentet e trasha gjenden n tr gjatsin e zons A Filamentet e h ll gjenden n zonn I dh Fil t t holla j d dhe pjesrisht n zonn A Linja (disku) Z fletz e ndrtuar nga proteinat (konektinat) t cilat i prforcojn filamentet e holla dhe lidhin miofibrilet me j j njra tjetrn.
ng
ac m
ue sh
m e
Organizimi i miofilamenteve-vazhdim
16
Filamentet e holla nuk mbulojn filamentet e trasha n zonn m t ndritshme zonn H Linja M sht linj e cila ka pamje m t errt pr shkak t prezencs s proteins dezmin. dezmin
In de
te
ng
ac m
ue sh
m e
Organizimi i miofilamenteve-vazhdim
17
In de
te
ng
ac m
ue sh
m e
Organizimi i miofilamenteve- vazhdim
18
In de
Bi hi d vargje t prdredhura t rnda Bishi dy j d dh d polipeptidet K k t d vargje t lehta polipeptide t Kokat dy j l ht li tid quajtura urza transverzale
te
ng
Filamentet e trasha prbhen nga proteina miozin Secila molekul e miozins ka bishtin dhe dy koka globulare
ac m
ue sh
m e
Ultrastrustruktura e filamenetve t trasha
19
In de
te
ng
Figure 9.4 (a)(b) Prof. Ass. Hatixhe Latifi-Pupovci 20
ac m
ue sh
m e
Ultrastrustruktura e filamenetve t trasha
In de
Jan t ndrtuara nga fijet e aktines, tropomiozines dhe troponina. Fijet e aktins prbhen nga molekulat e aktins t prbra nga nnjsit e quajtura G aktin Nnjsit n vete prmbajn pikat aktive pr t gj cilat lidhen kokat e miozins gjat kontraksionit muskular Tropomiozina dhe troponina formojn nj kompleks i cili n gjendje t qetsis i inhibon pikat aktive t aktins ik k i ki
te
ng
ac m
ue sh
m e
Ultrastruktura e filamenteve t holla
21
In de
te
ng
Figure 9.4 (c) Prof. Ass. Hatixhe Latifi-Pupovci 22
ac m
ue sh
m e
Ultrastruktura e filamenteve t holla
In de
te
ng
Figure 9.4 (d) Prof. Ass. Hatixhe Latifi-Pupovci 23
ac m
ue sh
m e
Organizimi i miofilamenteve
In de
te
ng
ac m
ue sh
m e
Retikulumi sarkoplazmatik
24
In de
T tubulet s bashku me nj cift t b l b hk j if cisternave terminale formojn triadn. Muri i i T tubuleve sht vazhdim i sarkolems. sarkolems Ato e prcjellin impulsin n regjionet m t thella t muskujve. h ll k Impulset t cilat arrijn npr T tubule p j p shkaktojn lirimin e Ca2+ nga cisternat terminale. terminale
te
ng
ac m
ue sh
m e
T tubulet
25
In de
- nj thes qndror - T tubuli
te
ng
ac m
- dy thas t mdhenj dh j cisternat terminale t RS
ue sh
m e
26
Triada
N mnyr q t kontrahohet, muskuli i skeletit duhet:

T stimulohet nga mbaresat nervore P h nj potencial elektrik ose potencial t Prhap j t i l l kt ik t i l aksionit prgjat sarkolems 2+ T rritet koncentrimi i Ca2 brendaqelizor i cili fillon kontraksionin muskular
In de
Lidhja e sinjalit elektrik me kontraksionin muskular njihet si iftzimi ekscitim-kontraksion ekscitim kontraksion
te
ng
ac m
ue sh
m e
Kontraksioni muskular
In de
te
ng
ac m
ue sh
m e
28
Njesia motorike
In de
Sarkolemn T tubulet Cisternat terminale RS C 2+ Ca Troponinn
te
ng
ac m
ue sh
Esht mekanizm ku nj potencial i aksionit shkakton kontraksionin e fijes muskulore. Prfshin P f hi
m e
iftzimi ekscitim-kontraksion
29
In de
te
ng
ac m
ue sh
30
m e
In de
te
ng
ac m
ue sh
m e
31
In de
te
ng
ac m
ue sh
m e
32
Mekanizmi i rrshqitjes s filamenteve-vazhdim
In de
te
ng
ac m
ue sh
m e
Mekanizmi i rrshqitjes s filamenteve- Cikli i urzave transverzale
33
In de
te
ng
ac m
ue sh
m e
Mekanizmi i rrshqitjes s filamenteve- Cikli i urzave transverzale
34
In de
te
ng
ac m
ue sh
m e
Mekanizmi i rrshqitjes s filamenteve- vazhdim
35
Muskujt t cilt mbajn drejtpeshimin
In de
te
Izotonike: Tonusi nuk ndryshon por ndryshon gjatsia n arkesa me e madhe se tensioni jatsia ngarkesa tensi ni Ekcentrike: Ruhet tensioni por muskuli zgjatet ngarkesa e lire me e madhe se tensioni
ng
ac m
ue sh
Izometrike: Rritje e tonusit pa u ndryshuar gjatsia tensioni me i madh se ngarkesa
m e
Llojet e kontraksioneve muskulare j
36
In de
te
ng
ac m
ue sh
37
m e
Kontraksionet izotonike
In de
te
ng
ac m
ue sh
38
m e
Kontraksionet izometrike
In de
te
ng
ac m
ue sh
39
m e
Kontraksionet izometrike Raporti gjatsi tension gjatsi-tension
In de
te
ng
ac m
ue sh
40
m e
Kontraksionet izometrike Raporti frekuenc tension frekuenc-tension
In de
te
ng
ac m
ue sh
m e
Kontraksioni unitar, shumimi i kontraksionit dhe tetanusi
41
In de
te
ng
ac m
ue sh
42
m e
Kontraksioni unitar, shumimi i kontraksionit dhe tetanusi
Roli i ATP gjat kontraksionit muskular
In de
te
Gjat kontraksionit muskular ATP p j prdoret p pr - rrshqitjen e filamenteve t aktins - ndarjen e k k d j kokave t miozins nga pikat aktive i i ik k i - largimin e joneve t Ca nga sarkoplazma n RS g j g p - funksionimin e pomps s Na/K
ng
ac m
ue sh
m e
Burimet e ATP-s n muskuj

ATP h molekul e cila siguron energjin sht l k l il i ji e menjhershme pr kontraksionin muskular nga 3 burime:
Kreatin fosfati Fosforilimi oksidues Glik li Glikoliza
In de
te
ng
ac m
ue sh
m e
44
Burimet e ATP-s n muskuj
In de
te
ng
ac m
ue sh
m e
45
Llojet e fijeve muskulare

Fijet e ngadalshme oksidative (tipi I) Fijet e shpejta oksidative (tipi IIa) Fijet e shpejta glikolitike (tipi IIb)
In de
te
ng
ac m
ue sh
m e
46
In de
te
ng
ac m
ue sh
m e
47
In de
te
ng
ac m
ue sh
48
m e
In de
Gjendet Gj d t n murin e organeve kavitare, i k it murin e enve t gjakut, n sy, lkur etj Esht e ndrtuar nga qeliza boshtore me nj brtham t vetme t vendosur n qendr Nuk sht muskulatur e strijuar dhe nuk j sht nn vullnetin ton Mundson shtyrjen e ushqimit npr TGI TGI, lvizjen e urins, gjakut etj
te
ng
ac m
ue sh
m e
Muskulatura e lmuar
49
In de
Gjendet Gj d vetm n zemr Esht e ndtuar nga qeliza t cilat g q degzohen dhe kan brthamn n qendr. Prezente disqet interkalate interkalate. Esht muskulatur e strijuar por nuk sht nn vullnetin ton ll Kontrahohet si pasoj e imupseve t cilat p j p krijohen n pacemakerin e zemrs
te
ng
ac m
ue sh
m e
Muskulatura e zemrs
50

1 6 Fiziologjia e Muskujve

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

1 6 Fiziologjia e Muskujve

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Fiziologjia e muskujve

Prof. Ass. Hatixhe Latifi-Pupovci p

Prof. Ass. Hatixhe Latifi-Pupovci

Prof. Ass. Hatixhe Latifi-Pupovci

Prof. Ass. Hatixhe Latifi-Pupovci

Muskulatura e skeletit Muskulatura e zemrs Muskulatura e lmuar

Prof. Ass. Hatixhe Latifi-Pupovci

Prof. Ass. Hatixhe Latifi-Pupovci

Ndrtimi i muskujve t skeletit

Struktura e fijes muskulore-vazhdim

Struktura e fijes muskulore-vazhdim

Struktura e fijes muskulore-vazhdim j

Prof. Ass. Hatixhe Latifi-Pupovci

Prof. Ass. Hatixhe Latifi-Pupovci

Prof. Ass. Hatixhe Latifi-Pupovci

Organizimi i miofilamenteve- vazhdim

Ultrastrustruktura e filamenetve t trasha

Prof. Ass. Hatixhe Latifi-Pupovci

Ultrastrustruktura e filamenetve t trasha

Ultrastruktura e filamenteve t holla

Prof. Ass. Hatixhe Latifi-Pupovci

Ultrastruktura e filamenteve t holla

Prof. Ass. Hatixhe Latifi-Pupovci

- nj thes qndror - T tubuli

- dy thas t mdhenj dh j cisternat terminale t RS

N mnyr q t kontrahohet, muskuli i skeletit duhet:

Sarkolemn T tubulet Cisternat terminale RS C 2+ Ca Troponinn

Esht mekanizm ku nj potencial i aksionit shkakton kontraksionin e fijes muskulore. Prfshin P f hi

Mekanizmi i rrshqitjes s filamenteve-vazhdim

Mekanizmi i rrshqitjes s filamenteve- Cikli i urzave transverzale

Mekanizmi i rrshqitjes s filamenteve- Cikli i urzave transverzale

Mekanizmi i rrshqitjes s filamenteve- vazhdim

Muskujt t cilt mbajn drejtpeshimin

Izometrike: Rritje e tonusit pa u ndryshuar gjatsia tensioni me i madh se ngarkesa

Llojet e kontraksioneve muskulare j

Prof. Ass. Hatixhe Latifi-Pupovci

Kontraksionet izometrike Raporti gjatsi tension gjatsi-tension

Kontraksionet izometrike Raporti frekuenc tension frekuenc-tension

Kontraksioni unitar, shumimi i kontraksionit dhe tetanusi

Kontraksioni unitar, shumimi i kontraksionit dhe tetanusi

Roli i ATP gjat kontraksionit muskular

Burimet e ATP-s n muskuj

Burimet e ATP-s n muskuj

Llojet e fijeve muskulare

Llojet e fijeve muskulare

Llojet e fijeve muskulare

Prof. Ass. Hatixhe Latifi-Pupovci

Prof. Ass. Hatixhe Latifi-Pupovci

You might also like