Professional Documents
Culture Documents
คณิตศาสตร์วิศวกรรมขั้นสูง
คณิตศาสตร์วิศวกรรมขั้นสูง
คณิตศาสตร์วิศวกรรมขั้นสูง
Mathematics
Advanced Engineering Mathematics
.
1 2546
290
ISBN 974-91342-2-2
1 . 10700
. 0-2866-3214
8 2546
1.1
1.2
1.3
16
1.4
27
1.5
44
1.6
51
65
2.1
65
2.2
85
2.3
98
2.4
106
2.5
115
2.6
125
2.7
135
2.8
140
145
3.1
145
3.2
153
3.3
170
3.4
174
3.5
178
183
4.1
183
4.2
192
4.3
212
4.4
221
4.5
236
4.6
241
245
5.1
245
5.2
248
5.3
257
5.4
260
5.5
266
271
273
1.1
1.1
(matrix) (row)
(column)
A =
2+x
xy
2y
2
x + y
2 + 3i
1
2
3
1 2 3
9 3 3
(boldface) A,
B, C aij , bij , cij i j A, B, C
a11 = 4,
a21 = ,
a22 = 2y,
a23 = 9
a 31 = 2 + x ,
a 32 = 2,
a 33 = 2 + 3i
(size) (dimension)
3 3 3 3 A
m n A = [aij ]mn
1
a11 a12
a21 a22
A =
a
m 1 am 2
a1n
a 2n
amn
(1.1)
1 n
(row matrix) (row vector) n 1
(column matrix) (column vector)
x
y
z
[x
y z]
1.
(zero matrix)
m n 0mn
0 0 0
023 =
0
0
0
23
2. (square matrix)
2 1 3
A = 4 0 0
7 9 2
33
1.1
a11 a12
a
21 a22
an1 an2
i>j
i<j
a1n
a2n
ann
i=j
3. (triangular matrix)
0
(upper triangular matrix)
1 2
0 3
2 7 4
0 2 1
0 0 3
aij = 0
0 0 0
8 0 0
5 2 4
i>j
0
(lower triangular matrix)
3 0
4 1
aij = 0
i<j
4. (diagonal matrix)
0 aij = 0 i j
2 0
0 3
2 0 0
0 1 0
0 0 4
diag (a11, a22 , a 33 , , ann )
1
a11 0
0 a22
0
0
ann
(1.2)
5. (identity matrix)
1, i = j
aij =
0, i j
n n
(1.3)
In
1 0 0
1 0
I1 = [1] , I2 =
, I 3 = 0 1 0
0 1
0 0 1
In = diag (1,1, ,1)
1.1
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9. A = [aij ]nn 21 n(n 1)
10. A = [aij ]nn 21 n(n 1)
11. A = [aij ]nn 21 n(n 1)
A = [aij ]nn
n(n 1)
1.2
1.2
1.2.1
A B A = B
1. A B
2. aij = bij i, j
1.2.1
012 = [0 0]
012
0
021 =
0
021
1.2.2
2
a + b 2 3
a
b
1
3
012 021
a b
2 2
a + b = 3
a b = 1
a = 2 b = 1
1.2.2
A = [aij ]mn
m n
A + B = C m n
= aij + bij i = 1, 2, , m j = 1, 2, , n
B = [bij ]mn
cij
= aij + bij mn
A B A B
1.2.3
1 2 sin2 4
0
0 x
4 2 x 2 x
1 + 4
2 + 0
cos2
sin2 + cos2
=
2
3
4 + (3)
0 + 2 x + (x x )
5 2 1
=
2
2
x
1
(scalar)
1.2.3
c
1.2.4
1.2.5
m n
cA = B m n
= caij i = 1, 2, , m j = 1, 2, , n
A = [aij ]mn
bij
c [aij ]mn
2, 3, x 2 + 3x
= [caij ]mn
1 2
4 2 2 4 12 6 10 10
+3
0 1 = 4 6 + 0 3 = 4 9
2
3
a b 0 0
=
0
0 0
c
d
a b a b
=
c d
c
d
1.
2. [aij ]mn [bij ]mn
1.2
1.2.6
1 3 2 4 1 2 3 4 1 7
7 2 1 1 = 7 1 2 (1) = 6
3
1.2.7
a b
a b 7a 7b 2a 2b 5a 5b
2
c d = 7c 7d 2c 2d = 5c 5d
c
d
A, B C
1. A + B = B + A
( )
2. A + (B + C) = (A + B) + C
()
3. A + 0 = 0 + A = A
()
4. A + (A) = (A) + A = 0
()
A B c k
1. c (A + B) = cA + cB
2. (c + k ) A = cA + kA
3. c (kA) = (ck ) A
4. 1A = A
1.2.8 A, B C
2A 3B + 4C
2A 3B + 4C
1.2.5
A = [aij ]mn
m n
AB = C
n
cij = aikbkj
k =1
B = [bij ]np n p
m p
i = 1, 2, , m
j = 1, 2, , p
1. AB A B
AB AB A AB
B
[aij ]mn [bij ]np = [cij ]mp
2. i j C = AB i A j
B
[cij ] = ai 1 ai 2
3.
b1 j
b
2j
(1.4)
AB BA
1.2.9
2 1
A =
1
5
1 2
B = 1 3
AB BA
A 2 2 B 3 2
A B AB
B A BA
BA 3 2 B A
1 2
1 5
2 2 + 4 (1)
0 22
2
2
1
4
5
AB BA
1.2.10
1 3 2 0 1 2 + 3 1 1 0 + 3 4 5 12
2 5 1 4 = 2 2 + 5 1 2 0 + 5 4 = 9 20
1.2
A, B, C AB BC c
1. A(BC) = (AB) C = ABC
()
2. (cA) B = c (AB) = A (cB)
3. (A + B) C = AC + BC
()
4. C (A + B) = CA + CB
()
A n n
0 a11 a12
a1n 1 0
a1n
a11 a12
a 2n 0 1
a 2n
0 a21 a22
a21 a22
AIn =
=
a
a
a
a
n
1
n
2
nn
n
1
n
2
nn
0
0
1
(1.5)
0 a11 a12
1 0
a1n a11 a12
a1n
0 1
a21 a22
a2n a21 a22
a 2n
0
In A =
0 0 1 an 1 an 2 ann an 1 an 2 ann
(1.6)
AIn = In A = A
(1.7)
In
n n
1 3 1 0 1 0 1 3 1 3
5 2 0 1 = 0 1 5 2 = 5 2
3 1 2 1 0 0 1 0 0 3 1 2 3 1 2
2 0 1 0 = 0 1 0 3
2 = 3
2
3
1 4 0 0 0 1 0 0 1 1 4 0 1 4 0
1.2.11
1.2.12
10
1.2.6
A n n B n n
B (inverse matrix) A
A (nonsingular matrix)
A A1
AB = BA = In
1. A
2. A A (singular matrix)
3. A
1.2.13 ()
a b
A1 =
c
d
AA1 = I2
A1
1 2
A =
3
4
AA1 = A1A = I2
1 2 a b 1 0
3 4 c d = 0 1
a + 2c b + 2d 1 0
3a + 4c 3b + 4d = 0 1
a + 2c = 1
3a + 4c = 0
b + 2d = 0
3b + 4d = 1
3
1
,d =
2
2
1
2 1
1 2
3
1
3 4
2
2
a = 2, b = 1, c =
A A = I2
2 1 1 2 1 0
3 4 0 1
2
2
11
1.2
a b
c d
1.2.14
a b
c d
22
1 0
0 0
1
ad bc
d b
c a
ad bc 0
(1.8)
1 0 a b a b 1 0
0 0 c d = 0 0 0 1
a, b, c, d
1 0
0 0
1.4
A B c
1. (AB)1 = B1A1
2. (cA)1 = 1 A1 c 0
1 1
3. (A )
c
=A
12
1.2.7
A n
An = AA A
A0 = I
A
n
An = (A1 )
1.2.16
1 2
A =
3
4
A0 , A2 , A3 , A2
A3
1.2.7
1 0
A0 = I =
0
1
1 2 1 2 7 10
A2 = AA =
3 4 = 15 22
3
4
1 2 7 10 37 54
A3 = AAA = AA2 =
15 22 = 81 118
3
4
1.2.13
1
1 2
A2 = (A
A3 = A1A2
2 1
=3
1
2
2
2 1 2 1 11 5
22 10
2
2 1
=3
=
=
1 3
1 15 7
15
7
4
2 2
2 4
4
2 1 11 5 59 27
2
1 118 54
2 4
4
=3
=
=
1 15 7 81
37
8 81 37
2 2
4 8
8
4
13
1.2
(Transpose Matrix)
1.2.8
A = [aij ]mn m n AT A
AT = B n m
bij = a ji i = 1, 2, , n j = 1, 2, , m
1. i A i
AT
2. i A i
AT
7 5
1 2
7 5
7 1
1 2
5 2
1 5 0
2 3 8
1 2
T
1 5 0
= 5 3
2 3 8
0 8
A B
1. (A + B)T = AT + BT A B
2. (AB)T = BT AT AB
3. (cA)T = cAT
4. (A1 )T = (AT )1 A
1.2.18 (AB)T = BT AT AB
A = [aij ]mn B = [bij ]np (AB)T BT AT
p m i j (AB)T
((AB)T )ij
k =1
k =1
(AB)T = BT AT
14
1.2.9
A
1. A (symmetric matrix) AT = A
2. A (antisymmetric matrix) AT = A
3. A (orthogonal matrix) AT = A1
1. A
n n
2. A
3.
A = [aij ]nn
aij
n n
= a ji
aii
i, j = 1, 2, , n
=0
aij
= a ji
i, j = 1, 2, , n
AAT = I
(1.9)
akjalj = 0
j =1
aikail
=0
k l
(1.10)
i =1
1.2.19
7 2 1
2 1 4
1 4 0
1.2.20
0 3
3 0
0 3 5
0 4
3
5 4 0
1.2.21
4 2
2 3
cos sin
A =
sin
cos
1 0
cos sin cos sin cos2 + sin2
0
=
AA =
0
sin2 + cos2 0 1
sin cos sin cos
A T = A 1
15
1.2
1.2
A B AB = 0 A 0 B 0
A 2 2 A2 = 0
A 2 2 A2 = I
A 2 2 A2 = A
A 2 2 A2 = A
A B AB = A BA = B A2 = A B2 = B
A B AB = BA
A B
(A + B)2 = A2 + 2AB + B2 AB = BA
9. D A
D AD = DA A
10. A (A 2I) (A + 3I) = A2 + A 6I
11. A (2A + I)3 = 8A3 + 12A2 + 6A + I
12. (ABC)1 = C1B1A1 A, B C
13. (ABC)T = CT BT AT ABC
14. A A = 0
15. A AAT AT A
16. A B AB
17. A
17.1 A + AT
17.2 A AT
17.3 A
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
cos sin
cos n sin n
An =
A =
sin n cos n n
sin
cos
cosh sinh
cosh n sinh n
An =
19. A =
sinh n cosh n n
sinh
cosh
an bn
1 2
n
20. A = 3 4 An =
cn dn
20.1 AAn = An A = An +1
18.
16
1.3
1.3.1
p = (i1, i2 , , in ) (permutation) (1, 2, , n )
p (even permutation)
(i1, i2 , , in ) (1, 2, , n ) (p) = 1
p ( odd permutation)
(i1, i2 , , in ) (1, 2, , n ) (p) = 1
(1, 2, 3)
P = {(1, 2, 3), (1, 3, 2), (2,1, 3), (2, 3,1), (3,1, 2), (3, 2,1)}
(1.11)
(2, 3,1)
(1, 2, 3)
(1.12)
(2, 3,1) = 1
(1.13)
(3, 2,1) = 1
(1, 2, 3)
(1, 2, 3), (2, 3,1), (3,1, 2)
1.3.1
(2, 4,1, 3)
(4, 3, 2,1) = 1
17
1.3
1.3.2
A = [aij ]nn n n
P (1, 2, , n )
(determinant) A det(A)
det(A) =
( j1 , j2 ,, jn )P
1.3.2
A = [a11 ]
det(A)
(1)
P = {(1)}
(1) = 1
1.3.3
a11 a12
A = a
21 a22
det(A)
(1, 2)
(1, 2) = 1 (2,1) = 1
1.3.4
11 a12 a13
A = a21 a22 a23
a 31 a 32 a 33
det(A)
(1, 2, 3)
P = {(1, 2, 3), (1, 3, 2), (2,1, 3), (2, 3,1), (3,1, 2), (3, 2,1)}
18
1.3.2
1.3.1
1. A = [a ]
2.
3.
a b
A =
c
d
det(A) = a
det(A) = ad bc
a b
c d
= ad bc
+
a b c
1 1 1
A = a2 b2 c2
a 3 b3 c3
det(A)
c1 a1 b1
a1 b1
a 3 b3 c3 a 3 b3
+
+ +
1.3.5 A = [2]
det(A) = 2
cos sin
1.3.6
sin
cos
cos sin
sin
cos
= cos2 ( sin2 ) = 1
1 2 3
1.3.7
4 5 6
7 8 9
5 = 45 + 84 + 96 105 48 72 = 0
7 8
+ + +
19
1.3
1.3.3
A = [aij ]nn n n
1. M ij (minor) aij
(n 1) (n 1) i j A
2. C ij (cofactor) aij C ij = (1)i + j M ij
3. adj(A) (adjoint matrix) A
A
adj (A) = C ij
1.3.8
a b
A =
c
d
adj(A)
M 11 = det ([d ]) = d
M 12 = det ([c ]) = c
M 21 = det ([b ]) = b
M 22 = det ([a ]) = a
1+1
M 11 = d
1+2
M 12 = c
2 +1
M 21 = b
2 +2
M 22 = a
C 11 = (1)
C 12 = (1)
C 21 = (1)
C 22 = (1)
T
d c
d b
=
adj(A) =
c a
b
a
1.3.9
a b
A =
c
d
1.3.8
A adj(A)
adj(A) A
d b
adj(A) =
c a
a b d b ad bc
0
= (ad bc ) I = det(A) I
=
A adj(A) =
c a 0
c
d
ad
bc
0
d b a b ad bc
=
= (ad bc ) I = det(A) I
adj(A) A =
c a c d 0
ad
bc
20
1.3.10
1 1 2
A = 0 4
1
3 2 2
adj(A)
M 11 =
M 12 =
M 13 =
M 21 =
M 22 =
M 23 =
M 31 =
M 32 =
M 33 =
2 2
0
3 2
2+1
M 21 = 2
2 +2
M 22 = 8
2+3
M 23 = 5
3+1
M 31 = 9
3 +2
M 32 = 1
3 +3
M 33 = 4
C 21 = (1)
= 2 6 = 8
C 22 = (1)
= 2 (3) = 5
C 23 = (1)
= 1 8 = 9
C 31 = (1)
C 32 = (1)
C 33 = (1)
1 1
2
1 2
1
= 1 0 = 1
1 1
4
M 13 = 12
= 2 4 = 2
3 2
1+3
C 13 = (1)
0 1
M 12 = 3
1 2
1+2
= 0 12 = 12
M 11 = 10
C 12 = (1)
1+1
C 11 = (1)
= 0 3 = 3
3 2
0 4
= 8 2 = 10
= 40 = 4
10 3 12
8 5
adj(A) = 2
9 1
4
10 2 9
= 3 8 1
12 5 4
21
1.3
1.3.2
A = [aij ]nn n n C ij aij
det(A), k = l
=
0,
k l
(1.14)
det(A), k = l
a
C
=
ik il
0,
k l
i =1
(1.15)
a C
kj
j =1
lj
(1.16)
1.
n
k =1
k =1
2.
det(A) 0
(1.17)
A
A1 =
1.3.11
det(A)
1
adj(A)
det(A)
(1.18)
A 1.3.10
1
det(A) = a11C 11 + a12C 12 + a13C 13 = 1 (10) + (1) 3 + 2 (12) = 37
2
det(A) = a12C12 + a22C22 + a 32C32 = (1) 3 + 4 (8) + 2 (1) = 37
22
1.3.2
0 1.3.10 1
2
a11C 21 + a12C 22 + a13C 23 = 1 2 + (1) (8) + 2 (5) = 0
0 1.3.10 3 1
a13C 11 + a23C 21 + a 33C 31 = 2 (10) + 1 2 + (2) (9) = 0
1.3.12
A1
A 1.3.10
1.3.10
10 2 9
adj(A) = 3 8 1
12 5 4
1.3.11 det(A) = 37
(1.18) A
A1
10 2 9
1
1
adj(A) =
3
8
1
=
det(A)
37
12 5 4
1. A 0
det(A) = 0
3 0
1.3.13
0 4
=0
2 0
23
1.3
2. A ()
1.3.14
3 2 5
3 2 5
3 8
= 0
det(A) = 0
1 3
3. B () A
det(B) = det(A)
1.3.15
a1 a2 a 3
A = b1 b2 b3
c1 c2 c3
a1 a2 a 3
B = c1 c2 c3
b1 b2 b3
B 2 3 A
det(B) = det(A)
a1 a 2 a 3
1.3.16
b1
c1
b2
c2
b1 b2 b3
= a1 a 2 a 3
c1 c2 c3
b3
c3
b1 b2 b3
= c1 c2 c3
a1 a 2 a 3
4. B k () A
det(B) = k det(A)
ka1 ka2 ka 3
1.3.17
b1
c1
b2
c2
A = [aij ]nn
2.
1.3.18
k b1
c1
b2
c2
b3
c3
n n k
1.
b3
c3
a1 a 2 a 3
c d
a1 a2 a 3
a b
c d
b1
c1
b2
c2
b3
c3
a1 a 2 a 3
= b1
c1
b2
c2
b3
c3
24
5. B () k
() A det(B) = det(A)
a1 + kb1 a2 + kb2 a 3 + kb3
b1
c1
1.3.19
b2
c2
a1 a 2 a 3
=
b3
c3
b1
c1
b2
c2
b3
c3
6. A = [aij ]nn
A det(A) = a11a22 ann
1 2
1.3.20
det(I) = 1
4 3 0
= (1) 4 2 3 = 24
7.
det(AT ) = det(A)
A AT A
AT det(AT ) = det(A)
1.3.21
1 3
A =
2
4
det(A) = 4 (6) = 10
8.
1 2
AT =
3
4
AB
1.
AB BA
2. A
3.
det(An ) = (det(A))
det(A1 ) =
1
det(A)
25
1.3
2003 2004 2005
1.3.22
2 3
2003 2004 2005
2003 2004
9999 9998 1
1 2
2003 2004
2003
2546 2547
= 2546
9999 9998 1
9999 1 1
2 3
1.3.23
1 b b2
1 c c2
1 2 3
1 a a2
1 b b2
1 c c2
a2
1 a
a2
0 b a b2 a 2
= (b a ) (c a ) 0 1 b + a
0 c a c2 a 2
0 1 c +a
= (b a ) (c a )(1)
1 b +a
1 c +a
= (b a ) (c a ) (c b )
26
1.3
1 2 3 4
2 3 4 1
1.
3 4 1 2
4 1 2 3
2. AB A B
AB A B
a b
3 2
An = n n
A =
c d
4 3
n
n
andn = 1 + bncn n
3.
4. A n n det(A) = 0 n
5. A n n det (adj(A)) = (det(A))n1
6. A
7.
4 1 1
adj(A) = 2
1
3
1 3
7
a x + b y + c z = k
1
1
1
1
a 3x + b3y + c3z = k 3
1 a a2 a3
8.
1 b b2
b3
1 c c2
c3
a1 b1
k1
a2 b2
k2 = z a2 b2 c2
a 3 b3 k 3
a1 b1
a 3 b3 c3
1 d d2 d3
1 + a1
a2
an
a1
1 + a2
an
a1
a2
1 + an
9.
10.
A=
b
a
b
b
c1
b b
b b
a b
b a
n 1
det(A) = (a b )
= 1 + a1 + a 2 + + a n
n n
(a + (n 1)b )
27
1.4
1.4
m n
x1, x 2 , , x n
a11x 1 + a12x 2 + + a1n x n = b1
a x + a x + + a x = b
22 2
2n n
2
21 1
am 1x 1 + am 2x 2 + + amn x n = bm
aij i = 1, 2, , m
bi i
j = 1, 2, , n
(1.19)
xj
(1.19)
a 11
a 21
a
m 1
a 12
a 22
a 1n x 1
a 2n x 2
a m n x n
am 2
b1
b
2
b
m
(1.20)
AX = B
a11 a12
a21 a22
A =
a
a
m 1 m 2
a1n
a 2n
, X =
amn
x1
x 2
x
n
(1.21)
b1
b
2
B=
b
m
A (coefficient matrix)
X (variable matrix)
B (constant matrix)
x1, x 2 , , x n
[A | B] A
28
1
a 11
a
21
A =
am1
a 12
a 22
a 1n
a 2n
am 2
a mn
b1
b2
bm
(1.22)
(augmented matrix)
1.4.1
x + y + 2z 2w = 2
2x + y + 3z 9w = 5
3x + 4y + 8z + w = 7
(1.23)
x + y + 2z 2w = 2
2x + y + 3z 9w = 5
3x + 4y + 8z + w = 7
(1)
(2)
(3)
x + y + 2z 2w = 2
y z 5w = 1
y + 2z + 7w = 1
(4)
(5)
(6)
y z 5w = 1
z + 2w = 2
(7)
(8)
(9)
29
1.4
x 9w = 1
y 3w = 3
z + 2w = 2
(10)
(11)
(12)
x = 9w + 1
y = 3w 3
z = 2 2w
(1.24)
(1.24)
w = 0 x = 1, y = 3 z = 2
w = 1 x = 10, y = 6 z = 0
x = 9w + 1, y = 3w 3, z = 2 2w
1.4.1
Ri Rj
i j
2. 0
cRi i c c 0
3.
cRi + Rj j i c
(row echelon matrix)
30
1.4.2
1 3 2
2 7 2
4 9 1
1. 2 1 2 2R1 + R2
1 3 2
1 3 2
2
R
+
R
1
2
0 1 2
2 7 2
4 9 1
4 9 1
(1.25)
2. 3 1 4 4R1 + R3
1 3 2
1 3
2
4R1 +R3
0 1 2
0 1 2
4 9 1
0 3 7
3. 3 2 3
(1.26)
3R2 + R3
1 3
1 3 2
2
3R2 +R3
0 1 2
0 1 2
0 3 7
0 0 1
1. 3 cRi + Rj i
i
2. (1.25) (1.26) 2R1 + R2 4R1 + R3
1
1 3 2
1 3
2
2
R
+
R
1
2
0 1 2
2 7 2
4
R
+
R
1
3
4 9 1
0 3 7
(1.27)
3.
2R1 + R2 5R2 + R3
5R2 + R3 2R1 + R2
31
1.4
1.4.1
1.4.3
x + y + 2z 2w = 2
2x + y + 3z 9w = 5
3x + 4y + 8z + w = 7
(1.28)
1 1 2 2 2
2 1 3 9 5
3 4 8 1 7
2R1 +R2
3R1 +R3
1R2 +R1
1R2 +R3
1R3 +R1
1R +R
3
0 1 1
0
0 1 1
0
1 0 0
0 1 0
0 0 1
2 2
5 1
7 1
7 3
5 1
2 2
9 1
3 3
2 2
x 9w = 1
y 3w = 3
z + 2w = 2
x = 9w + 1, y = 3w 3, z = 2 2w
(1.29)
1.4.1
32
(Gaussian Elimination)
1.4.4
x + y + 2z 2w = 2
2x + y + 3z 9w = 5
3x + 4y + 8z + w = 7
(1.30)
1 1 2 2 2
2 1 3 9 5
3 4 8 1 7
2R1 +R2
3R1 +R3
1R2 +R3
2 2
0 1 1 5 1
0 1
2
7 1
1 1
2 2 2
0 1 1 5 1
0 0
1
2 2
x + y + 2z 2w = 2
y z 5w = 1
z + 2w = 2
(1.31)
(1.31)
z = 2 2w
z y z 5w = 1
y = z 5w 1 = (2 2w ) 5w 1 = 3w 3
y z
x + y + 2z 2w = 2
x = 2 + 2w y 2z = 2 + 2w (3w 3) 2 (2 2w ) = 9w + 1
1.4.3
x = 9w + 1, y = 3w 3, z = 2 2w
33
1.4
1.4.5
x 2y + z
2x z + w
4x z + 2w
3x + 6y 4z w
=4
=3
=7
= 9
1 2
2
1 1
3
1 2
7
4 1 9
3R1 +R4
2R2 +R3
3R2 +R4
2R3 +R4
z =1
y = 1
x 2y + z
4y 3z + w
4w
z =1
12
7 1
1 2
1 2
0
21
4
=4
= 5
=1
= 8
w = 2
y=
1 2
2R1 +R2
4R1 +R3
4y 3z + w = 5
1
(3z w 5) = 1
4
x 2y + z = 4
x = 2y z + 4 = 1
x = 1, y = 1, z = 1, w = 2
34
1.4.6
7x + 4y + 5z
3x + 2y + z
5x + 3y + 3z
x +y z
= 3
= 1
= 2
= 0
3 2 1 1
5 3 3 2
1 1 1 0
4 4
R R
1
4
7R1 +R4
2R2 +R3
3R2 +R4
3R1 +R2
5R1 +R3
1 1 1 0
3 2 1 1
5 3 3 2
7 4 5 3
1 1 1 0
0 1 4 1
0 2 8 2
0 3 12 3
1 1 1 0
0 1 4 1
0 0
0 0
0 0
0 0
x + y z
y + 4z
= 0
= 1
(1.32)
= 0
= 0
(1.32)
(1.32) y = 4z 1
y
x +y z = 0
x , y, z
x = z y = z (4z 1) = 3z + 1
x = 3z + 1, y = 4z 1
35
1.4
1.4.7
x +y z +w = 1
3x + 2y + z + 4w = 1
5x + 3y + 3z + 7w = 2
1 1 1 1
3 2 1 4
5 3 3 7
3R1 +R2
5R1 +R3
2R2 +R3
0 1 4 1 2
0 2 8 2 3
1 1 1 1 1
0 1 4 1 2
0 0
0 0 1
1 1
x +y z +w = 1
y + 4z + w = 2
0 = 1
(1.33)
(1.33)
x , y, z
(Rank of a Matrix)
1.4.1
A
A rank (A)
A A
36
1.4.8
1 2 1
2
A = 3 1
1 3 4
rank (A)
1 2 1
2
3 1
1 3 4
1 2 1
3R1 +R2
0 5 5
1R1 +R3
0 5 5
1 2 1
1R2 +R3
0 5 5
0 0
rank(A) = 2
1.4.9
1 2 1 3
A = 1 0 1 4
2 4 3 2
rank (A)
A
1 2 1 3
1 0 1 4
2 4 3 2
1 2 1 3
1R1 +R2
0 2 3 2
2R1 +R3
0 8
1
8
1 2 1 3
4R2 +R3
0 2 3 2
0 0 13 0
rank(A) = 3
37
1.4
1.4.10
1 2 1 3
A = 1 0 1 4
2 4 3 2
1 2
0 4
1 3
4 2
AT
rank (AT )
1 1 2
0 2 8
3R1 +R4
1
0 2
0 1
1 1 2
0 2 8
1R2 +R3
1
9
0 0
R +R4
2 2
0 0 12
1 1 2
0 2 8
43 R3 +R4
9
0 0
0 0
0
2R1 +R2
1R1 +R3
rank(AT ) = 3
1.4.1
A
A m n
1.4.11
1
2
A = 3 1
4
3
rank(A)
1 3 4
1 3 4
2R1 +R2
AT =
2
1
3
0
7
5
38
1.4.2
A m n
rank A = r
1. A r r 0
2. (r + 1) (r + 1) A 0
1. A n n
2.
rank (A) = 0
det(A) = 0
A=0
3. 0 r r
rank (A) = r
1.4.12
1 2 1 3
A = 1 0 1 4
2 4 3 2
1 2 1
1
0
1
2 4 3
rank (A)
14 0
1.4.13
1 2 3
A = 2 1 1
4 5 7
rank (A)
rank (A) = 2
22
1.4.2
rank (A) = 3
1.4.2
det(A) = 0
1 2
2 1
3 0
39
1.4
1.4.3
AX = B n
A A = [A | B]
1. rank (A) < rank (A) AX = B
2. rank (A) = rank (A)
2.1 rank(A) = n AX = B
2.2 rank(A) < n AX = B
1.
2. m n AX = B
rank (A) m m < n rank (A) < n
AX = B
2.1
2.2
1.4.5 1.4.7
1.4.5
1.4.6
1.4.7
rank (A)
rank (A)
1.4.3
40
AX = B
(homogeneous
system of linear equations) B = 0 0
m n
a x + a22x 2 + + a2n x n = 0
21 1
a x + am 2x 2 + + amn x n = 0
m1 1
(1.34)
(1.34)
x1 = x 2 = = xn = 0
(1.35)
(trivial solution)
(non-trivial solutions)
rank (A) = rank (A)
n 1.4.3
1.
rank (A) = n
2.
1.4.4
1.4.14
2x + 3y 7z = 0
x 2y + 5z = 0
2 3
1.4.4
41
1.4
1.4.2
1.4.5
AX = 0
det(A) = 0
1.
det(A) = 0
AX = 0
2.
det(A) 0
AX = 0
1.4.15
x + y = 0
2x 3y = 0
2 3
= 5 0
1.4.5
x =y =0
1.4.16 a
(1 a ) x 2y = 0
2x (4 a ) y = 0
1.4.5
0
1a
4 + a
= (1 a )(4 + a ) (4) = a 2 + 5a = 0
(1.36)
(1.36) a = 0 a = 5
a = 0 a = 5
42
1.4
1.
1.1
x + 2y + 3z = 5
2y x = 3
y +z = 2
1.2
x + y = 3
y + z = 5
z + w = 7
1.3
1.4
1.5
1.6
x + y + z + w = 1
x + y + z w = 3
x + y z w = 5
x y z w = 7
x + 2y z w = 2
2x y + z + 4w = 3
x + 3y 2z + 2w = 1
2x 2y + 2z + w = 4
2x + y z = 1
x 2y + 3z = 3
4x 3y + 5z = 6
2x + y = 3
3x y = 2
x z = 1
2.
2.1
2.2
2.3
3 2
2 1
1 4
2
4
1 2
1 2
2 1
5 1
4 2
T
3
3 4
1 3
3 0
1 1
43
1.4
3.
4.
5.
6.
3x + 2y + z + 4w
2x + 6y + 10z + 3w
x +y +z +w
=3
=7
=7
=k
7. a
7.1
7.2
7.3
ax + 8y = 0
2x + ay = 0
(1 a ) x + 3y = 0
4x + (2 a ) y = 0
(1 a ) x + 2y + 3z = 0
(2 a ) y 4z = 0
(3 a ) z = 0
8. AX = B A
xi =
Di
D
i = 1, 2, , n
D = det(A)
n n
Di = det (Ai )
Ai i A B
(Cramers rule)
9. (x1, y1 ) (x 2 , y2 )
x
x1
y1 1 = 0
x 2 y2 1
(3,1) (1, 3)
10. (x1, y1 ), (x 2 , y2 ), (x 3 , y3 )
x 2 + y2
x 12 + y12
x1
y1 1
x 22 + y22
x2
y2 1
x 32 + y 32
x 3 y3 1
=0
44
1.5
A1
AA1 = A1A = I
(1.37)
A
a1 a 2 a 3
A = b1 b2 b3
c1 c2 c3
(1.38)
33
1.
E1
1 0 0
0 1 0
R1 R2
0 1 0 1 0 0 = E1
0 0 1
0 0 1
(1.39)
0 1 0a a a
1 2
b1 b2 b3
E1A = 1 0 0 b1 b2 b3 = a1 a 2 a 3
0 0 1 c1 c2 c3 c1 c2 c3
(1.40)
E1A
1 2 A
2. E2 3
k
1 0 0
1 0 0
kR
0
1
0
0
1
0
= E2
0 0 k
0 0 1
3 3
(1.41)
45
1.5
1 0 0 a1 a 2 a 3 a 1 a 2 a 3
E2 A = 0 1 0 b1 b2 b3 = b1 b2 b3
E2 A
(1.42)
3 A k
3. E3 1
2 k
1 0 0
1 k 0
kR2 +R1
0 1 0 0 1 0 = E 3
0 0 1
0 0 1
33
(1.43)
1 k 0 a a a a + kb a + kb a + kb
3
1
2
2
3
3
1 2
1
E 3 A = 0 1 0 b1 b2 b3 = b1
b2
b3
0 0 1 c1 c2 c3 c1
c2
c3
E3A
(1.44)
1 A 2 k
46
A
A
1.5.1 E
33
a1 a2 a 3 a1 + b1 a2 + b2 a 3 + b3
E b1 b2 b3 = 3c1
3c2
3c3
c1 c2 c3 b1
b2
b3
a1 a 2 a 3
b b b
3
1 2
c1 c2 c3
a1 a 2 a 3
b b b
3
1 2
c1 c2 c3
a +b a +b a +b
1
2
2
3
3
1
3c2
3c3
3c1
b1
b2
b3
a1 + b1 a2 + b2 a 3 + b3
b1
b2
b3
c2
c3
c1
a1 + b1 a2 + b2 a 3 + b3
R2 R3
c1
c2
c3
b1
b
b
2
3
a +b a +b a +b
1
2
2
3
3
1
3R2
3c2
3c3
3c1
b1
b
b
2
3
1R2 +R1
E
1 0 0
1 1 0
1 1 0
1R2 +R1
R2 R3
3R2
0
1
0
0
1
0
0
0
1
0 0 1
0 0 1
0 1 0
1 1 0
E = 0 0 3
0 1 0
1 1 0 a a a
3
1 2
0
0
3
b
b
b
1 2
3
0 1 0 c1 c2 c3
1 1 0
0
0
3
=E
0 1 0
a +b a +b a +b
1
2
2
3
3
1
3c2
3c3
3c1
b1
b2
b3
47
1.5
k A
E1, E2 , , Ek
( Ek
E2 E1 ) A = I
(1.45)
A1 = Ek
Ek
E2 E1
E2 E1
(1.46)
A
A1
A
A
[ A | I ]
[ I | A1 ]
1.5.2
1 2
A =
3
4
A1
1 2 1 0
3 4 0 1
3R +R
1
2
1R +R
2
1
1
R2
2
2
1
= 3
1
2
2
2 3 1
0 2 1
2 3 1
0 2 1
1 3 1
2
2
2
48
1.5.3
1 1 2
1
A = 0 4
3 2 2
A1
1 1 2
1
0 4
3 2 2
1 0 0
0 1 0
0 0 1
1 1 2
1
0 4
0 5 8
3R +R
1
3
1 1 2
1
0 1
4
0 5 8
1R
4 2
1 0
9
4
1
0 1
4
0 0 37
4
1R +R
2
1
5R +R
2
1 0 9
4
0 1 14
0 0 1
4
R3
37
9
R3 +R1
4
1
R3 +R2
4
0 0
0 1 0
3 0 1
1 0 0
0 14 0
3 0 1
1
4
1
4
3 54
1
1
4
1
4
12
37
5
37
374
1 0 0
10
9
372
37
37
8
1
0 1 0 373
37
37
0 0 1
12
5
374
37
37
A1
2
9
10
37
37 37
8
1
= 373
37
37
5
12
374
37
37
1
=
37
10 2 9
3
8
1
12 5 4
1.3.12
A
A
49
1.5
1.5.4
1 3 1
A= 2 5 1
3 8 2
A
1 3 1
2 5 1
3 8 2
2R1 +R2
3R1 +R3
1R2 +R3
3R2 +R1
0 1
0 1
1
0 1
0
1 0
0 1
0 0
1R2
det(A) = 0
AX = B A
A
X = A1B
1.5.5
1.5.3
x 1 1 2
y = 0 4
1
z 3 2 2
(1.47)
x y + 2z = 4
4y + z = 6
3x + 2y 2z = 1
4
1
6 =
37
1
10 2 9 4 1
3 8 1 6 = 1
12 5 4 1 2
50
1.5
1. E
1.1
1.2
1.3
=
E
b1 b2 a1 + 2b1 a2 + 2b2
E
5a + b 5a + b
2
2
a
b
a
b
+
+
1
2
2
1
2
2
1
1
a1 a 2 a 3
2a2 a 3 a1 + a2 a1 2a 3
b b b E = 2b b b + b b 2b
2
3
3
1
2
1
3
1 2
2c2 c3 c1 + c2 c1 2c3
c1 c2 c3
2.
2.1
2.2
2.3
2.4
cos sin 0
sin cos 0
0
0
1
0 0 4
0 3 0
2 0 0
1 2
2
2 1 2
2
1
10 0 0
0 3 4
0 4 2
3. E 2 3
A1
1 2 1
= 1 3 4
2 0 1
(EA) X =
4.
1 2 3
5 6 7
9 10 11
4 3 2
1
2
3
4
12
33
51
1.6
1.6
1 3 x x + 3y
4 2 y = 4x + 2y
x
y
x + 3y
4x + 2y
(1.48)
x, y
x, y
x + 3y
x
=
4x + 2y
y
(1.49)
1 3 x
x
=
4 2 y
y
(1.50)
x + 3y = x
4x + 2y = y
(1.51)
(1 ) x + 3y = 0
4x + (2 ) y = 0
(1.52)
1.4.5
(1 )(2 ) 12 = 0
x =y =0
= 0
(1.53)
2 3 10 = 0
( 5)( + 2) = 0
=5
= 2
(1.54)
52
1
x y
1. = 5
= 5 (1.52)
(1 5) x + 3y = 0
4x + (2 5) y = 0
4x = 3y
4x + 3y = 0
4x 3y = 0
x = 3t
y = 4t t
= 5
3
x 3t
= =t
4
y 4t
1 3 3t 15t
3t
= = 5
4 2 4t 20t
4t
2. = 2
= 2 (1.52)
(1 (2)) x + 3y = 0
4x + (2 (2)) y = 0
x = y
3x + 3y = 0
4x + 4y = 0
x =t
y = t t
= 2
1
x t
= =t
1
y
t
1 3 t 2t
t
4 2 t = 2t = 2 t
53
1.6
AX = X
(1.55)
( A I) X = 0
X=0
(1.56)
1.4.5
det (A I) = 0
(1.57)
A n n (1.57) n
1. (1.57) (characteristic equation) A
2.
1, 2 , , n
(eigenvalues)
3. Xi
(eigenvector) i
X AX = X k X
X
k X k
1 3
A =
4
2
det (A I) =
= 2 3 + 10 = 0
=5
= 2
= 5
3
4
= 2
1
1
(1.58)
54
1.6.1
2 2 3
A = 2 1 6
2
0
det A I =
=0
(2 )(1 )( ) + (12) + (12) 3 (1 ) 12 (2 ) 4 ( ) = 0
3 + 2 + 21 45 = 0
( 3)2 ( + 5) = 0
= 5 = 3
1.
= 5
2 (5)
7 2 3 0
2
3
x
x
1 (5)
A I X = 2
6
y = 2 4 6 y = 0
z 1
z 0
2
5
1
2
0
(
5)
7 2 3
0 16 32
0 16 32
0 0 0
1R
R
+
R
R
+
R
7
16
2
3
1
2
1
8
0
8
16
0
1
2
0
1
2
2 4 6
2R2 +R3
2R3 +R2
1 0 1
2
5
2
5
2
5
x = t, y = 2t, z = t
= 5
1
2
1
55
1.6
2.
=3
2 3
2
3 x 1 2 3 x 0
A I X = 2 1 3
6 y = 2 4 6 y = 0
2
0 3 z 1
2 3 z 0
1
1 2 3
1 2 3
2R1 +R2
0
0 0
2 4 6
R
+
R
1
3
1
0
0 0
2 3
x 2y + 3z = 0
x = 2y + 3z
3z
2
x 2y + 3z 2y
y =
= y + 0 =y 1 +z
y
z
0
z
0 z
3
2
1 0
1
0
= 3
2
1
0
3
0
1
3
0
1
1
(normalization) [x1 x 2
x n ]T
x1
x 2
1
x 12 + x 22 + + x n2
x
n
x 12 + x 22 + + x n2 0
(1.59)
56
1.6.1
A = [aij ]nn n n
A 1, 2 , , n
1. 1 + 2 + + n = a11 + a22 + + ann = Tr(A) (trace of matrix)
2. det(A) = 12 n
1.6.2 -(Cayley-Hamilton theorem)
A = [aij ]nn n n A
n
(1) n + an 1 n 1 + an 2 n 2 + + a1 + a 0 = 0
A
n
1.6.2
2 2 3
A = 2 1 6
2
0
A1
1.6.1 A
3 + 2 + 21 45 = 0
- A3 + A2 + 21A 45 = 0
A 1
A 1
A1 =
1
(A2 + A + 21I)
45
A1
2
2 2 3
1 0 0
4 2 3
2 2 3
1
1
2 1 6 + 2 1 6 + 21 0 1 0 =
=
2 1 6
45
15
0 0 1
1
1
2
0
2
0
2
2
57
1.6
(Diagonalization of a Matrix)
1.6.3 P
A = PDP1
2 2 3
A = 2 1 6
2
0
A 1.6.1
1
1
3
3
2
2
A 2 = 5 2 , A 1 = 3 1 , A 0 = 3 0
1
1
1
1
0
0
1 2 3
1 2 3 5 0 0
A 2 1 0 = 2 1 0 0 3 0
1
1
0 1
0 1 0 0 3
1 2 3
P = 2 1 0
0
1
5 0 0
D = 0 3 0
0 0 3
AP = PD
A = PDP1
D A
P
D
58
P A n n D
A = PDP1
(1.60)
1 0
0
2
D=
0 0
(1.61)
m m
m
Am = (PDP1 )
Am = (PDP1 )(PDP1 )
m
A = PD P
1m
Dm =
1.6.4
(1.62)
-1
2 2 3
A = 2 1 6
2
0
(PDP1 )
0
m
2
Dm
nm
(1.63)
An
1.6.3
2 2 3
1 2 3 5 0 0 1 2 3
2
1
6
2
1
0
0
3
0
2
1
0
1
1
2 0
0 1 0 0 3 1
0 1
59
1.6
n
1
2 2 3
1 2 3 (5)n 0 0 1 2 3
3n 0 2 1 0
2 1 6 = 2 1 0 0
1
1
2 0
0 1 0
0 1
0 3n 1
1
1 2 3 (5)
0 0
2 3
3n 0 2 4 6
= 2 1 0 0
8
n
1 2 5
1
0
0
1
0
3
n
n
2 (5)n + 2 3n 3 (5)n 3n +1
(5) 7 3
1
= 2 (5)n + 2 3n 4 (5)n 4 3n 6 (5)n 6 3n
8
n
n
n
n
(5)n 3n
(
)
(
)
2
5
2
3
3
5
5
3
f (A) = an An + an 1An 1 + + a1A + a 0 I
(1.64)
(1.65)
= P f (D) P1
f (1 )
0
f (2 )
0
f (D) =
0
0
f (n )
(1.66)
A2 A 3
e = I+A+
+
+ = Pe D P1
2!
3!
A
e 1
0
= P
0
e 2
0
P1
n
e
(1.67)
60
x = x + 3y
y = 4x + 2y
(1.68)
x y t x y
x y t
x y
(1.68)
x
1 3 x
=
4 2 y
y
1 3
4 2
(1.69)
3
5
4
1
2
1
1
1 3
3 1 5 0 3 1
4 2
4 1 0 2 4 1
(1.70)
(1.69)
1
x
3 1 5 0 3 1 x
=
y
4 1 0 2 4 1
(1.71)
61
1.6
3 1
4 1
1
x
5 0 3 1 x
=
0 2 4 1 y
y
(1.72)
q
p 3 1
=
q 4 1
x
y
(1.73)
p
5 0 p
=
0 2 q
q
(1.74)
p = 5 p
q = 2q
(1.75)
p = k e t 5 + k e t 5
1
2
q = k sin(t 2) + k cos(t 2)
3
4
(1.76)
=
y 4 1 q 4 p q
(1.77)
x = 3 (k e t
y = 4 (k e t
1
5
5
+ k2e t
+ k2e t
) + (k
) (k
(1.78)
62
(Principal Axes)
(quadratic forms)
Q = XT AX
XT = [x 1 x 2
xn ]
A = [aij ]nn
n
(1.79)
Q = aij x i x j
(1.80)
i =1 j =1
A
A
x i , i = 1, 2, ., n
A = PDP1
(1.81)
D A P
A AT = A
A = PDPT
P1 = PT
(1.82)
A = PDPT
(1.83)
(1.79)
T
(1.84)
Y = PT X
(1.85)
Q = Y T DY
(1.86)
A 1, 2 ,
, n
Y = PT X
(principal axes)
(1.87)
63
1.6
1.6.5 17x12 30x1x 2 + 17x 22 = 128
17 15
15 17
1/ 2
2
1/ 2
1/ 2
32
1/ 2
17 15 1/ 2 1/ 2 2 0 1/ 2 1/ 2
15 17 = 1/ 2 1/ 2 0 32 1/ 2 1/ 2
y1 1/ 2 1/ 2 x 1 1/ 2 1/ 2 x 1
=
=
y2 1/ 2 1/ 2 x 2 1/ 2 1/ 2 x 2
2 0 y 1
[y1 y2 ]
y = 128
0 32 2
45
y1 =
1
1
x1 +
x2
2
2
y12 y22
+
=1
64
4
y2 =
1
1
x1 +
x2
2
2
64
1.6
1.
2 0
0 3
1 0 0
1.3 3 2 0
4 1 3
A = [aij ]nn n n
1.2
1.1
2.
1.4
1, 2 , , n
2.1
2.2
A1
1 2
3 4
4 0
3
2 2 1
2 0 1
i = 1, 2, ., n
A1
1 1
1
, , ,
1 2
m
5.
6.
7.
an +2 1/ 2 1/ 2 a2
4.1 a =
0 a1
n +1 1
5
4.2 an nlim
an =
3
cos sin
P A = PDP1 D =
A =
sin
cos
x = x + 2y
y = 2x + y
m1x 1 = k1x 1 + k2 (x 2 x 1 )
m x = k2 (x 2 x 1 )
2 2
k1 = 18, k2 = 6, m1 = 3, m2 = 2
8.
8.1 x 2 6xy + y 2 + 8 = 0
8.2 5x 2 10xy + 5y 2 = 32
8.3 7x 2 6 3xy + 13y 2 = 16
8.4 3x 2 = 3y 2 + 8xy
1 0
0
2
65
2.1
2.1
a, b, c
z
Q(x 2 , y2 , z 2 )
a
R(x 2 x 1, y2 y1, z 2 z 1 )
P (x 1, y1, z1 )
O
2.1.1
2.1.1 a P (x1, y1, z1 ) Q(x 2 , y2 , z 2 )
a P
O Q R(x 2 x1, y2 y1, z 2 z1 ) a
a = (x 2 x 1, y2 y1, z 2 z 1 )
(2.1)
66
a 1 = x 2 x 1 , a 2 = y 2 y1 , a 3 = z 2 z 1
(2.2)
a
a = (a1, a2 , a 3 )
(2.3)
a1, a2 , a3 (component) a x, y z
a = (a1, a2 , a3 )
(a1, a2 , a3 )
z
A(a1, a2 , a 3 )
a3
a1
a2
x
2.1.2
a a
a a = (a1, a2 , a3 ) 2.1.2
a = a12 + a22 + a 32
(2.4)
a = (4 2, 4 (3), 5 3) = (2, 1, 2)
a = 22 + (1)2 + 22 = 3
0
0 = (0, 0, 0)
(2.5)
67
2.1
,
x y z
z
B
A
a3
a
a1
a2
2.1.3
2.1.3
a = (a1, a2 , a 3 )
cos =
OAB
OB
a
= 3
OA
a
(2.6)
cos =
cos , cos
cos
2.1.2
a
cos =
a1
a
cos =
a2
a
(2.7)
(direction cosines) a
a = (1, 2, 1)
x, y z
a = 12 + ( 2)2 + (1)2 = 2
a1
a
a
1
2
1
, cos = 3 =
= , cos = 2 =
2
2
2
a
a
a
3
2
,=
,=
3
4
3
a x, y z
68
2.1.1
a = (a1, a2 , a3 ) b = (b1, b2 , b3 ) k
1. a = b a1 = b1 , a2 = b2 a3 = b3
2. a + b = (a1 + b1, a2 + b2 , a 3 + b3 )
3. k a = (ka1, ka2 , ka3 )
1.
2.
a+b
a b
3. b = k a b a k > 0 b a k < 0
k a = k a
4. (1) a (negative) a a
a b = a + (b)
2.1.1
2.1.1
a, b, c k1, k2
1. a + b = b + a
2. (a + b) + c = a + (b + c)
3. a + 0 = a
4. a + (a) = 0
5. (k1k2 ) a = k1 (k2 a ) = k2 (k1a )
6. k1(a + b) = k1a + k1b
7. (k1 + k2 )a = k1a + k2 a
8. 1a = a
9. 0a = 0
2.1.3
a = (2, 4, 2)
b = (3, 2, 0)
3a 2 b
3a 2b = 02 + (8)2 + 62 = 10
69
2.1
(unit
vector)
a = (a1, a2 , a3 ) 0 a
a
a
a
1
=
a =1
a
a
a
a
(2.8)
x, y z
i, j k
i = (1, 0, 0), j = (0,1, 0), k = (0, 0,1)
(2.9)
z
a3
A(a1, a2 , a 3 )
k
i
a
j
a2
a1
x
2.1.4
a = (a1, a2 , a 3 )
i, j, k
a = a1 i + a 2 j + a 3 k
a i, j k
(2.10)
70
2.1.2
a b 0
(scalar product) a b a b
a b = a b cos
a0
b0
a b > 0, 0 <
2
a b = 0, =
a b < 0,
<
2
(2.11)
0<<
=0
< <
2
2.1.5
2.1.2
2.1.2
a, b, c k
1. a b = b a
2. a a = a 2
3. a (b + c) = a b + a c
4. k (a b) = (k a) b = a (k b)
5. a b a b
71
2.1
ii = j j = k k = 1
(2.12)
i j = j k = i k = 0
(2.13)
i, j k
2.1.3
a = (a1, a2 , a3 )
b = (b1, b2 , b3 )
ab
(a1i + a2 j + a 3 k ) (b1i + b2 j + b3 k )
a = (a1, a2 , a 3 )
b = (b1, b2 , b3 )
cos =
2.1.4
ab
a b + a2b2 + a 3b3
= 11
a b
a b
a = (2,1, 3)
(2.14)
b = (1, 2,1)
ab
3
21
=
=
a b
14 6
14
21
109
= arccos
14
72
2.1.5
a + b + a b = 2( a 2 + b
2
a + b = (a + b ) ( a + b )
= aa + a b + ba + b b
= a 2 + 2 (a b ) + b
(2.15)
a b = ( a b ) (a b )
= aa a b ba + b b
= a 2 2 (a b ) + b
(2.16)
(2.15) (2.16)
a + b + a b = 2( a 2 + b
2
(2.17)
a b 2.1.6
a + b a b
(2.17)
ab
a+b
b
2.1.6 2.1.5
2.1.6
a0
b0
2.1.5
a+b = ab
a+b = ab
ab = 0
a0
b0
ab
a 2 + 2 ( a b ) + b = a 2 2 (a b ) + b
ab
73
2.1
ab
ab
2.1.7 a b
2.1.3
a b 0 (projection vector) a b
a b = (a u b ) u b
ub =
b
b
1.
ub =
b
b
a b = (a u b ) u b
ab =
(a b ) b (a b ) b
=
2
bb
b
2. a b
0 < a b b
a b = 0
=
2
< a b
2
2.1.7
(2.18)
a b = a cos
a = 2i j + k
b=i+j
b
ub =
b
i+j
i+j
= 2
=
2
b
1 + 12
a b
i + j i + j 2 1 1 1 + 0
i + j i + j
a b = (a u b ) u b = (2i j + k )
=
=
2 2
2
2
2
74
2.1.4
a b 0
(vector product) a b a b
1. a b = a b sin
2. a b a b a, b, a b (right-hand rule)
a b a b
ab = 0
1. a b
2. a b
ab = a b
3.
2
(a b) + a b = a
ab
(2.19)
2.1.8
ab
2.1.4
2.1.4
a b k
1. a a = 0
2. a b = (b a )
3. a (b + c) = a b + a c
4. k (a b) = (k a) b = a (k b)
75
2.1
i i = j j = k k = 0
(2.20)
i j = k, j k = i, k i = j
(2.21)
j i = k, k j = i, i k = j
2.1.5
a = (a1, a2 , a3 )
b = (b1, b2 , b3 )
b2
b3
ab
(a1i + a2 j + a 3 k ) (b1i + b2 j + b3 k )
2.1.8
a = 2i 3 j + k
b = 2 j + 3k
ab
ba
a b = 2 3 1 = 11i 6 j + 4 k
0
ba = 0
3 = 11i + 6 j 4 k = (a b)
2 3 1
76
ab
b
b sin
a
2.1.9
a
2.1.9
= a b sin = a b
(2.22)
ab =
a b
2.1.9
(2.23)
i j + k 2i 3k
(i j + k ) (2i 3k ) = 1 1
2
k
1
= 3i + 5 j + 2k
2i 3k
i j + k
1
1 2
1
3i + 5 j + 2 k =
3 + 52 + 22 =
38
2
2
2
77
2.1
2.1.5
a, b c
a (b c) (scalar triple product)
ab
a b
a (a b ) = b (a b ) = 0
a = 2i + j + 5k, b = 3i 2 j + k
2.1.10
(2.24)
c = 3i + 4k
b c = (3i 2 j + k ) (3i + 4 k ) = 8i 9 j + 6k
a ( b c) = (2i + j + 5k ) (8i 9 j + 6k ) = 5
2.1.11
a = 2u + 3v, b = 3u 4 v
c=u+v
a ( b c)
a ( b c)
2.1.6
a = (a1, a2 , a3 ) ,
b = (b1, b2 , b3 )
c = (c1, c2 , c3 )
a1 a 2 a 3
a (b c) = b1
c1
b2
c2
b3
c3
a1 a 2 a 3
b1
c1
b2
c2
b1
b2
b3
c1
c2
c3
b3 = c1 c2 c3 = a1 a2 a 3
c3
a1 a 2 a 3
b1 b2 b3
(2.25)
a (b c) = b (c a) = c (a b)
(2.26)
78
(parallelepiped) a,
2.1.10
bc
a
2.1.10
b c b c
a b c
h = a cos
bc
h b c = ( a cos ) b c = a ( b c)
a ( b c) =
a, b c
2.1.12
1
3
a = i + j, b = 2i 3 j
c = j+k
1
1
1
5
a (b c) = (i + j) ((2i 3 j) ( j + k)) = 5 =
3
3
3
3
79
2.1
2.1.6
a, b c
a (b c) (vector triple product)
2.1.13
a (b c)
a = 3i 2 j + 4 k, b = i + j 2k
c = 3i 5 j + 2 k
b c = ( i + j 2 k ) ( 3i 5 j + 2 k ) = 8 i 8 j 8 k = 8 ( i + j + k )
2.1.7
a, b c
a (b c) = (a c) b (a b) c
a ( b c)
(a (b c))2 = (a c)b2 (a b) c2
(a (b c))3 = (a c)b3 (a b) c3
a (b c) = (a c) b (a b) c
( a b) c a ( b c )
(2.27)
80
L P(x 0 , y0 , z 0 ) a i + b j + c k 2.1.11
z
L
(x , y, z )
P (x 0 , y 0 , z 0 )
ai + b j + ck
2.1.11 L
P (x 0 , y 0 , z 0 )
a i + b j + c k
P(x 0 , y0 , z 0 ) (x, y, z ) L
a i + b j + c k t
(x x 0 , y y 0 , z z 0 ) = t (a, b, c)
(2.28)
(x , y, z ) = (x 0 , y 0 , z 0 ) + t (a, b, c)
(2.29)
t (2.29) (parametric
equation)
(2.29)
x = x 0 + at, y = y 0 + bt, z = z 0 + ct
(2.30)
a, b, c
x x0
y y0
z z0
=
=
a
b
c
(2.29)
(2.31)
81
2.1
2.1.14 (1, 2, 3)
2i j + 4 k
(x , y, z ) = (1, 2, 3) + t (2, 1, 4)
(2.32)
x = 1 + 2t, y = 2 t, z = 3 + 4t
(2.33)
t
x 1
z 3
= (y 2) =
2
4
(2.34)
(2.34) 4
2x 2 = 8 4y = z 3
2.1.15 (2, 1, 4)
2x + 2 = 3y = z
2x + 2 = 3y = z
x +1 y
z
= =
3
2 6
(2.35)
2x + 2 = 3y = z
(2, 1, 4)
(x , y, z ) = (2, 1, 4) + t (3, 2, 6)
(2.35)
3i + 2 j + 6k
3i + 2 j + 6k
(2.36)
x 2 y +1 z 4
=
=
3
2
6
(2.37)
2x 4 = 3y + 3 = z 4
82
(normal vector)
M
ai + b j + ck
(x , y, z )
P (x 0 , y 0 , z 0 )
2.1.12 M
P (x 0 , y 0 , z 0 )
a i + b j + c k
M P (x 0 , y0 , z 0 ) a i + b j + c k
(x, y, z ) a i + b j + c k
a i + b j + c k (x 0 , y0 , z 0 )
(x, y, z )
(a, b, c) (x x 0 , y y 0 , z z 0 ) = 0
(2.38)
a (x x 0 ) + b (y y 0 ) + c (z z 0 ) = 0
(2.39)
ax + by + cz = k
(2.40)
k = ax 0 + by0 + cz 0
(x 0 , y0 ) a i + b j
a (x x 0 ) + b (y y 0 ) = 0
(2.41)
83
2.1
2.1.16 (0, 5, 0)
i+ j+k
z
5
x +y +z = 5
2.1.13
x +y +z = 5
(2.39) (0, 5, 0)
i+ j+k
1 (x 0) + 1 (y 5) + 1 (z 0) = 0
x +y +z = 5
2.1.17 (1, 2, 3)
3x 2y + 5z = 9
3i 2 j + 5k
3x 2y + 5z = 9
3i 2 j + 5k
(1, 2, 3)
3 (x 1) 2 (y 2) + 5 (z 3) = 0
3x 2y + 5z = 14
84
2.1
1. , a 0 x, y z
1.1 cos2 + cos2 + cos2 = 1
1.2 +
1.3 + +
2. a 45 x 60 y
a z
3. 3i 4 j
4. 2i j 2k
5. A(1,1, 0), B(1, 2, 3),C (0, 0, 3) D(1, 2, a )
5.1 a
5.2 ABCD
6. a, b, c a + b + c = 0 a b = b c = c a
7. x + y + z = 4 x + y = z + 4
L
7.1 L
7.2 L
8.
k 5x 2y + 3z = 7 x 2y + kz = 1
x 1 y 2 z 3
=
=
a
b
c
L i + 2 j + 3k
9. L
a, b, c
9.1 a, b c
9.2 (x, y, z ) L (x, y, z )
10.
(x1, y1, z1 ) ax + by + cz = k
ax 1 + by1 + cz 1 k
a 2 + b2 + c2
11.
ax + by + cz = k1 ax + by + cz = k2
12. a, b, c, d
12.1 (a b) (c d) = (a (b d)) c (a (b c)) d
12.2 (a b) (c d) = (a c)(b d) (a d)(b c)
k1 k2
2
a + b2 + c2
85
2.2
2.2
2.2.1
P(x, y, z )
1. f (P ) = f (x, y, z ) (scalar function)
2. v(P ) = (v1(P ), v2 (P ), v3 (P )) v1(P ), v2 (P ), v3 (P )
(vector function)
R
1. f (P ) P R f (scalar field) R
2. v(P ) P R v (vector field) R
2.2.1 f (P ) P (x 0 , y0 , z 0 )
f (P ) P f (P ) = k k
P(x, y, z )
f (P )
P (x 0 , y0 , z 0 )
f (P ) = f (x , y, z ) = (x x 0 ) + (y y 0 ) + (z z 0 )
f (P ) = k
k
2
(x x 0 ) + (y y 0 ) + (z z 0 ) = k 2
(2.42)
(2.43)
P (x , y, z )
(x 0 , y 0 , z 0 )
(2.43) k
f (P ) = k (contour) f
f
S (k ) = {P | f (P ) = k }
S (k1 ) S (k2 ) =
k1 k2
86
2.2.2 v(P )
P v(P )
P(x, y, z )
r P
r = xi + y j + zk
(2.44)
v(P ) =
kr
k r
=
r 2 r
r3
(2.45)
k
v(x , y, z ) =
k (x i + y j + z k)
(2.46)
(x 2 + y 2 + z 2 )3 / 2
v(P )
m m m m r
m m
F=
Gmm r
r 2 r
(2.47)
(2.47)
g(r) = Gm
r
r3
2.2.1
v(P ) =
kr
r
87
2.2
2.2.2
v(t ) t
v(t ) t v(t )
v(t + t ) v(t )
t 0
t
v (t ) = lim
v(t ) = (v1 (t ), v2 (t ), v 3 (t ))
(2.48)
v1(t ), v2 (t ), v3 (t ) t
v (t ) = (v1(t ), v2(t ), v 3 (t ))
2.2.3
v (t ) = (v1(t ), v2(t ), v3 (t ))
(2.49)
a, b, c
v (t )
v (t ) = (a sin t, b cos t, c )
2.2.4
t
t
r(t ) = 3t 2 , sin t, 3t 4 1
t
v(t ) = r (t ) = (6t, cos t, 12t 3 )
t
a(t ) = v (t ) = (6, sin t, 36t 2 )
88
2.2.1
u v c
1. (c v) = c v
2.
3.
4.
5.
( f v) = f v + f v
(u + v) = u + v
(u v) = u v + u v
(u v) = u v + u v
2.2.5
f (t ) = 3t 2
v(t ) = (t + 1, 2t, 3)
(f v)
( f v) = ((3t 3 )(t + 1, 2t, 3)) = (3t 4 + 3t 3 , 6t 4 , 9t 3 ) = (12t 3 + 9t 2 , 24t 3 , 27t 2 )
2.2.1
( f v) = f v + f v
= (9t 2 )(t + 1, 2t, 3) + (3t 3 ) (1, 2, 0)
= (9t 3 + 9t 2 ,18t 3 + 27t 2 ) + (3t 3 , 6t 3 , 0)
= (12t 3 + 9t 2 , 24t 3 , 27t 2 )
2.2.6 v t
d
v v
v(t ) =
dt
v
v(t ) = v v
d
d
v(t ) =
dt
dt
v(t )
vv =
v v
1
d
1
(v v) =
( v v + v v ) =
v
2 v v dt
2 vv
v v = 0
v v
89
2.2
2.2.7
d
n
r(t )
dt
r(t ) t
d2
n
r(t )
2
dt
d
n
n 1 d
r(t ) = n r(t )
r(t )
dt
dt
2.2.6
d
r r
r(t ) =
r
dt
d
n
r(t ) = n r
dt
n 1
r r
=n r
r
n 2
( r r )
(2.50)
d2
d
n
n 2
n r(t )
r(t ) =
( r r )
dt 2
dt
n2
r r
d2
n
n 2
n 2 d
r(t ) = n r(t ) (r r ) + r(t )
r r )
(
2
dt
dt
dt
(2.50)
d
n 2
n 4
= (n 2) r(t )
r(t )
( r r )
dt
d
(r r ) = r r + r r
dt
d2
n
n 4
r(t ) = n r(t )
dt 2
(n 2) (r r )2 + r(t ) 2 (r r + r r )
90
2.2.3
v(x , y, z )
x
v
v(x + x , y, z ) v(x , y, z )
= lim
0
x
x
v y v z
v x
vx
v(x , y, z ) = (v1 (x , y, z ), v2 (x , y, z ), v3 (x , y, z ))
v v1 v2 v 3
,
,
=
x x x x
(2.51)
v y v z
2.2.8 v(x, y, z ) = (x 2y 3z 4 , sin yz, 2x 2 + 3y 3 )
v x, y z
v 2 3 4
(sin yz ),
(2x 2 + 3y 3 ) = (2xy 3z 4 , 0, 4x )
= (x y z ),
x x
x
x
v 2 3 4
(sin yz ),
(2x 2 + 3y 3 ) = (3x 2y 2z 4 , z sin yz, 9y 2 )
= (x y z ),
y y
y
y
v 2 3 4
(sin yz ),
(2x 2 + 3y 3 ) = (4x 2y 3z 3 , y sin yz , 0)
= (x y z ),
z z
z
z
v(x , y, z ) = (v1 (x , y, z ), v2 (x , y, z ), v 3 (x , y, z )) x = x (t ), y = y(t ), z = z (t )
v t
dv dv1 dv2 dv 3
,
,
=
dt dt dt dt
(2.52)
dvi
v dx vi dy vi dz
= i
+
+
,
dt
x dt
y dt
z dt
i = 1, 2, 3
(2.53)
91
2.2
r(t ) = (x (t ), y(t ), z (t ))
(parametric equation) t
t t (x (t ), y(t ), z (t ))
r(t ) t = (t )
r(t ) = r((t ))
t r(t )
r(t ) t
(positive sense) r(t ) t
(negative sense)
2.2.9
y = x2
0x 2
y
4
y = x2
2.2.2 y = x 2
0x 2
x = t 0 t 2 r1(t ) = (t, t 2 ) 0 t 2
y = t 0 t 4 r2 (t ) = ( t , t ) 0 t 4
x = 2 t 0 t 2 r3 (t ) = (2 t,(2 t )2 ) 0 t 2
r1(t ) = r2 (t 2 ) r1(t ) = r3 (2 t )
92
2.2.10
(x x 0 )2 (y y 0 )2
+
=1
a2
b2
a b
x = x 0 + a cos t
y = y0 + b sin t
x y
0 t 2
r(t ) = (x 0 + a cos t, y 0 + b sin t )
t=
y0
t=
(2.54)
t=0
x0
t=
3
2
2.2.3 (x 0 , y0 )
t = t
2
r1 (t ) = r( 2 t ) = (x 0 + a cos( 2 t ), y 0 + b sin( 2 t ))
(2.55)
= (x 0 + a sin t , y 0 + b cos t )
0 t 2
r(t )
t
2
2
0 t 2
r1 (t )
r(t )
t=
t
2
r1 (t )
a = b (x x 0 )2 + (y y0 )2 = a 2
93
2.2
2.2.11 (circular helix)
z 2c
x 2 + y2 = a2
2.2.10
r0 (t ) = (a cos t, a sin t, 0),
x 2 + y2 = a2
xy
0 t 2
(2.56)
z 2c (2.56)
t 2 ct z
r(t ) = (a cos t, a sin t, ct )
(2.57)
2c
2.2.4 z
xy
x 2 y2
+
=1
a 2 b2
94
r (t )
P
r(t + t )
r(t )
2.2.5
r(t ) P t
Q t + t t 0 Q P
PQ
r(t + t ) r(t )
t
r (t ) = lim
t 0
r(t + t ) r(t )
t
(tangent vector)
(2.58)
r(t )
2.2.12
r (t )
r (t )
r(t ) = (t, t 2 , 2t 1)
(2.59)
t = 1
r (t ) = (1, 2t, 2)
t = 1
r (1) = (1, 2, 2)
t = 1
T(1) =
1
r (1)
= (1, 2, 2)
3
r (1)
95
2.2
r(t ) a t b
t
l = lim
n 1
n
i =1
ti 0
n 1
n
i =1
ti 0
r(ti +1 ) r(ti )
ti =
ti
r (t ) dt
(2.60)
ti = ti +1 ti
r(ti +1 ) r(ti )
r(ti + ti ) r(ti )
= lim
= r (ti )
ti
ti
ti
ti
lim
(2.61)
l=
r (t ) dt
(2.62)
r(t ) = (x (t ), y(t ), z (t ))
r (t ) = (x (t ), y (t ), z (t ))
(2.63)
l=
(x (t ))
+ (y (t )) + (z (t )) dt
(2.64)
2.2.13
x 2 + y 2 = a 2
x 2 + y2 = a2
0 t 2
(2.65)
r (t ) = (a sin t, a cos t )
(2.66)
l=
r (t ) dt =
(a sin t )2 + (a cos t )2 dt =
a dt = 2a
0
96
2.2.14
0 t < 2
r (t ) = (a sin t, a cos t, c)
(2.67)
l=
r (t ) dt =
2
2
(a sin t ) + (a cos t ) + c dt =
a 2 + c 2 dt = 2 a 2 + c 2
a
2 a 2 + c 2
2c
2c
2a
2.2.6
2a 2c
l = (2a )2 + (2c )2 = a 2 + c 2
2.2.15 y = x 2
x =0
x =1
r(t ) = (t, t 2 , 0),
0 t 1
(2.68)
r (t ) = (1, 2t, 0)
(2.69)
l=
1
1
1 + 4t 2 dt = x 1 + 4x 2 + ln 2x + 1 + 4x 2
0
4
2
5 ln (2 + 5 )
+
1.479
2
4
97
2.2
2.2
1. v t
1.1
1.2
dt
d
dt
v (v v)v (v v )v
=
v
v3
v (v v)v n(v v )v
=
v n
v n +2
2.
2.1 r(t ) = t i + cosh t j, 0 t 1
2.2 r(t ) = t 2 i + t 3 j, 0 t 2
2.3 r(t ) = cos3 t i + sin3 t j, 0 t 2
2.4 r(t ) = (6t 4 3t 2 ) i + 8t 3 j, 0 t 1
3. a x
(cycloid) r(t ) = a (t sin t ) i + a (1 cos t ) j
3.1
3.2 t = 0 t = 2
4. r = r ()
x = r cos y = r sin
l=
r 2 + (r )2 d
r = dr
6.1 er er = 0
6.2 r (t ) = er + t er
6.3 r (t ) = 2er 2 r 2er (Coriolis acceleration)
7. r(t ) t
r(t ) = t 2 8t + 25
7.1 r(t )
7.2
98
2.3
2.3.1
f (x, y, z )
(gradient) f
grad f f
f
f
f
grad f = f =
i+
j+
k
x
y
z
1. f
2. (del operator)
=
i+
j+
k
x
y
z
(2.70)
()
2.3.1
f (x , y, z ) = x + y 2z
2.3.1 f
f =
2.3.2
f
f
f
i+
j+
k = i + 2yz j + y 2 k
x
y
z
r = xi + y j + zk
f (r) =
1
r
r = x 2 + y2 + z 2
1/ 2
f (x , y, z ) = (x 2 + y 2 + z 2 )
f x
3
f
1
x
= (x 2 + y 2 + z 2 ) 2 (2x ) = 3
r
x
2
f
y
= 3
r
y
f
z
= 3
r
z
f
f =
f
f
f
xi + yj + zk
r
i+
j+
k=
= 3
3
x
y
z
r
r
99
2.3
f f r
u (directional derivative)
lim
t 0
f (r + tu) f (r)
t
(2.71)
t 0
f
f
f
+ (tuy )
+ (tuz )
+
x
y
z
= f (r) + t (u f ) +
(2.72)
(2.72) (2.71)
lim
t 0
f (r + tu) f (r)
= u f
t
(2.73)
u f u
f f
i+ j+k
i+ j+k
i+ j+k
3
f
f = yz i + xz j + xy k
i+ j+k
i + j + k
xy + yz + xz
u f =
yz i + xz j + xy k =
3
3
(1, 2, 3) f
f (1, 2, 3) = 6i + 3 j + 2k
f (1, 2, 3)
6i + 3 j + 2 k
100
f (x, y, z ) = k f k u
f u u f
f f (x, y, z ) = k f u
u f = 0
f
f (x, y, z ) = k
f (x , y, z ) = k
n=
f
f
(2.74)
f 0
2.3.4
x 2 + y2 + z 2 = a2
f = x 2 + y2 + z 2 = a2
f
y
2.3.1
f (x , y, z ) = x 2 + y 2 + z 2
x 2 + y2 + z 2 = a2
f = 2x i + 2y j + 2z k
n=
xi + y j + zk
f
=
f
x 2 + y2 + z 2
101
2.3
2.3.2
v(x, y, z ) v(x, y, z ) = v1i + v2 j + v3 k
(divergence) v div v v
div v = v =
v = 2x 4y 3 i + yz 2 j 3yz 3 k
2.3.5
v1 v2 v 3
+
+
x
y
z
v =
2.3.6
r = xi + y j + zk
( r r)
r
r =
x y z
+
+
=3
x y z
=
x
x
x 2 + y2 + z 2 =
x
2
x +y +z
x
r
r
y
=
y
r
r
z
=
z
r
( r x) +
( r y) +
( r z)
x
y
z
r
r
r
= 3 r + x
+y
+z
x
y
z
( r r) =
=3 r +
x 2 + y2 + z 2
r
=4 r
102
(x , y, z )
z
x
z
x
x
2.3.2
V = x y z
(incompressible fluid)
(x, y, z ) v(x, y, z ) = v1i + v2 j + v3 k
(x, y, z )
V = x yz 2.3.2
x t x
(x , y, z ) v1 (x , y, z ) y z t
x
(x + x , y, z ) v1 (x + x , y, z ) y z t
(x , y, z ) v(x , y, z ) = (v ) (x , y, z )
(v1 ) (x , y, z ) yz t (v1 ) (x + x , y, z ) yz t =
(v1 )
x
x y z t
(v1 ) (v2 ) (v 3 )
+
+
V t
V t =
x
y
z
t
V 0
t 0
+ div( v) = 0
t
(continuity equation)
(2.75)
103
2.3
2.3.3
f
(Laplacian) f 2 f
2 f =
2 f
2 f
2 f
+
+
x 2 y 2 z 2
1. f f
2 f = f
2.
2 f = 0
(2.76)
(Laplaces equation)
2.3.7
f (x , y, z ) = xyz 2 + x 2 + 2y 2 3z 2
2 f
f
2 f
2
=
xyz 2 + x 2 + 2y 2 3z 2 ) = 2
2
2 (
x
x
2
f
2
=
(xyz 2 + x 2 + 2y 2 3z 2 ) = 4
y 2
y 2
2 f
2
=
xyz 2 + x 2 + 2y 2 3z 2 ) = 2xy 6
2
2 (
z
z
f
2 f =
2.3.8
2 f
2 f
2 f
+
+
= 2xy
x 2 y 2 z 2
f =
x y
x 2 + y2
2 f = 0
(x, y ) (0, 0)
f
3
2
2
3
2 f
2 x y 2 (x 3x y 3xy + y )
=
=
x 2
x 2 x 2 + y 2
(x 2 + y 2 )3
2 (x 3 3x 2y 3xy 2 + y 3 )
2 f
2 x y
=
=
y 2
y 2 x 2 + y 2
(x 2 + y 2 )3
2 f =
2 f
2 f
+
=0
x 2 y 2
104
2.3.4
v(x, y, z ) v = v1i + v2 j + v3 k
(curl) v curl v v
curl v = v =
x
v1
y
v2
k
v
v
v
v
v
v
= 3 2 i + 1 3 j + 2 1 k
z
z
z
x
y
y
x
v3
2.3.9
v =
x
yz
y
2xyz
2.3.1
f
f = 0
f
i
(f ) = x
f
x
y
f
y
f =
f
f
f
i+
j+
k
x
y
z
2 f
2 f
2 f
2 f
2 f
2 f
i +
j +
k
z =
y z y z
z x x z
x y yx
f
z
f
2 f
2 f
2 f
2 f
2 f
2 f
=
=
=
,
,
y z
y z z x
x z x y
y x
f = 0
105
2.3
2.3
1. f (x, y ) = 3x 2 + y 2 (a, b)
f
2.
f (r) =
1
r
r = xi + y j + zk
x 2 + y2 = 1
2 f
3. r = x i + y j + z k n 2 ( r n ) = 0
4. (x, y, z ) T (x , y, z ) = x 2 + (y + z )2
4.1 T (x , y, z ) = 5 (1,1,1)
4.2 (1, 2, 3)
5. v = x i
5.1
5.2
=0
x
(t ) = 0 e t
5.3 ()
k
x
0
6. v (x, y, z ) = z j
(x, y, z, t ) (x, y, z) t
6.1 z = 0
6.2
z 0
=0
y
6.3 = ze (y zt )
6.4 v
7. f g v
7.1 ( v) = 0
7.2 (gf + f g ) = 0
8. f (x, y ) u = x cos + y sin v = y cos x sin
g (u, v ) = f (x, y ) 2 f = 2g
9. a r = x i + y j + z k
9.1 (a r) = 2a
9.2
a r
a
ar
+ 3 r
=
r
r
r
10. (r, , )
10.1
10.2
f
1 f
1 f
er +
e +
e er , e , e
r
r
r sin
2 f
2 f
1 2 f
1
2 f
cot f
2 f = 2 +
+ 2
+
+ 2
2
2
2
2
r r r
r sin
r
r
f =
106
2.4
f (x ) dx
f (x )
x = a x = b (line
integrals)
t =b
F (r(t2 ))
r (t1 )
F (r(t1 ))
t = t1
r (t1 )
t = t2
t =a
2.4.1 F C
r(t )
2.4.1
C r(t ) = (x (t ), y(t ), z (t )) a t b
F r C
F C
b
F d r = F(r(t )) r (t ) dt
C
1.
F (r(t )) r (t )
F(r(t )) r (t ) dt
a
t
2. C (closed curve)
F d r
C
3.
F = (F1, F2 , F3 )
F d r = (F1 dx + F2 dy + F3 dz )
C
r(a ) = r(b)
107
2.4
2.4.1 F(x, y ) = y i x j C
2 1 F d r
C
y
t=
2
C
t=0
2.4.2 2.4.1
C
r(t ) = (x (t ), y(t )) = 2 cos t i + 2 sin t j,
(x, y ) C
x (t ) = 2 cos t
F
r(t )
0t
y(t ) = 2 sin t
C
F(r(t )) = y(t )i x (t ) j = 2 sin t i 2 cos t j
C
r (t ) = 2 sin t i + 2 cos t j
F dr =
F (r(t )) r (t )dt
a
/2
/2
(4 sin
0
/2
t 4 cos t )dt =
2
4 dt = 2
108
2.4.2 F(x, y ) = y i x j C
(2, 0) (0, 2) F d r
C
t =2
C
t=0
2.4.3 2.4.2
C
r(t ) = (2 t ) i + t j,
0t 2
(x, y ) C
x (t ) = 2 t
r(t )
y(t ) = t
C
F(r(t )) = y(t )i x (t ) j = t i (2 t ) j
C
r (t ) = i + j
F dr =
F (r(t )) r (t )dt
a
(t i (2 t ) j) ( i + j)dt
0
t (2 t ) dt =
2 dt = 4
0
109
2.4
r(t )
2.4.3 C
F F
F d r
a t b
dW = F d r
F C
W =
F(r) dr
2.4.1
C r(t )
F G C
1.
kF dr = k F dr k
C
2. (F + G) d r = F d r + G d r
C
3. C C
F d r = F d r
4. C
= C1 + C 2
C C 1 C 2
F dr = F dr + F dr
C
C1
C2
C
C r1(t ), a1 t1 b2
t2 = (t1 ) r2 (t2 ) = r2 ((t1 )) = r1(t1 )
b2
F d r2 =
F (r2 (t2 ))
a2
b1
F (r ((t ))) dt
dr1
F dr
F (r (t )) dt
1
a1
b2
dr2
dt2 =
dt2
dt1 =
a2
r2 (t ), a2 t2 b2
dr1 dt1
dt2
1 dt2
110
2.4.1 2.4.2 F(x, y ) = y i x j
(2, 0) (0, 2)
C r(t ) = (x (t ), y(t )) a t b
r(a ) = A(x1, y1 ) r(b) = B(x 2 , y2 ) C A B
F(x, y ) = y(t )i + x (t ) j
b
F d r = F (r (t )) r (t )dt
C
a
b
(y(t )i + x (t ) j) (x (t )i + y (t ) j)dt
a
b
(x (t )y(t ) + x (t )y (t ))dt
(2.77)
(2.77) f (x, y ) = xy
2.4.2
C r(t ) a t b
f F = f C
F d r = f (r(b)) f (r(a ))
C
F = f
F=
f
f
f
i+
j+
k
x
y
z
111
2.4
b
F dr =
F (r(t )) r (t )dt
a
b
x i + y j + z k (x (t ) i + y (t ) j + z (t ) k) dt
a
b
x x (t ) + y y (t ) + z z (t ) dt
a
b
t =b
df
dt = df = f
dt
t =a
t =b
t =a
= f (r(b)) f (r(a ))
2.4.3
f F = f R
F (independent of path)
C R F d r = 0
C
B
C2
C1
A
2.4.4
F
0 2.4.4 C = C 1 C 2
A B C 1 B A C 2
F dr = F dr +
C
C1
F dr =
C 2
F dr F dr
C1
(2.78)
C2
F d r = 0 F d r = F d r
C
C1
C2
(2.79)
112
2.4.2
F
f (potential function) F
F = f
F 2.3.1
F = 0 F = 0
F = f
F = (F1, F2 , F3 )
f
f
f
= F1,
= F2 ,
= F3
x
y
z
(2.80)
2.4.4 F(x, y, z ) = y i + (x + 2y ) j + z 2 k
F = 0 F
F
F =
x + 2y
F = f
=0
z
(2.81)
z2
y i + (x + 2y ) j + z 2 k =
f
f
f
i+
j+
k
x
y
z
(2.82)
f
f
f
= y,
= x + 2y,
= z2
x
y
z
f
=y
x
x
f = xy + g(y, z )
g(y, z )
(2.83)
y z
(2.84)
113
2.4
f = xy + g(y, z )
f
= x + 2y
y
g(y, z )
= x + 2y
y
(2.85)
g(y, z )
= 2y
y
(2.86)
g(y, z ) = y 2 + h(z )
(2.87)
x+
h(z ) z
f = xy + y 2 + h(z )
f
= z2
z
h(z )
= z2
z
(2.88)
h(z ) =
z3
+c
3
(2.89)
F(x , y, z ) = y i + (x + 2y ) j + z 2 k
f = xy + y 2 +
z3
+c
3
(2,1,3)
2.4.5
F(x , y, z ) = y i + (x + 2y ) j + z k
2
F dr
(1,2,3)
2.4.4 F
f = xy + y 2 +
z3
+c
3
(2,1,3)
(1,2,3)
(2,1,3)
F dr =
f d r
(1,2,3)
= f (2, 1, 3) f (1, 2, 3)
= (10 + c ) (15 + c)
= 25
114
2.4
1. F = (x 2 + y ) i 2y 2z j + xyz k
F d r C
C
1.1 C r(t ) = t i 3t 2 j + 2t 3 k
1.2 C (0, 0, 0) (0,1, 0)
(0,1,1) (1,1,1)
1.3 C (0, 0, 0) (1,1,1)
2. F d r F C
C
2.1
F = (3x 4y ) i + 2x 2z j + y 3 k
C (1, 2, 3) (1, 2, 3)
2.2
F = 2y i 3xy j + 4xyz k
C y = x 2 y = x
2.3
F = yi + x j + z k
(3x
3.1
dx + 2yz 2 dy + 2y 2z dz
(1,1,1)
(1,,0)
3.2
cos xy y dx + x dy
(0,1,0)
(1,1,2)
((3x
3.3
(0,1,2)
(1,1,2)
3.4
3 2
+ y + 2z )dz
(1,1,2)
4.
F(x , y ) = y i x j F
y
x
F= 2
i+ 2
j C (0, 0)
2
x +y
x + y2
5.
x 2 y2
+
=1
a 2 b2
F d r = 0
C
115
2.5
2.5
(double
integrals) f (x , y ) dA R xy f (x , y )
R
R
y
y = h (x )
y = g (x )
a
2.5.1 R xy
R
R = (x , y ) | a x b, g(x ) y h(x ) }
(2.90)
f R
b
f (x, y )dA =
R
h (x )
f (x , y ) dy dx
g (x )
y
d
x = u(y )
x = v(y )
c
x
2.5.2 R xy
(2.91)
116
2
R
R = (x , y ) | c y d, u(y ) x v(y )
(2.92)
f R
d
f (x , y ) dA =
v (y )
dy
f
(
x
,
y
)
dx
u (y )
(2.93)
(r, )
x = r cos
y = r sin
(2.94)
y
x
(2.95)
r 2 = x 2 + y2
tan =
y
r = r2 ( )
=
R
r = r1 ( )
2.5.3 R xy
R
(2.96)
r2 ( )
f (x, y )dA =
R
r1 ( )
f (r cos , r sin ) r dr d
(2.97)
117
2.5
2.5.1 2xy dA
R
y = x2
y = x
y = x 2 y = x
(0, 0) (1,1) R 2.5.3
y
1
y =x
R
y = x2
x
2.5.4 2.5.1
R
R = (x , y ) | 0 x 1, x 2 y x
2xy dA = 2xy dy dx = (x
R
x2
x 5 )dx =
1
12
R = (x , y ) | 0 y 1, y x y
2xy dA =
2xy dx dy =
(y
0
y 3 )dy =
1
12
118
2.5.2
x 2 + y2 = a2
y
y = a2 x 2
y = a2 x 2
2.5.5
x 2 + y2 = a2
R x 2 + y 2 = a 2
R dA
R
R = (x , y ) | a x a, a 2 x 2 y a 2 x 2 }
R
a 2 x 2
dA =
dy dx =
a a 2 x 2
a 2 x 2 dx = a 2
R = (r cos , r sin ) | 0 r a, 0 2
2 a
dA =
r dr d =
a 2
a 2
d r dr = (2 ) = a 2
2
0
a
119
2.5
xy
V
V = (x , y, z ) | (x , y ) R, f (x , y ) z g(x , y )
(2.98)
V
V =
(2.99)
2.5.3
x 2 + y 2 + z 2 = a 2
z = a2 x 2 y2
z = a2 x 2 y2
2.5.6
x 2 + y2 + z 2 = a2
R xy R
R
R = (r cos , r sin ) | 0 2, 0 r a
x 2 + y2 = a2
r 2 = x 2 + y 2
V = (x , y, z ) | (x , y ) R, a 2 r 2 z a 2 r 2
a
2 a
2
R
a r dA =
2
0
2
2
a r r dr d =
d
0
a 2 r 2 (2r dr ) =
4 3
a
3
120
R
C R
2.5.1 (Greens Theorem in the Plane)
R xy
F1
F2
F1
y
F2
x
F2
x
R
F1
dA =
y
(F dx + F dy)
1
C R C R
C = C1 + C2
C2
C1
2.5.7 C
1. C R R
2.5.7
R C 1
C 2 C 1 C 2
C C 1 + C 2
F2
x
R
F1
dx dy =
y
(F dx + F dy ) + (F dx + F dy)
1
C1
(2.100)
C2
2.
( F) k dx dy = F dr F = F i + F j
1
2.8
(2.101)
121
2.5
2.5.4
R x 2 + y 2 = 1
F1 = y 2
F2 = 2xy + x
2.5.8 R C 2.5.4
F2 F1
dx dy =
x
y
((2y + 1) 2y )dx dy = dx dy =
R
C C R 2.5.8
r(t ) = cos t i + sin t j,
0 t 2
(F dx + F dy ) = (y dx + (2xy + x )dy )
2
((sin
= 0+0+ =
F2 F1
dx dy =
y
x
(F dx + F dy )
1
122
2.5.5
C
A=
x dy = y dx = 2 (x dy ydx )
C
R C R
A=
dA
R
F2
F1 = 0
F2 = x
F1
dA =
y
F2 = 0
dA = y dx
R
F1 =
y
2
(2.102)
(2.102)
A=
dA = x dy
R
F1 = y
(2.102)
A=
(F dx + F dy)
F2 =
x
2
(2.102)
A=
dA = 2 (x dy y dx )
R
2.5.6
x 2 y2
+
=1
a 2 b2
x 2 y2
+
=1
a 2 b2
ab
x = a cos t, y = b sin t
0 t 2
A=
t dt = ab
123
2.5
2.5.7
C
x = r cos
A=
A=
1
r 2 d
2
C
y = r sin
1
x dy y dx
2
C
1
2
C
1
2
C
1
r 2d
2C
2.5.8
(cardioid) r = a (1 cos )
0 2
y
a
2a
2.5.9
r = a (1 cos )
r = a (1 cos )
0 2
A=
1
1
3 2
2
r 2d = a 2 (1 cos ) d =
a
2C
2 0
2
124
2.5
1. R xy 2y = x, y = 2x
R (x + y )dA
x +y = 2
2. F d r
C
F C R
2.1 F = y 3 i + x 3 j R x 2 + y 2 4
2.2 F = (2x y ) i + (x + 3y ) j R x 2 + 4y 2 4
2.3 F = x cosh y i + x 2 sinh y j R y = x y = x 2
2.4 F = (x 3 2y 3 ) i + (x 3 + 2y 3 ) j R x 2 + y 2 a 2 , x 0, y 0
3. r(t ) = a (t sin t ) i + a (1 cos t ) j
y
2.5.10
2a
3.1 x t = 0 t = 2
3.2 dA = y dx x t = 0 t = 2
R
x +y
F2
F
= 1
x
y
x +y
(x, y ) (0, 0)
4.2 F d r C R
C
4.3
5. C 4x 2 + 3y 2 = 6
(x 2 + y 2 y )dx xdy
x 2 + (y 1)2
125
2.6
2.6
z = f (x , y )
f (x , y, z ) =
a
x 2 + y 2 = cz 2
(2.103)
x 2 + y2 + z 2 = a2
r(t ) = x (t ) i + y(t ) j + z (t ) k t
r(u, v ) = x (u, v ) i + y(u, v ) j + z (u, v ) k
(2.104)
u v (u, v )
u v
r(u, v ) = (u + v ) i + (2u 3v ) j + (2v ) k
0 u 1
2v 3
u = 2 +
v =
r(, ) = (3) i + ( + 5 ) j + (2 2 ) k
0 2 + 1
2 3
126
2.6.1
a b
(x 0 , y0 , z 0 )
ab 0
ua + vb
ua
a
b
(x 0 , y 0 , z 0 )
vb
2.6.1 a b (x 0 , y0 , z 0 )
a b (x 0 , y0 , z 0 )
a b
u v u a v b
u a + v b
(x, y, z )
(x x 0 , y y 0 , z z 0 ) = u a + v b
u v
(x , y, z ) = (x 0 , y 0 , z 0 ) + u a + v b
a b
r(u, v ) = (x 0 , y 0 , z 0 ) + u a + v b
u v
a b
(x 0 , y 0 , z 0 ) a
127
2.6
2.6.2
x 2 + y2 + z 2 = a2
(x , y , z )
a a cos u
u
v
a sin u
2.6.2
x 2 + y 2 + z 2 = a 2 a
u z
v xy x
0 u 0 v 2
2.6.2
x = a sin u cos v
y = a sin u sin v
z = a cos u
x 2 + y2 + z 2 = a2
0u
0 v 2
128
2.3
f (x, y, z ) = k k
r(u, v) u v
v = v0 v0 u
r(u, v 0 )
r(u, v0 )
d
r(u, v 0 )
du
u = u0
d
r(u, v 0 )
du
v = v0
u0
r(u 0 , v )
d
r(u 0 , v )
dv
d
r(u 0 , v )
dv
r(u 0 , v )
u = u0
z
v = v0
n
u = u0
rv
ru
y
2.6.3
ru =
ru
rv
r(u, v )
u
rv =
r(u, v )
v
r(u, v )
129
2.6
ru
rv
(2.105)
n=
N
r r
= u v
N
ru rv
2.6.3
(2.106)
x 2 + y2 + z 2 = a2
x 2 + y2 + z 2 = a2
r u
ru =
r
= a cos u cos v i + a cos u sin v j a sin u k
u
r v
rv =
r
= a sin u sin v i + a sin u cos v j
v
N = ru rv = a cos u cos v
x 2 + y2 + z 2 = a2
n=
N
r
=
N
r
130
2.6.1
S
r(u, v ) = x (u, v )i + y(u, v ) j + z (u, v )k
(u, v) R
N = ru rv
n=
N
N
f S
F S
1.
u v S x y
2.
Fn
F S
F n dA (flux) F S
S
3.
N du dv = n N dudv = n ru rv dudv = n (rudu ) (rvdv )
(rudu ) (rvdv )
rudu
rvdv
n dA = N du dv
rvdv dA
rudu
u = u0
2.6.4
n dA = rudu rvdv
v = v0
131
2.6
F = (F1, F2 , F3 )
2.6.1
(2.107)
F n dA = (F cos + F
1
(2.108)
n x cos dA
dA yz cos dA cos dA
dA zx xy
cos dA = dy dz , cos dA = dz dx , cos dA = dx dy
(2.109)
z
n
dA
y
cos dA
x
2.6.5 dA xy
cos dA
F n dA = (F dy dz + F dz dx + F dx dy )
1
(2.110)
132
F=n
F n dA S S
S
dA =
S
N(u, v ) = ru rv
N(u, v ) dudv
(2.111)
2.6.4
x 2 + y2 + z 2 = a2
x 2 + y2 + z 2 = a2
0u
0 v 2
2.6.3
sin u cos v i + sin u sin v j + cos v k = cos2 u sin2 v + sin2 u sin2 v + cos2 v
= sin2 v + cos2 v
=1
N = a 2 sin u
A=
dA = a
S
sin u dudv
2a
dv = 4a 2
133
2.6
2.6.5 F(x, y, z ) = x i z k S
F n dA
x 2 + y2 + z 2 = a2
x 2 + y2 + z 2 = a2
0u
0 v 2
2.6.3
(F n )dA = (F N)du dv
= (a 3 sin 3 u cos2 v a 3 sin u cos2 u )du dv
F n dA = F N dudv
S
(a
0
2
4
= a 3 cos2 v dv
3
3
0
4 4
= a 3
3
3
=0
134
2.6
1.
1.1 x + 2y + 3z = 6
1.2 (x + 1)2 + (y 2)2 + (z + 3)2 = 16
1.3 (x 1)2 + 4(y 2)2 + 9(z 3)2 = 36
1.4 x 2 y 2 = 1
1.5 z = 4 (x 2 + y 2 )
1.6 z 2 = 4x 2 + y 2
2.
2.1 3x y + 4z = 7
2.2 x 2 + 2y 2 + 3z 2 = 4
2.3 3z = x 2 + y 2
2.4 z = 2xy
3. z 2 = x 2 + y 2 (3, 4, 5)
4. F n dA F S
S
4.1 F = 2x i + 2y j S z = 2x + 3y, 0 x 2, 1 y 1
4.2 F = i + j + k S x 2 + y 2 + 4z 2 = 4, z 0
4.3 F = e y i e z j + e x k S x 2 + y 2 = 9, x 0, y 0, 0 z 2
4.4 F = z i xz j + y k S x 2 + 9y 2 + 4z 2 = 36, x 0, y 0, z 0
4.5 F = tan xy i x 2y j z k S 9y 2 + z 2 = 9, 1 x 4
4.6 F = 2xy i + x 2 j S r = (cosh u, sinh u, v ), 0 u 2, 3 v 3
5. r
R R > r h
6. x 2 + y 2 + z 2 = R2 y + z = aR y + z = bR
a 1 b 1
R2
a b
7. (theorem of Pappus)
7.1
7.2
135
2.7
2.7
(triple integrals)
f (x, y, z ) T
f (x, y, z ) T
(2.112)
T = (x , y, z ) | a x b, y1 (x ) y y2 (x ), z1 (x , y ) z z 2 (x , y )
(2.113)
b y2 (x ) z 2 (x ,y )
f (x , y, z ) dV =
f (x , y, z ) dz dy dx
(2.114)
a y1 (x ) z1 (x ,y )
2x xy
2.7.1 2x 2yz dz dy dx
0
2x xy
2x
24x yz dz dy dx = 12x y (z )
2
2x
12x y
4 3
z =xy
z =0
dy dx
dy dx
(3x y )
4 4
y =2x
y =x
dx
45x
dx
=5
136
2.7.2 x 2yz 3 dV
T
x 2 + y2 = z
z =4
z=4
x 2 + y2 = z
y
x 2 + y2 = 4
x
2.7.1 T 2.7.2
2.7.1 T
T = (x , y, z ) | x 2 + y 2 4, x 2 + y 2 z 4
2 2
dxdy
15
x
y
2
z
dz
x 2 +y 2
x 2 +y 2 4
2
= 15x 2y 2 16 (x 2 + y 2 ) dxdy
2
2
30x 2y 2z dV =
x +y 4
30x 2y 2z dV =
137
2.7
2.7.3 T xy yz xz
x + y + z = a a
z
a
a
x
2.7.2
x +y +z =a
2.7.3
T = (x , y, z ) | 0 x a, 0 y a x , 0 z a x y
T
a a x a x y
V =
T
a a x
dz dy dx
(a x y)dy dx
0
a
dV =
a3
1
(a x )2 dx =
2
6
2.7.2 T
V=
1 1
a3
a a a =
3 2
6
138
F dV = F n dA
T
n S T
F = (F1, F2 , F3 )
F =
F1 F2 F3
+
+
x
y
z
(2.110)
F1
x
T
F2 F3
+
dx dy dz =
y
z
(F dy dz + F dz dx + F dx dy )
1
(2.115)
2.7.4 F(x, y, z ) = x i z k
S x 2 + y 2 + z 2 = a 2 F n dA
S
S x 2 + y 2 + z 2 = a 2
T
F n dA = F dV
S
F =
F1 F2 F3
(z )
x
+
+
=
+0+
=0
x
y
z
x
z
F n dA = F dV = 0
S
2.6.5
139
2.7
2.7
4
x 2 y2 z 2
+ 2 + 2 = 1 abc
2
a
b
c
3
F(x , y, z ) = x i + y j + z k S T x 2 + y 2 + z 2 = 4
1. (ellipsoid)
2.
( F)dV
F n dA
3. F n dA
S
F S
3.1 F = x 2 i + 3yz j + 5z k S x 2 + y 2 1, z 1
3.2 F = x 3z 2 i + y 3z 2 j + x 2z k S x 2 + y 2 a 2 , z h
3.3 F = x 3 i + y 3 j + z 3 k S x 2 + y 2 + z 2 = 4
3.4
F = sin2 x i z (1 + sin 2x )k
4.
r = xi + y j + zk
V =
x 2 + y 2 z, z
1
2
1
1
r n dA = x dy dz + y dz dx + z dx dy
3 S
3 S
5. S T S n dV
T
n S T
6. (3x + 4y 7z )dydz + (5x + 2y 3z )dzdx + (5z + 3)dxdy
S
S x + 2y + z = 4, z 0 z
7. S V (x 0 , y0 , z 0 )
F n dA F(x, y, z ) = (3x 2 2x + 1, y 2 + y,1 z 2 )
S
8. f T
S T n S T
f
= n f
n
f S
f dV =
2
f
dA
n
9. f g S T
9.1 ( f g ) = f 2g + f g
9.2 ( f 2g + f g )dV = f g dA
T
9.3 ( f 2g g 2 f )dV
T
f n g n dA
S
140
2.8
( F) n dA = F dr
S
n S
n C
n
2.8.1
1.
F = (F1, F2 , F3 )
F
F F
F F
F
F = 3 2 , 1 3 , 2 1
z z
x x
y
y
F3 F2
z
y
z
x
y
x
2. S xy
F = F1 i + F2 j
F2
x
S
F1
dA =
y
(F dx + F dy + F dz )
1
n=k
(F dx + F dy )
1
3. C S
S S
S
141
2.8
2.8.1 F = (4y + 3x ) i + (7x 2y ) j + (3z + x ) k
F d r C x 2 + y 2 = a 2 , a > 0
C
x 2 + y 2 = a 2, a > 0
xy
F dr = ( F) n dA
C
C n z
F
i
F =
x
4y + 3x
n=k
= i + 3k
y
z
7x 2y 3z + x
( F) n = (i + 3k) k = 3
F dr = ( F) n dA = 3 dA = 3 ( 2 ) = 12
2
2.8.2 F(x, y, z ) = y i + x j
S x 2 + y 2 + z 2 = a 2
a
a
2.8.2 C 2.8.2
142
F dr C
C
0 t 2
F = y i + x j = a sin t i + a cos t j
F dr =
dt = 2a 2
( F) n dA F
S
F =
x
y
y
x
= 2k
z
0
S
r(u, v ) = a sin u cos v i + a sin u sin v j + a cos u k
0u
0 v 2
2 / 2
( F) n dA =
a 2 sin 2u du dv =
dv = 2a 2
( F) n dA = F dr
S
143
2.8
2.8.3 F d r
F = 3y i + 2x j + 6z k
x 2 + y 2 = 4, x 0, 0 z 3
F = 2k
C
z=3
n
2
x
2.8.3
S
x 2 + y 2 = 4, x 0, 0 z 3
x 2 + y 2 = 4, x 0, 0 z 3
2.8.3
2.8.3
F dr = ( F) n dA
C
F
F =
x
3y
y
2x
= 5k
z
6z
n
S ( F) n = 0
F dr = ( F) n dA = 0
C
144
2.8
1. F(x, y, z ) = y i x j + z k
S x 2 + y 2 + z 2 = 9, z 0
1.1 ( F) n dA n S
S
1.2 F dr C S
C
F C
2.1 F = 3y i + 3x j + z k C x 2 + y 2 = 4, z = 1
2.2 F = y i + xz 2 j zy 3 k C x 2 + y 2 = a 2 , z = b b > 0
2.3 F = 2z i + x j x k C x 2 + y 2 = 1, z = y + 1
2.4 F = xyz j C (1, 0, 0),(0,1, 0),(0, 0,1)
2.5 F = x 2 i + y 2 j + z 2 k C x 2 + y 2 + z 2 = 9 z = y 2
2.6 F = 2y i + z j + 3y k C x 2 + y 2 + z 2 = 6z, z = x + 3
F = y i + x j
2.7
x 2 y2
+
=1
a 2 b2
C x 2 + y 2 + z = a 2 , z 0
2.8 F = z 3 i + x j + y 2 k
3. ( F) n dA
F(x , y, z ) = (y 3 2x 2 , 2x 3 + y 2 , xy + z 2 )
S 4x 2 + y 2 + z = 4, z 0 n z
4. F(x, y, z ) S
F = 0 S F S
5. C
5.1 a d r = 0 a
C
5.2
r dr = 0
5.3 (uv + vu ) d r = 0 u v
C
6. E d r = 1 H n dA S C
c t
C
E +
1 H
=0
c t
145
3.1
3.1
f (x)
p
x
p
3.1.1 p
3.1.1
f
f (periodic function) p
f (x + p) = f (x) x
p (period) f
f (fundamental period)
146
1. p f
2p, 3p, 4 p,
2. f f ( 3.1.2)
3. p f f p
4. p p 3.1.1
3.1.1
n
sin (x + 2n ) = sin x x
2n 2
n cos (x + 2n ) = cos x x
2n 2
3.1.2 f (x ) = k k x
f
p
f (x + p ) = k = f (x )
x
p f
( 3.1 22 2)
3.1.1
f p
g g(x ) = f (ax ) a > 0
3.1.3
sin x
sin ax
cos x
3.1.1
sin ax
cosax
p
a
a > 0
2
a
cosax
a > 0
2
a
147
3.1
3.1.2
f g p
h h(x ) = a f (x ) + bg(x ) a b p
f g p
f (x + p) = f(x)
g(x + p) = g(x)
h p
p f g h(x ) = a f (x ) + bg(x )
h p
3.1.4 n
2
f (x ) = a sin nx + b cos nx
n
a b
2
sin nx cos nx
n
2
f (x ) = a sin x + b cos x
n
3.1.3
3.1.2
f (x ) = sin2 x =
g(x ) = cos2 x =
1 + cos 2x
2
3.1.2
h
148
3.1.3
p
f p
f (x ) dx
a +p
f (x ) dx =
f (x )dx a
0
a +p
a +p
f (x ) dx =
f (x ) dx +
f (x ) dx
(3.1)
a +p
f (x ) dx
t = x p
a +p
f (x ) dx =
(3.2)
(3.2) (3.1)
a +p
f (x ) dx =
f (x ) dx + f (x ) dx =
a +
3.1.6
a +
sin2 x dx =
cos2 x dx =
3.1.5
sin2 x
f (x )dx
cos2 x
3.1.3
a +
sin x dx =
sin
x dx =
1 cos 2x
dx =
2
2
a +
cos2 x dx =
cos2 x dx =
1 + cos 2x
dx =
2
2
149
3.1
sin x dx = 0
cos x dx = 0
(3.3)
sin nx
cos nx
[, ]
sin nx dx = 0 n = 0,1, 2,
(3.4)
0, n = 1, 2, 3,
cos
nx
dx
=
2, n = 0
(3.5)
(3.6)
3
1.
sin mx cos nx
m n
sin mx cos nx dx =
2.
sin mx sin nx
1
sin(m + n )x sin(m n )x dx = 0
2
(3.7)
m n
0, m n
mx
nx
dx
m
n
x
m
n
x
dx
sin
sin
=
cos(
cos(
+
)
=
, m = n
3.
cos mx cos nx
cos mx cos nx dx =
(3.8)
m n
0, m n
1
cos(m n )x + cos(m + n )x dx =
, m = n
(3.9)
150
3
(Kronecker delta)
0, m n
mn =
1, m = n
(3.10)
(3.7) (3.9)
sin mx cos nx dx = 0
sin mx sin nx dx =
mn
(3.11)
cos mx cos nx dx =
mn
3.1.7 mn n
m =1
mn
= 1n + 2n + + n 1,n + nn + n +1,n +
m =1
0, m n
mn =
1, m = n
mn
= 0 + 0 ++ 0 +1+ 0 + = 0
m =1
mn
m =1
151
3.1
mn 0 m = n mn
m = n
3.1.9
mn cos(m n )x
m =
m =
3.1.10
mp nq cos(m n )x
p q
m = n =
mp nq cos(m n )x =
m = n =
mp nq cos(m n )x
n =
m =
m =
mp cos (m q ) x
= cos (p q ) x
(Orthogonal Set)
(3.12)
f,g F
f g
f (x )g(x ) dx = 0
(3.13)
f (x )g(x ) dx
F (3.12)
152
3.1
1. ()
1.1 1 + cos x + cos 2x
1.2 sin x + cos 5x
1.3 tan 7( x )
2
n x
n x
sin
+ cos
L
L
n =1
20
1.4
2. f
1,
f (x ) =
0,
3.
4.
5.
6.
x
x
f
f
m
1, x = n m n
2
f (x ) =
0,
f
f (x ) = a sin x + b cos x a 2 + b 2 0 f
f (x ) = sin 4x + 2 sin2 x, g(x ) = cos 2x h(x ) = f (x ) + g(x )
f , g h 3.1.2
n
6.1 x sin nx dx
6.2 x 2 cos nx dx
+2
7.
8.
n =
mne i m n x = 1
(
8.1
= e i (m n )x
153
3.2
3.2
f (x)
{1, cos x, cos 2x, cos 3x, , sin x, sin 2x, sin 3x, } 2
f (x)
f (x )
(3.14)
n =1
a0 , a1, a2 , , b1, b2 ,
(3.14) (Fourier series) f (x)
2 2
a0 , a1, a2 , , b1, b2 , f (x)
(3.14) [, ]
f
(
x
)
dx
a
dx
a
cos
nx
dx
b
sin
nx
dx
=
+
+
0
n
n =1
= 2a 0 + (an 0 + bn 0)
(3.15)
n =1
= 2a 0
1
a0 =
2
am
[, ]
f (x )dx
(3.16)
(3.14)
cos mx
a
cos
mx
dx
cos
mx
cos
nx
dx
b
+
+
n cos mx sin nx dx
0
n
n =1
f (x ) cos mx dx =
m0
154
f (x ) cos mx dx = 0 + (an mn + bn 0) = am
(3.17)
n =1
am
am =
f (x ) cos mx dx
(3.18)
m0
bm
[, ]
(3.14)
sin mx
f
(
x
)
sin
mx
dx
a
sin
mx
dx
a
sin
mx
cos
nx
dx
b
sin
mx
sin
nx
dx
=
+
+
0
n
n
=
1
n
(3.19)
bm =
f (x ) sin mx dx
3.2.1
f
1
a0 =
2
an =
bn =
f (x )dx
f (x ) cos nx dx,
n = 1, 2, 3,
f (x ) sin nx dx,
n = 1, 2, 3,
(3.20)
155
3.2
3.2.1
f (x ) = x < x
f (x )
f (x + 2) = f (x )
3.2.1 3.2.1
f (x)
f (x )
(3.21)
n =1
a0
1
a0 =
2
cos nx
=0
sin nx
1
f (x )dx = 2
x dx = 0
(3.22)
1
an =
f (x ) cos nx dx
x cos nx dx
x =
x sin nx cos nx
+
n
n 2 x =
sin n cos n sin(n ) cos(n )
n2
n
n2
(3.23)
156
3
1
bn =
1
=
f (x ) sin nx dx
x sin nx dx
x =
x cos nx sin nx
+
n
n 2 x =
+
+
n
n2
n
n 2
2 cos n
=
n
n , n = 2, 4, 6,
=
n = 1, 2, 3,
,
f (x )
(3.24)
f (x )
2 sin x
+
2
3
4
(3.25)
f (x )
3
x
-7.5
-5
-2.5
2.5
-1
7.5
f (x )
-2
2
-3
3.2.2
2 5
f (x ) 3.2.2
f (x )
157
3.2
3.2.1
f (x)
f (x) f (x)
1
lim f (t ) + lim f (t )
t x
2 t x +
f
3.2.1
3.2.2 1 1 + 1 1 +
3
(3.25)
2
1
1
3 1
sin 2 +
f ( 2 ) = 2 sin sin 2 + sin
2 2
3
2
4
3.2.1
f ( 2 ) = 2
x=
1 1 1
= 2 1 + +
2
3 5 7
1 1 1
+ + =
3 5 7
4
3.2.3 3.2.1
x =
f ()
3.2.1 f (x ) x =
f () = lim f (x ) = lim f (x ) =
x
x
+
1
1
lim+ f (t ) + lim f (t ) = ( + ()) = 0
t
2 t
2
x =
(3.25)
158
2L
2
2 2L L > 0 L =
{1, cos x , cos 2x , cos 3x , , sin x , sin 2x , sin 3x , }
(3.26)
2
2 2L
{1, cos
x
2x
3x
x
2x
3x
, cos
, cos
, , sin
, sin
, sin
, }
L
L
L
L
L
L
[L, L ]
L
(3.28)
m x
dx = 2Lm 0
L
(3.29)
m x
n x
sin
dx = Lmn
L
L
(3.30)
m x
n x
cos
dx = 0
L
L
(3.31)
m x
n x
cos
dx = Lmn
L
L
(3.32)
L
L
cos
sin
sin
L
L
cos
m x
dx = 0
L
sin
2L
(3.27)
f (x )
f (x )
(3.27)
n x
n x
+ bn sin
a 0 + an cos
L
L
n =1
2L
(3.33)
159
3.2
3.2.2
f
2L
L > 0 f
n x
n x
+ bn sin
a 0 + an cos
L
L
n =1
a0 =
an =
bn =
1
2L
1
L
1
L
f (x )dx
L
L
f (x ) cos
L
L
f (x ) sin
n x
dx
L
n x
dx
L
3.2.1
n x
n x 1
+ bn sin
= lim f (t ) + lim f (t )
a 0 + an cos
t x
L
L 2 t x +
n =1
(3.34)
x
L
2L
3.2.4
1 + x , 2 < x 0
f (x ) =
1 x , 0 < x 2
f (x + 4) = f (x)
y
1
-2
2
4
-4
-1
3.2.3 3.2.4
160
f (x) 4
L=2
f (x)
n x
n x
n x
n x
an cos
+ bn sin
=
+
+ bn sin
a 0 + an cos
a
2
2
L
L
n =1
n =1
f (x )
a0 =
an =
=
1
L
1
2L
f (x ) dx =
f (x ) cos
0
2
1
1
(1 + x ) dx + (1 x ) dx = (0 + 0) = 0
4 2
4
0
n x
dx
L
0
2
1
n x
n x
(1 + x ) cos
dx + (1 x ) cos
dx
2 2
2
2
0
0
1 + x
1 x
n x
2
n x
n x
2
n x
=
+ 2 2 cos
2 2 cos
sin
sin
+
n
n
n
2
2 2
2
2 0
2
2
= 2 2 (1 cos n ) + 2 2 (1 cos n )
n
n
4
= 2 2 (1 cos n )
n
8
, n = 1, 3, 5,
2 2
n
=
0,
n = 2, 4, 6,
1
bn =
L
f (x ) sin
n x
dx
L
0
2
1
n x
n x
= (1 + x ) sin
dx + (1 x ) sin
dx
2 2
2
2
0
0
1+x
1x
n x
2
n x
n x
2
n x
=
+ 2 2 sin
+
2 2 sin
cos
cos
n
2
n
2 2 n
2
n
2 0
1
1
=
(1 + cos n ) + (1 + cos n )
n
n
=0
f (x )
f (x )
8
1
3x
1
5x
x
cos
+ 2 cos
+ 2 cos
+
2
2
3
2
5
2
161
3.2
3.2.5
1
1
1
1
+ 2 + 2 + 2 +
2
1
3
5
7
3.2.4
x =0
1
1
1
1
+ 2 + 2 + 2 +
2
1
2
3
4
8
1
1
1
1 + 2 + 2 + 2
2
3
5
7
f (0) =
3.2.4
f (0) = 1
(3.35)
1
1
1
1
2
+
+
+
+
=
12 32 52 72
8
1
1
1
1
+ 2 + 2 + 2 +
2
1
2
3
4
S=
(3.35)
(3.36)
1
1
1
1
+ + +
+
12 22 32 42
(3.37)
1
1
1
1
1
1
1
1
S = 2 + 2 + 2 + 2 + + 2 + 2 + 2 + 2 +
1
2
3
5
7
4
6
8
1
1
11
1
1
1
1
1
= 2 + 2 + 2 + 2 + + 2 + 2 + 2 + 2 +
1
3
5
7
4 1
2
3
4
1
1
S
1
1
= 2 + 2 + 2 + 2 + +
1
4
3
5
7
(3.38)
S
3S
1
1
1
1
2
= 2 + 2 + 2 + 2 + =
4
1
3
5
7
8
(3.39)
S=
4 2 2
=
3 8
6
1
1
1
1
2
+
+
+
+
=
12 22 32 42
6
162
3.2.6
2
6
10
14
2
2 +
2
2 +
(1 3)
(5 7)
(9 11)
(13 15)
4n + 2
(1)n
2
2
(4n + 1) (4n + 3)
n =0
4n + 2
1
1
1
2
2 =
2
2
4 (4n + 1)
(4n + 1) (4n + 3)
(4n + 3)
4n + 2
1
1
1
n
(1)
=
2
2
2
2
4 n =0
(4n + 1) (4n + 3)
(4n + 3)
(4n + 1)
(1)
n =0
1
1
1
1
1
1
= 1 2 2 + 2 + 2 2
4
3
5
7
9
11
3.2.4
f ( 23 ) =
8
2
x=
3
2
3
1
9
1
15
1
21
cos
+ 2 cos
+ 2 cos
+ 2 cos
+
4
3
4
5
4
7
4
3.2.4
(3.40)
f ( 21 ) = 21
(3.41)
(3.41)
1 4 2
1
1
1
1
1
1
= 2 1 2 2 + 2 + 2 2 2 +
2
3
5
7
9
11
13
(3.42)
1
1
1
1
1
1
2
+
+
=
32 52 72 92 112 132
8 2
(3.43)
(3.43) (3.40)
2
6
10
14
2
=
2
2
2
2
(1 3)
(5 7)
(9 11)
(13 15)
32 2
163
3.2
3.2.3
1. f ( even function)
f (x ) = f (x ) x
2. f ( odd function)
f (x ) = f (x ) x
1. f
f (x ) = 0
2.
sin x + cos x , x + 1
3. y
4.
3.2.7 f (x ) = sin 3x 2 sin 5x
g(x ) = 1 + 3x 2 3 cos x
f (x ) = sin (3x ) 2 sin (5x )
= sin 3x + 2 sin 5x
= f (x )
x f
x g
164
cos(x ) = cos x
3.2.4 y
y
1
f (x )
f (x )
0.5
-10
-5
10
-0.5
-1
3.2.4
y = cos x
sin(x ) = sin x
3.2.5
y
1
f (x )
0.5
x
-10
-5
10
-0.5
f (x )
-1
3.2.5 y = sin x
3.2.2
f, g h h(x ) = f (x ) g(x ) x
1. f g h
2. f g h
3. f g h
4. f g h
165
3.2
x 2 sin x cos x
3.2.8
x 2 cos x x 2 cos x
sin x x 2 sin x cos x
3.2.3
f [L, L ]
1. f
L
2.
f (x ) dx = 2 f (x ) dx
0
f (x )dx = 0
2L
1. f
2L
f
0
f (x ) dx = 2 f (x ) dx
0
2L
2. f
2L
f (x ) dx = 0
2L
3.2.9 f 2L
f (x ) sin
f 2L
f (x ) sin
f (x ) sin
x
L
sin
x
L
x
L
x
dx = 0
L
2L
2L
f (x ) sin
x
dx =
L
f (x ) sin
x
dx = 0
L
166
3.2.1 an
3.2.4
bn
3.2.4
f 2L
1. f f
a 0 + an cos
f (x )
n =1
n x
L
a0 =
an =
1
L
f (x )dx
0
2
L
n x
dx
L
f (x ) cos
0
2. f f
f (x )
sin
n =1
n x
L
bn =
2
L
f (x ) sin
0
n x
dx
L
0 x L
1.
f (x ),
0x L
g(x ) =
f (x ), L < x < 0
2.
0x L
f (x ),
g(x ) =
f (x ), L < x < 0
167
3.2
3.2.10
f (x ) = x
0x 1
0x 1
x ,
f (x ) =
x , 1 < x < 0
f (x + 2) = f (x )
(3.44)
L =1
a 0 + an cos
f (x )
n =1
n x
= a 0 + an cos n x
L
n =1
a0 =
1
L
f (x ) dx =
f (x ) dx =
x dx = 2
0
2
an =
L
n x
f (x ) cos
dx = 2 f (x ) cos n x dx
L
0
= 2 x cos n x dx
0
2x
2
=
sin n x +
cos n x
2
n
(n )
0
=
2
(cos n 1)
(n )2
0,
n = 2, 4, 6,
=
4
, n = 1, 3, 5,
2
(n )
f (x )
1
4 1
1
1
2 1
3
5
168
3.2.11
f (x ) = x
0 x 1
f (x ) = x
1 < x 1
f (x + 2) = f (x )
(3.45)
L =1
f (x )
cos
n =1
n x
= bn cos n x
L
n =1
bn =
2
L
f (x ) sin
n x
dx = 2 f (x ) sin n x dx
L
0
= 2 x sin n x dx
0
2x
2
=
cos n x +
sin n x
2
(n )
n
0
2 cos n
n
n +1 2
= (1)
n
=
f (x )
2
1
1
1
2
3
4
3.2.10 3.2.11
0 x 1 3.2.10
3.2.11
3.2.10 3.2.11
169
3.2
3.2
1.
1.1
1.2
1.3
1, 0 x <
f (x ) =
0, x < 2
1, 0 x < 1
f (x ) =
1, 1 x < 2
1, 0 x < 1
f (x ) =
0, 1 x < 2
1, 2 x < 3
2.
n +1
(1) 2
1+n
n =1
f (x ) = e x ,
2 e e
3.
< x 0
0,
f (x ) =
sin x , 0 < x
2
(1)n +1
=
2
4
n =1 4n 1
4.
21 ( + x ), x < 0
sin nx 1
0<x
= 2 ( x ),
n
n =1
0,
x =0
5.
6.
, x < 0
sin(2n + 1)x
0<x
= ,
4
2n + 1
n =0
0,
x = 0,
f (x ) 2L
n x
n x
f (x ) a 0 + an cos
+ bn sin
L
L
n =1
L
( f (x ))2 dx
L
1
2L
L
2
2
( f (x )) dx = a0 +
1 2
(an + bn2 )
2 n =1
x <
170
3.3
f (x )
(3.46)
n =1
e ix = cos x + i sin x
e ix = cos x i sin x
(3.47)
cos x =
e ix + e ix
2
sin x =
e ix e ix
2i
(3.48)
(3.48) (3.46)
e inx + e inx
e inx e inx
a 0 + an
+ bn
2
2i
n =1
f (x )
(3.49)
1
1
2
n =1 2
cn =
1
(an ibn )
2
cn =
1
(an + ibn )
2
c0 = a 0
f (x ) =
ce
n = 1, 2, 3,
(3.50)
(3.51)
inx
(3.52)
n =
cn
1
11
cn = (an ibn ) =
2
2
=
1
2
1
=
2
i
f (x ) cos nx dx
f (x ) sin nx dx
f (x )e
inx
dx
(3.53)
171
3.3
cn
1
1 1
= (an + ibn ) =
2
2
1
=
2
=
1
2
i
f (x ) cos nx dx +
f
(
x
)
sin
nx
dx
1
2
f (x )e inx dx =
(3.54)
f (x )e
i (n )x
dx
c0 = a 0 =
1
2
f (x ) dx =
1
2
f (x )e
i (0)x
dx
(3.52) (complex
3.3.1
f
(3.55)
Fourier series)
ce
f (x )
inx
n =
cn =
1
2
f (x )e
inx
dx
(3.56)
imx
inx
e (e ) dx =
e imxe inx dx =
i (m n )x
dx = 2mn
(3.57)
f (x )
172
3.3.2
f
2L
L>0
ce
f (x )
in x / L
n =
cn =
1
f (x )e in x / L dx
2L L
3.3.1
1, 0 < x 1
f (x ) =
0, 1 < x 2
f (x + 2) = f (x)
y
1
-4
-3
-2
-1
3.3.1 3.3.1
f 2 L = 1
f (x )
f (x ) =
cne in x / L =
n =
ce
in x
(3.58)
n =
cn
cn =
1
2L
f (x )e in x / Ldx =
0
1
1
0 e in x dx + 1 e in x dx
2 1
1 e in x
1
(1 e in )
=
=
2 in 0 2in
(3.59)
, n = 1, 3,
in
=
0,
n = 0, 2, 4,
f (x ) =
1
1
1
1
1
5
3
3
5
i
173
3.3
3.3
1.
1.1
1.2
1.3
a, 0 x < 1
f (x ) =
b, 1 x < 3
1,
x a
p > a > 0
f (x ) =
0, a < x p
f (x ) = cos x , x
2
f (x ) = sinh x , 1 < x 1
1.4
2.
x
f (x ) = 1 L < x L f (x + 2L) = f (x ) x
L
3.
f (x )
2L
ce
f (x )
in x / L
n =
L
( f (x ))2 dx cn
= cn*
1
2L
4.
f (x )
g(x )
( f (x )) dx = c
2
n =1
2L
f (x )
cne in x / L
de
g(x )
in x / L
n =
n =
4.1
1
2L
cde
in x / L
n n
n =
4.2
f (x )g( ) d
f (x )g(x )
ne in x / L
n =
n =
5.
f (x )
g(x )
2L
cne in x / L
f ( + x )g( ) d =
cd
f ( + x )f ( ) d =
n =
5.1
5.2
1
2L
e in x / L
n n
n =
L
L
g(x )
de
n
n =
1
2L
n k k
k =
f (x )
n =
cn e in x / L
in x / L
174
3.4
fL (x )
fL (x )
2L
n x
n x
a 0 + an cos
+ bn sin
L
L
n =1
(3.60)
1
2L
fL (x )
1
n x
cos
f
x
dx
(
)
+
L n =1
L
L
L
n t
n x
f (t ) cos L dt + sin L
L
sin
n t
dt
L
n =
n
L
(3.61)
1
2L
fL (x )
n +1
L
L
1
(3.62)
+
+
(
)
cos
(
)
cos
sin
sin
f
x
dx
x
f
t
t
dt
t
dt
n
n
n
n
L
n
1
=
L
L
L
L
= n +1 n =
(n + 1) n
=
L
L
L
(3.63)
L n L
n n > 0 0
(3.63) (3.62)
(3.64)
175
3.4
fL (x )
1
2L
f (x ) dx +
L
L
f
t
t
dt
(cos
)
(
)
cos
(sin
)
sin nt dt
n
n
n
n =1
L
L
fL (x ) dx
1
lim
L 2L
f (x )dx = 0
L
f (x ) = lim fL (x )
(3.65)
f (x )
(3.66)
A() =
1
f (x ) cos x dx
B() =
1
f (x ) sin x dx
(3.67)
f (x )
(Fourier integral)
3.4.1
f f
A() =
1
f (x ) cos x dx
B() =
1
f (x ) sin x dx
(3.68)
176
3.4.1
1,
f (x ) =
0,
x 1
x >1
y
1
-1
3.4.1 3.4.1
f
f (x )
(3.69)
1
1
A() = f (x ) cos x dx =
cos x dx =
sin x
=
1
2 sin
(3.70)
B() =
1
1
f (x ) sin x dx =
sin x dx = 0
(3.71)
f (x )
cos x sin
d
3.4.1 f x = 1
x =1
1
2
cos x sin
d =
,
0,
x <1
x =1
x >1
(3.72)
177
3.4
3.4
1.
,
1 x 0
f (x ) =
, 0 < x 1
0,
x >1
sin2
d = 0
1 2
2.
sin x ,
f (x ) =
0,
x
x >
(1 cos ) sin
d =
4
3.
a, 2 x < 1
b, 1 x 1
f (x ) =
a, 1 < x 2
0, x > 2
d =
(a + b )
2
4.
1 + ax , 1 < x 0
f (x ) =
1 + bx , 0 < x 1
0,
x >1
4.1
1 cos
d =
4.2
(1 + b ) sin b (1 cos )
d =
2
4.3
0
sin
d =
2
d =
(b + 1)
4
178
3.5
f (x )
(3.73)
cos x =
e ix + e ix
2
sin x =
e ix e ix
2i
(3.74)
f (x )
1
(A() (e ix + e ix ) iB()(e ix e ix ))d
2 0
1
=
2
(3.75)
C () = (A() iB())
C () = (A() + iB())
(3.76)
(3.75)
f (x )
1
i x
C ()e d
2
(3.77)
C () = (A() iB())
= f (x ) cos x f (x ) sin x
(3.78)
f (x )e ix dx
C () = (A() + iB())
i
= f (x ) cos x + f (x ) sin x
i x
f (x )e dx =
f (x )e i ( )x dx
(3.79)
179
3.5
C ()
1
f (t )e itdt e ix d
f (x )
(3.80)
3.5.1
f (t) (Fourier transform) f
F () = F[ f (t )] =
f (t )e itdt
f (t ) = F1[F ()] =
1
F ()e itd
f
1
2
F () = F[ f (t )] =
f (t )e itdt
(3.81)
1
2
f (t ) = F1[F ()] =
F ()e
i t
(3.82)
3.5.1
3.5.1
e at , t > 0
f (t ) =
0,
t 0
f (t )
a > 0
(3.83)
F () = F[ f (t )] =
f (t )e itdt
e
0
at i t
e (a +i )t
dt =
a + i
t =
t =0
0
1
1
=
+
=
a + i a + i a + i
180
3.5.2
f (t ) = e a|t| a > 0
f (t )
(3.84)
F () = F[ f (t )] =
f (t )e itdt
t =0
at i t
dt + e e
at i t
e (a i )t
e (a +i )t
dt =
a i t = a + i
t =
t =0
1
1
2a
=
+
= 2
a i a + i a + 2
F () =
f (t )e
i t
dt
1
i t
f (t ) =
F (t )e d
2
f (t ) dt =
1
2
F () d
1
f (t ) dt = 2
4
2
1
= 2
4
F ()e itd F ( )e i td dt
*
i ( )t
dt
F
F
e
d
d
(
)
(
)
F
F
e i ( )tdt d d
(
)
(
)
2
2
1
*
F ()F ( ) ( )d d
2
1
*
F ()F ()d
2
1
2
=
F () d
()
(delta function)
181
3.5
1
dx
(1 + x 2 )2
3.5.3
3.5.2
f (t ) = e a|t|
a > 0
(3.85)
F () =
2a
a + 2
2
(3.86)
3.5.1
1
2
f (t ) dt =
F () d
2
2
(3.87)
2 e
2at
1
4a 2
dt =
(a 2 + 2 )2 d
2
(3.88)
1
1
4a 2
=
(a 2 + 2 )2 d
a
2
= ax
(3.89)
1
1
4a 2
=
a 4 (1 + x 2 )2 (a dx )
a
2
(3.90)
dx =
2 2
(1 + x )
2
182
3.5
1.
F ()
1.1
1.2
1.3
1.4
1.5
1
a
F
a a
F [ f (t t 0 )] = e it0 F ()
F [ f (at )] =
F e i0t f (t ) = F ( 0 )
F f (t ) = i F ()
n
F f (n ) (t ) = (i ) F ()
t
1.6
f (t )
F[ f (s ) ds ] =
F ()
i
2. F ()
f (t )
G()
2.1
F ()G () = F[ f ( )g(t ) dt ]
2.2
F ()G * () d =
1
*
f (t )g (t )dt
2
3.
1,
f (x ) =
0,
x 1
x >1
F [x n f (x )] =
in d n
d n
sin
4.
2 (1 e ax 0 cosh ax )
a
f (x ) =
sinh ax 0 a x
e ,
a
5.
5.1
x0
x x0
x > x0
0,
x <0
f (x ) = sin x , 0 x
0,
x >
f (x )
5.2
1 + cos
2
( 2 1)
d =
2
2
f (x )
g(t )
183
4.1
4.1
B(x 2 , y2 )
y = y(x )
B(x 2 , y2 )
A(x 1, y1 )
x
4.1.1
4.1.1 y = y(x ) A B l
l y(x )
x2
l [y(x )] =
(dx )2 + (dy )2 =
x1
1 + (y )2 dx
(4.1)
184
(4.1) (functional)
y(x ) l (4.1)
A B 4.1.1
(problem of brachistochrone) Johann Bernoulli .. 1696
A B
A B
y
A(x 1, y1 )
B(x 2 , y2 )
0
4.1.2
4.1.2 A B
A B
A
4.1.2
A B
A B
Johann Bernoulli, Jacob Bernoulli,
185
4.1
(geodesics) isoperimetric
z
y = y(x )
z = z (x )
B(x 2 , y2 , z 2 )
A(x 1, y1, z 1 )
4.1.3
A(x1, y1, z1 ) B(x 2 , y2 , z 2 )
y = y(x ) z = z (x ) 4.1.3
B
l [y(x ), z (x )] =
1 + (y ) + (z ) dx
A
x2
(4.2)
2
x1
(x, y, z )
(x , y, z ) = 0
(4.3)
y(x ) z (x ) (4.2)
(x , y, z ) (constraint) (4.3) Jacob Bernoulli
.. 1968
186
isoperimetric
l
x = x (t )
y = y (t )
4.1.4 isoperimetric
x = x (t )
y = y(t )
t1 t t2
t2
l=
(x (t ))2 + (y (t ))2 dt
(4.4)
t1
t2
A=
y dx = y x (t )dt
l
(4.5)
t1
(4.5) (4.4)
y y = f (x ) x (a, b ) f
1. (necessary condition) f
x = x0
f (x 0 ) = 0
2. (sufficient condition) f x = x0
f (x 0 ) = 0 f (x 0 ) < 0 f (x 0 ) > 0
187
4.1
z
z
x
z
y
z = f (x , y )
D z
(x 0 , y0 ) D
z
z
=
=0
x
y
dz =
(x0, y0)
z
z
dx +
dy = 0
x
y
(4.6)
(x 0 , y0 ) dx dy
z
2
1.
2
2
2z
z z > 0
2
2
x
y x y
2.
2z
<0
x 2
f
f
df =
2z
>0
x 2
x 1 , x 2 , , x n
f
f
f
dx 1 +
dx 2 + +
dx n = 0
x 1
x 2
x n
(4.7)
dx1, dx 2 , , dx n
(4.7) (stationary point) f
x 1 , x 2 , , x n
(4.7)
f
f
f
=
==
=0
x 1
x 2
x n
(4.8)
n m
k (x 1, x 2 , , x n ) = 0,
k = 1, 2, , m
(4.9)
188
m m n m
f df n m
m (4.9) k
(4.9)
k
dx 1 + k dx 2 + + k dx n = 0,
x 1
x 2
x n
k = 1, 2, , m
(4.10)
dx1, dx 2 , , dx n m
n m (4.7)
(4.9)
(method of Lagrange multipliers) f (x, y, z )
1 (x , y, z ) = 0
2 (x , y, z ) = 0
(4.11)
f
df =
f
f
f
dx +
dy +
dz = 0
x
y
z
(4.12)
(4.11)
1 dx + 1 dy + 1 dz = 0
x
y
z
dx + 2 dy + 2 dz = 0
y
z
(4.13)
(4.13) dx dy dz
(4.12) 1 2
(4.13) 1 (4.13) 2 (4.12)
189
4.1
f
f
+ 1 1 + 2 2 dx +
+ 1 1 + 2 2 dy
x
x
x
y
y
y
f
+ + 1 1 + 2 2 dz = 0
z
z
z
(4.14)
1 2 1 2
(4.14)
f
+ 1 1 + 2 2 = 0
x
x
x
f
1
2
+ 1
+ 2
=0
y
y
y
f + 1 + 2 = 0
1
2
z
z
z
(4.15)
(4.11) (4.15) 5 5
x, y, z, 1, 2 1 2 (Lagrange multipliers)
(4.15)
f + 11 + 22
4.1.1
z = xy + 5
x +y +z =1
(x, y, z )
(x 0)2 + (y 0)2 + (z 0)2 = x 2 + y 2 + z 2
f = x 2 + y2 + z 2
(x, y, z ) (x, y, z )
1 = z xy 5 = 0
2 = x + y + z 1 = 0
(4.15)
(4.16)
190
2x 1y + 2 = 0
2y x + = 0
1
2
2z + 1 + 2 = 0
(4.17)
(4.17)
2x + 1x 2y 1y = (2 + 1 )(x y ) = 0
1 = 2
1.
x =y
x =y
x =y
(4.16)
x 2 + 5 = 2x + 1
x 2 2x + 4 = 0
x
2. 1 = 2
1 = 2 (4.17)
2x + 2y + 2 = 0
2x 2 + 2 = 0
2(x + y + z ) + 22 2 = 0
x +y +z =1
(4.16) 2 = 0
1 = 2 2 = 0 (4.17) z = 1
z (4.16) x = 2 y = 2 x = 2 y = 2
(2, 2,1) (2, 2,1)
3
191
4.1
4.1
1.
r(t ) = (x (t ), y(t ), z (t )) a t b
l=
(x )2 + (y )2 + (z )2 dt
2.
r(t ) = (x (t ), y(t )) a t b
S y
b
2.1 l =
(x )2 + (y )2 dt
2.2 y
Sy =
2x
(x )2 + (y )2 dt
2y
(x )2 + (y )2 dt
a
b
2.3 x
Sx =
3.
3.1 R
3.2 x 2 + xy + y 2 = 3
3.3
x 2 y2 z 2
+
+
=1
a 2 b2 c2
3.4 x + y + z = 12
z = x 2 + y 2
3.5 x, y, z 2s = x + y + z
A = s(s x )(s y )(s z )
3.6 x y z
P = x + y + z
x = y
4. (0, 1) (x, y ) x 2 + y 2 = 1
4.1 (regular hexagon)
4.2 y
192
4.2
4.2.1
[x1, x 2 ]
x2
(x )(x )dx = 0
x1
(x ) 0
[x1, x 2 ]
x 0 x1 x 0 x 2 (x 0 ) 0
[x1, x 2 ] (a, b ) a < x 0 < b
(x ) (a, b )
y
(x )
x1
4.2.1
x2
a x0 b
4.2.1
0,
x1 x a
b x x2
0,
x2
(x )(x ) dx =
x1
(x )(x a ) (x b) dx 0
2
(x ) 0
[x1, x 2 ]
193
4.2
(x, y ) D
(4.18)
(x , y ) 0
(4.19)
(x, y ) D
x2
y(x ) F (x , y, y )dx
x1
x2
F (x, y, y )dx
x1
x2
I [y(x )] =
F (x, y, y )dx
(4.20)
x1
F y x
(boundary conditions)
y(x 1 ) = y1
y = y(x )
y(x 2 ) = y2
(4.21)
(x1, y1 ) (x 2 , y2 ) (4.20)
y(x ) (4.20) y
y(x ) = y(x ) + (x )
(4.22)
194
4
(x 1 ) = 0
(x 2 ) = 0
(4.23)
(4.24)
y (x 2 ) = y(x 2 ) + (x 2 ) = y(x 2 ) + 0 = y2
y(x ) (4.21)
y(x ) = y(x ) + (x )
=1
y(x )
= 1
(x )
x1
x2
4.2.2
y(x )
y (x ) =
d
(y(x ) + (x )) = y (x ) + (x )
dx
(4.20)
x2
I () =
(4.25)
x2
F (x , y, y ) dx =
x1
F (x, y + , y + )dx
(4.26)
x1
= 0 y(x ) = y(x ) I ()
I () = 0
dI ()
=0
d =0
I ()
(4.26) (4.27)
(4.27)
195
4.2
dI ()
=
d =0
x2
x1
x2
d F (x, y + , y + )
x1
dx
=0
(4.28)
F dx + F d (y + ) + F d (y + ) dx
x d y
d
d
y
=0
(4.29) (4.28)
dI ()
=
d =0
x2
=0
d (y + )
=
d
d (y + )
= ,
d
dx
= 0,
d
y(x )
x1
(x )
(4.29)
F
dx
y
(4.30)
(4.30)
x2
x1
dx =
y
x2
x1
x2
(4.31)
(4.31)
x2
F
F
d F
(d ) =
dx
dx y
y
y x 1
x
(x 1 ) = (x 2 ) = 0
(4.23)
x2
F
F
(x ) F = 0
= (x 2 )
1
y x 1
y x2
y x1
(4.32)
(4.31)
x2
x1
x2
d F
F
dx =
dx
y
y
dx
x
(4.33)
(4.33) (4.30)
x2
d F
y dx y dx = 0
x1
(4.34)
196
4.2.2
x2
I [y(x )] =
F (x, y, y )dx
x1
y(x ) I y(x )
F
d F
=0
y dx y
(Euler equation)
1.
F
y
F
y
x, y y
2.
d F
dx y
d 2y
dx 2
y(x 1 ) = y1 y(x 2 ) = y2
/2
y(0) = 0, y(
)=1
4.2.2
F (x , y, y ) = (y )2 y 2
F
d F
d
= 2y (2y ) = 0
y dx y
dx
197
4.2
y + y = 0
A B
y(0) = 0 A = 0
y( 2 ) = 1 B = 1
y = sin x
4.2.2
y(x )
I [y(x )] =
((y )
+ 12xy )dx
y(0) = 0, y(1) = 1
4.2.2
F (x , y, y ) = (y )2 + 12xy
F
d F
d
= 12x (2y ) = 0
y dx y
dx
y 6x = 0
y(x ) = x 3 + Ax + B
A B
y(0) = 0 B = 0
y(1) = 1 1 + A + B = 1
y(x ) = x 3
A=0
198
4
x2
F = y2
F
d F
d
= 2y (0) = 0
y dx y
dx
y=0
y(x 1 ) = y1
y(x 2 ) = y2
y1 = y2 = 0 y = 0
y
y2
y1
y(x )
x1
x2
4.2.3
y1 0 y2 0 4.2.3
y1, x = x 1
y2 , x = x 2
y1 = y2 = 0 y = 0
y1 0 y2 0
199
4.2
1
y(0) = 0, y(1) = a
F = y 2 + x 2y
F
d F
d
= 2y (x 2 ) = 0
dx
y dx y
y=x
y(0) = 0
y(1) = a a = 1
a = 1 y = x
a 1
x2
4.2.5 y(x)
I =
(y + xy )dx
x1
F = y + xy
F
d F
d
= 1 (x ) = 0
y dx y
dx
x2
I [y(x )] =
x2
x2
x1
= x 2y2 x 1y1
x1
200
4
x2
F (y )
y
F
d F
d F
= 0
= 0
dx y
y dx y
F
y
F
=c
y
F (y ) = c
(4.35)
c
1. F (y ) = cy + b b F (4.35)
y(x1 ) = y1, y(x 2 ) = y2
2.
F (y ) cy + b
y = k k
F (k ) = c
y = kx + a
a
y(x1 ) = y1, y(x 2 ) = y2
y(x ) =
y 2 y1
(x x 1 ) + y1
x 2 x1
(x1, y1 ) (x 2 , y2 )
x2
l=
1 + (y )2 dx
x1
4.2.6 F = 1 + (y )2 4.2.6
( 4.2.7 )
201
4.2
y y x F (x , y, y ) x
x
d
d F
F
F F dF
F y
+ y
=
dx
dx y
x dx
y x
(4.36)
dF
F F dy F dy F
F
F
=
+
+
=
+ y
+ y
dx
x
y dx y dx
x
y
y
(4.37)
d F
F
d F
+ y
= y
y
dx y
dx y
y
(4.38)
y dx y
x dx
y
F
d F
=0
y dx y
F
d
F
F y
=0
x dx
y
(4.39)
F
=0
x
(4.39)
F y
F
=c
y
d
F
=0
F y
dx
y
(4.40)
202
F
d F
=0
y dx y
F
d
F
F y
=0
x dx
y
4.2.7
A(x 1, y1 ) B(x 2 , y2 )
4.1.1 A B
x2
l=
1 + (y )2 dx
x1
y(x1 ) = y1
F = 1 + (y )2
y(x 2 ) = y2
F
d F
d
y
= 0
= 0
y dx y
dx 1 + (y )2
1 + (y )2
=c
(4.41)
c
(4.41)
y = k
k
1 + k2
=c
y(x) = kx + a a
y=
y 2 y1
(x x 1 ) + y1
x 2 x1
A(x 1, y1 )
B(x 2 , y2 )
203
4.2
4.2.8
y(x ) A (x1, y1 ) B (x 2 , y2 )
x
y
B (x 2 , y2 )
dl
A (x 1, y1 )
y(x )
4.2.4 y(x ), x1 x x 2
4.2.4 y(x ), x1 x x 2
x2
A=
x2
2y dl = 2 y
x1
1 + (y )2 dx
x1
F = y 1 + (y )2
F
F
d
d
y
= 0
F y
= 0 y 1 + (y )2 y y
1 + (y )2
x dx
y
dx
d
y
= 0
dx 1 + (y )2
y
1 + (y )2
=c
(4.42)
204
4
u
y = c cosh u
(4.42)
c cosh u
=c
1 + (y )2
(y )2 = cosh2 u 1 = sinh2 u
dy
= sinh u
dx
(4.43)
x = cu + k
k
u x
x k
u =
c
u y = c cosh u
x k
y = c cosh
c
cosh
(4.44)
(catenary)
(catenoid)
y(x1 ) = y1 y(x 2 ) = y2 c k
c k
205
4.2
A(x 1, y1 ), v = 0
y y1
y = y(x )
(x , y ), v = 2g(y y1 )
B(x 2 , y2 )
4.2.5
y = y(x ) A B
0 A y
(x, y) mg(y y1)
mg(y y1 ) =
1
mv 2
2
(x, y )
v = 2g(y y1 )
y = y(x )
B
T =
F=
1 + (y )2
y y1
A B
dl
1
=
v
2g
x2
x1
1 + (y )2
y y1
dx
F
F
d
d 1 + (y )
y
F y
y
= 0
= 0
x dx
y
dx y y1
y y1 1 + (y )2
206
d
1
= 0
dx y y1 1 + (y )2
1
y y1 1 + (y )
1
2a
(4.45)
a
(4.45) (y )2
(y )2 =
2a
1
y y1
(4.46)
y = y1 + a (1 cos )
(4.47)
(4.47) (4.46)
(y )2 =
2
1 + cos
sin2
1 =
=
2
1 cos
1 cos
(1 cos )
sin
dy
=
1 cos
dx
(4.48)
y = y1 + a (1 cos )
dy = a sin d
(4.48)
dx
= a (1 cos )
d
x = a( sin ) + c
(4.49)
207
4.2
(4.47) (4.49)
x = a( sin ) + c
y = y1 + a (1 cos )
x = a ( sin ) + c x = a ( sin ) + c
y
x = a( sin ) + c
y = y1 + a (1 cos )
=0
y = y1 + a (1 cos 0) = y1
=0
x = x1
x 1 = a (0 sin 0) + c
c = x1
x = x 1 + a( sin )
y = y1 + a(1 cos )
(4.50)
(4.50) (cycloid)
y(x 2 ) = y2 (4.50) a
y
4.2.6
208
4
y
()
x
()
a cos
a
x
a sin
4.2.7
()
()
a
x 4.2.7
(x, y ) a x
x = a a sin = a( sin )
(4.50) x1 = y1 = 0
2n 2 (n + 1) n
(4.51)
0 2
209
4.2
x2
I [y(x )] =
F (x, y, y )dx
(4.52)
x1
y(x 1 ) = y1
(natural
y(x 2 )
(4.53)
boundary condition)
x2
y(x ) (4.20) y
y(x ) = y(x ) + (x )
(4.54)
(x 1 ) = 0
(x 2 )
0 (4.34)
F
x2
+
(x 2 )
y x =x
x1
2
(4.55)
F
d F
dx = 0
y dx y
(x 2 ) = 0
F
d F
=0
y dx y
(4.56)
(4.56)
(x 2 ) 0
(4.57)
F
=0
y x =x2
(4.58)
(4.58)
x = x2
210
4.2
1.
2
y(1) = y(2) = 5
1
4
1.2 y (1 + x 2y )dx ;
y(1) = 1, y(4) = 4
1
1
y(0) = 1, y(1) = 2
1 + (y )2
2.1
x1
dx
x2
x2
2.3 y (1 + x 2y )dx
x1
x2
x2
x2
2.6 1 + y2
(y )
x1
dx
x2
x2
2
dx
2.8 (y 3)
x
x1
x2
x2
x2
2.11 y 2 + (y )2 + 2y dx
cosh x
x1
x2
211
4.2
3. (Fermat)
(Fermats Principle)
3.1 n1
n2 1 2
(Snells law) n1 sin 1 = n2 sin 2
( n v = c c )
n
3.2
v(h ) = v0 v0 h
1 + h
4. y(x )
b
I [y(x )] =
sin2 y + (y )2 dx
y(x )
tan y sin(x + k ) = c
c k
5. y(x )
I [y(x )] =
1 + (y )2 dx
5.1
5.2
5.3
y(1) = 1
y(2) = 4
y(1) = 1 y(2)
y(2) = 4 y(1)
1
6. y(x )
I [y(x )] =
(y
yy + (y )2 )dx
7. I [y(x )] =
f (x , y, y ) dx
x1
y(x1 ) = y1 g (x 2 , y(x 2 )) = 0
y(x )
f g g g
+ y = f
y x y y
x2
x2
8. y(x ) I [y(x )] = 1 + (y )2 dx
0
y(0) = 0
x 2 + y(x 2 ) = 1
212
4.3
x2
I [y1, y2 , , yn ] =
F (x, y , y , , y , y , y , , y )dx
1
(4.59)
x1
y1 (x 1 ) = y11, y2 (x 1 ) = y21, , yn (x 1 ) = yn 1,
y1 (x 2 ) = y12 , y2 (x 2 ) = y22 , , yn (x 2 ) = yn 2
x = x1
x = x2
(4.59)
yk (x )
(4.60)
y1(x ), y2 (x ), , yn (x )
k = 1, 2, , n
I [yk ] = I [y1, y2 , , yk , , yn ]
(4.61)
yk (x )
d F
F
= 0
yk dx yk
(4.62)
k = 1, 2, , n
y1 (x ), y2 (x ), , yn (x )
(4.59)
F d F = 0
y
dx y1
F d F = 0
y2 dx y2
F
d F
= 0
yn dx yn
(4.63)
2n (4.60) y1(x ), y2 (x ), , yn (x )
(4.59)
213
4.3
/2
4.3.1 y(x )
z (x )
y(0) = 0, y( 2 ) = 1, z (0) = 0, z ( 2 ) = 1
y(x )
z (x )
F
d F
=0
y dx y
F
d F
=0
z dx z
F = (y )2 + (z )2 + 2yz
(4.64)
(4.64)
d
2z (2y ) = 0
dx
d
2y (2z ) = 0
dx
y z = 0
z y = 0
z = y
(4.65)
(4.65)
y (4) y = 0
y = e x
4 1 = 0 = 1, i
y(x ) = Ae x + Be x + C cos x + D sin x
A, B,C
(4.66)
z (x ) = y (x ) = Ae x + Be x C cos x D sin x
(4.67)
y(x ) = sin x
z (x ) = sin x
214
4
x2
4.3.2 y(x )
I [y(x ), z (x )] = F (y , z )dx
z (x )
x1
y z
F2 F2
y z
F = F (y , z )
(4.63)
d F
0
= 0
dx y
0 d F = 0
dx z
F = F (y , z )
(4.68)
x
d
dy
dz
=
+
= y
+ z
dx
dx y
dx z
y
z
(4.68)
2F
2F
y
+
z
=0
y 2
y z
2F
2F
y
+
z
=0
z 2
y z
(4.69)
(4.69)
2F
y 2
2F
y z
2F
y z
2F
z 2
2
2
2F
F F 0
=
2
2
y
z y z
(4.69)
y = 0
z = 0
z (x ) = Cx + D
y(x ) = Ax + B
A, B,C
215
4.3
4.3.3 2 3
A(x1, y1, z1 ) B(x 2 , y2 , z 2 )
y = y(x ) z = z (x )
A B
B
l [y(x ), z (x )] =
dl =
A
F = 1 + (y )2 + (z )2
x2
B
2
1 + (y )2 + (z )2 dx
x1
(4.63)
d
y
= 0
0
2
2
dx
1 + (y ) + (z )
z
0 d
= 0
dx 1 + (y )2 + (z )2
= c1
2
2
1 + (y ) + (z )
z
= c2
1 + (y )2 + (z )2
(4.70)
c1 c2
(4.70) (y )2 (z )2
y = k1 z = k2
k1 k2
y(x ) = k1x + a1
z (x ) = k2x + a2
k1, k2 , a1, a2
A B
F = 1 + (y )2 + (z )2 4.3.2
4.3.2
216
x2
I [y(x )] =
F (x, y, y , y , , y
(n )
) dx
(4.71)
x1
(4.72)
y(x ) (4.71)
y(x )
y(x ) = y(x ) + (x )
y(x )
(4.73)
(x 1 ) = (x 1 ) = (x 1 ) = = (n 1) (x 1 ) = 0
(4.74)
(x 2 ) = (x 2 ) = (x 2 ) = = (n 1) (x 2 ) = 0
(4.75)
y (n ) (x ) = y (n ) (x ) + (n ) (x )
y(x ) (4.71)
x2
I () =
F (x, y, y , y , , y
(n )
) dx
x1
(4.76)
x2
F (x, y + , y + , y + , , y
(n )
(n )
+ ) dx
x1
=0
y(x ) = y(x )
dI ()
=0
d = 0
(4.77)
217
4.3
dI ()
=
d = 0
x2
x1
x2
x1
x2
x1
I ()
(4.76) (4.77)
F d (y + ) F d (y + )
F d (y (n ) + (n ) )
+
+ + (n )
dx
y
y
d
d
d
y
=0
F
F
F
F
+
+
+ + (n ) (n ) dx
y
y
y
y
F (k )
y (k )
(4.78)
k
x
x2
x2
2
F (k )
d F (k 1)
d F (k 1)
F (k 1)
dx
dx
dx
(
)
(
)
(
)
k
k
k
y
dx y
dx y (k )
y
x1
x
x
1
x2
x2
d F
d 2 F
= (k ) (k 2) 2 (k ) (k 2) dx
dx y
dx y
x1
x1
x2
d 2 F
= (1)2 2 (k ) (k 2) dx
dx y
x
(4.79)
x2
= (1)k
x1
dk
dx k
dx
y (k )
(4.79) (4.74)
(4.79) (4.78)
dI ()
=
d =0
x2
x1
n
F
d F d 2 F
n d
F dx
(
1)
n
n
(
)
y dx y dx 2 y
dx y
(4.77) (4.80) 0
(4.74) 4.2.1
F
d F d 2 F
d n F
+ 2
+ (1)n n (n ) = 0
y dx y dx y
dx y
(4.80)
(4.81)
(Euler-Poisson equation)
2n 2n 2n
(4.72)
218
4
1
F
d F d 2 F
+
=0
y dx y dx 2 y
F = 1 + (y )2
d
d2
(0) + 2 (2y ) = 0
dx
dx
y (4) = 0
x
y(x ) = Ax 3 + Bx 2 + Cx + D
A, B,C
(4.82)
A, B,C
(4.83)
(4.83) (4.82)
y(x ) = x
219
4.3
/2
y(0) = 0, y (0) = 0, y( 2 ) = 0, y ( 2 ) = 1
F
d F d 2 F
+
=0
y dx y dx 2 y
F = (y )2 y 2 + x 2
2y
d
d
(0) +
(2y ) = 0
dx
dx
y (4) y = 0
( 4.3.1)
y = Ae x + Be x + C cos x + D sin x
A, B,C
(4.84)
y(0) = 0, y (0) = 0, y( 2 ) = 0, y ( 2 ) = 1
A, B,C D
A = 0, B = 0, C = 1, D = 0
(4.85)
(4.85) (4.84)
y(x ) = cos x
220
4.3
1.
2
1.1
I [y(x ), z (x )] =
(2yz + (y )
1.2
I [y(x ), z (x )] =
(y
+ z 2 + (y )2 + (z )2 )dx
1
8
1.3
I [y(x ), z (x )] =
(6yz + 5y
(4yz 6y
2z 2 + 2(y )2 + (z )2 )dx
2
5
1.4
I [y(x ), z (x )] =
+ (z )2 )dx
2.
x2
2.1
I [y(x )] =
(16y
(y )2 + x 2 )dx
x1
x2
2.2
I [y(x )] =
(2xy + (y ) )dx
2
x1
x2
2.3
I [y(x )] =
((y )
x1
x2
2.4
I [y(x )] =
((y )
+ y 2 2yx 3 )dx
x1
3.
x (t )
y(t )
1
I [x (t ), y(t )] =
(x )2 + (y )2 dt
I [x (t ), y(t ), z (t )] =
(x )2 + (y )2 + (z )2 dt
I [x (t ), y(t )] =
(x )2 + (y )2
dt
y
I [x (t ), y(t )] =
f (t, x, y, x , y , x , y )dt
t1
221
4.4
4.4
x2
G(x , y, y )dx = k
x1
x2
I [y(x )] =
F (x, y, y )dx
(4.86)
x1
(4.87)
y(x )
x2
J [y(x )] =
G(x, y, y )dx = k
(4.88)
x1
k
y(x ) (4.86) (4.88)
y(x )
(4.88)
y(x )
y(x ) = y(x ) + 11(x ) + 2 2 (x )
(4.89)
1 (x 1 ) = 1(x 2 ) = 0
(4.90)
2 (x 1 ) = 2 (x 2 ) = 0
(4.90) y(x )
y(x )
222
(4.86) (4.88)
I (1, 2 ) =
J (1, 2 ) =
x2
x2
x1
x1
x2
x2
x1
x1
1 1
+ 2 2 , y + 11 + 2 2 ) dx
(4.91)
1 1
+ 2 2 , y + 11 + 2 2 ) dx
y(x ) I I (1, 2 )
J (1, 2 ) = k 1 = 2 = 0
=
=0
[I (1, 2 ) + J (1, 2 )]
[I (1, 2 ) + J (1, 2 )]
1
2
= =0
= =0
1
(4.92)
(4.92) (4.91)
x2
x1
x2
x1
F
G
F
G
1 +
1 +
1 +
1 dx = 0
y
y
y
y
F
G
F
G
2 +
2 +
2 +
2 dx = 0
y
y
y
y
x2
(4.90)
d F
y dx y + y
x1
x2
x1
(4.93)
d G
1 dx = 0
dx y
F d F + G d G dx = 0
2
y dx y
y dx y
(4.94)
(4.94)
F
G
d F
d G
= 0
y dx y
y dx y
(4.95)
(4.95)
(F + G )
(F + G ) = 0
dx y
y
(4.96)
223
4.4
(4.87) (4.88)
(4.86) (4.88)
x2
H (x , y, y )dx
x
H = F + G
4.1
4.4.1 l > 1 (0, 0) (1, 0)
x
y
y(x )
A
(0, 0)
(1, 0)
4.4.1 l 4.4.1
y = y(x )
A [y(x )] =
y dx
0
(0, 0) (1, 0)
y(0) = 0 y(1) = 0
l
1
J [y(x )] =
1 + (y )2 dx = l
H (x , y, y )dx
0
H
H
d H
= 0
y dx y
H = y + 1 + (y )2
224
H = y + 1 + (y )2
d y
= 0
dx 1 + (y )2
x
y
1 + (y )2
= x h
h
y
y =
x h
2
(x h )2
x
y = 2 (x h )2 + k
(x h )2 + (y k )2 = 2
(0, 0) (1, 0) l
y
l
h
0
4.4.2 4.4.1
(0, 0) (1, 0)
2 =
h=
1
2
sin =
l
1
sin =
2 2
l (0, 0)
h 2 + k 2 = 2 k h
225
4.4
2l
4.4.2
0 < a < l
(a, b ) (a, b )
(a, b )
(a, b )
y(x )
J [y(x )] =
x =a
a
dl =
a
2l
1 + (y )2 dx = 2l
(4.97)
y(a ) = y(a ) = b
(4.98)
y
y y
a
Y [y(x )] =
y dl
a
a
dl
1
2l
1 + (y )2 dx
(4.99)
(4.99) (4.97)
a
H (x , y, y )dx
a
H = F + G = y 1 + (y )2 + 1 + (y )2 = (y + ) 1 + (y )2
(4.100)
226
y(x )
H
d
H
H y
= 0
x
dx
y
H (4.100)
0
d
y
2
= 0
(y + ) 1 + (y ) y (y + )
dx
1 + (y )2
d y +
=0
dx 1 + (y )2
y +
=c
1 + (y )2
(4.101)
c
y (4.101)
y =
1
2
(y + ) c 2
c
u
y + = c cosh u
dy = c sinh u du
c sinh u
du
1 2
=
c cosh2 u c 2
dx
c
cosh2 u sinh2 u = 1
du
1
=
dx
c
(4.102)
227
4.4
u = + k
c
(4.103)
k
u (4.103) (4.102)
cosh
y = c cosh + k
c
y(a ) = y(a ) = b
+ k = b = c cosh + k
c cosh
c
(4.104)
k = 0
2l
y(x ) (4.97)
a
x
1 + sinh2 dx = 2l
c
x
x
cosh2 sinh2 = 1
c
c
a
x
x
a
cosh dx = c sinh = 2c sinh = 2l
c
c a
c
c
a
c sinh = l
c
(4.104)
a
a
= c cosh b = c 1 + sinh2 b = c 2 + l 2 b
c
c
x
y = c cosh + b c 2 + l 2
c
228
(y1, y2 , , yn ) = k
(y1, y2 , , yn ) = k
2 2
y(x )
z (x )
x2
I [y(x ), z (x )] =
F (x, y, z, y , z )dx
(4.105)
x1
(4.106)
z (x 1 ) = z1, z (x 2 ) = z 2
y(x )
z (x )
(y(x ), z (x )) = k
(4.107)
k
y(x )
z (x )
(4.105)
y(x ) = y(x ) + 11 (x )
(4.108)
z (x ) = z (x ) + 2 2 (x )
1 (x 1 ) = 0, 1 (x 2 ) = 0
(4.109)
2 (x 1 ) = 0, 2 (x 2 ) = 0
(4.105)
x2
I (1, 2 ) =
F (x, y + , z + , y + , z + )dx
1 1
2 2
1 1
2 2
(4.110)
x1
I (1, 2 )
1 = 2 = 0
dI (1, 2 ) = =0 =
1
I
I
d 1 +
d 2
1
2
=0
1 =2 = 0
(4.111)
229
4.4
I (1, 2 )
I
1
(4.110)
x2
=
1 = 2 = 0
1 = 2 = 0
F
y + 11) dx
(y + 11 ) +
(
1
y 1
y
x1
x2
x1
F
F
1 +
1 dx
y
y
(4.112)
(4.110)
(4.109)
I
1
x2
=
1 = 2 = 0
I
2
x1
I (1, 2 )
x2
=
1 = 2 =0
x1
F
d F
dx
y dx y
1 = 2 = 0
(4.113)
F
d F
dx
z dx z
(4.114)
x1
F
d F
d F
1d 1 +
2
2
y dx y
dx = 0
z
z
dx
(4.115)
(4.107)
(1, 2 ) = (y + 11, z + 2 2 ) = k
(4.116)
k
d (1, 2 ) =
d 1 +
d 2 = 0
1
2
(4.117)
=
1
(y + 11 ) =
1
y 1
y
(4.118)
=
2
(z + 2 2 ) =
2
z 2
z
(4.119)
230
(4.120) x
x2
y d
x1
x = x1
x = x2
(4.120)
+
d dx = 0
z 2 2
(4.121)
(4.121) (4.115)
x2
x1
F d F + d + F d F + d dx = 0 (4.122)
1
1
2
2
z dx z
y
z
y dx y
d F
F
=0
+
y dx y
y
(4.123)
d F
F
=0
+
z dx z
z
(4.124)
(4.122)
d F
=0
+
y dx y
y
F
d F
=0
+
z
z dx z
(4.107)
(4.125)
(4.106)
x2
F (x , y, z, y , z )dx
x1
(y(x ), z (x )) = k
x2
H (x, y, z, y , z )dx H = F +
x1
231
4.4
x
(0, 0, -1), t = T
4.4.4 4.4.3
t
r(t ) = (x (t ), y(t ), z (t ))
(4.126)
t
v(t ) = r (t ) = (x (t ), y (t ), z (t ))
(4.127)
I E [ r(t )] =
m
m
2
v (t ) dt =
2
2
((x )
+ (y )2 + (z )2 )dt
(4.128)
(4.129)
232
t (4.126)
(x , y, z ) = x 2 + y 2 + z 2 = 1
(4.130)
(4.128) (4.130)
F
d F
=0
+
x
x dt x
F
d F
=0
+
y
y dt y
d F
F
=0
+
z
z dt z
(4.131)
F = (x )2 + (y )2 + (z )2
d
0 (2x ) + (2x ) = 0
dt
d
0 (2y ) + (2y ) = 0
dt
d
0 (2z ) + (2z ) = 0
dt
x x = 0
y y = 0
z z = 0
(4.132)
1. > 0
= k 2 k
x k 2x = 0
x (t ) = A sinh kt + B cosh kt
A B
x (0) = 0, x (T ) = 0
2. = 0
x = 0
A=B =0
(4.133)
x (t ) = At + B
A B
x (0) = 0, x (T ) = 0
A=B =0
(4.134)
233
4.4
3. < 0
= k 2 k (4.132)
x + k 2x = 0
y + k 2y = 0
z + k 2z = 0
(4.135)
x (t ) = A sin kt + B cos kt
x
x
z (t ) = A sin kt + B cos kt
z
z
(4.136)
Ax , Ay , Az , Bx , By , Bz
x (0) = 0 Bx = 0
x (T ) = 0 Ax sin kT = 0
kT = n ,
n = 1, 2, 3,
(4.137)
y(0) = 0 By = 0
z (0) = 0 Bz = 1
(4.136)
n t
x (t ) = Ax sin T
y(t ) = A sin n t
y
T
z (t ) = A sin n t + cos n t
z
T
(4.138)
z (T ) = 1 cos n = 1
n (4.137) n = 1, 3, 5,
t x 2 + y 2 + z 2 = 1
(4.138) sin 2 = 2 sin cos
2n t
n t
2 n t
=1
+ cos
+ Az sin
T
T
T
(4.139)
234
t = T2 (4.139)
n
n
+ Az sin(n ) + cos2 = 1
2
2
sin2 ( n2 ) = 1, sin n = 0
cos( n2 ) = 0
(4.140)
(4.141)
(4.141) (4.139)
2n t
n t
n t
+ Az sin
+ cos2
=1
sin2
T
T
T
n t
n t
+ cos2
=1
sin2
T
T
(4.142)
Az = 0
(4.141)
Ax2 + Ay2 = 1
(4.143)
Ax = cos
Ay = sin
(4.144)
n t
x (t ) = cos sin T
n t
n t
z (t ) = cos
(4.145)
n = 1, 3, 5,
(4.145) (4.128)
IE =
IE
n =1
m
2
2
mn 2 2
n
dt =
T
2T
(4.146)
n = 1 (4.145)
m2
2T
235
4.4
4.4
1. x (0, 0) (4, 0)
2 4 y = 4 + 4x x 2 2
2. r = f ( ) 0 L
r 2 + (r )2 d = L
A=
1
r 2d
2 0
3. y(x)
b
I [y(x )] =
a(x )(y )
f (x ) y 2 dx = 1
y(x )
d 2 d 2y d dy
+ b + (c + f )y = 0
a
dx 2 dx 2 dx dx
4. y(x) z(x)
x 2 + y2 + z 2 = 1
1
I [y(x ), z (x )] =
(y )2 + 2y z z 2 dx
d 2y
z 2 4 y = y 2
dx
dx
dx
x 2 + y2 = 1
5.
(0,1) (1, 0) T
T
I =
m
(x )2 + (y )2 dt
2
x (t ) y(t ) I
6. (x, y, z ) = 0 (x1, y1, z1 ) (x 2 , y2 , z 2 )
T
x y z
=
=
x
y
z
7.
r(t ) = (x (t ), y(t ), z (t ))
f = (x ) + (y ) + (z )
2
G(x, y, z ) = 0
1 d x
1 d y
1 d z
=
=
Gx dt f Gy dt f Gz dt f
236
4.5
I [z (x , y )] =
z z
F (x, y, z, x , y )dxdy
(4.147)
D z
C D
z
z = z (x , y )
D
C
x
4.5.1
z = z (x , y )
z
x
q=
xy
p=
z
y
(4.148)
(4.147)
I [z (x , y )] =
F (x, y, z, p, q )dxdy
D
(4.149)
237
4.5
z (x , y )
(4.149)
z (x , y )
z (x , y ) = z (x , y ) + (x , y )
(x , y ) = 0
z (x , y )
(4.150)
(x, y ) C
(4.151)
z (x , y )
x y
z
z
=
+
x
x
x
z
z
=
+
y
y
y
(4.149)
I () =
(4.152)
F (x, y, z + , p + x , q + y )dx dy
(4.153)
I ()
=0
d
I ()
=0
d
=0
I ()
(4.153) (4.154)
F d
F d
F d
(z + ) +
q + dx dy = 0
p + +
p d
x
q d
y
d
z
D
(4.154)
(4.155)
F
q y
(4.156)
F
p x
F F
dx dy = 0
+
p x
q y
(4.156)
238
4
F
F
=
p x
x p
x p
F
F
=
q y
y q
y q
(4.157)
(4.155)
F
z
D
F F
dxdy +
x p y q
D
F
x p
+
y q
dxdy = 0
(4.158)
(Pdx + Qdy ) = x
C
P
dxdy
y
(4.159)
D xy C D
(4.158)
F
x p + y q dxdy = p dy q dx = 0
D
(x , y ) = 0
(4.160)
(x, y ) C (4.151)
(4.158)
F
F F
dxdy = 0
z
x p y q
(4.161)
F
F F
=0
z
x p y q
(4.162)
Ostrogradsky .. 1834
(4.162) Euler-Ostrogradsky
239
4.5
4.5.1
z (x , y )
I [z (x , y )] =
D
z 2 z 2
+ dxdy
y
z
C D
F = p2 + q 2
Ostrogradsky
p=
z
x
q = z
(4.163)
(2p )
(2q ) = 0
x
y
p q (4.163)
2z
2z
+
=0
x 2 y 2
(4.164)
D C D
(4.164) (Laplaces equation)
4.5.2
z (x , y )
z 2 z 2
+ + 2z f (x , y ) dxdy
x y
D
C D
I [z (x , y )] =
4.5.1
F = p 2 + q 2 + 2z f (x , y )
Ostrogradsky
2z
2z
+
= f (x , y )
x 2 y 2
D C D
(4.165) (Poissons equation)
(4.165)
240
4.5
1.
I [z (x , y )] =
I [z (x , y )] =
D xy
3.
z (x , y )
2
z 2
+ 2 z z + z + 2xyz dx dy
x
x y y
I [z (x , y )] =
z 2 z 2
dx dy
x y
D xy
2.
z (x , y )
z (x , y )
2
2
x
y
D xy
4.
z (x , y )
I [z (x , y )] =
2
z
z
1 + + dx dy
y
x
D
5.
I [u(x , y, z )] =
F (x, y, z, u, p, q, r ) dx dy dz
D
D
p=
u
u
u
,q =
,r =
x
y
z
u(x, y, z ) I [u(x, y, z )]
F
F F F
=0
u x p y q z r
6.
I [u(x , y, z )] =
u(x , y, z )
2
2
2
u + u + u dx dy dz
z
y
x
D
7.
u(x , y, z )
2
2
u + u + u + 2u f (x , y, z ) dx dy dz
x
y
z
I [u(x , y, z )] =
241
4.6
4.6
(least action principle) (Lagrangian)
L = T U
(4.166)
T U
I =
t2
t2
t1
t1
L dt = (T U )dt
(4.167)
x 1 , x 2 , , x n
U = U (x 1, x 2 , , x n )
x 1, x 2, , x n
(4.168)
T = T (x 1, x 2, , x n )
(4.169)
L = L (t, x 1, x 2 , , x n , x 1, x 2, , x n )
(4.170)
(4.167)
L
d L
= 0
x i dt x i
i = 1, 2, , n
(Euler-Lagrange equation)
(4.171)
242
4.6.1
m k
x
U =
1 2
kx
2
m
T =
1
1
mv 2 = m(x )2
2
2
x t
L = T U =
1
1
m(x )2 kx 2
2
2
L d L
d
= kx (mx ) = 0
x dt x
dt
mx + kx = 0
x = A cos t + B sin t
k
m
A B
A B
A 0 x = A cos t
mx + kx = 0
243
4.6
4.6.2
m l
l cos
=0
4.6.1
4.6.1
l
x = l
v=
dx
d
=l
= l
dt
dt
m
T =
2
1
1
mv 2 = ml 2 ( )
2
2
U = mgl (1 cos )
L = T U =
2
1 2
ml ( ) mgl (1 cos )
2
L d L
d
2
= mgl sin (ml ) = 0
dt
dt
d 2 g
+ sin = 0
dt 2
l
244
4.6
1. m g
U
1
= mgx + kx 2
2
2. m x
U (x ) = a 2x 4 bx 2 a b
3. m a 2z 2 = x 2 + y 2 a > 0 z 0
g
4. m l a
4.1
4.2
a2 + g2
l
F = U (x) U (x)
5. m
r(t )
F (r(t )) = m r (t )
6. y0 t0 =
2y 0
g
y = at + bt 2 a b L
t0
L dt a = 0 b = g
2
0
7. x x1 x 2 T
y = y(x, t )
x2
7.1
7.2
T
2
x1
x2
x1
y
dx
t
2
y
dx
x
7.3
2y
1 2y
=
x 2
c 2 t 2
c =
245
5.1
5.1
(scalars)
4C
1 g/cm 3 1000 kg/m 3
4C
1 N
(vectors)
F = (F1, F2 , F3 )
F (F1, F2 , F3 )
246
(base vectors)
v a, b, c
v = a + b + c
(5.1)
, , v a, b, c
v x, y, z
v = x + y + z
(5.2)
, , v x, y, z
, , , , x, y, z
a, b, c , ,
, ,
F
A
(5.3)
T
T A F
F = AT
(5.4)
247
5.1
F A F A 3
A F T
9
T
(tensors)
(tensors of rank two)
5.1
x1x 2x 3 x1, x 2 , x 3 x 3
x1 x1 x 2 x 2 x 3
x 3 x 3 x1x 2x 3
P (x1, x 2 , x 3 ) x1x 2x 3 (x1, x 2, x 3 ) x1x 2x 3
Q (y1, y2 , y3 ) x1x 2x 3 (y1, y2, y3 ) x1x 2x 3
1.
2.
3.
x cos sin 0
1
x1
x 2 = sin cos 0 x 2
x 0
x 3
0
1
3
cos sin 0 x 1
x1
x = sin cos 0 x
2
2
x 3 0
0
1 x 3
cos sin 0 cos sin 0
cos sin 0 cos sin 0
0
0
0
1 0
0
1
0
1 0
0
1
2
2
2
2
2
2
(x 1) + (x 2 ) + (x 3 ) = x1 + x 2 + x 3
4.
5. x1y1 + x 2y2 + x 3y3 = x1y1 + x 2y2 + x 3y3
6. (x 1 y1)2 + (x 2 y2 )2 + (x 3 y3 )2 = (x1 y1 )2 + (x 2 y2 )2 + (x 3 y3 )2
248
5.2
x3
x 3
x 2
x2
x1
x 1
5.2.1 P
5.2.1 P P
x1x 2x 3
P (x1, x 2 , x 3 )
P = x 1x1 + x 2 x2 + x 3 x 3
x1, x2 , x 3
(5.5)
x1x 2x 3 x1x 2x 3
x1, x2 , x3 P (x1, x 2, x 3 )
P = x 1x1 + x 2x2 + x 3 x 3
(5.6)
P (5.5) (5.6)
P = x 1x1 + x 2 x2 + x 3 x 3 = x 1x1 + x 2x2 + x 3x 3
(5.7)
249
5.2
(x1, x 2, x 3 ) (x1, x 2 , x 3 )
x1
x 1x 2x 2 1, 1, 1 x1 x 1, x 2 , x 3
x1 = (cos 1 )x1 + (cos 1 )x2 + (cos 1 )x 3
x2
x 3
(5.8)
(5.9)
aij
(5.8) (5.9)
x j = a1 j x1 + a2 j x2 + a 3 j x 3
xi = ai 1x1 + ai 2 x2 + ai 3x 3
xi
x j
j = 1, 2, 3
x1, x2 , x 3
(5.10)
x 1x 2x 3
i = 1, 2, 3
(5.11)
P = x 1 x1 + x 2 x 2 + x 3 x 3
= x 1 (a11x1 + a12 x2 + a13 x 3 ) + x 2 (a21x1 + a22 x2 + a23 x 3 ) + x 3 (a 31x1 + a 32 x2 + a 33 x 3 )
= (a11x 1 + a21x 2 + a 31x 3 ) x1 + (a12x 1 + a22x 2 + a 32x 3 ) x2 + (a13x 1 + a23x 2 + a 33x 3 ) x 3
P = x 1x1 + x 2x2 + x 3 x 3
x j = a1 j x 1 + a2 j x 2 + a 3 j x 3
j = 1, 2, 3
(5.12)
P = x 1x1 + x 2x2 + x 3 x 3
= x 1 (a11x1 + a21x2 + a 31x 33 ) + x 2 (a12 x1 + a22 x2 + a 32 x 3 ) + x 3 (a13 x1 + a23 x2 + a 33 x 33 )
= (a11x 1 + a12x 2 + a13x 3 ) x1 + (a21x 1 + a22x 2 + a23x 3 ) x2 + (a 31x 1 + a 32x 2 + a 33x 3 ) x 3
x i = ai 1x 1 + ai 2x 2 + ai 3x 3
i = 1, 2, 3
(5.13)
250
5
(5.12) (5.13) A
a
11 a12 a13
A = a21 a22 a23
a 31 a 32 a 33
(5.14)
x
1
x = x 2
x 3
x
1
x = x 2
x
3
(5.15)
(5.12) (5.13)
x = AT x
x = Ax
(5.16)
A (transformation matrix)
(5.16)
x = Ax = A (A T x) = (AAT ) x
(5.17)
AAT = I
(5.18)
x = A T x = A T (Ax ) = (A T A) x
(5.19)
AT A = I
(5.20)
AAT = A T A = I
(5.21)
A (orthogonal matrix)
251
5.2
(Kronecker delta)
1, m = n
mn =
0, m n
AA T = I
(5.22)
a a
ij kj
= ik
(5.23)
j =1
a a
ji
jk
AT A = I
= ik
(5.24)
j =1
aik x k
k =1
(summation
convection)
i =1 j =1
(dummy index)
aik x k = aij x j = ail xl = ai 1x 1 + ai 2x 2 + ai 3x 3
(5.25)
(5.26)
(5.12) (5.13)
x j = aij x i
x i = aij x j
(5.27)
(5.23) (5.24)
aijakj = ik
a jia jk = ik
(5.28)
252
5.2.1
=
(vectors) (tensors of rank zero)
(5.27)
5.2.2
v
v1, v2 , v3
v1, v2, v 3
v j = aij vi
aij
v (vectors) (tensors of rank one)
5.2.2
5.2.1
v k v
u = v u j = v j
v
=
v j = aij vi
u
u j = v j = (aij vi ) = aij (vi ) = aij ui
5.2.2
253
5.2
5.2.2
u v
w=u+v
w j
u+v
= uj + vj
u v
u j = aij ui
v j = aij vi
w
w j = u j + v j = aij ui + aij vi = aij (ui + vi ) = aij wi
5.2.2
5.2.3
u v
u+v
u v = ui vi
u v
u j = aij ui
v j = aij vi
uv
5.2.1
uv
(inversion of axes)
1 0
0
A = 0 1 0
0
0 1
det(A) = 1
(5.29)
det(A) = 1
254
5.2.3
v
v1, v2 , v 3
v1, v2, v 3
v j = det(A) aij vi
aij
v (pseudovectors)
1 0
v
0 v1
0 1 0 v2 = v2
0
v2
0 1 v2
(5.30)
u v
w = uv
u = u
v = v
(5.31)
w = u v = (u) (v) = u v = w
(5.32)
5.2.2 (polar vectors)
(pseudoscalars)
= u (v w ) = (u) ((v) (w)) = (u (v w)) =
(5.33)
255
5.2
Levi-Civita
Levi-Civita
ijk
1,
= 1,
ijk 123
ijk 123
ijk
ijk
det(A) = ijka1ia2 ja 3k
ijk
u v = ijk ui vi xk
xk
(5.34)
(5.35)
u (v w) = (u w)v (u v)w
(5.36)
ijk klm = il jm im jl
(5.37)
u (v w) = ijk ui (v w)j xk
= ijk ui (pqj v pwq )xk
= (kij jpq ) ui v pwq xk
= (kp iq kq ip ) ui v p wq xk
= uq vk wq xk u p v p wk xk
= (u w)v (u v)w
(5.38)
256
5.2
1.
1.1
1.2
f
f
f
dx 1 +
dx 2 + +
dx n
x 1
x 2
x n
dx k
x dx
x dx
x dx
= k 1+ k 2 + + k n
x 1 dt
x 2 dt
x n dt
dt
df =
1.3 (x1 )2 + (x 2 )2 + + (x n )2
n
1.4 a pq x p xq
p =1 q =1
2.
2.1 pqTqrs
2.2 pq rsaqmarnTmn
2.3 (pk ql + qk pl )Tklpq
3.
3.1 ii = 3
3.2 ij jk = ik
3.3 ij ijk = 0
3.4 ipq jpq = 2ij
3.5 ijk ijk = 6
3.6 ijk v j vk = 0
4. ijk klm = il jm im jl
5. ijka piaqjark = det(A) pqr
6. vi = a jiv j vi = aij v j
7. x1x 2x 3 45 x 3
u = (1, 2, 3) v = (1, 2,1)
7.1 u v x1x 2x 3
7.2 u v x1x 2x 3 x1x 2x 3
7.3 u v x1x 2x 3 x1x 2x 3
8.
x j
x i
= aij
x i
= aij
x j
9. f f
10. v v
11. f 2 f
12. v v
x 1x 2x 3
257
5.3
5.3
5.2.2
5.3.1
T Tij i = 1, 2, 3 j = 1, 2, 3
Tij
Tpq = aipa jqTij
= aipa jqTij
Tpq
= a piaqjTij
T T 9 Tij
i = 1, 2, 3 j = 1, 2, 3 T
T T T
12
13
11
(5.39)
T
T = A T TA
T = AT A T
(5.40)
Tij i = 1, 2, 3 j = 1, 2, 3 Tij
Tij T
Tij 5.3.1 ij Tij = uiv j
ui v j
258
5.3.1
ij
pq = pq = aipa jq ij
5.3.1
ij
5.3.2 u v
Tij = uiv j Tij
Tij = uiv j = (ami um ) (anj vn ) = amianj (um vn ) = amiankTmn
5.3.1 Tij
j i
Tii = a piaqiTpq = pqTpq = Tpp
Tii Tii
Tii (trace)
Tr(T) = Tii
5.3.4 T
3 1 2
T = 1 1 4
2 4 2
Tr(T) = Tii = 3 + 1 + 2 = 6
259
5.3
5.3
1.
x 1, x 3, x 2
x 1x 2x 3
1 3
3 1
, ),
(1, 0, 0), (0, , ), (0,
2 2
2 2
T
1.1 T
x 1x 2x 3
T11 = 1, T22 = 3, T33 = 1,
1.2
1
1
T12 = T21 = 1, T23 = T32 = , T13 = T31 =
2
2
T x1x 2x 3
T11 = 1, T22 = 3, T33 = 1,
1
1
T12 = T21 = 1, T23 = T32 = , T13 = T31 =
2
2
2. aij
3. T n Tij
3.1 Tij = Tji T (symmetric tensors)
T
3.2 Tij = Tji T (anti-symmetric tensors)
T
4.
1 1 0
T T = 1 1 0
0 0 3
4.1 A T = ATT
4.2 A
4.3 T
5. (conjugate tensor) T T ij
T ijTjk = ik
6.
2 0 5
T T = 0 4 0
1 0 3
T T T = Tdev + Tm
Tdev = T 1 Tr (T) I deviatoric stress tensor
3
1
Tm = Tr (T) I mean stress tensor hydrostatic stress tensor
3
260
5.4
5.3.1
Tij = a piaqjTpq
5.4.1
T Tij n 1, 2 3
Tij n
Tpq
= aipa jq
antTij
= aipa jq
antTij
Tij
= aipa jq
antTpq
Tij n 1, 2 3
3 Tij n Tij n
Tij n 5.4.1
n
5.4.1 Tijk
5.4.2 Tijk
vi = Tikk
Tijk
Tijk = a piaqjarkTpqr
j k
vi = Tikk = a piaqkarkTpqr = a pi qrTpqr = a piTprr = a pi v p
vi
261
5.4
Tijk
5.4.2
T Tij
Tij n
vij
= det(A) a piaqj
atn v pq
aij
T (pseudotensors)
5.4.3
ijk
A
det(A) = ijkai 1a j 2ak 3
AAT = I
(det(A))2 = 1
2
= pqr
pqr
ijk
u
v wk = ijk uiv j
uiv j = det(A) a pk (ijpui v j ) = det(A) a pk w p
wk = ijk
262
5.4.3
T n
1. T
T (symmetric tensor)
2. T
T (anti-symmetric tensor)
5.4.4
ijk
ijk
ijk = jik = kji = ikj
(isotropic tensors)
vi = aij v j = vi
Av = v
( A I) v = 0
v=0
263
5.4
ij = ij
ij
Tij
Tij = Tij
i, j = 1, 2, 3
x3
120
(1,1,1)
x2
x1
x2
120 (1,1,1)
x 3 x 3 x1
a13 = a21 = a 32 = 1
aij 0
x x 3 0 0 1 x 1
1
x = x = 1 0 0 x
2
2 1
x 3 x 2 0 1 0 x 3
x1
x2
264
5
Tij = a piaqjTpq
Tij = Tij
T11 = T22 = T33
T12 = T23 = T31 = T13 = T32 = T21
90
x3
x1
x2
x2
x 1
x 0 1 0 x 1
x 1 2
x = x = 1 0 0 x
2
2 1
x 3 x 3 0 0 1 x 3
= a21a12T21 = T21
ijk
265
5.4
5.4
1.
x 1, x 3, x 2
x 1x 2x 3
1 1 1 1
2 1
1
1
3 , 3 , 3 , ( 6 , 6 , 6 ), ( 2 , 0, 2 ) ,
A, B, C
x 1x 2x 3
2.
3.
4.
5.
6.
7.
1.1 A, B, C x1x 2x 3
1.2 S Sij = Ai Bj
S x1x 2x 3 x1x 2x 3
1.3 T Tijk = AB
i jC k
T x1x 2x 3 x1x 2x 3
1.4 AB
i jC j Ai B jC j
, S, T, W n
2.1 ( + ) S = S + T
2.2 (S + T) = S + T
2.3 S + T = T + S
2.4 S + (T + W) = (S + T) + W
T Tpqr p q
v = a jk v j vk 2 = (a jk + akj ) v j vk
8.
Ak =
1
ijk Bij
2
Bij = B ji
Bmn = mnk Ak
9. T Tijkl
Tijkl = Sijkl + Aijkl S ijkl
Aijkl
10. T n m T
11. Tijk = ijk
12.
Tijkl = ij kl + ik jl + il jk
, ,
266
5.5
5.5.1
T n Tij
T Tij n
T n
Tij
= (a piaqj
atnTpq
) = a piaqj
5.5.2
S T n Sij n Tij
S + T Sij n + Tij n
atn (Tpq
1. S T n
W = S+T
Wij
Wij
= Sij
= S ij
+ Tij
= a piaqj
S+T
+ Tij
n
n
= (a piaqj
atn (S pq
+ Tpq
atn S pq
n
) + (a piaqj
) = a piaqj
atnWpq
atnTpq
2. S T n
S + T n
5.5.1 S T A
2 1 0
S = 1 1 2 , T =
0 2 3
3S 2T
1 0 1
0 2 3 , A =
1 3 1
0 0 1
0 1 0
1 0 0
0 0 1 4
3 2 2
0 11
3S 2T = AT (3S 2T) = 0 1 0 3 1 12 = 3 1 12
1 0 0 2 0
11 4
3 2
267
5.5
5.5.3 (Contraction)
T n
(contracted tensor)
1. T n
n 2
2. T T
Tr(T) = Tii
5.5.2 T Tijkl
Tijkk
= a piaqjarkaskTpqrs = a piaqj rsTpqrs = a piaqjTpqrr
Tijkk
Tijkk
= SijTlmn
= S ijTlmn
= (a piaqj S pq ) (arlasmatnTrst ) = a piaqjarlasmatn (S pqTrst ) = a piaqjarlasmatnWpqrst
Wijlmn
S T
268
1. S m T n S T
m + n 2
2.
Ai Bi
5.5.4 S T
SijTjmn
S T
S ij = a piaqj S pq
Wimn
= SijTjmn
= arlasmatnTrst
Tlmn
= SijTjmn
= (a piaqj S pq )(arjasmatnTrst )
Wimn
= a piaqjarjasmatn (S pqTrst ) = a pi qrasmatn (S pqTrst )
= a piasmatn (S pqTqst ) = a piasmatnWpst
SijTjmn
5.5.5 T
T v
Si
= Tij v j
S i = Tijv j = (aipa jqTpq )(arj vr ) = aipa jqarj (Tpq vr ) = aip qr (Tpq vr ) = aip (Tpr vr ) = aip S p
Si
269
5.5
(Quotient Rule)
Tij i, j = 1, 2, 3 9 b
c b Tij
Tijbj = ci
(5.41)
Tij T
(5.41)
Tijbj = ci
(5.42)
b c
bj = amjbm
ci = anicn (5.43) ci
= Tipbp
ci = anicn
(5.41) (5.42)
bj = amjbm bp
= a pjbj
(5.43)
(5.44)
(5.44)
Tijbj = aniTnpa pjbj
(5.45)
(5.46)
b T
Tij = ania pjTnp
Tij T
(5.47)
270
1. x1x 2x 3 30 x 2 x1x 2x 3
A = (1,1,1) B = (1, 2,1)
S T Sij = Ai Bj Tij = Bi Aj
W Wijkl = SijTkl
1.1 2S 3T x1x 2x 3
x 1x 2x 3
1 2 1
T = 2 1 3
1 3 2
3.
4.
5.
6.
2.1 aij
2.2 T x1x 2x 3
2.3 T
2.4 T A x1x 2x 3
T ijk pqr Tijpq = ijk pqk
T T
Tij Ajk = Bik A B
T
S T n
S + T n
mi , i = 1, 2, , n
n
L = mi (ri vi )
i =1
ri vi
mi
vi = ri
n
6.1
L = mi (ri ri ) ri (ri )
i =1
6.2 (moment of
inertia tensor) I
Lp = I pq q
I pq = mi pq ri ri (ri )p (ri )q
i =1
271
1.
G.B. Arfken and H.J. Weber, Mathematical Methods for Physicists, 5th ed.,
Academic Press, 2001.
2.
3.
J.W. Brown and R.V. Churchill, Fourier Series and Boundary Value Problems,
6th ed., McGraw-Hill, 2001.
4.
F.W. Byron, Jr. and R.W. Fuller, Mathematics of Classical and Quantum
Physics, Dover Publications, 1992.
5.
H.F. Davis, Fourier Series and Orthogonal Functions, Dover Publications, 1989.
6.
C.H. Edwards, Jr. and D.E. Penney, Calculus with Analytic Geometry, 4th ed.,
Prentice-Hall, 1994.
7.
R. Ellis and D. Gulick, Calculus with Analytic Geometry, 4th ed., Harcourt Brace
Jovanovich, 1990.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
272
17.
18.
19.
20.
21.
G. Strang, Linear Algebra and Its Applications, 3rd ed., Harcourt, 1988.
22.
G.B. Thomas, Jr. and R.L. Finney, Calculus and Analytic Geometry, 7th ed.,
Addison-Wesley Publishing, 1988.
23.
24.
C.R. Wylie and L.C. Barrett, Advanced Engineering Mathematics, 6th ed.,
McGraw-Hill, 1995.
25.
D.G. Zill and M.R. Cullen, Advanced Engineering Mathematics, 2nd ed.,
Jones and Bartlett, 2000.
matrix
coefficient matrix
symmetric
anti-symmetric
equation
orthogonal matrix
trace of matrix
normal vector
size
dimension
row matrix
column matrix
zero matrix
square matrix
triangular matrix
diagonal matrix
identity matrix
inverse matrix
singular matrix
nonsingular matrix
transpose matrix
determinant
minor
cofactor
variable matrix
constant matrix
augmented matrix
row operations
row echelon matrix
Gaussian elimination
rank
homogeneous system
trivial solution
non-trivial solution
elementary matrix
characteristic value
characteristic vector
characteristic
initial conditions
principal axes
quadratic forms
adjoint matrix
component
zero vector
direction cosine
unit vector
scalar product
vector product
projection vector
right-hand rule
parallelepiped
parametric equation
parameter
scalar function
vector function
scalar field
vector field
positive sense
negative sense
tangent vector
cycloid
del operator
gradient
274
directional derivative
divergence
incompressible fluid
equation of continuity
Laplacian
curl
line integral
closed curve
independence of path
potential function
double integral
surface integral
surface normal vector
triple integrals
divergence theorem
Stokes theorem
period
primitive period
periodic function
orthogonality
Kronecker delta
Fourier series
even function
odd function
Fourier integral
Fourier transform
orthogonal set
calculus of variations
extremum
functional
brachistochrone
geodesic
constraint
boundary condition
necessary condition
sufficient condition
stationary point
Euler equation
Fermats principle
least action principle
Lagrangian
Lagrange multiplier
scalar
vector
tensor
rank of tensor
base vector
Cartesian system
transformation matrix
summation convention
dummy index
inversion of axes
pseudoscalar
psuedovector
pseudotensor
polar vector
contracted tensor
inner product
outer product
quotient rule