ZERUAREN BEHAKETA-1

1.1 DEFINITU ASTRONOMIA: Zientzia bat da, Astroen posizio erlatiboa, higidura, egitura eta bilakaera
aztertzen duen zientzia. 1.2 Zenbat galaxia mota daude formaren arabera? Zeintzuk dira? Azaldu bakoitzaren ezaugarriak eta txertatu argazki bana. Batzuek lau mota aurkitu dituzte: ( Galaxia lentikularra)=Galaxia eliptiko etq galaxia kiribil baten arteakoa, Disko eta dilista formakoak dira. Hiru talde nagusitan banatzen dira: Eliptikoak Kiribilak Irregularrak Elipse-forma dute, besorik eta irtengunerik gabe. Oso beroak ez diren izar zaharrez, izar nano gorriez osatuta. Gune zentral bat dute eta hortik beso kiribilak irteten dira. Nagusiki, izar urdinez- oso beroez- osatuta daude. Aurreko bi taldeetan sartzen ez diren gainerakoak dira. Txikiak dira eta ez oso argitsuak. Txikiak dira eta ez oso argitsuak.

1.3 Zein da gure galaxia? Zer galaxia mota da? Zenbat izar dauka? - Gure galaxia Esne Bidea da. Eta galaxia kiribila da. -Galaxia mota: Kiribila da. -Izar kopurua: 200.000tik 400.000 milioi izarrera dituela kalkulatzen da, Eguzkia horietako bat delarik. 1.4 Zein da unibertsoko distantziak neurtzeko erabiltzen den unitatea? Nola definitzen da? Argi urtea: argiak urte batean egindako distantziak ( gutxi gorabehera 9.46x10km) Unitate astronomikoa (UA) gutxi gorabehera eguzkia eta lurraren arteko batez besteko distantziaren balio bereko ( 150 milioi km gutxi gorabehera) 1.5 Kalkula ezazu zenbat kilometro daude argi-urte batean. Eman emaitza idazkera zientifikoan. - 9460000000000km= 9`6x1012km Urte bat=31536000= 1 urtex365egunx24

1.6 Bilatu irudi bat islatzeko Eguzkiaren kokalekua Esne Bidean. Zein da esne Bidearen diametroa? Zein da Eguzki sistemak Esne Bidearen erdiraino duen distantzia? - Esne Bidearen diametroa 100.000-koa da. -25.000 Erdiraino duen distantzia. 1.7 Definitu izarra. Izar bat, gas kantitate izugarriez eraturiko gorputz zerutarrak dira. Gas horien errekuntza berezia da izarrek argia eta beroa igortzearen kausa. 1.8 Bilatu nola sailatzen diren izarrak kolorealen arabera. Izarrak kolorearen eta beraien aspektuaren arabera sailkatzen dira. Izar urdina da beroena eta gorriak hotzagoa.

1.9 Bilatu informazioa eguzkiari buruz: non dagoen kokatuta galaxian, Lurretik zer distantziara dagoen, zer motatako izarra den, bere neurriak eta gainazaleko tenperatura. Eguzkia Esne-bidearen muturretako batean, eta lurretik 150 milioi kilometrotara.Izar goria da, adin ertaineko izarra dela esan dezakegu. 1.10 Astronomoek aurkitu dutenez, Ipsilon izeneko izarraren inguruan zenbait planeta dabiltza biraka. Izar hori Lurretik 44 argi-urteko distantziara dago. Kalkula ezazu zenbat kilometro egin beharko genituzkeen ipsilon izarrera bidaiatu nahi izango bagenu. Argi-urtea bat= 9460800000000 44 argi-urte =4`16x1014 1.11 Ordenaitzazu ondoko izarrak gazteenetik zaharrenera: Eguzkia

(horia), Sirius (zuria), Arturus ( laranja), Betelgeuse ( gorria) Iparrizarra (hori zurixka), Rigil ( zuri urdinkara). - Rigil - Sirius- Iparrizarra- Eguzkia- Arturus- Betelgeuse.