Professional Documents
Culture Documents
03 - Rreth Nesh V 4
03 - Rreth Nesh V 4
Rreth Nesh
BUTRINTI, BERATI, DHE GJIROKASTRA PRFSHIHEN N LISTN E UNESCOs PR PRKUJDESJEN NDAJ TRASHGIMIS KULTURORE BOTRORE.
Page 2
Prmbajtja:
MissionStatement
Misioni i Aleancs Shqiptare Amerikane dhe abonimi n Rreth Nesh Faqe 2 Prurim i librave t rinj
Faqe 2
The Albanian American Alliance aspires mutual embracement of the cultural, economic and social values of our nations and strives to safeguard our identity, become a steward of Albanian heritage and stimulate the visionandaptitudeofourAlbaniancommunity.
Revista Rreth Nesh botohet nga Aleanca Shqiptare Amerikane. Nprmjet saj, grupi yn shpreson t krijoj nj ur komunikimi pr t gjith ne q ndajm nj vizion t prbashkt t identitetit kombtar. Numri 3 i Rreth Nesh vjen n nj periudh rritjeje pr diasporn ton. Mbshtetja juaj financiare ka mundsuar realizimin e nj ndrre t mirfillt dhe rilindjen e forcimin e ndjenjave t patriotizmit. Mirnjohja jon shkon drejt do bashkkombsi dhe simpatizanti t qllimeve tona. Fal tyre, ne ndjejm mes detyrimeve shpirtrore dhe krenarin q buron prej trashgimis son kombtare.
Aktivitet i Shoqris Prparimi Nga Aleko Iskali Tradita dhe Historia ame Nga Ilir Ademi dhe Minella Aleksi Faqe 5
Faqe 8-9
Faqe 11
Faqe 12-13
Faqe 15
Publikimi i Rreth Nesh do t vazhdoj pa ndrprerje gjat vitit 2009. Abonimi pr at vit sht vetm $20.
Aleanca Shqiptare Amerikane inkurajon do kontribut nga ana juaj. Antart e saj jan vullnetar q dedikojn kohn dhe t ardhurat e tyre pr zhvillimin e programit ton. Si nj iniciativ e re, Aleanca mirpret prej dokujt krijmtari t sinqert dhe mbshtetje dinjitoze. Bujaria juaj financiare do t shkoj drejt vazhdimsis s Rreth Nesh dhe veprimtarive t larmishme n shrbim t diaspors, si vizitat e dy ambasadorve shqiptar n Chicago n Maj 2008 dhe aktiviteti letraro-artistik q do t organizohet m 2 Nntor 2008. Nprmjet veprimtarive t tilla, Aleanca synon t shprndaj energji bashkkohore mes nesh, duke mundsuar ruajtjen e historis, kulturs e traditave shqiptare dhe prhapjen mes njri-tjetrit dhe brezave t ardhshm t vlerave tona kombtare. Pr m shum informacion mbi Aleancn, ju lutem vizitoni faqen ton t re n internet www.AlbanianAlliance.com.
Faqe 15
Faqe 16-17
Faqe 18
Faqe 20
Zdhedhjet presidenciale n SHBA Nga Millka Polena Faqe 21 Krenaria e Kombit: Kara DioGuardi Nga D.P. Tirana Faqe 22 Struktura e Aleancs Shqiptare Amerikane Urime Beratit Nga D.P. Tirana
Faqe 23
Faqe 24
MisioniiShoqats Aleanca Shqiptare Amerikane do t avancoj prqafimin reciprok t vlerave kulturore, ekonomike e sociale t dy kombeve tona, mbrojtjen e identitetit e trashgimis shqiptare dhe zhvillimin e aftsive dhe vizionit t s ardhmesskomunitetitton.
Shkrimtarve Shqiptar Amerikan poeti Dalan Luzaj i cili gjithashtu vlersoi arritjet e dy autorve. Nn prezantimin e aktorit Pandi Siku e morn fjaln krijues, e dashamirs t artit si Memo Gjonzeneli, Sknder Karacica, Ilir Numani, Kostaq Duka, Rasim Bebo, Hysni Aliaj, Jani Depo etj. T dy autort n fjaln e tyre prshndetn t pranishmit dhe n veanti diskutantt pr fjalt e ngrohta n adres t krijimtaris s tyre. Korrespondenti i Rreth Nesh.
Page 3
MEPJESMARRJENEEMRAVETNJOHUR TFUSHESSLETRAVEDHEMUZIKS:
DALANLUZAJ
Poet,KryetariShoqatss ShkrimtarveShqiptaroAmerikan
MINELLABOROVA
AktoriSkensdheKinematografis
PANDISIKU
AktoriSkens,TeatritKombtar dheKinematografis
MAKSIMSHEHU
Kompozitor,Pjesmarrsn FestivaletTVShqiptar
VLASHDROBONIKU
PiktordheRegjisor FilmashVizatimor
Page 4
Page 5
N vitin 1935 Shoqria Qytezare Prparimi e Chicagos financoi projektet inxhinierike pr ndrtimin e ujsjllsit te fshatit dhe t godins s shkolls. Kjo godin tani po m ndih-mesn e shoqris po restaurohet. N vitet 90-t, pas ndryshimeve demokratike ne Shqipri, ndryshime q solln ribashkim mes pjestarve t familjeve n emigracion dhe n atdhe, u gjallrua veprimtaria e Shoqris Prparimi duke marre barr t reja n dobi t t gjith qytezarve. Filloi nisma pr mbledhjen e ndihmave financiare. U drguan ndihma n t holla pr t 250 familjet e qytezarve n Shqipri. Ishin kontributet e qytezarve dhe t atdhetarve t tjer nga Sinica etj q bn t mundur ngritjen e godins s Kishs Ortodokse Shqiptare te Chicagos ne vitin 1961. Pas 90-ts, detyr e dits pr shoqrin qytezare u b dhnia ndihmes pr ngritjen nga rrnojat e Kishs s Shn Thanasit dhe restaurimin e godins s Kishs s Shn Kollit n Qytez. Kto synime shpejt u bn realitet. Te dyja kishat n Qytez u ngritn dhe u kompletuan m s miri. Prvjetoret e shoqris n veanti jan kthyer n ngjarje t medha t cilat i bashkojn te gjith. Veprimtari mbreslnse ishte festimi i 70-t vjetorit t shoqats n Kor n vitin 1993, i 80 vjetorit n Chicago dhe i 85 vjetorit po n Chicago q u festua kto dit, m 6 shtator. I nj lloji t veant, shum mbreslnes ishte veprimtaria q u organizua n muajin Maj t ktij viti, me nj pjesmarrje masive, ku u shpall Antar Nderi i ksaj bashksie artisti i shquar Jim Belushi, prindrit e t cilit nga Qyteza emigruan n Amerik ne vitet 30-t. N vitet 2005 dhe 2008 jan organizuar si n Qytez n vendlindje dhe n Chicago, takime festime
mbarqytezare. Tashm sht nj tradit e bukur dhe organizimi n pranver t cdo viti i piknikut tradicional si n Qytez dhe n Chicago me nj pjesmarrje t gjer. T shumta kan qn dhe veprimtarit e shoqrise n bashkpunim me dy kishat si Qytez dhe n Chicago. Veprimtar t shoqrise n bashkpuninim me t tjer nga Sinica e Dardha dhan ndihmes me kujtimet e tyre pr prgatitjen e monografis "Msuesi yn" kushtuar msuesit dhe drejtorit t shquar t shkolls tet vjeare t Sinics, qytezarit Dhimitr Farmaqi. N kuadrin e 85 vjeorit t shoqris u shkrua dhe u botua libri "Qyteza dhe njerzit e saj" q pas promovimit n muajin qershor n vendlindje u promovua kto dit dhe n Chicago. Ky libr i strukturuar n form mbresash e kujtimesh shpreh dashuri e mall pr vendlindjen dhe lartson njerzit e saj q kan br emr n t gjitha fushat e jets, n dobi t Atdheut, progresit, dijes e kultures. Faktet, episodet dhe portretet q sillen na japin nje tablo n levizje t histories dhe jets s Qytezs s vogl por me emr t degjuar, nga gjiri i t cilit kane dal figura t mdha t kombit, politikane, shkenctar e artist. Libri sht i ilustruar me fotografi t shumta t cilat e bjn me t gjalla tablot jetsore dhe kane vlera dokomentare, historike dhe artistike. Me kt rast falenderojm edhe njher sponsoret q me ndihmat fina-naciare mundsuan botimin cilesor t ktij libri nga shtepia botuese "Albin." N t ardhmen, shoqria Prparimi do t mar nisma t tjera pr t lartsuar m shum emrin e nderuar t saj.
M datn 6 shtator 2008 u festua 85 vjetori i Shoqats Qytezare Perparimi t Chicagos. Mbrmjen e eli z.Nasi Iskali. Fjaln e rastit e mbajti z.Nick Vangel. Pr vlerat e librit "Qyteza dhe njerezit e saj" foli Presidenti i Shoqats z. Aleko Iskali. T pranishmve u solli urime e prgzime Hirsia e tij Ilia Ketri.
Page 6
Page 7
ALBANIAN ISLAMIC CENTER, 5825 St.Charles Rd, Berkeley, IL 60163, Tel: (708) 544-2609.
Page 8
Deri pak shekuj m par, krahina e amris bnte pjes n pashallkun e Janins. Nn juridiksionin e vilajetit t Janins do t mbetej deri n vitin 1913, kur, me vendimet e Konferencs s Ambasadorve, pjesa m e madhe e amris, si dhe rrethet e Konics, Grebenes, Kosturit dhe Follorins mbetn jasht kufijve shqiptare, dhe iu dhan Greqis. Vetm rripi verior amris me qendr qytetin e i Konispolit mbeti brenda kufijve t shtetit shqiptar. Siprfaqja e asaj zone sht 9,203 km katror. N ndarjen e sotme administrative t Greqis, amria sht e ndar n 4 prefektura: t Thesprotis, t Prevezs, t Arts dhe t Janins. Kto 4 prefektura formojn rajonin e Epirit, si e emrtojn grekt amrin.
Veshje shqiptare nga Janina, rreth 1870-80. Riches Arnautes de Yania / Wealthy Albanians of Yanya. Fotografit origjinale u nxorrn nga fotografi Pascal Sebah, dhe u paraqitn nga piktori Osman Hamdi Bej n ekspozitn ndrkombtare t Viens n 1873.
ame. Veshjet e larmishme dhe shumngjyrshe t femrave dhe veshjet e amve nga krahina e Sulit dhe e Janins kan mbushur tabllo nga piktor t shquar si Jean-Gerome Leon, Delacroix, Ari Scheffer, John Cartwright etj. Jo vetm pamja e jashtme i mahniti dhe frymzoi udhtart anglez gjat pushtimit osman, si veorit fizike si vshtrimi krenar dhe gjatsia, por edhe zhdrvjellsia, mikpritja dhe shpirti rebel q la mbresa n udhtar t mvonshm. Nj nga kto ishte edhe Edith Durham, e cila vzhgoi t njjtat tipare n Bota e pasur shpirterore e komunitetit am shqiptart e veriut t Shqipris. Para vitit 1913, viset e amris t shprehet edhe ne kenget e valet e bukura populluara me shumic nga shqiptart ishin Vijon n faqen 9 rrethet e Filatit, t Gumenics, Margllit dhe t Paramithis. Brezin ansor e prbnin rrethet e Arts, t Prevezs, t Janins. N kto hapsira jetonte nj popullsi shumetnike: shqiptare, greke, vllahe etj., sikurse pershkruhet nga prof. Dr. Selman Sheme. Ndihet keqardhje e madhe pr psimet dhe fatet historike t pamira t nj treve, krahine aq t bukur si sht amria, pr plojn e dhunn e ushtruar ndaj nj gjindjeje aq pundashse e ndenjtare si kan qen e jan amt, t cilt edhe n kushtet e trysnive t shfrenuara e t parreshtura shkombtarizuese e denigruese, kan mbetur kudo q gjnden dinjitar e kryelart, njerz t puns, t kulturs dhe t arteve. Prej tyre kan dal shum studiues t shquar, q nga Hoxha Tahsini, Ali Dino e Faik Konica deri te Bilal Xhaferri, i cili jetoi dhe vdiq n ikago. N gjurmt e tyre ecn edhe nj brez i sotm studiuesish t prkushtuar, veprimtaria e t cilve i bn nder amris. Ata prpiqen t shfrytzojn t gjitha hapsirat e mundshme demokratike pr t zgjidhur shtjen ame dhe pr t mbrojtur t drejtat
e komunitetit am. N nj tubim q u mbajt pr amrin, m 29 Qershor, 2002 n Boston, At Arthur Liolin ndr t tjerash tha se: Mir sht t mblidhemi s bashku pr t nderuar popullin am t shumvuajtur dhe t kujtojm historin e nj periudhe q sjell indinjat pr padrejtsit q ndodhn atje. Gjithashtu, thon se Imzot Fan Noli derdhte lot sa her q fjala "amria" hynte n diskutim. Ai gjithashtu prdorte shprehjen "N do nder e burrri, shko n amri pr ti karakterizuar banort e amris si besnik.
Foto me pjesmarrs nga takimi i Shoqris Chameria Human Rights n Addison, Illinois me kryetarin e prgjithshm z. Ahmet Xhafo m 6 Shtator, 2008.
Page 9 AMRIA
veprimtarit e tyre me mbshtetje t gjer Vijon nga faqja 8 nga diaspora ame. Kto veprime kan shkaktuar tensione midis Tirans dhe Nj tjetr shembull nga pasuria artistike, Athins. Ajo vazhdon duke deklaruar: sht vallja e mirnjohur ame e Osman amve s shpejti do u jen shterur t Taks. Ajo sht aq burrrore dhe sa e gjith kanalet pr t gjetur nj zgjidhje fuqishme dhe lirike n lvizjet e shkathta paqsore t krkesave t tyre. Dialogu dhe t improvizuara t cilat e bjn midis Tirans, Athins dhe prfaqsuesve ekzekutimin e saj shum t vshtir pr am dhe ndrmjetsuesve nevojitet nj valltar amator. Kjo valle pasqyron urgjentisht pr t evituar ndrydhje t vetit e nj populli guximtar dhe liridashs, mtejshme midis lidhjeve t Shqipris dhe i cili vazhdon t qndroj fisnik dhe krenar Greqis, dhe rrezikohet q kjo shtje t rrmbehet nga radikalt. si qndron edhe ura e gurt e Arts.
Le ti referohemi vizioneve q na japin m t diturit prfaqsues t mendimit shqiptar. Lidhur me kt, nj thnie t shkrimtarit Ismail Kadare, i cili ka theksuar: amria nuk sht nj fantazm q ngrihet pr t errsuar miqsin e grekve dhe shqiptarve, prkundrazi, kur popujt Situata politike sot i gjen amt duke i lehtsojn ndrgjegjen e tyre nga peshat e zgjeruar fushatat e tyre pr kthimin e vjetra, ata afrohen m shum dhe e duan pronave dhe respektimin e t drejtave t m shum njri-tjetrin. njeriut. Nj eksperte angleze thekson se: Sot qeveria greke refuzon ta diskutoj Mbas hapjes s Shqipris nga izolimi 50shtjen ame n publik, duke pretenduar vjear dhe ecja drejt njohjes s t drejtave se shtja nuk ekziston. Sipas saj, as t njeriut n shoqrin e sotme, edhe qeveria shqiptare nuk mund ta shprfill shtja ame do shoh artikulimin e problemin sepse presioni po rritet nga organizuar t saj, rritjen dhe njohjen e gjer shum organizata ame dhe nga simpan- edhe nga institucionet europiane. Ruajtja e tizant nga partit politike shqiptare. traditave shqiptare t amris duke amt po koordinojn dhe thellsojn prfshir ktu diakektin gjuhsor, vallet, Nga ana arkitekturore, historia e pasur e amris rrezikohet m shum se do tjetr n Epirin e sotm. Ajo shte e dukshme tek banesat private, urat, xhamit, teqet dhe kullat q sot jan n gjendje t mjerueshme.
Foto e interpretimit t valles Osman Taka nga grupi valltarve Bashkimi n Boston, MA.
kngt, veshjet dhe trojet e amve n Epir vazhdon t jet nj objektiv pr kt popull t shum-vuajtur. Trashgimia ame nuk i prket vetm shqiptarve am por t gjith shqiptarve. Le t shrbejn fjalt e menura t Kadares si udhzim pr mbarvajtjen e dhe prcjelljen e kulturs dhe trashgimis ame n lidhjet midis Greqis dhe shqiptarve.
Page 10
ILIR NUMANI
4708 N. Milwaukee Ave. Chicago, IL 60630
7734274364
Page 11
Page 12
Banesa Shqiptare
Nga Venera Kosti, Studente Arkitekture
Tipologjia e baness qytetare shqiptare u krijua n nj periudh kohe q kap shekullin XVI deri n mesin e shekullit XIX. Si kategoria arkitektonike m e lidhur me mnyren e jetess, kjo banes pasqyron tiparet e ekonomis dhe shoqeris s kohs. Bazuar mbi kompozimin planimetrikvllimor, banesa tradicionale shqiptare klasifikohet n variantet e mposhtme: 1. Banesa me shtpi zjarri prgjat dy kateve (banesa tiranase). Kjo banes sht e prhapur n qytetin e Tirans dhe zonat prreth. Zakonisht, ajo ndrtohet mbi nj truall t gjr, t rrethuar me mure t larta. Oborri i gjr prfshin kopshtin, si dhe ambjente ndihmse. Qendrn kompozicionale e prbn shtpia e zjarrit, ku elementi kryesor sht vatra, pran s cils ndrtohet shtrati; nj podium i ngritur rreth 50 cm nga trualli, q shrben pr qndrim dhe fjetje. Lartsia prej 5m e shtpis s zjarrit ka kushtzuar zhvillimin n dy kate t ambjenteve rreth saj, t cilat lidhen midis tyre prmes nj ballkoni t brendshm q njihet me termin "mafil". Shtpia e zjarrit sht gjithmon prdhese dhe pa tavan. Ne muret rrethuese t saj ndrtohen dollape ose kamare. Ndriimi i interierit sigurohet prmes baxhove, nj apo dy prej t cilave ndrtoheshin prhere mbi vatr. Shpesh, prpara shtpise s zjarrit ndrtohej hajati, i cili mbshtetej mbi nj rradh kolonash druri. Interieri dhe eksterieri i baness tiranase karakterizohen nga nj trajtim i thjesht arkitektonik. Shembujt q ende ruhen dhe sot jan t pakt e prgjithsisht t ndryshuara. Banesa me shtpi zjarri
Banesa me ardhak
nj ose dy sofa t tilla ne zonat me nj qarkullim t qet. Orientimi i hajatit ndjek zakonisht jugun, juglindjen ose jugperndimin. Lidhja e qyteteve t Shqipris s Mesme me ekonomin bujqsore, trualli i rrafsht dhe klima e but ishin faktort q favorizuan prhapjen e ktij tipi banese, q shquhet pr marrdhenien e ngusht t oborrit me natyrn. 3. Banesa me ardhak. N dallim nga dy tipat e mparshm, banesa me ardhak ka shtrirje m t gjr territoriale. At e gjejm t ndrtuar n Berat, m pak n Elbasan, ndrsa sht tipi mbisundues ne Shkodr. Shembuj t saj gjejm edhe n Kore, Kavaj, Kruj, Lezh, etj. Banesa me ardhak sht ndrtuar prgjithsisht n troje t rrafshta, me orientim t njohur si banesa me hajat. Kur ndrtohet n troje t pjerrta, orientimi bhet i detyruar. At e rrethon nj oborr i gjr, ku pusi shfaqet si nj ndrtim i zakonshm , shpesh me nj prpunim t detajuar artistik t gryks s tij. Tipi me ardhak prfshihet n grupin e banesave me kompozim horizontal, duke patur n qendr t tij ardhakun. Kjo banes sht gjithmone dykatesh. Kati prdhe sht i pabanuar, ndrsa kati i siprm i banuar. Ata lidhen midis tyre nprmjet nj shkalle t jashtme prej guri. Tipi i baness me ardhak zhvillohet n tre variante kryesore: me "ardhak n t gjith fasadn", me "ardhak n nj krah" dhe me "ardhak n qndr". I pari sht varianti m i thjesht dhe zakonisht ndertohet me dy ose tre ambjente banimi ne kat. Perbri ardhakut ballor ngrihen dy ambjente banimi, shtpia e zjarrit dhe oda e miqve. Varianti me i zhvilluar eshte ai me "ardhak ne qender", ku funksionet e qndrimit ne ardhak zvoglohen praktikisht shum pr pamundsin e veimit t siprfaqeve t qeta t kalimit. Ashtu si banesa me hajat, edhe ajo me ardhak dallohet pr lidhjen e ngusht me natyrn. Vijon n faqen 13
2. Banesa me hajat. Banesa me hajat prbn nj tip me prhapje m t gjr se ajo tiranase. At e ndeshim kryesisht n qendrat e Shqipris s Mesme. Nj rol t rendsishm n skemn kompozicionale luan hajati transparent. Kjo banes ndrtohet n parcela t medha, rrethuar me gjelbrim t dendur. Muret rrethuese ndrpriten nga porta e vetme me formulim t thjesht. Vet banesa karakterizohet nga nj kompozim horizontal t prbr nga hajati n pjesn e fasads, nga ambjentet e banimit n pjesn qndrore dhe nga ambjentet ndihmse n pjesn fundore me lartsi m t vogl. Banesa me hajat sht gjithmon nj katshe, prdhese ose relativisht e ngritur nga toka, si e gjejm prgjithsisht n Elbasan. Elementi kryesor i hajatit sht sofaja n formn e nj podiumi t ngritur mbi nivelin e hajatit. Sipas rastit, banesa ka
Page 13 BANESAT
Vijon nga faqja 12
4. Kulla qytetare (banesa gjirokastrite). N tipologjin e baness shqiptare, banesa gjirokastrite paraqet nj prej tipareve m t arritura. Trualli mjaft i prthyer e i larmishm mbi t cilin ngrihet Gjirokastra ka kushtzuar lidhjen e ngusht t banesave me truallin dhe orientimin e detyruar te tyre. Kjo banes karakterizohet nga mure rrethuese q kufizojn oborrin. N disa raste, n banesat e mdha takohen dy ose tre oborre pr theksimin e tipareve mbrojtse. Sipas kompozimit planimetriko-vllimor, banesa gjirokastrite mund t klasifikohet n tre variante kryesore: "varianti perpendikular", varianti me nj krah" dhe "varianti me dy krah". I pari sht varianti m i thjesht. Nga ana kompozicionale, kjo banes paraqet nje bllok prizmatik t vendosur n aksin gjatsor, pingul me pjerrsin e truallit. Nj hap t rndsishm n evoluimin e baness gjirokastrite prbn kalimi nga varianti perpendikular dykatsh n at trekatsh q shoqrohet me nj diferencim funksional t kateve. Kshtu, kati prdhe shrben pr vendosjen e ambjenteve ndihmse, kati i ndrmjetem pr jetn e prditshme t familjes kryesisht gjate stinve t ftohta, ndrsa kati i siprm kryesisht pr pritjen e miqve dhe qndrim gjat stinve t ngrohta. Varianti me nj krah sht lloji m i prhapur i baness gjirokastrite. Banesat e ktij varianti i kan shkallt brenda vllimit t ndrtimit. Varianti me dy krah krijon nj mundsi m t madhe pr nj trajtim monumental dhe nj organizim t brendshm m t prparuar. Kjo banes karakterizohet nga nj brtham qendrore lidhse, e cila n katin e dyt zhvillohet n formn e ardhakut, duke u rrethuar nga t tre ant me ambjente banimi. Banesa ka dy hyrje; njrn n katin prdhe, tjetrn n katin e par, pr tek e cila t drejtojn shkallt e jashtme prej guri. Brendsia e ksaj banese dallohet pr zbukurimin e pasur n dru, veanrisht n odn e miqve. N eksterier mbizoterojn masat e mbyllura t muraturs, t cilat thyhen vetm nga ardhaku transparent, dhe dritaret e shumta n katin e siprm. Nj tjetr karakteristik e baness Gjirokastrite sht dhoma e miqve me vetm 5 dritare pr t komunikuar me ambjentin e jashtm. I veant sht ndrtimi i vet baness, e cila, si rezultat i ngritjes mbi shkmb, nuk qndron mbi themele, ndrsa muret, me rreth nj metr trashsi, jan ndrtuar me rrasa gursh t vendosur mbi njri-tjetrin pa lidhje llai midis tyre. Qndrueshmria statike realizohet si rezultat i vet peshs s madhe t gurve. N t gjithe kt krijimtari ndihet dora krijuese e mjeshtrit popullor, prgjithsisht anonim. Njohja e thell nga ana e tij e mnyrs s jetess, materialeve e teknikave t ndrtimit, si dhe prvoja shumshekullore e trashguar brez pas brezi, ka qne baza e ksaj krijimtarie popullore.
Kulla qytetare
Congratulations to the Albanian American Alliance!!! Urime dhe Suksese Pr Albanian American Alliance!!!
Page 14
Page 15
.....Nj banane
Nga Kostaq Duka
Kisha vetm pak muaj q kisha mbrritur ktu n rrethinat e ikagos. Ende i paambjentuar mir, pa makin, mbasditeve e kisha br t zakonshme shtitjen n an t nj parku, ku pr habin time vareshin degt e manave t kuqe. Kokrat e tyre jan m t vogla se t manave t Drenovs e Boboshtics s Korcs nga t cilat nxirret ajo raki e famshme, e blert dhe e sert. Edhe trungjet e pemve nuk e kan at pamjen e frikshme, me trajta t prudnuara t manave t vjetra t Drenovs. Jan me trajta t rregullta, t qeta si t pemve t zakonshme dekorative npr parqe. Pr knaqsin q m jepnin kto shtitje nn degt e manave e ftova dhe nj mikun tim biznesmen nga Shqipria q porsa kishte ardhur, t dilnim andej nj mbasdite. Edhe ai u habit kur i tregova manat. Mori nj kokr dhe e provoi. Qnkan njlloj t shijshme, tha. Po a i mbledhin pr raki? Qesha, ve n u kujtoft ndonj shqiptar.I shpjegova se askush sprek gjethet e jo m kokrrat. Drurt dekorativ jan po aq t vlefshm sa monumentet.... Kur n ann tjetr, shohim nj burr t moshuar n drejtim t kundt t lvizjes son. Shikonte npr pem,mbushte dorn me mana dhe i rrufiste n goj. Ct ishte. Me siguri thash me vete ndonj shqiptar....Dhe vrtet, kur po afrohej miku im i thirri me emr e me shaka shtoi: Mos t duket vetja se je ne Drenov? Tjetri sikur u zu ngusht. Po m ndiqnit? t bj, srrihet n shtpi,dal nganjher ktej, oku lag gojn me kto manat. Miku im q e njihte nga afr, donte ta ngacmonte nga pak. Do m thuash t drejtn: far t mir shikon ti n Amerik? Tjetri se priste kt pyetje dhe u mblodh si nj nxns q sdi t hap librat. Por pastaj gati me gjith mushkrit, me z t plot u prgjigj: far t mire? Po ja, ham m mir. Miku im s'u prmbajt. Shprtheu nj t qeshur q shkundi tr trupin e tij t shndosh. Pse pr nj t ngrn,kaprceve tr at oqean ti?! - tha. Ksaj here tjetri u nxi sikur t kishte thn budallallkun m t madh t bots, pa nga un si pr t krkuar mbshtetje....Por miku im i hodhi duart supeve e ndroi tem, duke kujtuar Korn...Ata flisnin dhe un vettimthi e ova mendjen tek dy, tre vjet prpara, tek pazari i zhurmshm, ekzotik i Kors. Gati do dit m shum pr "argtim", kalim kohe se sa blerje shkonim me gruan tek pazari, ku tezgaxhinjt luajn tr gjallri, t shkatht e plot gjestikulacione artin e shitjes me pakic. Pasi kishim br nj shikim n t tra qoshet, n t dal u ndalm tek tezga e bananeve. Tezgazhiu me t na par e ngriti zrin: Banane t shijshme, me pesh dhe cop! Pyetem pr mimin. Pr xhepin ton ishte i kripur. Ikim i thash gruas. Ajo nguroi, po t paktn t marrim vetm nj banane pr djalin. Tezgaxhiu e dgjoi dhe nderi drejt nesh nj banane, me nj shikim ku lexohej mendimi. "Po kta edhe skan lek dhe u afrohen bananeve...." E morrm nj banane q n trast ngjante si t ishte nje peshk i vogl....Ej me tha miku ku e ke mendjen? far ti thosha? Te bananja, tek manat e Drenovs, q vlersohen "pasuri" e patundshme e jo drur dekorativ, tek pazari ku perdit peshohet n kandar vlera e mbieekzistencs s jets s zakonshme te prditshme?!....
Business Creation & Operation Contract Review & Negotiation Real Estate Buys, Leases & Sales Foreclosures & Short Sales Mechanics Liens 1031 Exchanges Wills & Trusts Related Litigation
Page 16
Mrgimtari i Prjetshm
Nga D. P. Tirana
Figura polihedrike e Fan Nolit mbart nj dram t dhimbshme n dimensionin personal. Ai u lind n nj familje mrgimtarsh q e brumosi me atdhedashuri, n epiqendrn dhe periudhn kulmore t medalides. Pothuajse asnj studiues i trashgimis q ai la mbrapa e ka studiuar at nn kndvshtrimin e Nolit emigrant. Duhet vn n dukje se t qenit emigrant, prcaktoi ecurin e veprimtaris s tij q n rini e deri sa vdiq. I rritur n Greqi, n pikn m kulmore t megalides, i bartur me nj bagazh t rall kulturor e filozofik, nj shpirt revolucionar si Noli, kish kuptuar se n shekullin e ri, begatia e shqiptarve t diaspors do t varej vetm nga begatia e atdheut, t cilit ai i kushtoi ter jetn e tij. I frymzuar q n rini nga vizioni Samiut pr mbarvajtjen e Shqipris, ai arriti krijimin e Republiks Shqiptare n kohn e Evrops s mbretrive. Pikrisht aty fillon tragjedia dhe zhgnjimi i tij. Pr fat t keq vizioni i tij modern pr mbarvajtjen e Shqipris nuk mund t prputhej me at t anadollakve q kishin fuqin ekonomike t vendit asokohe. Si pr ironi t fatit, qeveria e tij demokratike, rrzohet n natn e Krishtlindjes s 1924. Pas prpjekjeve disavjeare t pasuksesshme pr t restauruar Republikn n Shqipri, Noli kupton se aspiratat e tij politike ishin t parakohshme pr realitetin shqiptar. Gjithashtu, situata jasht vendit qe e pafavorshme, ShBA ishte prfshir n krizn ekonomike m t madhe q kish par, Evropa konservatore qe friksuar m shum nga prhapja e rregjimit sovietik se sa nga diktaturat anadollake e fashiste. Kuket se m 1930 ai humb do fije shpres dhe merr vendimin t heqi dor prfundimisht nga veprimtaria politike pr restaurimin e demokracis n Shqipri. Pa hequr dore nga aspirata e tij, duket se ai ka vendosur t kontribuoje n nj drejtim tjetr, ai ndjen se ndrgjegja kombtare duhet edukuar me frymn demokratike perndimore. Pikrisht ktij qllimi i shrbejn prkthimet e veprave klasike n shqip si tragjedit shekspiriane, apo Don Kishotit t Servantesit, m t ciln ai do te ndrgjegjsoj opinionin pr mbrapshtit q kalonte vendi. Poezia Ans Lumenjve, sht shkruar n Haburg t Gjermanis, n Maj 1930, pak koh prpara se ai t kthehej prfundimisht n ShBA. Ajo prbn nj lamtumir mallngjyese, vajtimin pr iluzionet e tij t humbura, zhgnjimin e tij t madh pr fatet e atdheu, por dhe nj shpes dhe aspirat e fuqishme n gjeneratat e reja shqiptare. N strofn e par ai shpreh gjendjen e tij shpirtrore t dhimbsme. N dy strofat q
pr her t par uditrisht Noli nuk e rendit vehten e tij m n rrolin e udhheqsit protagonist, ai pret nj shenj... dhe m tutje n strofn e pest ai si pr t shtuar edhe m shum habin e lexuesit, i atribon vetes rrolin e nderrimtarit t zgnjzer e pesimist. Vargu i fundit i asaj strofe shte paksa enigmatik. Aty ai i referohet Gjermanis, nprmjet dy lumenjve q e lagin zemrn e saj. Gjermania ka qen aleatja e fort e Shqipris dhe po ashtu vendlindja e levizjes sicial demokrate por asokohe shenjat ishin se ajo po binte nen kthetrat e diktaturs fashiste. Duket sikur n kt strof Noli shpreh pesimizmin e tij jo m vetm pr Atdheun, por pr mbar kontinentin plak.
Strofa e gjasht sht m t vrtet nj shprthim revolucionar, me nj muzikalitet t ngjashem me ate te fillimit simfonis s pest t Bethovenit, kushtuar Revolucionit Francez. Aty Fan Noli shpreh vizionin e tij pr ndrrimin e gjendjes n Shqiperi, vetm Vijon n faqen 17
Page 17 FANOLI
Vijon nga faqja 16 Pikrisht ajo not lamtumire n strofen e fundit i jep ksaj poezia nj interes t veant Duke pasur parasysh gjenin e Nolit, si dhe karakterin e poezive t tjera t vellimit Album, sht e veshtir t prcaktohet nse kte poezi ai e rradhit atz thjesht si nj vepr e mirefillte letrare e cila shpreh ndjenjat e tij t artistike, apo n t vrtet ai do t perciell publikisht tek kundrshtart e tij politik mesazhin se ai tashm ndjehet i lodhur dhe ka hequr dor nga veprimtaria e udhheqsit t lvizjes politike q ai krijoi. Sidoqoft, nga do pikpamje q ta shohsh ajo mbetet pa dyshim jo vetm nj perl e krijimtaris s Fan Nolit, por edhe nj ballad rrenqethese e mrgimtarit politik shqiptar, t cilt nuk jan t pakt. Kjo vjershe e recituar nga aktori Timo Floko mund te gjehet ne:
ANS LUMENJVE...
Arratisur, syrgjynosur, Raskapitur dhe katosur Po vajtonj pa funt, pa shpres, Ans Elbs, ans Spree-s. Ku e lam' e ku na mbeti Vaj-vatani e mjer-mileti Ans detit i palar, Ans drits i papar, Pran sofrs i pangrn, Pran dijes i panxn, Lakuriq dhe i dregosur, Trup e shpirt i sakatosur? Se 'e shmpn derbedert, Mercenart dhe Bejlert, Se 'e shtypn jabanxhinjt Se 'e shtrythn fajdexhinjt, Se 'e pren' e se 'e vran, 'e shkretuan anemban, Nn thundrn e prdhuns Ans Vjoss, ans Buns! irrem, digjem i vrerosur, Sakatosur, armatosur, As i gjall' as i varrosur, Pres nj shenj' e pres nj drit, Pres me vjet' e pres me dit, Se 'u terra, se ' u-mpaka, Se ' u-orra, se ' u-mplaka, Lark prej vatrs dhe prej puns, Ans Rinit, ans Tuns. akrdisur, batrdisur, Prplitur dhe zalisur, Endrronj pa funt, pa shpres Ans Elbs, ans Spree-s. Dhe nj z vngon nga lumi, M buet, m zgjon nga gjumi, Se mileti po gatitet, Se tirani lebetitet, Se plcet, krcet furtuna, Fryhet Vjosa, derdhet Buna, Skuqet Semani dhe Drini, Dridhet Beu dhe zengjini, Se pas vdekjes ndriti jeta, Dhe kudo gjmon trumbeta: Ngrehuni dhe bjeruni, Korrini dhe shtypini, Katundar' e puntor, Q nga Shkodra gjer n Vlor! Ky ila e ky kushtrim M bn djal' e m bn trim, M jep forc' e m jep shpres, Ans Elb-s, ans Spree-s. Se pas dimrit vjen nj ver Q do kthehemi nj her Pran vatrs, pran puns, Ans Vjoss, ans Buns. Arratisur, syrgjynosur, Raskapitur e katosur Brohorit me bes' e shpres Ans Elbs, ans Spree-s.
nga vet shqiptart dhe me nje revolucion. Me lumin ai personifikon gjeneratat e ardhme t Shqiprise. Buima e shpirtit revolucionar te kesaj gjenerate sht kushtrimi q ai pret. Simpatizant i sistemit sovjetik ai aludon ktu revolucionin proletar kur prmend dridhet beu dhe zengjini... Duke prdorur veten e dyt shums ai prfundimisht e zvendos vehten e tij larg nga rroli i udhheqsit protagonist. Kt ide ai e perforcon edhe m shum n strofn e shtat ku ai e pozicionon veten e tij thjesht si mbeshtetes i forcave demokratike por jo protagonist. Aty ai e deklaron veten e tij prfundimisht si mrgimtar politik, me dshir t zjarrt q t japi ndihmesen e tij n prparimin e atdheut kur t nevojitet. Fatkeqsisht kjo do t mbetej nj breng brenda shpirtit t tij deri sa ai dha shpirt. Me strofn e fundit, e cila sht me t vrtet nj lamtumir mallngjyese, ai na kujton srisht se ka dshprim, zhgenjim, por thell n shpirt ai mbart nj ndr.
www.colourlovers.com/pattern/40574/ Timo_Flloko.
Page 18
TheRegencyHotelistheHotelof ChoiceforInternationalVisitorstoKora
_______________________________________________
Regency Hotel Albania, Rr. Ismail Qemali Nr. 7, Kora, Albania Tel: 355-824-3868 Fax: 355-824-3870 www.regencyalbania.com
18 Rooms and Suites Each room or suite with private modern bathroom Fully heated and air-conditioned year round with individual room controls Telephone and TV in each room Modern elevator for your comfort and convenience Restaurant & Bar with full services.
Pr katr net me rradh, n datat 14-17 gusht, Bashkia e Kors organizoi Festn e Birrs e cila shnoi kulmin e sezonit turistik pr qytetin. Pas suksesit t nj viti m par, kjo fest erdhi kt vit, n edicionin e dyt t saj. Kt vit u rrit numri i kompanive pjesmarrse, t cilat s bashku me sponsort siguruan edhe mbshtetjen kryesore financiare pr realizmin e Fests s Birrs. N tendat e ngritura n sheshin e fests u servirn Birra Kora, Stela, Skopsko, si dhe produket shqiptare t zgars, krnace, qofte e kolloface t sallamerive Fix e Tona, si dhe mblsira t Pastieri Dajana. Programi i fests qe i larmishm. Gjat katr netve n skenn e fests jan ngjitur emrat m t njohur t muziks shqiptare si motrat Libohova, Redon Makashi, Aleksandr Gjoka, Bledar Sejko, Anxhela Peristeri, Kamela & Genti, Eneida Tarifa, Bojken Lako, Grupet muzikore Djemt e Detit, Burn, kngtart korar: Eli Fara, Overdrive, Vllezrit Prifti, Mateus Frroku e Laxarela si dhe surpriza e fests grupi shqiptar nga Tetova Elita 5 i cili e ka ndezur mjaft atmosfern duke shnuar edhe kulmin e saj. Jori Kosti
Page 19
Congratulations to the Albanian American Alliance!!! Urime dhe Suksese Pr Albanian American Alliance!!!
Page 20
short sale. sht kjo? Short sale ndodh kur huadhnsi ( banka ose nj institucion financiar) bie dakord pr t marr mbrapsht nj sasi parash m t vogl se sa sht borxhi i prons sepse huamarrsi nuk ka nj equity t mjaftueshm t prons s bashku me vlern e closing costs. P.sh.: huamarrsi ka nj borxh $340,000 plus real estate tax, t ciln nuk sht n gjendje ta paguaj. N marrveshjen pr short sale, huadhnsi pranon nj kontrat shitjeje t prons nga huamarrsi pr $300,000 (Huamarrsi ka gjetur blersin). N ndryshim nga foreclosure, n kt rast, huamarrsi nuk nxirret jasht shtpis menjher. Gjithashtu huadhnsi paguan t gjitha shpenzimet pr avokatin dhe closing cost. Duhet pasur parasysh se jo t gjith huadhnsit do t negociojn nj short sale. Pr t arritur kt sht e domosdoshme ndihma e nj avokati dhe/ose nj real estate agent. Kta komunikojn me loss mitigation department n bank pr t prfituar privylegjin e nj short sale. N kto kushte, megjithse huamarrsi dshton t paguaj plotsisht borxhin e marr, kjo mund t mos raportohet n credit bureaus, kshtu q huamarrsi nuk e humb besueshmrine si huamarrs prkundrejt do institucioni financiar. Pikt e kreditit n short sale mund t bien posht deri n 200 pik (sepse ka
patur vonesa n pagesat ose mospagesa jo m shum se 2 muaj), por kjo mund t kaprcehet lehtsisht dhe m shpejt se sa njolla e zez e foreclosure. N qoft se huamarrsi do t jet n gjendje t vazhdoj t mbaj n gjendje t mir nj ose m mire dy karta krediti, brenda dy vjetve i njjti person mund t kualifikohet t blej pron prsri. N rastin e foreclosure sht krejt ndryshe. S pari bankat raportojn dhe krediti i huamarrsit do t mbetet i njollosur pr t paktn 7-10 vjet. Nprmjet short sale huamarrsi mund t eleminoj nj bankruptcy nqoftse nuk ka borxhe te tjera q nuk jan t lidhura me pronsin. Shpenzimet pr avokatin n short sale jan me t pakta se n foreclosure. Q turbullirat e nj huamarrsi t mos shkojn deri n foreclosure duhet q huamarresi t filloj t veproj sa m shpejt q t jet e mundur e t mos rri t pres se do t ndodh.
GENERALOFFICE GENERALOFFICE
7612WestNorthAvenue 7612WestNorthAve. ElmwoodPark,IL60707 ElmwoodPark,IL60707 Phone:(708)4531117 Phone:(708)4531117 Fax:(708)4528166 Fax:(708)4528166
Page 21
Zgjedhjet SHBA
Presidenciale
t votuesve gjat fushats s Bill Clinton n vitin 1992. Gjat ktyre viteve, Obama ka punuar me demokratt dhe republikant n hartimin e legjislacionit mbi etikn, shrbimet e zgjeruara shndetsore dhe programet arsimore t fmijve t varfr. Arsimimi: Universiteti i Kolumbias per Shkenca Politike dhe Univeriteti Harvard per Juridik. Kandidati i partis republikane John McCain sht lindur m 29 gusht 1936. Senatori McCain dhe bashkshortja Cindy kan katr djem dhe tri vajza. John McCain ka qen prfaqsues i parlamentit t SHBA nga viti 1983-'87, senator nga viti 1987 e deri tani. Antar i Komitetit t Tregtis, Shkencs dhe Transportit. M 26 tetor 1967, gjat misionit t tij ajror t 23-t, aeroplani i McCain u qllua mbi kryeqytetin vietnamez, Hanoi. Ai kaloi pes vite e gjysm n burgje t ndryshme dhe sht rrahur e torturuar vazhdimisht para se t lirohej. Prezantimi i tij n politik erdhi n vitin 1977, kur ai u emrua si ndrlidhs i Marins me Senatin Amerikan. N vitin 1980, pasi u martua me bashkshorten e dyt, Cindy Hensley, McCain u vendos n Feniks, Arizona ku filloi t punonte pr krijimin e lidhjeve n politik. Ai fillimisht fitoi nj post politik n vitin 1982. Arsimimi: Akademia Detare e SHBA, Kolegji Kombtar i Lufts.
Page 22
Krenaria e Kombit
Kara DioGuardi
Nj afariste me origjin shqiptare do t jet pjes e juris n spektaklin m t shikuar n SHBA, American Idol.
Pop-Rock n vitet e fundit sht fituese e mimit SOCAN n 2007, fituese e shum mimeve Grammy dhe BMI, sht bashkautorja e kngve q dgjohen me shum sot n radiot amerikane. Kngt e saj jan shitur m mbi 10 milion disqe. Krijimtaria e saj ka qen e shtrir gjithashtu n filma t rendsishm, programe televizive, muzik filmash, reklama brenda dhe
jasht vendit. Ajo sht bashkopronare e Arthouse Entertainment, ku ajo zhvillon dhe edukon me pasion artist, krijues dhe producent t rinj. Deri tani ajo ka shkruar disa kng t suksesshme t knduara nga fituesit dhe t tjer pjesmarrs ne American Idol, si Kelly Clarkson, Carrie Underwood, Taylor Hicks, dhe Katharine McPhee.
Associated Press ka njoftuar se Kara Dioguardi, do t ulet n krah t Simon Cowell, Paula Abdul dhe Randy Jackson, n edicionin e tet t ktij spektakli, i cili do t filloj n Janar 2009. Kara Elisabeth DioGuardi q njihet si nje nga kompozitoret m t suksesshme e muziks
Page 23
AlbanianAmericanAllianceAleancaShqiptareAmerikane
The current organizational structure of the Alliance is provided in the chart below. The goals and objectives of the Alliance are promulgated through the work of its committees. Currently, there are six such committees that meet every other week to discuss their functions and obligations. The general membership elects a yearly board of trustees to manage the affairs of the Alliance. The next such election will occur at the time of the next general meeting of the members of the Alliance on January, 2009. Each elected board member also serves in an executive function and is responsible for and oversees the workings of one or more committees. Membership to the Alliance is open to all the friends of our cause and supporters of our mission and is supervised by the membership committee. For a copy of the application, please email us at info@albanianalliance.com or call us at (630) 770 1520. Struktura e tanishme organizative e Aleancs Shqiptare Amerikane pasqyrohet n figurn e mposhtme. Qllimet dhe objektivat e Aleances avancohen nprmjet puns s komisioneve t saj. Aktualisht, Aleanca ka gjasht komisioneve t tilla q mblidhen do dy jav dhe bisedojn funksionimin dhe detyrat e parashtruara. Antarsia e prgjithshme e Aleancs zgjedh grupin drejtues t saj do vit pr t mbikqyrur punimet e Aleancs. Zgjedhjet e reja do t kryhen gjat mbledhjes s prgjithshme t antarsis n Janar, 2009. do antar i grupit drejtues gjithashtu punon si npuns ekzekutiv dhe mban prgjegjsine e nj ose m shum nga komisionet e prmendura. Antarsia n Aleanc sht e hapur pr gjith miqt e shtjes son dhe mbshtetsve t misionit ton, dhe mbikquret nga komisioni i antarsis. Pr nj kopje t aplikimit t antarsis, ju lutem nisni nj mesazh elektronik n info@albanianalliance.com ose telefononi n numrin (630) 770 1520.
The Albanian American Alliance (the Alliance) is organized exclusively for charitable, educational, and scientific purposes within the meaning of section 501(c)(3) of the Internal Revenue Code, or corresponding section of any future federal tax code. No part of the net earnings of the Alliance shall inure to the benefit or be distributable to its members, trustees, officers or other private persons except that the Alliance may pay individuals reasonable compensation for services rendered. The Alliance admits members and students of any race, color, national origin and ethnic origin to all the rights, privileges, programs and activities generally accorded and made available to its members and students. It does not discriminate on the basis of race, color, national origin, and ethnic origin in administration of its charitable, educational, and scientific policies, admission and membership policies, scholarship and loan programs, and other administered programs.
N Lagjen Kala, nj nga 40 kishat, ndr t cilat ka pikturuar afresk edhe Onufri jan gjetur Beratinus-1, i datuar n shek VI., q sht nj nga 3 Ungjijt m t vjetr t bots dhe Beratinus-2, t shek. IX. Vepra t ksaj kategorie jan vetm 7, (dy n Itali, dhe nga nj n France, Angli e Greqi). Ato paraqesin interes t vecant si pik referimin pr zhvillimet historike t krishtrimit, n fushn e literaturs dhe meshimit. UNESCO i ka vlersuar q t dy kodikt e Beratit si dokumente me rndsi t posacme pr komunitetin mbarbotror. Padyshim q ata prbjn nj thesar t trashgimis kulturore shqiptare
Albanian American Alliance 1211 W 22nd St, Suite 802 Oak Brook, IL 60523