FAKULTET ZA POSLOVNE STUDIJE Banja Luka

SEMINARSKI RAD IZ PREDMETA MENADMENTA DOGAAJA "

TEMA:" PROBLEMI UPRAVLJANJA SPORTSKIM DOGADAJIMA"

Student: Borka Maksimovi Broj indeksa: 509/05

Mentor:
dr

Ocjena: 5 6 7 8 9 10

Banja Luka 27.12. 2005. godine

FAKULTET ZA POSLOVNE STDIJE Banja Luka

UVOD Upravljanje sportskim dogadajima predstavlja danas jedan od najbre rastuih segmenata u polju sportskog menadmenta. Iako se dogaaji razlikuju u veliini i obimu od turnira lokalnog koarkakog kluba do Olimpijskih igara, oba nose zajedniki element- potrebu za edukovanim i osposobljenim manaderima i marketarima koji treba da osiguraju uspjeh. Sportski dogaaji predstavljaju jednu od grupa specijalnih dogaaja, koji imaju dvije zanaajne potrebne karakteristike- potrebu za nekoliko nivoa profesionalnog menadmenta i znaaj potroake usluge. Potreba za upravljanjem sportskim dogadajima koji su se dogodili u staroj Grkoj, Egiptu i Kini. Kljune fimkcije sportskih mendment i marketing agencija su brojne. Prva funkcija je zastupanje klijenata, koja se odnosi na djelovanje na koristima od klijenata u pregovaranju i sklapanju ugovora. Ove vrste ugovora se dogaaju kod svake vrste sportskog vlasnitva, kao to je franiza, dogaaj, mediji ili licenca. Ovi su usmjereni na pojedince koji su najvie u osnovi ukljueni istiui tipino sprtske uesnike, a ne gledaoce.

FAKULTET ZA POSLOVNE STDIJE Banja Luka

1. KLJUNE KOMPETENCIJE MENADERA SPORTSKOG DOGADAJA Sportski proizvod je roba, usluga ili neka kombinacija ovo dvoje koji su dizajnirali da prue koristi za sportske posjetioce, uesnike ili sponzore. Sportski proizvodi se mogu klasifikovati u est kategorija:

sportski dogaaji- primarni proizvod koji se odnosi na takmienja, potrebna za proizvodnju svih povezanih proizvoda u sportskoj industriji, sportisti su uesnici koji su angaovani u organizovani trening kako bi razvili vjetine u odredenom sportu, arena finalni sportski proizvod koji je povezan sa sportskim dogadajem odnosno mjesto dogaaja -arena ili stadion, oprema -rast u prodaji sportske opreme u 2000.godini iznosi 3,6 % licencirana roba- sve znaajniji rast prodaje licencirane robe, razne stvari koje su predmet kolekcionarstva i znamenitosti.

2. Menadment ili upravljanje dogadajima predstavlja sinonim za specijalne dogadaje. ! Menadment dogaaja predstavlja profesiju od koje se zahtijeva da organizuje javni skup koji ima za cilj proslavu, edukaciju marketing i sastanak. Menadera dogaaja predstavlja osoba koja je odgovorna za postizanje, dizajniranje, planiranje, koordiniranje i vrednovanje dogaaja. Menadment dogaaja predstavlja, danas jednu od disciplina programa sportskog menadmenta. Sport postaje jedna od najznaajnijih i univerzalnih institucija drutva. Procjenjeno je da sportska industrija ostvaruje 213 do 350 milijardi dolara u toku jedne godine. Poveanje posjete i medijske pokrivenosti dogaaja predstavljaju kljune karakteristike razvoja sportske industrije. 2. MENADMENT FUNKCIJE DOGADAJA Kada se radi o funkcijama koje obavljaju sportske menadment i marketing agencije u procesu podrke uspjenom izvrenju sportskog dogaaja, istiu se:
1. Zastupanje klijenta odnosi se na djelovanje u ime klijenta u procesu sklapanja

ugovora. Sklapanje ugovora se dogada kada je u pitanju bilo koja sportska imovina,kao to je franiza, dogaaj, medij ili licenca. 2. Razvijanje grassroots programa- programi su usmjereni na pojedince na osnovnom nivou uestvovanja, stavljajui akcenat na uesnike, a ne na gledaoce. 3. Sportske organizacije imaju potrebu za istraivanjem trita kako bi se ocijenio uspjeh dogaaja i inicijativu. 4. Jedna od najvjerovatnijih funkcija sportskih menadment i marketing agencija je i funkcija planiranja flnansija.

FAKULTET ZA POSLOVNE STDIJE Banja Luka

Veina ovih mogunosti postoji u okviru sportskih menadment i marketing agencija, koje najee organizuju, upravljaju i prodaju sportske dogaaje. Kljune funkcije menadmenta dogaaja se ogledaju u sledeem: finansiranju i budetiranju, - upravljanju rizikom i osiguranju, - organizovanju takmienja, - registraciji, - upravljanju volonterima i na kraju - marketingu dogadaja. Nulta osnova budetiranja zahtijeva pregled svih aktivnosti i povezanih trokova, dogaaja. Svi prihodi i trokovi moraju biti opravdani prije nego to postanu dio ukupnog budeta. 2. Cash flow budgeting objanjava prijem i tajming svih izvora i troenja gotovog novca. Dogaaji troe ogromne kolidine gotovog novca u toku faza planiranja i organizovanja dogaaja. Osoba koja se bavi upravljanjem rizicima na dogaaju je odgovorna za identifikovanje i odredivanje koje metode da koristi protiv potencijalnih opasnosti koje mogu negativno djelovati na sprtski dogaaj. Upravljanje rizicima i osiguranje su od primarnog znaaja za organizatore dogaaja.
1.

3. MARKETING DOGADAJA Kada su u pitanju profitni marketari, marketing se definie kao razmjena neke vrijednosti za neto to je vama potrebno; stoga marketing predstavlja razmjenu roba i usluga za vrijednost. Neprofltne institucije definiu marketing kao proces koji je dizajniran da proizvede dobrovoljnu razmjenu vrijednosti izmeu neprofltne organizacije i njenog ciljnog trita, kao to je transfer donacija u razmjenu za socijalne potrebe. Deflnisanje marketinga podrazumijeva i definisanje spiska zadataka koji treba da budu izvreni tako da organizacija moe da donese inteligentne odluke o ispravnoj marketing strategiji i nosiocu. Nosioci su segmentiranje, targetiranje i pozicioniranje. U sluaju sportskog dogaaja pokreta predstavlja program prikupljanja fondova pomou specijalnog dogaaja. Kada se radi o sportskom dogaaju ili nekom drugom specijalnom dogadaju neophodno je imati kljune koncepte za kreiranje marketing plana i to: 1. identifikacija, 2. izvjetaj, 3. programi agencije. Sportski i specijalni dogadaji ne mogu biti uspjeni bez planiranih marketing programa. Postoji osam podruja na koje se marketing menaderi dogaaji moraju fokusirati i to: 1. prodaja korporativnog sponzorstva; 2. advertajzing napori;

FAKULTET ZA POSLOVNE STDIJE Banja Luka

3. aktivnosti odnosa sa javnou;

4. 5. 6. 7. 8.

ugostiteljstvo; prodaja ulaznica; televizijski prenosi; licenciranje i prodaja robe; fandrajzing.

Svaki od navedenih podruja su nerazmrsivo povezani, to zahtijeva od menadera dogaaja da koristi integrisan marketing pristup, koji zahtijeva dugorono strateko planiranje fiinkcijama na konzistentan nain. 4. PROBLEMIORGANIZOVANJA SPORTSKOG DOGADAJA Organizacije koje uestvuju u mrei nekog imaju vrijednost koja je zasnovana na njihovom mrenom identitetu. Mreni identitet predstavlja kombinacije kljunih kompetencija, drugih veza u mrei i sposobnosti da se za mreu steknu specifina znanja. Sam fokus na mreni identitet je pogodan za analizu javnih dogadaja. Svaki javni dogadaj predstavlja zabavni dogaaj pred ivom publikom. Javni dogaaji predstavljaju praenje virtuelnih i imaginarnih korporacija, to predstavlja olakicu za mrene koncepte. Virtuelne organizacije su viene kao najbolje sredstvo za dovoenje kompetencija u samu organizaciju na ugovornoj, a ne na vlasnikoj osnovi. U karakteristinim poslovnim mreama pretpostavlja se da menadment: ima pristup velikim i funkcionalnim vezama, - uiva radei sa drugima, - uveava vrijednost kod kreiranja i ispunjavanja oekivanja u razliitim dijelovima organizacije i njene mree. Sprtski dogaaji predstavljaju podgrupu mree javnih dogadaja, koji predstavljaju sve zabavne i umjetnike dogaaje koji se izvode pred gledaocima. Mree, kao interorganizacione forme, zahtijevaju niz kompleksnih vjetina i sposobnosti menadmenta, koji ukljuuju izgradnju odnosa. Moraju da: - djeluju kao brokeri, - prepoznaju njihovu nezavisnost, da sire informaciju, - kastomiziraju proizvod ili uslugu, - investiraju u razvoj sposobnosti vezanih za odnose izmeu firmi i - da budu sposobne da konkuriu protiv drugih organizacija. Teorija mree se oslanja na ideje o kljunim kompetencijama. Kada se radi o kompetencijama one se dijele na: 1. ratine u ponaanju, 2. tehnike kompetencije i 3. personalne karakteristike. Sve tri istaknute kompetencije postoje i u odreenom obimu za svaku vrstu usluga. Postoji pet kljunih komponenti emocionalne inteligencije. One se odnose na:

FAKULTET ZA POSLOVNE STDIJE Banja Luka

1. Samosvjesnost 2. Samoregulaci 3. Motivacija, 4.Empatija i 5. Socijalna vjetina. 4. USLUNI SUSRET U SPORTU Danas, usluge mogu biti ponuene preko uslunih susreta ili preko odnosa. Usluni susreti predstavljaju relativno kratkorone razmjene. Usluni odnosi su drugaiji. Kada se radi o vrsti odnosa, oni mogu biti: socijalni, virtuelni odnosi, interni relationship marketing i odnosi sa kompanijom. Usluni susreti ili koncept oznaavaju mjesto i vrijeme kada davalac usluge ima mogunost da demonstrira svom potroau kvalitet svoje usluge. Usluge istraivanja su uglavnom fokusirana na uslune susrete koji relativno kratko traju. Postoje dva kljuna naina da se iskoristi znanje dobijeno od strane personala za kontakt ka unapredenju kvaliteta usluge:
-

znanje mogu koristiti sami zaposleni na prvoj liniji usluivanja, znanje moe da koristi firma, odnosno menadment firme u cilju donoenja kvalitetnih usluga.

FAKULTET ZA POSLOVNE STDIJE Banja Luka

ZAKLJUAK Sport prdstavlja vaan dio industrije zabave sa tendencijom kontinuiranog i ubrzanog rasta. Pokrivenost sporta elektronskim i tampanim medijima je veoma porasla i zajedno sa nevjerovatnom konkurencijom izmeu razliitih sportskih proizvoda i programa, transformisala je sportsko trite u multisegment industriju. Sportska industrija je globalna i zahtijeva lidere koji mogu da unapreuju uspijeh industrije, kao i da je odre konkurentnom sa drugim industrijama. Saznanja iz sprtskog menadmenta i marketinga se mogu primjenjivati u veoma irokom spektru aktivnosti, meu kojima se istiu: - sportski marketing i menadment, - predstavnici sportista, - sportske organizacije, - proizvodnja sportske opreme, - profesionalni sportski timovi i - sportski mediji.

FAKULTET ZA POSLOVNE STDIJE Banja Luka

LITERATURA
1. Prof, dr edomir Ljubojevi, Prof, dr Aleksandar Andrejevi

MENADMENT DOGAE>AJA
2. Prof, dr edomir Ljubojevi menadment i marketing u sportu