DYALEKTK NEDR? diyalektik ne zaman?

4/14/12 1:57 PM

E-mail adresiniz:

ifre:

Giri

ye olmak istiyorum | ifremi unuttum U ANDA NE OLUYOR

u anda Antoloji.Com'da 13.736 kii var

iir

Kitap

Etkinlikler

arklar

Resim

Forum

yeler

Gruplar

Mesajlarm

http://nedir.Antoloji.Com

Arayn :
diyalektik nedir?

Nedir? de ARA

Nedir Ana Sayfas Son 24 Saat Yazdklarm Yeni Terim Ekle

Google Reklamlar

DYALEKTK
DYALEKTK sizce ne demek, DYALEKTK size neyi artryor?

DYALEKTK terimi Emirhan KUTLU tarafndan 11.08.2005 tarihinde eklendi

Antoloji Karl Marx Felsefe

KEND GRNZ EKLEYN

Kiiler Genel Yaam Edebiyat Gncel Toplum Bilim Din Mzik Tarih Cinsel TV Dizileri Futbol Takmlar Kyler

Aytekin Gkk.. Bay, 43 Manisa

*Diyalektik, doay toplum u ve dnce yi kartlaryla ele alan ve durmakszn devindiren ve gelitiren sretir. Bu anlamyla doann ileyi mekanizmasn kavramak iin hem bir pusula hem de harita ilevi gren olmaz sa olmaz dr bilimin. Toplumlar gelitiren tzdr diyalektik. Dnenin geree varmak iin kullanabilecei tek bilimsel yntemdir. (09.09.2011 13:33)
(baknz: anlam, dnce , bilim, ilim, doa, nabi, sz, toplum , iin , olmaz ) Bu yorum iin 1-5 aras yldz verin.

melda Cisil Bayan, 25

durum,hal,pozisyon,olay ve olgularin birbirinden bagimsiz neden ve sonuc iliskileri icerisinde bir butun oldugunu savunan gorustur. (18.09.2010 09:52)
(baknz: neden , rind , olgu, durum , duru , olay , irin , dugun ) Bu yorum iin 1-5 aras yldz verin.

Great Expect.. Bayan stanbul

Yakndan takip ediyorum.merak etme hoca m.=) Ama he arptlmasn ben Hegel'in diyalektik yntem ini benimsiyorum..=)) (20.06.2009 17:37)
(baknz: yorum , merak , beni, hoca , takip , benim, yakn, yaknda , pt, diyalektik yntem ) Bu yorum iin 1-5 aras yldz verin.

Kaporta Gklerinizi Tamirciye, Servise Gitmeden Dzeltin

cihanapollo Bay, 32 Belika

Diyalektik: Evren, diyalektikle iler. Bu ileyii kavrayabilmek iinse ona ancak diyalektikle ileyen bir bilinle bakmak gerekirdi. Diyalektiin hem bir yasa olarak saptannn, hem de bir yntem olarak kullanlnn nedeni budur. Diyalektik terim ilka Yunanllarnda tartmaclk anlamnda kullanlyordu, ve bu bakmdan btn bilgiciler diyalektiki saylmt. Bu tartmalarn zamanla bo sz oyunlarna dnmesi insanln geree yaklamada en parlak buluu olan diyalektiin gzden dmesine ve yzyllarca kmsemesine sebep oldu. *Mzik seslerin katmas hakknda nasl bir takm kurallar verirse, diyalektik de kavramlarn katmas hakknda kurallar veren bir sanattr. (Platon) *Diyalektik, dnsel gelimenin biimidir. (Fichte) *Benim bireyliimin kk, beni bakasna balayan bala belirlenmitir. (Fichte) Genellikle diyalektik d diyalektiktir, devimle devimin kavranmas birbirinden ayrdr. Birincisi nesnelere bakmann, onlarn nedenlerini gstermenin bir yoludur. kincisi ise nesnenin iinden dnlmesidir. Nesne kendisi iin, d ilikilere ve yasalara bal olmadan ele alnr. Nesnenin iine girilir ve gzlemlenir. Nesnenin zerinde, kendi i belirlenimlerine gre dnlr. Bylece nesne kendisini aar, kart belirlenimler tadn ve ancak kendisini bylelikle atn gsterir. (HegelFelsefe Tarihi stne Dersler) *Bilimin gelimesiyle kendini snrlamayan ve babo bir zgrlk iinde alabildiine pratik gereklikten uzaklaan dnce, zorunlu olarak metafizii gerektirmitir. Her an gelien bilimle snrlanan ve bilimsel pratikle kendini denetleyerek gelime yoluna giren dnce de bylece zorunlu olarak diyalektii gerektirmektedir.

http://nedir.antoloji.com/diyalektik/

Page 1 of 10

DYALEKTK NEDR? diyalektik ne zaman?

4/14/12 1:57 PM

*Btn doa, en kk eyden en byne, bir kum taneciinden gnee, ilk canl hcreden insana kadar srekli bir meydana geli ve yok olu, srekli bir ak durmayan bir devim (hareket) ve deime iindedir. Nesnel denen eitiim (diyalektik) , btn doada geerlidir. znel denen eitiim, yani eyitiimsel dnce ise btn doada ztlarn kartlndan doan devimin geerliliini yanstr. Dnce ve bilin, insan beyninin rndr. nsan da doann bir rndr, doa evresinde doayla birlikte gelimitir. Bundan u doal sonuca varlr ki, insan beyninin rnleri -ki, sonu olarak onlar da doann rnleri demektir- doayla gelime halinde deil doann btnyle uygunluk halindedir. (Diyalektik Ve Tarihsel Materyalizm -Marks) *Diyalektik, doay toplumu ve dnceyi kartlarnn atarak almasyla durmakszn devindiren ve gelitiren sretir. Demek ki doann ileyi mekanizmasdr, toplumun gelitirici gcdr, dncenin geree varmak iin kullanabilecei tek bilimsel yntemdir. Materyalist Diyalektie gelinceye kadar metafizik dnce, ister idealist, ister materyalist ynde olsun, ne doay, ne toplumu ve ne de dnceyi zmleyememitir. Doa nedir ve nasl iler, toplum nedir ve neden byledir, dnce nedir ve insan neden byle dnr? Btn bunlar samasapan nedenlere balanyor, hayal rn varsaymlarla aklanmaya allyordu. Tarihte ilkkez gerek nedenler diyalektik dnceyle meydana konabilmitir ve bylelikle tarihte ilkkez insan neden insan olduunu ya da olmas gerektiini anlamutr. Diyalektiin byk yasas maddesel doadan, tarihsel toplumdan ve bilinsel dnceden gzlemlenerek ylece saptanmtr; -her olay ve olgudaki gelimenin, o olay ve olgunun i gelimelerinden doan kendiliinden bir devimle gerekletiini aklayan Kartlarn birlii ve sava yasas, her olay ve olgudaki gelimenin sayca oalmalarn birdenbire nitelik deimesini gerektirmesiyle gerekletiini aklayan Nicelikten nitelie gei yasas, her olay ve olgudaki gelimenin eskinin olumlu yanlarn zmseyen bir yenilemeyle gerekletiini aklayan Olumsuzlanmann olumsuzlanmas yasas... doann, toplumun ve dncenin ileyi mekanizmasn aklayan bu byk diyalektik yasas u diyalektiksel yasalarla tamamlanr: 1- zel ve Genel 2- erik ve Biim 3- z ve Olgu 4- Neden ve Sonu 5- Zorunluk ve Rastlant 6- Olanak ve Geerlik 7- Tmel, tekil ve tikel 8- Grn ve Gerek 9- Kuram (teori) ve Klg (pratik) 10- Soyut ve Somut 11- Mantksal ve tarihsel vb. gibi baml ulamlar (kategoriler) arasndaki diyalektiksel ball aklayan yasalar... Diyalektiin iyice kavranabilmesi iin zellikle u kavramlarn bilinmesi gerekir; 1- zdek (madde) 2- Devim (hareket) 3- Bilin 4- Olu 5- Yasa 6- Zaman ve Uzay (mekan) 7- Bilgi 8- Kuram ve eylem Diyalektik, nesnel gerekliin gelime yasas olmakla nesnel diyalektik ve nesnel gerekliin insan bilincinde yansmas olmakla znel diyalektik olarak alglanr. DYALEKTK MATERYALZM Bilimsel dnya gr, iki byk retiden meydana gelmitir. Tarihsel Materyalizm ve Diyalektik Materyalizm. Her iki retide diyalektik bir bamllk iindedir ve birbirini btnler. Bundan baka ve ayn zamanda tarihsel gelimeleri iinde dnsel felsefeyle uygusal bilimin btn olumlu verileri de bu retilerde btnlenmitir. 'ada fizik doum sanclar ekmekte ve diyalektik materyalizmi dourmaktadr. Diyalektik materyalizmi; doa, toplum ve bilin olgularn evrensel bir varlk anlay iinde btnler ve bu btnln ayn elime yasasyla gelitiini meydana koyar. Bundan trdr ki eytiimci (diyalektiki) ve zdekidir (materyalisttir) . Diyalektik 'devim ve gelime', Materyalizm, doann insan dncesinden bamsz olarak varl' anlamndadr. Tarihsel ve diyalektik materyalist reti, ham ve metafizik yapl diyalektikle ham ve metafizik yapl materyalizmi ap yeni ve bilimsel birer anlam kazanan diyalektikle materyalizmin bamlln ortaya koymakla olumutur. Bu oluma, bilim ve felsefe tarihinde tek ve en byk bir devimdir. Bu oluma sonucudur ki doasal, toplumsal ve bilinsel tm olay ve olgular aydnlanm, kolaylkla anlalr olmu, gerekler meydana kmtr. Bu oluma sonucudur ki bilim felsefelemi ve felsefe bilimsellemitir, bilim ve felsefe birbiriyle kaynaarak tek ve btn bir bilgi olmutur. Diyalektik materyalizm'le, idealizm olduu kadar, materyalizm de almtr. Metafizik olduu kadar diyalektik de almtr, materyalizm diyalektikselleirken diyalektik, materyalizmsellemitir. Diyalekikle materyalizm arasndaki bileim, evrenin anlalmasn olduu kadar deitirmesini de zorunlu ve olanakl klmtr. Bu yzdendir ki diyalektik ve tarihsel materyalizm retisi, hem bilimsel-felsefesel bir kuram, hem de ve ayn zamanda bilimsel-felsefesel bir ytemdir. Tek ve biricik bilimsel dnya gr diyalektik materyalizmdir. Bu dnya gr diyalektikseldiri; nk doasal, toplumsal ve bilinsel tm olaylara yaklama ve onlar inceleyip kavrama yntemi diyalektiktir; bu dnya gr materyalizmdir; nk doasal, toplumsal ve bilinsel tm olaylar yorumlay materyalisttir. Diyalektik materyalizm 'bulunan doabilimsel sonularla o sonular stnde dnme tarzn kartl yznden, renciler kadar

http://nedir.antoloji.com/diyalektik/

Page 2 of 10

DYALEKTK NEDR? diyalektik ne zaman?

4/14/12 1:57 PM

retmenleri ve okurlar kadar yazarlar da umutsuzlua dren o sonusz karkla' son vermitir. Diyalektik materyalizmin bilimsellii, bilimsel verilere dayanmasndan ve ancak bilimsel verilerle biimlenmesinden ileri gelir. Bilimseldir, nk bilimle elimez, tersine bilimsel soularla upuygundur. Bilimseldir, nk evrene, fantastik pein yarglarla deil, evrene zg gerek ilikileri zmleyerek yaklar. Bilimseldir nk evrenin bilimle bilinebileceini savunur, hibir bo inan ve gericilikle badamaz. Grld gibi bu bilimsellik, kimilerinin sand gibi yaktrlm bir bilimsellik deil, bilime dayanan ve bilimi savunan, bilimle glenen, ve bilimin gelimesiyle oluan bir kuramn gerek bilimselliidir. Gerek idealizmin ve gerek ham materyalizmin bilimsel olmadklar ise doa bilimlerine ters den kavramlarndan, ve yorumlarndan kolaylkla anlalr. 'Bilimin her gelimesinde diyalektik materyalist bilgilerin geerlilii yeniden denetlenmeli ve gelitirilmelidir'. Diyalektik materyalizm gelime olgusunun genel yasalarnn bilimi'dir, ylesine ki, bilimsel gelime olgusunu btn retiler iinde tek bana temsil eder. Her bilim gerein farkl alanlarndaki gelimesini ancak o alanlarda geerli zel yasalara balar, diyalektik materyalizm ise bizzat gelime olgusunu genel yasalara balar. Bu genel yasalar, kurgusal varsaymlar deil; bizzat doann, toplumun ve bilincin ileyiinden karlm ve onlara uygulanarak denetlenmi ve doruluklar saptanm bilimsel yasalardr. Bu yasalar 'kartlran birlii ve sava yasasdr, nicelikten nitelie ve nitelikten nicelie gei yasas, olumsuzlanmann olumsuzlanmas yasas' adlaryla anlrlar. Bu yasalar evrende var olan her eyin bizzat nasl devinip gelitiinin, sreklilikte dnmlerle, nasl aldnn, eskinin yklp yenin nasl olutuunun anahtarn verir. Diyalektik materyalizm hem bilme hem de yapmann retisi olmakla kuramla krgnn bamlln da ortaya koymutur. kuramsz klg ve klgsz kuram olmaz. Klg kuramla baarl olabildii gibi kuramda klgdan yansr. Diyalektik materyalizmin gerei gibi anlalmas iin yukarda sayl genel yasayla; Madde Devim Bilin Zaman ve uzay, olu, yasa vb. gibi kavramlarn diyalektik materyalist tanmlarnn ve zel ve genel, ierik ve biim, z ve olgu, neden ve sonu, zorunluuk ve rastlant, olanak ve gereklilik, mantksal ve tarihsel vb. gibi ulamlarn bir birileriyle olan sk bamllklarn, yans kuram adyla anlan diyalektik materyalist bilgi kuramnn ve tarihsel materyalizm retisinin bilinmesi, bilimsel gelimeyle snrl olarak, tm olay ve olgularn bilinmesi, ve ileride olacaklarnda doru olarak tahmin edilmesi demektir. DYALEKTK YNTEM Doasal, toplumsal ve bilinsel btn olgular diyalektik gelime yasalaryla oluur. yleyse bu olumay anlamak iin ona diyalektik ytemle yaklamak zorunludur. Diyalektik, bu yzden, gelimenin yasas olduu kadar onu inceleme ytemidir. Ayn zamanda, inceleme ve bilme ytemi yntemi olduu kadar, gereklii deitirme ytemidir. nk olumann nasl gerekletii bilince, o olumaya nasl incelemek ve o olumay deitirmek iin ne trl davranmak gerektii de bilinir. Herhangi bir olgunun incelenmesinde diyalektik ytemi kullanmak, o olguya diyalektik bilgilerle bakmak demektir. Bu bilgiler metafizik ve mekanik bilgilerin tam kart olan bilgilerdir. Diyalektik kavray, ok ynl bir kavraytr, bu yzden de formllere balanp reetelenemez. Her eyden nce metafizik ve mekanik dnme alkanlndan kurtulmak gerekir, bunun iin de diyalektiin iyice bilinmesi balca kouldur. 'Doay, tarihi ya da bilinsel etkinliimizi incelediimiz zaman hibir eyin olduu gibi yerde kalmadn, hereyin deiip, gelitiini grrz. likiler, tepkiler, deiimler ve bileimlerle karlarz. Hem de bu tabloyu bir btn olarak grrz, devinen nesneden ok devimle bakarz. Doal diyalektiki olan eski Yunan filozoflarnn yapt da budur ve bunu dile getiren ilk dnr de Herakleitos'tur. Ama genelii doru olarak saptayan bu gr, ayrntlar aklamaya yetmez. Ayrntlar aklanmadka da 'btn' anlalamaz. Bu ayrntlar aklayabilmemiz iin onlar doal ve tarihsel ilikilerinden koparp ayrmamz, ayr ayr incelememiz gerekir. Nitekim byle yapld. Ama bu zorunlu soyutlama, doal nesneleri ve sreleri, canllkar iinde deil, llkleri iinde inceleme alkanl dourdu. Bacon'la Locke bu inceleme biimini doa bilimlerinden felsefeye aktarnca metafizik dnme ytemi domu oldu. Metafiziki iin nesneler ve onlarn insan zerindeki yanslar birbirinden ayrlmtr, birbirlerinden ayr olarak incelenmeleri gerekir. Bir ey ya vardr, ya yoktur, bir ey ayn zamanda hem kendisi ve hem de kendisinden baka bir ey olamaz. Olumluyla olumsuz birbirlerini kesinlikler kovar, nedenle sonu birbirlerine kar birer karsav durumundadr. Metafizik dnme yntemi ilk bakta ok ak grnr. Ne var ki aratrmann geni alanna aldka belli bri alanda yeterli ve gerekli olan bu yntemin yetmezlii, tek yanll, zlmez elikilere dt meydana kar. Ayr ayr nesneleri incelerken onlarn arasndaki ilikileri unutur, devimleriyle gemilerini ve geleceklerini grmez oluruz. Aalar tek tek incelerken orman grmeyiz. Oysa her rgensel varlk her an hem ayndr, hem ayn deildir. Her an dardan salanm maddeleri zmler ve baka maddeleri dar atar, yleki her an kendisidir ve gene de kendisinden baka bir eydir. Daha yaknan incelenince bir kartln iki ucunun, rnein olumluyla olumsuzun, kart oldukar kadar ayrlmaz ve kartlklarna ramen birbirleriyle i ie olduklarn grrz. Bunun gibi, nedenle sonucun ancak tek olaylarda geerli kavramlar olduklarn, oysa o tek olay evrenin btnyle olan genel ilikisi iinde dnnce birbirleriyle rastlatklarn ve srekl olarak yer deitirdiklerini; evrensel etki ve tepkiyi gz nne aldmz zaman nedenle sonucun birbirine kartn, burada sonu olan eyin orada neden ve orada neden olann burada sonu olduunu anlarz. Bylesine srelerin hibiri metafizik yntemin erevesine giremez. Oysa diyalektik yntemi, nesleri ve onlarn betimlenmelerini, dncelerini; ilikileri, sralamalar, devimleri, balanglar ve betimleri iinde kavrar. Doa, diyalektiin kantdr ve metafizik olarak deil diyalektiksel iler. Doada hibir ey kalkt yerde dnen bir emberin deimezliinde devinmez, tersine, gerek tarihsel bir evrimle devinir. Yntem, belli bir amaca varmak iin izlenmesi gereken ilkeleri saptar. Doru dnme ve doru uygulama amacna da varlr. Metafizik yntem, belli ve dar alanlarda, btn paralarnda da tanmak iin ya da paralarn da tanyarak btn daha iyi tanmak iin soyutlamann gerekli bulunduu alanlarda geerlidir. Bunun taban tabana kart olan diyalektik yntemiyse doann ileyi biiminden karlmtr ve gerekten bilmenin geni alanlarnda; doann, toplumun ve bilincin tm olay ve olgularnda geerlidir. Diyalektik yntemi bilimseldir ve bilimlerin gelimesiyle olumutur, metafizik yntemse kurgusaldr ve kurgusal soyutlamalarla olumu, hibir zaman da bilimlerle badaamamatr. Diyalektiksel inceleme, somuttan soyuta ve sonra yeniden somuta varan bir yol izler. Diyalektiksel yntem, paralarn da tanyarak btn daha iyi tanmak iin en soyuta indii evrede bile doa ve son zmlemede doann rn olan toplum ve insan bilinci olay ve olgularn;
http://nedir.antoloji.com/diyalektik/ Page 3 of 10

DYALEKTK NEDR? diyalektik ne zaman?

4/14/12 1:57 PM

1- btnsellikleri 2- ok yanllklar 3- bamllklar 4- devimsellikleri 5- elimeleri 6- deikenlikleri 7- gelikenlikleri, iinde inceler. Diyalektik yntemle inceleme nce bu olgu ve olaylar tanyp bilmeyi (bilim) , sonra onlar stnde doru dnmeyi (kuram) , daha sonra da bu doru dnmenin sonucu olarak doru uygulamay (klg) gerekletirir. Bilimsel veriler gstermitir ki doa, toplum ve bilin diyalektiksel olarak ilemektedir; yleyse bunlarn olay ve olgularn incelemek iin bunlara ayn yntemle edeyile diyalektiksel bir dnle yaklamak gerekir. Diyalektiksel olarak ileyen doa, toplum ve bilin olaylarna onlara ters den metafizik yntemle yaklalamaz. Doa, toplum ve bilin olaylarn diyalektik yntemiyle tanmak, onlar stnde dnmek ve onlar insansal eylemle etkileyebilmek iin: 1- Onlar somut btnlkleriyle ele almak gerekir. Soyutlama, ancak onlar paralarnda da tanyarak btnlklerini daha iyi tanmak iin yaplr. Onlarn gerek bilgisi bu soyutlamann yeniden somutlanmasyla elde edilir. 2- Onlar ok yanllklar iinde ele almak gerekir. Her olay ve olgu ok yanldr, tek yann tanmakla btn tannamaz. 3- Onlar bamllklar iinde ele almak gerekir. Her olay ve olgu, bakaca bir ok olay ve olgularla bamldr.bu bamllklarndan kopararak onu incelemek, onun tannmasn olanaksz klar. 4- Onlar devimlilikleri iinde ele almak gerekir. Her olay ve olgu devimseldir. Gemii, imdisi ve sonras vardr. Bu, her olay ve olgunun bir tarihi olduunu dile getirir. Hibir olay ve olgu gemiinden koparlarak ve sonrasna balanmadan tannamaz. 5- Onlar elimeleri iinde ele almak gerekir. Devimsellii gerekletiren elimedir. Neyle, neden, nasl ve hangi yne doru elitii bilinmeyen hibir olay ve olgu tannamaz. 6- Onlaru deikenlikleri iinde ele almak gerekir. Tm olay ve olgular, kimi yava kimi hzl, ama tm de srekli olarak deiirler. Bu deikenlik devimselliin zorunlu sonucudur. Onlar deimez olarak ele almak tannmalarn olanaksz klar. 7- Onlar gelikinlikleri iinde ele almak gerekir. Gelime, devim ve deimenin zorunlu sonucudur. Olay ve olgularn deimeleri basitten karmaa, alttan ste ya da aadan yukarya, az gelimiten daha gelimie doru gelien bir sre izler. Onlar bu gelimelerinin dnda ve gelimez olarak ele almak tannmalarn olanaksz klar. Bu ilkeleri tersine evirmekle metafizik yntemin ilkeleri elde edilir ve metafizik yntemin geni aratrmalardaki tm yanlglarnn nedeni de kolaylkla anlalm olur. Demek ki metafizik yntem, olay ve olgular btnlklerinden soyutlanm olarak, tek yanl, bamsz, devimsiz, elimesiz, deimesiz ve gelimesiz bir durumda ele alr ve yle grr. Oysa olay ve olgularla baml, devimli, elimeli, deimeli ve gelimeseldirler. Demek ki ve pek ak olarak metafizik ytemin tutumu ve tutumun sonunda vard sonular yanltr. Diyelektik yntemi, doa, toplum ve bilin olaylarn tanmann ve onlar stnde dnmenin ve yeniden kurmann da yntemidir. Yntemin bu nitelii, olgular btnyle tanmas ve bilmesi sonucudur. Ancak bilinen deitirilebilir, bilinmeyen deitirilemez. Bundan baka doa, toplum ve bilincin bizat kendileri her an bilinli insan pratiiyle deitirilmekte ve insansal yaama daha elverili biimlere dntrlmektedir. Deitirmenin yntemi olan diyalektik yntem, bu yzden yenici ve ilerici, bunun tam kart olan deimezliin yntemi metafizik yntemse bu yzden tutucu ve gericidir. Diyalektik yntemi tm inceleme ve gzlemlerinde diyalektiin temel gelime yasasn (ztlarn birlii ve atmas, nicelikten nitelie ve nitelikten nicelie gei, yadsmann yadsmas yasalarn) daima gznnde tutar, onlarn bilgisiyle olay ve olgulara egemen olur. MARKSST DYALEKTK 1-) 'Evrensen Bamllk ve Karlkl Etki' ya da 'Evrensel Birliktenlik Yasa' ilkesi. Varolan tm nesneler birbirleriyle ilinti halindedir. Evren, birbirlerine zorunlu ekilde bal olarak gelien nesnelerin meydana getirdii bir btndr. te bundan dolaydr ki; diyalektik metot, zerine eildii nesneyi, tek bana ve soyut bir varlk olarak deil, bir btn paras olarak ve o btn meydana getiren teki varlklarla ilintisi iinde ele alp inceler. Buna gre; nesneyi 1- btnsellikleri 2- ok yanllklar 3- bamllklar 4- devimsellikleri 5- elimeleri 6- deikenlikleri 7- gelikenlikleri iinde inceler. 2-) 'Genel Deime ve Srekli Gelime' ilkesi. Varlk srekli bir deiimdir, bir halden bir baka hale geitir. Alt bir plandan daha st bir plana doru gerekleir; dolaysyla da, genel bir elimeye yol aar. Evrende hibir ey, deimeksizin kalamaz. Varln ve insan dncesinin en genel kanunlarndaki deimezlik bile, mutlak deil, gerein 'deiir'liine oranla sren bir deimezliktir. Mutlak olarak deimeyen tek ey 'deimenin' kendisidir. Deimeyi salayan da evrensel harekettir.'Hareket, maddenin varolu eklidir. Hibir yerde ve hibir vakit, hareketsiz madde olmamtr ve olamaz' (Engels) . Ama bu deime dz bir ekilde deil, alt plandan daha st bir plana doru gerekleir. Ama, varln yeni nitelikler edinme yoluyla, yeni ve daha stn bir gereklie dnerek diyalektik bir ekilde gelimesidir. 3-) 'Niteliksel Deime' ilkesi. Varlktaki deime, nce bir nicelik birikimi eklinde balar; yani balangta bu, 'niceliksel' karekter tayan bir deimedir. Niceliksel birikimlerin sonucu olan niteliksel deime, bir srama eklinde ortaya kar. Demek ki meydana kan herey, ou zaman hi farkna varlmakszn ve ar ar ilerleyen bir hazrlanma sonucunda zorunlu olarak meydana gelmektedir; ama bir ou zaman, durmakszn ve gizliden gizliye biriken niceliksel deimelerin niteliksel bir deimeye dnn, ancak srama annda farkederiz.

http://nedir.antoloji.com/diyalektik/

Page 4 of 10

DYALEKTK NEDR? diyalektik ne zaman?

4/14/12 1:57 PM

4-) 'elime' ilkesi. (Dier bir adyla yadsmann yadsmas. Kartlarn birlii ve atmas ve ya olumsuzlamann olumsuzlanmas) Bir varlkta, o varl kendisi olmaya srklyen ynsemenin yan sra, baka bir varlk olmaya srekleyen kart bir eilim vardr ve her trl deime, ite bu kart glerin elimesinden doar. lerinde kartlk olmasayd, btn nesneler hep ayn kalrd. Kendi kartn iinde tamak demek kendi yokolu artn, yani kendi olumsuzlamasn iinde tamak demektir. Ama kendini olumsuzlayarak deimeye urayan ve yeni bir varlk olarak ortaya kan ey de kendi kartn iinde tayacandan, o da kendini olumsuzlayacak; bylece, daha stn plandaki bu ikinci olumsuzlama, ilk olumsuzlamay ortadan kaldrm olacaktr. elime ilkesinin temel kavram oaln olumsuzlamann olumsuzlanmas budur. (15.04.2008 00:59)
Bu yorum iin 1-5 aras yldz verin.

bilimselbak x

Diyalektik Materyalizm John Pickard 18 Ekim 2000

Marksizmin yntemini tartrken, ii hareketi iindeki eylemlerimize, katldmz tartmalarda ileri srdmz argmanlara ve yazdmz makalelere temel oluturan fikirleri ele almaktayz. Genel olarak Marksizmin ana kaynaktan biimlendii kabul edilir. Kaynaklardan biri, Marxn, Fransz politikasna, zellikle de Fransadaki 1790larn burjuva devrimi ve onu takip eden 19. yzyln ilk dnemlerinin snf mcadelesine ilikin analizini gelitirmesidir. Marksizmin kaynaklarndan bir dieri ngiliz ekonomi politii denilen eydir, yani Marxn ngilterede gelitii ekliyle kapitalist sistemi analiz etmesidir. Marksizmin ayn zamanda tarihsel olarak balang noktas olan dier kaynann da Alman felsefesi olduu sylenir ve benim burada zerinde durmak istediim de onun bu yndr. ncelikle sylemeliyiz ki, Marksizmin temeli materyalizmdir. Yani Marksizm tm gerekliin znn madde olduu, bilincin maddeyi deil maddenin bilinci yaratt fikrinden hareket eder. Baka bir deyile, dnce ve dnce kaynakl olduu sylenen herey sanatsal fikirler, bilimsel fikirler, hukuka, politikaya, ahlka, vs. ilikin fikirler tm bunlar gerekte maddi dnyadan kaynaklanmaktadr. Bilin, yani dnce ve dnce sreleri, beynin bir rndr; ve beynin kendisi de, dolaysyla fikirler de, canl maddenin gelimesinin belli bir aamasnda ortaya kmtr. Yani o da maddi dnyann bir rndr. Dolaysyla insan bilincinin ve toplumunun gerek doasn anlamak iin, Marxn da ortaya koyduu gibi mesele insanlarn sylediklerinden, hayal ettiklerinden, tasavvur ettiklerinden deil, gerek ve faal insandan hareket edip, gerek yaam srelerini temel alarak bunlarn ideolojik yansmalarnn ve yanklarnn geliimini gstermek suretiyle elle tutulur canl insana varmaktr. nsan zihninde oluan inanlmaz hayaller bile ampirik olarak gsterilebilen ve maddi temellere dayanan maddi yaam srelerinin dourduu imgeler olmak durumundadr. Bylelikle, ahlk, din, metafizik ve her eit ideoloji ve de bunlara tekabl eden bilin ekilleri bamsz grnmlerini kaybederler. Bunlarn tarihleri yoktur, geliimleri yoktur; ancak insanlar maddi retimlerini ve maddi ilikilerini gelitirerek kendi z gereklikleriyle birlikte, dncelerini ve dncelerinin rnlerini deitirirler. Yaam belirleyen bilin deildir; bilinci belirleyen yaamdr. Birinci yntemde hareket noktas, yaayan birey olarak grlen bilintir; gerek yaama uygun den ikinci yntemde ise, bu hareket noktas bizzat gerek yaayan bireylerdir, ve bilin sadece onlarn bilinci olarak ele alnr. (Alman deolojisi, Birinci Blm) Dolaysyla bir materyalist sadece fikirler iin deil, maddi olgularn kendileri iin de aklama arar ve tanrlar ve benzeri doatesi mdahale odaklarna deil maddi sebeplere bakar. Bu Marksizmin ok nemli bir yn olup, onu kapitalist toplumda yerlemi bulunan dier dnme yntemlerinden ve mantklardan ayrr. 17. ve 18. yzyllarda Avrupa lkelerinde bilimsel dncenin geliimi gerekten de elikili bir nitelik sergiledi ve bu hl burjuva teorisyenlerin tipik yaklam biimidir. Bir yandan materyalist ynteme doru bir gelime vard. Bilimciler nedenleri aryordu. Doal olgulara Tanr takdiri mucizeler olarak bakmakla yetinmiyor, onlara bir aklama aryorlard. Ama ayn zamanda bu bilimcilerin henz tutarl veya zerinde allm bir materyalist anlaylar yoktu; genellikle de doal olgulara getirdikleri aklamalarn ardnda, zincirin sonunda Tanrnn elini ibanda gryorlard. Byle bir yaklam, iinde yaadmz maddi dnyann temelde kendi dndaki glerce belirlendiini ve gerek dnyadan bamsz varolabildikleri iin bilincin veya fikirlerin nde geldiini kabul etmek veya en azndan buna ak kap brakmak anlamna gelir. Materyalizmin felsefi kart olan bu anlaya idealizm diyoruz. Bu yaklama gre insanln ve toplumun ve de sanatn, bilimin, vs. geliimini belirleyen maddi sreler deil fikirlerin geliimi, insan dncesinin mkemmellemesi veya yozlamasdr. Ve bu genel yaklamn, itiraf edilsin ya da edilmesin, kapitalizmin her trl felsefesini kapsamas tesadf deildir. Burjuva filozoflar ve tarihiler genel olarak varolan sistemi veri alrlar. Kapitalizmin, yeni ve daha stn bir sisteme yerini brakmas mmkn olmayan nihai ve tam bir sistem olduunu kabul ederler. Ve tm gemi tarihi, zavall fanilerin kapitalizmin gerekletirdiine ya da gerekletirebileceine inandklar bir tr mkemmel topluma ulama gayretleri olarak sunarlar.
http://nedir.antoloji.com/diyalektik/ Page 5 of 10

DYALEKTK NEDR? diyalektik ne zaman?

4/14/12 1:57 PM

Bu yzden, gemiin hatta bugnn en byk burjuva bilimcilerinin ve dnrlerinin eserlerine baktmzda materyalist ve idealist fikirleri nasl kafalarnda karmakark ettiklerini grebiliriz. rnein mekaniin yasalarn ve gezegenlerle gk cisimlerinin hareket yasalarn incelemi olan Isaac Newton, bu hareketlerin zihin veya dnceyle belirlendiini dnmyordu. Ama tm maddeye bir ilk iti verildiini, bu ilk itkinin de bir tr doast g tarafndan, Tanr tarafndan verildiine inanyordu. Ayn ekilde, bugn birok biyolog iin bitki ve hayvan trlerinin bir trden dierine evrildiini ve insanolunun kendisinin de nceki trlerin geliiminden ibaret olduunu kabul etmek kolaydr. Ama yine de bunlarn pek ou, insan aklyla hayvan akl arasnda, lmden sonra insan vcudunu terk eden ebedi ruhtan ibaret bir fark olduu fikrine sk skya sarlrlar. En yetenekli bilimcilerden bazlar dahi bilimsel olarak gerekten geri olan ve bilimden ziyade by ve batl inanca yakn duran bu tr idealist fikirlerle materyalist yntemi harmanlam durumdadr. Bu yzden Marksizm, her trl idealizmle kkten bir kopuu ve onun yerine gerekten olup bitenin materyalist bir kavrayn temsil eder. Bu anlamda materyalizm, Marksizmin temel hareket noktalarndan birini oluturur. Dier temel kalk noktas da diyalektiktir. Diyalektik Diyalektik ksaca hareketin mant veya hareket iindeki eylemciler iin saduyu mantdr. Hepimiz biliriz ki nesneler hareketsiz kalmazlar, deiirler. Ama diyalektikle elikili olan ve kapitalist toplumun barna gml formel mantk adl bir baka mantk daha vardr. Belki de bu yntemin ieriini tarif etmekle balamak gerekli. Formel mantk zdelik yasasna (A eittir A) , yani eylerin kendilerine eit olduuna ve birbiriyle belirli ilikiler iinde olduu dncesine dayanr. zdelik yasasndan temel olarak tremi dier yasalar da vardr; rnein A Aya eitse, Bye veya Cye eit olamaz. Grnte bu dnce yntemi saduyuya uygun gelebilir. Aslna baklrsa bilimin gelimesinde ve bugnk toplumu yaratm olan sanayi devriminde ok nemli bir alet, ok nemli bir ara olmutur. rnein matematiin geliimi ve temel aritmetik formel manta dayanmaktadr. Formel mant kullanmadan bir ocua arpm tablosu veya toplamay retemezdiniz. Bir bir daha iki eder, etmez. Ayn ekilde, formel mantn yntemi mekaniin, kimyann, biyolojinin vs. geliimine temel oluturmutur. rnein 18. yzylda skandinav biyolog Linnaeus, bilinen tm bitki ve hayvanlar iin bir snflandrma sistemi gelitirdi. Linnaeus tm canllar snflara, takmlara, familyalara ayrd, buna gre insan, primatlar takmnda, hominidler familyasnda, homo cinsinde yer almakta, ve homo sapiens trn temsil etmektedir. Snflandrma sistemi biyolojide ok nemli bir ileri adm simgelemitir. lk defa bitki ve hayvanlarn gerek anlamda sistematik incelemesini ve hayvan ve bitki trlerini karlatrmay mmkn kld. Ama formel manta dayanmaktayd. Homo sapiensin Homo sapiense e olduuna; muska domesticann (adi ev sinei) muska domesticaya e olduuna; solucann solucana e olduu dncesine dayanmaktayd. Baka bir deyile sabit ve kat bir sistemdi bu. Bu sisteme gre bir trn baka bir eye eit olmas mmkn deildi; aksi takdirde bu snflandrma sistemi tamamen kerdi. Ayn durum Daltonun atom teorisinin byk bir atlm yaratt kimya iin de geerlidir. Daltonun teorisi maddenin atomlardan olutuu ve her bir tip atomun sadece kendisine benzedii yani ekil ve arlk ynnden sadece o elemente zg olup dier hibirinde bulunmad fikrine dayanyordu. Daltondan sonra yine kat formel manta dayal az ok kat bir element snflamas yaplarak bir hidrojen atomunun hidrojen atomu, karbon atomunun karbon atomu vs. olduu ileri srld. Ve eer herhangi bir atom baka bir ey olabilseydi, modern kimyann temeli olan bu snflandrma sistemi tamamen kerdi. Artk formel mantn ynteminin birtakm snrlar olduunu grmek nemlidir. Formel mantk gndelik hayatta yararl bir yntemdir ve nesneleri tanmlamada faydal kestirimler yapmamz salar. rnein, Linnaeus sistemi hl biyologlar iin faydaldr, ama zellikle Charles Darwinin almalarnn ardndan bu sistemin zayf ynlerini grebiliyoruz. Darwin, rnein Linnaeus sisteminde ayr trler olarak ayr isimler verilen baz bitkilerin gerekte birbirine ok benzediine dikkat ekti. Ayn ekilde, ayn isim altnda bulunan ve ayn bitkinin varyasyonlar olduu ileri srlen dier baz bitkiler de birbirinden ok farklyd. Yani Charles Darwinin zamannda bile Linnaeus sistemine bakp bir yerlerde bir sakatlk var demek mmknd. Ve tabii ki, Darwinin kendi eseri ilk defa bir trden baka bir tre gemenin mmkn olduunu syleyen evrim teorisi iin sistematik bir temel oluturdu. Ve bu Linnaeus sisteminde byk bir boluk dourdu. Darwinden nce gezegenimizin zerindeki tr saysnn tam tamna Tanrnn ilk alt gnde yaratt tr saysna tabii Nuh Tufannda telef olanlar hari eit olduuna ve bu trlerin bin yllar boyu deimeden kaldna inanlyordu. Ama Darwin deien trler fikrini retti ve bylece snflandrma yntemi kanlmaz olarak deitirilmek zorunda kalnd. Biyoloji alannda gerekleenler kimya alan iin de aynen geerlidir. 19. yzyln son dneminde kimyagerler bir atomik elementin dierine dnebileceini fark ettiler. Baka bir deyile, atomlar tamamen farkl ve kendine zg varlklar deildi. Bugn pek ok atomun, pek ok kimyasal elementin kararsz olduunu biliyoruz. rnein, Uranyum ve dier radyoaktif atomlar zaman iinde blnerek tamamen farkl kimyasal zelliklere ve atom arlklarna sahip tamamen farkl atomlar ortaya karrlar.
http://nedir.antoloji.com/diyalektik/ Page 6 of 10

DYALEKTK NEDR? diyalektik ne zaman?

4/14/12 1:57 PM

yleyse bizzat bilimin geliimiyle formel mantn yklmaya baladn grebiliriz. Ama bu olgusal bululardan sonu karan ve gerek doada gerek de toplumda mutlak veya sabit kategoriler olmadn ortaya koyan diyalektik yntemdir. Formel mantk A Aya eittir derken, diyalektiki Ann Aya her zaman eit olmadn syler veya Trokinin yazlarnda kulland bir rnei alrsak, bir kilo eker, baka bir kilo ekere eit deildir. Eer bakkaldan eker alacaksak eitlik varsaym ie yarar, ama dikkatle bakarsak, bunun gerekte yanl olduunu grrz. yleyse eylerin, hayatn ve toplumun srekli hareket ve deiim halinde olduunu dikkate alan bir kavray biimine ve manta ihtiyacmz var. Ve bu mantk ekli phesiz diyalektiktir. Ama te yandan diyalektiin evrene dzenli ve tedrici bir deiim sreci atfettiini dnmek hatal olur. Diyalektiin yasalar burada bir uyar gerekli: bu kavramlar gerekte olduklarndan daha korkutucu geliyor kulaa deiim srelerinin gerekte nasl ilediini tarif eder. Nicelikten Nitelie Balang olarak niceliin nitelie dnm yasasn ele alalm. Bu yasa deiim srelerinin evrendeki hareketin tedrici ve dzenli olmadn syler. Grece tedrici ve kk deiimlerin yaand dnemlerle devsa deiimlerin nicel olarak deil ancak nitel olarak llebilecek deiimler yaand dnemler. Yine doa bilimlerinden bir rnek verecek olursak, suyun snmasn ele alabiliriz. Suya s verdike gerekleen deiimi scaklk derecesi cinsinden tam olarak lebilirsiniz (nicelik) . Diyelim 10Cden (eme suyu scakl) yaklak 98Cye kadar deiim nicel olacaktr; yani daha scak olmasna ramen su, su olarak kalacaktr. Ama o andan sonra sudaki deiimin nitel hale geldii ve suyun buhara dnt bir nokta gelir. 98 dereceden 102 dereceye stlrken suda meydana gelen deiimi nicel olarak tanmlayamazsnz. Nicel deiimin birikimi (gittike daha ok stmak) sonucu nitel bir deiimin (sudan buhara) olutuunu sylememiz gerek. te niceliin nitelie dnmnden bahsederken Marx ve Engelsin kastettii de buydu. Ayn ey trlerin geliiminde de grlebilir. Her bir tr iinde her zaman ok byk eitlilik grlr. Bu odaya bir gz atarsak Homo sapiensdeki eitlilii grebiliriz. Bu eitlilik nicel olarak rnein boy, arlk, deri rengi, burun uzunluu, vs. cinsinden llebilir. Ama eer evre deiimlerinin etkisiyle evrimsel dnm bir noktaya varrsa bu nicel deiimler nitel deiime yol aabilir. Baka bir deyile, artk hayvan ve bitkideki sz konusu deiimi sadece nicel ayrntlar asndan tanmlayamazsnz. Artk birbirinden nitel olarak farkl trler sz konusudur. rnein, bir tr olarak bizler empanze ve gorillerden nitel olarak farklyz; onlar da dier memeli trlerinden nitel olarak farkllar. Ve bu nitel farkllklar, bu evrim sramalar, gemiteki nicel deiimlerin rndr. Marksizmin dncesine gre, ani deiim dnemlerinin arasna serpitirilmi tedrici deiim dnemleri her zaman olacaktr. Gebelik dneminde tedrici bir geliim dnemi grlr, sonunda ise son derece hzl bir geliim dnemi. Ayn durum toplumun geliiminde de geerlidir. Marksistler sk sk bu gebelik benzetmesini savalarn devrimlere dnmn tarif etmek iin kullanmlardr. Bunlar toplumsal gelime iinde nitel sramalar temsil ederler; ama onlar da toplumdaki nicel elikilerin birikimiyle ortaya kmlardr. Yadsmann Yadsnmas Diyalektiin ikinci yasas da yadsmann yadsnmas yasasdr; ve yine kulaa gerekte olduundan daha karmak gelmektedir. Burada yadsma sadece bir eyin yok olmas, baka bir eye dnerek lmesi anlamna gelir. rnein insanlk tarihinin ilk dnemlerinde snfl toplumun gelimesi, daha nceki snfsz toplumun yadsnmasn temsil ediyordu. Ve gelecekte komnizmin geliimiyle birlikte, bugnk snfl toplumun yadsnmas demek olan baka bir snfsz toplum greceiz. Yani yadsmann yadsnmas yasas yalnzca bir sistemin doarken baka bir sistemi yok olmaya ittiini syler. Ama bu yeni sistemin kalc veya deimez olduu anlamna gelmez. O da toplumda daha sonra grlecek gelime ve deiim sreleri sonucunda yadsnr. Nasl snfl toplum snfsz toplumun yadsnmasysa, komnist toplum da snfl toplumun yadsnmas olacaktr: yadsmann yadsnmas. Diyalektiin bir baka kavram da ztlarn i ie gemesi yasasdr. Bu yasa, deiim srelerinin elikiler sayesinde, tm doal ve toplumsal srelerin iinde gml olan farkl unsurlar arasndaki atmalar sayesinde ortaya ktn syler. Ztlarn i ie gemesine doa biliminden en iyi rnek belki de kuantum teorisidir. Bu teori enerjinin ikili bir karakter gstermesi zerine kuruludur; baz deneylere gre enerji dalgalar halinde vardr, tpk elektromanyetik enerjide olduu gibi. Ama dier baz durumlarda, enerji kendini paracklar halinde aa karr. Baka bir deyile, bilimciler arasnda genellikle kabul grd gibi, madde ve enerji ayn anda iki farkl biimde bir taraftan gzle grlemeyen bir dalga, dier taraftan iinde belirli bir enerji kuantumu (miktar) tayan bir parack varolabilir. Dolaysyla modern fizikteki kuantum teorisinin temeli elikidir. Ama bilim alannda bilinen daha birok eliki mevcuttur. rnein elektromanyetik enerji pozitif ve negatif kuvvetlerin birbiri zerindeki
http://nedir.antoloji.com/diyalektik/ Page 7 of 10

DYALEKTK NEDR? diyalektik ne zaman?

4/14/12 1:57 PM

etkisi araclyla harekete geer. Manyetizma bir kuzey kutbunun bir de gney kutbunun varoluuna baldr. Bu ikisi tek balarna varolamazlar. Tam da elikili kuvvetlerin bir ve ayn sistem ierisinde bir btn halinde bulunmalar nedeniyle vardrlar ve ilerler. Benzer biimde bugn her toplum bir sistem iinde btnlemi elikili unsurlar tamaktadr ve bu da herhangi bir toplumun, herhangi bir lkenin istikrarl ve deimeden kalmasn imknsz klmaktadr. Formel mantn tersine diyalektik yntem bu elikileri ortaya dkp yaanan deiimin temeline inmek zere bizi eitir. Marksistler her toplumsal srecin iinde elikili unsurlar olduunu sylemekten ekinmezler. Tam tersine, asl bu sre iindeki kar atmalarnn tannp anlalmas sayesinde, deiimin muhtemel dorultusunu ve bu durumda ii snfnn bak asna gre aba harcamak iin gerekli ve mmkn hedef ve amalar saptayabiliriz. Beri yandan Marksizm formel mant toptan terk etmez. Ama toplumsal gelimeleri anlamak bakmndan formel mantn ancak tli bir rol oynamas gerektii grlmelidir. Hepimiz gndelik ihtiyalarmz iin formel mant kullanrz. Bu mantk, gndelik ilerimizi yrtmek ve iletiim kurmak iin gerekli kestirimleri yapmamz salar. Formel mantktan yararlanmadan, bir eittir bir yaklamn kullanmadan normal bir yaam sremezdik. Ama te yandan formel mantn snrlarn da grmemiz gerekir, ki bunlar sreleri daha derinlemesine ve ayrntl incelediimizde ve toplumsal ve politik sreleri daha yakndan gzlediimizde bilimde aikr hale gelen snrlardr. Diyalektik, bilimciler arasnda nadiren kabul grr. Baz bilimciler diyalektikidir, ama ounluu bugn bile materyalist bir yaklam her trl formel ve idealist fikirle harmanlamaktadr. Doa bilimlerinde durum bu olduuna gre, sosyal bilimler sz konusu olduunda haydi haydi byledir. Bunun sebepleri son derece aktr. Toplumu ve toplumsal sreleri bilimsel bak asndan incelemeye alrsanz, kapitalist sistemin elikileriyle ve toplumun sosyalist dnm ihtiyacyla kar karya kalmak kanlmazdr. renme ve aratrma merkezleri olduu varsaylan niversiteler, kapitalizmde egemen snf ve devletten bamsz olmaktan uzaktrlar. Bu nedenledir ki, doa bilimlerinin diyalektik materyalizme meyleden bir bilimsel yntemi hl sz konusu olabilmektedir; ama i sosyal bilimlere gelince, kolej ve niversitelerde formalizmin ve idealizmin en berbatn bulursunuz. Bu durum yksek maal profesr ve akademisyenlerin yerleik karlarndan bamsz deildir. Toplumdaki ayrcalkl konumlarnn, retmekle ykml olduklar eyler zerinde etki ve yansmalar olmas kanlmaz ve aktr. Kendi grleri ve nyarglar, rencilerine ve benzer ekilde tm okullara tadklar bilgiye nfuz eder. Bilhassa burjuva tarihiler, tm sosyal bilimciler arasnda en s grl olanlardr. Tarihin dn sona erdiini hayal eden burjuva tarihilerin rneklerini ka kez grdk! inde bulunduumuz ngilterede, 17. 18. ve 19. yzyllar sz konusu olunca, ngiliz emperyalizminin dehetini; kle ticaretine bulatn; smrge halklarnn kanla bastrlmasndan sorumlu olduunu; ayn zamanda kadn ve ocuklar da dahil ngiliz iilerinin kmr madenlerinde, pamuk fabrikalarnda, vs. en kt smrye maruz kalmasndan sorumlu olduunu kabul ediyormu grnrler. Tm bu ktlkleri kabul ederler; ama ancak dne kadar. bugne gelince, ngiliz emperyalizmi birden demokratik ve ilerici kesilir. Bu tmyle tek yanl, tmyle arpk bir tarih grdr ve Marksist yntemin tam tersidir. Marx ve Engelsin tutumu, toplumsal srelere ayn doaya baktklar gibi diyalektik adan gerekten vuku bulan sreler asndan bakmakt. i hareketi iindeki gnlk tartma ve mnakaalarda sk sk formalist insanlarla kar karya geliriz. Soldaki birok insan dahi olaylara, hareket dorultusunu anlamadan, tamamen kat ve formel biimde bakmaktadr. i hareketinin sa kanad ve sol kanadn bir ksm Marksist teorinin bir dogma olduuna, teorinin eylemcinin srtndaki 300 kiloluk yke benzediine ve bu ykten ne kadar abuk kurtulunursa o kadar aktif ve etkili olunabileceine inanmaktadr. Ama bu, Marksist teorinin tm doasnn kkten yanl anlalmasdr. Aslna bakacak olursak Marksizm dogmann tam zdd olup, tam da etrafmzda gerekleen deiim sreleriyle baa kmann yntemidir. Hibir ey sabit deildir ve hibir ey olduu yerde durmaz. Formalistler, toplumu donuk bir fotoraf gibi grrler ve eylerin neden ve nasl deitiini anlamadklar iin karlatklar durumlardan korkabilirler. Bu trden bir yaklamn, deiimin kanlmazln anlamadan eyleri olduklar gibi kabul eden dogmatik bir kavraya yol amas kolaydr. Bu yzden Marksist teori, ii hareketi iindeki her trl eylem iin ok temel bir aratr. Olaylarn geliim ynne kendimizi odaklamak iin snf mcadelesi iindeki elikili glere kar srekli dikkatli olmalyz. Elbette kendimizi kapitalist toplumda egemen olan dnce erevesinden kurtarp Marksist yntemi benimsemek her zaman kolay olmuyor. Marxn dedii gibi bilime giden kestirme bir yol yoktur. Yeni politik fikirlerle bouurken bazen zor yolu denemek zorundasnzdr.
http://nedir.antoloji.com/diyalektik/ Page 8 of 10

DYALEKTK NEDR? diyalektik ne zaman?

4/14/12 1:57 PM

Ama Marksist teorinin tartlmas ve incelenmesi, kesinlikle her eylemcinin geliiminin esasl bir parasdr. nc iileri mcadelenin tm karmaas iinde bir pusula ve harita ile donatan yalnzca bu teori olacaktr. Eylemci olmak her zaman iyi bir eydir. Ama iine girdiimiz sreleri bilinle kavramakszn, pusula ve haritas olmayan bir kaiften daha etkili olamazsnz. Ve eer bilimin yardm olmadan keif yapmaya kalkarsanz, ne kadar enerji dolu olursanz olun, yllar boyu pek ok eylemcinin maalesef yapt gibi, er ya da ge bir uuruma veya batakla dp yok olursunuz. Bir pusula ve haritanz varsa ynnz tayin edebilirsiniz. Belli bir anda nerede olduunuzu, nereye gittiinizi ve nerede olacanz saptayabilirsiniz. te Marksist teoriye vkf olmamz gerektiren temel neden de budur. i hareketi iindeki eylemlerimiz sz konusu olduunda, Marksist teori bize kesinlikle paha biilmez bir eylem klavuzu sunar. [Bu yaz, diyalektik materyalizmin temel noktalarnn ksa bir zetidir ve Trokinin Materyalist Diyalektiin ABCsine ek olarak 1994 ylnda kaleme alnmtr.] PATKAYOLU@MSN.COM HARAMLER@MSN.COM (09.11.2007 22:43)
Bu yorum iin 1-5 aras yldz verin.

nazl_ahs Bayan, 20 Balkesir

kna etme ve kartlklar kullanarak gerek letirilen akl yrtme biimidir. (derslerden rendiim kadar yla) (16.02.2007 19:11)
(baknz: gerek , akl, ders , kadar , yrtme ) Bu yorum iin 1-5 aras yldz verin.

Mai Eflatun x

sz iyi kullanp gerek leri arptma... tehlikeli sular... (21.08.2006 12:39)

(baknz: gerek , ehli, tehlike) Bu yorum iin 1-5 aras yldz verin.

5 Dakikada Kaportanz Dzletirin

Utku06 x Ankara

GEREK DYALEKTK Allah bir, eli ikidir. Allah, Mukaddes Kitab Kur'an- Kerim'de; 'iki elinden' sz etmektedir. Bunun anlam: Tanr'nn vcudu, kendisi bir,- Sfatlar - nicelikleri iki kategoride toplanmtr. Bunlara 'Cell' ve 'Ceml' denir. Yani Tanr'nn Celli (iddeti) ve Cemli (merhameti, efkati) vardr. 'Biliniz! Allah, edid'l ikb'dr ve Allah, Gafurrrahim'dir'. (Maide-98) 'Halaktbiyedeyye - iki elimle yarattm'. (Sd -75) . Yani Tanr'nn Zti zamiri (zne) Bir, Tek, Esiz, Sonsuz; Sfatlar: ikidir. te doadaki 'dualizim, ikilik', yani 'elikiler', hep bu 'ki Sfatndan' kaynaklanmaktadr. Zira doa, Tanr'nn 'kozmik grntsdr. 'Ayna' sdr. Aynada bu iki Sfatn gstermekte ve temaa (grp gzetmek) etmektedir. Pozitif-Negatif, Erkek-Dii, Sert-Yumuak, fke-efkat, Kuvvetli-Zayf, Gzel-irkin, Bilgin-Cahil, yiKt. Gece-Gndz, Gk-Yer... Tm elikiler; dualizmin-ikiliin temel nedeni ya da kayna, Tanr'nn Cell ve Ceml niteliinin eitli yansmalardr. Cellinden; kahri, iddet, keskin koyu krmz nlar; Cemlinden; efkat, merhamet, tm gzellikler, tatl yeil, sar, pembe nlar yansr. Ve bu nlar, doada ve insanda 'elikiler' yaratr. Ve dengeyi salar. Bazen Celli, bazen da Cemli, objektif ve sbjektif lemde hkim olarak doa ve birey yaam na devam eder. 'O, her an bir andadr (bir belirmede, bir i yapmaktadr) '. (Rahman-29) . Bu durumda Allah, Hay-diri ve Fail'dir-ileyendir. Tm ileri; bazen Cellinden ve bazen da Cemlindendir. O nedenle doada ve insanda 'hal-durum' bir deildir. Hal-durum ikidir. Zaten hal bir olsa; doada hayat -yaam ekilmez olur. Doa ve insan hal-durum deiiklikleri ile her an yeni bir durum alr yeni bir deiiklik olur. Doa ve insan tazelenir. Yaam, heyecanl canl ve tatl olur. Doada statik durum yoktur. Dinamizm hkimdir. te diyalektik budur. Diyalektiin z, gerei de budur. Tanr-Vcud, Var olan 'Bir' ve 'Tek' ve de 'Esiz (Zira Tanr, gerek var. Gerek varn, yani vcud'un yaps Nur, Ik ve Kuvvettir) ', Var (Vcud) Bir, Eli (nitelikleri) ikidir: Cell-iddet ve Ceml-efkat ve gzellik. Cell ve Ceml'in tezahrleri-belirtileri doada yaygndr.

http://nedir.antoloji.com/diyalektik/

Page 9 of 10

DYALEKTK NEDR? diyalektik ne zaman?

4/14/12 1:57 PM

Bu elikiler yukarda da sz ettiimiz gibi 'lk nsan', 'dem'in cesedinde ise toplu haldedir. dem'in cesedinde (d yapsnda) doada olan 'her eyin z-cevheri (elementleri) bulunur. Onun iin ok girift ve karmak bir durum almtr. Doadaki vahet, tm vahi bitkide hayvanlar; nsan'n bedeninde gizlenmitir. nsanda i gdler zellii olarak grlen 'iddet ve saldrganlk' igds, 'tahakkm etmek' igds, 'seks' igds v.b. kt ve tehlikeli igdler...Kazm YARDIMCI MUHAMMED SA ADEM ADLI KTABINDAN.... http://www.varliktanveriler.com/new/kitap/miay/index.htm (23.11.2005 10:40)
(baknz: allah (c.c) , insan, hayat , gece , gzel, anlam, gerek , tanr , yaam , erkek ) Bu yorum iin 1-5 aras yldz verin.

"DYALEKTK" hakknda gr yazmak iin tklayn.

kitab seveni de, sevdireni de ok seviyoruz...

Uyuyana Kadar

Duygularn Rengi

Akl Oyunlarnn Glgesinde

Akl- Kemal (2 Cilt Takm)

Fransz Kadnlar Neden Yalnz Uyumaz

ncir Kular

Yakn Tarihin Gerekleri

Uyumsuz Defne Kaman'n Maceralar Su

Gln Kysnda

Bu sayfaya link ver

Bu sayfay birine gnder

Bu sayfada hata var!

(c) Antoloji.Com, 2012. Bu sayfada yer alan bilgilerin her hakk, aksi ayrca belirtilmedii srece Antoloji.Com'a aittir. Sitemizde yer alan iirlerin telif haklar airlerin kendilerine veya yetki verdikleri kiilere aittir. Sitemiz hi bir ekilde kr amac gtmemektedir ve sitemizde yer alan tm materyaller yalnzca bilgilendirme ve eitim amacyla sunulmaktadr. Yayn Hakk Notu. u anda buradasnz: DYALEKTK NEDR? diyalektik ne zaman?

iir Kitap Etkinlikler ark Szleri Resim Gruplar E-Kart Sinema Oyun Bilgi Yarmas Yardm letiim

14.04.2012 13:57:03 #.242#

Antoloji.Com Hakknda Knye Yardm letiim Seim Seim Sonular

[Hata Bildir]

http://nedir.antoloji.com/diyalektik/

Page 10 of 10