56

ESKEHR

SANAT

ubat-Mart 2012

ESKEHR
ESKEHR SANAT
Aylk Dergi/ ISSN 1304-7515 ubat- Mart 2012 / Say: 56 ESKEHR SANAT DERNE Adna Sahibi: ehabeddin Tosuner Yaz leri Mdr: Gngr Kibarolu Yayna Hazrlama: Eskiehir Sanat Dernei Sayfa Tasarm: Ertan Akta Ynetim Yeri: Cumhuriye Mh. Sakarya Cd. No:25/2 ESKEHR Tel: 0 222 230 25 57 e-posta: eskisehirsanat@hotmail.com eskisehirsanatdernegi@hotmail.com www.eskisehirsanatdernegi.org Basld Yer: Karaca Medya smet nn Cd. Anadolu Merkezi 3/8 ESKEHR. Tel: 0 222 232 01 01 Yayn Tr: Yerel Sreli Yayn Ba karl edinilebilir. Yaynlanan yaz ve eserlerden sahipleri sorumludur. Kaynak gsterilerek alnt yaplabilinir.

SANAT

indekiler
1 Sanat dergileri kentlerin sanat altyaplarndan biridir. ehabeddin TOSUNER
2 ahin zyksel'i ve Artist smail'i kaybettik ehabeddin TOSUNER 4 Beytullah Heper ve Albm 6 Baskresim Eskiehir'de Bulutu Prof. Hayri ESMER ile sylei 10 Martlar lkesi (iir) Sona BLGN arhyk (Dorylaon) kazlar 11 Prof.Dr. Taciser SVAS 13 Mehmet BASAV Lletamz anlatt 15 "Keanl Ali" de artk Eskiehir'li... brahim Gerede 16 Gzel ve Yaratclk-1 Yrd.Do. Faruk ATALAYER 18 Asya (iir) Gngr KBAROLU 19 Eskiehir Sanat Dernei Genel Kurul Toplantsn Yapt. 20 Semih ESEN Gncesi Ali Ahmet ER 21 Saklayamadklarm (yk) Tayfun AK 23 Lise rencileri Fotoraf Yarmas

SANAT DERGLER KENTLERN SANAT ALTYAPILARINDAN BRDR

ehabeddin TOSUNER

Eskiehir renci etkinliklerinden uluslararas festivallere kadar her dzeyde sanat etkinliklerinin youn yaand, tm sanatlarda lkemizin nemli potansiyele sahip ve de resim-heykelden tiyatroya, mzie, edebiyata kadar sanatn tm alanlarnda lkemizin sanat eitiminin yapld kentlerden biridir. Bir kentin nasl kent tiyatrosuna, kent orkestrasna, kent sanat galerisine, kent sanatlarnn rgtlenmesi iin sanat derneine gereksinimi varsa sanat dergisine de gereksinimi vardr. Bir kentte sanat iin tiyatro ve konser salonlar, sanat

galerileri ne kadar o kentte sanatn kltrn altyaps ise sanat dergisi de o kentin sanatnn, kltrnn nemli altyapsdr. nk sanat dergisi bir kentin kltr-sanat etkinliklerinin gelecee braklan belgesi kadar kentin airlerin, yazarlarn, karikatrclerin, fotoraf sanatlarnn, aratrmaclarn, eletirmenlerin, evirmenlerin doduklar gelitikleri, en yeni eserlerini yaynladklar, daha dorusu okurlaryla bulutuklar yerdir. Kentler sanat dergilerine verdikleri nem kadar sanat ve kltr nem verdiklerinin gstergesidir.

AHIN ZYKSEL'I VE ARTIST ISMAIL'I KAYBETTIK

Heykeltra ahin zyksel, herkes doktor, mhendis olmak iin stanbul'a tahsile giderken o Seyitgazi'nin Yenikent kynden kp stanbul Devlet Gzel Sanatlar Akademisi'ne heykeltra olmak iin gitmi. Daha renci iken stanbul'da lkemizin nemli heykel dllerini almaya balam. nl heykeltra Kuzgun Acar, tiyatro sanatmz Mehmet Ulusoy gibi sanatlarla dostluklar varken, hatta hocas; lkemizin nde gelen heykeltra Zht Mridolu "Antsal Heykelciliimiz" balkl yazsnda "Heykelciliimiz bu hzla ilerlerse, ok yakn bir gelecekte evrensel deerler yetiebilir kansndaym" dedii yazsnda gsterdii gen heykeltralardan birisidir ahin zyksel. Dahas; Eskiehir'de her yeni kann stanbul'a g ettii yllarda o Eskiehir'e dnen sanatdr. Eskiehir, ahin zyksel'i nce ki Eyll caddesindeki Ar Tiyatrosu'nun cephesindeki masklaryla tand. Daha sonra ylda serginin ald Eskiehir Devlet Gzel Sanatlar Galerisini yirmi sergi alan ve Eskiehir'de sanatn oda haline getiren galeri mdrl ve bugn hala efsane gibi anlattmz, Eskiehir'in sanat kentlerinden biri olmasnda ilk admlar atan Eskiehir Sanatlar Birlii'nin kuruculuu ile tand. Bunlar Anadolu niversitesindeki heykel hocal ve ardnda brakt Anadolu niversitesindeki rlyeflerinden Sarkydeki (Yunus Emre Ky) Yunus Emre heykeli, Bozyk Metristepe'deki nn ve Mehmetik ant gibi lkemizin her kesindeki saysz eserleri izledi. ahin zyksel (1943) 1966 ylnda daha stanbul Devlet Gzel Sanatlar Akademisinde ikinci snf rencisi iken Evrensel Bar enliine kabul edilmi 1967 ylnda da Akademinin "Andien Sanat dl" n Birincilikle alm.

ehabeddin TOSUNER
Ard arda Eskiehir'de sanatn nde gelen sanatlar aramzdan ayrlmaya balad. nce Uluslararas karikatr sanatmz Atila zer, ardndan, onu air ve iir eletirmeni Necmi Selamet izledi. Derken; iki byk sanatmz daha yitirdik. Biri Heykeltra ahin zyksel dieri Lletamzn byk sanatlarndan Artist smail'i (zer) de kaybettik.

1969 ylnda daha mezun olmadan Sivas'daki Atatrk antn, 1970 ylnda da zmir Karyaka'daki Atatrk antn yarmalarn kazanarak yapm 1971 ylnda Heykel Blmnden Birincilikle mezun olmu. 1972 ylnda 32. Devlet Resim - Heykel Sergisinde ikincilik dln alm. lk kiisel sergisini 1971 ylnda stanbul'daki Alman Kltr Merkezinde am. 1973 ylnda Anadolu niversitesinin Giri Kaps projesini kazanarak yapm bunu 1985 ylnda niversitenin yerlekesindeki 40 metre boyundaki rlyefleri izlemi. Sarky'deki Yunus Emre heykelini 1984 ylnda Prof. Dr. Ylmaz Bykeren ile beraber yapmlar. Eskiehir'deki heykelleri arasnda Anadolu niversitesindeki Yunus Emre heykeli (1985), Lleta Yontan Eskiehirli heykeli (1998) ve doduu Yenikent kynde de ehit Den, Bozyk Metristepe'de buuk metre yksekliindeki nn ve Mehmetik heykelleri vardr. Artist smail (zer) Lletamzn meslek olarak da duayeniydi, sanat ynyle de stad, sanatyd. O herkes Sultan Ba denilen sarkl gibi klasik pipolar yaparken kompozisyonlu heykel tr denilen figrl, konusu olan almalara ynelmi ve yaptklar da hep tek olmutur. Yapt eserlere baktmzda "sa'nn Son Yemei", "Hz. Davut'un zehirlenmesi" gibi tarihi, dini ve mitolojiden alnan konularn ilendiini grrz. Bunlarn yannda iyi portrecidir ve Kleopatra, Katerina, Baks, Artemis gibi efsanevi ve devlet adamlar, krallarn , nl sanatlarn, sporcularn portrelerini yapmtr. Bunlarn arasnda Churchill, De Gaulle, Reagan, Kral Faruk, Papa 2. Canpol, Leydi Diana, Mehmet Ali Clay gibi nllerin bstleri vardr. ABD Bakan Reagan at zerinde kovboydur.Kral Faruk sekiz kadnl bir kompozisyondur. Ve bunlarn hepsi mzelerdedir.

Artist smail ocuk yata lletayla tanm, ok ksa zamanda ustasn geer duruma gelince kovulmu, daha sonra kendini gelitirmi yetimi kalfa muameresiyle yeni ustalarn atlyelerinde alm. 1984 ylnda kendisi ile yaptm bir sylei de "dealim sanat tarihine gemi sanatlar gibi olmak istiyorum" demiti ve eserleri dnya koleksiyonlarnda olan ve byk sanat olarak yurt dnda itibar gren sanat olmutur. Eskiehir Sanat Derneinin verdii 2008 Eskiehir Lleta Sanat dl sahibidir.

BEYTULLAH HEPER VE ALBM

Beytullah Heper, Eskiehir'in Pertev Ertn, Ylmaz Bykeren ve Rt Yetilmezer ile beraber drt nc karikatrcsnden biridir. Drdnn ortak sergileri, dostluklar vardr. Bir araya gelerek Eskiehir'de mizah gazeteleri karmlardr. Ayrca karikatrleriyle yerel kalmayp stanbula Eskiehir'den karikatrlerini gndererk Trk karikatrnde de yerlerini almlardr. Ne var ki Eskiehir'de kaldklar iin hep karikatr heveslisi, karikatr hobi olarak yapanlar olarak kalmlardr. Beytullah Heper izgisiyle, ieriiyle daha zgn karikatr sanats olarak ve bu grup iersinde farkl olmutur. Onun karikatrlerini her grdm de Cahit Stk Taranc iin yazlm bir yazy anmsarm. "Cahit Stk airlii kadar byk bir yk yazardr. Ne var ki nnde Sait Faik gibi byk bir ykcnn olmas nedeniyle ykcl ne kamamtr" der. Beytullah Heper de Eskiehir'de Pertev Ertn'n varl ile ikinci planda kalmtr. Bunun nedeni nce karikatre baladnda nnde Pertev Ertn vardr onu hep kendinden byk grr hatta usta bile sayar. kincisi Pertev Ertn herkesin portre izmekle vegazetelerde gnlk gndemi izerek daha ok tannmtr. Beytullah Heper'in karikatr anlay farkldr. Bunu en gzel Semih Esen'in kendisiyle yapt syleide gryoruz. "Karikatr biraz hayat neeli ve komik grmektir. Her hangi bir davranta insan gldren olaylar vardr. Glp geeriz. te hem gler hem de izerim. Karikatrn sert acmasz, irkin olan tarafnda iim olmaz.

Daima tebessm etmeyi sevdimden her kede, her caddede, sinema seyrederken, televizyona bakarken ben o bir uval dolusu pirincin iinden o ta, karikatr bulmaktan ok sevinirim. Shhatin fotoraf glmek, tebessm etmekten geer. Ben bunu yakaladm iin izgilerimde bunu yakalamaya almmdr. Ne gzel ey glmek, gldrmek" diyor. Bu evrensel bir baktr. Onun iin Beytullah Heper nce karikatr anlaynda ayrlr. Sonra izdii tipleri nedeniyle de ayrlr. O resim yapmaz. nk resimde anatomik kurallar, ller ve izgiler vardr. Karikatr de ise abartma ve szlme vardr. Beytullah Heper tipleriyle izgileriyle daha naif grntsyle de ayrlr. Bu da onun gazetelerin yayn ynetmenlerince anlalmasnda zorlar "Beytullah'n karikatrleri basit" alglamasna gtrr. Oysa bu karikatr kltrnden yoksunluun da vurumudur ve gnlk karikatrlerine gazeteler pek rabet etmezler. Yani ondan gnlk siyasi yorum yapan resimler beklenir. Beytullah Heper nce stanbul'daki Karikatrcler Dernei ile tan, sonra da Eskiehir'de evresinde Atila zer ve Hikmet Cerrah ile yaratlan karikatr dostluuyla uluslararas ve ulusal karikatr de yerini almaya balar. Bu katld yarmalardaki sergilerde, albmlerde ve ald dllerde hak ettii yere ulatn gsterir. Ben otuzbe yldr tandm Beytullah Heper'in sanat yaamna baktmda onun gen yalarnda uluslararas karikatr evrelerinde yerini alsa idi bugn lkemizin bir Turhan Seluk'u kadar belkiolamazd ama bir Semih Balolu, bir Sadi Dina kadar tannm karikatr sanatmz olacan dnyorum.nk o karikatrn tarasndan yetimeye alyordu ve nnde sadece Trk karikatr vard. Beytullah Heper'in bu gnler "Keke", "Merhaba nsan" albmlerinden sonra nc karikatr albm "Beytullahname" si yaynland. Gzel, temiz baskl Beytullah Heper'in emeklerini derleyip toparlayan albm olmu. Yayna karikatrc Erol Bykmeri hazrlam, tasarmn Serap Deliorman yapm. Altmdrt sayfa. Deiik dnemlerin de yapt dl alan karikatrlerinin de bulunduu karikatrlerinden semelerle yaplm. Albmde Ylmaz Bykeren'in, Hikmet Cerrah'n, Erol Bykmeri'in izdikleri Beytullah Heper'in portreleri, Ylmaz Bykeren'nin, Atila zer'in ve Hikmet Cerrah'n tantm yazlar, zgemii ve nl karikatrc Semih Poroy'un yazd "Sevgili Beytullah aabey" diye balayan mektubuna yer verilmi.

Beytullah Heper 1927 Eskiehir doumludur. Ylmaz Bykeren'in dedii gibi 1947 ylndan beri karikatr iziyor. Karikatrleri: Resimli Hikayeler, Hayat, Dolmu, Tef, Akbaba, Doan Karde, 20. Asr, Hafta, Yelpaze, Krkbirbuuk dergilerinde ve Eskiehir basnnda yaynlanm. talya'da Europe Kouse mzesi zel dl (1975),Altn Boynuz Hali Uluslararas Karikatr Yarmas Bronz Boynuz dl (1983), Milliyet Sanat Dergisi Hikmet Abdi peki Yarmasnda Mansiyon (1984), Trkiye Milli Olimpiyat Yarmasnda Jri

zel dl (1985), Trabzon Taka Gazetesi Jri dl (1983), Burdur Mze Mdrl Yarmas kincilik dl (1997), Eskiehir Sanat Dernei Onur dl (2003) Karikatrcler Dernei 60. Yl dl. Beytullah Heper gerekten kendine has, karikatr severek yapan, hayata iyi yanlaryla bakan, sanata gnl vermi ve hala karikatre yeni balayanlar gibi heyecanl, cokulu ve yaynlandnda sevenen biri. Eskiehir'de bizleri karikatr sanatyla tantrd. evresindeki gen sanatlar yreklendirdi onlara dnya sanats olmann yolunu yntemini retti...

BASKIRESM ESKEHRDE BULUTU

TRKYEDE BASKIRESME BAKMAK
2011 ylnn Eskiehir'de yln sanat etkinliklerine baktmzda; Balangcndan bugne Trk Baskresimini Eskiehir'de buluturan, unutamayacamz, byk bir sergisini anmsyoruz. Bu sergiyi gerekletiren Anadolu niversitesi Gzel Sanatlar Fakltesi Bask Sanatlar Blm Bakan Prof. Hayri Esmer ile bu sergiyi ve Trkiye'de Baskresmi konutuk. Eskiehir Sanat - Baskresiminin ne olduunu anlatarak balayalm. Nasl balam, nasl gelierek gelmi. Bilgilendirebilir lmisiniz? Hayri Esmer: Baskresim oaltlabilir resmin genel ad olarak kabul edilir. Bu oaltma ilemi kalp kullanlarak yaplr. Ahap, metal, ipek ve ta malzemeleri kullanlarak hazrlanan bu kalplar yardmyla snrl sayda bask yaplr. Ilk rnekleri kadn bulunduu zamanlara tarihlense bile esas olarak Rnesans ile birlikte yaylmaya ve nem kazanmaya balamtr. Baskresim balangta, imge ve yaznn kullanlmasyla nemli bir iletiim grevi grm, zaman ierisinde sanatsal anlatm aracna dnerek gnmze kadar gelmitir. zellikle ilk dnemlerde dnce ve dinsel retilerin oaltlp daha geni kesimlere ulamasnda nemli bir ilev grmtr. rnein matbaa bulunmazdan nce hem uzak douda hem de Rnesans ile birlikte Bat'da baz kitaplarn aabaskyla baslp yayldn biliyoruz. Matbaa bulunduktan sonra da resimli ksmlarn aabask veya gravr ile baslp, bu sayfalarn ciltleme esnasnda kitaba yerletirildiini biliyoruz. Gerek yazsal gereksel imgesel oaltmda bugnk grafik alanna karlk geleceini dndmz, bir alanda da kullanldn biliyoruz. Duyuru, ilan, talimatname, harita basm gibi alanlarda uzunca bir sre kullanlmtr. Imgenin oaltlabilmesine olanak veren uygulama alan olmas, sanatlarn bu yolla resimlerini coaltmasna frsat vermi, belli konularda dncelerinin yksel tasvirleriyle birlikte diziler eklinde dncelerini anlatmann arac olmutur. zellikle Rnesansla birlikte birok sanat baskresme ilgi duymu, zaman iinde de bu yn gelierek sanatsal ifadenin vazgeilmez bir arac olarak kabul edilmitir. Matbaa teknolojisinin geliimiyle de yava yava ilevsel amal kullanm terkedilmitir. Bugn artk tamamen plastik sanatlarn nemli bir uygulama alan olarak grlmekte, oaltlabilir resimle birlikte disiplinleraras alanda kullanlan sanatsal anlatm arac olarak kabul edilmektedir.

Fotoraf: Mesut ZTRK

7

Eskiehir Sanat: lkemizdeki baskresimden konualm; baskresmin bizim eski sanatlarmz iinde yeri var m? Bizde ne zaman, nasl gelimeye ve yaygnlamaya balam? Hayri Esmer: Bizde 20. yzyla kadar sanatsal yarat endiesini n plana karan nemli bir baskresim gemiinden bahsedemeyiz. Ancak bu dnemlerde zellikle ilevsel alanlarda halk resimleri diye bilinen uygulamalarda baskresim tekniklerinin kullanldn grmekteyiz. 19. yzyldan itibaren Krolu, Ferhat ile irin, ahmaran gibi halkn benimsedii efsane ve kahramanlar betimleyen resimlerin bu tekniklerle yapld bilinmektedir. Sanatlar tarafndan kullanlmas ve geliimini ise esas olarak cumhuriyetten sonra eitim kurumlarnda retilmeye balanmasyla grmekteyiz. Eskiehir Sanat: Baskresmin lkemizdeki geliimini biraz aar msnz? lk kez ne zaman kullanlmaya baland? Nasl geliti? Hayri Esmer: lkemizde ilk kullanm, 15. yzyldan sonra, Osmanl topraklarna gelen gezginler tarafndan, bu topraklardaki tarihi ve antsal nitelii olan mimari yaplarn kent grnmlerinin ve kltrel farkllklar yanstan konu ve olaylarn resimlenmesi eklinde yapldn grmekteyiz. 1730'larda brahim Mteferikka tarafndan baslan kitaplarn iindeki grsellerin bu tekniklerle basldn grmekteyiz. Bu tarihsel srete dier nemli bir olay 1830'da Litografi atlyesinin almasdr. Ancak hereye kan bu deneyimler, sanatsal alanda yansmalarn grebileceimiz nemli bir zemin oluturamaz. Bugnk baskresmin kkenlerini de Gzel Sanatlar Akademi'sinde ve Gazi Eitim Enstits'nde yaplan baskresim almalarnda bulabiliriz. Bu kurumlarda baskresmi tanyp yurtdnda uzmanlk eitimlerini almaya giden kuak, baskresimle profesynel bir iliki kurarak deneyimlerini yurda dndkten sonra burada hayata geirmeye alr. Bana kalrsa bu kuan abalar baskresmi dikkate deer nemli bir alan olarak lkemizde varolmasn salad.

Eskiehir Sanat: "Trkiye'de Baskresme Bakmak" diye Trk Baskresimini biraraya getiren byk bir sergi gerekletirdiniz. Daha nce lkemizde byle byk baskresim sergileri gerekletirildi mi? unu da ilave etmek isterim: Bu serginin dzenlenmesi kolay oldu mu, zorluklarn anlatr msnz? Hayri Esmer: Bu tr belli dnemleri yanstmay hedefleyen sergiler sklkla yaplmyor. Daha nce ilki 1972'de Mustafa Asler tarafndan hazrland. Bu serginin devam olarak (bu sergideki baz almalar da ieren) bir dier sergi, 90'larda Marmara niversitesi tarafndan dzenlenen 'Mzesini Dleyen Sergi' idi; ve bu sergi de isminden de anlald gibi sonradan Marmara niversitesi Cumhuriyet (zgnbask) Mzesine dnt. Ayrca 2000 ylnda Kar Sanat almalar tarafndan alan 'Balangcndan Buyana Gravr' isimli sergiyi de bu kapsamdaki sergiler arasnda grmemiz gerek. Biz 2010'lara geldiimizde Bask Sanatlar Blm olarak bu tarihsel gemiimizi zellikle gen kuakla birlikte kapsaml bir sergiyle grme gereksiniminin olduunu dndk. Bu anlamda sergi bir ihtiyatan dodu. lkemizdeki bir eksiklii gidermeyi hedefledi. Hazrlama sreci kuku yok ki zorluklar da beraberinde getirdi. ncelikle son elli yl yanstmay hedeflediimiz iin yer vermeyi dndmz baz sanatlar hayatta deildi. Bunlara ait eserleri temin etmek bizim iin kolay olmad. Ama saolsunlar baz dostlarmz, mzeler ve koleksiyoncular byle bir sergi dzenlediimizi anlattmzda desteklerini bizden esirgemediler; verdikleri dn eserler ile sergimizin tarihsel kimliini glendirdiler. Tmne teekkr borluyuz. Bu sergiyi gerekletirme amacnz aklayabilir misiniz? Serginin yanklar ve yaratt etki beklentilerinizi karlad m? Hayri Esmer: Sergiyi dzenlemekteki amacmz, baskresmin lkemizdeki tarihsel gemiini grrlebilir klmak ve tartmakt. O nedenle baskresmin esas olarak profesyonel bir ura alan olarak grlmeye baland 1960'lardan bugne oluan dnemi eksiksiz bir ekilde yanstmay hedefledik.

Mustafa ASLIER Anamz

8

Mert YAVACA lm Yoktur

. Serginin yanklar ve yaratt etkilere gelince: bu tr sergilerin yansmalarn dikkate aldmzda olduka olumlu tepkiler aldmz syleyebiliriz. Konunun pek ok uzman serginin lkemizdeki tarihsel bir dnemi belgelediini ve sonraki kuaklara da yararlanlabilecekleri bir belge ve kaynak oluturduumuzu dile getirdi. te taraftan gerek ulusal gerek yerel basn, gerekse de web ortamnda birok haber, deerlendirme ve yorum yazs yaynland. nemli ulusal gazetelerde yank buldu. ok sayda basl gazete, dergi, blten, radyo ve TV gibi yayn kurulular iin sylei gerekletirdik Gereken ilginin gsterilip, neminin farkedildiini dnyorum. Eskiehir Sanat - Baskresimimizin bugnk durumunu ve serginin katalounda da deinilen "Sadakatle bal kuan" katksn deerlendirir misiniz? Hayri Esmer: Sondan balayalm isterseniz. 60'l yllar, yurtdnda uzmanlk eitimi grp yurda dnen ayn zamanda baskresmi iyi bilen sanatlarn grlebilirlik kazand yllard. Bu sanatlar yapt retmekle birlikte baskresim alma ortam ve koullarn da gzden geirip, altyapya dair almalar da yapmaya baladlar. Bu yllardan sonra lkemizde ilk kez yaamlar boyunca, sklkla dnp baskresim alan sanatlarn ortaya ktn grmekteyiz. zellikle 70'li yllardan itibaren baskresme sadakatle bal kalan bir kuan yetitiini grmekteyiz. Bu yllarda baskresmin modernist kayglarla alglanmaya baland, uluslararas kalite ve dzeyin yakalanabilmesine ynelik ilgilerin sonularnn grlebildii bir sre yaanr. Baskresim gittike yaygnlar, altyap olanaklar oluturulur ve daha ok sanat, baskresmi kendilerini ifade eden nemli bir ara olarak grmeye balar. Bu kuak lkemizde baskresim kltrnn olumas iin nemli bir zemin yaratmtr. te taraftan bugnk durumun da, bu zemin zerinde ina edildiini grmekteyiz. Bu birikim ve deneyimden yararlanan yeni kuak, kreselleen dnyaya eklemlenebilmenin araylar ierisinde. zellikle 1980 sonrasndan balayarak yetien kuak, geleneksel bakn tasfiyesinde nemli bir ilev stlendi. Bugn yeni uygulama biimleri, deneysel araylar, disiplinleraras baklar ve kavramsal yaklamlar baskresmin sanatlar iin genileyen bir anlatm olana olduunu gstermektedir. Eskiehir Sanat - Bugn lkemizde Baskresim alanmzda neler yaplyor ? Ayr bir mzemiz var m, Devlet ResimHeykel Sergisi gibi Devlet Baskresim Sergisi var m? Ksaca lkemizde Baskresim kurumsallat m? Hayri Esmer -Baskresmin gnmzde eletirilecek ok yn olmakla birlikte, geldii yer, geirdii tarihsel srei dikkate aldmzda umutsuz olmak iin pek fazla neden gremiyorum. Mustafa Asler, 1972 ylnda bir sergi aacak kadar almay zor bulduundan bahsetmiti. Bugn ise birok kiisel baskresim sergiyle beraber, neredeyse sanatlarn tm hayatnn bir dneminde mutlaka baskresmi denemitir. Ayrca hizmet veren birok baskresim atlyesinde isteyen sanat projesini gerekletirme olana bulabiliyor.

Keza kurumsallama asndan bakldnda da durum farkl saylmaz, 60'l yllardan itibaren mevcut sanat eitimi veren kurumlarda alma olanaklar gittike geliti. 80'lerden sonra gerek alan yeni eitim kurumlar gerekse bamsz baskresim atlyeleri baskresmin herkes tarafndan ulalabilir bir uygulama alan yapt. Bugn 80'e ulaan Gzel Sanatlar Fakltelerinin neredeyse tmnde her tekniin uygulanabildii altyap bulunmaktadr. te taraftan Trkiye'de MOGA stanbul Grafik Sanatlar Mzesi, Marmara niversitesi, Cumhuriyet (zgnbask) Mzesi ve Ekslibris mzesi olmak zere sadece baskresme yer veren 3 Mzemiz bulunmakta. Devlet Resim Heykel Sergisi kapsamnda bamsz bir baskresim sergisi de yllardan beri dzenlenmekte. Bunlardan anlalmaktadrki gnmzde baskresimin tannabilirlii belli bir olgunluk dzeyine ulamtr. Eskiehir Sanat - Bugn lkemizde Baskresim alanmzda neler yaplyor ? Ayr bir mzemiz var m, Devlet Resim-Heykel Sergisi gibi Devlet Baskresim Sergisi var m? Ksaca lkemizde Baskresim kurumsallat m? Hayri Esmer -Baskresmin gnmzde eletirilecek ok yn olmakla birlikte, geldii yer, geirdii tarihsel srei dikkate aldmzda umutsuz olmak iin pek fazla neden gremiyorum. Mustafa Asler, 1972 ylnda bir sergi aacak kadar almay zor bulduundan bahsetmiti.Bugn ise birok kiisel baskresim sergiyle beraber, neredeyse sanatlarn tm hayatnn bir dneminde mutlaka baskresmi denemitir. Ayrca hizmet veren birok baskresim atlyesinde isteyen sanat projesini gerekletirme olana bulabiliyor.Keza kurumsallama asndan bakldnda da durum farkl saylmaz, 60'l yllardan itibaren mevcut sanat eitimi veren kurumlarda alma olanaklar gittike geliti.

Fahrelnissa ZED simsiz

9

80'lerden sonra gerek alan yeni eitim kurumlar gerekse bamsz baskresim atlyeleri baskresmin herkes tarafndan ulalabilir bir uygulama alan yapt. Bugn 80'e ulaan Gzel Sanatlar Fakltelerinin neredeyse tmnde her tekniin uygulanabildii altyap bulunmaktadr. te taraftan Trkiye'de MOGA stanbul Grafik Sanatlar Mzesi, Marmara niversitesi, Cumhuriyet (zgnbask) Mzesi ve Ekslibris mzesi olmak zere sadece baskresme yer veren 3 Mzemiz bulunmakta. Devlet Resim Heykel Sergisi kapsamnda bamsz bir baskresim sergisi de yllardan beri dzenlenmekte. Bunlardan anlalmaktadrki gnmzde baskresimin tannabilirlii belli bir olgunluk dzeyine ulamtr. Eskiehir Sanat: lkemizde Baskresmin eitiminde nerelerdeyiz. Kendisini bu konuda yetitirmek isteyenlere uzmanlk dzeyinde eitim verebilecek kurumlar var m? Hayri Esmer: 1930'lardan beri lkemizde Gzel Sanatlar eitimi veren kurumlarda/resim blmlerinde ders olarak okutulmakta. Bu konuda kendisini yetitirmek isteyenler de bu programlar ierisinde hocalarn insiyatif ve ynlendirmeleriyle bu alanda almaktaydlar. Bu durum halen devam etmekte. Ancak Anadolu niversitesi, Gzel Sanatlar Fakltesi olarak 2000 ylnda, lkemizde bu alanda olumu ilgi ve potansiyeli dikkate alarak, Bask Sanatlar Blmn kurduk. Bu blmle birlikte lkemizde ilk kez baskresim alannda sistematik, disiplinleraras uygulamalara ak ve ok ynl bir program sunuyoruz. (Ayn program daha sonra Balkesir niversitesinde de ald ve duyumlarmza gre baka niversitelerin de bu ynde almalar bulunmakta) Bu programda Lisans eitimiyle birlikte, kendilerini uzmanlk dzeyinde gelitirmek isteyen adaylara nce Yksek Lisans program ile baladk. imdi ilk kez bu yl da Sanatta Yeterlik dzeyinde eitime balayarak, lkemizde kendilerini bu alanda gelitirmek isteyen kiilere frsat verebilen tek niversiteyiz. Nitekim bu uzmanlk eitimi iin stanbul gibi byk ehirlerden Eskiehir'e gelen ve gelmek isteyen renciler bulunmakta. Eskiehir Sanat - 15 Aralk 2011 tarihinde alan bu serginiz 15 ubat 2012 tarihinde bitti. imdi stanbul'a tadnz duyduk. Nerede ald. stanbul izlenimlerinizi alalm ve baka kentlere de tanacak m? Hayri Esmer: Evet serginin Eskiehir'den sonra stanbul'da almas nerisi iyi oldu. Youn sanat izleyicisinin olduu bir kentte bylesine son 50 yln tarihsel birikimini yanstan bir serginin mutlaka grlmesi gerekiyordu. neri Prof. Sleyman Saim Tekcan hocamz tarafndan geldi. Ik niversitesi'nin Maslak kamps Galeri Ik'ta kalabalk bir sanatsever grubunun katlmyla ald. 16 Mart'a kadar stanbul'da ak kalacak. Eskiehir Sanat - Nice sergiler diliyoruz ve Eskiehir'de bu sergiyi gerekletirdiiniz iin kent adna teekkr ediyoruz. Syleimiz iin de ayrca teekkr ederiz. Ben teekkr ederim bu ilginiz ve duyarllnz iin.
10

Sona BLGN

Martlar lkesi
Sevmekten korkmadm Sevene kadar Seven ben oldum sevgiye kanan ben sevda ykl kervanlara katldm Kelepemi kendim taktm bileime Kimdi o? irkin diyen gzlerime Beni sevgisiz brakanlara inat Emir verdim yreime lkeler dolatm Ktalar atm Engin denizlere ulatm Alaan martlar yzme baktlar nce biraz ekingendiler Sonra yle dediler Yrei gzel kadn Biliyoruz ,sen ban yaslayacak Bir yer aryorsun fakat Nasihatimizi dinle ! Geme ak emberinden Martlar lkesinde.
airin Kardelenin Hayali iir kitabndan

Prof. Dr. Doan AKSAN YUNUS EMRE RNN GC lyas KKCAN YERELDEN EVRENSELE YUNUS EMRE Mustafa ZELK BZM YUNUS
YEN ARATIRMALARINDA KAYNAK GSTERDLER.

ESKEHR SANAT DERNE YAYINIDIR DERNEMZDEN TEMN EDEBLRSNZ.

ARHYK (DORYLAION) KAZILARI

Prof. Dr. Taciser SVAS
Eskiehir ili, Eski ve Orta alarda Yunanca Dorylaion, Latince Dorylaeum ismi ile tannan bir kentti. Arap kaynaklarnda ise ehrin ismi Darauliya, Adruliya ve Drusilya olarak gemektedir. Hem Eskia, hem de Ortaa kaynaklarnda vurgulanan husus, Dorylaion'un nemli yollarn kavak noktasnda, kaplcalaryla nl, ticaretle zenginlie kavumu bir Frigya (Phrygia) ehri oluudur. Blgeden geen yollar Dorylaion'u, znik zerinden Marmara'ya, Ktahya zerinden Ege kylarna, Afyonkarahisar zerinden Akdeniz'e, Seyitgazi ve Emirda-Hisarky zerinden de Konya'ya oradan da Gneydou Anadolu ve Suriye'ye balyordu. Antik kaynaklarda kentin kurucusu olarak Eretrial Doryleos gsterilir. Eskia'n nl corafyacs Amasyal Strabon, Dorylaion'u Frigya Epiktetos kentleri arasnda sayar. Dorylaion, Roma mparatorlu'nun Asia Eyaleti'ne bal nemli kentlerden biridir. zellikle Bizans a'nda nem kazanan kentte imparator Justinianos'un yazlk saraynn varlndan sz edilir. Arap kaynaklarnda ehrin iki kez ( 708, 778 ) Arap istilsna urad kaydedilmitir. 11-12. yzylda Dorylaion'un evresindeki geni ova, zaman zaman Bizans ve Seluklu ordusunun toplanma yeri olmutur. 19. yzylda birok gezgin ve bilim adamnn, bu blgeye yaptklar gezi ve aratrmalar sonucunda, Eskiehir il merkezinin 3 km kuzeydousunda, Porsuk Nehri ile yan kolu Sarsu arasnda kalan geni ovann gney kenarnda yer alan arhyk ren yerinin, antik Dorylaion kentinin merkezi olduu saptanmtr. Tarihe "Dorylaion Muharebesi" olarak geen byk sava, 1097 ylnda hal ordusu ile Seluklu Sultan I. Kl Aslan arasnda, arhyk'n bulunduu ovada yaplmtr. 1175 ylnda da, Bizans mparatoru Manuel Komnenos, Seluklu ordularn geri pskrterek, Sultan II. Kl Aslan' geici olarak ovadan uzaklatrm, savata tahrip olan Dorylaion kentinin kalesini yeniden yaptrmtr. Zamann yazarlarnn vg ile bahsettii bu inaatta Manuel Komnenos'un da bizzat alt kaydedilmitir. Bir yl sonra, Manuel Komnenos'un ordusu II. Kl Aslan tarafndan Miryokefalon savanda yenilgiye uratldktan sonra kent surlar yklm, Dorylaion ve evresi 1180 tarihlerinde tamamen bir Trk yurdu haline gelmitir. Konya'da oturan Seluklu Sultan'na ulaan bir n saha olduu iin Dorylaion bundan sonra Sultann/ Sultaney olarak anlmaya balamtr. Blgeye gelmeye devam eden Trkmen gmenler, yklm olan Dorylaion kalesinin evresine yerlemek yerine burann 3 km kadar gneyinde Porsuk ovasna hakim bir tepenin eteine, gnmzdeki Odunpazar semtine yerlemeyi tercih etmilerdir. Yeni yerleme yerinde savunma kaygs olamad iin kale ve tahkimat duvarlar yaplmamtr.

Seluklu naibi tarafndan mstahkem mevkii olarak kullanlmaya devam eden ykk Dorylaion kalesine kroniklerde Eskihisar/Eskiehir ad verilmi, bu ad da o zamandan gnmze modern kentin ismi olarak uzanmtr. Zaman iinde terk edilen Dorylaion, XVI. Yzyla ait Tapu Tahrir Defterlerinde kk bir ky olarak ehryk (ehr= ehir) ad ile gemitir. Fatih Sultan Mehmet ve Kanuni devrine ait vakf defterlerinde ise arhyk'n saraya tay yetitirmek zere vakfedildii bildirilMektedir. ehryk ky XVII. yzylda dier kyler gibi terk edilmitir. Gnmzde ise arhyk ren yerinin dou eteklerindeki dzlkte her geen gn artan nfusu ile arhyk mahallesi yer almaktadr. arhyk ren yerinde arkeolojik kazlar kazlar ne zaman balad ve ne gibi sonulara ulald? arhyk, Orta Anadolu'nun orta byklkteki, sayl hyklerinden biridir. Ovadan ykseklii 17 metre, ap 450 metre, evresi 1800 metredir. Eskiehir ovasnda en yksek rakml, en byk hyktr. Hy evreleyen bir Aa ehir ve hyn yaklak 300m kadar batsnda Nekropol (mezarlk) alan bulunmaktadr. Bu yerlemenin Eskiehir'in tarihi bakmnda en nemli zellii kentin ilk kurulduu yer olmasdr. Bir dier zellii ise kent merkezine 3 kilometrelik mesafesi ile modern ehrin snrlar iinde bilimsel kazlarla aratrlan, bu byklkte Trkiye'de sayl hyklerden birisi olmasdr.

11

Hem Eskiehir'in hem de Frigya Blgesi'nin yerleim tarihine k tutmas bakmndan buradaki arkeolojik kazlar son derece nemlidir. arhyk'te ilk bilimsel kazlar, 1989 ylnda gerekletirilen yzey aratrmasn takiben ayn yl Prof. Dr. A. Muhibbe DARGA'nn bakanlnda balar. 2005 ylndan itibaren kaz almalar Prof. Dr. Taciser SVAS'n bakanlnda devam etmektedir. Kltr ve Turizm Bakanl Kltr Varlklar ve Mzeler Genel Mdrl, Anadolu niversitesi rektrl ve Anadolu niversitesi Bilimsel Aratrma Projeleri Komisyonu Bakanl'nn maddi ve lojistik destekleri ile srdrlen almalara, Anadolu niversitesi Arkeoloji ve Tarih blmlerinden retim elemanlar ve stajyer rencileri katlmaktadr. Bugne kadar yaplan kazlarda hykte lk Tun a,, Hitit, Frig, Klasik, Hellenistik, Roma ve Bizans kltrlerinin varl saptanmtr. Hyn zirve, gney ve gneybat kesiminde srdrlen kazlarda uydu ve hava fotoraflarndan plan anlalan, byk bir ksm 19. yzyln sonlarnda stanbulBadat demiryolu yapm srasnda temel seviyesine kadar sklen yuvarlak planl Bizans surunun, yarm daire biimli kule ile glendirilmi sur bedeninden geriye kalan kk bir blm ve temel ukurlar ortaya kartlmtr. Ayn kesimde ortadaki ak avluya alan ta temelli ve kerpi duvarl konutlardan oluan Hellenistik dneme (M.. 33030) tarihlenen bir mahalle sektrnn bir blm yer almaktadr. Bu alanda pimi toprak dokuma tezgh arlklar, araklar, kemik deliciler, ineler, saplar ve demir bak gibi eserlerden oluan kk buluntular ele gemitir. Hyn bat kesimindeki kazlarda Roma, Hellenistik ve Frig dnemlerine ait ak avlulu konutlar gn na kartlmtr.Gney yamata srdrlen almalarda ise Frig dnemine ait yaplarn altnda Hitit dnemine (M..13.yzyl) ait ev temelleri, ocaklar ve ortak kullanm mutfak alanlar saptanmtr. Ta temel zerine hafif ahap malzemeden ina edilmi bir ev kalnts ile evin

dousunda zeri sundurmal, iinde frn, tandr, tahl saklamak iin kullanlan silo ukurlar, tme ve ezgi talar ile erzak saklama kaplar olan testi ve iri kpler son derece dikkat ekicidir. Hitit tabakasnda ele geirilen lkenin Prensi /Kral olu nvanl mhr basks; henz Hitite adn saptayamadmz arhyk Hitit yerlemesinin, Bakent Hattua'ya (Boazky) bal bir Hitit eyaleti olduunu ve Hitit egemenliinin en bat ucu olduunu kantlamaktadr. Aa ehir'deki sondaj almalarnda ise Bizans dnemine ait ta ve tula mezarlar ile mezar seviyesinin altnda Ge Roma dnemine ait yap kalntlar ortaya kartlmtr. Nekropolde devam eden almalar, burasnn imdilik Hellenistik dnemden Bizans dnemine kadar srekli mezarlk alan olarak kullanldn gstermitir. Ta sandk, tula, pimi toprak lahit ve oda mezarlardan oluan farkl mezar tiplerinin uyguland nekropolde, mezarlara dorudan gm yapld gibi zellikle iindeki buluntularn yardmyla Ge Hellenistik dneme tarihlediimiz mezarlarda yakarak gmnn yaygn olarak uyguland grlmtr. arhyk'te devam eden kazlar, blgenin zellikle az bilinen Demir a (M.. I. bin yln ilk yars) ve M.. II. bin yldaki siyasi ve kltrel yapsnn aydnlanmasna katklar salayaca iin byk nem arz etmektedir.

12

MEHMET BASAV LLETAIMIZI ANLATI

Lletamza sahip kabilmemiz, sorunlarn zebilmemiz, gelitirilmesine almalar yapabilmemiz ve tantabilmemiz iin nce tanmamz gerekiyor. Tanmamz iin de lletamz her yn ile aratrmamz, bilgileri belgeleri arivlememiz . . gerekiyor. Eskiehir'de lletamz iin bir ariv yok. Aratrmalar da yeterli deil ya da hep yarm kalm. Daha dorusu lletamza sahip kacak, bilimsel almalar yapacak bir kurum ya da kurumlarmzda bir birim oluturulmam. Bu eksiklii gren Eskiehir Sanat Dernei kurulduu 2002 ylnda bnyesinde "Lleta Aratrma Gelitirme ve Tantma Merkezi" oluturup almalarna balamtr. Eskiehir Sanat dergisinin sayfalar arasnda bu merkezin almalarna yer vermektedir.Lletamzn belgeleri zerine, lletamzn nde gelen usta sanatlarmzdan Mehmet Basav ile bir fotoraf zerinden sylei . gerekletirdik. . Eskiehir Sanat: Sayn Mehmet Basav siz lletamzn eski ustalarndan ve lletamzn her safhasnda alm, lleta evresini de tanyan birisisiniz. Bu fotorafdaki kim, l l e t a m i l i y o r, b i z i b i l g i l e n d i r i r m i s i n i z ?

Mehmet Basav: Ad; Avamilolu Ahmet. Avamilolu, soyad kanunundan nce ailenin lakabdr. Soyad kanunu ktktan sonra Beyazta soyadn alm. Ahmet Beyazta'tr. Lletana "Beyazta" da denilirdi. 1870'lerde Karapnar mahallesinde yaam. hraata lleta hazrlyor yani saykal yapyor. . Eskiehir Sanat: hraata hazrlama ve saykal ilemi daha nce hi anlatlmad. Onu anlatrmsnz? .

13

Mehmet Basav: Lletamz kitaplarda yazdna gre yz yldr Viyana'ya ve baka lkelere ham ta olarak gidiyor ve orada sanat eserine dntrlyormutu. Yine kitaplarn yazdna gre lletamz Osmanl dnemimizde lkemizin nemli ihra malmzmt.Lletamz yer altndan karld gibi gnderilmeyip, elden geiliriyor ve yar maml hale getirilip yle gnderiliyormutu. Saykal, temizleme ilemidir, daha ok da parlatma denilir. Ocak'tan yani yer altndan karlan ham ta, nce lleta iin zel satr biimindeki "tahra" ile topra temizlenir, yumru haline getirilir. Sonra kaba ba ile kabas alnr daha sonra frnda kurutulup kee ile parlatlp pamuklara sarlarak standart llerdeki sandklarna konularak gnderilir. Saykal ilemi kee ile zerindeki przleri giderme ve parlatmadr daha dorusu zmparalama ilemidir. Eskiehir Ticaret Odas'nn yaynlad M. inasi Acar'n Eskiehir zaman mekan insan kitabnda yaynlanan bir fotoraf var ve orada da . b u n u g r y o r u z . Eskiehir Sanat: Bize fotorafda grdklerinizi ? anlatrmnz? Mehmet Basav: Fotorafda nce Avamilolu Ahmet Beyazta' elinde kabalama yani temizleme ba ve lleta ile gryoruz. Ban boyu 30 cm'den byk olur. Elindeki bakla tahra izlerini ve setleri temizliyor. Burada lletann tutuluuna dikkatinizi ekmek isterim. Parmaklarnn uuyla tutuyor. Bu taa verdii sayg zerafet ve ustaldr. Ta byle tutulur ve ilenirken destekli tutu diye birey vardr. Bu da

sanatya tan elinde rahat dnmesini salar. Bu ustada onu gryoruz. Sonra nnde dizlerini rten nl var. Bu da tan yere dmemesi iindir. Fotorafda iki tane kalbur var, onlar elek deildir. "Gzer" denilen iplikleri barsaktan yaplm aralar nohut geebilecek elek gibidir. Barsaktan yaplmasnn nedeni ham ta tayabilmesi iindir. Ustann nndeki kalburun altnda . su kab vardr, o da keeyi slatmakta kullanlr. Avamilolu Ahmet bey, patron olduu iin sandalyede oturduunu sanyorum. Esasnda ham ta ihraata hazrlayanlar yerde bada kurarak otururlar, ilerken de kabalama ban kasna dayararak, kazyarak tahradan gelen talarn zerlerindeki son ilemi yaparlar. . Eskiehir Sanat: Saykal ilemi hala devam ediyor mu? ? Mehmet Basav: Benim raklmda, 1960-61 yllarnda bizim sanatlarmzn arasnda yaygnlat, geliti. 1968 ylna kadar ihra vard ve yaplyordu. Pipo ilemecilii geliince 1967-69 yllarnda ihracatn durdurulmas iin lleta ustalar byk mcadeleler verdi ve sadece Eskiehir'de ilenmesi saland. Dnyann Viyana'da ilenerek sanat eserine dnt iin Viyana ta olarak tannan lletamz sadece Eskiehir'de kt ve Eskiehir sanatlarnn ellerinde gz nuru ve yaratclklaryla sanat eserlerine dnt gsterildi. stanbul'daki Nurhan Cevayir, Vitali Taranto, Hayim Pinas gibi lletamz ilenmi olarak pazarlayan isimlerin byk katks oldu hatta msteri isteiyle sanatlarmzn gelimelerine de yararl oldular onlar da unutmayalm. . .

Eskiehir Ticaret Odasnn yaynlad M. inasi Acarn Eskiehir zaman mekan insan kitabnda yaynlanan fotoraf

14

KEANLI AL de Artk Eskiehirli...

brahim GEREDE

Geen aramba gn, Eskiehir Bykehir Belediyesi (EBB) ehir Tiyatrolar'nn yeni oyunu Keanl Ali Destann izledikten sonra azmdan ilk dklen cmleydi: Keanl Ali de artk Eskiehirli oldu Tiyatro kltryle yakndan ya da uzaktan ilgisi olup da Keanl Aliyi tanmayan yoktur. Byk tiyatro ustas Haldun TANER'in 1964'te yazd mzikal oyun Keanl Ali Destan, Trk tiyatrosunun ilk epik tiyatro rneidir. Ali, Sineklida'da oturan bir gentir. lemedii bir cinayetten hapis yatan Ali'nin, efsane kabaday Keanl Aliye nasl dntn, Zilha'ya duyduu byk ak ve dnemin snf atmalarn hem mizahi hem duygusal bir dille anlatan Keanl Ali Destan, tiyatromuzun klasikleri arasnda yer almtr. Keanl Ali Destannda Anadolu'dan gelmi ve yeni evreye uyamam cahil halk smrenler aka izilmektedir. Devlet otoritesinin zayflad, hukuk dzeninin gerektii gibi ilemedii, ekonomik dzensizliin bulunduu, politikaclarn aldatt bu fakir halk; kendini savunacak bir kahramana zlem duyar. te Keanl Ali, o terkedilmi halkn hayali kahramandr. Fakat bu hayali kahramanlk giderek byyen gerek bir kahramanla dnecektir. Tpk oyunda Haldun TANER'in belirttii gibi: nsann eski huyu/ kendine hep bir put yapar/ oldum bittim byle bu/ kendi yapar kendi tapar Keanl Ali Destan ilk kez 1964 ylnda Gulriz Sururi ve Engin Cezzar tarafndan sahnelendi. Yine 1964'te Ynetmen Atf YILMAZ'n evirdii siyah beyaz filmde Fikret Hakan ve Fatma Girik barollerde oynadlar. 1988 ise Genco ERKAL'n ynettii ve rol ald mzikal TV dizisi TRT'de gsterildi. Ayrca bu oyun birok dile evrildi ve birok lkede oynand. EBB ehir Tiyatrolar'nn sahneye koyduu Keanl Ali Destan oyununda ynetmenlii Devlet Tiyatrosu sanats Kazm AKAR stleniyor. Oyunda Mert Krlak, Gonca Yakut, Burcu Tutkun Oru, Berkay Akn, zgr Onan, Mete Ayhan, Tolga Tmer, smail Dndar, Zafer Ergl, Baak Boran Oksal, Serhat Onbul, Savran Perk, Serkan Sezgin, Elin Tezcan, Mustafa Klk, Gamze Demirer, Umut Bazlama, Emre Demirci ve Mehmet Alp Sunaolu'nun da bulunduu 50 kiilik dev bir kadro rol alyor. Ve Eskiehirli bu gen oyuncular oynadklar rollerin hakkn tam olarak veriyorlar. Oyuncularla birlikte oyunun mzikleri, dekor tasarm, k tasarm, kostm tasarm ve dans koreografileri bir harikalar btnl oluturuyor.

Szn z, dnyann ve Trkiye'nin Keanl Ali'si bizim tiyatromuzda ylesine Eskiehirlileiyor ki, grmek gerek Aslnda bence Trkiyeleen ya da dnyalaan Eskiehir'dir nk ilk kez 2001 ylnda Perde! diyen EBB ehir Tiyatrolar, bugn onuncu ylnda gurur duyulacak bir noktadadr: * 2000 ylnda 13 gen oyuncu ile yola kan ehir tiyatrolar bu gn 41 kadrolu oyuncunun yan sra 60'a yakn teknik kadrosu ile yaklak 100 kiilik bir tiyatro konumuna gelmi bulunuyor. *10 yllk repertuar boyunca 60 oyun sahnelenmi ve 2600'e yaklaan temsil says ile toplamda yaklak bir milyon yz bin biletli seyirciye ulalmtr. * lk aldnda tek bir sahnesi olan tiyatro bu gn 6 sahnede faaliyet gstermektedir. * Haftann alt gn oyun sahnelenmekte, her ay ortalama 40 temsil seyirci ile bulumaktadr. * 2006 ylnda balanan uluslararas ocuk ve genlik tiyatrolar festivalinin bu yl altncs gerekletirilmitir. * Yurt ii turneleri srekli klnarak, tiyatronun oyunlarn baka illerde de sahnelemeye zen gsterilmektedir. EBB ehir Tiyatrolar'na emei geen herkese yrek dolusu teekkrler Sevgiyle dostlukla.

15

GZEL ve YARATICILIK-1
Yrd. Do. Faruk ATALAYER

Sanat ve tasarm gzelle dorudan ilikilidir. Ama gzel duyumsamas ve bilincinde: eitenlerinde, eitilenlerinde kafas karktr. Hem bilgisizlik, hem de bilgi kirlilii diz boyu deil, 'beyin boyudur.' Sanattasarm ortammzda, GZEL NEDR 'e uydurmadan palavraya, edebiyat paralamalarndan ezber deyilere kadar garip aklamalar yaplmaktadr. Bu yaz serisinde, gzelin ne olup olmadn irdelenerek, sanattasarmla ilgili insanmzn tutarl ve salam bir kuramsal yap edinmesine, zmsemesine yarmc olmak hedeflenmiti. nk sanat-tasarm ortammzda, gzellikle ilgili bir kirlilik, bir bilinmezlik egemendir. rnein insanmzda en yaygn ve bayat bir tanm olan: gzme ho gelen gzeldir tekerlemesi kol gezmektedir. Bu ucuz tanm ok kolayca sylenmesine karn, anlamn kimse doru drst aklayamamaktadr. dealizmin bilinmezciliine dayanan bu tmelletirmenin erei de, zaten gzeli
nedir anlalmaz klmaktr.

Duygusal esasl, gzellik iin gzellik anlay, sanattasarm kendi iine hapis etmekte, gzellii bilinmeze itip, yaratma gcn daraltmaktadr. erikten, zden, toplumsal anlamlardan gzeli bamszlatrmak, dolayl olarak gzelliin gcn krmaktr. Sanat ve tasarm, tam gzellikle hatta saf denilen gzellikle hibir ilikisi yoktur. Ne olduu bilinmeyen bu tam, saf gzellik; yaratmann ne amacdr, ne de ilevsel varlk nedeni Bu tip yaklamlar, insanlar, ounluu gerek gzelliin etkinliklerinden ala-koyma kandrmacsdr. Gzeli: bir grevi olan, i gren, yararllk salayan her ey olarak tanmlamakta tek yanl bir aklamadr. Bir eye elverili olmayan, ie yaramayan ey ise irkindir denklemi, mekanik ve eksik bir yaklamdr. nk her ie yarayan, yararl olan ey gzel olmamaktadr. Yine trajik bir tanmlamada, gzellii ahlak, ahlaklla balamaktr. Baklmas sevap olan gzeldir yaklam (gzele bakmak sevaptr deyiinde olduu gibi), gzeli inanca baklama dogmatizmidir. Ahlak kavram bir genelleme olup kapsam ok genitir. Ayn ey, iki farkl ahlak anlaynda taban tabana zt lmlenebilmektedir. Dolaysyla gzelin salt ahlakla,
Gze ho gelen gzeldir tekerlemesinin, modern denilen Kapitalizmin geliimiyle birlikte poplerlemesi ve en yaygn tanm durumuna gelmesi rastlantsal deildir. dealist bir denklemi ieren bu tanmlamada bir deimezlik ve tekilik sz konusudur. Salt grme duyusunu ne karmas dnda, bir organn sanki bilin varl-zne durumuna getirilmesi gibi bir arpklk iermektedir. Deimezlii ise; GZE HO GELMEYEN G Z E L D E L D R gibi bir nermeyi iinde tamasndandr. Bu bakmdan, bu denklemin yanllnn bilincine varlmas, hem kuramsal, hem de pratik boyutta yaratc zne tarafndan almas gereklidir. Dolaysyla ncelikle bu denklemi ve ardndaki felsefeyi irdelemek elzem olmutur. Gz, grneni ileten bir organdr. Kendi fizyolojik yasalaryla alan bu organ, iki ince kenarl mercek ile, optik yasalara bal olarak grneni, pigment esasl grntye evirmektedir. In grme merkezine iletilmesinde (Ik, k olarak beyne aktarlmaz. F z y o n l a r l a d n e r e k b e y n e y a n s r. ) ; K GRNTNN BRLETRLMESNDEN, grnenin E L E K T RO M A N Y E T K DA LG A L A R A DNTRLMESNE kadar ardl ilemler, grme

Gzeli ve gzellii; haz, keyif, zevk duygularn doyuran, "holanm ve beeni istemi" znelliiyle tanmlamak eksik ve gdk bir yaklamdr. Bu yaklama gre gzel: beeni duygusuna hitap eden, hoa giden, zevk veren grntlerdir. Holanmak: en geni anlamyla fiziksel-zihinsel olarak duyusal yollarla tat almak, zevk duymak, keyif olmaktr. Gzel olmak savyla biimlendirilmi her ey, hitap ettii kesimde bir haz, bir keyif yaratp, zevk vermektedir. Ama gzeli salt gze ho gelen ey olarak nitelemek; tek bir duyumu merkeziletirip, alglama ve anlamlandrma zenginliinden gzeli yaltmaktr. nk insanda, gzn dnda da zevk veren, holanma yaratan pek ok duyu blgesi vardr. Ayrca olumlu duygulanmlar olan ho, zevk, keyif dndaki ac, keder, hzn, elem, fke, kin vs gibi duygulanmlarda gzelliin kapsamna girmektedir. Dolaysyla gzeli salt olumlu duygulanmlar oluturan biimlendirme olarak snrlamak, yetersiz, yzeysel, eksik bir yaklamdr. nk gzel hotur ama her ho gzel deildir.Yine ksr ve genelmeci bir yaklam: gzeli duygusal taknlk ve tam saflk anlatm olarak tanmlanmaktadr. Byle bir tanmlama, kanlmaz olarak gzelliin amacn, salt kendisi durumun getirmektedir. Sanat iin sanat gibi savlarn ardna snd bu anlayta; gereklilik, yararllk, ilevsellik, toplumsal dinamikleri ateleme, aydnlatma, yanstma vs gibi nitelikler gzetilmemekte, salt biimsel bir gzellik ne karlmaktadr.
16

sinirleri ve beyinzar/korteks tarafndan gerekletirilmektedir.

Bu ilemler asla grnenin tam kopyasn deil, organlarn evrimsel gelimesine uygun bir benzer, andrr GRSEL DUYUYU aktarmaktadr. Grnenin alglanmas, anlamlandrlp anlalmas ise, nceden yaplan bilgi kaytlarna gre olmaktadr. Bu n bilgi birikimine gre anlamada; organsal deiimlerle birlikte, koullanma ve gdlenmelere bal hem ALGILAMA, hem de ANLAMA YANILGILARI OLUMAKTADIR. Tm bu organsal ve bilgisel deikenliklere karn, insann evriminde BLG EDNMEDE en aktif ve egemen organ gzdr.
Dolaysyla insann bilgi birikimlerin yardan ok fazlas (%84 kadar) GRSEL esasldr. Ama TSEL, TATSAL, DOKUNSAL, KOKUSAL, SEZGSEL DUYULAR da, bilgi edinme ve kullanmada ezamanl ilevlere sahiptir. Dolaysyla gerek GZEL, GZELL salt grmeye, gze balamak eksik, hatal ve kastl bir bozma yaklamdr. nsan, asla hazr duygularla domaz. DUYGUSAL GELM, insann sonradan iinden kt topluma, snfa gre kazand i-dnya yaplanmasdr. nsann doula getirdikleri GDLER, GDLER, DRTLER, TKLER, ELMLER/YETLERDR. Yeryznde salt insan, doula getirilen genetik aktarmlar BLG-EMEK ile kaynatrarak, gelimi zihin glerine, DUYGULARA evirebilmektedir. (Hibir hayvan insan gibi duygulara sahip deildir. Hayvanlarn duygulu olarak tanmlanmas, bir insaniletirme davrandr.) Tm duygular gibi GZELLK DUYGUSUDA; sonradan gelitirilen, doulan toplum biimine, snfsal konumuna gre yaplaan bir duygudur. Grsel olarak gzellik duygusu diye alglananlar, insann rendiklerine, beyinsel bilgi koullanmalarna uygun gelen, kimyasal ve hormonsal ilemleri uyaran etkileimlerle oluan duygulanmlardr. Dorudan gzn byle bir seicilii ve deerlendirme yapma bilinci yoktur. Ayrca gz duygu oluturmaz, duygusal tepiler tamaz.
HO/HAZ duygusu da, insann hazr olarak tad bir duygu deildir. Bilgi ve emekle oluurlar. Kald ki HO/HAZHOLANIM/HAZLANMA gibi olumlu duygu nitelemesi bir genelleme olup, dorudan ESTETK HOLANMAYI nitelememektedir. nk ho kavram yzeyselden derine, fizyolojikten estetie kadar pek ok ho duygusu ilemini kapsamaktadr. Yani GZEL, her tr ho duyguyu iermemektedir. Gzel ve gzellikle ilgili ho duygusu, ESTETK HO DUYGUSUDUR. Bu ise insann toplum biimine, snfsal konumuna gre edinip zmsedii bilgilere dayanmaktadr. Dolaysyla biimi, rengi, ls, yzey yaps/dokusu, ktlesi, dzenli, ho olan ey gzeldir

Bu tanmlama, banal, yzeysel, ilkel ve TUTUCU bir denklemdir. ESTETK GZELLE ilikin yaratc kiiliin duyarllk ve anlamlandrmalar, ocuklukta benimsetilip koullandrlan gzellik deerleri, anlamlar ve verileri olamaz. Bunu amak, ncelikle GZE HO GELEN GZELDR tekerlemesinin kstllnn ve ksrlamasnn bilincine varmay gerektirmektedir. Yineleme yaparsak, gzeli salt gze ho gelen ey olarak nitelemek; tek bir duyumu merkeziletirip, alglama ve anlamlandrma zenginliinden gzeli yaltmaktr. nk insanda, gzn dnda da zevk veren, holanma yaratan pek ok duyu blgesi vardr. Ayrca olumlu duygulanmlar olan ho, zevk, keyif dndaki ac, keder, hzn, elem, fke, kin vs gibi duygulanmlarda gzelliin kapsamna girmektedir. Dolaysyla gzeli salt olumlu duygulanmlar oluturan biimlendirme olarak snrlamak, yetersiz, yzeysel, eksik bir yaklamdr. nk gzel hotur ama her ho gzel deildir. (Ayrca irkin ho deildir ama estetiin ana elerinden, gzeli gzel klan kartlardan birisidir.) Geleneksel duygulardan, ocukluk dnemi duygu kalplarndan ARINMADAN, gerek estetik gzellik deerleri biimlendirmek, gelecee kalacak gzelliin; btnln, dengesini, ritmini, ahengini retmek olas deildir. Gzme ho
geleni biimlendiriyorum, iimden geldii gibi yapyorum

demek, ocukluk koullanmalarna dayal geleneksel, izinli, egemenlie uygun bilgilerin taeronluunu, iiliini yapmaktr. Estetik, gerek gzel; beynin, kiiliin yeniden rgtlenmesine dayanr. Geleneksel duygulardan daha fazlasn ierir. ocuklukta yaplanm beyin dzeniyle, edinilmi duyularla ancak GZE HO GELEN EYLER YAPMA memurluundan, nakliyeciliinden te gidilemez. Gzellik yaratcl; gemii yinelemek, kopyalamak deildir. GZELLK ONDUR, DOKUZU DONDUR DYEN TUTUCULARDAN MISINIZ?

denklemi dealizmin eksik tanmlamasdr. nk biimi, rengi, dokuyu, ly, ktleyi ho olarak alglama bilgisi doula deil, sonradan egemen felsefeye, kltre, inanca, cinsellie vs dayal olarak edinilen koullanlm bilgiyle alglananlardr. Sradan, normal insann gzellie ilikin alglamasn ve anlamasn belirlemektedir. Yaratmay, yaratcl belirleyen derin, empatik genilii asla temsil etmemektedir. Gze ho gelen denklemi, bu acdan da
YARATICI ZNENN GZELLK TUTUMUNU

Ekrem BUDAK
iir Kitab

ve

YANSITMA-FADE ETME GCN belirlememektedir.

17

Gngr KBAROLU

ASYA
Yamur yayordu ehrime Tren raylar neyle yklyd bilmiyorum. Yamurda ben Secdal bir bulut gibi dolamaktaydm. kr kr iki cins-i latif dondurma yiyordu. Bir taze ferik agz dolusu svyordu Bir uak geiyordu grltyle Hafiften yalnzlk yayordu gkten Bir opar olan tartyordu insanlar Bir kadn kaldrmlarda dileniyordu Bir kpek sahibini gezdiriyordu Tut ellerimi Asya, debilirim Dmemeliyim Biliyorsun dersem kalkamam Yerle yeksan olurum bir anda

Gvercinler nereye gitti, ya sereler Onlar da m terk etti ehri Sen de hani byle Bir mays akam karmtn mechullere Bir ocuk alyordu kuytuda Bir ihtiyar baatonuyla hzn tayordu evine Afrika gzlm Avrupa huylum Seninle gzeldi hayat be Asya Sensiz hiim Sensiz yoksulum, yokum be Asya. Bir kz sevdiini pyordu Politikacnn biri yalan doru gibi sylyordu. Adamn biri Yediler parknda kuru ekmee talim Gzlerin Grnland Yrein Orta Asya Salarn Amazon Gln Kba Baklarn Meksika Szlerin Amerika Dnyann btn corafyalar Tekmil btn dalar, denizleri volkanlar, nehirleri Hepsi sensin Asya Hangi scak iklimdesin Ayaklarm yor Maysta donuyor gzlerim Asya Tut ellerimi Asya, debilirim Biliyorsun Dersem kalkamam Asya Tut ellerimi Tut Asya

18

ESKEHR SANAT DERNE GENEL KURUL TOPLANTISI YAPTI

Eskiehir'de tm sanat dallarnda faaliyet gsteren Eskiehir Sanat Dernei, Uluslararas ilikileri ve tzndeki eksiklerini tamamlamak zere Olaanst olarak Genel Kurul Toplantsn yapt. lk Ynetim Kurulu Toplantsnda grev blm yaparak Bakanla tekrar ehabettin Tosuner getirilirken , Bakan Yardmclklarna Ali Eldem, Erkan Ukan, nsal Knkl, Genel Sekreterlie Ayhan Oskaylar, Saymanla Ouz Alp Demirolu, yeliklere Zeki nal, Ylmaz Karaca, Engin Yaarlar, Muharrem Ylmaz, Erdoan Ulukan getirildiler. Basn Halkla ilikiler Sevgi Ko, Tantm Asl Gnen, letiim Tayfun Ak, Sosyal ler Turgut Ko, Yayn leri Gngr Kibarolu, Kurumlarla likiler Melek zden, Uluslararas likiler Ayhan zdemir, Aratrma-statistik smail Ok, rgtlenme Mehmet Kahraman Denetim Kuruluna Emin Dal, Harun Yolda, Kaan il seildiler. Tekrar Bakanla seilen ehabettin Tosuner "Derneimizi daha ileriye ve baarl etkinliklere gtrecek yeni yaplanmaya hazrladk. Eskiehir'in kltrel ve sanatsal deerlerine sahip kacak ve sanat eitimi yaplan Eskiehir'e yakr etkinlikler gerekletirilecek" diye konutu.

ESKIEHIR SANAT DERNEGI'NDE YENI DNEM BALIYOR

RESIM, HEYKEL, FOTOGRAF, KARIKATR, IIR, YK, ROMAN YAZMA ve TIYATRO KURSLARI

ESKIEHIR SANAT DERNEGI

Sakarya Cad. No:25/2 Tel: 2302557 - 05353238363

19

SEMH ESEN GNCES

B i z D e l i k l i t a m a h a l l e s i n e A k a l a n mahallesinden geldik. Ev yaptk oraya ve bundan byle Aybey sokakta devam ettik yaantmza. Sokamz ve evre sokaklarn sakinleri ile dost olduk, birlikte yaadk. Acmz, tatlmz pek ok deerlerimizi, paylatk. Zamanla komularmzla akrabadan da yakn . olduk, senelerimiz onlarla birlikte geti. Evimiz kedeydi. Kar kemizde; n ve arkas bahe olan iki katl ev de rahmetli Ebe Fethiye Ablann eviydi. Biz yeni yetme iken kendisi tand. Yalanmt, Alann'nde bir cami yaptrm, komu olduumuzda da Hamamyolu'ndan Valilie giren yolun bandaki hamamnn inaat ti. Hamamn adn "Eligzeller" koymutu, sanrm soyadyd. Ebe ya... Saysz doum gemiti ellerinden. Gecesi, gndz ve tatili bile dourtmakla gemiti. Ona "Deli Fethiye" demilerdi. Adnn deliye kmasnn sebebi vard; ncelikle hem douracak olana, hem de doacak olana kar barp armasyd. Douracak olan korkutur, acsn unutturur. Doacak olana da yine barr arr, "Hadi gel artk" dermi. Hem de en yksek perdeden, fkeyle!.. Deli gibi davranyla doum olur bitermi. Dier bir nedeni de onu gece gndz, uzakyakn douma gtreceklere kar savunma silah olarak betimleyelim. Parasna, rzna dokunulmaz klmak iin "Deli" ye kmt ad. Gnlerden bir gn kapya karak beni ard. Elime bir avu para sktrp, Mahallenin ocuklarn topla da hamama gtr, yarn ykansnlar durulansnlar. Bu para ile simit, gazoz al onlara...gn de mahallenin kadnlarnn olsun" dedi. Peki dedim. Grevimi yerine getirdim. ***

Seneler sonra hamam kapand, i yerlerine dnt. Sebebiyse suyun radyasyonlu olmas dediler. Bilmem orasn. Ancak nezle, grip ve ba arsna kar bir yazma ile alnndan ban skmay ebe anneden rendik. Tpk onun yapt gibi. Bir de ba ars yaparm susuzluk, ite sokamzdan bir portre ama ne portre. Ebeanne denilen bu kadnn komusu da Madam'd... Ayr bir yks vardr Madamn. Zeki beyi kaybetmi, yalnz kalmt. ok uzun yaadmahallenin Madam. amlar iersindeki iki katl evinde yaad veorada ld. Yalnz bana komularyla hi problemi olmadan. Otuz senesi geti karmzdaki evindebenim bildiim. Komular ya sekseni am madam hi yalnz brakmadlar. Yetmi seksenli yllard, madam yatarak olmutu. zellikle dul ve o da yal olan Kamile teyzemiz madamla ilgilenmekteydi. Kamile teyze bir gn beni evirerek madam ldnde nereye defnedileceini sordu. yle ya, Eskiehir'de masatlk yoktu. Onun dini vecibelerini yerine getirecek kimseler de kalmamt. Kamile teyzeye, Belediye bakanndan yardm isteyeceimi syledim ve forml bulundu. Madam lnce Belediye cenazesini alp stanbul'a gtrecek ve . ilgililere teslim edecekti... *** -be gn sonra Kamile teyze nme geti. Yoldan evirdi ve bana mjdesi olduunu syledi: "Madam Mslman oldu" dedi. Kelime-i ahadet getirmi. Artk sorun kalmad, mezarlmza defnedebileceiz ldnde Onun karsndaki evin ikinci katnda gen bir aile vard, talyan kkenli idiler ve -drt yalarndaki erkek ocuklarna "Bambino" derdik. Ailenin ikinci harbi umumi sonras geldiini ve askeriyede grev aldklarn biliyordum. Ancak bize komu idiler ve ellialtm yl ncesinin komuluklarnn ne derece scak olduunu sylememize gerek yok. Mesela yatda fazla misafirimiz varsa yatak yorgan gelirdi komudan. kindi de Hate teyze sokakta oynayan ocuklara zerine tereya srd ekmekleri ikram ederdi. "Yiyin yavrum, ackmsnzdr

20

YK

SAKLAYAMADIKLARIM

Tayfun AK
Kendime sz vermi, yeminler etmitim. Gizli sakl kelerde dahi asla ama asla dilden dudaa getirmeyecek, gvendiim, sevdiim insanlara bile anlatmayacak, yazya dkmeyecek ve becerebilirsem bildiimi bile unutacaktm! Baaramadm... Olmad! Yalln m yoksa alkoln etkisi ile mi bilmem en son anlatacam, asla paylamayacam insanlardan oluan bir masada sradan bir ey gibi anlatmakla kalamayp, sus diyen beynime inat saklamaktan yorulan kalbimdekileri de ekleyerek her eyi ama her eyi en ince ayrntsna kadar bir gzel anlattm. Anlattka aldm. Aldka itim. tike asla unutmadm anladm ayrntlar da ekleyerek... Aklma geldike soukta kalm bir it gibi tm vcudum batan aa titriyor, ensemden balayan engel olamadm bir rperti srtmdan gelip yreime saplanyordu Sabah ba ars ile gzlerimi atm zaman Eyvah, ben ne yaptm! dedim. Masadakileri, hangi ayrntlar nasl ve neler ile anlattm hatrladm an cam ap, akan trafikteki aralardan birinin nne kendimi atsam diye dndm an alan telefon sesi ile kendime geldim. Sanki anlam gibi ? kapda almaya balamaz m? Nasl lmem konusunu netletirene kadar hibir kimseyle grmemem gerektiine karar vererek yatakta kalmamn iyi olacan dndm! Doalgaz ap yatakta kalsam? Cam ap atlasam? Aarabama binip son srat bir duvara arpsam? Bir ip bulup kendimi idam etsem? Yamalara gidip uurumlardan atlasam? Ne yaparsam yapsam ama yok olsam! Yoksa olacaklara dayanmam, katlanmam, yaamam . mmkn bile deil. Yallktan anlattm desem daha enem bu kadara kadar dmedi ya! Sarholuktan desem eve arabamla dndme . gre bu da mmkn deil. l d r m a k i t e n b i l e d e i l A n l a t t m o l ay n kahramanlarndan bazlar olay unutmu, bazlar lp gitmi iken imdi bunlar dilden dudaa getirmek Ne yani bu srla lrsem cehenneme mi gideceimden korktum acaba? Bu da mmkn tabii ama ben hibir zaman bu kadar inanl olmadm . ki Dn geceyi ve dnn gndzn dndm an iime bir scaklk akt ve o an anladm ki ben dnn gndzn yaadm herhangi bir yln herhangi bir gn yam ne olursa olsun, ne imi, ne kadar imi olursam olaym her eyi ama her eyi dnp tekrar tekrar anlatabilirim! Yaanm ne varsa hepsi dnn gndznde karlatm o gzlerde vard. Yaanmak istenen bir hayatn korkun arl altnda, istenmeyen bir hayat yayor oluuma bir anlam bir mana veremeden ! B u g n l e r e k a d a r ke n d i m d e n , d u y g u l a r m d a n , hissettiklerimden ve hepsinden nemlisi yaamak istediklerimden kaarak, dayatlan bir hayat yaadm anlamann eziklii ierisindeydim, yatamn sarp sarmalayan . koruyan scaklnda. Yllardr kahrm eken, beni ben yapan ve her zaman her yerde yanmda olan bana ben olduum iin katlanan insann yzne imdi utanmadan, sklmadan nasl bakacam! Nasl katlanacak o kadn bana: Dn ve dn anlattklarm duyduktan sonra! Peki, katlanmak isteyecek mi? yle ya neden katlansn ki Ben olsam katlanr mydm? Benim gibi baarsz, yeteneksiz, hi bir ey olmay baaramayan bir adama... imdi ne olacak? alan kap ve telefon hl almadna, kahvalt hazr kalkmyor musun? diye arlmadma gre . evde yalnzm demek ki. Kime, nasl izah edebilirim ki bu anlattklar m? Bu anlatlanlar daha ben kendime bile izah edememi iken, imdi ona izah edeceim ki! Herkesin can cehenneme de nsan bir basar iki basar, bakar aan yok eker gider. Bu kadar srarc olmak da artk arszla girmez mi? aldn; aldn; aldn baktn aan yok kapatrsn. Yok, illa ki sonuna kadar aldracak; olmad bir daha bir daha arayacak. Baktn aan yok gidersin. Baktn cevap veren yok kapatrsn telefonu. Bunlar yle mi ya pes etmek nedir bilmezler ki. Ne sama ne gereksiz bir ey iin rahatsz etmek istemektedirler, beni kim bilir? Hem amama hakkm yok mu? Byle bir hakk kullanmak istiyor olamaz mym? Kendi kendimle ba baa kalarak lm eklimi semek istiyor olamaz mym? Ya da ne bileyim ite her ey olabilir. O yanmda olsa belki iki kiilik yaanmas gereken ve bir nc kiiye asla yer olamayan bir faaliyet iinde olduumuz iin alan eylerle ilgilenmek istemiyor olamaz myz? O, bu, u, yle, ya da byle amyorum. Amayacam var m tesi Pes et artk, d yakamdan, git bakalarn rahatsz et. Ne var lan ne var? Ha Anne sen misin? Yok, canm sana der miyim, son zamanlarda birisi aryor ve konumadan kapatyor. Gene o sandm, yoksa Efendim, niye hemen mi amadm? ey Dutaydm, o mu? O bu sabah arkadalar ile Ne duydun? Yok, artk daha neler. Yapma anne olur mu yle bir ey canm? Bugn ocuumuzu evlendirsek torunumuz olur bize hi yle eyler yakr m? Tamam, anne, geldii zaman sylerim seni arar. Anne kap alyor. Tamam, anne ben seni ararm. Anne, kap alyor. Anne, anne tamam, ltfen! Yeter be, nasl kap almak yle. Hem baryor hem kapya yryorum. Geliyorum imdi yanna sorarm ben sana! Bu kadar srarla kap alnr m ...... . kardeim?

21

Kap amama hakk m kullanmama neden engel oluyorsun! Hem sen pes etmeyi acaba evde yoklar deyip ekip gitmeyi bilmiyor musun? O hmla kapy atm zaman karmda o ! v a r d ! Bu dnyada yatanda lm eklini yalnz bana seme hakknn elinden alnmas kadar hakszlk olur mu? Ama oluyor. Kimi telefon, kimi kap, kimi yokluu ile taarruza gemi iken imdi ben nasl planlayabilirim ki lm eklimi? lm eklimi planlayamaz isem nasl lebilirim? Nasl hayatma son verebilirim? Her ey hayatma yn veremediim, gerekli kararlar alamadm, aldm hibir kararn arkasnda duramadm iin bama gelmedi mi? Her eyime, yapacam her eye, hep bakalar karar verdii iin ? deil mi ki bugn bu haldeyim? imdi git desem! Ya da buyur etsem! Yllar sonra baz eyleri anlattm birileri ona nasl yetitirdi? Nereden bildi olanlar da ertesi gnn sabah at kap kapma dayand? Peki, evde olmadma ikna olmayarak neden gitmedi de srarla kapm almaya devam etti? Hadi her eyi bir kenara brakacam. Onu ikna etmeyi, geri dnp benimle yaamaya devam etmesi gerektiini anlatmaya alacam ama bu nasl rendi de kapma dayand, hayret! Kapma dayanan ona nasl anlatacam? Ne diyeceim imdi? Yeminler etsem, haberim yok desem, neden geldiini bilmiyorum desem? Dnn gecesinde yaanlanlardan sonra dnp bana inanr ? m ki? Ben olsam, ne halin varsa ne byersen ye der eker gider ve bu defteri burada kapatrm! Nah kapatrsn! Sende o kadar kararllk ne gezer. Hadi var diyelim. Hadi bu karar aldn diyelim. Peki, bu kararn arkasnda durabilecek misin? Buna dayanabilecek misin? Hadi dayandn diyelim sonuna kadar aldn kararnn arkasnda durabilecek misin? Hadi durdun diyelim. Bunu devam ettirebilecek misin? Hadi devam ettirdin diyelim ayn kararllkta olabilecek misin? Ayn . kararllkta olaylara bakabilecek misin ? Misin? miyim? miyim? miyim? miyim? O kadar ok soru iareti var ki hayatm da. imdi seni ieri alsam mym? Almasam mym? Soru sorsam mym? Sormasam mym? ? Ne desem bana uymuyor. Bana uyan tek ey ekip gitmek. Onu, seni ve hayat; kararl, dimdik ayakta durmaya bilenlere braksam evet, evet en iyisi belki de bu yle ya

Dou Karadeniz Turlar Gap Gezisi anakkale/Assos Gezisi Uluda ve Kartepe Gezisi Otel Rezervasyonlar Tren, Otobs, Uak Biletleri Tm Ara Organizasyonlar

Web sitemizdeki e-galerimizde yemiz Seramik sanats ENSAR TAYILDIZ'n ve Samsun'dan Heykeltra TMUR TEKTA'n sergileri

www.eskisehirsanatdernegi.org

22

LSE RENCLER FOTORAF YARIMASI

Eskiehir Sanat Dernei'nin 4 yldr geleneksel hale getirerek Eskiehir Lions Kulpleri ile dzenledii "Gelien Eskiehir'in Bugnnn Belgelenmesi" konulu Eskiehir Lise rencileri Fotoraf Yarmas sonuland ve Eskiehir Eti Arkeoloji Mzesinde dzenlenen trenledlleri verildi, . sergisinin al yapld. Fotoraf sanats, Eskiehir Sanat Dernei Fotoraf Birimi sorumlusu Yasemen Solakolu, Ressam, Fotoraf sanats, Eskiehir Lions Kulpleri Temsilcisi Sevgi Ko, Anadolu Ajans Eskiehir Temsilcisi Tarkan Demir, Fotoraf sanats Ayhan Oskaylar, Sanat yazar, Eskiehir Sanat Dernei Bakan ehabeddin Tosuner'den oluan seici kurulun deerlendirdii yarmaya 19 liseden 155 fotoraf katld. Birincilik dln: Trk Telekom And. Mesl. Lisesinden Merve Ece zatan, kincilik dln: Geliim Kolejinden Doukan Klgmen, nclk dln: Eskiehir Anadolu Lisesinden Feride Gl Kele, Mansiyonlar: zel Atayurt Okullarndan Kemal Kaya Bayramolu, TED Eskiehir Kolejinden Tamer Kuma ve Pelin Minsin, Atatrk End. Mes. Tek. Lisesinden Kasm Emre Anl, Yunus Emre And. Tek. Mes. . Lisesinden Yaam Doan kazandlar. dl treninde konuan Eskiehir Sanat Dernei Bakan ehabeddin Tosuner " Fotorafla ilgilenenlerin saylar artk lkelerin gelimilik gstergelerinde yer alyor. lkemiz kitap okuma zrll gibi bu alanda da grnyor. lkemizde fotorafla ilgilenenler Ortadou lkelerindeki kadar. Daha ok fotoraf etkinlikleri gerekletirmek zorundayz. Fotorafla ilgilenmek kiinin kendisine zaman ayrmas, evresini tanmas iin nemli olduu kadar gzellikleri birbirine tamas, paylamas iin de nemli. lkemiz fotorafla ilgilenmek iin en zengin grntlere sahip" diye konutu.

Merve Ece ZATAN (T. Telekom And. Tek. Mes. Lisesi)

Doukan KLGMEN (Geliim Koleji)

23

Feride Gl KELE (Eskiehir Anadolu Lisesi)

Yaam DOAN ( Yunus Emre And. End. Tek. Mes. Lisesi)

Kasm Emre ANIL (Atatrk End. Tek. Mes. Lisesi)

Kemal Kaya BAYRAMOLU (zel Atayurt Okullar)

Tamer KUMA (TED Eskiehir Koleji)

Pelin MNSN (TED Eskiehir Koleji)

24