El Furkan Beyne Evliyai'r-Rahman Ve Evliyai'-eytan Allah'n Velileri le eytann Velileri Arasndaki Fark

NDEKLER Giri nsanlar Arasnda Allah dostlar Bulunduu Gibi, eytann da Dostlar Olmaktadr Allah Dostlarnn En Ycesi ve En stn Hi Kukusuz Nebi ve Resullerdir Resullerin stn, Nebi ve Resullerin En Son Halkas Muhammed Aleyhisselamdr Resul Sevmeden, Ona Uymadan, Takibisi Olmadan Hi Kimse Allah'n Dostluunu Kazanamaz mann Esas (Allah Resul Muhammed (s.a.v.)'e Uymadka Kfrn Bataklndan Kurtulmak Hi Kimsenin Haddi Deildir. ) Allah' Zikretmek Demek, Allah Resulnn Getirdii Gerek Kaideleri Hayata Uygulamaktr Bir Kimsede Allah Dostluundan Bir Pay Bulunaca Gibi, Kfr ve Nifak Orantsnda da Allah Dmanlndan Bir Hisse Bulunmaktadr Allah Dostlar ki Blme Ayrlmaktadr nsanlarn Dereceleri Muttaki Mminler Allah'n, Mmin, Muttaki Kullar Kendi man ve Takvalarna Gre, O Derecelerde Yerlerini Alrlar Bir Kul Takva Sahibi Bir Mmin Olmadka, Allah'n Dostluuna Ulaamaz Mubah lerde, Allah Dostlarn brlerinden Ayracak zel Bir Alamet ve aret Yoktur Sufi ve Fukara Deyimleri Kukusuz, Kafirlerle Savamak En Byk Cihaddr Masum Olmak Velayetin Bir art Deildir Sddklk Mertebesi, Muhaddeslik Mertebesinden ok Yukardadr Allah Resulnden Bakasnn Sz, Hem Kabul Edilebilir, Hem de Reddedilebilir Harikulade Olaylarn ve Keiflerin Kabulnde l Gerek Ve Tek Din Allah'n Dinidir Btn Peygamberler, Evliyadan ok stndr mmetin En nde Olan Ashaptr Veliler Ancak Vahye Uyar Felsefe Ve Vahiy Vahded-i Vcud Telakkisi bni Arabi ve Vahded-i Vcud Felsefesine Reddiye Yaratmak ve Hkmetmek (Emir) Sadece Allah'a Ait Bir Vasfdr ve Yalnz O'na Aittir. (Onun hakkdr.) Her Kul Tevbe ve stifar Etmeye Daima Muhtatr Hi Kimse, Kaderi Kendi Gnahlarn rtecek Bir Sebep Olarak leri Sremez Allah'n nzal Buyurduu eriatla, Tevil ve Tebdil Edilmi eriatlarn Birbirinden Ayrmak Dini (Terii) ve Kevni (Tekvini) Kanunlar Allah Dostlar le, eytann Dostlarn Birbirinden Ayran En Geerli Endaze / l Hakiki Allah Dostlarnn Mucize ve Kerametleri Sahabenin Kerametleri

Dier Mslmanlarn Kerametleri Olaand Dier Olaylar Allah Dostlarnn Kerametleri le, eytanlarn Dostlarnda Grlen Hokkabazlklar Arasnda Pek Byk Farklar Vardr Kabirlerden Yardm Dileme Olaand Olaylara Kar Taknlan Tutumlar alg, Sema ve Benzeri eyler Kerametin Amac Ancak Doruluktur Kerametlerin, man ve Takvaya Dayanmas arttr Yce Allah, Muhammed Aleyhisselam Btn nsanlara ve Cinlere Gndermitir GR SAYFASI

Giri (yi bilinmelidir ki) Allah'n dostlarna hibir korku yoktur ve onlar zlecek de deildirler. (Yunus : 62) Yalnz Allah'a hamdederiz. Sadece O'ndan yardm bekler, doru yola gtrlmeyi yalnz O'ndan talep ederiz. Gnahlarmzn balanmasn yalnz O'ndan niyaz eder; nefislerimizin ehvetlerinden ve sapmalarndan doan kt ve irkin hareketlerimizin belalarndan sadece ve sadece O'na snrz. Allah bir kimseyi doru yola getirmise, onu o doru yoldan ayracak yoktur. Kimi de eri yola saptrmsa, o eri yoldan doru yola getirecek gte hi kimse bulunmaz. Allah'dan baka itaat / ibadet edilecek hibir ilahn, merciin bulunmadna iman ederiz. O birdir. Ei ve orta yoktur. Muhammed O'nun kulu ve elisidir. Bundan hibir phemiz yoktur. Allah, onu, btn dinlerin tamamlaycs ve dosdoru yola gtrc bir nder olarak gndermitir. Byle olduuna Allah da ahittir, ben de kesinlikle ehadet ederim!.. Allah, dinleri tamamlayc olarak gnderdii kendi Resuln, kyamete yakn bir zamanda tebir edici, kt sonulardan sakndrc, Allah'n doru yoluna arc olarak gndermi ve onu, karanlklarn perdesini yrtan bir meale, alemi aydnlatan bir parlak gne klmtr. nsanlara, sapk yollardan kurtulup doruyu bulma arelerini gstermi, ilmini retmi, azgnlklardan kurtulmann prensiplerini onunla gstermi; kr gzleri onunla am, sar kulaklar onunla duyar hale getirmi, gereklere kapanm kalbleri onunla parlatp am; hak ile batln, doruyla erinin, sknetle azgnln, imanla kfrn, cennet ehli talihlilerle cehennem ehli

talihsizlerin, Allah dmanlar ile dostlarnn arasn onunla ayrm, gerekleri onunla tebli etmitir. O hak ile batln arasnda tek terazi, tek ablondur.

Allah'n Resul Muhammed, kime Allah'n dostu gzyle bakarsa, o kimse gerekten de Allah'n dostu, kime de dman gzyle bakarsa o da Allah'n dman olur; eytann ise dostu olur. Yce Allah kendi kitab olan Kur'an Kerimde buyurmaktadr: Allah'n insanlardan dostlar vardr, fakat eytann da insanlar arasnda dostlar vardr. Yce Allah bu ve buna benzer ifadeleri defalarca kullanm, kendi dostlar ile, eytann dostlar arasndaki fark defalarca ayrmtr: (yi bilinmelidir ki) Allah'n dostlarna hibir korku yoktur ve onlar zlecek de deildirler. Onlar, iman edip (gerektii gibi Allah'tan) saknanlardr. Onlara dnya hayatnda da, ahiret hayatnda da mjdeler vardr. Allah'n szlerinde deiiklik yoktur. te bu en byk baar en byk kurtulutur. (Yunus: 62,63,64) Allah iman edenlerin velisidir. Onlar karanlklardan nura ulatrr. Kafirlerin velileri (ise) tauttur. Onlar nurdan karanlklara ulatrr(lar). te onlar ate ehlidirler.Orada ebedi kalacaklardr. (Bakara: 257) Ey iman edenler! Yahudi ve hristiyanlar dostlar edinmeyin! Onlar birbirlerinin dostudurlar. Sizden kim onlar dost edinirse, phesiz o da onlardandr. Muhakkak ki Allah, zalim bir kavme hidayet etmez. Kalplerinde hastalk olanlarn; bize bir ktlk isabet etmesinden korkuyoruz diyerek onlara kotuklarn grrsn. Umulurki Allah, katndan bir fetih veya bir emir getirir de onlar nefislerinde gizledikleri eyden dolay piman olurlar. man edenler derler ki: Sizinle beraber olduklarna dair btn gleriyle Allaha yemin edenler bunlar mdr? Onlarn amelleri boa km ve hsrana urayanlardan olmulardr. Ey iman edenler! Sizden kim dininden irtidat ederse Allah, kendisinin onlar sevdii, onlarn da kendisini sevdii, mminlere kar alak gnll, kafirlere kar izzetli, Allah yolunda cihad eden ve knayann knamasndan korkmayan bir kavim getirir. te bu, Allahn fazldr. Onu dilediine verir. Allah Vasidir, Alimdir. Muhakkak ki sizin dostunuz Allah, Onun rasul ve namaz klan, zekat veren, rku eden mminlerdir. Kim Allah, rasuln ve iman edenleri dost edinirse... Muhakkak ki galib gelecek olan Allahn hizbidir. Ey iman edenler! Sizden nce kendilerine kitap verilenlerden dininizi alay ve oyun edinenler ile kafirleri dost edinmeyin! Eer mmin iseniz Allahtan saknn! (Maide: 51-57)

Gerek dost yle anlatlyor ayetin mealinde: te burada hakiki dostluk ve kudret Allah'ndr. Mkafatlandrma bakmndan hayrl olan da, sonulandrma bakmndan da hayrl olan O'dur. (Kehf: 44) eytann dostlarndan da yle bahsetmektedir Ulu/Yce Allah ayetlerinde mealen: Kur'an' okuyacan zaman huzurdan kovulmu ve eytandan Allah'a sn. eytann, inananlar ve sadece Rabbine tevekkl edenler zerinde hibir etkisi ve nfuzu olmayaca muhakkaktr. Onun emrini dinleyenler, onu kendilerine dost edinenler sadece Allah'a e koanlarn arasnda bulunur. (Nahl: 99) man edenler Allah yolunda savarlar. nkar edenler ise taut yolunda savarlar. O halde eytann dostlarna kar savan. phe yok ki eytann tuza pek zayftr. (Nisa: 76) Meleklere, Adem'e secde edin demitik de, o kendini beenmi iblisden baka btn melekler secde etmiti. O eytan cinlerdendi ve Rabbinin buyruu dna kmt. Ey insanlar! Beni brakp da, onu ve soyunu kendinize veli mi ediniyorsunuz? Halbuki o sizin apak bir dmannzdr. Zalimler iin bu ne korkun sonular douracak bir deimedir. (Kehf: 50) (Allah'n mkafatn hak eden) o kimselere baz insanlar: Muhakkak ki insanlar sizin iin ordu topladlar, onlardan korkun dediklerinde bu onlarn imann artrd ve: Allah bize yeter, O, ne gzel vekildir dediler. (Bylece onlar) kendilerine hibir ktlk dokunmadan Allah'n nimeti ve fazl ile geri dndler ve (bu hareketleriyle) Allah'n rzasna uydular. phesiz ki Allah, son derece byk ltuf sahibidir. (Ali mran: 173,174) Hz. brahim babasna yle demekteydi: Babacm, eytana kulluk etme! nk eytan Rahman olan Allah'a isyan edip bakaldrmtr. Babacm! Dorusu sana rahman olan Allah tarafndan bir gazabn ve azabn dokunmasndan korkuyorum ki, bu gazab seni eytann velisi (dostu) olarak brakr! (Meryem: 44,45) Ey iman edenler! Benim de dmanm, sizin de dmannz olan kimseleri dost edinmeyin. Siz onlara sevgi gsteriyorsunuz. Halbuki onlar, size gelen hakk inkar ettiler. Peygamber'i ve sizi, Rabbiniz olan Allah'a iman ettiniz diye yurdunuzdan karyorlar. Eer benim yolumda cihad etmek ve benim honutluumu kazanmak iin kmsanz, onlar dost edinmeyin. Onlara olan sevginizi gizlersiniz. Ben, gizlediinizi de, aa vurduunuzu da bilirim. inizden her kim bunu yaparsa, hak yoldan sapm olur. (Mmtahine: 60/1) indekiler

 nsanlar Arasnda Allah dostlar Bulunduu Gibi, eytann da Dostlar Olmaktadr nsanlar arasnda Allah dostlar bulunduu gibi, eytann da dostlar olmaktadr. Bu keyfiyeti iyice anladktan sonra, bunlarn arasndaki fark bir iyice belirtmek gerekmektedir. Aynen Allah ile Resul nasl ayrmsa, beyanlaryla apak belirtmise ylece belirtelim. Allah'n dostlar sadece Allah'dan gerei gibi korkan ve hibir ard niyetsiz emirlerine itaat eden mminlerdir. Allah byle olan dostlarn vyor: (yi bilinmelidir ki) Allah'n dostlarna hibir korku yoktur ve onlar zlecek de deildirler. Onlar, iman edip (gerektii gibi Allah'tan) saknanlardr. (Yunus: 62,63) Buhari ve dier hadisilerin rivayet ettikleri sahih bir hadisde, Ebu Hureyre Allah'n Resulnden unlar nakleder: Yce Allah'm bana buyurdu ki: Kim benim bir velime / dostuma dmanlk ederse bana kar sava amtr. Kulum bana ancak emrettiim ve farz kldm ibadetle yaklar. Ve devaml nafile ibadetlerle bana yakn der. yle ki ben de onu sevmeye balarm. Onu sevince de, duyan kula, gren gz, tutan eli, yryen aya olurum. Artk o benimle duyar, benimle grr, benimle tutar, benimle yrr. (Yani grmesi, iitmesi, tutmas ve yrmesinde hep benimledir, benim rzam dnr.) Benden bir ey isterse elbette ki veririm. Bana snrsa onu korurum. Yaptm hibir ite tereddt etmedim. Yalnz, mmin kulumun ruhunu almakta tereddt ettim. O lmden tiksinir, ben de nn holanmad eylerden holanmam. Fakat lmden kurtulu yoktur. (Buhr (6502) Ahmed; (6/256) buna yakn lafzlar ile Aie'den) Bu hadis, Allah dostlar hakknda rivayet edilen en gerek bir hadisdir. Yce Resul bu hadislerinde, Allah dostlarna dmanlk yapmann Allah'a sava amak anlamna geldiini beyan ediyor. Korkun bir su olduunu belirtiyor. Bir baka hadisde yle buyrulmaktadr: Ben dostlarmn intikamn dmanlarmdan alrm, fkeli bir aslann intikam almasna benzer bir biimde. Evet durum budur. nk Allah'n dostlar; - Allah'n istedii biimde iman eden ve O'nu kendisi iin yegane sevgili olarak kabul eden, - sevdiini seven, sevmediini sevmeyen, - rza gsterdiine rza gsteren,

- holanmadndan holanmayan; - O'nun emrettiklerini emreden, - yasakladklarndan kandran bahtiyarlardr. - Allah kime iyilik yaplmasn isterse, bu dostlar onlara iyilik ederler, kime de emretmezse, ona engel olurlar. Tirmizi'nin kaydettii bir hadisde buyrulmutur: man konusunda en salam tutanak, Allah iin sevmek, Allah iin buz etmektir. Ebu Davud'un kaydettii bir hadisde de yle buyrulmaktadr: Kim Allah iin sever, Allah iin buzeder, Allah iin verir, ve Allah iin menederse, gerekten de o kimse imann tamamlamtr. Bazlar: Allah dostlarna veli denmesinin sebebi, bu dostlua erienlerin Allah'a kar eda edilmesi gerekli olan itaati eksiksiz ve kesintisiz yaptklar iindir demilerse de, az yukarda yaplan tarif daha uygun bir ifadedir. Yani Veli; Allah'a yakn kimse demektir. Veli; Allah'n sevdii, honud/raz olduu, buzettii, emrettii, menettii eylerde, Allah'a uygun bir yol tutturan kimse olduuna gre, ona dmanlk eden Allah'a dmanlk etmi saylr normal olarak. Nitekim Yce Allah mealen buyurmaktadr: Ey iman edenler. Benim de, sizin de dmannz olanlar kendinize dost edinmeyin. (Mmtehine: 1) indekiler

Allah Dostlarnn En Ycesi ve En stn Hi Kukusuz Nebi ve Resullerdir Allah dostlarnn en ycesi ve en stn hi kukusuz nebi ve resullerdir. Nebi ve Resul arasnda da en stn elbette ki Resullerdir. Resullerin en stnleri de, l-ul-azm olan Nuh, brahim, Musa, sa

ve Muhammed aleyhisselamdr. Allah yle iaret buyurmaktadr bu durum iin: Allah'n Nuh'a buyurduu eyler size de din olarak seilip verilmitir. Sana vahyettik; brahim'e, Musa'ya ve sa'ya buyurduk ki: Dine gerei gibi bal kaln ve onda ayrla dmeyin. (ura: 13) Dier bir ayette de mealen yle buyrulmaktadr: Hani ya nebi ve Resullerimizden kesin sz almtk. Senden de ey Muhammedi Nuh'dan, brahim'den, Musa'dan ve Meryem olu sa'dan da salam bir sz almzdr. Allah dorulardan doruluklarn sormak ve kafirlere can yakc azab hazrlamak iin bunu yapmtr. (Ahzab: 7, 8) indekiler

Resullerin stn, Nebi ve Resullerin En Son Halkas Muhammed Aleyhisselamdr Resullerin stn, nebi ve Resullerin en son halkas, ktlklerden saknanlarn nderi, beeriyetin efendisi, nebi ve Resul ruhlarnn imam ve har gnndeki toplant gnnn hatibi Hz. Muhammed aleyhisselamdr. O nce gelenlerin de sonra gelenlerin gbta ile baktklar, Makam- Mahmud un sahibidir. Livaul hamd ile Havz Kevser in sahibi zuhurudur. Kyamet gn, yaratlmlarn efatsdr. Vesile ve fazilenin gzeticisidir. Allah onu en yce ve en kymetli kitabyla gndermi ve kendi dininin en stn ve kapsaml prensiplerini ona nasip buyurmutur. Ona ve mmetine, gelmi gemi mmetlere verdii faziletler, eref ve iyiliklerin iki katn vermitir. Onun mmetini insanlar arasnda kan en hayrl mmetlerin de zerinde saymtr. Allah Resulnn mmeti en son yaratlan mmet olmasna , ramen, tekrar dirilme esnasnda en nde dirilecek olan mmettir. Rivayet edilen bir hadis bu konuya aklk kazandrr: Bizler en son mmetiz. Fakat kyamet gn nde yryenleriz. Onlara bizden nce, bize de onlardan sonra kitap verilmitir. te bu gn, onlarn ekime konusu yaptklar cuma gndr. Allah bizi buna irad etti. nsanlar bunda bize uyacaklar. Cumartesi Yahudilerin, arkasndan gelen pazar da

hristiyanlarn gndr. Bir baka hadisde de: Kyamet gn yer, en nce bana yarlr. Cennetin kapsna gelerek almasn isterim. Cennetin bekisi melek sorar: Kimsiniz? Ben cevap veririm: Ben Muhammed'im! Beki melek der. Sizden daha nce hi kimseye amamakla emrolundum. Allah Resul Hz. Muhammed ve onun mmetinin faziletleri burada saylamayacak kadar oktur. Allah onu ilk gnderdii an, kendi dostlaryla dmanlar arasnda onu tam bir ayarm noktas kld. Beerden hibir kimse, onun getirdii gereklere inanmadka ve ona btnyle balanmadka, Allah'n dostu olamaz. Bu sebepten tr, Allah'n Resuln sevip saymadan Allah dostu olduunu iddia edenler yalancdrlar. Resule dmanlk edenler ise, muhakkak ki, Allah'n dman, eytann has dostudurlar. indekiler

Resul Sevmeden, Ona Uymadan, Takibisi Olmadan Hi Kimse Allah'n Dostluunu Kazanamaz an byk Allah mealen buyuruyor ki: De ki: Eer siz Allah' seviyorsanz bana uyun! Allah da sizi sevsin ve sularnz balasn. Allah ok affedici ve ok merhamet sahibidir. (Ali mran: 31) Hasan- Basri (r.a) buyuruyor ki: Bir millet Allah' sevdiini iddia etmi, onlara imtihan maksadyla u ayet indirilmi:

Kim Resule uyarsa, Allah onu sever. Evet, anlalyor ki, Resul sevmeden, ona uymadan, takibisi Olmadan hi kimse Allah'n dostluunu kazanamaz ok kii bunun aksini dnr ve itikad ederler. Halbuki ise, Allah'n dostluundan uzak kimselerdir bu kiiler. Yahudi ve Hristiyanlar da Allah'n dostu olduklarn iddia ederler. O'nun sevgili kullar olduklarn ileri srerler. an yce olan Allah, bunlara yle cevap veriyor mealen: Yahudi ve Hristiyanlar Biz Allah'n oullar ve sevgilileriyiz, dediler. yleyse gnahlarnzdan tr size niin azab ediyor. Siz sadece Allah'n yaratt insanlarsnz, de. Allah dilediini balar, dilediine azab eder. Gklerin ve yerin ve her ikisinin arasnda bulunanlarn hkmranl Allah'ndr. Dn ancak O'nadr. (Maide: 18) Baka ayetlerde de bu konu zerinde durulmaktadr: Cennete ancak Yahudi ve Hristiyan olanlar girecek dediler; bu onlarn bo kuruntulardr. Ey Resul! Sen de de ki: Sznz doru ise delillerinizi getirin. Hayr yle deil; iyilik Rabbinin katndadr. Onlara hibir korku yoktur, onlar asla mahzun da olmazlar. (Bakara: 111, 112). Puta tapc olduklar halde, Araplar Mekke'de kaldklar ve Kabe'ye yakn olduklar iin, Allah'n dostu ve yakn olduklarn ileri srerlerdi ve kendilerine hibir faydas olmayan bu durumlarndan tr bakalarna kar stnlk taslamaya alrlard. Allah Kur'anda onlarn bu budalaca bbrlenmelerine karlk yle buyurmaktadr mealen: Ayetlerim size okunurdu. Fakat siz byklk taslayp gece aznza geleni syleyerek ardnza dnyordunuz. (Mminun: 66) Hani o kfre sapanlar / kfirler , seni bir yere kapamak veya ldrmek, yahut da srmek iin hile ve tuzak kuruyorlard. Allah onlar dzen kurarken dzenlerini boa karyordu (Allah da karlnda tuzak kuruyordu). Allah dzen ve tuzak kuranlarn (tuzaklarna karlk verenlerin) en hayrlsdr. Ayetlerimiz onlara okunduu zaman ittik, iittik; istesek biz de aynn syleyebiliriz. Bu sadece eskilerin bir masaldr. derler. (Enfal: 30, 31) Bu ayetlerle, mriklerin, yani Allah'a ortak koanlarn, Allah dostlar ve Allah evinin gerekten komular olmadklar beyan ediliyor. Gerek dostlarn, Allah'dan gerei gibi korkanlar olduu ifade ediliyor. tibar edilebilir hadis kitaplarmzdan Buhari ve Mslim'de, mer bin Abdlaziz'den yle naklolunmaktadr: Allah'n Resulnden duydum. O dedi ki: Dorusu, falan soy benim dostlarm deildir. Benim gerek dostlarm Allah ve salih mminlerdir. Bu hadis-i erif Allah'n u yce buyruuna uygun dmektedir: Bilin ki Allah, kendi Resulnn dostudur; bundan sonra da Cebrail, salih mminler ve melekler onun

yardmcsdr. (Tahrim: 4) Salih mminler, takva sahibi olup Allah'n dostluunu kazanan gerek bahtiyarlardr. Bunlar arasnda, Ebu Bekir, mer, Osman, Ali (r.a.) ve aa altnda Allah'n Resulne biad edenleri zikretmek gerekir. Bu biada katlanlarn says bin drtyze yakndr ve hepsi de cennetliktir. Nitekim Allah'n Resul buyurmulardr: Aa altnda biad edenlerin hi biri cehenneme girmeyecek. Bu hadise benzer bir de hadis-i kudsi vardr: Benim dostlarm nerede olurlarsa olsunlar ve ne hal zere bulunurlarsa bulunsunlar takvadan ayrlmazlar. nkarclardan yleleri vardr ki, Allah'n dostu olduklarn sylerler. Gerekte ise, bu dostluktan fersah fersah uzaklardadrlar. Tersine, Allah'n dmanln kazanmlardr. Mnafklar da byledir. Zahirde Mslman olduklarn iddia ettikleri halde, Allah'dan baka ibadete layk ilah yoktur, tevhid kelimesini sylerler. Fakat gerekte, ilerinden bunun aksine inanmlardr. Mesela, ilerinden; Allahn resulnn itaatkar bir melek olmas gerekir, yahut Hz. Muhammed sadece mmilere, gnderilmi bir peygamberdir ve kitap ehline gnderilmemitir. dedikleri halde, dlarnda itikadlarn saklarlar. Yahudi ve Hristiyanlar byle olan topluluklardr. Szleri udur: O insanlarn sadece avam ksmna eli olarak gnderilmitir, Allah'n veli kullarna deil. Zira velilerin elilere ihtiyalar yoktur. Onlarn tanrya gidecekleri zel yollar vardr. Nitekim, kendine has bir yoldan Allah'a giden Hzr'n da Musa'ya ihtiyac yoktu. Gene: Biz de muhta olduumuz bilgileri dorudan doruya Allah'dan alrz iren szlerini tekrarlar dururlar. Veyahut da yle sylerler: Peygamber, ancak zahiri anlamda yasaklar koyan bir din getirmitir. Biz bu konuda ona hak vermekteyiz. Ama batn gereklere gelince, ite peygamber bu gereklerle birlikte gelmemitir, onun iin de batn alemin gereklerini bilmez. Bilse de, onun bildii kadar biz de biliriz. nk, biz, bizimle Allah arasnda hibir vasta olmadan, bu gerekleri ilham yoluyla almaktayz. Bu sapklardan bir ksm da der ki: Sufiler ok yksek bir derecede bulunduklar iin peygambere ihtiyalar yoktur. Zaten peygamber de bunlar iin gnderilmemitir. Bir takmlar yle sylemektedir: Sufilere batn ilminde indirilen vahiy, peygambere mira gecesinde bile yaplmamtr. Sufilerin derecesi, risalet derecesinden aada deildir.

u her biri iren kfr tayan szleri dinlemek bile insan ileden karr. Bu sapk gnahkarlar, ar bilgisizlikleri sebebiyle, sra'nn Mekke'de vuku bulduunu bile bilmezler. Halbuki, miracn Mekke'de baladn bizzat Kur'an bildirmektedir: Kulu Muhammed'i gecenin bir ksmnda Mescid-i Haram'dan, kendisine bir ksm ayetlerimizi gstermek iin evresini kutsal kldmz Mescid-i Aksa'ya gtren Allah'n an ne ycedir. "Suffe", Medine'de Allah Resulnn mescidinin sol bitiiindedir. Yoksul ve kimsesiz garipler oraya yerleirlerdi. Peygamberin emriyle Medine'ye hicret edenlerden oturacak mesken bulamayanlar, kendilerine bir ev buluncaya kadar mescidin suffe blmne yerleirlerdi. Suffe ehli sayl ve belli kimselerden teekkl etmiyordu. Bazan azalr, bazen de oalrlard. Mslmanlardan biri gelip orada konaklar, yer bulunca da oradan ayrlrlard. Suffe ehlinin ilimde ve dinde hibir stnlkleri yoktu. Onlar da dier Mslmanlar gibi Allah'a ve Resulne inanm, ard niyetsiz Mslmanlard. Onlarn iinden sonradan dinden dnenler bile olmutur. Mslman olduk diyerek Mekke'ye gelen rniyn kabilesinden karn arsna tutulmulara ehrin kenarnda yer ve adr verilmi; bozulan barsaklarn dzeltmek iin, kendilerine deve st imeleri Allah Resul tarafndan emredilmi, gerekli btn ihtimam gsterilmi olmasna ramen, iyiletikten sonra Allah Resulnn obann ldrp develerini de srp gtrmlerdi. Allah'n Resul de bu hain mrtedleri yakalatp idam ettirmiti. Bu olaylarn hikayeleri, Suffe ehlinin hayatlar, Buhari ve Mslimde Enes Bin Malik'den naklen tespit edilmitir. te yukarda naklettiimiz olayn kahramanlar da ehli Suffe'dir. Onlar da garip saylm, kendilerine barnak verilmi, yardm edilmi, fakat, onlar buna mukabil hrszlk yapmlardr. Resul obann ldrp develerini yama etmiler, hasl dinden kmlard. Elbette ki, ehl-i suffe iinde bunlar gibi sapklar bulunduu gibi, Sa'd bin Ebu Vakkas gibi Ebu Hureyre gibi sekin mminler de bulunmaktayd. Ensar'n btn, hicret edenlerin en byklerinden olan Ebu Bekir, mer, Osman, Ali, Talha, Zbeyr, Abdurrahman bin Avf, Ebu Ebeyde bin Cerrah ve daha bir ok benzeri ehl-i suffeden deillerdir. Hatta bir rivayete gre, Muire bin ube'nin hizmetisi bile Suffe ehli arasnda bulunuyordu. Allah'n Resul bu hizmeti hakknda; Bu kle yediden biridir dedii de doru deildir. Ebu Nuaym bu resul sznn doru olduunu Hlye'de kaydetmise de, sahib-i selahiyet ilim adamlarnn ittifakyla bunun doru olmad ak bir biimde anlalmtr. Tpk bu hadis gibi, byle konularda ifade edilen daha bir ok hadisin de uydurma olduu ortaya konmutur. Mesela: - Veliler, ebdal, nukaba, nceba, evtad ve akdeb hakknda, Resule atfedilen haberler uydurmadr. - ler, drtler, yediler, onikiler, krklar, yetmiler, yzler, yzonler gibi guruplanmlar da uydurmadr. - Kutb'un bir kii olduuna dair sylenen haberler de uydurmadr. Selefden salih olanlardan hi biri Ebdal dnda kalan hibir ifade kullanmamtr. Onlara Ebdal dndaki hibir sfat isminden bahs etmemilerdir.

Msned adl kitabda, Hz. Ali'den yaplan bir rivayette Krklar am'da bulunur sz de uydurmadr, sahih deildir. nk, hem Hz. Ali, hem de onun ashab- kiramdan olan arkadalar, hem Muaviye'den, hem de onun am'daki yoldalarndan ok daha fazla stndrler. Allah'n gerek dostlarn Hz. Ali'nin yannda deil de, Muaviye'nin yannda aramak, olacak ey deildir. Buhari ve Mslim'de Ebu Said'den yaplan bir rivayete gre, Allah'n Resul buyurmutur ki: Mslmanlar birbirinden ayrldnda bir ksm kimseler dinden kar. ki taraftan daha hakl olan onlar katleder. Burada iaret edilen dinden kma olaynn kahramanlar Haricilerdir. Hz. Ali'nin zamannda bunlar ba kaldrdlar ve ortal adamakll kartrdlar. Bu kartrclklar slam dini iin tehlikeli boyutlara ulanca da, Hz. Ali kl kullanmak zorunda kald. Allah Resulnden nakledilen hadis Hz. Ali'nin hakl olduunu gstermektedir. Onun iin, Ebdal'n Muaviye yoldalar arasnda deil de, Hz. Ali ve arkadalar yannda bulunmas ok daha uygun bir hkmdr. Bunu teyid eden bir olay gemitir. Allah Resuln yannda. airlerden biri; Ak canavar cierimi srd gerekten, Bu yara iin ne tabib var, ne de bir efsuncu, Ancak ok iddetli bir ballkla balandm bir dost var Beni efsunlayp tedavi eden odur. Msralarn syledii zaman, Allah Resulnn vecde gelip srtndaki hrkasn yere drdn bildiren rivayetler de btnyle yalandr. Bundan daha yalan olan, Allah Resulnn bu olayda elbiselerini para para yrtp zerinden attn, Cebrail'in de bu paralardan herbirini alp arn altna ast rivayetidir. Bu ve benzeri rivayetlerin gerek deerini ilim erbab ok iyi bilir. Hz. mer'den nakledilen: Allah Resul Ebu Bekir'le konuuyordu. Ben onlarn arasnda hibir ey bilmeyen bir zenci gibi idim sz de tamamen yalandr. Bizim bunlar naklediimizdeki maksad; Allah'n Resulnn risaletini genel bir kaide iinde kabul edip ikrar edenle, bunun aksine itikad edenlerin arasndaki fark belirtmektir. kinci tipler, yani mnafklar, mnafk olduklar halde Allah'n dostu olduklarn iddia ederler. Byle bir iddia kupkuru bir iddiadr, sadece aldatmaya matuf bir politikadr. Nitekim, Yahudi ve Hristiyanlar da, kendilerinin tanr dostlar olduklarn iddia ediyorlar, Allah Resulnn Resul olduunu, fakat kendileri gibi ehl-i kitap dinlilere gnderilmediini ileri sryorlar. Onun iin Hz. Muhammed aleyhisselama uymann onlar iin bir mecburiyet olmadn, nk ondan ok daha nce kendilerine peygamber gnderildiini kabul ediyorlar.

te bunlar ve bunlara benzer kimseler, Allah dostu olduklarn ileri srerler ama, kendilerini kfrn iren bataklklarndan bile kurtaramamlardr. Allah'n dostlar, ancak Allah'n Kur'anda tanmlamasn yapt ve Veli Kullarm dedii mmin kimselerdir. Kur'an buyuruyor ki: Haberiniz olsun! Allah'n dostlarna hibir korku yoktur, onlar asla mahzun da olmazlar. Onlar Allah'a gerei gibi iman etmi ve O'na kar gelmekten de kesinlikle kanmlardr. (Yunus: 62) indekiler

mann Esas (Allah Resul Muhammed (s.a.v.)'e Uymadka Kfrn Bataklndan Kurtulmak Hi Kimsenin Haddi Deildir. ) mann esas; Allah'a, Meleklere, Kitaplara, Peygamberlere ve ahiret gnne inanmaktr. Allah Teala imann l basamaklarn yle sralyor Kur'anda mealen: Dediler ki: Yahudi ve Hristiyan olun ki doru yolu bulanz. De ki: Doru yola ynelmi olan ve Allah'a ortak koanlardan olmayan brahim'in dinine uyarz. Allah'a, bize verilen kitaba, brahim'e, smail'e, shak'a, Yakub'a ve torunlarna indirilene, Musa ve sa 'ya verilene, Rableri tarafndan elilerine verilenlere inandk. Onlar birbirinden ayrd etmeyiz. Biz O'na teslim olanlarz! Sizin inandnz gibi inanm olsalar, elbette ki doru yolda olurlar. Yz evirirlerse, elbette ki onlar kmazlara girerler. Onlara kar Allah sana yeterlidir. O hakkyla iiten ve hakkyla bilendir. (Bakara: 136-138) Bir baka ayet-i celilede: Peygamber ve mminler, ona Rabbinden indirilene iman etti. Hepsi, Allah'a, Meleklerine, kitaplarna, peygamberlerine inand. Peygamberler arasndan hi birini brnden ayrd etmeyiz. Ey Rabbimiz iittik ve itaat ettik! Affn dileriz. Dn sadece sanadr derler. (Bakara:285) Bakara suresinin balarnda, mminlerin hem Kur'an, hem de daha nce indirilen kitaplara

inandklarn belirtiyor ve mealen deniliyor ki: Elif, Lam, Mim. Bu Allah tarafndan gnderildiinde hi phe olmayan ve Allah'a kar gelmekten saknanlara yol gsteren Kitaptr. Onlar, her eyi bilemeyeceklerine inanrlar, namazlarn gerei gibi klarlar, kendilerine verdiimiz rzklardan da yerli yerince harcarlar. Onlar sana indirilen kitaba da, senden nce indirilenlere de inanrlar. Ahirete sadece onlar grm gibi iman ederler. te Rablerinin yolunda olanlar ve umduklarna kavumu olanlar da bunlardr. (Bakara: 1-5) mann artlarndan biri olmaya layk bir telakki daha vardr: Hz. Muhammed'in nebi ve Resuller zincirinin son halkas olduuna, ondan sonra Nebi ve Resul gelmeyeceine, Allah'n onu cin ve insanlarn hepsi iin Resul olarak gnderdiine iman etmek (inanmak). Byle bir inan da gereklidir Mslman iin. Allah Resulnn getirdii gereklere inanmayanlar (iman etmeyenler) asla mmin olamazlar, nerede kald ki Allah'n dostu olsunlar. Onun getirdiinin bir ksmna inanmak, bir ksmn ise inkar etmek, apak bir kfrdr. Nitekim Allah- Teala mealen yle buyurmaktadr: Allah' ve peygamberi inkar eden Allah'la peygamberin arasn ayrmak isteyen, ona indirilenin bir ksmna inanrz, bir ksmna da inanmayz diyerek, ikisi arasnda bir yol tutmak isteyen yok mu, ite onlar gerekten kafir olmulardr. Kafirlere ise, ok azab verici ate hazrlanmtr. Allah'a ve peygamberlerine iman edip onlardan hibirisini brnden ayrmayanlar var ya, ite Allah onlara mkafatlarn verecektir. Dorusu Allah ok balar ve yegane merhamet sahibidir. (Nisa: 151) Allah'n Resulne inanmak (iman etmek); O'nun Allah ile insanlar arasnda, ilahi emirleri yasaklar, vaadleri, vaidleri, helali, haram aklamada bir arac olduuna kesin bir biimde iten inanmaktr. (iman etmektir). Helal, Allah'n helaldir dedii, byle olduuna dair ayetler indirdii eylerdir. Haram ise, Allah ve Resulnn yasaklad eylerdir. Din, Allah'n kendine Resul setii Hz. Muhammed'e bildirdii dosdoru bir yaant biimidir. (meru din sadece Allah ve Resulnn meru sayd (teri kld) eydir) Bunun tesinde, bundan baka bir hayat dzeni aramak, bouna uramaktr. Bir kimse, velilerden herhangi birinin, Allah Resulnn belirtmedii biimde kurduu yolla, Allah rzasna nail olacan, Allah'n dosdoru yolunda bulunacan dnr itikad ederse, gerekten o kii, eytann dostu bir inkarc / Kafir olur. Yce Allah'n; - u varl ve iindeki mahlukat yaratmas, - onlara yaamalar iin rzklar vermesi,

- insanlarn dualarn kabul buyurmas, - kalblerinde doru yola gelmeleri iin klar samas, - dmanlarna kar onlara yardmda bulunmas ve btn bunlardan baka zararlar nleyen, menfaat kaplarn aan nice nice yollar gstermesi, O'nun yce varlna ait zel ilerdir. O diledii gibi sebepler halkeder, byle durumlarda peygamberler bir vasta olarak araya girmez. Allah'n bu kadar geni nimetlerine layk grlen bir insan, zhd ve ibadetin, ilim ve hikmetin hangi derecesinde bulunursa bulunsun, Allah Resulnn getirdii ilahi prensiplerin btnne inanp (iman edip) ona gre davranmadka (amel etmedike) asla mmin olamaz. Allah'n dostluunu ise mmkn yok kazanamaz. Yahudi ve Hristiyanlarn ruhban kaynakl bakanlar ve aziz saydklar da bu durumda olan talihsizlerdir. Arab Trk, Hind mriklerinden, ibadete tevessl edenler de aynen byledir. Yani herkesin, kendi inandklar dinlerine uygun ibadet ve taatlar vardr, fakat asla mminler sfatn kazanamamlardr. Allah Resul Hz. Muhammed'e uymadka kfrn bataklndan kurtulmak hi kimsenin haddi deildir. Nitekim, Fars ahlarndan bazlar kendilerini Allah'n en halis veli kullar saymlardr. Yunanl filozof Aristo ve benzeri felsefe ilminin bykleri, dncede ve tefekkrde ok ileri gitmelerine ramen, putlara ve yldzlara tapmaktan kendilerini kurtaramamlardr. Aristo, Milattan asr nce yaam, Makedonya'l Filip'in olu skender'e vezirlik ve danmanlk yapmtr. skender ona, ayr olarak, bir de Roma ve Yunan tarihi yazdrmtr. Bu skender, Allah'n Kur'an'da belirttii skender deildir. Haktan bazlar yle sanrlar ve Aristo ile skender'in nasl olur da birbiriyle anlatklarna ap kalrlar. Ne kadar garibdir ki, bni Sina ve arkadalar da byle olduuna inanmlardr. Allah Resul Hz. Muhammed'e inanmayan bir ksm hakim ve zahidler (ne biim zahidlerse bunlar) baz harika iler yapmlarsa da, yaptklar hakka yakn iler deildir. Kehanet ve sihir cinsinden efsun ve aldatmalardr. eytann ortaya koyduu tuzaklardr. Yce Allah buyuruyor ki: De ki: eytann kime indiini size haber verelim mi Onlar gnahkar iftiraclarn hepsine iner. Bunlar eytanlara kulak verirler. Onlarn ou yalancdr. (uara: 221) te bunlardan mkaefe ve daha baka harikulade eyler arkasnda koanlarn hibiri Allah Resulnn getirdii gereklere uymadka yalancdan baka bir ey olamazlar. Kendilerini, fuhutan, fcurdan, irk ve zulmden, sapklktan asla kurtaramazlar. eytan onlarn daima zerlerine gelir ve yaknlar olur. Onun iin bunlar eytann dostu olurlar, Allah'n deil. Yce Allah buyuruyor ki: Rahman olan Allah 'a gz yuman kimseye bir eytan balarz ki, o, onun en yakn arkada olur.

phesiz ki eytanlar bunlar doru yoldan alakoyarlar. Bunlar da kendilerinin doru yola ulatklarn sanrlar. (Zuhruf: 36) indekiler

Allah' Zikretmek Demek, Allah Resulnn Getirdii Gerek Kaideleri Hayata Uygulamaktr Allah' zikretmek demek, Allah Resulnn getirdii gerek kaideleri hayata uygulamaktr. Yani, bir baka deyimle Kur'ann emirlerine smsk sarlmaktr. Her kim Kur'ana inanmaz, Onun iindeki dsturlar kendisi iin hayat dsturu haline getirmezse, Allah'dan yz evirmi, eytanla dost olmu demektir. Buna Allah-u Teala yle iaret buyurmaktadr: Kim benim zikrim olan Kur'an'dan yz evirirse, kukusuz onun iin ok dar bir geim vardr. Ve kyamet gn onu kr olarak harederiz. Rabbim Beni neden kr olarak harettin? Halbuki ben gren bir kimseydim der. Allah da te byledir, sana ayetlerimiz gelmiti, fakat sen onlar unutmutun. te bugn de ben seni yle unutmaktaym buyurur. (Taha: 124) Bu ayetler, zikrin ancak Kur'an ayetleri olduunu belirtmektedir. Demek ki, bir kimse, gece gndz Allah' zikretse, fakat Allah'n zikri olan Kur'ana uygun bir hayat yaamasa, byle bir kimse eytann dostu olmaktan kurtulamaz. Havada usa, suda yrse yine de bundan kendini kurtaramaz. nk, bylesini havada uuran, denizde yrten eytandr, rahman deildir. indekiler

 Bir Kimsede Allah Dostluundan Bir Pay Bulunaca Gibi, Kfr ve Nifak Orantsnda da Allah Dmanlndan Bir Hisse Bulunmaktadr Baz insanlarda iman olmasna ramen, nifak halinden de bir nebze mevcuttur. Bunu Buhari ve Mslim'de Abdullah bir Amr'dan rivayet edilen bir hadis bize iaret etmektedir: Drt hal kimde bulunursa, o kimse, halis muhlis mnafktr. - Bir ey emanet edildiinde ihanet eder, - Konuurken yalan syler, - Sz verdiinde szn yerine getirmez, - Bir mesele tartlrken hak ve adaletten ayrlr. Yine ayn hadis kitaplarnda Ebu Hreyre'den yaplan bir rivayette Allah'n Resul buyuruyor ki: mann altm, yahut yetmi ksur kolu vardr. En stn kelime-i tevhid olan La ilahe illallah szdr. En alttaki de, yolda insana eziyet verecek eyleri kaldrp temizlemektir. Haya ve utanma da imandan bir koldur. Yine ayn hadis kitaplarnn rivayetine gre, Allah'n Resul, Bilal'i annesiyle ayplayan Ebu Zer'e buyurmutur: Sende hala cahiliyet kalntlar devam etmektedir. Ebu Zer utan iinde: Yallmla birlikte mi? Allah'n Resul: Evet. Buhari'de kaytl olan bir hadisde buyruluyor ki: mmetimin iinde bulunan drt hal, cahiliyye kalntsdr: - Soyuyla kibirlenmek, - Atalarn tamamn ktlemek, - l arkasndan sesli alamak, - Yldzlara bakarak, yamur istemek.. Buhari ve Mslim'in birlikte zikrettikleri bir hadisde de yle buyrulmaktadr:

Mnafkn alameti tr. - Konutuu zaman yalan konuur, - Verdii sz yerine getirmez, - Kendisine bir emanet brakldnda, o emanete hyanet eder. Buhari'de bni Mleyke'nin yle syledii rivayet edilmektedir: Allah'n Resulnn arkadalarndan otuz kiiyi yakndan tandm. Hepsi de kendi hesaplarna nifaktan korkmaktaydlar. Yce Allah buyuruyor ki: ki topluluun karlat gn size isabet eden ey Allah'n izniyle ve m'minler bilinsin diye olmutur. Ve (bir de) mnafk olan o kimseleri... Onlara: "Gelin, Allah yolunda savan veya (kafirlere) kar durun" denildiinde: "Eer sava olacan bilsek size tabi olurduk" derler. Onlar o gn kfre, imandan daha yakndrlar. (Onlar) kalplerinde olmayan dilleriyle sylyorlard. phesiz ki Allah gizlediklerini ok iyi bilendir. (Mnafk olan) o kimseler, (evlerinde) oturduklar halde kardeleri hakknda yle dediler: "ayet bize itaat etseydiler ldrlmezlerdi." (Ey Muhammed! Onlara) de ki: "Eer dorulardan iseniz kendinizden lm geri evirin bakalm!" (Al-i mran: 166-168) Mnafklarn imandan daha ok kfre yakn olmalar, onlarn ok kark bir dn tarz iinde olduklarn, ilerindeki inkarn (kfrn), iman etmekten daha ilerde olduunu gstermektedir. Dierlerinin iman ynnden daha kuvvetli olduklar da bundan kmaktadr. Allah'n dostlar, ancak Allah'dan korkan ve emirlerini yerine getirmeye alanlar olduuna gre, herkes, iman ve takvas derecesinde Allah'n dostluuna eriebilir. man ve takva konusunda daha ileri derecede olanlar, elbette ki Allah'n en yakn dostlar arasnda bulunmaktadr. Bir baka deyimle, insanlar imanlar orannda Allah'a yaklar ve dostu olurlar. Kfrleri orannda da O'nun dmanln kazanrlar. Yce Allah buyurmaktadr ki: Ey iman edenler! kfre sapanlardan / nkarclardan yaknnzda bulunanlarla savan, onlar sizde iddet ve sertlik grsnler. Bilin ki, Allah kendi yolunda olanlarla (takva sahipleriyle) beraberdir. Bir sre indirildii zaman, onlardan bazs bu hanginizin imann artrd derler. man edenlere gelince, onlarn imann artrmtr; onlar da birbirini mjdelerler. Kalblerinde hastalk olanlarn ise, murdarlklarna murdarlk (irenliklerine irenlik) ekleyiparttrm ve onlar kafir olarak lmlerdir. (Tevbe: 123-125) Bir baka ayette buyruluyor ki:

Kalblerinde hastalk vardr. Allah da onlarn hastalklarn artrmtr. Yalanlar yznden kendileri iin ok ackl bir azab vardr. (Bakara: 10) Yce Allah bu ayetlerle, bir kimsede Allah dostluundan bir pay bulunaca gibi, kfr ve nifak orantsnda da Allah dmanlndan bir hisse sahibi bulunmaktadr, gereini vurgulamaktadr. indekiler

Allah Dostlar ki Blme Ayrlmaktadr Allah dostlar iki blme ayrlmaktadr: Bunlardan: - Bir blum, sabk mukarribler, - br sac muktesidler. Bu iki tip Allah dostunu, Allah,Vaka suresinin sonunda, nsan ve Mutafifin suresinde, Fatr suresinin ortalarnda anm ve tanmlamtr. Vaka suresinin balang blmnde byk kyametten, sonunda da kk kyametten bahsetmitir: Vaka (tartmasz bir gerek olan kyamet) koptuu zaman, - Onu hi kimse yalanlayamayacaktr. - O kimini alaltr, kimini de ykseltir. - Yeryz iddetle sarsld zaman. - Dalar parampara olup, - Toz halinde bolua dald zaman. - Sizler gruba / snfa ayrldnz zaman. - Defterleri sadan verilenler ("Ashab- Meymene"). Ne mutlu onlara!

- Defterleri soldan verilenler ("Ashab- Me'eme). vay gele balarna! - Ve ncler, hep nden gidenler. - Onlar Allah'a yakndrlar. - Bol nimetli (Naim) cennetlerdedirler. - ou nc mmetlerden, - Biraz da sonrakilerdendir. (Vaka: 1-14) Bu byk kyamet koptuu zaman, Allah nce gelenlerle sonra gelenleri toplayaca gn insanlar arasnda yaplacak bir taksimdir. Ayn surenin sonunda mealen buyruluyor: Cann boaza gelip dayand an var ya, - O srada sizler gzlerinizi o can ekien adama dikersiniz. (sadece bakp-durursunuz). - Biz ona sizden daha yaknz, ama siz gremezsiniz. - Eer yeniden diriltilip hesaba ekilmeyecekseniz, - Eer sylediiniz doru ise o kmak zere olan can geriye dndrsenize! - Eer lmek zere olan kii Allah'a yakn olanlardan /mukarriblerden ise; - Esenlik, rahatlk, gzel rzk ve nimetlerle donatlm, bol nimetli cennet onu bekliyor - Eer adam "Ashab- Yemin" (defteri sadan verileceklerden) ise, - "Ashab- Yemin"in (defterlerini sadan alacak olan arkadalarnn) selm var sana. - Eer adam sapk bir inkarc ise, - O kaynar su sunularak arlanr. - Ve cehenneme atlr. - Bu kesin gerektir (Hakku'l-Yakin). - yleyse yce Rabbini o byk ismiyle zikre (Rabbinin adn noksanlklardan tenzih et.) (Vaka: 83-96) Yce Allah buyuruyor ki: Gerek o ki, biz insana doru yolu gsterdik; (artk o,) ya kredici olur ya da nankr. Dorusu; biz kafirler iin zincirler, kelepeler ve lgn (ok iddetli) alevli cehennem hazrladk.

phesiz ki iyiler(ebrr), karm kfur olan bir kadehten (bardaktan) ierler. Bu Allah'n iyi kullarnn istedikleri yere akmasn salayarak iebilecekleri bir pnardr. Onlar verdikleri szleri tutarlar (Adaklarn yerine getirirler) ve ktl / erri yaygn gnden korkarlar. Onlar ileri (itahlar) ektii halde yemeklerini yoksullara, yetimlere ve tutsaklara / esirlere yedirirler. Yemek ikram ederken derler ki; "Biz size srf Allah rzas iin yemek veriyoruz. Sizden karlk ya da teekkr beklemiyoruz." "nk biz ask suratl ve etin bir gnde Rabbimizden korkarz." Allah da onlar o gnn errinden/ktlnden korur, yzlerine parlaklk ve gnllerine sevin verir / sunar. Sabretmelerinin karlnda kendilerini cennetle ve ipekli elbiselerle dllendirir. (nsan: 3-12) Byle iyi kiilerin, Allah dostlarnn defterlerinin ykseklerde olduuna bir baka surede iaret ediliyor: Hayr. Allah'n buyruundan / emirlerinden dar kanlarn (facir olanlarn) yazs muhakkak siccindedir. - Siccin in ne olduunu bilir misin sen?. - O, mhrlenmi bir kitabdr. - Vay haline o gn yalanlayanlarn. - Kyamet gnn yalanlam olanlarn. - Oysa onu azgn. 'snr tanmaz, saldrgan,' gnahkardan bakas yalanlamaz. - Ayetlerimiz kendisine okunduu zaman 'eskilerin masallar' der. - Hayr hayr, aksine onlarn kazandklar, kalplerini karatmt. (kalblerini yenip paslandrmtr.) - Hayr. phesiz onlar o gn, Rabblerinden mahrum kalacaklardr. (Rablerini grmekten mahrum kalacaklardr.) - Sonra onlar, phesiz cehenneme srkleneceklerdir / yollanacaklardr. - Sonra da onlara: "te bu, yalanlayp durduunuz eydir" denilecek. - Fakat ebrar olanlarn / iyilerin yazs illiyyindedir. lliyyinin ne olduunu bilir misin sen.

- Mhrlenmi ,Yazl bir kitaptr o. - Yaknlatrlm (mukarreb) olanlar onu grrler.(Ona ahid olurlar.) - yiler /ebrar olanlar phesiz cennette nimetler iindedirler. - Tahtlar zerinde kurulup etraf seyrederler. - Yzlerinde cennetin (nimetin) aydnln grrsn. - Onlara mhrl saf bir iecekten iirilir. - Sonu misktir, onun. ite yaranlar bunda yarsnlar. - Karm tesnimdendir. (Muttafifin, 2-27) Bu ilahi ayetler, Allah dostlarnn, kyamet gnnde, sabk mukarribler ve ashab- yemin olarak arlacaklarn bildirmektedir. Kendilerine hi susatmayan saf bir erbetin sunulacan bilmekte, mjdelemektedir. Bir ok Allah Resulnn szleri bunu teyid etmektedir. bni Abbas ve adalar: Mukarriblere verilecek erbet, onlarn susuzluunu ebediyen giderecek bir vasfdadr demilerdir. Allah'n Resul buyurmutur ki: Kim mmin kardeinin bir znt ve kederini giderecek olursa, Allah da onun ahiret zntlerinden bir ksmn giderir. Kim skntda olan bir kardeinin skntsn giderirse, Allah da ona dnya ve ahiret kolayl verir. Kim bir Mslman kardeinin aybn rterse, Allah da onun dnya ve ahiret aybn rter. nsan, bir Mslman kardeinin yardmnda bulunduka Allah da onun yardmnda bulunur. Allah evlerinden bir evde toplanp Allah'n kitabn okuyarak kendi aralarnda ders yapanlarn zerinde gnl rahatl iner. Rahmet onlar rter ve melekler her taraftan onlar kuatr. Allah onlar kendi katnda bulunanlarla birlikte anar. (Mslim) Merhamet edenlere rahman olan Allah da merhamet eder. Dnyadakilere yardm edin ki, gkte olanlar da size yardm etsin. (Tirmizi) Bir kudsi hadisde bildiriliyor: Ben rahmanm ve rahmi ben yarattm ve kendi ismimden ona bir isim ayrdm. Kim Sla-i rahimde bulunursa, onu rahmetime kavutururum. Kim de onu keserse, ben de rahmetimi ondan keserim. (Nesei) Allah'n dostlar iki eittir: 1 - Mukarrebin ve

2 - Ashab- yemin. Allah'n son Resul, bunlarn amellerini, yani Allah'a kar iledikleri hizmetlerini, yukarda evliya hakknda zikredilen hadisde belirtmitir. Eshab- Yemin; farz ibadetlerle Allah'a yaknlar. Bunlar kendilerine vacib klnan emirleri dosdoru bir biimde yaparlar. Allah'n haram ettii eyleri itirazsz terkederler. Kendilerini ykml saymamakla birlikte, nafile ibadetleri de terketmezler, ihmal etmek istemezler. Faydal olmayan mubahlarla vakit kaybetmezler. Mukarriblere gelince; onlar farzlarla birlikte, nafilelerle de Allah'a yaklamaya alrlar. Vacip ve mstehablar nemli sayarak gerekeni yaparlar. Haram ve mekruh klnan eylerden iddetle kanrlar. Glerinin yettii btn emirleri yerine getirirken. Allah'a adm adm yaklarlar. Allah da onlar bu sebepden tr sever. Bir hadis-i kudside belirtilmektedir: Kulum durmakszn nafile ibadetlerle bana yaklarlar, ta ben onun sevinciye dek. Ben de onu mutlak bir sevgiyle severim. Bizi doru yola, nimetine ulatrdklarnn, gazabna uramayanlarn, azp sapmayanlarn yoluna eritir ayetindeki nimetten maksat, mutlak nimettir. Kur'an- Kerimde bundan ylece bahsedilmektedir: Kim Allah ve Resul olan Muhammed'e uyarsa, ite onlar Allah'n kendilerine nimet verip ihsanda bulunduu peygamberler, sddklar, ehitler ve salihlerle birliktedirler. Bunlar ne kadar gzel arkadalklardr. Demek Allah'a ve Resulne byk bir gayretle uymaya alanlar, bu yolda durmadan alanlardr Mukarribler. Onlar mubah eyleri yaparken bile Allah'a yaklarlar. nk, artk onlar her mubah ey, Allah'a yaklatrn bir vesile haline gelmitir. Onlarn btn yaptklar Allah'a ibadet anlam kazanmtr. Katksz ve net bir biimde ibadet ettikleri iin, ebediyetin sade ve mis kokulu erbetine ulam olurlar. Muktesidlar, yani, baz baz tereddde derek, orta yolda yryenlerin amelleri ise, dierinkiler kadar katksz ve net deildir. Ara yerde kendi nefsi istekleri de vardr. Bu sebepden onlar ne azab, ne de bir mkafat greceklerdir. Fakat kendilerine sunulacak erbet de, birincilerinki gibi mis kokulu ve sade olmayacaktr. badetleri arasna karan nefsi istekleri orannda kark bir erbet olacaktr. Bu durumu ortaya koyacak en belirli rnek, Abd-Resul ile Nebi - Melik'e ayrlma durumudur. Yce Allah, Muhammed Aleyhisselam, Abd - Resul ile Nebi - meliklikten birini semede serbest brakt, o da Abd-Resul olmay tercih etti. Nebi-melik, yani, hem peygamber, hem de hkmdar olanlar vardr. Mesela Hz. Davud ve Sleyman byle idiler. Allah'u Teala Sleyman kssasnda buyuruyor Rabbim beni mafiret et, benden sonra hi kimsenin ulaamayaca kadar mlk ver bana. phesiz

Sen ok bata bulunansn! dedi. Bunun zerine biz de ona emrine uyarak hareket eden rzgarlar verdik, eytanlar, btn inaat ustalaryla dalglar, bukalarla balanm dierlerini de onun emrine verdik ve ona te bu bizim sana verdiklerimizdir. Artk istediine hesabsz hudutsuz ver, istersen de elinde tut. (Sad: 35-38) Yani istediine ver yahut mahrum et. Senden hesap sorulmayacaktr denmek isteniyor. Hkmdarlk da yapan peygamberler, Allah'n farz kld emirleri yapar, haram ettii eyleri terk ederler. Kendi emirleri altndaki eyler ise diledikleri gibi kullanrlar. Abd-Resul ise, sadece Allah'n istedii biimde kullanr elinin altndaki eyleri. Kendi istediine veremez, istediini de onlardan mahrum edemez. O, sadece Allah'n emriyle hareket et, i yapar. Resuln her trl hareketi Allah'a ibadettir. Allah'n Yce Resul Buhari'de geen bir rivayete gre yle buyurmutur: Ben hibir kimseye kendiliimden ne bir ey verebilirim, ne de her hangi bir eyi menedebilirim. Ben ancak emrolunduum ekilde hareket eder ve taksim ederim. Bundan dolay Yce Allah er'i mallar Allah'n Resulne malederek buyurmaktadr ki: Senden ganimet mal hakknda sorarlar. De ki: Ganimetler Allah'n ve O'nun resulnndr. (Enfal: 1) Baz ayetlerde de mealen yle buyrulmaktadr: Onlarn mallarndan Allah'n peygamberine verdii ganimeti iin, siz ne at, ne de deve koturdunuz. Fakat Allah, Resuln diledii kimselere musallat eder. Allah her eye kadirdir. Allah'n, fethedilen memleketler halkndan peygamberine verdii ganimet, Allah, peygamber, yakn hsmlar, yoksullar ve yolda kalmlar iindir. Ta ki, bu mallar, iinizden zengin olanlar arasndan dolaan bir devlet olmasn. Peygamber size ne verdiyse aln, sizi neden yasakladysa da ondan saknn. Allah'dan korkun. Dorusu Allah'n azab etindir. (Har: 6-7) Fitne olmamas ve dinin yalnz ve sadece Allah'n olmas iin onlarla savan. Eer vazgeerlerse, phesiz ki Allah onlarn neler yaptklarn gerei gibi grendir. Eer yz evirirlerse, bilin ki Allah sizin dostunuzdur. O ne gzel dost ve ne gzel bir yardmcdr. Bilin ki, ele geirdiiniz ganimetin bete biri Allah'n, peygamberin, onun yaknlarnn, yetimlerinin, dknlerin ve yolcularndr. (Enfal: 40-42) Bu ayetle ilgili en ak sz udur: Ganimet mal, ancak Allah ve Resulnn honut olaca yerlere sarfedilir, harcanr. mam Malik ve selefden byk bir kesimin mezhebinin hkmleri de byledir. Ahmed bin Hanbel'den de byle bir ifade rivayet edilmitir. mam afi ve mam Ahmed'in, mehur ve maruf bir rivayetinde ise, ganimetin be zmreye datlmas, dier bir ksm kimselere gre de, zmreye verilmesi kaydedilmitir ve mam Azam'n gr de bu merkezdedir. Aslnda anlatmak istediimiz gerek, Abd-Resln, Nebi - Melik'den stn olduudur. brahim, sa ve Hz. Muhammed; Yusuf, Davud ve Sleyman'dan daha stndrler. Demek ki, kim Allah'n vacib emirlerini yerli yerinde tatbik eder, O'nun mubah kld eyleri

arzularsa, o mukarreb olmayan eshab--yemin'dendir. Btn bunlar Allah sevgisini ve rzasn kazanmak ve mubah eyleri Allah'n emirlerini yerine getirmeye g bulmak iin yaparsa, o da sabk mukarreb'lerdendir. indekiler

nsanlarn Dereceleri Yce Allah sabk ve muktesid kullarn mealen yle anmaktadr: Sonra bu kitab kullarmzdan setiimiz kimselere miras braktk Onlarn kimi kendi nefsine zulmeder, kimi ise muktesiddir. Kimi de Allah'n izniyle iyilik / hayr yapmada ne geer. te bu byk bir stnlktr. Bunlar Adn. cennetine girerler. Orada altn bilezikler ve incilerle sslenirler. Oradaki giydikleri de ipektir. Derler ki: Bizden znty gideren Allah'a hamdolsun. Dorusu Rabbimiz gafurdur ve krn karln katbe kat verendir. O, bizi lutfuyla ebedi kalc olan cennete yerletirdi. Orada bize ne bir yorgunluk ve ne de bir halsizlik var. (Fatr: 32) Ayette belirtilen zmre de Hz. Muhammed'in mmetidir. nk, gelmi gemi mmetlerden sonra, kitaba, ancak Muhammed mmeti varis olmutur. Fakat bu varis klnma keyfiyeti sadece Kur'an hfzedenlere ait deildir. Kur'ana iman eden her Mslman bu zmrenin iindedir. Bunlar da; 1 - Nefsine zulmeden / zalim 2 - Muktesid ve 3 - (Sabikun bil-hayrat) hayrl ilerde nde bulunmaya alan, olmak zere ksma / dereceye ayrlr. Vaka, Mutaffifin ve nfitar surelerinde bahsi geenler byle deildirler. Gemi btn mmetler, mmini de kafiri de iinde olmak zere, onlara dahildir. Fatr sresindeki ifadeler ise sadece Muhammed mmetine aittir. - Nefsine zulmeden demek; gnahlar ileyen ve ilemekte de devam edendir.

- Muktesid ise; farzlar yerine getiren, yasaklardan saknandr. - Sabikun bil-hayrat da; farzlarla birlikte nafileleri yerine getirendir. (1 - Kendisine zulmeden; (emredilen eyi terketmek veya yasaklanan eyi ilemek suretiyle itaatsizlik yapandr.) 2 - Muktasd; Vacipleri (farz emirleri) yerine getiren ve haramlar terkedendir. 3 - Hayrlarda nde olan / sabk ise; gc yettii kadar vacip (farz emirler) ve mstehap amelleri ileyen, haram ve mekruh eyleri terkedendir. bkz. bni Teymiyye Kalb Amelleri) Kur'an da buna yle iaret ediliyor: Rabbinizin mafiretine ve muttakiler iin hazrlanm, eni gkler ve yer kadar olan cennete koun! Onlar; bollukta ve darlkta infak ederler. fkelerini yenerler. nsanlar affederler. phesiz ki muhsinleri sever. O kimseler bir faha yaptklarnda veya kendilerine zulmettiklerinde Allah' zikrederek gnahlar iin balanma dilerler. Gnahlar Allah'tan baka balayacak kim vardr? Onlar yaptklar (kt) ilerde bile bile srar etmezler. te onlarn mkafatlar; rableri tarafndan balanmak ve iinde sonsuza kadar kalacaklar, altlarndan rmaklar akan cennetlerdir. Byle amel ileyenlerin mkafat ne gzeldir! Sizden nce pek ok hadiseler olup bitmitir. Yeryznde dolan da yalanlayanlarn akbetlerinin ne olduunu grn. (Ali mran: 133-137) Yukarda da grlyor ki, ayette gemekte olan: Muktesid; farzlar yerine getiren, haramlardan saknan mminlerdir. Sabikun bil-Hayrat ise; farzlarla birlikte, nafileleri de yerine getiren mmindir. Ayette gemekte olan Bunlar Adn cennetine girerler mealindeki ayet ise; Tevhide bal, snnete gre yaayan hibir kimsenin cehennemde ebediyen kalmayacana iaret etmektedir. Byk gnah ileyenlerin ounun cehenneme girmesi ise, cehennemden kacaklar hakknda olduu gibi, Resulden gelmekte olan tevatr hadislerle sabittir. Allah'n Resulnden bize kadar gelen u hadislerinde olduu gibi: Peygamberin efaati byk gnahlar ilemi olanlar iindir. Cehennemden karlanlar yine onun efaatyla kacaktr. Byk gnah ileyenlerin, ebediyen cehennemde kalacaklarn, mutezilenin teviline benzer tevillerle, ayetleri tevil ederek, sabklarn cehenneme gireceklerini, muktesidlerin ve nefsine zulmedenlerin cehenneme girmeyeceklerini iddia edenlerin bu szleri, byk gnah ileyenlerin cehennemde ebediyen kalacaklarn ifade etmez. Aksine, bu gibi szler, hepsinin azabsz cennete gireceklerini iddia eden mrcie tayfasnn iddiasna cevabdr.

Fakat her iki iddia da Allah'n Resulnden gelen tevatrlere ve selefin itihadna uymamaktadr. Bu iki iddiay yapanlarn satklar fesada u iki ayet aka cevap vermektedir: phe yok ki, Allah, kendisine e ve ortak koanlar yarlgamaz / balamaz, ondan bakasn diledii kimse iin balar. (Nisa, 4/48, 116) Yce Allah, zikrettiimiz ayetlerde, e ve ortak koma dnda kalan gnahlar diledii kimse iin balayacan bildirmitir. Bu balamadan, Mutezile'den bazlarnn iddia ettii gibi, tevbe edeni kast etmek caiz olmaz. nk Yce Allah, irkten tr tevbe edeni de, ondan baka gnahlardan tr tevbe edeni de balar / yarlgar. Bunun meietle bir ilgisi bulunmamaktadr. Onun iin Yce Allah, tevbe edenleri mafiret edeceini beyan ederken, mafireti umumiletirmektedir: De ki: Ey z nefsine zulmedenler! Allah'n rahmetinden mit kesmeyin. nk Allah btn gnahlar yarlgar / balar. O yarlgayan ve balayandr. (Zmer: 53) Evet, insan hangi suundan tr tevbe ederse etsin, Allah onu balar. irkten tr tevbe edeni de, daha baka byk gnahlarndan tr tevbe edenleri de yarlgar, balar, mafiret eder. Nitekim zikrettiimiz ayette de mafiret geneldir ve mutlaktr. Dier ayette ise, tahsis ve ta'lik yapmtr. yle ki: irki zelletirerek mafiret etmeyeceini sylerken, dier gnahlar meiyetine brakmtr. indekiler

Muttaki Mminler Allah'n gerek dostlar, hi kuku yok ki muttaki mminlerdir. nsanlar iman ve takvada birbirinden stn olduklarna gre, Allah velileri de derece bakmndan birbirinden farkldr. Nasl ki, kafirler ve mrikler de birbirlerinden derece bakmndan farkl iseler. Onlar da Allah'a dmanlkta birbirlerinden farkldrlar. man ve takvann gerek anlam, Allah'dan sonra, btn peygamberlere inanmak ve buna ek olarak da, Resullerin sonuncusu Hz. Muhammed'e de kesin olarak inanmaktr. Sonu olarak, Allah'n Resulne inanmak, ayn zamanda Allah'n btn peygamberlerine ve kitaplarna da inanmak anlam

tamaktadr. Kfr ve nifakn asl ise; peygamberleri ve Allah katndan getirdikleri emirleri reddetmek inkar etmektir. Ve bu yle bir kfrdr ki, byle bir kfr iinde olan, ahirette mutlaka azab grr. nk yce Allah, peygamber gndermedike, azab da etmeyeceini vaadetmitir. Nitekim buyruluyor: Biz resul ve nebi gndermedike azab edici deiliz. (sra: 15) Konuyla ilgili ayetler unlardr: Nuha ve ondan sonraki nebi ve Resullere vahyettiimiz, brahim'e, smail'e, shak'a, Yakub'a, evlatlarna, sa'ya, Eyyb'a, Yunus'a, Harun'a ve Sleyman'a vahyeylediimiz ve Davud'a Zebur verdiimiz gibi, phesiz sana vahyettik biz. yle nebi ve resuller gnderdik, hayat hikayelerini sana inceden bildirdik. Yine yle peygamberler yolladk ki, sana onlarn hayat hikayelerini haber vermedik. Allah, Musa ile de hitab eklinde konutu. Biz nebi ve resulleri rahmet mjdecileri ve azab habercileri olarak gnderdik. Ta ki, onlardan sonra, insanlarn, Allah'a kar ileri srecekleri bir zrleri kalmasn Allah mutlak galibdir, yegane hkm ve hikmet sahibidir. (sra: 163-165) Yce Allah ate ehlinden de yle bahis buyurmaktadr: Rablerini inkar edenler iin cehennem azab vardr. Ne kt bir dntr o! Oraya atldklar zaman, onun, kaynarken kard fokurtuyu iitirler. Nerede ise fkesinden kudurup paralanacak. ine her topluluk atlrken, bekileri onlara; Size bir uyarc gelmemi miydi? diye sorarlar. Onlar; Evet, dorusu o ki, bize bir uyarc gelmiti, fakat biz onu yalanladk ve Allah seninle hibir ey indirmemitir, siz byk bir yalanclk ve sapklk iindesiniz demitik. (Mlk: 7-8) Yce Allah, bu iki ayetle, cehenneme atlan btn topluluklarn, kendilerine bir haber verici geldii, fakat o habercileri yalanladklarn itiraf edeceklerini haber vermektedir. Demek ki, insanlar yalanladklar peygamberin cezasn cehenneme atlarak ekecektir. Baka bir ayette, Yce Allah blis'e yle sylyor Andolsun ki, cehennemi seninle, ve sana uyanlarla dolduracam. Ayetin aka belirttii gibi, blis ve ona uyanlar cehennemi dolduracak ve onlardan baka kimse oraya girmeyecek. Yani, gnah olmayan kimse, atee atlmayacak. nk eytana uymamtr ve eytana uymayan da gnahkar deildir. Biraz yukarda belirtilen duruma gelince, cehenneme ancak, gnderilmi nebi ve resulleri yalanlayanlar gireceklerdir. Bazlar der ki; onlar da eytana uyup, nebi ve resulleri yalanlamlardr. indekiler

 Allah'n, Mmin, Muttaki Kullar Kendi man ve Takvalarna Gre, O Derecelerde Yerlerini Alrlar nsanlardan bir ksm nebi ve resullerin hepsine inanr, bir ksm da bir blmne. Bir ksmna inananlar, btn resul ve nebilerin getirdikleri haberlerden bir ksm ulam, bir ksm da ulamamtr. Kendilerine ulaanlara tamamen bal olmalarna ramen, bilmediklerine balanma imkan bulamamlardr. Balanamadklar haberler ayet kendilerine ulaacak olsayd, muhakkak onlara da uyacaklard. Bununla birlikte, mcmelen de olsa, nebi ve resullerin getirdii haberlere btnyle inanrlar; ayn zamanda iman ve takvalaryla beraber, Allah'n kendilerine emrettiini bilerek amel ederlerse, Allah'n dostlarndan saylrlar ve imanla takva derecelerine gre, ilahi velayete mazhar olurlar. Kul, zerine bir delil ikame edilmeyen hususlarn bilinmesiyle ve onlara fasl fasl iman edilmesiyle emrolunmamtr. Bu bakmdan, kula, onlar terkettiinden tr azab edilmez. Fakat o hususlarda elde edemedii nisbette, ilahi velayetin st derecelerinden mahrum kalrlar. O halde, kim Allah Resulnn getirdiklerini bilir ve onlara tafsilen iman edip amel ederse, phesiz ki o, bunlar bilmeyen ve amel etmeyen kimseden, iman ve velayet dereceleri bakmndan daha stndr. Fakat, her ikisi de Allah'n dostudur. Cennette de, birbirinden ok farkl dereceler vardr. Allah'n, mmin, muttaki kullar kendi iman ve takvalarna gre, o derecelerde yerlerini alrlar. Yce Allah bu duruma yle iaret buyuruyor: Dnyay isteyene, istediimiz kimse iin dilediimiz kadar hemen veririz. Sonra ona cehennemi hazrlarz. Yerilmi ve kovulmu olarak oraya girer. Ahireti isteyip, inanm olarak onun iin gerekli almada bulunan kimselerin, ite onlarn almalar kre deer. Onlarn ve bunlarn her birine Rabbinin nimetinden ulatrrz. Aslnda, Rabbinin nimeti kimseye yasak edilmi deildir. Dorusu, ahirette, daha byk dereceler ve daha byk stnlkler vardr. (sra: 18-20) Yce Allah, bu ayetle, dnyay da, ahireti de isteyene vereceini beyan buyuruyor. Onun nimetinin, ister iyi olsun, isterse kt, kimseye yasak olmadn da bildiriyor. Ancak, ahiret nimetini, oras iin hazrlanan kullarna vereceini bildiriyor. Konumuzla ilgili bir baka ayette de buyruluyor ki: Biz onlar birbirinden nasl stn kildik. Elbette ahiret derece bakmndan daha byktr, stn klma bakmndan da daha byktr. (sra: 21) Yce Allah zikrettiimiz bu ayetle, ahiretteki stnln, dnya hayatndaki stnlkten daha deerli

ve faziletli olduunu bildiriyor. Ahiret alemindeki derecelerin stnlnce, dnya hayatndaki derecelerin stnlnden nde sayyor. Bunu beyan ederken de, peygamberlerin derece bakmndan birbirinden farkl olduunu, bunun da aynen dier mmin kullarn stnlklerini meydana getiren takva ve amel stnlne dayandn beyan ediyor: te bu peygamber yok mu. Biz onlarn kimini kimine stn kldk. Onlardan bazlarn bizzat syleme derecesine kardklarmz vardr. Meryem olu sa'ya ak deliller verdik ve onu Ruhu'lKuds olan Cebrail'le destekledik. (Bakara: 253) Allah'n Resul insanlar arasndaki derece stnlklerinden bahsederken buyuruyor: Kuvvetli ve salam mmin Allah katnda, zayf ve gsz mminden daha hayrldr, daha sevimlidir. Fakat ikisi de mmin olduu iin, her birine ayr ayr hayrlar vardr. Sana fayda veren eyle ilgilen, Allah'dan yardm bekle, acze dme. Sana bir ey dokunacak olursa Eer yle yapsaydm, yle yapmasaydm, yle olurdu, byle olmazd deme! Allah yle takdir etti belki, O'nun diledii gzeldir de! Zira, olsayd, olmasayd, gibi ihtimal szckleri, eytann iine yarayan bir yol aar insanda. (Mslim) Baka bir hadisde de yle buyrulmutur: Bir hkmedici, ynlendirici itihad eder de, yapt itihadda isabet kaydederse iki sevap ve mkafat alr. ayet itihadnda yanlrsa, nimeti samimi olmak kaydyla, gene de bir sevap ve mkafat kazanr. (Buhari ve Mslim.) Demek ki, hkmediciler de, ynlendiriciler de, hasl Allah'n alimleri de yanlma ve yanlmama hususunda birbirlerinden farkldrlar. Bunu belirtmekte olan dier ayetlerden bir ka mealen yledir: Mminlerden zr olmad halde evlerinde oturup kalanlarla, Allah yolunda mallaryla canlaryla savaanlarn dereceleri birbirinin ayn olamaz elbette. Allah, mallaryla ve canlaryla Allah yolunda savaanlar dierlerinden elbette ki stn kld. Geri, Allah kendisine inananlarn hepsine cennetini vaadetmitir. Fakat, savaanlar oturanlardan daha ok ecirlendirmitir. (Nisa: 95) Siz hac sakaln, Mescid-i Haram'n imarn, Allah'a ve ahiret gnne inanan, Allah yolunda savaan kimselerin amelleriyle bir mi tuttunuz? Bunlarn dereceleri elbette ki Allah katnda bir olmaz. Allah zalimler topluluuna hidayet yolunu amaz. man edenlerin, hicret edenlerin, Allah yolunda mallaryla canlaryla savaanlarn Allah yannda derecesi ok byktr. Bunlar dnya ve ahiret saadetine erenlerin ta kendileridir. (Tevbe: 19-20) De ki: Hi bilenlerle bilmeyenler ayn olur mu? Ancak arnm akl sahipleri bunlar hakkyla dnr. (Zmer: 9) Ey iman edenler! Size, meclislerde yer an denildii zaman geniletin ki, Allah da size genilik versin. Kalkn denilince kalknz! Allah iinizden iman etmi olanlarla, zellikle de kendilerine ilim verilmi bulunanlarn derecelerini arttrr. Allah her ne yaparsanz hakkyla bilendir. (Mcadele: 11) indekiler

 Bir Kul Takva Sahibi Bir Mmin Olmadka, Allah'n Dostluuna Ulaamaz Bir kul takva sahibi bir mmin olmadka, Allah'n dostluuna ulaamaz. Yce Allah mealen buyuruyor ki: "(yi bilinmelidir ki) Allah'n dostlarna hibir korku yoktur ve onlar zlecek de deildirler. Onlar, iman edip (gerektii gibi Allah'tan) saknanlardr. (Yunus: 62) Bir kudsi hadisde de buyruluyor ki: Kulum hi durmadan bana nafile ibadetle yaklamaya alr. Ta ben kendisini sevinceye kadar. (Buhari) Yani bir kul, farzlar yerine getirerek Allah'a yaklamaya almazsa, asla takva sahibi bir mmin olamaz. Byle takva sahipleri de iyiler derecesine dahil olur. Bundan sonra, nafile ibadetlerle Allah'a yaknlk kurmaya alr. Ta sadk mukarreblerden oluncaya kadar. Bilindii gibi, kafir ve mnafklar hibir zaman Allah'n dostluuna ulaamazlar. man ve ibadeti geerli olmayan, zerlerinde gnah da bulunmayan kafirlerin ocuklar ve ilahi davetten haberi olmayan kimseler de, -her ne kadar peygamber gnderilmedike azab edilmez denilmi olsa da- takva sahibi mmin olmadka Allah'n dostu olamazlar. Allah'n iyi dedii ileri yerine getirmeden, kt dedii ilerden uzaklamadan Allah'la yaknlk kurduunu iddia edenler kt birer yalancdr. Ve elbette ki yalanclar Allah'n dostu olamazlar. Delilerle, ocuklar da byledir. Allah'n hak Resul buyurmaktadr: Kalem kimse hakknda kaldrlmtr. - Deli ifa buluncaya kadar, - ocuk erginlik dnemine girinceye kadar, - uyuyan kimse uyanncaya kadar. Bu hadisi alt hadis kitabnn sahipleri, Hz. Ali ve Hz. Aie'den rivayet etmitir. Ve byk ilim adamlar da bu rivayetin kabul edilebilir olduunu sylemilerdir. Temyiz edebilecek duruma gelen

ocuklarn ibadetinin geerli olduunu ve sevap kazandklarn btn ulema sylemektedir. Deliye gelince; onun hibir ibadeti geerli saylmamtr. Ne kfr, ne imam, ne namaz ve ne de baka ibadetleri geerli deildir delinin. Delinin, san'at, ziraat, alm - satm gibi, dnyevi ilerde de bir sorumluluu yoktur. Yapt iler geerli deildir. Delilerin, alverii, nikah, boanmas, ikrar veya ahadeti ve bunlara benzer szleri de geerli deildir. Btn szleri ve ileri botur, er'an bir hkm saylmaz, gnah sorumluluu tamaz. Fakat iyiyi ktden ayrma yetenei kazanm bir ocuk byle deildir. Onun baz yer ve artlarda syledikleri szler nass ve icma kanalyla muteber saylmtr, baz yer ve artlarda da tartma konusu olmutur. Delinin durumu byle olunca. Allah'n dostluuna elbette ki ulaamaz. Hele hele onlarn veli olarak kabul edilmesi telakkisi hi mmkn deildir. Bununla birlikte, ondan bir mkaefe grld ve duyulduu zaman, veya birine iaret ettiinde, iaret edilen lr veya baylrsa bu durum nemli bir ey saylmaz. nk, kafir ve mnafklardan da bu gibi haller zuhur etmektedir. Sihir, by ve dier eytani tasarruflarda bulunduklar da bilinmektedir. Onlardan byle bir ey sadr olmas nasl ki, onlar Allah dostu yapmazsa, delinin bunlara benzer ileri yapmas da onlar Allah dostu yapamaz. Kafirlerde Allah'n dostluunu yalanlayan bir ok haller mevcuttur. - Allah Resulne, aka veya gizlice uymann vacip olmadna inanmak, - eriatn sadece zahirine inanmak, i hakikatlara inanmamak; - Yahut, Allah'a vasl olmada veliler iin peygamberin yolundan gayri bir yol olduuna itikad etmek, - Peygamberlerin yolu daralttklarn, yahut nebi ve resullerin sadece avama gnderildiklerini, onlara nder olduklarn, havass iin nder olmadklarn sylemek, bunlara benzer, velilik iddia edenlerin sakat iddialarn sralamak, gibi eyler... Bu saydmz eylerde slama ve imana aykr her hal mevcuttur. Kfr ifade eden her tanm vardr. Byle olmasna ramen, nasl Allah dostu olabilirler bu (menhus kademsiz) iddialarn sahipleri? Demek ki, bir kimse, kafir ve mnafklarn ahsnda grlmekte olan fevkaladelikleri muhtevi olaylar, onlarn velayetlerine delil sayarak, onlarn veli olduklarn kabul ederse, Yahudi ve hristiyanlardan daha sapk bir duruma der. Deli de aynen byledir. nk delilik, velayet iin art olan iman ve ibadetlerin gerek olmasn nler. Bazen delirip, baz kere dzelen insanlara gelince... Normal durumdayken, Allah'a ve Resulne inanyor, farz ibadetleri yerine getiriyor ve haramlardan saknyorsa; anormal hale dndnde, onun delilii, Allah'n, ona akllyken yapm olduu iyi ilere mukabil sevap vermesine mani olmad gibi, kendi durumuna mnasip ilahi dostluk derecelerine ykselmesine de engel deildir. Aynen bunun gibi, iman ettikten, takvaya ulatktan sonra kendisine cinnet gelen kimseye de, Yce Allah iman ve takvas miktarnca ecir ve mkafat verecektir. Delirmeden nce yapm olduu iyi iler, delirdikten sonra yok olup gitmez. Zira, cinnet haline dtkten sonra, hata ve iyilikleri yazan kalem, byle bir kimse iin kaldrlmtr.

Allah'n farz kld emirleri yerine getirmeyen, haramdan saknmayan, buna ramen veli olduunu ileri sren, baz haller gsterip bunu ispatlamaya alan bir kimseye veli nazaryla bakmak asla doru deildir. nk, eriata uymamak, ne delilikle, ne de velayetle kabili teliftir. Byle bir hal, apak bir biimde sakplk ve aknlktr. Bir mddet cinnet getirip akln kaybeden, sonra bir mddet dzelerek normale dnen, fakat buna ramen normal dneminde farzlar yerine getirmeyen, stelik byle olmas gerektiine inanan, emirlerden muaf olduuna itikat eden kimse de ak bir kfr iindedir. Fakat delilii srekli ise, ve hali hem zahirde ve hem de batnda oluyorsa, byle bir kimse iin, eri ykmllk olmad kesindir. Fakat bylesi, normal insanlar gibi sorumlu olmadklar iin, ayn zamanda normal insanlarn ulatklar iyi sonulara, ecirlere ve Allah'n dostluuna ulaamazlar. Onun iin de bunlara veli olarak bakmak, byle itikad etmek asla caiz olamaz. Ancak yukarda da belirttiimiz gibi, gidip gelen bir akli dengeye sahipse, normal zamanlarnda Allah'n istedii ileri gerekli biimde yapyor, sadece dengesi bozulduu zaman yapmyorsa, normal zamanlarda yapt ibadetlerden tr bir takm ilahi dereceler kazanr. Fakat normal zamanlarnda Allah'a inanmyor ve gerekenleri yapmyorsa, byle bir kimsede kfr ve nifak var demektir, arasra delirmesi onu azabdan kurtarmayacaktr. indekiler

Mubah lerde, Allah Dostlarn brlerinden Ayracak zel Bir Alamet ve aret Yoktur Mubah ilerde, Allah dostlarn brlerinden ayracak bir alamet-i farika, bir iaret yoktur. Velilerle veli olmayanlar, ne zel bir takm elbiselerle, ne sakalla ne de buna benzer dier eylerle birbirinden ayrlrlar. Nice kafir zndklar srmal kaftanlara, nice sddklar ise yrtk hrkalara sarnmtr sz, buna ok gzel bir rnektir. Demek Allah'n dostlar her tip topluluk iinde bulunabilirler. Ehl-i Kur'an ve alimler arasnda, klla mcahede edenler iinde, tccar, san'at ve zenaat adamlar arasnda Allah'n dostlar bulunur. Ancak bid'ad ehli ve fasklar arasnda bulunmaz. Yce Allah Muhammed mmetinin derecelerini belirtiyor ve yle buyuruyor:

Ey Resul! phesiz Rabbin, seninle birlikte bulunan bir topluluun ve senin, gecenin te ikisi, yars ve de birinde kalkp bana kulluk ettiinizi bilir. Gece ve gndz Allah ler. Sizin onu takdir edemiyeceinizi bildiinden tevbenizi kabul etmitir. Artk, Kur'andan kolaynza geleni okuyun. Allah iinizden hasta olanlar, Allah'n lutfundan rzk aramak zere yeryznde dolaacak olan kimseleri ve Allah yolunda savaacak olanlar phesiz bilir. Kur'andan kolaynza gelenleri okuyun; namaz gerei gibi kln, zekat verin. Allah'a dncnz gzelce deyin. Kendiniz iin yaptnz iyilii, daha iyi ve daha byk ecir olarak Allah katnda bulursunuz. Allah'dan balanma isteyin. Allah elbette balar ve merhamet eder. (Mzemmil: 20). Sekin seleflerimiz dini bilgilerde yksek dereceler elde edenlere Kurra adn vermilerdi. Bu zmreye, alimler ve abidler de dahildi elbette indekiler

Sufi ve Fukara Deyimleri Sonra ortaya sufi ve fukara deyimleri kt. Sufi ismi, ynden yaplm bir elbiseye nisbed edilerek bulunmu bir isimdir. eitli tanmlar yaplmsa da bu konuda, doru olan da budur. Mesela, bazlar, bu kelimenin, fakihlerin saffetine nispet olduunu sylerler. Bir ksm gurublar da, Arab kabilelerinden Savfe bin ddi bin Tabiha'ya nisped ederek derler ki, bu kabile ibadetde ok ileri derecelere ulamtr. Baz kiiler de, sufi'yi suffe ehline balarlar. Safa ve saffete paralel olduu da iddia edilmitir. Fakat yn hrka dndaki btn nispetler, zayf ve sakat iddialardr. Allah'a yaknlkta en nde olanlar anlam da verilmitir sufilie. Bu da yanl ve zayf bir iddiadr. nk byle olsayd, lgat kaidesine gre, Safiyy, safaiyy denilmesi gerekirdi. Byle denmeyip, sadece Sufi deniliyor. Sufi deyimi, fakirler iin de kullanlmtr. Hemen belirtelim ki, sufi deyimi yeni kmtr ortaya. Halk bu ite karkla dmtr. Acaba fakirliin mi yoksa zenginliin mi karldr, paralelidir, diye pheye dmtr. Bu konuda aralarnda tartma yaplmaktadr. Fakirin sabr m daha ileridir, yoksa zenginin sabr m? diye

tartma yaplmaktadr. Kimi ona, kimi brne delil getirmeye almaktadr. Bu mesele daha nceleri, Cneyd-i Badadi ile, Ebul Abbas bin Ata arasnda mnakaa edilmiti. Bu konuda Ahmed Bin Hanbel'den iki rivayet vardr. Ama en dorusu yce Allah'n u ayetidir: Ey insanlar! Dorusu biz sizleri bir erkekle bir diiden yarattk. Sizi milletler ve kabileler eklinde oluturduk ki, birbirinizi kolayca tanyasnz. phesiz Allah katnda en deerlisiniz, O'na kar gelmekten en ok saknannzdr. (takvaca en ileride olannzdr.) Allah yegane bilendir ve her eyden haberdardr. (Hucurat: 13) Allah'n Resulnden soruldu: En hayrl insan kimdir, insanlardan en hayrls ve stn hangisidir? En muttaki olandr. Biz bunu sormuyoruz. Yusuf Peygamber Yakub peygamberin oludur. O da shak peygamberin oludur. shak da Allah'n halili brahim peygamberin oludur. Ey Allahn Resul! Biz bunu da sormuyoruz. Allah'n Resul: Arap soyundan m soruyorsunuz? nsanlar altn ve gm madenlerine benzer. Cahiliye dneminde iyi olanlar, anlayl olduklar halde slama girerlerse, slamda da iyi olanlardr. Demek ki, hem Kur'an, hem de hadis, insanlarn Allah katnda en iyi olann, en iyi takva sahibi olarak tanmlyor. Konuyla ilgili bir ka hadis de yledir: Ne arabn arab olmayana, ne arab olmayann araba bir stnl yok. Ne siyahn beyaza, ne beyazn siyaha bir stnl yok takvadan baka. Herkes Adem'den, Adem ise topraktan yaratlmtr. (Tirmizi) Allah sizden cahiliyye gururunu, babalarla nmeyi kaldrd, yok etti. nsanlar iki blmden mteekkildir. Takva sahibi mmin, inkar sahibi kafir. Allah'a kar gelmekten kim daha fazla kanrsa, Allah katnda en iyi olan da odur. Takvada eit olanlarn dereceleri de eittir. Fakirlik kelimesine gelince: Bu kelime eriatta, mali imkandan yoksun olana dendii gibi, kiinin Allah'a kar fakirliine de denilmektedir. Nitekim Kur'an da Zekat ancak fakirlere ve miskinlere verilir denmektedir. Baka bir ayette de, Yce Allah fakirleri verek buyurmaktadr ki:

Ey insanlar, siz fakirsiniz ve Allah'a muhtasnz. Allah ise hibir ihtiya sahibi deildir ve vlmeye layktr. Dilerse sizi hemen yok eder ve bakalarn yaratr. Bu, Allah iin hi de zor bir i deildir. (Fatr: 16) Kur'an- Kerim-i iyi bir incelemeden geirirsek, Yce Allah'n iki trl insan vdn, methettiini grrz. Biri sadakaya muhta fakirler dieri ganimet ehli olan fakirler. Birinciler hakknda Yce Allah buyuruyor ki mealen: Sadakalarnz, kendilerini Allah yoluna vermi olarak yer yznde dolamayan, onlar tanmayanlarn, edeblerinden tr isteyemedikleri iin onlar zengin zannettikleri fakirlere verin. Onlar yzlerinden tanrsn. Yzszlk ederek insanlardan bir ey istemezler. Sarfettiiniz iyi bir eyi Allah hi phesiz bilir. (Bakara: 273) kinci tipler iin de, (ki bu tipler en stn olanlardr), mealen buyuruyor ki: Allah'n verdii bu ganimet mallar, yurtlarndan ve mallarndan mahrum edilmi olan, Allah'dan bir ltuf ve rza dileyen, Allah'na, dinine, peygamberine yardm eden muhacir fakirlerindir. te doru olanlar bunlardr. (Har: 8) te yukarda saylan sfatlar, ktlklerden vazgeen, iyiliklere ynelen ve hem grntde, hem de i aleminde, Allah yolunda savaanlar iindir. indekiler

Kukusuz, Kafirlerle Savamak En Byk Cihaddr Allah Resul buyuruyor: Mmin; insanlarn kendi kanlarna, mallarna kar ondan emin bulunduu kimsedir. Mslman, dier Mslmanlarn, onun elinden ve dilinden emin olduu kimsedir. Muhacir, Allah iin nefsiyle savaandr. Bir ksm hadisilerin, Allah'n Resulnden, Tebuk sava dnnde: Kk cihaddan byk cihada dnyoruz szn naklettiklerini bilmekteyiz.

Ama hadis diye rivayet edilen bu szn asl esas yoktur. Marifet ehli alimlerden hi kimse byle bir hadis nakletmemitir. Kukusuz, kafirlerle savamak en byk cihaddr ve mmini en st dereceye karan bir ibadetidir. Belki de ondan stn hibir ibadet yoktur. Yce Allah cihad hakknda buyuruyor: nanan, hicret eden ve Allah yolunda mallaryla canlaryla cihad eden kimselere Allah katnda en byk dereceler var. te kurtulanlar onlardr. Rablar, onlara, katndan bir rahmet, honutluk ve iinde tkenmez nimetler bulunan ebedi ve temelli kalacaklar cennetleri mjdeler. Dorusu byk ecir Allah katndadr. Mslimde ve dier muteber hadis kitaplarnda, Numan bin Beir'den yaplan rivayette diyor ki: Peygamberin yannda bulunduum bir srada Mslmanlardan birinin yle dediini iittim: slamla ereflendikten bu yana, haclara su datmaktan baka hi ile megul olmam ve baka bir ie nem vermem. Bir bakas: Ben de yle dedi. slamiyetle eref bulduktan sonra, Mescid'i-l-Haram' onarmak ve bakmaktan baka hibir ie nem vermedim ve vermem. Onlarn bu konumalarna kulak misafiri olan Hz. Ali onlarn szlerine kart: Allah yolunda savamak sizin anlattnz ilerden ok ok daha stndr. Orada bulunan Hz. mer: Allah Resulnn minberi yannda yksek sesle konumayn diye onlar ikaz etti. Sonunda, namaz bitirdikten sonra meseleyi Allah'n Resulnden sorduk. Allah'n Resul sorumuzu yce Allah'a arzetti. Yce Allah da az sonra, Tevbe suresinin 20. ayetini indirdi. Konumuzla ilgili bir ka hadis: Allah'n Resulnden soruldu: Hangi iimiz daha stndr? Allah'a iman etmek ve yolunda savamak. Ondan sonra? Emredilen hacc yerine getirmek. Gene Ashabdan biri gelerek Allah'n Resulnden sordu: Ey Allah'n Resul! Allah yolunda yaplan savaa denk decek bir iyi hareketten haber ver bana! Allah'n Resul:

Ona g yettiremezsiniz. Ama siz yine de haber verin ya Resulllah! Bir sava evinden ktnda, o geri dnnceye kadar, sen iftar etmeden oruca, aralksz namaz klmaya g yettirebilir misin? Allah'n Resul Muaz bin Cebel'i Yemen'e grevle gnderirken ona unlar sylemiti: Ey Muaz! Nerede olursan ol, Allah 'a kar gelmekten sakn. Bir ktln hemen ardndan bir iyilik yap ki, yapm olduun ktln karl olsun. nsanlara gzel ahlakla muamele et. Ey Muaz! phesiz seni severim! Her namazn arkasndan Ya Rabbi; sana zikir, sana kr ve gzel ibadet etmemde bana yardmc ol duasn hibir zaman terketme. Ey Muaz! Allah'n kendi kullar zerindeki haklar nedir, bilir misin? Allah ve Resul daha iyi bilirler. Allah'n hakk, O'na kulluk etmek ve hi bir eyi O'na ortak komamaktr Konumasn srdrd: Kullarn Allah zerinde hakk nedir bilir misin? Allah ve Resul daha iyi bilirler. Kullarna azab etmemesidir. Ya Muaz! yi bil ki, iin ba slamdr; onun ona direi namazdr; zirvesi Allah yolunda cihaddr Ey Muaz! Sana iyiliklerin kaplarndan haber vereyim mi? Oru manevi bir kalkandr, sadaka, suyun atei sndrd gibi hatalar sndrr ve bir kimsenin gece kalkarak namaz klmas... dedikten sonra, u ayeti kerimeyi okudular: Vcutlar yataklarndan uzak kalan, korkarak ve umarak Rablerine yalvaran, verdiimiz rzklardan sarfedenler, bizim ayetlerimize inanrlar, yaptklar iin onlara verilmek zere saklanan mjdeyi kimse bilmez. (Secde: 16-17) Allah'n Resul devam ettiler: Ya Muaz! Sana bundan daha ok sahip olman gerekli eyden haber vereyim mi? Dilini tut! Muaz sordu: Konutuklarmzdan tr muaheze olunacak, knanacak myz? Anan seni yitirsin Muaz! nsanlarn cehenneme yzkoyun atlmas, dillerinin yznden deil midir? Konuyla ilgili bir ufack yorum: Allah'n Resul buyuruyor ki:

Kim Allah'a ve ahiret gnne inanyorsa, hayrl sz sylesin, yahut skut etsin. (Mslim ve Buhari) Muhakkak ki, hayrl bir ey sylemek susmaktan daha hayrldr. Ktle sebep olacak bir ey sylemektense susmak hayrldr. Devaml susmak, hi konumamak bida'dr ve yasaktr. Buna benzer, mesela, ekmek yahut et yemeyi terketmek, hi yememek de yasaktr. Allah'n Resul, bir adamn gne altnda ayakta dineldiini grd zaman sordu: Bu nedir, niin byle gne altnda duruyor? O srailoludur. Glgesiz gne altnda durmaya ve hi kimseyle bir tek kelime konumamaya adamtr kendini oru ama zamanna kadar... Syleyin ona otursun. Glgelensin ve konusun. Orucunu da tamamlasn. Hz. Enes'in rivayet ettii bir hadis de yledir: Kendi ibadetlerini kmseyen ve azmsayan bir ka mslman, Allah'n Resulne ait ibadetinden sordular. Ve sonra: Biz nerede, peygamber ibadeti nerede. Onun gibi olmak ne mmkn? dediler. Sonra biri; Ben hep oru tutarm. Orusuz geen hi bir gnm yoktur. Bir bakas; Ben geceleri hi uyumadan namaz klarm. Bir dieri; Ben de hi et yemem Baka biri: Ben de hi bir kadnla evlenmem ve ilgilenmem! Onlarn aralarndaki bu konumaya kulak misafiri olan Allah'n Resul buyurdu: Bunlara ne oluyor ki, her biri kendi anlaynda ifrata dyor? Ben hem oru tutarm, hem de iftar ederim. Hem uyur, hem de gece kalkarak ibadet ederim. Et yerim, kadnlarla evlenirim. Benim yaptklarmdan uzak olan elbette ki benden deildir. Evet kim snnet dnda bir ey iler de dinde olmamasna ramen, byle bir kimse hem Allah'dan, hem de Resulnden uzak kalr. Bir kimse dinde olmayan, Allah'n Resulnde grlmeyeni ve duyulmayan yaparsa, stelik de bunu din namna, din bilerek ilerse, Allah'dan ve Resulnden uzaklam bidad ehlidir Yce Allah buyuruyor: brahim'in dininden, kendini bilmeyenden baka kim yz evirebilir? (Bakara: 131) Demek ki, Allah'n Resulnn snneti dndaki bir takm bidadlar arkasnda koanlar ancak kendini bilmez cahil ve zavalllardr. Demek ki, bir mslman iin en emin yol, en doru istikamet, en hayrl i:

Allah'n farz kldklarn yapmak, Resuln snnetini takip etmektir. Sz Allah'n, yol Resuln yoludur. Baka deil Evet, buna itikat etmek en emin yoldur. Mslim ve Buhari'de, Allah Resulnn her cuma hutbesinde bu gerei vurgulad kaytldr. indekiler

Masum Olmak Velayetin Bir art Deildir Gnahdan masum olmak velayetin, yani Allah dostu olmann bir art deildir. Hata etmemek gibi bir vasf veli kulda olmaz. eriat ilminin bir ksmna sahib olmamas, dini gereklerde baz pheleri bulunmas mmkndr ve caizdir bir veli kulun. eytani de olabilecei kesin olan bir takm hareketlere, olaylara keramet nazaryla bakmas da mmkndr. Ve bir kimse, hata etti diye, baz konularda pheye dmekle Allah dostluundan km olmaz. nk Yce Allah bu mmetin hata ve unutkanlktan gelen kusurlarn balamtr. Kur'an bu durumu yle belirtiyor: Peygamber de kendisine Rabbinden indirilene iman etti. Mminler de Allah'a, O'nun meleklerine, kitablarna, peygamberlerine inand. Allah'n peygamberlerinden hibirini brnden ayrd etmeyiz, hepsine inanrz. Dinledik ve itaat ettik ey Rabbimiz! Mafiretini isteriz. Son varmz ancak sanadr dediler. Allah hi bir kimseye gcnn yettiinden fazlasn yklemez. Herkesin kazand hayr kendine, kazand er de kendinedir. Hayrdan menfaat, erden zarar grr. Ey rabbimiz, unuttuk veya yanldysak, bizi tutup sorguya ekme. Bizden evvelki mmetlere yklediin gibi stmze ar yk ykleme. Ey rabbimiz! Takat getiremeyeceimiz bir yk bize tatma. Bizden sadr olan gnahlar sil. Bizi bala, bizi yarla, bizi esirge. Sen mevlamzsn bizim. Artk kafirler gruhuna kar da bize yardm et. (Bakara: 285-286) Buhari'de Yce Allah'n, bu duay kabul ettii kaytldr. Mslim'de rivayet edilen bir habere gre, bni Abbas diyor ki: Gklerde ne var, yerlerde ne varsa, hepsi de Allah'ndr. Siz iinizdekini ister aklayn isterse de gizleyin, Allah onu bilir ve sizi hesaba eker. Sonra da kimi dilerse onu yarlgar/affeder, kimi de

dilerse cezalandrr. Allah her eye hakkyla kadirdir. Mealindeki ayet inince, Mslmanlarn iine daha nceden grmedikleri bir korku girdi. Bunun zerine Allah Resul, onlara duyduk, teslim olduk ve itaat ettik deyin, buyurdu. Bu telkin zerine, Allah Mslmanlara u ayeti indirdi: Allah hi kimseye gcnn yeteceinden fazla yk yklemez. Herkesin kazand hayr kendisine, kazand er kendisinedir. Ey rabbimiz! Unutup, yanldmz sulardan dolay bizi sorgulama! Yce Allah bu ayetle Mslmanlara Dilediinizi yerine getirdim, itaatnzdan honud oldum diye iltifatta bulunuyor. Ey Rabbimiz. bizden evvelki mmetlere yklediin gibi, bize de ar ykler ykleme. Ey Rabbimi Bize takat getiremiyeceimizi tatma. Bizden sadr olan gnahlar sil. Bizi bala, bizi yarla, bizi esirge. Sen mevlamzsn bizim. Artk kafirler gruhuna kar da bize yardm et! Yce Allah, Mslmanlara ltuf yaptn beyan ediyor. Ayetleri tamamlayan bir baka ayette buyruluyor: Hataen yaptklarnz iin size bir vebal yoktur. Fakat kalbinizin tastik ettii ilerinizde vebal vardr. Allah ok esirgeyici, ok balaycdr. (Ahzab: 5) Konumuzla ilgili olarak Allah'n Resul buyuruyor ki: Hakim itihad eder ve itihadnda isabet kaydederse kendisine iki ecir vardr. Hata ederse bir ecir vardr.. Demek ki hata eden bir mtehid gnahkar olmuyor. Aksine isabet kaydeden iki, hata yapan ise bir ecir ve sevap kazanyor. Elbette ki, isabet eden ok stndr. Bu rnee gre, Allah'n bir veli kulu da hata edebilir ve bundan tr velilikten kmaz. Ama, hata edebileceine gre, her dediine uymak elbette ki caiz olmaz. Ancak peygamberin hakkdr bylesi bir itaat tavr. indekiler

Sddklk (Btn Kalbini, Srrn, ini ve Dn Allah Rasulne teslim etmek.) Mertebesi, Muhaddeslik (Kalbine ve derunune bir ey ilham edilmek.) Mertebesinden ok Yukardadr. Bir veli de, kalbine doan her eye itimad etmemelidir. eri llerin mihenginden geirmeden, kalbine doanlar gerek kabul edip, piyasaya srmemelidir. ine doan ilham, nne kan olaylar, Allah Resulnn getirdii prensiplere arzetmelidir. Bu prensiplere uyanlar kabul etmeli, uymayanlar ise reddetmelidir. Eer tereddde derse Allah'a havale etmelidir. Yani, ne red ve ne de kabul etmelidir. nsanlar anlatmaya altmz konuda e ayrlr: - Bir ksm kabul, bir ksm reddeder. - Bir ksm da, orta yolu tutar ve ne red ne de kabul eder. - Bir ksm insanlar bir kiinin veli olduuna inanp iman etti mi, veli olduuna inand kiinin her szn kabul eder. Her yaptn makbul grr, teslim olur. Bir ksm insanlar da vardr ki, bir velinin szn yahut ilerini eriata aykr grd zaman, o velinin hataya dp dmediine bakmaz; olduu gibi velilikten karr onu. Bu konuda en hayrl yol orta yoldur. Yani, bir veliyi ne yanlmaz kabul etmeliyiz, ne de top yekn hatal Gnahkar veya masum saymaz orta yolda olan bir Mslman. Hata yapan kimse bir mtehid ise, onun her dediine uymazlar ama, byle bir mctehdin fask ve facir olduu hkmne de varmazlar hemen. Hereyin stnde tutulmas gereken, Allah Resulnn, Allah'dan getirdii kanunlara uymak ve tam bir itikatla buna balanmaktr. Bu arada, bir ksm fakihlerin itihatlar bir ksm fakihlere uymazsa, muhalif olan tutmak, hakl bulmak, yahut reddetmek doru bir hareket olmaz. Allah'n Resul buyuruyor ki: Sizden evvel gelen mmetler iinde muhaddesler (isabetli grleri olan, salam ilham sahibi kimseler) vard. ayet benim mmetimde yle bir kimse varsa, o kimse mer'dir. (Buhari, Mslim) Eer ben size Resul olarak gnderilmemi olsaydm, hi phesiz mer gnderilirdi. (Tirmizi) Yce Allah, hakk ve hakikati, mer'in kalbi ve dili zerine tecelli ettirip yerletirmitir. Benden sonra bir peygamber gelecek olsayd, phesiz o kii mer olurdu. abi'nin bir rivayetine gre Hz. Ali diyor ki: Kalbin skunet bulmas, ruhun takviye almas halini kazanmak isteyen, mer'in dilinden akanlar, dklenleri dinlesin. mer'in olu diyor ki:

Babam mer, herhangi bir ey hakknda Ben bunu pek uygun grmyorum desin de, dediinin aksi olsun. Dedii gibi kard. Kays bin Tark da diyor ki: Biz mer'den bahsederken: (onun dilinde bir melek var, muhakkak konuurken o melek konuur) derdik. (Tirmizi) Hazreti mer'in bazen yle dedii rivayet edilir: taatkar kullarn azna doru yaklan ve neler sylediini bir iyi dinleyin! nk onlarn azlarndan bir ok gerekler dklr. (Tirmizi) Hz. mer'in de dedii gibi, itaat edici kullarna, Yce Allah dorular kefettirir. Demek ki, evliya da sadk ve itaatkar bir kul olduuna gre, ona da mkaefe ve tecelli yollar aktr. Mkaefe ve tecelli halinde, bu mmetin en ileri geleni Hz. Ebu Bekir, sonra da mer'dir. Zira, Allah Resulnden sonra, bu mmetin en hayrls Bekir ve mer'dir. Biraz nce de belirttiimiz gibi, Hz. mer'in tecelliye ve ilahi kefe sahip olduu apak ortadadr. Bir mmet iinde, herhangi bir muhaddes ilahi kefe muhatab saylrsa, elbette ki, Hz. mer gibi bir byk sahabi, en stnne sahip olarak kabul edilmelidir. nk, Hz. mer her tip veliden stn bir makamdadr. Buna ramen, Hz. mer, kendisine Yce Allah'n vacip kld btn grevleri yerine getirir, yapt her ii, Allah'n Resul aracl ile gnderdii kitaba havale ederdi. ounlukla ileri srd fikirler kitaba uygun derdi ki, bu onun en byk faziletlerinden biridir. Kur'an'n birka ayet-i, onun daha evvel beyan ettii reye uygun olarak gelmitir. Hz. mer'in bu hali, Onun Allah katndaki yerini bize gstermektedir. Demek Hz. mer, Allah ile tetabuk eden byk bir insandr, ileri derecede bir mmindir ve ayn zamanda, elbette ki, evliyann en stndr. Byle olmasna karlk, baz reylerinde yanldn grm ve derhal reyini Allah'n kitabna ve Resuln snnetine uygun bir biimde deitirmitir. Hudeybiye olayndaki tutumu ok mehurdur. Olay, Buhari'de ak bir biimde nakledilmitir: Allah'n Yce Resul, hicretin altnc ylnda umre yapmak maksadyla ve 1400 kiiyle yola kmt. Ki yolda ktklar aacn altnda kendisine biad etmi olan bahtiyarlard. Mriklerin kar kmas zerine, onlarla bir anlama yaplmas zarureti domutu. Yaplan anlamaya gre, o yl deil, gelecek yl umre yapmalarna izin verilecekti. Anlama grnrde Mslmanlarn aleyhine gzkmekteydi. Onun iin anlamann bir ok maddesi Mslmanlarn arna gitmekteydi. Halbuki, anlamada Mslmanlarn lehine neler olduunu Allah'n Resul bilmekteydi. Anlamaya en iddetli biimde kar olanlardan biri de Hz. mer idi. Bu konudaki ilahi hikmeti iyi anlayamad iin muhalefeti de iddetli oluyordu. Allah'n Resulne yaklaarak yle dedi: Ey Allah'n Resul! Yoksa biz hak yolda deil miyiz? Elbette hak yoldayz. Bizden ldrlenler cennette, mriklerden ldrlenler de cehennemde deil mi? Evet, yledir.

 O halde, dinimiz adna, neden bu noksanl kabul etmek zorunda kalyoruz? Ben Allah'n Resulym. O benim yegane yardmcmdr. O'na isyan edecek deildim ya! Ama siz. Allah'n evine gideceimizi, Kabe'yi tavaf edeceimizi sylemediniz mi? Evet, yle syledim. Fakat kati olarak bu sene gideceimizi size syledim mi? Hayr, sylemediniz! O halde, zaman geldiinde Kabe'ye gideceksiniz ve orada tavaf edeceksiniz! Bu konumadan sonra Hz. mer kalkp Hz. Ebu Bekir'in yanna gitmi, meseleyi bir de ona amtr. Hz. Ebu Bekir ona ne cevap vereceini bilmemekle birlikte, aynen Resuln szn tekrarlamtr. Demek ki, Hz. Ebu Bekir, Allah ve Resulne uygun dmekte, Hz. mer'den daha ileri derecede idi. Hz. mer, Ebu Bekir'den de, ayn Resul gibi szler iitince, kendi dncelerinden vaz gemi ve yanl dnd iin, kefaret olarak birok ibadetlerde bulunmutur. Bunu kendisi sylemektedir. Hz. mer hakknda bir benzeri olay da, Allah Resulnn vefat srasnda olmutur. Allah'n Resul vefat ettii halde, Hz. mer bu vefata inanamad. Durum Hz. Ebu Bekir'e ulatnda, Ebu Bekir bir krsye karak, Allah Resulnn ebediyete intikal ettiini kesin cmleler iinde aklad. Bu aklamadan sonra Hz. mer hatal iddiasndan geri dnd. Ve yine, Hz. Ebu Bekir halife seilince. Arab kabilelerinden bir ksm zekat vermeyeceini syleyince, halife olan Ebu Bekir slamdan geri dnme demek olan byle bir ii cezalandrmak iin, ordu toplamaya balad. Hz. mer de, Allah Resulnn nsanlar, lailaheillallah deyinceye kadar, onlarla savamakla emrolundum. Bunu syledikleri zaman, canlarn ve mallarn korumaya hak kazanm olurlar mealindeki hadisini hatrlatarak, Bu hareketten vazgeilmesini istedi. Bu ikaz zerine Hz. Ebu Bekir: Allah Resul hadislerinde lla bi-Hakkiha (yani hakl olarak ldrmek mstesna) buyurmam m idi? dedi. Sonra devamla: te zekat bir haktr. Allah'a yemin ederim ki, onlar Allah'n Resulne verdikleri bir ola bana vermekten geri dururlarsa bile, ben onlar yola getirinceye kadar savaacam! Bu izahi iiten Hz. mer: Andolsun ki. Yce Allah, Ebu Bekir'in kalbini hakl bir savaa amtr ve ben de artk byle bir savan gerekli olduunu anlam bulunuyorum! demekten kendisini alamad. Grlyor ki, Hz. mer, en stn muhaddeslerden biri olmakla birlikte, anlattmz bu hadisler, Hz. Ebu Bekir'in ondan yukarda olduunu gstermektedir. Zira, sddklk mertebesi, muhaddeslik mertebesinden ok yukardadr. Sadk, ilhamn masum olan Allah Resulnden alr. Muhaddes ise, kendi kalbinin sesini dinler.

Kalb ise, asla masum deildir. Onun iin de, muhaddes, kalbinde doan ilhamlar, Allah ve Resulne takdim etmek zorundadr. Bu sebeple, Hz. mer, her meselede ashabla istiare eder, onlarla eitli konular tartr ve birok hususda da onlarn reyine itibar ederdi. Anlaamadklar, bir karara varamadklar konular da Allah'n kitabna, Resuln snnetine gtrrlerdi. Yani, herkes, iddiasna, kur'an ve snnetten deliller getirmeye alrd. Kimin tezi, Allah ve Resulnden destek kazanrsa, mer de, reyi esas olarak kabul eder ve tatbikata geirirdi. Hz. mer, bu gibi hallerde: Ben muhaddesim, hakka muhatabm, ilham almaktaym. Onun iin benimle tartmayn, szlerimi aynen kabul edin gibi szler sylememitir. Demek ki, bir kii: Bir velinin kalbine ilham olunan eylere olduu gibi itibar etmek gerekir. Bunu, tereddtsz kabul etmek bizim iin bir grevdir. O ilhamlar, Allah ve Resulne gtrmek gerekmez gibi iddialarda bulunur, bu iddialara itibar ederse, byk bir yanlg iine der. Hatta byle bir telakki apak bir sapklk olur. Hz. mer sadece veli deil. Ashabn en byklerindendir. Ashab'dan olmayan hi veli onunla kyaslanamaz. Byle olmasna ramen, Mslmanlar onunla rahat rahat tartyor ve ona kar olan iddia sahipleri onu, kitap ve snnete gtrebiliyor ve bu yolla iddiasn kabul ettirebiliyordu mer'e. Bu mmetin bykleri ile, selef-i salihin u hususda ittifak halindedirler: indekiler

Allah Resulnden Bakasnn Sz, Hem Kabul Edilebilir, Hem de Reddedilebilir Allah Resulnden bakasnn sz, hem kabul edilebilir, hem de reddedilebilir. Buna msaittir. Zaten, nebi ve Resullerle, insanlar arasndaki en belirgin fark da buradan gelmektedir. Resuller ve nebilerin Allah'dan getirdikleri haberlere iman etmek arttr. Evliyann ise, byle bir durumu yoktur. Yani, onlarn sylediklerine iman etmek, dinin artlarndan deildir. Onlarn szleri ve emirleri Allah'n kitabna, Resuln snnetine havale edilir. ayet uyarsa kabul etmek vacib olur. Uymazsa, sahabi veli de olsa reddetmek gerekmektedir.

Byle birisi, yani fikir yrtebilecek iddia sahibi kii mtehid de olsa, yanld takdirde kendisi iin bir ecir vardr. nk, itihad ederken, bir fikri ileri srerken samimidir, gcnn yettii kadar, dinine hizmet etmek istemektedir. Onun iin, sadece hatadr ileri srdkleri. Hatalar da Allah affetmektedir. Kur'an- Kerimde buna yle iaret edilmektedir: Gcnz yettii kadar Allah'a isyan etmekten kann. Bu ayet Ali mran suresinin 102.ci ayetini yorumlamaktadr. Ey iman edenler! Allah 'dan nasl gerekiyorsa, ylece korkun! bni Mesud diyor ki: Allah'dan korkmak demek; O'na dosdoru itaat etmek, O'ndan hakkyla korkmak, isyan etmemek, O'nu anmaya ve unutmamaya almak, O'na kretmek, nankrle dmemektir. Yani, gcnzn yettii kadar bu hususlara riayet edin. Zira Yce Allah hi kimseye tayamayaca bir yk yklemez. Herkesin kazand kendi menfaatna, yapt kt iler de kendi zararnadr. Bir baka ayette buyruluyor: man edip de gzel i, doru hareketlerde bulunanlara gelince (ki biz hi kimseye gcnn yettiinden fazlasn yklemeyiz) onlar cennetin yarandrlar. Onlar orada ebedi kalcdrlar. (Araf: 42) Yce Allah, Kur'ann bir ok yerinde, peygamberlerin getirdiklerine iman etmenin gerekli olduunu ak bir biimde belirtiyor: Ey mminler! Deyin ki: Biz Allah 'a, bize indirilen Kur'an- Kerime, brahim'e, smail'e, shak'a, Yakub'a ve torunlarna indirilenlere; Musaya, sa'ya verilenlere ve btn peygamberlere Rableri katndan gnderilen kitap ve ayetlere iman ettik. Onlardan hi birini, inanmak bakmndan birbirinden ayrd etmedik. Biz Allah 'a teslim olan Mslmanlardanz. (Bakara: 136) Elif, lam, mim. Bu o kitabdr ki, kendisinin Allah katndan gnderildiinde hi phe yoktur. O, Allah 'dan korkanlar iin doru yolun ta kendisidir. Onlar ki, hereyi bilmediklerine inanrlar, namazlarn gerei gibi klarlar, kendilerine rzk olarak verdiklerimizden, Allah yolunda harcarlar. Onlar sana indirilene de, senden ncekileri indirilenlere de inanrlar. Ahirete ise, gzleriyle gryormuasna iman ederler. (Bakara: 1-4) Yzlerinizi, dou yahut batya evirmeniz, gerek iyilik ve itaat deildir. Asl iyilik ve itaat; Allah'a, Ahiret gnne, meleklere, kitaba ve peygamberlere iman etmek, Allah sevgisiyle, mala kar duyduu sevgiye ramen, akrabaya, yetimlere, yoksullara, yolda kalmlara, dilenenlere ve kle ve esirleri kurtarmaya veren, namazn gerei gibi klan, zekatlarn veren kimselerin, ahitletikleri zaman ahitlerini yerine getirenlerin, skntda ve hastalkta ve savan kzt zamanlarda sabr ve metanet gsterenlerin, iyilik ve itaatidir. Onlar yok mu? Sadk olan onlardr ve onlar takvaya ulaanlarn ta kendileridir. (Bakara: 177) Buraya kadar naklettiklerimiz, zikrettiklerimiz, evliyann kitaba ve snnete smsk sarlmalarn, ve ayrca onlarn kalbine doan eylere, kitaba ve snnete gtrmeden iman edilmeyi caiz gren bir masumiyetleri olmadn bildirmek ve gstermektir. Zaten btn Allah dostlar da byle bir lde ittifak halindedir. Buna kar olan, aksini syleyen elbette ki veli deildir. Olsa olsa, ya kafir, yahut da cehle esir olmu mfritin, banazn biridir.

Gerek bir veli olan Sleyman Darani diyor ki: Arasra kalbime, btn evliyalarn kalbine den nktelere benzer nkte der. Fakat ben onu, Allah ve Resulne, yani, kitab ve snnete gtrmeden asla kabul etmem. Ebul Kasm Cneyd de diyor ki: Bizim zerinde bulunduumuz ilim, Kitab ve snnete dayaldr. Kur'andan anlayamayan, sadece hadis yazan bir kimseye, bizim ilmimiz hakknda konumak yaramaz. Ebu Osman Niaburi diyor ki: Kim snneti kavlen ve fiilen nefsi zerine amir klarsa, o kii, hikmetle birlikte konuur. Kim de nefsi isteklerini nefsinin amiri sayarsa, o kii bidatle konuur. Yce Allah, Kur'an'da yle buyuruyor: Allah'a taat ederseniz, doru yola eriirsiniz. Ebu Amr bin Nceyd de diyor ki: Kitab ve snnetin ahadet etmedii her ey batldr. Bir ok insan bu hususda yanla derek, bir ahs veli ise, veliden sadr olan her sz ve hareket makbuldr. sterse sz ve hareket kitaba ve snnete uymasn, velinin szne ve hareketine uymak gerektiine inanrlar. Bu sebeple de veli sandklar sahtekarlara bile itaat ederler ve bylece Allah'a ve Resule uygun olmayan veli sz ve hareketine uymakla da, Allaha ve Resule isyan edenlerin durumuna derler. Sahtekarlara uymak, biddat ve dalalete uymaktr. Bylece, uyanlar kfre srklenirler ve Allah'n u ayetinde buyurduu gibi olurlar: O gn zalimler pimanlk iinde iki elini srp: Ah ne olurdu, ben de o peygamberin mahiyetinde, Allah 'a bir yol edineydim diyecekler. Keke falan kendime dost edinmeseydim. Ne yazk oldu bana! (Furkan: 27-29) O gn yzleri atete evrilir evrilirken: Eyvah bize! Keke Allah'a itaat etseydik, Resule itaat etseydik! diyeceklerdir. Onlara tabi olanlar da o gn; Ey Rabbimiz! Gerekten biz bakanlarmza ve byklerimize uyduk. Onlar da bizi yoldan saptrdlar. diyeceklerdir. Ey Rabbimiz, onlara azabndan iki katn ver' Onlar byk bir lanetle rahmetinden kov. (Ahzab: 66-67) Bunlar u hristiyanlara benzer ve Allah onlar hakknda yle buyuruyor: O hristiyanlar; Allah' brakp, kendi bilginlerini, rahiplerini, Meryem olu Mesih'i ilahlar edindiler. Halbuki, bunlar da ancak bir olan Allah 'a ibadet etmekle emrolunmulardr. O'ndan baka ibadete layk hibir ilah yok. O, bunlarn e tuta geldikleri her eyden mnezzehdir. (Tevbe: 31) Mealen naklettiimiz bu ayetin ne demek olduunu Allah'n Resulnden sordular. Allah'n Resul yle cevap buyurdular:

Hristiyan bilginleri ve rahipleri, kendi cemaatlarna haram eyleri helal, helal eyleri de haram kldlar. Halk onlarn bu emirlerini tutarak tavsiyelerine uymu oldular. Onlara itaat ettiler. te halkn onlara bu hususdaki itaatleri, kr krne onlara ibadet etme anlam kazand. - Helali haram kllar, dini esaslar bozduklarna iarettir. - nk dini esasn temeli, Allah Resulnn getirdiklerine inanmak (iman etmek) tir. - Bir btn olarak da, Allah'a, peygambere, peygamberin getirdiklerine ve onun btn insanlara, o insanlar ister Arab, ister Acem, isterse alim, abid, hkmdar; ister teba olsun, isterse cinlerden olsun, gnderildiine itenlikle inanmak gerekir. - Zahiren ve batinen ona inanlmadka Allah'a ulalamaz. Allah'a giden bundan baka bir yol yoktur. - ayet, Hz. Musa ve Hz. sa ve dier btn peygamberler son Resul Hz. Muhammed'e ulam olsalard, ona itaat etmekten baka bir ey yapamazlard. Yce Allah bu hususta buyuruyor ki: Allah, peygamberlerinden ahid ve sz almt. Andolsun ki size kitabla hikmet verdim. Sizde olan tastik edecek bir peygamber gelecek. Ona inanacak ve mutlaka ona yardm edeceksiniz. krar edip bu ahdi kabul ettiniz mi? demiti. Onlar da ikrar ettik diye cevap vermilerdi de: ahid oldun, ben sizinle birlikte ahitlik edenlerdenim demiti. Bunun ardndan yz eviren olursa, ite onlar fask olanlarn ta kendileridir. (Ali mran: 81) bni Abbas diyor ki: Yce Allah ne kadar peygamber gndermise, onlardan ahid almt. Onlara; Siz hayattayken, Muhammed'i gnderirsem, hepiniz ona tabii olacak ve yardmcs olacaksnz buyurmutu. Kendilerine de, mmetlerinden ayr ahdi almalarn istemiti. Kur'an'da buna iaretle buyruluyor ki: Ey Muhammed! Sana indirilen Kurana ve senden nce indirilenlere inandklarn iddia edenleri grmedin mi? Tanmamalar / Reddetmeleri emrolunmu iken, tauta muhakeme olmak istiyorlar. eytan onlar klmaz / derin bir sapkla sokmak / saptrmak ister. (Nisa: 60) Her kim. Allah Resulnn getirdii esaslara ve hayat dzenine itiraz eder, bu itiraznda da Allah dostu sand bir ahs taklid etmek gibi bir bahaneye saklanmaya alrsa, byle bir kimse ok byk bir sapklk iinde demektir. Hibir gerek veli, Allah'n Resulne mmkn deil itiraz ve muhalefet edemez, etmez. tiraz ve muhalefet eden, isterse en byk bir veli sanlsn, bylesinin szne asla itibar edilmemelidir. Bir de dnn siz ufak tefek kymete sahip velileri takip ve taklid etmek ne kadar sakat bir itir. indekiler

 Harikulade Olaylarn ve Keiflerin Kabulnde l Bunlardan ou, ayet incelenirse, u itikad zere olduklar grlr: Baz konularda kendilerinden mkaefe sadr olur veya insanlarn ounun yapamad harikuladelikler gsterir. Mesela: aretle bir ahs ldrvermesi, vastasz bir ekilde havalarda umas. Olduu yerde grnmesine ramen, ayn zamanda Mekke ve benzeri yerlerde de grnmesi, su stnde yrmesi, tasn bolukta tutarak iine su doldurmas, bilinmeyen yerlerden gda almas, zaman zaman insanlarn gzlerinin nnden yok olmas, uzaklardan kendisini yardma arann yardmna, bulunduu yerden yardm etmesi, alnan bir maln nereye saklandn hi aramadan haber vermesi, gibi, harukulade eyler. Btn bu saydmz eyleri yapmakta olmalar, yapanlarn veli olduunu gstermez, ispatlamaz. Gerek evliyann kanaati odur ki: Bir kimse havada usa, su stnde yrse gene de aldatc olabilir ve arkasndan kaytsz artsz bir biimde gidilmez. Fakat bu fevkaledikleri gstermenin yannda, Allah Resulne itaat ettii de aka grlyorsa, onun yasak ve emirlerini olduu gibi yerine getiriyorsa, bylesinin bir veli olduuna inanlabilir ve szleri yerine getirilmeye deer bulunabilir. Gerekte, velinin kerametleri yukarda saydklarmzdan daha da byktr. Zira yukarda saydmz ileri, Allah dostlar yapabilecei gibi, Allah dman kimseler de yapabilir. Harika olaylar, her trl insanlar arasnda olagelmektedir. Bid'at ehli eytanlar da byle harikuladeliklere sahip olabilir. Demek ki kendisinde harikuladelikler grnen herkesi, Allah dostu bir veli olarak grmek ve inanmak lazm gelmez. Her eyden evvel, insann yaptklarna ve sylediklerine bakmaldr. Yaptklar ve syledikleri Kur'an ve snnete uygun dyorsa, ne kadar gzel. Zira veliler, imanlarnn nuruyla, batini gereklerin yze vurmasyla, slam eriatna smsk sarlmalaryla bilinir ve tannrlar. Anlatmaya altmz meseleler ve benzerleri baz kiilerde mevcut olabilir. Fakat onlardan yleleri vardr ki, ne abdest alr, ne de farz namazlar klar. Tersine, st ba le gibi pislik iinde, kpeklerle bir arada bulunur. Hamam kelerinde, plklerde yatar kalkar. st ba le gibi kokar. Hasl eriatn istedii temizlie asla itibar etmez. Bunlarn hibir dinde yeri yoktur. Nitekim Allah'n Resul buyuruyor: inde, cenabet kiinin, kpein bulunduu eve melek girmez. u iki habis (pis kokulu) bitki olan soan ve sarmsaktan yiyen koku saa saa bizim mescidimize

yaklamasn. nk melekler insanlarn eziyet duyup ikrah ettii kokulardan eza ve zdrap duyarlar. Yce Allah temizlii sever, temiz eylerden bakasn da kabul etmez. Be ey zararldr. Bunlar ev iinde de, ev dnda da ldrlr. Ylan, fare, karga, dolanga, saldrgan kpek ve akreb. Kim ziraatn ve hayvann korumak maksad dnda kpek beslerse, o, her gn iin onun amelinden bir miktar eksilmesine sebep olur. Yannda kpek tayan kimselere melekler arkadalk etmez. Herhangi birinizin kabn bir kpek yalad zaman, bir keresi toprakla olmak zere, o kab yedi kere ykaynz. Yce Allah buyuruyor ki: Azabma dilediim kimseyi uratrm, rahmetim her eyi kaplamtr. Bunu Allah'dan saknanlara, zekat verenlere, ayetlerimize inanp, yanlarndaki ncil'de, Tevrat'da yazl bulduklar, haber getiren, okuyup yazmas olmayan Resulmz Muhammed'e uyanlara yazacaz. O Resul onlara uygun eyleri emreder, fenalktan menneder, temiz eyleri helal, murdar eyleri haram klar, onlarn yklerini hafifletir, arlklar kaldrr. Bu Resule inanan, hrmet ve yardm eden, onunla indirilen nura inananlar; ite onlar saadete erenlerdir. (Araf: 157) Bir insan pis ve kir iinde yaar, eytann emrettii kt ileri yapar ve hamam ve plklerde vakit geirirse; ylan, akreb, ar, kpek kula gibi eyleri yer; sidik ve benzeri necis ve pis eyleri ierse; Allah'dan bakasndan yardm diler veya eyhine doru ynn evirerek secde eder ve alemlerin Rabbi olan Allah'a ait klmazsa; Kur'an dinlemekten holanmaz da, dier alg ve mzikleri, iirleri dinlerse, eytann sazn Allah'n sesine tercih ederse, bylesi bir kii, gerekten sapm olan eytann yolundan ve izinden gitmi olur ve onun dostu saylr. Velilik ondan, o velilikten uzaktr. bni Mesud diyor ki: Sizden her biriniz kendi nefsinden deil de, Kur'andan sorumlu tutulacak. Ona duyulan ilgiliden mesul olacak. Kur'an seven Allah' seviyor demektir. Kur'andan holanmyorsa, Allah'dan ve Resulnden holanmyor demektir. Hz. Osman (r.a.) da diyor ki: ayet kalbleriniz temizlenmise, siz hi bir zaman Allah'n kitab Kur'andan doymazsnz. Yine bni Mesud diyor ki: Su baklay yeerttii gibi, zikir de iman kalbde yle yeertir. Saz, ark ve dier taganiciler kalbe ancak nifak ilkah eder. nsan, imann batini gereklerinden haberdarsa, rahmani hal ile; eytani hali birbirinden ayrd edebiliyorsa, Allah onun kalbine kendi nurundan aktr. Nitekim Yce Allah buyuruyor ki: Ey Muhammed! te sana emrimizle birlikte Cebrail'i gnderdik. Sen, kitap nedir, iman nedir daha nce bilmezdin. Fakat biz onu, kullarmzdan dilediimizi onunla doru yola eritirdiimiz bir nur kldk. phesiz sen de insanlara, gklerde olanlar, yerde olanlar kendisinin olan Allah yolunu, doru

yolu gstermektesin. yi bilin ki, iler sonunda Allah'a dner. (ura: 52) Ayette geen nura ulaanlardan maksat, Tirmizi'nin rivayet ettii hadisde vlen kimselerdir: Mminin feraset kuvvetinden, seziinden, gcnden korkun. nk o, her eye Allah'n nuru ile bakar. indekiler

Gerek Ve Tek Din Allah'n Dinidir Gerek ve tek din alemlerin Rabbi olan Allah'n dinidir. eitli nebi ve resullere ayr ayr eriatler verilmise de, onlara verilen eriatler temelde birdir. Temel esaslar asla birbirinden farkl deildir. eriat, Allah'n apak belirttii gibi bir eriattr. Allah'n Yce Rasul buyurmulardr: Allah her mmet iin bir eriat gndermitir. Maide suresinin bir ayetinde konumuzla ilgili olarak buyruluyor ki: Herbiriniz iin bir yol, bir eriat tespit ettik. Eer Allah dilese idi, sizi bir tek mmet yapard. Fakat bu verdikleri sizi denemek iindir. O halde iyiliklere koun, hepinizin dn Allah'adr. (Maide: 48) Konumuzla ilgili dier ayetler de unlardr: Sonra, ey Muhammed! Seni de din hususunda bir eriat sahibi kldk, ona uy, bilmeyenlerin heveslerine uyma. phesiz onlar seni Allah'tan uzaklatramazlar. Dorusu zalimler birbirlerinin dostudurlar. Allah'dan gerei gibi saknanlarn dostu da Allah 'dr. (Casiye: 18-20) Ama doru yola girmi olsalard, onlar denememiz iin, kendilerine bol su iirirdik; kim Rabbini anmaktan yz evirirse, Rabbi onu gittike artan bir azaba uratr. (Cin: 16-17) eriat, ondan istifade etmek iin hazr nehir gibidir. Ayette gemekte olan minhac ise, gidilen iIek yol, demektir. Btn bunlar zikretmekteki sebep, dinin hakikatini aklamaktr.

Bu da ei benzeri olmama bakmndan bir tek olan, kendine has olan Allah'a, gerektii biimde ibadet etmekle olacak bir itir. slam dini bu gerei btn incelikleriyle kendinde toplam bir dindir. yle ki: Mslman sadece Allah'a teslim olur, asla bakalarna deil. Ondan bakasna teslim olup itaat eden, kesinlikle mrik olur. Allah, sadece kendisine e koanlar yarlgayp/balayp affna muhatab etmez. Bir kimse, kibirlenerek, byklenerek Allah'a itaat etmekten sarf nazar ederse, Kur'ann tantmaya alt u kimselere benzer: Rabbiniz; bana kulluk edin ki, size karln vereyim. Bana kulluk etmeyi kibirlerine yedirmeyenler, ok alaltc bir biimde cehenneme gireceklerdir, buyuruyor. (Mmin: 60) Tam bir teslimiyet demek olan slam, Resuller ve nebilerden evvel gelenlerin de, sonra gelenlerin de tek dinidir. Kim slamdan baka bir dine ynelirse, onun ynelii elbette ki doru bir yneli olarak kabul edilmeyecektir. O ahirette de kaybedenler arasnda olacaktr. (Ali mran: 86) Bu gerek, her zaman ve mekanda geerlidir. Btn Resul ve nebilerin dini, Allah'a teslimiyet demek olan slamdr. slamiyet, ei benzeri olmayan, hi kimseye hibir iinde muhta bulunmayan Allah'a tam teslimiyet demektir. Yce Allah, Nuh'dan bahsederken yle buyurmaktadr: Onlara Nuh'un kssasn oku. Hani o, kavmine: Ey kavmim- ayet benim aranzda duruum, Allah'n ayetleriyle size t veriim, arnza gidiyorsa, size diyecek bir eyim yok. Ben ancak Allah'a gvenip dayanmaktaym. Siz ve ortaklarnz, artk toplanp bir karara varn. yle bir karara varn ki, vardnz bu karardan tr banza ilerde bir bela ve musibet gelirse pimanlk duymayasnz. Sonra da verdiiniz karar bana bildirin. Hatta bana hibir mhlet de vermeyin! Eer benim tlerimden yz eviriyorsanz ben sizden bu hususda zaten hibir mkafat istemedim. Benim mkafatm sadece Allah yanndadr. Ben Mslmanlardan olmakla emrolundum. (Yunus: 71) Yce Allah brahim Aleyhisselamdan bahsettii zaman da yle buyurmaktadr: Kendini bilmeyenden baka kim brahim'in dininden yz evirebilir? Andolsun ki biz onu dnyada beenip semiizdir. O, phe yok ki ahirette de muhakkak salihlerdendir. Rabbi ona: Kendini hakka teslim et dedii zaman o, Alemlerin Rabbine teslim oldum demiti. brahim bunu oullarna da tavsiye etti. Torunu Yakup da yle yapt: Ey oullarm! Allah sizin iin slam dinini beenip seti. O halde siz de, baka deil, sadece Mslmanlar olarak ruh teslim edin! dedi. (Bakara: 131)

Yce Allah Hz. Musa'dan bahsettii ayetlerden birinde yle buyurmaktadr: Musa dedi ki: Ey kavmim! Siz eer gerekten Allah'a iman ediyorsanz ve O'na teslim olmu Mslmanlardan iseniz, artak ancak O'na dayanp gvenin. (Yunus: 84) Yce Allah Hz. Yusuf'tan haber verdii ayetlerden birinde de yle buyurmaktadr: Ya Rab! Bana mlk verdin ve szleri tevil etmemi rettin. Ey gkleri ve yeri yaratan! Sen dnyada da ahirette de benim tek yarimsin. Benim canm Mslman olarak al. Beni salihler zmresine kat. (Yusuf: 101) Yce Allah Musa'ya inanan sihirbazlar hakknda sz ederken buyuruyor: Ey Rabbimiz! stmze sabr yadr, bizi Mslmanlar olarak ldr. (Araf: 126) Belkis'den bahseden bir ayette buyruluyor: Ben Sleyman'la birlikte Alemlerin Rabbine teslim oldum. Havarilerden bahsederken de buyruluyor: Biz Allah 'a inandk ve sen ahit ol ki biz Mslmanlardanz. (Maide: 11) Mealen zikrettiim ayetlerden anlalyor ki, btn peygamberlerin dini birdir. eriatleri eitli, fakat dinleri slam. Buhari ve Mslim'de Allah'n Resulnden bu hususda u nakil vardr: Btn peygamberlerin dini birdir. Allah'n kitabnda da bu husus yle anlatlmaktadr: O dini doru olarak benimseyip tutun, onda asla ihtilafa dmeyin, diye asl dinden, hem Nuh 'a tavsiye ettiini, hem sana vahyeylediimizi, hem brahim'e, Musa'ya ve sa'ya tavsiye ettiimizi sizin iin de eriat yapt. Senin kendilerini davet etmekte olduunu bu din mriklerin zerinde byd, onlara ar geldi. (ura: 13). Ey Resuller! Temiz ve helal eylerden yeyin, gzel amel ve hareketlerde bulunun. nk ben, ne yaparsanz ok iyi bilenlerdenim. u insanlar bir tek mmet halinde sizin mmetinizdir. Ben de sizin Rabbinizim. Benden hakkyla korkun! (Mminun: 52) indekiler

 Btn Peygamberler, Evliyadan ok stndr Bu mmetin ilkleri, imamlar ve Allah'n veli kullar, btn peygamberlerin, peygamber olmayan evliyadan ok stte olduunda ittifak halindedir. Yce Allah, nimet verdii mutlu kullarn drt mertebede snflandrmtr. Nisa suresinin 69. ayetinde bu drt mertebeden yle bahsetmektedir: Kim Allah 'a ve peygambere itaat ederse, ite onlar, Allah'n kendilerine nimet verdii peygamberlerle, sadklarla, ehitlerle, salih ve iyi insanlarla birliktedir. Onlar ne iyi arkadatr. (Nisa: 69) Ali mran suresinde de yle buyrulmaktadr: Siz insanlarn iyilii iin yeryzne karlm en hayrl mmetsiniz. yilii emreder, ktlkten vaz geirmeye alrsnz. nk Allah'a inanyorsunuz. (Ali mran: 110) Fatr suresinde de yle buyrulmaktadr: Sonra biz o kitab kullarmzdan beenip setiklerimize miras olarak braktk. (Fatr: 30) Allah'n Resulnden, Msned'de yle bir hadis rivayet edilmektedir: Sizler yetmi mmeti tamamlarsnz, Allah katnda siz hepsinden daha iyisiniz. indekiler

mmetin En nde Olan Ashaptr Allah'n son Resul Hz. Muhammed'in mmeti mmetlerin en ileri gelenidir, en hayrlsdr. Bu mmetin en nde olan da, Allah Resul ile birlikte yaam, onunla omuz omuza slam iin savam ola topluluktur. Nitekim sahihaynde buna yle iaret edilmektedir:

En hayrl asr benim gnderildiim asrd Ondan sonraki derecede, birinci asrdan sonra gele asrdr. Onlardan sonra, birbirini srayla takip eden asrlardr. Yine, Buhari ve Mslim'de zikredilen bir Resul sz de yledir: Ashabma dil uzatmayn; Nefsim kudret elinde bulunan Allah'a yemin ederim ki, sizden biriniz Uhud da kadar altn harcasa Allah yolunda, yine de onlarn ne bir avu hayrnn, ne de yarm avu sadakasnn faziletine ulaamazsnz! Ashab iinde en hayrls da, ilk Mslman olanlarla, Ensar, yani Allah Resulne iman edip yardm eden, slam devletinin temelini oluturan hareketin kahramanlar olan Medinelilerdir. Yce Allah bu meseleye yle iaret buyurmaktadr: inizde fetihten evvel, Allah yolunda harcayan ve sava eden kimseler dierleriyle bir olmaz. Onlar derece bakmndan, o fetihden sonra harcayan ve muharebe edenlerden daha stndr. Bununla birlikte, Allah, bu iki zmreden her birine en gzel olan, yani cenneti vaad etti. Allah, ne yaparsanz hakkyla bilendir, haberdar olandr. slamda birinci dereceyi kazanan muhacirler ve ensar ile, onlara gzellikle tabi olanlar yok mu? Allah onlardan raz olmutur. Onlar da Allah'dan raz olmulardr. (Tevbe: 101) slamda birinci dereceyi kazananlar, fetihden nce maln Allah yolunda harcayp savaanlardr. Fetihden kast, Hudeybiye savadr ki, Mekke'nin fethinden evvel cereyan etmitir. Bu savata Yce Allah Mekke'nin fethedileceine yle iaret buyuruyor: Biz Hudeybiye sava ile, apak grnmekte olan bir byk zafer yolu atk. Bu gemi ve gelecek gnahn Allah'n yarlamas, senin zerindeki nimetini tamamlamas, seni bu sayede doru yola iletmesi iindir. (Feth: 1-2) Bunun zerine ashab sordu: Ey Allah'n Resul! Bu sava bir fetih midir? Allah'n Resul: Evet diyerek cevap verdi. Birinci dereceyi kazananlarn en stn hi phe yok ki, drt halifedir. Onlarn da en stn, Ebu bekir, sonra da Hz. mer'dir. Allah onlarn hepsinden raz olsun. Sahabe ve tabiinden, bu mmetin imamlar ile, btn alimlerden gelen maruf kanaat budur. Konumuzu aydnlatan, akla kavuturan btn delilleri Minhac's-Snnet'in-Nebeviyye fi nakz- Kelami Ehl-i ia ve'l Kaderiyye isimli kitabmzda zikretmiizdir. steyenler oraya bakabilirler ve geni bir malumat elde etmi olurlar. zetlersek; ehl-i snneten bir gurup ile Ehl-i ia, peygamberden sonra bu mmetin en stnnn halifelerden biri olduunda, ve sahabeden sonra gelen hibir kitlenin onlardan stn olamayacanda ittifak etmilerdir. Allah velilerinin en stn, Allah Resulnn getirdii eriat en iyi bilen ve sadece bilmekle kalmayp hayatna tatbik ederek, Resulllah'a uyan ve bu konuda rnek tekil eden kiidir.

Resuln ashab, Resuln Allah'dan getirdii dini en iyi bilen ve hayatna uygulamaktan baka maksad bulunmayan kimseler olduu iin byktr, mmetin en stndr. Hz. Ebu Bekir Allah Resulnn getirdii gerekleri en iyi bilen ve bildikleriyle amel eden kimse olduu iin, Allah velilerinin de en stn saylr. Demek ki, Muhammed mmeti btn mmetlerden stndr. Bu mmetin en stn Allah Resulnn dnemini Mslman olarak yaam olanlardr ve bu dnemi yaayanlarn en stn de Hz. Ebu Bekir'dir. ok byk bir yanlla dm bir grub, son Resuln bals evliyann, dier evliyalardan stn olduunu zannetmektedir. Halbuki ilk Mslmanlardan hibir kimse, bu konuda byle bir iddiada bulunmamlardr. Sadece, Muhammed bin Ali el-Hakimi el-Tirmizi, bu konuyla ilgili bir eser yazmtr ama, bu eserin bir ok yerleri yanltr ve ok byk hatalarla doludur. Ne kadar yazk ki, bu yanl ve hatal grler, sonradan gelen baz alimlerin zerinde etki yapm olacak ki, onlardan bir ksm, evliyaln da sonu olacan sanm, hatta bir ksm daha da ileri giderek, evliyann sonuncusunun risaletin sonuncusundan stn olacan zannetmi: Allah' bilme, O'ndan ilim alma hususunda daha ileri derecede olduuna itikad etmilerdir. Hatta o kadar ileri gidenler olmutur ki, son Resuln; Allah ilmini evliyann en sonuncusundan alacan, bu evliya aracl ile Allah ilminin derinliklerine dalacan zannetmilerdir bunlar. Nitekim Futuhat--Mekkiye ve Fusus adl kitaplarn sahibi olan bni Arabi de bu zandadr. Hi phe yok ki, bunlar btn peygamberlere ve Allah velilerine muhalefet etmekle birlikte, eriata, ve hatta saf akla da uymamlardr. unu da hemen ekleyelim ki, peygamberler, kendi zamanlarnda bu mmetin velilerinden ve btn peygamberler, gemi ve gelecek btn velilerden stndrler. Artk btn enbiya evliyann kendilerinden sonra gelenlerden Allah'n ilmini renebilmesi mmkn olabilir mi? Byle bir samalk nasl dnlebilir? Zira, hatem-i evliya btn evliyalardan stn deildir. Fakat, son Nebi olan Hz. Muhammed Aleyhisselamn btn nebilerden ve Resullerden stn olduunu Allah kitabnda beyan etmektedir. Allah'n Resul de buyurmaktadr ki: Ben Ademoullarnn efendisiyim, fakat bunda iftihar edilecek bir ey yok. Kyamet gn cennetin kapsna gelir ve almasn isterim. Cennet bekisi olan Hazin, bana kimsiniz? diye sorar. Muhammed'im diye cevap veririm. O zaman Hazin: Zaten ben de cennetin kapsn sizden nce hi kimseye amamakla emrolundum der ve kapy aar. Mira gecesinde, Allah, onun derecesini btn peygamberlerden stn tuttu. Her Resul ve nebinin stne kard onun derecesini. Allah Resul, Yce Allah'n u buyruuna dier peygamberlerden daha layk bulunmaktadr: te bu peygamberler yok mu? Biz onlarn kimini kiminden stn kldk, ayr ayr meziyetler verdik. Allah onlardan birisiyle sylemi, birini de ok stn derecelere karmtr, ykseltmitir. (Bakara: 253)

Daha buna benzer bir ok deliller mevcuttur. Btn peygamberlere vahiy gelmitir. zellikle Hz. Muhammed Aleyhisselam, kendi peygamberliinde, bakasna muhta klnmad gibi, eriat da, ne nceki, ne de sonrakilere muhta olmutur. Hz. sa'nn durumu byle deildir. Onun eriat bir ok hususlarda Tevrat'a dayanr ve onun bir tamamlaycs olarak kabul edilir. Bu bakmdan, Hristiyanlar, Zebur ve Tevrat gibi, daha nce gelen kitablara ve yirmi drt peygamberin getirdiklerine bir ok meselede muhtatrlar. Peygamberimizden nce gelen mmetler, ilham yolu ile haber alan kimselere muhta durumda idiler. Fakat Muhammed mmeti byle deildir. Allah, onlar, Hz. Muhammed gibi, zenginliklerle dolu bir peygamberle beslediinden, ne baka peygamberlere, ne de ilhamla haber alclara ihtiyalar yoktur. Peygamberimizi dier peygamberlerden ayran faziletin, marifetin ve gzel amellerin tm kendisinde toplanmtr. Peygamberimize Allah'dan ne gelmise, ya dorudan doruya, ya da bir melek tarafndan getirilmitir. Bir beerin araya girmesi bahis konusu deildir. indekiler

Veliler Ancak Vahye Uyar Velilere gelince, onlardan hangisi olursa olsun, peygamberden kendilerine bir haber ulatnda, ona uymazlarsa, Allah'n velisi olamazlar. Kendisine, doru ve hak olan din, sadece Hz. Muhammed aracl ile gnderilen dindir. Dier peygamberler dneminde de durum ayn byleydi. Bunun aksini dnmek yani, Hz. Muhammed'in risaleti kendisine ulamad halde, kendisini veli zannetmek, onun nderliini kabul etmeden Allah'a dost olacan sanmak, gaflet deil, kfr veya ilhaddr. Ben ancak zahiri ilimlerde Hz. Muhammed'e muhtacm, fakat, batn ilminde ona muhta deilim! Yahut; Sadece eriat ilminde ona muhtacm, fakat hakikat ilminde ona muhta olamam! diyen bir kimsenin durumu;

Hz. Muhammed sadece mmi cahillere gnderilmi bir peygamberdir, bizim gibi ehl-i kitaba gnderilmi deildir diyen, Yahudi ve Hristiyanlarn durumuna benzer ve hatta onlarnkinden daha kt bir haldir. Bu iki topluluk, baz eylere inanp, bazlarna inanmadklar iin kafir olmulardr. Muhammed, zahiri bir ilimle gnderilmitir, batini ilimle gnderilmemitir diyenler de, baz eylere inanp, baz eylere inanmayan ve bu sebeple de kafir saylan topluluklara benzerler. Elbette ki, onlardan daha edid bir kafir saylrlar. Zira, kalbi imann, i terbiyenin ve halin ilmi olan batn ilmi, btn ilimlerin srrn bilmek manasna da gelmektedir. Demek ki, batn ilmini bilen, ayn zamanda zahir ilmi olan eriat da bilecektir. Elbette ki, batn ilmine vukufu olan bir kimse, sadece zahiri emellere dair bilgi tayandan derece bakmndan daha stndr. Bir kimse; Hz. Muhammed ancak slamn zahiri ilimlerini insanlara tebli ve talim ettirmitir, imann hakikatlarn ise ettirmemitir; nk bu batini gerekler Kur'an ve snnetle elde edilemez diyecek olursa: Byle bir kii, peygamberin getirdiklerinin bir ksmna inanp, bir ksmna inanmadn ilan etmi olur ki, byle bir kii baz eylere inanrm, bazlarna inanmam diyen sapn halinden daha beter bir durumdadr. Byle imanszlar, velayetin nubuvvetten stn olduunu iddia ederler ve bu konuda insanlarn zihnini kartrrlar. Bunlar derler ki: Biz velayet makamndan peygamberlerle eit noktadayz ve bu hal onlarn risaletinden daha stndr. Byle bir inan, sapkln en ileri derecesidir. nk, Allah Resul Hz. Muhammed'in velayeti yle bir mertebededir ki, ne brahim, ne Musa, ne de baka hibir kimse, ona benzer bir mertebeye asla ulam deildir. Nerede kald ki, yukardaki sapkl ileri sren imanszlar, onunla ayn velayet derecesine sahip olsunlar! Allah'n Resul, hem nebi, hem de velidir. Onun risaleti, nubuvetini, nubuveti de velayetini iine alr. Velayeti olmayan bir risalet, yani ilahi haber olmaz. lahi haber geldii halde, Allah'n Resulnn veli olmamas mmkn deildir. O hibir zaman velayetten uzak tutulmutur denilemez. Onda yle bir velayet vardr ki, hi bir kimsenin velayeti onun velayetiyle mukayese bile kabul etmez. O kadar ileri derecede bir velayettir onunki... Bu sapklar, bni Arabi'nin iddia ettii gibi veliler kendi ilimlerini, Resule gelen melein ald kaynaktan alrlar itikadndadrlar. Anlalyor ki, bunlar, felsefecilerin yanl kanaatlarn alp, mkaefe ekline dntryorlar. yle ki: Felsefeciler, varlklarn, feleklerin, ezeli ve ebedi olduunu iddia ederler. Bunlarn bir illeti ve o illetle aralarnda benzeme olduunu sylerler. Aristo ve ona tabi olanlar bu fikirdedir. Bir baka trl de sylenmektedir bu manadaki szler. Mesela, varln vcudu kendi iindedir, zatndadr, iddias gibi. bni Sina ve takibileri de bu fikirdedirler. Varlklarn, yahut da feleklerin, gkleri ve yeri, aralarnda bulunan her eyi yaratan, eyay kendi kudretiyle diledii gibi halkeden kudretin Rab olduunu bir trl syleyemezler,

sylemezler. Onlara gre, Allah bu varl kendi irade ve istei ile yaratmamtr. Czleri ve teferruat da bilmez yaratan Rab... Byle bir iddia elbette ki, yaratc olan Allah'n sonsuz ilmini inkar etmektir. Aristo byle dnmektedir. Bunlara gre, Allah, deiime urayan eylerin ancak klli yann, genel yapsn bilir. bni Sina bu itikaddadr. Bylece fasit bir inkar erevesi iinde dolanp dururlar bunlar. Bu iddialarn asl mahiyeti, apak anlalaca zere, Allah'n eyay ayr ayr bilmediini ileri srmektir. nk, klliyattan, genel yapdan baka bir eyi bilmeyen bir ilah, mevcut varlktan hibir mahhas yarat bilmiyor demektir. Genel yapy bilmek, sadece bir mcerret tanmadr. Sadece zihinlerde bir kk yeri bulunur. Zihin haricinde, mevcut deildir. Bununla ilgili delil ve grlerimiz Aklla nakil birbiriyle atr iddiasn reddetmek adl kitabmzda yeteri kadar gsterilmitir. Merak edenler oraya mracaat edebilirler. Demek ki, bunlarn kfr, Yahudi ve Hristiyanlarn kfrnden daha ileri bir kfrdr. Hatta, Arab putperestlerin kfrnden de daha beteridir. nk bunlara gre, Allah gkleri ve yeri yaratm, yarat kendi dilemesi ve kudretiyle halketmitir... Halbuki ise, Aristo ve dier Yunan filozoflar, yldzlara ve putlara taparlar, peygamberleri ve melekleri bilmezlerdi. Aristo'nun bunlar bildiine dair kayt yoktur. Bilgileri, salt ve yaln bir biimde, tabiat olaylarna ve grntlerine dayaldr. Onun iin, ilah konusunda ileri srdkleri fikirlerin hemen hemen hepsi de yanltr. Yahudi ve Hristiyanlar ise, kitaplarn yrrlkten kaldrp deitirdikten sonra da, astronomi ilimlerini onlardan ok daha iyi bilirlerdi. indekiler

Felsefe Ve Vahiy Ama sonradan gelen bni Sina ve benzeri gibi dnrler felsefe mesleinde olanlarn grleriyle, nebi ve resullerin getirdikleri ilahi hakikatler arasnda bir bant kurmaya almlar; bu maksatla da, Cehmiyye ve Mutezile'nin temel grlerini alp, baka baka kalplara dkerek, bundan kendileri iin pay karmaya bakmlardr. Bu konuda bahsi edilenlerin iine dtkleri elikileri ve bu sebeple sebep olduklar fesad bir ka

yerde ifade etmeye almtk. Onlarn iine dtkleri en byk eliki; ilahi srrn zerresiyle bile ilgisi olmayan Yunan filozoflarna bal olduklar halde, Peygamberlerin getirdii ilahi srrn zafer kazandn grnce, bal bulunduklar filozoflar yceltebilmek iin, onlar ilahi srlara vakfm gibi gstermeleridir. Allah, melek, kitap, Resul ve ahiret gnnden hibir haberi bulunmayan selefleri filozoflarn sz ve grleriyle ilahi kaynaktan gelen gerekleri birbiriyle uzlatrmak ve hatta birletirmek istemeleri, bunlarn en byk yanlglar ve elikileridir. Bu batl takibileri, akl yobazlar, filozof mukalidleri, Ukul'-Aere diye bir densizlii ispata alp, bu duruma Mcerredat (Cisim olmayan fakat aklla alglanabilen varlk) ve Mferekat (akl madde deildir anlamna gelen bir deyim) ismini verdiler. Bu yetmiyormu gibi, feleklerin (Gkler, zaman, talih, dnya, her gezegenin gkyznde kat) birer nefis olduunu, tasarruf sahibi olacak irade sahibi bulunduunu ispata yeltendiler. Bir ou, feleklerin araz (asldan olmayan, sonradan var olan) olduunu, bir ksm da cevher (asl olan, yaradlla birlikte var olan) olduunu ileri srd ve yle kabul edilmesini istedi. spata altklar bu mcerred kavramlar eer tahkik edilirse, kendilerine ait olmayp, taklid ettikleri Yunan filozoflarna ait olarak grlr. Ayn zamanda, zihin faaliyetinin dnda deil, iinde olduu da kolayca tespit edilebilir. bni Sina ve benzerleri, risalet konusunu, filozoflarn fasit dnceleri ve iddialar zerine bina edip oturtmak istedikleri zaman, u iddialar ileri srdler: Peygamberliin zellii vardr. Bu zellikler her kimde varsa, ona peygamber denilebilir: 1 - lmi kuvvet ve gcn varl. Buna kutsal g denir ki, byle bir kuvvete sahip olan kii, hi bir eitim ve retim grmeden ilme sahip olabilir. 2 - Hayal gcnn varl. Bu gc olan biri, uyuyan bir insann grp duymasnda olduu gibi, kendi nefsinde baz byk hakikatleri grebilir veya baz eyleri iitebilir. Bu grlen ve duyulan eylerin zihin ve hayal dnda bir bildiimiz varlklar yoktur. Onlar, tahayyl ettikleri, zihinlerinde canlandrdklar eylerin, suretlerin birer melek olduunu ve seslerin de ilahi bir ses, mesaj hviyetinde bulunduunu sanarlar. 3 - Aleme tesir edebilecek hareket halindeki bir gcn bulunmas. Bu gre bal olarak onlar, Peygamberlerin mucizelerini, velinin kerametlerini ve sihirbazlarn sihirlerini, nefste varolan bir kuvvet olarak grrler. Bu konuda, kendi nefislerinin kabul ettiklerini benimser, reddettiklerini de inkar ederler. Mesela, Hz. Musa'nn asasnn ylan olduunu kabul ederler ama, Ay'n ikiye ayrldn kabullenmez, inkar ederler. Dier muhtelif konularda kaleme aldmz eserlerde bu konuya ok geni biimde yer vermiizdir. Sylemek istediimiz ey; bu gibilerin syledii, ileri srd fikirlerin dini bakmdan hibir deeri bulunmaddr. Zira, peygamberlerin haberini verdii melekler diridirler. Konuurlar ve yaratklarn en ycesidirler ve de saylar saylamayacak kadar oktur. Kur'an'da Allah buyurmaktadr: Rabbin askerlerinin saylar saylamayacak kadar oktur ve onlarn saysn Rabbinden bakas asla bilemez.

Demek ki, meleklerin says ne on adettir ve ne arazdr. Onlar, ilk var olan eyin akl olduunu sonradan olanlarn ise hep akldan doduunu, olutuunu ileri srerler. Faal olan onuncu akln, kendinden altta bulunanlarn Rabbi olduunu belirtirler. Btn bu iddialarn batl ve iren olduunu, peygamberler aracl ile gelen ilahi gerekler nnde grp bilmekteyiz. Meleklerden herhangi biri, Allah'n var olmasn istediinden bakasn var edemez; Yahut da O'ndan yok edilme emri gelmeyeni de yok edemez. Onlar, akl, hadisde gemekte olan u akl olarak kabul etmek isterler, ilerine geldii iin: Allah'n ilk yaratt ey akldr. Allah ona; Beri gel! deyince geldi; Geri git! deyince de, gitti.. Bunun zerine Allah; zzet ve celalim hakk iin, benim katmda senden daha kerim ve yce mahluk yaratmadm. Seninle tutacam, seninle vereceim. Sevap senin iindir. Ceza da sanadr buyurdu. Buradaki akla kalem ad da verilir. nk, mam Tirmizi'nin rivayet ettii bir hadiste yle buyrulmaktadr: Allah en evvel kalemi yaratmtr. Akl hakknda rivayet edilen hadis, muteber hadisilere gre tamamen uydurmadr. Ebu Hatim Besti, Dara Kutni ve bni Cevzi gibi bilginler de bu konudaki hadislerin uydurma olduunu sylemilerdir. Hadis metnindeki asl deyim; Allah ki, akl yarattnda.. biimindedir. Asla, Allah ilk nce akl yaratt eklinde deildir. Demek ki, Allah akl yaratmadan nce, bir ok eyler yaratmtr. Onlara gre, ister yce ve ulvi olsun, ister aalk ve sfli, alemin btn cevherleri akldan sudur etmi, ondan doup ortaya kmtr. Hadis-i erif ifadesi nerede, bu sakat ve batl gr nerededir? bni Sina ve benzerlerinin bu konuda yanlmalarnn sebebi udur: Mslmanlarn lgatlarnda geen akl kelime Yunan lugatnda geen akl kelimesiyle ayn anlama alnmtr. Bu iki ayr lugattaki akl kavram ayn sanlm ve bir tutulmutur. slam dininde akl, Akale, yekulu fiilinden gelen bir mastardr. Aynen Kur'an'da zikredildii anlamda. Halbuki ise, filozoflara gre akl, kendi nefsiyle kaim bir cevherdir. Yani, muhtar, zerk, isteini yapan bir fail... te akln byle bir tanm, Kur'an ve hadisin tantt akla tamamen ters bir tanmdr. Bu tanm ne Kur'an'a ve ne de Hadis'e uymamaktadr. Yine bu filozoflara gre, yaratlm alem, akl ve nefislerdir. Nitekim Gazali, yaratlm alemden Cesimler alemi olarak bahseder ve buna Alem-i emr adn verir. Bazan da akla, alem-i Ceberrt, nefislere alem-i melekut ve cisimlere ise Alem-i mlk denilmektedir. Peygamberlerin getirdii hakikatin dilini bilmeyen, Kitap ve Allah Resul'nn snnetinin gerek

hviyetine sahip olamayan kimseler; kitap ve snnette gemekte olan Mlk, Ceberrt, melekt gibi kavramlar, bu anlaylarna uygun sanrlar. Halbuki ise, iin gerei byle deildir. Btn bu filozof mukallidi kiiler, ileri srdkleri batl fikirlerle Mslmanlarn kafalarn ok feci bir ekilde kartrmlardr. Mslmanlarn gereklere ulamalarna engel olmulardr. Felein kadim olduunu iddia ettikleri gibi, sonradan olma olduunu da ileri srmlerdir. Baknz siz elikinin byklne. Ya biri dorudur, ya da br. kisinin ayn yerde bulunmalar mmkn deildir. Ne Arab'n lugatnda ve ne baka herhangi bir lugatta, ezeli ve kadim olan bir eye, muhdes denildii grlmemitir. Allah, kendi kadim kitabnda, btn her eyin yaratcs olduunu sylemitir bize ve bundan baka trl bir gerek yoktur bizim iin... Her mahluk sonradan yaratlmtr; onlar evvelce hi yokken var edilmitir. Onlar vazeden ulu kudret, her eye kadir olduu gibi, bir eyi hi yoktan var etmeye de kadirdir. Zaman zaman Cehmiye ve Mu'tezile bunlara cevap vermeye almtr. Fakat verilen bu cevaplar, Allah Resulnn, bu kainat hi yoktan var eden Allah'dan getirdii gerekler iyice bilinmeden ve akli kaziyeler ile hkmedilmeden yapld iin, ok verimsiz ve etkisiz kalmtr. Dmanlar yenip slama hizmet verme imkan bulamamlardr. Hatta, baz hallerde, onlarn batl iddialarna itirak etmek zorunda kalmlardr. Makul ve kabul edilebilir fikirlerini ise, bilmeden reddetmilerdir. Bunlarn akli ve nakli ilimlerdeki eksiklikleri, tekilerin kusurlarndan bir ounu ilemek durumunda brakmtr Mu'tezile ve Cehmiyeyi... Onlarn bu konuda dm olduklar yanllklar baka yerlerde iyice aklamtk. slami hikmetten uzaklap felsefeye kayan ve filozoflaan bu adamlar sapklklarn, Cibril'in, Allah Resulnn hayalinde canlandrd ve nefsinde teekkl eden bir durum olduunu iddia etme noktasna kadar vardrmlardr. Hayalin akla tabi olduunu ileri srerek, Cibril'in akln emrinde bir varlk olduunu kabul ediyorlar. Onun iin, yani, kendileri akll olduklar iin de, bu felsefecilere bal bu inkarclar, Allah'n velisi olduklarn sylemiler ve Allah'n velileri, Allah'n peygamberlerinden daha stndr nk, biz bizde var olan bilgileri dorudan doruya, hi vastasz olarak Allah'dan alyoruz gibi, batl ve de ok sakat iddialar ileri srmlerdir. Ftuhat ve Fusus adl kitabn sahibi bni Arabi, bilgilerini Resule vahiy getiren melein getirdii kaynaktan aldn syler... Ona gre, vahiy meleinin getirdii haberlerin kayna, akldr, Peygambere vahiy getiren melek olan Cibril de, hayaldir, tasavvurdur. Hayal ise, akla bal olduundan, daha aa bir yerdedir. Bu zatn insan artan fasit zannna gre, peygamberler, bilgilerini hayalden alr. Kendisi bilgilerini asli kaynak olan akldan ald iin, kendisini peygamberlerin stnde grmtr. Eer peygamberler, onun zannettii gibi olsayd, o zaman, peygamberlerle herhangi bir mmin arasnda ne fark kalrd? bni Arabi'nin bilgisini aldn syledii kaynak, nbvvetin kaynaklarndan deildir. Onun iin de, peygamberlikle kyaslanp, onu stn kabul etmek mmkn olmaz.

Hem ayn mahiyette olsa bile, nasl stn olur? Onlarn anlatt ey, mminlerden herhangi bir fert iin de mmknat iindedir. Yani, kendilerinde var olduunu syledikleri hassalar, her mminde olan hassalardr ve bir orjinallikleri de yoktur. Sradan bir haldir. vnlecek bir vasf asla deildir. Peygamberlik meslei ve hali ise, bunun tesinde, ok stnde bir mertebedir ve zellii bakmndan orjinaldir, ahsa mahsusdur. bni Arabi ve onun yolunda olanlar, kendilerini ne kadar sufilerden gsterirlerse gstersinler, felsefeci mlhid olmaktan kendilerini kurtaramazlar. Brakn slam sufilerinden olmay, onlar, ilim ehlinin sufilerinden bile deildirler. Nerede kald, onlar kitab ve snnetin beyan ettii byklerden olsunlar Kitab ve snnet ehlinin bykleri ayan beyan ortadadr ve onlar hi kimse inkar edemez. Onlardan bir ksm unlardr: Fudayi bin yad, brahim bin Ethem, Ebu Sleyman el Daran, Ma'ruf-u Kerhi, Ceneyd bin Muhammed Badadi, Sehl bin Abdullah el Tusteri ve benzeri bykler. Yce Allah bunlarn hepsinden raz olsun ve de razdr... Hata ve btn eksikliklerden uzak olan an Yce Allah, Kur'an- Kerimin de, melekleri onlarn dediklerine zt sfatlarla vasflandrmtr. Ayeti celilenin u mealine benzer ekilde: Onlar; Rahman ocuk edindi dediler. Allah ocuk sahibi olmaktan mnezzehdir. Melekler O'nun erefli kullardr. O'nun sznden nce ve baka sz sylemezler; yalnz O'nun emrini yerine getirirler. Allah onlarn yaptklarn ve yapacaklarn bilir; onlar Allah'n honud olduu kimselerden bakalarna efaat etmezler ve O'nun korkusundan tir tir titrerler. Bunlardan her kim, Ben Allah 'dan ayr bir lahm derse, ite biz bylesini cehennemle cezalandrrz. Zalimlerin cezasn ite byle veririz. (Enbiya: 26-29) Yce Allah bir baka ayeti kerimesinde mealen yle buyurmutur: Gklerde nice melekler vardr ki, onlarn efaati, ancak Allah'n diledii ve honud olduu kimselere izin vermesinden sonra fayda verir. (Necm: 26) Baka bir ayeti celilede ise: Gklerde ve yerde ne varsa hepsi O'nundur. O'nun nezdinde ve emrinde olan melekler, O'na itaatla ibadet etmekle kibirlenip tereddd etmezler ve bunu yapmaktan da asla usanmazlar. (Enbiya: 19) Yce Allah, kitabnda, meleklerin, brahim Aleyhisselama beer eklinde geldiini; Hz. Meryem'e gelen melein de tam bir insan suretinde olduunu apak bir ekilde beyan buyurmaktadr: brahim'in arlanan konuklarnn haberi sana geldi mi? Bir zaman onun yanna girmiler ve -selam demilerdi. O da onlara selam diye karlk vermiti. Sonra da siz tannmam bir topluluksunuz diyerek devam etmiti szlerine. Konuklarna yemek hazrlamasn sylemek iin, gizlice hanmnn yanna gitti. Semiz bir buza getirdi. Onu nlerine koyarak yemez misiniz? dedi. Onlarn yemediklerini grnce, iine onlardan bir korku dt. Onlar-. Bizden korkma dediler ve ona bilgin bir ocuun haberini verdiler. Bunu duyan kars Sara lk kopard. Hayretinden elini yzne vurarak: Ben ksrlam bir kocakarym benden nasl ocuk olur dedi. Dediler: Rabbin byle buyurdu. O, yegane hikmet sahibidir ve her eyi bilendir. brahim; Sizin asl iiniz nedir ey eliler?

dediler: Biz sulu bir kavme gnderildik. Ki, onlarn zerlerine amurdan talar salalm. Rabbin katnda, hadlerini aanlar iin iaretlenmi talar! (Zariyat: 24-34) Onlarla kendi arasna bir perde ekmiti. Biz de ruhumuz Cebrail'i ona gnderdik. O, ona dzgn bir insan eklinde grnd. (Meryem: 17) Cebrail aleyhisselam, Allah'n Resulne, ashabdan Dihyet'l-Kelbi suretinde ve bir Arabi eklinde gelir. Ve ashab da onu bu biimde grrlerdi. Yce Allah Kur'an- Kerim'inde, Cibril Aleyhis-selam; Kuvvetli arn sahibi yannda deerli, sz dinlenen ve vahiy hususunda kendisine gvenilen (Tekvir: 20, 21) bir eli olarak vasflandrmakta ve Allah Resul onu Apak bir ufukta grdn beyan buyurmaktadr. Yce Allah Cibril-i emini, Kur'an- Kerimin bir baka ayetinde ylece vasflandrmaktadr: Elimiz Muhammed'e, etin kuvvetlere sahip ve ok gl olan Cebrail retmitir; sonra Cebrail Resulmze yaklam ve inmitir. Aralar iki yay aral kadar, belki de daha da yakn oldu. Allah o anda kuluna vahyedeceini vahyetti. Peygamberin gznn grdn gnl yalanlamad. Ey inkarclar! Onun grd ey hakknda kendisi ile tartr msnz? Andolsun ki, Muhammed, Cebrail'i Sidre-i Mnteha yannda baka bir iniinde de grmtr. Varlacak olan cennet onun (Sidrei Mnteha'nn) yanndadr. Sidre'yi neler kaplamt neler!:. Resulmzn gz oradan ne kayd, ne de saa sola dnd. Andolsun ki, o, Rabbinin en byk ayetlerine ahid oldu! (Necm: 5-18) Buhari ve Mslimde kaydedildiine gre: Hz. Aie, Allah'n Resulnden, onun, Cebrail'i, yaratld; ekilde ve surette (biri en yksek arda, dieri ise Sidre-i Mnteha) bir baka iniinde olmak zere iki kereden baka grmediini ifade etmektedir. Yce Allah, Cibril emini, Kur'an- Keriminde Ruh'l-emin, Ruh'l-Kuds gibi, sfatlarla vasflandrmtr. Yce Allah'n btn bu sfatlar, Cebrail'in, diri ve akl sahibi varlklarn en stn ve ycesi olduunu; onun, Allah Resulnn hayalinde tasavvur ettii bir varlk olmadn, apak bir biimde ortaya koymaktadr. Bir tek gerek varsa bu konuda, o da budur. Kendisini Allah'n velisi ilan eden felsefecilerin; syledikleri gibi asla deildir. Byle syleyenlerin gerek amac; Allah'a, kitablarna; meleklerine, ahiret gnne inanmak gibi, iman esaslarn inkar etmektir. Aka sylemek gerekirse, bizzat Allah' inkar etmektir eitli biimlerde. Zira, onlar, yaratcnn vcudunu, yaratlann vcuduyla birliyorlar. Yaratlann varln, yaratann vcudu olarak kabul ediyorlar. Vcud birdir diyorlar. indekiler

 Vahded-i Vcud Telakkisi Kendine has birlikle, eitli birleri birbirine kartryorlar. Cins ile, ayni olan birbirinden ayrmyorlar. Geri, btn ycudlar, vcut vasfnda birdir, mterektir. Nasl ki, btn insanlar cins olarak insan, hayvanlar da cins olarak hayvansa... Fakat bu btnlk, mtereklik, darda, harite deil, zihinde teekkl eder. Bazlarnn sand gibi, insanda var olan hayvaniyet, atta, eekte, balkta olan hayvaniyet gibi deildir asla. Gklerin vcud varl da insann vcud varl gibi deildir. Byle olunca da, haa, an yce'olan, bu namtehahi kainatn var edicisinin vcudu da elbette ki, insannki ile ayn olmayacaktr. Bunlarn sz, hakk inkar eden Firavunun szne ok benzemektedir. Hatta onun sznden de daha ileridir inkar hususunda. nk firavun, u grp durduumuz varlklar alemini inkar etmeye kalkmyordu. Ancak, bu alemin varlnn kendiliinden ortaya ktn sylyordu. Varln bir yaratcs olmadn sanyordu. Filozoflaan bu adamlarn szleri, firavununkinden kat be kat ileri oluyordu. Bu adamlar, alemin Allah olduunu iddia ettiler. Fasit olma asndan firavunun sz her ne kadar bunlarnkinden daha ak bir biimde kfr ise de, hakikatten, dem vuran, hakka dayal olduunu iddia ede ede haktan uzaklamada, bunlar firavundan daha ileri idiler. Bunlar onun iindir ki, putlara tapanlarn da aslnda Allah'a ibadet ettiini sylemilerdir. u szler onlarndr: Her ne kadar Firavun, rf ve adetler bakmndan halk zorlad ve istemedii ynlere srklemeye alt ise de, bunda mazurdur. nk onun, hkm mevkiinde bir hkmdar olduu iin; Ben sizin hkmetme asndan en byk rabbinizim demeye hakk vardr. Halkn hepsi birer Rab iseler de, firavun, Ben sizin Rabbinizim, nk zahirde bana iktidar verilmitir.. Yceliim buradan geliyor demek istemitir. Onlarn szlerinden biri de udur: Sihirbazlar, firavunun szlerinin doru olduunu bildii iin, onun en yce bir Rab olduunu kabul ettiler ve ona:

Ne hkm verirsen ver, sen ancak bu dnyann hkmdarsn ve sadece burada hkm vericisin sz gereklemitir. nk, firavun hakkn bir aynas, bir grntsdr. Her eyi birleme (Vahded-i Vcud) gr ile ele alan ve tahrif eden bu adamlar, ahiret gnnn gerekliini de inkar ettiler. Cennet - cehennem varln da reddetmi oldular. nk, onlara gre, cennet ehli de, cehennem ehli de ayn nimetlerden faydalanacaklardr. Onlar bylece, Allah'n dostluunu kazanm gerek evliyann da ok stnde olduklarn, Resul ve nebilerden yce bir makamda bulunduklarn; Resul ve nebilerin, Allah' kendi pencerelerinden grdklerini iddia etmilerdir. Onlarn bu iddias, gerekte, Allah', Ahiret gnn, melekleri, kitaplar, peygamberleri apak bir inkardr. Bunlar inkar eden de elbetteki kafir olmaktadr. Burada sylemeliyiz ki onlarn dinsizliini anlatacak deiliz. Bu konuyu geni bir biimde anlatmann yeri buras deildir. Sadece, Allah'n dostlar ile eytann dostlar arasndaki fark belirtmek iin kk rnekler vermek istedik. Bu adamlardan bahsetmemizin sebebi, eytann dostluunu kazanm adamlarn en byklerinden olulardr. Onun iin okuyuculara kk bir ikazda bulunmu olduk. indekiler

bni Arabi ve Vahded-i Vcud Felsefesine Reddiye Onlar, eytann dostlar olduklar iin, her szleri eytani vasflar tamaktadr. Hemen hepsi, Ftuhat sahibinin sylediklerini sylyorlar. Hakikat kaps diye bir tekerlemeden bahsedip duruyorlar. Onlara gre, bu alem hayal alemiymi! Demek ki, onlarn gerek diye zerinde durduklar ey, hayalden baka bir ey deilmi. Bunu iyi anlyorsun deil mi? Zaten eytann grevi gerekleri insanoluna olduundan baka trl gstermektir. Yce Allah kadim kitabnda buyurmaktadr:

Her kim Rahman olan Allah' zikredii grmezlikten gelirse, ona bir eytan arkada ederiz; artk o onun yanndan hi ayrlmaz ve srekli bir biimde ktlkleri telkin eden bir arkada olur. O eytanlar bunlar yoldan kardklar halde, bunlar doru yolda olduklarn sanrlar. Nihayet zikrimize kar krlk edip yoldan kan o adam, bize geldii zaman, kt arkadana der ki: Keke seninle benim aramda iki cihetin sonu (dou ve bat kadar uzak) kadar uzaklk bulunsayd ve de seni hi grmese idim meer ne kt bir arkadamsn sen! (Zuhruf: 36-38) AIlah kendisine ortak koulmasn asla balamaz. Bundan bakasn dilediine balar. Kim Allaha ortak koarsa derin bir sapkla sapm olur. Onlar (mrikler) Onu brakp sadece birtakm diileri aryorlar. Aslnda inat eytan armaktadrlar. Allah onu (eytan) lanetledi. O da: Yemin ederim ki kullarndan bir pay edineceim dedi. Onlar mutlaka saptracam. Muhakkak onlar bo kuruntulara boacam. Kesin olarak onlara emredeceim de hayvanlarn kulaklarn yaracaklar. phesiz onlara emredeceim de Allahn yarattklarn deitirecekler. (Dedi) Kim Allah brakp da, eytan veli edinir, dost tutarsa elbette apak hsrana dmtr. (eytan) onlara sz verir, onlar mitlendirir. Halbuki eytann onlara sz vermesi aldatmacadan baka bir ey deildir. (Nisa: 116-120) bitirildikten sonra eytan onlara yle dedi: Allah size gerek vaad etti; ben size vaad ettim, ben szmden caydm! Benim, sizi kfre zorlayacak bir gcm yoktu. Yapm olduum i sizi sadece isyana davet ve tevik etmek oldu, siz de benim davetime gnll kotunuz. O halde kendinizi brakp da beni yermeyin! Ne ben sizi kurtarabilirim, ne de siz beni! Ben nceden zaten beni Allah 'a ortak komanz kabul etmemitim! Dorusu zalimler iin ac bir azab vardr. (brahim: 22) Sahih bir hadisde Allah'n Resul; Cebrail'i, melekleri bir saf halinde toplarken grdn, eytanlarn mminleri teyid iin gnderilen melekleri grnce onlardan katklar; Yce Allah'n, mmin kullarn melekleriyle teyid ve takviye ettiini rivayet etmitir. Bu konuda Yce Allah da, kitabnda yle buyurmaktadr: Hani Rabbin meleklere vahyetmiti: Ben sizinle beraberim, mminleri takviye edin! (Enfal: 12) Ey inananlar! Allah'n size olan nimetini ann! zerinize ordular gelmiti de, biz onlarn zerine rzgar ve grmediiniz ordular gndermitik. (Ahzab: 9) ...Resul maarada bulunduu zaman, arkadana: Kederlenme, Allah bizimle beraberdir dedii zaman, Allah ona yardm etmi, onu sizin grmediiniz ordularla korumu yardm etmiti. (Tevbe: 40) eytani vasflar iinde bulunan bu adamlara, cin ve insanlardan, insan eklinde bir takm ruhlar gelir ve onlarla konuur. Onlar da bunlar melek taifesinden sanar. Tpk, yldzlara ve putlara tapan insanlara hitap eden ruhlar gibi. Mslmanlar arasndan ilk defa kan bu tip adamlarn banda ki Ebu Ubeyd olu Muhtar'dr. Bu adamn geleceini Allah'n resul haber vermitir. Mslim'de rivayet edilmitir:

Yaknda Sakifoullar iinden mthi bir yalanc ile, helak edici bir adam kacaktr. Bu mthi yalanc Ebu Ubeyd olu Muhtar'd. Helak edici ise, Yusuf olu Haccac' Zalim'dir. Ashabdan bni mer ve bni Abbas'a: Bu Muhtar kendisine vahiy indiini sylyor diye haber verildiinde, onlar; Dorudur diye karladlar haberi. Ve Yce Allah'n u ayetini zikrettiler: eytanlarn kime indiini haber vereyim mi? Onlar, gnah ilemeye hazr iftiraclarn hepsine iner. (uara: 221) Muhtar'n lgn iddialar kendisine ulatrlan bir baka zat da, u ayeti zikretmitir: zerine Allahn ismi zikredilmeyen (hayvan) leri yemeyin! Bu, kesinlikle bir fsktr. Ve muhakkak ki eytanlar, sizinle mcadele etmeleri iin dostlarna vahyederler. ayet onlara itaat ederseniz muhakkak siz de mriklersiniz. (En'am: 121) bni Arabi'nin, Ftuhat adl kitabn kendisine indirdiini syledii ruh, ite bu ayetlerdeki eytani ruhlardandr. Onun iindir ki, o, baz belli yiyecek ve yalnz kimsenin olmad yerlerde tek bana yaamaktan bahseder. Bu yalnzlklar (nzivaya ekili) cin ve eytanlar ile mnasebete gemenin yollarndan biridir. Onlarsa bu rabtay evliyann Rabbi ile rabtas olarak kabul eder ve millete de bunu telkin ederler. Halbuki ise bu rabta sadece eytanla yaplan bir rabtadan baka bir ey deildir. Ben kendisini bu hale kaptrm nicelerini tanrm. Bunlardan bazlarn eytanlar havalarda tar, bir yerlere gtrr sonra getirir. Bazlarna eytanlar alnm mallar getirir ve onlar da bu alnm mallarn sahiplerini bilir kendilerine iade eder. Bu ekilde dnyalklarn da temin etmi olurlar. Bunlara benzer bir takm eylerin iinde bulunurlar bahsini ettiimiz adamlar. Bunlarn hali eytan vasf tadndan, Resul ve nebilerle tezat halindedirler. Fususu'l- Hikem, Fthat--Mekkiye sahibinin ve benzerlerinin szlerinde bu tezatlar bol bol grlr. O, Nuh kavmini, Hud kavmini ve Firavunu ver ve tebcil eder ama, Nuh, brahim, Musa, sa, Harun gibi Resul ve nebilerde eksiklikler bulur. Kk drr onlarn kadirlerini. Cneyd bin Muhammed ve Selh bin Abdullah Tusteri gibi byk Mslmanlarca makbul olan eyhleri ktler ama, Hallac- Mansur gibi, gerek velilerce makbul saylmayan kiileri ver ve yceltir. Hayali ve eytani kaynaktan ald haberler iinde, bu byklerin ktlenmesi vardr. Halbuki ise. Cneyd-i-Badadi (Allah, kendi yannda onun kadrini daha da yceltsin) slam dininin nderliini yapm imamlardand. Kendisine tevhid nedir? diye sorulduunda; Hadis olanla kadim olan birbirinden ayrmaktr diye cevaplamtr. Byk imam Cneyd bu cevabyla yaratanla yaratlann, sonradan olma ile kadim olann arasn kesin ayrm, gerek tevhidi dile getirmitir. Fusus sahibi ise byle bir tevhidi inkar eder. Hayali ve eytani bir hitabnda der ki:

Ey Cneyd! Kadim olanla, muhdes olann arasn, ancak kadim ve muhdes olmayan biri ayrd eder. Onun iin Cneyd; Tevhid, Kadim olanla, muhdes olann arasnn ayrlmasdr demekle, hata ilemitir. bni Arabi'ye gre, Cneyd, hata ilemitir. nk, bni Arabi'ye gre; muhdes olanla kadim olann vcudu ayndr. Nitekim o, Fusus adl kitabnda yle sylemektedir: Allah'n isimlerinden biri El-Aliyy (Yani, yce) dir. Vcud aleminde O'ndan bakasnn vcudu olmadna gre, kime ycelik etmektedir? Yahut da, O, kimden ve neden ycedir? Bu, Ne veya kim? dediimiz, O'ndan bakas deildir ki... Demek, O'nun ycelii ancak kendisi iindir ve O, mevcudun ayndr. Byle olunca, muhdes, yani, sonradan olan ve eya diye isimlendirdiimiz eyler de, kendi zat iin ycedir. Bu alemde sonradan var olan her ey, yine O'dur. O, batn olduu gibi, zahirin de ta kendisidir. Bu varlk aleminde, O'nu gren, O'ndan bakas deildir. Varlkta konuan da O'ndan bakas deildir. Bu varlk aleminde, Ebu Said'i Harraz ile ve baka insan ve eya isimleriyle anlan hep O'dur. imdi, Cneyd gibi slam dininin byklerinden birini, tevhid anlaynda hatal bulan bu Vahded-iVcutuya deriz ki: lim ve szle, iki eyin arasn temyiz edip ayran bir kimsenin, bu iki eyden ayr olan, nc bir varlk aramas byk hatadr ve de art hi deildir. nk, insanlardan her biri, kendisi ile bakasnn arasn gerekten de temyiz ederek ayrr. Halbuki ise, bu temyizle ayran kimse, temyiz edilenle eden dnda bir nc ahs deildir. Bylece, kul kendisinin kul olduunu bilir, fakat, kendisi ile yaratcsnn arasn ayrr. Yce halkedici Allah da, kendi zat ile, yarattklarnn arasn temyiz eder ve bilir ki, kendisi onlarn Rabbidir; onlar da O'nun kullardr. Nitekim, Kur'ann bir ok ayetlerinde bu husus aka belirtilmitir. Gnlden, hibir ard niyet beslemeksizin Kur'an'a iman eden gerek mminler iin, her trl l Kur'andadr. Yani iddia ve inanlara hakimlik yapacak tek kaynak Kur'andr. Ama mlhitler gurubu, Tilimsani'nin iddiasn tekrarlayp durmaktadrlar bir hakikatm gibi... Vahded-i Vcut inanc iinde olanlarn en sivrilmii bu adamdr. Kendisine, bni Arabi'nin Fususu okunduu ve: Kur'an sizin Fususunuza muhalifdir denildii zaman; o, Kur'an, batan baa irktir, tevhid ancak bizim szmzdedir diye karlk vermitir. Yine bu adama; Varlk aleminde ikilik olmadna gre, kiinin kendi kars ona helal oluyor da, neden kz kardei haram oluyor? diye sorulduunda; Bize gre hepsi de helaldir! Ancak kalb gzleri gereklere, hakikatlara kapal olanlar byle dediler. Biz onlarn bu telakkileri zerine; Sizin zerinize haramdr! dedik. diye cevaplamtr.

Bu szler tam bir kfr olmakla birlikte, ayrca da tezatlarn tezadn tamaktadr iinde. Zira, hakikatlerin perdelendii kimdir? Perde olan kimdir? Kime perdelenmektedir ve kim perdelemektedir, neyle perdelemektedir? Bu szlerdeki ak tezaddan dolay, onlarn eyhlerinden biri, talebesine bir keresinde unlar sylemitir: Sana biri, bu alemde Allah'dan baka bir varlk vardr derse, gerekten byk bir yalan sylemitir. Bu sze karlk, mrid, yle sylemitir: Madem ki, bu alemde Allah'dan bakas yoktur yleyse yalan syleyen kim olmaktadr? Bunlardan biri, bir baka kimseye; Bu alemdeki varlklar, Hak'kn mazharlardr dedii zaman. Sz sylenen kii unu sormutu: Mazhar, mezahirin ayn mdr, yoksa bakas mdr? Eer, bakasdr, derseniz bir nispet dahilinde vcudda ikilii kabul etmi olmuyor musunuz? Yok bakas deil de kendisi ise o zaman hibir fark yoktur ve byle olunca da, yalan sylemi olan da, Hakkn bizzat kendisi olmuyor mu? Biz bunlarn i yzlerini ortaya dkc bir ok rnekleri baka baka yerlerde de yazdk. Ve onlarn her sznn gerek anlamn ve maksadn bildirdik... Fusus sahibi; Ma'dum (yokluk) bir eydir ve Hak'kn vcudu bunun zerine feyezan (tamak, fazla gelmek, fazlalk) etmektedir. demektedir. Bylelikle o, vcudla sbut (apak ortada olan), birbirinden ayr olarak grmektedir. Ma'dum, dta sabit olan eydir. diyen Mutezile mezhebi mensuplar, hak yoldan km olmakla birlikte, bni Arabi'den ok daha hayrl idiler. nk, bunlar; Yce Allah, alemde varlklar sabit olan eya iin bir vcut yaratmtr ve bu vcud asla Yce Allah'n vcudundan deildir. demilerdir. bni Arabi ise, Cenab- Hak'kn vcudunun,? yokluk zerine tatn sylyor. Ona gre, Yce Allah'n vcudunun dnda bir vcud yoktur. bni Arabi'nin en yakn yoldalarndan Sadreddin-i-Konevi de, mutlakla muayyenin arasn ayrr. nk o, felsefeye daha ok yakndr. Onun iin de Ma'dum'un, herhangi bir ey olduunu kabul etmemi; Cenab--Hak'k Vcud-u Mutlak olarak, grmeyi tercih etmitir. Bu konuyu aklamak iin de, Miftahu Gaybi'l-Cem ve'l-Vcud adl bir de kitap yazmtr. Yce Allah' mutlak bir vcud olarak grmek, byle bir kabul, O'nu inkar etmekten, yok bilmekten daha edit bir ifadedir. nk, artl mutlak, akli biri btndr. Onun iin de, grnr ve bilinir alemde deil, zihinlerde var olur. artsz mutlak ise, tabii bir btnlktr ve olduu gibi, var olduu biimde ortadadr, gzler nndedir. Mutlak'n harite, grnrde bir vcudu olduu ileri srlrse (ki harite ancak muayyen olan eyler olabilir) byle bir halde, mutlak olann harite vcudunun var olduunu kabul edenlere gre, muayyenden, snrldan bir para (cz) olmu olur. Byle olduu taktirde, Cenab--Hak'n vcudu, ya harite son bulur veyahut da, yarattklarnn vcudundan bir cz, bir para olmas lazm gelir; veya, mahlukatn vcuduyla birleerek ayn olmas lazm gelir. Bu durumda sorarz bu densizlere:

Hi para, cz, btn yaratabilir mi? Bir ey kendi kendini yaratabilirmi? Yokluk, hilik, her hangi bir varl yoktan var edebilir mi? Yahut bir btnn paras, kendi btnn meydana getirebilir mi? Bu vahed-i-vcudular, hulul ve ittihad kelimelerini kullanmaktan saknrlar. nk hulul diye bir mafhum kabul edilirse, o zaman, bir hulul eden, bir de hulul kabul eden olmaldr. Yani, ikili bir hal kabul etmek lazmdr. ki vcudun varln kabul etmek gerekir. ttihad da ayn durumdadr. Bir birleme varsa ortaklkta eer, iki ey de kendiliinden var olacaktr tabii olarak. Bir yanda birleen, br yanda birlemeyi kabul eden olarak iki varln kabuln gerektirir ittihad. Bunlara gre ise, vcudda ikilik yoktur.. Bunlar derler ki: Hristiyanlar, sadece Hz. sa'ya Allah dedikleri iin kfre girdiler. ayet Allah'lk vasfn sadece Hz. sa'ya has klmasalard da, btn varlklara amil klsalard, kafir olmazlard. Yine bu mlhidler puta tapanlar hakknda derler ki: Onlar, alemdeki mazharlardan sadece bir blmne ibadet ettikleri iin kfre dtler. Eer alemde var olan her eye ibadet etmi olsalard, hata etmemi ve kfre girmemi olacaklard. Yine onlara gre, hakikatlara vakf olan ariflerin puta tapmalar kendilerine bir zarar vermezmi! Bu tip inanlar ve hele bu inanlar ilan etmeler, sadece kfr deil, ayn zamanda byk birer de eliki rnekleridir. nk bir tek soru elikilerini ortaya dkmeye yeterlidir: Peki! Hata eden kimdir ve neye gre hata ilemitir? Onlar daha da ileri gidip, yle demektedirler: Cenab--Hak, mahlukta olan btn noksan sfatlarla, sfatlanandr. Yine onlar diyorlar ki: Mahluk, yaratanda var olan btn yce sfatlarla sfatlanandr. Yine onlar, Fusus sahibinin sylediklerini kabul ederek demektedirler ki: Zat iin Yce olan, vcudi sfatlarn ve ademi (yokluk, hilik) nispetlerin hepsini kapsayan bir yceliin, bir kemalin sahibi olandr. Bu vcudi sfatlar ve ademi nispetler, rf, akl ve eriat bakmndan iler ktlenmi olsun, isterse makbul saylm olsun, hi farketmez nk, Allah kendi msemmas iindedir. Onlar bu kfr szlerini sarfederken, bir trl de kendilerini elikiden kurtaramamaktadrlar. nk, hislerle de, aklla da, herkese bilinen bir gerek vardr ve bu gerek de, O'nun, o olmaddr. Onlar Tilmisani'nin szlerini kabul ederek yle diyorlar:

Bize keif hali iindeyken, akln kabul edemeyecei bir takm hakikatler aklanmtr. Onun iin, hakikata ulamak isteyen akl ve eriat braksn! Bu iddiay yapanlardan birine unlar sylemitim: Herkese bilinen bir hakikattir ki, Resul ve nebilerin kefi, bakalarndan daha yce ve kusursuzdur. Onun iin de, Resul ve nebilerin haberini verdii hakikatler, bakalarnnkine gre en doru olandr. Resul ve nebiler, insanlarn kendi akllaryla bulamadklar ve bulamayacaklar hakikatleri o hakikatlarn tek sahibi Allah'dan alarak insanlara getirirler. Bu hakikatler yle vasfdadr ki; iinde, insan aklnn Bu da olamaz diyebilecei hibir ey yoktur. Demek ki Resul ve nebiler, akln imkansz diyecei eyleri deil tersine, olur diyebilecei gerekleri getirmektedir Resul ve nebilerin, haberini verdikleri gereklerin akli akln ve sabitliin gerekleriyle elimesi hi mmkn deildir. nk, iki delil de kesindir ve kesin olan iki delil birbiriyle elikiye dmez. Deliller ister akli olsun, isterse de nakli, eittir. Byle olduu halde, nasl olur da, kalkp bu ii, dinin ve akln ak gerekleriyle alan keifler yapt iddiasnda bulunabilir? Byle bir iddiann sahibi olan kiiler, sanmyorum ki, bilerek yalan sylemi olsunlar. Ancak, bunlarn zihinlerinde bir takm hayaller beliriyor, onlar da bu hayalleri haride, vcudu olan bir ey sanyorlar. Yani, kendi hayallerine vcud izafe ediyorlar. Sonra, harite, bir takm haller gryorlar ve bu grdklerini, Allah'n iyi kullarna nasib ettii kerametlerden sayyorlar. Halbuki ise, btn bu keramet diye grdkleri eyler, eytann aldatc oyunlarndan baka bir ey deildir. Bu adamlar, velayeti Resul ve Nebilikten daha stn grr ve risaletin hi ara vermeksizin devam ettiini ileri srerler. Bu itikad ve iddia, evvela bni Sebi olmak zere birok kendine veli diyen kiiler tarafndan sylenmitir. Onlar ayrca, insanlar iin ahitlik mertebesi kabul ederek derler. Bir kul uhud mertebelerinin ilkinde seyrederken, alemde bir takm itaat ve isyanlar, iyilik veya ktlkler grr. Fakat ikinci daha ileri mertebeye ykselince, isyan ortadan kalkar ve sadece itaat ve iyilik grnr gzne. Daha ileri olan nc mertebeye kt zaman ise, ne itaat kalr, ne de isyan... nk, bu mertebe her eyin bir olduu mertebedir. Onlarn ileri srdkleri uhud mertebelerinden birincisi, yani taat ve masiyeti farketme makam sahih ve eriata uygun bir grtr. Taat ve masiyetin farkedilmesi doru olandr. kinci mertebede, onlar kaderi kabul etmeyi, ona ahitlik etmeyi anlyorlar. Nitekim bir ksm yle sylemektedir: Kendisine isyan edilebilen bir Tanr tanmyorum! Allah'a kar isyan edebilmenin imkan olmadn syleyen bu sapk kiiler unu da sylemektedirler:

Gnah ve isyanlar, meiet-i-ilahiyyeden baka bir ey olmayan Hak'n iradesine kar gelmektir. Halbuki ise, insanlarn hepsi de Hak'n hkm altndadr ister istemez. Onlarn bir airi unlar sylemitir: unu, unu yap demisin, bana, Bunun iin gcendim sana nk benim her iim, Sana itaattir batan sona. Onlarn bu ekildeki szleri, Allah'n Resul ve nebilerle bildirdii emirlere ve gnderdii kitablar vastasyla haberini verdii hakikatlara aykrdr. nk, sahibini ktleme ve azarlamaya mstahak hale getiren isyan, onlarn zannettii gibi, iradeye kar gelmek deil, Allah'n ve Resulnn emirlerine kar gelmektir. Bu konuda Cenab- Hak yle buyurmaktadr mealen: te bunlar Allah'n snrlardr. Kim Allah'a ve Resulne itaat ederse Allah, onu, altndan rmaklar akan cennetlere sokar ve orada ebedi olarak kalrlar. te gerek kurtulu budur. Kim de, Allah'a ve O'nun Resulne kar gelir, O'nun koyduu snrlar aarsa, Allah, onu iinde ebedi kalaca atee sokar. Onun iin alaltc bir azab vardr. (Nisa: 13-14) Biz, varlk alemi (Kevni)nde mevcud olan iradeyle, dini iradenin, kevni emirle, dini emrin farkn az sonra aklayacaz. Bu mesele hakknda bir ksm sufiler pheye dtkleri iin, Cneyd, (Allah ondan raz olsun) onlara bu meseleyi aklamt. Bu konuda Cneyd'in yolunu benimseyenler doru yolu bulmu oldular. Ona itibar etmeyenler ise, saptm oldular. nk onlar: Her ey Allah'n iradesi ve istemesiyledir ve bu, tevhid inancnn esasdr. diyerek zorluklara girdiler. Kendi nefislerinin istei ile bir zenti haletine dtler. Onlar byle bir tevhid anlayn Cem-ievvel diye ifade ettiler. Cneyd, onlara, aradaki fark ortaya koyan ikinci grn gerekli olduunu aklamtr. Onun ortaya koyduu ikinci gr de udur: Her ey Allah'n irade ve kudreti iinde olmakla birlikte, Allah'n sevdii, raz olduu eyler ile, yasaklad, kt olduunu syleyip gazapland eyleri birbirinden ayrmak lazmdr. Bunlar birbirinden farkl bilmek vacibdir. Byle olunca, Allah'n dostlar ile dmanlarn da birbirinden ayrmak gerekir. Bu konuda Yce Allah, mealen yle buyurmaktadr: Biz kendilerini Allah'a adam Mslmanlar mcrim sulularla bir mi tutacaz? Ne biim hkmler veriyorsunuz siz? (Kalem: 35-36)

Yoksa iman edip de bizim yap dediimiz ileri ileyenleri, yeryznde isyan ederek fesat karanla bir mi tutacamz sandnz? Demek biz, Allah'a kar gelmekten kananlarla, isyan edip gnah ileyenleri bir tutacaz yle mi? (Sa'd: 28) Yoksa biz, ktlk yapan kimseleri, hayatlarnda ve lmden sonra, iman edip imanlarnn gerei yararl i yapanlarla bir mi tutacaz sandnz? Ne kadar yanl hkmlere varyorsunuz ve kendinizi aldatyorsunuz! (Casiye: 21) Krle gren, iman edip imannn gerei yararl i ileyenle, isyan edip ktlk ileyen asla bir olmaz, olamaz. Ne kadar da dar dncelisiniz siz! (M'min: 58) Kur'anda buna benzer ak ayetler ok olduundan, bu mmetin ilkleri ve onlarn yolunda giden slam byklerince tutulan yol ve kabul edilen inan udur: Allah, btn mevcudatn yaratcs, Rabbi ve Malikidir! Ne dilerse, neyi nasl isterse o yle olur. O, dilemedike, istemedike hibir ey olmaz. O'ndan baka ibadete layk ilah, hkmedici yoktur. te byle olmakla beraber, yine de O, itaat ve ibadeti emretti. syan, itaatsizlii ise haram kld. O, bozgunculuu ve fesad sevmez, kfre ve ktle raz olmaz. Her ne kadar, O'nun iradesi ve kudreti ile oluyorsa da, fuhuu, btn arlklar ktlemitir. Hibir kt hareketten memnun olmaz, tersine kt davrananlara buz edip kzar. Byle eyleri yapanlar knayarak azabna muhattab edeceini syler. nc uhud mertebesine gelince: Bu mertebe, u itaattir, u isyandr yahut u iyidir, u ktdr diyerek bir ayrm yapmamaktr. Zira, bu mertebede olan kii, mevcudu bir vcud olarak grr. Onlara gre, bu vcud birlii gr, mahedesi, Allah'a ulaan yolun, Allah dostluunun en yce mertebesidir. Gerekte ise byle bir gr ve itikad, Allah' tanmada, onun fiillerini idrak etmede, ayetlerine muhatap olmada, sapkln en son mertebesidir. Allah dmanlnn en ileri gitmi bir halidir. nk byle bir grn sahibi ister istemez, Allah dman olan Yahudi ve Hristiyanlar kendisine dost edinir. Her trl kfr ehli bunlarn yaknlar haline gelir. Allah'u Teala ise yle buyurmaktadr mealen: Ey mminler, sakn yahudiler ile hristiyanlar dost edinmeyiniz. Onlar biribirlerinin dostudurlar. Sizden kim onlar dost edinirse o artk onlardandr. (Maide: 51) Vcud Birlii itikadna sahip bir kimse, irkten ve putlara tapnmaktan kendisini alakoyamaz. Ben bunlardan uzam demez, diyemez. Bylesine, Allah'n kendisine dost edindii brahim Aleyhisselamn tevhid dininden km olur. Yce Allah Kur'anda buyurmaktadr: brahim'de ve onunla birlikte bulunanlarda sizin iin gzel bir rnek var; onlar kavimlerine demilerdi ki: Biz, sizden ve sizin Allah'dan gayr taptklarnzdan uzaz. Sizin taptklarnz tanmyoruz. Siz, bir tek olan Allah'a inanncaya kadar sizinle bizim aramzda srekli bir dmanlk ve nefret varolacaktr. Yalnz brahim'in, babasna; Senin iin Allah'dan mafiret dileyeceim. Fakat sana Allah'dan gelebilecek hibir eyi nlemeye gcm yetmez. demesi hari. Bu sz sizin iin bir rnek deildir. nk bir kafir iin mafiret dilenmez. (Mmtehine: 4)

Yine Kur'an- Kerim, Hz. brahim'in puta tapanlara syledii u szleri nakletmektedir: Sizden evvelki atalarnzn ve sizin nelere taptklarnz gryormusunuz? te bu taptnz putlar benim dmanmdr. Benim dostum ancak bu alemlerin Rabbi olan Allah'dr. (uara: 75-76) Baka bir ayeti celilede Yce Allah mealen buyuruyor ki: Allah'a ve ahiret gnne iman edenlerin, babalar veya oullar veya kardeleri, yahut da akrabalar olsa bile, Allah'a ve Resulne kar geliyorlarsa, sevgi beslediklerini grmezsin. te, Allah iman denen nimeti bunlarn kalblerine yerletirmi, tarafndan bir ruh gndererek onlar desteklemi, teyid etmitir. (Mcadele: 22) Vcudun birliinden bahseden ve uhudun nc mertebesine erdiini sanan bir kimse iin, itaat ve masiyet diye bir ey olmadn syleyen ve buna, ulalacak, ulalabilecek hakikatin en son noktas olarak bakan bu sapklarn bir ksm, kendi itikadlarn anlamak iin bir takm kitaplar tertip ve telif ettiler. bni Fariz'in Nazmi's-Sluk adl kasidesi bunlardan biridir. Fariz bu kasidesinde diyor ki: Hibir zaman, bana, benden bakas namaz klmamtr. Benim namazm da kendimden gayriye olmamtr. Devaml olarak ben ona, o bana ibadet etmekte, Zatm ile, bana namaz klan arasnda bir fark yoktur elbette. Ben, benden bana gnderilmi bir Resul oldum, Zatm, ayetlerimle kendime delalet eder buldum. Dua edersem eer, icabet eden ben olurum ben, arlrsam eer, icabet eder, arp dua eden. Fariz'in szleri bunlara benzer biimde srp gitmektedir. Bu adam lmn kendisine yaknlatn grdnde de unlar sylemitir: Benim yolum sizce olmusa da sevimli, Umduuma kavuamadm, yitirdim btn gnlerimi. Nefsim, zaferinden emindi bir zamanlar, Bugn, vakit gemiken anlyorum ki, bo ve batl eylermi onlar... bni Fariz, nceleri kendisini Tanr sanyordu. Fakat Allah'n melekleri, cann almak zere hazr olduu son anda, zannnn batl olduu apak gzlerinin nne serilmi ve asla kendisini kurtaramayacak olan yukardaki szlerini sarfettirmitir ona bu gr. Yce Allah, eksiksiz kitabnda buyuruyor ki: Yerde ve gkte ne varsa, hepsi de Allah' tesbih eder; O, aziz ve rahimdir. (Hadid: 1)

Evet, yerde ve gkte ne varsa, herey Allah' tesbih eder ve hibiri de (Haa) Allah deildir. an yce Allah buyuruyor: Gklerin ve yerin mlk ve hakimiyeti O'nundur. Diriltir ve ldrr. O, her eye kadirdir. Evvel de O'dur, Ahir de... Zahir de O'dur, batn da... Varl aikar olup, gerek mahiyeti insan iin bilinmezdir Ama, O, hereyi hakkyla hi eksiksiz bilir. (Hadid: 2-3) Mslim'in sahihindeki bir hadisi erifde yle buyrulmaktadr: Allah'n Resul dua ederlerken yle buyururlard: Ey arn ve yedi kat gkyznn Rabbi olan an yce Allah'm! Ey bizim ve btn yaratklarn Rabbi! Ey kck taneleri yaran; Tevrat, ncil ve Kur'an inzal buyuran! Yaptklar ve yapacaklar senin elinde bulunan her canlnn errinden sana snrm! Sen evvelsin, senden evvel hibir ey yoktur. Sen ahirsin, senden sonra hibir ey varln srdrecek deildir. Sen zahirsin, senden daha ak bir varlk yok. Sen batnsn ve senden daha yakin kimse yok. Rabbim! Borcumu de ve beni zengin yap! Yce Allah, yukarda en son olarak zikrettiimiz ayeti kerimeden sonra unlar buyuruyor: Gkleri ve yeri alt gnde yaratan, sonra da ara istiva eden O'dur. Yere gireni ve ondan kan, gkten ineni ve oraya ykseleni bilir O. Nerede olursanz olun, O, sizinle beraberdir. Allah, btn yaptklarnz grr. (Hadid: 4) te, yce Allah, bu ve buna benzer daha birok ayette, gklerle yerin arasnda ne varsa, hepsinin sonradan yaratlm olan bir mahluk olduunu ve hepsinin de yce yaratcsn tesbih ettiini beyan buyuruyor. Ayn zamanda da, yce Allah'n her eyi en ince noktalarna kadar bildiini ilan ediyor. Ayeti celiledeki O, sizinle beraberdir deyiminin anlam; Arap dilinde, Mea=beraber lafz, iki eyden birinin dieriyle birleip karm olmas anlam tamaz. Mesela Kur'an- Kerim'deki u ayette olduu gibidir: Ey iman edenler! Allah 'dan korkun ve dorularla beraber olun! (Tevbe: 119) unda olduu gibi: Muhammed Allah'n Resuldr ve onunla birlikte olanlar kafirlere kar iddetlidir. (Feth: 29) Mesela urada olduu gibi: Gklerde ve yerde olanlar, Allah'n bildiini grmyor musun? kii gizli konusa, mutlaka drdncleri O'dur. Be kii gizli konusa, mutlaka altnclar O'dur. Bundan az, bundan ok da olsalar, nerede bulunsalar, mutlaka O, onlarla beraberdir. Sonra kyamet gn, onlara yaptklarm haber verir. nk, Allah her eyi hakkyla bilendir. (Mcadele: 7) Bu ayetteki, beraberlik, geneldir. Bu ayet, ilimle balayp yine ilimle sona ermektedir. Bunun iin bni Abbas. Dahhak Sufyan'-Sevri ve Ahmed bin Hanbel Yce Allah, ilmiyle beraberdir buyurmulardr. Aada zikredeceimiz ayetlerde gemekte olan beraberlik ise, mahiyeti zellik ifade eden bir

beraberliktir: Muhakkak ki Allah, takva (Allah'tan korkup, yasaklarndan ekinme hali) sahibi olan ve iyilik yapanlarla beraberdir. (Nahl: 128) phesiz ki ey Musa! Ben sizinle beraberim, iitir ve grrm (Taha: 46) ... O zaman O, arkadana: zlme, Allah bizimle beraberdir diyordu! (Tevbe: 40) Allah'n Resul maarada Hz. Ebu Bekir'e yle sylemiti: Demek ki, Allah, Musa ve Huran ile beraberdir, ama Firavun ile beraber deildir. Muhammed ve arkada ile beraberdir ama, Ebu Cehil ve br dmanlar ile beraber deildir. Korkan ve saknanlarla beraberdir, bundan tr de iyilik yapanlarla beraberdir ama, haddi aan zalimlerle beraber deildir. Eer bu beraberlikten kastolunan mana, yce Allah'n zat ile ilgili olsayd, zikredilen ayetlerdeki zel olan haberlerle, genel olan haberler birbiriyle eliirdi. Gerek manas, buradaki beraberliklerin; O'nun yardmnn, dostlarna olduu, dmanlarna ise olmaddr. Gkte de, yerde de ilah O'dur (Zuhruf: 84) buyrulmaktadr ayeti kerimede. Bu ayetin manas, elbette ki, gklerdeki ve yerdeki her eyin ilahnn O olduudur. Nitekim bir ayeti kerimede yle buyrulmaktadr mealen: Gklerde ve yerde en yce sfatlar O'nundur. O, azizdir, hakimdir! (Rum: 28) Gklerde de yerde de Allah O'dur (Enam: 3) ayeti celilesi de byledir. mam Ahmed ve dier ilim sahibi byk imamlar bu ayetin tefsirinde; Gklerde de yerde de mabut ancak Odur demilerdir. Bu mmetin evveli ve akl banda imamlar, Yce Allah'n, yaratt mahlukatndan ayr ve kendine has olduunda; bir tahrif ve ta'dil olmakszn, keyfiyet ve kemiyet cihetine gidilmeksizin, yce Allah'n kendini vasflandrd ve Resulnn sfatlandrd sfatlarla vasfedileceinde ve noksan ve eksik sfatlarda vasfetmenin doru olmadnda, icma ve ittifak etmitir. Biz kesin olarak biliyor ve inanyoruz ki; O'nun misli ve benzeri yoktur (ura: 11) ve O'nun kemal sfatlarndan herhangi biri hakkndaki kelamnn da bir benzeri yoktur. te O'nun kemal sfatlarn belirten esiz ve benzersiz kelamndan bir blm: Ey Muhammedi De ki: O Allah, bir tektir. Allah hereyden mstani (ihtiyac bulunmayan) ve her ey O'na muhtatr. O, dourmam ve domamtr. O'nun hibir ei ve benzeri, dengi yoktur. (hlas: 1-4) bni Abbas, yukardaki ayetlerde gemekte olan Es-Samed sfatn aklarken, yle demitir:

Es-Samed: lminde, sonsuz olan, alim sfatnn azametinde esiz olan, kudretinin stnlnde dengi bulunmayan, hikmetinin geniliinde nihayet bulunmayan, hasl, byklnde hibir sonu olmayan ululuk, demektir. bni Mesud ve daha bakalar da yle sylemilerdir: Es-Samed: Boluu ve noksan bulunmayan; Ehad ise, benzeri bulunmayan demektir. Bu duruma gre, yce Allah'n, Es-Samed sfat, kemal sfatlar ile muttassf olduunu ve her trl noksanlklardan uzak ve mnezzeh bulunduunu ifade etmektedir. Ehad sfat ise, misli ve benzerinin olmadn bildirmektedir. Biz bu surenin tefsirinde; surenin, Kur'ann te birine eit olduunu geni bir biimde aklamtr. indekiler

Yaratmak ve Hkmetmek (Emir) Sadece Allah'a Ait Bir Vasfdr ve Yalnz O'na Aittir. (Onun hakkdr.) nsanlarn birou, din iman ve emirle ilgili hakikatlarla; yaratmak, kader ve var etme ile, hakikatlar birbirinden ayrmayarak, phelere dmlerdir. Hi phe yoktur, yaratmak ve hkmetmek sadece Allah'a ait bir vasfdr ve yalnz O'na aittir. (Onun hakkdr.) Nitekim yce Allah mealen buyuruyor ki: Muhakkak ki Rabbiniz; gkleri ve yeri alt gnde yaratan, sonra ara istiva eden, gndz, durmakszn kendisini kovalayan geceyle rten, gnei, ay ve yldzlar emriyle (buyruuna) ba ediren Allahtr. yi bilinmelidir ki, yaratma da emir de Onun hakkdr. Alemlerin Rabbi olan Allah ycedir. (A'raf: 54)

Demek ki, btn noksanlklardan mnezzeh olan yce Allah, her eyin yaratcs ve mutlak sahibidir. O'ndan baka ibadete layk ilah ve yaratc olmaz, olamaz.

O ne dilerse o olur, dilemedii hi bir ey de olmaz. Vcud ve varlk aleminde her ne varsa, hepsi de O'nun iradesi, kaderi, dilemesi, kudreti ve yaratmas iledir. O, an yce olan Allah, kendisine ve Resulne itaat edilmesini emretti. Kendisine ve Resullerine kar gelmeyi de yasaklad. Tevhid ve ihlas emretti. Allah'a ortak /irk komay ise, iddetle yasaklad. O halde, iyiliklerin en ycesi tevhid, yani, Allah'n birliini kabul ve tastik etmektir. Ktlklerin en edidi ise Allah'a irk / ortak komaktr. Allah'a e ve ortak tanmaktan daha byk bir gnah yoktur insan iin...

Yce Allah buyuruyor: Allah, kendisine ortak koulmasn asla balamaz, bundan baka her suu dilediine balar. Allah'a ortak koan ok edid bir sapkla dmtr. (Nisa: 116) nsanlardan bazlar Allah'tan bakalarn (Allah'a) denk tutarlar. Onlar Allah' sevdikleri gibi severler. man edenler ise en ok Allah' severler. Zulmedenler (ahiretteki) azab grdklerinde btn kuvvetin Allah'a ait olduunu ve Allah'n azabnn iddetli olduunu muhakkak greceklerdir. (Bakara: 165) Buhari'nin, Mslim'in, bni Mesud'un, sahihinde rivayet edilen u hadis vardr: Peygamberimize: Ey Allah'n Resul! Hangi gnah daha byktr diye, sordum. Allah'n Resul cevap buyurdular: Allah'a e ve ortak tanmandr. Halbuki ise, seni yaratan ve yaratrken de orta olmayan O'dur. Bundan sonra gelen byk gnah nedir? diye soruma devam ettim! O; Nafaka endiesiyle ocuunu ldrmendir diye cevaplad. Bundan sonra hangi gnah gelmektedir? diye sordum. Cevap verdiler: Komunun hanm ile zina etmendir. Allah Resulnn bu szlerini dorulamak zere, yce Allah, u ayeti celileyi gndermitir: Ve onlar ki, Allah ile beraber baka ilahlara yalvarmazlar. Allah'n ldrlmesini haram ettii bir can haksz yere ldrmezler ve zina etmezler. Kim bunlar yaparsa, iledii gnahnn karln muhakkak bulur. Kyamet gnnde azab onun iin kat kat arttrlr. Onlar, iddetli azabn iinde hor ve hakir olarak kalrlar. Ancak, tevbe edip hakka inanan ve inand gzel ve doru ayetleri hayatna uygulayanlarn, yce

Allah ktlklerini iyilie evirip, affedecektir. Allah, ok balayan ve ok esirgeyendir. (Furkan: 68-70). Her trl kusur ve eksiklikten uzak olan Allah, adalet ve ihsan ile, zellikle de akrabay kollamakla, gzetmekle emretti. Fuhu ve dier menfur ileri ve ktln her eidini ve zulmn her biimini yasaklad: Allah adaleti, ihsan, akrabaya vermeyi emretti; fuhutan (yani arlktan) mnkerden (kabul edilmeyen) ve baiyden (isyandan) meneder. Faydalanmanz iin, size byle t verir. (Nahl: 90) Allah yolunda yaayanlar, iyilikte bulunanlar, adaletten ayrlmayanlar, tevbe etmi ve sonra her bakmdan szn tutup temiz kalm olanlar, talar birbirine kenetlenmi sapasalam bir bina gibi saf kurup yolunda cihad edip savaanlar sevdiini Kur'ann, muhtelif ayetlerinde beyan buyurmutur: Hayr kim szn yerine getirir ve gnahdan korunursa, hi phe yok ki, yce Allah bu korunanlar sever. (Al-i mran: 76) Onlar ki, bollukta ve darlkta Allah iin harcarlar, fkelerini gemlerler ve insanlar affederler, Allah byle gzel davrananlar sever! (Al-i mran: 134) Yalana kulak verirler ve haram yerler. Sana gelirlerse, ister aralarnda hkm ver, ister onlardan yz evir. Eer onlardan yz evirirsen sana hibir zarar veremezler. Ama hkm verirsen, aralarnda adaletle hkm ver. nk Allah, adaletle hkm verenleri sever. (Maide: 42) nanlmas gereken mutlak bir ey de vardr ki; yce Allah, yasaklad eylerin hepsini de kerih (iren) bulur. Buyruluyor: Kt olan btn bu yasaklar, Rabbinin katnda iren ve irkindir. (sra: 31) -Yce Allah, hi phesiz, irki ve anaya-babaya itaatsizlii yasaklamtr. - Akrabaya ise, hakkn vermeyi emretmitir. - sraf da, onun tersi olan cimrilii de yermitir. - Elinde olan olduu gibi verip, eli boynunda asl kalmay da, - Haksz yere adam ldrmeyi de; - zinay, yetim malna el srmeyi menetmitir. Yce Allah btn bunlar, yukarda zikrettiimiz ayeti kerimelerden nce belirtmi ve kt olan ileri: Btn bunlar Rabbinin katnda irkindir diyerek, durumu aklamtr. Yce Allah, yasak ettii btn ktlkleri, ve hele de fesat karmay asla sevmez. Kullarnn kfre dmesini asla istemez.

indekiler

Her Kul Tevbe ve stifar Etmeye Daima Muhtatr Kul, daima Allah'tan affedilmesini istemeli ve yine O'ndan mafiret dilenmelidir. Bununla ykmldr kul. Yce Allah mealen buyuruyor: Ey iman edenler! Hepiniz Allah'a tevbe ederek mafiret dileyin ki, felah bulasnz! (Nur: 31) mam Buhari'nin sahihinde, yle bir hadis zikredilmektedir: Ey insanlar! Rabbine tevbe ile mafiret isteyin! Varlm kudretli elinde olan, Allah 'a yemin ederim ki, ben her gn, yetmiten daha fazla olmak zere, Allah'a tevbeyle istifar ederim! Mslim'in sahihinde ise, yle bir hadis nakledilmitir: Kalbimi baz kereler, dnyevi arzular glgeleyip megul eder ve ben gnde yz kerre Allah'a tevbe ile istifar ederim! Snen'de bni mer'den yle bir nakil vardr: Biz Allah Resulnn bir sohbet toplantsnda; Allah'm! Beni bala! phesiz ki, sen Rahim'sin! (Yani tevbeleri kabul edicisin!) derdi. Biz bunlar sayardk, baz kere yz defay atn mahede ederdik Yce Allah, tasvip ettii iyi ilerin, mafiretle takviye edilmesini emretmitir. Allah Resul bunun iin, namazlarnda selam verdikten sonra, kere istifar ederdi: Allah'm, sen selamsn, selam sendendir. Ey byklk ve kerem sahibi Rabbim! sen ne kadar ulusun! Allah Resulnn namazlardan sonra byle syledii, sahih hadisle sahih olmutur. Yce Allah, kendilerine cenneti ve ilahi nimetleri vaadettii takva sahibi kullarn tasvir ederken yle buyurmutur: Onlar seher vakti istifar ederler! (Al-i mran:17)

Yce Allah, mminlere, geceleyin kalkarak istifar etmelerini, ibadette bulunmalarn emrediyor: Allah 'a istifar edin! nk Allah balayc ve esirgeyicidir! (Mzemmil: 20) Bu sure, gece ibadetlerinden bahseden suredir. Gine, yce Allah, Hac farizasndan bahsettii ayetinde istifar emrediyor: Rabbinizin ltuf ve keremini aramanzda sizin iin bir gnah yoktur. Arafat'taki durutan ayrlp seller gibi akn edince, Meer-i Haram'da Allah' ann! O'nun size gsterdii biimde, O'nu ann! Siz gayet iyi bilirsiniz ki, O'nun yol gstermesinden evvel, sapklardandnz! Sonra insanlarn akn akn dndkleri yerden siz de akn edin ve Allah'tan mafiret dileyin! phesiz Allah balayan ve esirgeyendir. (Bakara: 198-199) slam dininin tebligatnn sona erdii gnlerde, Allah Resulnn son sava olan Tebk seferi vesilesiyle yce Allah mealen u ayeti celileyi inzal buyurdu: Andolsun Allah, Resul ve o glk saatnda ona uyan Muhacirleri ve Ensar' affetti. O zaman ilerinden bir ksmnn kalbleri imandan kaymaya ramak kalmken, yine de onlarn tevbesini kabul buyurdu. nk O, onlara kar ok efkatli, ok merhametlidir. Ve savatan geri braklan o kiinin de tevbelerini kabul buyurdu. Btn geniliine ramen, arz balarna dar gelmi ve canlar kendilerini sktka skm ve Allah'tan, yine Allah'a snmaktan baka bir are olmadn anlamlard. Allah, onlarn tevbesini kabul buyurdu ki, tevbe etsinler. nk Allah tevbeyi oka kabul eden, oka esirgeyendir. (Tevbe: 117-118) Bu ayetler, Allah Resulne inen en son ayetlerdendir. En son ayetler Nasr Suresinin ayetleridir: Allah'n yardm geldiinde, nnde hibir engel kalmadn gren insanlar, beni de, bu yardma layk klan bu dinin iine al, diye sana koan, insanlar, grdn zaman, hemen Rabbine hamd ile tesbih et. O'nun yarglamasn /affedilmesini iste. phesiz o tevbeleri oka kabul edendir. (Nasr: 13) Grlyor ki; an yce Allah, sevgili Resulnden, amellerini, tesbih ve istifar ile sona erdirmesini buyurmutur. mam Buhari'nin ve Mslim'in sahih'inde, Hz. Aie'den yle bir hadis rivayet edilmitir: Allah'n Resul, rku ve secdesinde, Kur'ana imtisal ile: Allah'm! Seni tesbih eder, yalnz sana hamdederim! Beni bala! derdi. Yine Buhari ve Mslim'de Allah'n Resulnden yle bir haber gelmektedir: Allah'm, beni bala! Hatam, cehlimi, israfm ve sana malum olan her trl kusurlarm affet! aka ve ciddi, bilerek veya bilmeyerek, ak veya gizli benden sadr olmu veya olacak olan hatalarm mafiret buyur! Senden baka affedicim yoktur. Hz. Ebu Bekir, bir gn Allah'n Resulne; Ey Allah'n Resul! Bana, namazdan sonra, okuyacam bir dua retir misiniz? diye ricada bulunmutu:

Allah'n Resul yle buyurmutu: Duan yle yap! Ey Allah'm! Ben kendi nefsime ok zulmettim! Senden bakas gnahlarm balayamaz. Tarafndan bir mafiretle beni bala! Bana rahmet et! nk, sen gafur ve rahimsin! (Buhari ve Mslim) Yine Ebu Bekir bir gn; Ey Allah'n Resul! Bana bir dua ret ki, sabah akam onunla dua edeyim diye niyazda bulundu. Allah'n Resul de ona u duay retti: Ey gklerin ve yerin yaratcs! Gizli ve aikar hereyin bilicisi! Btn yaratlmlarn Rabbi olan sonsuz kudret sahibi Allah'm! Senden baka ibadete layk ilah olmadna ahadet eder, nefsimin errinden, eytann aldatmasndan ve irkinden sana snrm! Kendime veya bir Mslmana kar ktlk yapm olmaktan beni koru! diye dua eder, sabah ve akam yatacan zaman byle sylersin ya Bekir! (Snen) Kur'an'da ve Resuln snnetinde btn bunlar bylece sabit olunca, hibir kimse, Allah'a tevbe ve istifar etmekten kendisini azade sayamaz. Her kul tevbe ve istifar etmeye daima muhtatr. an yce Allah buyuruyor ki: Biz emaneti, gklere, yere ve dalara sunduk; onu yklenmekten kandlar, onun sorumluluundan korktular; onu insan yklendi. Bununla birlikte onun hakkn tam olarak yerine getirmedi. nk o zalim ve ok cahildir. Allah bu emaneti insana vermitir ki, iki yzl erkeklere ve iki yzl kadnlara, puta tapan erkeklere azap etsin; insan erkek ve kadnlarn da tevbelerini kabul buyursun; Allah ok balayan ve ok merhamet edendir. (Ahzab: 72-73) Zikrettiimiz ayeti celilede beyan buyrulduu gibi, insan hakikaten zlm eden ve gerekten de cahildir. nsanlarn kurtulu aresi mmin olmak, mminlerin kurtulu aresi ise, tevbe edip, mafiret dilenmektir. Yce yaratc kitabnda, iyi kullarnn tevbekar olduklarn ve onlarn balandn haber vermektedir. Sahih bir hadisde Allah'n Resul buyurmutur: Hibir kimse sadece kendi amelleriyle cennete giremez. Bunu iiten ashabdan biri sordu: Siz de mi ey Allah'n Resul? Bu soru zerine Allah'n Resul yle cevap vermi: Evet, ben de! Rabbimin, tarafndan bir rahmet ve fadlna nail klmas dnda, ben de giremem! Allah Resulnn bu aklamas, u ayetin manasna zd dmemektedir:

Cennet ehline denecek ki, Gemi gnlerde takdim ettiiniz, amellerinizin mkafat olarak, afiyetle yeyin iin! nk, Allah'n Resul, tek karlk ve denklik ifadesi olan Ba harfini istimal etmemitir. Kur'an'n ifade ettii ise, sebebiyet ifade eden Ba harfidir. Allah bir kulu sevince, gnahlar ona zarar vermez diyenlerin szne gelince... Bunun manas udur: Allah bir kulu sevdi mi, ona tevbekar olmay ilham eder; o da tevbe ve istifar ederek, gnahlara dmekten, ktlklerin arkasndan komaktan kurtulur. Gnahlara dkn olan bir insann zarar grmeyeceini sanan kimse, hi phesiz bir sapktr. Kitap ve snnete, evvelkilerin ittifakna, dinin byk imamlarna muhalefet etmi olur... Gerek udur: Kim zerre miktar hayr ilerse onu grecek, kim de zerre kadar ktlk yaparsa onun karln grecek. (Zilzal: 7-8) Yce Allah'n sevdii kullar, u ayeti celilede beyan buyrulan kullardr: Rabbinizden size ba olarak, eni yerler ve gkler kadar geni, takva ve itaat sahipleri iin hazrlanm cennete kouun! O muttakiler ki, bollukta ve darlkta Allahn emrettii yerlerde harcarlar, fkelerini gemleyerek insanlar affederler, Allah da o gzel davrananlar sever. Ve onlar ki, bir ktlk yaptklar, ya da nefislerine zulmettikleri zaman, Allah' hatrlayarak hemen balanmasn dilerler. Gnahlar da Allah 'tan baka kim balayabilir? Ve onlar yaptklar ktlklere bile bile devam etmezler. (Al'i-mran: 133-135) indekiler

Hi Kimse, Kaderi Kendi Gnahlarn rtecek Bir Sebep Olarak leri Sremez Kaderi, gnahlarn yok eden bir sebep sanan kimse, yce Allah'n, ayeti celilede hallerini tasvir ettii mrikler taifesinden bir kii olur:

Mrik olanlar, Allah dileseydi, biz de, atalarmz da, Allah 'a ortak komazdk; hibir eyi de haram klmazdk diyeceklerdir. (Enam: 148) Mriklerin bu iddiasn yce Allah, ayetin devamnda yle reddediyor: Onlardan evvelkiler de ite bylece yalanladlar da, sonunda azabmz tattlar. Onlara de ki: Bir bilginiz varsa, onu bize gstersenize! Siz bo bir zandan baka herhangi bir eye uymuyorsunuz. Ve siz sadece zannnza inanyor ve elbette samalyorsunuz! Gene de ki: stn delil sadece Allah'ndr. Eer Allah dileseydi, elbette hepinizi doru yola iletirdi. (Enam: 148-149) Eer kader, insanlardan herhangi birinin gnahlarn yok edici sebep olsayd, yce Allah, Nuh, Ad, Semud ve Firavun kavmi gibi, Resulleri ve nebileri yalanlayan topluluklara azab etmezdi. Haddi aanlara ceza uygulanmasn emretmezdi. Hi kimse, kaderi kendi gnahlarn rtecek bir sebep olarak ileri sremez. Allah'n kurtarc dinine deil de, kendi nefsinin isteklerine uymak isteyenler ancak byle bir bahanenin arkasna snmaya bakarlar. Kaderi gnah ve gnahkarlar iin bir kurtulu sebebi olarak grenler hi kimseyi itham etmemelidir. Kendisine her trl tecavzde bulunan kimseyi sulamamas ve onu cezalandrmak iin bir hareket yapmamas gerekmektedir. Byle bir kii, kendisine ac veya tatl gelen hareketlerde bulunanlar bir saymal, her trl iyi-kt fiilleri ileyenleri birbirinden farkl grmemelidir. Byle bir durum ise, hem din, hem akl ve hem de zellikle insan tabiatna fevkalade aykr den bir haldir. Yce Allah, kendi kelamnda buyuruyor ki: man edip, imanlarnn gerei yaplmas gereken ileri yapanlar, yeryznde fitne fesat karanlarla bir mi tutacaz? Yoksa gnahtan saknanlar, saknmayanlarla ayn m sayacaz? (Sa'd: 28) Biz mslmanlar hi o gnahkarla bir tutar myz? Size bu hkm nereden geliyor?. (Kalem: 3536) Yoksa ktlk yapanlar, kendilerini, iman edip de imanlarnn gereini yaayanlarla beraber tutacamz, dirim ve lmlerinin ayn olacan m sanyorlar? Kendileri iin vehmettikleri bu gr ne kadar kt! (Casiye: 21) Sizi bo yere yarattmz, bize dnmeyeceinizi mi sandnz? (M'minun: 115) nsan kendisinin emir ve yasaklardan azade braklacan m sanyor? (Kyame: 36) Mslim ve Buhari'de, Allah'n Resuln'den yle rivayet edilmektedir: Adem ile Musa, aralarnda geen bir sohbette birbirlerine yaptklar hakknda senet gsterdiler. Musa dedi ki: Ey ceddim Adem! Sen btn beerin babassn! Allah seni yaratt ve sana ruhundan fledi. Meleklerini sana secde ettirdi. Sen ise, yasak meyveden yemek suretiyle, hem kendini, hem de bizi cennetten karm oldun! Adem cevap verdi:

Sen Allah'n sekin kul olarak tespit ettii Musasn! Allah sana kendi katndan Tevrat' yazp gnderdi. O halde, syle bakalm! Tevrat'da, Adem Rabbine kar geldiinde arp kalmt diye, ben yaratlmadan ka zaman nce yazld haber verilmekte deil midir?. Musa: Evet, sen yaratlmadan krk yl nce! Adem: Demek ki, ben yaratlmadan krk yl nce, yce Allah'n benim iin takdir buyurduu bir eyden dolay niin beni ayplyorsun?. Bylece Adem, Musa'y susturmu oldu. Bu hadisi yanl anlayan iki grup kt ortaya ve elbette ki saptt. Bunlardan biri, hadise gre, Allah katndan takdir buyrulduu iin, Allah'a isyan edenin knanmamas ve ona azab edilmemesi gerektiine inanan zmre, bu hadisi inkar etmektedir. Dier zmre ise, birinciden daha kt ve irkindir. nk, bunlar kaderi kendileri iin bir senet kabul ederek, yle demektedirler: Kader, onu mahede edebilen hakikat ehli ve kendilerinin bir i yapmakta bir irade sahibi olmadklarn grenler iin bir senettir. Baz kiiler de yle demektedirler: Ademin, Musa'y susturmas, onun babas olduu veya tevbe etmi bulunduu; yahut da, gnahn bir eriatta, knanmann ise, bir baka eriatta olmasndan veya gnahn dnyada olaca, fakat knanmann olmayaca iin susturulmutur. Bu iddialarn hibiri doru deildir. Hadisi erifdeki mana ve incelik yledir: Musa, atas Adem'i, sadece yasak meyve yedii iin kendisine gelen musibetten tr sulam: Niin kendini ve bizi cennetten kardn? diye sormutur. Yoksa, tevbe edip affedildii bir sutan tr itham etmemitir onu. nk, Musa, bir kulun, tevbe etmi sularndan tr, sulanamyacan ok iyi biliyordu. Adem'in tevbe etmi olduunu hi phe yok ki, biliyordu. ayet, Hz. Adem, takdir bulunmu olmas sebebiyle, knanmasnn doru olmayacana inanm olsayd; Ey Rabbimiz! Biz kendimize zulmettik! Eer sen bizi yarglayp affetmezsen, phe yok byk kayba urayanlardan olacaz! diyerek, Allah'a yalvarp yakarmazd. Mmin, zerine gelen bela ve musibetlere sabrla kar koymakla, sebeblere teslim olmakla emrolunmutur. Gnah iledii, kt iler yapt zaman da, tevbe ve istifar etmesi gerekmektedir. Byle buyurmutur yaratan! Yce Allah buyuruyor: Artk, puta tapclarn sana yapt eziyetlere katlan! Allah'n va'di mutlaka haktr. Gnahn, kusurun iin de istifar et! (M'min: 55) Grlmektedir ki, yce Allah, musibetlere sabrla katlanlmasn istiyor. Kusur ve gnahlardan tr

de, tevbe ve istifar etmeyi emrediyor. Bir baka ayeti kerimede mealen yle buyrulmaktadr: Allah'n izni olmadka hibir musibet gelip atmaz. Kim Allah'a iman ederse, onun kalbini hidayette tutar. Allah, hereyi eksiksiz bilendir. (Tegabn: 11) bni Mesud bu ayetin yorumunu yaparken yle demektedir: Bu ayetin srr kendisine tecelli eden bir kimse, o kimsedir ki, kendisine bir bela, bir musibet geldii zaman, o bela ve musibetin Allah tarafndan geldiini bilir. Byle olunca da rza ve teslimiyet gsterir. te, bunun iindir ki, mminler, kendilerine, bir hastalk, fakirlik ve baka perian edici belalar geldiinde; bu bela ve musibetler bakalarnn sebep olduu eyler olsalar bile, Allah'n hkm bilerek sabrederler. Mesela; bir aile babas, btn maln gnah ve sefahat yolunda yiyip bitirse ve oluu ocuu bu yzden yoksul duruma dseler, byle bir musibete sabredip gs germeleri gerekir. Byle bir durumda babay itham etmek, sonucu deitirmeyecektir. Byle bir itham karsnda; ne yapalm, kader byle imi deyip kacaktr iin iinden... Sabr, btn slam byklerinin ittifak ettii bir vacibdir. Bundan sonra yksei ise, Allah'n hkmne raz olup teslim olmaktr. Rza gstermenin, vacib veya mstehab olduu da sylenmitir. Doru olan da budur. slam ahlakiyatnda bunlardan daha yce olan, yce Allah'n, musibetleri, gnahlarn balanmasna, manevi derecelerin ykselmesine, Allah'a ynelip yalvarp yakarmaya ve O'na gvenmekte ihlas sahibi olmaya; mahluklardan deil de, O'ndan beklemeye bir sebep kldn grerek, musibete kar Allah'a kretmektir. Yolunu saptm ve eri yola sapm olanlara gelince: Onlar, gnah iledikleri zaman, kaderi delil olarak getirdiklerini ve kendi nefislerinin arzularna uymu olarak grrsn! Fakat iyiliklerini, kadere deil kendilerine ait klarlar. Onun iin, baz bilginler bunlara yle demitir: yiliklerin sz konusu olduu zaman kaderiyeci, ktlklerin ortaya kt zaman da Cebriyeci oluyorsun. Yani, hangi mezheb arzularna denk geliyorsa, sen de hemen o mezhebden grnyorsun! Hidayet ve doru yol zerinde olanlara gelince: Onlar gzel bir i yaptklar, Allah'n istedii bir ameli yerine getirdikleri zaman, bunu Allah'n ltf olarak grrler. Bunlar Allah'n, kendilerini, namazlarn klan mslman, Allah'a itaat eden kimselerin erefine ulatrdn, takvay ilham buyurduunu, erden korunmann, hayrda muvaffak olmann, ancak Allah'n izni, kudreti ve yardm ile olduunu bilirler. Bylece, bakalarn kk grp bbrlenmek, baa kakmak ve eza vermek gibi kt hallerden korunmu olurlar. Kt bir ey yaptklar zaman da Allah'a tevbe ve istifar ederler. mam Buhari'nin Sahih'inde, eddat bin Evs'den u hadis rivayet edilmektedir: stifarn en efdali:

Allah'm! Rabbim sensin, senden baka ibadete layk ilah yoktur. Beni sen yarattn ve ben senin kulunum. Gcm yettiince ahdine ve va'dine riayet ediyorum. Yaptm kt ilerin errinden sana snrm. Gnahm kabul ediyor ve bana olan nimetini itiraf ediyorum. (bana olan ni'metin sayesinde gnah ilemekten uzaklayorum!) Allah'm! Beni yaptklarmdan tr bala! nk, gnahlar senden bakas balayamaz! Bir sahih hadiste Ebu Zer'den yle rivayet edilmektedir: Yce Allah buyurdu: Ey kullarm! Ben zulm, hem kendime olann, hem de sizin kendi kendinize olann haram kldm. Sakn birbirinize zulmetmeye kalkmayn. Ey kullarm! Siz gece-gndz hata yapyorsunuz! Ben ise, btn gnahlar balarm. Benim iin pek nemi yok! O halde benden mafiret dileyin ki, sizi balayaym! Ey kullarm! Benim doyurduklarmdan baka hepiniz asnz. Benden rzk isteyin vereyim! Ey kullarm! Benim giydirdiklerimin dnda hepiniz plaksnz. Benden isteyin ki sizi giydireyim! Ey kullarm! Benim hidayet verdiklerimden gayri hepiniz sapksnz. Benden doru yolda olmay dileyin ki, sizi ileteyim! Ey kullarm! Siz bana ne bir yarar ne de bir zarar ulatrabilecek deilsiniz! Ey kullarm! Sizin en ilkiniz, en sonunuz, btn insanlarnz ve cinleriniz sizden birinin kalbinden daha takvada ileri olsalar, bilin ki, byle olmas benim mlkmde hibir eyi fazlalatrmaz; tersine, hepinizin nifak bozgunculuu sonsuz olsa, benim mlkmden hibir ey eksiltmez. Ey kullarm! Sizin hepiniz, ncekiler, sonrakiler, domular doacak olanlar, btn insanlarnz ve cinleriniz bir alanda toplamanz ve dilekte bulunsanz, ben de herbirinizin isteini ayr ayr yerine getirecek olsam, byle bir veri bile benim mlkmden hibir ey eksiltmez. Belki bir ine ucu denize sokulduunda, denizden ne kadar su eksilirse ite o kadar... Ey kullarm! Onlar sizin amellerinizdir, onlar sizin iin sayyorum, sonra size tam olarak mkafatn deyeceim! O halde sizden herhangi biriniz bir hayrla karlatnda Allah'a hamd etsin; hayrdan baka bir eyle karlat zaman da, bakasn deil, ancak kendisini knasn! Grlyor ki, yce Allah, kuluna, bir hayrla karlat zaman kendisine hamd etmesini, bir erle karlat zaman da, ancak kusurlar kendinde aramasn emretmitir. indekiler

 Allah'n nzal Buyurduu eriatla, Tevil ve Tebdil Edilmi eriatlarn Birbirinden Ayrmak nsanlarn birou, hakikat diliyle konuup, ilmi hikmetlerden sz ettii halde, yce Allah'n yaratmas ve iradesiyle ilgili olan kaderi, varlklar aleminin gerekleriyle, rzas ve sevgisiyle ilgili emirleri ve dini hakikati birbirinden ayrmazlar. Yce Allah'n, Resulleri aracl ile tebli buyurduu emirlerine uygun bir biimde, dini hakikatlara sarlm olanlarla, kitap ve snnete uygun olmayan bir takm vecd ve sarho edici zevklere ynelmi olanlar da birbirinden ayrmazlar. eriat lafzlarn anlay biimleri de byledir. Allah tarafndan indirilmi, Allah'n kitab ve Resulnn snnetinden ibaret olan eriat birbirinden ayrmyorlar. Halbuki ise, hibir kimse kendisini Allah'n eriatndan mstani sayamaz. Tabii, kafir olanlar bu gruba dahil deildir ve onlar her eyi serbest olarak yapabilirler. Hkmedici kad, hkmnde bazen isabet kaydeder, bazense hataya der. O da, kad, bilgili ve ok inanl ise byledir. ayet byle bir kad deilse, Allah Resulnn Snen'de rivayet edilen hadisinde belirttii kad tipinden birine girer: Kadlar ksmdr. kisi cehennemde ancak biri cennettedir. Cennete olan kad, hakk bilen ve onunla hkmeden kaddr. Cehennemde olan kadlardan biri, cehalet llen ile hkmeden; dieri, hakk bildii halde, hakkn dndaki llerle hkmeden kaddr. Bilgili ve hakk gzetir kadlarn en st derecede olan, insanln seyyidi, Allah'n Resul Hz. Muhammed'dir. Bu insanlarn efendisi ve en adili olan Hz. Muhammed bir hadislerinde yle buyurmaktadrlar: Siz ya davacya da daval olarak bana mracaat ediyor ve benden hkm vermemi istiyorsunuz! Umulur ki, sizlerden bazlarnz hakl olmad halde, delil getirmede ve konumada ustalat iin, hakl kabilir. Ben, iittiklerime ve grdklerime dayanarak hkm veririm. Bu durumda, birinin lehine kardeinin hakknda yanl bir eye hkmedecek olursam, sakn onu alp kabul etmesin. nk, byle bir yanl hkm, ancak ateten bir para gibidir. Grlyor ki, iittiklerine dayanarak verdii bir hkmn yanl olabileceini kabul ediyor koca Resul ve byle bir yanl karar, lehine karar kan birisinin kullanmamasn istiyor. Yani, hkm var diye, yanl olduunu bile bile hkme dayal hareket edilmemesini istiyor. Btn slam bilginleri, bu ly kabul etmilerdir. Yani kad'nn, elindeki delillere dayanarak, kimsenin varm olduu hkm, ayet yanl olmusa, bu yanl hkme dayanarak, kimsenin icraat yapmamasn istemilerdir. Akit ve fesih davalarnda da durum budur. mam Malik ve mam afi bu mezhebdedir. Ebu Hanife ise, emlak ile akidler hakkndaki hkmlerin fark olduunu sylemitir.

Unutulmamas gerekir ki, eriat gzyle, kitap ve snnet kast olunduu zaman, ister Allah'n dostlarndan olsun, isterse baka gruplardan, hi kimse bu iki delilin dna kamaz. Allah dostlarndan herhangi biri iin, akta ve gizli olarak, Allah Resulne balanmadan, ona uymadan, Allah'a varmann mmkn olaca ve onun iin de, ona uymak zorunda olmadklarn zanneden kimseler, sapk ve kafirdir. Bu hususta, Hz. Musa ile Hzr'n arasnda geen hikayeyi, kssay bir senet olarak ileri srerlerse, iki byk hataya dm olurlar. Birinci hata: Hz. Musa, hi kukusuz Hzr'a Resul olarak gnderilmemitir. Ayn ekilde, Hzr'n da Musa'ya uymas art deildir. Musa, srailoullarna gnderilmi bir Resuld. Yani zeldi. Hz. Muhammed Aleyhisselam ise byle deildir. O btn insanlara Resul olarak gnderilmitir. Onun risaleti btn insanlarla birlikte cinleri de iine alan bir risalettir. Eer, brahim, Musa ve sa gibi, Hzr'dan daha stn olanlar, bizim Resulmz zamannda yaam olsalard, ister nebi olsun, isterse de Resul, hepsi O'na uymak mecburiyetinde olurlard. Byle olunca da, elbette ki, Hzr iin de ayn ey bahis konusudur. Fakat, Hzr, Allah'n Resul Hz. Muhammed Aleyhisselama tabi olmak zorunda olduu gibi, Hz. Musa'ya da uymak zorunda deildir. Onun iin Hz. Musa'ya yle sylemitir Hzr: Ey Musa! Ben Allah'n sadece bana rettii bir bilgiyle hareket etmekteyim ve sen onu bilmezsin! Sen de Allah'n sadece sana rettii bir bilgi ile birliktesin ki, ben de onu bilmem! Kendisine Allah Resulnn risaleti ulam olan insanlardan ve cinlerden hibir kimse, Muhammed Aleyhisselama uymakszn, Allah'a yol bulabileceini ileri sremez. Srerse, ok byk bir hataya dm olur. kinci hata: Hzr'n yaptklar Musa Aleyhisselamn getirdii eriata muhalif deildir. Fakat, Musa, o hareketleri mubah klan sebepleri bilmiyordu ve onun iin itiraz etmiti. Ne zaman Hzr kendisine bu sebepleri gsterdi, o zaman, Hz. Musa hemen kabul etti. Hzr'n, nce gemiyi delmesi, sonradan da onarmas; gemidekileri, zalimin gemiye el koyma korkusundan kurtarmak ve bylece onlara bir iyilik yapma isteine dayanyordu. Byle bir hareket elbette ki caizdir. Hatta, saldrgann katli de caizdir. sterse kk yata olsun. nk, anne ve babay kfre srkleyecek olan kimsenin, byle bir ii yapmasna ancak ldrmek mani olacaksa, byle bir ldrme kukusuz caiz olur. Hzr da, durumu bildii iin byle yapm ve ocuu ldrmtr. mam Buhari, Necded Haruri'nin (Glman'n ldrlmesi) hakkndaki sorusuna yle cevap vermitir: Onlar hakknda Hzr'n sahip olduu bilgilere sahip olmazsan, yaptn da yapamazsn tabii olarak!.

Hibir karlk beklemeden yetime iyilikte bulunmak ve ala katlanmamak ise, elbette ki ok iyi hareketlerdendir. Bunda, Allah'n eriatna kart hibir yan yoktur. eriat lafzndan, Allah'n kitab ve Allah Resulnn snneti kastedilmiyorsa, bunun dnda bir eriat kastederek hkm veriyorsa bir kad; o zaman, yukarda da sylediimiz gibi, byle bir kad ya zlm yapm ve zalimlerden olmu olur, ya da isabet kaydederek adil olur. Yani, hkmnde ya isabet kaydeder, yahut da hataya der. Baz kere ve baz yerlerde, eriat denirken, Ebu Hanife, Sevri, Malik bin Enes, Evzai, Sa'd olu ElLeys, afi, Ahmed bin Hanbel, Davut ve daha bakalarnn sz kast edilmi olur. Bu fkh imamlar hkmlerini kitab ve snnete dayal olarak vermilerdir. Onun iin, bakalar, onlarn hkmlerine dayanarak hareket ederse, yani onlar taklid ederse, dine aykr bir duruma dmez. Geri, slam mmeti, Allah Resulne uymak mecburiyetinde olduklar gibi, imamlara da ta'bi olmak zorunda deildir ama, olsalar, dine aykr bir i yapm olmazlar asla. Sadece vacib deildir. Fkh imamlarndan birini benimseyip taklid etmek, bilmediklerini onlardan sormak asla haram deildir. Fakat bir kimse, Kur'an ve snnette bulunmayan bir takm laflar onlara izafe ederek, bu kitab ve snnet d lafzlarn manalar arkasnda koarsa, o zaman hataya der. nk, byle bir ey dini tahrif etmek, bozmak anlamn tar. Demek ki, lahi emre dayanan hakikatlarla, kitap ve snnetten, istidlal, karsama yoluyla elde edilmi olunan, sahibinin o husustaki zevk ve vecdiyle yetinilmi olan eylerin birbirinden ayrd edilmesi gerektii gibi, Allah'n ltfedip inzal buyurduu eriatla, tevil ve tebdil edilmi eriatlarn birbirinden ayrd edilmesi gerekmektedir. indekiler

Dini (Terii, er'i) ve Kevni (Tekvini) Kanunlar nsz Dini (Terii, er'i) ve Kevni (Tekvini) rade Emir

zin Kada (Hkm) Bas (Gnderme) rsal (Yollama / Salma / Gnderme) C'al (Tahsis Etmek, Yapmak) Tahrim (Yasaklama, Haram Klma) Kelime (Kelam) indekiler

nsz Yce Allah, irade, emir, kaza, izin, tahrim (yasak) ba's (gnderme) irsal, kelime (kelam) gibi sfatlarnn bu mmknler aleminde olanlaryla, dini olanlarnn arasndaki fark, kitabnda ak ak zikretmitir. - Bunlarn kevni (Tekvini; Varlklar alemiyle, kainatta olan hadiselerle ilgili) olan; Allah'n yaratmas, takdir buyurup zaman gelince de meydana getirmesidir ki, bu durum, O'nun sevmesi, emirler vermesi, mkafatlandrmas ve kendi dostlarndan saymas gibi sfatlar bu sfatlarla ayn familyadan deildir. - Dini (terii / yasama / er'i, eriatla ilgili) olanlar ise; yce Allah, bunlar emretmi, eriat ve gidilecek yol olarak tespit etmi ve bunlara uygun hareket edenlere, sevap, mkafat ve ikramda bulunmay vaadetmitir. Bunlar yapanlar, eriatna uyanlar takva sahibi kullarndan saym, stnlk kazanarak kurtulan mutlu kiilerden olduunu beyan buyurmutur. te bu l, Allah'n dostlar ile, dmanlarn birbirinden ayracak en isabetli bir l aletidir. - Bir kimse, Allah'n sevdii ve raz olduu ileri yaparsa ve btn hayatn byle geirip br dnyaya intikal ederse, hi phe yok ki, byle biri Allah'n sevip raz olduu dostlarndandr. - Bir kimse, eer, Allah'n sevip raz olmad ileri yapar ve bu hal zere iken lrse, byle bir kii ise, Allah'n dmanlarndandr. imdi, yukarda zikredilen, irade, emir, kaza ve dierlerinin ne manaya geldiini, kevni ve dini vasflar iinde ne yer tuttuunu aklamaya alalm. (Kevni / Tekvini: Varlklar alemiyle, kainatta olan hadiselerle ilgili demektir. )

(Dini / Terii: eriatla ilgili hkmlere ait demektir. ) indekiler Dini ve Kevni Kanunlar

Dini (Terii) ve Kevni (Tekvini) rade rade iki blmdr: 1 - Kevni (Tekvini) rade, 2 - Dini (Terii, er'i) rade. - Kevni (Tekvini) rade: Yce yaratcnn sonradan var ettii, yaratt btn mahlukatta var olan tabiattr, ftrattr, doal vasflardr. Yaratlmlarn hepsi bu doal kanunlar iinde hareket ederler. Hibir mahluk kendisi iin yaratc tarafndan tesbit edilen karakter ve tab dna kamaz. - Dini (Terii, er'i) rade: Yce yaratcnn, sevgi ve rzasna uygun emirlerini, dini kural ve yasa iine alan iradesi; yani, yaratcnn, yarattndan yapmasn istedii, irade ettii eylerdir. Onun irade ettii her ey iman ve iyi ameller erevesine girmektedir.

- Yce Allah Kevni (Tekvini) rade hakknda unlar sylemektedir kitabnda: Allah bir kimseyi hidayette tutmay irade buyurursa, onun gnln slamiyeti kabul edici bir biimde aar; bir kimseyi de sapklk iinde tutmay irade ederse, onun gnln daraltarak, hidayete kapal tutar ve byle bir adam, slam kabul etme konusunda, o kadar zorlanr ki, sanki ge ekiliyormu gibi olur. te bylece Allah, iman etmeyenlere pislik verir. (Enam: 125) Nuh Aleyhisselam kendi kavmine yle sylemiti: Eer Allah sizi helak etmeyi dilemise, ben sizin iyiliinizi arzu etmi olsam bile, bu hayrl almalarn size bir fayda salamaz! (Hud: 34) Bir baka ayeti celile:

Allah bir kavmin kt olmasn diledi mi, artk onu reddedecek, geri evirecek bir g yok. Onlar iin Allah'tan baka hibir yardmc ve dost yoktur. (Ra'd: 11)

- Dini (Terii, er'i) rade hakknda da Yce Allah mealen yle buyurmaktadr: inizden her kim Ramazan ayna ularsa, orucunu tutsun; kim de hasta ise, yahut bir sefer yolunda ise, tutmayabilir. Ama baka gnlerde, tutmad gnler iin, ayn gn saysnca kaza etsin. Allah sizin iin kolaylk murad eder, glk istemez. (Bakara: 185) Allah size tayamayacanz bir g i yklemez, ama iyice temizlenmenizi ve zerinizdeki nimetinin tamamlanmasn diler. yle ki kredesiniz (Maide: 6) Nikah hakknda neleri helal neleri haram ettii konusunu aklarken, unlar ilave etmektedir yce Allah mealen: Allah size, bilmediklerinizi aka bildirmek, sizi sizden evvelkilerin yollarna iletmek, tevbelerinizi kabul etmek ister. Allah hereyi bilici ve yapcdr. (Nisa: 26) Allah sizin tevbelerinizi kabul etmek ister. ehvetlerine uyanlar ise sizin sapkla dmenizi, eri yollarda yrmenizi arzu eder. (Nisa: 27) Allah sizin yknz hafifletmek ister. Zaten insan da ok zayf olarak yaratlmtr. (Nisa: 28) Yce Allah, Resulnn zevcelerine neyi helal ve neyi haram ettiini bildirdii ayetlerde yle buyurmaktadr mealen: Ey Ehl-i Beyt! Hak Teala sizden ancak, her trl kirlilii gidermek, sizi tertemiz yapmak irade eder. (Ahzab: 33) Bu iradenin manas yledir: Allah size, sizin zerinizden her trl kirlilii giderecek ve sizi tertemiz hale getirecek eyleri emretmektedir. Demek ki, bir kimse, Allah'n emirlerine uyar, gerekli biimde yaarsa, her trl pislikten arnr ve tertemiz olur. Ama, O'na isyan eden, pisliin ve gnahn bataklnda kalr. indekiler Dini ve Kevni Kanunlar

 Dini (Terii, er'i) ve Kevni (Tekvini) Emir 1 - Kevni (Tekvini) Emir, 2 - Dini (Terii, er'i) Emir.

- Yce Allah, Kevni (Tekvini) Emir hakknda unlar sylemektedir mealen: Bir eyin olmasn istediimiz zaman, bizim szmz ve emrimiz ol demekten ibarettir ve olmasn murat ettiimiz neyse hemen oluverir. (Nahl: 40) Bizim emrimiz bir tek emirden ibarettir, gzn krplmas gibidir. (Kamer: 50) Yeryznde isyan karanlara ve azgnlk edenlere gece ve gndz emrimiz gelir; bir gn evvel hi yokmu gibi, yeryzndeki nebatlar, her eyi skp bier, hibir eyden eser brakmaz! (Yunus: 24)

- Dini (Terii, er'i) Emirler hakknda unlar buyrulmaktadr: phe yok ki Allah, adaleti, ihsan, bilhassa akrabadan muhta olanlara vermeyi emreder. Hayaszl, ktl ve her trl zulm yasaklar. Kendinizi kurtarasnz diye, Allah size t verir. (Nahl: 90 ) Allah size, emanetleri ehline vermenizi, insanlar arasnda hkmettiiniz zaman adaletle hkmetmenizi emreder. Allah size ne gzel t veriyor. phe yok ki Allah iiten ve grendir. (Nisa: 58) indekiler Dini ve Kevni Kanunlar

 Dini (Terii, er'i) ve Kevni (Tekvini) zin 1 - Kevni (Tekvini) zin 2 - Dini (Terii, er'i) zin.

- Kevni (Tekvini) zin konusunda yce Allah, sihirbazlardan bahsettii ayette buyuruyor ki mealen: Onlar, Allah'n izni olmakszn, hibir kimseye zarar veremezler. (Bakara: 102) Buradaki izin kevni izindir. Yani, Allah'n kudreti ve iradesindeki izindir. Hepimiz biliriz ki, yce Allah, sihir yapmaya izin vermez, msaade etmez. Sihri asla mubah klmaz.

- Dini (Terii, er'i) zne ait yle buyurmaktadr yce Allah mealen: Yoksa, Allah'n izin vermedii bir dini onlara va'd edip meru hale getiren ortaklar m var? (ura: 21) Bir baka ayet: Ey Resul! Biz seni doru yolu gsteren ve gzetleyen bir ehit, bir tebirci (mjdeci), eri yolun sonucundan korkutucu, Allah'n izniyle O'nun yoluna davet edici, k sap nurlandrc olarak gnderdik! (Ahzab: 45-46) Bir bakas: Biz gnderdiimiz her nebi ve Resul, ona, Allah'n izniyle itaat olunsun diye gndeririz! (Nisa: 64) indekiler Dini ve Kevni Kanunlar

Dini (Terii, er'i) ve Kevni (Tekvini) Kada (Hkm) 1 - Kevni (Tekvini) Kada (Hkm) 2 - Dini (Terii, er'i) Kada (Hkm)

- Kadann (hkmn) Kevni (Tekvini) olan; hakknda yce Allah mealen buyurmaktadr: Bylece yce Allah onlar yedi gk olmak zere iki gnde kada buyurdu. (hkmetti yapt) (Fussilet: 12) Bir bakas: Dirilten de O'dur, ldren de. O, bir iin olup bitmesini kada buyurdu mu, (hkmetti mi) yapaca ey bir ol demekten bakas deildir. O, ol! dedii ey o an oluverir! (M'min: 68)

- Dini (Terii, er'i) mahiyetle Kada'ya (hkme) gelince: Yce Allah, bu kaza hakknda unu buyurmaktadr: Rabbiniz olan Allah, kendisinden bakasna ibadet etmeyin, diyerek kada buyurdu, byle hkm verdi ve emretti. (sra: 2-3) Bu ayeti celilede gemekte olan kada kelimesinin manas, yce Allah'n hkm ve emridir. Bazlarnn itikad ettii gibi, Takdir buyurdu demek deildir. nk bu alemde, Allah'dan bakasna ibadet edildii ak bir vakadr. Nitekim, Allah'n kitabnda, Allah'tan bakasna ibadet edenlerin var olduunu bildiren birok ayeti celile vardr ve onlardan biri udur: Onlar, Allah' brakp, kendilerine ne bir zarar ve ne de bir faydas dokunmayacak olan nesnelere itaatla ibadet ettiler. Bir de ayrca, Bu ibadet ettiimiz, tapndmz nesneler, bizimle Rabbimiz arasnda bir vastadr dediler. (Yunus: 18) Yine Kur'an'da, brahim Aleyhisselam azndan yle sylenmektedir: imdi, sizin de, sizden evvelki atalarnzn da neye tapp itaat ettiini grdnz m? Onlar benim ak dmanmdr. Benim yegane dostum ve yardmcm alemlerin Rabbi olan Allah'dr. (uara: 7577) Yine brahim Aleyhisselamn azndan: brahim'de ve onunla birlikte bulunanlarda sizin iin nice gzel rnekler var, onlar, kavimlerine demilerdi ki: Biz sizden ve Allah'tan gayri taptklarnzdan uzaz. Sizin taptklarnz tanmyoruz!

Sizi tekfir ediyoruz. Siz, bir tek olan Allah'a iman edinceye kadar, sizinle bizim aramzda srekli bir dmanlk ve nefret/kin var olacaktr. Yalnz brahim'in babasna: Senin iin mafiret dileyeceim. Fakat, sana Allah'tan gelecek hibir eyi nlemeye benim gcm yetmez demesi hari. Bu da sizin iin bir rnek deildir. Zira, kafire mafiret dilenmez. Yine onlar demilerdi ki: Rabbimiz, sana dayandk, sana yneldik. Dnmz de sanadr. (Mmtehine: 4) Bir baka ayeti celile meali: De ki: Ey kafirler! Ben sizin itaatla tapndklarnza itaat edip tapmam! Siz de benim itaat edip tapndma itaat edip tapnmazsnz. Ben asla sizin mabut saydklarna tapnp (ibadet edip) itaat edecek deilim. Siz de benim mabuduma itaat edip tapacak (kulluk yapp ibadet edecek) deilsiniz hibir zaman! yleyse, sizin dininiz size, benim dinim ise banadr. (Kafirun: 1-6)

Kur'ann bu ayetleri, O'nun, yani, Allah Resulnn, kafirlerin durumuna rza gsterdiini deil, tam tersine, onlardan uzak olduunu, onlarn dinleriyle zerrece ilgisi bulunmadn ak bir biimde, kesin bir dille vurgulamaktr. Nitekim baka bir ayeti celilede mealen yle buyrulmaktadr: Ey Resulm! Eer onlar seni yalanlarlarsa, de ki: Benim ilediklerim bana, sizin iledikleriniz de size aittir. Benim yaptklarmdan siz uzaksnz, sizin yaptklarnzdan da ben kat kat uzam! (Yunus: 41) Baz dinsiz imanszlarn: bu ayetler, Allah Resulnn, onlarn dinine itibar ettiini gsterir demesi, inkarcln ve imanszln en katmerlisi olur. Rabbin kendisinden bakasna itaatla ibadet etmeyin ayeti celilesi varken, burada gemekte olan kaday, takdir manasna alp, byle bir sonuca giden kimse; O neyi takdir etmise, mutlaka o gelir meydana mtalaasyla, puta tapanlarn, gerekte Allah'a ibadet ettiklerini ileri srmtr. Hi phe yok ki, byle bir kimse Allah'n kitabn inkar eden zmrelerin en nnde gelenidir. indekiler Dini ve Kevni Kanunlar

 Dini (Terii, er'i) ve Kevni (Tekvini) Bas (Gnderme) 1 - Kevni (Tekvini) Ba's (Gnderme), 2 - Dini (Terii, er'i) Ba's (Gnderme). - Bu kelimenin kevni (Tekvini) olan hakknda yce Allah mealen yle buyuruyor: Birincisinin zaman gelince, zerinize gl kuvvetli kollarmz gnderdik, evlerin arasna girip sizi aratrdlar. Bu, yaplmas gereken bir va'ad idi. (sra: 5)

- Dini (Terii, er'i) mahiyetli Ba's (gnderme) hakknda da yce Allah mealen buyuruyor: Okur-yazar olmayanlara, nceden apak bir sapklkta olduklar halde, ilerinden, Allah'n ayetlerini okur, onlar temizler, onlara kitap ve hikmeti retir bir Resul gnderen O'dur. (Cum'a: 2) Bir bakas: Biz her millete, her toplulua; Allah'a itaatla ibadet edin, putlara ve eytanlara (Tautlara) itaatla ibadet etmekten saknn! diye ihtar eden bir Resul ve nebi gndermedike, kimseyi sorumlu tutmadk! (Nahl: 36) indekiler Dini ve Kevni Kanunlar

Dini (Terii, er'i) ve Kevni (Tekvini) rsal (Yollama / Salma / Sevketme) 1- Kevni (Tekvini) rsal (Yollama / Salma / Sevketme), 2 - Dini (Terii, er'i) rsal (Yollama / Salma / Gnderme).

- Yce Allah, bu kelimenin Kevni (Tekvini) manas hakknda unu sylemektedir: eytanlar, kfirlerin zerine kkrtc olarak saldmz grmedin mi? (Meryem: 83) Ve o, o Allahdr ki rahmetinin nnde rzgrlar mjdeci yollar (A'raf: 57)

- Dini (Terii, er'i) anlamdaki rsal hakknda da u buyrulmaktadr: Ey Resul! Biz seni, doru yolu gsteren ve gzetleyen bir ahit, bir mjdeci ve eri yola sapmaktan sakndran bir korkutucu olarak gnderdik! (Ahzab: 45) Biz Firavun'a bir nebi gnderdiimiz gibi, size de doru yolu gsteren ve gzetleyen bir ahit olarak nebi gnderdik! (Mzemmil: 15) Biz gerekten, Nuh'u kavmine bir gzetici olarak gnderdik. (Nuh: 1) indekiler Dini ve Kevni Kanunlar

Dini (Terii, er'i) ve Kevni (Tekvini) C'al (Tahsis Etmek, Yapmak) 1 - Kevni (Tekvini) C'al (Tahsis Etmek, Yapmak), 2 - Dini (Terii, er'i) C'al (Tahsis Etmek, Yapmak).

- Bu kelimenin kevni (Tekvini) anlam hakknda yce Allah buyuruyor ki: Biz onlar dnyada, insanlar, atee davet eden elebalar / nderler yaptk! (Kasas: 41)

- Dini (Terii, er'i) anlam tayan C'al iinse yle buyrulmaktadr: Sizden herbiriniz iin, bir eriat, bir yol belirledik, tayin ettik! (Maide: 48)

( Allah; bahira, aibe, vasile ve ham diye bir ey yapmam (tahsis etmemi) tr... (Maide: 5/103) Cahiliyye araplarna gre deve be kez dourur, beincisi dii olursa kula entilip serbest braklr, ona binilmez, st salmazd.Buna Bahira denilirdi. Bir kimse tutulduu hastalktan kurtulursa, devesini putlara adard. O deve de Bahira gibi salmaz ve zerine binilmezdi. Ona da aibe denilirdi. Bir koyun hem erkek, hem dii dourursa, Dii kardeine kavutu deyip, diinin hatr iin erkei de kesmezlerdi. Buna Vasile denilirdi. Eer bir erkek deveden on kere dl alnrsa o devenin srtn haram sayarlar; Srtn korudu diyerek onu sudan ve otlaktan men ederlerdi. Buna da Ham denilirdi. ) indekiler Dini ve Kevni Kanunlar

Dini (Terii, er'i) ve Kevni (Tekvini) Tahrim (Yasaklama, Haram Klma) 1 - Kevni (Tekvini) Tahrim (Yasaklama, Haram Klma) 2 - Dini (Terii, er'i) Tahrim (Yasaklama, Haram Klma).

- Kevni (Tekvini) Tahrim (Yasaklama, Haram Klma) konusunda yce Allah mealen buyurmaktadr: Biz daha nce, onun (Musa'nn) st analarnn stn emmesini haram etmitik... (Kasas: 11) Buyurdu ki: O arz- mukaddes onlara krk yl haram edildi, yasakland. Onlar arzda bulunduklar Tih Sahrasnda, akn akn dolaacaklardr. (Maide: 26)

- Dini (Terii, er'i) anlamdaki Tahrim (Yasaklama, Haram Klma) hakknda ise yle buyrulmaktadr:

l, kan, domuz eti, Allah'tan bakas adna boazlanan hayvan size haram klnmtr. (Maide: 4) Analarnz, kzlarnz, kzkardeleriniz, halalarnz, teyzeleriniz, erkek ve kzkardelerinizin kzlar, sizi emziren st analarnz, st kz kardeleriniz, karlarnzn analar ile evlenmeniz sizin iin haram klnd. (Nisa: 23)

(De ki: Bana vahyolunanda le, aktlm kan, domuz eti ve gnah ilenerek Allah'tan bakas adna kesilen hayvandan bakasn yemenin haram olduuna dair bir ey bulamyorum... (En'am: 6/145) De ki: Rabbim ancak ak ve gizli ktlkleri, gnah haksz yere tecavz... haram klmtr. (Araf: 7/33) indekiler Dini ve Kevni Kanunlar

Dini (Terii) ve Kevni (Tekvini) Tahrim Kelime (Kelam) 1 - Kevni (Tekvini) Kelime (Kelam), 2 - Dini (Terii, er'i) Kelime (Kelam).

- Kevni Kelime (Kelam); Sahih bir hadiste, Allah Resulnden rivayet edilmitir: Allah'n yaratt eylerin errinden, gazabndan, azabndan, kullarnn errinden, eytanlarn vesveselerinden, yanmda bulunan Allah'n noksansz kelimelerine snrm! Baka bir hadiste de yle buyrulmutur: Her kim bir yere iner de, Allah'n yaratt eylerin, errinden, Allah'n eksii olmayan kelimelerine snrm derse, ondan ayrlncaya kadar ona bir zarar gelmez! Bir baka hadisi erif:

Yeryzne salp yaylan ve onlardan kmakta olan eylerin errinden Allah'n eksiklii olmayan kelimelerine snrm ki, iyi ve kt hi kimse o kelimelerin snrlarna kamaz! yi ve kt hi kimsenin, snrlarn aamyaca Allah'n eksiksiz kelimeleri, o kelimelerdir ki, kainat onunla yaratm, var etmi, vcuda getirmitir. Elbette ki, iyi ve kt hibir kimse, Allah'n var etmesinden, vcuda getirmesinden dar kamaz.

- Allah'n Dini (Terii, er'i) Kelimeleri ise, inzal buyurduu kitablar ve bu kitablardaki emir ve yasaklardr. Baz kullar o kitablardaki emir ve yasaklara uydular ve iyi insanlar oldular; bazlar ise aldrmadlar, kt insanlar haline geldiler. Allah'tan korkarak ktlklerden kaman Allah dostlar; O'nun dini kelimelerine, iznine ve btn iradesine itaat edenlerdir... Yce Allah'n, iyi ve kt hibir kulunun snrn aamayaca, dna kamayaca kevni kelimeler, btn mahlukat ve hatta iblis'i ve adamlarn, btn kafir tipleri ve de cehennemlik btn gruplar iine almaktadr. Fakat u hassas noktay unutmamalyz. Her ey, O'nun kudreti ve iradesi altnda toplanmakla beraber; hi phesiz, O'nun emri, yasa, sevgisi, rzas ve gazab hususunda birbirinden farkldrlar. Allah'n takva sahibi veli kullar; - Yce Allah'n kelimelerde emrettiklerini yapar, - Gene kelimelerle yasakladklarndan da uzak dururlar. - Allah'n takdiri ne merkezde olursa olsun sabrederler. Bylece onlar Allah', Allah da onlar sever. Onlar Allah'tan, Allah da onlardan raz olur. Allah'n her trl dman ise; mutlaka eytann dostlardr. Bunlar Allah'n kudretli iradesi altnda iseler de, Allah onlara kzar, gazablanr. Onlara lanet eder, rahmet etmez. nk, onlarn dmandr, dostu deil... Bu durumu geni bir biimde aklayacak olursak, bu kck kitaba sdramayz. Biz burada, sadece Allah'n velisi dediimiz, Allah dostlar ile, eytann dostlar arasndaki fark vurgulamak ve dikkat ekmek istedik.

( te btn bu rneklerden, tekvini denilenlerin hepsinde tekvini hakikat, terii olanlarn hepsinde de terii hakikat vardr.) indekiler Dini ve Kevni Kanunlar

 Allah Dostlar le, eytann Dostlarn Birbirinden Ayran En Geerli Endaze / l Onlar birbirinden ayran en geerli endaze udur: Allah'n, insanlk alemine hak din zere ve hidayet vesilesi olarak gnderdii Resulne uymak ve itibar etmek. Yahut da uymamak ve itibar etmemek. Kim uyuyor ve itibar ediyorsa, o Allah'n dostu, kim de uymuyorsa, Allah'n dmandr, baka bir ey deil. Zira, an yce olan Allah, mutlu dostlar ise, mahvolmu dmanlarnn arasn Resulyle ayrmtr. Cennete sokaca dostlar ile, cehenneme sokaca dmanlarn; doruluk ve kurtulu yolunda olan dostlar ile, sapklk ve bozgunculuk arkasnda koan dmanlarn sevgili Resul ile ayrmtr. Kalblerini iman doldurmu ve ilahi destekle takviye edilmi Allah dostlar ile, eytann askerliini yapan Allah dmanlarnn arasn bulan, birbirinden ayran tek endaze Allann Resuldr. Nitekim mealen yce kitabnda buyurmaktadr: Allaha ve ahiret gnne inanan bir kavmi, babalar, oullar, kardeleri yahut akrabalar olsalar bile Allaha ve rasulne dman olanlara sevgi gsteriyor bulamazsn. te bunlarn kalblerinde (Allah) iman yazd ve Ondan bir ruh ile onlar destekledi. Onlar, altlarndan rmaklar akan rmaklara sokacaktr; (yle ki onlar) sonsuza dek oradadrlar. Allah onlardan raz olmutur, onlar da Ondan raz olmulardr. te bunlar Allahn hizbidirler. yi bilin ki! Muhakkak ki kurtulua erecek olanlar Allahn hizbidir. (Mcadele: 22) Rabbin meleklere vahyediyordu ki: Ben sizinle beraberim, siz inananlarn kalblerini salamlatrn, beni inkar edenlerin yreklerine korku salacam; vurun onlarn boyunlarnn zerine, vurun onlarn parmaklarna! Byle olacak nk, onlar Allah 'a ve Resulne kar geldiler. Kim Allah 'a ve Resulne kar gelirse, muhakkak ki Allah'n cezas pek etin olur. (Enfal: 13-14) Yce Allah eytann askerliini yapan dmanlarnn durumunu tasvir ederken buyuruyor ki: eytanlar, dostlarna, sizinle mcadele etmeleri iin telkinlerde bulunurlar. Eer onlara uyarsanz, phesiz siz de onlar gibi ortak koanlardan (mrik) olursunuz! (En'am: 121) Bylece biz, her nebiye, insan ve cin eytanlarn dman yaptk. Bunlar aldatmak iin birbirlerine yaldzl szler fsldarlar. Eer Rabbin dileseydi onu yapamazlard. Ank onlar uydurduklar eylerle

babaa brak! (En'am: 112) eytanlarn kime ineceini size haber vereyim mi? Onlar her gnahkar yalancya inerler. O yalanclar eytanlara kulak verirler, oklar da yalan sylerler. airlere gelince, onlara da ancak azgnlar uyar. Grmyor musun onlar, her vadide akn akn dolayorlar. Ve onlar yapmadklar eyleri sylyorlar. Ancak inanan ve inanlar dorultusunda iyi iler yapanlar, Allah' ok ananlar ve kendilerine zulmedildikten sonra bile, dmanlarna stn gelmeye alanlar byle deildir. Zulmedenler, yaknda nasl bir inklaba muhatap olup devrileceklerini bileceklerdir. (uara: 221227) Yce Allah buyuruyor: - Yoo yemin ederim; grdklerinize - Ve grmediklerinize ki, - O (Kur'an), elbette erefli bir Nebinin szdr. - O, bir airin sz deildir. Ne de inanyorsunuz! - Bir khinin sz de deildir. Ne kadar da az dnyorsunuz! - Kur'an alemlerin Rabbinden indirilmitir. - Eer Muhammed, bize kar ona baz szler katm olsayd. - Biz onu kuvvetle yakalardk, - Sonra onun ah damarn koparrdk. - Hibiriniz de onu koruyamazdnz. - Dorusu Kur'an Allah'a kar gelmekten saknanlara bir ttr. - inizde yalanlayanlar bulunduunu phesiz bilmekteyiz. - Dorusu Kurn kafirler, inkarclar iin bir zntdr / hasrettir. - O, phesiz kesin gerektir. - yleyse sen yce Allah'n ismini kesretle zikret. O'nun btn eksikliklerden uzak, ycelerden daha yce olduunu bil ve an. (Hakka: 38-52) Ey Muhammed! Sen hatrlat, t ver. Rabbinin nimetiyle sen, ne kahinsin ne de delisin. - Yoksa onlar: "Muhammed bir airdir, zamann onun aleyhine dnmesini gzlyoruz" mu diyorlar? - De ki: "Gzleyin, dorusu ben de sizinle beraber gzlemekteyim." - Onlarn akllar m bunu emreder, yoksa onlar, azgn bir topluluk mudur? - Yoksa "Onu (Kur'an-) uydurdu" mu diyorlar? Hayr, onlar inanmyorlar.

- ddialarnda samimi iseler haydi onun gibi bir sz getirsinler. (Tur: 29-34) Bu ayetlerde, yce Allah, sevgili nebi ve Resul Hz. Muhammed Aleyhisselam, kahinlikten, airlikten, mecnunluktan tenzih (uzak tutma) ediyor. Ve ona Kur'an- getirenin, melekler arasndan seilmi, erefli bir melek olduunu aka bildiriyor: Yce Allah, meleklerden, insanlardan Resuller ve nebiler seer. (Hac: 75) Semi olduu bu melek Cibril'dir. an yce olan Allah, bu konudaki baka bir ayetinde mealen buyurmaktadr: O Kur'an hi phe yok ki, btn alemleri yoktan var eden Allah'n vahyidir. Emin bir ruh (melek) onun senin kalbine, apak bir Arap diliyle, korkutanlardan olasn diye indirmitir. (uara: 192) Bir baka ayeti celilede mealen buyuruyor ki: De ki: Kim Cebraile dman ise-ki Kur'an-, kendinden evvelkileri dorulayc ve inananlara yol gsterici ve mjdeci olarak senin kalbine O indirmitir- Evet kim Allah'a, meleklerine, peygamberlerine, Cebrail'e ve Mikail'e dman olursa, bilsin ki, Allah da o inkar edenlerin amansz dmandr. (Bakara: 97-98) an yce olan Allah, Kur'an-, byk Resulne indirmekte melekler arasndan eli olarak setii ve bununla grevlendirdii Cebrail'i, yukarda meallerini grdnz ayetlerde Ruhul Emin veya Ruhul Kuds diyerek isimlendirmekte ve yine inen hakknda, kitab keriminde yle buyurmaktadr: Hi phe yok ki, bu Kur'an, ok erefli bir elinin Allah'tan getirdii bir kelamdr. O yle bir elidir ki ok etin bir kudrete sahibdir, Ar'n sahibinin yannda ok itibarldr; orada kendisine itaat olunandr, bir emindir. Sizin arkadanz bir mecnun deildir. Andolsun ki, o arkadanz o Cebrail'i apak ufukta grmtr. O grnmeyen aleme ait ileri ilemez. O, Kur'an kovulmu eytann szleri deildir. O halde nereye gidiyorsunuz? O btn alemler iin bir ttr. inizden doruluk ve gzellik isteyenler ona uyar. an yce olan Allah, byk Nebi ve Resuln, bir air, bir kahin olmaktan nasl tenzih ediyorsa, Cebrail'i de bir eytan olmaktan o kadar tenzih ediyor. Demek ki, Allah'n takva sahibi olan kullar, Allah'n Resulne uyanlardr. Bunlar O'nun emirlerine uymamaktan Allah'a snrlar. O'nun tarafndan gelen hakikatlara uyarak, izinde yrrler. Bylece, an yce olan Allah da, melekleriyle ve tarafndan bir ruhla destekler de, onlarn kalblerini aydnlatr. Ve bu Allann gerek dostlar, Allann kendilerine bahettii kerametlere mazhar olurlar. indekiler

 Hakiki Allah Dostlarnn Mucize ve Kerametleri Hakiki Allah dostlarnn kerametleri, ya dini delil ve senetlerdir, ya da, insanlarn ihtiyalarn gidermedir. Allah'n Nebi ve Resullerinde bu ekildeki mucizeler vard. Velinin kerameti zaten, Allah'n Resulne tabi olmaktan geer. Byle olduu iin de, velinin gsterdii kerametler Allah Resulnn mucizelerine dahil olur. Allah'n Resul Hz. Muhammed Aleyhisselamn mucizeleri oktu ve burada birkan zikredelim: - Parma ile ay ikiye blmesi, - kk talarn avucunda tesbih haline dnmesi, - aalarn yryerek kendisine doru gelmesi, - elma aac gvdesinin, onun hasretiyle alayp inlemesi. - Mira olayndan sonra Beyt'l Maktis hakknda geni malumat vermesi, - olmu ve olacak eyleri haber vermesi, - esiz bir mucize olan Kur'an- getirmesi, - yiyecek ve iecekleri bereketlendirip oaltmas (mm Seleme'den rivayet edildiine gre, Allah'n Resul, Hendek Sava srasnda azalm yiyecekle btn orduyu doyurmu ve gene de o az yiyecekte bir azalma olmamtr. Hayber sava srasnda, bir daarck suyla btn savalar suya doyurmu, fakat sudan eksilme olmamt. Tebk sava ylnda, az miktarda bir yiyecekle otuz bin savay doyurmu, gene de yiyecekten zerre kadar bile eksilmemiti. Birok kereler yanlarndaki arkadalar susad zaman, mbarek parmaklarndan sular aktarak, arkadalarna iirmitir. O kadar ki, Hudeybiye savanda, parmaklarndan aktt su binbeyz savaya yetmiti. Ebu Kata'denin gz yanana doru aktnda, Allah Resul, gzn yerine iade etmi ve gz eski ekline dnmtr.

Kab bin El-Eref'in ldrlmesi iin gnderdii Muhammed bin Mesleme, giderken dm ve aya krlmt. Allah'n Resul mbarek elleriyle onun ayan svazlam ve ayak derhal iyilemiti. Bir keresinde Allah'n Resul, kesilip piirilen bir keiden yzotuz kiiye et taksim etmi ve herkes yiyip doyduktan sonra bir ksm da artmt. Hz. Cabir'in babas Abdullah ld zaman, bir Yahudiye otuz kap hurma borcu kalmt. Bu bortan dolay Yahudiler Cabir'i sktryorlard. Cabir'in ise, babasnn borcu kadar hurmas yoktu, ancak bir miktar vard. Alacakl da, elbette bir Yahudi olduu iin, bu eksik hurmay kabul etmiyordu. Skan Cabir, durumu Allah'n Resulne at. Allah'n Resul Yahudileri yanna ard ve Cabir'e; Hurmay tart ya Cabir buyurdu. Cabir de tartt ve babasnn borcu kadarn alacaklsna verdi ve geriye de on yedi kap hurma kald.) Allah Resulnn bu gibi mucizeleri olduka oktur. Biz burada sadece birkan zikrettik... indekiler

Sahabenin Kerametleri Sahabelerin de kerametleri vard, burada birkan zikredelim: Useyd bin Hudayr Kur'an'n Kehf sresini okurken, semadan, iinde kandil gibi klar bulunan ve emsiyeye benzeyen bir ey inmitir yere. Bu okuduu Kur'an dinlemeye inen bir melekti. Melekler mran bir Hseyn'le selamlard. Selman ve Ebu Derda sofrada yemek yerlerken, sofrann zerindeki yiyecek iecekler tesbih ederlerdi. Abbas bin Bir ve seyd bin Hudayr zifiri karanlk bir gecede, Allah Resulnn yanndan ktklar zaman, nlerini bir k aydnlatyordu. Bu iki arkada birbirinden ayrldklar zaman, nlerini aydnlatan k ikiye blnyor ve her birinin nn aydnlatmaya devam ediyordu evlerine kadar. Mslimde, Hz. Ebu Bekir'in u kerameti kaytldr: Sddk, misafirini evine getirir ve yemee otururlar. Sofrada grlp durmakta olan muayyen

yiyecekler yendike yenmi yendike yenmi, karnlar iyice doyduktan sonra da, sofrada ilk andakinden fazla olarak kalmlardr. Bu duruma hayretle bakan ailesinin gzlerinin nnde, artan yemei Allah'n Resulnn evine gtrr ve bu yemekten daha birok kii yiyip karnn doyurur. Hubeyd bin Adiyy Mekke savanda dmanlara esir dmt. Kendisine Mekke'de olmad halde, ya zm ikram edilirdi ve bunlar yiyip karnn doyururdu. Amir bin Hheyr ehit edilmiti fakat ne kadar arandysa da kimse cesedini bulamamt. nk Amir semaya ykseltilmiti ve onu semaya ykselirken Amir bin Tfeyl gzleriyle grmt. Urve; Melekler onun yceliini grp duruyor derdi her zaman. mm Eymen hicret niyetiyle yola kmt, yannda yiyecek iecek namna hibir ey yoktu. Yolda bir ara o kadar susamt ki, neredeyse baylp decekti. O gn kendisi oruluydu ve de iftar zaman da gelmiti. inden bir his, ban yukar kaldrmasn sylyordu. O da hissine uyarak ban yukar kaldrd ve yukardan sarkm bir su kovas grd, doyuncaya kadar iti ve bundan sonra mr boyu hibir zaman susuzluk ekmedi. Sfeyne, bir gn yolda yrrken, nne bir aslan km. Sfeyne vahi l aslanna; Ben Allah Resulnn elisiyim! diye yksek sesle barm. Bunu iiten aslan, Sfeyne'ye gidecei yere kadar arkadalk yapm. Berra bin Malik'i yeminlerinde daima hakl karrd yce Allah. Mslmanlarn savat srada i iyice kzt zaman Berra'ya seslenirlerdi Mslmanlar: Ey Berra! Rabbimize yemin et! O da syleneni yapar ve yemin ederdi: Ey Rabbimiz- Sana kasem ediyorum ki, yardmn sayesinde dmanlarmz perian edeceiz! Bunu syler sylemez, gerekten de, dman hezimete urard. Berra Kadisiye savana da katlmt. Sava gn; Yarabbi! zzet ve celaline yemin ederim ki, senin yardmnla dmanlar perian edeceiz ve bu savata ilk ehit olan da ben olacam! Gerekten de, dman tepelendi ve Berra da ahadet mertebesine ulat. Halid bin Velid, etraf sularla evrili bir kaleyi kuatmt. Kaledekiler Halid'e yle seslendiler: Sana verdiimiz bu zehiri imedike ve bu zehirin sana hibir ey yapmadn grmedike, Mslman olmayacaz. Ancak sana zarar vermediim grrsek slam kabul edeceiz! Halid zehri alp iti ve kendisine bir ey olmad. Sa'd bin Ebbi Vakkas duas ok makbul sahabelerden biriydi ve her ne istese duasnda, Allah katnda makbul olur ve yerine getirilirdi. ran ordularn yenen ve Araplar adna ilk defa zafer kazanan zat ite bu idi. Hz. mer'in de bir kerametini burada nakledelim:

Hz. mer Hutbede iken yksek sesle: Daa, daa ekil ey Sariye! diye barmaya balad herkesin gzleri nnde. Daha sonra Sariye ordusundan bir eli geldi. Eliye durumu soran Hz. mer u cevab ald: Ey mminlerin emiri, savatmz dman olduka gl kt. arpma srasnda saflarmzda bozulma alametleri grnmeye balamt... Tam bu srada, Ey Sariye daa! Ey Sariye daa! diye bir ses geliyordu kulamza. Sariye'nin emriyle arkamz daa verdik ve Allah'n izniyle dman bozguna urattk. Demek ki, adaletiyle btn beeriyet tarihine n salm olan byk mer binlerce metre uzaktaki ordunun durumunu gryor ve yine ayn orduya uzaktan komuta ediyordu. te kerametin by budur. nk faydaldr... indekiler

Dier Mslmanlarn Kerametleri Bir Mslman kadn olan Zbeyre, sadece Allah iin, Allah indinde tek hak din olan slam kabul ettii ve kendisine Mslmanlktan dnmesi iin yaplan teklifi iddetle reddettii iin, eitli ikence ve eziyetlere uratlmt, bir yandan ikence edilirken, bir yandan kendisiyle alay ediliyordu: Onun gzne Lat ve Uzza'nn nazar demitir! Bu sz duyan Zbeyre bas bas barmt ikence yerinden: Hayr, asla dediiniz gibi deil! kence srasnda kr olan gzleri, byle bir ballk gsterdii iin slama, yce Allah, bu kadnn gzlerini eski haline dndrmt. Erva binti Hakem, Said bin Zeyd'e iftirada bulunmutu. Said bin Zeyd de, bu kadna yle beddua etmiti:

Allah'm, bu kadn madem ki bana iftirada bulunmutur, onu kendi tarlasnda helak et! Kadnn gzleri kr olmu ve gerekten de kendi tarlasndaki bir ukura derek lmtr. Ala bin Hazremi, Allah Resulnn Bahreyne'deki memuru idi. Bu kiinin duas makbuld. Dua ederken de; Ya Alil, Ya Halim, Ya Aliyy, Ya Azim hitablarn kullanrd. Bir gn iecek ve abdest alacak sular kalmamt. Suyun bulunduu yerde de, bulunduklar mevkiden ok uzaklarda idi. Yce Allah'a su iin dua etti ve Allah da duasn kabul buyurup yanlarna su yollad. Yine bir gn, gemeleri gereken su ok geni olduu iin atlar geemediler. O da Allah'a duada bulundu. Duadan sonra atlarn suya srdler ve hibir ey olmadan karya getiler. Atlarnn eerleri bile slanmamt. Bu zat, ld zaman cesedini kimsenin grmesini istememiti. Gerekten de onun kabrini hi kimse bulamad. Ebu Mslim Havlani'de de buna benzer kerametler grlmtr. Yanndaki askerle birlikte, Dicle'nin cokun sular iinden orduyu karya geirmi ve sonra da dnp askerlerine; Herhangi bir eyanz geerken kaybolmusa syleyin, Allah'a dua edeyim! demitir. Askerlerden biri; Torbam kaybettim! diye maruzatta bulundu. Ebu Mslim D arkama bakalm diyerek, bir nesneye takl torbasn ona gsterip ite al torban! diyerek gstermi, asker de torbasn almtr. Esved'l-ansi peygamberlik iddiasnda bulunduu zaman, Ebu Mslim'i artm ve ona; Benim peygamberliimi tastk ediyor musun? diye sormu; o da. Hayr, tastik etmiyorum diye cevaplamtr. Bunun zerine Esved; Peki, Muhammed'in Allah'n Resul olduunu kabul ediyor musun? cevap vermi Ebu Mslim: Elbette ediyorum! Bu cevab alan gl Esved gazaba gelmi bir ate yaklmasn ve Mslimin atein iine atlarak yaklmasn emretmi adamlarna. Bu emri yerine getiren adamlar, Mslimi, atein iinde namaz klarken grdler. Hibir ey olmuyormu gibi... Ebu Mslim, Allah Resulnn vefatndan sonra Medine'ye gelmiti. Hz. mer onu, kendisiyle Hz. Ebu bekir arasna oturtmutu. Ebu Bekir yle sylemiti hazr bulunanlara: Allah'a hamdolsun. mrm sona ermeden, Allah'n Resul Muhammed'in mmetinden, brahim Halilullah gibi, atee atlp da kurtulan birini grmeyi bana nasip etti. Bir keresinde Ebu Mslimin yiyeceine cariyesi zehir kartrmt. Ebu Mslim bu zehirli orbay itii halde ona bir ey olmamt. Ebu Mslimin karsn birisi tahrik etmi ve kandrmt. Ebu Mslim bu tahriki kadna beddua etti, kadnn gzleri grmez oldu. Bu kadn meseleyi anlaynca tevbe etti ve Ebu Mslim'den zr diledi. O da, kadn iin hayr duada bulundu ve yce Allah kadnn gzlerini eski haline dndrd. Amir bin Abdil Kays, bata bulunmak zere yanna bir iki bin dirhem para alr, karlat her dilenciye sadaka datrd. Eve dndnde parasnda bir eksiklik bulunmazd. Bu zat bir gn yolda giderken bir grup insanla karlat. Bu grup, nlerine km bir aslandan korkmu ve yerinden kmldayamyordu. Amir aslann yanna yaklat, sonra da zerine srayp oturdu: Ey aslan! Sen, Allah'n mahluklarndan birisin? Ben de, Allah'dan bakasndan korkmaktan utanrm, Allah'a kar mahcup olurum!

Grup aslann tehdidinden kurtulmutu tabii. Bir k gnnde abdest almak konusunda kolaylk ihsan etmesi iin Allah'a duada bulunmutu. Allah da ona scak su gndermiti. Hasan Basri Haccac- zalimden kurtulmak iin saklanmt. Kendisini arayanlar, sakland yere tam alt kere girdiler fakat gremediler. nk o, Allah'tan, grmemeleri iin duada bulunmutu. Bu byk alim ve fazl kii, hricilerden kendisine eza eden birisi hakknda, bedduada bulunmutu. Adam tepesinin stne derek can verdi. Sulle bin eym'in bir sava srasnda at lmt. Bunun zerine; Ey benim Rabbim! Beni kimselere muhta etme! diyerek dua etti. Bunun zerine an yce Allah da onun atn diriltti. Eve geldiinde de, ocuuna; Olum bu atn eerini abucak skp al, nk bu at bana emanettir diye ihtarda bulundu. Olu attan eeri alnca da, at hemen olduu yere ylp kald. Bir gn ok ackm ve yiyecek bir ey de bulamamt. Allah'a aln gidermesi iin duada bulundu ve o an arkasna bir ipek bez iinde hurma dt. Hurmay alp yedi, ipek bezi de mrnn sonuna kadar saklad. Bir gn meeliklerin yannda namaz klarken, yanma bir aslan sokuldu. Namazn selam verip bitirdikten sonra; Haydi, rzkn baka yerlerde ara diye seslendi aslana. Aslan bu sesi duyunca, kkreye kkreye oradan uzaklat. Said bin Mseyyeb, scak gnlerden birinde,cemaat daldktan sonra, Allah Resulnn mescidinde tek bana kalr ve efendimizin kabri eriflerinden gelen ezan seslerini dinlerdi. Yemenli Nehai'nin yolda bir eei lmt. Arkadalar ona: Ver mallarn bizim hayvanlara taksim edip gtrelim diyerek yardm teklifinde bulunmulard. Buna mukabil o: Biraz sabredin, bana msaade edin diyerek cevap vermiti. Sonra da, abdes alp iki rekat namaz kld. Namazda Allah'a dua etti. Bu duadan sonra yce Allah onun eeini diriltti ve o da eyalarn yeniden eeine ykleyerek yoluna devam etti. Veysel Karani vefat ettii zaman, elbisesinin arasnda kefenini hazr buldular. Halbuki ise daha nce onun yannda byle bir ey bulunmuyordu. Onu defnedecekleri zaman, mezarn bir kayann iinde hazr buldular. Bu byk insan ite bu kefenle ve hazr olan bu mezara defnettiler... Amr bin Ukbe bin Ferkat, scak bir gnde aklk yerde namaz klarken bir buluk zerine gelerek ona glge yapt. Amr, binit devesi karlnda savalara katlan gazilerin develerine obanlk yapard. obanlk yaparken vahi hayvanlar ona obanlkta yardmc olurlard, hayvanlar korurlard. Mtarrif bin Abdullah bin Sher tesbih ektii zamanlar, aynas onunla birlikte tesbih ekerdi.

Arkadalaryla gece yryne ktklarnda belindeki klcn bir taraf parlar ve yollarn aydnlatrd. Ahnef bin Kays'n cenazesi defnedilirken, cenazede bulunanlardan birinin bandaki serpu kabre dmt. Adam serpuunu almak iin kabre girdiinde, mezarn alabildiine genilediini grmt. brahim et-Teymi bazen bir, bazen de iki ay hibir ey yemezdi. Ailesinin nafakasn temin etmek iin baka yerlere gider fakat hibir ey temin edemeden geri dnerdi. Byle gnlerden birinde, bir kum ynna sokulup mendiline kum doldurmu ve evine getirmiti. Evinde mendilini atklar zaman iinin krmz buday dolu olduunu grdler. brahim bu kumdan oluan buday tohumunu topraa ekmi ve sonuta ok verimli bir ekin olumutur. Gulam, yce Allah'tan duasnda ey istemiti: Gzel bir ses, yceltilmi bir gzya ve klfetsiz bir geim. Bu duas da kabul edilmiti. Kur'an okurken hem kendi tatl tatl alar, hem de dinleyenleri alatrd. Odasna girdii zaman yiyeceklerini hazr bulur, bu yiyeceklerin nereden geldiini kendisi de bilmezdi. Abdlvahid bin Zeyd bir gn hastalanmt. Fel olmutu. Abdest alabilmek iin, abdest alma uzuvlarnn almasna dua etmi. Gerekten de abdest alma zamanlarnda azalan zlm ve o da rahat rahat abdestini almtr. Bir konu hakknda yazmaya alrsak, ok geni yerler tutar. Allah dostlarnn kerametleri hakknda bir baka kitapta geni malumatlar ve rnekler vermitik. indekiler

Olaand Dier Olaylar u yaadmz dnemde bizzat grdklerimize ve tandklarmza gelince, bunlarn says da olduka oktur. Evliyann kerametleri konusunda u kadarn bilmemiz gerekir ki, bu kerametler ou zaman kiinin ihtiyalarna uygun biimde olur. rnek verirsek, bir insann ayet iman zayfsa, byle bir kiiye imann artrc kerametler zuhur eder. Allah'a ok yakn, derecesi ok yksek bir veli bu gibi eylerden uzaktr. Derece ykseltici kerametler byleleri iin deildir. nk bunlar muhta deildir. Byle byklerden bu nevi kerametler sadr

olmamas, onlarn derecelerinin kkln deil, aksine bykln gsterir. Onun iin, bu gibi kerametler, sahabide ve tabiinde daha ok grlmtr. Halkn ihtiyac ve doru yola gelmeleri iin, kendilerinde harikulade haller tecelli edenlerin durumu bakadr. retici ve tebli edici bir makamda olan zatlarn dereceleri ok yksektir. Fakat, bir takm eytani haller iinde harikalar gsterenler byle deildir. Allah Resulnn zamannda ortaya kan Abdullah bin Sayyad', bylelerine rnek gsterebiliriz. Ashab'dan baz kiiler, bahsini ettiimiz adam deccal sanmlard. Allah'n Resul ise, onun deccal olmadn sylemiti. Adam hakknda kendisine bir uyar gelmeden, hibir ithamda bulunmamt. Gnlerin birinde, Allah Resul Sayyad'a sordu: Gnlmde senin hakknda bir ey sakldr, syle bakalm bu nedir? Sayyad; Duh, Duh dedi gerisini getiremedi. Gerekten de Allah'n Resul, Sayyad iin kalbinde Duhan sresini tutmutu. Ve sonra Allah'n Resul Sayyad' yle susturdu: Haydi ek git, haddi ayorsun! Sen ancak kahinlerden birisin! indekiler

Allah Dostlarnn Kerametleri le, eytanlarn Dostlarnda Grlen Hokkabazlklar Arasnda Pek Byk Farklar Vardr Kahinlerin eytanlardan yolda vardr. eytanlar kulaklaryla bakalarnn sylediklerini alarlar ve sonra adamlarna tarlar bu aldklarn. Ama yine de tam duyamadklar eyleri yanl tarlar ve bylece de doru yalana karm olurdu. Bu konuda Buhari ve dier hadisilerin rivayet ettikleri bir hadiste Allah Resul buyurmaktadr: Melekler bulutlara iner, gkte verilmi olan hkmleri kendi aralarnda konuurlar. eytanlar da kulak vererek bu konumalar dinlerler, sonra iittiklerini kendi kahinlerine fsldarlar. O kahinler de bunlara birok yalan katarak halkn arasnda yayarlar.

Mslim'in, bni Abbas'tan rivayet ettii bir hadiste de yle buyrulmaktadr: Allah'n yce Resul, Ensar'dan olan bir cemaatin arasnda oturuyordu. Birden bir yldz parlayarak akverdi. Bunu gren Resul, Ensar'a sordu: Cahiliyet dneminde bir yldzn parlayp kaydn grdnzde ne derdiniz?. Ensar yle cevap verdi. Bir byk lecek, yahut da doacak derdik! Allah Resul buyurdu ki: Yldzlar herhangi bir kimsenin lm veya doumu iin akmazlar. Yce Allah bir eyi hkmetti mi, Ar'n melekleri tesbih ederler. Sonra onlara yaknlk srasna gre, taa gklere kadar btn gktekileri tesbih ederler. Sonra yedinci kat gkteki melekler, Ar'n meleklerine: Rabbimiz neyi hkm ve ferman buyurdu? diye sorarlar. Ve sorularnn cevabn onlardan alrlar. Bylece, dalga dalga, dnyaya en yakn meleklere kadar ular bu hkm ve irade. te bu esnada eytanlar kulak hrszl yaparak bir eyler iitmeye bakarlar. Ama tespit edilerek kovulurlar. Kendilerini ite byle bir parlak yldz kovalayp takip eder. Bu eytanlar iitebildiklerini kendi dostlarna fsldarlar. te kahinlerin, bu ekilde aldklar haberler dorudur. Fakat onlar kendiliklerinden de birok yalan katarlar eytanlarndan aldklar haberlere. Baka bir rivayette ise Ma'mer yle sylemektedir: Zhri'ye sordum: Demek, cahiliyet dneminde eytanlar gaybtan haber almak iin kulak hrszl yapyor ve pelerini bir yldz takip ediyordu, yle mi? Bu soruma Zhri u cevab verdi: Evet! Fakat Allah'n Resulnn son Resul olarak gnderilmesinden sonra bu durum sona ermitir Allah dostlarnn kerametleri ile, eytanlarn dostlarnda grlen hokkabazlklar arasnda pek byk farklar vardr. - Allah dostlarnda kerametler iman ve takva sebebine dayanr. - eytani hokkabazlklarn temeli de, Allah'n ve Resulnn yasaklad eylere istinad eder. Bu konuda an yce Allah mealen yle buyurmaktadr: De ki: Muhakkak ki Rabbim; ktlklerin, hem ak hem de gizli olanlarn, gnah, haksz yere isyan, hakknda hibir delil indirmedii eyleri Allaha irk / ortak komanz ve Allah hakknda bilmediiniz eyleri sylemenizi haram kld. (A'raf: 33) Demek ki; - Allah hakknda bilmeden herhangi bir ey sylemek, - Allah'a irk / ortak komak,

- zlm ve hakszlk yapmak, - Allah'n ve Resulnn kesin olarak yasaklad eyleri yapmak haramdr. Bu gnahlara dayanan harikuladelikler hibir zaman makbul olamazlar. Namazla Allah' zikretmekle. Kur'an okumakla meydana gelmemi, fakat; eytann houna giden, mahluktan medet ummak gibi iinde irk bulunan veya bakalarna hakszlk etmek, hayaszlkta bulunmak iin bavurulan eylerle meydana gelen haller, ilahi ve rahmani kerametlerden deil, ancak eytani hallerdendir. Byle eytani haller, kitap ve snnetin dna kan kimselerde meydana gelir, gelebilir. Bunlarn eitlileri ve bu dereceleri vardr. Kendilerine yakn olan cinler de ayn kendileri gibidir. nk bu cinler onlarn mereb ve mezheplerindendir. Cinlerin iinde, mrik olan da, kafir olan da, fask olan da, hataya den de vardr. Bir kimse ayet, kafir, fask veya cahil ise, ayn cinsten olan cinler de onun yoluna girer. Kfr yolundan, setikleri eye muvaffakat ettikleri taktirde, yle bir kimseye yardm ederler. rnek olarak bir eyler sylecek olursak; cinler, cinlerden yahut da baka mahluklardan byk saydklar eyler zerine yemin etmekten, onlarn adlarn almaktan ok holanrlar. O kimselerin, Allah'n isimlerini yahut emirlerini necasetle yazmalarndan holanrlar. Fatiha, hlas veya Ayete'lKrs'yi veya baka sure ve ayetleri necasetle yazmasn, yahut tersine evirmesini isterler onlardan. Kendilerinin istedikleri ve sevdikleri bir kfr hareketi yapm olmasndan tr, bunu yapanlara baz gizli eyler aklarlar ve dier mkafatlar verirler. Mesela, onlara ok bekledikleri kadnlar ve olanlar getirirler. Daha burada anlatmak istemediimiz birok eyler... Bunlara inanmak, Taut'a inanmak gibidir. Yani, sihirbazla, eytanlara ve putlara inanmaktr. Eer bir insan, zahirde ve batnda gerekten Allah'a ve Resulne inanyor ve itaat ediyorsa, cinlerin byle kerametlerde onlarla anlamas hi mmkn deildir. Byle olduunda bu kafir cinler onlardan uzak kalrlar. te bunun iin Mslmanlarn Allah emri olan ibadetleri, Allah'n evleri olan mescitlerde yerine getirildiinden, cami ve mescidin manevi havas ve kokusu bu gibi eytani hallerden uzak kalr. indekiler

Kabirlerden Yardm Dileme Bid'at ve irk ehli olanlar, kabirlere ve llerin bulunduu yerlere, trbe ve yatrlara mracaat ederek isterler baz eylerini. Veya en azndan bir lm kiiyi, dualarnda ve isteklerinde vasta olarak kullanrlar. Onlarn adna yaplan dualarn Allah katnda makbul olacan sanrlar bir ksm insanlar. Bunlarn bu hali eytani bir haldir. nk, Buhari, Mslim ve dier hadis kitaplarnda Allah'n Resulnden yle bir hadis rivayet edilmektedir: Yahudi ve Hristiyanlara Allah lanet etsin. Onlar Resullerinin kabrini mescit edindiler. Mslim'de, Allah Resulnden, lmeden be gn nce syledii u hadis rivayet edilmektedir: nsanlarn bana olan arkadalnda, iinde ve yardmnda en nemli olan, hi phe yok. Ebu Bekir'dir. Eer ben insanlardan bir dost edinecek olsaydm, muhakkak Ebu Bekir'i dost edinirdim. Fakat sizin Resulnz Allah'n dostudur. Mescidin duvarlarnda Ebu Bekir'inkinden baka kapatlmadk hibir kap kalmasn! Sakn kabirleri mescid edinmeyin. Sizi bundan menederim. Yine Buhari ve Mslim'den u hadis rivayet edilmektedir: Allah'n Resul hasta hali iinde yatarken, kendisine Habeistan 'daki bir kiliseden, kilisenin gzelliinden ve iindeki resimlerden bahsettiler. Bunlar dinleyen Allah'n Resul buyurdular ki: Onlar, ilerinden iyi bir insan vefat ettii zaman, onun kabri zerine hemen bir mescid yaparlar ve iini de resimlerle doldururlar. Kyamet gnnde, Allah indinde, insanlarn en kts ite bunlardr. Msned'de, Ebu Hatim'in Sahih'inde yle rivayet olunmutur: Allahn son Resul buyurdular ki: Kyamet koparken hayatta olanlar, bir de kabirleri mescid edinenler insanlarn en ktlerindendir. Sahih bir hadiste buyrulmutur ki: Kabirlerin zerlerine oturmayn. Kabirlere kar namaz klmayn! mam Malik'in Muvatta'nda yle bir hadis yer almaktadr: Allah'm! Benim kabrimi, tapnlan bir put haline sokma! Ey Mslmanlar bilin ki, Nebi ve Resullerinin kabirlerini mescid edinenlere kar Allah'n gazab ok iddetlidir. Snen'de ise yle bir hadis yer almaktadr: Benim kabrimi bayram yeri edinmeyin. Nerede bulunursanz bulunun, bana salavat getirin. nk sizin salavatnz nerede getirilirse getirilsin bana ular...

Bu hadislerinde Allah'n Resul yle buyurmutur: Herhangi bir kimse bana selat ve selamda bulunduunda, o kimseye selamla karlk verebilmem iin, Allah ruhumu bana iade eder. Bir baka hadislerinde de yle buyurmulardr: Yce Allah, mmetimin selamn bana ulatrmalar iin, kabrimde bir takm melekleri vazifeli klmtr. Baka bir hadislerinde: Cuma'nn gndznde ve gecesinde selat ve selam oka gnderin. nk sizin selam ve salatnz bana bu gnde arzedilir. Yce Allah Kur'anda yle buyurmaktadr: Onlar halka; sakn tapndnz ilahlarnz, hele Veddi, Sva'y, Yeus, Yeuk ve Nesr'i asla brakmayn dediler. bni Abbas ve daha bakalar bu ayet hakknda yle sylediler: Aslnda bu isimler, Nuh kavminde yaayan iyi insanlarn isimleriydi. Bunlar ldkleri zaman, kavminin insanlar, onlarn kabirlerine hrmet ve yaknlk gsterdiler. Daha sonra da, bu insanlarn suretlerini yaparak onlara tapnmaya baladlar. te bu olay putperestliin balangc olmutur. Allah'n Resul olan efendimiz, bu irk kapsn smsk kapatabilmek iin, kabirlerin mescid edinilmesini iddetle yasaklamtr. Nitekim, mriklerin, gne doarken ve batarken gnee secde edip tapnmalar sebebiyle, bu vakitlerde namaz klmay da yasaklamtr. Byle yapmasayd, Mslmanlarn ibadetiyle mriklerinki arasnda bir benzerlik bulunacakt. te byle olmamas iin Allah'n Resul byle bir kapy smsk kapamtr. eytan, imkan ve kudreti orannda insanolunu aldatp saptr. Bir kimse, gk cisimlerine tapnanlarn yaptklar gibi, gnee, aya, yldzlara ibadet ve duada bulunursa, eytan onun zerine iner ve ona baz eyler syler. Onlar buna, yldzlarn ruhaniyeti, derler. Halbuki o, eytandan bakas deildir. eytanlar insanlara baz isteklerinde yardm ederlerse de, bunun karln ona kat kat detirler ve zarara sokarlar yardm ettiklerini. eytana uyan bir kimsenin sonu felakettir, kayptr. Ancak, bu insan tevbe ve istifar ederse Allah'a, o zaman i deiir. eytanlar, putlara tapan insanlara da bir takm eyler sylerler. Bir lden, yahut gaibten haber bekleyen insanlarn durumu da byledir. Onlardan yardm talep eden, bir eyler isteyen insanlarn durumu da byledir. lden bir ey isteyen veya onu vasta yaparak Allah'a dua eden, veya iyidir veya geerlidir inancyla, lnn kabri banda dua eden bir kimse, btn bunlar evde yaplan dualardan daha ileri sayyorsa, byle bir kimsenin durumu da putperestlerin durumu gibidir.

Onlar bu inanlarn bir de hadis'e destekletirler: ler sizin istediiniz gibi yrmez de zor durumda kalrsanz, kabirdekilerden yardm isteyene baknz. Bu hadis, btn hadis uzmanlarnca yalan saylmtr. Byle bir hadis ancak putperestlik yolunu amak isteyen bir zndn hadisidir. Bidat, mrik ve onlara benzeyen, putperest Hristiyan ve Mslmanlarn sapklar, kabir yanlarnda bir takm haller grr ve bunlar keramet sanr. Mesela, bir kabrin yannda bir don rt brakrlar ve sonradan onu kendiliinden balanm olarak bulurlar. Veya kendisini sara tutmu birini mezarn bana gtrrler ve saral kiinin aldn mahede ederler. Bunu da kabirde bulunann himmeti sanarlar. Halbuki eytan onlar saptmak iin o ii kabrin yannda yapm ve gstermitir. Burada sadakat ve tam bir ihlas ile Allah'a snlrsa, eytann dzeni bozulur. nk; Tam bir tevhit olan yerde, eytan barnamaz. Bunun iin onlardan bazlar havaya kaldrldnda Lailaheillallah deyip yere dmtr. Onlardan bazlarnn da, kabrin yarldn ve oradan bir insann ktn grr ve onu kabirde defnolunmu kii sanr. Halbuki bu grnen eytandan bakas deildir. Bu konunun misalleri ok geni yer tutar kitabmzda. indekiler

Olaand Olaylara Kar Taknlan Tutumlar nsanlarn, harikulade olaylara kar takndklar tavr trldr: Bunlardan birincisi; Resul ve Nebilerden bakasnda byle harikuladelikler bulunduunu kabul etmemek. Byle itikat edenler, genel olarak byle kabul ederler. Fakat zel durumlarda reddederler. Falanca, yahut filancada yle yle kerametler grlmtr denildii zaman, kabul etmezler. nk, o kimseler onlara gre, Allah'n dostlarndan deildirler.

kincisi ise; Kendilerinde bir takm harikulade haller grlen herkesi, bir veli, bir Allah dostu olarak grrler ve yle olduunu kabul ederler. Gerekte bu iki grubun itikad da yanltr. Hatal bir gre sahip olduklar iindir ki, onlar Mslmanlarla savaan mriklerin ve kitapl kafirlerin, kendilerine yardm eden birer Hzr' olduunu sylerler. Ve bu adamlarn Allah'n velisi olduunu ileri srerler. Zira bunlar, kafirlerin iinde, harikulade haller sahibi olacak birilerinin olabileceini kabul etmezler. Doru ve geree en uygun gr ise, nc grtr: nclerin bu konudaki szleri yledir: Bu adamlar mminlerle savarken, yardmlarn Allah'n dostlarndan deil, kendi dostlarndan almaktadrlar... Nitekim an yce olan Allah buyuruyor ki: Ey mminler! Yahudileri ve Nasranileri kendinize sakn dost edinmeyin! Onlar ancak birbirlerinin dostlardr. Sizden onlar dost edinenler, aynen onlar gibidir. (Maide: 51) Kitab ve snnete uyan, fakat Allah dostlarndan olmayan bir takm takva sahibi zahidler ve kendilerini ibadete veren insanlar, eytanlarn aldatabilecei insanlar olduundan, onlara eytan bir takm harikuladelikler verebilir ve bunlarda da byle eyler grlebilir. Fakat bunlarda grlen adet d olduu iin, birbirini tutmaz. Onlarn bu hallerine, gerek anlamda Allah dostu olanlar muttali olduklar zaman, onlarn bu hallerini hemen hkmsz hale getiriverir. Onlar byle adet d haller gsterebilmek iin, bilerek veya bilmeyerek, yalan sylemek, gnah ilemek gibi, kendilerine yaklaan eytanlarn haline uygun bir uygunsuzluu mutlaka yapmak zorunda kalrlar. Evet, byledir durum. nk, Allah, gnahlardan saknan dostlar ile, grnte bunlara benzeyen eytann dostlarnn arasn bu ekilde birbirinden ayrt etmektedir. Nitekim mealen buyurmaktadr: Kimlerin zerine eytanlar iner, size haber vereyim mi? Onlar her gnahkar yalancnn zerine iner. (uara: 221 ve 222) indekiler

alg, Sema ve Benzeri eyler Byle eytani halleri destekleyen ilerin en byklerinden biri de, alg ve emsali eylerdir. Bunlar mriklerin uralardr. an yce olan Allah onlardan mealen yle bahis buyuruyor: Onlarn, Beyt-i erif yanndaki ibadetleri, slk almaktan ve el rpmaktan baka bir ey deildir. (Enfal: 35) Bu ayetin tefsirinde bni Abbas, bni mer ve selefden bakalarnn syledii unlardr: Mriklerin bu ameli, slk almak ve el rpmakt. Mrikler bunu kendileri iin bir ibadet edinmilerdi. Allah'n Resul ve arkadalarn ibadeti ise, namaz klmak, Kur'an okumak, zikretmek, dini toplant ve sohbetlerde bulunmak gibi, an yce Allah'n istedii ilerdir. Resul Ekrem ve arkadalar, alg ve emsali eyler; dinlemek yle dursun, onlarn yapld yerlerde bile bulunmamlardr. Resul Ekrem hibir zaman Sema yapmamtr. Vecde kaplarak kalkmam ve hrkas da yere dm deildir. Byle haberlerin hepsi, btn bu konunun uzmanlarnca yalan saylmtr. nk bunlarn hepsi de uydurma haberlerdir. Resul Ekrem efendimiz arkadalaryla toplandklar zaman, ilerinden birine Kur'an okumasn emreder. Emrettii Kur'an okur, dierleri de dinlerlerdi. Bir gn Resul Ekrem efendimiz Ebu Musa'ya uramt. O srada Ebu Musa Kur'an okumakla meguld. Efendimiz hi ses karmadan onu dinledi ve ertesi gn kendisini grdnde ona dedi ki: Dn gece sana uramtm. Sen Kur'an okuyordun. Ben de seni dinledim! Ebu Musa: Ey Allah'n Resul! Sizin dinlemekte olduunuzu bilseydim, sizin iin sesimi daha da gzelletirmeye alrdm! Zira Resul Ekrem efendimiz bir hadisi eriflerinde yle buyurmulard: Kur'an okurken sesinizi gzelletirin! Bir dier hadislerinde de yle buyurmulardr: an Yce Allah, gzel sesli bir kimsenin Kur'an okumasn, bir efendinin cariyesinin alp trk sylemesini istemesinden daha ok ister ve daha ok sever. Bir gn Resul Ekrem efendimiz, bni Mesud'a yle buyurmutur: Haydi bana biraz Kur'an oku! Buna karlk bni Mesud da yle sylemiti:

Ey Allah'n Resul! Kur'an sana indirildi. Sana ben Kur'an nasl okuyabilirim? Bunun zerine Allah Resul yle konutu: Ben bir bakasndan Kur'an dinlemeyi ok severim! Bu konuda bni Mesud diyor ki: Efendimize Nisa Suresini okumaya baladm? u mealdeki ayette geldiim zaman: Her mmetten bir ahit, onlarn zerine de seni bir ahit olarak getirdiimiz zaman, onlarn hali nice olur? (Nisa: 41) Buray okuduum zaman Resul Ekrem efendimiz; Yetiir buyurdular. Bir de ne greyim, mbarek gzlerinden sicim gibi ya dklyordu alamaktan! te Resul ve nebilerin ve onlara uyanlarn Sema' budur. Nitekim an yce olan Allah mealen yle buyurmaktadr: te bunlar Adem'in zrriyetinden, Nuh ile gemide tadklarmzn evlatlarndan, brahim ve srail (Yakub) neslinden yol gsterdiimiz ve setiimiz kimselerden olan insanlardr. Onlar Rahman'n ayetleri okunduu zaman alayarak secdeye kapanrlard. (Meryem: 58) an yce Allah marifet ehli olan ve hakk gerekten tanyan kullar hakknda yle buyurmaktadr mealen: Onlar Resul gnderilen Kur'an iittikleri zaman, hakk tandklarndan dolay, gzlerinin yalarla dolup tatn grrsn! (Maide: 83) Demek ki, an yce olan Allah, Sema ehlini Allah'n ayetlerini dinlemeye tevik ederek, kendilerinde imann artmasn, tenlerinin titremesini, gzlerinden yalar aktmasn vp methetmitir. Yine onlar hakknda buyuruyor mealen: yle ya, Allah gnln Mslmanla at iin, Rabbi tarafndan aydnla kavuan bir kimse, kat yrekli kimseler gibi midir? Hayr! Artk kalbleri Allah'n zikrinden yana kaskat kalm olanlarn vay haline! Onlar apak bir sapklk iindedirler (Zmer: 22) Bir baka ayet meali: Allah szn en gzelini, her taraf birbirini tutan, her eyi tekrar tekrar beyan eden bir kitap haline indirmitir ki, rablerine kar derin bir sayg duyanlarn ondan tenleri rperir, sonra Allah' anmakta ileri alr, yrekleri ferahlar. (Zmer: 23) Mminler ancak onlardr ki, Allah anld zaman yrekleri titrer. Allah'n ayetleri kendilerine okunduu zaman imanlar kat kat artar. Onlar ancak Rablerine gvenir ve dayanrlar. Onlar ki namaz dosdoru klarlar, kendilerine rzk olarak verdiklerimizden harcarlar. te bunlardr hakiki mminler. Rableri katnda dereceler, yarlganmak / balanmak ve says bitmez, mddeti tkenmez nimetler onlarndr. (Enfal: 2-4)

Bid'at olan Sema'ya gelince: Bunlar el rpmak, def vurmak, kaval veya baka eyler almak gibi eylerdir. Allah Resulnn has arkadalar, onlarn ardndan gelen nesiller, byk din alimleri, bu gibi eyleri asla Allah'a yaklatrc bir vesile olarak grmemilerdir. Bunlar, Allah'a yaknlk, itaat ve ibadet olan ilerden saymamlardr. Hatta, mam afi Hazretleri bunlar iin unlar sylemitir: Ben Badad'dan ayrldm zaman, oradaki zndklar tayir (dnmek) adn verdikleri bir sema icat etmilerdi. Bu yolla insanlar Kur'andan uzaklatrmaya alyorlard. rfan ve ilim sahibi olan gerek Allah dostlar bu durumu ok iyi bilirler. Bilirler ki onlar, bu ite eytann parma vardr. Onun iin de, bunlardan bazlar bunlara itirak etmiler fakat sonradan tevbe edip dnmlerdir. Her kim ilahi rahmet ve nimetlerden uzaklamsa, bu semalara o kadar dkn olmutur. Bid'at olan bu gibi semalar, iki mesabesindedirler. Hatta insan nefsi zerinde ikiden de beter etkiler brakrlar. Bundan tr, semalara itirak edenler bylenir kendilerinden geerler. Sarho olurlar. eytanlar da onlara iner ve onlarn dilinden konuur. Aynen iki aleminde olduu gibi, onlar birbiriyle kavgaya tutuurlar. Onlar eytan havalara kaldrr. Kiminin eytan dierlerinden daha gl kar ve onu ldrr. Cahiller ise byle bir eyi, takva sahibi Allah dostlarndan sanrlar. Allah dostlarnn kerameti gibi grrler. Halbuki ise, bunlar eytani hallerden olup, sahibini Allah'dan uzaklatrr. Zira, Allah'n hududlarn tayin ettii biimden baka insan ldrmek yasaktr. Byle olunca, bir Mslman ve Allah dostunu ldrmek nasl olur da caiz olabilir? indekiler

Kerametin Amac Ancak Doruluktur Kerametin amac ancak doruluktur. yleyse, an yce olan Allah, bir kimseye, btn yaptklar, kaytsz ve artsz Allah'n rzasna ve

sevgisine uygun saymak, derecesini ve Allah'a yaknln artrmak zere tayin etmek gibi bir keramet vermemitir. Bu hususu biraz daha aklyalm! Harikulade iler eit eittir - Bazs sadece ilmi ve manevidir. Bir takm srlarn kefi ve baz srlarn Allah dostlarna ak olmas gibi... - Bazs da bedeni ve grlen gce dayanr. Baz insanlar, dier insanlarn yapamadklar baz eyleri kolaylkla yaparlar. - Bir ksm insanlara verilen zahiri bilgi, saltanat, mlk, zenginlik gibi eylerdir. ayet kul, Allah'n kendisine verdii bilgi gibi imkan ve nimetleri, Allah'n rzasn ve sevgisini kazanmak ve Allah'n istedii yerlere sarfetmeyi ama olarak kabul ederse, bunlar yapmakla Allah katndaki dereceleri ykselir. Allah'a ve Resulne olan yaknl artar bunlar yapan kiinin. Bunun tersine, bu imkan ve nimetleri Allah'n ve Resulnn istemedii yerlerde ve amalarla kullanrsa, o zaman da Allah ve Resulnden uzaklatrr onu yaptklar. Azab ve cezaya mstahak hale getirir bunlar ellerindeki imkan ve nimetler. Tevbe etmez ve Allah'n yardmn istemezse bunlar, gnah ukurlarna yuvarlanr giderler. Bunun iin, fevkalade hallere sahip olan kiilerin bir ou, bunlardan mahrum braklrlar. Saltanatn yitirmek, ilmi hviyet ve kaabiliyetini kaybetmek felaketiyle karlarlar. Bazen, farz ve vacip olmayan ibadetlere dknlklerini kaybederek, Allah dostluu makamndan, umumi insanlarn durumuna derler. Bu eytani hallere sahip olanlarda olur. Gerekte bunlarn eytani hallerden olduunu bilmiyorlar bunlar. Allah korusun, Mslmanlktan karak dinsizlie kadar varr bu iin sonu. Gerekten byle oluyor, eytann hallerini farkedemiyen bazlar Allah'n dininden kyor ve mrted oluyorlar. Btn sular, eytani hallerin sahiblerini, Allah dostlarnn halleri olarak bilmeleri ve sanmalardr. Bunlarn iinde yleleri vardr ki, Allah, kuluna verdii harikulade bir halden tr, o kulun hesaba ekilmeyeceine inanrlar. Bazlarnn da, Allah'n verdii mal ve saltanattan tr hesaba ekilmiyeceini sanmas gibi... Harikulade hallere sahip olanlarn bir ksm, bu haller vastasyla, aslnda gnah da sevap da olmayan bir takm mubah eylere nail olmay ister. Byleleri Allah'n genel dostlar zmresindendir. Bunlar orta derecede ve iyi insanlardr. Fakat, Allah'a yakn olmak hususunda, tekileri ap ne gemi evliyann derece ve mertebesi bunlardan ok yksektir. Nitekim, Allahn kulu ve Resul vasflarna sahip olan efendimizin, hkmdar olan bir Resul ve nebiden daha stn olduu gibi. Kerametler ve harikulade haller ou zaman, kiinin derecesini eksilttii iin, iyilerden pek ok kimse, zina ve hrszlktan tevbe eder gibi, bu hallerden tevbe ederler. Kendilerinde var olan bu hallerin yok olmasn isterler. Hepsi de Hak yoluna giden talebelerine, keramet dedikleri bu hallere saplanp kalmamalarn, byle

eylere rabet etmemelerini sylerlerdi. Hal byle iken, phe bulunan bir takm hallere nasl itibar edilir? Bunlara saplanp kalanlarn halleri nice olur sonra? an yce olan Allah mealen buyuruyor: Amma, insan yledir ki, ne zaman Rabbi onu imtihan edip de, kendisine ikramda bulunup nimetler verse Rabbim bana kerametler verdi, beni erefli kld der. Fakat ne zaman onu denemek iin zerindeki nimetini kssa, daraltsa, bu sefer de Rabbim bana ihanet etti der. (Fecr: 15-16) Yce Allah, bu ayetlerin ardndan Kella buyurmutur. Kella kelimesinde zorlama ve tenbih vardr. Yani, bu kelime, yasaklama ve uyarma anlamn tamaktadr. Yce Allah, hem buna benzer szlerden menediyor ve hem de bundan sonra syleyeceklerinin nemini vurguluyor. Bunun manas udur: Dnya nimetlerine boulmu herkese, bunlarn birer Allah ltf olduu, keramet olarak kabul edilmeyeceidir. Dnyalk bakmndan skntda olana da Allah'n bir ihaneti bahis konusu deildir. Haa Allah'a hain gzyle baklamaz. Baz kereler sevmedii ve raz olmad insanlara bol dnyalk verir. Baz sevdiklerine ve raz olduklarna da daraltr bu dnyay. Bunlarn hepsi bir snavdr, imtihandr. Hatta bazen sevdii insanlar, mal skntsna drerek, korur onlar mallarn sevkedecei sapklklardan. indekiler

Kerametlerin, man ve Takvaya Dayanmas arttr unu yeniden belirtelim ki, kerametlerin, iman ve takvaya dayanmas arttr. Kfr, fsk ve Allah'a isyan gibi sebeplere dayanan harikulade haller, Allah dostlarnn kerametlerinden deil, Allah dman eytann hallerindendir. Bir kimsenin harika halleri; - Namaz klmak, - Kur'an okumak,

- Allah' anmak, - Geceleri ibadet yapmak, - Dua etmek gibi ibadetlerle meydana gelmeyip, - irk komak, - llerden istemek, - yannda bulunmayan bir kimseden meded ummak, - gnah ilemek, - haram yemek, - alp oynamak, - yakn olmayan kadn ve olanlarla alp dans etmek gibi eylerle meydana gelirse, bu hallerin eytan olduunda hi phe yoktur. Hatta onlarn bu halleri. Kur'an dinledikleri zaman eksilir ve kaybolur. eytan alglarn dinledikleri zaman ise kuvvetlenir. Byle olduu iin gece yarlarna kadar dalar ve raksederler. namaza geldiinde, yorgun dtklerinden yerlerinde aklp kalrlar. Yahut da, tavuklarn yem toplamas rneinde olduu gibi, abucak yatar kalkar ve szde namaz klm olurlar. Yanlarnda Kur'an okunursa fkelenir, dinlemekten nefret eder. nk o muhabbet ve naz (!) ehlidir. Ama Allah kelamndaki hazdan ve lezzetten haberi yoktur. Kalbi bu zevklere kapaldr. Ama def sesi duydu mu canlanr harekete geer. Kendinden geer adeta raksederken. Kendilerini keramet ve muhabbet ehli sanan bu kimselerin halini, an yce olan Allah mealen yle ifade buyuruyor: Her kim, ok merhamet edici Allah'n zikrinden yana nankrlk ederse, biz de ona eytan musallat ederiz. Artk eytan onun ayrlmaz bir arkada olur. (Zuhruf: 36) ok merhamet edici olan an Yce Allah'n zikri, bir ok ayetlerde belirtildii gibi, Kur'andr. Kur'andaki emirler ve nehiylerdir. Kur'ana uyan kurtulua erer, ondan ayrlanlarn yolda da saptrc eytanlar olur. Nitekim an Yce Allah mealen buyuruyor ki: Herkim benim zikrimden yz evirirse, onun hakk darlk iinde bir yaaytr. Kyamet gn de onu kr olarak harederiz. O der ki: Rabbim beni niye kr olarak harettin? Ben daha evvelce gryordum! O da buyurur ki: Bu senin iin bir cezadr. Sana ayetlerimiz gelmiti de, sen onlara uymay istememitin. Onlar unutmutun. Bugn de ite sen unutuluyorsun! (Taha: 124 - 125 ve 126) bni Abbas demektedir ki:

Yce Allah, kitabn okuyup ondaki esaslara gre hayatn tanzim eden kiileri, dnyada sapklktan, ahirette de bedbahtlktan koruyacana sz vermitir. bni Abbas bu szlerine yukarda mealen verdiimiz ayetleri delil olarak getirmitir. indekiler

Yce Allah, Muhammed Aleyhisselam Btn nsanlara ve Cinlere Gndermitir Bilinmesi gerek hakikatlerden biri de, an yce olan Allah, sevgili peygamberi Muhammed Aleyhisselam btn insanlara ve cinlere gndermitir. Bunun iin insanlardan ve cinlerden hibir fert yoktur ki, onu uymaktan ve itaat etmekten uzak kalsn. Uzak kalsn da Allah'n rzasn kazansn. Demek ki, bir insann tek grevi, onun getirdii eriata hi itirazsz evet kabul ediyorum demektir. Bir kimse, delil olduu halde, ona, Allah Resulne itaat etmezse, hi phe yok ki byle biri kafir olur. ster cin isterse de insan olsun, kendini bu kt sonutan kurtaramaz. Allah'n Resul iki ynl, cepheli bir Resuldr. Btn insanlara ve cinlere Resul olarak gnderilmitir. Bu hususda btn Mslmanlar ittifak halindedirler. Alemlere rahmet olarak gnderilen Allah'n Resul, arkadalaryla birlikte Taif seferinden dnerken, Nahle'de bulunduu bir sabah namaz vaktinde, cinlerden bir taife gelip namaza durmu ve okuduu Kur'an ayetlerini huu ve teslimiyet iinde dinlemiti. Ondan sonra kendi cinslerinin yanna vardklarnda, onlara dinledikleri gerekleri anlatmlar ve Mslman olmalarn istemilerdi kendi kavimlerinden. an yce olan Allah, bu olay u ayetleriyle Allah Resulna bildirmiti mealen: Hatrla o zaman ki, cinlerden bir taifeyi Kur'an dinlemeleri iin sana gndermitik. Onlar Kur'an dinlemeye hazrlannca, birbirlerine Susun, dinleyin! dediler. Dinlemek tamamlannca, kavimlerini eri yolun felaketlerinden korumak iin korkutmaya dnmlerdi. Onlarn yanna varnca; Ey kavmimiz! demilerdi. Biz, Musa'dan sonra indirilmi olan, evvelki kitaplar tastik edici, hakka ve dosdoru olan yola ileten bir kitap dinledik. Ey kavmimiz! Allah'n davetisine koun ve ona iman edin ki, Allah da sizin kusurlarnz balasn, sizi aklk bir azabdan korusun. Kim Allah'n

davetisi komazsa, yeryznde kaacak bir yer bulamaz kendine Allah'dan baka yardmclar da yoktur. Onlar apak bir sapklk iindedirler. (Ahkaf: 29-32) an yce olan Allah, sonra u ayetleri inzal buyurdu: De ki; Bana vahyolundu Cinden bir cemaat bana kulak verip biz ne gzel bir Kur'an dinledik, ki o, doru yola gtrr. Biz de ona iman ettik ve rabbimize hibir eyi ortak komayacaz. Rabbimizin an ycelerden ycedir. O ne bir zevce ne de bir evlat edinmitir, hakikat udur ki, iimizden bir takm beyinsizler Allah'a kar ileri geri sz sylyormu. Biz ise insanlarn da cinlerin de, Allah'a kar yalan sylemediklerini sanyorduk. Gerekten u da var ki, insanlardan baz kimseler, cinlerden baz kiilere snyor. Demek ki, bu suretle onlarn azgnlklarn arttrmlar. (Cin: 1-6). Din bilginlerinin ok ak szlerine gre, insanlar iinden cinlere snanlar, insanlarn en aalk insanlardr. lk Mslmanlarn byklerinden bazlar buyurmutur ki: nsanlar bir vadiye indikleri zaman kavmimizin sefihlerinin errinden bu vadinin byne snrm! diyerek cinlere snrlard. Ne zaman ki insanlar cinlere snp onlardan meded umdular, o snlan cinler de kafirlik ve azgnlklarn artrdlar. Nitekim an yce Allah bu durum hakknda mealen yle buyurmaktadr: Gerekten de insanlardan baz kimseler, cinlerden baz kiilere snyor onlar da onlarn azgnlklarn attryorlard. Onlar da aynen sizin gibi, Allah'n insanlardan bir kimseyi tekrar diriltemiyeceini zannetmilerdi. Cin devamla; Biz gkyzne erimeyi isterdik. Onu sert ve geilmez bekilerle, mealeler ve alevlerle dolu bulduk. Bir orada, duracak yerlerde oturup kulak verirdik. Artk her kim kulak vermek isterse, kendisini gzetleyen bir ate ulesini bulur. (Cin: 6-9) Bir baka ayette mealen yle buyrulmaktadr: Kur'an eytanlar indirmedi. Bu onlara hem yakmaz, hem de onlar buna g yettiremezler. phe yok ki onlar, meleklerin szn iitmekten kesin suretle azledilmilerdir. (uara: 210-212) Cin devamla; Bilmiyoruz, yeryzndekilere fenalk erimesi mi istenildi, yoksa rableri onlara iyilik mi getirmek istedi. Aramzda salih ve drst olanlar da var. Biz ok eitli yollar, tarikatler tutmutuk. (Cin: 10-11) Yukarda mealini grdmz ayeti celile, cinlerin eitli mezheb ve yollarda, tarikatlarda bulunduunu haber veriyor bize. Nitekim din bilginlerimiz bu ayete dayanarak, cinler arasnda, Mslman, putperest, Yahudi, Hristiyan, suni ve bid'at kimselerin bulunduunu aklamlardr. Cinler Kur'an dinledikleri zaman Resul Ekrem efendimize iman ettiler. bni Mesud'dan rivayet olunan sahih bir hadisde yle buyrulmaktadr: Allah'n Resul cinlere, Rahman suresini okumutu. imdi Rabbinizin hangi nimetlerini yalan sayabilirsiniz? mealindeki ayete gelince, cinler aralarnda yle dediler: Rabbimiz, senin nimetlerinden hibirini yalanlamayz. Sana sonsuz hamdlar! Bunu syledikten sonra efendimizin etrafnda toplandlar ve Allah'n Resulne, kendileri ve hayvanlar iin neyin azk olacan, sordular.

Resul Ekrem efendimiz cevap verdiler: zerine Allah'n ismi okunarak boazlanan bir hayvan kemiini kendiniz iin en uygun bir gda olarak bulacaksnz. Hayvanlarnzn az ise, deve ve koyun tezeidir. Resul Ekrem efendimiz bir hadislerinde yle buyurmulardr: Bu iki eyle, yani kemik ve tezekle istinca (temizlenme) etmeyin. nk bunlar cin kardelerinizin azdr. Bu konudaki yasak Resul Ekrem efendimizden eitli yollarla bizlere ulamtr. Din bilginleri bunlarla temizlenmenin yasak olduunu, bu hadise dayanm ve demilerdir ki: Cinlerin ve hayvanlarnn gdas olan eylerle temizlenmeye kalkmak yasak olunca, insanlarn ve hayvanlarn gdas olan yiyecek ve otlarla temizlenmenin de yasak olaca doaldr. Resul Ekrem Efendimiz, insanlarn ve cinlerin hepsine, Allah'dan Resul olarak gelmitir. Bu durum onu, cinlerle ve hayvanlarla konumu olan Sleyman'dan daha stn yapmaktadr. nk, cinler Hz. Sleyman'n hkmdar oluu sebebiyle onun hkm altna girmilerdi. Halbuki bizim efendimize ise, sadece Resul olduu iin, emirlerini dinlediler ve yerine getirdiler onun Allah'dan getirdii eriat O Allah'n kulu ve Resuldr. Onun iin melik ve nebi olan herkesten stndr. Cinlerden kafir olanlarn cehenneme gidecei naslarla sabit olmutur. Mmin olanlarna gelince, slam byklerinin ekseriyetine gre, bunlar da tpk mmin insanlar gibi cennete gireceklerdir. Yine bilginlerin ittifaka yakn bir ounluuna gre, Resul ve nebiler hem insanlar arasndan seilmilerdir. Cinlerin iinden byle bir eli gelmemitir. Ancak, efendimizin tebligatn duyup kendi kavmi arasnda yayan cinler, nezir grevini yerine getirmi olacandan, bunlar Nezrullah demek caiz olur. Bu konuda geni malmat vermenin yeri buras deildir. Burada cinlerden bahsetmemizin sebebi, cinlerin insanlarla beraber, eitli hallerde bulunduunu aklamaktadr. nsanlardan biri, cinlere, ancak Allah'n ve Resulnn emrettii eyi emrederse, bunu insanlara da aynen emreder demektir. Byleleri Allah'n yksek dostlardr. Onlar gerekten de, bu halleri iinde, Allah Resulnn halifesi ve temsilcisidirler. Cinleri mubah olan ilerde kullanan bu Allah dostlar, elbette ki insanlar da mubah yollarda eitip kullanacaktr. Bir kimse, insanlar haramdan meneder, helali emrederse ve bu yolda insanlar eitir ve iler yaptrrsa, insanlarn zerinde gerek bir hkmdar gibi olur. Bu kimse, Allah dostlarndan biri ise eer, genel velilik derecesi iinde saylr, Allah'n en yaknnda bulunan velilerden olmaz. Allah'n kulu ve Resul sfatna sahip olan nebilere nispet edilirse, ayn zamanda hkmdar olan bir nebinin durumu gibidir onun durumu. Yani hkmdar - Nebi ile Kul - Resul arasndaki fark neyse, bunlarn arasnda fark da ayndr. Cinler zerinde hkm yrten bir kimse, ayet onlar Allah ve Resulnn yasak ettii; - irk komak,

- masum bir kimseyi ldrmek, - sevmedii kimseleri hastalandrmak, - insanlar unutkanla itmek ve fahie bir kadn temin etmek gibi ilerde kullanrsa, phesiz dmanlk konusunda, onlarn yardmna talib olan bir zalim durumuna der. ayet kfr kokan ilerinde onlardan yardm isterse, bu sefer de kafir olur isteyen. Yasak edilmi, haram klnm eylerden herhangi birini ileyebilmek iin onlardan yardm isteyen biri muhakkak ki asi ve gnahkar olur. ayet cehaletinden tr bir insan cinlerden, din hususunda bir yardm isterse, mesela, hacca gtrmek ve saire gibi, doruluktan ayrlm cinlerin aldatmasna teslim olmu duruma der. Bu durumda cinlerden yardm isteyenlerin bir ou, yardm istediklerinin cin olduunu bile bilmezler. Bunlar Allah dostlarnn, baz adet d harika hallere sahip olduklarn iitmiler ve inanmlardr. Bakaca hibir eyi bilmemektedirler. Rahmani haller ile eytani halleri birbirinden ayracak bilgiye sahip deildirler. Kur'an lsn bilmeyen kiileri eytan kolayca aldatr ve kendi inanlarnda kullanr. rnek vermek istersek ayet; bir kimse, yldzlara veya putlara tapnan bir kimseyse, eytanlar, bu tapnmasndan fayda grecei inancn daima onun kalbine sokmaya bakarlar. Artk onun tek amac, bu putlar, hangi hkmdar, hangi nebi, hangi veli adna yaplmsa, onlarn efaat ve yardmnn bunlar vastasyla olacana inanmtr. Sanr ki bu kii, puta deil temsil ettii eye mracaat etmektedir. Puttan deil, sembol olduu eyden istemektedir. an ok Yce Allah, bylelerinin halini mealen yle belirtiyor: Hatrla o gn ki, Allah onlarn hepsini maherde toplayacak ve sonra meleklerine; -bunlar m size tapyordu? diye soracak. Melekler de; Seni tenzih ederiz! Bizim sevgilimiz ve dostumuz sadece sensin, onlar deil! Belki de onlar eytann cinlerine tapardlar. ou da onlara inanmt. diye cevap verecekler. (Sebe: 40-41) Bundan trdr ki, aya, gnee, yldzlara secde edenler, bunlara secde edip tapnmak istediklerinde, eytanlar hemen bunlara yaklarlar. yle ki yaplan secdeler kendilerinden yana olsun. Bundan dolaydr ki, eytanlar, insanlara sevdikleri ve balandklar insanlarn suretinde gelir. ayet bu gelen kimse bir Nasrani olup, mesela, hangi Nasrani azizine balysa, eytan o aziz suretine girerek Nasrani'nin yanna gelir. ayet Mslman biri ise, ve Mslmanlarn byklerinden sanarak hakknda ok iyi niyetler besledii bir eyden medet umup yardm isterse, eytan, derhal o eyhin suretinde kar bu kiinin karsna... Hasl hangi dinden veya puttan yana olursan ol, Allah'dan baka kimden meded bekliyorsun, eytan o meded beklediinin suretinde karsna dikilir. ayet kendisinden yardm istenen eyh, slam dininin inceliklerini biliyorsa, bu eyhe, kendisinden meded bekleyenlere, onun klnda gittiklerini de aklamazlar eyhe. ayet eyh, slam eriat bilgilerinden yoksun biri ise, eytan kendisinden yardm isteyenlerin sz ve dileklerinden bahseder. eyh'in adamlar da, eyhlerinin eytandan ald haberi byk bir keramet sayar ve bsbtn balanr teslim olur eyhine.

Bu gibi olaylarn kahramanlar olan eyhlerin bazlar derler ki: Cinler bana su yahut cam gibi berrak bir eyler gsteriyor. Ve bana duyurulmas istenen ey, bu duru ey iinde aynen iittiriliyor. Ben de bylece aldm haberleri insanlara aktaryorum. Adamlarmdan biri, benden yardm isteyecek oldu mu, onun sylediklerini bana, benim sylediklerimi de ona ulatrr bu cinler. Kendisinde harika haller grlen bir ok eyh, bunlarn hallerinin hakikatini bilmeyenler tarafndan yalanlanp: Siz bu harikalar, akmak tana, portakal limon kabuuna ve hayvani yalara nasl ate gizlidir, ayn ona benzer bir biimde sahihsiniz ve yapyorsunuz dedii zaman; onlar hayret ederek derler ki: Vallahi biz bu saydnz hileli eylerden hibir ey bilmeyiz! Bu durumlardan haberi olan biri de onlara; Evet siz bu hallerde dorusunuz, fakat bu gibi haller eytanidir diye hatrlatacak olsa, kendisine ancak tevbe etmek nasib edilen, bunu kabul eder ve durumundan dner. nk byle birine hak tebli edilmi, o da bu doruyu kabul etmitir. nk, bu gibi eriata aykr haller kendisine apak gsterilen bir kii, ayet hala eski durumuna devam etmek isterse, artk onu hibir ey Allah'n gazabndan kurtaramaz.

Doruyu, mutlak doruyu sadece an Yce Allah bilir. Dn de yalnz O'nadr. efaatna nail olmamz iin vesile olan Resul Ekrem Efendimize selat ve selam olsun. Onun yakn arkadalarna, muhacir ve Ensar'a ve btn yolundan gidenlere Allah'n rahmeti gani gani yasn! Amin!... indekiler